Effects of innovative communication on the topic of overweight...

20
1-18 หัวข้อ นวัตกรรมนิเทศศาสตร์และการจัดการผลของนวัตกรรมการสื่อสารเรื่องภาวะโภชนาการเกิน ที่มีผลต่อความรู้ ทัศนคติและการปฏิบัติของเด็กประถมศึกษาตอนปลาย Effects of innovative communication on the topic of overweight towards knowledge, attitude and practices of upper primary school students เอกราช ดีเลิศ 1 พรพรรณ ประจักษ์เนตร, Ph.D. 2 บทคัดย่อ การวิจัยเรื่องผลของนวัตกรรมการสื่อสารเรื่องภาวะโภชนาการเกินที่มีต่อความรู้ ทัศนคติและการ ปฏิบัติของเด็กประถมศึกษาตอนปลายมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของเทคโนโลยีการสื่อสารผ่าน ช่องทางSMS(Short Message Service)ในด้านความรู้ ทัศนคติและการปฏิบัติตนด้านโภชนาการของเด็ก วัยประถมศึกษาตอนปลาย ระหว่างก่อนทาการทดลองและหลังทาการทดลองและศึกษาความสัมพันธ์ ระหว่างความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมการปฏิบัติตนเรื่องโภชนาการ กลุ่มตัวอย่างคือนักเรียนชั้น ประถมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนนาหลวง กรุงเทพมหานคร จานวน 220 คน มีการวัดคะแนนของนักเรียน กลุ่มตัวอย่าง ก่อนและหลังการทดลองจากนั้นนาข้อมูลมาวิเคราะห์หาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกต่างด้วยค่าที ( t-test) และหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน ( Pearson ‘ s Correlation Coefficient ) ผลการวิจัยพบว่า 1) ผลคะแนนความรู้เรื่องโภชนาการก่อนและหลังทาการ ส่งข้อมูลข่าวสารเรื่องโภชนาการผ่าน SMS ของนักเรียนชั้นประถมตอนปลายพบว่า หลังการส่งข้อมูล ข่าวสารผ่าน SMS มีคะแนนเฉลี่ยด้านความรู้สูงขึ้นและเมื่อนามาเปรียบเทียบคะแนนความรู้เรื่อง โภชนาการก่อนและหลังส่งข้อมูลข่าวสารผ่าน SMSก็พบว่า คะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ มีความแตกต่างอย่าง มีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ผลคะแนนทัศนคติเรื่องโภชนาการก่อนและหลังทาการส่งข้อมูลข่าวสาร เรื่องโภชนาการผ่าน SMS ของนักเรียนชั้นประถมตอนปลายพบว่า หลังการส่งข้อมูลข่าวสารผ่าน SMS มี คะแนนเฉลี่ยด้านทัศนคติสูงขึ้นและเมื่อนามาเปรียบเทียบคะแนนทัศนคติเรื่องโภชนาการก่อนและหลังส่ง ข้อมูลข่าวสารผ่าน SMSก็พบว่า คะแนนเฉลี่ยด้านทัศนคติ มีความแตกต่างอย่างมีนัยสาคัญทางสถิติที่ระดับ .05 3) ผลคะแนนการปฏิบัติตนเรื่องโภชนาการก่อนและหลังทาการส่งข้อมูลข่าวสารเรื่องโภชนาการผ่าน SMS ของนักเรียนชั้นประถมตอนปลายพบว่า หลังการส่งข้อมูลข่าวสารผ่าน SMS มีคะแนนเฉลี่ยด้านการ ปฏิบัติตนสูงขึ้นและเมื่อนามาเปรียบเทียบคะแนนการปฏิบัติตนเรื่องโภชนาการก่อนและหลังส่งข้อมูล 1 นักศึกษาปริญญาโท สาขานวัตกรรมนิเทศศาสตร์และนวัตกรรม คณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบัน บัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ 2 ที่ปรึกษา อาจารย์ประจา คณะนิเทศศาสตร์และนวัตกรรมการจัดการ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

Transcript of Effects of innovative communication on the topic of overweight...

Page 1: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-18

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

ผลของนวตกรรมการสอสารเรองภาวะโภชนาการเกน

ทมผลตอความร ทศนคตและการปฏบตของเดกประถมศกษาตอนปลาย

Effects of innovative communication on the topic of overweight towards knowledge, attitude and practices of upper primary school students

เอกราช ดเลศ1

พรพรรณ ประจกษเนตร, Ph.D.2

บทคดยอ

การวจยเรองผลของนวตกรรมการสอสารเรองภาวะโภชนาการเกนทมตอความร ทศนคตและการปฏบตของเดกประถมศกษาตอนปลายมวตถประสงคเพอศกษาประสทธผลของเทคโนโลยการสอสารผานชองทางSMS(Short Message Service)ในดานความร ทศนคตและการปฏบตตนดานโภชนาการของเดกวยประถมศกษาตอนปลาย ระหวางกอนท าการทดลองและหลงท าการทดลองและศกษาความสมพนธระหวางความร ทศนคตและพฤตกรรมการปฏบตตนเรองโภชนาการ กลมตวอยางคอนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย โรงเรยนนาหลวง กรงเทพมหานคร จ านวน 220 คน มการวดคะแนนของนกเรยนกลมตวอยาง กอนและหลงการทดลองจากนนน าขอมลมาวเคราะหหาคาเฉล ย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบความแตกตางดวยคาท (t-test) และหาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ( Pearson ‘ s Correlation Coefficient ) ผลการวจยพบวา 1) ผลคะแนนความรเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานความรสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนความรเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมลขาวสารผาน SMSกพบวา คะแนนเฉลยดานความร มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 2) ผลคะแนนทศนคตเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานทศนคตสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนทศนคตเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมลขาวสารผาน SMSกพบวา คะแนนเฉลยดานทศนคต มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 3) ผลคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานการปฏบตตนสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมล

1นกศกษาปรญญาโท สาขานวตกรรมนเทศศาสตรและนวตกรรม คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 2 ทปรกษา อาจารยประจ า คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

Page 2: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-19 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

ขาวสารผาน SMS กพบวา คะแนนเฉลยดานการปฏบตตน มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 4) ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนความรเรองโภชนาการและคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนความรเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 5) ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนทศนคตเรองโภชนาการและคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนทศนคตเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 6) ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนความรเรองโภชนาการและคะแนนทศนคตเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนความรเรองโภชนาการไมมความสมพนธกบคะแนนทศนคตเรองโภชนาการในทางสถต

ค าส าคญ: นวตกรรมการสอสาร, ภาวะโภชนาการเกน, นกเรยนประถมศกษาตอนปลาย

Page 3: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-20

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

Abstract

This study is quasi-experimental research. The purposes of this research were to

study the Effects of innovative communication on the topic of overweight towards

knowledge, attitude and practices of upper primary school students; to compare the

knowledge, attitude and practice scores on the topic of the overweight of the students in

the SMS method; and to study the Pearson‘s Correlation Coefficient betweenthe

knowledge, attitude and practice scores in overweight. The sample group was the

experimental group of 220 students in the upper primary school students at Naluang

School. The obtained data were then analyzed in terms of percentages, mean, standard

deviation, t-test and the Pearson‘s Correlation Coefficient.

The research findings are as follows:

1. Scores knowledge about nutrition before and after transmission through SMS messages about nutrition of the students at the end of that. After sending information via SMS scores and higher knowledge scores when compared knowledge about nutrition before and after sending information via SMS, it found that the mean score of knowledge. The difference was statistically significant level. 05.

2. Scores attitudes about nutrition before and after transmission through SMS messages about nutrition of the students at the end of that. After sending information via SMS attitude scores higher when compared the attitudes about nutrition before and after sending information via SMS, it found that the mean score of attitude. The difference was statistically significant level. 05.

3. The conduct nutrition before and after transmission through SMS messagesabout nutrition of the students at the end of that. After sending information via SMS on their practice scores and higher scores when compared to behave nutrition before and after sending information via SMS, it found that the average score of their practice. The difference was statistically significant level. 05.

4. The results of knowledge about nutrition and the nutritional practices after sending information via SMS nutrition of the students at the end of that. After sending information via SMS the knowledge about nutrition and the nutritional practices that are positively correlated to the level of statistical significance. 01.

Page 4: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-21 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

5. Scores attitudes about nutrition and the nutritional practices after sending information via SMS nutrition of the students at the end of that. After sending the information via SMS attitudes about nutrition and the nutritional practices that are positively correlated to the level of statistical significance. 05.

6. Scores of knowledge about nutrition and the nutritional habits after sending information via SMS nutrition of the students at the end of that. After sending information via SMS the knowledge about nutrition and the nutritional habits no correlation statistically.

Keywords: innovative communication, overweight, upper primary school students

บทน า

ขอมลจากองคการอนามยโลก(World Health Organization) (WHO, 2013) ไดระบเกยวกบ

ปญหาทเกดจากภาวะโภชนาการเกนไววาประเทศก าลงพฒนาทมรายไดอยในชวงต าถงปานกลางมปญหา

ทางสขภาพทถอวาเปนภยคกคามส าคญนนกคอปญหาโรคอวนโดยประเทศดงกลาวมนโยบายทปองกนโรค

ขาดสารอาหารแตละเลยนโยบายทจะปองกนโรคอวนซงขอมลใหมทองคการการอนามยโลกพบนนกคอกวา

75%ของจ านวนเดกในประเทศก าลงพฒนาอวนเพมขนเปนจ าวนวน 2เทาของเดกในทวปแอฟรกาภายใน

ชวงเวลา 20ปทผานมาและทส าคญเดกอวนมแนวโนมทจะเปนโรคอวนเมอโตเปนผใหญทมความเสยง

เพมขนของโรคเบาหวานและโรค อนๆอกดวย

ปจจบนมคนไทยทรปรางทวมจนถงระดบอวนถง 17 ลานคน และเสยชวตจากโรคอวนถงปละ

20,000 คน(ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2556:4)หากพจารณาตามชวงอายของ

ประชากรพบวาตงแตป ค.ศ. 2548-2555 เดกไทยทมอายแรกเกดถง 5 ป มภาวะน าหนกเกนมากถง 8%

(WHO. WHO Department of Health Statistics and Information Systems of the Health

Systems and Innovation Cluster, 2013: 113)

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสขไดประมาณการสดสวนของเดกไทยทอาจจะเขาสสภาวะเปนเดก

อวนไววา ในป 2558 เดกกอนวยเรยน จะกลายเปนเดกอวนในสดสวนสงถง 1 ใน 5 คอ เดก 5 คน จะม

เดกอวน 1 คน และ เดกวยเรยนจะมสดสวนของเดกอวนอยท 1 ใน 10 และจากขอมลยงพบวา ชวง 10 ป

ทผานมา อบตการณโรคอวนในเดกไทยเพมขนอยางรวดเรวและตามสถตอาจสรปไดวาไทยเปนประเทศทม

การเพมจ านวนเดกอวนเรวทสดในโลก โดยมรายงานวาเฉพาะชวงระยะเวลา 5 ป ทผานมา จ านวนเดก

Page 5: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-22

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

กอนวยเรยนอวนเพมขนรอยละ 36 และ เดกวยเรยนอาย 6-13 ป อวนเพมขนรอยละ 15.5 ซงพฤตกรรม

การบรโภคของเดกไทยนาเปนหวงถอเปนวาระส าคญของประเทศททกฝายโดยเฉพาะโรงเรยนตองเรงให

ความรแกเดก(ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ, 2556)

ภาควชาโภชนวทยาคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดลจดท าโครงการพฒนาตนแบบ

โรงเรยนเดกไทยดดมพลานามยสนบสนนโดยส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

พบวานกเรยนในเขตกทม.มสดสวนโรคอวนมากทสดโดยป 2555 ผลการส ารวจในเครอขายโรงเรยนภาครฐ

4 โรงเรยนป.1-ป.6 มอตราการเกดโรคอวน 21 % ไขมนในเลอด 66 % ใกลเคยงกบการส ารวจใน

ระยะแรกเมอป 2547-2549 ทพบวาเดกไทยเกดโรคอวน 20 % มไขมนในเลอดสง 78% และ 1 ใน 3 ของ

เดกอวนมปนด าทคอเปนสญญาณเตอนถงความเสยงในการเปนโรคเบาหวานการเกดโรคหวใจและหลอด

เลอดสะสมตงแตวยเดกหากเดกยงคงความอวนตอเนองไปจนถงวยผใหญยอมสงผลตอคณภาพชวตใน

อนาคตและเมอพจารณาถงปจจยทกอใหเกดภาวะโภชนาการเกนและโรคอวนกจะพบวาปจจยหลกกคอ

ความร ความเขาใจและการปฏบตตนเรองโภชนาการเปนส าคญ(ชตมา ศรกลชยานนท, 2556:15)

จากขอมลทไดจากหนวยงานทนาเชอถอไดทงในระดบนานาชาต และประเทศไทยท าใหสามารถ

สรปไดวา ปจจยทกอใหเกดปญหาภาวะทางโภชนาการตางๆ นนกคอ ความไมสมดลของการไดรบพลงงาน

และการใชพลงงานในการด าเนนกจวตรในแตละวนนนเอง ซงกอใหเกดผลเสยทางส ขภาพตางๆ ตามมา

ดงน ภาวะน าหนกเกนและโรคอวนท าใหเพมความเสยงทจะกอใหเกดปญหาสขภาพมากมาย ไมวาจะ

เปนโรคเบาหวาน โรคหวใจ โรคมะเรง และถาขณะนนมการตงครรภอยภาวะดงกลาวอาจจะน ามาซง

ปญหาสขภาพทงในระยะสนหรอระยะยาวตอบตร (U.S. Department of Health and Human

Services.The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases,2012:1)

ปจจบนทงไทยและตางประเทศ เลงเหนถงความส าคญของปญหาดงกลาวจงประยกตใช SMSใน

การแกปญหาโดยการปรบพฤตกรรมการบรโภคและการใชชวตประจ าวน แตยงมแนวทางทประยกตใช

เทคโนโลยในการสอสาร โดยใช SMSเพอเปลยนแปลงพฤตกรรมสขภาพ เชนการลดการสบบหรและการ

ปองกนโรคเอดสเปนตน

หนงสอรายงานการวจย Mobile Messaging Futures 2012-2016 Analysis and growth

forecasts for mobile messaging markets worldwide: 6th edition (Sudhir Kumar, 2013: 349)

ไดกลาวถงเหตผลทท าให SMS เปนเครองมอทจะสามารถเตบโตไดอกในอนาคตและคณสมบตเฉพาะของ

SMS ไววาSMS จะยงคงเตบโตตอไปดวยเหตผลงายๆ คอ มนสามารถอยทไหนกไดทกหนทกแหงอยาง

แนนอนในทกททมสญญาณโทรศพท และสามารถเขาถง SMS ไดดวยเครองโทรศพทมากทสด ตงแต

Page 6: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-23 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

โทรศพทพนฐาน(Basic phone)จนถงโทรศพทมอถอระบบปฏบตการแอนดรอยดหรอวนโดว (Smart

phone) ซงบางทอาจจะเปนสงทส าคญมากทสด และสามารถใชไดกบทกระบบสญญาณโทรศพทไมวาจะ

เปนเกาหรอใหม อนาคตของการบรการดานขอความขนอยกบผสงและผรบตองทอปกรณหรอโปรแกรมท

เหมอนกน และทส าคญไปกวานนกคอการบรการในอนาคตเราเชอใจไดวาจะเปนการบรการท ผรบไดรบ

สารทนท ขณะทสารของผสง SMS มสถานะทเฉพาะเจาะลงระหวางผสงและผรบ

Susan Michie(Susan Michie, 2012)และคณะไดท าการวจยเรอง Characterising the

‘Txt2Stop’ Smoking Cessation Text Messaging Intervention in Terms of Behaviour Change

Techniques โดยมผลการวจยวา โปรแกรมการสงขอความสน ‘Txt2Stop’ ทใชในการท าวจยครงนแสดง

ใหเหนวาผทรวมโปรแกรมมโอกาสในการหยดสบบหรมากกวาปกต 2เทา ซงเปนสงทส าคญในการอธบาย

ลกษณะเนอหาของขอมลในแงของเทคนคการเปลยนพฤตกรรมทเฉพาะ เจาะจง (BCTs) ส าหรบ

วตถประสงคการพฒนาในอนาคต

นอกจากนแลว Erin Wright และคณะ(Erin Wright, 2011: 534-541)ไดท าการวจยเรอง Text

messaging for HIV prevention with young Black men: formative research and campaign

Development โดยมขอมลการก าการศกษาวจยครงนเพออธบายถงการวจยและพฒนาการรณรงค

การศกษาน ารองเพอทดสอบความเปนไปไดในการทดสอบการใชโทรศพทมอถอสงขอความเพอทจะ

สนบสนนสงเสรมการปองกนเชอ HIV ในกลมวยรนชายแอฟรกนอเมรกน ผลการวจยพบวา กลมตวอยางม

ความคดเปดรบในการรบขอความส าหรบการรณรงคการปองกน HIV ซงสงทตามมาคอการศกษาเพอ

ทดสอบประสทธภาพในการสงขอความดงกลาวตอพฤตกรรมเสยง และถามประสทธภาพกจะท าใหการ

รณรงคดงกลาวมประสทธภาพในการปองกนพฤตกรรมเสยงดงกลาว

ส าหรบประเทศไทยนนผวจยยงไมพบขอมลการน า SMS ไปใชเพอเปนชองทางในการน าขาวสาร

เกยวกบสขภาพไปใชในงานวจย ซงสอดคลองกบขอมลของนาย จอน เอดด อบดลลาห ประธานเจาหนาท

บรหาร บรษท โทเทล แอคเซส คอมมนเคชนจ ากด (มหาชน) หรอดแทค(UNICEF, 2013) ไดกลาวไวในวน

แถลงความรวมมอกบยนเซฟโครงการ Call for children วา ‘นบเปนครงแรกในประเทศไทย ทเทคโนโลย

การสอสารไดเขามามบทบาทส าคญในการใหบรการดานสขภาพ โครงการทมคณคานไดแสดงใหเหนถง

ความมงมนทจะพฒนาคณภาพชวตของคนไทยใหดขนรวมทงการตระหนกของเราตอปญหาดานสขภาพ

ของเดกทจ าเปนตองแกไขอยางเรงดวน ดแทคจงมความยนดเปนอยางยงไดมสวนในการสนบสนนยนเซฟ

โดยการน าเทคโนโลยการสอสาร และความเชยวชาญทางธรกจมาใช เพอใหเกดประโยชนดานพฒนาการ

ของเดก’

Page 7: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-24

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

เมอพจารณาปญหาภาวะโภชนาการทมตงแตระดบโลกจนถงระดบประเทศไทย ประกอบกบการ

ด าเนนงานดานการแกไขปญหาดงกลาวยงไมสามารถกอใหเกดประสทธผลไดสงสดจากขอมลขางตน ผนวก

กบประสทธภาพของ SMS เทคโนโลยการสอสารทมมาแลวกวา 20ปและยงจะมแนวโนมทเตบโตไดอกใน

อนาคต จงท าใหผวจยสนใจทจะผนวกจดออนของปญหาสขภาพและจดแขงของเทคโนโลยการสอสาร

SMS หากจะมองดานโอกาสกนาสนใจเนองจากยงไมมนกวจยทานใดไดน าประเดนดงกลาวมาท าวจย โดย

การท าการศกษาเกยวกบผสงสาร สารซงในทนกคอสารเกยวกบโภชนาการ และผ รบสารซงในทนกคอเดก

โดยการน าความรดานนเทศศาสตรไปบรณาการกบแนวคดและวธปฏบตของงานพฒนา โดยเนนการพฒนา

ทงความร ทศนคตและการปฏบตซงตรงกบสาขานเทศศาสตรเพอการพฒนานนเอง

จากปญหาภาวะโภชนาการทไมสมดลซงถอวาเปนจดออนทท าใหเดกในสงคมไทยมคณภาพดไม

เทาทควร ผนวกกบประสทธภาพของเทคโนโลยการสอสารของ SMS (Short Message Service)ซงถอวา

เปนจดแขงในการสอสารทมมากวา 20ป และโอกาสในการพฒนานวตกรรมดานการสอสารทมนโยบาย

ระดบโลกและระดบประเทศรองรบและทส าคญยงไมมงานวจยทน าเทคโนโลยดงกลาวมาใชในดานสขภาพ

ผวจยจงสนใจทจะท าการวจยเรอง “ผลของนวตกรรมการสอสารเรองภาวะโภชนาการเกนทมตอความร

ทศนคตและการปฏบตของเดกประถมศกษาตอนปลาย” เพอด าเนนการศกษาถงประสทธผลของ

เทคโนโลยการสอสารผานชองทางSMS(Short Message Service)ในดานความร ทศนคตและการปฏบต

ตนดานโภชนาการของเดกวยประถมศกษาเพอน าไปปรบปรง เปลยนแปลงและประยกตใชในกระบวนการ

ด าเนนงานดานสขภาพตอไปทงในระดบปฏบตการหรอระดบนโยบายในอนาคต

กรอบแนวคด

ตวแปรตน ตวแปรตาม

การสอสารเรองภาวะ

โภชนาการเกนผานชองทาง

SMS

ความรเรองโภชนาการ

ทศนคตเรองโภชนาการ

พฤตกรรมการปฏบตตน

เรองโภชนาการ

H1

H2

H3

H4

H5

H6

Page 8: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-25 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาความรเรองโภชนาการของเดกประถมศกษาตอนปลาย 2. เพอศกษาทศนคตเรองโภชนาการของเดกประถมศกษาตอนปลาย 3. เพอศกษาพฤตกรรมการปฏบตตนเรองโภชนาการของเดกประถมศกษาตอนปลาย 4. เพอศกษาความสมพนธระหวางความร ทศนคตและพฤตกรรมการปฏบตตนเรอง

โภชนาการของเดกประถมศกษาตอนปลาย 5. เพอศกษาเปรยบเทยบประสทธผลของการสอสารเรองภาวะโภชนาการเกนผานชองทาง

SMSของเดกประถมศกษาตอนปลาย

วธการวจย

1. การศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ 1.1 ศกษาเอกสาร วารสาร บทความ งานวจยทงภาษาไทยและภาษาตาง ประเทศทเกยวของกบการสอสารผานบรการการสงขอความสน SMS 1.2 ศกษาการสรางแบบสอบถาม 1.3 ศกษาเรองโภชนาการในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา

2. การก าหนดประชากรและกลมตวอยางประชากร ประชากรท ใช ในการวจยคอนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย สงกดกรงเทพมหานครจ านวน 109,557 คนจากจ านวนโรงเรยนทงหมด 438 โรงเรยน (ส านกการศกษากรงเทพมหานคร, 2557) กลมตวอยางคอนกเรยนชนประถมศกษาปท 4-6ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2557 โรงเรยนนาหลวงเขตทงคร กรงเทพมหานคร จ านวน 220 คน

3. เครองมอทใชในการวจย การวจยเรองผลของนวตกรรมการสอสารสขภาพเรองภาวะโภชนาการเกน

ของเดกประถมศกษาตอนปลาย ผวจยด าเนนการสรางเครองมอทใชในการวจยดงน

3.1 แบบทดสอบความรเรองโภชนาการจ านวน 20 ขอ

3.2 แบบวดทศนคตเรองโภชนาการจ านวน 15 ขอ

3.3 แบบวดพฤตกรรมการปฏบตตนเรองโภชนาการ 15 ขอ

Page 9: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-26

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

4. การเกบรวบรวมขอมล ผวจยท าการทดลองโดยการสงขอความสน (SMS) ดวยตนเองตามสาระการเรยนรเรองโภชนาการในกลมผานโทรศพทเคลอนทระบบปฏบตการ iOS ผานโปรแกรม Group SMS! ของผพฒนา Cedars โดยบนทกหมายเลขโทรศพทเคลอนของกลมตวอยางลงในโปรแกรม โดยโปรแกรมสามารถแสดงสถานการณรบ-สงขอความวาผรบขอความไดรบขอความแลวหรอยง ซงผวจยด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดงน 4.1 กอนการทดลองผวจยท าการทดสอบกอนทดลอง (Pre-test)กบกลมทดลอง 4.2 ด าเนนการสงขาวสารสขภาพเกยวกบเรองโภชนาการทกวนๆ ละ 1 ขอความเปนเวลา 1 เดอนใหกลมทดลองจ านวน 220 คน ซงประกอบดวยขอความดงน

วนท 1 สวสดครบนกเรยนทกคนครบ ขอตอนรบเขาสบรการ SMS ฟรเกยวกบขาวสารเรองโภชนาการ

โดยครเอกราช ดเลศ

วนท 2 ขาว ขนมปง ขนมจน กวยเตยวกนแทนกนไดใหพลงงานเหมอนกนครบ

วนท 3 ไขมนมประโยชนชวยละลายวตามนบางชนด แตตองรบประทานนอยๆ

วนท 4 น ามะนาวไมสามารถท าใหเนอสกได น าอดลมมกรดคารบอนกกดกระเพาะได

วนท 5 น าสมสายชปลอมจะท าใหใบผกชทใสลงไปไหมเกรยม ผกและผลไมชวยในการขบถาย

วนท 6 เนอ นม ไข ถวเมลดแหง ใหโปรตน ผกผลไมใหโปรตนและเกลอแร

วนท 7 ขาว แปง น าตาล เผอก มน ขนมปง ขนมจน กวยเตยว ใหสารอาหารคารโบไฮเดรต

วนท 8 การควบคมน าหนก กนอาหาร 3มอ แตมอเยนนอยทสด ออกก าลงกาย 30นาท

วนท 9 ความเชอเรองหามกนขาวเหนยวและไขขณะเปนแผล แพทยระบวาไมเปนความจรง

วนท 10 สวสดปใหมครบ อาหารด ออกก าลงด อารมณด 3อ นชวตดแนครบ

วนท 11 น ามน เนย มาการน วปครม กะท มนหม ครมตางๆ ใหสารอาหารไขมน

วนท 12 มอเชาส าคญทสดปองกนสมองเสอม อาหารทดไมจ าเปนตองมราคาแพง

วนท 13 ของหมกดองท าใหทองเสยไดหากไมสะอาด กนเชยงสแดงจดอาจมดนปะสว

วนท 14 การปฏบตตามหลกโภชนบญญต ท าใหสขภาพด กะทใหไขมน ลกกวาดท าใหฟนผ

Page 10: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-27 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

วนท 15 ธงโภชนาการคอรปสามเหลยมหวทมแบงเปน 4ชน ชนท 1 คอพวกขาวแปง

วนท 16 ธงโภชนากามรชนท 2 คอผกผลไม ชนท 3 คอเนอ นม ไข ปลา ชนท 4 เคม หวาน มน

วนท 17 ธงโภชนาการชน 1 คารโบไฮเดรต ชน 2 เกลอแรวตามน ชน 3 โปรตน ชน 4 ไขมน

วนท 18 การกนอาหารตามธงโภชนาการ กนจากมากไปหานอย เรยงจากชนท 1 ไปชนท 4

วนท 19 ธงโภชนาการชนท 4 ยอดแหลมของธง ไดแกไขมน น าตาล เกลอกนนอยทสด

วนท 20 นมถวเหลองใหโปรตน ขนมสฉดฉาดอาจอนตราย แกงเขยวหวานกะทมไขมน

วนท 21 โภชนบญญต 9 ประการคอ 1กนครบ5หม หลากหลาย 2ขาวเปนหลก 3ผกผลไม

วนท 22 โภชนบญญต 9 ประการ ขอ4 กนปลา ไข ถวเมลดแหง เนอไมมน 5นมสมวย 6ไขมนพอควร

วนท 23 โภชนบญญต 9 ประการ ขอ7 หลกเลยงหวานเคมจด 8กนสะอาดไมปนเปอน

วนท 24 โภชนบญญต 9 ประการ ขอ9 งดเครองดมแอลกอฮอล ของมนเมานะครบ

วนท 25 เคยวอาหารใหละเอยดท าใหอมเรวขน ไมพดขณะอาหารอยในปากครบ

วนท 26 น าวนละ 8แกว หลกเลยงอาหารรมถนนและขนมกรบกรอบ ทอฟฟ ปลาราดบ

วนท 27 อาหารหลก 5หม 1เนอนมไขถว 2ขาวแปงน าตาลเผอกมน 3ผก 4ผลไม

วนท 29 หมท5 ไขมนมความส าคญชวยละลายวตามน ADEK

วนท 30 เหนยวไกทอด กยชายทอด กลวยทอด หมยางมนๆ ลกชนทอด มไขมนสง

วนท 31 อาหารกระปองบบไมควรกน ตกอาหารดวยชอนกลาง น าอดลมท าใหอวนได

4.3 หลงการทดลองผวจยท าการทดสอบหลงทดลอง (Post-test) กบ

กลมทดลอง

4.4 น าคะแนนแบบทดสอบและแบบวดไปทดสอบคาทางสถต เพอ

ทดสอบสมมตฐานการวจย

Page 11: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-28

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

5. การวเคราะหขอมล วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปคอมพวเตอร ด าเนนการวเคราะห

ขอมลดงน

5.1 หาคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนแบบทดสอบ

และแบบวดเรองโภชนาการ

5.2 ใชคาท (t-test) ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความร ทศนคต

และการปฏบตตนเรองโภชนาการระหวางกอนและหลงการทดลอง

5.3 หาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson‘s Correlation

Coefficient) ระหวางคาเฉลยคะแนนความร ทศนคตและการปฏบตเรองโภชนาการ

ผลการวจย

1. ผลคะแนนความรเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานความรสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนความรเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมลขาวสารผาน SMSกพบวา คะแนนเฉลยดานความร มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2. ผลคะแนนทศนคตเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานทศนคตสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนทศนคตเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมลขาวสารผาน SMSกพบวา คะแนนเฉลยดานทศนคต มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

3. ผลคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเร องโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS มคะแนนเฉลยดานการปฏบตตนสงขนและเมอน ามาเปรยบเทยบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการกอนและหลงสงขอมลขาวสารผาน SMSกพบวา คะแนนเฉลยดานการปฏบตตน มความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

4. ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนความรเรองโภชนาการและคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนความรเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

5. ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนทศนคตเรองโภชนาการและคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนทศนคตเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

Page 12: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-29 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

6. ผลการทดสอบสมมตฐานของคะแนนความรเรองโภชนาการและคะแนนทศนคตเรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา หลงการสงขอมลขาวสารผาน SMS คะแนนความรเรองโภชนาการไมมความสมพนธกบคะแนนทศนคตเรองโภชนาการในทางสถต

อภปรายผลการวจย

การวจยเรองผลของนวตกรรมการสอสารสขภาพเรองภาวะโภชนาการเกนของเดกประถมศกษา

ตอนปลาย ผวจยขออภปรายผลการวจยดงน

1. ผลคะแนนเรองโภชนาการกอนและหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของ

นกเรยนชนประถมตอนปลาย ผลคะแนนดานความร ดานทศนคต และดานการปฏบตของกลมตวอยางท

ไดรบขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS พบวา

คะแนนหลงการทดลองมคะแนนเฉลยสงขนทกขอ ทงนอาจสบเนองมาจากการสงขอมลขาวสาร

เรองโภชนาการผานชองทาง SMS สามารถสงไดตลอดเวลา ไมจ ากดจ านวนขอความ (เพยงแตจ ากด

จ านวนตวอกษรในแตละครงทสง) ผสงสามารถสง SMS ไปยงกลมเปาหมายไดหลากหลายขอความ

เปนสอทางตรงทถงมอกลมตวอยางแนนอนกวา 90% เนองจากสอทรบสารนนเปนโทรศพททอยตดตว

กบกลมตวอยางตลอดเวลา ดงนนอตราในการรบสอคอนขางมากเมอเปรยบเทยบกบสออนๆ SMS เปน

สอทางตรงทสามารถเรยกกลบมาดไดหลายครง กลมตวอยางสามารถเรยกขอความนนกลบมาด

รายละเอยดทสนใจหรอเนอหาทส าคญๆ อกครง เปนสอทางตรงทสามารถสงขอมลปอนกลบหรอตด

ตอกลบไดโดยทนท (Real Time Marketing) กลมตวอยางสามารถรวมสนกกบผสงเนอหา

(Content) ไดโดยทนทและหากสงหมายเลขโทรศพทมากลมตวอยางกสามารถโทรศพทกลบไป

สอบถามไดทนทถอวาเปนสอทมการตอบโตอยางทนท (Real Time) ไดมากกวาสอประเภทอนๆ เปน

สอทางตรงทสามารถมอบคณ(Value Delivery)ถงมอกลมตวอยางไดโดยตรง ผสงสามารถสรางความ

ประทบใจดวยคณคาในรปแบบสทธพเศษตางๆ รายใหกบกลมตวอยางไดท าใหกลมตวอยางเกดความ

พงพอใจ เปนสอทางตรงทสามารถระบชอผรบได สรางความเปนเอกลกษณรายบคคลแกผรบ

(Exclusive) โดยมากผรบจะรสกดและเปนสวนตวกบหากมการระบชอผรบในขอความ จงสามารถ

สรางความประทบใจแรกพบกบขอความไดไมยากเปนสอทางตรงทสามารถลบไดหากเนอหา

(Content)ไมตรงกบความตองการหรอความสนใจ เมอกลมตวอยางไมสะดวกทจะรบบรการหรอไม

สนใจในเนอหา(Content)ทสงมากลมตวอยางอาจลบไดทกเวลาทตองการเปนสอทางตรงทสามารถ

Page 13: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-30

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

คดเลอกจากฐานขอมลแลวสงไดตามวถการด าเนนชวต (Lifestyle) ของแตละคนโดยผสงสามารถ

คดเลอกจากฐานขอมลของตนเองแลวสงขอความทสอดคลองกบวถการด าเนนชวต (Lifestyle) ของ

กลมตวอยางในแตละรายเปนสอทางตรงทสามารถวดผลได (Measurability) จากการวดการตอบรบ

และการน า SMS มาแสดง หากมผไดรบขาวสารทางSMSแลวน ามาแสดงแกผสงเปนจ านวนมาก นน

หมายความวาการสง SMS นนประสบความส าเรจและเกดคณคาแกกลมตวอยาง ซงสอดคลองกบ

แนวคดและการวจยของ Sudhir Kumar(Sudhir Kumar, 2013: 349) เอกสารรายงานการวจย Mobile

Messaging Futures 2012-2016 Analysis and growth forecasts for mobile messaging markets

worldwide: 6th edition ไดกลาวถงเหตผลทท าให SMS เปนเครองมอทจะสามารถเตบโตไดอกในอนาคต

และคณสมบตเฉพาะของ SMS ไววา SMS จะยงคงอยอยางยงใหญดวยเหตผลงายๆ คอ มนสามารถอยท

ไหนกไดทกหนทกแหงอยางแนนอนในทกททมสญญาณโทรศพท และสามารถเขาถง SMS ไดดวย

เครองโทรศพทมากทสด ตงแตเบสกโฟนจนถงสมารทโฟน ซงบางทอาจจะเปนสงทส าคญมากทสด และ

สามารถใชไดกบทกระบบสญญาณโทรศพทไมวาจะเปนเกาหรอใหม อนาคตของการบรการดานขอความ

ขนอยกบผสงและผรบตองทอปกรณหรอโปรแกรมทเหมอนกน และทส าคญไปกวานนกคอการบรก ารใน

อนาคตเราเชอใจไดวาจะเปนการบรการทผรบไดรบสารทนท ขณะทสารของผสง SMS มสถานะทเฉพาะ

เจาะลงระหวางผสงและผรบ ซงประสทธภาพและประสทธผลของ SMS ยงสอดคลองกบการวจยของ

Susan Michie(Susan Michie, 2012) และคณะไดท าการวจยเรอง Characterising the ‘Txt2Stop’

Smoking Cessation Text Messaging Intervention in Terms of Behaviour Change Techniques

โดยมผลการวจยวา โปรแกรมการสงขอความสน ‘Txt2Stop’ ทใชในการท าวจยครงนแสดงใหเหนวาผท

รวมโปรแกรมมโอกาสในการหยดสบบหรมากกวาปกต 2 เทา ซงเปนสงทส าคญในการอธบายลกษณะ

เนอหาของขอมลในแงของเทคนคการเปลยนพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจง (BCTs) ส าหรบวตถประสงคการ

พฒนาในอนาคต นอกจากน Erin Wright และคณะ (Erin Wright, 2011: 534-541) ไดท าการวจยเรอง

Text messaging for HIV prevention with young Black men: formative research and

campaign Development โดยมขอมลการก าการศกษาวจยครงนเพออธบายถงการวจยและพฒนาการ

รณรงคการศกษาน ารองเพอทดสอบความเปนไปไดในการทดสอบการใชโทรศพทมอถอสงขอความเพอทจะ

สนบสนนสงเสรมการปองกนเชอ HIV ในกลมวยรนชายแอฟรกนอเมรกน ผลการวจยพบวา กลมตวอยางม

ความคดเปดรบในการรบขอความส าหรบการรณรงคการปองกน HIV ซงสงทตามมาคอการศกษาเพอ

ทดสอบประสทธภาพในการสงขอความดงกลาวตอพฤตกรรมเสยง และถามประสทธภาพกจะท า ใหการ

รณรงคดงกลาวมประสทธภาพในการปองกนพฤตกรรมเสยงดงกลาว

Page 14: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-31 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

2. ผลการทดสอบสมมตฐานดานความสมพนธระหวางความรเรองโภชนาการกบการปฏบตตน

เรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลาย

พบวา

ความรเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตตนเรองโภชนาการ กลาวคอเมอ

คะแนนความรเรองโภชนาการเพมขนสงผลใหการปฏบตตนเกยวกบโภชนาการดขนเชนกน ซงสอดคลอง

กบแนวคดและการวจยของ Susan Michie(Susan Michie, 2012) และคณะไดท าการวจยเรอง

Characterising the ‘Txt2Stop’ Smoking Cessation Text Messaging Intervention in Terms of

Behaviour Change Techniques โดยมผลการวจยวา โปรแกรมการสงขอความสน ‘Txt2Stop’ ทใชใน

การท าวจยครงนแสดงใหเหนวาผทรวมโปรแกรมมโอกาสในการหยดสบบหรมากกวาปกต 2 เทา ซงเปนสง

ทส าคญในการอธบายลกษณะเนอหาของขอมลในแงของเทคนคการเปลยนพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจง

(BCTs) ส าหรบวตถประสงคการพฒนาในอนาคต ส าหรบฉนทวทย พงษศร (ฉนทวทย พงษศร, 2557) ได

ท าการวจยเรองประสทธผลของการโฆษณาผานเกม (Advergaming) ตอความร ทศนคต และพฤตกรรม

การซอสนคาและบรการ กรณศกษาบรษท เกมอนด จ ากด กบกลมตวอยางทเปนกลมบคคลทวไปทเลน

เกมดมมออนไลน บนเฟสบคของบรษท เกมอนด จ ากด จ านวน 124 คน ผลการวจยพบวา กลมตวอยาง

สวนใหญเปนเพศชาย อาย 20 - 30 ป มระดบการศกษาปรญญาตรและรายไดอยท 10,001 – 20,000

บาท สวนใหญเปนพนกงานเอกชนและลกจางบรษทเอกชน โดยกลมตวอยางจะมพฤตกรรมการเลนเกม

ออนไลนเกอบทกวน ระยะเวลาในการเลนเกมออนไลนในแตละครงอยท 1-3 ชวโมงตอวน สวนใหญจะเลน

เกมททพกของตนในชวงกลางวนเวลา 10.01 น.- 14.00 น. มพฤตกรรมการเปดรบสอปายโฆษณาแบน

เนอรภายในเกมดมมออนไลนแบบเหนแคบางครง มความสนใจแบบดผานๆ และจดจ าปายโฆษณาได 1

แบบ โดยลกษณะประชากรดาน เพศ อาย การศกษา รายได และอาชพ ไมมผลตอประสทธผลของโฆษณา

ในเกมออนไลน พฤตกรรมการเลนเกมดมมออนไลนในดานความบอยครงในการเลนเกม ระยะเวลาในการ

เลนเกม ชวงเวลาทเลนเกม และสถานทเลนเกมไมสงผลใด ๆ ตอประสทธผลของโฆษณาอยางมนยส าคญ

ทางสถต สวนดานพฤตกรรมการเปดรบสอในดานความบอยครงและการใหความสนใจกบโฆษณาจะมผล

ตอประสทธผลของโฆษณาในเกมออนไลน ในดานพฤตกรรมการเลนเกมออนไลนตวแปรดานความบอยครง

ในเลนเกมและชวงเวลาจะมผลตอพฤตกรรมการเปดรบสอโฆษณาของผเลนเกมออนไลน และความสมพนธ

ระหวางประสทธผลของโฆษณาในเกมออนไลนสามารถสรปไดวาความรสงผลตอทศนคต และทศนคตสงผล

ตอเนองไปสพฤตกรรมการซอสนคาและบรการไดซงการวจยนท าใหทราบถงประสทธภาพและประสทธผล

ของการสอสารเชนกน

Page 15: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-32

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

3. ผลการทดสอบสมมตฐานดานความสมพนธระหวางทศนคตเรองโภชนาการกบการปฏบตตน

เรองโภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลาย

พบวา

ทศนคตเรองโภชนาการมความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตตนเรองโภชนาการ กลาวคอเมอ

คะแนนทศนคตเรองโภชนาการเพมขนสงผลใหการปฏบตตนเกยวกบโภชนาการดขนเชนกน ซงสอดคลอง

กบแนวคดและการวจยของจ านง ธนะภพและคณะ (จ านง ธนะภพและคณะ, 2553) ไดศกษาถงความร

ทศนคตและพฤตกรรมการสวมหมวกนรภยในการขบขรถจกรยานยนตของนกศกษามหาวทยาลยวลย

ลกษณกลมตวอยางเปนนกศกษามหาวทยาลยวลยลกษณจานวน 359 คนผลการศกษาพบวาความรในการ

สวมหมวกนรภยมความสมพนธทางบวกกบทศนคตและแรงสนบสนนทางสงคมอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ.05 ซงสอดคลองกบ ปรชา รตนบร (ปรชา รตนบร, 2556) ไดท าการวจยเรอง ความสมพนธระหวาง

ทศนคตในการท างานและความรสกการเหนคณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานของพนกงานบรษท

อตสาหกรรมวสดกอสราง ผลการวจยชใหเหนวา ทศนคตในการท างานและการเหนคณคาในตนเองรวมกน

มความสมพนธกบผลการปฏบตงาน ผบรหารจงควรหาวธรกษาและคงไวทง 2 ดานควบคกนไปเพอให

องคกรนนมความกาวหนาและสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผลของงานใหสงขนและไดตาม

เปาหมายตอไป นอกจากน สงคม นนทพพฒน และคณะ(สงคม นนทพพฒน และคณะ, 2557) ไดท าการ

ท าการวจยเรองความรทศนคตพฤตกรรมและการมสวนรวมในการปองกนและควบคมโรคหนอนพยาธของ

อาสาสมครสาธารณสขประจ าหมบานต าบลนางแลอ าเภอเมองจงหวดเชยงรายผลการวจยพบวาประชากร

สวนใหญมระดบความรในระดบดรอยละ 64.3 มทศนคตอยในระดบดรอยละ 55.1 มพฤตกรรมอยในระดบ

พอใชรอยละ54.4มระดบการมสวนรวมในระดบดรอยละ 55.9 และพบความสมพนธระหวางชวงอายกบ

ระดบการมสวนรวมอยางมนยส าคญทระดบ 0.01 ความสมพนธระหวางอาชพกบระดบความรเพศกบ

ระดบพฤตกรรมเพศกบระดบการมสวนรวมอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 และนอกจากนนยงพบวาความร

มความสมพนธกบทศนคตทศนคตมความสมพนธกบพฤตกรรมและพฤตกรรมมความสมพนธกบการมสวน

รวมอยางมนยส าคญทระดบ 0.05 การศกษาครงนแสดงใหเหนวาการใหความรอสม. มสวนส าคญตอการ

เปลยนแปลงทศนคตพฤตกรรมและการมสวนรวมในการปองกนและควบคมโรคหนอนพยาธ

4. ผลการทดสอบสมมตฐานดานความสมพนธระหวางความรเรองโภชนาการกบทศนคตเรอง

โภชนาการหลงท าการสงขอมลขาวสารเรองโภชนาการผาน SMS ของนกเรยนชนประถมตอนปลายพบวา

ความรเรองโภชนาการไมมความสมพนธกบการปฏบตตนเรองโภชนาการ กลาวซงสอดคลองกบ

แนวคดและการวจยของสพรรณการ ปานบางพระและคณะ (สพรรณการ ปานบางพระและคณะ, 2556)

Page 16: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-33 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

ไดท าการวจยเรองความรและทศนคตของพยาบาลในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมในโรงพยาบาล

เอกชน ผลการวจยพบวาพยาบาลมคะแนนความร ในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมระดบปานกลาง

(x = 16.79±2.833) คะแนนทศนคตในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมระดบสง (x = 4.00 ± .317)

และคะแนนการปฏบตในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมระดบสงเฉลย (x = 2.37 ± .484) เมอทดสอบ

ความสมพนธระหวางความรทศนคตและการปฏบตพบวาทศนคตของพยาบาลมความสมพนธทางบวกกบ

การปฏบตของพยาบาลในการสงเสรมการเลยงลกดวยนมแมอยางมนยส าคญทางสถต (r = .295, p =

.006) แตไมพบความสมพนธระหวางความรกบทศนคตและความรกบการปฏบตในการสงเสรมการเลยงลก

ดวยนมแม ซงสอดคลองกบคลงพลอย เออวทยาศภรและคณะ(คลงพลอย เออวทยาศภรและคณะ, 2554)

ไดท าการวจยเรองความรและทศนคตเกยวกบพฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรนอ าเภอเมองจงหวด

นครราชสมาผลการศกษาพบวาวยรนสวนมากเปนเพศหญง (รอยละ 64.40) อาศยอยกบบดามารดา (รอย

ละ 77.20 ) มอายเฉลย 15 ป (คาเบยงเบนมาตรฐาน 1.6 ) มเกรดเฉลย 2.73 เคยมเพศสมพนธ (รอยละ

17) เมอแบงระดบความรพบวาวยรนสวนมาก (รอยละ 30.04) มความรในระดบต าและมทศนคตท

เหมาะสมอยในระดบมากถงมากทสด (รอยละ 62.80) โดยมคะแนนเฉลย 4.33 พฤตกรรมเสยงทางเพศท

วยรนมทศนคตเหนดวยทเหมาะสมคอการมแฟนในวยรนไมจ าเปนตองมเพศสมพนธโดยมคะแนนเฉลย

4.33 โดยสรปผลการศกษาวจยครงน นกเรยนสวนใหญมความรเกยวกบพฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรน

ในระดบต าแตมทศนคตทเหมาะสมอยในระดบมากจงจ าเปนอยางยงทโรงเรยนตองจดการเรยนการสอน

เพศศกษาพฤตกรรมเสยงทางเพศของวยรนใหมเนอหาทเหมาะสมกบปญหาของวยรนและควรกระตนให

บดามารดาและผปกครองใหเอาใจใสในกลมวยรนอยางเขาใจและเหนใจ

ขอเสนอแนะในการวจย

1. ผลการวจยพบวาบรการรบสงขอความสน (SMS) เปนชองทาง (Channel) ทมประสทธภาพในการสงสาร (Message) ไปยงกลมเปาหมายหรอผรบสาร (Receiver) ไดตรงวตถประสงคของผสง (Sender) ดงนนจงควรประยกตใชเทคโนโลยบรการรบสงขอความสน (SMS) ในแขนงอนๆ เชน เกษตรกรรม หรอศาสนาเปนตน

2. ผลการวจยพบวาการสงขาวสารเรองโภชนาการผานชองทาง SMS ท าใหกลมตวอยางมคะแนนความรเรองโภชนาการ คะแนนทศนคตเรองโภชนาการ และคะแนนการปฏบตตนเรองโภชนาการสงขน ดงนนครผสอนสขศกษาควรน าเทคโนโลยบรการรบสงขอความสน (SMS) หรอเทคโนโลยการสอสารชองทางอนๆ เชน โปรแกรมFacebook โปรแกรม Line โปรแกรม WhatApp ฯลฯ ไปประยกตใชเปนสอในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเรองโภชนาการในระดบช วงชนตางๆ เพอพฒนาใหนกเรยนม

Page 17: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-34

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

ผลสมฤทธทางการเรยนเรองโภชนาการเพมมากขน อกทงเปนแนวทางส าคญในการแกไขปญหาเรองโภชนาการเกนของนกเรยนไดอยางมประสทธภาพอกดวย

3. ครผสอนเนอหาสขศกษาในกลมสาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ควรน าเทคโนโลยบรการรบสงขอความสน (SMS) หรอเทคโนโลยการสอสารชองทางอนๆ เชน โปรแกรม Facebook โปรแกรม Line โปรแกรม WhatApp ฯลฯ ไปใชเปนสอในการจดกระบวนการเรยนรในเนอหาสขศกษาอนๆ เชน เนอหาเรองเพศศกษา ยาเสพตด สขภาพผบรโภค โรคตดตอ และโรคไมตดตอเปนตน เนองจากทกเนอหาครผสอนสามารถน าเทคโนโลยบรการรบสงขอความสน (SMS) และโปรแกรมอนๆ ไปใชเปนสอในกระบวนการเรยนร ซงจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนอนน าไปสการพฒนาพฤตกรรมสขภาพทดได

4. เทคโนโลยบรการรบสงขอความสน (SMS) เปนชองทางสอสารทมความจ ากดจ านวนตวอกษรในหนงขอความ ดงนนครผสอนควรจะมการจดเนอหาใหเหมาะสม ไดใจความส าคญของสารทจะสงและมการวางแผนการสงขอความใหเหมาะสมกบเวลาทใชในการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหการจดกจกรรมการเรยนรประสบผลส าเรจเปนอยางด

5. การประเมนผลคะแนนความรเรองโภชนาการและคะแนนทศนคตเรองโภชนาการควรใชระยะเวลานานพอสมควรในการประเมนผล เพอทจะไดดความสมพนธระหวางความรเรองโภชนาการและทศนคตเรองโภชนาการอยางชดเจน

รายการอางอง

กงแกว ทรพยพระวงศ. (2546) จตวทยาทวไป.(พมพครงท 11 ฉบบปรบปรง).กรงเทพมหานคร: ไทยเจรญการพมพ.

กรมสนบสนนบรการสขภาพ. (2552). ผลการประเมนแผนการสอสารในการปองกนโรคไขหวดใหญ

2009 ภาคประชาชน. นนทบร: ส านกพมพกองสขศกษา.

กรมอนามย. (2546). คมอการควบคมและปองกนภาวะโภชนาการเกนในเดกวยเรยน. นนทบร. กองโภชนาการ. (2550). การศกษาภาวะโภชนาการเกนมาตรฐานในกลมบคคลวยท างาน .

กรงเทพมหานคร: ส านกโภชนาการ. กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2557). แผนด าเนนงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

ประจ าป 2557. กรงเทพมหานคร: ส านกสรางสรรคโอกาสและนวตกรรม. กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2556). โรคอวนลงพง. เอกสารใหความรเรองโรคอวน.

กรงเทพมหานคร: ส านกสรางสรรคโอกาสและนวตกรรม. กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. (2556). คนไทยมสขภาวะอยางยงยน. จดหมายขาวชมชนคนรก

สขภาพฉบบสรางสข. กรงเทพมหานคร: ส านกสรางสรรคโอกาสและนวตกรรม. กองบรรณาธการนตยสาร BrandAge Essential. (2546). Non voice marketing.คอลมน Top story

ใน BrandAge Essential. กรงเทพมหานคร: ไทยคน-แบรนดเอจ โฮลดง จ ากด.

Page 18: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-35 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

คณะกรรมการโครงการการพฒนาองคความรเรอง “การสอสารเพอสขภาพ”. (2546). การพฒนาองคความรการสอสารเพอสขภาพ Health Communication. กรงเทพมหานคร: ส านกสรางสรรคโอกาสและนวตกรรม.

จ านงค ธนะภพและคณะ. (2553). ความรทศนคตและพฤตกรรมการสวมหมวกนรภยในการขบขรถจกรยานยนตของนกศกษามหาวทยาลยวลยลกษณ. วารสารความปลอดภยและสขภาพท 3. 12. 20-29.

ฉนทวทย พงษศร. (2557). ประสทธผลของการโฆษณาผานเกม (Advergaming) ตอความร ทศนคต และพฤตกรรมการซอสนคาและบรการ กรณศกษาบรษท เกมอนด จ ากด/ฉนทวทย พงษศร. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยกรงเทพ.

ชตมา วชรกลแลเบญจา มกดพนธ . (2550). ภาวะโภชนาการและทศนคตตอรปรางของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในเขตเทศบาลนครขอนแกน. วารสารส านกงานปองกนและควบคมโรคท6. 15. 39-48.

ชตมาศรกลชยานนท. (2556). ผลส ารวจพบเดกประถม 66 % ไขมนในเลอดสง 20% เปนโรคอวน. หนงสอพมพเดลนวส วนพฤหสบด 7 กมภาพนธ 2556 หนา 15.

ธนยวชร ไชยตระกลชย. (2556).รายงานผลการประชมคณะหวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา ครงท 7/2556. GM BiZ. กรงเทพมหานคร: GM BiZ.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ . (2549). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร . (พมพครงท 9).กรงเทพมหานคร : จามจรโปรดกท.

ปรชา รตนบร. (2556). ความสมพนธระหวางทศนคตในการท างานและความรสกการเหนคณคาในตนเองกบผลการปฏบตงานของพนกงานบรษทอตสาหกรรมวสดกอสราง. วารสารเทคโนโลยภาคใตท 6. 1. 43-49.

มลนธสรางสขมสลมไทย . (2555) . อนตรายจากความหวาน . จดหมายขาววารสารสขสาระ . กรงเทพมหานคร: ออฟเซท จ ากด.

มลนธสรางสขมสลมไทย. (2556). เบาหวาน.จดหมายขาววารสารสขสาระ. กรงเทพมหานคร: ออฟเซท จ ากด.

มลนธสรางสขมสลมไทย. (2556). โรคอวน. จดหมายขาววารสารสขสาระ. กรงเทพมหานคร: ออฟเซท จ ากด.

วาสนาจนทรสวางและคณะ. (2550). การสอสารสขภาพ : กลยทธในงานสขศกษาและการสรางเสรมสขภาพ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพเจรญดมนคงการพมพ.

วจารณ พานช. (2547). องคกรการเรยนรและการจดการความร. กรงเทพมหานคร. วรตนศรนพคณ. (2541). การปฐมพยาบาล. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 19: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-36

หวขอ “นวตกรรมนเทศศาสตรและการจดการ”

ศภรศม ฐตกลเจรญ. (2540). ทฤษฎการสอสาร (Communication Theory). กรงเทพมหานคร:

ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

ส านกงานสถตแหงชาต. (2556). การมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2556.ผลส ารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. กรงเทพมหานคร: ส านกสถตพยากรณ.

เอกราช ดเลศ. (2552). ผลของการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนเรองโภชนาการ ของนกเรยนประถมศกษาปท 4 /เอกราช ดเลศ. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อรวรรณ ปลนธนโอวาท. (2536). เทคโนโลยสารสนเทศและบทบาทในการพฒนาสงคมไทย /อรวรรณ ปลนธนโอวาท, พชน เชยจรรยา, เมตตา ววฒนานกล. กรงเทพมหานคร: คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Michie, S., Free, C., & West, R. (2012). Characterising the ‘Txt2Stop’smoking cessation text messaging intervention in terms of behaviour change techniques. Journal of Smoking Cessation, 7(01), 55-60.

Rguibi, Mohamed; Belahsen, Rekia.(2006). Prevalence and associated risk factors of undiagnosed diabetes among adult Moroccan Sahraouiwomen.Public Health Nutrition, Volume 9, issue 6 (September 01, 2006), p. 722-727.

Rogers, E.M. (1995). Diffusion of innovations (4th ed.). New York: The Free Press. Sudhir Kumar. (2013). Mobile Messaging Futures 2012-2016 Analysis and growth

forecasts for mobile messaging markets worldwide: 6th edition. UK: Portio Research Limited.

WHO.(2013). WHO Department of Health Statistics and Information Systems of the Health Systems and Innovation Cluster.Switzerland: WHO Library Cataloguing-in-Publication Data.

Wright, E., Fortune, T., Juzang, I., & Bull, S. (2011). Text messaging for HIV prevention with young Black men: formative research and campaign development. AIDS care, 23(5), 534-541.

U.S. Department of Health and Human Services. (2012).Overweight and Obesity Statistics National Institutes of Health. NIH Publication No. 07–4098 November 2004 Updated December 2012. USA: NIDDK.

Page 20: Effects of innovative communication on the topic of overweight …gscm.nida.ac.th/public-action/Proceeding/2558/1-2.pdf · 2017. 2. 28. · 4 โรงเรียนป.1-ป.6 มีอัตราการเกิดโรคอ้วน

1-37 ประชมวชาการระดบชาต ประจ าป 2558คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (9 มถนายน 2558)

U.S. Department of Health and Human Services.(2012).Do You Know Some of the Health Risks of Being Overweight?.NIH Publication No. 04–4158 Updated October 2012. USA: NID

http://www.unescobkk.org/news/article/inspiring-the-young-thais-via-sms/ http://www.unescobkk.org/news/article/-e5f51c1dd5/ http://www.unicef.org/thailand/tha/media_21299.html http://www.dtac.co.th/pressroom/news/dtacunisafecfc.html http://res.scphc.ac.th/wpcontent/uploads/2011/06/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%9

7%E0%B8%B5%E0%B9%88-2-4-40.doc http://cict.mnre.go.th/ewt_news.php?nid=166&filename=index