นพ.วจนะ เขมะวชาน รั�ตน�

กลุ่ �มงานจตเวช โรังพยาบาลุ่ลุ่�าพ�น

Disability-Adjusted Life Years

Birth

Death

0 yr

20 yr

40 yr

80 yr

Year lived with diability: YLD

ill

Year lost due to premature death :

YLL

Year lived with disability : YLD (2003)

Rankmale female

Disease % YLD Disease % YLD

1 Alcohol dependence

19.8 Depression 12.7

2 Depression 8.6 Osteoarthritis 7.7

3 Schizophrenia 6.7 Cataracts 7.3

4 Deafness 6.6 Deafness 7.3

5 Anemia 5.3 Anemia 7.2

6 Osteoarthritis 5.0 Schizophrenia 7.1

7 Asthma 4.9 Anxiety disorder

6.7

8 Diabetes 4.6 Diabetes 5.7

9 Cataracts 3.9 Dementia 5.3

10 COPD 3.7 Asthma 5.3

rankmale female

Disease %DAILY Disease %DAILY

1 HIV/AIDS 12.3 Stroke 7.7

2 Traffic accident 11.4 HIV/AIDS 7.5

3 Alcohol dependence

6.2 Stroke 6.9

4 Stroke 5.7 Depression 4.9

5 CA Liver 5.6 CA Liver 3.6

6 Ischemic heart 3.4 Traffic accident 3.5

7 COPD 3.2 Ischemic heart 3.0

8 Diabetes 2.6 Osteoarthritis 3.0

9 Depression 2.5 COPD 2.9

10 cirrhosis 2.3 Cataract 2.8

Disability-Adjusted Life Years : DAILY (2003)

Lifetime Prevalence Rates of Depressive Disorders

Type Life time prevalence (%)

Major depressive episode

Range 5-17

Average 12

Dysthymic disorder Range 3-6

Average 5

Minor depressive disorder

Range 10

Average -

Recurrent brief depressive disorder

Range 16

Average -

Full unipolar spectrum

20-25

รัะบาดวทยาของโรัคซึ มเศรั"า

• พบในหญิง ชายปรัะมาณ 2 เท�า• ความช กช�(วช)วต (lifetime prevalence) = 10-

25% ของปรัะชากรัท�(วไปท)(เป+นหญิง แลุ่ะ 5-12%ของ ปรัะชากรัท�(วไปท)(เป+นชาย

• พบมากในช�วงอาย 25-40 ป-

ระบาดวิ�ทยาในประเทศไทยผลการสำ�ารวิจโดยกรมสำ�ขภาพจ�ต

ป�พ.ศ.2546-2547 ประมาณการวิ าประชากรไทยอาย� 15-59ป�จ�านวิน 1.2ล#านคนป%วิยด#วิยโรคซึ'มเศร#า 871,700 คน (ชาย 2.4% หญิ�ง 3.98% ) ป%วิยเป+นโรคซึ'มเศร#าชน�ดร�นแรง (major depressive disorder:MDD) 321,300 คน (ชาย 0.77% หญิ�ง 1.61% ) ป%วิยเป+นโรคซึ'มเศร#าเร-.อร/ง (Dysthymic disorder)

ผ0#ชาย พบมากท12สำ�ดในช วิงอาย� 55-59 ป�

ผ0#หญิ�ง พบมากท12สำ�ดในช วิงอาย� 45-54 ป�

กล� มผ0#หญิ�งภาคตะวิ/นออกเฉี1ยงเหน-อม1ควิามช�กของโรคมากท12สำ�ด รองลงมาค-อ ภาคเหน-อ และภาคกลาง

ม1การเล-อกใช#วิ�ธี1การร�นแรงท�าร#ายตนเองมากกวิ าคนท/2วิไป 2 เท า

อ/ตราการป%วิยทางจ�ตในวิ/ยเด5กด#วิยโรคซึ'มเศร#าม1จ�านวินเพ�2มข'.น

สำาเหต�และป6จจ/ยท12เก12ยวิข#องก/บโรคซึ'มเศร#า

ป6จจ/ยทางกายภาพ

1. Abnormal metabolism of NT2. Neuro-endocrine dysregulation3. Neuro-immune dysregulation4. Genetic cause

5. Brain pathology

ป6จจ/ยทางจ�ตวิ�ทยาและพฤต�กรรม

1. เพศ : เพศหญิ�งม1ควิามเสำ12ยงมากกวิ าชาย 1.8เท า2. ป6จจ/ยเสำ12ยง: อาย�มากข'.น , การศ'กษาน#อย , ฐานะยากจน , ไม ม1งานท�า , รายได#น#อย , ไร#ท12อย0 อาศ/ย , ย#ายถิ่�2นฐานบ อย3. Life event: การแยกจากบ�ดามารดาก อนอาย�11ป� , การสำ0ญิเสำ1ยค0 สำมรสำ ,การฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จของคนในครอบคร/วิ ,การหย าร#าง , การตกงาน , การคลอดบ�ตร ,การถิ่0กท�าร#ายในวิ/ยเด5ก4. บ�คล�กภาพและการอบรมเล1.ยงด0

ล/กษณะสำ�าค/ญิของภาวิะซึ'มเศร#า

• อารมณ<เปล12ยนแปลง• ควิามค�ดเปล12ยนไป• สำมาธี� ควิามจ�า ลดลง• ม1อาการทางกาย • ควิามสำ/มพ/นธี<ก/บคนรอบข#าง เปล12ยนไป• ประสำ�ทธี�ภาพในการท�างานลดลง

อาการท12พบบ อยในผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#า

อาการท12พบ ร#อยละของอาการท12พบซึ'มเศร#า 95.4

วิ�ตกก/งวิล 95.3

เบ-2อหน าย 94.3

อ อนเพล1ย 93.1

ไม เพล�ดเพล�นใจ 87.4

หง�ดหง�ด 86

หล/บๆต-2นๆ 83.7

ควิามจ�าแย ลง 83.7

เข#านอนแล#วิหล/บยาก 82.8

ชนดของโรัคซึ มเศรั"า

Major Depressive Disorder (MDD)(with psychotic features, with catatonic features,with melancholic features ,with atypical features,with postpartum onset )

Minor depressive disorder

Mixed anxiety-depressive disorder (MADD)

Dysthymic disorder

Adjustment disorder with depressed mood

Premenstrual dysphoric disorder (PMDD)

Seasonal affective disorder (SAD)

Mood disorder due to a gen. med. con. (MDGMC)

Substance-induced mood disorder (SIMD)

Major Depressive Disorderม)อาการัต�อไปน).ห"าอาการั(หรั/อมากกว�า)รั�วม

ก�นอย��นานกว�าสองส�ปดาห�แลุ่ะแสดงถึ งการัเปลุ่)(ยนแปลุ่งในด"านต�างๆไปจากแต�ก�อนโดยม)อาการัอย�างน"อยหน (งข"อของ (1 ) อารัมณ�ซึ มเศรั"า (2 ) เบ/(อหน�าย ไม�ม)ความส ข(1 ) ม)อารัมณ�ซึ มเศรั"าเป+นส�วนใหญิ�ของว�น แทบท กว�นจากการับอกเลุ่�าของผู้�"ป4วยหรั/อจากการัส�งเกตของผู้�"อ/(น

(3 ) น�.าหน�กลุ่ดลุ่งโดยไม�ได"เกดจากการัควบค มอาหารัหรั/อเพ(มข .นอย�างม)น�ยส�าค�ญิ หรั/อม)อาการัเบ/(อหรั/อเจรัญิอาหารัแทบท กว�น

(2) ความสนใจหรั/อความส ขในกจกรัรัมต�างๆท�.งหมดหรั/อแทบท�.งหมดลุ่ดลุ่งอย�างมากเป+นส�วนใหญิ�ของว�น แทบท กว�น

(4 ) นอนไม�หลุ่�บหรั/อหลุ่�บมากเกนไปเก/อบท กว�น

(5 ) Psychomotor agitation หรั/อ Retardation แทบท กว�น(6 ) อ�อนเพลุ่)ย หรั/อไรั"เรั)(ยวแรังแทบท กว�น

(7 ) รั� "ส กตนเองไรั"ค�า หรั/อรั� "ส กผู้ดอย�างไม�เหมาะสมหรั/อมากเกนควรัท กว�น

(9 ) คดถึ งเรั/(องการัตายอย��เรั/(อยๆ คดอยากตายอย��เรั/(อยๆโดยไม�ได"วางแผู้นแน�นอนหรั/อพยายามฆ่�าต�วตายหรั/อม)แผู้นการัฆ่�าต�วตายไว"แน�นอน

(8 ) สมาธิหรั/อความสามารัถึในการัคดอ�านลุ่ดลุ่งหรั/อต�ดสนใจอะไรัไม�ได"แทบท กว�น

Dysthymic Disorder

A. ม)อารัมณ�ซึ มเศรั"าเป+นส�วนใหญิ�ของว�น ม)ว�นท)(เป+นมากกว�าว�นปกตโดยจากการับอกเลุ่�าแลุ่ะการัส�งเกตของผู้�"อ/(นนานอย�างน"อย2ป-B. ในช�วงท)(ซึ มเศรั"าม)อาการัด�งต�อไปน).อย�างน"อยสองอาการัข .นไป

1. เบ/(ออาหารัหรั/อกนจ 2. นอนไม�หลุ่�บหรั/อหลุ่�บมากเกนไป3. เรั)(ยวแรังน"อยหรั/ออ�อนเพลุ่)ย

4. self-esteem ต�(า5. สมาธิไม�ด)หรั/อต�ดสนใจยาก

6. รั� "ส กหมดหว�ง

C. ในช�วงสองป-ของความผู้ดปกต ผู้�"ป4วยไม�ม)ช�วงเวลุ่าท)(ปรัาศจากอาการัตามเกณฑ์� A หรั/อ B นานเกนกว�า 2 เด/อนในแต�ลุ่ะครั�.ง

ภาวะการัปรั�บต�วผู้ดปกต (Adjustment Disorder)

•อาการัทางอารัมณ�หรั/อพฤตกรัรัมท)(ตอบสนองต�อเหต การัณ�ท)(มากดด�นภายในเวลุ่า

3 เด/อน•รั� "ส กท กข�ทรัมานอย�างมาก เกนกว�าท)(คาด

ไว"•กจกรัรัม การังานบกพรั�อง•ม)อาการันานไม�เกน 6 เด/อน

โรคท12พบร วิมก/บโรคซึ'มเศร#า(Coexisting Disorders)

Anxiety

Alcohol Dependence

Other Substance-Related Disorders

Medical Conditions

TWO QUESTIONS SCREENING

1. ในช วิง 2 สำ/ปดาห<ท12ผ านมา ค�ณร0#สำ'กไม สำบายใจ ซึ'มเศร#า หร-อ

ท#อแท# หร-อไม

2. ในช วิง 2 สำ/ปดาห<ท12ผ านมา ค�ณร0#สำ'กเบ-2อ ท�าอะไรๆก5ไม

เพล�ดเพล�น หร-อไม

PATIENT HEALTH QUESTIONNAIRE : PHQ-9ในช วิง2สำ/ปดาห<ท12ผ านมาท านม1

อาการด/งต อไปน1.บ อยแค ไหนไม เลย ม1บางวิ/น

ไม บ อยม1ค อนข#าง

บ อยม1

เก-อบท�กวิ/น

1.เบ-2อ ท�าอะไรๆก5ไม เพล�ดเพล�น 0 1 2 3

2.ไม สำบายใจ ซึ'มเศร#าหร-อท#อแท# 0 1 2 3

3.หล/บยากหร-อหล/บๆต-2นๆหร-อหล/บมากไป

0 1 2 3

4.เหน-2อยง ายหร-อไม ค อยม1แรง 0 1 2 3

5.เบ-2ออาหารหร-อก�นมากเก�นไป 0 1 2 3

6.ร0#สำ'กไม ด1ก/บต/วิเอง ร0#สำ'กต/วิเองล#มเหลวิ หร-อท�าให#ต/วิเองหร-อครอบคร/วิผ�ดหวิ/ง

0 1 2 3

7.สำมาธี�ไม ด1เวิลาท�าอะไรเช น ด0ท1วิ1 ฟั6งวิ�ทย�หร-อท�างานท12ต#องใช#ควิามต/.งใจ

0 1 2 3

8.พ0ดหร-อท�าอะไรช#าจนผ0#อ-2นมองเห5น หร-อกระสำ/บกระสำ ายจนท านอย0 ไม น�2งเหม-อนเคย

0 1 2 3

9.ค�ดท�าร#ายตนเองหร-อค�ดวิ าถิ่#าตายๆไปเสำ1ยคงจะด1

0 1 2 3

ถิ่#าท านตอบวิ าม1อาการ ไม วิ าในข#อใดก5ตาม อาการน/.นๆท�าให#ท านม1ป6ญิหาในการท�างาน การด0แลสำ�2งต างๆในบ#านหร-อการเข#าก/บผ0#คนหร-อไม ไม ม1ป6ญิหาเลย

ม1ป6ญิหาบ#าง ม1ป6ญิหามาก ม1ป6ญิหามากท12สำ�ด

จ�านวินข#ออาการรวิม......................

คะแนนรวิม..................................

ในช วิง2สำ/ปดาห<ท12ผ านมาท านม1อาการด/งต อไปน1.บ อยแค ไหน

ไม เลย ม1บางวิ/นไม บ อย

ม1ค อนข#างบ อย

ม1เก-อบท�กวิ/น

1.เบ-2อ ท�าอะไรๆก5ไม เพล�ดเพล�น 0 1 2 3

2.ไม สำบายใจ ซึ'มเศร#าหร-อท#อแท# 0 1 2 3

3.หล/บยากหร-อหล/บๆต-2นๆหร-อหล/บมากไป

0 1 2 3

4.เหน-2อยง ายหร-อไม ค อยม1แรง 0 1 2 3

5.เบ-2ออาหารหร-อก�นมากเก�นไป 0 1 2 3

6.ร0#สำ'กไม ด1ก/บต/วิเอง ร0#สำ'กต/วิเองล#มเหลวิ หร-อท�าให#ต/วิเองหร-อครอบคร/วิผ�ดหวิ/ง

0 1 2 3

7.สำมาธี�ไม ด1เวิลาท�าอะไรเช น ด0ท1วิ1 ฟั6งวิ�ทย�หร-อท�างานท12ต#องใช#ควิามต/.งใจ

0 1 2 3

8.พ0ดหร-อท�าอะไรช#าจนผ0#อ-2นมองเห5น หร-อกระสำ/บกระสำ ายจนท านอย0 ไม น�2งเหม-อนเคย

0 1 2 3

9.ค�ดท�าร#ายตนเองหร-อค�ดวิ าถิ่#าตายๆไปเสำ1ยคงจะด1

0 1 2 3ไม ม1ป6ญิหาเลย ม1ป6ญิหาบ#าง ม1ป6ญิหามาก ม1ป6ญิหามากท12สำ�ด

ในช วิง2สำ/ปดาห<ท12ผ านมาท านม1อาการด/งต อไปน1.บ อยแค ไหน

ไม เลย ม1บางวิ/นไม บ อย

ม1ค อนข#างบ อย

ม1เก-อบท�กวิ/น

1.เบ-2อ ท�าอะไรๆก5ไม เพล�ดเพล�น 0 1 2 3

2.ไม สำบายใจ ซึ'มเศร#าหร-อท#อแท# 0 1 2 3

3.หล/บยากหร-อหล/บๆต-2นๆหร-อหล/บมากไป

0 1 2 3

4.เหน-2อยง ายหร-อไม ค อยม1แรง 0 1 2 3

5.เบ-2ออาหารหร-อก�นมากเก�นไป 0 1 2 3

6.ร0#สำ'กไม ด1ก/บต/วิเอง ร0#สำ'กต/วิเองล#มเหลวิ หร-อท�าให#ต/วิเองหร-อครอบคร/วิผ�ดหวิ/ง

0 1 2 3

7.สำมาธี�ไม ด1เวิลาท�าอะไรเช น ด0ท1วิ1 ฟั6งวิ�ทย�หร-อท�างานท12ต#องใช#ควิามต/.งใจ

0 1 2 3

8.พ0ดหร-อท�าอะไรช#าจนผ0#อ-2นมองเห5น หร-อกระสำ/บกระสำ ายจนท านอย0 ไม น�2งเหม-อนเคย

0 1 2 3

9.ค�ดท�าร#ายตนเองหร-อค�ดวิ าถิ่#าตายๆไปเสำ1ยคงจะด1

0 1 2 3ไม ม1ป6ญิหาเลย ม1ป6ญิหาบ#าง ม1ป6ญิหามาก ม1ป6ญิหามากท12สำ�ด

ในช วิง2สำ/ปดาห<ท12ผ านมาท านม1อาการด/งต อไปน1.บ อยแค ไหน

ไม เลย ม1บางวิ/นไม บ อย

ม1ค อนข#างบ อย

ม1เก-อบท�กวิ/น

1.เบ-2อ ท�าอะไรๆก5ไม เพล�ดเพล�น 0 1 2 3

2.ไม สำบายใจ ซึ'มเศร#าหร-อท#อแท# 0 1 2 3

3.หล/บยากหร-อหล/บๆต-2นๆหร-อหล/บมากไป

0 1 2 3

4.เหน-2อยง ายหร-อไม ค อยม1แรง 0 1 2 3

5.เบ-2ออาหารหร-อก�นมากเก�นไป 0 1 2 3

6.ร0#สำ'กไม ด1ก/บต/วิเอง ร0#สำ'กต/วิเองล#มเหลวิ หร-อท�าให#ต/วิเองหร-อครอบคร/วิผ�ดหวิ/ง

0 1 2 3

7.สำมาธี�ไม ด1เวิลาท�าอะไรเช น ด0ท1วิ1 ฟั6งวิ�ทย�หร-อท�างานท12ต#องใช#ควิามต/.งใจ

0 1 2 3

8.พ0ดหร-อท�าอะไรช#าจนผ0#อ-2นมองเห5น หร-อกระสำ/บกระสำ ายจนท านอย0 ไม น�2งเหม-อนเคย

0 1 2 3

9.ค�ดท�าร#ายตนเองหร-อค�ดวิ าถิ่#าตายๆไปเสำ1ยคงจะด1

0 1 2 3ไม ม1ป6ญิหาเลย ม1ป6ญิหาบ#าง ม1ป6ญิหามาก ม1ป6ญิหามากท12สำ�ด

√ √ √

อาการและควิามบกพร องการงาน คะแนน PHQ-9

วิ�น�จฉี/ยเบ-.องต#น

1-4 อาการัแลุ่ะความบกพรั�องการังาน

<7 Minimal symptoms

2-4 อาการั(ข"อ1 หรั/อ 2)แลุ่ะความบกพรั�องการังาน

7 -12 Minor depression

≥ 5อาการั(ข"อ1 หรั/อ 2)แลุ่ะความบกพรั�องการังาน

13 - 18 Major depression:mild

≥ 5อาการั(ข"อ1 หรั/อ 2)แลุ่ะความบกพรั�องการังาน

> 19 Major depression:severe

หล/กการด0แลผ0#ป%วิย

• ส/(อสารัให"ความเข"าใจเก)(ยวก�บการัเจ:บป4วย

• ให"การัช�วยเหลุ่/อด"านจตใจแลุ่ะการัปรั�บต�ว

• ช�วยลุ่ดป;ญิหาด"านต�างๆ • ญิาตม)ส�วนส�าค�ญิในการัช�วยเหลุ่/อ

การสำ-2อสำารให#ควิามเข#าใจเก12ยวิก/บการเจ5บป%วิย

• บอกว�าผู้�"เป+นโรัคซึ มเศรั"า โดยโรัคน).ม)อาการัส�าค�ญิได"แก� …

• เป+นโรัคท)(พบได"ไม�น"อย แลุ่ะรั�กษาได"ผู้ลุ่ด) สามารัถึหายได"• เป+นโรัคๆ หน (งท)(ม)ความผู้ดปกตของสารัเคม)ในสมอง

ไม�ใช�เพรัาะผู้�"ป4วยเป+นคนอ�อนแอ คดมาก• ไม�ใช�โรัคจต• เม/(อรั�กษา อาการัจะค�อยๆ ด)ข .น ไม�เห:นแบบผู้ลุ่ท�นตา • ยาท)(ให"ไม�ท�าให"ตดยา

การให#การร/กษาด#วิยยา

ใช"ในโรัคซึ มเศรั"าท)(ม)อาการัปานกลุ่างข .นไป

ใช"เวลุ่า 1-2 ส�ปดาห� อาการัทางอารัมณ�จ งด)ข .นช�ด

ไม�ม)การัตดยา ยาท กชนดม)ปรัะสทธิภาพใกลุ่"เค)ยงก�น ป;ญิหาใหญิ�ค/อการักนยาไม�สม�(าเสมอ

Treatment

การัรั�กษารัะยะเฉี)ยบพลุ่�น: ยาท)(ใช"บ�อย ค/อ selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs เช�น fluoxetine) แลุ่ะ tricyclic antidepressants (TCAs เช�น imipramine, amitriptyline)

60-80% ของผู้�"ป4วยตอบสนองต�อยา รั�กษาซึ มเศรั"า

การัศ กษา -meta analysi s พบว�าโดยรัวมแลุ่"ว ม)ความแตกต�างน"อยมากหรั/อแทบจะไม�ม)ความแตกต�างในด"านปรัะสทธิผู้ลุ่รัะหว�าง SSRIs ก�บ TCAs

ถึ"าใช"ยาต�วแรักไม�ได"ผู้ลุ่ ควรัเปลุ่)(ยนเป+นยาอ)กกลุ่ �มหน (งหรั/อให" ยาเสรัมเช�น lithium รั�วมด"วย แลุ่ะหากไม�ตอบสนองต�อยาควรัท�าให"ผู้�"ป4วยช�กด"วยไฟฟ@า (ECT)

การัรั�กษาต�อเน/(อง: ให"ยาท)(ผู้�"ป4วยตอบสนองในขนาดยาเท�าเดมอ)ก 4-9 เด/อน

การัรั�กษาแบบคงสภาพ: ให"ยาต�ออ)ก 3 ป-ในกรัณ)ท)(ผู้�"ป4วยม)การักลุ่�บเป+นซึ�.า 2 ครั�.ง

ผู้�"ป4วยท)(ม)อาการัน"อยถึ งปานกลุ่างจะตอบสนองต�อจตบ�าบ�ดได"ด)พอๆ ก�บการัรั�กษาด"วยยา

จตบ�าบ�ดท)(ม)การัศ กษาอย�างเป+นรัะบบ ค/อ cognitive therapy แลุ่ะ interpersonal psychotherapy

การร/กษาด#วิยยาระยะยาวิ

ม)อาการัของโรัคต�.งแต� 3 ครั�.งข .นไป ม)อาการัของโรัค 2 ครั�.ง รั�วมก�บ

ม)ปรัะว�ตโรัค mood disorderในญิาต ม)ปรัะว�ตอาการัก�าเรับภายใน 1 ป-หลุ่�งการัหย ดยาครั�.งก�อน เรั(มม)อาการัครั�.งแรักขณะอาย น"อย ( ก�อน 20 ป-) อาการัแต�ลุ่ะครั�.งท)(เป+นในช�วง 3 ป-ก�อนน�.น เป+นเรั:ว รั นแรัง

หรั/อม)เส)(ยงต�ออ�นตรัายถึ งช)วต

HHS Depression Guideline for Depression in Primary Care. 1993

การัด�าเนนโรัคแลุ่ะการัพยากรัณ�โรัค

เรั(มป4วยเม/(ออาย เท�าไรัก:ได" , โดยเฉีลุ่)(ยพบในช�วงอาย 20-30 ป-

2/3 หายสนท, 1/3 ด)ข .นเพ)ยงเลุ่:กน"อยหรั/อไม� ด)ข .นเลุ่ย การัม) MDD episode 1, 2, หรั/อ 3 ครั�.งจะม)ความ

เส)(ยงรัาว 50%, 70% แลุ่ะ 90% ท)(จะม)ครั�.งต�อไป

การฆ่ าต/วิการฆ่ าต/วิตายตาย

SUICIDE SUICIDE BEHAVIORBEHAVIOR

พฤต�กรรมการฆ่ าต/วิตาย พฤต�กรรมการฆ่ าต/วิตาย (suicidal(suicidal behavior) behavior) ป6จจ�บ/นม1ควิามหมายป6จจ�บ/นม1ควิามหมายครอบคล�มถิ่'งครอบคล�มถิ่'ง 1 . 1 . การค�ดอยากฆ่ าต/วิตาย การค�ดอยากฆ่ าต/วิตาย (suicidal (suicidal

ideation) ideation) หมายถิ่'งการม1ควิามค�ดอยากฆ่ าหมายถิ่'งการม1ควิามค�ดอยากฆ่ าต/วิตายต/วิตาย 2 2 การพยายามฆ่ าต/วิตาย การพยายามฆ่ าต/วิตาย (suicide(suicide attempts) attempts) หร-อป6จจ�บ/นน�ยมเร1ยก หร-อป6จจ�บ/นน�ยมเร1ยก

parasuicide parasuicide หมายถิ่'ง ผ0#ท12พยายามฆ่ าต/วิหมายถิ่'ง ผ0#ท12พยายามฆ่ าต/วิตาย ตาย แต ในท12สำ�ดย/งไม ถิ่'งแก ช1วิ�ตแต ในท12สำ�ดย/งไม ถิ่'งแก ช1วิ�ต

3 . 3 . การฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5การฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ จ (completed suicide) (completed suicide) หมายถิ่'งหมายถิ่'งผ0#ท12เสำ1ยช1วิ�ตจากการฆ่ าต/วิตายผ0#ท12เสำ1ยช1วิ�ตจากการฆ่ าต/วิตาย

ศ/พท<อ1กค�า หน'2งท12ใกล#เค1ยงก/นค-ศ/พท<อ1กค�า หน'2งท12ใกล#เค1ยงก/นค-อ อ deliberate self harm deliberate self harm ซึ'2งหมายซึ'2งหมายถิ่'งผ0#ท12ท�า ร#ายตนเองโดยเจตนา ไม วิ าจะถิ่'งผ0#ท12ท�า ร#ายตนเองโดยเจตนา ไม วิ าจะท�า ไปเพ-2อต#องการตายหร-อไม ท�า ไปเพ-2อต#องการตายหร-อไม

• ในป�หน'2งจะม1ผ0#ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จเป+นจ�านวินในป�หน'2งจะม1ผ0#ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จเป+นจ�านวินมากกวิ า มากกวิ า 11 ล#านคน ล#านคน ค�ดเฉีล12ยต อเวิลาจะพบวิ าม1ผ0#ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ ค�ดเฉีล12ยต อเวิลาจะพบวิ าม1ผ0#ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ 11 คน ท�ก คน ท�ก 4040 วิ�นาท1 วิ�นาท1 • การฆ่ าต/วิตายย/งสำ งผลกระทบต อจ�ตใจของการฆ่ าต/วิตายย/งสำ งผลกระทบต อจ�ตใจของพ อแม พ12น#องสำาม1ภรรยาและเพ-2อนๆ ของผ0#ตายพ อแม พ12น#องสำาม1ภรรยาและเพ-2อนๆ ของผ0#ตายอ1กประมาณ อ1กประมาณ 5-105-10 ล#านคน ล#านคน • โดยเฉีล12ยแล#วิการเสำ1ยช1วิ�ตจากการฆ่ าต/วิโดยเฉีล12ยแล#วิการเสำ1ยช1วิ�ตจากการฆ่ าต/วิตายแต ละคร/.งม1ตายแต ละคร/.งม1ผลกระทบต อคนใกล#เค1ยงอย างน#อย ผลกระทบต อคนใกล#เค1ยงอย างน#อย 6 6คนคน• การฆ่ าต/วิตายต�ด การฆ่ าต/วิตายต�ด 1010 อ/นด/บแรกของอ/นด/บแรกของสำาเหต�การตายของประชากรโลก และต�ดสำาเหต�การตายของประชากรโลก และต�ดอ/นด/บท12 อ/นด/บท12 33 ของสำาเหต�การตายสำ�าหร/บของสำาเหต�การตายสำ�าหร/บประชากรวิ/ย ประชากรวิ/ย 15-3515-35 ป�ป�

• ประเทศไทย แต ละป�จะม1ผ0#เสำ1ยช1วิ�ตจากการประเทศไทย แต ละป�จะม1ผ0#เสำ1ยช1วิ�ตจากการฆ่ าต/วิตายประมาณ ฆ่ าต/วิตายประมาณ 4,500-5,0004,500-5,000 คน ซึ'2งคน ซึ'2งมากกวิ าการฆ่ าก/นตาย ท12ม1ประมาณ ป�ละ มากกวิ าการฆ่ าก/นตาย ท12ม1ประมาณ ป�ละ 3,000-3,8003,000-3,800 ราย ราย ((สำ�าน/กนโยบายและสำ�าน/กนโยบายและย�ทธีศาสำตร<ย�ทธีศาสำตร<, 2546, 2546 ) )• ถิ่#าน/บจ�านวินผ0#ท12ท�าร#านตนเองท/.งหมด ท/.งถิ่#าน/บจ�านวินผ0#ท12ท�าร#านตนเองท/.งหมด ท/.งท12เสำ1ยช1วิ�ตและไม เสำ1ยช1วิ�ตจะพบวิ าม1จ�านวินท12เสำ1ยช1วิ�ตและไม เสำ1ยช1วิ�ตจะพบวิ าม1จ�านวินรวิมสำ0งถิ่'ง รวิมสำ0งถิ่'ง 25,000-27,00025,000-27,000 รายต อป� รายต อป� ((ออภ�ช/ย มงคล และคณะภ�ช/ย มงคล และคณะ, 2546, 2546 ) )

• ประเทศญิ12ป�%น ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย ประเทศญิ12ป�%น ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย 23.723.7 คนคนต อประชากรแสำนคน ต อประชากรแสำนคน •ประเทศเกาหล1ใต# ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย ประเทศเกาหล1ใต# ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย 219. 219.คนต อประชากรแสำนคนคนต อประชากรแสำนคน•ประเทศศร1ล/งกาม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย ประเทศศร1ล/งกาม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย 21.621.6 คนคนต อประชากรแสำนคน ต อประชากรแสำนคน •ประเทศจ1นประเทศจ1น((ฮ่ องกงฮ่ องกง))ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย

174. 174. คนต อประชากรแสำนคนคนต อประชากรแสำนคน•ประเทศสำหร/ฐอเมร�กา ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตายประเทศสำหร/ฐอเมร�กา ม1อ/ตราการฆ่ าต/วิตาย 10.510.5 คนต อประชากรแสำนคนคนต อประชากรแสำนคน

• ต/วิเลขล าสำ�ด อ/ตราการฆ่ าต/วิตายในต/วิเลขล าสำ�ด อ/ตราการฆ่ าต/วิตายในประเทศไทยอย0 ท12 ประเทศไทยอย0 ท12 5.5. 96 96 คน ต อประชากร คน ต อประชากร 11 แสำนคน ซึ'2งเม-2อเท1ยบก/บต างประเทศย/งถิ่-อแสำนคน ซึ'2งเม-2อเท1ยบก/บต างประเทศย/งถิ่-อเป+นต/วิเลขท12ต�2ากวิ าอ1กหลายประเทศเป+นต/วิเลขท12ต�2ากวิ าอ1กหลายประเทศ

• การศ'กษาตามภาคพบวิ า อ/ตราการท�าร#ายการศ'กษาตามภาคพบวิ า อ/ตราการท�าร#ายตนเองไม เสำ1ยช1วิ�ตของประชากรภาคกลางตนเองไม เสำ1ยช1วิ�ตของประชากรภาคกลางสำ0งสำ�ด รองลงมาภาคเหน-อ ภาคอ1สำาน และภาคสำ0งสำ�ด รองลงมาภาคเหน-อ ภาคอ1สำาน และภาคใต# ตามล�าด/บ ผลการศ'กษาย/งพบวิ าสำ/ดสำ วินใต# ตามล�าด/บ ผลการศ'กษาย/งพบวิ าสำ/ดสำ วินการท�าร#ายตนเองน/.น เป+นเพศหญิ�งมากวิ าการท�าร#ายตนเองน/.น เป+นเพศหญิ�งมากวิ าเพศชาย ค�ดเป+นร#อยละ เพศชาย ค�ดเป+นร#อยละ 6666 และ และ 3434 ตามตามล�าด/บ ล�าด/บ • ระบาดวิ�ทยาของผ0#ท12ท�าร#ายตนเองจนเสำ1ยระบาดวิ�ทยาของผ0#ท12ท�าร#ายตนเองจนเสำ1ยช1วิ�ต พบวิ า สำ วินใหญิ เป+นเพศชายมากกวิ าช1วิ�ต พบวิ า สำ วินใหญิ เป+นเพศชายมากกวิ าเพศหญิ�ง ในช วิงอาย�กล� มวิ/ยผ0#ใหญิ ตอนต#น เพศหญิ�ง ในช วิงอาย�กล� มวิ/ยผ0#ใหญิ ตอนต#น ((อาย�ระหวิ าง อาย�ระหวิ าง 30-4030-40 ป�ป� ) ) และกล� มผ0#สำ0งอาย� และกล� มผ0#สำ0งอาย� ((อาย�มากกวิ า อาย�มากกวิ า 6060 ป�ป� ) ) พบวิ ามากท12สำ�ด ในพบวิ ามากท12สำ�ด ในขณะท12รายงานการท�าร#ายตนเองท12เสำ1ยช1วิ�ตขณะท12รายงานการท�าร#ายตนเองท12เสำ1ยช1วิ�ตตามภาค จะพบวิ าภาคเหน-อม1สำ0งสำ�ดตามภาค จะพบวิ าภาคเหน-อม1สำ0งสำ�ด

8.27.7

7.1 6.96.4

5.75.96

01

23

45

67

89

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

อ�ตรัาการัฆ่�าต�วตายส�าเรั:จของปรัะเทศไทย(ต�อแสนปรัะชากรั)

18.04 17.98

15.7715

12.92 12.28 11.75 11.2610.16 10.03

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20ล�า

พ0น

เช1ยง

ใหม

ระยอ

ง

เช1ยง

ราย

พะเย

า

แพร

ชลบ�ร

1

แม ฮ่ อ

งสำอน

ระนอ

ง

ล�าปา

ง

อ�ตรัาการัฆ่�าต�วตายส�าเรั:จป- 2548

17.76

15.33

13.33 13.1512.14

10.95 10.8910.21 9.48 9.2

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20ล�า

พ0น

เช1ยง

ใหม

เช1ยง

ราย

พะเย

า

แม ฮ่ อ

งสำอน

ระยอ

ง

น าน

ตาก

ก�าแพ

งเพช

ร

อ�ตรด

�ตถิ่<

อ�ตรัาการัฆ่�าต�วตายส�าเรั:จป- 2549

16.26

13.5812.41 11.88

11.07 10.7 10.669.83 9.8 9.63

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18ล�า

พ0น

เช1ยง

ใหม

แม ฮ่ อ

งสำอน

จ/นทบ

�ร1

พะเย

า

เช1ยง

ราย

ระยอ

ง

ตาก

ชลบ�ร

1

น าน

อ�ตรัาการัฆ่�าต�วตายส�าเรั:จป- 2550

12.44

22.51

41.69

65.42

13.79.31

21.4916.51

61.61

48.8

30.09

41.12

0

10

20

30

40

50

60

70

2546 2547 2548 2549 2550 2551

อ�ตรัาการัฆ่�าต�วตายต�อแสนปรัะชากรั อ.เม/อง

010203040506070

2547 2548 2549 2550 2551

โรคทางจ�ตเวิชต�ดสำ�ราน#อยใจโรคเร-.อร/ง

ผู้�"ฆ่�าต�วตายส�าเรั:จแยกตามสาเหต

0

10

20

30

40

50

< 15 ป

�15-24 ป

�25-34 ป

�35-44 ป

�45-54 ป

�55-64 ป

�

65 ป�ข'.นไป

ป�2548

ป�2549

ป�2550

ป�2551

รั"อยลุ่ะของผู้�"ฆ่�าต�วตายส�าเรั:จแยกตามช�วงอาย

0

10

20

30

40

50

ป�2548

ป�2549

ป�2550

รั"อยลุ่ะของผู้�"พยายามฆ่�าต�วตายแยกตามช�วงอาย

22.95

9.8 1.64 4.92

29.51

6.56

8.2

11.48

ทะเลาะก/บคนใกล#ช�ดน#อยใจผ�ดหวิ/งในควิามร/กเศรษฐก�จโรคจ�ตสำ�ราสำ0ญิเสำ1ยคนร/กโรคเร-.อร/ง

ผู้�"พยายามฆ่�าต�วตายแยกตามสาเหต ป- 2550

ผู้�"ใช"บรัการัแยกตามกลุ่ �มโรัค 4อ�นด�บแรัก

0

10

20

30

40

50

2546 2547 2548 2549 2550

Psychosis

Depression

Anxiety

Alcoholicinduce psychicproblem

ป6จจ/ยท12เป+นสำาเหต�การฆ่ าต/วิตาย ป6จจ/ยท12เป+นสำาเหต�การฆ่ าต/วิตาย ((EtiologyEtiology))

• ป6จจ/ยทางช1วิภาพ ป6จจ/ยทางช1วิภาพ ((Biological factorsBiological factors))

อ/ตราการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จร วิมก/น อ/ตราการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จร วิมก/น ((concordance complete concordance complete suicide ratesuicide rate))ของค0 แฝดชน�ดไข ใบของค0 แฝดชน�ดไข ใบเด1ยวิก/นม1ค าสำ0งกวิ าค0 แฝดชน�ดไข คนละใบเด1ยวิก/นม1ค าสำ0งกวิ าค0 แฝดชน�ดไข คนละใบ ผ0#ป%วิยซึ'มเศร#าท12ม1ควิามผ�ดปกต�ในผ0#ป%วิยซึ'มเศร#าท12ม1ควิามผ�ดปกต�ในระบบ ระบบ serotonin serotonin ต�2า ต�2า ( ( ระด/บ ระด/บ CSF CSF 5-HIAA 5-HIAA ต�2าต�2า))ม1แนวิโน#มฆ่ าต/วิตายสำ0งม1แนวิโน#มฆ่ าต/วิตายสำ0งกวิ าผ0#ไม ม1ควิามผ�ดปกต�ด/งกล าวิกวิ าผ0#ไม ม1ควิามผ�ดปกต�ด/งกล าวิ

• ป6จจ/ยทางจ�ตใจ ป6จจ/ยทางจ�ตใจ ((Psychological factorsPsychological factors))

โรคทางจ�ตเวิชโรคทางจ�ตเวิช

ควิามร0#สำ'กหมดหวิ/ง ควิามก#าวิร#าวิ ควิามอ/บอาย ควิามเคร1ยดควิามร0#สำ'กหมดหวิ/ง ควิามก#าวิร#าวิ ควิามอ/บอาย ควิามเคร1ยด

ร วิมประสำานร วิมประสำาน ((reunionreunion),), การเก�ดการเก�ดใหม ใหม ((rebirthrebirth ) , ) ,การแยกจากท12เป+นการการแยกจากท12เป+นการตอบโต#ตอบโต#((retaliation retaliation abandonmentabandonment ) , ) ,การแก#แค#นการแก#แค#น((revengerevenge),),การลงโทษการลงโทษตนเองตนเอง((self punishmentself punishment))

ควิามหมายของการฆ่ าต/วิตายควิามหมายของการฆ่ าต/วิตาย

• ป6จจ/ยทางสำ/งคม ป6จจ/ยทางสำ/งคม ((Social factorsSocial factors ) ) อ/ตราการฆ่ าต/วิตายพบสำ0งในเม-องอ/ตราการฆ่ าต/วิตายพบสำ0งในเม-องใหญิ ใหญิ อาศ/ยอย0 คนเด1ยวิ ขาดควิามช วิยเหล-ออาศ/ยอย0 คนเด1ยวิ ขาดควิามช วิยเหล-อจากครอบคร/วิหร-อผ0#อ-2นจากครอบคร/วิหร-อผ0#อ-2น ม1เหต�การณ<ก อให#เก�ดควิามเคร1ยดม1เหต�การณ<ก อให#เก�ดควิามเคร1ยด

((stressful eventstressful event ) ) มากมาก การได#ร/บข าวิสำารเก12ยวิก/บการได#ร/บข าวิสำารเก12ยวิก/บการฆ่ าต/วิตายบ อยๆการฆ่ าต/วิตายบ อยๆ

ป6จจ/ยเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตาย ป6จจ/ยเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตาย ( ( Risk FactorsRisk Factors))

1. 1. การวิ�น�จฉี/ยทางจ�ตเวิชการวิ�น�จฉี/ยทางจ�ตเวิช

ควิามเจ5บป%วิยทางด#านจ�ตเวิชเป+นต/วิควิามเจ5บป%วิยทางด#านจ�ตเวิชเป+นต/วิพยากรณ<ท12สำ�าค/ญิ และเก12ยวิข#องก/บการพยากรณ<ท12สำ�าค/ญิ และเก12ยวิข#องก/บการประเม�นการฆ่ าต/วิตายมากท12สำ�ดประเม�นการฆ่ าต/วิตายมากท12สำ�ด มากกวิ าร#อยละ มากกวิ าร#อยละ 90 90 ของผ0#ฆ่ าต/วิตายของผ0#ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จได#ร/บการวิ�น�จฉี/ย สำ�าเร5จได#ร/บการวิ�น�จฉี/ย เป+นโรคทางจ�ตเวิช สำ วินใหญิ ค-อ โรคซึ'มเป+นโรคทางจ�ตเวิช สำ วินใหญิ ค-อ โรคซึ'มเศร#า หร-อเศร#า หร-อการใช#แอลกอฮ่อล<หร-อท/.งสำองอย างร วิมการใช#แอลกอฮ่อล<หร-อท/.งสำองอย างร วิมก/นก/น

11. 11. โรคซึ'มเศร#าโรคซึ'มเศร#า

• ประมาณร#อยละ ประมาณร#อยละ - 2035- 2035 ของผ0#ท12ฆ่ าของผ0#ท12ฆ่ าต/วิตายม1สำาเหต�มาจากโรคซึ'มเศร#าต/วิตายม1สำาเหต�มาจากโรคซึ'มเศร#า

• พบวิ าผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#าท12ม1ล/กษณะพบวิ าผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#าท12ม1ล/กษณะทางคล�น�กด/งต อไปน1. ทางคล�น�กด/งต อไปน1. จะม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายเพ�2มข'.นจะม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายเพ�2มข'.น ม1อาการนอนไม หล/บอย0 ตลอด ละเลยไม ม1อาการนอนไม หล/บอย0 ตลอด ละเลยไม สำนใจตนเอง สำนใจตนเอง อาการร�นแรงโดยเฉีพาะหากม1อาการอาการร�นแรงโดยเฉีพาะหากม1อาการโรคจ�ตร วิมด#วิย โรคจ�ตร วิมด#วิย ม1ป6ญิหาด#านควิามจ�า ม1อาการ ม1ป6ญิหาด#านควิามจ�า ม1อาการ

agitation agitation และม1อาการแพน�คและม1อาการแพน�ค

12. โรคจ�ตเภท

ป6จจ/ยสำ�าค/ญิท12พบในผ0#ป%วิยโรคจ�ตเภทป6จจ/ยสำ�าค/ญิท12พบในผ0#ป%วิยโรคจ�ตเภทท12ฆ่ าต/วิตาย ได#แก ท12ฆ่ าต/วิตาย ได#แก

ผ0#ป%วิยกล� มน1.ม/กจะม1ล/กษณะ เป+นผ0#ชาย ผ0#ป%วิยกล� มน1.ม/กจะม1ล/กษณะ เป+นผ0#ชาย อาย�น#อย วิ างงาน อย0 คนเด1ยวิ ม1ประวิ/ต�อาย�น#อย วิ างงาน อย0 คนเด1ยวิ ม1ประวิ/ต�ด-2มสำ�ราหร-อใช#สำารเสำพย<ต�ด ม1อาการด-2มสำ�ราหร-อใช#สำารเสำพย<ต�ด ม1อาการก�าเร�บบ อยๆ ม1ควิามกล/วิวิ าอาการจะแย ก�าเร�บบ อยๆ ม1ควิามกล/วิวิ าอาการจะแย ลงโดยเฉีพาะในผ0#ท12ม1การศ'กษาสำ0งลงโดยเฉีพาะในผ0#ท12ม1การศ'กษาสำ0ง

การม1อารมณ<เศร#า หมดก�าล/งใจ และการม1อารมณ<เศร#า หมดก�าล/งใจ และม1ประวิ/ต�การพยายามฆ่ าต/วิตายโดยม1ประวิ/ต�การพยายามฆ่ าต/วิตายโดยวิ�ธี1ท12ร�นแรงวิ�ธี1ท12ร�นแรง

จะพบการฆ่ าต/วิตายบ อยในช วิงต#นๆ ของจะพบการฆ่ าต/วิตายบ อยในช วิงต#นๆ ของการเจ5บป%วิย ท12ม1อาการก�าเร�บ หร-อช วิงท12หายการเจ5บป%วิย ท12ม1อาการก�าเร�บ หร-อช วิงท12หายใหม ๆใหม ๆ ( ( paradoxical suicideparadoxical suicide)) ป6จจ/ยเสำ12ยงในระยะฉี/บพล/นได#แก ป6จจ/ยเสำ12ยงในระยะฉี/บพล/นได#แก การม1อาการห0แวิ วิเสำ12ยงสำ/2งให#ท�าร#ายการม1อาการห0แวิ วิเสำ12ยงสำ/2งให#ท�าร#ายตนเอง ม1ภาวิะ ตนเอง ม1ภาวิะ agiation agiation หร-อม1ควิามหร-อม1ควิามร0#สำ'กท�กข<ทรมานอ/นเป+นผลจากควิามร0#สำ'กท�กข<ทรมานอ/นเป+นผลจากควิามหลงผ�ดของตนหลงผ�ดของตน

13. 13. ภาวิะต�ดสำ�ราหร-อสำารเสำพย<ต�ดภาวิะต�ดสำ�ราหร-อสำารเสำพย<ต�ด• ประมาณวิ าร#อยละ ประมาณวิ าร#อยละ 50 50 ของการฆ่ าต/วิของการฆ่ าต/วิตายม1ควิามเก12ยวิข#องตายม1ควิามเก12ยวิข#อง ก/บการใช#สำารในทางท12ผ�ด ก/บการใช#สำารในทางท12ผ�ด (substance (substanceabuse)abuse)

• ม/กพบประวิ/ต�ภาวิะซึ'มเศร#าในกล� มท12ใช#สำารเสำพต�ดม/กพบประวิ/ต�ภาวิะซึ'มเศร#าในกล� มท12ใช#สำารเสำพต�ด• การด-2มสำ�ราหร-อสำารเสำพย<ต�ดจะท�าให#ควิามการด-2มสำ�ราหร-อสำารเสำพย<ต�ดจะท�าให#ควิามย/บย/.งช/2งใจลดลงย/บย/.งช/2งใจลดลง

ม1ป6จจ/ยกดด/นในช วิงก อนหน#าน1. โดยม1ป6จจ/ยกดด/นในช วิงก อนหน#าน1. โดยเฉีพาะในแง ของการสำ0ญิเสำ1ยหร-อการเฉีพาะในแง ของการสำ0ญิเสำ1ยหร-อการทะเลาะเบาะแวิ#งบ�คคลใกล#ช�ดทะเลาะเบาะแวิ#งบ�คคลใกล#ช�ด

ม1ภาวิะซึ'มเศร#าม1ภาวิะซึ'มเศร#าสำ�ขภาพทร�ดโทรม และประสำ�ทธี�ภาพในสำ�ขภาพทร�ดโทรม และประสำ�ทธี�ภาพในการท�างานต�2าการท�างานต�2า

• ผ0#ป%วิยต�ดสำ�ราและสำารเสำพย<ต�ดท12ม1ผ0#ป%วิยต�ดสำ�ราและสำารเสำพย<ต�ดท12ม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายสำ0งพบม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายสำ0งพบม1ล/กษณะด/งต อไปน1.ล/กษณะด/งต อไปน1.

14 14 ล/กษณะบ�คล�กภาพล/กษณะบ�คล�กภาพ

• บ�คล�กภาพแบบห�นห/นพล/นแล น บ�คล�กภาพแบบห�นห/นพล/นแล น (impulsivity)(impulsivity)

• BB orderline personality orderline personalitydisorderdisorder

• AA ntisocial personality disorder ntisocial personality disorder

15. 15. ผ0#ท12ม1การวิ�น�จฉี/ย ผ0#ท12ม1การวิ�น�จฉี/ย 2 2 โรคร วิมก/นโรคร วิมก/น

• ควิามเสำ12ยงจะเพ�2มสำ0งข'.นในผ0#ท12ม1ควิามเสำ12ยงจะเพ�2มสำ0งข'.นในผ0#ท12ม1การวิ�น�จฉี/ย การวิ�น�จฉี/ย 2 2 โรคร วิมก/นโรคร วิมก/น (comorbidity)(comorbidity)โดยเฉีพาะโรคซึ'มเศร#าก/บการโดยเฉีพาะโรคซึ'มเศร#าก/บการต�ดสำารเสำพต�ด หร-อโรคซึ'มเศร#าก/บต�ดสำารเสำพต�ด หร-อโรคซึ'มเศร#าก/บบ�คล�กภาพผ�ดปกต�บ�คล�กภาพผ�ดปกต�

2. 2. ป6จจ/ยกระต�#นให#ผ0#ป%วิยค�ดฆ่ าต/วิตายป6จจ/ยกระต�#นให#ผ0#ป%วิยค�ดฆ่ าต/วิตาย

• ป6ญิหาหร-อควิามกดด/นในการด�า เน�นป6ญิหาหร-อควิามกดด/นในการด�า เน�นช1วิ�ต ม/กจะเก�ดข'.นก อนช1วิ�ต ม/กจะเก�ดข'.นก อนการฆ่ าต/วิตายการฆ่ าต/วิตาย• พบวิ าในช วิงระยะ พบวิ าในช วิงระยะ 6 6 สำ/ปดาห<ก อนการสำ/ปดาห<ก อนการฆ่ าต/วิตาย บ�คลเหล าน1.ม/กจะม1ป6ญิหาฆ่ าต/วิตาย บ�คลเหล าน1.ม/กจะม1ป6ญิหาวิ�กฤตในช1วิ�ตเก�ดข'.นวิ�กฤตในช1วิ�ตเก�ดข'.น• เช นป6ญิหาในเร-2องของควิามสำ/มพ/นธี<เช นป6ญิหาในเร-2องของควิามสำ/มพ/นธี<ก/บบ�คลใกล#ช�ด ควิามก/งวิลต อการย�ต�ก/บบ�คลใกล#ช�ด ควิามก/งวิลต อการย�ต�ควิามสำ/มพ/นธี< หร-อป6ญิหาเศรษฐก�จควิามสำ/มพ/นธี< หร-อป6ญิหาเศรษฐก�จ

3. ล/กษณะ psychopathology

• พบม1ควิามเสำ12ยงสำ0งในผ0#ป%วิยท12ม1ล/กษณะ ม1 พบม1ควิามเสำ12ยงสำ0งในผ0#ป%วิยท12ม1ล/กษณะ ม1 psychological pain psychological pain

• ซึ'มเศร#ามาก ท#อแท# หมดหวิ/ง หร-อร0#สำ'กซึ'มเศร#ามาก ท#อแท# หมดหวิ/ง หร-อร0#สำ'กวิ าหมดหนทางในช1วิ�ตวิ าหมดหนทางในช1วิ�ต• ม1อาการวิ�ตกก/งวิลร�นแรง ม1พฤต�กรรมม1อาการวิ�ตกก/งวิลร�นแรง ม1พฤต�กรรมห�นห/นพล/นแล นห�นห/นพล/นแล นในช วิงเร5วิๆ น1. และม1อาการนอนไม หล/บในช วิงเร5วิๆ น1. และม1อาการนอนไม หล/บร�นแรงร�นแรง

4. 4. ล/กษณะพฤต�กรรมการฆ่ าต/วิตายล/กษณะพฤต�กรรมการฆ่ าต/วิตาย

• ประวิ/ต�การพยายามฆ่ าต/วิตายประวิ/ต�การพยายามฆ่ าต/วิตาย

ช วิงป�แรกของการพยายามฆ่ าต/วิตายช วิงป�แรกของการพยายามฆ่ าต/วิตายพบวิ าบ�คคลน/.นม1ควิามเสำ12ยงสำ0งเป+น พบวิ าบ�คคลน/.นม1ควิามเสำ12ยงสำ0งเป+น

100 100 เท าของประชากรท/2วิไปเท าของประชากรท/2วิไป

การศ'กษาในต างประเทศพบประมาณการศ'กษาในต างประเทศพบประมาณร#อยละ ร#อยละ 3030

พบวิ าร#อยละ พบวิ าร#อยละ 17 17 ของผ0#ท12ฆ่ าต/วิตายของผ0#ท12ฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ เคยม1ประวิ/ต�การท�าร#ายตนเองมาสำ�าเร5จ เคยม1ประวิ/ต�การท�าร#ายตนเองมาก อนก อน((ประเวิช ต/นต�พ�วิ/ฒนสำก�ลและคณะประเวิช ต/นต�พ�วิ/ฒนสำก�ลและคณะ))

• ควิามค�ดอยากตายควิามค�ดอยากตาย

• ควิามต/.งใจ สำ�2งท12ผ0#ป%วิยหวิ/งผลจากการกระท�าควิามต/.งใจ สำ�2งท12ผ0#ป%วิยหวิ/งผลจากการกระท�า

• แผนการ ม1ต/.งแต แผนการไม แผนการ ม1ต/.งแต แผนการไม ช/ดเจน ไม ร�นแรง ไปจนถิ่'งแผนการท12ช/ดเจน ไม ร�นแรง ไปจนถิ่'งแผนการท12ใช#ร�นแรง ม1สำ�2งท12จะใช#กระท�าอย0 ใกล#ต/วิใช#ร�นแรง ม1สำ�2งท12จะใช#กระท�าอย0 ใกล#ต/วิ• ผ0#ท12ม1ควิามเสำ12ยงสำ0งค-อผ0#ท12ค�ดต/.งใจผ0#ท12ม1ควิามเสำ12ยงสำ0งค-อผ0#ท12ค�ดต/.งใจตาย ม1แผนการท12ช/ดเจน ร�นแรง และตาย ม1แผนการท12ช/ดเจน ร�นแรง และเล12ยงการให#ผ0#อ-2นช วิยเล12ยงการให#ผ0#อ-2นช วิย

5. 5. ป6จจ/ยเสำ12ยงอ-2นๆป6จจ/ยเสำ12ยงอ-2นๆ• การช วิยเหล-อค�.าจ�นจากครอบคร/วิหร-อการช วิยเหล-อค�.าจ�นจากครอบคร/วิหร-อควิามใกล#ช�ดก/บผ0#อ-2น ควิามใกล#ช�ดก/บผ0#อ-2น ผ0#ป%วิยท12ญิาต�ด0แลผ0#ป%วิยท12ญิาต�ด0แลช วิยเหล-อด1ม/กท�า ให#สำถิ่านการณ<ท12ร�นแรงช วิยเหล-อด1ม/กท�า ให#สำถิ่านการณ<ท12ร�นแรงในช วิงก อนหน#าน/.นคล12คลายลงในช วิงก อนหน#าน/.นคล12คลายลง

• ควิามเจ5บป%วิยทางกายควิามเจ5บป%วิยทางกายการเจ5บป%วิยด#วิยโรคทางกายเร-.อร/ง ท�พลการเจ5บป%วิยด#วิยโรคทางกายเร-.อร/ง ท�พลภาพสำ0ง เช น การภาพสำ0ง เช น การบาดเจ5บบร�เวิณไขสำ/นหล/ง ควิามเจ5บปวิดบาดเจ5บบร�เวิณไขสำ/นหล/ง ควิามเจ5บปวิดร�นแรงจากต/วิโรคร�นแรงจากต/วิโรค และ และ HIVHIV

ในผ0#ป%วิยโรคทางกายเร-.อร/งน/.นจะม1ควิามในผ0#ป%วิยโรคทางกายเร-.อร/งน/.นจะม1ควิามเสำ12ยงสำ0งเสำ12ยงสำ0งในช วิงท12อาการของโรคก�าเร�บหร-อม1ควิามในช วิงท12อาการของโรคก�าเร�บหร-อม1ควิามท�กข<ทรมาน ม1ควิามเจ5บปวิดจากต/วิโรคมากท�กข<ทรมาน ม1ควิามเจ5บปวิดจากต/วิโรคมากในผ0#ต�ดเช-.อ ในผ0#ต�ดเช-.อ HIV HIV น/.นม1ควิามเสำ12ยงสำ0งน/.นม1ควิามเสำ12ยงสำ0งในระยะแรกท12ทราบวิ าตนต�ดเช-.อ ก/บในในระยะแรกท12ทราบวิ าตนต�ดเช-.อ ก/บในระยะท#ายของโรคระยะท#ายของโรค

• อาย� อาย� ผ0#สำ0งอาย�เป+นกล� มท12ม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายสำ0งผ0#สำ0งอาย�เป+นกล� มท12ม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายสำ0ง

• เพศเพศเพศชายม1ควิามเสำ12ยงสำ0งกวิ าเพศหญิ�งในเพศชายม1ควิามเสำ12ยงสำ0งกวิ าเพศหญิ�งในการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ

แบบปรัะเมนความเส)(ยงต�อการัฆ่�าต�วตายแบบปรัะเมนความเส)(ยงต�อการัฆ่�าต�วตายรายการประเม�น ไม ใช ใช

1. ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านคดอยากตายหรั/อคดว�าตายไปจะด)กว�า

0 1

2 . ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านอยากท�ารั"ายต�วเองหรั/อท�าให"ต�วเองบาดเจ:บ

0 2

3 . ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านคดเก)(ยวก�บการัฆ่�าต�วตาย 0 6

(ถึ"าตอบว�าใช ให"ถึามต�อด�งน). ) ท�านสามารัถึควบค มความอยากฆ่�าต�วตายท)(ท�านคดอย��น� .นได"หรั/อไม�หรั/อบอกได"ไหมว�าคงจะไม�ท�าตามความคดน�.นในขณะน).

ได"0

ไม�ได"8

4 . ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านม)แผู้นการัท)(จะฆ่�าต�วตาย 0 8

5 . ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านได"เตรั)ยมการัท)(จะท�ารั"ายตนเองหรั/อเตรั)ยมการัท)(จะฆ่�าต�วตายโดยต�.งใจว�าจะให"ตายจรังๆ

0 9

6. ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านได"ท�าให"ตนเองบาดเจ:บแต�ไม�ต�.งใจท)(จะท�าให"เส)ยช)วต

0 4

7 . ในเด/อนท)(ผู้�านมาท�านได"พยายามฆ่�าต�วตายโดยคาดหว�ง/ต�.งใจท)(จะให"ตาย

0 1

0

8. ในช)วตท�.งหมดท)(ผู้�านมาท�านเคยพยายามฆ่�าต�วตาย 0 4

คะแนนรวิม - 18 แนวิโน#มท12จะฆ่ าต/วิตายในป6จจ�บ/น ระด/บน#อย

คะแนนรวิม - 916 แนวิโน#มท12จะฆ่ าต/วิตายในป6จจ�บ/น ระด/บปานกลาง

คะแนนรวิม ≥ 17 แนวิโน#มท12จะฆ่ าต/วิตายในป6จจ�บ/น ระด/บสำ0ง

การด0แลร/กษาการด0แลร/กษา

การให#ควิามช วิยเหล-อด#านจ�ตใจและสำ/งคมการให#ควิามช วิยเหล-อด#านจ�ตใจและสำ/งคม

ควิรสำ/มภาษณ<เพ-2อจะได#เข#าใจช/ดถิ่'งควิรสำ/มภาษณ<เพ-2อจะได#เข#าใจช/ดถิ่'งป6ญิหาของผ0#ป%วิยป6ญิหาของผ0#ป%วิย ก อนให#การช วิยเหล-อก อนให#การช วิยเหล-อ

แนวิการสำ/มภาษณ<เพ-2อวิางแผนในการช วิยเหล-อแนวิการสำ/มภาษณ<เพ-2อวิางแผนในการช วิยเหล-อ

1. 1. ด#วิยสำาเหต�อะไรผ0#ป%วิยจ'งลงม-อท�าในคร/.งน1.ด#วิยสำาเหต�อะไรผ0#ป%วิยจ'งลงม-อท�าในคร/.งน1.

2. 2. ผ0#ป%วิยมองเหต�การณ<ท12เก�ดข'.นอย างไรผ0#ป%วิยมองเหต�การณ<ท12เก�ดข'.นอย างไร

ท/.งในด#านเหต�กระต�#นและการท�า ร#ายตนเอง ท/.งในด#านเหต�กระต�#นและการท�า ร#ายตนเอง ผลกระทบต อช1วิ�ตของผ0#ป%วิยและคนรอบข#างผลกระทบต อช1วิ�ตของผ0#ป%วิยและคนรอบข#างอย างไรอย างไร

3. 3. ผ0#ป%วิยม1น�สำ/ยการแก#ป6ญิหาอย างไร ผ0#ป%วิยม1น�สำ/ยการแก#ป6ญิหาอย างไร

5. 5. ผ0#ป%วิยม1ป6ญิหาอ-2นๆ ในช1วิ�ตท12รบกวินเขาอย0 ในขณะน1.หร-อไม ผ0#ป%วิยม1ป6ญิหาอ-2นๆ ในช1วิ�ตท12รบกวินเขาอย0 ในขณะน1.หร-อไม

6. 6. ม1ป6จจ/ยอะไรบ#างท12ท� าให#ผ0#ป%วิยย/งอยากม1ช1วิ�ตอย0 ม1ป6จจ/ยอะไรบ#างท12ท� าให#ผ0#ป%วิยย/งอยากม1ช1วิ�ตอย0

7 . 7 . ศ/กยภาพเด�มของผ0#ป%วิยในการแก#ป6ญิหาเป+นอย างไรบ#างศ/กยภาพเด�มของผ0#ป%วิยในการแก#ป6ญิหาเป+นอย างไรบ#าง

4. 4. แหล งให#ควิามช วิยเหล-อท12ม1เป+นอย างไรแหล งให#ควิามช วิยเหล-อท12ม1เป+นอย างไร

8 . 8 . ผ0#ป%วิยม1ควิามเจ5บป%วิยทางจ�ตเวิชท12ผ0#ป%วิยม1ควิามเจ5บป%วิยทางจ�ตเวิชท12ร�นแรงและรบกวินการแก#ป6ญิหาของเขาหร-อร�นแรงและรบกวินการแก#ป6ญิหาของเขาหร-อไม ไม

9. 9. ม1ป6ญิหาเร งด วินท12ต#องแก#ไขเพ-2อม1ป6ญิหาเร งด วินท12ต#องแก#ไขเพ-2อปCองก/นไม ให#สำถิ่านการณ<แย ลงหร-ออาจปCองก/นไม ให#สำถิ่านการณ<แย ลงหร-ออาจเป+นอ/นตรายต อช1วิ�ตของผ0#ป%วิยและผ0#เป+นอ/นตรายต อช1วิ�ตของผ0#ป%วิยและผ0#เก12ยวิข#องหร-อไม เก12ยวิข#องหร-อไม

1. Ambivalence 1. Ambivalence

ผ0#ป%วิยจะม1ควิามร0#สำ'กสำองจ�ตสำองใจอย0 ตลอดแม#ขณะก อนกระท�าผ0#ป%วิยจะม1ควิามร0#สำ'กสำองจ�ตสำองใจอย0 ตลอดแม#ขณะก อนกระท�า

2. 2. ควิามห�นห/นพล/นแล นควิามห�นห/นพล/นแล นการช วิยเหล-อแก#ไขป6ญิหาในช วิงท12ม1การกระการช วิยเหล-อแก#ไขป6ญิหาในช วิงท12ม1การกระต�#น ต�#น ภาวิะวิ�กฤต�ก5อาจลดลงภาวิะวิ�กฤต�ก5อาจลดลง 3. 3. ควิามไม ย-ดหย� นควิามไม ย-ดหย� นผ0#ท12ค�ด ฆ่ าต/วิตาย ม/กม1แนวิค�ดหร-อการมองผ0#ท12ค�ด ฆ่ าต/วิตาย ม/กม1แนวิค�ดหร-อการมองป6ญิหาแบบแคบๆ ไม ย-ดหย� นป6ญิหาแบบแคบๆ ไม ย-ดหย� น

ล/กษณะของผ0#ป%วิยฆ่ าต/วิตายท12เป+นประเด5นสำ�าค/ญิในการช วิยได#แก ล/กษณะของผ0#ป%วิยฆ่ าต/วิตายท12เป+นประเด5นสำ�าค/ญิในการช วิยได#แก

แนวทางการัช�วยเหลุ่/อทางจตส�งคมในผู้�"ป4วยท)(ม)ความเส)(ยงต�อการัฆ่�าต�วตาย

• ม)ท�ศนคตท)(เป+นกลุ่าง ต�.งใจช�วยเหลุ่/อ สรั"างส�มพ�นธิ�ท)(ด)• ช�วยเหลุ่/อแก"ไขป;ญิหาเฉีพาะหน"าเก)(ยวก�บช)วตปรัะจ�าว�น• เสรัมความคาดหว�งทางบวก ปรั�บม มมองในการัแก"ป;ญิหาให"เห:นว�าแก"ไขได" แต�ไม�ปลุ่อบโยนหรั/อให"ความหว�งท)(เป+นไปไม�ได"• เปAดโอกาสให"ผู้�"ป4วยขอความช�วยเหลุ่/อได"ในภาวะฉี กเฉีน• ลุ่ดการัท�ารั"ายตนเองแบบห นห�นพลุ่�นแลุ่�น เช�นให"รั�บปากว�าจะไม�ท�ารั"ายตนเองในรัะยะเวลุ่าการัรั�กษา• ให"ครัอบครั�วม)ส�วนรั�วมในการัช�วยเหลุ่/อแลุ่ะด งความช�วยเหลุ่/อจากเครั/อข�ายส�งคม• จ�ดส(งแวดลุ่"อมให"ผู้�"ป4วยรั� "ส กผู้�อนคลุ่าย

การร/กษาด#วิยยาการร/กษาด#วิยยา

1. 1. ผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#าผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#า

• ยาแก#ซึ'มเศร#าในขนาดท12เหมาะสำมพบยาแก#ซึ'มเศร#าในขนาดท12เหมาะสำมพบวิ าช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายวิ าช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายได# ผลท12ได#อาจเป+นจากฤทธี�Dลดการซึ'มได# ผลท12ได#อาจเป+นจากฤทธี�Dลดการซึ'มเศร#ามากกวิ าฤทธี�Dระง/บควิามค�ดอยากเศร#ามากกวิ าฤทธี�Dระง/บควิามค�ดอยากตายตาย• ผ0#ป%วิยซึ'มเศร#าท12ม1ภาวิะวิ�ตกก/งวิลสำ0งผ0#ป%วิยซึ'มเศร#าท12ม1ภาวิะวิ�ตกก/งวิลสำ0งพบม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายได# พบม1ควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายได# การให#ยาคลายก/งวิลเพ-2อลดภาวิะวิ�ตกการให#ยาคลายก/งวิลเพ-2อลดภาวิะวิ�ตกก/งวิลอาจช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าก/งวิลอาจช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายได#ต/วิตายได#

• ในกรณ1ท12เป+นผ0#ป%วิยนอกการให#ยาต#องค�า ในกรณ1ท12เป+นผ0#ป%วิยนอกการให#ยาต#องค�า น'งถิ่'งควิามเสำ12ยงท12ผ0#ป%วิยจะก�นยาท12ให#เพ-2อน'งถิ่'งควิามเสำ12ยงท12ผ0#ป%วิยจะก�นยาท12ให#เพ-2อฆ่ าต/วิตาย ซึ'2งยากล� มใหม จะฆ่ าต/วิตาย ซึ'2งยากล� มใหม จะม1ควิามปลอดภ/ยกวิ ายากล� ม ม1ควิามปลอดภ/ยกวิ ายากล� ม tricyclictricyclic

2. 2. โรคจ�ตเภทโรคจ�ตเภท• การให#ยาร/กษาโรคจ�ตในขนาดท12เหมาะสำม การให#ยาร/กษาโรคจ�ตในขนาดท12เหมาะสำม ช วิยในการลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายช วิยในการลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตาย

• ควิรระวิ/งอาการข#างเค1ยงจากยาโดยควิรระวิ/งอาการข#างเค1ยงจากยาโดยเฉีพาะ เฉีพาะ akathisia akathisia ซึ'2งเป+นอาการท12ผ0#ซึ'2งเป+นอาการท12ผ0#ป%วิยทรมานจนค�ดฆ่ าต/วิตายป%วิยทรมานจนค�ดฆ่ าต/วิตาย

3. 3. บ�คล�กภาพผ�ดปกต�แบบ บ�คล�กภาพผ�ดปกต�แบบ borderlineborderline

• ม1หลายรายงานพบวิ าการให#ยาร/กษาม1หลายรายงานพบวิ าการให#ยาร/กษาโรคจ�ตม1สำ วินช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการโรคจ�ตม1สำ วินช วิยลดควิามเสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตายฆ่ าต/วิตาย

การร/กษาด#วิย การร/กษาด#วิย ECTECT

ECT ECT เป+นการร/กษาทางช1วิภาพท12ได#เป+นการร/กษาทางช1วิภาพท12ได#ผลกวิ าวิ�ธี1อ-2นในการรร/กษาผ0#ป%วิยท12ผลกวิ าวิ�ธี1อ-2นในการรร/กษาผ0#ป%วิยท12เสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตาย โดยเฉีพาะในผ0#เสำ12ยงต อการฆ่ าต/วิตาย โดยเฉีพาะในผ0#ป%วิยโรคซึ'มเศร#าป%วิยโรคซึ'มเศร#า

การร/บเป+นผ0#ป%วิยในโรงพยาบาลการร/บเป+นผ0#ป%วิยในโรงพยาบาล

• ปCองก/นผ0#ป%วิยจากการฆ่ าต/วิตายปCองก/นผ0#ป%วิยจากการฆ่ าต/วิตาย

• แยกผ0#ป%วิยออกจากสำภาพแวิดล#อมท12เป+นป6ญิหาแยกผ0#ป%วิยออกจากสำภาพแวิดล#อมท12เป+นป6ญิหา

• ให#สำามารถิ่ประเม�นผ0#ป%วิยได#อย างครบให#สำามารถิ่ประเม�นผ0#ป%วิยได#อย างครบถิ่#วิน โดยเฉีพาะในกรณ1ท12ย/งได#ข#อม0ลไม ถิ่#วิน โดยเฉีพาะในกรณ1ท12ย/งได#ข#อม0ลไม เพ1ยงพอหร-อไม ครบถิ่#วินเพ1ยงพอหร-อไม ครบถิ่#วิน• ให#การร/กษาท12เหมาะสำมท/.ง ป6ญิหาให#การร/กษาท12เหมาะสำมท/.ง ป6ญิหาทางจ�ตเวิช ป6ญิหากดด/นต อจ�ตใจ รวิมทางจ�ตเวิช ป6ญิหากดด/นต อจ�ตใจ รวิมถิ่'งการสำร#างสำ/มพ/นธีภาพในการร/กษาถิ่'งการสำร#างสำ/มพ/นธีภาพในการร/กษา

• S S Sex (male) Sex (male) • A A Age (elderly or adolescent Age (elderly or adolescent < 19 or >45< 19 or >45) ) • D D Depression Depression • P P Previous suicide attempts Previous suicide attempts • E E Ethanol abuse Ethanol abuse • R R Rational thinking loss (psychosis) Rational thinking loss (psychosis) • S S Social supports lacking Social supports lacking • O O Organized plan to commit suicide Organized plan to commit suicide • N N No spouse (divorced > widowed > single) No spouse (divorced > widowed > single) • S S Sickness (physical illness) Sickness (physical illness)

Adapted from Patterson et al 0 -3 close follow up consider admit, 4 -5 consider admit, >5 admit

SADPERSON SCALESADPERSON SCALE

หล/งผ0#ป%วิยจ�าหน ายออกจากโรงพยาบาลหล/งผ0#ป%วิยจ�าหน ายออกจากโรงพยาบาล

• ผ0#ป%วิยจ�ตเวิชท12เพ�2งจ�าหน ายออกจากโรงผ0#ป%วิยจ�ตเวิชท12เพ�2งจ�าหน ายออกจากโรงพยาบาลก5ย/งคงม1ควิามเสำ12ยงท12จะฆ่ าต/วิตายพยาบาลก5ย/งคงม1ควิามเสำ12ยงท12จะฆ่ าต/วิตาย

•โดยเฉีพาะอย างย�2ง ผ0#ป%วิยในกล� มท12วิ�น�จฉี/ย โดยเฉีพาะอย างย�2ง ผ0#ป%วิยในกล� มท12วิ�น�จฉี/ย alcoholic dependence, alcoholic dependence,

substance abuse, depressive substance abuse, depressive neurosis neurosis และโรคจ�ตเภทและโรคจ�ตเภท

การร/กษาแบบผ0#ป%วิยนอกการร/กษาแบบผ0#ป%วิยนอก

• กรณ1ม1ควิามเสำ12ยงต�2าต อการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จกรณ1ม1ควิามเสำ12ยงต�2าต อการฆ่ าต/วิตายสำ�าเร5จ

• ท�าข#อตกลงก/บผ0#ป%วิย ท�าข#อตกลงก/บผ0#ป%วิย ((establishing a contractestablishing a contract ) ) โดยโดยให#ผ0#ป%วิยสำ/ญิญิาวิ าจะไม ฆ่ าต/วิตายก อนให#ผ0#ป%วิยสำ/ญิญิาวิ าจะไม ฆ่ าต/วิตายก อนมาพบแพทย<คร/.งต อไป มาพบแพทย<คร/.งต อไป • หากม1ควิามค�ดฆ่ าต/วิตายร�นแรงให#หากม1ควิามค�ดฆ่ าต/วิตายร�นแรงให#กล/บมาก อนน/ด หร-อม1ช องทางฉี�กเฉี�นกล/บมาก อนน/ด หร-อม1ช องทางฉี�กเฉี�น

• สำ/2งยาในปร�มาณท12ไม สำ/2งยาในปร�มาณท12ไม มากพอท12จะท�าให#ผ0#ป%วิยมากพอท12จะท�าให#ผ0#ป%วิยเสำ1ยช1วิ�ตจากการก�นยาเสำ1ยช1วิ�ตจากการก�นยาเก�นขนาดเก�นขนาด• ท�าจ�ตบ�าบ/ดแบบประท�าจ�ตบ�าบ/ดแบบประค/บประคองค/บประคอง

• สำมาช�กในครอบคร/วิต#องด0แลสำมาช�กในครอบคร/วิต#องด0แลอย างใกล#ช�ดอย างใกล#ช�ด