Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... ·...

97
DC Electrical Circuit เอกสารประกอบการเรียนการสอน วิชาวงจรไฟฟ้ากระแสตรง (2104-2002) หลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2556 หน่วยที่ 3 วงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม (Series Circuit) นายสุริยันต์ รักพวก แผนกวิชาช่างไฟฟ้ากําลัง วิทยาลัยเทคนิคฉะเชิงเทรา สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ

Transcript of Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... ·...

Page 1: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

DC

Electrical

Circuit

เอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาวงจรไฟฟากระแสตรง (2104-2002)หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556

หนวยท 3 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

(Series Circuit)

นายสรยนต รกพวก

แผนกวชาชางไฟฟากาลง วทยาลยเทคนคฉะเชงเทรา

สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษากระทรวงศกษาธการ

Page 2: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เอกสารประกอบการเรยนการสอน วชาวงจรไฟฟากระแสตรง

รหสวชา 2104-2002

หนวยท 3 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ประเภทวชาชางอตสาหกรรม

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

โดย

สรยนต รกพวก

แผนกวชาชางไฟฟากาลง วทยาลยเทคนคฉะเชงเทรา สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กระทรวงศกษาธการ

Page 3: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

คานา

การจดการเรยนการสอนวชาวงจรไฟฟากระแสตรง เพอใหนกเรยนมความรความเขาใจเกยวกบเนอหาตางๆ ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพพทธศกราช 2556 ของคณะกรรมการการอาชวศกษามงเนนการพฒนานอกเหนอความรจากเนอหาแลวยงตองการพฒนา ทกษะการปฏบตงาน ดงนนจงไดเรยบเรยงเอกสารประกอบการเรยนการสอนขนมาเพอเตรยมความพรอมในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเปนสาระสาคญเหมาะสมทงดานปรมาณและคณภาพรวมกบสอการสอนททนสมยเพอใชในการเรยนการสอนและพฒนาความสามารถของผเรยนโดยมการวเคราะหคาอธบายรายวชาแบงเนอหาออกเปน 15 หนวยการเรยนร โดยแตละหนวยมการจดทา ใบเนอหา แบบฝกหด แบบทดสอบพรอมใบงานภาคปฏบต ทาการวดผลและประเมนผลการเรยนใหเปนไปตามจดประสงคของการเรยนการสอน หนวยการเรยนรของเอกสารประกอบการเรยนการสอนฉบบนประกอบดวย

หนวยท 1 ความรพนฐานเกยวกบวงจรไฟฟา หนวยท 2 กฎของโอหม กาลงงานและพลงงาน

หนวยท 3 วงจรไฟฟาแบบอนกรม หนวยท 4 วงจรไฟฟาแบบขนาน หนวยท 5 วงจรไฟฟาแบบผสม

หนวยท 6 วงจรแบงแรงดนไฟฟา หนวยท 7 วงจรแบงกระแสไฟฟา

หนวยท 8 การแปลงการตอตวตานทานแบบวาย-เดลตา หนวยท 9 วงจรบรดจ หนวยท 10 วธกระแสเมช หนวยท 11 วธแรงดนโนด หนวยท 12 ทฤษฎการวางซอน หนวยท 13 ทฤษฎเทเวนน หนวยท 14 ทฤษฎนอรตน หนวยท 15 ทฤษฎการถายโอนกาลงไฟฟาสงสด

สาหรบความสาเรจในการจดเรยบเรยงเอกสารประกอบการเรยนการสอนวชาวงจรไฟฟากระแสตรงนนสวนหนงไดรบคาแนะนามาจากผเชยวชาญหลายทาน หากผทไดใชเอกสารฉบบนพบขอบกพรองผดพลาดหรอมขอเสนอแนะ ผจดทายนดนอมรบและจะนาไปปรบปรงแกไขใหสมบรณตอไป จงขอขอบคณมา ณ โอกาสน

สรยนต รกพวก

Page 4: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

สารบญ

หนา คานา ก สารบญ ข สารบญรปภาพ ค สารบญตาราง ง หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 จ คาชแจงการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอนหนวยท 3 วงจรอนกรม ฉ แบบทดสอบกอนเรยน 1 ใบเนอหา 5 3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 6 3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 6 3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม 9 สรป 18 ใบแบบฝกหด 19 ใบประเมนผลแบบฝกหด 21 ใบงานท 3 วงจรอนกรม 22 ใบประเมนผลใบงานท 3 36 เกณฑการประเมนผลใบงานท 3 37 แบบทดสอบหลงเรยน 39 ใบประเมนผลคณธรรม จรยธรรม 43 เอกสารอางอง 44 ภาคผนวก 45

เฉลยแบบฝกหด 46 เฉลยใบงานท 3 55 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน 58

ใบสรปการประเมนผล 59 สอ Power Point 60

Page 5: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

สารบญรปภาพ

รปท หนา 3.1 วงจรไฟฟาแบบอนกรม 6 3.2 แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานวงจรอนกรม 7 3.3 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรมแสดงโดยสญลกษณ 7 3.4 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรม 8 3.5 การตอตวตานทานแบบอนกรม 8 3.6 วงจรไฟฟาแบบอนกรม 9 3.7 การตอตวตานทานแบบอนกรมตามตวอยางท 3.1 10 3.8 การตอตวตานทานแบบอนกรมตามตวอยางท 3.2 11 3.9 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.3 11 3.10 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.4 12 3.11 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.5 16 3.12 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 1 19 3.13 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 2 20 3.14 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 3 20 3.15 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 4 20

Page 6: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 แสดงการพจารณาอตรากาลงตาสด 15

Page 7: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556

รหส 2104-2002 วชา วงจรไฟฟากระแสตรง ระดบชน ปวช. สาขาวชาชางไฟฟากาลง ทฤษฎ 1 ชวโมง ปฏบต 3 ชวโมง 2 หนวยกต เวลาเรยนรวม 72 ชวโมง จดประสงครายวชา

1. เพอให ร เขาใจกฎและทฤษฎวงจรไฟฟากระแสตรงพนฐาน 2. เพอใหมทกษะตอ การวดประลอง และคานวณหาคาตางๆ ในวงจรไฟฟากระแสตรง 3. เพอใหมเจตคตทดตออาชพ มกจนสยในการคนควาเพมเตม และการทางานดวยความ

รอบคอบและปลอดภย มาตรฐานรายวชา

1. แสดงความรเกยวกบการหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟากระแสตรง 2. ปฏบตการตอวงจร วด และทดสอบคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟากระแสตรง

คาอธบายรายวชา ศกษาและปฏบตเกยวกบกฎของโอหม กฎของเคอรชอฟฟ กาลงไฟฟา เซลลไฟฟา วงจร

ความตานทานแบบอนกรม วงจรแบงแรงดนไฟฟา วงจรความตานทานแบบขนาน วงจรแบงกระแสไฟฟา การแปลงวงจรความตานทานสตาร-เดลตา วงจรบรดจ ดเทอรมแนนต การวเคราะหวงจรเครอขาย โดยใชกฎของเคอรชอฟฟ เมชเคอเรนต โนดโวลเตจ ทฤษฎการวางซอน เทเวนน นอรตน และการสงถายกาลงไฟฟาสงสด

Page 8: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

คาชแจงการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน

การใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน วชาวงจรไฟฟากระแสตรง รหสวชา 2104-2002 หนวยท 3 เรองวงจรอนกรม ใชเวลาในการทากจกรรมการเรยนการสอน 240 นาท (4 ชวโมง) เพอใหกจกรรมการเรยนการสอน เกดประสทธผลของการเรยนร ครควรปฏบตตามขอแนะนาตางๆ ในการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน ดงตอไปน

1. ศกษาเอกสารประกอบการเรยนการสอนและสอการสอนเพอเตรยมการสอน 2. ชแจงการใชเอกสารประกอบการเรยนการสอน หนวยท 3 เรองวงจรไฟฟาแบบอนกรม

เกณฑการประเมนผลในการรวมกจกรรมการเรยนการสอนและระเบยบตางๆ ใชเวลา 5 นาท 3. ใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน ใชเวลาในการทาแบบทดสอบ 20 นาท 4. สอนทฤษฎตามจดประสงคการเรยนการสอนประจาหนวยท 3 ดวยสอ Power Point

ในเอกสารประกอบการเรยนการสอน ใชเวลาในการสอนทฤษฎ 60 นาท 5. สรปสาระการเรยนรประจาหนวยท 3 เรองวงจรอนกรม ความหมายของวงจรไฟฟา

แบบอนกรม ลกษณะสมบตของวงจร การคานวณหาคาความตานทาน การคานวณหาคากระแสไฟฟา การคานวณหาคาแรงดนไฟฟา และการคานวณหากาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ใชเวลา 5 นาท 6. ใหผเรยนทาแบบฝกหด ใชเวลา 40 นาท 7. สอนภาคปฏบตตามจดประสงคการเรยนการสอนประจาหนวยท 3 ใหผเรยนทาการทดลองใบงานท 3 ใชเวลา 55 นาท

8. ใหผเรยนทาแบบทดสอบหลงเรยน ใชเวลาในการทาแบบทดสอบ 20 นาท 9. เฉลย แบบฝกหด ใบงานท 3 และแบบทดสอบกอนเรยน หลงเรยน ใชเวลา 20 นาท 10. เกบรวบรวม แบบฝกหด แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน บนทกคะแนนลงในแบบ

วดผลประเมนผลหนวยท 3 โดยใชเวลา 5 นาท 11. สรปผลการประเมนผล พรอมชแนะเพอปรบปรงแกไข และใหผเรยนเตรยมความพรอม

ในการเรยนหนวยท 4 เรองวงจรไฟฟาแบบขนาน ใหผเรยนเกบเครองมอ อปกรณทใชในการทดลองใบงาน ทาความสะอาดหองเรยน สารวจเครองแตงกาย กอนออกจากหองเรยนโดยใชเวลา 10 นาท

ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเปนภาคทฤษฎและปฏบต บทบาทสาคญของครตองคอยสงเกตพฤตกรรมของผเรยน เพอแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนระหวางดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและมทกษะ เกดการเชอมโยงความรจากทฤษฎสภาคปฏบตความสมพนธของเนอหาทงหมดทเรยน สามารถขยายความรในการนาไปประยกตใชงานจรงได

Page 9: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบกอนเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

1

คาชแจง 1. จงทาเครองหมายกากบาท (X) เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 2. แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ ใชเวลาทาแบบทดสอบ 20 นาท ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1. ขอใดคอลกษณะของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ก. โหลดตงแตสองตวขนไป ตอเรยงกนไป ข. แรงดนไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาปอนใหกบโหลดทตอเรยงกน ค. โหลดตงแต 2 ตวขนไป ตอรวมกนระหวางจดสองจด ง. ถกทงขอ ก และ ข 2. ขอใดคอลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ก. ตวตานทานทมคามาก แรงดนไฟฟาทตกครอมจะมคานอย ข. เมอตอตวตานทานอนกรมเพมขน ความตานทานรวมจะลดลง ค. กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตวมคาเทากน ง. แรงดนไฟฟาทตกครอมตวตานทานแตละตวมคาเทากน จากวงจรไฟฟาในรปท 1 ใชตอบคาถามขอท 3-6

E = 20 V+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1 = 5 Ω R2 = 7 Ω R3 = 8 Ω

รปท 1 สาหรบตอบคาถามขอท 3-6

3. ความตานทานรวมในวงจรมคาเทาไร ก. 40 Ω ข. 20 Ω ค. 12 Ω ง. 5 Ω

Page 10: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบกอนเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

2

4. กระแสไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 4 A ข. 2 A ค. 3 A ง. 1 A 5. แรงดนไฟฟาทตกครอมตวตานทาน R4 มคาเทาไร ก. 10 V ข. 8 V ค. 7 V ง. 5 V 6. กาลงไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 60 W ข. 40 W ค. 20 W ง. 15 W จากวงจรไฟฟาในรปท 2 ใชตอบคาถามขอท 7-10

E = ?

+

-V1 = 3 V

IT

+ + +- - -

R1 R2 R3 = 4 Ω

V2 = 9 V V3 = 9 V

รปท 2 สาหรบตอบคาถามขอท 7-10 7. กระแสไฟฟาทไหลผาน R3 มคาเทาไร ก. 2.25 A ข. 1.55 A ค. 1 A ง. 0.55 A

Page 11: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบกอนเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

3

8. แรงดนไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 21 V ข. 18 V ค. 9 V ง. 3 V 9. ตวตานทาน R2 มคาความตานทานเทาไร ก. 18 Ω ข. 9 Ω ค. 4 Ω ง. 3 Ω 10. กาลงไฟฟาท R1 มคาเทาไร ก. 27 W ข. 13.5 W ค. 9 W ง. 6.75 W

Page 12: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบกอนเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

4

กระดาษคาตอบแบบทดกอนหลงเรยน

คาสง จงทาเครองหมายกากบาท (X) เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ลงในชองของ กระดาษคาตอบ

ชอ – สกล ......................................................... เลขท ........ ชน ..........................

สรปผล เตม 10

คะแนนเกบ 10 คะแนนได เกณฑการประเมน ทาแบบทดสอบได 9 – 10 คะแนน ระดบคณภาพ ดมาก ทาแบบทดสอบได 7 – 8 คะแนน ระดบคณภาพ ด ทาแบบทดสอบได 5 – 6 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช ทาแบบทดสอบได 0 – 4 คะแนน ระดบคณภาพ ปรบปรง

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Page 13: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

5

สาระสาคญ

ในหนวยนจะศกษาเรองวงจรอนกรม เกยวกบการตอตวตานทานแบบอนกรม คณสมบตของแรงดนไฟฟา ความตานทานไฟฟา รวมทงกฎ สตรพนฐานทนามาใชแกปญหาวงจรอนกรม เชน กฎของโอหม กฎกระแสไฟฟาของเคอรชอฟฟ และกาลงไฟฟาในวงจรอนกรมเปนตน

จดประสงคการเรยนการสอน จดประสงคทวไป

เพอใหมความรและเขาใจการตอวงจรไฟฟาแบบอนกรมการคานวณหาคากระแสไฟฟา แรงดนไฟฟา ความตานทาน และกาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

จดประสงคเชงพฤตกรรม

1. บอกความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 2. บอกลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 3. คานวณหาคาความตานทานในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 4. คานวณหาคากระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 5. คานวณหาคาแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 6. คานวณหากาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได

คณธรรม จรยธรรม 1. คณลกษณะอนพงประสงค

1.1 ความรบผดชอบ 1.2 ความมวนย 1.3 การตรงตอเวลา 1.4 ความมมนษยสมพนธ 1.5 ความรและทกษะวชาชพ

1.6 ความสนใจใฝหาความร 2. การบรณาการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2.1 ศกษาขอมลอยางเปนระบบ 2.2 ทาตามลาดบขน 2.3 ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด 2.4 การมสวนรวม

Page 14: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

6

สาระการเรยนร

3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

เนอหาสาระ

จากทไดศกษาเกยวกบลกษณะความรพนฐานและกฎตางๆ ทเกยวของกบวงจรไฟฟามาแลวนน ในหนวยนจะกลาวถงลกษณะสมบตและการคานวณหาคาตางๆ ของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ซงเปนความรพนฐานทจาเปนในการแกปญหาวงจรไฟฟาทมความยงยากและซบซอนเชนกน

3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม การตอตวตานทานแบบอนกรม หมายถง การนาเอาตวตานทานตงแต 2 ตวขนไปมาตอเรยงลาดบ

กนไปในเสนวงจรเดยวกน โดยปลายดานหนงของตวตานทานตวแรกตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสอง และปลายอกดานหนงของตวตานทานตวทสองตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสามและตอถดกนไปเรอย ๆ ซงคาความตานทานรวมไดจากผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT

+ + + +- - - -

I1 I2 I3 In

รปท 3.1 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 3.2.1 แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เปนไปตามกฎของโอหมทกลาวไว กระแสไฟฟาจะแปรผนตรงกบแรงดนไฟฟาและแปรผกผนกบคาความตานทาน นนคอ ถาใหคาความตานทานคงท แรงดนตกครอมตวตานทานเพมขน กระแสทไหลผานตวตานทานจะเพมขนดวย เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมดงรปท 3.2 ดงนนแรงดนไฟฟาในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย”

Page 15: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

7

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT

+ + + +- - - -

รปท 3.2 แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานวงจรอนกรม

จากรปท 3.2 หาแรงดนไฟฟา ดงน

nVVVVE K+++= 321

เมอ E แทน แรงดนไฟฟาแหลงจาย V1 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R1

V2 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R2

V3 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R3

Vn แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R ตวสดทาย

3.2.2 กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน เชน ถาแหลงจายแรงดนไฟฟา (E) จายกระแสไฟฟา 2 มลลแอมแปรใหกบวงจร โดยกระแสไฟฟาไหลออกจากขวบวกของแหลงจายแรงดนไฟฟา จะเหนไดวาเมอทาการวดคากระแสไฟฟาทจดใดกตามจะมคาเทากบ 2 มลลแอมแปรทกจดในวงจร ดงรปท 3.3

E

R1

R2

R3

+

-

I1= 2 mA

I2= 2 mA

I3= 2 mA

A+ -

A

+

-

A +-

รปท 3.3 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรมแสดงโดยสญลกษณ

Page 16: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

8

E+

-

I1 I2 I3 InIT

รปท 3.4 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรม

จากรปท 3.4 หากระแสไฟฟา ดงน

nT IIIII K==== 321

เมอ IT แทน กระแสไฟฟารวม I1 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R1

I2 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R2

I3 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R3

In แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R ตวสดทาย

3.2.3 คาความตานทานรวม (RT) ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมทไดจะมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ

R1 R2 R3 Rn

RT

รปท 3.5 การตอตวตานทานแบบอนกรม

จากรปท 3.5 หาความตานทานรวมได ดงน nT RRRRR K+++= 321

เมอ TR = ความตานทานรวม 321 ,, RRR = ความตานทานของตวตานทานแตละตว

Page 17: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

9

3.2.4 กาลงไฟฟาทเกดขนทตวตานทานในแตละตวในวงจร เมอนามารวมกนกจะมคาเทากบกาลงไฟฟาทงหมดของวงจร nT PPPPP K+++= 321

เมอ P1 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R1

P2 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R2

P3 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R3

Pn แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R ตวสดทาย

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

รปท 3.6 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จากรปท 3.6 คานวณหาคาตางๆ ไดดงน หาคาแรงดนไฟฟาในวงจร จากลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรมทแรงดนไฟฟาท

ตกครอมตวตานทานแตละตวมคาแตกตางกนและสามารถนากฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย” และนากฎของโอหมมาใชหาคาแรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานแตละตว

321 VVVE ++= (3-1)

1111 RIRIV T == (3-2)

2222 RIRIV T == (3-3)

3333 RIRIV T == (3-4)

Page 18: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

10

(3-5)

(3-6)

หาคากระแสไฟฟาในวงจร ไดจาก

3

3

2

2

1

1

321

R

V

R

V

R

V

R

E

IIII

T

T

===

===

หาคาความตานทานรวม ไดจาก

321 RRRRT ++= (3-7)

หาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม ไดจาก

1

21

12

1111R

VRIVIP === (3-8)

2

22

22

2222R

VRIVIP === (3-9)

3

23

32

3333R

VRIVIP === (3-10)

321 PPPPT ++= (3-11)

หรอ EIP TT = (3-12)

ตวอยางท 3.1 จากรปท 3.7 จงคานวณหาคาความตานทานรวม (RT)

R1= 3 Ω R2= 5 Ω R3= 8 Ω R4= 10 Ω

RT

รปท 3.7 การตอตวตานทานแบบอนกรมตามตวอยางท 3.1

Ω

ΩΩΩΩ

=

+++=

+++=

26

108534321 RRRRRT

∴ ความตานทาน RT = 26 โอหม

วธทา

Page 19: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

11

ตวอยางท 3.2 จากรปท 3.8 จงคานวณหาคา R4 เมอคาความตานทานรวมของวงจรเทากบ 100 Ω

R1= 20 Ω R2= 30 Ω R3= 15 Ω R4 = ?

รปท 3.8 การตอตวตานทานแบบอนกรมตามตวอยางท 3.2 วธทา

Ω

ΩΩΩΩ

=

−−−=

−−−=

+++=

35

1530201003214

4321

RRRRR

RRRRR

T

T

∴ ความตานทาน R4 = 35 โอหม

ตวอยางท 3.3 จากรปท 3.9 จงคานวณหาคาความตานทานระหวางจด A-C และ ระหวางจด B-D

RAC

R2= 5 Ω R1= 2 Ω

R7= 7 Ω R6= 4 Ω

R4= 9 Ω R3= 8 Ω

R8= 6 Ω

R5= 3 Ω

R9= 9 Ω

A B

C D

RBD

รปท 3.9 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.3 วธทา

Ω

ΩΩΩΩΩ

=

++++=

++++=

21

7435276521 RRRRRRAC

จาก

Page 20: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

12

Ω

ΩΩΩΩΩ

=

++++=

++++=

35

9639898543 RRRRRRBD

∴ คาความตานทานระหวางจด A-C (RAC) = 21 โอหม คาความตานทานระหวางจด B-D (RBD) = 35 โอหม ตวอยางท 3.4 จากรปท 3.10 จงคานวณหาคา

ก. ความตานทานรวม (RT) ข. กระแสไฟฟารวม (IT) ค. แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานแตละตว (V1 , V2 , V3) ง. กาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม (P1 , P2 , P3 , PT ) จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทานแตละตวเพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร

E= 20 V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1= 10 Ω½ W

R2= 35 Ω½ W

R3= 55 Ω½ W

รปท 3.10 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.4 วธทา

ก. ความตานทานรวม (RT)

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

100

553510321 RRRRT

∴ ความตานทานรวม = 100 โอหม

Page 21: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

13

ข. กระแสไฟฟารวม (IT)

TT

R

EI =

A2.0

100

V20

=

∴ กระแสไฟฟารวม = 0.2 แอมแปร

ค. แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานแตละตว (V1 , V2 , V3)

V2

10A2.011

=

×=

=

Ω

RIV T

∴ แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทาน R1 = 2 โวลต

V7

35A2.022

=

×=

=

Ω

RIV T

∴ แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทาน R2 = 7 โวลต

V11

55A2.033

=

×=

=

Ω

RIV T

∴ แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทาน R3 = 11 โวลต

ง. กาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม (P1 , P2 , P3 , PT) กาลงไฟฟาท R1

W4.0

V2A2.011

=

×=

= VIP T

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R1 = 0.4 วตต

Page 22: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

14

กาลงไฟฟาท R2

W4.1

V7A2.022

=

×=

= VIP T

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R2 = 1.4 วตต กาลงไฟฟาท R3 33 VIP T=

W2.2

V11A2.0

=

×=

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R3 = 2.2 วตต

หรอ กาลงไฟฟาท R1

( )

W4.0

10A2.0 2

12

1

=

×=

=

Ω

RIP T

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R1 = 0.4 วตต กาลงไฟฟาท R2

( )

W4.1

35A2.0 2

22

2

=

×=

=

Ω

RIP T

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R2 = 1.4 วตต กาลงไฟฟาท R3

( )

W2.2

55A2.0 2

32

3

=

×=

=

Ω

RIP T

∴ กาลงไฟฟาทตวตานทาน R3 = 2.2 วตต หากาลงไฟฟารวม 321 PPPPT ++=

Page 23: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

15

W4

W2.2W1.4W0.4

=

++=

W4

V20A0.2

=

×=

= EIP TT

( )

W4

100A2.0 2

2

=

×=

=

Ω

TTT RIP

∴ กาลงไฟฟารวม = 4 วตต

จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทานแตละตวเพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร ตารางท 3.1 แสดงการพจารณาอตรากาลงตาสด

โหลด อตรากาลงทกาหนด

อตรากาลงท คานวณได

อตรากาลง ควรเลอกใช อตรากาลงตาสด

R1 0.5 W 0.4 W เพยงพอ 0.5 W R2 0.5 W 1.4 W ไมเพยงพอ 2 W R3 0.5 W 2.2 W ไมเพยงพอ 3 W

R2 และ R3 ถาใชตวตานทานขนาด 0.5 W จะมอตราทนกาลงไดไมเพยงพอกบกาลงไฟฟาทเกดขน

เมอนาไปประกอบวงจรทาให R2 และ R3 เกดความเสยหายหรอไหมได ตวอยางท 3.5 จากรปท 3.11 จงคานวณหาคา

ก. ความตานทานรวม (RT) ข. กระแสไฟฟารวม (IT)

หรอ

Page 24: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

16

ค. แรงดนไฟฟาของแหลงจาย (E) ง. กาลงไฟฟารวม (PT )

E=? +

-V1= 10 V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1= 2 kΩ R2= 3 kΩ R3= 600 Ω

รปท 3.11 การตอตวตานทานแบบอนกรมตวอยางท 3.5

วธทา ก. ความตานทานรวม (RT)

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

k6.5

k6.0k3k2321 RRRRT

∴ ความตานทานรวม = 5.6 กโลโอหม

ข. กระแสไฟฟารวม (IT) จาก สมการท (3-5) และ (3-6)

3

3

2

2

1

1

321

R

V

R

V

R

V

R

E

IIII

T

T

===

===

1

1

R

VIT =

mA5

k2

V10

=

∴ กระแสไฟฟารวม = 5 มลลแอมแปร ค. แรงดนไฟฟาของแหลงจาย (E)

V101 =V โจทยกาหนดใหมา

จะได

Page 25: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

17

V15

k3mA522

=

×=

=

Ω

RIV T

V3

mV000,3

600mA533

=

=

×=

=

Ω

RIV T

V28

V3V15V10321

=

++=

++= VVVE

V28

k5.6mA5

=

×=

=

Ω

TT RIE

∴ แรงดนไฟฟาของแหลงจาย (E) = 28 โวลต

ง. กาลงไฟฟารวม (PT )

Wm50

V10mA511

=

×=

= VIP T

Wm75

V15mA522

=

×=

= VIP T

Wm15

V3mA533

=

×=

= VIP T

หรอ

Page 26: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเนอหา

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

18

Wm140

V28mA5

Wm140

Wm15Wm75Wm50321

=

×=

=

=

++=

++=

EIP

PPPP

TT

T

∴ กาลงไฟฟารวม (PT ) = 140 มลลวตต

สรป คาความตานทานรวม ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ

nT RRRRR K+++= 321

แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมแรงดนในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของ เคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย” จะหาแรงดนไฟฟา

nVVVVE K+++= 321

กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน nT IIIII K==== 321

กาลงไฟฟาทเกดทโหลดแตละสาขาของวงจร เมอนามารวมกนมคาเทากบกาลงไฟฟารวม

nT PPPPP K+++= 321

หรอ

Page 27: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

19

คาสง จงตอบคาถามและแสดงวธทาใหสมบรณถกตอง (40 นาท) ตอนท 1 จงตอบคาถามตอไปนใหถกตองและสมบรณ 1. วงจรไฟฟาแบบอนกรม คอ (5 คะแนน)........................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม มดงน (5 คะแนน) 2.1.................................................................................................................................................... 2.2.................................................................................................................................................... 2.3.................................................................................................................................................... 2.4....................................................................................................................................................

ตอนท 2 จงแสดงวธทา 1. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.12 จงคานวณหาคา (10 คะแนน)

ก. ความตานทานรวม (RT) ข. กระแสไฟฟา IT , I1 , I2 , I3 และ I3 ค. แรงดนไฟฟา V1 , V2 ,V3 และ V4

ง. กาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตว และกาลงไฟฟารวม (P1 , P2 , P3 , P4 , PT) จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทาน R1 เพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร

E= 20 V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1= 2 Ω½ W R2= 4 Ω R3= 5 Ω

V4

+ -

R4= 8 Ω

รปท 3.12 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 1

2. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.13 จงคานวณหาคา (10 คะแนน) ก. แรงดนไฟฟา V1 , V2 และ V3 ข. ความตานทาน R3 ค. ความตานทานรวม (RT)

Page 28: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

20

E= 100 V+

-

V1 V2 V3

IT= 4 A

+ + +- - -

R1= 12 Ω R2= 8 Ω R3= ?

รปท 3.13 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 2

3. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.14 จงคานวณหาคา (10 คะแนน) ก. ความตานทาน R1 , R2 และ R3

ข. ความตานทานรวม (RT) ค. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E)

E=? +

-V1= 4 V V2= 10 V V3= 8 V

IT= 4 A

+ + +- - -

R1 R2 R3

รปท 3.14 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 3

4. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.15 จงคานวณหาคา (10 คะแนน) ก. ความตานทาน R1 และ R3 ข. ความตานทานรวม (RT) ค. แรงดนไฟฟา V1 และ V1 ง. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E) จ. กาลงไฟฟารวม (PT)

E=? +

-V1 V2 V3= 8 V

IT= 2 A

+ + +- - -

P1= 40 WR1 R2= 4 Ω R3

รปท 3.15 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 4

Page 29: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบประเมนผลแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

21

ชอ-สกล……………………………………………………………………………………………………..ชน……………..กลม……………

รายการประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

ตอนท 1

แบบฝกหดขอท 1. 5 แบบฝกหดขอท 2. 5

ตอนท 2

แบบฝกหดขอท 1. 10

แบบฝกหดขอท 2. 10

แบบฝกหดขอท 3. 10

แบบฝกหดขอท 4. 10

รวมคะแนน 50

คะแนนจรง 10

ลงชอ………………………………………..…ผประเมน

(..…………................................) ………/…………/……….

Page 30: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

22

คาสง จงตอวงจร วดคาความตานทานไฟฟา คาแรงดนไฟฟา และกระแสไฟฟาในวงจรอนกรมโดย

ใชมลตมเตอร จดประสงคการเรยนการสอน 1. จดประสงคทวไป เพอใหมทกษะและเจตคตทดตอการตอวงจร วด และทดสอบคาในวงจรอนกรม

2. จดประสงคเชงพฤตกรรม เมอผเรยนปฏบต เรองวงจรไฟฟาแบบอนกรมจบแลว ผเรยนสามารถ

2.1 ตอวงจรไฟฟาแบบอนกรมไดถกตอง 2.2 วดหาคากระแสไฟฟาและแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมไดถกตอง

2.3 คานวณหาคากระแสไฟฟา แรงดนไฟฟาและความตานทานรวมในวงจรไฟฟาแบบอนกรมไดถกตอง

2.4 ทางานรวมกนเปนกลมอยางมกจนสยในการปฏบตงานทดได

3. เจตคต คณธรรม คานยมอนพงประสงค 3.1 ความรบผดชอบ 3.2 ความมวนย 3.3 การตรงตอเวลา 3.4 ความมมนษยสมพนธ 3.5 ความรทกษะและวชาชพ 3.6 ความสนใจใฝหาความร 3.7 ศกษาขอมลอยางเปนระบบ 3.8 ทาตามลาดบขน 3.9 ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด 3.10 การมสวนรวม

Page 31: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

23

เนอหาสาระ จากทไดศกษาเกยวกบลกษณะความรพนฐานและกฎตางทเกยวของกบวงจรไฟฟามาแลวนน ในหนวยนจะกลาวถงลกษณะสมบตและการคานวณหาคาตาง ๆ ของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ซงเปนความรพนฐานทจาเปนในการแกปญหาวงจรไฟฟาทมความยงยากและซบซอนเชนกน

1. ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม การตอตวตานทานแบบอนกรม หมายถง การนาเอาตวตานทานตงแต 2 ตวขนไปมาตอเรยงลาดบ

กนไปในเสนวงจรเดยวกน โดยปลายดานหนงของตวตานทานตวแรกตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสอง และปลายอกดานหนงของตวตานทานตวทสองตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสามและตอถดกนไปเรอย ๆ ซงคาความตานทานรวมไดจากผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT

+ + + +- - - -

I1 I2 I3 In

รปท 3.1 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

2. ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม 2.1 แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เปนไปตามกฎของโอหมทกลาวไว กระแสไฟฟาจะแปรผนตรงกบแรงดนไฟฟาและแปรผกผนกบคาความตานทาน นนคอ ถาใหคาความตานทานคงท แรงดนตกครอมตวตานทานเพมขน กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานจะเพมขนดวย เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมดงรปท 3.2 ดงนนแรงดนในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย”

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT

+ + + +- - - -

รปท 3.2 แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานวงจรอนกรม

Page 32: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

24

จากรปท 3.2 หาแรงดนไฟฟา ดงน

nVVVVE K+++= 321

เมอ E แทน แรงดนไฟฟาแหลงจาย V1 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R1

V2 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R2

V3 แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R3

Vn แทน แรงดนไฟฟาตกครอม R ตวสดทาย

2.2 กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน เชน ถาแหลงจายแรงดนไฟฟา (E) จายกระแสไฟฟา 2 มลลแอมแปรใหกบวงจร โดยกระแสไฟฟาไหลออกจากขวบวกของแหลงแรงดนไฟฟา จะเหนไดวาเมอทาการวดคากระแสไฟฟาทจดใดกตามจะมคาเทากบ 2 มลลแอมแปรทกจดในวงจร ดงรปท 3.3

E

R1

R2

R3

+

-

I1= 2 mA

I2= 2 mA

I3= 2 mA

A+ -

A

+

-

A +-

รปท 3.3 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรมแสดงโดยสญลกษณ

E+

-

I1 I2 I3 InIT

รปท 3.4 กระแสไฟฟาในวงจรอนกรม

Page 33: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

25

จากรปท 3.4 หากระแสไฟฟา ดงน

nT IIIII K==== 321

เมอ IT แทน กระแสไฟฟารวม I1 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R1

I2 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R2

I3 แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R3

In แทน กระแสไฟฟาทไหลผาน R ตวสดทาย

2.3 คาความตานทานรวม (RT) ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมทไดจะมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ

R1 R2 R3 Rn

RT รปท 3.5 การตอตวตานทานแบบอนกรม

จากรปท 3.5 หาความตานทานรวมได ดงน nT RRRRR K+++= 321

เมอ TR = ความตานทานรวม 321 ,, RRR = ความตานทานของตวตานทานแตละตว 2.4 กาลงไฟฟาทเกดขนทตวตานทานในแตละตวในวงจร เมอนามารวมกนกจะมคาเทากบกาลงไฟฟาทงหมดของวงจร nT PPPPP K+++= 321

เมอ P1 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R1

Page 34: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

26

(3-5)

(3-6)

P2 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R2

P3 แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R3

Pn แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R ตวสดทาย

3. การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

รปท 3.6 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จากรปท 3.6 คานวณหาคาตาง ๆ ไดดงน หาคาแรงดนไฟฟาในวงจร จากลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรมทแรงดนไฟฟาท

ตกครอมตวตานทานแตละตวมคาแตกตางกนและสามารถนากฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย” และนากฎของโอหมมาใชหาคาแรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานแตละตว

321 VVVE ++= (3-1)

1111 RIRIV T == (3-2)

2222 RIRIV T == (3-3)

3333 RIRIV T == (3-4)

หาคากระแสไฟฟาในวงจร ไดจาก

3

3

2

2

1

1

321

R

V

R

V

R

V

R

E

IIII

T

T

===

===

Page 35: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

27

หาคาความตานทานรวม ไดจาก

321 RRRRT ++= (3-7)

หาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม ไดจาก

1

21

12

1111R

VRIVIP === (3-8)

2

22

22

2222R

VRIVIP === (3-9)

3

23

32

3333R

VRIVIP === (3-10)

321 PPPPT ++= (3-11)

หรอ EIP TT = (3-12)

เครองมอ วสดและอปกรณ 1. มลตมเตอรแบบดจตอล จานวน 1 เครอง 2. แหลงจายไฟฟากระแสตรงปรบคาได 0 – 30 V จานวน 1 เครอง 3. แผงประกอบวงจร จานวน 1 แผง

4. ตวตานทาน 100 Ω จานวน 1 ตว 5. ตวตานทาน 220 Ω จานวน 1 ตว

6. ตวตานทาน 1 kΩ จานวน 1 ตว 7. สายตอวงจร จานวน 10 เสน 8. สายปากคบ จานวน 10 เสน

ลาดบขนการทดลอง

1. ตอตวตานทานแบบอนกรมบนแผงทดลองตามรป 3.7 ใชมลตมเตอรแบบดจตอล ปรบเลอกการวดใหเปนโอหมมเตอร วดคาความตานทานของตวตานทานแตละตวตามรปท 3.8 บนทกคาลงในตารางท 3.1

รปท 3.7 ตอตวตานทานแบบอนกรม

R1= 100 Ω R2= 220 Ω R3= 1 kΩ

Page 36: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

28

รปท 3.8 วดคาความตานทานแตละตวแสดงเปนรปเสมอน 2. ใชมลตมเตอรแบบดจตอล ปรบเลอกการวดใหเปนโอหมมเตอร วดคาความตานทานรวมของ

วงจร บนทกคาลงในตารางท 3.1

รปท 3.9 วดคาความตานทานรวมของวงจรแสดงเปนรปเสมอน

3. ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.10 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V ใชมลต-มเตอรแบบดจตอล ปรบเลอกการวดใหเปนโวลตมเตอร วดแรงดนทแหลงจาย E และวดแรงดนตกครอมตวตานทานแตละตว คอ V1 , V2 และ V3 บนทกคาลงในตารางท 3.1

………..Ω

………..Ω R1 R2 R3

Page 37: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

29

+

-E= 12V

R2 = 220 Ω R1 = 100 Ω R3 = 1 kΩ

+ -V

V1

+ -V

V2

+ -V

V3

รปท 3.10 วดแรงดนตกครอมตวตานทานวงจรไฟฟาแบบอนกรมแสดงเปนสญลกษณ

รปท 3.11 วดแรงดนตกครอมตวตานทานวงจรไฟฟาแบบอนกรมแสดงเปนรปเสมอน 4. ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.12 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V วด

กระแสไฟฟารวม IT และวดกระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตว คอ I1 , I2 และ I3 บนทกคาลงในตารางท 3.1

V1 V2 V3

………V

Page 38: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

30

+

-E= 12V

R2 = 220 Ω R1 = 100 Ω R3 = 1 kΩ

IT

+ -

+

-

I1A A A

A

+ - + -

I2

I3

รปท 3.12 วดกระแสไฟฟาทไหลผานวงจรไฟฟาแบบอนกรมแสดงเปนสญลกษณ

รปท 3.13 ตวอยางวดกระแสไฟฟาแสดงเปนรปเสมอน

5. คานวณคาแรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา และกาลงไฟฟา ตามกาหนดในตารางท 3.1 นาคาทได

บนทกคาลงในตารางท 3.1

IT I1 I2 I3

………A ………A ………A ………A

Page 39: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

31

แสดงวธคานวณคาแรงดนไฟฟา ..............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................... แสดงวธคานวณคากระแสไฟฟา ..............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................ แสดงวธคานวณคากาลงไฟฟา ..............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

Page 40: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

32

ตารางท 3.1 ตารางบนทกผลการทาลอง

ผลการทดลองจาก R1 R2 R3 RT หนวย การวด Ω

ผลการทดลองจาก V1 V2 V3 E หนวย การวด V

การคานวณ V ผลการทดลองจาก I1 I2 I3 IT หนวย

การวด mA การคานวณ mA

ผลการทดลองจาก P1 P2 P3 PT หนวย การคานวณ

6. เปรยบเทยบผลการทดลองระหวางคาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ 6.1 ผลการเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ 6.2 ผลการเปรยบเทยบคากระแสไฟฟาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................ 7. นาผลการทดลองจากตารางท 3.1 มาพสจนตามสมบตวงจรขนานดงน

จากสมการท 3-1 321 VVVE ++=

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

Page 41: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

33

จากสมการท 3-5 321 IIIIT ===

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................ จากสมการท 3-11 321 PPPPT ++=

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................ ขอควรระวง 1. การใชมลตมเตอรแบบดจตอลวดกระแสไฟฟาและแรงดนไฟฟา ตองใชยานวดใหถกตองและเหมาะสมกบคาทตองการวด

2. การใชมลตมเตอรแบบดจตอลวดแรงดนไฟฟาและกระแสไฟฟา ตองตอสายใหถกขว มฉะนน มลตมเตอรแบบดจตอลอาจเสยหาย และจะใหคาทมผลเปนคาลบได

3. ในการวดทกครง ไมควรสมผสกบสวนทเปนโลหะของสายวด เพราะจะทาให คาทวดไดคลาดเคลอนสง 4. ขณะทาการประกอบวงจรหรอเปลยนจดทดลองควรปดแหลงจายไฟฟากระแสตรงทกครงเพอปองกนไฟฟาลดวงจร สรปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 42: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

34

คาถามทายการทดลอง

1. เมอนาตวตานทานมาตออนกรมกน ผลของความตานทานรวมในวงจรจะเปนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ผลรวมของแรงดนไฟฟาตกครอมในวงจรอนกรม มคาเทากบแรงดนทแหลงจายไฟฟา จรงหรอไม เพราะอะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตวในวงจรอนกรมมคาเทากนจรงหรอไม เพราะอะไร ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Page 43: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

35

ใบตรวจสภาพเครองมอ

ชอ-สกล……………………………………………………………………………ชน ปวช 1. กลม……………เลขท ...............

ขอมลมลตมเตอร ใชทดลอง ไมใชในการทดลอง ยหอ……………………………..รน…….…..……………..

รปภาพดจตอลมลตมเตอร

ตาแหนง รายการ

ตรวจสภาพ

สภาพกอน ใชงาน

สภาพหลง ใชงาน

ด เสย ด เสย 1 สวตชเปดปดเครอง

2 จอแสดงผล

3 ปมลอคคา

4 สวตชเลอกยานวด

5 ขวเสยบสายวด

6 สายวด

สรปการตรวจสภาพมลตมเตอร ใชงานได

ใชงานไมได

ขอมลแหลงจายไฟ DC ใชทดลอง ไมใชในการทดลอง ยหอ……………………………..รน…….…..……………..

รปภาพแหลงจายไฟกระแสตรง (DC)

ตาแหนง รายการ

ตรวจสภาพ

สภาพกอน ใชงาน

สภาพหลง ใชงาน

ด เสย ด เสย 1 จอแสดงผล

2 ชดปมปรบแรงดน

3 ชดปมปรบกระแส

4 สวตชเปดปดเครอง

5 ขว บวก กราวด ลบ

สรปการตรวจสภาพแหลงจายไฟ ใชงานได

ใชงานไมได

2 1

4

5

3

6

1

2

3

4

5

Page 44: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบประเมนผลใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

คะแนนเตม

95 คะแนน เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

36

ชอ-สกล……………………………………………………………………………………………………..ชน……………..กลม……………

รายการประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

1. การเตรยมเครองมอ วสด อปกรณ 5

2. วดคาความตานทานของตวตานทาน 10

3. วดแรงดนตกครอมตวตานทานแตละตว 10

4. วดกระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตว 10

5. คานวณแรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา และกาลงไฟฟา 10 6. เปรยบเทยบผลการทดลองระหวางคาทไดจากการวดกบคาท ไดจากการคานวณ

5

7. นาผลการทดลองจากตารางท 3.1 มาพสจนตามสมบต วงจรอนกรม

15

8. สรปผลการทดลอง 10 9. ตอบคาถามทายการทดลอง 15 10. การเกบเครองมอ วสด อปกรณ 5

รวมคะแนน 95

ลงชอ………………………………………..…ผประเมน

(..…………................................) ………/…………/……….

Page 45: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เกณฑการประเมนผลใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

คะแนนเตม 95 คะแนน เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

37

รายการประเมนผล

1. การเตรยมเครองมอ วสด อปกรณ คะแนนเตม 5 คะแนน เตรยมเครองมอ วสด อปกรณ ครบตามทกาหนดให 5 คะแนน ไมครบตดคะแนนชนละ 1 คะแนน 2. ใชมลตมเตอรแบบดจตอล วดคาความตานทานของตวตานทานแตละตว และตอวงจรแบบ ขนานตามรปท 3.7 วดคาความตานทานรวม บนทกคาลงในตารางท 3.1 คะแนนเตม 10 คะแนน วดคาความตานทานของตวตานทานแตละตว และตอวงจรแบบอนกรม ตามรปท 3.7 วดคา ความตานทานรวม บนทกคาลงในตารางท 3.1 ถกตองให 10 คะแนน ไมถกตอง ตดคะแนนจดละ 2 คะแนน 3. ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.10 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V วดแรงดนทแหลงจาย E และวดแรงดนตกครอมตวตานทานแตละตว คอ V1 , V2 และ V3 บนทกคาลงในตารางท 3.1 คะแนนเตม 10 คะแนน ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.10 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V วดแรงดนทแหลงจาย E และวดแรงดนตกครอมตวตานทานแตละตว คอ V1 , V2 และ V3 บนทกคาลงในตารางท 3.1 ถกตองให 10 คะแนน ไมถกตอง ตดคะแนนจดละ 2 คะแนน

4. ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.12 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V วดกระแสไฟฟารวม IT และวดกระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตว คอ I1 , I2 และ I3 บนทกคาลงในตารางท 3.1 คะแนนเตม 10 คะแนน

ตอวงจรการทดลองตามรปท 3.12 จายแรงดนไฟฟาใหกบวงจร โดยปรบให E = 12 V วดกระแสไฟฟารวม IT และวดกระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตว คอ I1 , I2 และ I3 บนทกคาลงในตารางท 3.1 ถกตองให 10 คะแนน ไมถกตอง ตดคะแนนจดละ 2 คะแนน

5. คานวณแรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา และกาลงไฟฟา ตามกาหนดในตารางท 3.1 นาคาทได บนทกคาลงในตารางท 3.1 คะแนนเตม 10 คะแนน

คานวณแรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา และกาลงไฟฟา ตามกาหนดในตารางท 4.1 นาคาทได บนทกคาลงในตารางท 3.1 ถกตองให 10 คะแนน ไมถกตอง ตดคะแนนจดละ 3 คะแนน

6. เปรยบเทยบผลการทดลองระหวางคาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ คะแนนเตม 5 คะแนน เปรยบเทยบผลการทดลองระหวางคาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ ถกตองให 5 คะแนน ไมถกตองตดคะแนนจดละ 2 คะแนน

Page 46: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เกณฑการประเมนผลใบงานท 3

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

คะแนนเตม 95 คะแนน เรอง วงจรไฟฟาแบบอนกรม

38

7. นาผลการทดลองจากตารางท 3.1 มาพสจนตามสมบตวงจรอนกรม คะแนนเตม 15 คะแนน

นาผลการทดลองจากตารางท 3.1 มาพสจนตามสมบตวงจรอนกรมถกตองครบคณสมบต ทกขอให 15 คะแนน ไมถกตองครบคณสมบตทกขอใหตดคะแนนขอละ 5 คะแนน

8. สรปผลการทดลอง คะแนนเตม 10 คะแนน สรปผลการทดลองครบทกวตถประสงคเชงพฤตกรรมให 10 คะแนน ไมครบทกวตถประสงคเชงพฤตกรรม ตดคะแนนขอละ 3 คะแนน

9. ตอบคาถามทายการทดลอง คะแนนเตม 15 คะแนน ตอบคาถามทายการทดลองถกทกขอให 15 คะแนน ผด ตดคะแนนขอละ 5คะแนน

10. การเกบเครองมอ วสด อปกรณ คะแนนเตม 5 คะแนน เกบเครองมอ วสด อปกรณ ครบตามทกาหนดให 5 คะแนน ไมครบ ตดคะแนนชนละ 1 คะแนน

Page 47: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบหลงเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

39

คาชแจง 1. จงทาเครองหมายกากบาท (X) เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 2. แบบทดสอบมจานวน 10 ขอ ใชเวลาทาแบบทดสอบ 20 นาท ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1. บอกความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได

1.ขอใดคอลกษณะของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ก. แรงดนไฟฟาจากแหลงจายไฟฟาปอนใหกบโหลดทตอเรยงกน ข. โหลดตงแตสองตวขนไป ตอเรยงกนไป ค. โหลดตงแต 2 ตวขนไป ตอรวมกนระหวางจดสองจด ง. ถกทงขอ ก และ ข วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2. บอกลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 2. ขอใดคอลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม ก. เมอตอตวตานทานอนกรมเพมขน ความตานทานรวมจะลดลง ข. ตวตานทานทมคามาก แรงดนไฟฟาทตกครอมจะมคานอย ค. แรงดนไฟฟาทตกครอมตวตานทานแตละตวมคาเทากน ง. กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตวมคาเทากน จากวงจรไฟฟาในรปท 1 ใชตอบคาถามขอท 3-6

E= 40 V+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1= 8 Ω R2= 10 Ω R3= 2 Ω

รปท 1 สาหรบตอบคาถามขอท 3-6 วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3. คานวณหาคาความตานทานในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 3. ความตานทานรวมในวงจรมคาเทาไร ก. 40 Ω ข. 20 Ω ค. 14 Ω ง. 5 Ω

Page 48: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบหลงเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

40

วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4. คานวณหาคากระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 4. กระแสไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 4 A ข. 3 A ค. 2 A ง. 1 A วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5. คานวณหาคาแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 5.แรงดนไฟฟาทตกครอมตวตานทาน R3 มคาเทาไร ก. 10 V ข. 8 V ค. 7 V ง. 4 V วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6. คานวณหากาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 6.กาลงไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 80 W ข. 60 W ค. 20 W ง. 15 W จากวงจรไฟฟาในรปท 2 ใชตอบคาถามขอท 7-10

E=?

+

-V1= 5 V

IT

+ + +- - -

R1 R2 R3= 3 Ω

V2= 10 V V3= 15 V

รปท 2 สาหรบตอบคาถามขอท 7-10

วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4. คานวณหาคากระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 7. กระแสไฟฟาทไหลผาน R3 มคาเทาไร ก. 1.6 A ข. 3.3 A ค. 5 A ง. 6.6 A

Page 49: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบหลงเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

41

วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5. คานวณหาคาแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 8.แรงดนไฟฟารวมมคาเทาไร ก. 3 V ข. 10 V ค. 25 V ง. 30 V วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3. คานวณหาคาความตานทานในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 9. ตวตานทาน R2 มคาความตานทานเทาไร ก. 15 Ω ข. 5 Ω ค. 2 Ω ง. 1 Ω วตถประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6. คานวณหากาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได 10.กาลงไฟฟาท R1 มคาเทาไร ก. 1 W ข. 25 W ค. 125 W ง. 150 W

Page 50: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

แบบทดสอบหลงเรยน

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5 หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

42

กระดาษคาตอบแบบทดสอบหลงเรยน

คาสง จงทาเครองหมายกากบาท (X) เลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว ลงในชองของ กระดาษคาตอบ

ชอ – สกล ......................................................... เลขท ........ ชน ..........................

สรปผล เตม 10

คะแนนเกบ 10 คะแนนได เกณฑการประเมน ทาแบบทดสอบได 9 – 10 คะแนน ระดบคณภาพ ดมาก ทาแบบทดสอบได 7 – 8 คะแนน ระดบคณภาพ ด ทาแบบทดสอบได 5 – 6 คะแนน ระดบคณภาพ พอใช ทาแบบทดสอบได 0 – 4 คะแนน ระดบคณภาพ ปรบปรง

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Page 51: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบประเมนผลคณธรรม จรยธรรม

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

43

ชอ-สกล……………………………………………………………………………………………………..ชน……………..กลม……………

รายการประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได หมายเหต

คณธรรม จรยธรรม 30 1 2 3

1. ความรบผดชอบ : มอปกรณการเรยนครบถวน สงงานครบ 3 2. ความมวนย : ปฏบตตามกฎระเบยบ แตงกายเรยบรอย 3 3. การตรงตอเวลา : เขาเรยนตรงเวลา ทางานสงตามกาหนด 3 4. ความมมนษยสมพนธ : มนาใจชวยเหลอผอน 3 5. ความรทกษะและวชาชพ : ปฏบตงานได 3 6. ความสนใจใฝหาความร : ขยนและสนใจในการเรยน 3 7. ศกษาขอมลอยางเปนระบบ : ทาความเขาใจกอนปฏบต 3 8. ทาตามลาดบขน : ทาตามลาดบขนตอนความสาคญ 3 9. ประหยด เรยบงาย ไดประโยชนสงสด : แกปญหาดวย

ความเรยบงายและประหยด 3

10.การมสวนรวม : มสวนรวมในการทางานกลม 3

รวมคะแนน 30

หมายเหต การประเมนสามารถทาทละขอหรอหลายขอและทาไดทงขณะกอนหรอระหวาง หรอหลงเรยน เกณฑการประเมน

1 หมายถง ตองปรบปรง 2 หมายถง พอใช 3 หมายถง ด

ลงชอ………………………………………..…ผประเมน

(..…………................................) ………/…………/……….

Page 52: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เอกสารอางอง

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

44

ชด อนทะส. (2540). วงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: เมดทรายพรนตง. ธารงศกด หมนกาหรม. (2556). วงจรไฟฟากระแสตรง. นนทบร: ศนยหนงสอเมองไทย. บรรจง จนทมาศ. (2557). ทฤษฎวงจรไฟฟากระแสตรง. พมพครงท 23. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ. บญลา ศกดภทรนนท. (2558). วงจรไฟฟากระแสตรง. นนทบร: ศนยหนงสอเมองไทย. ไมตร วรวฒจรรยากล. (2553). ทฤษฎวงจรไฟฟา เลม 2 (ฉบบปรบปรงใหม). พมพครงท 9. กรงเทพฯ: ส.เอเซยเพรส. วราภรณ ทมชาต. (2556). วงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: รตนโรจนการพมพ. วษณ บวเทศ. (2558). การวเคราะหวงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: ปญญาชน. วโรจน รตนวจารณ. (2557). วงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: ส.เตมรกการพมพ. ไวพจน ศรธญ และคณศร จนทรโสดา. (2558). วงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: เอสเคเอส อนเตอร การพมพ ศรศกด นอยไรภม. (2557). วงจรไฟฟากระแสตรง. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมวชาการ. Charles K. Alexander, Matthew N.O. Sadiku. (2004). Fundamentals of Electric

Circuits. Second Edition. Singapore : McGraw-Hill. Meade, Russell. (2005). Foundations of Electronics : Circuits and Devices.

Singapore : Thomson Learning. Tony R. Kuphaldt. Lessons In Electric Circuits, Volume I-DC. [online]. Available from :

http://www.openbookproject.net//electricCircuits/DC/DC.pdf (12 Mar 2016).

Page 53: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ภาคผนวก

เฉลยแบบฝกหด

เฉลยใบงาน

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

ใบสรปการประเมนผล

สอ Power Point

Page 54: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

46

ตอนท 1 จงตอบคาถามตอไปนใหถกตองและสมบรณ 1. วงจรไฟฟาแบบอนกรมคอการนาเอาตวตานทานตงแต 2 ตวขนไปมาตอเรยงลาดบกนไปในเสนวงจรเดยวกน โดยปลายดานหนงของตวตานทานตวแรกตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสอง และปลายอกดานหนงของตวตานทานตวทสองตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสามและตอถดกนไปเรอย ๆ

2. ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม มดงน 2.1 คาความตานทานรวม ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ nT RRRRR K+++= 321

2.2 แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมแรงดนในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของ เคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆจะมคาเทากบศนย”จะหาแรงดนไฟฟาได

nVVVVE K+++= 321

2.3 กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน nT IIIII K==== 321

2.4 กาลงไฟฟาทเกดทโหลดแตละสาขาของวงจร เมอนามารวมกนมคาเทากบกาลงไฟฟารวม nT PPPPP K+++= 321

ตอนท 2 จงแสดงวธทา 1. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.12 จงคานวณหาคา

ก. ความตานทานรวม (RT) ข. กระแสไฟฟา IT , I1 , I2 , I3 และ I3 ค. แรงดนไฟฟา V1 , V2 ,V3 และ V4

ง. กาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตว และกาลงไฟฟารวม (P1 , P2 , P3 , P4 , PT) จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทาน R1 เพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร

Page 55: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

47

E= 20 V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1= 2 Ω½ W R2= 4 Ω R3= 5 Ω

V4

+ -

R4= 8 Ω

รปท 3.12 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 1

วธทา ก. ความตานทานรวม (RT)

Ω

ΩΩΩΩ

=

+++=

+++=

19

85424321 RRRRRT

∴ ความตานทานรวม = 19 โอหม

ข. กระแสไฟฟา IT , I1 , I2 , I3 และ I4 4321 IIIIIT ====

TT

R

EI =

A05.1

19

V20

=

∴ กระแสไฟฟา IT , I1 , I2 , I3 และ I4 = 1.05 แอมแปร

ค. แรงดนไฟฟา V1 , V2 ,V3 และ V4

V1.2

2A05.111

=

×=

=

Ω

RIV T

V2.4

4A05.122

=

×=

=

Ω

RIV T

Page 56: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

48

V25.5

5A05.133

=

×=

=

Ω

RIV T

V4.8

8mA05.144

=

×=

=

Ω

RIV T

∴ แรงดนไฟฟา V1 = 2.1 โวลต แรงดนไฟฟา V2 = 4.2 โวลต แรงดนไฟฟา V3 = 5.3 โวลต แรงดนไฟฟา V4 = 8.4 โวลต ง. กาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตว และกาลงไฟฟารวม (P1 , P2 , P3 , P4 , PT)

W21.2

V1.2A05.111

=

×=

= VIP T

W41.4

V2.4A05.122

=

×=

= VIP T

W82.8

V4.8A05.1

W57.5

V3.5A05.1

44

33

=

×=

=

=

×=

=

VIP

VIP

T

T

W01.21

W82.8W57.5W41.4W21.24321

=

+++=

+++= PPPPPT

Page 57: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

49

W21

V20A05.1

=

×=

= EIP TT

∴ กาลงไฟฟา P1 = 2.21 วตต กาลงไฟฟา P2 = 4.41 วตต กาลงไฟฟา P3 = 5.57 วตต กาลงไฟฟา P4 = 8.82 วตต กาลงไฟฟารวม (PT ) = 21 วตต

จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทาน R1 เพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร

R1 ถาใชตวตานทานขนาด ½ W หรอ 0.5 W จะมอตราทนกาลงไดไมเพยงพอกบกาลงไฟฟาทเกดขน 2.21 W เมอนาไปประกอบวงจรทาให R1 เกดความเสยหายหรอไหมไดดงนนจงควรเลอกใชตวตานทานมอตราทนกาลงอยางตา 3 W 2. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.13 จงคานวณหาคา

ก. แรงดนไฟฟา V1 , V2 และ V3 ข. ความตานทาน R3 ค. ความตานทานรวม (RT)

E= 100 V+

-

V1 V2 V3

IT= 4 A

+ + +- - -

R1= 12 Ω R2= 8 Ω R3= ?

รปท 3.13 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 2

วธทา ก. แรงดนไฟฟา V1 , V2 และ V3

V48

12A411

=

×=

=

Ω

RIV T

หรอ

Page 58: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

50

V32

8A422

=

×=

=

Ω

RIV T

V20

V)32V48(V100

)( 213

321

=

+−=

+−=

++=

VVEV

VVVE

∴ แรงดนไฟฟา V1 = 48 โวลต แรงดนไฟฟา V2 = 32 โวลต แรงดนไฟฟา V3 = 20 โวลต

ข. ความตานทาน R3

Ω=

=

=

5

A4

V20

33

TI

VR

∴ ความตานทาน R3 = 5 โอหม ค. ความตานทานรวม (RT)

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

25

5812321 RRRRT

∴ ความตานทานรวม = 25 โอหม

3. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.14 จงคานวณหาคา ก. ความตานทาน R1 , R2 และ R3

ข. ความตานทานรวม (RT) ค. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E)

จาก

Page 59: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

51

E=? +

-V1= 4 V V2= 10 V V3= 8 V

IT= 4 A

+ + +- - -

R1 R2 R3

รปท 3.14 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 3

ก. ความตานทาน R1 , R2 และ R3

Ω=

=

=

1

A4

V4

11

TI

VR

Ω=

=

=

5.2

A4

V10

22

TI

VR

Ω=

=

=

2

A4

V8

33

TI

VR

∴ ความตานทาน R1 = 1 โอหม ความตานทาน R2 = 2.5 โอหม ความตานทาน R3 = 2 โอหม

ข. ความตานทานรวม (RT)

ΩΩΩ ++=

++=

25.21321 RRRRT

Page 60: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

52

Ω= 5.5

∴ ความตานทานรวม = 5.5 โอหม ค. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E)

V22

5.5A4

=

×=

=

Ω

TT RIE

∴ ความตานทานรวม = 22 โวลต

4. จากวงจรไฟฟาในรปท 3.15 จงคานวณหาคา ก. ความตานทาน R1 และ R3 ข. ความตานทานรวม (RT) ค. แรงดนไฟฟา V1 และ V2 ง. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E) จ. กาลงไฟฟารวม (PT)

E=? +

-V1 V2 V3= 8 V

IT= 2 A

+ + +- - -

P1= 40 WR1 R2= 4 Ω R3

รปท 3.15 แบบฝกหดตอนท 2 ขอ 4

วธทา ก. ความตานทาน R1 และ R3

Ω=

=

=

=

10A)2(

W402

21

1

12

1

T

T

I

PR

RIP

จาก

Page 61: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

53

∴ ความตานทาน R1 = 10 โอหม

Ω=

=

=

4

A2

V8

33

TI

VR

∴ ความตานทาน R1 = 4 โอหม

ข. ความตานทานรวม (RT)

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

18

4410321 RRRRT

∴ ความตานทานรวม (RT) = 4 โอหม

ค. แรงดนไฟฟา V1 และ V2

V20

10A211

=

×=

=

Ω

RIV T

V8

4A222

=

×=

=

Ω

RIV T

∴ แรงดนไฟฟา V1 = 48 โวลต แรงดนไฟฟา V2 = 32 โวลต

ง. แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E)

V33

V8V8V20321

=

++=

++= VVVE

∴ แรงดนไฟฟาทแหลงจาย (E) = 33 โวลต

Page 62: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบฝกหด

รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

54

จ. กาลงไฟฟารวม (PT)

W66

V33A2

=

×=

= EIP TT

∴ กาลงไฟฟารวม (PT) = 66 วตต

Page 63: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เฉลยใบงานท 3 รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

55

ตารางท 3.1 ตารางบนทกผลการทาลอง

ผลการทดลองจาก R1 R2 R3 RT หนวย การวด 100 220 1000 1320 Ω

ผลการทดลองจาก V1 V2 V3 E หนวย การวด 0.91 1.99 9.09 12 V

การคานวณ 0.91 1.99 9.09 11.99 V ผลการทดลองจาก I1 I2 I3 IT หนวย

การวด 9.09 9.09 9.09 9.09 mA

การคานวณ 9.09 9.09 9.09 9.09 mA ผลการทดลองจาก P1 P2 P3 PT หนวย

การคานวณ 8.27 18.09 82.63 108.99 mW

6. คานวณคาแรงดนไฟฟา คากระแสไฟฟา และคากาลงไฟฟา ตามกาหนดในตารางท 3.1 นาคาทได บนทกคาลงในตารางท 3.1

แสดงวธคานวณคาแรงดนไฟฟา

V99.11320,1mA09.9

V09.9000,1mA09.9

V99.1200mA09.9

V91.0100mA09.9

333

222

111

=×==

=×==

=×==

=×==

Ω

Ω

Ω

Ω

TT RIE

RIV

RIV

RIV

แสดงวธคานวณคากระแสไฟฟา

mA1.9

mA1.900909.0000,1

V09.9

mA1.9009045.0220

V99.1

mA1.9A0091.0100

V91.0

321

3

33

2

22

1

11

====

====

====

====

Ω

Ω

Ω

IIII

AR

VI

AR

VI

R

VI

T

Page 64: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เฉลยใบงานท 3 รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

56

แสดงวธคานวณคากาลงไฟฟา

mW719.82V09.9mA1.9

mW109.18V99.1mA1.9

mW281.8V91.0mA1.9

333

222

111

=×==

=×==

=×==

VIP

VIP

VIP

mW109.109mW719.82mW109.18mW281.8321 =++=++= PPPPT

หรอ mW2.109V12mA1.9 =×== EIP TT

7. เปรยบเทยบผลการทดลองระหวางคาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ 7.1 ผลการเปรยบเทยบคาแรงดนไฟฟา คาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ ผลคาแรงดนไฟฟาทไดจากการวดมคาใกลเคยงกน หรอ อาจมคาเทากนกบคาแรงดนไฟฟาทไดจากการคานวณ เกดจากการทดลองคาอาจจะมความผดพลาดอยในตวอปกรณ หรอเครองมอ 7.2 ผลการเปรยบเทยบคากระแสไฟฟา คาทไดจากการวดกบคาทไดจากการคานวณ ผลคากระแสไฟฟาทไดจากการวดมคาใกลเคยงกน หรอ อาจมคาเทากนกบคากระแสไฟฟาทไดจากการคานวณ เกดจากการทดลองคาอาจจะมความผดพลาดอยในตวอปกรณ หรอเครองมอ 8. นาผลการทดลองจากตารางท 3.1 มาพสจนตามสมบตวงจรขนานดงน

จากสมการ 321 VVVE ++=

∴ V99.11V09.9V99.1V91.0 =++=E

จากสมการ 321 IIIIT ===

∴ mA1.9321 ==== IIIIT .

จากสมการ 321 PPPPT ++=

mW109.109

mW719.82mW109.18mW281.8321

=

++=

++= PPPPT

Page 65: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

เฉลยใบงานท 3 รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 4 ชวโมง

57

สรปผลการทดลอง

คาความตานทานรวม ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ nT RRRRR K+++= 321

แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมแรงดนไฟฟาในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนยหาแรงดนไฟฟาได

nVVVVE K+++= 321

กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน nT IIIII K==== 321

กาลงไฟฟาทเกดทโหลดแตละสาขาของวงจร เมอนามารวมกนมคาเทากบกาลงไฟฟารวม nT PPPPP K+++= 321

คาถามทายการทดลอง

1. เมอนาตวตานทานมาตออนกรมกน ผลของคาความตานทานรวมในวงจรจะเปนอยางไร คาความตานทานรวม ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน

2. ผลรวมของแรงดนไฟฟาตกครอมในวงจรอนกรม มคาเทากบแรงดนไฟฟาทแหลงจายไฟฟา จรงหรอไม เพราะอะไร ผลรวมของแรงดนไฟฟาตกครอมในวงจรอนกรม มคาเทากบแรงดนทแหลงจายไฟฟาจรง เพราะแรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมแรงดนไฟฟาในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟ ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆจะมคาเทากบศนยหาแรงดนไฟฟา

nVVVVE K+++= 321

3. กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตวในวงจรอนกรมมคาเทากนจรงหรอไม เพราะอะไร กระแสไฟฟาทไหลผานตวตานทานแตละตวในวงจรอนกรมมคาเทากนจรง เพราะกระแสไฟฟาทไหล

ในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน

nT IIIII K==== 321

Page 66: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบเฉลยแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน

รหสวชา 2104-2002 วชา วงจรไฟฟากระแสตรง หนวยท 3

ชอหนวย วงจรไฟฟาแบบอนกรม จานวน 14 ขอ

ขอ เฉลย

1 ง

2 ค

3 ข

4 ง

5 ข

6 ค

7 ก

8 ก

9 ค

10 ง

ขอ เฉลย

1 ก

2 ง

3 ข

4 ค

5 ง

6 ก

7 ค

8 ง

9 ค

10 ข

58

หลงเรยน กอนเรยน

Page 67: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ใบสรปการประเมนผล รหส 2104-2002 ชอวชา วงจรไฟฟากระแสตรง สปดาหท 5

หนวยท 3 : วงจรไฟฟาแบบอนกรม

จานวน 4 ชวโมง

59

ชอ-สกล……………………………………………………………………………………………………..ชน……………..กลม……………

รายการประเมนผล คะแนนเตม คะแนนทได 1. แบบทดสอบกอนเรยน 10

2. ใบแบบฝกหด 50

3. ใบงาน 95

4. แบบทดสอบหลงเรยน 10

5. คณธรรม จรยธรรม 30

รวมคะแนน 195

ลงชอ………………………………………..…ผประเมน

(..…………................................) ………/…………/……….

Page 68: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

หนวยท 3 วงจรไฟฟาแบบอนกรมวชาวงจรไฟฟากระแสตรง 2104-2002

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 1

...?.. V

Page 69: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

จดประสงคการเรยนการสอนจดประสงคการเรยนการสอน

•จดประสงคทวไป เพอใหมความรและเขาใจการตอวงจรไฟฟาแบบอนกรมการคานวณหาคากระแสไฟฟา แรงดนไฟฟา ความตานทาน และกาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 2

Page 70: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

จดประสงคเชงพฤตกรรม1. บอกความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได2. บอกลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได3. คานวณหาคาความตานทานในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได4. คานวณหาคากระแสไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได5. คานวณหาคาแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาแบบอนกรมได6. คานวณหากาลงไฟฟาของวงจรไฟฟาแบบอนกรมได

จดประสงคการเรยนการสอนจดประสงคการเรยนการสอน

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 3

Page 71: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

สาระการเรยนรสาระการเรยนร

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 4

Page 72: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม3.1 ความหมายของวงจรไฟฟาแบบอนกรม การตอตวตานทานแบบอนกรม หมายถง การนาเอาตวตานทานตงแต

2 ตวขนไปมาตอเรยงลาดบกนไปในเสนวงจรเดยวกน โดยปลายดานหนงของตวตานทานตวแรกตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสอง และปลายอกดานหนงของตวตานทานตวทสองตอกบปลายดานหนงของตวตานทานตวทสามและตอถดกนไปเรอย ๆ ซงคาความตานทานรวมไดจากผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน

รปท 3.1 วงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 5

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT

+ + + +- - - -

I1 I2 I3 In

Page 73: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.2.1 แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน เปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆ จะมคาเทากบศนย”

รปท 3.2 แรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานวงจรอนกรม

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 6

E

R1 R2 R3 Rn

+

-

V1 V2 V3 Vn

IT+ + + +- - - -

nVVVVE K+++= 321

Page 74: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.2.2 กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน ดงรป

รป กระแสไฟฟาในวงจรอนกรมแสดงโดยสญลกษณ

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 7

E

R1

R2

R3

+

-

I1=2mA

I2=2mA

I3=2mA

A+ -

A

+

-

A +-

nT IIIII K==== 321

Page 75: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.2.3 คาความตานทานรวม (RT) ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมทไดจะมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 8

R1 R2 R3 Rn

RT

nT RRRRR K+++= 321

Page 76: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

3.2.4 กาลงไฟฟาทเกดขนทตวตานทานในแตละสาขาในวงจรเมอนามารวมกนกจะมคาเทากบกาลงไฟฟาทงหมด

ของวงจรnT PPPPP K321 ++=

เมอ P1

แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R1

P2

แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R2

P3

แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R3

Pn

แทน กาลงไฟฟาทเกดขนท R ตวสดทาย

3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม3.2 ลกษณะสมบตของวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 9

Page 77: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วงจรไฟฟาแบบอนกรม

คาแรงดนไฟฟาในวงจร

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 10

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

321 VVVE ++=

1111 RIRIV T ==

2222 RIRIV T ==

3333 RIRIV T ==

Page 78: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วงจรไฟฟาแบบอนกรมหาคากระแสไฟฟาในวงจร ไดจาก

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 11

3

3

2

2

1

1

321

R

V

R

V

R

V

R

E

IIII

T

T

===

===

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

Page 79: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

หาคาความตานทานรวม ไดจาก

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 12

วงจรไฟฟาแบบอนกรม

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

321 RRRRT ++=

Page 80: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

1

2

12

111R

ERIEIP ===

2

2

22

222R

ERIEIP ===

3

2

22

333R

ERIEIP ===

321 PPPPT ++=EIP TT =

หาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม ไดจาก

หรอ

3.3 การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 13

E

R1 R2 R3

+

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

I1 I2 I3

(P1) (P2) (P3)

Page 81: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

จงหาคาความตานทานรวมของวงจรตวอยางท 3.1

ตอบ

จากสมการวธทา

แทนคา

การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 14

R1=3Ω R2=5Ω R3=8Ω R4=10Ω

RT

Ω

ΩΩΩΩ

=

+++=

+++=

26

108534321 RRRRRT

Page 82: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.2 จงคานวณหาคา R4 เมอคาความตานทานรวมของวงจรเทากบ 100 ΩΩΩΩ

ตอบ

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 15การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

R1=20Ω R2=30Ω R3=15Ω R4 = ?

Ω

ΩΩΩΩ

=

−−−=

−−−=

+++=

35

1530201003214

4321

RRRRR

RRRRR

T

Tจากสมการ

จะได

Page 83: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.3 จงคานวณหาคาความตานทานระหวางจด A-C และ ระหวางจด B-D

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 16การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

RAC

R2=5Ω R1=2Ω

R7=7Ω R6=4Ω

R4=9Ω R3=8Ω

R8=6Ω

R5=3Ω

R9=9Ω

A B

C D

RBD

Ω

ΩΩΩΩΩ

Ω

ΩΩΩΩΩ

=

++++=

++++=

=

++++=

++++=

35

96398

21

74352

98543

76521

RRRRRR

RRRRRR

BD

AC

ตอบ

ตอบ

Page 84: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ก. ความตานทานรวม (RT) ข. กระแสไฟฟารวม (IT)

วธทา

ตอบ

ตอบ

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 17การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

100

553510321 RRRRT

TT

R

EI = A2.0

100

V20==

Ω

Page 85: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วธทา

จากขอ ข. IT = 0.2 A

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 18การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป ค. จงหาคาแรงดนไฟฟาตกครอมตวตานทานแตละตว (V1 , V2 , V3)

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

V2

10A2.011

=

×=

=

Ω

RIV T

V7

35A2.022

=

×=

=

Ω

RIV T

V11

55A2.033

=

×=

=

Ω

RIV T

ตอบตอบตอบ

Page 86: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 19การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป ง. จงหาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม

(P1 , P2 , P3 , PT)

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

W4.0

V2A2.011

=

×=

= VIP T

( )

W4.0

10A2.0 2

12

1

=

×=

=

Ω

RIP T

หรอ

(P1)

จากขอ ข. IT = 0.2 A และขอ ค. V1 = 2 V

Page 87: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 20การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป ง. จงหาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม

(P1 , P2 , P3 , PT)

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

หรอ

(P2)

W4.1

V7A2.022

=

×=

= VIP T

( )

W4.1

35A2.0 2

22

2

=

×=

=

Ω

RIP T

จากขอ ข. IT = 0.2 A และขอ ค. V2 = 7 V

Page 88: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 21การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป ง. จงหาคากาลงไฟฟาทตวตานทานแตละตวและกาลงไฟฟารวม

(P1 , P2 , P3 , PT)

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

W2.2

V11A2.033

=

×=

= VIP Tหรอ

(P3)

จากขอ ข. IT = 0.2 A และขอ ค. V3 = 11 V

( )

W2.2

55A2.0 2

32

3

=

×=

=

Ω

RIP T

Page 89: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

วธทา

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 22การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

ตวอยางท 3.4 จากวงจรไฟฟาในรป จ. กาลงไฟฟาทกาหนดใหของตวตานทานแตละตวเพยงพอหรอไม ถาไมเพยงพอตองใชอตรากาลง ตาสดเทาไร

E=20V +

-

V1 V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=10Ω

½ W R2=35Ω

½ W R3=55Ω

½ W

โหลด อตรากาลงทกาหนด

อตรากาลงทคานวณได

อตรากาลง ควรเลอกใชอตรากาลงตาสด

R1 0.5 W 0.4 W เพยงพอ 0.5 WR2 0.5 W 1.4 W ไมเพยงพอ 2 WR3 0.5 W 2.2 W ไมเพยงพอ 3 W

ตารางท 3.1 แสดงการพจารณาอตรากาลงตาสด

R2 และ R3 ถาใชตวตานทานขนาด 0.5 W จะมอตราทนกาลงไดไมเพยงพอกบกาลงไฟฟาทเกดขน เมอนาไปประกอบวงจรทาให R2 และ R3 เกดความเสยหายหรอไหมได

P1= 0.4 W P2= 1.4 W P3= 2.2 W

Page 90: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.5 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ก. ความตานทานรวม (RT)

วธทา

ตอบ

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 23การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=? +

-V1=10V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=2kΩ R2=3kΩ R3=600Ω

Ω

ΩΩΩ

=

++=

++=

k6.5

k6.0k3k2321 RRRRT

Page 91: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.5 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ข. กระแสไฟฟารวม (IT)

วธทา

ตอบ

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 24การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=? +

-V1=10V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=2kΩ R2=3kΩ R3=600Ω

3

3

2

2

1

1

321

R

V

R

V

R

V

R

E

IIII

T

T

===

===

1

1

R

VIT =

mA5

k2

V10

=

Page 92: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.5 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ค. แรงดนไฟฟาของแหลงจาย (E)

วธทา

ตอบ

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 25การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=? +

-V1=10V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=2kΩ R2=3kΩ R3=600Ω

V28

V3V15V10321

=

++=

++= VVVE

V15

k3mA522

=

×=

=

Ω

RIV T

V3

mV000,3

600mA533

=

=

×=

=

Ω

RIV TV28

k5.6mA5

=

×=

=

Ω

TT RIEหรอ

Page 93: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.5 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ง. กาลงไฟฟารวม (PT )

วธทา วธท 1

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 26การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=? +

-V1=10V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=2kΩ R2=3kΩ R3=600Ω

Wm50

V10mA511

=

×=

= VIP T

Wm75

V15mA522

=

×=

= VIP T

Wm15

V3mA533

=

×=

= VIP T

P1 = ? W P2 = ? W P3 = ? W

Page 94: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

ตวอยางท 3.5 จากวงจรไฟฟาในรป จงหาคา ง. กาลงไฟฟารวม (PT ) (ตอ)

ตอบ

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 27การคานวณหาคาตาง ๆ ในวงจรไฟฟาแบบอนกรม

E=? +

-V1=10V

V2 V3

IT

+ + +- - -

R1=2kΩ R2=3kΩ R3=600Ω

หรอ วธท 2

Wm140

Wm15Wm75Wm50321

=

++=

++= PPPPT

Wm140

V28mA5

=

×=

= EIP TT

PT = ? W

วธทา วธท 1(ตอ)

วธท 2 ไดคาตอบเรวดนะ คดตอนสอบเอาแบบนดกวา

Page 95: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

สรป

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 28

คาความตานทานรวม ของวงจรมคาเทากบผลรวมของคาความตานทานทกตวรวมกน ดงนนสงเกตไดวา คาความตานทานรวมคามากกวาคาความตานทานทมคามากทสดของการนามาตออนกรมกนเสมอ

nT RRRRR K+++= 321

สรป หนวยท 3 วงจรอนกรม

Page 96: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

สรป (ตอ)

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 29

แรงดนไฟฟาทตกครอมทตวตานทานแตละตวจะมคาแตกตางกน ขนอยกบคาความตานทานแตละตว เมอนาตวตานทานตอเปนวงจรไฟฟาปดแบบอนกรมแรงดนในวงจรจะเปนไปตามกฎแรงดนไฟฟาของเคอชอฟฟทกลาวไววา “ผลรวมทางพชคณตของแรงดนไฟฟาในวงจรไฟฟาปดใดๆจะมคาเทากบศนย” หาแรงดนไฟฟา

nVVVVE K+++= 321

สรป หนวยท 3 วงจรอนกรม

Page 97: Circuit วงจรไฟฟาแบบอนุกรม¸«น่วยที่-3... · เฉลยใบงานที่ 3 55 เฉลยแบบทดสอบก$อนเรียน

หนวยท 3 สปดาหท 5 ลาดบท 30

nT IIIII K==== 321

nT PPPPP K+++= 321

กระแสไฟฟาทไหลในวงจร มคาเทากนโดยตลอดไมวาจะไหลผานตวตานทานตวใดกตามทอยในวงจรอนกรมเดยวกน

กาลงไฟฟาทเกดทโหลดแตละสาขาของวงจร เมอนามารวมกนมคาเทากบกาลงไฟฟารวม

สรป (ตอ) สรป หนวยท 3 วงจรอนกรม