Empresa Chiki Mei 2010

21
11 Eksposishon di/pa mucha Gran interes pa teknologia 3/4 Lider ta pone hende sentral  www.empresachiki.com Negoshi virtual ta nobo 14 12 9 BAB su tema a biba na MpE  GRATIS mei 2010  página  página  página  página  página  página 15 página 15  página 10 página 10  Academy Hotel ta yena bashí   Academy Hotel ta yena bashí   Laga negoshi krese kontrolá  Laga negoshi krese kontrolá Un publikashon mensual  di Kámara di Komèrsio Un publikashon mensual  di Kámara di Komèrsio  Eksperensia grandi atrobe!  Marshe pa Empresario 2 - 16 Página

Transcript of Empresa Chiki Mei 2010

Page 1: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 1/20

11Eksposishondi/pa mucha

Gran interes pateknologia

3/4Lider ta ponehende sentral

www.empresachiki.com

Negoshi virtualta nobo

14

12

9

BAB su tema abiba na MpE

GRATIS mei 2010 página

página

página

página

página

página 15 página 15

página 10 página 10

Academy Hotel ta yena bashí

Academy Hotel ta yena bashí

Laga negoshi krese kontrolá

Laga negoshi krese kontrolá

Un publikashon mensual di Kámara di KomèrsioUn publikashon mensual di Kámara di Komèrsio

Eksperensia grandi atrobe! Marshe pa Empresario2 - 16

Página

Page 2: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 2/20

Pa un instansia manera Kámara di Komèrsio i Industria di Kòrsou logra su meta pa defendé einteres general spesífikamente di e sektor komersial kompleto, e no por sin e koperashon i respaldodi hopi organisashon, instituto, sektor públiko i kompanianan individual. Den su mas ku 125 aña dieksistensia Kámara di Komèrsio por a kai bèk riba asina tantu instansia ku ta imposibel pa men-

shoná tur. Ademas, ta dependé den ki ramo ta preparando un ke otro aktividat pa sa di kua bandae por konta ku sosten pa logra kompletá un ke otro proyekto mas.

Den e edishon aki di Empresa Chikí nos ta wak bèk riba e Marshe pa Empresario 2010 ku a orga-nisá luna pasá ku tantu éksito den estrecho koperashon ku diferente otro organisashon i empresa.Ta un avalancha di informashon i presentashon (den forma di charla i tayer) tabatin durante 4 diaden Kòrsou su World Trade Center. Diferente di esnan ku a duna un kontribushon na e evento aki,ta tira un bista bèk i a kuminsá wak dilanti kaba pa e promé lustro otro aña ora ta tene e di-sinkuedishon di e evento aki. For di nan opservashonnan, tin be bastante krítiko tambe, por saka afó kue prinsipio t’ei fuertemente i ku e mensahe ta yega serka esnan ku ke alkansá, esta esnan ku tinnegoshi kaba, esnan ku ta na punto di lanta algu di nan mes, otronan ku tin e soño pa un dia lantanan mes empresa i tambe tur esnan ku no tin niun idea pa tuma un paso asina, pero no ta ekskluíku esei por kambia un dia – sigur si nan tuma nota seriamente di tur informashon ku tin disponibelpa kualke dia asina nan konsiderá un desaroyo den e direkshon ei tòg.

Eventonan manera Marshe pa Empresario ta djis un di e instrumentonan ku Kámara di Komèrsiota apliká pa ta na sirbishi di e komunidat komersial di Kòrsou. Un otro ta naturalmente e skema dikurso ku ta organisá pa guia empresarionan riba e kaminda apropiá i pa evitá ku nan ta dal nankabes innesesariamente òf ku nan ke inventá e wil ku ta eksistí kaba. Siña di eksperensia di otronanpor yuda kualke empresario nobato pa surpasá sierto fase ferfelu den lantamentu i desaroyo di suempresa. Atvertí na ora pa opstákulo tambe ta kuadra den e konteksto aki, sin tin nodi di spantahende pa bira aktivo den e merkado komersial. No ta pòrnada ku Kámara di Komèrsio ta enfatisákada bes dinobo ku sektor públiko mester fasilitá e kondishonnan pa sektor privá por funshoná nadrechi i krea puesto di trabou, krea sufisiente entrada pa nan krese i bira grandi i pa nan paga belas-0ting, i duna un apoyo importante na bienestar di mas tantu hende den e komunidat aki.

Otro instrumento importante ku Kámara di Komèrsio ku regularidat ta hasi uso di dje ta esun diorganisá mishon ekonómiko – komersiantenan di afó ku ta bin aki pa eksplorá e merkado lokal ipa nan buska partner pa traha kuné, pero tambe komersiantenan lokal ku ta bai afó pa aya buskamoda pa ekspandé e merkado pa nan produkto i servisionan – pa yuda engrandesé nos sektor komersial. Den e konteksto aki a krea diferente método pa tèst efektividat di e kontaktonan mutuoentre komersiante di diferente pais, kultura, área i ramo.Speed networking por ehèmpel ta un formarelativamente nobo pa dos komersiante topa otro pa promé be, fula tera den djis algun minüt i asinadetektá si tin un base pa nan sigui traha riba nan relashon mutuo. Kámara di Komèrsio ta habrí patur e maneranan nobo i moderno pa promové mas di nos hendenan bira aktivo den e área di sektor privá i pa nan kontribuí di un forma mas supstansial na adelanto di nos komunidat. No ta for di aro-gansia, pero basá riba realidat: sin un base sólido di nos sektor privá, nos no por logra un sosiedatasina. P’esei ta bon pa sigui ku mas fervor riba e rumbo aki ora pronto nos drenta Pais Kòrsou.Sosten di parti di Kámara di Komèrsio den esaki ta garantisá!

22

Promoviendo masaktividat komersial

Empresa Chikíta un publikashon di

Kámara di Komèrsio i

Industria di Kòrsou

Su meta ta pa informá ieduká empresario chikípa e por sigui kontribuí

na desaroyoekonómiko di Kòrsou.

Redakshon:Un tim di Kámara di Komèrsiohuntu ku diferente kolaborador

Aviso:Spotlite Productions

Farley LourensTelefon: 767-0907Telefon: 560-8284

E-mail:[email protected]

Kompaginashon i imprenta:Drukkerij Amigoe

Kordinashon:Intermediate N.V.

Telefon: 737-1070

Tur derecho reservá ©

Page 3: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 3/20

Segun señor Kolfin, unkompania sea grandi òf chikí ku ta ‘great’ ta ponesu hende i su balornanna promé lugá. Pa algun

kompania den nan afanpa optené un posishon dimonopolio, kisas a hasiku nan vishon a bira skur i komo tal nan a pèrdèe kaminda di kas. P’eseimes e kambionan denekonomia mundialmentemester a lanta nan pahaña e kaminda di kas bèk

sino nan lo senk. Kompa-nianan eksitoso ta esnanku ta basa nan balornandi negoshi prinsipalmenteriba e hende ku ta kedasentral.Ta hustamente e kalidatdi e interakshon entre edoño i su empleadonanlo determiná e kalidat di eprodukto i servisio. E kon-sentrashon di e empre-sario kon pa trata ku suempleadonan ku balor,dignidat i rèspèt lo pagabèk den kon ta trata e kli-ente i konsekuentementeden kon e negoshi ta pre-sentá su mes.

Empleado motiváSeñor Kolfin a bisa densu diskurso ku tin hopikompania parse ta lubidáe konekshon entre e klien-te, empleado i e resul-tado finansiero. E kompa-nia ku ke tin resultadonandi negoshi grandioso,mester di e kliente ku tagusta e produkto i servi-sio. Pa logra esaki mes-

ter di empleadonan ku tabon motivá, komprometéi ku ta usa nan talentonanpa benefisio di e kompa-nia. Segun Ramfis Kolfin,un lider di un kompaniakaminda su balornan tadirigí na su hendenan, por logra resultadonan eks-traordinario di su hende-

nan, sin invertí un dep-chi èkstra. E lider aki tasostené i mehorá resul-tadonan dor di balansahende i trabou, pa mediodi su balornan prinsipaldi e empresa. P’esei tur strategia dje kompaniamester ta semper konsis-tente ku e balor humano.

Kon hasiéRamfis Kolfin tambe asplika kon e lider di un kom-pania, kaminda e hendeta sentral, ta logra éksi-to. Esaki mester kuminsáofresé su empleadonanmuchu mas ku solamenteun trabou. E mester ofreséun sentimentu di un komu-nidat den trabou, kamin-da seguridat, konfiansamutuo i rèspèt ta reina.

PlanPa Ramfis Kolfin traha iintrodusí tur sort’i strate-gia i plan di negoshi tarelativamente fásil, perologra hasi ku bo personalta komprondé i biba ku

esaki ta otro kos. Na emanera konfeshonal didiseñá strategia e diri-gentenan ta básikamenteprekupá pa kontestá dospregunta fundamental kuta; ki ramo di industria nosta den i kon lo nos mester kompetí?Esaki ta un forma raso-nabel, rashonal i astaeksitante no solamentepa esnan den tòp, peroesnan ku na final mester bai implementá e strategiaden e trabou, e no ta bisa

nada riba nivel emosho-nal. Ta te ora a anunsiá estrategia, e ora ei numa taenkurashá e mènedjernanpa ta sigur ku e balornan ie práktikanan dje kompa-nia ta kumpli ku e strate-gia.

SekuensiaRamfis Kolfin a bisa kukomo doño di empresa ikomo mènedjer e ta kereku mester pone emplea-donan na promé lugá, klien-te na di dos lugá i e

akshonistanan na di tres iúltimo lugá. Den e sekuen-sia aki kosnan lo funshonái fuera di esaki nada lo nofunshoná.El a realisá ku ta krusial paun kompania tin un strate-gia kompetitivo i bon definíku ta yuda tuma desishonriba kon i unda pa kom-petí, pero e desishonnanstratégiko aki mester bindespues di ku e kompa-nia demostrá su balornanempresarial ku ta perfek-tamente ankrá den kon-senshi di kada empleado.El a bisa tambe ku mayo-ria dje diferente formanan

33

página 4 >>>>

Ramfis Kolfin di Aruba durante Marshe pa Empresario

Liderato ku hende sentral por hasiun empresa chikí un negoshi grandi

Ramfis Kolfin, un di e oradornan durante e Marshe pa Empresariona WTC, a para ketu riba liderato dirigí riba e hende sentral. Un

tema ku a gosa ku un asistensia grandi.

Ruud Thuis, presidente di Kámara di Komèrsio densu diskurso na apertura di e Marshe pa Empresario.

Page 4: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 4/20

di maneho ta reprimí etendensia natural pa pasaprèt na trabou i pa sosia-lisá ku otro.Mas aleu el a bisa kutambe ta importante pa ehende i balornan empre-sarial ta na promé lugá,asta promé ku e preis,pasobra plaka riba sumes, riba tèrmino largu nota sufisiente pa motivá unprestashon haltu. Mayo-ria di nos nesesidatnan disinti ku loke ku ta hasi ta

realmente hasi un diferen-sia den bista di otro hendei ku nos trabou ta impor-tante. Tambe e hende kesinti ku e ta wòrdu ba-lorá na promé lugá komohende. E ke rèspèt pa lokee ta i no pa loke e ta hasi.

Eksperensia di

MarsheRamfis Kolfin a ekspe-rensiá henter e proyektodi Marshe pa Empresario2010 komo masha posi-tivo i empresarial. E takonsider’é komo un opor-

tunidat úniko pa e empre-sa chikí i mediano serakonosí ku sistemanannobo di liderá i manehánan hendenan i e kompa-nia.Pa Ramfis Kolfin un tipo diproyekto manera e marshe

aki ta un situashon di ‘win-win’ pa tur hende. Pues,e ta sirbi pa trese kom-panianan chikí i esnangrandi mas serka di otro.P’e tabata algu ekselentepa por a eksperensiá unevento ku tantísimo kurso

i tayer den un tempu asinakòrtiku i ku tòg a lograéksito. Señor Kolfin taspera ku e gruponan ku aorganisá esaki por sigui kue bon trabou aki kamindatur ta haña chèns di siña ikrese huntu.

E 10 mandamentunan pa ta unlider ku ta pone e hende sentral

Ramfis Kolfin un empresario i mènedjer na Aruba a hiba palabra durante e Marshe pa empresario organisá pa Kámara di Komèrsio. El a kontaku un asistensia grandi i den su charla el a trese pa esnan presente 10 mandamentu pa ta un lider ku e hende sentral.Si bo hasi bon, tin hende ku ta akusá bo di ta egoista i ku un agènda propio. HASI BON TOGSi bo logra éksito den bida, bo por haña amigu falsu i berdadero enemigu.TIN EKSITO TOGE kos bon ku bo hasi awe, nan lo lubidá mañan. HASI KOS BON TOGE hòmber mas grandi ku ideanan mas grandi por wòrdu manda pa sera boka dor di e hòmber mas chikitu ku mente mas smal. PENSA GRANDITOGMayoria hende ta faboresé underdogs pero sigui solamente top dogs . BRINGA ALGUN UNDERDOG TOGHonestidat i frankesa ta hasi bo vulnerabel. SEA HONESTO I FRANKO TOGLoke bo pasa aña largu pa konstruí, por wòrdu destruí den un anochi. KONSTRUI TOGHende mester yuda, pero tin biaha tòg nan por ataká bo ora bo yuda nan. YUDA NAN TOGDuna e mundu aki e mihó ku bo tin i bo tin chèns di haña un skòp bèk.DUNA E MUNDU BO MIHO TOGSemper lo tin algun hende ilógiko, iresponsabel i egoista.STIMA NAN TOG

44

Ramfis Kolfin di Aruba durante Marshe pa Empresario

Liderato ku hende sentral por hasiun empresa chikí un negoshi grandi

Ramfis Kolfin di Aruba, sintá dilanti aki na man robes entre su señora i Susan Sarfati.Den e promé rei tin tambe Diputado David Dick di Desaroyo Ekonómiko,

MCB su gerente Ron Gomes Casseres i miembronan di direktiva di Kámara di Komèrsio.

Señor Jan Jongbloed for di Hulanda a anunsiá egrupo ganadó den su

wega di negoshi.

<<<< página 3

Page 5: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 5/20

Susan Sarfati tin un kareraekstenso i awor akí entreotro ta CEO di e orga-nisashon ‘High Perfor-mance Strategies’, un kom-pania di konsulta ku dedikána e aspekto strategiaden organisashon, desa-royo di liderazgo i mane-ho, responsabilidat sosial,kreamentu di eksperen-sianan na reunionnan ikonstruí komunidatnanhabri pa siña.

E enfoke di señora Sar- fati durante su charla/ tayernan tabata:• Definí kiko ta servisio

na kliente• Hèrmèntnan pa evaluá

servisio na kliente• Echo i statistiknan

tokante servisio nakliente

• Komprondé e “7 for-manan pa midi éksito”

• Desaroyá un kultura diservisio

• Ehèmpel di orga-nisashonnan ku tasobresalí

• Organisashon di servi-sio na kliente

• Formanan pa midi ser-visio na kliente den unorganisashon

Táktikanan pa surpasáekspektativa di servisiona kliente.

Tayer interaktivoSu tayer tabata unu inter-aktivo. Señora Sarfati apuntra e partisipantenanpa nan forma gruponan didos i interkambiá idea kuotro tokante e mihó ekspe-rensia ku kada ken tabatinden kua nan a haña unhopi bon servisio. Na finaldi e seshon ei el a puntraden sala pa bisa den unpalabra kon kada ken asinti nan mes a konsekuen-sia di e bon eksperensiaei. Tambe señora Sarfati apidi partisipantenan pa nankonta di un forma sinserosi nan lo rekomendá nanmes negoshi na otro i paduna un splikashon dikon.

Motibunan pa kuaun kliente ta bai

Despues señora Sarfati ainformá di e diferente moti-bunan pa kua un kliente taopta pa bai serka un otro

negoshi. Tambe el a midiesaki den porsentahenanku investigashonnan hasíriba e tereno aki a mustra.Mas aleu el a informá kupa kada kliente ku tuma emolèster di trese su rekla-mo dilanti, 26 otro ku nota kontentu ku e servisio i/

òf produkto ku nan a risibíta preferá di keda ketu.Investigashonnan hasí tamustra ku kada un di eklientenan malkontentu eita konta entre 8 pa 16 otropersonanan di nan maleksperensia.Mas ku 20% ta konta mas

ku 20 persona, señoraSarfati a konta esnan pre-sente na e tayer. Tambe

ku 91% lo no ke bin denbo negoshi mas, miéntrasku 70% lo ke kumpra ser-visio òf produkto serka boatrobe si bo resolvé nanreklamo na nan fabor i 95%lo bolbe serka bo si boresolvé nan reklamo meso-ra. Un negoshi komun ikoriente lo tende di 4% direklamonan, miéntras kudi 96% bo no ta tendenada direktamente. “Pues,ta hopi importante pa botin sistema pa atendé kureklamo i midi satisfakshondi klientenan,” señora Sar-fati a bisa.

Kon midi eksitoi kompanianan

eksitosoMas aleu señora Sarfati aduna rekomendashon napartisipantenan pa kum-pra e buki; 7 Measures of Success. El a papia denliñanan grandi tokante e7 aspektonan ei. Tambeel a skohe komo ehèm-pel algun kompania inter-nashonalmente konosí, i a

splika kiko ta nan kultura dihasi negoshi relashoná kuduna bon servisio pa kuanan a bira asina eksitoso.Un di nan sin duda ta ama-zon.com ku el konta ku sudoño a kuminsá trahandofor di un garashi na su kasi ku awendia ta mionariobendiendo buki "on line".

Vidio doño diamazon.com

Despues señora Sarfatia invitá esnan presentepa wak un vidio den kuae doño di amazon.comJeff Bazzos ta konta di eforma positivo ku el a kedaimpreshoná pa e kompanianobo: zappos.com. Señor Bazzos ta splika kiko di eforma di traha di e hóben-nan na zappos.com aimpreshon'é. Tambe seño-ra Sarfati a duna ehèm-pel di empresanan ku taeksitoso na mundu pa nanforma eksepshonal di dunabon servisio.

Eksperensia personalna Kòrsou i MpE

Relashoná ku señoraSarfati su eksperensiapersonal na Kòrsou i naMarshe pa Empresario,

Empresa Chikí ta sita supalabranan: “Marshe paEmpresario tabata un tre-mendo eksperensia p’ami.Esnan presente tabatahopi entusiasmá, enérgikoi pashoná pa siñá i ponekontakto nobo. Durante micharlanan por a nota kue hendenan tabata hopiinteresá den e kontenidodi esaki. Nan a hasi bonpregunta i a kompartí nanpropio punto di bista. Nana mustra klaramente konkomprometé nan ta denmaneho di nan negoshi i tapurba na desaroyá esakiku enfoke fuerte dirigí ribae kliente. Pa loke ta trata eisla en general, mi ta stimaboso isla i realmente a pasaalgun dia hopi plasentero.Mi a enamorá di boso hen-denan, kultura i bunitesadi e isla. Di kurason mi taspera di por regresá prontopa sigui duna mi kontribu-shon na e ekselente komu-nidat di empresario ku tinna Kòrsou."

5555

"Mi ta spera di por regresá pa sigui kontribuí na e ekselente komunidat di empresario”

Susan Sarfati: “Marshe pa Empresarioun tremendo eksperensia p’ami”!

Un di e oradónan ku Kámara di Komèrsio i Industria di Kòrsou

a invitá for di estranheria pa kompartí su konosementu ieksperensia ku nos empresarionan na e Marshe pa Empresario

2010 tabata señora Susan Sarfati. E tabata oradó invitá prinsipal ribae anochi di apertura di Marshe pa Empresario i tambe e tabatin nasu enkargo dos charla/tayer titulá Surprise, Delight and Challenge:Creating Exceptional Customer Service Experiences . Unu tabatarelashoná ku puntonan di atenshon pa por duna kon duna e mihóservisio posibel en general i tambe un tayer ku enfoke spesífiko ribadunamentu di servisio den industria di hospitabilidat.

Susan Sarfati a duna charla i tayer, pero e tabata tambeorador di honor na apertura di Marshe pa Empresario 2010.

Page 6: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 6/20

Ofisina pa Propiedat Intelektual ta informá

Kopa Mundial di Futbòl (parti 1)

Segun e dianan ta yega serka pa Kopa Mundial di Futbòl 2010kuminsá, ya tin diferente akuerdonan relashoná ku propiedatintelektual ku ta konosí. Un ehèmpel di esaki ta e akuerdo entreCOCA COLA i e kantante nasé na Somalia yamá K’naan.

K’naan a kompositá un piesa yamá “Wavin’ Flag” na aña 2009.COCA COLA a gusta e piesa i a drenta den kontakto ku ekompositor pa usa e piesa komo e himno promoshonal pa tur COCACOLA su propagandanan relashoná i tambe durante Kopa Mundialdi Futbòl 2010. Despues di a kambia algun di e letranan i tambe eareglo, e vershon a keda publiká komo “Wavin’ Flag (TheCelebration Mix)”.

Pa e artista e akuerdo aki a nifiká un ganashi tantu material komoinmaterial respetá. Aparte di e loke ku COCA COLA lo pag’é pa usasu piesa musikal, e ta risibí tambe entrada dor di presentashonnan kulo e hasi kaminda lo e kanta e piesa. Lo no ta straño ku lo e risibíentrada di benta di e otro vershonnan di e piesa ku tambe a kedatrahá manera e vershon ingles/spañó yama “Wavin’ Flag (Coca ColaSpanish Celebration Mix)” e vershon ingles/chines, ingles/thai.COCA COLA ta un marka mundialmente konosí, esei lo nifiká pa

K’naan, ku su fama lo yega tur kaminda ku e marka COCA COLA takonosí.

K’naan su piesa musikal ta protehá pa derechi di outor. Ta e protekshon ku e ta disfrutá di dje ta pone ku e por a generá unentrada respetá. Konosementu i protekshon di bo derechinan di

propiedat intelektual ta di sumo importansia. Na Antia unkompositor su derechi di outor ta protehá outomátikamente, desde emomentu ku e krea su obra. Tambe e por hasi uso di un i -Envelope iasina haña su fecha di kreashon registrá. I ken sa, piesa di un artistalokal tambe por ta skohe pa e kampaña promoshonal di COCACOLA pa e siguiente weganan di Reino.

Editá pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual di Antia Hulandes

Berg Carmelweg 10ªTelefòn: 465-7800

Email: [email protected] Web: www.bureau-intellectual-property.an

pa registrá bo markapa protehá bo patèntpa proba ku ta Bó kreashon

Page 7: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 7/20

77

Cherethy Kirindongo Manager Small Business Unit di MCB:

“Nos ta satisfecho ku partisipashonna Marshe pa Empresario 2010!”

Di e 12 tayernan ku MCB

a presentá, por bisa kuesnan ku a hala mas pú-bliko tabata esnan ku aduna informashon ribaatministrashon, manehoi preparashon, ‘Granito’,ku ta e mikro fiansa paempresarionan eksis-tente, i tambe e semi-nario di ‘Hasi bo NegoshiBèrdè, spar sèn i subiganshi’. Tambe nos a ris-ibí hopi bon reakshon panos Fiansa Konsiente kuresientemente a introdusípa duna komersiantenane oportunidat pa aportána medio ambiente i hasiinvershonnan ku ta laganan negoshi bira masefisiente pa asina yudanan hasi mas ganashi.

Tep práktikoEn konekshon ku esakii den koperashon kuInnovatieCentrum Cura-çao durante Marshepa Empresario, MCB aorganisá un seminariokaminda ekspertonan ribatereno di medio ambientea duna informashon konpa funshoná mas bèrdè,redusí gastu, hisa produk-tividat i mehorá ganashi.E seminario aki tambetabata hopi bon bishitá ie empresarionan sigur arisibí hopi tep práktiko ibalioso di akshonnan kunan por tuma den nannegoshi pa asina redusíuzo di energia, spar sèni tur esaki na benefisio dinos medio ambiente.Señora Kirindongo asigui splika: “Nos tabatasumamente satisfechodi mira kon entusiasmános empresarionan taba-ta hasi pregunta i par-tisipá aktivamente dene seshonnan”. Pa loketa demografia di esnanku a bai e seshonnan diMCB, señora Kirindongoa splika ku mayoria tabata

adulto ku tin un negoshikaba òf ku ta bai kuminsáku nan mes negoshi. Namomentu di imprenta die edishon aki di Empre-sa Chikí, nan tabata pro-sesando e sifranan final diesnan ku tabata presen-te na Marshe pa Empre-sario 2010. Pero un kosta sigur, despues di dosaña Maduro & Curiel’sBank ta hopi satisfechoku su partisipashon nae evento aki i ta kon-tentu ku danki na Marshe

pa Empresario nos por a kontribuí i yuda edukái informá hopi empresa-rionan i futuro empresa-rionan. “Komo bo BankoAmigu i bo Banko konse-hero nos meta ta pahasi di tur empresarioun ‘komer-siante briante’i Marshe pa Empresariosigur a duna nos e opor-tunidat pa kontribuí na emeta aki”.

Medio ambiente“Na MCB nos tin un timdi eksperto dinámikoku ta duna informashonamplio pa yuda e empre-sario kristalisá su idea-nan. Nos ekspertonan tahabri pa skucha bo idea-nan, atendé bo nesesi-

datnan finansiero, perotambe duna guia i kon-seho. Nos tin e servisiodi ‘walk-in’ ku ta enseráku tur (futuro) empresariopor bishitá nos duranteora di ofisina i papia ku undi nos account manager -nan. MCB ta duna hopiimportansha na informános empresarionan i tap’esei resientemente nosa introdusí nos ‘Skinadi Empresario’ kamindatur bishitante por hañahopi foyeto i revistananku informashon baliosotokante hasimentu dinegoshi.”

MCB tambe ta duna hopiimportansha na protek-shon di nos medio am-

biente i ta purba konsien-tisá pueblo di e importan-sha aki via website www.mcb-bank.com/green kuta duna tep balioso diakshonnan ku kada indi-viduo por tuma pa redusíuzo di energia. Pa motivános empresarionan panan tambe funshoná masbèrdè i tambe mustra nane benefisionan ku esakipor tin, resientementenos a introdusí nos Fian-sa Konsiente ku ta unprodukto ku nos ta hopiorguyoso di dje.

Kiko ta FiansaKonsiente?

Esaki ta un fiansa kuMaduro & Curiel’s Bankta ofresé na tur komer-

siante pa hasi invershon

ku ta kontribuí na kon-servashon i adelanto dinos medio ambiente i kualabes lo laga bo negoshibira mas efisiente paasina yuda bo hasi masganashi.Fiansa Konsiente tinkondishonnan suma-mente atraktivo pa asinamotivá un i tur pa ta maskonsiente di e importan-sha di nos medio ambien-te. Invershonnan finansiáku Fiansa Konsiente ta tur loke ku ta na benefisio dinos medio ambiente i kutin di haber ku, por ehèm-pel, redukshon di pèrdidadi material (redusí uzo dipapel, kompra di mashindi resiklahe), konservárekurso (spar awa i korien-te), uza produkto ku taekológikamente sano(kompra di material kuno ta venenu òf kompradi produktonan resiklá òf biológiko). Tuma nota kuesaki ta djis algun ehèm-pel i ku sigur tin mas inver-shon ku lo por kalifiká paFiansa Konsiente bastanan ta na bienestar dimedio ambiente. Tambetin e oportunidat pa inkluígastunan di konseho ikonsulta ku un ekspertodi medio ambiente denbo Fiansa Konsiente.Fiansa Konsiente ta kon-sistí di un interes suma-mente atraktivo, areglodi pago fleksibel i tambeotro insentivo pa asinamotivá tur empresario paaktivamente kontribuí nabienestar di medio am-biente. “Nos ta spera kunos Fiansa Konsiente lopor enkurashá tur empre-sario pa djòin nos den ebon kousa di salvaguardános medio ambiente”.

Asin’aki Banko Madurota demonstrá ku ta e tae banko bèrdè di bèrdè

mes. Pa mas informashondi Fiansa Konsientepor tuma kontakto ku eekspertonan na MCB na466-1241 òf bishitá www.fiansakonsiente.com.

Cherethy KirindongoManager Small Business

Unit Maduro & Curiel’s Bank

Telefon: 466-1217 Cherethy.kirindongo@

mcb-bank.comwww.fiansakonsiente.com

Cherethy Kirindongo, manager di Small Business Unit di Maduro &Curiel’s Bank, i sobrá koleganan di MCB ta kana rònt ku sonrisadespues di Marshe pa Empresario. “Tabata un esfuerso grandi

i mi por bisa ku pa di dos biaha e tabata un eksperensha masha great mes. Nos seshonnan di Empresa Chikí na Plaka Chikí tabata hopi bonbishitá i nos por a mira ku tin hopi interes serka nos empresarionan pabuska informashon na e tipo di enkuentronan aki. Esnan ku a partisipátabatin set pa informashon i nan a bishitá nos booth ku hopi ánimopa tuma mas informashon tokante nos produkto- i servisionan”, asinaseñora Kirindongo a splika.

Cherety Kirindongo (di dos di man robes) meimei di su koleganan di MCB:nos tim dinámiko ta yuda realisá idea brillante.

Page 8: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 8/20

88

Sheïda Wever di Wever Etiquette & Manners:

MpE ta fortifiká empresarionanKompartí mi konosementu riba e tereno di Protocol International i Business Etiquette ta un hòbi i no un trabou! Asina Sheïda Wever di su instituto Wever Etiquette & Man-ners (na Hulanda i Kòrsou) a komentá despues di su partisipashon na e Marshe pa

Empresario luna pasá den World Trade Center di Kòrsou.E konosementu aki ta esensial pa tur empresario ku ta pará na kabes di nan kompania,dirigiendo un grupo di empleado i dunando servisio na su klientenan. E konosementu aki taduna bo hopi bentaha desaroyando diferente di bo abilidatnan pa bo por ta un empresarioeksitoso.Kon distinguí bo mes for di bo kompetensha? Servisio i produktonan ku awendia tin den emundu kompetitivo di negoshi ta asina paresido na otro ku konsumidónan ta buska e dife-rensha den aspektonan manera amabilidat, imágen, konfiansa i persepshon i kontinuidat.Konosementu di Etikèt i Protokòl ta duna bo e bentaha riba otro personanan pa kon bo por kultivá un relashon duradero ku bo klientela. Lo bo sa kon di proyektá un imágen positivoi proyektá seguridat i outoridat.Awendia klientenan a bira mas eksigente ku nunka i ta bo personalidat ta kaba di pone eúltimo peso. No laga pa falta di e konosementu aki bo pèrdè negoshi i kliente balioso fay-ando ku detayenan importante ku ta stroba bo di hasi un presentashon ku klase.‘Teamwork’ ta un palabra mágiko ku hopi kompania ta boga pa su empleadonan ta trahaden teamwork . Pues, e konosementu aki ta definí kondukta apropiá i inapropiá den mundudi negoshi entre hefe, profeshonal i empleadonan i tur hende en general. E ta duna bo eabilidat pa krea un ambiente produktivo ku ta promové solushon pa problemanan i kolabo-rashon ku otro. Esaki ta loke ta nifikáteamwork !

“P’ami tabata un plaser enorme di por a forma parti di e Marshe pa Empresario 2010 i mi taspera ku mi aporte dunando algun informashon breve pakiko e konosementu aki ta impor-tante i esensial pa tur empresario, profeshonal i hende en general. Un palabra di elogio naKámara di Komèrsio, Innovatie Centrum Curaçao i MCB pa e inisiativa aki ku ta un aportesigur pa fortifiká nos komo empresarionan.

Page 9: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 9/20

99

E fórmula pa éksito den siglo 21Hasi bo negoshi bèrdè, redusí gastu i subi ganashi!

Den e artíkulo anterior nos a enfoká ribae proyekto mkbadviescuracao.com. Dene artíkulo aki nos lo pone atenshon na enifikashon di hasi negoshi teniendo kuentaku nos medio ambiente i e benefisionan kuesaki por tin pa un empresario.

Dikon ta importante pa hasi negoshi den har-monia ku nos medio ambiente? Den siglo 21un empresario ta pará dilanti un reto nobo.Kontrali na pasado, e eksistensia di bo negoshino ta dependé solamente di un maneho finan-siero sólido. Awendia tambe ta nesesario pa unempresario tin un bon kombinashon di rendi-mentu pa su empresa i esaki alabes mester taden harmonia ku nos medio ambiente. Protehános medio ambiente tin benefisio pa henter noskomunidat i e tendensia pa biba di un maneramas bèrdè a laga su frutanan rònt mundu. Hasinegoshi bèrdè ta nifiká integrá kuido di medioambiente den tur bo aktividatnan empresarial.

E siguiente puntonan lo por yuda abo komoempresario kontribuí na protekshon di nosmedio ambiente:• Redusí uzo di energia (por ehèmpel, spar

awa i uza èrko ku ta gasta ménos koriente)• Redusí pèrdida (por ehèmpel, dor di redusí

uzo di papel i otro material den ofisina)• Redukshon i separashon di sushi• Promové resiklahe (di papel, bòter, glas, i

kùp di plèstik)• Uza produktonan ku ta ekologikamente

sano i no ta dañino pa medio ambiente (por

ehèmpel, produktonan di limpiesa)• Inová bo produktonan (por ehèmpel, dor di

redusí empake, uza material resiklá)• Buska konseho serka ekspertonan den e

área di protekshon di medio ambiente kulo por guia bo den akshonnan pa redusí egastunan operashonal.

Hasi negoshi ku ta aportá na nos medio am-biente tambe tin hopi benefisio pa e empresa-rio. Kalkulashonnan a demostrá ku kambionanhasí den bo negoshi ku no ta asina kuantioso,por benefisiá nos medio ambiente i alabesredusí gastunan di operashon i subi ganashi.Otro benefisionan di hasi negoshi konsiente dinos medio ambiente ta lo siguiente:Hopi di e invershonnan hasí pa benefisiá nosmedio ambiente bo ta gana bèk (finansiera-mente) den korto tempu.Mehorashon di efisiensia ku riba tèrmino largulo logra un benefisio finansiero.• Redukshon di gastunan operashonal• Hasi bo negoshi mas kompetitivo• Kontribuí na un mihó reputashon di bo

empresa.Pa stimulá empresarionan na nos isla pa hasinan negoshi mas bèrdè, Innovatie CentrumCuraçao den koperashon ku Maduro & Cu-riel’s Bank a duna un seminario na Marshe paEmpresario 2010 ku e tema “hasi bo negoshimas bèrdè, spar sèn, hisa produktividat i subiganashi. E seminario aki ku tabata bon bishitá:ekspertonan a duna tep balioso i práktiko konempresarionan por hasi nan negoshi mas

bèrdè, i alabes spar sèn, halsa nan grado diproduktividat i oumentá nan ganashi.Maduro & Curiel’s Bank komo e banko Bèrdèta sigui enkurashá nos empresarionan dene bon kousa pa aportá na protekshon di nosmedio ambiente i pa e motibu aki el a introdusísu Fiansa Konsiente. Esaki ta duna tur komer-siante e oportunidat pa hasi invershon ku talaga nan negoshi bira mas efisiente pa asinayuda nan hasi mas ganashi.Invershonnan ku ta finansiá ku Fiansa Kon-siente ta tur loke ku ta na benefisio di nosmedio ambiente i ku tin di haber ku por ehèm-pel redukshon di pèrdida di material, konservárekursonan i uzo di produktonan ekológika-mente sano.

Te aki e relato di Innovatie Centrum Curaçao iMaduro & Curiel’s Bank. Den un otro edishonnos lo bin ku relato tokante e partisipantenanna EFEX Invention Contest.

Innovatie Centrum CuraçaoTel. 737-1360

E-mail: [email protected]. www.icc.an

www.mkbadviescuracao.comIndustriepark Brievengat F-1

Maduro &Curiel’s Bank Tel. 466 - 1241

Web: www.fiansakonsiente.comPlasa Jojo Correa 2- 4

Andrés Zapata i Pablo Emilio Vanegas na Marshe pa Empresario:

Strategianan di komèrsio nobo ta konsentrá riba negoshi virtual

Teknologia digital ta obligáe empresario di e siglo akipa konsentrá muchu masriba e konsepto di tempui velosidat pa su empresadesaroyá i bira mas grandi.E empresario di e siglo akimester siña konosé konpresentá su produkto di unnivel haltu riba merkadohasiendo uso di teknologiaavansá ku ta presentá suprodukto di un forma kreati-vo i agradabel riba merka-do. Den liñanan grandiesaki ta e pensamentu kue empresarionan Kolombi-ano Andrés Zapata i PabloEmilio Vanegas a presentádurante Marshe pa Empre-sario 2010 na World TradeCenter.

“Si e empresario por desa-royá e kapasidat pa trahaden un ret, esaki ta habrie oportunidat pa marka ediferenshanan entre empre-sanan ku mester siña ereglanan nobo di merkado.

Di e forma aki e empresariota siña identifiká e benta-hanan di kompetensha ie ta marka pa semper ediferensha den e momen-tu ideal pa hasi negoshi”,asina e presentashon kunan a hasi ta ilustrá.

Tendenshanan dinegoshi

Un di e aspektonan kuta masha importante pahasimentu di negoshi densiglo 21 ta sa kon e retdi teknologia ta desaroyá ikon por hasi uso efisientedi esaki. Un bon ehèmpel taloke Alvin Toffler ta deskribípa esun ku ta drenta siglo21: “El analfabeto del siglo21, no será quien no puedaleer y escribir, sino quien nopueda aprender, desapren-der y re aprender”.Den e área di teknologiae empresario mester wakkuantu kambio el a hasi densu empresa den e últimoseis lunanan i ken por reko-

nosé nos isla Kòrsou komoun empresa òf entidat haltudi inovashon. E empresariomester forma parti di un retsosial di negoshi i e mes-ter evaluá kuantu tempu apasa for di e último biahaku el a hasi inovashon-nan teknológiko den sunegoshi. Pa e empresariobai dilanti, segun e eksper-tonan Kolombiano, e mes-ter analisá kambionan ku tatumando lugá rònt munduden e área aki di teknolo-gia. Segun Nicholas Negro-ponte, tur loke nos a mirate na e momentunan akipa loke ta deskubrimentui implementashonnan di emundu digital ta nifiká ku5 pa 8% di e kambionanku lo bini den e próksimo 5añanan.

Velosidat“Velosidat di kambio denkada pais òf region lo movemasha lihé i e lo por integráden desaroyo ekonómiko

mundial”, segun e eksper-tonan a bisa. E empresariomester hasi e siguiente for-manan pa hala atenshon:• Publikashon• Empake• Marka• PresentashonnanUn punto importante denesaki segun e ekspertonanta ku ora klientenan halaatenshon riba nan produkto,esaki ta pone ku e merkadono ta pèrdè interes. Tur dianegoshinan mester ta masefisiente, efikas i rápido.Den e kuadro aki, segune ekspertonan, teknologiamester yuda nos mas tantu.

Negoshi virtualEsaki ta eventonan mane-ra EFEX 2010 durantekua diferente sektor dinegoshi den un plataformateknológiko ta permití ku eorganisashon/negoshi por apliká oferta i demanda dene ambiente di teknologiaentre e empresanan ku ta

partisipá. Empresarionanta pasa den e proseso diinskripshon, selekshon iagèndanan di sita pa nanhasi negoshi.Di e forma aki nan por re-gistrá e tipo di produktoku nan tin pa ofresé, anal-isá ken por bira un partner den e negoshi ku nan tahasi i traha diferente sita dinegoshi mediante di ‘video-conferencing’ ku nancoun-terpart . Pa alrededor di 50empresario di Kòrsou i diColombia ta bai habri opor-tunidatnan nobo di negoshimediante di e plataformadigital durante di e enkuen-tro di EFEX 2010.

Pa mas informashon:Vanessa Toré

Kámara di KomèrsioKaya Junior Salas1

[email protected]

WWW.PROEXPORT.GOV.CO

Page 10: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 10/20

‘Synergy’ ta trese

relashon entrehende mas serka diotro

Señor Pourier a splikaentre otro ku el a papia dikuater aspekto importanteku tur empresario mester duna atenshon n’e. Nanta: e importansia di hende,struktura, kolaborashon iresultado den hasimentudi negoshi. “Nos a mustrakon ku e software ‘Syn-ergy’ di Exact por tresehende mas serka di otro.No solamente e relashonentre abo komo empresa-rio ku bo trahadó i klien-tenan, pero tambe entrepor ehèmpel entre abo ibo banko, abo ku sumini-stradónan i kualke otro tipodi identidat ku bo tin unrelashon kuné. Prinsipal-mente nos a splika kon bopor outomatisá e proseso-nan den bo organisashonku e software ‘Synergy’ i kibenefisio esaki por tin pabo negoshi.”

Outomatisá pa midiresultado mihó

Riba e pregunta pakiko unempresario chikí lo ke ou-tomatisá e prosesonan densu empresa, señor Pourier a kontesta: “Unu: pa struk-turá e prosesonan i dos:pa ahustá e kolaborashonentre e identidatnan mihóku otro. Esei ta pone kuabo komo empresario por konsentrá riba mihó resul-tado ku bo negoshi, ku tae loke tur empresario kier logra ku nan empresa. Dor di outomatisá bo proseso-nan, bo por midi resultadomihó. Bo por sa si ope-rashon di bo negoshi taefektivo òf no. Bo por trahamas efektivo pa alkansá e

èkstra ku bo negoshi mes-ter pa ta eksitoso. E èkstra

hopi biaha ta sintá denkos chikí. Kosnan ku por

ta mustra chikí, pero ku tahasi diferensha grandi.”

KonfiansaMas aleu señor Pourier a bisa ku ora bo tin diatendé ku bo klientenan, eenfoke mester ta pa purbayega na e mesun nivel dikonfiansa. “Si bo no yegana e nivel di konfiansa ei,e kliente no ta habri p’abo,pa bo por entre otro sakiko su nesesidatnan diforma ku abo por ahustáe loke abo ta ofresé naesei. Kòrda ku bo tin masku un kliente i kada un taferwagt ku bo ta duna nana lo ménos atenshon i eatenshon èkstra ku nan taanhelá.”

Outomatisá istruktura bo negoshisaka mihó probechoTambe señor Pourier aremarká ku den munduempresarial hopi biaha satende e ekspreshon “Kom-petensia ta matando mi”.

1010

E di tres Fatum Best in Business AwardDia 4 di yüni 2010 na Hyatt Regency Curaçao

Dikon un Fatum Best in Business Award?Fatum ta konvensí ku empresarionan taesnan ku ta hasi di erensia. Nan ta tumainisiativa i ta desaroyá ideanan nobo.Alabes nan ta desaroyá konseptonan iproduktonan nobo.

Tambe nan ta habri merkadonan nobo.Hasiendo esaki empresarionan ta kreamas kupo di trabou ku ta nifká oumentodi nos Produkto Nashonal Bruto i mas en-trada di impuesto pa nos gobièrnu porinvertí den e.o. edukashon, kuido salú, in-

rastruktura etc.

RekonosementuKu e ‘Best in Business Award’ , Fatum kierduna rekonosementu i tira lus riba empre-sarionan ehemplar den nos komunidat kupa nan vishon, dedikashon i maneho tasirbi komo modelonan ehemplar.

PartisipashonTur empresario ku ta di opinion ku el aaportá di un orma positivo na desaroyo

di Kòrsou, por inskribí. Inskripshonnan tasimpel. Djis bishitá www. atum.an i yenae ormulario ‘online’.

SelekshonUn hurado ta husga e ormularionan di in-skripshon. Ora di husga e inskripshonnanta wak ‘Business Excellence’. Bou di esa-ki mester komprondé ku si e empresariosistemátikamente ta apliká prinsipionan dimaneho di kalidat.

Un otro aspekto ku ta evaluá ta ku si ekompania konstantemente ta trata na me-horá prestashonnan dentro di e empresa.Seguidamente Fatum lo invitá e empresari-onan selektá pa de endé nan kaso duranteun programa di ‘Hoyer in Business’.

Pa yega na un desishon e hurado lo evaluáe motivashon riba e ormulario di inskrip-shon, den kombinashon ku e presentashondi e empresario durante di e programa diradio.

Ganadónan anteriorE promé aña Cedric i Nanda Sprock diCo ee Factory a gana e premio máksimoi na 2009 e premio a bai pa Clark Russeldi IBIS Management. Ámbos empresarioden ménos ku 5 aña a krese di 2 pa 25trahadó. E rekonosementu sigur tabatin unbalor agregá grandi pa e empresanan akikomo ku di erente potensial kliente, djisdespues ku nan a risibí e premio, a biranan klientenan fho.

Entrega di premio i PensioenBedrijvendagEntrega di Fatum Best in Business Awardlo tuma lugá dia 4 di yüni na Hyatt Regen-cy Curacao. Riba e dia en kuestion Fatumta tene alabes su evento anual ‘Pensioen& Bedrijvendag’ ku e aña aki lo tin komotema ‘Futuro di e sistema di penshun naKòrsou’.

Gabriel Pourier di Exact Antilles n.v.:

“Si bo kuminsá ku un bon struktura bo negoshi por krese mas kontrolá!”

Un di e profeshonalnan ku a duna charla/tayer na Marshe

pa Empresario 2010 tabata señor Gabriel Pourier, kende taehekutivo di benta Exact Antilles N.V. Empresa Chikí a puntra

señor Pourier pa e kompartí en breve ku otronan kiko el a trata durantesu charla na Marshe pa Empresario i tambe pa e konta algu mas di sueksperensianan personal durante e evento.

Gabriel Pourier: Bo mester haña konfiansadi e kliente pa e porta habri pa bo.

Page 11: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 11/20

“E realidat ta ku mayo-ria biaha e hendenan kuta hasi e ekspreshonnanei no tin dato pa basae ekspreshon ariba. Denmayoria kaso e úniko datoku nan tin ta ku bentadi nan kompania a baha.Tin hopi faktor ku por apone bo benta baha kuno ta únikamente kompe-tensia. Dor di outomatisá istrukturá bo ta kuminsá namehorá prosesonan serkabo mes promé ku bo bai tirafalta ku bo benta a bahariba kompetensia. Esei taun di e tópikonan ku nosa trata durante e charlana MpE. Nos a mustra enbreve kon lo por outoma-tisá e prosesonan dentrodi bo empresa ku e soft-ware ‘Synergy’ di Exact isaka mihó probecho di bo

negoshi. Otro benefisio di‘Synergy’ ta ku e ta un pro-grama ‘web-based’. Pues,kuné bo por tin akseso nabo sistemanan unda ku bota. Bo no mester ta na boofisina i por sigui manehábo negoshi a base di boprosesonan hasta ora bota den estranheria.”

Kuminsá ku un bonstruktura

Mas aleu señor Pourier a informá ku tabatin unpregunta ku a surgi for di sala ku en espesial ahala su atenshon.“Tabatinun hende ku puntra si unempresa chikí tambe por usa ‘Synergy’? Mi kontes-ta tabata ku mas tempranbo kuminsá pa outomatisái strukturá prosesonan den

bo empresa, mas fásil ta paoperashon di bo negoshisigui ta manehabel ora kue krese. Si bo kuminsá kuun bon struktura bo por krese mas kontrolá. Noshuntu ku e empresario por ahustá ‘Synergy’ segun sutipo di empresa i segunsu nesesidat. ‘Synergy’ taun konsepto diferente; unpakete ku ta standarisá,pero ku e fleksibilidat diku por ahust’é segun bonesesidat.”

Eksperensiapersonal na MpE

Pa loke ta trata señor Pou-rier su eksperensia per-sonal na MpE el a bisa

ku e personanan ku aasistí na su presentashontabata hopi aktivo. “Taba-tin diskushonnan inte-resante entre e partisi-pantenan. Nan a treseehèmpel dilanti i a hasikomparashon ku loke nana eksperensiá den prák-tika. Ounke e asistensiaen general na e ‘Marshe’tabata relativamente bon – mi ta di opinion ku mashende mester a hasi usodi e oportunidat úniko akipa haña informashon.Sigur si konsiderá ku echarla i tayernan tabatagrátis. Mas informá bo ta,mihó bo por enfrentá reto-nan i kompetensia. Komo

empresario bo no tin nadadi pèrdè pa invertí un òf dos dia pa asistí na e tayer i charlanan. Ta un inver-shon den bo mes i denbo negoshi. Tabatin oradódi otro pais ku kon kubai bin tin idea nobo ribakon hasi negoshi. Empre-sarionan mester realisáku kompetensia ta fuertei ta solamente dor di tabon informá i al tantu didesaroyonan nobo, bo por enfrentá e kompetensia i eretonan.”

Exact Antilles N.V.Baroud Business Center

Schottegatweg Oost Telefon: 465-0077

1111

Gabriel Pourier di Exact Antilles n.v.:

“Si bo kuminsá ku un bon struktura bo negoshi por krese mas kontrolá!”

Organisá pa Johnson & Johnson

Eksposishon pa mucha den WTC

Riba dianan 4, 5 i 6 diyüni awor Johnson &

Johnson ta organisá eeksposishon Baby Kid& Pre-teen Expo 2010den World Trade Cen-ter na Parasasa. Temadi e eksposishon e añaaki ta seguridat di nosmuchanan.

Esaki ta un eksposishonkaminda ta ofresé produk-to, servisio, entretenemen-tu, informashon, premio,regalo, show di moda,charla i diferente aktividatmas pa mucha di 0 te iku 14 aña i tambe pa emamanan na estado òf kua kaba di duna lus.E orario pa dia 4 di yüni tadi 7or di anochi pa 11or dianochi, pa dia 5 di yüni di10or di mainta pa 10or dianochi i pa dia 6 di yünita di 11or di mainta pa8or di anochi. Entrada takosta 5 florin pa tur hendedi 15 aña i mas, 3 florinpa esnan di 6 pa 14 aña ipa tur esnan riba 60 aña.Muchanan di 0 pa 5 aña ta

drenta grátis.E eksposishon ta kontenétambe un espasio separáku e nòmber ‘Kidsland’,kaminda bou di guia di pro-feshonalnan e muchananpor partisipá na diferentewega, hunga den ‘bounc-er’, pinta kara, baila i hopimas. Diferente instanshaku ta traha na bienestar dinos muchanan ta bai dunacharla tokante e tema sen-tral di e aña aki. Kompa-nia òf personanan interesáainda tambe pa partisipána e eksposishon aki por yama libramente na 566-2639/462-2316 òf por mailna [email protected]

Page 12: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 12/20

Kámara di Komèrsio a hasiun tremendo trabou ku unbon organisashon na emarshe aki. Charlton Fran-cisco a bisa ku e organ-isashon tabata riba nivelku por kompará ku kualkeotro evento internashonalgrandi. Provishonnan elek-tróniko i planeamentu takosnan ku Charlton Fran-cisco a bisa ku e tin di kitasu pèchi p’e.Komo eksibidó i komospònser Charlton Francis-co a bisa ku nan a lograloke ku nan kier a logra,ku ta alkansá mas tantuempresario posibel. Tinun tendensia ku e tipo diaktividatnan aki, komo kunan ta pòrnada, ku ta binihopi hende ku tin komohòbi pa bishitá eventoasina, i tambe hopi hendeku no ta forma parti di egrupo di meta pa e orga-nisadónan aki.E esfuersonan di Kámara diKomèrsio i su partnernan ayuda ku nan en todo kasoa logra nan meta. E por amira ku mayoria di e bishi-tantenan durante e charla-nan ku el a duna ta empre-sario. Kisas den esnan ku

e no konosé tambe tin kuta empresario. Por riparáku ta komersiante nan taa base di preguntanan kuta hasi i e interes ku nanta demostrá. El a riparáademas ku despues di eMarshe nan a keda denkontakto ku vários kliente ilo bai sigui traha riba nan.

Mas akohidaCharlton Francisco ta hañaku pa uso di social media espesialmente facebook i e-mail marketing tabatinmas tantu interes. Hopikomersiante ta realisá kusocial media den kombi-nashon ku otro medionanelektróniko ta e forma patraha awendia pa hasinan mes konosí i bendee produkto òf servisio. Ela ripará esaki na e interesku tabatin. Nan a planeáménos ku 60 hende denun sala. E sala tabata partína dos, pero a usa tur dos sala su stulnan i astakue stul di otro sala treseeinan. Ku esaki Charlton

Francisco no por dunaindikashon ku eksaktitutmas kuantu hende a parti-sipá, pero e interes tabatainmenso. I e preguntananku tabata hasi tambe ta unbon indikashon di e interesku tabatin.

Hopi ámtenarPa loke ta e hendenan pre-sente Charlton Franciscoa bisa ku tabatin tantuempresario komo esnaninteresá pa bira empresa-rio. Pero e ta kere ku taba-tin 3 grupo: empresarioeksistente ku ke hasi algunobo, hopi komersiantenobo i tambe futuro komer-siante. Charlton Franciscoa ripará ku tabatin váriosámtenar presente tambe.E por konkluí ku kisas nan

ta pensando pa baha for digobièrnu i kuminsá ku nanmes empresa. Esei ta algusigur ku e ta apoyá, paso-bra ku kambio di strukturaestatal e ámtenarnan akikisas ta ferwagt ku no tinlugá pa nan òf nan no ta

aseptá kon nan ta bai dene puestonan ku ta bini ip’esei ke habri nan mesempresa.

PróksimoCharlton Francisco a bisaku nan a reuní ku tur e

spònsernan i e por bisaku e sigur lo sigui parti-sipá na e Marshe. Un kosku e ta kere tabata posi-tivo ta e kantidat di charlaku a pone i no solamentee booth -nan pa hendebishitá. Ku e charlanan eempresario ta sintié masyama pa atendé. Esun ku apartisipá e 4 dianan ei akti-vamente, komo empresa-rio bo tin tur e rekisitonanpa por kuminsá. Tabatin for di impuesto te na finansia-mentu ku diferente bankotambe presente. El a riparáku tabatin un kresementuden e Marshe i tambe amodifik’é kaminda e añaaki tabatin 4 dia ku astawikènt aden.

SufisienteCharlton Francisco ta hañaku si ta bai duna mas tantucharla durante e marshe-nan, mester duna maskontenido na e charlanan.Aktualmente ta dunandomas teaser pero e ta keremester usa mas tempupa bai mas profundo dene materia. Por ehèmpel,facebook ta algu ku ehende mester sinta i traha

kuné. E ta kere ku mes-ter hasié den grupo maschikí pa e ta mas dirigíden forma di tayer di tra-bou. Tambe e ta pensaku despues di e marshemester tin kontinuashon papor bai mas profundo dene materianan.

Mic NV Charlton Francisco

[email protected]

1212

MIC presente riba flur di Marshe pa Empresario

Interes inmenso pa teknologia moderno di kòmpiuter

Teknologia i programanan di kòmpiuter a hunga un ròl mashaimportante durante e Marshe pa Empresario 2010 di luna pasá.Charlton Francisco di MIC n.v. a presentá programa i sistemanan

moderno ku ta benefisioso pa e empresario, tantu esun eksistentekomo esun ku tin pensá pa lanta su mes negoshi.

Charlton Francisco: Despues di MpE tambe klientenan akeda den kontakto pasa mas di teknologia moderno.

Pa “Manual Empresa Chikí”, literaturadi kalidat i tur otro informashon

komersial general, akudi serka nosKamará di Komèrsío i Industríadi Kòrsou, Kaya Junior Salas 1, na Pietermaai of

Tel. 461-3918 * Faks 461-5692 * E -mail: [email protected]: www.curacao-chamber.an

Page 13: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 13/20

Promé rueda di negoshi virtual Colombia - Kòrsou

LugáE enkuentronan virtual tatuma lugá den salanan direunion tantu na Bogotá –Colombia komo na Kòrsou.

SektornanDurante e mishon komer-sial virtual aki lo poneénfasis prinsipalmente ribasektornan manera turismo,agrikultura, alimentashon,bibida i teknologia (hard-ware , software , servisioentre otro)

EFEX 2010E konferensha virtual akilo tuma lugá komo parti diaktividatnan di EFEX 2010,for di 27 te 30 di Mei 2010,den World Trade Center.

Kon e ‘matchmaking’virtual pa negoshi entreColombia i Kòrsou tafunshoná?

Pa partisipashon na eevento aki ta kuminsá kue proseso di inskripshon,selekshon i realisashon disitanan pa negoshi di esiguiente forma:

• Empresarionan ta‘upload’ e loke nan tindi ofresé riba e plata-forma

Kumpradónan ta ponenan eksigenshananriba e plataforma

• Kompanianan lo tinakseso di informashonrelashoná ku demandai/òf oferta di tur partisi-pante na e enkuentro

• Partisipantenan ta di-señá nan propio agèn-da ku e opshon pasea aseptá òf ninga eafspraknan proponé.

• Lo realisá e kontaktoefektivo dia di e reunionku e kontrapartidonanku a identifiká adelan-tá, virtualmente for disalanan di reunion naBogotá i Kòrsou pa enegoshá ku e potensialkliente.

Entrenamentu i edu-kashon: lo bai tin training i coaching dor di timnandi eksperto riba temananmanera negosiashon,plataforma di teknologia iinovashon. E training akita yabi pa desaroyá e abi-lidatnan nesesario riba dia

di e ‘business matchmak-ing’ virtual entre Colombiai Kòrsou.

E karakterístikanan di eaktividatLo tene e evento na unsitio pre-defeni den kadaun di e siudatnan partisi-pante:

• 50 empresario di Kòr-sou lo ta di link i lo taaktivo den e ruedanandi negoshi

• 50 empresario diColombia lo ta di link ilo ta aktivo den e rue-danan di negoshi

• Resultado lo ta 250 sitadi negoshi

• Training ‘Virtual Busi-ness Matchmaking’Colombia - Curaçao’komo parti di Marshe

pa EmpresarioTep pa bo partisipashon iregistrashon• Bo mester tin konose-

mentu básiko di nego-siashon i funshon-amentu di un rueda dinegoshi.

• Ta pertenesé na un die sektornan maneraturismo, agrikultura,alimentashon, bibida iteknologia (hardware ,software , servisio, etc).

• Atendé e partinanrekerí pa realisá einskripshon

Disponé di un fun-shonario ku ta perkurápa informashon die empresa, oferta òf demandanan den eplataforma ku ta e kon-takto permanente denempresa òf sea e kon-takto permanente entreempresanan i kum-pradónan interesá.

• Solisitá i/òf aseptáproposishonnan direunion pa riba dia di e

evento.E organisadónan ta denman di Kámara di Komer-

sio di Kòrsou i e Asosia-shon pa Empresa Chikína Colombia den estrecho

koperashon ku Kámara-nan di Komèrsio di Colom-bia, di Sentral Amérika idi Karibe. E fasilitadónanta Colombian Company‘Face to Face’ Redes deNegocios huntu ku Kámaradi Komèrsio i Industria diKòrsou.

Pa mas informashon:Bishitá www.colcur.com

yama 461-3918 òf manda e-mail pa

[email protected]

1313

Durante EFEX 2010 lo tuma lugá un mishon komersial virtual for diColombia. Tambe lo tin oportunidat pa ‘matchmaking’. E ruedadi negoshi virtual entre Colombia – Kòrsou ta un aktividat pa

promové kontakto komersial entre empresanan di Kòrsou i Colombia,fasilitando un kontakto rápido i ordená den oferta i demanda, hasiendouso di un plataforma virtual ku ta hasi posibel un agènda di reunionnan(matchmaking ) den tempu real pa negosiashonnan ku klientenanpotensial riba e mesun dia i asina konsolidá un ret di negoshi.

Page 14: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 14/20

Manera señor Van Din-ther a informá, durante echarlanan tokante gastudi empresa el a trata dife-rente tipo di gastu ku nanan punto di bista tabatainteresante pa e grupo diempresario ku a bishitáMarshe pa Empresario. Eta interesante alabes paesnan for di nan ekspe-rensia na eventonan simi-lar. Tambe for di punto dibista fiskal nan a pensaku empresarionan por tin difikultat kuné. “Lokenos a purba ta di hasitantu e charlanan komoe workshop mas práktikoposibel. Durante e charlanos a purba kontestá mastantu posibel e pregun-tanan ku nos a haña for di sala i ta spera di tabatakla i komprendibel ku eloke nos a splika.”

Señor Van Dinther a bisaku tabata bisto ku e te-manan tabata biba bou diesnan presente. “Tabatinhopi pregunta i kosnan kua bini dilanti ku a indikáku tin hopi kos relashonáku e dos temanan ku eempresarionan no ta naaltura di dje i no tin kono-

sementu di dje. BAB aprodusí un manual ku taoptenibel tantu na Papia-mentu komo na Hulandesku por sirbi hopi komoguia di informashon paempresarionan i ta kosta25 florin. E vershon naIngles dentro di pokotambe lo ta kla. “Nos ayega di trata e tópikonanaki durante charla i tayer na Kámara di Komèrsioi awor aki na MpE. Nostin un bon relashon kuKámara di Komèrsio i ahasi diferente di e tipodi proyektonan aki huntu.Serka nos aki mes tambenos ta tene e charla-nan riba djaweps anochi,pasobra nos ta pensa kue empresario no ta sufisi-entemente na altura di etópikonan aki ku na suturno ta di sumo interespa maneho sano di kom-panianan. Nos ta duna echarlanan na Papiamentu,Ingles i Hulandes,” señor Van Dinther a informá.

Por dedusí òf noMas aleu señor Van Din-ther a sigui bisa ku durantee charlanan tokante gastudi empresa (‘bedrijfs-kosten’) a bini kosnandilanti ku ta na maneradi bisa, ta sea pretu òf ta blanku. “Punto ta sinembargo ku semper tinkaso ku bo por diskutí si tasea esun òf e otro. Ounkenos tin komprenshon pahopi kos ku empresario-nan ta trese dilanti nos tinku sigui loke lei ta stipulá.Nos a mustra kon mester atendé ku sierto kos kutin di haber ku e tópikogastu di empresa for dipunto di bista fiskal. Por ehèmpel, nos a trata etópiko ‘afschrijving’. Si unempresario tin di traha naun sierto lokalidat òf kuoperashon di su tipo diempresa - ta pone ku sumakinaria ta gasta mas

lihé ku normal – i e por proba esei - por apliká paun porsentahe di ‘afschrij-ving’ mas haltu. Puntonanmanera paña di trabou igastu di representashontambe ta tópikonan kunos a nota ta biba boudi e empresarionan. Unotro aspekto, por ehèm-pel, ta alabes ku si bomester bishitá un òf maspais pa hasi kompra pabo negoshi, ta distinto kuora bo ta biaha pa bishi-tá un seminario. Aki pa-piando naturalmente for di e punto di bista fiskalkiko ta dedusibel (‘aftrek-baar’) i kiko no. Tur esakita stipulá den lei, peronos sa ku e tekstonankaminda ta splika un keotro ta kompliká.”

Un otro tópiko ku a binihopi dilanti, segun señor Van Dinther, a konta ta

e parti di debedor. Sitin debedornan ku no tapaga, nos mester mira siku abo komo empresarioa hasi hopi esfuerso pakobra nan promé ku nosaseptá nan komo debedor ku no ta paga.”

Kalkulashondi sueldo

Pa loke ta trata e tayer dikalkulashon di sueldo, pamedio un presentashon amustra den liñanan grandikiko pa ‘loonbelasting’ tasueldo i kiko no ta kai boudi sueldo; tambe kiko ta‘loon in natura’.

“Tambe nos a papia untiki di ‘kostenvergoeding’.Nos a trata tambe un tikie parti di seguro sosial. Mia laga wak algun ehèmpeldi kalkulashon di sueldo ipartisipantenan mes por ahasi kalkulashonnan. Mi a

laga wak algun ehèmpeldi kalkulashon di sueldo ipartisipantenan por a hasikalkulashonnan tambenan mes. Nos a nota kuhopi empresario no sa konkálkulo di sueldo ta hinkáden otro. Mayoria tin unprograma (software ) ku tahasi kalkulashon di suel-do. Punto ta, sinembargo,ku si bo hinka dato robesden e programa, ta unkalkulo robes e ta hasi pabo. Ora ku bo haña bo tindi splika kon un kalkulodi sueldo mester ta i bono sa, e kos ta bira fer-felu. Komo empresario bomester por kontrolá si eresultado ku e programa asaka p’abo ta unu korek-to (saliendo for di bistaku e software ta bon).Ora ku nos di asuntunanfiskal òf un trahadó di boaserká bo ku un pregun-ta tokante su sueldo, bomester por splik’é. Lokenos a saka afó durante etayer ta ku hopi ta hañae tópiko basta komplikái ku bo mester paga tinuriba hopi pida-pida kos paevitá fayo. Nos a trata dene oranan ku tabatin nanos disposishon pa duna

mas tantu informashonposibel.”

E temanan ta bibaFinalmente señor VanDinther a bisa ku einteres tabata haltu. “Tur dos charla tabatin masku trinta hende. Pa e doscharlanan tokante gastudi empresa nos tabatinplaniá 45 minüt; e proméa dura un ora i 15 minüt,miéntras ku e di dos adura un ora i 45 minüt. Pae tayer di ‘loonberekening’di djasabra lamentable-mente tabatin 36 hendeku a inskribí, pero final-mente ta mas o ménosmitar so a asistí. Por taecho ku e seshon ta duratres ora a pone ku hopi kua inskribí no a bini, peropa nos kubri e tema bon,nos mester di e kantidatdi tempu ei.

E ta un tema interesantei porta pa un próksimookashon nos mester partiesaki na dos parti.”

1414

Hans van Dinther di BAB:

“Na Marshe pa Empresario tema di gastuempresarial i kalkulashon di sueldo a biba”

Durante Marshe pa Empresario 2010 tabatin dos charla tokantegastu di empresa (‘bedrijfskosten’) for di punto di bista fiskal i untayer tokante kalkulashon di salario/sueldo (‘loonberekening’).

E charlanan i e tayer tabata na enkargo di señor Hans van Dinther diBAB (Belasting Accountant Bureau).

Hans van Dinther: Nos tópikonan ta kompliká, pero tambe importante.

Page 15: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 15/20

Samari Barriento, mèned- jer di e hotèl, a bisa kutin un buraku grandi entreora e muchanan kaba skoli ora nan ke bai traha,kon nan tin di komportá,reglanan pa tene kuentakuné, etc., pasobra e train-ing na skol ta distinto for di e momentu ku ta hasiéden práktika. E drèmpelhopi grandi ta e idioma inan ta purba di stimulá ehóbennan pa papia Ingles,Spañó i Hulandes perfek-tamente. Den e kaso diAHC TUI ta un di nan may-oristanan di mas grandi kuta trese e turista Hulandes.P’esei ta masha impor-tante pa e hóbennan por dominá e Hulandes bon.Tambe nan tin hopi hendedi Venezuela i asina nanpor práktika nan Spañóbon. Esun ku a keda taIngles ku por sierto ta eidioma ku hotèlnan por logeneral ta apliká tantu oral-mente komo por eskrito.

Dushi fakansiDen AHC mes nan ta papiaIngles ku e hóbennanstazjèr durante nan entre-namentu na e hotèl. Nanta hasi esaki mas tantuposibel, segun Samari

Barriento a splika. Nanta papia Ingles ku e stu-diantenan pa asina nanpor trein. Por ehèmpel,Hyatt ku a kaba di habrita uza puramente Ingles.E mènedjernan ta papiaIngles. Pues, e trahadómester por papia Ingles sisu meta ta pa traha den unhotèl manera Hyatt.Na Hulanda por ehèm-pel tur esaki ta inisiativadi gobièrnu, pero aki naKòrsou ta esaki un inisia-tiva di e sektor empresar-ial, pasobra tur e hotèl-nan grandi ta spònser diAcademy Hotel Curaçao.AHC no ta nan kompe-tensia i nan preisnan ta dital forma ku nan ta atraéhende pa e hotèl. Esaki tamasha importante, paso-bra e studiante tin di treinriba e turista di bèrdat. Nota simplemente un hendeta kai sinta einan pa laganan trein riba dje, pero taun turista ku e tin di atendéi sòru pa tur kos kana bon,pa garantisá ku e turista ta

pasa un dushi fakansi.E studiantenan di e formaei ta trein ku tur e abilidat-nan sosial ku nan mes-ter pa ora nan bai trahaotro kaminda nan sa kabakiko ta ferwaktu di nan. Por ehèmpel, nan tin di yega naora sino tin konsekuensiapa nan mesora. E stazjeta un simulashon di untrabou real, segun SamariBarriento. Loke e studian-tenan ta siña na AcademyHotel no ta den hospitalidatso, pero tambe ta dirigí ribae parti di atministrashonetc. E studiante tin di siñatraha ku tur su koleganani no por skohe ken e ketraha kuné i ken no.

Stazje variáAwor tambe nan a kaba dikuminsá ku nan promé stu-diante Europeo ounke nanta konsentrá mas tantu riba

e studiante Antiano òf otro-nan ku ke bini Kòrsou bèk.Pero nan a haña interes di

un studiante Europeo. P’eta masha importante pae siña algu di otro kultura

i pa nan di AHC tambeta importante pa por siñaalgu di un hende ku ta binidi afó.E periodo di stazje ta variabastante, segun SamariBarriento. Ta dependékiko e studiante ta binstudia p’e. Por ehèmpel,den restorant nan sa hañastazjèr di diferente estu-dio i no solamente horeca .Esaki ta e ‘snuffel stazjèr’ku ke konosé tur kos untiki, posiblemente pa nanpor skohe kua banda nanbai. Tin e supervisornan kuta kore stazje di entre 12pa 20 siman, den kushinata for di 4 te ku 20 luna, tur kos dependiendo di loke eskol ta eksihí, frontdesk tin‘snuffel stazjèr’ di 2 simanounke no hopi, pero por lo general 12 pa 20 siman – un biaha mas dependékiko skol ta pidi pa nan.Housekeeping tambe tinfor di 2 siman te mas.

OkupashonAHC por tuma te ku 80stazjèr riba un base paluna i pa dia 20. Esei ta emínimo ku mester pa por drei e hotèl manera mester ta i pa sirbi e wéspetnandebidamente. E tim fiho

mes ta solamente di 8 per-sona di kua 2 ta di e sek-tor di enseñansa. E hotèlmes ta drei ku un okupa-shon di entre 50 pa 60% i

Samari Barriento ta speraku un dia nan lo por sikiera‘break-even’.

1515

Hotel manager Samari Barriento:

Academy Hotel Curaçao ya ta yena un bashí grandi

Academy Hotel Curaçao (AHC) ta un inisiativa di CHATA (CuraçaoHospitality And Tourism Association). Nan a lanta CHTF (Curaçao

Hospitality Training Foundation) ku a habri e hotèl na 2008, esta un añai mei pasa. Meta di e hotèl ta pa minimalisá e loke e hóbennan ta siña i e lokeden práktika ta sosodé. E sektor empresarial hotelero en partikular a ripará kutabata eksistí un diferensia grandi entre e momentu ku studiantenan kaba skoli ora nan kuminsá traha. Ora e hotèl a habri nan tabatin di haber kuné i nanmes por a mira e diferensia grandi entre e ambiente den lès i realidat. Skolnanmester prepará e hóbennan un mihó pa ora nan drenta e sektor di trabou.

Studiantenan den kushina ku un plato di aros i karni ku bèrdura

Page 16: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 16/20

Publikashonnan noboE biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kámara diKomèrsio di Kòrsou ta kontené mas di 5000 dokumento. E bib-lioteka ta ofresé un variashon amplio di rekurso pa hasi investi-gashon. E biblioteka ta kontené un kolekshon grandi di dokumento

relashoná ku komèrsio ku ta dirigí riba merkado mundial.

Resientemente nos a risibí e siguiente publikashonnanden

nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.

• Expovisie Beneluxblad voor exposant en beursmanager • Internationaal Ondernemen Een initiatief van het

ministerie van Economische Zaken en handelsbevorderendeorganisaties

• Euromoney The premier League of Asian Investment banking

• Coaching het vakblad voor managers op Curaçao• Buitenlandse Markten Duurzaam ondernemen Hoe doe je

dat? feb10 • Port News ‘ Zeeland could excel in the delta’ April/May10 • International Trade Forum Advising, Empowering &

Inspiring Trade• Commercial News More American Products=More profits

for You, March/April 10

E orario di apertura di e biblioteka ta di djaluna te i ku djabièrnèdi 8 or di mainta te 4 or di atardi.

MeiTrade & Investment Con-

ventionThe region’s biggest Busi-

ness-to-Business Event Port of Spain - Trinidad,

19-22 meiLugá: Hyatt Regency

Hotel TrinidadWebsite: www.tic-tt.com

EFEXEfienciency Expo for Busi-

ness and HomeKòrsou, 27-30 mei

Lugá: World Trade Center Kòrsou

Website: www.destination-curacao.com

YüniExpofarmacia

Buenos Aires - Argentina,4-6 yüni

Lugá: Costa SalgueroExhibition Center

Website: www.expofarma-cia.com.ar

The Solar FutureInternational Solar Manu-

facturers ConferenceSan Francisco - Merka, 8

yüniLugá: Hilton San Fran-

ciscoWebsite: www.thesolarfu-ture.com

Global Petroleum ShowInternational Petroleum

Event Calgary – Canada, 8-10

yüniLugá: Calgary Stampederoundup Centre Canada

Website: www.petroleum-show.com

ExphotelHotels, Restaurant, Bars,Discotheques, Industrial

Cafetarias Fair Cancun – Mexico, 16-18

yüniLugá: Centro de Conven-

ciones – CancunWebsite: www.exphotel.

net

YüliCBD 2010

China International Build-ing & Decoration Fair

Guangzhou - China, 8-11yüli

Lugá: China Import &Export Fair Pazhou Com-

plexWebsite: http://cbd.mere-

bo.com

TexWorld USA 2010Industry Event that bringstogether Apparel Textile

Suppliers and BuyersNew York - Merka, 13-15

yüliLugá: Jacob K. Javits

Convention Center Website: www.texworl-

dusa.com

MattechInternational material Han-dling, Logistics & Supply

Chain ExpoMiami, Florida - Merka,

14-15 yüliLugá: Miami Beach Con-

vention Center Website: www.mattech.us

Pro Sound & Light ExpoProfessional Sound and

Lighting ExpoChannai - India, 23-25 yüliLugá: Chennai Trade Cen-

treWebsite: www.cinemato-day.in/prosoundlight.html

OugùstùsNew York Shoe ExpoNew York - Merka, 3-5

ougùstùsLugá: Hilton New York

Website: http://www.ffany.org/

Jewellery World Expo2010

Toronto - Canada, 8-10ougùstùs

Lugá : Metro Toronto Con-vention Centre

Website: http://www.jewel-leryexpo.ca/

Living 2010Kòrsou, 26-29 ougùstùs

Lugá: World Trade Center

KòrsouWebsite: www.destination-curacao.com

1616

Eventonan internashonal

Website ku informashon balioso

http://www.promcomex-ci.com/ruedacolcur/Nos ta ekspandé bo oportunidatnan dinegoshi. Hasi negoshi virtual ku Colombia.

www.camaracccc.comMishon komersial Colombia – Curaçao

http://www.paloalto.com/business_plan_software/?affiliate=entrepreneur_comSoftware pa traha businessplan.

http://startups.com/Website ku diferente preguntanan di empre-

sario i nan respektivo kontestanan.

http://www.entrepreneur.com/marketing/onlinemarketing/article206264.htmlKon pa traha un bon lista di e-mail.

http://www.entrepreneur.com/marketing/pub-licrelations/article206380.html

Dies manera pa bo haña ‘Headlines’.

http://www.entrepreneur.com/marketing/branding/webbrandingcolumniststarrhall/arti-

cle205842.htmlFacebook vs.Google

www.smallbusinessschool.orgSi bo ta bai lanta bo negoshi, subi e website

aki. E ta eduká bo riba tur tereno

www.stichtingbab.comManual pa Empresario 2009

www.ladieswholaunch.comTur informashon tokante empresario femenino

i tambe empresario ku ta mama.

Page 17: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 17/20

Oportunidatnan di negoshi

Lokal1.Ta hür

Ta hür un mini-market denun área sentral ku ta kom-pletamente ekipá ku tur

produkto.

2.Ta buskaTa buska lokal den área diPunda òf Otrobanda pa un

pakus di paña.

3.Ta bendeNos tin dos ‘pandhuis’ naKòrsou i St. Maarten i tin

lisensia di Banko Sentral.Tambe e kompania aki por duna servisio finansiero,manera finansiamentu i

tarheta débito i krédito.

Internashonal1.Ta buska kontakto

Empresa Curamed Servic-es na Colombia ta ofreséservisio di buska kontak-to entre empresarionandi Kòrsou i fábrikanan naColombia. Ta atendé trans-porte aéreo i marítimo itambe servisio di kompra

di kualke otro produkto.E-mail:

[email protected]

Tel.: 00574-366993 /0057-3148700519

Tel. lokal: 696-0751

2.Ta buska importadó/eksportadó

The Gorilla Wear ta unmarka di paña pa ‘fitness’i ‘bodybuilding’. Aparte dipaña pa hasi e deport-enan aki e kompania tinun surtido amplio di aseso-rio pa hasi otro deporte

tambe. Nan ta buskandoun importadó ku konose-mentu di e merkado padistribuí nan produktonan

den Karibe.Tel.: +31 (0)74- 291 99 45Faks: +31 (0)74- 291 97

60E-mail:

[email protected]:

www.gorillawear.comPais: Hulanda

3. Ta buska importadóRomet Electronic Larynx tabuska importadó pa ekipo

médiko.Tel.: 210-858-5189

Faks: 210-858-9608E-mail: [email protected]

Website:http://www.romet.us

Pais: Merka

4.Ta buska importadóAqua Creek Products taun fábrika pa left akuátikospesial pa hende ku des-abilidat por drenta pisina.

Tel.: 406-549-0769Faks: 406-549-2602

E-mail: [email protected]

Website: www.aquacreek.com

Pais: Merka

5.Ta buska importadóTa buska importadó paprodukto di FoodTools, unfábrika di material pa kòrtabolo, pizza, tortilla i keshi.

Tel.: 1-269-637-9968E-mail:

[email protected]:

www.foodtools.comPais: Merka

Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rúbrika aki òf pa mas infor-mashon tokante un di esnan menshoná, tuma kontakto ku Sentro di InformashonKomersial di Kámara di Komèrsio na telefòn 461-3918, faks 461-5652 òf e-mail nos

na [email protected]

Un introdukshon na ‘Twitter’Twitter a kambia drástikamente for di dia kua invent’é. Twitter a kuminsá komo un lugákaminda bo por a laga hende sa ‘kiko bo tahasiendo’, por ehèmpel ora bo bisa ku bo ta naCafé Barista ta dal un kòfi. Pero Twitter no taesei so mas...

Twitter no ta un ‘Social Network’ i ‘MicroBlog-ging’ ku ta duna su usuarionan posibilidat parisibí i manda mensahe mihó konosí komo‘tweets’. Tweets ta mensahenan di teksto nomas ku 140 karakter ku ta pone riba e outor su profil i ku ta manda pa e suskriptornan nae outor ku nos lo yama ‘Followers’. Outor die mensahenan por restringí ku e mensaheta yega serka un grupo selektá òf e por habriakseso na su mensahenan pa tur hende ku kepor tin akseso n’e.

Kon mi ta kuminsá ku twitter?Pa kuminsá ta bai na http://twitter.com . Ribae página buska un boton ku ta bisa ‘Get startednow’.

Awor bo ta kla pa yena boinformashon.

Na ‘Full name’ yena e nòmber di bo kompaniaòf bo nòmber pa un twitter personal.

N’e e siguiente nosta yena ‘Username’.

Esaki bo ta usa bo log-in riba twitter i loke taidentifiká abo komo usuario. Pues, bo twitter lo ta aksesibel na http://twitter.com/ USER-NAME

Nos ta sigui pa e password ku mester ta unmínimo di 6 (kombinashon di sifra i letra)

Yena bo E-mail adrès pa asin’aki bo por veri-fiká bo kuenta na Twitter.

Awor nos ta bai chèk den nos e-mail pa nos por aktivá nos kuenta di Twitter.

Kon ta sigui?Nos tin un kuentadi Twitter, pero nosno tin ‘followers’pues persona ku tasigui nos ‘Tweets’,i nos no ta ‘follow’ni un hende. Laga nos konektá riba nos páginadi Twitter(http://twitter.com ).

Klik riba ‘Sign in’na e parti drechiariba di e ‘website’.

Awor hinka bo ‘Username’ òf e-mail adrès kubo “Password” pa asina nos por kuminsá usaTwitter.Riba bo página di Twitter nos por mira losiguiente.Menú – situá na e parti drechi ariba di e pan-taya.Bou di e menú aki bo ta haña diferente statistikku ta indiká:Kuantu Followers botin.Kuantu hende ta Follow abo.I riba kua lista bo ta situá.

Eksperimentá pa wak ki otro opshon mas tin.Tweet box – kaminda bo por manda mensaheta indiká kuantu letra bo por yena.Bou di dje bo ta mira:Tweets ku abo a mandaTweets di e hendenan ku abo ta follow tambeta aparesé den e sekuensha ku a manda nan.

Kon mi ta haña Folowers?Riba e página di Twitter tin un opshon ku yama‘Find People’.

Laga nos buska por ehèmpel ‘Curacao’ i nos tahaña diferente hende ku tin sea Curaçao dennan username òf den nan informashon.Asin’aki nos ta kuminsá invitá hende pa follownos riba Twitter.

Software pa manehá bo Twitter Tin diferente software pa yuda bo manehá botwitter. Tin dos ku hopi popular ku taTwhirlhttp://www.twhirl.orgTweet Deckhttp://www.tweetdeck.com

Twirl - ta un software ku ta duna bo diferenteposibilidat pa manehá bo twitter sin tin mester di usa un ‘web browser’ e ta indiká bo ora un dibo siguidornan a tweet.Tweet Deck – ta un software masha versá; kunébo por manehá Twitter, Facebook, MySpace iLinkedIn.E tambe ta indiká ora un hende a Tweet òf aktualisá su profil.I meskos ku Twirl no tin mester di usa unwebbrowser .

Pa mas informashon por tuma kontakto ku Stimul-IT via pòst elektróniko: [email protected] òf yama738 6299

1717

Page 18: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 18/20

Nick Sarillo a lanta denambiente di negoshi dipizza. Su tata tabata doñodi un restorant yamá Vil-lage Pizza na Carpenters-ville, na Illinois EstádosUnídos. Nick Sarillo Jr. sutata a inisiá e restoranttempu ku Nick Jr. mestabata ainda un hóben naskol. Ora ku Nick SarilloJr. a kuminsá su propiorestorant na 1995 i un filialna 2005 el a sigui ehèm-pel di su tata, utilisandoresetanan original di trahapizza. El a sigui pasonandi su tata, pero den unaspek-to krusial e tabatadeterminá pa su restorant-nan ta diferente. E dife-rensia - i sekreto di éksitodi su kompania - por kat-egorisá den un palabra:kultura!

Trust & Track Nick Sarillo a funda ekultura di su kompa-nia aplikando un forma dimaneho ku por karakterisákomo ‘trust and track’ (kon-fia i sigui). Esaki ta enseráeduká empleadonan dentur faseta pa e kompaniata unu eksitoso i despues

duna nan e konfiansa papone den práktika e lokeku nan a siña.E kontra-alternativa takomandá i kontrolá, denkua éksito lo ta respon-sabilidat di e doño i kamin-da e empleadonan mester ehekutá únikamente lokee doño ta manda nan hasi.Ámbos aserkamentu por funshoná pero nan ta pro-dusí kulturanan diferente.Apliká di un forma korekto,‘trust & track’ ta pèrmitíun kompania di ta alerta,flèksibel, produktivo i di tinéksito den tempu ku eko-nomia ta bon, pero tambeden tempu ku kosnan tadesaroyá ménos bon.

No motivá pa hòrtaTempu ku Nick Sarillo Jr.a kuminsá ku su restorante no tabata sa kiko tanifiká kultura di kompania.Siendo e mes un trahadóku a bini for di mundudi konstrukshon, segune ta konta, el a drentaden e ramo di e negoshi

ku e ta aden awor, komoku e tempu ei e tabatintres yu chikí i no taba-tin niun restorant den eárea kaminda e tabatabiba kaminda un famiapor a reuní pa kome algu,kaminda muchanan por ahunga i dibertí, miéntras kue mayornan por a relahái pasa un ratu kontentu.E no tabatin un filosofiadi maneho - a lo ménosno unu ku e por a splika.Sinembargo, e tabata kerefirmemente ku e tabatin unalternativa kon pa maneháun negoshi. “Tur hende kuami tabata konosé i kutabatin negoshi tabata bisami ku niun hende no taprekupá pa e negoshi kuno ta e doño mes. Ku niunhende no tabata dispuestopa traha manera e doño.Ku trahadónan lo hòrtakada chèns ku nan hañaetc.,” Nick Sarillo a konta.“Ami a hinka den mi kabesku mi ta proba nan lo kon-

trali i ku lo mi bai trahariba un empresa kamindatur hende ta traha duru ita prekupá pa bienestar di e negoshi, i kamindatur hende ta bin traha kuamor pa e kompania i kuno motivá pa hòrta.”

Finalmente el a konstruí etipo di negoshi ku e taba-ta deseá desaroyando unforma úniko di manehá. Noúnikamente e ta hopi efek-tivo, pero e ta un ilustras-hon fuerte di e noshon kubon idea por nase for di efuentenan di mas humilde.Ora analisá su maneho lobo topa ku 10 ingredien-te klave den Nick Sarillosu reseta pa konstruí unkultura di kompania ku taprodusí.

1.) Kombibí ku doló di bokomunidat i kompartí kusu alegriaKomo ehèmpel por men-shoná ku pa kombibí ku e

situashon di reseshon ku adal hopi famia na Merka,aña pasá Nick Sarillo Jr.a introdusí ku riba djalunaklientenan ku kome padenden su restorantnan tapaga mitar preis i ku ribadjamars ‘take-out’ a kostamitar di preis. Banda diesaki kasi tur siman sukompanianan ta organisárekoudashonnan di fondopa un òf otro meta sosial.Su kompania mes ta kon-tribuí ku 15% di e sumaku a rekoudá. Adishonalna esaki Nick Sarillo Jr. tapatrosiná dos te tres even-

to tur aña pa rekoudá fondopa un kousa sosial. Di esuma ku a rekoudá NickSarillo Jr. su kompania-nan ta aportá 100%.

2.) Kontratá emplead-onan A+Di kada 12 persona kuapliká pa un trabou na erestorantnan di Nick SarilloJr. ta unu ta ser empleákomo ku e eksigensia-nan ta haltu. E meta die proseso ta pa empleáúnikamente e mihó entre emihónan. Trahadónan A+manera nan ta kategorisáesakinan den idioma di eempresa.

3.) Oportunidat pa siña ikreseHaña empleo na Nick Sa-rillo Jr. su restorantnanno ta simplemente hañaun kaminda pa traha peromas bien ta nifiká risibí unticket pa sigui e program-anan di training ku e kom-pania ta duna su personal.

4.) Sistemanan pa kreakonfiansaTur sistema ku ta aplikáden e empresanan ta bon

pensá i definí. E sistema taun mekanismo importantepa krea e kultura di konfia imonitoriá (trust and track ).Loke Nick Sarillo a hasi tasimplemente ta trata tur suempleadonan komo hendeinteligente, responsabel imas ku tur kos hende ribakua e por konfia.

5.) Duna guia mesora ino despuesNick Sarillo no ta kere denreview di prestashon. Densu kompanianan ta trainmanager pa duna guia alinstante i duna feedback diinmediato. Tin tres formadi feedback ku ta utilisá.E promé: na final di unwarda un trainer ta puntraun empleado: “Kiko bo tahaña ku bo a hasi bon awei si bo por a bai bèk den unsituashon ku bo no a hañaa bai bon ei, kiko lo bo ahasi diferente pa e tabatamihó? E di dos: Esaki tausa na final di un sheft.Den esaki e manager mesta bisa e empleado kiko

1818

E storia di Nick Sarillo na Merka

Trahadó di konstrukshon a kuminsá su propiorestorant i bira mionario ku bon kultura di maneho

Dia Nick Sarillo a inisiá su propio empresa e tabatin un meta: krea unkompania diferente for di tur otro ku el a konosé. Dieskuater añadespues, Nick’s Pizza & Pub ta un kompania modelo pa tur empresa

ku ke mantené benta haltu, gastu abou i klientenan kontentu i satisfecho.

Skirbí pa: Farley I. Lourens

Plato di pasta

Page 19: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 19/20

el a haña a bai bon i kikona su punto di bista ta epuntonan ku e empleadomester mehorá. E di tres:ta un feedback direkto kuta tuma lugá al instante kue manager a nota un kosku por a hasi mihó.

6.) Kontrato bon konse-heroSarillo ta konta ku tempuku el a kuminsá pensapa ekspandé, el a kon-tratá yen di konsehero kuna final di kuenta a kost’émasha hopi sèn i no ayud’é. Te na momentu kuel a topa ku unu ku mane-ra e mes ta bisa no tabataunu barata, pero a treseun buèlta hopi positivo densu kompania. E konseh-ero aki a ‘streamline’ tur e sistemanan di manehoden e restorantnan di NickSarillo Jr.

7.) Kambia negativo denpositivoNick Sarillo ta usa unsistema ku e ta yama unespasio safe kamindaempleado i managernanpor hiba kòmbersashon-nan riba temanan ku ta

poko difísil, pero segunreglanan definí. Un regla,por ehèmpel, ta ku kos kutrata mester ta basá riba

echo, no riba sentimentuòf spekulashon.8.) E ‘Dikon’ ta masimportante ku ‘kiko’ òf ‘kon’Nick Sarillo Jr. ta bisa kue no ta gusta bisa hendekiko nan tin ku hasi. E tapreferá di splika un situ-ashon i duna e hendeespasio pa pensa i skohe.“Duna espasio pa nan messkohe na lugá di ku taabo ta duna òrdu. Esei tanifiká ku bo duna nan kon-fiansa pa skohe lo mihó.Abo mester perkurá di bobanda ku nan ta kompron-dé e dikon bo ta pidi siertokos di nan.

9.) Konfia so, sin monito-riá ta nifiká pidi pa pro-blemaNick Sarillo Jr. mes ta reko-nosé ku e idea di a kon-tratá manager i laga tur kosden nan man pa e trahariba ekspanshon, tabata undi su fayonan mas grandi.E managernan no tabataduna sosten na e siste-manan i e ‘kultura’ di e kom-panianan a kambia komoku e mes tabata komple-

tamente konsentrá ribaekspanshon. “E lès grandiku mi no tabata monitoriáe loke e managernan ei

tabata hasi i esei tabata miresponsabilidat.”10.) No ekspandé si abomes i kompania no ta klapa eseiManera a splika aki ‘ribaNick Sarillo no tabata ‘keeptrack’ di su dos negoshi-nan original komo e tabataopseshoná ku ekspanshoni kresementu. El pensadi habri un restorant denChicago, komo ku e tabatapensa ku su kompania lono a haña visibilidat ope-rando ku dos restorant densuburbionan. El a han’éfòrsá ta laga e proyektona Chicago ora ku el apèrdè finansiamentu di subankonan. “Loke a parsedi ta un desaster a resultádi ta un bendishon komoku mi a haña tempu pabolbe drecha e kultura denmi dos restorantnan. Portaku si mi logra habri unrestorant na Chicago, lo mia gana mas sèn, pero lo mia pèrdè gara riba e kulturaku mi a implementá den midos restorantnan original.Te ora ku mi a lo kai ariba,porta lo tabata hopi lat pami skapa nan,” segun Nick

Sarillo Jr.Fuente: INC. – edishonfebrüari 2010

1919

E storia di Nick Sarillo na Merka

Trahadó di konstrukshon a kuminsá su propiorestorant i bira mionario ku bon kultura di maneho

Ata un ehèmpel di un pizza di Nick’s Pizza i e menú dje restorant eksitoso.

Page 20: Empresa Chiki Mei 2010

8/9/2019 Empresa Chiki Mei 2010

http://slidepdf.com/reader/full/empresa-chiki-mei-2010 20/20

2020

M I S I Ó N C O

M E R C I A L M U L T I S E C T O R I A L

A E L C A R I B E :

C U R A C A O y

A R U B A

J u n

i o 6 B o g o

t á –

C u r a c a o

J u n

i o 9 C u r a c a o –

A r u

b a

J u n

i o 1 1 A r u

b a -

B o o

t á

Ú l t i m o s

C u p o s ,

h a s

t a

m a y o

2 0 d e

2 0 1 0

E L C A R I B E

, U N M E R C A D O P O T E N C I A L

Y N A T U R A L A A L C A N C E D E L O S

E M P R E S A R I O S C O L O M B I A N O S

.

P a m a s

i n f o r m a s

h o n p o r

t u m

a k o n

t a k t o k u :

K á m a r a

d i K o m

è r s

i o

D e p a r t a m e n

t u d i P r o m o s

h o n p a

I n v e r s

h o n

i A k t i v i d a

t n a n

K o m e r s

i a l

T e

l . 4 6 1 - 3

9 1 8

w w w . c a m

a r a c c c c . c o

m

Let’s Talk Businesswith UTS UTS Business un biaha mas tabata presente na e eksitosoMarshe pa Empresario 2010 p duna informashon i servisio nae Empresarionan Chikí i Mediano. Huntu ku Antraco, UTS aduna informashon den e Business Center ku tabata situá densentro di e ‘Marshe’ na W.T.C..

PAKETE PA EMPRESARIO

Hopi tabata e empresarionan ku a bishitá e ‘booth’ di UTSBusiness i ku a keda sumamente satisfecho ku e ofertanan kutabatin speshalmente hinká den otro pa nan. Mirando ku diapa dia komunikashon ta birando mas importante pa tur em-

presa, UTS a introdusí tres pakete di telekomunikashon nobopa empresanan chikí. A desaroyá e paketenan aki ku e em-presario nobo den mente. E paketenan ta konsistí di un tele-fon Blackberry, konekshon di Internèt sea mobil òf na o sinai tambe e opshon pa un sistema di telefòn avansá ideal panegoshi. Ku otro palabra un pakete kompleto pa bo negoshi.

UNIFIED MESSAGING & COMMUNICATIONS

Durante e Marshe pa Empresario UTS, huntu ku Stimul-IT, aduna un charla/workshop den kua a splika e konsepto nobodi Unifed Messaging i Uni ed Communications. Atraves di e

método aki bo por risibí mensahenan ku ta drenta via di vári-os medio di komunikashon den un aparato di komunikashon.

Di manera ku kontinuamente bo por keda risibí mensahe itin akseso na nan - segun bo nesesidat i kunbinensia. Por ehèmpel si bo tin un Blackberry òf otro Smartphone na bo dis-posishon, e ora ei kualke faks, e-mail òf voicemail ku drentabo por risibí ounke bo no ta na o sina.

BLACKBERRY APPLICATIONS

Tambe UTS a presentá un charla/workshop tokante ap-likashonnan nobo i práktiko di Blackberry ku un empresariopor usa entre otro pa kontrolá gastu, mantené su mes in-formá, kontrolá kilometernan ku a kore i hopi otro aplikashonmas. ‘Blackberry applications’ di RIM ta sumamente amplioi ta ofresé diferente aplikashon práktiko pa bo negoshi. Pamas informashon tuma kontakto ku e helpdesk di Blackberryna 777 1788.

Traha un sita i pasa na UTS-Business pa bo risibí konseho iinformashon kon bo por hasi mihó uso posibel di telekomu-nikashon pa bo negoshi prosperá. Pa mas informashon yama777-1155.

!