Ch Ng 3 Các Thu t Ng c b n

10
Chương 3 CÁC THUẬT NGỮ Cơ BẢN Thuật ngữ bằng tiếng Anh Thuật ngữ bằng tiếng Việt Agreement on Agriculture Hiệp định Nông nghiệp Agreement on Textiles and Clothing (ATC) Hiệp địiih Hàiig dệt và May mặc Agreement on Trade-Related Aspect of Intellectual Property Rights TRIPS ^ Hiệp địnli về các Khía cạnli liện quan đến Thương mại của Quyền Sở hữii trí tuệ General Agreement on Trade in Services (GATS) Hiệp định chung về Thương mại Dịch vụ General Council Đại hội đồng General Agreement on Tariff and Trade (GATT) Hiệp định Chung về 'ĩ'huế quan, và 'ĩhương mạỉ International Bank for Reconstruction and Development (IBRD) Ngân hàng Quốc tế Tái thiết và Phát triển International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID) Trung tâm Quốc tế Giải quyết Tranli chấp Đầu tư (ICSID) International Development Association (IDA) Hiệp hội Phát triển Quốc tế International Finance Corporation (IFC) Công ty Tài chính Quốc tế (IFC), ' Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) Cơ quan Bảo đảm Đầu tư Đa phương (MIGA) International Monetary Fund (IMF) Quĩ Tiền lệ Quốc tế International Trade Organization (ITO) Tổ chức Thương mại Quốc tể

description

a

Transcript of Ch Ng 3 Các Thu t Ng c b n

Chng 3 CC THUT NG C BN

Thut ng bng ting AnhThut ng bng ting Vit

Agreement on AgricultureHip nh Nng nghip

Agreement on Textiles and Clothing (ATC)Hip iih Hiig dt v May mc

Agreement on Trade-Related Aspect of Intellectual Property Rights TRIPS ^Hip nli v cc Kha cnli lin quan n Thng mi ca Quyn S hii tr tu

General Agreement on Trade in Services (GATS)Hip nh chung v Thng mi Dch v

General Councili hi ng

General Agreement on Tariff and Trade (GATT)Hip nh Chung v ''hu quan, v 'hng m

International Bank for Reconstruction and Development (IBRD)Ngn hng Quc t Ti thit v Pht trin

International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID)Trung tm Quc t Gii quyt Tranli chp u t (ICSID)

International Development Association (IDA)Hip hi Pht trin Quc t

International Finance Corporation (IFC)Cng ty Ti chnh Quc t (IFC), '

Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA)C quan Bo m u t a phng (MIGA)

International Monetary Fund (IMF)Qu Tin l Quc t

International Trade Organization (ITO)T chc Thng mi Quc t

Ministerial ConferenceHi nghi Bp trucmg

Most-Favored-Nation (MFN)Di ngp Toi hu quc

Multi-Fiber Arrangement Regarding International Trade in Textiles (MFA)Hip djnh v Bun bn Hng dt quc t da sgi

National treatment (NT)Di ngp Quc gia

Non-agricultural Market Access (NAMA)M cira (tip c^) thj trumg phi nng nghi$p

Normal trade relationQuan h thuofng m^i binh thufng

PredictabilityC th dy: don

Protocol of accessionNghi dinh thu gia nh$p

Singapore issuesCc van d Xinh-ga-po

Special and differential treatment (SDT)Di ngO dc bit v c phn bi^t

The final packageBO vn kin trn gi cui cng

Trade-Related Investment Measures Agreement (TRIMS)Hi^p dinh v cc Bi$n php Du tu lin quan dn Thuang m^i

Trade without discriminationKhng phn bi^t di xr trong thufOTig m^i

United NationsLien hifp quc

Working groupNhm cng tc

World Bank (WB)Ngn hng Th gii

WTO Council GeneralD^i hOi dng ca WTO

World Trade Organization (WTO)T chc Thuong m^i Th gii

GII THCH CC THUT NG QUAN TRNG

1. Nguyn tc khng phn bit i x bao gm thc thi i ng ti hu quc v i ng quc gia. i ng ti hu quc c ngha l dnh s u i nh nhau cho mi i tc. i ng quc gia c ngha l mt Thnh vin phi c ngha v i x bnh ng gia trong nc v nc ngoi. M rng ra, chnh ph phi c ngha v i x bnh ng gia mi i tc v thnh phn kinh t.

2. Thuofng mi ngy cng t do hn l mt nguyn tc xuyn sut GATT v WTO. GATT v tip theo cc hip nh ca WTO a ra cc iu khon v qui tc nhm rng buc v thc y cc nc thnh vin m ca th trng.

3. C th d on nhm hng ti to ra mt mi trng kinh doanh n nh v c th d on trong h thng thong mi a bin. WTO yu cu cc Thnh vin phi thc thi cc bin php bo m tnh minh bch trong h thng kinh t cng nh thng mi ca mnh.

4. Khuyn khch cnh tranh cng bng cng l si ch xuyn sut GATT v cc hip nh ca WTO. Cc nguyn tc ca h thng thng mi ca WTO, c bit l nguyn tc tc khng phn bit i x, l nn tng bo m s cnh tranh cng bng trong khun kh thng mi ca WTO.5. WTO sm ra nguyn tc i x c bit v khc bit (S&D) nhm h tr cc Thnh vin km pht trin, ang pht trin v c cc nn kinh t ang chuyn i. WTO cho php cc nc tiuc nhm ny c hng mt s u i khi thc hin cc cam kt ca minh.

6. Thu ho cc bin php phi thu quan theo qui nh: qui nh cc Thnh vin s khng c duy tr, vin n, hoc p dng li bt k cc bin php phi thu quan thuc loi c yu cu chuyn sang thu quan thng thng, nh hn ch nh lng vic nhp khu.

7. Cam kt m ca th trng hin hnh v ti thiu: Nhng cam kt ny nhm b sung cho bin php thu ho thc y t do ho thng mi. Cc Thnh vin a ra cam kt m ca th trng hin hnh v ti thiu thng qua thit lp hn ngch thu quan i vi hng nhp khu (trong hn ngch thu sut thp, ngoi hn ngch thu sut cao). Tuy nhin vic p dng hn ngch thu quan phi tun th nhng iu kin nht nh.

8. Nhng bin php t v c bit: Hip nh cho php t thu quan b sung trong mt s trng hp c bit, v d khi mc nhp khu tng qu nhanh, hoc gi mt hng nhp khu gim di mc gi no . Tuy nhin bin php ny ch c p dng mt cch hn ch.

9. Rng buc thu (thu ngng - Binding); Hip nh qui nh tt c cc quc gia phi t rng buc thu i vi tt c cc nng sn. Rng buc thu c ngha l mt Thnh vin phi a ra cam kt mc thu ti a v khng c tng thu qu mc tr mt s ngoi l.

10. H tr hp xaih l cy: l cc khon h tr khng lm bp mo hoc lm bp mo kling iig k thng mi. Loi h tr ny c php khng phi a vo cam kt.

11. H tr hp xanh da tri: gm cc khon tr trc tip cho ngi sn xut trong cc chomg trnh hn ch sn xut. Cc nc thuc EU, Nht Bn hay p dng loi tr cp ny.

12. H tr hp mu h phch: l nhng hnh ic h tr trong nc c xem l lm bp mo thng mi.

13. Quyn tc gi gm quyn i vi cc tc phm thuc lnh vc vn hc, ngh thut, khoa hc, chofng trnh my tnh v b su tp d liu bt lun c th hin di hnh thc no.

14. Quyn c lin quan n tc phm nh ngh s biu din tc phm v biu din ca cc ngh s; nh sn xut bn ghi m tc phm v tc phm ghi m ca h; v vic pht thanh truyn hnh vi cc chng trnh pht sng radio v truyn hnh.

15. Thng nhn l du hiu hoc tng th cc du hiu c kh nng phn bit hng ho hoc dch v ca mt doanh nghip vi hng ho hoc dch v ca cc doanh nghip khc.

16. Ch dn a l l nhng ch dn xc nh v hng ho c ngun gc t lnh th ca mt nc Thnh vin, hoc t khu vc hoc a phng thuc lnh th , nu cht lng, uy tn hoc c tnh ca hng ho ny ch yu do xut x quyt nh.

17. Kiu dng cng nghip c hiu l nhng c im bn ngoi ca sn phm nh hnh dng, ng nt, kiu cch v mu sc.

18. Bng sng ch c cp cho bt k mt sng ch no, d l sn phm hoc qui trnh thuc mi lnh vc cng ngh, vi iu kin sng ch phi mi, c trnh sng to v c kh nng p dng cng nghip.

19. Thu b (thu i khng) l thu nh vo hng ha phi nng nghip nhp khu c cho l c tr cp thuc loi b cm hoc c th b kin theo qui nh ca WTO.20. Mt hnh vi c coi l bn ph gi nu nh gi xut khu sn phm c xut khu t mt nc ny sang mt nc khc thp hn mc gi c th so snh c ca sn phm tofng t c tiu dng ti nc xut khu theo c iu kin thomg mi thng thng.

TM TT CHNG

1. Bn cnh vic m phn thnh lp T ch Thng mi Quc t (ITO) ngay sau Chin tranh th gii ln th II, 23 nc tin hnh m phn v thng mi quc t v k kt Hip nh Chung v Thu quan v Thng mi vo nm 1947 (GATT 1947). Sut 47 nni tn ti ca mnh, vi tnh cht l mt o lut quc t, GATT c vai tr qun tr h thng thomg mi a bin v c nhng ng gp to ln cho s tng trng vt bc ca thng mi quc t. Ngoi ra GATT to ra mt din n cho cc cuc m phn thng mi a bin.

2. Cc nguyn tc c bn ca h thng thng mi a bin ca WTO bao gm: Khng phn bit i x; Thcmg mi t do hn; C th d on; Khuyn khch cnh tranh cng bng; v Khuyn khch pht trin v ci cch kinh t.

3. C cu t chc ca WTO bao gm: Hi ngh B trng l c quan quyn lc cao nht ca WTO, gm i din ca tt c cc Thnh vin, hp t nht hai nm mt ln. i hi ng l c quan chp hnh ca WTO, gm i din ca tt c cc Thnh vin cp i s ca chnh ph. i Hi ng thc hin cc chc nng ca WTO gia hai k Hi ngh B trng, c nhim v gii quyt cng vic thng nht v thc hin cc chc nng khc c Hip nh WTO giao ph. Cc y ban, Hi ng chuyn trch. V Ban th k. Ban th k khng phi l mt c quan ra quyt nh v n thun l mt c quan hnh chnh, h tr k thut.

4. Qu nh ra quyt nh ca WTO c da trn nguyn tc ng thun. Khi c mt vn c trnh ln Hi ngh B trng hoc i hi ng thng qua, nu khng mt Thnh vin no c mt c kin phn i th c ngha l quyt nh c thng qua trn c s ng iun.

5. Vng m phn Uruguay i n k kt cc vn bn php l, ti Hi ngh B trng Marrakesh vo thng 4 nm 1994, to nn tng cho s tn ti v vn hnh ca WTO. Trong b hip nh , Hip nh Marrakesh l Hip nh khung, ng vai tr l hin chng ca WTO. Ngoi ra c bn ph lc c gi tr php l i km vi Hip nh ny (xem Hp 3.1). Ph lc 1 gm Ph lc lA v cc Hip nh a bin v thong mi hng ho, vi 13 hip nh; Ph lc IB v Hip nh chung v Thng mi Dch v v cc ph lc; v Ph lc 1C, Hip nh v cc Kha cnh lin quan n Thng mi ca Quyn S hu tr tu. Ph lc 2 v Tho thun v cc qui tc v th tc gii quyt tranh chp. Ph lc 3 v C ch r sot chnh sch thofng mi. Ph lc 4 v cc Hip nh thng mi nhiu bn, gm 4 hip nh.

6. Ti Hi ngh B trng Doha, Vng m phn u tin ca WTO, Vng m phn Doha, c khi xng. Vng m phn ny tip tc gii quyt nhng vn cn tn ti ca h thng thng mi a bin cha c gii quyt cc vng m phn trc . v thc cht Vng m phn Doha tp trung gii quyt cc vn v m ca th trng v cc qui tc ca WTO. WTO t ra mc tiu kt thc Vng m phn vo ngy 01 thng 01 nm 2005. Tuy nhin cho n nm 2015, Vng m phn vn ri vo b tc, do cha t c s ng thun trong vic ct gim thu nhp khu v h tr sn xut trong nc i vi hng nng sn.

7. Ngy 4 thng 1 nm 1995 WTO tip nhn n xin gia nhp ca Vit Nam. c gia nhp WTO, Vit Nam phi tin hnh cc phin m phn song phomg v a phcmg. Khi kt thc m phn song phng,

Vit Nam tng cng phi hon tt m phn vi 28 i tc. v m phn a phng, tng cng Vit Nam phi tri qua 14 phin m phn chnh thc vi Ban Cng tc. Phin u tin din ra vo cc ngy 30-31/ thng 7 nm 1998. Phin cui cng din ra vo ngy 26 thng 10 nm 2006. Trong qu trnh m phn, p ng cc yu cu ca m phn a phng, Vit Nam c nhng n lc vrt bc nhm hon thin h thng lut php v chnh sch ca mnh ph hp vi yu cu gia nhp WTO. Tng cng Vit Nam sa i v xy dng mi 25 lut v php lnh, trong c cc o lut mi c ban hnh, nh Lut Cnh tranh nm 2004, Php lnh Chng bn ph gi nm 2004, Lut u t nm 2005, Lut S hu tr tu nm 2005... Ngy 7 thng 11 nm 2006, i Hi ng hp ti Geneva xem xt v biu quyt kt np Vit Nam tr thnh thnh vin ca WTO. Sau khi hon thiih cc th tc php l cn thit, ngy 11 thng 01 nm 2007, Vit Nam chnh thc tr thnh Thnh vin i 150 ca T chc Thcmg mi Th gii.

8. B vn kin gia nhp ca Vit Nam bao gm cc ti liu: Ngh nh th v vic gia nhp WTO ca Vit Nam; Quyt nh ca i hi ng v vic gia nhp WTO ca Vit Nam; Bo co ca Ban Cng tc v vic gia nhp ca Vit Nam; Biu cam kt v thng mi hng ho (bao gm cam kt v thu nhp khu, hn ngch thu quan v tr cp nng nghip); v Biu cam kt c th v thcmg mi dch v. Cc cam kt ca Vit Nam c th qui thnh ba nhm ln l cc cam kt a phng, cc cam kt v m ca th trng hng ho v cc cam kt v m ca th trng dch v.

9. C ch gii quyt tranh chp ca WTO c da trn Tho iun v cc qui tc v th tc gii quyt tranh chp (DSU). C ch gii quyt tranh chp ca WTO c da trn bn nguyn tc: cng bng, nhanh chng, hiu qu v chp nhn c i yi cc bn tranh chp, ph hp vi mc tiu bo m cc quyn li v ngha v ca cc bn lin quan v ph hp vi cc hip nh thomg mi c lin quan.

CU HI N TP V THO LUN

1. GATT l g. GATT c vai tr nh th no i vi thng mi quc

t.

2. Gii thch cc nguyn tc c bn ca h thng thng mi ca WTO. Nhng nguyn tc c nh hng nh th no n hoch nh chnh sch cng nh thng mi quc t ca Vit Nam.

3. Trnh by tng quan h thng cc hip nh thcmg mi ca WTO. Gii thch vai tr ca cc hip nh trong h thng hip nh .

4. Trnh by ni dung ca Vng m phn Doha ca WTO. V sao hin nay Vng m phn ang b tc.

5. Tm tt qu trnh m phn gia nhp WTO ca Vit Nam.

6. Tm tt cc cam kt ca Vit Nam khi gia nhp WTO.7. C ch gii quyt tranh chp ca WTO da trn hip nh no v da trn nguyn tc no. Tm lc ni dung ca hip nh .

TI LIU THAM KHO

1. American Chamber of Commerce in Vietnam. .2. Nguyn Nh Bnh, (2008). Th ch thng mi quc t. Nh xut bn Vn ha - Thng tin.

3. Nguyn Nh Bnh, (2007). Tng quan v T chc Thng mi Th gii, trong MUTRAP, V tr, vai tr v c ch hot ng ca T chc Thng mi Th gii trong h thng thng mi a phng, Nh xut bn Lao ng - X hi.

4. B Cng Thng. BO CO TNG KT TNH HNH THC HIN NHIM v K HOCH NM 2007 V K HOCH NM 2008 CA NGNH CNG THNG. THNG 01/2008.

5. B K hoch v u t. Hip nh gia Cng Ho X Hi Ch Ngha Vit Nam v Hp Chng Quc Hoa K v Quan h Thng mi. http://www.mpi.gov.vn/portal/page/portal/bkhdt