Budzetsko_racunovodstvo.pdf

Podgorica, 2012.

BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO

JOVAN ĐURANOVIĆOMER MARKIŠIĆ

Crna GoraUPRAVA ZA KADROVE

PRIRUČNIK

IzdavačUprava za kadrove

UrednikSvetlana Vuković

AutoriJovan ĐuranovićOmer Markišić

RecezentProf. dr Gordana Paović - Jeknić

LektorDraško Vlahović

Dizajn i priprema za štampuStudio KNB, PodgoricaLidija Savković

ŠtampaDPC, Podgorica

Tiraž500 primjeraka

BUDŽETSKO RAČUNOVODST VOPRIRUČNIK

“Javne finansije moraju biti zdrave, budžet mora biti urav-notežen, javni dug mora biti smanjen, moramo se boriti protiv arogancije državne administracije i kontrolisati je. Pomoć drugim zemljama mora biti smanjena kako Rim ne bi bankrotirao, a na-rod mora naučiti raditi umjesto da živi od javne pomoći.”

Ciceronova preporuka iz 55. god. p. n. e.

5

SADRŽAJ

PREDGOVOR

1. BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO1.1 Propisi kojima se reguliše vođenje budžetskog računovodstva1.2 Način vođenja budžetskog računovodstva

1.2.1 Gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva1.2.2 Obračunska osnova vođenja budžetskog računovodstva1.2.3 Modifikovana gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva

1.3 Jedinstvena klasifikacija računa1.3.1 Ekonomska klasifikacija1.3.2 Funkcionalna klasifikacija

2. PRAKTIČNA PRIMJENA PROPISA IZ BUDŽETSKOG RAČUNOVODSTVA

2.1 Evidencija državne imovine2.1.1 Popis i procjena državne imovine

2.2 Računovodstvo izdataka2.2.1 Utvrđivanje amortizacije2.2.2 Primjer knjiženja nabavki i plaćanja opreme2.2.3 Primjer knjiženja materijala2.2.4 Postupak obračuna i knjiženja zarade, poreza i doprinosa2.2.5 Primjer knjiženja izdataka za tekuće održavanje2.2.6 Primjer knjiženja izdataka za kamate2.2.7 Evidencija subvencija2.2.8 Evidencija transfera

3. RAČUNOVODSTVO JAVNIH PRIHODA3.1 Primjer knjiženja poreza na dodatu vrijednost

8

11

12131516

16161722

25262829293030

3139404041

4344

6

47484950

55

63

6570727376

76

79

83

87

919293

9799123

164

187

4. DONOŠENJE, UPRAVLJANJE I IZVRŠENJE BUDŽETA4.1 Priprema i donošenje budžeta 4.2 Izvršenje i upravljanje budžetom

4.2.1 Službenici za finansije4.3 Postupak trošenja bužetskih sredstava putem javnih nabavki

5. FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI5.1 Izvještaj o novčanim tokovima po ekonomskoj klasifikaciji5.2 Izvještaj o novčanim tokovima potrošačkih jedinica5.3 Izvještaj o neizmirenim obavezama5.4 Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji5.5 Iskazivanje suficita i deficita5.6 Izvještavanje opština o planiranim i ostvarenim prihodima

i rashodima i budžetskom zaduženju

6. ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETA CRNE GORE

7. ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETA OPŠTINE

8. INFORMACIONI SISTEMI ZA BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO I FINANSIJSKO UPRAVLJANJE

9. UNUTRAŠNJA I EKSTERNA REVIZIJA U JAVNOM SEKTORU

9.1 Unutrašnja revizija9.2 Eksterna revizija

10. PRILOZI • Zakon o budžetu• Uputstvo o radu Državnog trezora• Pravilnik o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih iz-

vještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samo-uprave

• Pravilnik o razvrstavanju materijalne i nematerijalne imo-vine po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije budžetskih i vanbudžetskih korisnika

7

• Pravilnik o načinu dostavljanja i sadržaju podataka o prihodima, rashodima i budžetskom zaduženju jedinica lokalne samouprave

• Uputstvo za obračun bruto zarada• Naredba o načinu uplate javnih prihoda-izvod iz Naredbe-državni

prihodi• Zakon o državnoj imovini sa komentarom• Uredba o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari

i o popisu stvari u državnoj svojini • Uputstvo o bližem načinu vršenja popisa pokretnih i nepokretnih

stvari u državnoj svojini• Uredba o uslovima i načinu korišćenja objekata za reprezentativne

potrebe u svojini Crne Gore• Uredba o uslovima i načinu korišćenja prevoznih sredstava u svo-

jini Crne Gore• Uredba o prodaji i davanju u zakup stvari u državnoj imovini

11. ZAKLJUČAK

LITERATURA

190197

201221

252

261

265

268273

285

289

8

Jovan Đuranović, Omer Markišić

PREDGOVOR

Sistem vođenja budžetskog računovodstva i izvještavanja je kru-cijalan za upravljanje budžetom i postizanje finansijske odgovornosti u izradi i donošenju poslovnih politika i odluka, odnosno uravnoteže-nje budžetske potrošnje sa realno raspoloživim sredstvima. Stoga, da bi se osigurala kontrola zakonitog trošenja javnih sredstava, potrebno je pratiti korišćenje budžetskih apropijacija i to u svakoj od faza troše-nja sredstava. Budžetsko računovodstvo takođe obezbjeđuje relevantne informacije i podatke za izradu analiza o racionalnom i ekonomičnom trošenju budžetskih sredstava. Priručnik Budžetsko računovodstvo ima za svrhu da državnim služ-benicima i namještenicima pruži dovoljan obim informacija radi lakšeg snalaženja u praktičnom obavljanju poslova iz oblasti budžetskog raču-novodstva i poslova kontrole i revizije u javnom sektoru. Priručnik sadrži osnovne zakonske i podzakonske propise i međuna-rodne standarde za javni sektor, sa osnovnim objašnjenjima i komentari-ma. Takođe je sistematizovan i hronološki opisan postupak neophodnih operacija kod obavljanja finansijsko-računovodstvenih poslova u držav-nim organima, organima državne uprave, vanbudžetskim fondovima i jedinicama lokalne samouprave. Osim teoretskog objašnjenja propisa, simulirani su i praktični pri-mjeri sprovođenja računovodstvenih transakcija, što će omogućiti kori-snicima Priručnika da lakše savladaju teoretska i praktična znanja iz ove oblasti. Kao krajnji cilj budžetskog računovodstva, u ovom Priručniku obrađena je i oblast finansijskog izvještavanja. Pored računovodstvenih tehnika i finansijskih procedura, u Priruč-niku su date i osnovne napomene i uputstva koje se odnose na procedu-re javnih nabavki, koje predstavljaju značajan segmet budžetske potroš-nje i radnu obavezu, kako zaposlenih državnih službenika koji se bave računovodstveno-finansijskim poslovima, tako i kontrolnih organa koji se bave kontrolom, odnosno revizijom trošenja budžetskih sredstava. Osim Predgovora, Priručnik sadrži i sledeće cjeline:

• Budžetsko računovodstvo• Praktična primjena propisa iz budžetskog računovodstva• Računovodstvo javnih prihoda• Finansijski izvještaji• Završni račun budžeta Crne Gore

9

BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO - PRIRUČNIK

• Završni račun budžeta opštine• Unutrašnja i eksterna revizija u javnom sektoru• Zaključak• Literatura

Kao prilozi Priručniku daju se Zakon o budžetu - organski sa os-novnim komentarom Zakona o državnoj imovini sa osnovnim komen-tarom, aktuelne uredbe, uputstva i pravilnici koji se odnose na računo-vodstvo javnog sektora - posebno evidenciju, procjenu i raspolaganje državnom imovinom. Priručnik je namijenjen, prije svega, polaznicima seminara koje orga-nizuje Uprava za kadrove, kandidatima za polaganje ispita za državnog revizora. Priručnik može korisno poslužiti i svim zaposlenim u budžet-skim institucijama koje se bave računovodstveno-finansijskim pitanjima (škole, fakulteti, sudovi, tužilaštva, institucije kulture, zdravstva /bolnice, domovi zdravlja/, institucije socijalne i dječje zaštite, lokalne samoupra-ve i dr). Autori izražavaju zahvalnost izdavaču, Upravi za kadrove, i recen-zentu, prof. dr Gordani Jeknić Paović. Autori će biti zahvalni na svim primjedbama i sugestijama koje do-biju od korisnika Priručnika.

AutoriJovan Đuranović

Omer Markišić

U Podgorici, januar 2012. godine

BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO

1

12


1 BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO

1.1 Propisi kojima se reguliše vođenje budžetskog računovodstva

Državni organi, organi državne uprave, organi lokalne samouprave i državni fondovi dužni su da vode poslove budžetskog računovodstva u skladu sa propisima Crne Gore i Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor. Propisi Crne Gore kojima se reguliše način i postupak vođenja budžetskog računovodstva i finansijskog izvještavanja su: 1. Zakon o budžetu (“Sl. list RCG”, br. 40/01 i 71/05, 13/08, 53/09);2. Zakon o državnoj imovini Crne Gore (“Sl. list RCG”, br. 21/09);3. Zakon o finansiranju lokalne samouprave (“Sl. list CG”, br. 42/03 i 44/03, “Sl. list CG“, br. 05/08 i 74/10);4. Uredba o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari i popis stvari u državnoj svojini (“Sl. list CG”, br. 13/10);5. Uredba o naknadi troškova državnim službenicima i namještenicima (“Sl. list CG“, br. 57/11);6. Uputstvo o bližem načinu vršenja popisa pokretnih i nepokretnih stvari (“Sl. list CG“, br. 47/11); 7. Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (“Sl. list RCG”, br. 37/05 i 81/05);8. Pravilnik o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave (“Sl. list CG”, br. 32/10 i 14/11);9. Uputstvo o radu Državnog trezora (“Sl. list CG”, br. 80/08);10. Pravilnik o poreskom knjigovodstvu (“Sl. list RCG”, br. 81/06); 11. Pravilnik o razvrstavanju materijalne i nematerijalne imovine po gru-pama i metodama za utvrđivanje amortizacije budžetskih i vanbudžet-skih korisnika (“Sl. list RCG”, br. 32/03);12. Naredba o načinu uplate javnih prihoda (“Sl. list RCG”, br. 81/06, “Sl. list CG“, br. 32/11);13. Pravilnik o načinu dostavljanja i sadržaju podataka o prihodima, rashodima i budžetskom zaduživanju jedinica lokalne samouprave (“Sl. list Crne Gore”, br. 26/11);

13


Zakonom o budžetu reguliše se donošenje budžeta, evidencija i upravljanje budžetom, pripremanje, planiranje i izvršenje budžeta, zaj-movi i garancije, unutrašnja kontrola i računovodstvo budžeta i poslovi Državnog trezora. Zakonom o državnoj imovini, pored uređivanja postupka kori-šćenja, upravljanja i raspolaganja stvarima i drugim dobrima u državnoj svojini koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi, reguliše se i vođenje evidencije o stanju i kretanju te imovine, u skladu sa Međuna-rodnim računovodstvenim standardima. Zakonom o finansiranju lokalne samouprave uređuju se izvori sredstava, način finansijskog izravnanja i korišćenja uslovnih dotacija, kao i način finansiranja sopstvenih poslova lokalne samouprave, zaduži-vanje i trezorsko poslovanje lokalne samouprave. Trezorsko poslovanje lokalne samouprave ogleda se u obavljanju sljedećih funkcija:

• finansijsko planiranje;• upravljanje gotovinskim sredstvima;• kontrola rashoda;• upravljanje dugom i• budžetsko računovodstvo i izvještavanje.

U pogledu ostalih pitanja koja nijesu regulisana Zakonom o finansi-ranju lokalne samouprave, a odnose se na funkcionisanje trezorskog po-slovanja lokalne samouprave, primjenjuju se odredbe Zakona o budžetu.

1.2 Način vođenja budžetskog računovodstva

Računovodstveno poslovanje budžeta i budžetskih korisnika Crne Gore, državnih fondova i budžeta opština predstavlja knjigovodstveno evidentiranje i izvještavanje o poslovnim promjenama koje se odnosi na:1. Evidencije tekućih izdataka (izdaci materijala, roba i usluga, zarade i druga lična primanja zaposlenih) 2. Evidencije kapitalnih izdataka (materijalna i nematerijalna ulaganja)3. Evidencije finansiranja aktivnosti (hartije od vrijednosti, kreditna za-duženja i druge finansijske aktivnosti) i4. Evidencije transfera5. Evidencija imovine i obaveza. Evidencija, tj. knjigovodstvo nije samo sebi cilj, već da obezbijedi

14


tačnu, objektivnu i blagovremenu informaciju o stanju imovine, oba-veza i rezultatu poslovanja kod subjekta koji je dužan da vodi poslovne knjige. Računovodstvo budžeta u Crnoj Gori koncipirano je na sistemu evidencije gotovinskih i negotovinskih transakcija, tzv. modifikovana gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva. Evidentiranje poslovnih promjena vrši se na osnovu vjerodostojne i tačne računovodstvene dokumentacije. Materijalna osnova za vođenje poslovnih knjiga je računovodstvena dokumentacija. Formiranje raču-novodstvenih dokumenata vrši se u momentu nastanka poslovne pro-mjene. Računovodstvena dokumentacija mora nedvosmisleno i istinito predstavljati i odražavati poslovnu promjenu i obuhvatiti sve podatke potrebne za unos u poslovne knjige. Smatra se da je isprava ili dokumentacija uredna kad se iz nje ned-vosmisleno može utvrditi mjesto i vrijeme njenog sastavljanja i njen materijalni sadržaj – na primjer, u prometu roba i usluga u dokumentu treba da bude pojedinačno navedena vrsta, količina i cijena obavljene usluge ili isporučene robe, kao i datum kad je ista obavljena, odnosno isporučena. Vjerodostojna je isprava ona koja potpuno i istinito odražava nasta-lu poslovnu transakciju. Računovodstvena dokumentacija koja cirkuliše u obligacionom od-nosu između povjerioca i dužnika, da bi bila vjerodostojna i uredna, mora sadržati uglavnom slijedeće bitne podatke:

• datum i mjesto izdavanja isprave • naziv i redni broj isprave• naziv i adresu izdavaoca i primaoca isprave • kratak opis poslovnog događaja• količina, ako se radi o robi ili materijalu • vrijednost poslovnog događaja, pojedinačno za svaku stavku i uku-

pan iznos poslovnih događaja • imena lica koja učestvuju u izvršavanju poslovnog događaja• potpis i pečat ovlašćenih osoba (izdavaoca isprave)

Prema tome, računovodstvo treba da obezbijedi najbitnije informacije o poslovanju subjekta koji je dužan da vodi knjigovodstvenu evidenciju. Računovodstvo u suštini predstavlja podršku upravljanju i rukovođenju, jer su njegove informacije naročito važne prilikom donošenja poslovnih odluka i kontrole poslovanja. Takođe, računovodstvo obezbjeđuje i in-

15


formacije o poslovanju subjekta (potrošačke jedinice budžeta Republike ili opštine, državnih fondova i slično), koje se prezentiraju državnim organima i javnosti. Da bi se ovaj cilj ostvario, zadatak računovodstva je da sakupi, klasifikuje i registruje poslovne promjene koje se odnose na prihode, rashode, imovinu, obaveze i potraživanja budžeta i budžetskih korisnika. Računovodstveno poslovanje u organima državne uprave, državnim fondovima i jedinicama lokalne samouprave, uspostavljeno je na osnovu Zakona o budžetu, Zakona o imovini Republike Crne Gore, Pravil-nika o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, Pravilnika o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave i Međunarodnih računovodstve-nih standarda za javni sektor. U međunarodnoj praksi i teoriji vođenja računovodstvenih evidenci-ja i načinu finansijskog izvještavanja u javnom sektoru (državnim orga-nima, fondovima i organima lokalne samouprave), uspostavljen je jedan od tri metoda, i to na:1. gotovinskoj osnovi,2. obračunskoj osnovi i 3. modifikovanoj gotovinskoj osnovi.

1.2.1 Gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva

Gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva zasniva se na evidenciji transakcija ili događaja u momentu isplate ili naplate gotovi-ne. U Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor, u tački 1.2.2, data je definicija i objašnjenje vođenja računovodstva na gotovinskoj osnovi: „Prema gotovinskoj osnovi računovodstva, transak-cije i događaji se priznaju tek kada entitet primi ili isplati gotovinu. Finansijski izvještaji pripremljeni prema gotovinskoj osnovi, obezbjeđu-ju čitaocima informacije o izvorima gotovine primljene tokom perioda, svrsi upotrebe gotovine i o gotovinskim saldima na datum izvještavanja. Fokus mjerenja u finansijskim izvještajima jesu gotovinska salda i nasta-le promjene. Napomene uz finansijske izvještaje mogu pružiti dodatne informacije o obavezama, kao što su plative obaveze i pozajmice, kao i o određenoj negotovinskoj imovini, kao što su potraživanja, ulaganja i nekretnine, postrojenja i oprema”.(1)

1 Međunarodni računovodstveni standardi za javni sektor, 2004. godina, str. 532

16


1.2.2 Obračunska osnova vođenja budžetskog računovodstva

Obračunska osnova vođenja budžetskog računovodstva prema MRS za javni sektor, predstavlja računovodstvenu osnovu prema kojoj se tran-sakcije i druga događanja priznaju u trenutku njihovog nastanka (a ne samo kada se primi ili izda gotovina ili ekvivalent gotovine). Zbog toga se transakcije i događaji računovodstveno evidentiraju i priznaju u fi-nansijskim izvještajima za period na koji se odnose. Elementi koji se priznaju po obračunskoj osnovi su imovina, obaveze, neto imovina, ka-pital, prihod i rashod. Dokumentacija na osnovu koje se sprovode ove transakcije su fakture, računi, otpremnice, nalozi za plaćanje, čekovi i druga dokumenta koja prate nastanak poslovne promjene.

1.2.3 Modifikovana gotovinska osnova vođenja budžetskog računovodstva

Modifikovana gotovinska osnova vođenja budžetskog računovod-stva podrazumijeva vođenje evidencije o primicima i izdacima na go-tovinskoj osnovi, a imovina i obaveze se evidentiraju na obračunskoj osnovi. Budžetsko računovodstvo, u skladu sa važećim propisima Crne Gore, vodi se na modifikovanoj gotovinskoj osnovi. Danas u Evropi sve više zemalja prihvata obračunski sistem vođe-nja budžetskog računovodstva, jer je metoda sveobuhvatnija i pruža više relevantnih informacija koje mogu poslužiti kod planiranja budžeta i vođenja makroekonomske politike. Iz navedenih razloga, Crna Gora treba da teži da uspostavi obračunski sistem vođenja budžetskog raču-novodstva, za čije uspostavljanje treba obezbijediti zakonsku infrastruk-turu, organizaciono prilagođavanje i kadrovsku osposobljenost.

1.3 Jedinstvena klasifikacija računa

Saglasno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Crne Gore, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, prezen-tacija planiranja i izvršenja budžeta uspostavljena je u skladu sa međuna-rodnom standardnom klasifikacijom, definisanom u GFS (Government Finance Statistics).

17


Statistički sistem klasifikacije budžetskih izdataka i primitaka – GFS sistem, za potrebe izvještavanja javnog sektora, uspostavio je Me-đunarodni monetarni fond (MMF). U skladu sa raznovrsnim potrebama formulisanja politike izvješta-vanja budžetskog upravljanja, javni izdaci se generalno klasifikuju u skladu sa sljedećim kategorijama:

• Funkcijama koje obavlja Vlada, klasifikovanim na nivou osnovne djelatnosti,

• Organizacionoj strukturi,• Ekonomskim kategorijama,• Programskim zahtjevima.

Budžetsko računovodstvo u Crnoj Gori vodi se na nivou navedenih kategorija, na modifikovanoj gotovinskoj osnovi. I budžet Crne Gore, budžeti državnih fondova i budžeti jedinica lokalne samouprave planiraju se i izvršavaju na jedinstven način u skladu sa računima dodijeljenim po ekonomskoj, funkcionalnoj, organizacionoj i programskoj klasifikaciji, propisanoj Pravilnikom o jedinstvenoj klasi-fikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština. Ekonomska, funkcionalna i organizaciona klasifikacija su obavezu-juće u postupku planiranja i izvršenja budžeta. Programska klasifikacija primjenjuje se kod programskog budžeta. Organizaciona i programska klasifikacija uređuju se u skladu sa ad-ministrativnom organizacijom i programskim sadržajem budžeta. Jed-nom dodijeljen naziv programu i računski broj ne mogu se mijenjati.

1.3.1 Ekonomska klasifikacija

Ekonomska klasifikacija budžeta strukturirana je po vrstama budžet-skih izdataka. Za potrebe fiskalne analize, na primjer, potrebno je razli-kovati, sa aspekta ekonomske klasifikacije, izdatke za plaćanje kamata, koja ima tretman troškova, u odnosu na izdatak otplate zajmova, koji predstavlja transakciju finansiranja, ili tekuće izdatke - od kapitalnih izdataka. Ekonomska klasifikacija sadrži: klasu, kategoriju, grupu, sintetiku, analitiku i subanalitiku. Subanalitika nije ograničena i može se poveća-vati u skladu sa potrebama budžeta Države, budžeta državnih fondova

18


i budžeta opština. Planiranje je obavezujuće po klasi, kategoriji, grupi i sintetici, dok se izvršavanje budžeta iskazuje do nivoa analitike i subana-litike. Planiranje primitaka, po potrebi, može se vršiti po analitici i suba-nalitici. Stanje imovine i obaveza, u skladu sa navedenim Pravilnikom, iskazuje se po klasi, kategoriji, grupi i sintetici. Stanje imovine i obaveza može se pratiti po analitici i subanalitici, prema potrebi budžeta Države, budžeta vanbudžetskih fondova i budžeta opština.Klase na kojima se iskazuju obaveze, stanje imovine, kapital, izdaci i primici Stanje imovine, obaveza i kapitala budžeta Crne Gore, budžeta dr-žavnih fondova i budžeta opština, iskazuje se na sljedećim klasama: 0 – Nefinansijska imovina; 1 – Finansijska imovina; 2 – Obaveze 3 – Kapital

Planiranje, odobravanje potrošnje i isplate u toku fiskalne godine budžeta Crne Gore, budžeta državnih fondova i budžeta opština, iska-zuju se na sljedećim klasama: 4 – Izdaci 5 – Korektivni računi.

Planiranje primitaka i ostvareni priliv u toku fiskalne godine budže-ta Crne Gore, budžeta državnih fondova i budžeta opština, iskazuju se na sledećim klasama: 7 – Primici 9 – Korektivni računi.

Planiranje i izvršenje budžeta vrši se po jedinstvenoj klasifikaciji ra-čuna za budžet, i to po:

• Ekonomskoj klasifikaciji računa, • Funkcionalnoj klasifikaciji računa,• Organizacionoj klasifikaciji računa i• Programskoj klasifikaciji računa.

Ekonomska klasifikacija računa vodi se na nivou:– klase....................................................................0– kategorije...........................................................00

19


– grupe...............................................................000– sintetike.........................................................0000– analitike.......................................................00000– subanalitike...............................................000000

Na osnovu navedenog, može se zaključiti da je po ekonomskoj klasi-fikaciji propisano da se obaveze, imovina, izdaci i primici iskazuju preko 9 klasa, i to: Klasa 0 – Nefinansijska imovina Klasa 1 – Finansijska imovina Klasa 2 – Obaveze Klasa 3 – Kapital Klasa 4 – Izdaci Klasa 5 – Korektivni račun Klasa 7 – Primici Klasa 9 – Korektivni račun

Nefinansijska imovina – klasa 0 dijeli sa na dvije kategorije, i to: 01 i 02. Kategorija 01 – Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima dijeli se na sljedeće grupe: 011 – Infrastruktura od opšteg značaja 012 – Lokalna infrastruktura 013 – Građevinski objekti 014 – Zemljište 015 – Oprema

Kategorija 02– Nefinansijska imovina u zalihama ima samo jednu grupu: 021 – zalihe

Finansijska imovina – klasa 1 dijeli se na sljedeće grupe računa: 111 – Konsolidovani račun 112 – Hartije od vrijednosti 113 – Pozajmice i krediti 114 – Date garancije

20


Obaveze – klasa 2 dijeli se na sljedeće kategorije i grupe: 21 – Obaveze za tekuće izdatke 211 – Obaveze za bruto zarade 211-1 Obaveze za neto zarade 211-2 Obaveze za poreze 211-3 Obaveze za doprinose 212 – Obaveze za ostala lična primanja 213 – Obaveze za materijal i usluge 214 – Obaveze za tekuće održavanje 215 – Obaveze za kamate 216 – Obaveze za rentu 217 – Obaveze za subvenciju 218 – Ostale obaveze za izdatke 22 – Obaveze po transferima za socijalnu zaštitu 221 – Prava iz oblasti socijalne zaštite 222 – Obaveze za isplatu tehnoloških viškova 223 – Obaveze za prava iz oblasti PIO 224 – Obaveze za ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 23 – Obaveze za transfere institucijama i pojedincima 24 – Obaveze za kapitalne izdatke 25 – Obaveze po osnovu pozajmica i kredita 26 – Obaveze po osnovu otplate dugova 27 – Obaveze iz rezervi 271 – Obaveze iz tekuće budžetske rezerve 272 – Obaveze iz stalne budžetske rezerve

Kapital – klasa 3Na klasi 3 – kapital iskazuje se neto iznos imovine Kapital = Aktiva – Obveze iz pasive 31 – Kapital iz prethodne godine 32 – Kapital u toku fiskalne godine 33 – Smanjenje vrijednosti kapitala u toku fiskalne godineI z d a c i – klasa 4 dijeli se na sledeće kategorije i grupe: 41 – Tekući izdaci 411 – Bruto zarade (neto + porezi + doprinosi) 412 – Ostala lična primanja 413 – Rashodi za materijal i usluge 414 – Tekuće održavanje

21


415 – Kamate 416 – Renta 417 – Subvencije 418 – Ostali izdaci 42 – Transferi za socijalnu zaštitu 421 – Prava iz oblasti socijalne zaštite 422 – Sredstva za tehnološke viškove 423 – Prava iz oblasti PIO 424 – Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 43 – Transferi institucijama, pojedincima i nevladinom sektoru 431-1 – Transferi javnim institucijama 431-2 – Transferi nevladinim organizacijama, političkim partijama 431-3 – Transferi pojedincima 431-4 – Transferi Republičkom fondu PIO 413-5 – Transferi Republičkom fondu zdravstva 413-6 – Transferi Zavodu za zapošljavanje Crne Gore 413-7 – Transferi opštinama 44 - Kapitalni izdaci 441-1 – Izdaci za infrastrukturu od opšteg značaja 441-2 – Izdaci za lokalnu infrastrukturu 441-3 – Izdaci za građevinske objekte 441-4 – Izdaci za uređenje zemljišta 441-5 – Izdaci za opremu 441-6 – Investiciono održavanje 441-7 – Izdaci za zalihe 45 – Pozajmice i krediti 46 – Otplata dugova 47 – RezerveKorektivni računi – klase 5 namijenjeni su evidentiranju isplata koje se odnose na izdatke vezane za povećanje vrijednosti finansijske i nefinan-sijske aktive, kao i smanjenje obaveza u bilansu stanja.P r i m i c i – klasa 7 dijeli se na sljedeće kategorije i grupe: 71 – Tekući prihodi 711 – Porezi 712 – Doprinosi 713 – Takse 714 – Naknade

22


715 – Ostali prihodi 72 – Primici od prodaje imovine 721 – Primici od prodaje nefinansijske imovine 722 – Primici od prodaje finansijske imovine 73 – Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine 731 – Sredstva od otplate kredita 732 – Sredstva prenesena iz prethodne godine 74 – Donacije i transferi 75 – Pozajmice i krediti

Korektivni računi – klase 9 Korektivni račun – klase 9 namijenjen je evidentiranju primitaka koji se odnose na priliv ostvaren prodajom finansijske i nefinansijske imovine, uzetih pozajmica i emitovanih hartija od vrijednosti, kao i evi-dentiranje povećanja obaveza u bilansu stanja.

1.3.2 Funkcionalna klasifikacija

Izdaci po funkcionalnoj klasifikaciji iskazuju se po klasi, kategoriji i grupi. Funkcionalna klasifikacija sadrži sljedeće klase: 01 – Opšte javne službe 02 – Odbrana 03 – Javni red i bezbjednost 04 – Ekonomski poslovi 05 – Zaštita životne sredine 06 – Poslovi stanovanja i zajednice 07 – Zdravstvo 08 – Sport, kultura i religija 09 – Obrazovanje 10 – Socijalna zaštiita Treba imati u vidu da je Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji ra-čuna za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština, propisana obaveza za budžetske korisnike da budžetsko raču-novodstvo organizuju na nivou sintetike i analitike, a po potrebi i na nivou subanalitike. Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike,

23


budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština primjenjuje se i na nezavisna regulatorna tijela (agencije i sl.) i druge institucije ustanov-ljene zakonom, a koje se finansiraju iz doprinosa, namjenskih poreza ili drugih javnih prihoda.

PRAKTIČNA PRIMJENA PROPISA IZ BUDŽETSKOG RAČUNOVODSTVA

2

26


2 PRAKTIČNA PRIMJENA PROPISA IZ BUDŽETSKOG RAČUNOVODSTVA

2.1 Evidencija državne imovine

Saglasno čl. 41. Zakona o državnoj imovini Crne Gore, državna imovina se evidentira u skladu sa Međunarodnim računovodstvenim standardima (MRS). Evidentiranje državne imovine po MRS znači da je organizacija računovodstva imovine zasnovana na obračunskoj osno-vi. U cilju operacionalizacije ovakvog zakonskog rješenja doneseni su podzakonski akti od strane Vlade i Ministarstva finansija. Vlada je do-nijela Uredbu o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stva-ri i o popisu stvari u državnoj svojini. Ministarstvo finansija donijelo je Uputstvo o bližem načinu vršenja popisa pokretnih i nepokretnih stvari. Državni organi, organi lokalne samouprave i javne službe čiji je osni-vač Crna Gora, odnosno opština, vode evidenciju o stanju i promjenama na pokretnim i nepokretnim stvarima i hartijama od vrijednosti u dr-žavnoj svojini i vrše njihov popis na način utvrđen navedenom uredbom i uputstvom. Evidenciju državne imovine posebno vode državni organi i jedinice lokalne samouprave, kao korisnici državne imovine, podatke dostavljaju Upravi za imovinu, na osnovu kojih Uprava uspostavlja registar nepo-kretnosti za cjelokupnu imovinu sa kojom raspolaže Crna Gora. U posebnoj evidenciji pokretnih stvari, koje se koriste za ostvarivanje funkcija organa, upisuju se: oprema, prevozna sredstva i druge pokretne stvari koje koriste organi za ostvarivanje funkcije. Takođe se uspostavlja posebna evidencija nepokretnih stvari koje se koriste za ostvarivanje funkcija organa sa sljedećim podacima: poslov-ne zgrade, garaže, reprezentativni objekti, stanovi za službene potrebe i drugi građevinski objekti. Prirodna bogatstva, dobra u opštoj upotrebi, predmeti istorijsko-do-kumentarne, umjetničke i kulturne vrijednosti i druga imovinska prava kojima raspolaže Crna Gora, odnosno opština, vode se u registru nepo-kretnosti i jedinstvenoj evidenciji državne imovine, koju vodi Uprava za imovinu. Knigovodstvena evidencija pokretnih i nepokretnih stvari, i harti-ja od vrijednosti vodi se u knjigovodstvu organa koji te stvari koristi na osnovu vjerodostojne knjigovodstvene dokumentacije, u skladu sa

27


propisima o računovodstvu, jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Države i opština, i razvrstavanju imovine po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije. Jedinstvena evidencija prirodnih bogatstava, dobara u opštoj upo-trebi i drugih dobara od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora, odnosno opština, vodi se na osnovu popisa, odnosno identifikacije tih stvari, procjene njihove vrijednosti, podataka iz katastra nepokretnosti i drugih podataka i prateće dokumentacije, koju su dužni da obezbijede i dostave organi u čijoj su nadležnosti te stvari, u rokovima propisanim Zakonom o državnoj imovini. Jedinstvena evidencija nepokretnih stvari državne imovine odvojeno sadrži podatke o nepokretnim stvarima:

• kojima raspolaže Crna Gora• kojima raspolažu opštine• kojima upravljaju javne službe čiji je osnivač Crna Gora, ili čiji je

osnivač opština• koje su stečene zajedničkim ulaganjima.

Državni organi, organi lokalne samouprave i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština, podatke iz evidencija dostavljaju Upravi, na propisanim obrascima, koji su propisani navedenom ured-bom i to na :- Obrascu „PS - 1“ za pokretne stvari (oprema, prevozna sredstva i dru-ge pokretne stvari koje koriste organi za ostvarivanje funkcije);- Obrascu „PS - 2“ za pokretne stvari (predmeti istorijsko-dokumen-tarne, umjetničke i kulturne vrijednosti i druga imovinska prava kojima raspolaže Crna Gora, odnosno opština);- Obrascu „NS - 1“ za nepokretne stvari (poslovne zgrade, garaže, re-prezentativni objekti, stanovi za službene potrebe i drugi građevinski objekti koje koriste organi za ostvarivanje funkcije);- Obrascu „NS - 2“ za nepokretne stvari (prirodna bogatstva, dobra u opštoj upotrebi i druga dobra od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora); Oblik i sadržaj navedenih obrazaca dat je u Uredbi o načinu vođenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari i popisu stvari u državnoj svo-jini, koja je sastavni dio ovog Priručnika.

28


2.1.1 Popis i procjena državne imovine

Popis stvari u državnoj svojini vrši se godišnje i vanredno. Organ koji koristi stvari u državnoj svojini dužan je da izvrši redovni godišnji popis sa stanjem na 31. decembar za godinu za koju se vrši popis, radi usklađivanja stanja iz knjigovodstvenih evidencija sa stvarnim stanjem. Vanredni popis vrši se po potrebi i u slučajevima ukidanja organa, spajanja sa drugim organom i drugim slučajevima. Popis državne imovine obavlja Komisija, obrazovana od strane star-ješine organa. Aktom o obrazovanju Komisije, određuje se rok u kojem se popis ima obaviti i rok za dostavljanje izvještaja o izvršenom popisu sa popisnim listama. Podaci o popisu pokretnih i nepokretnih stvari unose se u popisne liste pojedinačno, u naturalnim iskazima (bliži naziv, vrsta i opis stvari), na osnovu utvrđenog stvarnog stanja, i u novčanim iskazima, na osno-vu knjigovodstvenog stanja. Nakon fizički izvršenog naturalnog popisa imovine, komisija upoređuje stvarno stanje, nađeno po popisu, sa knji-govodstvenim stanjem, iskazano u naturalnom i vrjedonosnom iznosu. Popisne liste su knjigovodstvena dokumenta, čiju vjerodostojnost potpisima potvrđuju članovi popisne komisije. Podaci o popisu prirodnog bogatstva, dobara u opštoj upotrebi i predmetima istorijsko-dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijednosti i drugim imovinskim pravima kojima raspolaže Crna Gora, odnosno opština, unose se u obrasce „PS-2 i NS-2“ na osnovu utvrđenog stvar-nog stanja i u novčanim iskazima, na osnovu procjene njihove vrijedno-sti od strane ovlašćenog procjenjivača. U komisiju za popis, odnosno identifikaciju prirodnih bogatstava, dobara u opštoj upotrebi i predmeta istorijsko-dokumentarne, umjet-ničkih i kulturnih vrijednosti i drugih imovinskih prava, određuju se stručna lica. Popisne liste se sačinjavaju u tri istovjetna primjerka, koje potpisuju predsjednik, članovi komisije i lice zaduženo za stvari koje se popisuju. Nakon popisa, komisija sačinjava izvještaj o popisu na osnovu popi-snih lista, koje predaje starješini organa. Izvještaj o popisu sadrži: stanje stvari, knjigovodstveno stanje, utvr-đene razlike (manjkovi i viškovi), predlog za otpis pojedinih stvari koje su izgubile vrijednost, primjedbe i mišljenja zaposlenih koji rukuju po-kretnim stvarima.

29


Starješina organa, na osnovu izvještaja komisije i priloženih popisnih lista, odlučuje o prihvatanju izvještaja o izvršenom popisu i odlučuje o načinu rješavanja razlika na pokretnim stvarima, čija je knjigovodstvena vrijednost do 3.000€. Starješina organa dostavlja knjigovodstvu organa izvještaj o izvrše-nom popisu, sa popisnim listama, i rješenje o načinu rješavanja razlika na pokretnim stvarima, čija je knjigovodstvena vrijednost do 3.000€, radi usklađivanja knjigovodstvenog stanja sa stvarnim stanjem.

2.2 Računovodstvo izdataka

Saglasno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Re-publike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština i Međuna-rodnim računovodstvenim standardima za javni sektor, budžet Republi-ke, državni fondovi i budžeti opština vode knjigovodstvenu evidenciju imovine (klasa 0 i klasa 1), obaveza (klasa 2), kapitala (klasa 3), izdataka (klasa 4) i primitaka (klasa 7). Imovina se vodi kao nefinansijska i fi-nansijska. Nefinansijska imovina vodi se u okviru klase 0 i sadrži dvije kategorije: 01 Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima 02 Nefinansijska imovina u zalihama

Nefinansijska imovina u stalnim sredstvima obuhvata grupe konta na kojima se evidentira sledeća imovina: 011 Infrastruktura od opšteg značaja 012 Lokalna infrastruktura 013 Građevinski objekti 014 Zemljište i 015 Oprema

2.2.1 Utvrđivanje amortizacije

Utvrđivanje amortizacije materijalne i nematerijalne imovine pro-pisano je Pravilnikom o razvrstavanju materijalne i nematerijalne imo-vine po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije budžetskih i vanbudžetskih korisnika. Saglasno ovom Pravilniku, amortizaciji pod-liježe materijalna i nematerijalna imovina čiji je vijek trajanja duži od jedne godine i čija vrijednost prelazi 1.000€, osim zemljišta i umjet-

30


ničkih djela koji se ne amortizuju. Utvrđivanje amortizacije materijalne i nematerijalne imovine vrši se primjenom propisanih amortizacionih stopa na nabavnu vrijednost, korišćenjem proporcionalne metode, na obrascu koji je odštampan uz navedeni Pravilnik.

2.2.2 Primjer knjiženja nabavki i plaćanja opreme

1. Nabavljena je računarska oprema i dobavljač je ispostavio fakturu u iznosu od 8.000,00€. 2. Potrošačka jedinica podnijela je zahtjev Trezoru za plaćanje u iznosu od 8.000,00€.3. Trezor je, po zahtjevu, platio dobavljaču dio obaveze u iznosu od 5.000,00€.

Knjiženje kod potrošačke jedinice i kod Trezora treba sprovesti na slje-deći način:

Knjiženje u Glavnoj knjizi trezora vrši se adekvatno knjiženjima u po-trošačkoj jedinici.

2.2.3 Primjer knjiženja materijala

1) Na osnovu dozvoljene potrošnje, potrošačka jedinica nabavila je razni kancelarijski materijal u iznosu od 5.000€ (po fak. br. 24, iznos od 4.000 eura i fak. br. 18, iznos od 1.000€).2) Potrošačka jedinica dostavila je Trezoru zahtjev za plaćanje u iznosu od 5.000€.

31


3) Zahtjev za plaćanje Trezor je izvršio u iznosu od 4.000€. S obzirom na to da je zahtjev za plaćanje realizovan u iznosu od 4.000€, neizmirena obaveza prema dobavljačima po osnovu izdataka za kance-larijski materijal iznosi 1.000€. 4) Potrošačka jedinica, na osnovu trebovanja, izdala je u upotrebu mate-rijal u iznosu od 3.000€.

Knjiženje kod potrošačke jedinice i kod Trezora:

Nakon sprovedenih knjiženja salda, na kontima se pokazuju sljedeća stanja: na kontu 021-1 zalihe kancelarijskog materijala iznose 2.000,00€, što odgovara stanju kapitala (konto 320); na kontu neplaćene obaveze prema dobavljaču koji se vodi kod potrošačke jedinice (konto 213-1-1), saldo je «0», jer potrošačka jedinica podnošenjem zahtjeva za plaćanje Trezoru nije više u obavezi prema dobavljaču, već je obaveza za plaćanje prenešena na Ministarstvo finansija - Trezor. Neplaćena obaveza prema dobavljaču, koja se vodi u Trezoru (konto 213-1-2), iznosi 1.000€. Knjiženja u Glavnoj knjizi trezora sprovode se istovjetno kao kod potrošačke jedinice.

2.2.4 Postupak obračuna i knjiženja zarade, poreza i doprinosa

Obračun zarada državnih službenika i namještenika vrši se u skladu sa:1. Zakonom o državnim službenicima i namještenicima (“Sl. list CG”,

32


br. 50/08......86/09); 2. Zakonom o radu (“Sl. list CG”, br. 49/08), koji se primjenjuje na pra-va i dužnosti namještenika, ako Zakonom o državnim službenicima ili posebnim zakonom nije drukčije određeno;3. Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika (“Sl. list CG”, br. 86/09); Napominjemo da se u vrijeme izrade ovog Priručnika u Skupštini Crne Gore nalazi u proceduri usvalanja novi Zakon o zara-dama državnih službenika i namještenika.4. Zakonom o zaradama i drugim primanjima državnih javnih funkcio-nera (“Sl. list CG”, br. 33/08......07/10);5. Zakonom o zaradama i drugim primanjima nosilaca pravosudnih i ustavnih funkcija (“Sl. list CG”, br. 36/07......53/07);6. Zakonom o porezu na dohodak fizičkih lica (“Sl. list RCG”, br. 65/01.......86/09);7. Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (“Sl. list CG”, br. 13/07.......86/09);8. Opštim kolektivnim ugovorom (“Sl. list RCG”, br. 43/03 i 65/10); 9. Upustvom za obračun zarada (“Sl. list CG”, br 05/11) 10. Sporazumom o utvrđivanju obračunske vrijednosti koeficijenta i startnog dijela zarade u bruto iznosima (“Sl. list CG“, br. 80/2010 ) 11. Uredbom o naknadama i drugim primanjima državnih službenika i namještenika (“Sl. list RCG“, br. 24/05........70/06);12. Uredbom o načinu preračunavanja postojećih neto zarada u bruto zarade (“Sl. list RCG”, br. 34/02);13. Uputstvom o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa (“Sl. list RCG”, br. 81/06 i “Sl. list CG”, br. 4/10)14. Odlukom o visini otpremnine državnih službenika i namještenika (“Sl. list CG”, br. 23/10). Zakonom o zaradama državnih službenika i namještenika reguliše se način utvrđivanja zarada državnih službenika i namještenika, i to: 1. struktura zarade 2. platni razredi i koeficijenti 3. raspoređivanje u platne razrede 4. utvrđivanje fiksnog dijela zarade i donošenje rješenja 5. posebna zarada i varijabilni dio zarade 6. minimalna zarada 7. pravo na naknadu troškova i 8. druga primanja.

33


Na zarade, naknade i druga primanja državnih službenika, odnosno namještenika, primjenjuju se opšti propisi o radu (Zakon o radu), u po-gledu pitanja koja ovim zakonom nijesu regulisana, i Opštim kolektiv-nim ugovorom. Utvrđivanje fiksnog dijela zarade državnih službenika, odnosno na-mještenika zavisi od složenosti, odgovornosti, značaja i uslova rada pa, zavisno od ovih kriterijuma, sva su radna mjesta razvrstana u trideset osam platnih razreda izraženih u koeficijentima. Utvrđivanje fiksnog dijela zarade. Zarada državnog službenika, od-nosno namještenika utvrđuje se pojedinačnim aktom državnog organa ili organa uprave u kojem je zaposlen službenik, odnosno namještenik i rješenjem ministra finansija o fiksnom dijelu zarade. Visina fiksnog dijela zarade državnih službenika i namještenika utvr-đuje se množenjem koeficijenta predviđenog za platni razred u kome je razvrstano njegovo zvanje, sa vrijednošću koeficijenta koju za fiskalnu godinu utvrđuje Vlada. Cijena rada, kojom je množen pripadajući koe-ficijent u 2011. godini, iznosila je 60€. Zarada utvrđena na ovaj način uvećavana je po osnovu radnog staža, saglasno Opštem kolektivnom ugovoru. Državnom službeniku, odno-sno namješteniku pripada dodatak na zaradu u skladu sa Opštim kolek-tivnim ugovorom. Rješenjem ministra finansija utvrđuje se fiksna zarada državnih službenika i namještenika zaposlenih u organima državne uprave, na osnovu odluke starješine organa o raspoređivanju državnih službenika ili namještenika u platni razred, na osnovu kojeg se određuje visina ko-eficijenta. Izmjenama i dopuna Opšteg kolektivnog ugovora (“Sl. list CG”, br. 65/10) propisan je način utvrđivanja minimalne zarade, osnovne zarade i obračunske vrijednosti koeficijenta. Minimalna zarada zaposlenog za standardni radni učinak i puno radno vrijeme, za prosječno 176h u mjesecu, ne može biti niža od 30% prosječne zarade u Crnoj Gori u prethodnom polugodištu. Na osnovu prosječne plate, koja je iznosila u prvom polugodištu 2010. godine 702€, minimalna bruto zarada iznosi 210,60€ (702 x 30% = 210,60€), a neto 142€. Obračunska vrijednost koeficijenta u bruto iznosu (neto najniža ci-jena rada, porez na dohodak i doprinosi na teret zaposlenog) i startni dio zarade (koju čine topli obrok i 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg

34


odmora), za prosječno 176 h u mjesecu, utvrđuje se posebnim sporazu-mom između potpisnika kolektivnog ugovora. Sastavni dio bruto zarade su i primanja koja su, prema propisima čija je primjena bila u 2010. godini, iznosila: naknada za mjesečni topli obrok u bruto iznosu 27,50€, odnosno 18,43€ neto, a 1/12 regresa za godišnji odmor od 165€ bruto iznosa mjesečno iznosi bruto 13,75€, odnosno 9,16€ neto. Sporazum o utvrđivanju obračunske vrijednosti koeficijenta i star-tnog dijela zarade u bruto iznosu potpisan je između potpisnika kolek-tivnog ugovora 24. 12. 2010. godine i objavljen je u “Službenom listu Crne Gore”, br.80/10. Saglasno navedenom Sporazumu, obračunska vrijednost koeficijen-ta u bruto iznosu na mjesečnom nivou iznosi 90€. Startni dio zarade na mjesečnom nivou, u bruto iznosu, u skladu sa navedenim Sporazumom i Uputstvom za obračun bruto zarade, ne može biti manji od:

• 55% obračunske vrijednosti koeficijenta (55% od 90 = 49,50€) za period od 01.01.2011. godine do 30.06.2011. godine;

• 60% obračunske vrijednosti koeficijenta za period od 01.07.2011. godine do 31.12.2011. godine (54,00€);

• 65% obračunske vrijednosti koeficijenta za period od 01.01.2012. godine do 30.06.2012. godine (58,50€);

• 70% obračunske vrijednosti koeficijenta za period od 01.07.2012. godine do 31.12.2012. godine (63,00€).

Osnovna zarada ne može biti niža od iznosa dobijenog množenjem obračunske vrijednosti koeficijenta i koeficijenta složenosti grupe po-slova. Zarada zaposlenog u bruto iznosu, za puno radno vrijeme od 176h, saglasno čl. 3 Upustva za obračun zarada utvrđuje se po sljedećoj formu-li: Zarada = Startni dio zarade + Koeficijent složenosti uvećan za minuli rad x Obračunska vrijednost koeficijenta.Zarada za radno vrijeme manje od 176 časova u mjesecu, obračunava se po formuli: Zarada =

Startni dio zarade+Koef.složen.uvećan za minulirad x Obrač.vr jednost koef xBroj radnih sati

176

35


Dajemo primjer obračuna zarade saglasno novom Opštem kolektiv-nom ugovoru za namještenika IV, razvrstan u platni razred 29, sa koe-ficijentom 3,77 i radnim stažom 14 godina, po kom osnovu se uvećava koeficijent složenosti za 8% na ime minulog rada, službenik je ostvario 168 h (imao je 8h neopravdanih) :startni dio zarade najmanje iznosi = 90 x 55% = 49,50€

Zarada = = 399,40€ bruto zarada.

Neto zarada se dobija: 399,40/1,492531 = 267,60€ ili kada se od bruto zarade oduzmu porez i doprinosi koji padaju na teret zaposlenog.Uvećanje zarade. Korektivni koeficijenti zarade su: za uvećanje od 40% za prekovremeni rad, koeficijent je 1.4; isplata 70%, koeficijent je 0.7 itd. Broj sati se koriguje, odnosno povećava, za prekovremeni rad, noćni rad i rad tokom državnih praznika. Prekovremeni rad se povećava pri-mjenom koeficijenta 1.4, za vrijeme praznika rada uvećavaju se za 150% odnosno za koeficijenat 2.5. Primjera radi, namještenik je ostvario 20 prekovremenih sati koji se povećavaju za 40%, odnosno primjenom ko-eficijenta 1.4 dobijamo da je prekovremeni rad 28 h. U ovom primjeru redovno radno vrijeme od 176h treba povećati za 28h (20x1.4) preko-vremenog rada, pa ukupno ostvareni radni sati u mjesecu iznose 204h (176+28). Ovom prilikom dajemo primjer uvećanja zarada po osnovu preko-vremenog rada – na primjer: namještenik, čije je radno mjesto sa ko-eficijentom složenosti 3, uvećanje za minuli rad 5% i odrađenih 20h prekovremenog rada. Do obračunate zarade može se doći na dva načina, pa ćemo ovom prilikom prezentirati jedan i drugi način:

49,50 + (3,77 x 108) x 90 x 168

176

I Zarada za prekovremeni rad = =45,00€3 x 1.05 x 90 x 20 x 1,4

176

Ukupna zarada = 49,50 + (3 x 1.05 x 90) + 45,00 0 = 378,00€

II Ukupna zarada za prekovremeni rad= =378,00€49,50 +(3 x 1.05 x 90) x (176+20 x 1.4)

176

36


Dodatak na zaradu. U skladu sa članom 10 Izmjena i dopuna Opšteg kolektivnog ugovora, zarada zaposlenog uvećava se po času najmanje:

- 40% za ......................rad noću (između 22 sata i 6 sati narednog dana);- 150% za ......................rad na dan državnog ili vjerskog praznika;- 40% za .........................prekovremeni rad;

Zarada zaposlenog uvećava se za svaku započetu godinu radnog sta-ža:- do 10 godina 0,5%- od 10-20 godina 0,75%- preko 20 godina 1,00 %

Doprinosi na bruto zaradu obračunavaju se na osnovu Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osigurane, a način obračuna poreza i doprinosa propisan je Uputstvom o načinu obračunavanja i plaćanja poreza i doprinosa (“Sl. list RCG”, br. 81/06 i “Sl. list CG”, br. 4/10).

Pregled stopa doprinosa za socijalno osiguranje

Vrsta doprinosa Stopa na teret zaposlenog Stopa na teret poslodavca

Doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje 15% 5,5%

Doprinos za zdravstveno osiguranje 8,5% 3,8%

Doprinos za osiguranje od nezaposlenostiFond rada Prevencija radne invalid-nosti i rehabilitacije

0,5% 0,5%

0,2% 0.2%

Bruto zarada se pretvara u neto zaradu primjenom koeficijenta 1,492532. Ovaj koeficijent dobija se na osnovu formule:

Koeficijent= X 100 = 1,492532100

100-(9+15+8,5+0,5)

37


Kao što formula pokazuje, bruto zaradu čini neto zarada, porez (9%) i doprinosi koji padaju na teret zaposlenog: doprinos za penzijsko i in-validsko osiguranje (15%), doprinos za zdravstveno osiguranje (8.5%) i doprinos za osiguranje od nezaposlenosti (0,5%). U datom primjeru, bruto zarada od 378,00€ dijeli se sa koeficijentom od 1,492532 x 100 i dobija se neto zarada od 253,26€. Bruto zarada čini i osnovicu za plaćanje doprinosa koji padaju na te-ret poslodavca i to: doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje (5,5%), doprinos za zdravstveno osiguranje (3,8%), doprinos za osiguranje od nezaposlenosti (0,5%), fond rada 0,20% i 0,2% za prevenciju radne in-validnosti i rekreaciju zaposlenih. Pored poreza na zarade, obračunava se i plaća se prirez na porez. Osnovica za plaćanje poreza jeste obračunati porez, po stopi za Podgo-ricu i Cetinje 15%, a za ostale opštine 13%. Odluka o zasnivanju radnog odosa može se donijeti ako je:

• radno mjesto utvrđeno aktom o unutrašnjoj organizaciji i siste-matizaciji

• radno mjesto slobodno• državni organ za to mjesto obezbijedio sredstva.

Primjer za obračun i knjiženje obračuna i isplate zarada, poreza i doprinosa1. Potrošačka jedinica obračunala je bruto zarade za februar tekuće go-dine u iznosu od 45.400€. Struktura bruto zarade je sljedeća:– neto zarada (45.400,00 : 1,492532) ................................... 30.418,10€– obaveza za porez (45.400,00 x 9%)...................................... 4.086,00„a) doprinosi na teret zaposlenog– obaveza za PIO (45.400,00 x 15%)..................................... 6.810,00„– obaveza za zdravstveno osiguranje...................................... 1.725,20„– obaveza za osiguranje od nezaposlenosti................................ 227,00„Ukupni doprinosi na teret zaposlenog...................................... 10.896,00„ b) doprinosi na teret poslodavca– doprinos za PIO (45.400,00 x 5,5%)................................... 2.497,00„– doprinos za zdravstveno osiguranje..................................... 2.724,00„– doprinos za osiguranje od nezaposlenosti............................... 227,00„– fond rada................................................................................... 90,80„– prevencija radne invalidnosti i rehabilitacije............................. 90,80„

38


Ukupni doprinosi na teret poslodavca........................................ 5.629,60„c) opštinski prirez........................................................................ 61,30„

2. Trezor je isplatio neto zaradu i sve poreze i doprinose za potrošačku jedinicu. Na osnovu datih podataka sprovedeno je sljedeće knjiženje obraču-natih i isplaćenih zarada, poreza i doprinosa. Doprinosi su u primjeru knjiženi jednom stavkom, kao zbir doprinosa na teret zaposlenog i do-prinosa na teret poslodavca. U praksi je obaveza knjiženja doprinosa po vrstama, tj. analitički.

411-3 Izdaci za isplaćene doprinose na teret zaposlenog........10.896,00 411-3 Zahtjev za plaćanje doprin. na teret zaposlenog....10.896,00211-3 Obaveza po osnovu doprinosa na teret zaposlenog.......10.896,00 111- Konsolid. račun trezora za isplatu doprinosa ............10.896,00

Knjiženja: duguje potražuje1) 411- 1 Zahtjev za plaćanje neto zarada........................30.418,10 211-1 Obaveza po osnovu zahtjeva za neto zarade..........................30.418,10411-2 Zahtjev za plaćanje poreza na zarade.........................4.086,00 211-2 Obaveza po osnovu poreza na zarade...................4.086,00411-3 Zahtjev za plaćanje doprinosa na teret zaposlenog...10.896,00 211-3 Obaveza po osnovu dopr. na teret zaposl............10.896,00 411-4 Zahtjev za plaćanje doprinosa na teret poslodavca.....5.629,60 211-4 Obaveza po osnovu dopr. na teret poslodavca.......5.629,60411-5 Zahtjev za plaćanje opštinskog prireza............................61,30 211-5 Obaveza po osnovu opštinskog prireza......................61,30Za zahtijevanu potrošnju po osnovu neto zarada, poreza i doprinosa na teret zapo-slenih i poslodavca2) 411-1 Izdaci za isplaćene neto zarade............................30.418,10 411-1 Zahtjev za plaćanje neto zarade.........................................30.418,10 211-1 Obaveze za neto zarade.......................................30.418,10 111- Konsolid. račun trezora za isplatu neto zarade....................30.418,10 411- 2 Izdaci za isplaćeni porez na neto zaradu...............4.086,00 411-2 Zahtjev za plaćanje poreza..................................................4.086,00 211-2 Obaveze za poreze.................................................4.086,00 111- Konsolidovani račun trezora za isplatu poreza......................4.086,00Za isplaćenu neto zaradu i porez

39


411-4 Izdaci za isplaćene doprinose na teret poslodavca.........5.629,60 411-4 Zahtjev za plaćanje doprinosa na teret poslodavca...5.629,60211-4 Obaveza po osnovu doprinosa na teret poslodavca........5.629,60 111- Konsolidovani račun trezora za isplatu doprinosa......5.629,60411-5 Izdaci za isplaćeni opštinski prirez......................................61,30 411-5 Zahtjev za plaćanje opštinskog prireza..........................61,30211-5 Obaveza po osnovu opštinskog prireza...............................61,30 111- Konsolid. račun trezora za isplatu opšt. prireza…...........61,30Za isplaćene doprinose i prirez na porez

U primjeru je dat slučaj kada je istovremeno isplaćena ukupno obra-čunata neto zarada i svi porezi i doprinosi, te iz tih razloga na kontu 211 – obaveze za doprinose i na kontu 411 – zahtijevana potrošnja za bruto platu (neto uvećana za poreze i doprinose), nema salda koji bi pokazao neizmirene obaveze.

2.2.5 Primjer knjiženja izdataka za tekuće održavanje

1. Potrošačka jedinica, na osnovu odobrenih i rezervisanih sredstava u budžetu, ugovorila je tekuće održavanje zgrade (opravka, krečenje i sl.) u iznosu od 18.000€.2. Dobavljač je, nakon izvršenih radova, ispostavio fakture u iznosu od 18.000€, koje su ovjerene od strane glavnog finansijskog službenika. Potrošačka jedinica podnijela je zahtjev za plaćanje Trezoru na iznos od 18.000€.3. Trezor je, na osnovu zahtjeva potrošačke jedinice, izvršio plaćanje obaveze prema dobavljaču u iznosu od 15.000€.

Analiza proknjiženih konta u ovom primjeru pokazuje da rashodi za tekuće održavanje, evidentirani na dugovnoj strani konta 414, iznose

40


15.000 eura (jer se izdaci iskazuju na gotovinskoj osnovi), kao i da ne-plaćene obaveze prema dobavljačima iznose 3.000€, što pokazuje saldo na kontu 214 – obaveze za plaćanje prema dobavljaču po osnovu teku-ćeg održavanja.

2.2.6 Primjer knjiženja izdataka za kamate

1. Za namjenski uzeti kredit, banka je dostavila potrošačkoj jedinici obračun kamata u iznosu od 7.300€. Obračun kamate ovjeren je od stra-ne glavnog finansijskog službenika.2. Potrošačka jedinica podnijela je zahtjev Trezoru za plaćanje obraču-nate kamate u iznosu od 7.300€.3. Trezor je realizovao (platio) podneseni zahtjev za plaćanje kamate u iznosu od 7.300€.

Knjiženje:

Knjiženja u Glavnoj knjizi trezora izvršiće se na istovjetan način kao i kod potrošačke jedinice, što omogućava međusobno usaglašavanje.

2.2.7 Evidencija subvencija

Izdaci za subvencije knjiže se na kontu 417 – subvencije. Na ovom kontu se iskazuju zahtjevi za plaćanje i plaćanja koja se odnose na iz-datke koji imaju za cilj razvoj određenih djelatnosti, održavanje cijena proizvoda na nivou adekvatnom kupovnoj snazi potrošača tih proizvo-da, olakšanje uvoza stranih proizvoda i favorizovanje izvoza domaćih proizvoda.

41


Primjer:1. Na osnovu rezervisanih sredstava u budžetu, potrošačka jedinica pod-nijela je zahtjev Trezoru za isplatu subvencija u iznosu od 35.000€.2. Trezor je isplatio na ime subvencija 30.000€.

Knjiženje:

U ovom primjeru istovjetan je način knjiženja u potrošačkoj jedinici i u Glavnoj knjizi trezora. Dati primjer pokazuje knjigovodstveno stanje da izdaci - rashodi po osnovu subvencija iznose 30.0000€, jer se izdaci iskazuju na gotovinskoj osnovi, a neplaćene obaveze po osnovu subvencije iznose 5.000€.

2.2.8 Evidencija transfera

Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom sektoru i javnom sektoru iskazuju se kao izdaci kod isplatioca i evidentiraju se u okviru konta grupe 431, dok ih primaoci evidentiraju kao primitke na kontu grupe 742 – transferi. U okviru konta grupe 431 – transferi evidentiraju se mjesečna ili kvartalna odobravanja potrošnje, zahtjevi za plaćanje i plaćanje bez od-govarajućeg činjenja protivusluge, a koji su vezani za transakcije između učesnika u javnoj potrošnji, nosilaca javne potrošnje, nevladinog sektora i pojedinaca, pod uslovom da nemaju komercijalni karakter. Ova vrsta izdataka predstavlja dio transfernih izdataka, koji predstavljaju širu ka-tegoriju i obuhvataju sva plaćanja sa karakterom socijalnih davanja, kao na primjer: transferi Republičkom fondu PIO, transferi Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje, transferi Zavodu za zapošljavanje, transferi za zdravstvenu zaštitu, transferi opštinama i sl. Transferi mogu biti definisani kao zakonska obaveza ili mogu biti namijenjeni pokriću deficita pojedinih učesnika u javnoj potrošnji.

RAČUNOVODSTVO JAVNIH PRIHODA

3

44


3 RAČUNOVODSTVO JAVNIH PRIHODA Pravilnikom o poreskom knjigovodstvu uređuje se način vođenja knjigovodstvenih evidencija o porezima, doprinosima, naknadama i drugim javnim prihodima, i način sastavljanja završnog poreskog raču-na, od strane Poreske uprave. Sastavni dio ovog Pravilnika je i računski plan za knjiženje javnih prihoda. Računski plan se sastoji od računa po vrstama prihoda, koji su grupisani u tri klase, i to: 1.klasa „1” računi novčanih sredstava koji su analitički razvrstani prema strukturi javnih prihoda (porezi, akcize, doprinosi, naknade, ka-mate na poreze, novčane kazne i sl.); 2.klasa „3” računi obveznika javnih prihoda (uključujući i račune depozita). U okviru ove klase analitički se knjiže zaduživanja i odobra-vanja poreskog obveznika prema vrsti poreza, i 3.klasa „7“ računi javnih prihoda. U okviru ove klase računa anali-tički se evidentiraju utvrđeni i naplaćeni porezi i doprinosi po vrstama.

3.1 Primjer knjiženja poreza na dodatu vrijednost

1.Mjesečna prijava, koju je podnijelo preduzeće „M. M.”, po osnovu poreza na dodatu vrijednost (PDV) iznosi 22.000€. 2.Preduzeće je uplatilo na ime PDV-a u korist glavnog računa Tre-zora iznos od 18.000€. 3.Poreska uprava je izvršila prenos (pražnjenje) sredstava sa računa PDV-a u korist Konsolidovanog računa trezora u iznosu od 18.000€.

Knjiženje u Poreskoj upravi:

45


Knjiženja u glavnoj knjizi Trezora:

Knjiženja sprovedena u Poreskoj upravi i u Glavnoj knjizi trezora daju sliku o utvrđenoj poreskoj obavezi (PDV), naplaćenim poreskim prihodima, stanju nenaplaćenih poreskih potraživanja i stanju novčanih sredstava po osnovu naplaćenih poreza koja se vode u Trezoru. Kon-trola tačnosti sprovedenih knjigovodstvenih transakcija obezbijeđena je primjenom dvojnog knjigovodstva. Primjera radi, dugovni promet na kontu 715 – porez na dodatu vrijednost, koji se vodi u Poreskoj upravi, treba da odgovara potražnom prometu konta 711-4 – porez na dodatu vrijednost, koji se vodi u Glavnoj knjizi trezora.

DONOŠENJE, UPRAVLJANJEI IZVRŠENJE BUDŽETA

4

48


4 DONOŠENJE, UPRAVLJANJE I IZVRŠENJE BUDŽETA

Budžetsko poslovanje predstavlja sprovođenje propisane procedure koja se odnosi na planiranje budžeta, trošenje budžetskih sredstava i naplatu javnih prihoda.

4.1 Priprema i donošenje budžeta

Budžet Države je procjena godišnjih primitaka i izdataka, za koje Skupština Crne Gore donosi zakon za period fiskalne godine. Izdatke budžeta čini tekući budžet, kapitalni budžet, date pozajmi-ce i krediti, otplata dugova, garancija i obaveza iz prethodnih godina i ostale isplate, u skladu sa zakonom. Tekući budžet čine izdaci za bruto zarade, rashodi za materijal i us-luge, tekuće održavanje, kamate, rente, subvencije i ostale izdatke. Kapi-talni izdaci obuhvataju izdatke za nabavku opreme i investiciono ulaga-nje u finansijsku i nefinansijsku imovinu. Primitke čine porezi i doprinosi, carine, takse, naknade, koncesije, primici od prodaje imovine, primici od otplate kredita, pozajmice i kre-diti i drugi primici u skladu sa zakonom. Planiranje budžeta Države zasniva se na projekcijama ekonomskog razvoja, makroekonomske stabilnosti, ekonomskoj politici, na zakonima i drugim propisima. Vlada do 31. marta tekuće godine određuje strateške prioritete eko-nomske politike za narednu fiskalnu godinu. Ministar finansija priprema, i u aprilu dostavlja Vladi, izvještaj o re-alizaciji makroekonomske i fiskalne politike za tekuću godinu i predlaže ciljeve i smjernice, na osnovu kojih planira glavne kategorije primitaka i izdataka sa procjenom za naredne tri fiskalne godine. Na osnovu odluke Vlade o ciljevima i smjernicama fiskalne politike, Ministarstvo finansija, u maju tekuće fiskalne godine, izdaje stručno uputstvo za pripremanje budžeta potrošačkih jedinica i budžeta lokalne samouprave za narednu fiskalnu godinu. Stručno uputstvo sadrži i bitne ekonomske parametre, postupke i rokove za pripremu budžeta, kao i okvirne iznose izdataka za svaku po-trošačku jedinicu, na osnovu kojih ona samostalno planira svoje izdatke. Potrošačka jedinica, u postupku planiranja budžeta, podnosi zahtjev

49


Ministarstvu finansija za dodjelu budžetskih sredstava do kraja jula te-kuće godine za narednu fiskalnu godinu. Zahtjev se temelji na djelatno-sti koju obavlja potrošačka jedinica, vodeći računa o realnim potrebama, potrošnji u prethodnom periodu i racionalnom korišćenju budžetskih sredstava. Ministarstvo finansija, na osnovu procjene primitaka i dostavljenih zahtjeva od strane potrošačkih jedinica za dodjelu budžetskih sredstava, izrađuje nacrt Zakona o budžetu Crne Gore, kojim utvrđuje izdatke po vrstama za potrošačke jedinice i strukturu primitaka. Ukoliko računi-ca prilikom izrade budžeta pokaže deficit, neophodno je utvrditi izvore njegovog pokrića. Nacrt Zakona o budžetu države Ministarstvo finansija dostavlja Vladi u oktobru, a Predlog zakona o budžetu države utvrđuje Vlada i u novembru ga dostavlja Skupštini Crne Gore. Po pravilu, Zakon o budžetu države Skupština Crne Gore usvaja do 31. decembra; međutim, ukoliko u ovom roku Skupština ne donese Zakon o budžetu, ministar finansija, do njegovog donošenja, potrošač-kim jedinicama mjesečno odobrava sredstva do iznosa od 1/12 stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini.

4.2 Izvršenje i upravljanje budžetom

Izvršenje budžeta je faza u kojoj potrošačke jedinice koriste odo-brena sredstva kako bi se sprovele politike koje su utvrđene zakonom o budžetu. Za izvršenje budžeta, saglasno čl. 30 Zakona o budžetu, odgo-voran je ministar finansija. Potrošačke jedinice, sredstva utvrđena zakonom o budžetu, koriste po dinamici koju je odobrio ministar finansija. Ministar finansija, u skladu sa čl. 31 Zakona o budžetu, sredstva određena godišnjim Zakonom o budžetu Crne Gore odobrava potro-šačkim jedinicama izdavanjem varanta. Varant je pismeno odobrenje potrošačkim jedinicama za određeni vremenski period, npr. za jedan ili tri mjeseca, izdato od strane ministra finansija, kojim se daje dozvola za potrošnju državnog novca do odobrenog iznosa. Samo u okviru odobrenih sredstava potrošačke jedinice sklapaju ugovorene obaveze i isplaćuju sredstva za utvrđene obaveze kao što su lična primanja (zarade i dr.), tekući izdaci (materijal, robe i usluge) ili isplate za kapitalne izdatke. Vlada između potrošačkih jedinica može

50


vršiti preusmjeravanje sredstava utvrđenih Zakonom o budžetu u visini od 10% od ukupno planiranih srestava potrošačke jedinice. Potrošačke jedinice mogu, uz odobrenje Ministarstva finansija, preusmjeravati odo-brena sredstva po programima i pojedinim izdacima u visini od 10% od sredstava utvrđenih Zakonom o budžetu Države. Sredstva odobrena potrošačkim jedinicama mogu se koristiti do 31. decembra fiskalne go-dine. Zahtjevi za plaćanje potrošačkih jedinica, primljeni prije 31. de-cembra tekuće fiskalne godine, mogu se platiti do 15. januara naredne fiskalne godine. Neplaćene ugovorene obaveze u tekućoj fiskalnoj godi-ni realizuju se iz sredstava odobrenih za narednu fiskalnu godinu. Pored redovnih izdataka koji su po vrsti i strukturi predviđeni Za-konom o budžetu, postoje izdaci za hitne i nepredviđene slučajeve koji se isplaćuju iz stalne i tekuće budžetske rezerve. Budžetska rezerva po pravilu se ne planira po potrošačkim jedini-cama, već kao jedna stavka na nivou budžeta države. Ministar finansija na osnovu zahtjeva potrošačkih jedinica odlučuje o korišćenju sredstava tekuće i stalne budžetske rezerve, uz prethodnu saglasnost Vlade. Isplata izdataka za potrebe potrošačkih jedinica vrši se preko Kon-solidovanog računa trezora. Konsolidovani račun trezora su svi računi na kojima se evidentira državni novac, a koji se vodi u Ministarstvu finansija – Državnom trezoru. Potrošnja državnog novca vrši se na osnovu dokumentacije koja je kontrolisana od strane odgovornih finansijskih službenika.

4.2.1 Službenici za finansije

Prema Zakonu o budžetu i Uputstvu o radu Državnog trezora, služ-benici za finansije odgovorni su za zakonito (pravilno) i ekonomično trošenje državnog novca. Službenici za finansije su: glavni službenik za finansije ili službenik za odobravanje

• službenik za ovjeravanje• službenik za ovlašćivanje• službenik za kontrolu zahtjeva za plaćanje• službenik za transfer prihoda• blagajnik.

Glavni službenik za finansije ili službenik za odobravanje je od-govorno lice za zakonito korišćenje sredstava odobrenih potrošačkoj

51


jedinici. Glavni službenik za finansije je ministar, direktor, odnosno lice postavljeno da rukovodi potrošačkom jedinicom ili lice pismeno ovlašćeno da obavlja funkciju izvršioca budžeta. Glavni službenik za fi-nansije odobrava predlog za potrošnju državnog novca kada utvrdi da je predlog u skladu sa predviđenim sredstvima, to jest da na poziciji u budžetu ima nepotrošenih sredstava i da se predlog temelji na efikasnoj i svrsishodnoj upotrebi državnog novca. Glavni službenik za odobra-vanje ne može odobriti plaćanja koja prelaze limit sredstava odobrenih u budžetu. Prema tome, službenik za odobrenje je lice u potrošačkoj jedinici koje obavlja finansijski zadatak koji se odnosi na funkciju odo-bravanja predloga ili zahtjeva za plaćanje državnim novcem. Glavni službenik za finansije u potrošačkoj jedinici ima pravo da rasporedi jednog ili više državnih službenika da obavljaju dužnost i sno-se odgovornost u svojstvu službenika za odobravanje za tu potrošačku jedinicu. Obavještenje o njihovom raspoređivanju pismeno se dostavlja Trezoru. Službenik za ovjeravanje je lice u potrošačkoj jedinici koje obav-lja finansijski zadatak, koji se odnosi na funkciju ovjeravanja tačnosti i punovažnosti (istinitosti) predloga ili zahtjeva za plaćanje državnim novcem ili tačnosti i istinitosti u prikupljanju državnim novcem. Služ-benik za ovjeravanje ovjerava zahtjev za plaćanje nakon što utvrdi da li je fizičko ili pravno lice izvršilo uslugu ili dostavilo robu, da li je fizičko ili pravno lice predalo fakturu ili neki drugi prateći dokument koji jasno ukazuje na potrebu plaćanja, da li prateći dokument (faktura, račun i sl.) sadrži podatke o nazivu pravnog ili fizičkog lica kojem se vrši plaćanje za učinjenu uslugu ili isporučenu robu ili materijal. Državni službenici, koji su u potrošačkoj jedinici raspoređeni na mjesto službenika za odobravanje, ne mogu obavljati dužnost službeni-ka za ovjeravanje ili službenika za ovlašćivanje. Sva plaćanja izdataka koja vrše potrošačke jedinice sa konsolido-vanog računa podnose se na obrascu ,,Zahtjev za plaćanje“ kojeg je propisao ministar finansija. Obrazac „Zahtjev za plaćanje“ popunjava se u dva primjerka. Original se predaje Državnom trezoru radi eviden-cije u Glavnoj knjizi trezora i obrade, na osnovu kojeg se daje nalog za plaćanje sa računa Trezora. Drugi primjerak ostaje potrošačkoj jedinici kao pismeni dokaz, i spaja se sa izvornom dokumentacijom i služi za knjiženje i potrebe interne i eksterne revizije koja utvrđuje ispravnost i cjelishodnost poslovnih događaja.

52


Službenik za ovlašćivanje je lice koje raspoređuje ministar finansija da obavlja finansijski zadatak koji se odnosi na davanje saglasnosti za ispla-tu novca sa državnog bankarskog računa koji se vodi u Trezoru, nakon provjere da li ima dovoljno novca na državnom bankarskom računu. Službenik za ovlašćivanje je po pravilu pomoćnik ministra za trezor.Službenik za ovlašćivanje može odbiti potrošačkoj jedinici nepravilno popunjen zahtjev za plaćanje ili tražiti provjeru dokumentacije. Službenik za kontrolu zahtjeva za plaćanje je lice koje raspoređuje pomoćnik ministra za trezor. Službenik za kontrolu provjerava zahtjeve za plaćanje i zahtjeve za rezervisanje, radi utvrđivanja da li su zahtjevi pravilno popunjeni i potpisani od ovlašćenih službenika za finansije u potrošačkoj jedinici, da li je zahtjev za plaćanje evidentiran u Glavnoj knizi trezora i da li postoji dovoljno sredstava na odgovarajućoj stavci budžeta koja su odobrena potrošačkoj jedinici za obavljanje plaćanja. Primalac za transfer prihoda je ovlašćeno lice u potrošačkoj jedinici koje obavlja finansijski zadatak preuzimanja prihoda sa uplatnih računa, njihovo procesuiranje uz Izjavu primaoca, kao i uplatu gotovine na od-govarajuće uplatne račune. Blagajnik je državni službenik za finansije u potrošačkoj jedinici koji obavlja finansijski zadatak transakcije sa gotovim novcem. Čuvanje gotovog državnog novca obavlja službenik za finansije - blagajnik. Pod gotovim državnim novcem u smislu Uputstva o trezor-skom poslovanju podrazumijevamo valute, poštanske marke, novčane naloge, poštanske naloge, kao i druga sredstva plaćanja koja se čuvaju u blagajni. Prema Međunarodnim računovodstvenim standardima za jav-ni sektor, pod gotovinom se podrazumijeva gotovina u blagajni i depo-ziti po viđenju i gotovinski ekvivalenti. Pod gotovinskim ekvivalentom podrazumijevaju se kratkoročna, visokolikvidna ulaganja koja se brzo pretvaraju u poznate iznose gotovine i koja su podložna zanemarljivom riziku promjene vrijednosti. Depoziti po viđenju i gotovinski ekvivalenti se sastoje od salda na računima kod banaka i ulaganja u kratkoročne instrumente tržišta novca. Službenik za finansije – blagajnik koji je zadužen za čuvanje drža-vnog novca ne može da koristi u privatne svrhe ili pozajmljuje, odnosno uzima na pozajmicu, novac za koji je zadužen. Za blagajnu u potroša-čkoj jedinici zadužen je samo jedan službenik za finansije - blagajnik, koji je lično odgovoran za njeno čuvanje i jedini ima pristup novcu u blagajni. Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi adekvatne

53


uslove za čuvanje novca radi sprečavanja krađe, gubljenja ili zloupotrebe. Novac kojim raspolaže potrošačka jedinica, a kojim je zadužen službe-nik za finansije, čuva se u:

• trezoru za novac, • sefu,• nezapaljivoj kutiji za novac sa sigurnosnom bravom, ili• nezapaljivoj sigurnosnoj ladici ili ormaru sa specijalnom bravom.

Službenik za finansije koji čuva ključeve trezora za novac, sefa, kuti-je ili ladice za novac preduzima mjere predostrožnosti radi sprečavanja njihovog gubljenja ili krađe. Službenik za finansije, koji je zadužen za ključeve, može ih predati samo drugom službeniku koji ga zvanično za-mjenjuje na osnovu rješenja starješine organa. Prilikom zvanične predaje dužnosti između dva službenika za fi-nansije, koji su zaduženi za čuvanje državnog novca u kasi, finansijski službenici -blagajnici potpisuju zapisnik o primopredaji dužnosti koji sadrži sve podatke o stanju gotovine i drugih sredstava plaćanja, marki-ce, mjenice, potvrde ili druge vrijednosne papire i konstataciju o primo-predaji ključeva od kase u kojoj se čuva novac. Ukoliko usljed nepredviđenih okolnosti nije moguće izvršiti zvani-čnu predaju dužnosti, glavni službenik za finansije dužan je da omogući brojanje novca uz prisutstvo svjedoka, sravni staro stanje sa knjigovod-stvenom evidencijom i utvrdi eventualni višak ili manjak novca. Nadležni službenik za finansije- blagajnik odgovoran je i za čuvanje novca i prilikom njegovog transporta. Prilikom prenošenja novca, gla-vni službenik za finansije dužan je da preduzme mjere predostrožnosti, radi sprečavanja gubljenja ili krađe novca. U slučaju da je iznos veći od 20.000€, novac prenose najmanje dva službenika. Isplata avansa iz državne blagajne može se izvršiti samo po pro-pisanoj proceduri. Potrošačkoj jedinici može se odobriti isplata odre-đene sume gotovog novca putem avansa iz državne blagajne. Avans, u praktičnom smislu, je data novčana akontacija službeniku ili uplaćeni akreditiv. Imajući u vidu ovako definisan pojam avansa, treba razlikovati stalni avans i posebni avans. Stalni avans ili akreditiv predstavlja uplaćenu manju svotu novca koja se uplaćuje korisniku budžeta, koji su po pravilu organizaciona je-dinica osnovne potrošačke jedinice npr. ekspozitura ili polovnica i nalazi

54


se u drugom mjestu u odnosu na matičnu organizaciju, a služi radi pod-mirivanja kontinuiranih finansijskih potreba, koje se ne mogu efikasno obavljati preko uobičajenog sistema plaćanja. Stalni avansi se po potrebi obnavljaju, korišćenje u toku godine se vrši za potrebe za koje je novac uplaćen, a pravdanje potrošenog novca se vrši na osnovu vjerodostojne dokumentacije. Najkasnije na kraju godine se vrši vraćanje nepotrošenih sredstava, jer na kontu stalnih avansa-akreditiva ne može na kraju godi-ne postojati stanje nepotrošenog novca. Posebni avansi – akontacije, daju se za posebne namjene, kao na primjer date akontacije za službeno putovanje u inostranstvo. Glavni službenik za finansije podnosi ministru finansija pismeni za-htjev za davanje stalnog avansa - akreditiva. U zahtjevu se navodi svrha i način korišćenja stalnog avansa. Zahtjev za davanje posebnog avansa se podnosi pomoćniku mi-nistra za Državni trezor. Zahtjev za davanje posebnog avansa neće se odobriti ukoliko podnosilac zahtjeva nije potpisao saglasnost koja se odnosi na njegov pristanak da mu se avansirani iznos sredstava oduzme od zarade u slučaju nevraćanja uzetih sredstava. Ukoliko dobijeni avans nije vraćen u određenom roku, nevraćena suma novca će se nadoknaditi oduzimanjem od zarade službenika. Službenik ili drugo lice koje nije vratilo prethodno dobijeni avans u određenom roku, ne može dobiti novi avans. Službenik koji je uzeo posebni avans - akontaciju dužan je da obezbijedi potrebnu dokumenta-ciju (fakture, račune, priznanice i sl.) radi pravdanja troškova po osnovu avansa. Pored navedene dokumentacije, službenik ili drugo lice je dužno da podnese i pismeni izvještaj o obavljenom zadatku ukoliko se radi o službenom putu u zemlji ili inostranstvu. Čuvanje finansijske dokumentacije propisano je Uputstvom o radu Državnog trezora ( poglavlje XI). Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi da se čuva sva računovodstvena dokumentacija i ažurno i uredno vodi evidencija u potrošačkoj jedinici. Na osnovu navedenog Uputstva, propisani su rokovi za čuvanje fi-nansijskih izvještaja i dokumentacije:1. Finansijski izvještaji, računovodstvena dokumentacija potrošačke je-dinice na osnovu koje se vršila potrošnja državnog novca, uključujući i računovodstvene obrasce koje propisuje Ministarstvo u cilju ispunjavan-ja finansijskih zadataka, čuvaju se najmanje deset godina. 2. Računovodstvena dokumentacija na osnovu koje se sprovodi eviden-

55


cija u Glavnoj knjizi trezora (izjava primaoca, zahtjevi za plaćanje i dr.), čuvaju se najmanje pet godina;2. Završni računi Budžeta Crne Gore i završni račun potrošačkih jedi-nica čuvaju se najmanje deset godina;3. Podaci iz Glavne knjige trezora u elektronskoj formi, iz finansijske baze podataka, čuvaju se trajno;4. Dokumentacija u vezi sa državnim dugom čuva se trajno i 5. Platne liste o obračunatim zaradama zaposlenih čuvaju se trajno.Službenik za finansije odlaganje ili uništenje finansijske evidencije vrši na osnovu dobijenog pismenog ovlašćenja glavnog službenika za finan-sije. O odlaganju ili uništenju finansijske dokumentacije vodi se registar, koji sadrži:

• datum odlaganja ili uništenja finansijske dokumentacije• opis dokumentacije koja se odlaže ili uništava• način odlaganja ili uništavanja• podatke o datim ovlašćenjima za odlaganje ili uništenje• imena službenika zaduženih za odlaganje ili uništenje finansijske

dokumentacije i druge potrebne podatke

Ministarstvo finansija dužno je da obezbijedi bezbjednost i nedostu-pnost podataka koji se čuvaju u informacionom sistemu Trezora, kao i njihovu bezbjednost prilikom korišćenja. Potrošačka jedinica dostavlja ministru finansija spesimen potpisa svakog državnog službenika koji je raspoređen na mjesto službenika za finansije. Pomoćnik ministra finansija za trezor je odgovoran za vođenje registra o ovlašćenim i raspoređenim službenicima za finansije.

4.3 Postupak trošenja budžetskih sredstava putem javnih nabavki

Trošenje budžetskih sredstava putem javnih nabavki obezbjeđuje uslove za ekonomičnu, efikasnu i transparentnu upotrebu javnih sred-stava i stvaranja konkurentnih i ravnopravnih uslova za sve ponuđače. Glavni cilj subjekata javnog sektora koji se javlja u ulozi nabavljača je nabavka roba ili usluga potrebnog kvaliteta po konkurentnoj cijeni. Procedura nabavke treba da pruži svim ponuđačima jednake moguć-nosti, i da bude dizajnirana tako da postigne dobru cijenu i minimalan

56


rizik za korupciju i protekciju. Glavni službenik za finansije će se prilikom nabavke proizvoda ili korišćenja usluga pridržavati odredbi Zakona o javnim nabavkama (‘’Sl. list RCG’’, br. 46/06 i ‘’Sl. list CG’’, br.42/2011. koji stupa na snagu 1. januara 2012. godine) i drugih propisa, uputstava i procedura koji se odnose na javne nabavke. Ovim zakonom se propisuju procedure i po-stupci nabavke roba i usluga i ustupanja izvođenja radova za obveznike primjene zakona. Ovom prilikom daćemo samo neka „osnovna” rješenja data u Zakonu, radi lašeg shvatanja zakonske suštine. Obveznici primjene Zakona o javnim nabavkama su: 1) državni organi, organi jedinice lokalne samouprave, javne službe i drugi korisnici sredstava budžeta Crne Gore, odnosno budžeta jedinice lokalne samouprave i drugih javnih prihoda; 2) privredna društva i pravna lica koja vrše poslove od javnog intere-sa:

• u kojima država, odnosno jedinica lokalne samouprave posjeduje više od 50% akcija, odnosno udijela u privrednom društvu ili prav-nom licu;

• u kojima više od polovine članova organa upravljanja tog privred-nog društva, odnosno pravnog lica čine predstavnici državnog or-gana ili organa jedinice lokalne samouprave; ili

• u kojima više od polovine glasova u organu upravljanja privrednog društva, odnosno pravnog lica imaju predstavnici državnog organa ili organa jedinice lokalne samouprave;

3) privredna društva, pravna lica, preduzetnici i fizička lica koji se finansiraju sa više od 50% iz sredstava budžeta Crne Gore, jedinice lo-kalne samouprave i drugih javnih prihoda; 4) privredna društva, pravna lica i preduzetnici koji obavljaju dje-latnost u oblasti vodoprivrede, energetike, rudarstva, telekomunikacija, poštanskih usluga. Zakonom o javnim nabavkama propisana su osnovna načela javnih nabavki, i to:

• načelo ekonomičnosti i efikasnosti upotrebe javnih sredstava,• načelo obezbjeđivanja konkurencije, • načelo transparentnosti postupka javne nabavke i• načelo ravnopravnosti ponuđača.

Između ostalog, Zakonom o javnim nabavkama propisan je početak

57


postupka javnih nabavki i vršenje poslova javnih nabavki. Naručilac može započeti postupak javne nabavke samo ako je javna nabavka predviđena do 31. januara tekuće fiskalne godine planom jav-nih nabavki koji je dostavljen nadležnom organu radi objavljivanja na portalu javnih nabavki, i ako su obezbijeđena odgovarajuća sredstva u budžetu. Naručilac, prije početka postupka nabavke, donosi odluku o pokre-tanju i sprovođenju postupka nabavke. Podaci koje treba da sadrži odlu-ka o pokretanju postupka nabavke propisani su zakonom. Poslove javnih nabavki može da obavlja službenik za javne nabav-ke. Službenik za javne nabavke može biti samo lice sa visokom struč-nom spremom koje je u radnom odnosu kod naručioca i ima položen stručni ispit za rad na poslovima javnih nabavki. Službenik za javne na-bavke priprema plan javnih nabavki, tekst odluke o pokretanju postupka javne nabavke, zahtjev za dostavljanje ponuda šopingom, predaje zain-teresovanim licima tendersku dokumentaciju, vrši stručno-administra-tivne poslove u realizaciji postupka javne nabavke, sprovodi postupak javne nabavke šopingom, čuva dokumentaciju, vodi evidenciju javnih nabavki i priprema i dostavlja izvještaje o sprovedenim postupcima jav-nih nabavki starješini, odnosno odgovornom licu naručioca. Naručilac javnih nabavki je dužan da nadležnom organu dostavi rješenje o rasporedu službenika za javne nabavke, koje nadležni organ objavljuje na svom portalu. Postupak javne nabavke može se sprovesti na jedan od sljedećih devet načina: 1) otvoreni postupak 2) ograničeni postupak 3) pregovarački postupak sa prethodnim objavljivanjem poziva za javno nadmetanje 4) pregovarački postupak bez prethodnog objavljivanja poziva za javno nadmetanje 5) okvirni sporazum 6) konsultantska usluga 7) konkurs 8) šoping 9) neposredni sporazum

58


U zavisnosti od procijenjene vrijednosti, zakonodavac je podijelio javne nabavke u tri vrijednosna razreda, i to:

• I vrijednosni razred – za javnu nabavku čija je procijenjena vri-jednost do 5.000€, sprovodi se postupak neposrednog sporazuma;

• II vrijednosni razred – za javnu nabavku čija procijenjena vrijed-nost iznosi preko 5.000€ do 25.000€ za nabavku roba i usluga, odnosno preko 5.000€ do 50.000€ za ustupanje izvođenja radova, sprovodi se postupak šopinga;

• III vrijednosni razred – za javnu nabavku čija procijenjena vri-jednost iznosi preko 25.000€ za nabavku roba i usluga, odnosno preko 50.000€ za ustupanje izvođenja radova, sprovodi se na jedan od sljedećih načina: otvoreni postupak, ograničeni postupak, pre-govarački postupak sa prethodnim objavljivanjem poziva za javno nadmetanje, pregovarački postupak bez prethodnog objavljiva-nja poziva za javno nadmetanje, okvirni sporazum, konsultantska usluga ili konkurs.

Postupak javne nabavke šopingom sprovodi službenik za javne na-bavke na osnovu zahtjeva za dostavljanje ponuda, koji se objavljuje na portalu Direkcije za javne nabavke. Rok za dostavljanje ponuda šopingom iznosi najmanje 12 dana od dana objavljivanja na portalu javnih nabavki. Odluka o izboru najpovoljnije ponude šopingom dodjeljuje se pri-mjenom kriterijuma najniže ponuđene cijene. Postupak javne nabavke šopingom može da se sprovede najviše jed-nom godišnje za jedan predmet javne nabavke. Postupak javne nabavke sprovodi Komisija za otvaranje i vredno-vanje ponuda koju imenuje naručilac istovremeno sa donošenjem odlu-ke o pokretanju postupka javne nabavke. U Komisiju za otvaranje i vrednovanje ponuda imenuje se neparan broj članova. Najmanje jedan član Komisije za otvaranje i vrednovanje ponuda je diplomirani pravnik. U Komisiju se moraju imenovati stručnjaci koji posjeduju znanje iz oblasti koja je predmet javne nabavke. Najmanje jedan član Komisije mora da bude lice zaposleno kod na-ručioca. Komisija za otvaranje i vrednovanje ponuda može biti imenovana na

59


period od godinu dana. Komisija za otvaranje i vrednovanje ponuda priprema tendersku dokumentaciju i tekst poziva za javno nadmetanje, odnosno poziva za nadmetanje; daje pojašnjenja tenderske dokumentacije i poziva za javno nadmetanje, odnosno poziva za nadmetanje; sprovodi javno otvaranje ponuda, odnosno prijava za kvalifikaciju; vrši pregled, ocjenu i upoređi-vanje ponuda; sačinjava izvještaj o otvaranju i vrednovanju ponuda; sa-činjava izvještaj o postupku javne nabavke i predlaže naručiocu odluku o izboru najpovoljnije ponude. Poslove inspekcijskog nadzora nad sprovođenjem Zakona o javnim nabavkama i propisa donijetih na osnovu ovog zakona vrši inspektor za javne nabavke. Za nepoštovanje procedura javnih nabavki zakonom su propisane prekršajne kazne za pravno lice – naručioca i odgovorno lice u pravnom licu ako:

• ne evidentira povredu antikorupcijskih pravila, ne sačini službenu zabilješku ili ne podnese prijavu nadležnim državnim organima radi preduzimanja mjera;

• ne evidentira slučajeve sukoba interesa i o tome bez odlaganja ne obavijesti nadležni organ;

• ne objavi na portalu javnih nabavki i ne dostavi podnosiocima pri-java odluku o izboru kvalifikovanih kandidata sa obrazloženjem u roku od pet dana od dana njenog donošenja;

• ne pridržava se uslova i načina javne nabavke utvrđenih ovim za-konom i tokom fiskalne ili finansijske godine podijeli predmet javne nabavke koja predstavlja jedinstvenu cjelinu, sa namjerom izbjegavanja propisanog postupka javne nabavke;

• ne dostavi nadležnom organu rješenje o rasporedu lica koje je odredio za vršenje poslova službenika za javne nabavke;

• poziv za javno nadmetanje ne objavi na portalu javnih nabavki;• ne objavi na portalu javnih nabavki i ne dostavi ponuđačima odlu-

ku o obustavljanju postupka javne nabavke sa obrazloženjem naj-kasnije u roku od tri dana od dana donošenja;

• ne objavi na portalu javnih nabavki i ne dostavi ponuđačima odlu-ku o izboru najpovoljnije ponude;

• donese odluku o izboru najpovoljnije ponude bez prethodno spro-vedenog postupka javne nabavke iako je bio dužan da ga sprovede;

• ugovor o javnoj nabavci ne dostavi nadležnom organu u roku od

60


tri dana od dana zaključivanja radi objavljivanja na portalu javnih nabavki;

• ne vodi evidenciju sprovedenih postupaka javne nabavke;• ne dostavi izvještaj o sprovedenim postupcima javnih nabavki i

zaključenim ugovorima o javnim nabavkama najkasnije do 28. fe-bruara tekuće za prethodnu godinu;

• ne čuva dokumentaciju nastalu u postupku javnih nabavki tri, od-nosno pet godina;

61


FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

5

64


5 FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI

Jedno od najvažnijih područja budžetskog računovodstva odnosi se na praćenje i pravdanje trošenja državnih sredstava. Praćenje i pravda-nje trošenja državnih sredstava vrši se putem finansijskog izvještavanja. Finansijsko izvještavanje je krajnji rezultat i zadatak budžetskog raču-novodstva, a odnosi se na prezentaciju podataka praćenja i pravdanja trošenja državnih sredstava. Finansijski izvještaji koji iskazuju izdatke i primitke budžetskih sredstava, moraju zadovoljiti sljedeće zahtjeve:

• osigurati relevantne, pouzdane i blagovremene informacije po-trebne za donošenje racionalnih ekonomskih, socijalnih i politič-kih odluka i osigurati informacije koje će omogućiti efikasnu kon-trolu raspolaganja javnim dobrima i pomoći razvoj finansijskog menadžmenta uvođenjem standarda odgovornosti.

Posebni zahtjevi pri sastavljanju finansijskih izvještaja su: transpa-rentnost, fleksibilnost, realnost i optimalnost. Finansijsko izvještavanje propisano je zakonskom regulativom Crne Gore i Međunarodnim računovodstvenim standardima za javni sektor. Međunarodni računovodstveni standardi koji se odnose na finansijsko izvještavanje u javnom sektoru su:MRS JS 1 – Prezentacija finansijskih izvještajaMRS JS 2 – Izvještaj novčanih tokovaMRS JS 6 – Konsolidovani i pojedinačni finansijski izvještajiMRS JS 14 – Događaji nakon datuma izvještavanjaMRS JS 22 – Objelodanjivanje informacija o opštem državnom sektoruMRS JS 24 – Prezentacija budžetskoh informacija u budžetskim izvje-štajima Saglasno Pravilniku o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samou-prave, finansijsko izvještavanje budžeta Države, potrošačkih jedinica Budžeta, državnih fondova, budžeta opština i potrošačkih jedinica op-štine, vrši se preko sljedećih izvještaja: 1 - Izvještaj o novčanim tokovima I - ekonomska klasifikacija2 - Izvještaj o novčanim tokovima II -funkcionalna klasifikacija3 - Izvještaj o novčanim tokovima III4 - Izvještaj o novčanim tokovima IV5 - Izvještaj o neizmirenim obavezama

65


6 - Konsolidovani izvještaj potrošačke jedinice koja u svom sastavu ima javne ustanove7 - Izvještaj o konsolidovanoj budžetskoj potrošnji8 - Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine 9 - Izvještaj o načinu utroška sredstava tekuće budžetske rezerve

Budžet Crne Gore, potrošačke jedinice, državni fondovi i opštine, sačinjavaju finansijske izvještaje u okvirima Međunarodnih računovod-stvenih standarda za javni sektor na gotovinskoj i modifikovanoj goto-vinskoj osnovi izvještavanja o novčanim tokovima, na obrascima propi-sanim ovim Pravilnikom. Budžet Crne Gore, potrošačke jedinice, državni fondovi i opštine sačinjavaju finansijske izvještaje u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondo-va i budžete opština („Sl. list RCG”, br. 37/05 i 81/05). Potrošačke jedinice budžeta Države, potrošačke jedinice budžeta koje u svom sastavu imaju jedinice (institucije, ustanove, centrale i sl.), budžeti opština i potrošačke jedinice opština, pripremaju i dostavljaju kvartalne i godišnje izvještaje. Godišnji finansijski izvještaj potrošačke jedinice dostavljaju Mini-starstvu finansija na obrascima 3 i 4 do 31. marta tekuće godine za pret-hodnu godinu. Godišnji finansijski izvještaji se dostavljaju na obrascima 1, 2, 5, 7, 8, 9. Opštine dostavljaju izvještaje Ministarstvu finansija najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu na obrascima propisanim Pravilnikom o načinu dostavljanja i sadržaju podataka o prihodima, rashodima i budžetskom zaduživanju jedinica lokalne samouprave. Kvartalne finansijske izvještaje dostavljaju Ministarstvu finansija potrošačke jedinice budžeta, državni fondovi i opštine, najkasnije do 15. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal.

5.1 Izvještaj o novčanim tokovima po ekonomskoj klasi-fikaciji

Izvještaj po ekonomskoj klasifikaciji je prikaz primitaka i prihoda sistematizovanih po vrstama, te rashoda i izdataka prema ekonomskoj namjeni razvrstanih u klase, kategorije, grupe, sintetiku i analitiku. Izvještaj o novčanim tokovima po ekonomskoj klasifikaciji izrađuju

66


kvartalno i na kraju godine budžet Države i budžeti opština. Pod novčanim tokom podrazumijevamo razliku između primitaka i novčanih izdataka, razvrstanih po propisanoj strukturi u određenom vremenskom periodu. Izvještaj o novčanim tokovima po ekonomskoj klasifikaciji strukturiran je po podbilansima. Tako imamo novčani tok koji pokazuje razliku između tekućih prihoda (primitaka) i tekućih iz-dataka, novčani tok po osnovu investicija koji predstavlja razliku izme-đu primitaka od prodaje imovine i kapitalnih izdataka, i novčani tok po osnovu finansiranja koji predstavlja razliku između pozajmica i uzetih kredita i otplate kredita. Nakon ovako izvršenog bilansiranja Izvješta-jem o novčanim tokovima, po ekonomskoj klasifikaciji, iskazuje se sta-nje gotovine na kraju perioda. Stanje gotovine iskazano u Izvještaju o novčanom toku i po ekonomskoj klasifikaciji treba da odgovara stanju novčanih sredstava koja se vode na konsolidovanom računu kod Cen-tralne banke, za budžetska stedstva Crne Gore, a za novčana stedstva opština stanje gotovine u izvještaju treba da odgovara stanju na računu kod poslovne –ih banke kod koje se vode depoziti. U nastavku teksta se daje primjer izrade Izvještaja o novčanim toko-vima po ekonomskoj klasifikaciji:

67


R/B NOVČANI TOK – EKONOMSKA KLASIFIKACIJA Plan

Izvršenje u uporednom

periodu prethodne godine

Izvršenje u narednom periodu

tekuće godine

1 2 3 4 5 PRIMICI 1 Tekući prihodi (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 3.015.000,00 3.116.000,00 3.168.000,00

1.1 Porezi 2.950.000,00 3.050.000,00 3.100.000,001.2 Doprinosi 1.3 Takse 20.000,00 18.000,00 19.000,001.4 Naknade 30.000,00 31.000,00 28.000,001.5 Ostali prihodi 15.000,00 17.000,00 21.000,00

2 Primici od otplate kredita 25.000,00 3 Donacije i transferi 13.000,00 12.600,00 12.600,00

3.1 Donacije 5.000,00 4.500,00 4.800,003.2 Transferi 8.000,00 8.100,00 7.800,00I Ukupni primici (1+2+3) 3.053.000,00 3.128.600,00 3.180.600,00 IZDACI

4 Tekući izdaci 2.285.000,00 2.293.000,00 2.286.000,004.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 1.200.000,00 1.195.000,00 1.198.000,004.2 Ostala lična primanja 50.000,00 51.000,00 49.500,004.3 Rashodi za materijal i usluge 800.000,00 810.000,00 805.000,004.4 Tekuće održavanje 150.000,00 152.000,00 149.000,004.5 Kamate 30.000,00 35.000,00 33.000,004.6 Renta 25.000,00 23.000,00 24.000,004.7 Subvencije 18.000,00 16.000,00 17.000,004.8 Ostali izdaci 12.000,00 11.000,00 10.500,00

5 Transferi za socijalnu zaštitu 533.000,00 525.600,00 526.300,005.1 Prava iz oblasti socijalne zaštite 450.000,00 446.000,00 448.000,005.2 Sredstva za tehnološke viškove 20.000,00 18.000,00 19.000,005.3 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 30.000,00 29.000,00 28.000,005.4 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 15.000,00 14.500,00 13.500,005.5 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 18.000,00 18.100,00 17.800,00

6 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 180.000,00 176.000,00 178.000,007 Pozajmice i krediti 35.000,00 34.000,00 34.000,008 Otplata garancija 60.000,00 62.000,00 58.000,009 Rezerve 20.000,00 21.000,00 19.000,00

II Ukupno izdaci (4+5+6+7+8+9+10) 3.158.000,00 3.149.600,00 3.144.300,00III Neto novčani tok (I–II) -60.000,00 17.000,00 79.300,00

NOVČANI TOK PO OSNOVU INVESTICIJA 10 Primici od prodaje nefinansijske imovine 11 Primici od prodaje finansijske imovine 220.000,00 230.000,00 280.000,0012 Kapitalni izdaci 80.000,00 75.000,00 120.000,00

IV Neto novčani tok po osnovu investiranja (11+12-13) 140.000,00 155.000,00 160.000,00 NOVČANI TOK PO OSNOVU FINANSIRANJA 13 Pozajmice i krediti 80.000,00 82.000,00 85.000,0014 Otplata kredita 60.000,00 58.000,00 62.000,00 15 Otplata obaveza iz prethodnih godina 45.000,00 38.000,00 43.000,00

V Neto novčani tok po osnovu finansiranja (14-15) -25.000,00 -14.000,00 -20.000,00

VI Povećanje / smanjenje gotovine (III+IV+V) 55.000,00 158.000,00 219.300,00VII Gotovina na početku perioda 20.000,00

VIII Gotovina na kraju perioda (VI + VII) 55.000,00 158.000,00 219.300,00

Izvještaj o novčanim tokovima I-ekonomska klasifikacija:

(1) IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA I ekonomska klasifikacijaGodina 2010.

Period 01.01- 31.12

Lice odgovorno za sastavljanje izvještaja Ovlašćeno lice

U

68


U cilju lakšeg razumijevanja izrade Izvještaja o novčanim tokovima na osnovu ekonomske klasifikacije, u nastavku teksta dajemo Uputstvo za popunjavanje izvještaja: U kolone 3, 4 i 5 unose se podaci koji su evidentirani na sledećim kontima:

• red. br. 1.1 grupa 711 - porezi (ostvareni porezi na dohodak fi-zičkih lica, porez na dobit pravnih lica, porez na imovinu, porez na dodatu vrijednost, akciza, porez na međunarodnu trgovinu i transakcije, lokalni porezi i ostali republički prihodi)

• red. br. 1.2 grupa 712 - doprinosi (ostvareni doprinosi za PIO, zdravstveno osiguranje, osiguranje od nezaposlenosti i ostali do-prinosi)

• red. br. 1.3 grupa 713 - takse (ostvareni prihodi od administra-tivnih taksi, sudskih taksi, boravišnih taksi, registracionih taksi, lokalnih komunalnih taksi i ostalih taksi)

• red. br. 1.4 grupa 714 - naknade (ostvareni prihodi od naknada za korišćenje dobara od opšteg interesa, naknada za korišćenje pri-rodnih dobara, ekoloških naknada, naknada za priređivanje igara na sreću, naknada za uređenje i korišćenje građevinskog zemljišta, naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva i drugih javnih objekata od opšteg značaja, naknada za puteve i ostalih naknada)

• red. br. 1.5 grupa 715 - ostali prihodi (ostvareni prihodi od kapita-la, novčane kazne i oduzete imovinske koristi, prihodi koje organi ostvare vršenjem svoje djelatnosti, samodoprinos i ostali prihodi)

• red. br. 2 grupa 731 - primici od otplate kredita• red. br. 3 grupa 741+742 - donacije i transferi (transferi predstav-

ljaju ostvarene novčane iznose koji pripadaju korisniku na osnovu zakona i za koje ne postoji obaveza činjenja protivusluge odnosno, takvi prilivi nemaju komercijalni karakter. Transferi u sistemu jav-ne potrošnje mogu biti iz budžeta Republike, vanbudžetskih fon-dova i budžeta opština.)

• red. br. 4.1. grupa 411 - bruto zarade i doprinosi na teret poslo-davca

• red. br. 4.2. grupa 412 - ostala lična primanja (izdaci za topli obrok, naknada za godišnji odmor, zimnicu, prevoz, otpremninu i sl.)

• red. br. 4.3. grupa 413 - rashodi za materijal i usluge• red. br. 4.4. grupa 414 - izdaci za tekuće održavanje • red. br. 4.5. grupa 415 - izdaci za kamate

69


• red. br. 4.6. grupa 416 - izdaci za rentu;• red. br. 4.7. grupa 417 - izdaci za subvencije;• red. br. 4.8. grupa 418 - ostali izdaci (izdaci za komunalne nakna-

de, kazne, takse i ostalo) • red. br. 5.1. grupa 421 - izdaci po osnovu prava iz socijalne zaštite

(dječji dodaci, boračko-invalidska zaštita, materijalno obezbje-đenje porodice, porodiljska odsustva, tuđa njega, ishrana djece u predškolskim ustanovama i izdržavanje štićenika u domovima)

• red. br. 5.2. grupa 422 - izdaci za tehnološke viškove (garantovane zarade, otpremnine za tehnološke viškove, dokup staža, naknada nezaposlenim licima i ostalo)

• red. br. 5.3. grupa 423 - prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja (starosna penzija, invalidska penzija, porodična penzi-ja, naknade za pogrebne troškove, naknade za tjelesno oštećenje, naknade zaposlenim invalidima rada i ostale naknade)

• red. br. 5.4. grupa 424 - ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite (liječenje van Crne Gore)

• red. br. 5.5. grupa 425 - ostala prava iz zdravstvenog osiguranja (ortopedske sprave i pomagala, naknada za bolovanje preko 60 dana, naknade za putne troškove osiguranika)

• red. br. 6 grupa 431 - transferi institucijama, pojedincima, nevla-dinom sektoru i javnom sektoru (transferi javnim institucijama – za zdravstvenu zaštitu, za obrazovanje, institucijama kulture, tran-sferi nevladinim organizacijama, transferi političkim partijama, transferi pojedincima, transferi Republičkom fondu penzijskog i invalidskog osiguranja, transferi Republičkog fonda za zdravstve-no osiguranje, transferi Zavoda za zapošljavanje, transferi opština-ma, transferi javnim preduzećima)

• red. br. 7 grupa 451 - pozajmice i krediti • red. br. 8 grupa 462 - otplata garancija • red. br. 9 grupa 471 + 472 + 473 - izdaci iz tekuće budžetske rezer-

ve, stalne budžetske rezerve i ostale rezerve• red. br. 10 grupa 721 - primici od prodaje nefinansijske imovine • red. br. 11 grupa 722 - primici od prodaje finansijske imovine –

prodaja akcija, prodaja ostalih hartija od vrijednosti• red. br. 12 grupa 441 - kapitalni izdaci• red. br. 13. grupa 751 - pozajmice i krediti • red. br. 14 grupa 461 – otplata duga po osnovu otplate kredita • red. br. 15 grupa 463 - otplata obaveza iz prethodnih godina.

70


Gotovina na kraju perioda iskazana pod VII Izvještaja o novčanim tokovima, treba da odgovara saldu na žiro računu kod poslovnih banaka na dan 31.12. tekuće godine. U datom primjeru, na Konsolidovanom ra-čunu trezora stanje gotovine na 31.12. 2010. treba da iznosi 219.300,00€.

5.2 Izvještaj o novčanim tokovima potrošačkih jedinica

Potrošačke jedinice budžeta dostavljaju Ministarstvu finansija kvar-talne i godišnji finansijski izvještaj o novčanim tokovima na obrascu 3 i 4. U nastavku teksta, dat je primjer izrade Izvještaja o novčanim toko-vima III, koji dostavljaju potrošačke jedinice budžeta, sa uputstvom za popunjavanje:

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA III Godina2010.

Period01.01-31.12

Redni broj

Novčani tok - ekonomska klasifikacija Plan

Izvršenje u uporednom

periodu prethodne godine

Izvršenje za navedeni period

tekuće godine

1 2 3 4 51. Primici 322.000 326.400 327.4801.1 Opšti prihodi 300.000 305.000 304.5001.2 Namjenski prihodi 20.000 19.500 21.0001.3 Prihodi od djelatnosti 2.000 1.900 1.9801.4 Donacije1.5 Krediti

Ukupni primici ( 1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 322.000 326.400 327.4802. Izdaci 322.000 323.820 323.820

2.1 Tekući izdaci 300.000 301.920 296.6002.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 245.000 242.000 243.0002.1.2 Ostala lična primanja 12.000 17.500 11.8002.1.3 Rashodi za materijal i usluge 33.000 32.500 32.0002.1.4 Tekuće održavanje 8.000 7.900 7.8002.1.5 Kamate 800 810 8202.1.6 Renta2.1.7 Subvencije 1.200 1.210 1.1802.1.8 Ostali izdaci

2.2 Transferi za socijalnu zaštitu2.3 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom

i javnom sektoru2.4 Kapitalni izdaci 22.000 21.900 21.8502.5 Pozajmice i krediti2.6 Otplata dugova2.7 Rezerve

Ukupni izdaci (2.1+2.2+2.3+2.4+2.5+2.6+2.7) 322.000 323.820 323.820


U

71


Uputstvo za popunjavanje izvještaja o novčanim tokovima III U kolone 3, 4 i 5 na strani primitaka unose se sledeći podaci:

• redni broj 1.1 – opšti prihodi – redovna sredstva budžeta Crne Gore odnosno budžeta opštine, koja koristi potrošačka jedinica

• redni broj 1.2 – namjenski prihodi – prihodi koje ostvari budžet Crne Gore odnosno budžet opštine, a koje u skladu sa zakonom koristi potrošačka jedinica namjenski za obavljanje određene dje-latnosti

• redni broj 1.3 prihodi od djelatnosti – prihodi koje potrošačka je-dinica ostvari sopstvenom djelatnošću

• redni broj 1.4 donacije – prihodi ostvareni od donacija namijenje-nih potrošačkoj jedinici

• redni broj 1.5 krediti – ostvareni primici za koje postoji obaveza vraćanja sa odgovarajućom kamatom.

U kolone 3, 4 i 5, na strani izdataka, unose se podaci koji su evi-dentirani na sledećim kontima, saglasno Pravilniku o jedinstvenoj kla-sifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština (“Sl. list RCG”, br. 37/05 i 81/05):

• red. br. 2.1 kategorija 41 • red. br. 2.1.1 grupa 411• red. br. 2.1.2 grupa 412• red. br. 2.1.3 grupa 413• red. br. 2.1.4 grupa 414• red. br. 2.1.5 grupa 415• red. br. 2.1.6 grupa 416• red. br. 2.1.7 grupa 417• red. br. 2.2 kategorija 42• red. br. 2.3 kategorija 43• red. br. 2.4 kategorija 44• red. br. 2.5 kategorija 45• red. br. 2.6 kategorija 46• red. br. 2.7 kategorija 47

Opšti prihodi koji se iskazuju u Izvještaju o novčanim tokovima po-trošačkih jedinica predstavljaju odobrena sredstva iz budžeta Crne Gore namijenjena isplatama tekućih izdataka.

72


5.3 Izvještaj o neizmirenim obavezama

Izvještaje o neizmirenim obavezama mjesečno i na kraju godine do-stavljaju Ministarstvu finansija potrošačke jedinice budžeta Republike, vanbudžetski fondovi, opštine i potrošačke jedinice opština na obrascu 4, koji dajemo u prilogu.

Obrazac 4

IZVJEŠTAJ O NEIZMIRENIM OBAVEZAMA Godina 2010.

Redni broj

OpisStanje obaveza na dan 31.12.

prethodne godine

Stanje obaveza na kraju izvještajnog

perioda

1 2 3 41 Obaveze za tekuće izdatke (1.1+1.2+1.3) 43.000,00 42.600,00

1/1 Obaveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca 35.000,00 36.000,00

1.2 Obaveze za ostala lična primanja 2.000,00 2.100,00

1.3 Obaveze za ostale tekuće izdatke 6.000,00 4.500,00

2 Obaveze po osnovu transfera za socijalnu zaštitu

3 Obaveze za transfere institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru 1.400,00 1.500,00

4 Obaveze za kapitalne izdatke 15.000,00 17.000,00

5 Obaveze po osnovu pozajmica i kredita 8.000,00 7.000,00

6 Obaveze po osnovu otplate dugova 2.500,00 3.000,00

7 Obaveze iz rezervi

8 Stanje na kraju godine (1+2+3+4+5+6+7) 69.900,00 71.100,00


U

Uputstvo za popunjavanje izvještaja o neizmirenim obavezamaU kolone 3 i 4 unose se podaci koji su evidentirani na sledećim kontima:

• red. br. 1 kategorija 21 tekuće obaveze,• red. br. 1.1 grupa 211 obaveze za bruto zarade i doprinose na teret

poslodavca • red. br. 1.2 grupa 212 obaveze za ostala lična primanja• red. br.1.3 = grupa 213 obaveze za rashode za materijal i usluge +

grupa 214 tekuće obaveze + grupa konta 215 obaveze za kamate

73


+ grupa 217 obaveze za subvencije + grupa 218 obaveze za ostale izdatke

• red. br. 2 kategorija 22 obaveze po transferima za socijalnu zaštitu• red. br. 3 kategorija 23 obaveze za transfere institucijama, pojedin-

cima, nevladinom i javnom sektoru• red. br. 4 kategorija 24 obaveze za kapitalne izdatke• red. br. 5 kategorija 25 obaveze po osnovu otplate duga, izuzimaju-

ći grupu 263 otplata obaveza iz prethodne godine • red. br. 7 kategorija 27 obaveze iz rezervi

Navedeni izvještaj sastavlja se na bazi knjigovodstvene evidencije koja pokazuje stanje neizmirenih obaveza po strukturi na kraju fiskalne godine.

5.4 Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji

Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji izrađuje se na nivou Dr-žave i predstavlja ukupnu javnu potrošnju čiji su izvori finansiranja po-rezi, lokalni porezi, doprinosi, takse, naknade i ostali prihodi. Godišnji finansijski izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji izrađuje se i za potrebe budžeta opštine i vanbudžetskih fondova. U cilju lakšeg shvatanja načina izrade Izvještaja o konsolidovanoj javnoj potrošnji, prezentiramo primjer sa pretpostavljenim ciframa.

74


Računi OPIS PlanI z v r š e nj e

Prethodna godina

Tekuća godina

7 PRIMICI 11.191.000 10.903.000 11.857.000 71 Tekući prihodi 9.431.000 9.170.000 9.720.000 711 Porezi 6.301.000 6.130.000 6.497.000 7111 Porez na dohodak fizičkih lica 1.900.000 1.850.000 1.960.000 7112 Porez na dobit pravnih lica 320.000 310.000 329.000 7113 Porez na imovinu 280.000 280.000 297.000 7114 Porez na dodatu vrijednost 1.300.000 1.250.000 1.325.000 7115 Akcize 1.501.000 1.450.000 1.537.000

7116 Porez na međunarodnu trgovinu i

transakcije 350.000 330.000 350.000

7117 Lokalni porezi 400.000 380.000 402.000 7118 Ostali republički porezi 250.000 280.000 297.000 712 Doprinosi 2.300.000 2.230.000 2.364.000

7121 Doprinosi za penzijsko i invalidsko

osiguranje 1.250.000 1.210.000 1.283.000

7122 Doprinosi za zdravstveno osiguranje 850.000 840.000 890.000 7123 Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 200.000 180.000 191.000 7124 Ostali doprinosi 713 Takse 250.000 245.000 360.000 7131 Administrativne takse 20.000 17.000 18.000 7132 Sudske takse 30.000 35.000 37.000 7133 Boravišne takse 140.000 135.000 243.000 7134 Registracione takse 10.000 8.000 9.000 7135 Lokalne komunalne takse 31.000 27.000 29.000 7136 Ostale takse 19.000 23.000 24.000 714 Naknade 300.000 290.400 407.000 7141 Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa 80.000 75.000 80.000 7142 Naknade za korišćenje prirodnih dobara 60.000 55.000 157.000 7143 Ekološke naknade 40.000 37.000 39.000 7144 Naknade za priređivanje igara na sreću 80.000 78.000 83.000 7145 Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 20.000 22.000 23.000

7146Naknade za uređivanje i izgradnju građevinskog zemljišta

10.000 13.000 14.000

7147 Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 5.000 5.100 5.400 7148 Naknada za puteve 3.000 3.100 3.300 7149 Ostale naknade 2.000 2.200 2.300 715 Ostali prihodi 280.000 275.000 291.000 7151 Prihodi od kapitala 180.000 175.000 185.000 7152 Novčane kazne i oduzete imovinske koristi 40.000 35.000 37.000

7153Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti

60.000 65.000 69.000

7154 Samodoprinosi 7155 Ostali prihodi

73 Primici od otplate kredita i sredstva prenešena iz prethodne godine

770.000 760.000 806.000

731 Primici od otplate kredita 700.000 695.000 737.000 732 Sredstva prenesena iz prethodne godine 70.000 65.000 69.0004 IZDACI 10.889.000 10.777.800 11.524.500

Obrazac 7Period 01.01-31.12 2011IZVJEŠTAJ O KONSOLIDOVANOJ JAVNOJ POTROŠNJI

75


41 Tekući izdaci 5.450.000 5.424.800 5.850.300 411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 5.261.000 5.238.600 5.552.900 4111 Neto zarade 3.200.000 3.190.000 .3.381.000 4112 Porez na zarade 428.000 425.000 451.000 4113 Doprinosi na teret zaposlenog 1.132.000 1.125.000 1.192.600 4114 Doprinosi na teret poslodavca 437.000 435.000 461.300 4115 Opštinski prirez 64.000 63.600 67.000 412 Ostala lična primanja 25.000 24.800 26.000 413 Rashodi za materijal i usluge 75.000 74.500 179.000 414 Tekuće održavanje 23.000 22.600 24.000 415 Kamate 13.000 12.500 13.200 416 Renta 18.000 17.700. 18.700 417 Subvencije 19.000 18.400 19.500 418 Ostali izdaci 16.000 15.700 16.600 42 Transferi za socijalnu zaštitu 1.468.000 1.420.000 1.505.000 421 Prava iz oblasti socijalne zaštite 510.000 505.000 535.000 422 Sredstva za tehnološke viškove 250.000 217.000 230.000

423 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog

osiguranja 620.000 615.000 652.000

424 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 20.000 18.000 19.000 425 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja 68.000 65.000 69.000

43 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

498.000 487.000 516.000

431 4311 Transferi javnim institucijama 220.000 215.000 228.000 431 4312 Transferi nevladinim organizacijama 80.000 78.000 83.000 431 4313 Transferi pojedincima 26.000 25.000 26.000 431 4317 Transferi opštinama 150.000 148.000 157.000 431 4319 Transferi javnim preduzećima 22.000 21.000 22.000 44 Kapitalni izdaci 1.843.000 1.840.000 1.950.000 441 Kapitalni izdaci 1.843.000 1.840.000 1.950.000 45 Pozajmice i krediti 360.000 355.000 376.000 46 462 Otplata garancija 270.000 268.000 284.000

463 Otplata obaveza iz prethodnih godina (dio) 148.000 145.000 154.000 47 Rezerve 82.000 79.000 84.000 Suficit/Deficit +290.000 -88.800 +5.900 Finansiranje 5.000 4.000 4.200 Domaće finansiranje -60.000 -59.000 -62.500 75 751 7511 Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 350.000 345.000 366.000 46 461 4611 Otplata dugova 380.000 376.000 398.000

463 4630Promjena (smanjenje) neto obaveza iz prethodnog perioda

30.000 28.000 30.000

Inostrano finansiranje 65.000 63.000 67.000 Krediti i hartije od vrijednosti 75 751 7512 Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 425.000 418.000 443.000 46 461 4612 Otplata dugova 360.000 355.000 376.000

74 741 Donacije 40.000 38.000 40.000 72 Prihodi od prodaje imovine 110.000 108.000 114.000 74 742 Transferi 65.000 64.000 68.000 Povećanje/smanjenje depozita 302.000 125.000 232.500


U

76


5.5 Iskazivanje suficita i deficita

Suficit i deficit budžeta predstavlja razliku između primitaka i iz-dataka. Saglasno čl. 16 Zakona o budžetu, kod utvrđivanja suficita od-nosno deficita, vrši se umanjenje ukupnih primitaka i izdataka, i to na sljedeći način:1.Primici – (pozajmice + primljeni transferi + donacije + prihodi od prodaje imovine)2. Izdaci – (otplata glavnice u zemlji i inostranstvu + promjena neto imovine iz prethodnih godina) 3. Suficit =1>24. Deficit=1<2

U skladu sa ovakvim zakonskim rješenjem, u datom primjeru iska-zan je suficit i to prema planu u iznosu od 290.000€, u prethodnoj godi-ni ostvaren je deficit od 88.000€, a u tekućoj godini ostvaren je suficit u iznosu od 5.900€. Povećanje ili smanjenje depozita predstavlja razliku između uku-pnih primitaka i ukupnih izdataka.

5.6 Izvještavanje opština o planiranim i ostvarenim prihodima i rashodima i budžetskom zaduženju

Opštine, saglasno Pravilniku o načinu izvještavanja o planiranim i ostvarenim prihodima i rashodima i budžetskom zaduživanju, dostav-ljaju Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima budžeta, planiranim i izvršenim rashodima budžeta i budžetskom zaduženju, Ministarstvu finansija na sljedećim obrascima: 1. Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima, na obrascu POP 2. Izvještaj o planiranim i ostvarenim rashodima, na obrascu PIR 3. Izvještaj o budžetskom zaduživanju, na obrascu BUZ i 4. Izvještaj o neizmirenim budžetskim obavezama, na obrascu NEO.

Oblik i sadržaj izvještaja dati su u Pravilniku o načinu izvještavanja o planiranim i ostvarenim prihodima i rashodima i budžetskom zaduži-vanju koji je dat u nastavku teksta. Navedeni izvještaji saglasno čl. 74. stav 1 Zakona o finansiranju lo-

77


kalne samouprave dostavljaju se Ministarstvu finansija kvartalno u roku od 30 dana od dana isteka kvartala. Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima, na obrascu POP, i Izvještaj o planiranim i ostvarenim rashodima, na obrascu PIR, daju kompletnu sliku svih prihoda i rashoda razvrstanih saglasno Pravilniku o jedinstvenoj klasifikaciji računa.

ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETACRNE GORE

6

80


6 ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETA CRNE GORE

Završni račun budžeta predstavlja sliku fiskalnog poslovanja Drža-ve u pogledu ostvarivanja primitaka i izdataka u odnosu na finansijski budžet, koji rezultira ostvarenjem suficita ili deficita, kao i druge podat-ke predviđene zakonom. S obzirom na to da su poslovi vezani za izradu završnog računa složeni i zahtijevaju dužu proceduru oko pripreme, za-vršni račun za prethodnu godinu usvaja Skupština Crne Gore do 31.12. tekuće godine. Završni račun budžeta Crne Gore sastavlja se u skladu sa čl. 51 Za-kona o budžetu, na osnovu podataka iz glavne knjige koja se vodi u trezoru. Zakon propisuje osnovne podatke koje mora da sadrži završni račun budžeta i to:

• Početno i završno stanje Konsolidovanog računa trezora• Pregled izvršenih odstupanja u odnosu na planirane iznose • Izvještaj o uzetim pozajmicama• Izvještaj o izdacima budžetskih rezervi • Izvještaj o garancijama datim tokom fiskalne godine i• Izvještaj Državne revizorske institucije.

Pregled izvršenih odstupanja u odnosu na planirane iznose sastavlja se na Obrazac 7 -Izvještaja o konsolidovanoj javnoj potrošnji, koji je sastavni dio Pravilnika o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samoupra-ve. Procedura izrade i usvajanja završnog računa budžeta takođe je pro-pisana zakonom. U skladu sa zakonskom obavezom, Ministarstvo fi-nansija do 15. maja priprema nacrt Zakona o Završnom računu budžeta Države. Do kraja juna, Vlada utvrđuje predlog Završnog računa budžeta Dr-žave i, do kraja septembra, dostavlja ga Skupštini Crne Gore. Uz Završ-ni račun Budžeta Države, shodno odredbama člana 51 stav 3 Zakona o budžetu, dostavlja se i Izvještaj Državne revizorske institucije o izvr-šenoj reviziji Završnog računa. Skupština Crne Gore, kao što je rečeno, do kraja tekuće godine usvaja Zakon o Završnom računu budžeta Crne Gore.

81


ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETA OPŠTINA

7

84


7 ZAVRŠNI RAČUN BUDŽETA OPŠTINA

Po isteku godine za koju je budžet donesen, skupština opštine dono-si završni račun budžeta. Završni račun budžeta opštine, u skladu sa čl. 55 Zakona o finansi-ranju lokalne samouprave, sadrži:

• Bilans stanja • Bilans prihoda i rashoda• Izvještaj o kapitalnim rashodima i finansiranju• Izvještaj o novčanim tokovima• Izvještaj o izvršenju budžeta – razlika između odobrenih sredstava

i izvršenih• Objašnjenje većih odstupanja između odobrenih sredstava i izvr-

šenih • Izvještaj o primljenim donacijama i kreditima• Izvještaj o korišćenju sredstava iz tekuće i stalne budžetske rezerve• Izvještaj o garancijama datim u toku fiskalne godine• Izvještaj eksterne revizije o finansijskim izvještajima.

Predlog završnog računa utvrđuje predsjednik opštine do kraja maja.

Bilans stanja Bilans stanja predstavlja sistemski pregled imovine, obaveza i drugih izvora na dan izvještavanja. Bilans stanja se sastavlja nakon usklađivanja knjigovod-stvenog stanja sa stvarnim stanjem koje je utvrđeno popisom, kao i nakon međusobnog zatvaranja konta prihoda i rashoda. Polazeći od činjenice da je Zakonom o finansiranju lokalne samo-uprave propisano da sastavni dio završnog računa opštine čini i bilans stanja, a imajući u vidu da podzakonskim aktima nije propisan oblik i sadržaj ovog izvještaja, to je jedino rješenje da se izvorno primijeni Međunarodni računovodstveni standard za javni sektor 1- Prezentaci-ja finansijskih izvještaja. U MRS 1- Prezentacija finansijskih izvještaja propisan je minimum stavki koje treba da sadrži bilans stanja koje ovom prilikom dajemo na obrascu kojeg smo kreirali, kako bi se korisnici ovog Priručnika lakše snalazili u praksi. U okiru minimuma podataka koji su propisani u bilansu stanja op-štine mogu povećati broj stavki, prema svojim potrebama, koje su pro-

85


pisane Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa. Obrazac »Bilans stanja« se vrijednosno popunjava preuzimanjem salda sa računa stanja u glavnoj knjizi, čiji su računi propisani Pravilni-kom o jedinstvenoj klasifikaciji računa.

BILANS STANJAna dan ______________ godine

Iznos

Tekuća godina Prethodna godinaBroj računa Opis AKTIVA

a. nekretnineb. postrojenja i opremac. nematerijalna sredstvad. finansijska sredstva (iskjučujući iznose prikazane pod (e), (g), i (i)e. ulaganja obračunata metodom udjela (equity method)f. zaliheg. povraćaj po osnovu netrgovinskih transakcija, uključujući i poreze

i transverne prenoseh. potraživanja po osnovu transakcija razmjenei. gotovina i gotovinski ekivalenti

UKUPNO AKTIVA

PASIVAa. obaveze po osnovu poreza i prinosab. obaveze po osnovu transakcija razmjenec. rezervisanjad. dugoročne obavezee. manjinska učešćaf. neto imovina / kapital

UKUPNO PASIVA

Bilans prihoda i rashoda Opštine Bilans prihoda i rashoda sasravljaju na Obrazac 7 -Izvje-štaja o konsolidovanoj javnoj potrošnji koji je sastavni dio Pravilnika o načinu sastavljanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, va-nbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave.

INFORMACIONI SISTEMI ZA BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO

I FINANSIJSKO UPRAVLJANJE

8

88


8 INFORMACIONI SISTEMI ZA BUDŽETSKO RAČUNOVODSTVO I FINANSIJSKO UPRAVLJANJE

Uvođenje informacione tehnologije u računovodstvenoj obra-di podataka ima za cilj povećanje poslovne efikasnosti i organizira-nosti, te optimizalizaciji iskorištavanja podataka, informacija i vre-mena. Danas je nemoguće zamisliti savremeni način poslovanja bez uvođenja sistema kompjuterske obrade računovodstvenih podataka. Informacioni sistem obrade računovodstvenih podataka omo-gućava jednostavno, fleksibilno i kreativno korištenje računovod-stvenih informacija i daje dodatnu snagu i pomoć pri kontro-li i planiranju poslovanja, te donošenju odluka, čime se daje nova i kvalitetnija dimenzija poslovanju, što je u uslovima manuelne obrade dokumentacije nezamislivo postići takav stepen efikasnosti. Informacioni sistem podržava sve dostupne telekomunikacij-ske tehnologije čime je osiguran nesmetan pristup podacima sa bilo koje lokacije i u bilo kojem trenutku, kao i međusobna poveza-nost dislociranih djelova budžetskih korisnika i njenog okruženja. Informacioni sistem obezjeđuje formiranje baze podataka na jed-nom mjestu (server), što osigurava nesmetan i pouzdan rad, dok je sigurnost podataka dodatno zagarantovan integralnim siste-mom za ograničenje pristupa određenim opcijama i mogućnostima. Povezanost i automatski prenos omogućavaju da se evidenci-ja složenih poslovnih promjena i procesa obavlja jednim unosom. Informacioni sistem ne postavlja ograničenja u pogledu broja kori-snika, organizacionih jedinica, poslovnih godina i količine evidentiranih poslovnih promjena i podataka. Prikaz podataka je po pravilu tabelarni, što omogućava korisnicima slobodu u kreiranju pogleda na podatke kori-štenjem naprednih funkcija sortiranja, filtriranja i grupisanja. Tako struk-turirarne podatke, omogućuje vrlo jednostavno eksportovanje u Excel. Izvještaje i dokumenta moguće je, prema trenutnim potreba-ma, vizualno urediti, ispisati, poslati e-mailom ili jednostavno spre-miti u nekom od najčešće korištenih oblika (PDF, Word, Excel). Dobijanje propisanih financijskih i statističkih izvještaja, raznih obrasca, kao i korištenje elektronskih usluga u obavljanju platnog pro-meta, predstavlja veliku prednost koju pruža informacioni sistem.

89


Kao što je rečeno informacioni sistem doprinosi cjeloku-pnoj fiskalnoj kontroli tako i poslovnoj efikasnosti. Pa ipak, kako bi se u potpunosti iskoristila njihova funkcija, informacio-ni sistemi moraju biti dizajnirani i integrisani na odgovarajući način. Srce sistema finansijskog upravljanja u javnom sektoru predstavljaju procedure za vođenje glavne knjige u Trezoru Ministarstva finansija, odnosno opštine u kojem se evidentiraju svi prilivi i odlivi, kao i proce-dure za izvještavanje o tim transakcijama. Bez uvođenja integralnog in-formacionog sistema, skoro je nemoguće zamisliti vođenje budžetskog računovodstva i finansijskog upravljanja javnim prihodima i rashodima koji se obavljaju u okviru trezorskog poslovanja bilo to na nivou Države ili opštine. Da bi se obezbijedio informacioni integralni sistem, na ostale infor-macione sisteme (informacione sisteme potrošačkih jedinica i sl.) mora se gledati kao na sisteme koji su podrška ovom centralnom sistemu, i kao takvi moraju biti kompatibilni standardima za razmjenu podataka sa centralnim sistemima. U cilju obezbjeđenja integracionog informa-cionog sistema u javnom sektoru Crne Gore stara se Ministarstvo za informaciono društvo i telekomunikaciju.

UNUTRAŠNJA I EKSTERNA REVIZIJAU JAVNOM SEKTORU

9

92


9 UNUTRAŠNJA I EKSTERNA REVIZIJA U JAVNOM SEKTORU

9.1 Unutrašnja revizija

Unutrašnja revizija u javnom sektoru uspostavljena je Zakonom o si-stemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru. Unutrašnja re-vizija u javnom sektoru ima za cilj unapređenje poslovanja subjekata i pomaže subjektu da ostvari svoje ciljeve obezbjeđujući sistematičan, di-sciplinovan pristup izvršavanju radnih zadataka i poboljšanju efikasnosti upravljanja rizikom, kontrolama i procesima upravljanja. Poslove unutrašnje revizije obavljaju unutrašnji revizori koji ispun-javaju posebne uslove, predviđene Uredbom o zvanjima unutrašnjih re-vizora. Uredbom o uspostavljanju unutrašnje revizije u javnom sektoru utvrđuju se način i kriterijumi za uspostavljanje unutrašnje revizije u javnom sektoru. Saglasno navedenoj Uredbi, sljedeći subjekti u javnom sektoru uspostavljaju posebnu organizacionu jedinicu za unutrašnju re-viziju:

26. Ministarstvo unutrašnjih poslova27. Ministarstvo odbrane28. Ministarstvo finansija29. Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija30. Ministarstvo prosvjete i sporta31. Ministarstvo kulture32. Ministarstvo saobraćaja i pomorstva33. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja34. Ministarstvo održivog razvoja i turizma35. Ministarstvo rada i socijalnog staranja36. Uprava policije37. Uprava carina38. Poreska uprava39. Uprava za nekretnine40. Zavod za izvršenje krivičnih sankcija41. Fond penzijskog i invalidskog osiguranja Crne Gore42. Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore43. Zavod za zapošljavanje Crne Gore44. Glavni grad Podgorica.

Pored navedenih subjekata, organizacionu jedinicu za unutrašnju

93


reviziju uspostavljaju i subjekti koji su korisnici budžetskih sredstava, a koji imaju više od 200 zaposlenih, odnosno više od 5.000.000,00€ izda-taka.

9.2 Eksterna revizija

Saglasno Zakonu o Državnoj revizorskoj instituciji, Državna revizor-ska institucija, kao samostalan i nezavisan državni organ, vrši kontrolu kod organa i organizacija koje upravljaju budžetom i imovinom države i jedinica lokalne samouprave, fondovima, Centralne banke Crne Gore i drugih pravnih lica u kojima država učestvuje u vlasništvu, jednom riječju - subjekti revizije. Državna revizorska institucija ispituje pravilnost, efektivnost i efika-snost poslovanja subjekta revizije. Ispitivanje pravilnosti, odnosno zakonitosti, obuhvata kontrolu usklađenosti poslovanja sa propisima i opštim standardima prikupljanja javnih prihoda, finansiranja rashoda, raspolaganja i upravljanja imovi-nom, izvršavanja obaveza, knjiženja i dokumentovanja prihoda i rasho-da, imovine i upravljanja ekonomskim poslovima. Ispitivanjem efektivnosti provjerava se u kojoj su mjeri ostvareni planirani ciljevi. Ispitivanjem efikasnosti ili ekonomičnosti, provjerava se da li su ostvareni ciljevi u obavljanju poslova uz minimalno ulaganje sredstava. Znači, nije zadatak Državne revizorske institucije da vrši samo kon-trolu pravilnosti poslovanja subjekata revizije, već se bavi kontrolom ostvarenih planiranih ciljeva (efektivnošću), kao i uspješnošću funkci-onisanja državnih organa, državne uprave i privrednih subjekata u ko-jima država učestvuje u kapitalu, sa aspekta i ekonomičnosti korišćenja i raspolaganja državnim sredstvima. Nakon izvršene revizije od strane ovlašćenih državnih revizora,sačinjava se izvještaj, koji usvaja kolegijum DRI. Izvještaj o reviziji sadr-ži utvrđeno činjenično stanje, ocjenu, zaključke i sugestije za otklanjanje eventualno utvrđenih nedostataka. Izvještaj o reviziji predstavlja dokumentacionu osnovu za izradu Godišnjeg izvještaja i davanja stručnih mišljenja, sugestija i preporuka u skladu sa zakonom. Godišnji izvještaj Državna revizorska institucija do-stavlja do 31. oktobra Skupštini Crne Gore, na razmatranje i usvajanje. Na osnovu bitnih činjenica i okolnosti na koje je ukazano u Godišnjem

94


izvještaju DRI, Skupština odlučuje o predloženim mjerama i roku za njihovo sprovođenje. U nastavku teksta, dajemo priloge zakona i podzakonskih propisa iz oblasti budžeta, državne imovine i vođenja bužetskog računovodstva.

95


PRILOZI

10

98


10 PRILOZI

Posebno poglavlje ovog rada predstavljaju tekstovi zakonske regu-lative iz oblasti budžetskog računovodstva i državne imovine. Na ovaj način, korisnici ovog Priručnika imaju mogućnost da zakone i podza-konske propise iz ove oblasti nađu na jednom mjestu, bez traženja veli-kog broja službenih listova u kojima su objavljeni. Međutim, treba imati u vidu da se propisi iz ove oblasti često usagla-šavaju i mijenjaju, što se može očekivati i u narednom periodu, posebno zbog harmonizacije zakonodavstva Crne Gore sa direktivama EU.

99


ZAKON O BUDŽETU(2)

I. OPŠTE ODREDBEČlan 1

Ovim zakonom reguliše se donošenje budžeta, evidencija i upravlja-nje budžetom, pripremanje i planiranje budžeta, izvršenje budžeta Crne Gore (u daljem tekstu: država), budžeta opštine, zajmovi i garancije, unutrašnja kontrola, računovodstvo budžeta, Državni trezor, poslovi budžeta i unutrašnja revizija.

Član 2 Na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona, Ministarstvo finansija donosi naredbe, uputstva, programe i daje naloge i smjernice za sprovođenje ovog zakona.

Član 3 Termini upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:budžet je finansijski plan baziran na godišnjim procjenama primitaka i izdataka;

• budžet države je procjena godišnjih primitaka i izdataka, koje do-nosi Skupština Crne Gore (u daljem tekstu: Skupština);

• tekući budžet je plan namijenjen finansiranju ili usavršavanju re-dovne djelatnosti, kao i izdataka koji se ponavljaju i vezuju za jed-nu fiskalnu godinu;

• kapitalni budžet je plan koji se odnosi na period od godinu ili duži od godinu dana, kojim se povećava vrijednost nefinansijske imovine, a obuhvata sticanje infrastrukture opšteg značaja, lokalne infrastrukture, građevinskih objekata, zemljišta i opreme.

• otplata duga su transakcije koje se odnose na otplatu dugoročnih i kratkoročnih, domaćih i stranih kredita i hartija od vrijednosti, garancija i obaveza iz prethodnih godina;

• programski budžet je dio godišnjeg zakona o budžetu koji sadrži zadatke i aktivnosti pojedinih potrošačkih jedinica koje se sprovo-de u cilju efikasnog upravljanja sredstvima po predloženim pro-gramima i potprogramima, a koji doprinose ostvarenju strateških ciljeva u skladu sa ekonomskom politikom države. Budžet opšti-ne, Prijestonice i Glavnog grada je procjena godišnjih primitaka

2 („Sl. list RCG”, br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, „Sl. list Crne Gore”, br. 12/07 od 14.12.2007, 73/08 od 02.12.2008, 53/09 od 07.08.2009)

100


i izdataka koje donose skupštine opština, Skupština Prijestonice i Skupština Glavnog grada (u daljem tekstu: skupština opštine); budžet državnih fondova je procjena godišnjih primitaka i izda-taka Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja Crne Gore, Fon-da za zdravstveno osiguranje Crne Gore, Zavoda za zapošljavanje Crne Gore, Fonda za razvoj Crne Gore, Fonda za obeštećenje i drugih fondova osnovanih u skladu sa zakonom;

• potrošačke jedinice su državni organi, ministarstva, organi upra-ve, državni fondovi, organi lokalne samouprave i organi lokalne uprave;

• plaćanja su sve novčane transakcije usljed kojih dolazi do smanje-nja salda na bankarskom računu;

• ugovorena obaveza je preuzeta obaveza kojom se rezervišu sred-stva za isplatu isporučenih dobara i usluga;

• bankarski račun je račun za primanje, plaćanje i prenos državnog novca;

• državni novac je novac koji je pod kontrolom i kojim raspolaže država, ili opština;

• budžetski izvršilac je lice koje je odgovorno za izvršenje budžeta, odnosno lice koje on ovlasti;

• Konsolidovani račun trezora su svi računi na kojima se evidentira državni novac, a koji su u funkciji budžeta države ili opštine;

• transfer je plaćanje, ili prenos prava svojine, bez činjenja odgova-rajuće protivusluge;

• Glavna knjiga trezora je osnovna knjiga dvojnog knjigovodstva, koja služi za knjiženje promjena stanja na kontima;

• opšti prihodi su prihodi kojima se finansira javna potrošnja i ko-jima zakonom nije unaprijed utvrđena namjena;

• namjenski prihodi su prihodi kojima se finansira javna potrošnja i kojima je zakonom unaprijed utvrđena namjena;

• sopstveni prihodi su prihodi koje potrošačka jedinica ostvari ko-mercijalnim vršenjem djelatnosti ili pružanjem usluga;

• budžetska klasifikacija je sistem jedinstvene klasifikacije na osnovu koje se priprema i izvršava budžet, koji obuhvata: organi-zacionu, ekonomsku, funkcionalnu, programsku i projektnu klasi-fikaciju;

• organizaciona klasifikacija je struktura kodova koji se koriste za klasifikaciju potrošačkih jedinica i njima podređenih jedinica u hi-

101


jerarhijskoj organizacionoj strukturi države;• ekonomska klasifikacija je struktura kodova koji se koriste za kla-

sifikaciju prihoda, rashoda, imovine, obaveza i akcijskog kapitala u skladu sa prihvaćenom međunarodnom klasifikacijom državne finansijske statistike;

• funkcionalna klasifikacija je klasifikacija funkcija države i opšti-na u skladu sa prihvaćenom međunarodnom klasifikacijom;

• programska klasifikacija je struktura kodova koji se koriste za klasifikaciju programa i podprograma;

• projektna klasifikacija je struktura kodova koji se koriste za kla-sifikaciju kapitalnih projekata;

• zaduživanje je preuzimanje finansijskih obaveza po osnovu kre-ditnih ugovora, emisija dužničkih hartija od vrijednosti i izdatih garancija;

• državna garancija je garancija koju izdaje Skupština ili Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada) u svrhu obezbjeđenja otplate obaveza po osnovu kreditnih ugovora ili dužničkih hartija od vri-jednosti;

• državni dug je ukupan dug države i jedinica lokalne samouprave;• javni sektor su državni organi, jedinica lokalne samouprave, neza-

visna regulatorna tijela, pravna lica, ortačka i komanditna društva u kojima država ili opštine imaju većinski vlasnički udio;

• transferni zajam je oblik zajma koji je Vlada primila od drugog zajmodavca radi davanja krajnjim korisnicima zajma;

• svop je finansijski ugovor o davanju pozajmice radi zaštite od rizi-ka pod promjenljivim uslovima u pogledu kamate i valute;

• derivat je finansijska hartija od vrijednosti čija vrijednost dijelom proističe iz vrijednosti i karakteristika druge hartije od vrijednosti, referente aktive;

• nezavisna regulatorna tijela su: Agencija za elektronske komuni-kacije i poštansku djelatnost, Agencija za radio - difuziju, Regu-latorna agencija za energetiku, Komisija za hartije od vrijednosti, Agencija za nadzor osiguranja i ostala nezavisna regulatorna tijela osnovana u skladu sa zakonom;

• javne ustanove su: škole, bolnice, institucije kulture, centri za so-cijalni rad i druge javne ustanove osnovane u skladu sa zakonom; ugovori su ugovori koje zaključuje Vlada, a imaju fiskalni uticaj na budžet države.

II. DONOŠENJE BUDŽETA, EVIDENCIJE I UPRAVLJANJE BUDŽETOM

Član 4 Budžet se donosi za fiskalnu godinu i važi u godini za koju je done-šen. Fiskalna godina je kalendarska godina.

Član 5 Zakon o budžetu države za fiskalnu godinu (u daljem tekstu: zakon o budžetu države) donosi Skupština. Odluku o budžetu opštine za fiskalnu godinu (u daljem tekstu: od-luka o budžetu opštine) donosi skupština opštine.

Član 6 Budžet sadrži tekući budžet, transakcije finansiranja i kapitalni budžet i budžeti državnih fondova kojim se iskazuju izdaci i primici po izvorima iz kojih potiču. Izdaci moraju biti uravnoteženi sa primicima.

Član 7 Ukoliko se tokom fiskalne godine usvoji zakon, drugi propis ili ugo-vor, koji ima za posljedicu smanjenje planiranih primitaka ili povećanje planiranih izdataka, predlagač je dužan da predloži izvore finansiranja planiranih izdataka. Ako u toku fiskalne godine dođe do povećanja ili smanjenja planira-nih primitaka ili izdataka može se pripremiti predlog za uravnoteženje budžeta. Uravnoteženje budžeta vrši se putem izmjena i dopuna budžeta, na način i po postupku propisanom za njegovo donošenje.

Član 8 Ukoliko tokom fiskalne godine, usljed vanrednih okolnosti i potre-ba, dođe do povećanja planiranih izdataka ili smanjenja planiranih pri-mitaka, Vlada vrši uravnoteženje budžeta.

Član 9Primici obuhvataju:1) tekuće prihode (porezi, doprinosi, takse, naknade, koncesije i ostali prihodi);2) primitke od prodaje imovine;3) primitke od otplate kredita;4) donacije i transfere;

103


5) pozajmice i kredite (domaće i inostrane);6) druge prihode, u skladu sa zakonom.

Član 10Izdaci obuhvataju:1) tekuće izdatke za: bruto zarade i doprinose na teret poslodavca, ostala lična primanja, rashode za materijal i usluge, tekuće održavanje, kamate, rente, subvencije i ostale izdatke;2) transfere za socijalnu zaštitu;3) transfere institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru;4) kapitalne izdatke za nabavku i investiciono održavanje finansijske i nefinansijske imovine;5) date pozajmice i kredite;6) otplatu dugova, garancija i obaveza iz prethodnih godina;7) ostale isplate, u skladu sa zakonom.

Član 11 Konsolidovani račun trezora ustanovljava se i vodi u Ministarstvu finansija. Primici budžeta države, ugovorene obaveze, izdaci, izvršene uplate i isplate moraju biti evidentirane u Glavnoj knjizi trezora. Nijedan izdatak, sa Konsolidovanog računa trezora ne smije se ispla-titi ako nije odobren zakonom o budžetu države. Kada je na Konsolidovani račun trezora povraćen novac, koji je pret-hodno evidentiran kao izdatak, takva transakcija će se poništiti.

Član 12 Ministarstvo finansija izdaje nalog za otvaranje bankarskih računa. Odgovorno lice može raspolagati državnim novcem samo na osnovu ovlašćenja koja izdaje Ministarstvo finansija. Bankarski računi iz stava 1 ovog člana u nazivu moraju imati oznaku „državni”. Odgovorno lice ne smije zloupotrijebiti državni novac ili nepravilno s njim raspolagati ili ga upotrijebiti suprotno odredbama ovog zakona.

Član 13 Ministarstvo finansija zaključuje ugovor sa Centralnom bankom Crne Gore (u daljem tekstu: Centralna banka), za obavljanje bankarskih poslova u ime države. Opštine i nezavisna regulatorna tijela zaključuju ugovor sa Central-nom bankom za obavljanje bankarskih poslova. Izuzetno, ukoliko Centralna banka ne može organizovati obavljanje

104


bilo kojeg od poslova iz stava 1 ovog člana, Ministarstvo finansija može zaključiti ugovor za obavljanje tih po-slova sa bankom - rezidentom države, uključujući i ugovaranje prekora-čenja na računu. Izuzetno, ukoliko Centralna banka ne može organizovati obavljanje bilo kojeg od poslova iz stava 2 ovog člana, opština, odnosno nezavisno regulatorno tijelo može zaključiti ugovor za obavljanje tih poslova sa bankom - rezidentom države, uključujući i ugovaranje prekoračenja na računu. U slučaju iz st. 3 i 4 ovog člana, Ministarstvo finansija, opština, od-nosno nezavisno regulatorno tijelo će, prije zaključivanja ugovora sa bankom - rezidentom države, razmotriti savjet Centralne banke o tom pitanju.

Član 14 Ministarstvo finansija može odložiti naplatu poreskih i neporeskih potraživanja koja pripadaju budžetu države, odobriti plaćanje u ratama i kapitalizovati poreska i neporeska potraživanja za namjene regionalnog razvoja, restrukturiranje privrednih subjekata, kao i za druge namjene, u skladu sa propisom koji donosi Vlada. Vlada može donijeti odluku o otpisu dospjelih poreskih i nepore-skih potraživanja nastalih prije stupanja na snagu ovog zakona. Predlog propisa iz stava 1 i predlog odluke iz stava 2 ovog člana prijavljuje se nadležnoj komisiji.

Član 15 Slobodna sredstva sa Konsolidovanog računa trezora Ministarstvo finansija može, u skladu sa smjernicama Strategije za upravljanje du-gom, investirati:- kao depozite kod Centralne banke ili druge banke sa niskim kreditnim rizikom u EUR ili u drugoj valuti,- u državne hartije od vrijednosti ili druge vrste hartija od vrijednosti sa niskim kreditnim rizikom u EUR ili drugoj valuti.

Član 16 Gotovinski suficit ili deficit predstavlja razliku primitaka i izdataka, pri čemu se primici umanjuju za pozajmice, primljene transfere, dona-cije i primitke od prodaje imovine, a izdaci za otplatu glavnice u zemlji i inostranstvu po osnovu duga nastalog uzimanjem kredita ili emito-vanjem hartija od vrijednosti i promjenu neto obaveza iz prethodnih godina koje nemaju karakter pozajmica.

105


Promjena neto obaveza iz prethodnih godina prikazuje se kao razli-ka stanja obaveza na početku i kraju fiskalnog perioda.

Član 17 Zakonom o budžetu države utvrđuje se upotreba budžetskog sufici-ta, kao i izvori finansiranja budžetskog deficita. Budžetski deficit finansira se uzimanjem dugoročnih i kratkoročnih pozajmica iz domaćih i inostranih izvora i emisijom dugoročnih i krat-koročnih hartija od vrijednosti. Dugoročnim pozajmicama i hartijama od vrijednosti može se finan-sirati kapitalni budžet. Kratkoročne pozajmice i hartije od vrijednosti iz stava 2 ovog člana mogu se koristiti i u cilju obezbjeđivanja likvidnosti, najduže šest mje-seci, nezavisno od granice godišnjeg porasta duga utvrđene zakonom o budžetu države. Budžetski suficit može se koristiti za prijevremenu otplatu duga i mora biti iskazan kroz završni račun države.

Član 18 Evidencija primitaka i izdataka budžeta opštine vrši se u skladu sa odredbama ovog zakona koje se odnose na evidenciju budžeta države. Odgovorno lice u opštini vrši upravljanje budžetom opštine, na na-čin propisan ovim zakonom za upravljanje budžetom države.

III. PRIPREMANJE I PLANIRANJE BUDŽETA

Član 19 Planiranje budžeta države zasniva se na projekcijama ekonomskog razvoja, makroekonomske stabilnosti, ekonomskoj politici, na zakonima i drugim propisima.

Član 20 Ministarstvo finansija u februaru tekuće godine, na osnovu propisa za izradu kapitalnog budžeta koji usvaja Vlada, izdaje stručno uputstvo za pripremanje kapitalnog budžeta potrošačkih jedinica i jedinica lo-kalne samouprave, koje predlažu kapitalne projekte za narednu fiskalnu godinu. Potrošačke jedinice koje su predložile kapitalne projekte dužne su da zahtjeve za dodjelu budžetskih sredstava za kapitalne projekte podnesu Ministarstvu finansija do 31. marta tekuće godine za narednu fiskalnu godinu.

106


Vlada određuje strateške prioritete ekonomske politike za nared-nu fiskalnu godinu najkasnije do 31. marta tekuće godine, na predlog organa državne uprave nadležnog za predlaganje ekonomske politike za narednu fiskalnu godinu. Ministarstvo finansija priprema i, u aprilu, dostavlja Vladi izvještaj o realizaciji makroekonomske i fiskalne politike za tekuću godinu i predlaže ciljeve i smjernice fiskalne politike, na osno-vu kojih planira glavne kategorije primitaka i izdataka sa procjenom za naredne tri fiskalne godine. Na osnovu odluke Vlade o ciljevima i smjernicama fiskalne politi-ke, Ministarstvo finansija, u maju tekuće fiskalne godine, izdaje stručno uputstvo za pripremanje budžeta potrošačkih jedinica i budžeta lokalne samouprave za narednu fiskalnu godinu. Stručno uputstvo iz stava 5 ovog člana sadrži: bitne ekonomske para-metre, uputstva, smjernice i rokove za pripremu budžeta, okvirne iznose izdataka za svaku potrošačku jedinicu i preporuke za okvirni iznos izda-taka lokalnih samouprava, na osnovu kojih potrošačka jedinica i jedinica lokalne samouprave samostalno planira svoje izdatke, kao i projekciju kapitalnog budžeta za narednu godinu, sa procjenom potrošnje tekućeg i kapitalnog budžeta za naredne tri godine, na osnovu smjernica i ciljeva fiskalne politike koje utvrdi Vlada.

Član 21 Potrošačka jedinica, u postupku planiranja budžeta, podnosi zahtjev Ministarstvu finansija za dodjelu budžetskih sredstava do kraja jula te-kuće za narednu fiskalnu godinu.Zahtjev iz stava 1 ovog člana sadrži:1) tekući-programski budžet;2) transakcije finansiranja;3) kapitalni budžet;4) procjenu izdataka po ekonomskoj, funkcionalnoj, programskoj i pro-jektnoj klasifikaciji, koju utvrđuje Ministarstvo finansija u skladu sa me-đunarodnim standardima;5) izvore finansiranja;6) obrazloženje procijenjenih izdataka i izvora finansiranja. Ministarstvo finansija propisuje bliži sadržaj i formu zahtjeva iz sta-va 1 ovog člana.

Član 22 Ministarstvo finansija, na osnovu procjene primitaka i dostavljenih zahtjeva za dodjelu budžetskih sredstava, nacrtom zakona o budžetu

107


države predlaže izdatke za potrošačke jedinice i, ako pri tom postoji deficit, utvrđuje izvore sredstava za njegovo finansiranje. Ukoliko tokom rasprave o nacrtu zakona o budžetu države postoje neslaganja između Ministarstva finansija i odgovornih lica u potrošač-kim jedinicama, Ministarstvo finansija priprema za Vladu predlog ko-načnog rješenja.

Član 23 Ministarstvo finansija priprema nacrt zakona o budžetu države i u oktobru ga dostavlja Vladi. Nadležni organ opštine priprema nacrt odluke o budžetu opštine i dostavlja ga na uvid Ministarstvu finansija do 15. novembra. Nadležni organ nezavisnog regulatornog tijela utvrđuje predlog fi-nansijskog plana sa planom rada za narednu godinu i određuje predstav-nika nezavisnog regulatornog tijela koji će učestvovati u skupštinskoj proceduri. Predlog finansijskog plana i akt o određivanju predstavnika nadležni organ nezavisnog regulatornog tijela dostavlja Ministarstvu finansija do 30. septembra tekuće godine.

Član 24 Predlog zakona o budžetu države utvrđuje Vlada i u novembru ga dostavlja Skupštini. Predlog odluke o budžetu opštine utvrđuje nadležni organ opštine i dostavlja ga skupštini opštine do kraja novembra. Upravni odbor državnog fonda usvaja nacrt budžeta fonda za nared-nu fiskalnu godinu i dostavlja ga Ministarstvu finansija do kraja avgusta.

Član 25Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 12/07)

Član 26 Zakon o budžetu države i odluka o budžetu opštine sadrže opšti i posebni dio.Opšti dio sadrži:1) procjenu primitaka i izdataka iskazanih po ekonomskoj klasifikaciji za tekući i kapitalni budžet;2) normativni dio budžeta kojim se bliže uređuje njegovo izvršenje;3) upotrebu suficita i pokriće deficita;4) tekuću i stalnu budžetsku rezervu.Posebni dio sadrži izdatke potrošačkih jedinica po organizacionoj, funk-cionalnoj, programskoj i projektnoj klasifikaciji sa izvorima finansiranja.

108


Član 26a Prije usvajanja predloga odluke o budžetu opštine, nadležni organ opštine dužan je da pribavi mišljenje Ministarstva finansija na predlože-ni nivo i strukturu potrošnje, politiku zarada, kapitalne izdatke i izvore finansiranja i nivoa suficita, odnosno deficit.

Član 27 Uz predloge zakona o budžetu države i odluka o budžetu opštine, Skupštini, odnosno skupštini opštine dostavlja se na uvid:1) pregled planiranih primitaka i izdataka za naredne tri fiskalne godi-ne, uključujući pregled višegodišnjih ugovorenih obaveza, višegodišnjih izdataka i investicionih programa.2) briše se. Uz predlog zakona o budžetu države Skupštini se dostavljaju pred-lozi finansijskih planova sa planom rada za narednu godinu nezavisnih regulatornih tijela, na usvajanje.

Član 28 Ukoliko se zakon o budžetu države ne donese do 31. decembra, Ministarstvo finansija, do njegovog donošenja, potrošačkim jedinicama mjesečno odobrava sredstva do iznosa 1/12 (jedne dvanaestine) stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini.

Član 29 Odgovorno lice u opštini, u pripremi i planiranju budžeta opštine, u skladu sa odredbama ovog zakona, ima ovlašćenja koja, u odnosu na pripremu i planiranje budžeta države, ima ministar finansija.

IV. IZVRŠENJE BUDŽETA

Član 30 Za izvršenje budžeta države odgovoran je ministar finansija.

Član 31 Potrošačke jedinice sredstva utvrđena zakonom o budžetu države koriste po dinamici koju je odobrilo Ministarstvo finansija. Potrošačke jedinice utvrđuju raspodjelu sredstava za izdatke u okvi-ru jedinica koje spadaju u njihovu nadležnost. Za zakonito korišćenje sredstava odobrenih potrošačkoj jedinici od-govoran je budžetski izvršilac. Ugovorene obaveze potrošačke jedinice moraju biti u skladu sa sred-stvima koja, za određeni period, odobri Ministarstvo finansija.

109


Potrošačka jedinica može preuzimati nove ugovorene obaveze, koje će se realizovati i u narednoj fiskalnoj godini, pod uslovom da je taj izdatak planiran i za narednu fiskalnu godinu odnosno na predlog Mi-nistarstva finansija odobren od Vlade.

Član 32 Namjenski prihodi i prihodi ostvareni od obavljanja djelatnosti po-trošačkih jedinica uplaćuju se na bankarske račune iz člana 12 ovog za-kona. Prihodi iz stava 1 ovog člana koriste se za finansiranje izdataka po-trošačkih jedinica prema zakonom utvrđenoj namjeni.

Član 32a Javne ustanove koje ostvaruju prihode od obavljanja sopstvene dje-latnosti, koji nijesu uključeni u Konsolidovani račun trezora, mogu te prihode koristiti za finansiranje tekućih i kapitalnih izdataka.

Član 33 Za hitne i nepredviđene izdatke tokom fiskalne godine koriste se sredstva tekuće i stalne rezerve. Ministarstvo finansija odlučuje o korišćenju sredstava tekuće i stalne rezerve, uz prethodnu saglasnost Vlade. Ministarstvo finansija utvrđuje bliže kriterijume za korišćenje sred-stava rezervi iz stava 2 ovog člana. Ministarstvo finansija može obezbijediti sredstva iz rezervi za pokri-će obaveza preuzetih ugovorom o koncesiji u skladu sa zakonom.

Član 34 Potrošačke jedinice i opštine, Ministarstvu finansija podnose izvje-štaj o ostvarenim primicima i izvršenim izdacima, u skladu sa propisima koje donosi Ministarstvo finansija.

Član 35 Vlada između potrošačkih jedinica može vršiti preusmjeravanje sredstava utvrđenih zakonom o budžetu države u visini do 10% od uku-pno planiranih sredstava potrošačke jedinice. Iznos do 10% iz stava 1 ovog člana primjenjuje se na ukupno pla-nirane izdatke potrošačke jedinice čiji se odobreni iznos sredstava sma-njuje. Preusmjerena sredstva po pojedinim izdacima i programima ras-poređuju se rješenjem ministra finansija. Potrošačke jedinice, uz odobrenje Ministarstva finansija, mogu pre-usmjeriti odobrena sredstva po programima i pojedinim izdacima, u vi-sini do 10% od sredstava utvrđenih zakonom o budžetu države za pro-

110


grame i izdatke čiji se iznos smanjuje. Kod programa koji se finansiraju od donacija iz fondova Evropske unije nije dozvoljeno preusmjeravanje sredstava po izdacima.

Član 35a Potrošačka jedinica koja realizuje kapitalni budžet dužna je da oba-vijesti Ministarstvo finansija nakon završetka projekta o neutrošenim sredstvima planiranim za taj kapitalni projekat. Na predlog Ministarstva finansija Vlada može preusmjeriti neutro-šena sredstva iz stava 1 ovog člana na druge kapitalne projekte.

Član 35b Potrošačka jedinica dužna je da obavijesti Ministarstvo finansija ukoliko u toku fiskalne godine usljed vanrednih ili nepredviđenih okol-nosti ne dođe do realizacije planiranog kapitalnog projekta. Na predlog Ministarstva finansija Vlada može preusmjeriti neutro-šena sredstva iz stava 1 ovog člana na druge kapitalne projekte.

Član 36 Sredstva odobrena potrošačkim jedinicama mogu se koristiti do 31. decembra fiskalne godine. Neplaćene ugovorene obaveze u tekućoj fiskalnoj godini realizuju se iz sredstava odobrenih za narednu fiskalnu godinu.

Član 37 Izvršenje budžeta opštine vrši se na način i po postupku propisanom ovim zakonom za izvršenje budžeta države, a ovlašćenja koja ima mini-star finansija u izvršenju budžeta države, ima odgovorno lice u opštini.

V. POZAJMICE I GARANCIJE

Član 38 Država se može zaduživati do nivoa godišnjeg zaduživanja, utvrđe-nog godišnjim zakonom o budžetu. Ukupan iznos garancija koje daje država utvrđuje se godišnjim zako-nom o budžetu. O zaduživanju i davanju garancija, u skladu sa godišnjim zakonom o budžetu, odlučuje Vlada. Krajnji korisnik garancije i transfernog zajma plaća naknadu za ri-zik, u visini od 0,5% od iznosa garancije, odnosno zajma. Naknada iz stava 4 ovog člana prihod je budžeta Crne Gore. Vlada, na predlog Ministarstva finansija, utvrđuje osnove za prego-

111


vore i zaključivanje ugovora o kreditu za koji se izdaje garancija. Mini-starstvo finansija dostavlja Vladi izvještaj o pregovorima o kreditu za-jedno sa tekstom ugovora o kreditu. Pravno lice koje koristi državnu garanciju mora dobiti odobrenje Ministarstva finansija prije ugovaranja svakog novog kredita. Korisnik garancije, odnosno transfernog zajma, dužan je da bez od-laganja izvrši povraćaj iznosa neotplaćenog kredita, odnosno transfer-nog zajma, ukoliko bez odobrenja iz stava 7 ovog člana zaključi novi ugovor o kreditiranju. Ministarstvo finansija vodi evidenciju i prati izmirivanje obaveza po izdatim garancijama i transfernim zajmovima. Garancije i transferni zajmovi daju se u skladu sa smjernicama Stra-tegije za upravljanje dugom. Država može preuzeti dug samo posebnim zakonom ili godišnjim zakonom o budžetu.

Član 39Država se može zaduživati radi:- finansiranja potrošnje državnog budžeta u skladu sa godišnjim zako-nom o budžetu;- otkupa i refinansiranja državnog duga;- održavanja likvidnosti;- zaštite od rizika zaključivanjem svop ugovora i ugovora o kupovini derivata;- finansiranja drugih potreba u skladu sa zakonom. Ugovore i druge akte o zaduživanju države, odnosno davanju garan-cija potpisuje ministar finansija. Ministarstvo finansija vodi evidenciju o zaduživanju države i izmi-ruje obaveze po zaduživanju iz stava 1 ovog člana, odnosno upravlja dr-žavnim dugom, u skladu sa zakonom i smjernicama Strategije za uprav-ljanje dugom. Cilj uzimanja pozajmica i upravljanja dugom je da se finansira po-trošnja državnog budžeta uz minimiziranje troškova duga uz uzimanje u obzir relevantnih rizika. Vlada, na predlog Ministarstva finansija, utvrđuje osnove za prego-vore i zaključivanje ugovora o dugoročnom kreditu sa međunarodnim finansijskim institucijama, multilateralnim, bilateralnim i ostalim kredi-torima. Ministarstvo finansija dostavlja Vladi izvještaj o pregovorima o kre-

112


ditu sa predlogom ugovora o kreditu na odlučivanje. Postupak za podnošenje zahtjeva i dokumentacija potrebna za dobi-janje garancije, uslovi koje moraju da ispunjavaju jedinice lokalne samo-uprave, pravna lica, ortačka i komanditna društva i sredstva obezbjeđe-nja vraćanja zajma bliže se uređuju propisom Vlade.

Član 40 Jedinice lokalne samouprave mogu uzimati dugoročne pozajmice i davati garancije uz prethodnu saglasnost Vlade. Vlada prilikom davanja saglasnosti iz stava 1 ovog člana može uzeti u obzir ukupnu makro-ekonomsku situaciju. Javna preduzeća čiji je osnivač Vlada ili jedinice lokalne samouprave i pravna lica koja su u većinskom državnom vlasništvu mogu se zadu-živati samo uz saglasnost Vlade, koja se daje na predlog Ministarstva finansija. Korisnik sredstava po osnovu zaduživanja i izdatih garancija dužan je da Ministarstvu finansija podnosi izvještaj o svakom povlačenju kre-ditnih sredstava, u roku od sedam dana od dana povlačenja, i podnosi kvartalne izvještaje o stanju ukupnog zaduženja.

Član 41 Strategijom o upravljanju dugom utvrđuju se okvirni program zadu-živanja za trogodišnji period, smjernice za utvrđivanje rizika prilikom uzimanja pozajmica, smjernice upravljanja dugom, gotovinom, garanci-jama i pozajmicama i druga pitanja od značaja za upravljanje dugom. Strategiju iz stava 1 ovog člana utvrđuje Vlada, uz mišljenje Central-ne banke. Centralna banka dužna je da, u roku koji odredi Vlada, dostavi tra-ženo mišljenje.

Član 42 Ministarstvo finansija vodi evidenciju o postojećem dugu države, uzetim dugoročnim i kratkoročnim pozajmicama i datim garancijama. Nadležni organ u opštini vodi evidenciju o postojećem dugu opštine, uzetim dugoročnim i kratkoročnim pozajmicama i datim garancijama.

Član 43 Vlada ima neograničeno ovlašćenje da kamate i glavnice po osnovu duga države i garancija koje daje država, u skladu sa ovim zakonom, isplaćuje iz sredstava, koja se vode na Konsolidovanom računu trezora, u skladu sa uslovima i rokovima koje je ugovorila Vlada.

113


Član 43a Državni organ koji zastupa državu u imovinsko-pravnim odnosima na zahtjev kreditora izdaje pravno mišljenje kojim potvrđuje da je ustav-na i zakonska procedura zaduživanja ispoštovana.

VI. UNUTRAŠNJA KONTROLA, RAČUNOVODSTVO BUDŽETA I REVIZIJA

Član 44 Budžetski izvršioci su odgovorni za računovodstvo i unutrašnju kontrolu primitaka, ugovorenih obaveza i izdataka potrošačkih jedinica i jedinica koje spadaju u njihovu nadležnost.

Član 45 Ministarstvo finansija, u ime Vlade, odgovorno je za vođenje raču-novodstva, unutrašnju kontrolu, zaduživanje i dug.

Član 46 Ministarstvo finansija propisuje način i postupak vođenja unutrašnje kontrole budžeta.

Član 47 Ministarstvo finansija propisuje način vođenja računovodstva budže-ta, podnošenja izvještaja o korišćenju sredstava budžeta i način eviden-tiranja primitaka, izdataka, ugovorenih obaveza, koncesija, kapitalnih projekata i programskog budžeta. Ministarstvo finansija može izdati poseban nalog potrošačkim jedi-nicama i opštinama i za podnošenje finansijskog izvještaja.

Član 48 Ministarstvo finansija propisuje način pripreme, izrade i predaje za-vršnih računa potrošačkih jedinica.

Član 49 Ministarstvo finansija priprema nacrt zakona o završnom računu budžeta države i dostavlja ga Vladi do 1. juna.

Član 50 Vlada, do kraja juna, utvrđuje predlog zakona o završnom računu budžeta države i dostavlja ga Skupštini do kraja septembra. Nadležni organ nezavisnog regulatornog tijela utvrđuje predlog fi-nansijskog izvještaja sa izvještajem o radu, odnosno stanju za prethodnu godinu i određuje predstavnika nezavisnog regulatornog tijela koji će učestvovati u skupštinskoj proceduri.

114


Predlog finansijskog izvještaja i akt o određivanju predstavnika nad-ležni organ nezavisnog regulatornog tijela dostavlja Ministarstvu finan-sija do 30. aprila tekuće godine.

Član 51 Završni račun budžeta države i završni račun budžeta opštine mora-ju biti u skladu sa sadržajem i klasifikacijom budžeta, shodno članu 26 ovog zakona.Završni račun iz stava 1 ovog člana sadrži i:1) početno i završno stanje Konsolidovanog računa trezora;2) pregled izvršenih odstupanja u odnosu na planirane iznose;3) izvještaj o uzetim pozajmicama;4) izvještaj o izdacima budžetskih rezervi;5) izvještaj o garancijama datim tokom fiskalne godine;6) izvještaj o kapitalnim projektima;7) izvještaj o realizaciji programskog budžeta;8) izvještaj o državnom dugu i izdatim garancijama;9) izvješaj o otpisanim poreskim i neporeskim potraživanjima iz člana 14 st. 1 i 2 ovog zakona.10) izvještaj o primicima i izdacima javnih ustanova koji nijesu uključe-ni u Konsolidovani račun trezora. Uz završni račun budžeta države dostavlja se izvještaj Državne revi-zorske institucije o završnom računu.

Član 52 Završni račun budžeta opštine priprema odgovorno lice u opštini, u skladu sa ovim zakonom. Završni račun budžeta opštine dostavlja se na uvid Ministarstvu fi-nansija.

Član 53 Nezavisna regulatorna tijela, javne ustanove, pravna lica, ortačka i komanditna društva u kojima država ili opštine imaju većinski udio u vlasništvu, dužni su da dostavljaju finansijske izvještaje Ministarstvu fi-nansija, odnosno nadležnom organu lokalne samouprave, u skladu sa propisom koji donosi Ministarstvo finansija.

VII. DRŽAVNI TREZOR

Član 54 Državni trezor formira se u Ministarstvu finansija, a obavlja sljedeće

115


poslove:1) izvršava plaćanja na bazi dokumentacije i podataka dostavljenih lič-no ili elektronskom poštom od strane potrošačkih jedinica, u skladu sa ovim zakonom;2) vodi Glavnu knjigu trezora;3) upravlja računovodstvenim sistemom državnih primitaka;4) obrađuje naloge za potrošnju sredstava;5) priprema završni račun budžeta države;6) finansijsku kontrolu putem korišćenja računovodstvenog sistema ba-ziranog na planiranim obavezama;7) vodi računa da budžetski izvršioci ne prekorače iznos odobrenih sredstava;8) prati izvršavanje izdataka;9) razvija i vodi računovodstvo budžeta države i upravlja finansijskim informacionim sistemom;10) daje nedjeljne i mjesečne izvještaje budžetskim korisnicima;11) daje redovne finansijske izvještaje za potrebe ministra finansija i Vlade;12) daje podatke za analizu finansijskog sistema ;13) upravlja raspoloživim novčanim sredstvima na Konsolidovanom ra-čunu trezora;14) obezbjeđuje neophodan iznos novčanih sredstava na Konsolidova-nom računu trezora koji je potreban za blagovremeno plaćanje planira-nih obaveza;15) vodi evidenciju o državnoj imovini;16) upravlja dugom nastalim po osnovu hartija od vrijednosti koje je emitovala država;17) upravlja dugom nastalim po osnovu datih garancija i uzetih zajmo-va;18) upravlja domaćim i spoljnim dugom;19) upravlja stranim donacijama, pomoćima i zajmovima.

VIII. POSLOVI BUDŽETA

Član 55Poslovi budžeta obuhvataju:1) upravljanje postupkom pripremanja, planiranja i izrade budžeta;2) predlaganje smjernica i makroekonomskog okvira za pripremu i pla-

116


niranje budžeta i procjenu godišnjih i srednjoročnih primitaka i infor-macija o učinku;3) razvijanje tehničkih standarda za pripremu, planiranje, izvršenje, iz-mjene i dopune budžeta;4) analiziranje zahtjeva potrošačkih jedinica, za dodjelu budžetskih sredstava i realizacije programa ipredlaganje njihovih izmjena;5) pripremanje zakona o budžetu države;6) pripremu mjesečnih planova potrošnje i odobravanje potrošnje sred-stava u skladu sa mjesečnim planom;7) analizu fiskalnih efekata zakona i drugih propisa na sistem javne po-trošnje;8) utvrđivanje i praćenje konsolidovanog bilansa javne potrošnje;9) nadzor nad ostvarivanjem primitaka i izvršavanjem izdataka;10) pružanje savjeta o budžetskim pitanjima potrošačkim jedinicama i opštinama;11) razvijanje procesa planiranja budžeta;12) praćenje finansijskog poslovanja opština i preduzeća u kojima drža-va ima većinski vlasnički udio..

X. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 58 Danom početka primjene ovog zakona, prestaju da važe odredbe za-kona i drugih propisa koje su u suprotnosti sa odredbama ovog zakona.

Član 59 Propisi na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona donijeće se u roku od 12 mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Do donošenja propisa na osnovu ovlašćenja iz ovog zakona primje-njivaće se propisi koji su važili prije stupanja na snagu ovog zakona.

Član 60 Ministar finansija ovlašćen je da ugasi račune korisnika budžeta dr-žave otvorenih kod organizacije ovlašćene za obavljanje platnog pro-meta, danom ustanovljavanja Konsolidovanog računa trezora, odnosno danom formiranja Državnog trezora, a najkasnije 12 mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Sredstva koja ostanu na računima korisnika budžeta države prenije-će se na Konsolidovani račun trezora i biće na raspolaganju potrošačkim

117


jedinicama, u skladu sa odredbama ovog zakona.Član 61

Budžetima države do 2004. godine mora se obezbijediti srazmjer-no godišnje uravnoteženje ugovorenih obaveza i izdataka sa sopstvenim prihodima.

Član 61a Opštine i nezavisna regulatorna tijela dužni su da, u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, predlože Centralnoj banci za-ključivanje ugovora o obavljanju bankarskih poslova. Opštine i nezavisna regulatorna tijela dužni su da, najkasnije pet go-dina od dana stupanja na snagu ovog zakona, razliku primitka u odnosu na izdatke na kraju budžetskog perioda transferišu na poseban račun kod Centralne banke u cilju investiranja. Državni fondovi su u obavezi da, najkasnije do 31. decembra 2009. godine, budu uključeni u konsolidovani račun Državnog trezora. Propisi iz člana 14 stav 1 i člana 20 stav 1 donijeće se najkasnije u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 61bStupanjem na snagu ovog zakona prestaju da važe odredbe :- člana 28 stav 3 Zakona o radio - difuziji („Službeni list RCG”, br. 51/02, 62/02 i 56/04);- člana 13 stav 2 Zakona o energetici („Službeni list RCG”, br. 39/03);- člana 13 stav 3 i člana 16 stav 2 Zakona o elektronskim komunikaci-jama („Službeni list CG”, br. 50/08);- člana 20 st. 2 i 3 Zakona o hartijama od vrijednosti („Službeni list RCG”, br. 59/00 i 28/06);- člana 185 tačka 6 Zakona o osiguranju („Službeni list RCG” br. 78/06), a u članu 193 riječi: „5 i 6” zamjenjuju se riječima:”i pet”;

Član 62 Danom početka primjene ovog zakona, prestaje da važi Zakon o javnim rashodima („Službeni list Republike Crne Gore”, broj 14/92), osim odredaba koje se odnose na budžet opštine, koje će se primjenjivati najduže 18 mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Član 63 Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Republike Crne Gore”, a primjenjivaće se danom for-miranja Državnog trezora, odnosno uspostavljanja Konsolidovanog ra-čuna trezora.

118


„PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu („Sl. list Crne Gore”, br. 13/07 od 18.12.2007), glase:

Član 36 Državni fondovi su dužni da svoju organizaciju i opšta akta usklade sa odredbama ovog zakona do 31. Marta 2008. godine.

Član 37 Računi državnih fondova ugasiće se najkasnije 30 dana od njihovog uključivanja u Konsolidovani račun Državnog trezora. Sredstva sa računa iz stava 1 ovog člana prenose se na posebne raču-ne u okviru Konsolidovanog računa trezora.

Član 38 Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o zadu-živanju i upravljanju dugom javnog sektora („Službeni list RCG”, br. 11/04 i 13/04) i odredbe:- člana 116 tač. 2, u dijelu ovlašćenja za donošenje godišnjeg budžeta fonda, 5; člana 120 tač. 2, u dijelu ovlašćenja za donošenje finansijskih iskaza fonda i tač. 3; člana 146 tačka 2; člana 176, Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju („Službeni ist RCG”, br. 54/03, 39/04 i 79/04);- člana 62 tač. 2 i 3; člana 88 tačka 9, u dijelu koji se odnosi na ovlašće-nje za donošenje godišnjeg finansijskog plana; člana 91 tačka 2, u dijelu ovlašćenja za donošenje godišnjeg finansijskog plana i završnog računa fonda; čl. 97 i 98 Zakona o zdravstvenom osiguranju („Službeni list RCG”, broj 39/04);- člana 78 tačka 5; člana 83 tačka 3, Zakona o zapošljavanju („Službeni list RCG”, br. 5/02, 79/04);- člana 13 alineja 4 i člana 14 alineja 4 o Fondu za razvoj Republike Crne Gore („Službeni list RCG”, broj46/92);- član 44 stav 4 al. 3 i 8 Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju („Službeni list RCG”, broj 21/04).

Član 39 Ovlašćuje se Odbor za ustavna pitanja i zakonodavstvo Skupštine Republike Crne Gore da utvrdi prečišćeni tekst ovog zakona.

Član 40 Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore”.”

119


Komentar Zakona o budžetu/(3)

Osnovne karakteristike

Osnovni – organski Zakon o budžetu Crne Gore pretrpio je od 2001. kada je donijet, do 2009. godine kada su izvršene njegove posled-nje izmjene i dopune više promjena. Zakon sa sastoji iz X odjeljaka i to:

10. Opšte odredbe, 11. Donošenje budžeta, evidencije i upravljanje budžetom,12. Pripremanje i planiranje budžeta, 13. Izvršenje budžeta, 14. Pozajmice i garancije 15. Unutrašnja kontrola, računovodstvo budžeta i revizija 16. Državni trezor, 17. Poslovi budžeta,18. Unutrašnja revizija,19. Prelazne i završne odredbe,

Članom 9 definisani su primici i izdaci .Tekući primici su :

1. Tekući prihodi i porezi, doprinosi, takse, naknade, koncesije i ostali prihodi;

2. Primici od prodaje imovine;3. Primici od otplate kredita;4. Donacije i transferi;5. Pozajmice i krediti/domaće i inostrane;6. Drugi prihodi u skladu sa zakonom,

Izdaci su :1. Tekući izdaci za: bruto zarade i doprinose na teret poslodavca,

ostala lična primanja, rashodi za materijal i usluge, tekuće održa-vanje, kamate, rente, subvencije i ostali izdaci,

2. Transferi za socijalnu zaštitu,3. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sekto-

ru,4. Kapitalni izdaci za nabavku i investiciono održavanje finansijske

i nefinansijske imovine,

3 / Sl. list RCG”, br. 40/01, 44/01, 28/04, 71/05, “Sl. list Crne Gore”, br. 12/07 od 14.12.2007, 73/08 OD 02.12.2008, 53/09 od 07.08.2009)

120


5. Date pozajmice i krediti, 6. Otplata dugova, garancija i obaveza iz prethodnoih godina,7. Ostale isplate i u skladu sa Zakonom,

Zakon o budžetu kao godišnji plan, odnosno odluka o budžetu op-štine sadrži i opšti i posebni dio - član 26 Zakona. Opšti dio se odnosi na :

• Procjenu primitaka i izdataka iskazanih po ekonomskoj klasifika-ciji za tekući i kapitalni budžet

• Normativni dio budžeta kojim se bliže uređuje njegovo izvršenje • Upotrebu suficita i pokriće deficita• Tekuća i stalna budžetska rezerva.

Posebni dio Zakona se odnosi na izdatke potrošačkih jedinica po organizacionoj, funkcionalnoj, programskoj i projektnoj klasifikaciji sa izvorima finansiranja. Članom 26 a Zakona definisana je obaveza da opštine, prije usvajan-ja odluke o budžetu, treba da pribave mišljenje Minstarstva finansija na predloženi nivo potrošnje i strukturu potrošnje, politiku zarada, kapi-talne izdatke i izvore finansiranja i nivoa suficita, odnosno deficit,/(4)

Članom 31. definisana su pitanja izvršenja budžeta tako što potro-šačke jedinice sredstva opredijeljena u Zakonu o budžetu koriste prema dinamici koju je odobrilo Minstarstvo finansija. Veoma je značajno opredjeljenje da ugovorene obaveze potrošačkih jedinica moraju biti u skladu sa sredstvima koje odobri Ministarstvo finansija. Javne ustanove koje ostvaruju prihode od obavljanja sopstvene dje-latnosti, koji nijesu uključeni u Konsolidovani račun trezora mogu te prihode koristiti za finansiranje tekućih i kapitalnih izdataka, shodno članu 32a. Članom 35 definisano je da Vlada između potrošačkih jedinica može vršiti preusmjeravanje sredstava utvrđenih zakonom u iznosu od 10% od ukupnih sredstava potrošačke jedinice. Preusmjeravanje sredstava po pojedinim izdacima raspoređuje se rješenjem ministra finansija. Kod programa koji se finansiraju po osnovu donacija iz EU nije do-

4 /Ovakvo opredjeljenje Zakona rezultiralo je i uravnoteživanjem potrošnje u lokal-nim samoupravama sa realnim mogućnostima, mada se može i konstatovati da op-štine i dalje nastavljaju sa nerealnim planiranjem budžeta.

121


zvoljeno preusmjeravanje sredstava. Članom 35 Zakona definisano je da potrošačka jedinica koja re-alizuje kapitalni budžet ima obavezu da nakon završetka projekta o neutrošenim sredstvima obavještava Ministarstvo finansija. Takođe je definisano članom 35b da potrošačka jedinica koja u toku godine usljed vanrednih ili nepredviđenih okolnosti ne realizuju planirani kapitalni budžet može na predlog Ministarstva finansija izvršiti preusmjeravanje neutrošenih sredstava za druge kapitalne objekte. Član 36. deifiniše obavezu da se odobrena sredstva mogu koristiti do 31. decembra fiskalne godine.

Računovodstvo korisnika budžetskih sredstava

Članom 40. Zakona je definisano da jedinice lokalne samouprave mogu uzimati i davati garancije uz prethodnu saglasnost Vlade. Članom 44. je definisano da su budžetski korisnici odgovorni za ra-čunovodstvo i unutrašnju kontrolu primitaka, ugovorenih obaveza, iz-dataka potrošačkih jedinica koje spadaju u njihovu nadležnost. Pitanja unutrašnje kontrole, računovodstva budžeta i revizije su sa-držaj odjeljka VI koji samo u osnovnim naznakama daje elemente koji su šire sadržani u dva osnovna zakonska akta - Zakon o sistemu unu-trašnjih finansijskih kontrola i Strategija razvoja unutrašnje finansijske kontrole u javnom sektoru (PIFC - Public Internal Financial Control) u Crnoj Gori. Članom 51. Zakona definisana su pitanja završnog računa, odnosno izvještavanja: Završni račun budžeta države i završni račun budžeta opštine mora-ju biti u skladu sa sadržajem i klasifikacijom budžeta, shodno članu 26. ovog zakona. Zakonom je definisano da Završni račun sadrži:

• početno i završno stanje Konsolidovanog računa trezora;• pregled izvršenih odstupanja u odnosu na planirane iznose;• izvještaj o uzetim pozajmicama;• izvještaj o izdacima budžetskih rezervi;• izvještaj o garancijama datim tokom fiskalne godine;• izvještaj o kapitalnim projektima;• izvještaj o realizaciji programskog budžeta;• izvještaj o državnom dugu i izdatim garancijama;

122


• izvješaj o otpisanim poreskim i neporeskim potraživanjima iz čla-na 14 st. 1 i 2 ovog zakona.

• izvještaj o primicima i izdacima javnih ustanova koji nijesu uklju-čeni u Konsolidovani račun trezora.

Uz završni račun budžeta države dostavlja se izvještaj Državne re-vizorske institucije o završnom računu. Državna revizorska institucija treba da preduzima mjere da doprinosi jačanju upravljanja u javnom sektoru, podstiče jačanje odgovornosti, povećava efiksanost cjelokupne administracije javnog sektora. Članom 52. je definisana obaveza da Završni račun budžeta opštine priprema odgovorno lice u opštini u skladu sa Zakonom o budžetu. U odjeljku VI se definišu pitanja unutrašnje kontrole, računovodstva budžeta i revizije. Naglašava se da su budžetski izvršioci odgovorni za računovodstvo i unutrašnju kontrolu primitaka, ugovorenih obaveza i izdataka potrošačkih jedinica i jedinica koje spadaju u njihovu nadlež-nost (Član 44). U članu 46 je definisano da je Ministarstvo finansija u ime Vlade odgovorno za vođenje računovodstva, unutrašnju kontrolu, zaduživa-nje i dug. Ministarstvo finansija propisuje način vođenja računovodstva budžeta, podnošenja izvještaja o korišćenju sredstava budžeta i način evidentiranja primitaka, izdataka, ugovorenih obaveza, koncesija, kapi-talnih projekata i programskog budžeta. Minisitarstvo takođe propisuje način i postupak vođenja unutrašnje kontrole budžeta.

123


UPUTSTVOO RADU DRŽAVNOG TREZORA(5)

Sadržaj1. Ovim uputstvom propisuje se bliži način izvršenja budžeta, kontrola finansijskih transakcija, prikupljanja prihoda, obezbjeđenje likvidnosti Konsolidovanog računa trezora, upravljanje domaćim i spoljnim dugom države kao i oblik i sadržina obrazaca za Glavnu knjigu trezora.

Svrha 2. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10)

Značenje pojedinih termina (izraza)3. Pojedini izrazi koji se koriste u ovom uputstvu imaju sljedeće znače-nje: Glavni službenik za finansije označava budžetskog izvršioca, shod-no članu 3 Zakona o budžetu (“Službeni list RCG”, br. 40/01, 71/05 i “Službeni list CG”, br. 12/07 i 53/09 - u daljem tekstu: Zakon), a to je: a) ministar, direktor, odnosno odgovarajuće lice postavljeno da rukovo-di potrošačkom jedinicom i b) lice koje je pismeno ovlašćeno od strane lica iz tačke a) da djeluje kao izvršilac budžeta i obavlja funkciju opšteg odobravanja ili sankcionisanja finansijskih aktivnosti za potrošačku jedinicu. Službenik za finansije je raspoređeno ili ovlašćeno lice koje snosi ličnu i finansijsku odgovornost za finansijski zadatak definisan ovim uput-stvom, a posebno: a) službenik za odobravanje je lice, koje raspoređuje glavni službenik za finansije, da u potrošačkoj organizaciji obavlja finansijski zadatak koji se odnosi na funkciju odobravanja zahtjeva za rezervisanje sredstava i zahtjeva za plaćanje državnim novcem ili tačnosti i punovažnosti u pri-kupljanju državnog novca; b) službenik za ovjeravanje je lice koje, u potrošačkoj organizaciji obav-lja finansijski zadatak, koji se odnosi na funkciju ovjeravanja tačnosti i punovažnosti zahtjeva za rezervisanje sredstava i zahtjeva za plaćanje državnim novcem; c) službenik za ovlašćivanje je lice koje raspoređuje ministar finansija da obavlja finansijski zadatak koji se odnosi na funkciju davanja saglasnosti

5 (‘’Sl. list Crne Gore’’, br. 80/08 od 26.12.2008, 02/09 od 16.01.2009, 45/10 od 04.08.2010, 15/11 od 16.03.2011)

124


za isplatu novca sa državnog bankarskog računa; d) službenik za kontrolu zahtjeva za plaćanje je lice koje raspoređu-je pomoćnik ministra za trezor i obavlja finansijski zadatak kojim se potvrđuje da je zahtjev za rezervisanje sredstava i zahtjev za plaćanje ispravno ovjeren i odobren; e) službenik za transfer prihoda je lice koje u potrošačkoj jedinici obav-lja finansijski zadatak preuzimanja prihoda sa uplatnih računa, njihovog procesuiranja korisnicima uz Izjavu primaoca, kao i uplatu gotovine na odgovarajuće uplatne račune i f ) blagajnik je lice koje u potrošačkoj organizaciji obavlja finansijski zadatak koji se odnosi na transakcije sa gotovim novcem. Izjava primaoca je dokument koji sadrži strukturu uplaćenih javnih prihoda po ekonomskoj klasifikaciji i na osnovu koje se vrši evidencija ostvarenih javnih prihoda u računovodstvu njihovih korisnika. Finansijski zadatak je aktivnost, zadatak ili procedura, koji se odnosi na: a) stvaranje ugovorene obaveze ili potrošnju državnog novca; b) upravljanje i kontrolu državnog novca; c) kontrolu ispravnosti ovjeravanja i odobravanja zahtjeva za plaćanje i zahtjeva za rezervisanje sredstava; d) transfer državnog novca do korisnika i e) transakcije sa gotovim novcem. Potrošačke organizacije su potrošačke jedinice ili jedinice pod njiho-vom nadležnošću kako je definisano Zakonom. Varant je pismeno odobrenje potrošačkim jedinicama, izdato od strane Ministarstva, kojim se daje dozvola za potrošnju državnog novca do odobrenog iznosa. Transefer žurnala je transakcija koja dovodi do ispravki i poravnanja finansijskih podataka u Glavnoj knjizi trezora, koji se dostavlja uz za-htjev sa obrazloženjem o razlozima ispravke koju potpisuje glavni služ-benik za finansije ili lice koje on ovlasti.

Raspoređivanje službenika za finansije

4. Ministar, direktor ili odgovarajuće lice postavljeno da rukovodi potro-šačkom jedinicom je istovremeno po službenoj dužnosti glavni službe-nik za finansije te potrošačke jedinice, odnosno organizacije. 5. Ministar finansija ima pravo da ovlasti jednog ili više državnih služ-benika da u svojstvu službenika za ovlašćivanje u Državnom trezoru (u

125


daljem tekstu: Trezor), obavlja finansijski zadatak koji dovodi do: a) potrošnje sredstava sa Konsolidovanog računa trezora i podizanja državnog novca sa državnog bankarskog računa Trezora, u skladu sa članom 12 Zakona i b) raspolaganja državnim novcem, investiranja slobodnih sredstava sa državnih bankarskih računa i povećanja iznosa sredstava na Konsolido-vanom računu trezora, u skladu sa članom 15 Zakona. 6. Glavni službenik za finansije raspoređuje jednog ili više državnih službenika za odobravanje i ovjeravanje zahtjeva za rezervisanje sredsta-va i zahtjeva za plaćanje, kao i za obavljanje poslova blagajnika, o čemu pisanim putem obavještava Trezor. 7. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10) 8. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10) 9. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10) 10. Trezoru se dostavlja specimen potpisa svakog državnog službenika koji je raspoređen na mjesto službenika za finansije. Pomoćnik ministra za trezor je odgovoran za vođenje registra o ovlašćenim i raspoređenim službenicima za finansije.

Odgovornosti službenika za finansije

11. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10) 12. Službenici za finansije, koji su odgovorni za rukovanje i čuvanje dr-žavnog novca, gotovine ili drugih sredstava plaćanja, lično su odgovorni da tačnu i kompletnu potvrdu o primopredaji potpiše službenik zadu-žen za predaju dokumenta i službenik koji preuzima taj dokumenat. 13. Službenik za finansije ne smije prihvatiti gotovinu ili izdati potvrdu, primiti ili izdati druga sredstva plaćanja, bez prethodne provjere da je potvrda o primopredaji pravilno popunjena i potpisana od strane dva službenika, iz tačke 12 ovog uputstva.

Prenošenje ovlašćenja

14. Glavni službenik za finansije može, putem pisanog dokumenta, pre-nijeti na drugog državnog službenika ovlašćenja ili funkcije koje su mu propisane ovim uputstvom. Pri obavljanju ovih funkcija i sprovođenju ovlašćenja koja su mu prenesena, službenik postupa u skladu sa uput-stvima datim od strane glavnog službenika za finansije. Prenošenje tih

126


ovlašćenja ne oslobađa glavnog službenika za finansije od odgovornosti propisane ovim uputstvom.

I IZVRŠENJE BUDŽETAVaranti za potrošačke jedinice

15. Novac sa Konsolidovanog računa trezora isplaćuje se na način pro-pisan članom 11 stav 3 Zakona. 16. Ministarstvo finansija (u daljem teksu: Ministarstvo), u skladu sa članom 31 Zakona, sredstva utvrđena godišnjim Zakonom o budžetu Crne Gore (u daljem tekstu: budžet Države), odobrava potrošačkim je-dinicama izdavanjem varanata. 17. Varantom se utvrđuje pravo na potrošnju sredstava za određeni vre-menski period, potpisuje ga ministar finansija ili lice koje on ovlasti i evidentira se u Glavnoj knjizi trezora. 18. Izdavanjem varanta vrši se kontrola upotrebe državnog novca, i to: a) varantom za dodjelu sredstava Ministarstvo ovlašćuje glavnog službe-nika za finansije da potroši sredstva do iznosa koji je utvrđen varantom. Varanti se izdaju mjesečno ili tromjesečno, u zavisnosti od iznosa sred-stava raspoloživih za potrošnju. b) prenosnim varantom Ministarstvo, u skladu sa članom 35 stav 3 Za-kona, može odobriti glavnom službeniku za finansije, ukoliko se ukaže potreba za tim, preusmjeravanje sredstava po programima i pojedinim izdacima. Prenosnim varantom Ministarstvo, uz prethodnu saglasnost Vlade Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), vrši preusmjeravanje sred-stava između potrošačkih jedinica i kapitalnih projekata (član 35 st. 1 i 2 i čl. 35a i 35b Zakona). c) vanrednim varantom Ministarstvo, uz prethodnu saglasnost Vlade, može u slučaju vanrednih okolnosti odobriti povećanje iznosa sredstava koja su na raspolaganju glavnom službeniku za finansije (član 8 Zako-na). d) varantom za dodijelu sredstava za razvojni projekat, Ministarstvo odobrava sredstva glavnom službeniku za finansije za realizaciju projek-ta finansiranog od strane donatora.

Dodjela sredstava službenicima za finansije

19. Glavni službenik za finansije, nakon prijema varanta za dodjelu

127


sredstava, u skladu sa članom 31 stav 2 Zakona, izdaje službenicima za finansije u njegovoj potrošačkoj jedinici varante za preraspodjelu sred-stava, uključujući i jedinice pod njegovom nadležnošću. 20. Varantom za preraspodjelu sredstava glavni službenik za finansi-je ovlašćuje službenika za finansije na potrošnju sredstava odobrenih budžetom Države za tu potrošačku jedinicu. 21. Varantom za preraspodjelu sredstava mogu se ograničavati ovlašće-nja za potrošnju sredstava potrebnih za pokriće troškova potrošačkih organizacija putem: a) izuzeća neke budžetske pozicije koju glavni službenik za finansije želi da posebno kontroliše i b) ograničenja u varantu izdatom od strane Ministrstva glavnom služ-beniku za finansije, u skladu sa tačkom 18 ovog uputstva. 22. Varant za preraspodjelu sredstava sadrži bliža uputstva za rad služ-benika za finansije kojim ga obavezuje da: a) obavlja plaćanja do granice koja je utvrđena varantom; b) prilikom izdavanja svakog narednog zahtjeva za plaćanje, provjeri da li je u skladu sa varantom za preraspodjelu sredstava i c) se pridržava i drugih uputstava izdatih od strane glavog službenika za finansije.

Prestanak važenja varanta

23. Varanti, uključujući varante za preraspodjelu, prestaju da važe za-dnjeg dana fiskalne godine na koju se odnose, ili ranije, ukoliko o tome Ministarstvo pismeno obavijesti glavne službenike za finansije. 24. Ukoliko službenik za finansije raspolaže varantom koji još važi, a predviđa se njegovo ukidanje, ne smije ga upotrijebiti da namjerno na-pravi ili se obaveže na bilo kakav neopravdan izdatak.

II FINANSIJSKA KONTROLAUnutrašnja kontrola u potrošačkim organizacijama

25. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10)

Potrošnja državnog novca

26. Državni novac sa Konsolidovanog računa trezora može se isplatiti

128


samo ako: a) službenik za odobravanje odobri zahtjev za rezervisanje sredstava i zahtjev za plaćanje državnim novcem iz raspoloživih sredstava; b) službenik za ovjeravanje ovjeri da je zahtjev za rezervisanje sredstava i zahtjev za plaćanje tačan i važeći; c) službenik za kontrolu zahtjeva za plaćanje potvrdi da je zahtjev ovje-ren i odobren od strane ovlašćenih lica i d) službenik za ovlašćivanje da ovlašćenje za isplatu novca sa državnog bankarskog računa.

Odobravanje zahtjeva za potrošnju državnog novca

27. Službenik za finansije će preduzeti aktivnost po osnovu zahtjeva za potrošnju nakon što ga prethodno odobri glavni službenik za finansije. 28. Glavni službenik za finansije odobrava zahtjev za potrošnju držav-nog novca kada utvrdi: a) da je u skladu sa politikom koju vodi Vlada i b) da zahtjev predstavlja efikasnu i svrsishodnu upotrebu državnog nov-ca.

Odobravanje zahtjeva za buduću potrošnju

29. Ukoliko za izdatak, koji je utvrđen zahtjevom za potrošnju, sredstva nijesu odobrena godišnjim budžetom Države, glavni službenik za finan-sije ne može odobriti potrošnju po tom zahtjevu.

Metod odobravanja zahtjeva za buduću potrošnju

30. Odobravanje zahtjeva za buduću potrošnju, za koju nema budžetom odobrenih sredstava, može se izvršiti samo izdavanjem vanrednog va-ranta, u skladu sa tačkom 18 ovog uputstva.

Sklapanje ugovora

31. Lice ne može sklopiti ugovor, sporazum ili posao po kome se državni novac isplaćuje ili može biti isplaćen, osim ako je zahtjev za potrošnju državnog novca, po navedenim osnovama, odobren u skladu sa tačkom 27 ovog uputstva.

129


Plaćanja po osnovu izdatih garancija za zajmove

32. Glavni službenik za finansije ili ovlašćeno lice ne smije vršiti plaća-nja po osnovu izdatih garancija za zajam u ime države, osim ako je: a) zahtjev za potrošnju državnog novca po osnovu izdatih garancija za zajam odobren u skladu sa tačkom 28 ovog uputstva i b) zahtjev za potrošnju državnog novca po osnovu izdatih garancija za zajam prethodno odobrio ministar finansija ili lice koje je on za tu svrhu ovlastio.

Potrošnja državnog novca po osnovu ugovorenih obaveza

33. Ugovorena obaveza se iskazuje na obrascu čiji je naziv zahtjev za re-zervisanje sredstava, sa sadržajem koji propisuje Ministarsvo. Na osnovu zahtjeva za razervisanje sredstava rezerviše se dio raspoloživih sredstava budžeta potrošačkih organizacija da bi se ispunile obaveze za isplatu državnog novca. Zahtjev za rezervisanje sredstava ovjerava se i odobrava od strane nad-ležnih službenika za finansije u potrošačkoj organizaciji. 34. Zahtjev za rezervisanje sredstava popunjava se u dva primjerka, od kojih se jedan dostavlja Trezoru, a drugi zadržava potrošačka jedinica. 35. Službenik za ovjeravanje, prije nego što ovjeri zahtjev za rezervisanje sredstava, utvrđuje: a) da postoji pismena saglasnost za stvaranje ugovorene obaveze od stra-ne glavnog službenika za finansije; b) da postoji dokumentacija koja podržava stvaranje ugovorene obaveze i c) da postoje budžetom odobrena sredstva za tu vrstu izdatka. 36. Službenik za odobravanje odobrava zahtjev za rezervisanje sredsta-va, nakon što provjeri: a) da je glavni službenik za finansije odobrio zahtjev za potrošnju; b) da je zahtjev za rezervisanje sredstava ovjeren od strane službenika za ovjeravanje; c) da zahtjev za potrošnju obezbjeđuje najisplativije ugovaranje poslova ili je u skladu sa posebnim uslovima koje utvrđuje Vlada i d) da postoji dovoljno dodijeljenih sredstava u budžetu države za tu obavezu, uzimajući u obzir druge izdatke koji se pokrivaju iz odobrenih sredstava.

130


37. Pravilno ispunjen, ovjeren i odobren zahtjev za rezervisanje sredsta-va predaje se Trezoru radi evidentiranja u Glavnoj knjizi trezora.

Godišnji pregled neizvršenih obaveza

38. Potrošačke organizacije sačinjavaju godišnji pregled svih neizvršenih obaveza, da bi utvrdili one obaveze koje će se isplatiti u sledećoj fiskalnoj godini. Pregled neizvršenih obaveza dostavlja se Trezoru najkasnije do 31.marta naredne godine. Izuzetno, po potrebi, pregled neizvršenih obaveza se dostavlja na zahtjev pomoćnika ministra za Državni trezor i ranije.

III KONTROLA IZDATAKARačunovodstvo i kontrola izdataka

39. Sve faze kontrole izdataka moraju biti dokumentovane pravilno is-punjenim obrascem čiji je naziv zahtjev za plaćanje, koji izdaje Mini-starstvo. Potrošačke organizacije dužne su da koriste ovaj obrazac za sva plaćanja izdataka napravljenih sa Konsolidovanog računa trezora, osimako drugačije ne utvrdi Ministarsvo. 40. Obrazac zahtjeva za plaćanje popunjava se u dva primjerka. Jedan primjerak se predaje Trezoru radi kontrole i plaćanja. Drugi primjerak ostaje u potrošačkoj organizaciji, kao pisani dokaz koji služi za potrebe upravljanja, kontrole i revizije i spaja se sa ostalom pratećom dokumen-tacijom.

Prijem izvještaja o prijemu roba ili korišćenju usluga

41. Nakon prijema roba ili korišćenja usluga, službenik za finansije pro-vjerava ili dobija pismenu potvrdu da je usluga obavljena ili da je roba ili oprema isporučena, u skladu sa odobrenim nalogom za nabavku, potpisanim ugovorom, obavezujućim sporazumom ili administrativnim nalogom. 42. Službenik za finansije vrši pismenu evidenciju odstupanja od broja stavki ili uslova koji važe za stavke koje su navedene u nalogu za nabav-ku ili ugovoru. Evidencija sadrži podatke o navedenim odstupanjima, čime se obezbjeđuje da se faktura prodavca ili dobavljača izmijeni na stvarnu vrijednost primljenih proizvoda ili usluge koja je obavljena.

131


Ovjeravanje plaćanja od strane potrošačkih organizacija

43. Službenik za ovjeravanje ovjerava zahtjev za plaćanje, nakon što utvrdi: a) da je fizičko ili pravno lice izvršilo uslugu ili dostavilo robu; b) da je fizičko ili pravno lice predalo fakturu ili neki drugi prateći do-kument, koji jasno ukazuje na prirodu zahtjeva za sredstvima državnog budžeta, zatim da su detaljno objašnjeni u cilju sprečavanja mogućnosti duplog plaćanja ili da postoji dovoljno dokaza koji ukazuju na to da zahtjev za plaćanje nije prethodno plaćen; c) da prateća dokumentacija sadrži podatke o imenu fizičkog ili prav-nog lica kojem se vrši plaćanje, čime se obezbjeđuje obavljanje plaćanja stvarnom izvršiocu usluge; d) da su svi iznosi i obračuni tačni; e) da je upisan propisan račun za evidenciju izdataka po ekonomskoj klasifikaciji koji služi da se u Glavnoj knjizi trezora obavljeno plaćanje evidentira kao izdatak iz budžeta i f ) da je odobren zahtjev za rezervisanje sredstava iz podtačke e) ove tačke.

Odobravanje plaćanja od strane potrošačkih organizacija

44. Prije odobravanja zahtjeva za plaćanje, službenik za odobravanje provjerava da: a) je izdatak odobren, a zahtjev za plaćanje ispravno ovjeren i b) postoji dovoljno sredstava u budžetu i na stavci, u skladu sa klasi-fikaciojom budžeta koja se odnosi na dati izdatak, kako bi se izvršilo plaćanje.

Ovlašćivanje zahtjeva za plaćanje od strane Trezora

45. Službenik za kontrolu zahtjeva za plaćanje, prije nego potvrdi isprav-nost zahtjeva za plaćanje, utvrđuje da je zahtjev za plaćanje pravilno po-punjen, odnosno ovjeren i odobren od strane ovlašćenih službenika za finansije potrošačke organizacije. 46. Službenik za ovlašćivanje u Trezoru, nakon što je službenik za kon-trolu zahtjeva za plaćanje ocijenio ispravnim zahtjev za plaćanje, utvr-

132


đuje da za plaćanje postoji dovoljno novca na državnom bankarskom računu. 47. Službenik za ovlašćivanje ima pravo da zahtijeva od potrošačke or-ganizacije da obezbijedi prateću dokumentaciju, u vezi sa zahtjevom za plaćanje, ukoliko smatra da se proces kontrole u potrošačkoj organizaciji ne vrši u skladu sa ovim uputstvom. 48. Službenik za ovlašćivanje nepravilno popunjen ili brojčano netačan zahtjev za plaćanje može odbiti ili ga vratiti potrošačkoj jedinici.

Transfer žurnala

49. Transfer žurnala služi za ispravke i promjene stanja računovodstve-nih podataka, radi poravnanja u Glavnoj knjizi trezora, koji se dostavlja uz zahtjev sa obrazloženjem o razlozima ispravke koju potpisuje glavni službenik za finansije ili lice koje on ovlasti. Transferi žurnala moraju biti ovjereni, odobreni i ovlašćeni od strane nadležnih službenika za fi-nansije. 50. Glavni službenik za finansije, koristeći obrazac transfer žurnala, može zahtijevati promjene koje obuhvataju izmjene kojim se vrši isprav-ka postojećeg izdatka ili promjena kod evidencije prihoda. Promjene iz stava 1 ove tačke ne mogu imati uticaja na stanje sredstava na Konsolidovanom računu trezora.

Registar primljenih faktura

51. Potrošačke organizacije vode registar primljenih faktura. Registar primljenih faktura sadrži podatke vezane za sve fakture za isporučenu robu, nabavljenu opremu ili korišćene usluge, kao i sporne ili poništene fakture.

Dospjela plaćanja

52. Fakture koje potrošačke organizacije prime za nabavljene proizvode, opremu i korišćene usluge treba platiti do datuma dospjeća plaćanja, s ciljem boljeg upravljanja i svrsishodnog korišćenja državnog novca i održavanja reputacije platiše od povjerenja. 53. Po pravilu, rok za plaćanje fakture iznosi 30 dana od dana prijema fakture. Izuzetno, rok za plaćanje može biti i duži od 30 dana, ukoliko se

133


ugovorom definišu termini i uslovi plaćanja, odnosno na osnovu pisme-nog odobrenja glavnog službenika za finansije ili instrukcije ministra finansija.

IV PRIKUPLJANJE PRIHODAOdgovornost glavnih službenika za finansije za transfer prihoda

54. Uplata svih javnih prihoda se vrši na uplatne račune koje, u skladu sa propisom o poreskoj administraciji, propisuje Ministrastvo. 55. Glavni službenik za finansije je odgovoran za transfer prihoda i nji-hov raspored po vrstama u skladu sa budžetskom klasifikacijom u potro-šačkoj jedinici koja je pod njegovom nadležnošću. 56. Glavni službenik za finansije je dužan da obezbijedi čuvanje i tačno i ažurno vođenje evidencije svih prihoda za koje je odgovoran.

Izjava primaoca

57. Potrošačka organizacija svakodnevno priprema izjavu primaoca za prihode čija je naplata iz njene nadležnosti. 58. Izjava primaoca sadrži: a) naziv potrošačke organizacije; b) organizacioni kod potrošačke organizacije; c) datum; d) jedinstveni referentni broj; e) eko-kod prihoda; f ) šifru opštine za djeljive prihode; g) iznos bruto prihoda po vrsti prihoda; h) iznos povraćaja prihoda po vrsti prihoda; i) iznos knjigovodstvenih promjena po vrsti prihoda; j) iznos neto prihoda po vrsti prihoda i k) neto iznos ukupno naplaćenih prihoda. 59. Potrošačka organizacija dužna je da pripremi posebne izjave prima-oca za sve obračunske račune, svakog radnog dana, čak i u slučaju da nema uplata na tom računu. 60. Potrošačka organizacija uključuje u izjavu primaoca samo prihode koji su upareni sa primarnom računovodstvenom evidencijom.

134


Sravnjenje Izjave primaoca

61. Potrošačka organizacija je za izjavu primaoca iz njene nadležnosti dužna da obezbijedi da je: a) upisan referentni broj na izjavi primaoca te organizacije; b) iznos svih knjigovodstvenih promjena jednak nuli; c) neto iznos svih naplaćenih vrsta prihoda na izjavi primaoca organiza-cije jednak iznosu koji treba unijeti na platni nalog za prenos uplata sa obračunskog računa na Centralni račun Državnog trezora i d) iznos sa izjave primaoca potrošačke organizacije jednak iznosu sa jednog obračunskog računa.

Priprema platnog naloga

62. Nakon izrade izjave primaoca, službenik za transfer novca pripre-ma platni nalog za prenos ukupnog iznosa neto prihoda evidentiranih na izjavi primaoca sa obračunskog računa na Centralni račun Držav-nog trezora. Za svaku izjavu primaoca organizacije potreban je poseban platni nalog.

Provjera izjave primaoca i prateće dokumentacije

63. Odmah nakon pripreme izjave primaoca, službenik za transfer nov-ca je dužan da službeniku za odobravanje u toj potrošačkoj organizaciji prezentira izjavu primaoca, propisno usaglašenu, zajedno sa izvodom od banke o prihodima uplaćenim na obračunski račun potrošačke organi-zacije. 64. Službenik za odobravanje provjerava tačnost izjave primaoca orga-nizacije i potpisuje i verifikuje da je: a) upisan jedinstveni referentni broj na Izjavi primaoca ; b) iznos knjigovodstvenih promjena jednak nuli i c) neto iznos svih naplaćenih vrsta prihoda na izjavi primaoca jednak iznosu koji treba unijeti na platni nalog za prenos uplata sa obračunskog računa potrošačke organizacije na Centralni račun Državnog trezora. 65. Službenik za odobravanje je odgovoran za provjeru da se za svaki obračunski račun koji potrošačka jedinica vodi izrađuje posebna izjava primaoca. Službenik za odobravanje je takođe odgovoran da obezbijedi

135


da se iznosi iz izjave primaoca odnose na uplate na jedan obračunski račun. 66. Službenik za odobravanje je dužan da provjeri iznos neidentifikova-nih sredstava na obračunskim računima (depozita) koji su u nadležnosti te organizacije, kao i da preduzme mjere za njihovu identifikaciju naj-dalje u roku od sedam dana. Ukoliko nije u mogućnosti da izvrši iden-tifikaciju dužan je pismeno obavijestiti glavnog službenika za finansije potrošačke organizacije.

Dostavljanje izjave primaoca i procesuiranje platnog naloga

67. Službenik za transfer prihoda dužan je da dostavi službeniku za fi-nansije u Trezoru izjavu primaoca potrošačke organizacije u kojoj su zaposleni, prije 12:00 časova svakog radnog dana. 68. Službenik za transfer prihoda dužan je da istovremeno kad se do-stavi Izjava primaoca, obezbijedi da je izdat i odgovarajući platni nalog kojim se vrši prenos sredstava sa obračunskog računa potrošačke orga-nizacije na Centralni račun Državnog trezora. 69. Službenik za finansije u Trezoru vrši raspored uplaćenih prihoda na Centralni račun Državnog trezora u skladu sa posebnim propisima kojima se utvrđuje pripadnost tih prihoda. 70. Službenik za finansije iz tačke 69. ovog uputstva odmah vrši prenos raspoređenih prihoda sa Centralnog računa Državnog trezora na račune korisnika prihoda i dostavlja im Izvještaj o strukturi uplaćenih prihoda. 71. Službenik za finansije u Trezoru dužan je da kontaktira službenika za transfer prihoda u potrošačkoj organizaciji ukoliko ne dostavi izjavu primaoca u propisanom roku. Ako službenik za transfer prihoda nije u mogućnosti obezbijediti izjavu primaoca, pomoćnik ministra za trezor je dužan da kontaktira glavnog službenika za finansije u potrošačkoj organizaciji koja ne postupa u skladu sa procedurama. 72. Službenik za finansije u Trezoru dužan je da, za izjave primaoca koje nijesu dostavljene u propisanom roku, vodi evidenciju koja sadrži: naziv potrošačke organizacije, ime odgovornog službenika za transfer priho-da, datum, vrijeme i iznos uplata o kojima se izvještava u izjavi prima-oca. Ova evidencija je na raspolaganju pomoćniku ministra za Državni trezor za razmatranje i preduzimanje neophodnih mjera.

136


Neregularnosti

73. Službenik za finansije u Trezoru koji obavlja prijem izjave primao-ca, ukoliko posumnja u regularnost prezentiranih prikupljenih prihoda iskazanih u izjavi primaoca ili drugog dokumenta koji predaje službe-nik za transfer prihoda, odmah podnosi izvještaj pomoćniku ministra za trezor. Ako pomoćnik ministra za Državni trezor ustanovi da je ne-regularnost materijalne prirode, odmah o tome podnosi pisani izvještaj ministru finansija a kopije dostavlja internoj reviziji radi informisanja i nadležnom glavnom službeniku za finansije.

V ČUVANJE NOVCADefinicija novca

74. Pod novcem, u smislu ovog uputstva, podrazumijevaju se valute, po-štanske marke, novčani nalozi, poštanski nalozi, kao i druga sredstva plaćanja.

Zloupotreba novca

75. Službenik za finansije ne može da koristi u privatne svrhe ili pozaj-mljuje, odnosno uzima na pozajmicu novac za koji je zadužen.

Odgovornost za stanje blagajne

76. Za podizanje gotovine sa Glavnog računa Državnog trezora po-moćnik ministra za Državni trezor imenuje dva ili više lica, o čemu obavještava Centralnu banku i dostavlja karton deponovanih potpisa za imenovana lica. Imenovana lica putem Zahtjeva za isplatu gotovog novca podižu gotovinu sa Glavnog državnog računa Trezora, koju pu-tem Naloga za isplatu gotovog novca predaju blagajnicima potrošačkih organizacija. 77. Za blagajnu u potrošačkoj organizaciji zadužen je blagajnik, koji je lično odgovoran za njeno čuvanje i jedini ima pristup novcu u blagajni.

Obezbjeđivanje mjesta za čuvanje novca

78. Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi adekvatna mje-

137


sta za čuvanje novca službenicima koji su odgovorni za njegovo čuvanje. 79. Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi preduzimanje potrebnih mjera predostrožnosti, radi sprečavanja gubljenja, krađe ili zloupotrebe novca, službenicima koji su u njegovoj nadležnosti.

Čuvanje ključeva

80. Službenik za finansije koji čuva ključeve sefa za novac, preduzima mjere predostrožnosti radi sprečavanja njihovog gubljenja ili krađe. Službenik za finansije može predati ključeve samo službeniku koji ga zvanično zamjenjuje na dužnosti. 81. U slučaju da službenik za finansije izgubi ključeve sefa za čuvanje novca o tome odmah obavještava glavnog službenika za finansije.

Dokumenti za predaju dužnosti

82. Primopredaja dužnosti vrši se na osnovu rješenja glavnog službenika za finansije. Prilikom zvanične predaje dužnosti između dva službeni-ka koji su zaduženi za čuvanje novca ili ključeva, službenici potpisuju Potvrdu o primopredaji dužnosti koja sadrži sve neophodne podatke o novcu i ključevima koji su predmet primopredaje. 83. Ukoliko, usljed nepredviđenih okolnosti, nije moguće izvršiti zva-ničnu predaju dužnosti, glavni službenik za finansije dužan je da omo-gući brojanje novca uz prisustvo svjedoka i utvrdi eventualni višak ili manjak novca.

Čuvanje novca prilikom njegovog prenošenja

84. Nadležni službenik za finansije odgovoran je za čuvanje novca prili-kom njegovog prenošenja. 85. Prilikom prenošenja novca, službenik za finansije dužan je da pre-duzme mjere predostrožnosti, radi sprječavanja gubljenja ili krađe nov-ca. U slučaju da je iznos novca veći od 20.000,00 Euro novac prenose najmanje dva službenika.

138


VI NEREGULARNOSTI U VEZI DRŽAVNOG NOVCAIzvještaj o neregularnostima u vezi državnog novca

86. Službenik za finansije dužan je da, bez odlaganja, dostavi izvještaj glavnom službeniku za finansije ukoliko dođe do gubitka, manjka, krađe ili zloupotrebe novca za koji je zadužen, osim ako iznos ne prelazi 50 Euro a prouzrokovan je iz nehata i blagovremeno nadoknađen. 87. Službenik za finansije dužan je da gubitak, manjak, krađu ili zlou-potrebu državnog novca iz tačke 86 ovog uputstva nadoknadi u roku od pet dana.

Preduzimanje aktivnosti nakon primanja izvještaja

88. Po prijemu izvještaja o eventualnim neregularnostima, glavni služ-benik za finansije dužan je da preduzme odgovarajuće radnje u cilju ispitivanja prijavljenih zloupotreba državnog novca, i to: a) brojanje novca, odnosno uvid u zahtjeve za plaćanje i b) provjeru unešenih podataka u dnevnik blagajne, zahtjev za plaćanje i Glavnu knjigu trezora i njihovo upoređivanje sa računovodstvenom dokumentacijom. 89. Ukoliko glavni službenik za finansije nije u mogućnosti da ispita zloupotrebe, dužan je da o tome obavijesti nadležne državne organe.

VII BANKARSTVODržavni bankarski računi

90. Državni bankarski računi otvaraju se na način propisan članom 12 Zakona. 91. Državni novac uplaćuje se na državne bankarske račune, sa kojih se vrše sva plaćanja državnim novcem.

Otvaranje državnih bankarskih računa

92. Državni bankarski račun otvoriće se pismenim odobrenjem Mini-starstva. 93. Ministarstvo, shodno članu 13 Zakona, sklapa ugovor sa Central-nom bankom ili bankom rezidentom Države za obavljanje bankarskih poslova u ime Države.

139


94. Ministarstvo izdaje nalog za otvaranje Centralnog računa Državnog trezora na koji se vrši prenos državnog novca sa prihodnih računa i sa kojeg se, u skladu sa posebnim propisima, vrši raspored državnog novca. 95. Ministarstvo izdaje nalog za otvaranje glavnog državnog bankarskog računa koji nosi naziv “Glavni državni račun Trezora”, preko kojeg će se vršiti uplate i isplate državnog novca za potrebe potrošačkih organi-zacija na teret sredstava planiranih godišnjim budžetom. Ministarstvo izdaje nalog za otvaranje i dodatnih državnih bankarskih računa uko-liko smatra da su ti računi neophodni za uspješno i efikasno sprovo-đenje programa i aktivnosti. “Glavni državni račun Trezora “ i dodatni bankarski računi, koje otvori Ministarstvo, predstavljaju Konsolidovani račun Državnog trezora. 96. Državnim novcem na Konsolidovanom računu trezora raspolaže ministar finansija i lica koja on ovlasti. 97. Ministarstvo će, ukoliko ocijeni da je potrebno, putem zvaničnog pisma ili obavještenja, informisati glavne službenike za finansije o iz-mjenama u bankarskoj politici, ili o posebnim aranžmanima ili sporazu-mima za obavljanje bankarskih poslova za Državu. 98. Ukoliko glavni službenik za finansije smatra da je potrebno otvoriti posebni državni bankarski račun, dostavlja Ministrstvu pisani zahtjev za otvaranje državnog bankarskog računa, u kojem navodi: a) svrhu otvaranja računa i vrstu računa; b) naziv predložene banke ili filijale u kojoj će se voditi račun; c) ime službenika za finansije koji će biti odgovoran za vođenje računa, kao i imena službenika za finansije koji odobravaju plaćanje ili povlače-nje sredstava sa računa i specimen njihovih potpisa i d) druge potrebne podatke. 99. Ministarstvo u pisanoj formi odobrava ili odbija zahtjev za otvara-nje državnog bankarskog računa. U slučaju odobravanja zahtjeva, Mi-nistarstvo izdaje nalog za otvaranje državnog bankarskog računa i daje instrukcije o načinu vođenja tog računa: a) da naziv računa mora imati oznaku “državni”; b) da su za raspolaganje sredstvima na državnom bankarskom računu potrebna najmanje dva potpisnika i c) način redovnog prenosa novca na državni bankarski račun Trezora, ako se novi račun koristi u svrhu prikupljanja državnog novca. 100. Novi državni bankarski račun ne može se otvoriti za potrebe potro-šačke organizacije, ukoliko Ministarstvo smatra da postojeći bankarski

140


računi ispunjavanju potrebe te potrošačke organizacije.

Vođenje državnih bankarskih računa

101. Službenik za finansije koji je odgovoran za vođenje državnog ban-karskog računa mora obezbjediti dnevne, sedmične ili mjesečne izvode sa državnih bankarskih računa. 102. Po prijemu izvoda bankarskog računa, službenik za finansije vrši usaglašavanje sa računovodstvenim podacima za svaki državni bankarski račun. Usaglašavanjem se upoređuju podaci izvoda državnih bankarskih računa sa računovodstvenim podacima Trezora, pri čemu se identifikuje i evidentira svako pojedinačno odstupanje. Navedena odstupanja regu-lišu se procedurama koje odobri pomoćnik ministra za Državni trezor.

Certifkat o saldu na državnom bankarskom računu

103. Službenik odgovoran za vođenje državnog bankarskog računa obezbijediće iz banke certifkat o saldu, i to : a) na kraju svake fiskalne godine i b) na zahtjev pomoćnika za Državni trezor na određeni dan tokom fi-skalne godine.

Zatvaranje državnih bankarskih računa

104. Ministarstvo će odrediti vrijeme i način kontrole upotrebe držav-nih bankarskih računa i naložiti zatvaranje onih računa za koje ocijeni da su nepotrebni, nevažeći ili neaktivni. 105. Kada glavni službenik za finansije ocijeni da državni bankarski ra-čun više nije potreban uputiće pismeni zahtjev Ministarstvu za zatvara-nje tog računa.

Upravljanje likvidnošću

106. Ministarstvo će obezbijediti efikasno upravljanje likvidnošću. 107. Upravljanje likvidnošću, pored ostalog, obuhvata: a) pregovore o visini kamatnih stopa, po osnovu salda na državnim ban-karskim računima i po osnovu investiranja slobodnog državnog novca; b) minimiziranje salda na beskamatnim bankarskim računima i

141


c) obezbjeđivanje dovoljno raspoloživog državnog novca na državnom bankarskom računu za obavljanje plaćanja.

VIII ZARADE 108. Zarade, u smislu ovog uputstva, obuhvataju: bruto zarade, naknade i ostala lična primanja koja Država isplaćuje svojim zaposlenim.

Obračun zarada 109. Glavni službenik za finansije dostavlja Ministarstvu potpisan i ovjeren Spisak sa podacima o zaposlenim u potrošačkoj organizaciji za koju je nadležan, najdalje do 20. u mjesecu za koji se vrši obračun. For-mu Spiska sa podacima o zaposlenim propisuje Ministatsvo. Spisak sa podacima o zaposlenim sadrži naročito: a) potrošačku organizaciju u kojoj je zaposlen; b) ime i prezime; c) šifru zaposlenog; d) jedinstveni matični broj zaposlenog, e) naziv radnog mjesta ili zvanje zaposlenog; f ) školska sprema; g) koeficijent za obračun fiksnog dijela zarade; h) minuli rad; i) dodatak na zarade (po osnovu posebnih uslova rada, prekovremenog rada, noćnog rada, rada u dane državnih i vjerskih praznika i dr.); j) varijabilni dio zarade, dežurstva i sl.; k) ostvarene časove rada (redovan rad i privremena spriječenost za rad) i l) napomene. 110. Ministarstvo je dužno da obezbijedi pripremu mjesečnih platnih lista za zaposlene u potrošačkim organizacijama. Platna lista uključuje: obračunski listić po zaposlenom, spisak obračunatih zarada zaposlenih za svaku potrošačku organizaciju i rekapitulacije obračunatih zarada za potrošačku organizaciju. Obračunski listić po zaposlenom sadrži podatke: koeficijent za obračun fiksnog dijela zarade, uvećanje po osnovu radnog staža, iznos bruto za-rade zaposlenog, iznos poreza na zarade zaposlenog, iznos doprinosa za obavezno socijalno osiguranje iz i na bruto zarade, iznos prireza porezu na dohodak fizičkih lica, neto zaradu zaposlenog, obustave iz zarada, iznos za isplatu, kao i druge neophodne podatke.

142


Spisak obračunatih zarada zaposlenih za potrošačku ogranizaciju sadrži podatke po zaposlenom: koeficijent za obračun fiksnog dijela zarade, uvećanje po osnovu radnog staža, šifru opštine, šifru banke, vrstu isplate, broj bankovnog računa zaposlenog, bruto zaradu zaposlenog, neto zara-du zaposlenog, obustave i iznos za isplatu. Rekapitulacije obračunatih zarada za potrošačku organizaciju sadrže zbirne podatke na osnovu kojih potrošačke jedinice dostavljaju zahtjeve za plaćanje Trezoru za isplatu neto zarada, poreza na zarade, doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i prireza porezu na zarade zaposlenih. 111. Nakon procesa obrađivanja spiska zarada od strane Trezora, glav-ni službenik za finansije dobija spisak obračunatih zarada zajedno sa obračunskim listićima zaposlenih i obezbjeđuje da se obračunski listići dostave svakom zaposlenom.

Isplaćivanje zarada 112. Isplaćivanje zarada obavlja se sa Glavnog državnog računa Trezora. 113. Trezor će isplaćivati zarade uplaćivanjem na bankovni račun zapo-slenog jednom mjesečno. 114. Zaposlenom se neće isplatiti zarada ili bilo koje drugo primanje ukoliko se prethodno ustanovi da ima obaveze po osnovu sudskih od-luka.

IX IZVJEŠTAVANJEFinansijsko izvještvanje

115. Pomoćnik ministra za Državni trezor odlučuje koji izvještaji su mu potrebni iz Glavne knjige trezora i od potrošačkih organizacija. 116. Izvještaj o ostvarenim primicima i izvršenim plaćanjima sa Glav-nog državnog računa Trezora dostavlja se dnevno predsjedniku Države, predsjedniku Vlade i ministru finansija.

Periodični izvještaji od strane Ministarstva finansija

117. Tokom fiskalne godine, Ministarstvo priprema periodične izvješta-je, koji se podnose Vladi i javnom mnjenju, i to: a) mjesečne izvještaje o ostvarenju budžeta, u kojima se prikazuju ostva-reni mjesečni primici i izdaci i b) tromjesečne ili polugodišnje izvještaje o ostvarenju budžeta, u kojima

143


se prikazuju ostvareni primici i izdaci u tom periodu, kao i opšti proces izvršenja budžeta.

Zatvaranje godišnjih računa Glavne knjige trezora

118. Pomoćnik ministra za trezor, najkasnije do 15. novembra fiskalne godine, izdaje stručno uputstvo koje se odnosi na zatvaranje računa iz Glavne knjige trezora i izradu završnih računa za sve potrošačke orga-nizacije. Stručno uputstvo obuhvata rokove prijema završnih transakcija Glavne knjige trezora, godišnjih finansijskih izvještaja i druga uputstva vezana za plaćanje, pravdanje i povraćaj datih avansa. 119. Nakon zatvaranja računa Glavne knjige trezora i u periodu koji odredi pomoćnik ministra za trezor, u skladu sa tačkom 118 ovog uput-stva, glavni službenik za finansije će uporediti svoje računovodstvene podatke sa podacima iz Glavne knjige trezora i obavijestiti Trezor o utvrđenim razlikama. Utvrđene razlike će se otkloniti shodno instrukcijama Trezora. 120. Potrošačke jedinice koje vrše plaćanja posredstvom podračuna ili prelaznih računa i koje, zbog tehničkih razloga ili vremena trajanja za-konom utvrđenih procedura, nijesu u mogućnosti da sredstva sa tih ra-čuna prenesu krajnjem korisniku do 31. decembra tekuće godine, prenos tih sredstva mogu izvršiti najkasnije do 31. januara naredne godine. 121. Potrošačke jedinice su u obavezi da o neutrošenim sredstvima iz tačke 120 ovog uputstva obavijeste Ministarstvo radi korekcija u Glav-noj knjizi trezora. Neutrošena sredstva se uključuju u depozite i za isti iznos storniraju izdaci, a ugovorene obaveze za koje su sredstva rezervi-sana će se izmiriti na teret budžetskih pozicija za narednu godinu. 122. Izuzetno od tačke 120 ovog uputstva, sredstva koja se nalaze na prolaznim računima za rješavanje stambenih potreba državnih službe-nika i namještenika a evidetirana su u Glavnoj knjizi trezora kao izda-tak, smatraju se izdatkom zbog trajanja normativno pravne procedure dodjele ovih sredstava krajnjim korisnicima. Za sredstva koja nijesu iskorišćena u tekućoj fiskalnoj godini do momenta predaje godišnjih finansijskih izvještaja, korisnik je u obavezi da o tome obavijesti Trezor koji ima obavezu da sačini poseban izvještaj o neutrošenim sredstvima i o tome obavijesti 123. Potrošačka jedinica, odnosno organizacija o utrošku sredstava iz tačke 120 ovog uputstva, najkasnije do 15. februara naredne godine do-

144


stavlja izjavu potpisanu od strane glavnog službenika za finansije da su sredstva namjenski utrošena u skladu sa iskazanim izdacima u Glavnoj knjizi trezora. Izjava se daje pod materijalnom, moralnom i krivičnom odgovornošću.

X POZAJMICE, ZAJMOVI I INVESTIRANJEDRŽAVNOG NOVCA

Davanje ovlašćenja za uzimanje zajmova

124. Na osnovu godišnjeg zakona o budžetu Vlada donosi odluku o uzimanju zajmova u toku fiskalne godine. Sredstva po osnovu zajmova se povlače shodno dinamici utvrđenoj ugovorom.

Evidencija duga

125. Ministar finansija obezbjeđuje evidentiranje domaćih i inostranih dugova pomoću odgovarajućeg sistema za upravljanje dugom. 126. Odredbe ugovora o zajmu, uključujući rokove amortizacije duga, plaćanje kamata, provizije po osnovu obavljenih usluga i druge odred-be ugovora o zajmu evidentiraju se u sistemu upravljanja dugom. Za vođenje evidencije o dugu Države odgovoran je pomoćnik ministra za Državni trezor.

Nadziranje duga

127. Za vrijeme trajanja duga sva plaćanja Državi ili od strane Države po osnovu servisiranja duga evidentiraju se u sistemu upravljanja du-gom. 128. Izvještaj o stanju državnog duga najmanje tromjesečno se podnosi ministru finansija, a polugodišnje Vladi. 129. U slučaju da dođe do neplaćanja ili neredovne otplate duga, podno-si se izvještaj ministru finansija, koji o tome obavještava Vladu. Ministar finansija preduzima neophodne mjere za izvršavanje dospjelih obaveza po osnovu duga Države.

Izdvajanje sredstava iz budžeta za otplatu državnog duga

130. Mogućnost predviđanja unutar sistema za upravljanje dugom kori-

145


sti se za planiranje primitaka i izdataka neophodnih u pripremi budžeta za narednu fiskalnu godinu.

Reprogramiranje ili otpis državnog duga

131. Ministarstvo obezbjeđuje da se: a) prilikom utvrđivanja novih rokova unose izmjene, u dokumentaciju ili fajlove, koje uključuju promjene i nove podatke o dugu i b) u slučaju otpisa duga, unose izmjene u dokumentaciju ili fajlove, da bi se evidentirao prestanak važenja duga.

Garancije o dugu

132. Garancija o dugu je jemstvo kojim Država daje pisanu izjavu banci ili sličnoj instituciji, koja je dala zajam određenoj organizaciji (potraži-valac zajma) da će u slučaju neizmirivanja obaveze od strane potraživa-oca zajma, Država nadoknaditi obavezu. 133. Garancija na zajam izdaje se u skladu sa članom 39 Zakona. Drža-va će od zajmoprimca tražiti sredstva obezbjeđenja. 134. Plaćanja od strane Države, radi podmirivanja neizmirenog duga po osnovu datih garancija, isplaćuje se iz sredstava koja se vode na Konso-lidovanom računu trezora na teret sredstava planiranih za ove namjene. U slučaju plaćanja duga po osnovu garancija u ime zajmoprimca Država će preduzeti mjere naplate garancije.

Investiranje državnog novca

135. Ministar finansija može uložiti državni novac, shodno članu 15 Zakona u skladu sa smjernicama Strategije za upravljanje dugom. 136. Troškovi investiranja državnog novca isplaćuju se iz budžetskih sredstava, a primljene kamate evidentiraju se na odgovarajuću vrstu pri-hoda. 137. Ministarstvo ima pravo da ponovo uloži u istu finansijsku insti-tuciju dospjele prihode od investiranja, prije roka dospjeća prethodnog ulaganja, zavisno od okolnosti i u skladu sa smjernicama Strategije za upravljanje dugom.

146


XI FINANSIJSKA EVIDENCIJA Vođenje i čuvanje finansijske dokumentacije

138. Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi da se ažurno i uredno vodi evidencija u potrošačkim organizacijama u skladu sa ovim uputstvom. 139. Službenici za finansije koriste računovodstvene obrasce, koji su propisani ovim uputstvom, ukoliko drugačije ne odredi Ministarstvo. 140. Ministarstvo je dužno da obezbijedi računovodstvene obrasce za potrošačke 141. Računovodstveni obrasci moraju biti ispravno i čitko popunjeni. Neispravno unešeni podaci uredno se precrtaju, iznad toga unose se tač-ni podaci, a ispravke se označavaju inicijalima odgovornog službenika i ovjeravaju. Brisanje, pisanje preko brojeva ili korišćenje tečnog korekto-ra nije dozvoljeno. 142. Glavni službenik za finansije dužan je da obezbijedi da se finansij-ski izvještaji i računovodstvena dokumentacija čuvaju u periodu propi-sanom ovim upustvom. Periodi čuvanja određenih vrsta finansijske dokumentacije su : a) finansijski izvještaji i računovostvena dokumentacija potrošačke orga-nizacije na osnovu kojih je izvršena potrošnja državnog novca, uključu-jući i računovodstvene obrasce, koje izdaje Ministarstvo u cilju ispunje-nja finansijskih zadataka, čuvaju se najmanje deset godina; b) računovodstvena dokumenta na osnovu kojih se sprovodi evidencija u Glavnoj knjizi trezora (izjava primaoca, zahtjev za plaćanje i dr.) ču-vaju se najmanje pet godina; c) završni računi Budžeta Crne Gore i završni računi potrošačkih jedi-nica čuvaju se najmanje deset godina; d) podaci iz Glavne knjige Trezora u elektronskoj formi, iz finansijske baze podataka, čuvaju se trajno; e) dokumentacija u vezi državnog duga čuva se trajno i f ) platne liste o obračunatim zaradama zaposlenih čuvaju se trajno. 143. Ministarstvo je dužno da omogući bezbjednost i nedostupnost po-dataka koji se čuvaju u informacionom sistemu Trezora, kao i njihovu bezbjednost prilikom korišćenja. 144. Ministarstvo je dužno da obezbijedi održavanje sistema dupliranja podataka koji se čuvaju u informacionom sistemu Trezora, na način da se svi podaci, ukoliko je to potrebno, mogu restorirati (obnoviti). Takvi

147


duplirani (back up) podaci čuvaju se u zaključanom i nezapaljivom sefu ili sanduku, po mogućnosti na drugom mjestu odvojenom od glavnog kompjuterskog centra. 145. Glavni službenik za finansije dužan je da omogući bezbjednost i nedostupnost podataka, koji se čuvaju u kompjuterima, serverima, dru-gim elektronskim formama u potrošačkoj jedinici ili koji su dostupni preko kompjuterske mreže. 146. Odlaganje ili uništavanje finansijskih izvještaja i računovodstvene dokumenatacije vrši se uz pisano odobrenje glavnog službenika za fi-nansije. 147. O odlaganju ili uništavanju finansijske dokumentacije vodi se regi-star, koji sadrži: a) datum odlaganja ili uništavanja finansijske dokumentacije; b) opis finansijske dokumentacije koja se odlaže ili uništava; c) način odlaganja ili uništavanja; d) podatke o datim ovlašćenjima za odlaganje ili uništavanje; e) imena službenika zaduženih za odlaganje ili uništavanje finansijske dokumencije i f ) druge potrebne podatke.

XII BEZBJEDNOST Kancelarijski prostor i oprema

148. Glavni službenik za finansije dužan je da omogući bezbjednost za-liha, skladišta, namještaja, opreme, državnog novca i ostalih vrijednosti u njegovoj nadležnosti. 149. Glavni službenik za finansije obezbjeđuje vođenje odgovarajuće evidencije imovine (zaliha, pokretne i nepokretne imovine).

XIII AVANSIVrste avansa

150. Potrošačkoj jedinici, za izvršavanje finansijskih zadataka, može se dati određena suma novca putem avansa iz državne blagajne ili uplatom na račun otvoren kod poslovne banke za korišćenje poslovne platne kar-tice. 151. Postoje dvije vrste avansa: a) stalni avans se odnosi na državni novac koji se koristi u cilju pod-

148


mirivanja kontinuiranih finansijskih potreba koje se ne mogu efikasno obavljati preko uobičajnog sistema plaćanja Trezora. Stalni avansi se, po potrebi, povremeno obnavljaju i b) posebni avansi daju se u posebnim slučajevima kada sredstva obez-bijeđena stalnim avansom nijesu dovoljna za podmirivanje finansijskih potreba.

Zahtjev za davanje avansa

152. Glavni službenik za finansije početkom fiskalne godine podnosi Ministarstvu pisani zahtjev za davanje stalnog avansa. U zahtjevu se navodi svrha i način korišćenja traženog stalnog avansa. Ministarstvo, na osnovu tog zahtjeva, određuje iznos stalnog avansa. 153. Zahtjev za davanje posebnih avansa podnosi se pomoćniku mini-stra za Državni trezor, ako drugačije ne odredi ministar finansija. Za-htjev za davanje posebnih avansa potpisuje glavni službenik za finansije potrošačke jedinice. 154. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 45/10) 155. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 15/11) 156. Zahtjevi za davanje avansa, po pravilu, podnose se sedam dana prije dana predviđenog za podizanje avansa.

Evidencija avansa

Službenik za finansije, nakon određivanja iznosa stalnog avansa od stra-ne Ministarstva podnosi zahtjev za plaćanje i nalog za isplatu gotovog novca na osnovu kojih podiže novac. Nalog za isplatu gotovog novca se podnosi na obrascu koji je propisan ovim uputstvom i čini njegov sastavni dio. 157a) Za podizanje posebnog avansa, službenik za finansije dostavlja pisani zahtjev Ministarstvu, potpisan od strane glavnog službenika za finansije, u kojem se navodi svrha i način korišćenja posebnog avansa. Uz pisani zahtjev se dostavlja i zahtjev za plaćanje i nalog za isplatu gotovog novca. 157b) Službenik za finansije vodi knjigu (dnevnik) blagajne. Na osnovu naloga za isplatu gotovog novca, službenik za finansije zadužuje blagaj-nu. Isplata iz blagajne se vrši na osnovu vjerodostojne knjigovodstvene isprave (putni nalog, račun ili drugi dokument) ovjerene od strane glav-

149


nog službenika za finansije. Svaka isplata gotovog novca se evidentira u knjizi (dnevniku) blagajne. Evidencija u knjizi (dnevniku) blagajne vrši se hronološkim redom po izvršenoj isplati gotovine, pri čemu se uz svaku isplatu evidentira vrsta troška (eko kod). 157c) Službenik za finansije vrši isplatu akontacije za službena putova-nja zaposlenim u potrošačkoj jedinici, na osnovu naloga za službeno pu-tovanje ovjerenog od strane glavnog službenika za finansije. Službenik za finansije vodi evidenciju isplaćenih akontacija. U roku od tri dana od dana povratka sa službenog putovanja zaposleni pravda akontaciju za službeno putovanje. Zaposleni koji nije pravdao prethodnu akontaciju ne može dobiti novu akontaciju. 157d) Nakon utroška gotovog novca iz blagajne, službenik za finansije vrši pravdanje avansa prema ekonomskoj klasifikaciji utrošenih sredsta-va. Isplate iz blagajne evidentiraju se u Glavnoj knjizi potrošačke jedini-ce prema ekonomskoj klasifikaciji. 158. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 15/11) 159. Briše se. (“Sl. list Crne Gore”, br. 15/11)

Priznanice, fakture ili druga dokumenta za pravdanje troškovapo osnovu avansa

160. Službenik kome su dati posebni avansi, po pravilu, uzima priznani-ce, fakture ili drugi dokument kojima pravda troškove po osnovu datih avansiranih sredstava. 161. Kada se avansirana sredstva pravdaju ili dopunjavaju, dokumen-tacija za pravdanje avansa dostavlja se glavnom službeniku za finansije radi ovjere.

Godišnji povraćaj avansa

162. Potrošačka jedinica na kraju godine, po konačnom obračunu troš-kova po ekonomskoj klasifikaciji iz blagajne, dostavlja Ministarstvu specifikaciju utrošenih sredstava po ekonomskoj klasifikaciji, na osnovu koje se vrši evidentiranje stvarnih troškova po ekonomskoj klasifikaciji za avans podignut na početku godine. Neutrošena sredstva po osnovu avansa moraju se vratiti najkasnije do posljednjeg dana fiskalne godine uplatom na Glavni državni račun Trezora.

150


163. Službenik za finansije koji raspolaže stalnim avansima dužan je da, početkom fiskalne godine, podnese zahtjev za dodjelu novih stalnih avansa za tekuću godinu na propisanom obrascu.

Način korišćenja poslovne platne kartice

163a) Poslovnim platnim karticama mogu da se plaćaju samo troškovi koji su obuhvaćeni nalozima za službena putovanja u zemlji i inostran-stvu (prevoz, smještaj, ishrana i dr.), kao i troškovi reprezentacije. 163b) Platne kartice iz tačke 163a) ovog uputstva mogu da koriste star-ješine potrošačkih jedinica i druga zaposlena lica samo na osnovu pisa-nog odobrenja starješine. 163c) Korisnci poslovne platne kartice sredstva potrošena sa platne kar-tice pravdaju isključivo fiskalnim računima koje dostavljaju računovod-stvu potrošačke jedinice”.

XIV PROGRAMI FINANSIRANI OD STRANE DONATORAPrimanje sredstava od donatora

164. Sredstva koja se dobiju od donatora, na osnovu programa ili pro-jekta koji se finansira od strane donatora, uplaćuju se na Glavni državni račun Trezora ili drugi državni bankarski račun koji je za tu svrhu odo-brilo Ministarstvo. 165. Ministarstvo obezbjeđuje da se vodi posebna evidencija u Glavnoj knjizi trezora i druga evidencija, koja se smatra neophodnom, da bi se obezbijedila tačna evidencija svih donatorskih sredstava na način koji će jasno prikazati svaki iznos primljenih sredstava od donatora po odre-đenom programu ili projektu, kao i analizu po zemljama donatorima o svim donatorskim sredstvima. 166. Pomoćnik ministra za Državni trezor programe ili projekte eviden-tira kao posebne stavke u Glavnoj knjizi trezora. 167. Pomoćnik ministra za Državni trezor obezbjeđuje kvartalne iz-vještaje korišćenja sredstava od donatora za programe ili projekte, koji sadrže: a) ukupan iznos primljenih sredstava od donatora; b) ukupan iznos utroška sredstava za svaki program ili projekat, do utvr-đenog datuma i c) saldo neutrošenih sredstava donatora.

151


Završavanje projekta finansiranog sredstvima od donatora

168. Glavni službenik za finansije po završetku programa ili projekta finansiranog od strane donatora provjerava da li su izvršena sva plaćanja po osnovu zasnovanih ugovorenih obaveza i obavještava Ministarstvo radi vođenja evidencije.

Predpristupna pomoć Evropske unije (IPA)

169. Ministarstvo finansija - Nacionalni fond (u daljem tekstu: Nacio-nalni fond) će uputiti zahtjev banci za otvaranje posebnog računa Mi-nistarstva finansija - Nacinalni fond za povlačenje sredstava dobijenih u okviru predpristupne pomoći Evropske unije za svaki finansijski spora-zum za koji je predviđeno decentralizovano upravljanje tim sredstvima. 170. Nacionalni fond će obavijestiti Odsjek za upravljanje dugom, ana-lizu zaduženosti, upravaljnje gotovinom i odnose sa inostranstvom i Odsjek za računovodstvene usluge, izvršenje budžeta i obračun zarada o svakom očekivanom prilivu IPA sredstava na račun iz tačke 169 ovog uputstva. 171. Dodjelu sredstava za razvojne projekte koji se finansiraju iz IPA sredstava i koja su planirana u budžetu (finansijskom planu) potrošačke jedinice, vrši Sektor budžeta putem varanta za dodjelu sredstava za ra-zvojni projekat, na predlog potrošačke jedinice ukoliko su obezbijeđeni sljedeći uslovi: a) da je potpisan sporazum o finansiranju u okviru IPA programa i b) da je Nacionalni fond dao svoje odobrenje za izdavanje varanta. 172. Program koji se finansira iz IPA sredstava mora nositi oznaku “EU donacije”, i u okviru koga je projektima dodijeljena posebna šifra koja se odnosi samo na projekte koji se finansiraju iz IPA sredstava. 173. Ako finansijski sporazum zahtijeva kofinansiranje, program u okviru koga se planiraju sredstva za kofinansiranje IPA programa iz nacionalnih sredstava, mora u dijelu izvora finansiranja imati oznaku “sopstveno učešće”. Preusmjeravanje sredstava sa ovih pozicija nije do-zvoljeno. 174. Sredstva za plaćanje: a) neprihvatljivih troškova sa aspekta pravila EU, a potrebnih za im-plementaciju IPA programa, moraju biti posebno planirana i plaćena iz nacionalnih sredstava i

152


b) provizije banci za transfer sredstava na račun Nacionalnog fonda (provizija za priliv) i provizije banci za transfer sredstava dobavljaču u inostranstvu (provizije za odliv), moraju biti posebno planirana kod Mi-nistarstva i plaćaju se iz nacionalnih sredstava. Plaćanje će se izvršiti na osnovu fakture sačinjene na osnovu stanja kod banke. 175. Potrošačka jedinica prilikom sklapanja ugovora, koji se kofinan-siraju iz IPA sredstava, mora koristiti uslove i rokove za plaćanje koje određuje donator. 176. Potrošačka jedinica mora odmah nakon prijema dokumentacije, a najkasnije 25 dana prije roka određenog za plaćanje, da podnese zahtjev za plaćanje i originalnu prateću dokumentaciju, koja podržava plaćanje obaveza iz IPA sredstava i/ili iz sredstava sopstvenog učešća, CFCU jedinici. Kopija zahtjeva za plaćanje i prateće dokumentacije čuva se u potrošačkoj jedinici. 177. Sredstva za realizaciju zahtjeva za plaćanje u dijelu, koji se finansira iz IPA sredstava, obezbjeđuju se prenosom sa računa Nacionalnog fonda na Glavni državni račun Trezora i istog dana se vrši plaćanje dobavljaču, kako dijela koji se finansira iz IPA sredsatva, tako i dijela koji se kofi-nansira iz nacionalnih sredstava. 178. Ako IPA sredstva na računu Nacionalnog fonda nijesu dovoljna za plaćanje dobavljaču, plaćanje se može izvršiti iz budžeta. U ovom sluča-ju, Nacionalni fond mora blagovremeno obavijestiti Trezor. Nacionalni fond mora vratiti sredstva u budžet odmah nakon priliva IPA sredstava na račun Nacionalnog fonda. 179. Jedinica lokalne samouprave mora preuzeti ugovorenu obavezu kao dio implementacije projekta za koji su obezbijeđena IPA sredstva, na osnovu ugovora o kofinansiranju projekta sa potrošačkom jedinicom i za koji su planirana sredstva u vidu transfera kod potrošačke jedinice. Isplata IPA sredstava može biti odobrena na osnovu dokumentacije koju potrošačka jedinica dostavlja CFCU jedinici, i to: a) zahtjeva jedinice lokalne samouprave da koristi IPA sredstva; b) izjave jedinice lokalne samouprave u kojoj se dostavlja predviđeni datum plaćanja i c) ostale prateće dokumentacije. 180. U slučaju kada su obezbijeđena sredstva donacija, transfer sredstava jedinici lokalne samouprave, po osnovu kofinansiranja iz IPA sredstava će se izvršiti na način, koji zavisi od ugovorenih uslova u određenom slučaju:

153


a) na isti dan na koji jedinica lokalne samouprave predvidi isplatu do-bavljaču, ili b) u roku od 30 dana od dana na koji je CFCU jedinici izdala zahtjev za IPA sredstava Nacionalnom fondu. 181. Za korišćenje IPA sredstava, jedinica lokalne samouprave mora dostaviti dokaz o plaćanju dobavljaču CFCU jedinici i potrošačkoj je-dinici. Dokaz o izvršenom plaćanju dobavljaču mora biti dostavljen u roku ne dužem od 8 dana nakon izvršenog plaćanja i mora biti uslov za naredno plaćanje. 182. Plaćanje obaveza u okviru IPA programa može biti izvršeno samo ako je zahtjev za plaćanje odobren u pisanoj formi od strane nacio-nalnog službenika za ovlašćivanje (u daljem tekstu: NAO službenik). Nacionalni fond ili CFCU jedinica mogu, prije potpisivanja, ispraviti neodgovarajući iznos ili netačan datum na zahtjevu za plaćanje koji je potpisan od strane ovlašćenih lica potrošačke jedinice. Nacionalni fond ili CFCU jedinica moraju u pisanoj formi obavijestiti ovlašćenog služ-benika potrošačke jedinice o ispravkama na zahtjevu za plaćanje, i to najkasnije narednog dana od dana ispravke. Potrošačka jedinica mora sledećeg dana dostaviti novi zahtjev za plaćanje CFCU jedinici ili Na-cionalnom fondu. 183. Donator može zahtijevati povraćaj IPA sredstava: a) prije isteka perioda važenja sporazuma o finansiranju ukoliko ugovor o korišćenju sredstava nije bio zaključen ili ako zbog racionalizacije iz-vršenja IPA sredstva nijesu iskorišćena u predviđenom iznosu i b) ako su IPA sredstva isplaćena nepravilno ili za pogrešnu namjenu. Sredstva za povraćaj kamata i drugih troškova moraju biti obezbijeđena u budžetu potrošačke jedinice ili jedinice lokalne samouprave. Pravo na trošenje kod potrošačke jedinice u slučaju a) i b) mora biti smanjeno za iznos sredstava vraćenih donatoru. 184. Potrošačka jedinica je obavezna da dostavi originalni primjerak bankarske garancije ili drugog odgovarajućeg instrumenta obezbjeđenja CFCU jedinici u roku od pet dana nakon prijema istih od strane dobav-ljača. Potrošačka jedinica kod koje ostaje kopija bankarske garancije ili drugog instrumenta obezbjeđenja mora obezbijediti da su instrumenti osiguranja izdati u skladu sa odredbama vezanim za decentralizova-nu implementaciju IPA programa i mora posebno voditi računa da ne istekne rok validnosti instrumenta osiguranja. NAO službenik ili PAO službenik imaju ovlašćenje da u ime potrošačke jedinice ili jedinice lo-

154


kalne samouprave koriste odgovarajuće instrumente obezbjeđenja. 185. Potrošačka jedinica mora dostaviti, kada je to ugovorom predvi-đeno, originalni primjerak sertifikata o porijeklu robe CFCU jedinici zajedno sa pratećom dokumentacijom za plaćanje. 186. CFCU jedinica mora da čuva sledeću dokumentaciju: a) original finansijske dokumentacije koja podržava zahtjev za plaćanje; b) kopiju zahtjeva za plaćanje; c) originalne primjerke bankarskih garancija i ostalih odgovarajućih in-strumenata obezbjeđenja i d) sertifikate o porijeklu robe.

XV PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

187. Odredbe tač. 119, 120, 121, 122 i 123 ovog uputstva primjenjuju se i na zatvaranje godišnjih računa Glavne knjige trezora za 2008. godinu. 188. Stupanjem na snagu ovog uputstva prestaje da važi Upustvo o radu Državnog trezora (“Službeni list RCG”, broj 64/01).

Stupanje na snagu

189. Ovo uputstvo stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

155


apoen komada iznos

UKUPNO

MINISTARSTVO FINANSIJADRŽAVNI TREZOR

NALOG ZA ISPLATU GOTOVOG NOVCA

naziv potrošačke organizacije

broj zahtjeva za plaćanje datum podnošenja zahtjeva

opis

predao primio

Podgorica,

156


R.br. Funkcionalna klasifikacija

Ekonomska klasifikacija Opis Iznos

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Ukupno


organizacioni kod naziv potrošačke organizacije

Datum dokumenta

Rezervacija sredstava broj

Službenik za ovjeravanjeM.P.

157



Org.kod Naziv potrošačke organizacije

Zahtjev za plaćanje broj _______________ Datum dokumenta ___________ Datum dospjeća _____________ Ukupan iznos _______ Broj dokumenta _____________ Broj računa nalogodavca ________________________ Naziv dobavljača-primaoca __________________________________ Adresa dobavljača-primaoca _________________________________ Broj računa dobavljača-primaoca _____________________________ Poziv na broj _____________________________________________ Svrha uplate ______________________________________________

R.br. Eko klasif. Konto Naziv konta Broj rezervacije i linije Iznos

UKUPNO

Službenik za ovjeravanje M.P. Službenik za odobravanje Datum Službenik za kontrolu zahtjeva Službenik za ovlašćivanje Datum

158


ZAHTJEV ZA STALNI AVANS

_________________________________________________________(Ovaj dio popunjava potrosacka organizacija koja podnosi zahtjev za

stalni avans)

Ovim se prijavljujem za stalni avans u iznosu od ___________ € koji se izdaje

službeniku za finansije ___________________________________

(ime)__________________________________ (radno mjesto) u ___________________________________________(potrošačka organizacija)_____________________________________za svrhu __________________________________________________

Glavni službenik za finansije ______________________ M.P.

Datum:______________ .

_________________________________________________________(Ovaj dio popunjava Drzavni trezor)

Stalni avans u iznosu od __________€, za gore navedenu svrhu je ovim odobren i može se isplatiti.

Pomoćnik ministra za trezor ______________________ M.P.

Datum: ____________

159


MINISTARSTVO FINANSIJASEKTOR ZA BUDŽET

IZMJENA DINAMIČKOG PLANA POTROŠNJE

Datum Broj akta Referenca Izvor finansiranja Potrošačka organizacija

Program Funkcionalnaklasifikacija

Ekonomska kasifikacija Period Opis Umanjeno Uvećano

Službenik M.P. Obradio Pomoćnik ministra

160



TRANSFER ŽURNALA

Organizacioni kod Naziv potrošačke organizacije

Obrazloženje :

Službenik za ovjeravanje ____________________ Službenik za odobravanje _________ M.P. Datum _____________ Službenik za ovlašćivanje _______________Datum _____________

Br. zahtjevaza plaćanje

Ekonomska klasifikacija Iznos Preknjižiti

naEkonomska klasifikacija Iznos

161



DINAMIČKI PLAN POTROŠNJE SREDSTAVA Organizacioni kod Naziv potrošačke organizacijeKod programa Naziv programaIzvor finansiranja

Ekonomska klasifikacija

Naziv ekonomske klasifikacije Jan Feb Mar Apr Maj Jun Jul Avg Sep Okt Nov Dec Ukupno

4 Izdaci

Pomoćnik ministra za budžet _____________ Pomoćnik ministra za trezor __________ M.P.

Ministar finansija ______________

162



VARANT ZA DODJELU SREDSTAVA

Datum Broj akta Za mjesec Referenca Izvor finansiranja Potrošačka organizacija

R.b. Program Funkcionalna klasifikacija

Ekonomska klasifikacija Opis Iznos

Službenik ________________ Obradio________________ M.P. Pomoćnik ministra

163



PRENOSNI VARANT Datum Broj akta Referenca Izvor finansiranja Potrosacka organizacija Sumarno

Program Funkcionalna klasifikacija

Ekonomska klasifikacija Opis Umanjeno Uvecano

Program Funkcionalna klasifikacija

Ekonomska klasifikacija Period Opis Umanjeno Uvecano

Vremenska dinamika

Službenik ________________ Obradio________________ M.P. Pomoćnik ministra

164


PRAVILNIKO NAČINU SAČINJAVANJA I PODNOŠENJA

FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA BUDŽETA, DRŽAVNIHFONDOVA I JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE(6)

Član 1 Ovim pravilnikom propisuje se način sačinjavanja i podnošenja kvartalnih i godišnjih finansijskih izvještaja budžeta Crne Gore, potro-šačkih jedinica budžeta Crne Gore (u daljem tekstu: potrošačke jedini-ce), državnih fondova, budžeta jedinica lokalne samouprave (u daljem tekstu: opštine), kao i drugih pravnih lica koja se na osnovu posebnih propisa finansiraju iz budžeta Crne Gore.

Član 2 Kvartalni i godišnji finansijski izvještaji se dostavljaju na obrascima:Obrazac 1 - Izvještaj o novčanim tokovima I - ekonomska klasifikacija,Obrazac 2 - Izvještaj o novčanim tokovima II -funkcionalna klasifika-cija,Obrazac 3 - Izvještaj o novčanim tokovima III,Obrazac 4 - Izvještaj o novčanim tokovima IV,Obrazac 5 - Izvještaj o neizmirenim obavezama,Obrazac 6 - Konsolidovani izvještaj potrošačke jedinice koja u svom sastavu ima javne ustanove,Obrazac 7 - Izvještaj o konsolidovanoj budžetskoj potrošnji. Obrasci iz stava 1 ovog člana sa uputstvom za njihovo popunjavanje odštampani su uz ovaj pravilnik i čine njegov sastavni dio. Potrošačke jedinice za neutrošena sredstva na podračunima ili prela-znim računima, koja su evidentirana u Glavnoj knjizi trezora kao izda-tak, dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i izjavu o načinu utroš-ka tih sredstava nakon isteka fiskalne godine na Obrascu 8 - Izjava o načinu utroška sredstava nakon isteka fiskalne godine, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni dio. Potrošačke jedinice za utrošena sredstva tekuće budžetske rezerve dostavljaju uz godišnje finansijske izvještaje i izvještaj o načinu utroška sredstava tekuće budžetske rezerve na Obrascu 9 - Izvještaj o načinu utroška sredstava tekuće budžetske rezerve, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni dio.

6 („Sl. list Crne Gore”, br. 32/10 od 07.06.2010, 14/11 od 11.03.2011)

165


Član 3 Potrošačke jedinice sačinjavaju kvartalne finansijske izvještaje i do-stavljaju organu državne uprave nadležnom za poslove finansija (u da-ljem tekstu: Ministarstvo), najkasnije do 15. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika. Potrošačke jedinice koje u svom sastavu imaju jedinice (institucije, ustanove, centre i dr., u daljem tekstu: jedinice) sačinjavaju i dostavlja-ju konsolidovani kvartalni finansijski izvještaj svoje potrošačke jedinice Ministarstvu, u roku iz stava 1 ovog člana. Jedinice iz stava 2 ovog člana nadležnim potrošačkim jedinicama dostavljaju kvartalne finansijske izvještaje, najkasnije do 10. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal.Potrošačke jedinice dostavljaju godišnje finansijske izvještaje Ministar-stvu, najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika. Jedinice iz stava 2 ovog člana nadležnim potrošačkim jedinicama dostavljaju godišnje finansijske izvještaje, najkasnije do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu.

Član 4 Državni fondovi dostavljaju kvartalne finansijske izvještaje Mini-starstvu, najkasnije do 15. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilni-ka. Državni fondovi dostavljaju godišnje finansijske izvještaje Ministar-stvu, najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika.

Član 5 Javne ustanove koje ostvaruju prihode od obavljanja sopstvene dje-latnosti, koji nijesu uključeni u Konsolidovani račun trezora dostavljaju kvartalne finansijske izvještaje nadležnim organima (ministarstva, dr-žavni fondovi i dr.), najkasnije do 10. u prvom mjesecu narednog kvarta-la tekuće godine za prethodni kvartal, na obrascima 4 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika. Nadležni organi (ministarstva, državni fondovi i dr.) dostavljaju konsolidovane kvartalne finansijske izvještaje za javne ustanove iz stava 1 ovog člana Ministastvu, najkasnije do 15. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine, za prethodni kvartal, na obrascima 5 i 6 iz člana 2 ovog pravilnika.

166


Javne ustanove iz stava 1 ovog člana dostavljaju godišnje finansijske izvještaje nadležnim organima (ministarstva, državni fondovi i dr.), naj-kasnije do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 4 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika. Nadležni organi (ministarstva, državni fondovi i dr.) dostavljaju konsolidovane godišnje finansijske izvještaje za javne ustanove iz stava 1 ovog člana Ministarstvu, najkasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 5 i 6 iz člana 2 ovog pravinika.

Član 6 Opštine dostavljaju kvartalne finansijske izvještaje Ministarstvu, najkasnije do 15. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal, na obrascima 1, 2, 5 i 7 iz člana 2 ovog pravilnika. Potrošačke jedinice opština (javne ustanove, javna preduzeća, op-štinska vatrogasna jedinica i dr.) dostavljaju mjesečne finansijske iz-vještaje opštini, najkasnije do 10. u prvom mjesecu narednog kvartala tekuće godine za prethodni kvartal, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika. Opštine dostavljaju godišnje finansijske izvještaje Ministarstvu, naj-kasnije do 31. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 1, 2, 5 i 7 iz člana 2 ovog pravilnika. Potrošačke jedinice opština dostavljaju godišnje finansijske izvještaje opštini, najkasnije do 1. marta tekuće godine za prethodnu godinu, na obrascima 3 i 5 iz člana 2 ovog pravilnika.

Član 7 Budžet Crne Gore, potrošačke jedinice, državni fondovi i opštine sačinjavaju finansijske izvještaje u okvirima Međunarodnih računovod-stvenih standarda za javni sektor na gotovinskoj i modifikovanoj goto-vinskoj osnovi izvještavanja o novčanim tokovima, na obrascima iz člana 2 ovog pravilnika. Budžet Crne Gore, potrošačke jedinice, državni fondovi i opštine sačinjavaju finansijske izvještaje u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike, budžete vanbudžetskih fondo-va i budžete opština („Službeni list RCG”, br. 37/05 i 81/05).

Član 8 Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja godišnjih finansijskih izvje-štaja budžeta, državnih fondova i jedinica lokalne samouprave („Službe-ni list CG”, br. 21/09 i 14/10).

Član 9Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore”.

167


Obrazac 1

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA I – ekonomska klasifikacija

Godina___________ Period___________ (u €)

redni broj NOVČANI TOK-EKONOMSKA KLASIFIKACIJA Plan

I z r v š e nj e

Prethodna godina

Tekuća godina

1 2 3 4 5 PRIMICI

1 Tekući prihodi (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5)1.1 Porezi1.2 Doprinosi1.3 Takse1.4 Naknade1.5 Ostali prihodi

2 Primici od otplate kredita3 Donacije i transferi

3.1 Donacije3.2 Transferi

I Ukupno primici (1+2+3) IZDACI4 Tekući izdaci

4.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca4.2 Ostala lična primanja4.3 Rashodi za materijal i usluge4.4 Tekuće održavanje4.5 Kamate4.6 Renta4.7 Subvencije4.8 Ostali izdaci

5 Transferi za socijalnu zaštitu5.1 Prava iz oblasti socijalne zaštite5.2 Sredstva za tehnološke viškove5.3 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 5.4 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 5.5 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja

6 Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru7 Pozajmice i krediti8 Otplata garancija9 Rezerve

II Ukupno izdaci (4+5+6+7+8+9)III Neto novčani tok (I-II)

NOVČANI TOK PO OSNOVU INVESTIRANJA 10 Primici od prodaje nefinansijske imovine 11 Primici od prodaje finansijske imovine12 Kapitalni izdaci

IV Neto novčani tok po osnovu investiranja (10+11 -12)

168


NOVČANI TOK PO OSNOVU FINANSIRANJA13 Pozajmice i krediti14 Otplata kredita15 Otplata obaveza iz prethodnog perioda

V Neto novčani tok po osnovu finansiranja (13-14-15)VI Povećanje/smanjenje gotovine (III+IV+V)

VII Gotovina na početku periodaVIII Gotovina na kraju perioda (VI+VII)

U ___________ Lice odgovorno za sastavljanje izvještaja Ovlašćeno lice ________________ ____________

169


UPUTSTVOZA POPUNJAVANJE IZVJEŠTAJA

O NOVČANIM TOKOVIMA I

U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 unose se podaci koji su evidentirani na sljedećim kontima:- redni broj 1.1 grupa 711- redni broj 1.2 grupa 712- redni broj 1.3 grupa 713- redni broj 1.4 grupa 714- redni broj 1.5 grupa 715- redni broj 2 grupa 731- redni broj 3 grupa 741+742- redni broj 3.1 grupa 741- redni broj 3.2 grupa 742- redni broj 4.1 grupa 411- redni broj 4.2 grupa 412- redni broj 4.3 grupa 413- redni broj 4.4 grupa 414- redni broj 4.5 grupa 415- redni broj 4.6 grupa 416- redni broj 4.7 grupa 417- redni broj 4.8 grupa 418- redni broj 5.1 grupa 421- redni broj 5.2 grupa 422- redni broj 5.3 grupa 423- redni broj 5.4 grupa 424- redni broj 5.5 grupa 425- redni broj 6 grupa 431- redni broj 7 grupa 451- redni broj 8 grupa 462- redni broj 9 grupa 471 + 472 + 473- redni broj 10 grupa 721- redni broj 11 grupa 722- redni broj 12 grupa 441- redni broj 13 grupa 751- redni broj 14 grupa 461- redni broj 15 grupa 463

170



Obrazac 2 IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA I - funkcionalna klasifikacija

Godina____________ Period______________ (u €)

redni broj NOVČANI TOK-FUNKCIONALNA KLASIFIKACIJA Plan

I z v r š e nj e

Prethodna godina

Tekuća godina

1 2 3 4 5 PRIMICI

1 Tekući prihodi (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5)1.1 Porezi1.2 Doprinosi1.3 Takse1.4 Naknade1.5 Ostali prihodi

2 Primici od otplate kredita3 Donacije i transferi (3.1 + 3.2)

3.1 Donacije3.2 TransferiI Ukupno primici (1+2+3)

IZDACI4 Opšte javne službe5 Odbrane6 Javni red i bezbjednost7 Ekonomski poslovi8 Zaštita životne sredine9 Poslovi stanovanje i zajednice10 Zdravstvo11 Sport, kultura i religija12 Obrazovanje13 Socijalna zaštita

II Ukupno izdaci (4+5+6+7+8+9+10+11+12+13)III Neto novčani tok (I-II)

NOVČANI TOK PO OSNOVU INVESTIRANJA14 Primici od prodaje nefinansijske imovine15 Primici od prodaje finansijske imovine16 Kapitalni izdaci

IV Neto novčani tok po osnovu investiranja (14+15-16) NOVČANI TOK PO OSNOVU FINANSIRANJA17 Pozajmice i krediti18 Otplata kredita19 Otplata obaveza iz prethodnih godina

V Neto novčani tok po osnovu finansiranja (17-18-19)VI Povećanje/smanjenje gotovine (III+IV+V)

VII Gotovina na početku periodaVIII Gotovina na kraju perioda (VI+VII)

171



O NOVČANIM TOKOVIMA II

U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 unose se podaci koji su evidentirani na sljedećim kontima:- redni broj 1.1 grupa 711- redni broj 1.2 grupa 712- redni broj 1.3 grupa 713- redni broj 1.4 grupa 714- redni broj 1.5 grupa 715- redni broj 2 grupa 731- redni broj 3 grupa 741+742- redni broj 3.1 grupa 741- redni broj 3.2 grupa 742- redni broj 4 klasa 01- redni broj 5 klasa 02- redni broj 6 klasa 03- redni broj 7 klasa 04- redni broj 8 klasa 05- redni broj 9 klasa 06- redni broj 10 klasa 07- redni broj 11 klasa 08- redni broj 12 klasa 09- redni broj 13 klasa 10- redni broj 14 grupa 721- redni broj 15 grupa 722- redni broj 16 grupa 441- redni broj 17 grupa 751- redni broj 18 grupa 461- redni broj 19 grupa 463

172



Obrazac 3

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA III

Godina____________ Period_____________ (u €)

redni broj NOVČANI TOK-EKONOMSKA KLASIFIKACIJA Plan

I z v r š e nj e

Prethodna godina

Tekuća godina

1 2 3 4 51 PRIMICI

1.1 Opšti prihodi 1.2 Namjenski prihodi 1.3 Sopstveni prihodi 1.4 Donacije 1.5 Pozajmice i krediti

I Ukupno primici (1.1+1.2+1.3+1.4+1.5) 2 IZDACI

2.1 Tekući izdaci 2.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2.1.2 Ostala lična primanja 2.1.3 Rashodi za materijal i usluge 2.1.4 Tekuće održavanje 2.1.5 Kamate 2.1.6 Renta 2.1.7 Subvencije 2.1.8 Ostali izdaci

2.2. Transferi za socijalnu zaštitu 2.2.1 Prava iz oblasti socijalne zaštite2.2.2 Sredstva za tehnološke viškove2.2.3 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja

2.2.4 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite2.2.5 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja

2.3. Transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

2.4. Kapitalni izdaci 2.5. Pozajmice i krediti 2.6. Otplata dugova 2.7. Rezerve II Ukupno izdaci (2.1 + 2.2 + 2.3 + 2.4 + 2.5 +2.6 +2.7)

173



O NOVČANIM TOKOVIMA III

U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani primitaka unose se sledeći podaci:- redni broj 1.1 -opšti prihodi su redovna sredstva budžeta Crne Gore odnosno budžeta opštine koja koristi potrošačka jedinica- redni broj 1.2 -namjenski prihodi su prihodi koje ostvari budžet Crne Gore odnosno budžet opštine, a koje u skladu sa zakonom koristi po-trošačka jedinica za obavljanje određene djelatnosti- redni broj 1.3 –sopstveni prihodi su prihodi koje potrošačka jedinica ostvari komercijalnim vršenjem djelatnosti ili pružanjem usluga- redni broj 1.4 -donacije su prihodi ostvareni od donacija namijenjenih potrošačkoj jedinici- redni broj 1.5 – pozajmice i krediti (ostvareni prihodi za koje postoji obaveza njihovog vraćanja sa odgovarajućom naknadom/kamatom). U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani izdataka unose se podaci koji su evidentirani na sljedećim kontima:- redni broj 2.1 kategorija 41- redni broj 2.1.1 grupa 411- redni broj 2.1.2 grupa 412- redni broj 2.1.3 grupa 413- redni broj 2.1.4 grupa 414- redni broj 2.1.5 grupa 415- redni broj 2.1.6 grupa 416- redni broj 2.1.7 grupa 417- redni broj 2.1.8 grupa 418- redni broj 2.2 kategorija 42- redni broj 2.2.1 grupa 421- redni broj 2.2.2 grupa 422- redni broj 2.2.3 grupa 423- redni broj 2.2.4 grupa 424- redni broj 2.2.5 grupa 425- redni broj 2.3 kategorija 43- redni broj 2.4 kategorija 44- redni broj 2.5 kategorija 45- redni broj 2.6 kategorija 46- redni broj 2.7 kategorija 47

174



Obrazac 4

IZVJEŠTAJ O NOVČANIM TOKOVIMA IV

Godina____________ Period_____________ (u €)

redni broj

NOVČANI TOK-EKONOMSKA KLASIFIKACIJA

Izvršenje u prethodnoj

godini

I z v r š e nj eUkupno

(4+5)Tekuća godina

( iz budžeta)

Tekuća godina(sopstveni prihodi)

1 2 3 4 5 61 PRIMICI

1.1 Opšti prihodi1.2 Namjenski prihodi 1.3 Sopstveni prihodi 1.4 Pimici od prodaje imovine 1.5 Primici od otplate kredita1.6 Donacije 1.7 Transferi

1.7.1 Transferi od Fonda za zdravstveno osiguranje1.7.2 Ostali transferi

1.8 Pozajmice i krediti I Ukupno primici

(1.1+1.2+1.3+1.4+1.5+1.6+1.7+1.8) 2 IZDACI 2.1 Tekući izdaci 2.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2.1.2 Ostala lična primanja 2.1.3 Rashodi za materijal i usluge 2.1.4 Tekuće održavanje 2.1.5 Kamate 2.1.6 Renta 2.1.7 Subvencije 2.1.8 Ostali izdaci 2.2. Transferi za socijalnu zaštitu 2.2.1 Sredstva za tehnološke viškove


2.4. Kapitalni izdaci 2.5. Pozajmice i krediti 2.6. Otplata dugova 2.7. Rezerve II Ukupno izdaci

(2.1 + 2.2 + 2.3 + 2.4 + 2.5 +2.6 +2.7)III Povećanje/smanjenje gotovine (I - II)IV Gotovina na početku periodaV Gotovina na kraju perioda (III + IV)

175



O NOVČANIM TOKOVIMA IV

U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani primitaka unose se sledeći podaci:- redni broj 1.1 - opšti prihodi su redovna sredstva budžeta Crne Gore odnosno budžeta opštine koja koristi javna ustanova- redni broj 1.2 - namjenski prihodi su prihodi koje ostvari budžet Crne Gore odnosno budžet opštine, a koje u skladu sa zakonom koristi javna ustanova obavljanje određene djelatnosti- redni broj 1.3 – sopstveni prihodi su prihodi koje javna ustanova ostvari komercijalnim vršenjem djelatnosti ili pružanjem usluga- redni broj 1.4 – primici od prodaje imovine su primici koje javna usta-nova ostvari prodajom svoje imovine- redni broj 1.5 – primici od otplate kredita su primici koje javna usta-nova ostvari povraćajem kredita od strane fizičkih lica- redni broj 1.6 - donacije su prihodi ostvareni od donacija namijenjenih javnoj ustanovi- redni broj 1.7 – transferi su prihodi javnih ustanova ostvareni preno-som sredstava iz budžeta - redni broj 1.8 – pozajmice i krediti (ostvareni prihodi za koje postoji obaveza njihovog vraćanja sa odgovarajućom naknadom/kamatom ). U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani izdataka unose se podaci koji su evidentirani na sljedećim kontima:- redni broj 2.1 kategorija 41- redni broj 2.1.1 grupa 411- redni broj 2.1.2 grupa 412- redni broj 2.1.3 grupa 413- redni broj 2.1.4 grupa 414- redni broj 2.1.5 grupa 415- redni broj 2.1.6 grupa 416- redni broj 2.1.7 grupa 417- redni broj 2.1.8 grupa 418- redni broj 2.2 kategorija 42- redni broj 2.2.1 grupa 421- redni broj 2.2.2 grupa 422- redni broj 2.3 kategorija 43- redni broj 2.4 kategorija 44- redni broj 2.5 kategorija 45- redni broj 2.6 kategorija 46- redni broj 2.7 kategorija 4

176


Obrazac 5

IZVJEŠTAJ O NEIZMIRENIM OBAVEZAMA

Godina____________ Period_____________ (u €)

redni broj OPIS

Stanje obaveza na dan 31.12.

prethodne godine

Stanje obaveza na kraju

izvještajnog perioda

1 2 3 41 Obaveze za tekuće izdatke (1.1+1.2+1.3)

1.1 Obaveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca1.2 Obaveze za ostala lična primanja1.3 Obaveze za ostale tekuće izdatke

2 Obaveze po transferima za socijalnu zaštitu3 Obaveze za transfere institucijama, pojedincima i kreditima4 Obaveze za kapitalne izdatke5 Obaveze po pozajmicama i kreditima6 Obaveze po osnovu otplate dugova7 Obaveze iz rezervi8 Stanje obaveza na kraju perioda (1+2+3+4+5+6+7)


177


UPUTSTVOZA POPUNJAVANJE IZVJEŠTAJAO NEIZMIRENIM OBAVEZAMA

U kolonu 3 i kolonu 4 unose se podaci koji su evidentirani na sljede-ćim kontima:- redni broj 1 kategorija 21- redni broj 1.1 grupa 211- redni broj 1.2 grupa 212- redni broj 1.3 = grupa 213 + grupa 214 + grupa 215 + grupa 216+grupa 217 + grupa 218- redni broj 2 kategorija 22- redni broj 3 kategorija 23- redni broj 4 kategorija 24- redni broj 5 kategorija 25- redni broj 6 kategorija 26 - redni broj 7 kategorija 27

178



Obrazac 6

KONSOLIDOVANI IZVJEŠTAJ POTROŠAČKE JEDINICEKOJA U SVOM SASTAVU IMA JAVNE USTANOVE

Godina____________ Period_____________ (u €)

redni broj O p i s

Izvršenje u prethodnoj

godini

I z v r š e nj eUkupno

(4+5)Tekuća

godina (iz budžeta)

Tekuća godina (sopstveni prihodi)

1 2 3 4 5 61 PRIMICI

1.1 Opšti prihodi1.2 Namjenski prihodi 1.3 Sopstveni prihodi 1.4 Pimici od prodaje imovine 1.5 Primici od otplate kredita1.6 Donacije 1.7 Transferi

1.7.1 Transferi od Fonda za zdravstveno osiguranje1.7.2 Ostali transferi

1.8 Pozajmice i krediti I Ukupno primici

(1.1+1.2+1.3+1.4+1.5+1.6+1.7+1.8) 2 IZDACI 2.1 Tekući izdaci 2.1.1 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 2.1.2 Ostala lična primanja 2.1.3 Rashodi za materijal i usluge 2.1.4 Tekuće održavanje 2.1.5 Kamate 2.1.6 Renta 2.1.7 Subvencije 2.1.8 Ostali izdaci 2.2. Transferi za socijalnu zaštitu 2.2.1 Sredstva za tehnološke viškove 2.2.2 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite2.2.3 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja


2.4. Kapitalni izdaci 2.5. Pozajmice i krediti 2.6. Otplata dugova 2.7. Rezerve II Ukupno izdaci

(2.1 + 2.2 + 2.3 + 2.4 + 2.5 +2.6 +2.7)

III Povećanje/smanjenje gotovine (I - II)IV Gotovina na početku periodaV Gotovina na kraju perioda (III + IV)

179


UPUTSTVOZA POPUNJAVANJE KONSOLIDOVANOG IZVJEŠTAJA

POTROŠAČKE JEDINICE KOJA U SVOM SASTAVUIMA JAVNE USTANOVE

U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani primitaka unose se sledeći podaci:- redni broj 1.1 - opšti prihodi su redovna sredstva budžeta Crne Gore odnosno budžeta opštine koja koristi javna ustanova- redni broj 1.2 - namjenski prihodi su prihodi koje ostvari budžet Crne Gore odnosno budžet opštine, a koje u skladu sa zakonom koristi javna ustanova obavljanje određene djelatnosti- redni broj 1.3 – sopstveni prihodi su prihodi koje javna ustanova ostvari komercijalnim vršenjem djelatnosti ili pružanjem usluga- redni broj 1.4 – primici od prodaje imovine su primici koje javna usta-nova ostvari prodajom svoje imovine- redni broj 1.5 – primici od otplate kredita su primici koje javna usta-nova ostvari povraćajem kredita od strane fizičkih lica- redni broj 1.6 - donacije su prihodi ostvareni od donacija namijenjenih javnoj ustanovi- redni broj 1.7 – transferi su prihodi javnih ustanova ostvareni preno-som sredstava iz budžeta - redni broj 1.8 – pozajmice i krediti (ostvareni prihodi za koje postoji obaveza njihovog vraćanja sa odgovarajućom naknadom/kamatom ). U kolonu 3, kolonu 4 i kolonu 5 na strani izdataka unose se podaci koji su evidentirani na sljedećim kontima:- redni broj 2.1 kategorija 41- redni broj 2.1.1 grupa 411- redni broj 2.1.2 grupa 412- redni broj 2.1.3 grupa 413- redni broj 2.1.4 grupa 414- redni broj 2.1.5 grupa 415- redni broj 2.1.6 grupa 416- redni broj 2.1.7 grupa 417- redni broj 2.1.8 grupa 418- redni broj 2.2 kategorija 42- redni broj 2.2.1 grupa 421- redni broj 2.2.2 grupa 422- redni broj 2.3 kategorija 43- redni broj 2.4 kategorija 44- redni broj 2.5 kategorija 45- redni broj 2.6 kategorija 46- redni broj 2.7 kategorija 47

180


Računi OPIS PlanI z v r š e nj e

Prethodna godina

Tekuća godina

7 PRIMICI 71 Tekući prihodi 711 Porezi 7111 Porez na dohodak fizičkih lica 7112 Porez na dobit pravnih lica 7113 Porez na imovinu 7114 Porez na dodatu vrijednost 7115 Akcize 7116 Porez na međunarodnu trgovinu i

transakcije 7117 Lokalni porezi 7118 Ostali republički porezi 712 Doprinosi 7121 Doprinosi za penzijsko i invalidsko

osiguranje 7122 Doprinosi za zdravstveno osiguranje 7123 Doprinosi za osiguranje od nezaposlenosti 7124 Ostali doprinosi 713 Takse 7131 Administrativne takse 7132 Sudske takse 7133 Boravišne takse 7134 Registracione takse 7135 Lokalne komunalne takse 7136 Ostale takse 714 Naknade

7141 Naknade za korišćenje dobara od opšteg interesa

7142 Naknade za korišćenje prirodnih dobara 7143 Ekološke naknade 7144 Naknade za priređivanje igara na sreću 7145 Naknade za korišćenje građevinskog zemljišta 7146 Naknade za uređivanje i izgradnju građevinskog

zemljišta 7147 Naknada za izgradnju i održavanje lokalnih puteva 7148 Naknada za puteve 7149 Ostale naknade 715 Ostali prihodi 7151 Prihodi od kapitala 7152 Novčane kazne i oduzete imovinske koristi

7153 Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti

7154 Samodoprinosi 7155 Ostali prihodi

Obrazac 7

IZVJEŠTAJ O KONSOLIDOVANOJ JAVNOJ POTROŠNJI

Godina____________ Period_____________ (u €)

181


73 Primici od otplate kredita i sredstva prenešena iz prethodne godine

731 Primici od otplate kredita 732 Sredstva prenešena iz prethodne godine4 IZDACI 41 Tekući izdaci 411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca 4111 Neto zarade 4112 Porez na zarade 4113 Doprinosi na teret zaposlenog 4114 Doprinosi na teret poslodavca 4115 Opštinski prirez 412 Ostala lična primanja 413 Rashodi za materijal i usluge 414 Tekuće održavanje 415 Kamate 416 Renta 417 Subvencije 418 Ostali izdaci 42 Transferi za socijalnu zaštitu 421 Prava iz oblasti socijalne zaštite 422 Sredstva za tehnološke viškove 423 Prava iz oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja 424 Ostala prava iz oblasti zdravstvene zaštite 425 Ostala prava iz oblasti zdravstvenog osiguranja

43 Transferi instit., pojedincima, nevladinom i javnom sektoru

431 4311 Transferi javnim institucijama 431 4312 Transferi nevladinim organizacijama 431 4313 Transferi pojedincima 431 4317 Transferi opštinama 431 4319 Transferi javnim preduzećima 44 Kapitalni izdaci 441 Kapitalni izdaci 45 Pozajmice i krediti 46 462 Otplata garancija

463 Otplata obaveza iz predhodnih godina (dio) 47 Rezerve Suficit/Deficit Finansiranje Domaće finansiranje 75 751 7511 Pozajmice i krediti iz domaćih izvora 46 461 4611 Otplata dugova

463 4630 Promjena (smanjenje) neto obaveza iz predhodnog perioda

Inostrano finansiranje Krediti i hartije od vrijednosti 75 751 7512 Pozajmice i krediti iz inostranih izvora 46 461 4612 Otplata dugova

74 741 Donacije 72 Prihodi od prodaje imovine 74 742 Transferi Povećanje/smanjenje depozita


182


Obrazac 8

IZJAVAO NAČINU UTROŠKA SREDSTAVA

NAKON ISTEKA FISKALNE GODINE

Godina____________ Period_____________ (u €)

Red. broj

Eko kod Naziv izdatka

Stanje na računu na dan

31.12.20__ godine

Utrošena sredstva u periodu od 31.12. 200_ godine do

_____20__. godine

Stanje sredstava na računu na

dan ______20__ godine

1 2 3 4 5 6= 4 -5

2 4111 Neto zarade

3 4112 Porez na zarade

4 4113 Doprinosi na teret zaposlenog

5 4114 Doprinosi na teret poslodavca

6 4115 Opštinski prirez

7 4121 Naknada za topli obrok

8 4122 Naknada za godišnji odmor

9 4124 Naknada za stanovanje i odvojen život

10 4125 Naknada za prevoz

11 4126 Jubilarne nagrade

12 4127 Otpremnine

13 4128 Naknade skupštinskim poslanicima

Napomene uz Izvještaj o konsolidovanoj javnoj potrošnji

Deficit = Primici + Transferi – Izdaci (7+742 -4)Finansiranje = domaće finansiranje + inostrano finansiranjeDomaće finansiranje = pozajmice i krediti iz domaćih izvora – Otplata dugova – Promjena (smanjenje) obaveza iz predhodnog perioda (7511-4611-4630dio)Inostrano finansiranje = krediti i hartije od vrijednosti + donacijeKrediti i hartije od vrijednosti = pozajmice i krediti iz inostranih izvora – otplata dugova (7512-4612)Povećanje / smanjenje depozita = - domaće finansiranje – inostrano fi-nansiranje – prihodi od prodaje imovine-deficit

183


14 4129 Ostale naknade

15 4131 Rashodi za materijal

16 4132 Rashodi za službena putovanja

17 4133 Rashodi za reprezentaciju

18 4134 Rashodi za energiju

19 4135 Rashodi za telefonske usluge

20 4136 Rashodi za poštanske usluge

21 4137 Bankarske usluge i negativne kursne razlike

22 4138 Usluge prevoza

23 4139 Ugovorene usluge

24 4141 Tekuće održavanje javne infrastrukture

25 4142 Tekuće održavanje građevinskih objekata

26 4143 Tekuće održavanje opreme

27 4151 Kamate rezidentima

28 4152 Kamate nerezidentima

29 4161 Zakup objekata

30 4162 Zakup opreme

31 4163 Zakup zemljišta

32 4171 Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga

33 4181 Komunalne naknade

34 4182 Kazne

35 4183 Takse

36 4184 Ostalo

37 4211 Dječiji dodaci

38 4212 Boračko-invalidska zaštita

39 4213 Materijalno obezbjeđenje porodice

40 4214 Porodiljska odsustva

41 4215 Tuđa njega i pomoć

42 4216 Ishrana djece u predškolskim ustanovama

43 4217 Izdržavanje štićenika u domovima

44 4218 Ostala prava iz oblasti socijalne zaštite

45 4222 Otpremnine za tehnološke viškove

46 4311 Transferi javnim institucijama

47 4312 Transferi nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima

48 4313 Transferi pojedincima

49 4411 Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja

50 4412 Izdaci za lokalnu infrastrukturu

51 4413 Izdaci za građevinske objekte

52 4414 Izdaci za uređenje zemljišta

53 4415 Izdaci za opremu

184


54 4416 Izdaci za investiciono održavanje

55 4417 Izdaci za zalihe

56 4511 Pozajmice i krediti nefinansijskim institucijama

57 4513 Pozajmice i krediti pojedincima

58 4515 Ostale pozajmice i krediti

59 4611 Otplata hartija od vrijednosti i kredita rezidentima

60 4612 Otplata hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima

61 4622 Otplata garancija u inostranstvu

62 4630 Otplata obaveza iz predhodnih godina

U K U P N O

Izjavljujem pod moralnom i materijalnom odgovornosti da su navedeni podaci tačni.

U _________ 200_. godine M. P. STARJEŠINA ORGANA _________________

UPUTSTVOO POPUNJAVANJU IZJAVE O NAČINU UTROŠKASREDSTAVA NAKON ISTEKA FISKALNE GODINE

U kolonu 4 upisuju se podaci o stanju sredstava na podračunima ili prelaznim računima na kraju fiskalne godine po ekonomskoj klasifika-ciji kako su evidentirani u Glavnoj knjizi trezora. U kolonu 5 upisuju se podaci o utrošenim sredstvima u periodu od kraja fiskalne godine do sastavljanja godišnjih finansijskih izvještaja po ekonomskoj klasifikaciji. U kolonu 6 upusuju se neutrošena sredstva na podračunima ili pre-laznim računima na dan sastavljanja finansijskih izvještaja. Podaci u ko-loni 6 jednaki su razlici podataka iz kolone 4 i kolone 5.

185


Obrazac 9IZVJEŠTAJ

O NAČINU UTROŠKA SREDSTAVATEKUĆE BUDŽETSKE REZERVE

R.b. Ekonomska klasifikacija Naziv izdatka

Utrošena sredstva TBR u prethodnoj

godini

Utrošena sredstva TBR u tekućoj godini

1 2 3 4 51 4111 Neto zarade 2 4112 Porez na zarade 3 4113 Doprinosi na teret zaposlenog 4 4114 Doprinosi na teret poslodavca 5 4115 Opštinski prirez 6 4121 Naknada za topli obrok 7 4122 Naknada za godišnji odmor 8 4124 Naknada za stanovanje i odvojen život 9 4125 Naknada za prevoz

10 4126 Jubilarne nagrade 11 4127 Otpremnine 12 4128 Naknade skupštinskim poslanicima 13 4129 Ostale naknade 14 4131 Rashodi za materijal 15 4132 Rashodi za službena putovanja 16 4133 Rashodi za reprezentaciju 17 4134 Rashodi za energiju 18 4135 Rashodi za telefonske usluge 19 4136 Rashodi za poštanske usluge 20 4137 Bankarske usluge i negativne kursne razlike 21 4138 Usluge prevoza 22 4139 Ugovorene usluge 23 4141 Tekuće održavanje javne infrastrukture 24 4142 Tekuće održavanje građevinskih objekata 25 4143 Tekuće održavanje opreme 26 4151 Kamate rezidentima 27 4152 Kamate nerezidentima 28 4161 Zakup objekata 29 4162 Zakup opreme 30 4163 Zakup zemljišta 31 4171 Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga 32 4181 Komunalne naknade 33 4182 Kazne 34 4183 Takse 35 4184 Ostalo

186


36 4211 Dječiji dodaci 37 4212 Boračko-invalidska zaštita 38 4213 Materijalno obezbjeđenje porodice 39 4214 Porodiljska odsustva 40 4215 Tuđa njega i pomoć 41 4216 Ishrana djece u predškolskim ustanovama 42 4217 Izdržavanje štićenika u domovima 43 4218 Ostala prava iz oblasti socijalne zaštite 44 4222 Otpremnine za tehnološke viškove 45 4311 Transferi javnim institucijama

46 4312 Transferi nevladinim organizacijama, političkim partijama, strankama i udruženjima

47 4313 Transferi pojedincima 48 4411 Izdaci za infrastrukturu opšteg značaja 49 4412 Izdaci za lokalnu infrastrukturu 50 4413 Izdaci za građevinske objekte 51 4414 Izdaci za uređenje zemljišta 52 4415 Izdaci za opremu 53 4416 Izdaci za investiciono održavanje 54 4417 Izdaci za zalihe 55 4511 Pozajmice i krediti nefinansijskim institucijama 56 4513 Pozajmice i krediti pojedincima 57 4515 Ostale pozajmice i krediti 58 4611 Otplata hartija od vrijednosti i kredita rezidentima 59 4612 Otplata hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima 60 4622 Otplata garancija u inostranstvu 61 4630 Otplata obaveza iz prethodnih godina U K U P N O

U_________20__godine M.P. STARJEŠINA DRŽAVNOG ORGANA

187


Red.broj Vrsta imovine Vijek trajanja Amortizaciona stopa

1 2 3 4

1.Gradjevinski i infrastrukturni objekti(poslovne i stambene zgrade, putevi, pruge, mostovi, luke, aerodromi i dr.)

25 godina 4,00%

2.

Oprema za obrazovanje, nauku, kulturu i sport (školska oprema i učila, oprema za naučno-istraživački rad, oprema za obavljanje djelat-

nosti kulture, fizičke kulture i sporta)

5 godina 20,00%

3. Medicinska i laboratorijska oprema (uključujući mjerne i kontrolne instrumente) 5 godina 20,00%

4. Oprema za javni red i sigurnost (uključujući vatrogasna vozila) 5 godina 20,00%

P R A V I L N I K

O RAZVRSTAVANJU MATERIJALNE I NEMATERIJALNEIMOVINE PO GRUPAMA I METODAMA ZA UTVRĐIVANJE

AMORTIZACIJE BUDŽETSKIHI VANBUDŽETSKIH KORISNIKA(7)

(„ Sl. list RCG“ br. 28/02)

Član 1 Ovim pravilnikom uredjuje se način razvrstavanja materijalne i nemateri-jalne imovine i metode za utvrdjivanje amortizacije materijalne i nematerijalne imovine.

Član 2 Amortizaciji podliježe materijalna i nematerijalna imovina čiji je vijek traja-nja duži od jedne godine i čija vrijednost prelazi 1.000€, osim zemljišta i umjet-ničkih djela.

Član 3 Obračun amortizacije materijalne i nematerijalne imovine vrši se na obrascu «OA», koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni dio.

Član 4 Materijalna i nematerijalna imovina koja podliježe amortizaciji razvrstava se po stopama amortizacije, i to:

7 «Službeni list RCG», br. 32/03.

188


5.

Oprema za drumski saobraćaj (autobusi, kamio-ni, cisterne i vučna vozila, putnički automobili, džipovi, prikolice i ostala vozila u drumskom

saobraćaju, uključujući kola hitne pomoći)

5 godina 20,00%

6. Oprema za željeznički saobraćaj (lokomotive, električni i motorni vozovi i dr.) 10 godina 10,00%

7. Oprema za vazdušni saobraćaj (avioni, helikop-teri i dr.) 10 godina 10,00%

8. Oprema za vodeni saobraćaj (brodovi, čamci i ostala plovna sredstva) 20 godin 5,00%

9. Vojna oprema za transport 10 godina 10,00%10. Motocikli, skuteri i mopedi 3 godine 33,33%11. Specijalni i univerzalni alat i oprema 10 godina 10,00%12. Kancelarijski namještaj i oprema 10 godina 10,00%

13.Fotokopirne mašine, oprema za štampanje i umnožavanje i komunikacioni sistemi (PTT

saobraćaj)5 godina 20,00%

14. Informaciona tehnologija (kompjuteri, printeri, fax uređaji i dr.) 10 godina 10,00%

15. Ostala materijalna imovina 5 godina 20,00%16. Ulaganja u istraživanja i razvoj 5 godina 20,00%17. Istorijski i kulturni spomenici 20 godina 5,00%

18. Ostala nematerijalna ulaganja (patenti, licence, koncesije, godwilli i dr.) 20 godina 5,00%

Član 5 Za materijalnu i nematerijalnu imovinu iz člana 4 ovog pravilnika amortizacija se obračunava primjenom proporcionalne (pravolinijske) metode.

Član 6 Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u «Službenom listu Republike Crne Gore».

189


Obrazac OA(budžetski – vanbudžetski korisnik)

___________ ___________ (Mjesto) (datum)

OBRAČUN AMORTIZACIJE MATERIJALNEI NEMATERIJALNE IMOVINE

Red.broj Vrsta imovine Nabavna

vrijednostStopa

amortizacije

Iznos amortizacije

(3 x 4)

1 2 3 4 5

Rukovodilac računovodstva ___________________ Starješina_______________

190


P R A V I L N I K

O NAČINU DOSTAVLJANJA I SADRŽAJU PODATAKAO PRIHODIMA, RASHODIMA I BUDŽETSKOM ZADUŽENJU

JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE(8)

Član 1 Ovim pravilnikom uređuje se način dostavljanja i sadržaj podataka oplaniranim i ostvarenim prihodima budžeta, planiranim i izvršenimrashodima budžeta i budžetskom zaduženju jedinica lokalne samoupra-ve (u daljem tekstu: opština).

Član 2 Podaci iz člana 1 ovog pravilnika dostavljaju se u formi izvještaja.Izvještaji o planiranim i ostvarenim prihodima budžeta, planiranim i iz-vršenim rashodima budžeta i budžetskom zaduženju, opština dostavlja Ministarstvu finansija na sljedećim obrascima:

1. Obrascu POP - Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima budžeta;

2. Obrascu PIR - Izvještaj o planiranim i izvršenim rashodima budžeta;

3. Obrascu BUZ - Izvještaj o budžetskom zaduženju i 4. Obrascu NEO - Izvještaj o neizmirenim budžetskim obavezama.

Izvještaji iz stava 2 tač. 3 i 4 ovog člana obuhvataju i zaduženja i neizmirene budžetske obaveze subjekata čiji je osnivač opština. Obrasci iz stava 2 ovog člana sastavni su dio ovog pravilnika.

Član 3 Danom stupanja na snagu ovog pravilnika, prestaje da važi Pravilnik o načinu izvještavanja o planiranim i ostvarenim prihodima i rashodima budžeta opština i budžetskom zaduženju opština (“Službeni list RCG“, broj 81/06).

Član 4 Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

8 (“Sl. list Crne Gore“ br. 26/11)

191


OBRAZAC POP Izvještaj o planiranim i ostvarenim prihodima budžeta

PrihodiGodišnji

plan budžeta

Plan za period…

Ostvarenje za period…

% ostvarenja godišnjeg budžeta

71 Tekući prihodi

711 Porezi

7111 Porez na dohodak fizičkih lica

71131 Porez na nepokretnosti

71132 Porez na promet nepokretnosti

71175 Prirez porezu na dohodak fizičkih lica

713 Takse

71312 Lokalne administrativne takse

7135 Lokalne komunalne takse

7136 Ostale takse

714 Naknade

7141 Naknada za korišćenje dobara od opšteg interesa

71411 Naknada za korišćenje voda

71412 Naknada za izvađeni materijal iz vodotoka

71413 Naknada za zaštitu voda od zagađivanja

7142 Naknade za korišćenje prirodnih dobara

71421 Naknada za korišćenje šuma

71422 Naknada za korišćenje morskog dobra

71423 Naknada za korišćenje rudnog bogatstva

71424 Naknada za korišćenje mineralnih sirovina

7143 Ekološke naknade (koje se plaćaju prilikom registracije vozila)

7146 Naknada za komunalno opremanje građevinskog zemljišta

7147 Naknade za korišćenje opštinskih puteva

7148Godišnja naknada pri registraciji drumskih motornih vozila, traktora i priključnih vozila

7149 Ostale naknade

192


715 Ostali prihodi

7151Prihodi od kapitala (od kamata, akcija i udjela u dobiti i rente)

7152 Novčane kazne i oduzete imovinske koristi

7153 Prihodi koje organi ostvaruju vršenjem svoje djelatnosti

7155 Ostali prihodi

72 Primici od prodaje imovine

721 Primici od prodaje nefinansijske imovine

7211 Prodaja nepokretnosti

722 Primici od prodaje finansijske imovine

7221 Prodaja akcija

7222 Prodaja ostalih hartija od vrijednosti

73 Primici od otplate kredita i sredstva prenesena iz prethodne godine

731 Primici od otplate kredita

732 Sredstva prenesena iz prethodne godine

74 Donacije i transferi

741 Donacije

7411 Tekuće donacije

7412 Kapitalne donacije

742 Transferi

7421 Transferi od budžeta Države (Uslovne dotacije)

7426 Transferi od Egalizacionog fonda

75 Pozajmice i krediti

751 Pozajmice i krediti

7511 Pozajmice i krediti od domaćih izvora

7512 Pozajmice i krediti od inostranih izvora

UKUPNI PRIHODI (71+72+73+74+75)

193


OBRAZAC PIR Izvještaj o planiranim i izvršenim rashodima budžeta

Redni broj Vrsta rashoda

Godišnji plan

budžeta

Plan za period…

Izvršenje za period…

% izvršenja godišnjeg budžeta

I Tekući izdaci 41 Tekući izdaci

411 Bruto zarade i doprinosi na teret poslodavca

4111 Neto zarade 4112 Porez na zarade 4113 Doprinosi na teret zaposlenog 4114 Doprinosi na teret poslodavca 4115 Opštinski prirez 412 Ostala lična primanja 4123 Naknada za zimnicu 4124 Naknada za stanovanje i odvojen život 4125 Naknada za prevoz 4126 Naknada skupštinskim odbornicima 4127 Jubilarne nagrade 4128 Otpremnine 4129 Ostale naknade 413 Rashodi za materijal i usluge 4131 Rashodi za materijal 4132 Rashodi za službena putovanja 4133 Rashodi za reprezentaciju 4134 Rashodi za energiju 4135 Rashodi za telefonske usluge 4136 Rashodi za poštanske usluge 4137 Bankarske usluge i negativne kursne razlike 4138 Usluge prevoza 4139 Ugovorene usluge 414 Tekuće održavanje 4141 Tekuće održavanje javne infrastrukture 4142 Tekuće održavanje gradjevinskih objekata 4143 Tekuće održavanje opreme 415 Kamate 4151 Kamate rezidentima 4152 Kamate nerezidentima 416 Renta 4161 Zakup objekata 4162 Zakup opreme 4163 Zakup zemljišta

194


417 Subvencije 4171 Subvencije za proizvodnju i pružanje usluga 418 Ostali izdaci 4181 Komunalne naknade 4184 Ostalo 42 Transferi za socijalnu zaštitu



4311 Transferi javnim institucijama

4312 Transferi NVO, pol. partijama, strankama i udruženjima

4313 Transferi pojedincima 4317 Transferi opštinama 4318 Transferi budžetu Države4319 Transferi javnim preduzećima II Kapitalni izdaci

441 Kapitalni izdaci 4412 Izdaci za lokalnu infrastrukturu 4413 Izdaci za gradjevinske objekte 4415 Izdaci za opremu 4416 Izdaci za investiciono održavanje 4419 Ostali kapitalni izdaci III Pozajmice i krediti 451 Pozajmice i krediti

4511 Pozajmice i krediti nefinansijskim institucijama

4513 Pozajmice i krediti pojedincima 4515 Ostale pozajmice i krediti

IV Otplata dugova 461 Otplata duga

4611 Otplata hartija od vrijednosti i kredita rezidentima

4612 Otplata hartija od vrijednosti i kredita nerezidentima

462 Otplata garancija 4621 Otplata garancija u zemlji 4622 Otplata garancija u inostranstvu 463 Otplata obaveza iz predhodnih godina 4630 Otplata obaveza iz predhodnih godina

V Rezerve 471 Tekuća budžetska rezerva 472 Stalna budžetska rezerva 473 Ostale rezerve

UKUPNI RASHODI ( I+II+III+IV+V )

195


OBRAZAC BUZ Izvještaj o budžetskom zaduženju

Redni broj Vrsta zaduženja

Iznos zaduženja opštine na kraju…..kvartala

Iznos zaduženja javnih preduzeća na kraju…..kvartala

Ugovoreni iznos

sredstava

Iznos povučenih sredstava

Iznos otplaćenog

duga po glavnici

Stanje duga

Ugovoreni iznos

sredstava

Iznos povučenih sredstava

Iznos otplaćenog

duga po glavnici

Stanje duga

I Domaći dug

1 Krediti

a Kratkoročni (glavnica)

b Dugoročni (glavnica)

2 Obveznice

II Inostrani dug

1 Krediti

a Kratkoročni (glavnica)

b Dugoročni (glavnica)

2 Obveznice

UKUPNO (I+II)

III Domaće garancije

IV Inostrane garancije

UKUPNO IZDATE GARANCIJE (III+IV)

196


OBRAZAC NEO Izvještaj o neizmirenim budžetskim obavezama

Redni broj Vrsta neizmirene obaveze

Stanje neizmirenih

obaveza opštine na kraju....

kvartala

Stanje neizmirenih

obaveza javnih preduzeća i ustanova na

kraju....kvartalaI Obaveze za tekuće rashode

Obaveze za bruto zarade i doprinose na teret poslodavca

Obaveze za ostala lična primanja

Obaveze za ostale tekuće rashode

II Obaveze po transferima za socijalnu zaštitu

III Obaveze za transfere institucijama, pojedincima, NVO

IV Obaveze za kapitalne izdatke

V Obaveze po pozajmicama i kreditima

a) glavnica

b) kamata

VI Obaveze iz rezervi

UKUPNE NEIZMIRENE OBAVEZE ( I+II III+IV+V+VI )

197


UPUTSTVOZA OBRAČUN BRUTO ZARADA(9)

PredmetČlan 1

Ovim uputstvom propisuje se način utvrđivanja i obračuna bruto zarada, koje se odnose na obračunske periode od januara 2011. godine.

Način utvrđivanja bruto zaradeČlan 2

Bruto zarada obuhvata neto zaradu, porez na dohodak fizičkih lica (u daljem tekstu: porez) i doprinose za obavezno socijalno osiguranje (u daljem tekstu: doprinosi) iz zarade koju plaća osiguranik (zaposleni).

Način obračunavanja bruto zaradeČlan 3

Zarada za puno radno vrijeme od 176 časova u mjesecu obračunava se po formuli:Zarada = Startni dio zarade + Koeficijent složenosti uvećan za minuli rad x Obračunska vrijednost koeficijenta Zarada za radno vrijeme manje od 176 časova u mjesecu obračunava se po formuli:

9 (“Sl.list CG” broj 5/11)

Elementi za obračun bruto zaradeČlan 4

Elementi za obračun bruto zarade su: obračunska vrijednost koefici-jenta složenosti, startni dio zarade i koeficijent složenosti. Obračunska vrijednost koeficijenta složenosti utvrdjena je u mjeseč-nom bruto iznosu od najmanje 90€. Startni dio zarade u bruto iznosu, koji čini topli obrok i 1/12 regresa za korišćenje godišnjeg odmora, za period:

1. od 1. januara do 30. juna 2011. godine iznosi najmanje 55% obra-čunske vrijednosti koeficijenta iz stava 2 ovog člana (49,5€),

2. od 1. jula do 31.decembra 2011. godine iznosi najmanje 60% obra-čunske vrijednosti koeficijenta iz stava 2 ovog člana (54,0€),

3. od 1. januara do 30. juna 2012. godine iznosi najmanje 65% obra-čunske vrijednosti koeficijenta iz stava 2 ovog člana (58,5€),

Zarada=(Startni dio zarade + Koeficijent složenosti uvećan za minuli rad X

Obračunska vrijednost koeficijenta) X Broj radnih sati

176

198


4. od 1. jula do 31.decembra 2012. godine iznosi najmanje 70% obra-čunske vrijednosti iz stava 2 ovog člana koeficijenta (63,0€).

Obračunska vrijednost koeficijenta, koja služi kao osnovica za obra-čun startnog dijela zarade, ne može biti manja od iznosa iz stava 2 ovog člana. Startni dio zarade utvrđuje se u iznosu iz stava 3 ovog člana, koji važi na dan isplate zarade. Koeficijent složenosti je utvrđen ugovorom o radu, odnosno Opštim ili granskim kolektivnim ugovorom za određenu stručnost i složenost poslova. Primjeri obračuna bruto zarada dati su u Prilogu 1 koji je odštampan uz ovo uputstvo i čini njegov sastavni dio.

Uvećanje i umanjenje zaradeČlan 5

Uvećanje zarade po času za prekovremeni rad obračunava se po slje-dećoj formuli:

Korektivni koeficijent za prekovremeni rad, koji se uvećava za 40%, iznosi najmanje 1,4. Uvećanje zarade po času za rad na dane praznika, kao i druga uveća-nja po času, obračunavaju se po sljedećoj formuli:

Uvećanje zarade =Koeficijent složenosti X Obračunska vrijednost koeficijenta X

Korektivni koeficijent X Broj radnih sati

176

Korektivni koeficijent za rad na dan državnog ili vjerskog praznika, koji se uvećava za 150%, iznosi najmanje 2,5. Umanjenje zarade zbog privremene spriječnosti za rad se obračuna-va po sljedećoj formuli:

Uvećanje zarade =Koeficijent složenosti uvećan za minuli rad X Obračunska vrijednost

koeficijenta X Korektivni koeficijent X Broj radnih sati

176

Korektivni koeficijent za privremenu spriječenost za rad, u zavisnosti od dužine spriječenosti kreće se u rasponu 0,1 do 0,3.

Umanjenje zarade=Koeficijent složenosti uvećan za minuli rad X Obračunska vrijednost

koeficijenta X Korektivni koeficijent X Broj sati spriječenosti

176

199


Ukupna zaradaČlan 6

U slučaju uvećanja zarade, ukupna zarada zaposlenog predstavlja zbir zarade iz člana 3 ovog uputstva i uvećanja zarade iz člana 5 ovog uputstva. U slučaju umanjenja zarade ukupna zarada zaposlenog predstavlja razliku između zarade iz člana 3 ovog uputstva i umanjenja zarade iz člana 5 ovog uputstva.

Minimalna zaradaČlan 7

Utvrđena minimalna zarada zaposlenog za standardni radni učinak i puno radno vrijeme za prosječno 176 časova u mjesecu, iznosi najmanje 30% prosječne zarade u Crnoj Gori u prethodnom polugodištu. U slučaju da ukupna zarada zaposlenog za puno radno vrijeme ili vrijeme koje se izjednačava sa punim radnim vremenom, iznosi manje od minimalne zarade zaposlenom se isplaćuje zarada u visini minimalne zarade iz stava 1 ovog člana. Minimalna zarada zaposlenog iz stava 1 ovog člana predstavlja osnovicu za plaćanje poreza i doprinosa iz i na zaradu.

Član 8 Ovo uputstvo stupa na snagu danom objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

200


Prilog1PRIMJERI OBRAČUNA BRUTO ZARADA

U narednoj tabeli dati su primjeri obračuna bruto zarada za koe-ficijente složenosti 3.00, 6.00 i 9.00, pod pretpostavkom da zaposleni ima 9 godina radnog staža, odnosno da se njegova zarada za minuli rad uvećava za 5%.

Koeficijent složenosti

Iznos bruto zarade

Za period 01.01-30.06.2011

Za period 01.07-31.12.2011

Za period 01.01-30.06.2012

Za period Od 01.07.2012

3,00 49.5+3*1.05*90=333 54+3*1.05*90=337.5 58.5+3*1.05*90=342 63+3*1.05*90=346.5

6,00 49.5+6*1.05*90=616.5 54+6*1.05*90=621 58.5+6*1.05*90=625.5 63+6*1.05*90=630

9,00 49.5+9*1.05*90=900 54+9*1.05*90=904.5 58.5+9*1.05*90=909 63+9*1.05*90=913.5

OBRAZLOŽENJE

Razlog stupanja na snagu ovog uputstva danom objavljivanja je blagovremena i sveobuhvatna informisanost poreskih obveznika i po-slodavca koji su dužni da, od 1.januara 2011. godine, primjenjuje novi način obračuna zarade i izvrše preračun zarada prema novim rešenjima koja su definisana ovim uputstvom, imajući u vidu da je Sporazum o utvrđivanju obračunske vrijednosti koeficijenta i startnog dijela zarade u bruto iznosima (“Službeni list CG”, broj 80/10), kojim je zaduženo Ministarstvo finansija da donese ovo Uputstvo, u primjeni od 1. januara 2011. godine.

201


NAREDBUO NAČINU UPLATE JAVNIH PRIHODA

I. OSNOVNA ODREDBA

1. Ovom naredbom propisuju se računi na koje se vrši uplata javnih prihoda (porezi, doprinosi, takse i dr) propisanih zakonom i drugim propisom, način uplate tih prihoda i izvještavanje njihovih korisnika.

II. DRŽAVNI PRIHODI

a) 820 - RAČUNI ZA UPLATU PRIHODA KOJE NAPLAĆUJEPORESKA UPRAVA

1) Jedinstveni račun poreza na dohodak fizičkih lilca i doprinosa za oba-vezno socijalno osiguranje 820-30000-74 Jedinstveni račun poreza na dohodak fizičkih lilca i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje2) Porez na dohodak fizičkih lica (za obaveze koje dospijevaju do 31. decembra 2010. godine) 820-11111-93 Porez iz ličnih primanja zaposlenih kod pravnih lica 820-11112-90 Porez iz ličnih primanja zaposlenih kod fizičkih lica 820-11113-87 Porez na ostala lična primanja 820-11121-63 Porez na prihode od samostalne djelatnosti po stvar-nom dohotku 820-11122-60 Porez na prihode od samostalne djelatnosti - u pau-šalnom iznosu 820-11131-33 Porez na prihode od imovine i imovinskih prava 820-11141-03 Porez na prihode od kapitala 820-11151-70 Porez na kapitalne dobitke 820-11161-40 Porez na dohodak po godišnjoj prijavi3) Porez na dobit pravnih lica 820-12111-03 Porez na dobit rezidentnog pravnog lica 820-12112-97 Porez na dobit nerezidentnog pravnog lica 820-12113-94 Porez po odbitku na dividende i udjele u dobiti 820-12114-91 Porez na dobit po odbitku na autorske naknade, ka-mate i druge prihode koji se isplaćuju nerezidentima4) Porez na promet nepokretnosti

202


820-13111-10 Porez na promet nepokretnosti5) Akcizea) Akcize u proizvodnji 820-14111-17 Akciza na alkohol i alkoholna pića 820-14112-14 Akciza na duvanske proizvode (osim cigareta) 820-14113-11 Akciza na mineralna ulja, njihove derivate i supstitu-teb) Akcize iz akciznog skladišta 820-14114-08 Akciza na olovni benzin super 98 820-14115-05 Akciza na bezolovni benzin 95 820-14116-02 Akciza na dizel gorivo D-2 i eko dizel 820-14123-78 Akciza na ostala mineralna ulja, njihove derivate i supstitute 820-14121-84 Akciza na alkohol i alkoholna pića 820-14122-81 Akciza na duvanske proizvode (osim cigareta)c) Akciza na cigarete 820-14127-66 Akciza na uvezene cigarete 820-14117-96 Akciza na domaće cigarete6) Porez na dodatu vrijednost 820-15111-24 Porez na dodatu vrijednost 820-15112-21 Porez na dodatu vrijednost na usluge stranih lica7) Novčane kazne 820-19200-76 Novčane kazne koje izriče Poreska uprava8) Koncesione i druge naknade 820-41111-12 Naknada za korišćenje voda 820-41112-09 Naknada za izvađeni materijal iz vodotoka 820-41118-88 Naknada za zaštitu voda od zagađivanja 820-41113-06 Naknada za korišćenje šuma 820-41114-03 Naknada za korišćenje morskog dobra 820-41115-97 Naknada za korišćenje rudnog bogatstva 820-41117-91 Naknada za korišćenje mineralnih sirovina 820-41120-82 Naknada za korišćenje rezultata geoloških istraživa-nja 820-41123-73 Ekološka naknada za investicije 820-41124-70 Ekološka naknada na promet naftnih derivata koju plaća zagađivač 820-41125-67 Ekološka naknada za ispuštanje zagađujućih materi-ja u vazduhu

203


820-41126-64 Naknada za priređivanje lutrijskih igara na sreću 820-41127-61 Naknada za priređivanje posebnih igara na sreću 820-41136-34 Naknada za izgradnju autoputeva 820-41137-31 Ekološka naknada za stvaranje i deponovanje opa-snog otpada 820-41138-28 Ekološka naknada za korišćenje supstanci koje uni-štavaju ozonski omotač 820-41139-25 Posebna naknada za upravljanje otpadom 820-41140-22 Koncesiona naknada za izgradnju i upravljanje lu-kom nautičkog turizma - marinom 820-41128-58 Ostale naknade9) Ostali državni prihodi 820-51111-82 Prihodi od oduzete imovinske koristi i sredstva dobi-jena prodajom oduzetih predmeta u prekršajnom, krivičnom i drugom postupku 820-51112-79 Sredstva po osnovu troškova prinudne naplate i troš-kova prekršajnog postupka10) Porez na promet 820-61116-40 Poseban porez na promet upotrebljavanih motornih vozila, plovnih objekata,vazduhoplova i letilica 820-61117-37 Porez na upotrebu motornih vozila i drugih dobara 820-61115-43 Porez na premiju osiguranja11) Dospjeli a neplaćeni porezi i doprinosi i drugi javni prihodi 820-71111-28 Dospjeli a neplaćeni porezi i doprinosi i drugi javni prihodi12) Ukinuti javni prihodi 820-61111-55 Porez na promet proizvoda 820-61112-52 Porez na promet usluga 820-25344-74 Porez na imovinu (zaduženja do 31. decembra 2002. godine)13) Naknada za korišćenje komunalnih dobara od opšteg interesa 820-42000-61 Naknada za korišćenje komunalnih dobara od opšteg interesa (lokalni prihod)

204


PRIHODI ORGANIZACIJA SOCIJALNOG OSIGURANJA(za obaveze prije 31. decembra 2010. godine)

820-80000-36 Doprinos za socijalno osiguranje za novozaposlene1) Prihodi Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja 820-81111-98 Doprinos za PIO zaposlenih, iz privrede 820-81112-95 Doprinos za PIO zaposlenih, iz neprivrede 820-81113-92 Doprinos za PIO fizičkih lica koja obavljaju samo-stalno djelatnost kao osnovno zanimanje 820-81114-89 Doprinos za PIO na isplaćena lična primanja i druge prihode zaposlenih iz privrede kojima se staž osiguranja računa sa uve-ćanim trajanjem 820-81121-68 Doprinos za PIO za zaposlene na teret poslodavca, iz privrede 820-81122-65 Doprinos za PIO za zaposlene na teret poslodavca, iz neprivrede 820-81123-62 Doprinos za PIO na isplaćena lična primanja i druge prihode zaposlenih iz neprivrede, kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem 820-81131-38 Doprinos za PIO od fizičkih lica koja su vlasnici, nosioci prava ili plodouživaoci poljoprivrednog ili šumskog zemljišta 820-81141-08 Doprinos za PIO lica koja ostvaruju prihode od au-torskih prava, patenata i ugovora o djelu 820-81151-75 Doprinos za PIO - dobrovoljno osiguranje 820-81161-45 Doprinos za PIO za dokup staža 2) Prihodi Fonda za zdravstveno osiguranje 820-82111-08 Doprinos za zdravstveno osiguranje zaposlenih kod pravnih lica, iz privrede 820-82112-05 Doprinos za zdravstveno osiguranje zaposlenih kod pravnih lica, iz neprivrede 820-82113-02 Doprinos za zdravstveno osiguranje fizičkih lica koja obavljaju samostalnu djelatnost kao osnovno zanimanje 820-82121-75 Doprinos za zdravstveno osiguranje fizičkih lica koja su u radnom odnosu koji pada na teret poslodavca, iz privrede 820-82122-72 Doprinos za zdravstveno osiguranje fizičkih lica koja su u radnom odnosu koji pada na teret poslodavca, iz neprivrede 820-82131-45 Doprinos za zdravstveno osiguranje lica koja ostva-ruju prihode od autorskih prava, patenata i tehničkih unapređenja

205


820-82141-15 Doprinos za zdravstveno osiguranje od fizičkih lica koji su vlasnici, nosioci prava korišćenja ili plodouživaoci poljoprivred-nog ili šumskog zemljišta 820-82151-82 Doprinos za zdravstveno osiguranje na neto penzije i invalidnine 820-82161-52 Doprinos za zdravstveno osiguranje nezaposlenih lica3) Prihodi Zavoda za zapošljavanje Crne Gore 820-83111-15 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti, iz privre-de 820-83112-12 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti, iz nepri-vrede 820-83113-09 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti fizičkih lica koja samostalno obavljaju djelatnost kao osnovno zanimanje 820-83121-82 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti od fizičkih lica koji su vlasnici privatnog preduzeća ili radnje, a koja ne podliježu obavezi plaćanja doprinosa po nekom od drugih osnova 820-83131-52 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti fizičkih lica koja su u radnom odnosu koji pada na teret poslodavca, iz privrede 820-83132-49 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti fizičkih lica koja su u radnom odnosu koji pada na teret poslodavca, iz neprivre-de 820-83133-46 Doprinos za osiguranje od nezaposlenosti fizičkih lica koja su vlasnici, nosioci prava korišćenja ili plodouživaoci poljopri-vrednog ili šumskog zemljišta (a koja sama ili čiji članovi domaćinstva nijesu primaoci penzija ili ne podliježu obavezi plaćanja doprinosa po nekom od drugih osnova) 820-83141-22 Poseban doprinos za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom 4) Prihodi Fonda rada820-84111-22 Doprinos Fondu rada

b) 805 - EVIDENCIONI RAČUNI UPRAVE CARINA 805-955-02 Uprava carina 805-107-24 Carinarnica Podgorica 805-175-14 Carinarnica Bar 805-37-40 Carinarnica Kotor

206


805-38-37 Carinarnica Bijelo Polje 805-100-45 Administrativna taksa -Uprava carina

ZAJEDNIČKE ODREDBE

(1) Poreski obveznici, prilikom plaćanja javnih prihoda, na kre-ditnom nalogu upisuju:a) za prihode koje naplaćuje Poreska uprava (identifikacioni broj 820)

• u polje »Poziv na broj zaduženja« - period na koji se odnosi po-reska obaveza (mjesec i godina), a za porez i doprinose na zarade zaposlenih i broj zaposlenih;

• u polje »Broj računa korisnika«, -broj računa za uplatu javnih pri-hoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje »Model« oznaku 18 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Poreske uprave;

• u polje »Poziv na broj odobrenja« - poreski identifikacioni broj poreskog obveznika bez obzira ko vrši uplatu - PIB (za pravna lica 8 karaktera), odnosno jedinstveni matični broj (za fizička lica 13 karaktera) i šifru opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 koji je sastavni dio ove naredbe. Podaci se razdvajaju crticom.

Šifra opštine u polje »Poziv na broj odobrenja« upisuje se prema:• sjedištu poreskog obveznika za uplatu akciza, poreza na dodatu

vrijednost i poreza na dobit pravnih lica;• sjedištu pravnog lica odnosno mjestu prebivališta fizičkog lica za

obaveze koje se uplaćuju na Jedinstveni račun poreza na dohodak fizičkih lica i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje

• mjestu nepokretnosti za porez na promet nepokretnosti;• sjedištu isplatioca za premije osiguranja;• sjedištu pravnog lica, odnosno prebivalištu fizičkog lica (kupca) za

promet upotrebljavanih motornih vozila;• mjestu registracije za porez na upotrebu motornih vozila;• mjestu eksploatacije dobara od opšteg interesa i prirodnih dobara,

za koncesione naknade;• sjedištu organizatora igara za naknade od igara na sreću;

Za obaveze nastale prije 31. decembra 2010. godine po osnovu pore-za na dohodak fizičkih lica i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje,

207


šifra opštine u polje »Poziv na broj odobrenja« upisuje se prema:• prebivalištu poreskog obveznika - fizičkog lica za porez na doho-

dak fizičkih lica (lična primanja, autorski honorari, ugovor o djelu, prihodi od samostalne djelatnosti, prihodi od kapitala i prihodi od imovine i imovinskih prava)

• mjestu prebivališta fizičkog lica za porez po godišnjoj prijavi;• sjedištu pravnog lica (za zaposlene u pravnom licu), odnosno mje-

stu prebivališta za fizička lica koja samostalno obavljaju djelatnost za doprinose za obavezno socijalno osiguranje (doprinos za pen-zijsko i invalidsko osiguranje, doprinos za zdravstveno osiguranje i doprinos za osiguranje od nezaposlenosti),

• mjestu prijave osiguranja za fizička lica koja sama uplaćuju do-prinose za obavezno socijalno osiguranje (doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje i doprinos za zdravstveno osiguranje);

• sjedištu pravnog lica, odnosno prebivalištu fizičkog lica za kazne izrečene u prekršajnom poreskom postupku

b) za prihode koje naplaćuje Uprava carina (identifikacioni broj 805):• u polje »Model« (ispred polja »Poziv na broj zaduženja«) oznaku

05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave carina;

• u polje »Poziv na broj zaduženja« - poreski identifikacioni broj - PIB, odnosno jedinstveni matični broj - JMB, carinskog obve-znika koji plaća carinski dug, odnosno kada uplatu vrši fizičko lice, poreski identifikacioni broj Uprave carina – 02305631, kada upla-tu vrši carinski službenik;

• u polje »Broj računa korisnika« - broj računa za uplatu javnih pri-hoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje »Model« (ispred polja »Poziv na broj odobrenja«) oznaku 05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave carina;

• u polje »Poziv na broj odobrenja«:

(1) za plaćanje carinskog duga, u robnom prometu, na evidencioni račun Uprave carina broj 805-955-02 šifru organizacione jedinice (5 karakte-ra) iz Priloga 2 koji je sastavni dio ove naredbe, godinu prijema carinske deklaracije (2 karaktera), šifru opisa potraživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 koji je sastavni dio ove naredbe i broj dokumenta (7 karaktera) od

208


kojih prvi karakter označava šifru carinskog postupka iz Pravilnika o obliku, sadržaju, načinu podnošenja i popunjavanja carinske deklaracije i zbirne prijave (,,Službeni list RCG”, br. 16/03, 43/04, 2/05 i 14/05 i ,,Službeni list CG“, broj 48/07), a drugih šest karaktera označavaju registarski broj carinske deklaracije;(2) za plaćanje carinskog duga u putničkom prometu – OCD na evi-dencione račune Carinarnice Podgorica, broj 805-107-24, Carinarnice Bar, broj 805-175-14, Carinarnice Kotor, broj 805-37-40, Carinarnice Bijelo Polje, broj 805-38-37, šifru organizacione jedinice (5 karaktera) iz Priloga 2 ove naredbe, godinu prijema (2 karaktera), šifru opisa po-traživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 ove naredbe i broj dokumenta (7 karaktera) koji označava broj OCD bloka, kada plaća fizičko lice, odno-sno broj iz djelovodnika, kada carinski službenik uplaćuje dnevni prihod iz putničkog prometa.(3) za plaćanja po dokumentu čiji osnov nije carinska deklaracija (npr. rješenja iz carinsko – upravnog i prekršajnog postupka, troškova po-stupka i druge naknade) šifru organizacione jedinice (5 karaktera) iz Priloga 2 ove naredbe, godinu prijema dokumenta (2 karaktera), šifru opisa potraživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 ove naredbe i broj doku-menta (7 karaktera);(4) za plaćanje administrativnih taksi u carinskom postupku (dozvole, licence, žalbe i slično) i ostale administrativne takse (zahtjevi, molbe, podnesci i slično), na evidencioni račun Administrativna taksa - Uprava carina (805-100-45), šifru organizacione jedinice (5 karaktera) iz Prilo-ga 2 ove naredbe, godinu prijema (2 karaktera), šifru opisa potraživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 ove naredbe, i šifru tarifnog broja (7 karaktera) iz Priloga 5 koji je sastavni dio ove naredbe;(5) za plaćanje naknade za držanje slobodnih carinskih prodavnica na evidentne račune Carinarnice Podgorica (805-107-24), Carinarnice Bar (805-175-14), Carinarnice Kotor (805-37-40) i Carinarnice Bijelo Po-lje (805-38-37), šifru organizacone jedinice (5 karaktera) iz Priloga 2 ove naredbe, godinu prijema dokumenta (2 karaktera), šifru opisa po-traživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 ove naredbe i broj dokumenta (7 karaktera);(6) za plaćanje ostalih prihoda Uprave carina (tenderi, osiguranja, za-kup, kirije i slično) na evidentni račun Uprave carina (805-955-02) šifru organizacione jedinice (5 karaktera) iz Priloga 2 ove naredbe, godinu prijema (2 karaktera), šifru opisa potraživanja (3 karaktera) iz Priloga 4

209


ove naredbe i broj dokumenta (7 karaktera)c) za prihode koje naplaćuje Ministarstvo unutrašnjih poslova (identifikacioni broj 825):

• u polje »Broj računa korisnika« -broj računa za uplatu javnih pri-hoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje »Model« oznaku 05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Ministarstva unutrašnjih poslova,

• u polje »Poziv na broj odobrenja« šifru od 9 karaktera i to: šifru opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 ove naredbe, šifru organizacione jedinice MUP-a (2 karaktera), šifru vrste isprave, odnosno usluge za koju se vrši uplata (3 karaktera) i kontrolni broj (1 karakter);

d) za prihode koje naplaćuje Uprava policije (identifikacioni broj 840):u polje »Broj računa korisnika« - broj računa za uplatu javnih prihoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje »Model« oznaku 05 – validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave policije:

• u polje »Poziv na broj odobrenja« obavezno upisati: šifru organi-zacione jedinice Uprave policije (5 karaktera) iz Priloga 6 koji je sastavni dio ove naredbe; godinu izdavanja dokumenta (2 karak-tera); šifru vrste prihoda za koju se vrši uplata (3 karaktera) iz Pri-loga 7 koji je sastavni dio ove naredbe i broj dokumenta (6 karak-tera), s tim da se kod prihoda adminsitrativnih taksi umjesto broja dokumenta upisuju šifre tarifnog broja iz Priloga 8 ove naredbe.

e) za prihode koje naplaćuju ministarstva, drugi organi uprave i pravosudja koji ostvaruju prihode vršenjem svoje djelatnosti (identifikacioni broj 832):

• u polje »Broj računa korisnika« - broj računa za uplatu javnih pri-hoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje »Model« oznaku 18 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda;

• u polje »Poziv na broj odobrenja« - poreski identifikacioni broj - PIB (za pravna lica 8 karaktera), odnosno jedinstveni matični broj (za fizička lica 13 karaktera) i šifru opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 ove naredbe - šifra opštine se upisuje prema sjedištu pravnog lica, odnosno prebivalištu fizičkog lica. Podaci se razdvajaju crti-com;

210


f ) za lokalne javne prihode: • u polje “Poziv na broj zaduženja” - period na koji se odnosi po-

reska obaveza (mjesec i godina), a za porez i prirez porezu na dohodak fizičkih lica i broj zaposlenih;

• u polje “Broj računa korisnika” - broj računa za uplatu javnih pri-hoda prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje “Model” oznaku 18 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda;

• u polje “Poziv na broj odobrenja” - poreski identifikacioni broj - PIB (za pravna lica 8 karaktera), odnosno jedinstveni matični broj (za fizička lica 13 karaktera) i šifru opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 ove naredbe - šifra opštine se upisuje prema sjedištu pravnog lica, odnosno prebivalištu fizičkog lica. Podaci se razdvajaju crticom;

g) za novčane kazne koje naplaćuje Uprava carina • u polje “Model” (ispred polja “Poziv na broj zaduženja”) oznaku

05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave carina;

• u polje »Poziv na broj zaduženja« – identifikacioni broj obrasca Prekršajnog naloga (10 karaktera), od kojih je poslednji karakter kontrolni broj po Modulu 11;

• u polje »Broj računa korisnika« - broj računa za uplatu novčanih kazni prema planu računa propisanih ovom naredbom;

• u polje šifra transfera oznaku 300;• u polje „Poziv na broj odobrenja“- šifru organizacione jedinice (5

karaktera) iz Priloga 2 ove naredbe, godinu prijema dokumenta (2 karaktera), šifru opisa potraživanja (3 karaktera) iz Priloga 4 ove naredbe i broj dokumenta (7 karaktera). Podaci se razdvajaju crticom;

h) za novčane kazne koje naplaćuje Ministarstvo unutrašnjih poslova • u polje “Model” (ispred polja “Poziv na broj zaduženja”) oznaku

05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Ministarstva unutrašnjih poslova;


• u polje »Broj računa korisnika« - broj računa za uplatu novčanih

211


kazni prema planu računa propisanih ovom naredbom;• u polje šifra transfera oznaku 300;• u polje »Poziv na broj odobrenja« šifru od 9 karaktera i to: šifru

opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 ove naredbe, šifru organizacione jedinice MUP-a (2 karaktera), šifru vrste isprave, odnosno usluge za koju se vrši uplata (3 karaktera) i kontrolni broj (1 karakter) Podaci se razdvajaju crticom;

i) za novčane kazne koje naplaćuje Uprava policije • u polje “Model” (ispred polja “Poziv na broj zaduženja”) oznaku

05 - validacioni broj za plaćanje obaveza po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave policije;



• u polje šifra transfera oznaku 300;• u polje »Model« oznaku 18 – validacioni broj za plaćanje obaveza

po osnovu javnih prihoda iz nadležnosti Uprave policije:• u polje »Poziv na broj odobrenja« obavezno upisati: poreski identi-

fikacioni broj poreskog obveznika bez obzira ko vrši uplatu - PIB (za pravna lica 8 karaktera), odnosno jedinstveni matični broj (za fizička lica 13 karaktera) i šifru prihoda (3 karaktera) iz Priloga 7 ove naredbe. Podaci se razdvajaju crticom.

• Izuzetno, za uplatu novčanih kazni za koje je pokrenut prekršajni postupak prije stupanja na snagu Zakona o prekršajima (,,Službe-ni list CG”, broj 1/11), primjenjuju se odredbe iz tačke d).

j) za novčane kazne koje naplaćuju ostali organi uprave i organi lokalne samouprave



• u polje šifra transfera oznaku 300;• u polje »Model« oznaku 18 - validacioni broj za plaćanje obaveza

212


po osnovu javnih prihoda;• u polje „Poziv na broj odobrenja” - poreski identifikacioni broj -

PIB (za pravna lica 8 karaktera), odnosno jedinstveni matični broj (za fizička lica 13 karaktera) i šifru opštine (3 karaktera) iz Priloga 1 ove naredbe. Podaci se razdvajaju crticom;

(2) Popunjen obrazac kreditni nalog, propisan Odlukom o mini-mumu elemenata kreditnog i debitnog naloga (,,Službeni list CG«, br. 24/09 i 41/09), dat je u Prilogu 3, koji je sastavni dio ove naredbe.Kada se za uplatu javnih prihoda koristi kreditni nalog obavezno se nu-merički djelovi računa odvajaju crticom (npr. 820-30000-74).Kod elektronskog plaćanja javnih prihoda za numeričku oznaku računa se koristi niz od 18 cifara bez crta (npr. 820000000003000074). (3) Pogrešno usmjereni prihodi vraćaju se na osnovu rješenja sa obračunskog računa naplatnih institucija korisnicima javnih prihoda kojima ti prihodi pripadaju, u skladu sa zakonom i drugim propisom Države.Više uplaćeni, odnosno pogrešno uplaćeni prihodi vraćaju se na osnovu rješenja sa obračunskih računa naplatnih institucija poreskim obvezni-cima kojima ti prihodi pripadaju, na način određen zakonom i drugim propisom Države. (4) Centralna banka Crne Gore dostavlja pojedinačne izvode o dnevnim promjenama na računima po uplatiocima Poreskoj upravi sa grupe računa 820, Upravi carina sa grupe računa 805, a sa grupe računa 825, 832 i 840 Državnom trezoru. Komercijalne banke dostavljaju opštinama, odnosno lokalnim turi-stičkim organizacijama, pojedinačne izvode o dnevnim promjenama na uplatnim računima lokalnih prihoda, odnosno boravišnih taksa, po uplatiocima, sa računa otvorenih kod te banke.Nosioci platnog prometa kod kojih su otvoreni računi lokalnih javnih prihoda, dostavljaju najmanje jedan put mjesečno, u elektronskoj formi, kumulativni promet sa tih računa Državnom trezoru. (5) Poreska uprava, Uprava carina, Ministarstvo unutrašnjih poslova i Uprava policije, nakon identifikacije vrste prihoda, vrše prenos sred-stava sa obračunskih računa na Centralni račun Državnog trezora, uz istovremeno dostavljanje “Izjave primaoca” o strukturi javnih prihoda po eko kodovima i po opštinama.Prenos sredstava iz stava 1 ove tačke vrši se najmanje jedanput dnevno,

213


uz obavezu da stanje na obračunskim računima na kraju radnog dana bude nula. (6) Poreska uprava dostavlja izvještaj o dnevnim promjenama na računima doprinosa za obavezno socijalno osiguranje po uplatiocima Fondu penzijskog i invalidskog osiguranja, Fondu za zdravstveno osi-guranje i Zavodu za zapošljavanje Crne Gore.Područne jedinice Poreske uprave su u obavezi da na zahtjev opština dostave podatke o naplaćenim zajedničkim prihodima. (7) Javni prihodi sa Centralnog računa Državnog trezora raspoređu-ju se prema utvrđenim procentima (ključevima) u skladu sa posebnim propisima kojima se utvrđuje pripadnost tih prihoda. Raspoređivanje javnih prihoda korisnicima vrši Državni trezor.Prenos sredstava iz stava 2 ove tačke vrši se najmanje jedanput dnevno, uz obavezu da stanje na Centralnom računu Državnog trezora na kraju radnog dana bude nula. Nakon prenosa sredstava iz stava 1 ove tačke, Državni trezor dostav-lja korisnicima javnih prihoda izvještaj o strukturi javnih prihoda. (8) Prenos sredstava sa računa lokalnih javnih prihoda na poslovne račune budžeta opština, vrše po automatizmu, komercijalne banke kod kojih su ti računi otvoreni, najmanje jedanput dnevno. (9) Prenos sredstava sa računa boravišne takse na poslovne račune lokalnih turističkih organizacija (80%) odnosno uplatni račun Nacio-nalne turističke organizacije (20%) vrše po autimatizmu komercijalne banke kod kojih su otvoreni računi boravišne takse, najmanje jedanput dnevno; (10) Prenos sredstava sa računa turističke takse na poslovne račune lokalnih turističkih organizacija (40%), poslovne račune budžeta opšti-na (40%) i uplatni račun Nacionalne turističke organizacije (20%) vrše po autimatizmu komercijalne banke kod kojih su otvoreni računi turi-stičke takse, najmanje jedanput dnevno; (11) Prenos sredstava sa računa članskog doprinosa na poslovne račune lokalnih turističkih organizacija (70%) odnosno uplatni račun Nacionalne turističke organizacije (30%) vrše po automatizmu komer-cijalne banke kod kojih su otvoreni računi članskog doprinosa, najmanje jedanput dnevno; (12) Sredstva sa uplatnih računa propisanih ovom naredbom ne mogu biti predmet prinudnog izvršenja

214


NAZIV OPŠTINE ŠIFRA OPŠTINE

1. Podgorica 302 2. Kolašin 728 3. Cetinje 310 4. B a r 809 5. Ulcinj 825 6. Danilovgrad 329 7. Berane 604 8. Plav 612 9. Rožaje 62010. Bijelo Polje 70111. Mojkovac 71012. Andrijevica 63913. Kotor 92214. Budva 81715. Herceg Novi 90616. Tivat 91417. Nikšić 40018. Plužine 42619. Šavnik 41820. Pljevlja 50721. Žabljak 515

Prilog 1

215


(a) Organizaciona jedinica Šifra organizacione jedinice

UPRAVA CARINA 30007I. Carinarnica Podgorica 35009

1. Carinska ispostava Terminal Podgorica 350252. Carinska ispostava Željeznička stanica Podgorica 350373. Carinska ispostava Pošta Podgorica 351064. Carinska ispostava Željeznička stanica Tuzi 351495. Carinska ispostava Božaj 350416. Carinska ispostava Danilovgrad 350507. Carinska ispostava Aerodrom Podgorica 350928. Carinska ispostava Cetinje 350849. Carinska ispostava Nikšić 3507610. Carinska ispostava Iljino Brdo 3520311. Carinska ispostava Vraćenovći 3518112. Carinska ispostava Krstac 3516513. Carinska ispostava Šćepan Polje 35173

II. Carinarnica Bar 360051. Carinska ispostava Bar 360212. Carinska ispostava Željeznička stanica Bar 360563. Carinska ispostava Slobodna zona Bar 360724. Carinska ispostava Putnički terminal 360945 Carinska ispostava Budva 360806. Carinska ispostava Sukobin 360307. Carinska ispostava Virpazar 36118(b) III. Carinarnica Kotor 370011. Carinska ispostava Aerodrom Tivat 370102. Carinska ispostava Luka Tivat 372073. Carinska ispostava Terminal Kotor 370524. Carinska ispostava Luka Kotor 372555. Carinska ispostava Zelenika 370446. Carinska ispostava Bijela 370287. Carinska ispostava Debeli Brijeg 370958. Carinski referat Konfin 371419. Carinska ispostava Sitnica 37060

IV. Carinarnica Bijelo Polje 380081. Carinska ispostava Bijelo Polje 380162. Carinska ispostava Željeznička stanica Bijelo Polje 380593. Carinska ispostava Dobrakovo 380754. Carinska ispostava Metaljka 381565. Carinska ispostava Pljevlja 381216. Carinska ispostava Ranče 381647. Carinska ispostava Berane 383008. Carinska ispostava Rožaje 383349. Carinska ispostava Kula 3835010. Carinska ispostava Dračenovac 3838511. Carinska ispostava Grnčar 38440

Prilog 2

216


Logo(opciono)

KREDITNI NALOG

Hitnost (opciono) Prenos X Uplata Isplata

xxxAD ,,Bjelasica” Kolašin (Broj računa

inicijatora )(Naziv

inicijatora kao nalogodavca)

IV/2011 20

(model) (Poziv na broj zaduženja)EUR 2.000,00

Porez i doprinosi iz i na lična primanja (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)

820-30000-74(Broj računa korisnika,)

Jedinstveni račun poreza na dohodak fizičkih lica i doprinosa za obavezno

socijalno osiguranje(Naziv korisnika)

1 8 02088762-728(model) (Poziv na broj

odobrenja)

(Datum valute)(Pečat i potpis

inicijatora) Potpis primaoca (Mjesto i datum

podnošenja)

Logo(opciono)

KREDITNI NALOG

Hitnost (opciono) Prenos Uplata X Isplata

xxxMarko Marković, Beogradska 15 (Broj računa

inicijatora )(Naziv


IV/2011 1

(model) (Poziv na broj zaduženja)EUR 150,00

Porez na ostala lična primanja (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)


Jedinstveni račun poreza na dohodak fizičkih lica i doprinosa za obavezno

socijalno osiguranje(Naziv korisnika)


odobrenja)

M. Marković (Datum valute)(Pečat i potpis inicijatora) Potpis primaoca

(Mjesto i datum podnošenja)

NAČIN POPUNJAVANJA NALOGA ZA PLAĆANJEA) PORESKA UPRAVA

217


Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxx,,Zetatrans” Podgorica (Broj računa

inicijatora )(Naziv


05 PIB ili JMB


Carinski dug (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)


Uprava carina(Naziv korisnika)

0 5 35025-11-001-1234567(model) (Poziv na broj

odobrenja)

M.Marković (Datum valute)(Pečat i potpis inicijatora) Potpis primaoca


Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxx

,,Zetatrans” Podgorica (Broj računa inicijatora )

(Naziv inicijatora kao nalogodavca)

05 PIB ili JMB


Naknada za inostrana vozila (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)




odobrenja)



B) UPRAVA CARINA

218


Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxx



05 PIB ili JMB


Naknadna naplata po rješenju prvostepenog carinskog upravnog

postupka(Iznos) (Šifra transfera)

(Svrha transfera)




odobrenja)



Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxx



05 PIB ili JMB


Administrativna taksa (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)




odobrenja)



219


C) NOVČANE KAZNELogo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxx

Marko Marković, Beogradska 15 (Broj računa inicijatora )


05 9002618159

(model) (Poziv na brojzaduženja)

EUR 150,00 300Kazna po prekršajnom nalogu broj

9002618159 (Iznos) (Šifra transfera) (Svrha transfera)


Novčane kazne koje izriče Uprava carina

(Naziv korisnika)0 5 35009-11-004-1234567

(model) (Poziv na broj odobrenja)



Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


Marko Marković, Beogradska 15 (Broj računa inicijatora )


9002618159

(model) (Poziv na broj zaduženja)EUR 150,00 300

Kazna po prekršajnom nalogu broj 9002618159 (Iznos) (Šifra transfera)

(Svrha transfera)


Novčane kazne koje izriče Turistička inspekcija – Ministarstvo održivog

razvoja i turizma(Naziv korisnika)


odobrenja)



220


Logo(opciono)

KREDITNI NALOG


xxxMarko Marković, Beogradska 15 (Broj računa

inicijatora )(Naziv


9002618159

(model) (Poziv na broj zaduženja)EUR 150,00 300

Kazna po prekršajnom nalogu broj 9002618159 (Iznos) (Šifra

transfera) (Svrha transfera)


Novčane kazne koje izriče jedinica lokalne samouprave

(Naziv korisnika)1 8 0205973210263-302

(model) (Poziv na broj odobrenja)



ZAVRŠNE ODREDBE

2. Danom stupanja na snagu ove naredbe prestaje da važi Naredba o načinu uplate javnih prihoda (»Službeni list RCG«, br. 82/04, 10/05, 32/05, 49/05, 51/05, 76/05, 82/05, 11/06, 17/06, 35/06, 81/06, 42/07, 53/07 i »Službeni list CG«, br. 6/07, 6/08, 39/08, 56/08, 72/08, 81/08, 22/09, 30/09, 42/09, 47/09, 71/09, 84/09, 4/10, 11/10, 33/10, 46/10, 72/10, 7/11 i 17/11).3. Ova Naredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u »Službenom listu Crne Gore«.

221


ZAKON O DRŽAVNOJ IMOVINI(10)

I. OSNOVNE ODREDBESadržaj zakona

Član 1 Ovim zakonom uređuje se korišćenje, upravljanje i raspolaganje stvarima i drugim dobrima koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj sa-moupravi (u daljem tekstu: državna imovina).

Pojam državne imovineČlan 2

Državnu imovinu, u smislu ovog zakona, čine: pravo državne svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima, na novčanim sredstvima, hartije od vrijednosti, i druga imovinska prava koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi. Namjena stvari i drugih dobara u državnoj imovini određuje se za-konom ili odlukom nadležnog organa, u skladu sa zakonom.

Vršenje imovinskih pravaČlan 3

Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini vrše se u skladu sa ovim zakonom i na način kojim se obezbjeđuje jav-nost. Nadležni organi dužni su da sa stvarima i drugim dobrima u držav-noj imovini postupaju kao dobri domaćini i odgovaraju za to.

Subjekti državne svojineČlan 4

Vlasnik stvari u državnoj svojini je Crna Gora. Određena svojinska ovlašćenja na stvarima u državnoj svojini vrše opštine na način propisan ovim zakonom. Svojinska ovlašćenja na stva-rima u državnoj svojini vrše i drugi subjekti: državni organi, organi lo-kalne samouprave i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora, odnosno lokalna samouprava i drugi organi i organizacije koji koriste sredstva budžeta ili upravljaju državnom imovinom, u skladu sa zakonom i dru-gim propisom donesenim na osnovu zakona.

10 (“Službeni list CG”, broj 21/09)

222


Dominium i imperiumČlan 5

Država je u građanskopravnim odnosima vlasnik stvari kao i drugi subjekti prava (dominium). Prirodnim bogatstvima i dobrima u opštoj upotrebi država preko nadležnih organa I organizacija upravlja i raspolaže u javnom interesu, u skladu sa zakonom (imperium).

Nadležni organ za raspolaganje državnom imovinom Crne GoreČlan 6

Imovinska prava i ovlašćenja u pogledu državne imovine vrši Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), odnosno organ jedinice lokalne samouprave određen zakonom I statutom opštine, odnosno Skupština Crne Gore iznad određene vrijednosti, pod uslovima i na način utvrđen ovim zakonom, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno. Nadležni organi javne službe vrše imovinska prava i ovlašćenja u pogledu državne imovine koja je na njih prenesena, pod uslovima i na način utvrđen ovim zakonom, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno.

Primjena opštih pravilaČlan 7

Na sticanje i prestanak prava svojine i drugih imovinskih prava iz državne imovine primjenjuju se opšta pravila, ako ovim zakonom nije drukčije propisano.

Namjena stvari i drugih dobara u državnoj imoviniČlan 8

Stvari i druga dobra u državnoj imovini koriste se za ostvarivanje funkcija Crne Gore, lokalne samouprave, državnih organa i organa lo-kalne samouprave i za obavljanje djelatnosti javnih službi čiji je osnivač Crna Gora, odnosno lokalna samouprava. Stvari i druga dobra iz stava 1 ovog člana mogu se koristiti i za obavljanje djelatnosti radi sticanja prihoda, odnosno dobiti, u skladu sa zakonom.

Promet prava u državnoj imoviniČlan 9

Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini su u prometu, ako zakonom nije drukčije određeno. Prirodna bogatstva i dobra u opštoj upotrebi ne mogu biti objekti privatne svojine.

223


Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovi-ni mogu preći u privatnu svojinu na osnovu odluke nadležnog organa, pravnog posla ili na drugi način, u skladu sa zakonom.

Značenje pojedinih izrazaČlan 10

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće znače-nje:1) državni organi su: Skupština Crne Gore, Predsjednik Crne Gore, Vlada,Ustavni sud Crne Gore, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda, Državno tužilaštvo, ministarstva i drugi organi uprave, sudovi, Centralna banka Crne Gore, Državna revizorska institucija i druge službe čiji je osnivač Crna Gora;2) lokalna samouprava je opština, Glavni grad i Prijestonica (u daljem tekstu: opština);3) organi opštine su: skupština opštine, skupština Glavnog grada i Pri-jestonice, predsjednik opštine, gradonačelnik Glavnog grada i Prijesto-nice, organi lokalne uprave I drugi organi i službe čiji je osnivač opština.4) javne službe su: Univerzitet Crne Gore, javna preduzeća, javne usta-nove, državni fondovi i drugi organi i organizacije koji vrše javna ovla-šćenja čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština;5) imovina bivših društveno-političkih organizacija je imovina kojom su raspolagale bivše društveno-političke organizacije: Savez komunista, Socijalistički savez radnog naroda i Savez socijalističke omladine;6) budžetski korisnici su korisnici sredstava budžeta Crne Gore, budžeta opštine i drugi korisnici koji po bilo kom osnovu koriste sred-stva javnih prihoda;7) javni prihodi su prihodi budžeta Crne Gore, prihodi budžeta opštine i prihodi javnih službi koji se ostvaruju po osnovu doprinosa, prihoda od djelatnosti i drugih prihoda koji su uvedeni zakonom;8) dobra od opšteg interesa su prirodna bogatstva, dobra u opštoj upo-trebi i ostala dobra od opšteg interesa (kulturna dobra, građevinsko ze-mljište, poljoprivredno zemljište, šume i šumska zemljišta, morsko do-bro, posebno zaštićeni rezervati i staništa ugroženih ili zaštićenih vrsta životinja, biljaka i druga dobra u skladu sa zakonom);9) javna dobra su prirodna bogatstva i dobra u opštoj upotrebi;10) dobra u opštoj upotrebi su dobra koja su dostupna svima pod jed-nakim uslovima i njihova upotreba se vrši bez posebnih dozvola ili odo-

224


brenja nadležnih organa (putevi, trgovi, vodotoci, luke, aerodromi, grad-ski parkovi i drugo);11) prirodna bogatstva su dobra nastala prirodnim putem koja su, zbog svojih svojstava od posebnog ekonomskog značaja, zakonom proglaše-na prirodnim bogatstvom (rude, vode, divljač, pijesak, šljunak, kamen i druga dobra nastala prirodnim putem);12) raspolaganje je prenos svih ili nekih svojinskih ovlašćenja na trećalica: otuđenje (prodaja, razmjena, poklon), davanje na upravljanje, dava-nje na korišćenje, davanje u zakup, pravo službenosti, zalaganje pokret-nih i nepokretnih stvari (zaloga, hipoteka i fiducija, koncesija i slično);13) upravljanje imovinom je odlučivanje o čuvanju, održavanju, obnav-ljanju, ostvarenju prihoda, osiguranju i unaprjeđivanju, kao i o drugim pitanjima od značaja za ostvarenje namjene stvari;14) korišćenje stvari u državnoj svojini je upotreba stvari i pribiranje prihoda u skladu sa prirodom i namjenom te stvari, određenim zako-nom ili aktom nadležnog državnog organa;15) stvari i druga dobra veće vrijednosti su pokretne i nepokretne stva-ri čija je pojedinačna vrijednost veća od 3.000€;16) službene zgrade i poslovne prostorije su nepokretnosti koje koriste državni organi, organi opštine i javne službe za ostvarivanje funkcija u zemlji i inostranstvu;17) nepokretne stvari za posebne namjene su: zemljište, zgrade, pod-zemni i nadzemni objekti s pratećom infrastrukturom i druge nepo-kretnosti koje za potrebe odbrane i bezbjednosti Crne Gore koriste ministarstva nadležna za poslove odbrane i za unutrašnje poslove i or-gani uprave nadležni za poslove policije i bezbjednosti, kao I zemljište, zgrade i druge nepokretnosti koje služe za potrebe zbrinjavanja stranih državljana i lica bez državljanstva;18) opremu čine: računarski sistemi, sistemski i aplikativni softver, sred-stva veze, kancelarijski namještaj, birotehnička oprema i druge stvari koje državnom organu, organu opštine, odnosno javne službe služe za vršenje njegovih funkcija, čiji je vijek trajanja pod normalnim uslovima korišćenja duži od jedne godine, ako zakonom nije drukčije određeno;19) prevozna sredstva su: motorna vozila, plovni objekti, vazduhoplovi i druga prevozna sredstva koja služe za obavljanje potreba državnih or-gana, odnosno organa opštine;20) pokretne stvari za posebne namjene su: prevozna sredstva, naoru-žanje, borbena sredstva i oprema koja ima namjenski karakter za od-

225


branu i bezbjednost Crne Gore, kao i druge pokretne stvari za potrebe odbrane i bezbjednosti;21) novčana sredstva su sredstva stečena iz javnih prihoda obezbijeđe-na u budžetu Crne Gore, budžetu opštine, državnim fondovima i bilan-sima drugih organa I organizacija koje koriste sredstva javnih prihoda, kao i novčana sredstva i sredstva plaćanja koja po drugim osnovama stiču državni organi, Crna Gora, opština i javna služba;22) hartije od vrijednosti su hartije koje emituje ili stekne Crna Gora, opština i javna služba (obveznice, državni zapisi, mjenice, akcije i drugo);23) predmeti istorijsko-dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijed-nosti su:

• slike, ikone, skulpture, predmeti od plemenitih metala, tapiserije, povelje i drugi predmeti likovne i primijenjene umjetnosti, kao i drugi predmeti i djela od istorijskog, umjetničkog I kulturnog značaja, koje je stekla Crna Gora i opština, odnosno drugi organi i organizacije koje koriste sredstva javnih prihoda;

24) stan za službene potrebe je stan namijenjen za smještaj izabranih ipostavljenih lica za vrijeme obavljanja funkcija i dužnosti;25) druga imovinska prava su: stvarna, intelektualna (pravo na patent, pravo na licencu, model, uzorak i žig, pravo korišćenja tehničke doku-mentacije) i obligaciona prava.

II. STVARI I DRUGA DOBRA KOJIMA RASPOLAŽECRNA GORA

Dobra od opšteg interesaPrirodna bogatstva

Član 11 Prirodna bogatstva kojima raspolaže Crna Gora su:

• rude, nafta, gas i druga prirodna bogatstva određena zakonom;• izvori mineralnih i termalnih voda;• radio-frekvencije i numeracije;• prirodna jezera i druge vodne akumulacije i živa i neživa bogatstva

u njima koja u skladu sa propisima nijesu u privatnoj svojini;• unutrašnje morske vode i teritorijalno more, morsko dno, pod-

morje i podzemlje, živa i neživa bogatstva u njima;• sprudovi, rječni nanosi, navozi, nasipi, kupališta, hridi, limani, gre-

beni, vrulje, izvori i vrela;• obale i kanali koji su u državnoj svojini;

226


• vodotoci i podzemne vode od značaja za Crnu Goru, u skladu sa zakonom;

• ostala prirodna bogatstva od značaja za Crnu Goru određena za-konom.

Dobra u opštoj upotrebiČlan 12

Dobra u opštoj upotrebi kojima raspolaže Crna Gora su:• vazdušni prostor;• putevi (autoputevi, magistralni i regionalni putevi) i prateći objek-

ti;• aerodromi sa pripadajućom infrastrukturom;• željeznička infrastruktura u skladu sa zakonom;• luke, lukobrani i brane;• infrastrukturni objekti od značaja za Crnu Goru;• predmeti izvađeni arheološkim iskopavanjem;• koridori i satelitske orbite.

Druga dobra od opšteg interesaČlan 13

Druga dobra od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora su:• šume, šumsko zemljište i šumski putevi koji im pripadaju u svojini

Crne Gore obuhvaćeni posebnim osnovom gazdovanja;• državna imovina u zaštićenim djelovima prirode - nacionalni par-

kovi;• građevinsko i drugo zemljište kao i objekti u svojini Crne Gore u

zoni morskog dobra;• termoelektrane sa pripadajućim objektima• objekti za prenos električne energije (dalekovodi i trafostanice);• kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne si-

steme u svojini Crne Gore;• telekomunikacioni objekti u svojini Crne Gore;• radio-difuzni objekti u svojini Crne Gore;• skloništa u svojini Crne Gore;• građevinsko zemljište u svojini Crne Gore;• poljoprivredno zemljište u svojini Crne Gore;• vodno zemljište od značaja za Crnu Goru u svojini Crne Gore;• objekti za obrazovanje, nauku, zdravstvo i socijalnu zaštitu sa pri-

padajućim zemljištem u svojini Crne Gore;• spomenici kulture u svojini Crne Gore;

227


• kulturno-istorijska dobra, ako nijesu u svojini drugih pravnih i fi-zičkih lica;

• objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u svojini Crne Gore;

• biljni i životinjski svijet;• druga dobra u skladu sa zakonom.

Ostala dobra u državnoj imoviniČlan 14

Ostala dobra u državnoj imovini kojima raspolaže Crna Gora su:• novčana sredstva stečena po osnovu javnih i drugih prihoda koji

pripadaju Crnoj Gori;• imovina koju su u skladu sa zakonom stekli ili steknu državni or-

gani i javne službe čiji je osnivač Crna Gora;• stvar izgrađena, odnosno pribavljena iz javnih prihoda po osnovu

ulaganja državnih organa i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora;• imovina bivšeg Saveza komunista i ostalih društveno-političkih

organizacija;• imovina stečena raspodjelom imovine SFRJ, SRJ i DZSiCG;• pokretne i nepokretne stvari bivše dinastije Petrović Njegoš;• pokretne i nepokretne stvari stranih diplomatskih i konzularnih

predstavništva u Kraljevini Crnoj Gori;• vojna utvrđenja;• nepokretne i pokretne stvari koje se smatraju napuštenim u skladu

sa Zakonom o svojinsko-pravnim odnosima;• imovina stečena poklonom Crnoj Gori;• imovina ostvarena po osnovu ulaganja Crne Gore u privredna

društva i javna preduzeća;• imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili rea-

lizacijom prava garancija (založnim, fiducijarnim i dr.) na pokret-nim i nepokretnim stvarima, kao i na pravima;

• stvari u svojini Crne Gore koje služe za ostvarivanje funkcija dr-žavnih organa, javnih službi u zemlji i inostranstvu čiji je osnivač Crna Gora;

• imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini Crne Gore;• imovina stečena izgradnjom po BOT sistemu i koncesiji;• oprema i uređaji u državnoj svojini;• druga imovina koja je stečena u skladu sa zakonom.

228


III. STVARI I DRUGA DOBRA KOJIMARASPOLAŽE OPŠTINA

Lokalna dobra od opšteg interesaPrirodna bogatstva

Član 15 Prirodna bogatstva kojima raspolaže opština su:

• izvori voda i manjih vodotoka (koji izviru i uviru na području op-štine) od lokalnog značaja u skladu sa zakonom;

• mineralne sirovine (šljunak, pijesak i kamen), ako nije u pitanju eksploatacija u skladu sa zakonom;

• obale rijeka i jezera u okviru generalnog urbanističkog plana, de-taljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne stu-dije lokacije koje su u imovini opštine, a koji su donijeti do stupa-nja na snagu ovog zakona;

• ostala prirodna bogastva od lokalnog značaja određena zakonom.Lokalna dobra u opštoj upotrebi

Član 16 Lokalna dobra u opštoj upotrebi kojima raspolaže opština su :

• vodovodna i kanalizaciona infrastruktura od lokalnog značaja;• opštinski putevi (lokalni i nekategorisani) i prateći objekti;• ulice u naseljima i trgovi;• javna rasvjeta;• javne i zelene površine i gradski parkovi;• groblja;• podzemni i nadzemni prolazi.

Druga lokalna dobra od opšteg interesaČlan 17

Druga lokalna dobra od opšteg interesa kojima raspolaže opština su:• šumsko zemljište i šume koje nijesu obuhvaćene posebnom šum-

skom osnovom (utrine, pašnjaci, šikare i drugo), a koje su obuhva-ćene generalnim urbanističkim planom, detaljnim urbanističkim planom, urbanističkim projektom i lokalnom studijom lokacije koje su u imovini opštine, a koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;

• građevinsko zemljište u imovini opštine;• poljoprivredno zemljište u imovini opštine u okviru generalnog

urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog

229


projekta i lokalne studije lokacije koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;

• vodno zemljište od lokalnog značaja u imovini opštine;• kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne si-

steme od lokalnog značaja;• površine za rekreaciju;• toplovodi od lokalnog značaja;• spomenici kulture u imovini opštine;• objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u

imovini opštine;• parking prostori;• pijace;• javne garaže;• arheološki lokaliteti lokalnog značaja u skladu sa zakonom;• objekti u imovini opštine u zoni morskog dobra;• druga dobra od opšteg interesa u skladu sa zakonom.

Ostale stvari i dobra kojima raspolaže opštinaČlan 18

Ostala državna imovina kojom raspolaže opština je:• novčana sredstva stečena po osnovu javnih prihoda koji pripadaju

opštini;• imovina opštine koja služi za ostvarivanje funkcija organa i javnih

službi u zemlji I inostranstvu čiji je osnivač opština;• imovina stečena po osnovu ulaganja organa opštine i javnih službi

čiji je osnivač opština;• imovina stečena poklonom opštini od strane fizičkih i pravnih lica;• imovina bivših društveno-političkih organizacija;• imovina koju državni organi prenesu u imovinu opštine;• imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili re-

alizacijom založnog prava na pokretnim i nepokretnim stvarima, kao i na pravima;

• imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini opštine;• druga imovina koja je u skladu sa zakonom imovina opštine.

Sporna pravaČlan 19

U sumnji da li je stvar ili dobro u svojini Crne Gore ili imovini op-štine, uzeće se da njime raspolaže Crna Gora.

230


IV. UPRAVLJENJE I KORIŠĆENJE

Organ nadležan za upravljanjeČlan 20

Državnom imovinom Crne Gore upravlja organ uprave nadležan za poslove imovine, ukoliko posebnim zakonom nije drukčije određeno. Organ iz stava 1 ovog člana obavlja i sljedeće poslove:

• vodi jedinstvenu evidenciju i registar državne imovine;• stara se o namjenskom korišćenju državne imovine;• brine o imovini koja po sili zakona postaje državna imovina;• stara se o poslovima upisa u katastar, parcelacije, razgraničenja,

razmjene, pripreme nacrta ugovora i praćenje njihove realizacije, naplati zakupa i drugim poslovima u vezi sa državnom imovinom;

• obezbjeđuje uslove za zaštitu imovine;• po nalogu Vlade i Ministarstva finansija obavlja i druge poslove.

Poslove iz st. 1 i 2 ovog člana za potrebe opštine vrši organ određen statutom opštine. Poslove iz st. 1 i 2 ovog člana za potrebe javne službe vrši organ od-ređen zakonom, odnosno aktom o osnivanju.

Način upravljanja i korišćenjaČlan 21

Nadležni organ je dužan da zakonito i ekonomično upravlja i koristi stvari i druga dobra u državnoj imovini u skladu sa njihovom prirodom i namjenom.

OdgovornostČlan 22

Starješina koji rukovodi državnim organom, organom opštine i lice koje rukovodi javnom službom odgovorni su za zakonito i ekonomično upravljanje i korišćenje državne imovine. Zaposleni u državnim organima, organima opštine i javnim služba-ma odgovorni su za savjesnu i namjensku upotrebu imovine koju koriste u obavljanju poslova, na način propisan zakonom i opštim aktom.

Upotreba sredstavaČlan 23

Sredstva ostvarena prodajom državne imovine koriste se za realiza-ciju strukturnih reformi, otvaranje radnih mjesta, ulaganje u infrastruk-turu i druge kapitalne investicije od interesa za Crnu Goru, odnosno od

231


lokalnog značaja na osnovu odluka nadležnog organa. U slučaju prodaje ili davanja u dugoročni zakup zemljišta iz člana 64 st. 2 i 3 ovog zakona od strane Crne Gore, opštini na čijoj teritoriji se nalazi pripada 30% realizovane vrijednosti za potrebe gradnje infra-strukturnih objekata. Uplata se vrši nakon izdvajanja propisanog iznosa za potrebe obešte-ćenja bivših vlasnika.

Pravo korišćenja javnog dobraČlan 24

Na javnom dobru se mogu sticati posebna prava korišćenja (konce-sija, BOT, zakup i drugih aranžmana privatno javnog partnerstva) pod uslovima određenim zakonom.

Davanje na korišćenjeČlan 25

Vlada, na predlog Ministarstva finansija (u daljem tekstu: Ministar-stvo), odlučuje o uslovima davanja na korišćenje nepokretnih stvari veće vrijednosti, koje služe za obavljanje djelatnosti državnih organa. O davanju na korišćenje nepokretnih i pokretnih stvari, koje služe za obavljanje djelatnosti organa opštine, odlučuje nadležni organ opštine određen statutom. O davanju na korišćenje, rasporedu i prestanku korišćenja nepokret-nosti, koje služe za obavljanje djelatnosti javne službe, odlučuje osnivač.

Obavještavanje o nastalim promjenamaČlan 26

Ako državni organ, organ opštine, odnosno lice koje rukovodi jav-nom službom zbog promjene nadležnosti, smanjenja obima poslova ili drugih okolnosti prestane da koristi imovinu ili njen dio, dužan je da o tome obavijesti Vladu ili nadležni organ opštine, u roku od 15 dana od dana nastale promjene. Vlada, odnosno nadležni organ opštine odlučuje o daljoj namjeni imovine iz stava 1 ovog člana.

Oduzimanje stvariČlan 27

Kada državni organi, odnosno organi opštine i javne službe koje je osnovala Crna Gora, odnosno opština, nepokretnu stvar ne održavaju kako treba i koriste je suprotno prirodi i namjeni stvari ili je ne koriste, usljed čega postoji opasnost od nastupanja znatne štete, Vlada, odnosno nadležni organ opštine oduzeće tu nepokretnost od korisnika, na pred-

232


log Ministarstva, odnosno nadležnog organa opštine.Posebna pravila za korišćenje nekih stvari

Član 28 Vlada, odnosno nadležni organ opštine posebnim propisom određu-je uslove i način korišćenja:

• službenih zgrada i prostorija;• objekata za reprezatativne potrebe;• stanova za službene potrebe;• nepokretnih stvari za posebne namjene;• prevoznih sredstava;• pokretnih stvari za posebne namjene;• predmeta umjetničke i kulturne vrijednosti;

V. RASPOLAGANJE DRŽAVNOM IMOVINOM

Organ nadležan za raspolaganjeČlan 29

Nepokretnim i pokretnim stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini, na kojima svojinska ovlašćenja vrši Crna Gora, raspolaže Vlada ukoliko ovim zakonom nije drukčije određeno. Nepokretnim i pokretnim stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini, na kojima određena svojinska ovlašćenja vrši opština, raspolaže nadležni organ opštine u skladu sa ovim zakonom i statutom. O raspolaganju stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini iznad vrijednosti od 150.000.000€, na predlog Vlade, odlučuje Skupština Crne Gore.

Raspolaganja stvarima manje vrijednostiČlan 30

O raspolaganju i korišćenju pokretnih stvari i drugih dobara manje vrijednosti, izuzev davanja poklona, odlučuje starješina koji rukovodi državnim organom, organ određen statutom opštine, odnosno lice koje rukovodi javnom službom koja tu stvar koristi.

RazmjenaČlan 31

Stvari i druga dobra kojima raspolaže Crna Gora ili opština mogu se međusobno razmjenjivati uz primjenu principa jednakih vrijednosti uzajamnih davanja, ukoliko je to u interesu obavljanja poslova državnih organa i organa opštine i javne službe.

233


Ako su predmet razmjene stvari i druga dobra kojima upravljaju i koje koriste javne službe, mogu se razmjenjivati uz saglasnost osnivača koji odlučuje o raspolaganju imovinom.

Zaključenje ugovoraČlan 32

O raspolaganju i razmjeni stvari i drugih dobara iz imovine Crne Gore, imovine opštine i javne službe zaključuje se ugovor u pisanoj for-mi. Ugovor iz stava 1 ovog člana zaključuje starješina državnog organa koga odredi Vlada, za opštinu starješina organa određen statutom, a za javnu službu rukovodilac službe.

Ustupanje stvariČlan 33

Vlada može, na zahtjev opštine, odlučiti da nepokretne i pokretne stvari i druga dobra u imovini Crne Gore, koje ne koriste državni organi ili javne službe čiji je osnivač Crna Gora, ustupi opštini na privremeno upravljanje i korišćenje, sa ili bez naknade. Opština može, na zahtjev Vlade, odlučiti da nepokretne i pokretne stvari iz imovine opštine, koje ne koriste organi opštine ili javne službe čiji je osnivač opština, ustupi Vladi na privremeno upravljanje i korišće-nje, sa ili bez naknade.

Vršenje imovinskih prava opštineČlan 34

Opština odlučuje o sticanju i raspolaganju pravima koja joj pripada-ju u skladu sa ovim zakonom. Izuzetno od stava 1 ovog člana, opština može raspolagati imovin-skim pravima u pograničnom području u dubini od 5 km od granične linije uz prethodno pribavljenu saglasnost Vlade. O otuđenju imovinskih prava na nepokretnostima koje pripadaju opštini, prethodno saglasnost daje Vlada, osim u slučajevima iz člana 40 stav 2 tač. 1, 2, 3 i 4 ovog zakona.

Nepokretnost potrebna za ostvarenje javnog interesaČlan 35

Ukoliko je odredjena nepokretnost, kojom raspolaže opština, po-trebna za ostvarenje javnog interesa Crne Gore, opština je dužna da na zahtjev Vlade tu nepokretnost vrati na raspolaganje Crnoj Gori, bez naknade. Ukoliko je odredjena nepokretnost, kojom raspolaže Vlada, potreb-

234


na za ostvarenje javnog interesa opštine, Vlada može na zahtjev skup-štine opštine tu nepokretnost dati na korišćenje ili raspolaganje opštini, bez naknade.

Imovinska prava javnih službiČlan 36

Javne službe vrše imovinska prava na državnoj imovini koju su stekle ili steknu iz sredstava javnih prihoda i drugih prihoda koje ostvare u skladu sa zakonom. O raspolaganju i upravljanju imovinskim pravima iz stava 1 ovog člana odlučuje nadležni organ javne službe u skladu sa zakonom ili ak-tom o osnivanju, po prethodno pribavljenoj saglasnosti Vlade, odnosno nadležnog organa opštine.

PokloniČlan 37

Državni organi ili organi opštine, odnosno njihovi predstavnici - starješine mogu primati ili davati poklone, u skladu sa zakonom. Uslove i način davanja poklona domaćim i stranim pravnim i fizič-kim licima iz državne imovine, kao i raspolaganje poklonom koji primi predstavnik Crne Gore, odnosno nadležni organ opštine i javne službe u vezi sa vršenjem svoje funkcije propisuje Vlada, odnosno nadležni organ opštine.

Ograničenja na dobrima u opštoj upotrebiČlan 38

Na dobrima u opštoj upotrebi se ne mogu ustanovljavati službenosti i drugi tereti, kojima bi se onemogućila ili znatno otežala njihova redov-na upotreba. Za ustanovljavanje službenosti na zemljištu u državnoj svojini za potrebe izgradnje infrastrukturnih objekata od interesa za Crnu Goru i lokalnog značaja za opštinu, međusobno se ne plaćaju naknade.

ZakupČlan 39

Stvari i druga dobra u državnoj imovini mogu se davati u zakup.Službene zgrade, poslovni prostori, prevozna sredstva i druge pokretne i nepokretne stvari mogu se davati u zakup na vrijeme do pet godina uz mogućnost produženja. Dobra u svojini Crne Gore ili imovini opštine mogu se ugovorom dati u zakup do 30 godina odlukom Vlade, odnosno nadležnog organa opštine i do 90 godina odlukom Skupštine, na predlog Vlade.

235


Kad je predmet zakupa zemljište na kome je predvidjena gradnja hotelsko turističkog kompleksa, zakupodavac može dati saglasnost za-kupcu-investitoru na otuđenje objekta izgrađenog na tom zemljištu, u skladu sa planskom dokumentacijom i ugovorom. Kad je predmet zakupa zemljište na kome je predviđena gradnja vila, zakupcu-investitoru se, uz svojinu na objektu, izuzetno može prenijeti i pravo svojine na zakupljenom zemljištu ispod objekta i koje je neop-hodno za njegovu redovnu upotrebu, u skladu sa planskom dokumenta-cijom i ugovorom, uz plaćanje tržišne naknade. Uslovi, vrijeme zakupa, naknada, način korišćenja i rasplaganja, ču-vanja, zaštite i održavanja stvari datih u zakup uređuje se ugovorom o zakupu. Stvari i druga dobra u državnoj imovini ne mogu se dati u podzakup bez saglasnosti zakupodavca.

Javno nadmetanjeČlan 40

Prodaja i davanje u zakup stvari i drugih dobara u državnoj imovini vrši se javnim nadmetanjem ili na osnovu prikupljenih ponuda, a izuzet-no neposrednom pogodbom. Prodaja stvari i drugih dobara u državnoj imovini može se vršiti ne-posrednom pogodbom u slučajevima:

1. prenosa zemljišta radi izgradnje objekata za potrebe državnih or-gana i organizacija, organa i organizacija jedinica lokalne samou-prave i organizacija koje obavljaju javnu službu, koji posluju sred-stvima u državnoj svojini, kao i drugih objekata u državnoj svojini;

2. sporazumnog prenosa zemljišta ranijem vlasniku na ime naknade za eksproprisano ili izuzeto zemljište;

3. kada je vlasnik katastarske parcele dužan da trpi promjene grani-ca urbanističke parcele, prema planu parcelacije (dokompletiranje urbanističke parcele);

4. prenosa zemljišta na kojem je izgrađen objekat bez građevinske dozvole, a koji je uklopljen u planski dokument (legalizacija objek-ta);

5. primjene člana 39 stav 5 ovog zakona.

Davanje u zakup stvari i drugih dobara u državnoj imovini nepo-srednom pogodbom može se vršiti u slučaju kada davanje u zakup ne uspije ni nakon tri uzastopna objavljivanja javnog poziva za javno nad-

236


metanje ili prikupljanje ponuda. Način, postupak, zaključenje ugovora, uslove prodaje i davanja u za-kup državne imovine propisuje Vlada.

VI. EVIDENCIJA, PROCJENA, ZAŠTITAI NADZOR DRŽAVNE IMOVINE

EvidencijaČlan 41

Evidencija državne imovine vodi se u skladu sa međunarodnim ra-čunovodstvenim standardima.

Vođenje jedinstvene evidencijeČlan 42

Jedinstvena evidencija državne imovine vodi se posebno za pokret-ne, posebno za nepokretne stvari, a posebno za druga dobra, osim stvari za posebne namjene.

Nadležni organ za procjenu imovineČlan 43

Vrijednost nepokretnih stvari u svojini Crne Gore procjenjuje organ uprave nadležan za poslove katastra. Vrijednost nepokretnih stvari u imovini opštine procjenjuje ovlašće-ni nadležni organ opštine određen statutom, a vrijednost imovine javnih službi ovlašćeni organ koji ta služba odredi, uz saglasnost osnivača. Vlada, opština i javna služba mogu odrediti i drugi ovlašćeni organ ili instituciju za procjenu vrijednosti nepokretnih stvari Crne Gore.

Vođenje posebne evidencijeČlan 44

Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši Crna Gora, a koje služe za obavljanje funkcije državnih organa, vode organi koji te stvari koriste. Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši opština, vode organi opštine koji te stvari koriste. Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari javnih službi vode službe koje te stvari koriste. Organi i službe iz st. 1, 2 i 3 ovog člana dužni su da vrše popis imo-vine koju koriste.

Evidencija imovine koju koristi više organaČlan 45

237


Evidenciju stvari koje koristi više državnih organa (službene zgrade i prostorije) vodi organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine i javne službe. Organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine i javne službe dužan je da izvrši popis, procjenu i evidentiranje nepokretnih stvari koje koristi više državnih organa, organa opštine, od-nosno javnih službi.

Registar nepokretnostiČlan 46

Nepokretne stvari u državnoj svojini evidentiraju se u Registru ne-pokretnosti koji vodi organ uprave nadležan za poslove imovine. Registar nepokretnosti iz stava 1 ovog člana je jedinstvena elektron-ska javna baza podataka.

Sadržaj registraČlan 47

Registar nepokretnosti sadrži:• podatke o nepokretnoj stvari (mjesto, ulica, broj, katastarska opšti-

na, katastarska parcela, broj lista nepokretnosti, površina zemljišta, površina objekta, službenost, teret i ograničenja);

• osnov sticanja prava;• vrijednost nepokretne stvari u momentu evidentiranja, procijenje-

na od organa uprave nadležnog za nekretnine ili drugog ovlašće-nog organa i druge podatke značajne za vođenje evidencije.

Podaci u Registru nepokretnosti moraju biti saglasni sa podacima iz katastra nepokretnosti.

Evidencija pokretnih stvari i drugih dobaraČlan 48

Evidencija pokretnih stvari i drugih dobara vodi se u knjigovodstvu korisnika imovine na osnovu izvršenog popisa, sa stanjem na dan 31. decembar godine za koju se vrši popis, prema računovodstvenoj vrijed-nosti.

Posebna pravila za vođenje evidencije i popisaČlan 49

Bliže propise o načinu vodjenja evidencije pokretnih i nepokretnih stvari i o popisu stvari u državnoj svojini donosi Vlada.

238


Dostavljanje podatakaČlan 50

Organi iz čl. 44, 45 i 66 ovog zakona dužni su da podatke o pokret-nim i nepokretnim stvarima dostave organu uprave nadležnom za po-slove imovine u elektronskoj formi, radi vođenja Registra nepokretnosti, odnosno računovodstvene evidencije pokretnih stvari. Podatke iz stava 1 ovog člana organi su dužni da dostave do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu. Organi su dužni da organu uprave nadležnom za poslove imovine dostavljaju sve promjene na pokretnim stvarima nastale u toku godine.

Obaveze organa za poslove imovineČlan 51

Organ uprave nadležan za poslove imovine je dužan da, u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima i drugim propisima, podatke o nepokretnim i pokretnim stvarima u imovini Crne Gore do-stavi Ministarstvu do kraja marta tekuće godine, za prethodnu godinu.

Zaštita svojineČlan 52

Zaštita prava svojine i drugih imovinskih prava u državnoj imovini vrši se u skladu sa opštim propisima.

Zaštitnik imovinsko- pravnih interesa Crne GoreČlan 53

Crnu Goru, njene organe i javne službe čiji je osnivač država, a ne-maju svojstvo pravnog lica, pred sudovima i drugim državnim organima zastupa Zaštitnik imovinsko - pravnih interesa Crne Gore (u daljem tekstu: Zaštitnik). Zaštitu imovinsko - pravnih interesa opštine vrši organ koji odredi opština. U vršenju funkcija iz st. 1 i 2 ovog člana Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine ima položaj zakonskog zastupnika pravnog lica.

Obavještenje VladeČlan 54

Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine je dužan da, u slučajevima kada se radi o imovinskim sporovima od naročitog značaja za državu, odnosno lokalnu samoupravu ili o sporovima povodom stvari i drugih dobara čija je tržišna vrijednost iznad 30.00€, a treba se odreći tužbe-nog zahtjeva, priznati zahtjev protivne strane, zaključiti poravnanje ili odustati od pravnog lijeka, o tome, bez odlaganja, obavijestiti Vladu,

239


odnosno nadležni organ jedinice lokalne samouprave i postupi u skladu sa njihovim stavom.

Sporazumno razrješenje spornog odnosaČlan 55

Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine može, prije pokretanja postupka, preduzeti potrebne radnje radi sporazumnog razrješenja spor-nog odnosa, ako priroda spora to dopušta.

Mišljenje o pravnom posluČlan 56

Zaštitnik, odnosno nadležni organ opštine dužan je da organima čija imovinska prava i interese zastupa, na njihov zahtjev, da pravno mi-šljenje u vezi sa zaključenjem ugovora i mišljenje o drugim imovinsko - pravnim pitanjima.

Dostavljanje podatakaČlan 57

Svi organi su dužni da Zaštitniku, odnosno nadležnom organu op-štine, na njihov zahtjev, dostave tražene informacije i dokumente.

Imenovanje ZaštitnikaČlan 58

Zaštitnika imenuje i razrješava Vlada, na predlog ministra finansija. Zaštitnik ima jednog ili više zamjenika. Zamjenika Zaštitnika imenuje i razrješava Vlada, na predlog Zaštit-nika. Lica iz st. 1 i 3 ovog člana Vlada imenuje na period od pet godina. Za Zaštitnika, odnosno zamjenika Zaštitnika može biti imenovano lice koje, pored opštih uslova za rad u organima državne uprave, ima za-vršen pravni fakultet, položen pravosudni ispit i najmanje osam godina rada u struci. Zaradu Zaštitniku i zamjeniku Zaštitnika određuje Vlada posebnim aktom. Ostala prava iz radnog odnosa i po osnovu radnog odnosa Zaštitnik, odnosno zamjenik Zaštitnika ostvaruje u skladu sa propisima o držav-nim službenicima i namještenicima.

Nadzor i izvještaj o raduČlan 59

Nadzor nad radom Zaštitnika vrši Ministarstvo. Zaštitnik sačinjava godišnji izvještaj o radu i dostavlja ga Ministar-stvu koje ga nakon razmatranja i ocjenjivanja dostavlja Vladi na usvaja-nje.

240


Stručna službaČlan 60

Za vršenje stručnih i administrativnih poslova Zaštitnik obrazuje stručnu službu. Zaštitnik, uz saglasnost Vlade, donosi akt o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji. Na zaposlene u stručnoj službi primjenjuju se propisi o državnim službenicima i namještenicima.

Dostavljanje ugovoraČlan 61

Zaključeni ugovori o sticanju i raspolaganju nepokretnim stvarima i pokretnim stvarima i drugim dobrima veće vrijednosti u državnoj imo-vini dostavljaju se Zaštitniku, Državnom tužilaštvu Crne Gore i Držav-noj revizorskoj instituciji, u roku od 15 dana od dana ovjere. Ugovori iz stava 1 ovog člana dostavljaju se i organu uprave nadlež-nom za poslove imovine, u roku od 15 dana od dana ovjere, radi vođenja evidencije u skladu sa zakonom.

NadzorČlan 62

Nadzor nad primjenom ovog zakona vrši Ministarstvo. Poslove inspekcijskog nadzora iz stava 1 ovog člana vrši inspekcija za državnu imovinu, u skladu sa zakonom.

VII. KAZNENE ODREDBE

Novčana kazna za prekršajČlan 63

Novčanom kaznom od desetostrukog do tristostrukog iznosa mini-malne zarade u Crnoj Gori kazniće se za prekršaj državni organ, organ opštine i javne službe, ako:

1. raspolaže imovinom u pograničnom području bez saglasnosti Vla-de (član 34 stav 2);

2. raspolaže državnom imovinom bez prethodno pribavljene sagla-snosti Vlade, odnosno nadležnog organa opštine (član 36 stav 2);

3. raspolaže imovinom Crne Gore, imovinom opštine ili javne služ-be, bez javnog nadmetanja ili prikupljanja ponuda (član 40 stav 1);

4. sredstva ostvarena prodajom državne imovine ne koristi u skladu sa ovim zakonom (član 23);

241


5. razmijene nepokretnosti bez saglasnosti organa koji odlučuju o raspolaganju nepokretnim stvarima (član 31 stav 2);

6. ne raspolaže i ne koristi državnu imovinu zakonito i ekonomično i u skladu sa zakonom (član 22 st.1 i 2);

7. o raspolaganju i razmjeni nepokretnim stvarima Crne Gore, imo-vinom opštine ili javne službe ne zaključi ugovor (član 32);

8. zbog promjene nadležnosti, smanjenja obima posla ili drugih okolnosti prestane da koristi imovinu ili njen dio, a o tome, u roku od 15 dana od dana nastale promjene, ne obavijesti Vladu ili nad-ležni organ opštine (član 26 stav 1);

9. o pokretnim stvarima koje su im date na korišćenje ne vode raču-novodstvenu evidenciju (član 48);

10. ne dostave Ministarstvu podatke o nepokretnim i pokretnim stvarima do kraja marta tekuće godine za prethodnu godinu (član 51);

11. u roku od 15 dana od dana zaključenja ne dostave ugovor Za-štitniku, Državnom tužilaštvu Crne Gore, Državnoj revizorskoj instituciji i organu uprave nadležnom zaposlove imovine (član 61 stav 1);

12. ne dostave podatke o nepokretnim stvarima koje koriste ili koji su u njihovoj nadležnosti organu uprave nadležnom za poslove imovine, radi vođenja jedinstvene evidencije državne imovine (čl. 66 i 67);

13. ne dostave zahtjev organu uprave nadležnom za poslove katastra u roku od 60 dana (član 71 stav 1); 14) ne izvrši upis u katastar nepokretnosti u roku od 60 dana (član 71 stav 2 );

Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u dr-žavnom organu i organu opštine novčanom kaznom od dvostrukog do dvadesetostrukog iznosa minimalne zarade u Crnoj Gori.

VIII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Pretvaranje prava korišćenja u pravo svojineČlan 64

Pravo korišćenja, odnosno trajnog korišćenja na zemljištu u državnoj svojini koje je u okviru generalnog urbanističkog plana, detaljnog urba-nističkog plana, urbanističkog projekta I lokalne studije lokacije upisano

242


na Crnu Goru, opštinu, javnu službu čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština, danom stupanja na snagu ovog zakona postaje državna svojina Crne Gore, odnosno imovina opštine, odnosno javne službe, čime se ne dira u prava fizičkih lica i privrednih društava u procesu pretvaranja prava iz društvene svojine u smislu Zakona o svojinsko - pravnim odno-sima. Izuzetno od stava 1 ovog člana, zemljište – katastarske parcele na kojima su izgrađeni objekti državnih organa, javnih službi čiji je osnivač Crna Gora i ustanova iz oblasti obrazovanja, nauke, zdravstva i socijalne zaštite, sporta i fizičke kulture, a koje su u državnoj svojini, upisuju se kao svojina Crne Gore. Zemljište van generalnog urbanističkog plana, detaljnog urbani-stičkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije na kome organi i službe iz stava 1 ovog člana imaju pravo korišćenja, odnosno trajnog korišćenja postaje svojina Crne Gore, izuzev ako su to zemljište stekli u valjanom pravnom poslu (kupoprodaja, poklon i dr.)

Rješavanje sporova u vezi pripadanja stvariČlan 65

Upravni i sudski postupci koji se vode u vezi pripadanja stvari iz ovog zakona završiće se po ovom zakonu.

Obaveze organa i javnih službiČlan 66

Državni organi i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno organi opštine i javne službe čiji je osnivač opština, dužni su da izvr-še popis, procjenu i evidentiranje nepokretnih stvari koje su u njihovoj nadležnosti, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog za-kona i podatke o imovini dostave organu uprave nadležnom za poslove imovine.

Popis procjena i evidencijaČlan 67

Državni organi i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno or-gani opštine i javne službe čiji je osnivač opština dužni su da izvrše po-pis, procjenu i evidentiranje nepokretnih i pokretnih stvari koje koriste, u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona. Izuzetno od stava 1 ovog člana, procjena pokretnih stvari neće se vršiti za imovinu za koju postoji utvrđena knjigovodstvena vrijednost.

243


Rok za imenovanje ZaštitnikaČlan 68

Vlada će, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, imenovati Zaštitnika. Zaštitnik će početi sa radom u roku od 90 dana od dana imenovanja. Do isteka roka iz stava 2 ovog člana, poslove Zaštitnika u skladu sa ovlašćenjima utvrđenim ovim zakonom, vršiće Vrhovni državni tužilac.

Osnivanje organa uprave nadležnog za imovinuČlan 69

Vlada će, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, osnovati organ uprave nadležan za poslove imovine, u skladu sa ovim zakonom. Do dana osnivanja organa uprave nadležnog za poslove imovine po-slove iz njegove nadležnosti vršiće Uprava za zajedničke poslove držav-nih organa.

Uspostavljanje jedinstvene evidencijeČlan 70

Organ uprave nadležan za poslove imovine je dužan da uspostavi jedinstvenu evidenciju nepokretnih stvari iz državne imovine, u roku od 90 dana od dana isteka roka iz čl. 66 i 67 ovog zakona.

Upis prava u katastarČlan 71

Organ uprave nadležan za poslove imovine će, na osnovu podataka iz čl. 65 i 66 ovog zakona, podnijeti zahtjev organu uprave nadležnom za poslove katastra, radi upisa prava državne svojine ili nekog drugog imovinskog prava na nepokretnostima u državnoj imovini u katastru nepokretnosti, u roku od 90 dana od dana dostavljanja, u skladu sa za-konom. Organ uprave nadležan za poslove katastra će državnu svojinu ili neko drugo imovinsko pravo iz stava 1 ovog člana upisati kao državnu svojinu Crne Gore ili kao imovinu opštine, u roku od 60 dana, sa nazna-kom subjekta prava raspolaganja u skladu sa ovim zakonom.

Upis susvojineČlan 72

Prava na nepokretnosti, za koja se utvrdi da su stečena zajedničkim ulaganjem iz javnih prihoda Crne Gore, odnosno javnih prihoda opšti-ne, upisaće se u katastar nepokretnosti na Crnu Goru, odnosno opštinu, srazmjerno izvršenim ulaganjima, osim za objekte u oblasti nauke, ob-

244


razovanja, zdravstva i socijalne zaštite, sporta i fizičke kulture, koji će se upisati kao državna svojina Crne Gore.

Imovina bivših DPOČlan 73

Popis imovine bivših društveno-političkih organizacija izvršiće or-gan uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ op-štine, u roku od 90 dana od dana osnivanja organa uprave nadležnog za poslove imovine i u roku od 30 dana podnijeće zahtjev za njen upis u katastar nepokretnosti. Organ uprave nadležan za poslove katastra će imovinu iz stava 1 ovog člana upisati u katastar nepokretnosti, u skladu sa zakonom, u roku od 60 dana od dana podnošenja zahtjeva.

Dostavljanje ugovora organu uprave nadležnom za imovinuČlan 74

Ugovore o zakupu ili ugovore o davanju na privremeno korišćenje imovine, koji su zaključeni do stupanja na snagu ovog zakona, nadležni organi dužni su da dostave organu uprave nadležnom za poslove imovi-ne, u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Podzakonski aktiČlan 75

Propisi za sprovođenje ovog zakona iz čl. 28 i 37 donijeće se u roku od godinu dana, a propisi iz čl.40 i 49 u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Prestanak važenja zakonaČlan 76

Stupanjem na snagu ovog zakona prestaju da važe: Zakon o imovini Republike Crne Gore („Službeni list RCG”, br. 44/99), Zakon o prome-tu nepokretnosti („Službeni list SRCG”, br. 27/75, 35/75, 29/89, 39/89, 7/91, 48/91, 2/92, 4/92 i 27/94), član 15a Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju („Službeni list RCG”, br. 64/02, 31/05 i 49/07), član 53 stav 6 Zakona o turizmu („Službeni list RCG”, br. 32/02, 41/02 i 45/02), član 4 Zakona o morskom dobru („Službeni list RCG”, br. 14/92), član 2 stav 3 Zakona o putevima („Službeni list RCG” br. 42/04) i član 70 Zakona o zaštiti prirode („Službeni list CG” br. 51/08).

Stupanje na snaguČlan 77

Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u „Službenom listu Crne Gore”.

245


KOMENTAR ZAKONA O DRŽAVNOJ IMOVINI /(11)

Zakonom o državnoj imovini uređuje se korišćenje, upravljanje i raspolaganje stvarima i drugim dobrima koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi. Državnu imovinu, u smislu ovog zakona, čine: pravo državne svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima, na novčanim sredstvima, hartije od vrijednosti, i druga imovinska prava koja pripadaju Crnoj Gori ili lokalnoj samoupravi. Namjena stvari i drugih dobara u državnoj imovini određuje se zakonom ili odlukom nadležnog organa, u skladu sa zako-nom.Dobra od opšteg interesa su prirodna bogatstva :/(12)

• rude, nafta, gas i druga prirodna bogatstva određena zakonom;• izvori mineralnih i termalnih voda;• radio-frekvencije i numeracije;• prirodna jezera i druge vodne akumulacije i živa i neživa bogatstva

u njima• koja u skladu sa propisima nijesu u privatnoj svojini;• unutrašnje morske vode i teritorijalno more, morsko dno, pod-

morje i podzemlje, • živa i neživa bogatstva u njima;• sprudovi, rječni nanosi, navozi, nasipi, kupališta, hridi, limani, gre-

beni, vrulje, • izvori i vrela;• obale i kanali koji su u državnoj svojini;• vodotoci i podzemne vode od značaja za Crnu Goru, u skladu sa

zakonom;• ostala prirodna bogatstva od značaja za Crnu Goru određena za-

konom.

Dobra u opštoj upotrebi su/(13) :• vazdušni prostor;• putevi (autoputevi, magistralni i regionalni putevi) i prateći ob-

jekti;• aerodromi sa pripadajućom infrastrukturom;

11 Zakon o državnoj imovini (“Službeni list CG”, broj 21/09)12 Član 11 Zakona 13 Član 12. Zakon

246


• željeznička infrastruktura u skladu sa zakonom;• luke, lukobrani i brane;• infrastrukturni objekti od značaja za Crnu Goru;• predmeti izvađeni arheološkim iskopavanjem;• koridori i satelitske orbite.

Članom 13 definsana su druga dobra od opšteg intresa: Druga dobra od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora su:

• šume, šumsko zemljište i šumski putevi koji im pripadaju u svojini Crne Gore obuhvaćeni posebnim osnovom gazdovanja;

• državna imovina u zaštićenim djelovima prirode - nacionalni par-kovi;

• građevinsko i drugo zemljište kao i objekti u svojini Crne Gore u zoni morskog dobra;

• termoelektrane sa pripadajućim objektima• objekti za prenos električne energije (dalekovodi i trafostanice);• kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne si-

steme u svojini Crne Gore;• telekomunikacioni objekti u svojini Crne Gore;• radio-difuzni objekti u svojini Crne Gore;• skloništa u svojini Crne Gore;• građevinsko zemljište u svojini Crne Gore;• poljoprivredno zemljište u svojini Crne Gore;• vodno zemljište od značaja za Crnu Goru u svojini Crne Gore;• objekti za obrazovanje, nauku, zdravstvo i socijalnu zaštitu sa pri-

padajućim zemljištem u svojini Crne Gore;• spomenici kulture u svojini Crne Gore;• kulturno-istorijska dobra, ako nijesu u svojini drugih pravnih i fi-

zičkih lica;• objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u

svojini Crne Gore;• biljni i životinjski svijet;• druga dobra u skladu sa zakonom.

Osim navedenih, Zakon definiše i ostala dobra u opštoj upotrebi; • novčana sredstva stečena po osnovu javnih i drugih prihoda koji

pripadaju Crnoj Gori;• imovina koju su u skladu sa zakonom stekli ili steknu državni or-

247


gani i javne službe čiji je osnivač Crna Gora;• stvar izgrađena, odnosno pribavljena iz javnih prihoda po osnovu

ulaganja državnih organa i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora;• imovina bivšeg Saveza komunista i ostalih društveno-političkih

organizacija;• imovina stečena raspodjelom imovine SFRJ, SRJ i DZSiCG;• pokretne i nepokretne stvari bivše dinastije Petrović Njegoš;• pokretne i nepokretne stvari stranih diplomatskih i konzularnih

predstavništva u Kraljevini Crnoj Gori;• vojna utvrđenja;• nepokretne i pokretne stvari koje se smatraju napuštenim u skladu

sa Zakonom o svojinsko-pravnim odnosima;• imovina stečena poklonom Crnoj Gori;• imovina ostvarena po osnovu ulaganja Crne Gore u privredna

društva i javna preduzeća;• imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili re-

alizacijom prava garancija (založnim, fiducijarnim i dr.) na pokret-nim i nepokretnim stvarima, kao i napravima;

• stvari u svojini Crne Gore koje služe za ostvarivanje funkcija drža-vnih organa, javnih službi u zemlji i inostranstvu čiji je osnivač Crna Gora;

• imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini Crne Gore;• imovina stečena izgradnjom po BOT sistemu i koncesiji;• oprema i uređaji u državnoj svojini;• druga imovina koja je stečena u skladu sa zakonom.

Imovinska prava na stvarima i drugim dobrima u državnoj imovini vrše se u skladu sa ovim Zakonom i na način kojim se obezbjeđuje jav-nost./ Član 3/. Nadležni organi dužni su da sa stvarima i drugim dobrima u držav-noj imovini postupaju kao dobri domaćini i odgovaraju za to. Prema zakonu prirodna bogastva kao dobra od opšteg interesa(14) sa kojima raspolažu opštine su :

• izvori voda i manjih vodotoka (koji izviru i uviru na području op-štine) od lokalnog značaja u skladu sa zakonom;

• mineralne sirovine (šljunak, pijesak i kamen), ako nije u pitanju

14 Član 15 Zakona

248


eksploatacija u skladu sa zakonom;• obale rijeka i jezera u okviru generalnog urbanističkog plana, de-

taljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne stu-dije lokacije koje su u imovini opštine, a koji su donijeti do stupa-nja na snagu ovog zakona;

• ostala prirodna bogastva od lokalnog značaja određena zakonom.

U lokalna dobra u opštoj upotrebi sa kojima raspolaže opština su(15) :• vodovodna i kanalizaciona infrastruktura od lokalnog značaja;• opštinski putevi (lokalni i nekategorisani) i prateći objekti;• ulice u naseljima i trgovi;• javna rasvjeta;• javne i zelene površine i gradski parkovi;• groblja;• podzemni i nadzemni prolazi.

Članom 17 .su definsana druga lokalna dobra od opšteg interesa:• šumsko zemljište i šume koje nijesu obuhvaćene posebnom šum-

skom osnovom.• (utrine, pašnjaci, šikare i drugo), a koje su obuhvaćene generalnim

urbanističkim planom, detaljnim urbanističkim planom, urbani-stičkim projektom i lokalnom studijom lokacije kojesu u imovini opštine, a koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;

• građevinsko zemljište u imovini opštine;• poljoprivredno zemljište u imovini opštine u okviru generalnog

urbanističkog plana, detaljnog urbanističkog plana, urbanističkog projekta i lokalne studije lokacije koji su donijeti do stupanja na snagu ovog zakona;

• vodno zemljište od lokalnog značaja u imovini opštine;• kote i trase za elektronske, telekomunikacione i radio-difuzne si-

steme od lokalnog značaja;• površine za rekreaciju;• toplovodi od lokalnog značaja;• spomenici kulture u imovini opštine;• objekti za sport i fizičku kulturu sa pripadajućim zemljištem u

imovini opštine;

15 Član 16 Zakona

249


• parking prostori;• pijace;• javne garaže;• arheološki lokaliteti lokalnog značaja u skladu sa zakonom;• objekti u imovini opštine u zoni morskog dobra;• druga dobra od opšteg interesa u skladu sa zakonom.

Zakonom su definsane i ostale stvari i dobra kojima raspolaže opština.To se odnosi na :

• novčana sredstva stečena po osnovu javnih prihoda koji pripadaju opštini;

• imovina opštine koja služi za ostvarivanje funkcija organa i javnih službi u zemlji i inostranstvu čiji je osnivač opština;

• imovina stečena po osnovu ulaganja organa opštine i javnih službi čiji je osnivač opština;

• imovina stečena poklonom opštini od strane fizičkih i pravnih lica;• imovina bivših društveno-političkih organizacija;• imovina koju državni organi prenesu u imovinu opštine;• imovina stečena kupovinom, razmjenom, eksproprijacijom ili re-

alizacijom založnog prava na pokretnim i nepokretnim stvarima, kao i na pravima;

• imovinska prava i hartije od vrijednosti u imovini opštine;• druga imovina koja je u skladu sa zakonom imovina opštine.

Sa aspekta računovodstva i revizije posebno su značajna pitanja iz Zakona koje se odnose na evidenciju, procjenu, zaštitu i nadzor državne imovine. Evidencija državne imovine vodi se u skladu sa međunarodnim ra-čunovodstvenim standardima. Jedinstvena evidencija državne imovine vodi se posebno za pokretne, posebno za nepokretne stvari, a posebno za druga dobra, osim stvari za posebne namjene/(16). Članovi 41 i 42/ Vrijednost nepokretnih stvari u svojini Crne Gore procjenjuje or-gan uprave nadležan za poslove katastra. Vrijednost nepokretnih stvari u imovini opštine procjenjuje ovlašćeni nadležni organ opštine određen statutom, a vrijednost imovine javnih službi ovlašćeni organ koji ta služ-ba odredi, uz saglasnost osnivača.

16 Članovi 41 i 42/

250


Vlada, opština i javna služba mogu odrediti i drugi ovlašćeni organ ili instituciju za procjenu vrijednosti nepokretnih stvari Crne Gore. Evidenciju nepokretnih i pokretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši Crna Gora, a koje služe za obavljanje funkcije državnih organa, vode organi koji te stvari koriste. Evidenciju nepokretnih i po-kretnih stvari, na kojima svojinska prava i ovlašćenja vrši opština, vode organi opštine koji te stvari koriste. Organ uprave nadležan za poslove imovine, odnosno nadležni organ opštine i javne službe dužan je da izvrši popis, procjenu i evidentiranje ne-pokretnih stvari koje koristi više državnih organa, organa opštine, odnosno javnih službi. Nepokretne stvari u državnoj svojini evidentiraju se u Registru ne-pokretnosti koji vodi organ uprave nadležan za poslove imovine. Registar nepokretnosti iz stava 1 ovog člana je jedinstvena elektron-ska javna baza podataka. Registar nepokretnosti sadrži:

• podatke o nepokretnoj stvari (mjesto, ulica, broj, katastarska opšti-na, katastarska

• parcela, broj lista nepokretnosti, površina zemljišta, površina ob-jekta, službenost, teret i ograničenja);

• osnov sticanja prava;• vrijednost nepokretne stvari u momentu evidentiranja, procijenje-

na od organa uprave nadležnog za nekretnine ili drugog ovlašće-nog organa i druge podatke značajne za vođenje evidencije.

Podaci u Registru nepokretnosti moraju biti saglasni sa podacima iz katastra nepokretnosti. Evidencija pokretnih stvari i drugih dobara vodi se u knjigovodstvu korisnika imovine na osnovu izvršenog popisa, sa stanjem na dan 31. decembar godine za koju se vrši popis, prema računovodstvenoj vrijed-nosti. Organi iz čl. 44, 45 i 66 ovog Zakona dužni su da podatke o pokret-nim i nepokretnim stvarima dostave organu uprave nadležnom za po-slove imovine u elektronskoj formi, radi vođenja Registra nepokretnosti, odnosno računovodstvene evidencije pokretnih stvari. Podatke iz stava 1 ovog člana organi su dužni da dostave do kraja februara tekuće godine za prethodnu godinu. Zakonom je definisano da su nadležni organi dužni da organu upra-

251


ve nadležnom organu za poslove imovine dostavljaju sve promjene na pokretnim stvarima nastale u toku godine. Organ uprave nadležan za poslove imovine je dužan da, u skladu sa me-đunarodnim računovodstvenim standardima i drugim propisima, podatke o nepokretnim i pokretnim stvarima o imovini Crne Gore dostavi Ministar-stvu finansija do kraja marta tekuće godine, za prethodnu godinu.

252


UREDBA O NAČINU VOĐENJA EVIDENCIJE POKRETNIH

I NEPOKRETNIH STVARI I O POPISU STVARIU DRŽAVNOJ SVOJINI(17)

Osnovne odredbe Član 1

Državni organi, organi lokalne samouprave i javne službe čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština (u daljem tekstu: organi) vode evi-denciju o stanju i promjenama na pokretnim i nepokretnim stvarima u državnoj svojini i vrše njihov popis na način utvrđen ovom uredbom.

Član 2 Organi iz člana 1 ove uredbe odvojeno vode evidenciju pokretnih i nepokretnih stvari u državnoj svojini. U Registru nepokretnosti evidentiraju se nepokretne stvari po vrsta-ma u novčanim i naturalnim iskazima i tereti i ograničenja upisani na teret imovine Crne Gore, opštine ili javne službe. Registar nepokretnosti je sastavni dio jedinstvene evidencije. U jedinstvenu evidenciju državne imovine koju vodi Uprava za imo-vinu (u daljem tekstu: Uprava) upisuju se podaci iz posebnih evidencija državnih organa koji te stvari koriste, podaci državnih organa u čijoj su nadležnosti te stvari i registra nepokretnosti za imovinu kojom raspo-laže Crna Gora, odnosno registara nepokretnosti za imovinu koju vode nadležni organi opštine, za imovinu kojom raspolažu opštine.

Član 3 Organima koji koriste stvari u državnoj svojini, u smislu ove uredbe, smatraju se organi koji koriste pokretne i nepokretne stvari za ostvari-vanje funkcije. Nadležni organi, u smislu ove uredbe, su organi državne uprave, od-nosno opštine, koji upravljaju dobrima u opštoj upotrebi i dobrima od opšteg interesa, odnosno koji vrše poslove uprave u tim oblastima.

Član 4 U posebnu evidenciju pokretnih stvari koje se koriste za ostvarivanje funkcija organa upisuju se: oprema, prevozna sredstva i druge pokretne stvari koje koriste organi za ostvarivanje funkcije. U posebnu evidenciju nepokretnih stvari koje se koriste za ostvari-

17 („Sl. list Crne Gore”, br. 13/10 od 12.03.2010)

253


vanje funkcija organa upisuju se: poslovne zgrade, garaže, reprezentativ-ni objekti, stanovi za službene potrebe i drugi građevinski objekti koje koriste organi za ostvarivanje funkcije. Posebnu evidenciju hartija od vrijednosti (akcija) u svojini Crne Gore vode javne službe u čijem se portfelju nalaze. Evidencija iz stava 3 ovog člana izvršiće se na osnovu naknadne pro-cjene vrijednosti hartija od vrijednosti (akcija) javnih službi (Fond za razvoj CG, Fond PIO CG, Zavod za zapošljavanje CG) na način i po postupku koji utvrdi Ministarstvo finansija.

Član 5 Prirodna bogatstva, dobra u opštoj upotrebi i druga dobra od opšteg interesa kojima raspolaže Crna Gora, odnosno opština upisuju se u re-gistar nepokretnosti iz člana 2 stav 2 ove uredbe. Predmeti istorijsko-dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijedno-sti i druga imovinska prava kojima raspolaže Crna Gora, odnosno op-ština vode se u jedinstvenoj evidenciji iz člana 2 stav 4 ove uredbe.

Vođenje evidencije Član 6

Posebna evidencija pokretnih i nepokretnih stvari iz člana 4 ove uredbe vodi se u knjigovodstvu organa koji te stvari koristi na osnovu vjerodostojne knjigovodstvene dokumentacije, u skladu sa propisima o računovodstvu, jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Države i op-ština i razvrstavanju imovine po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije. Jedinstvena evidencija o pokretnim i nepokretnim stvarima iz člana 5 ove uredbe vodi se na osnovu popisa, odnosno identifikacije tih stvari, procjene njihove vrijednosti, podataka iz katastra nepokretnosti i drugih podataka i prateće dokumentacije, koju su dužni da obezbijede i dostave organi u čijoj su nadležnosti te stvari, u rokovima propisanim Zakonom o državnojimovini.

Član 7 Jedinstvena evidencija nepokretnih stvari iz člana 4 stav 2 i člana 5 stav 1 ove uredbe odvojeno sadrži podatke o nepokretnim stvarima:

• kojima raspolaže Crna Gora; • kojima raspolažu opštine; • kojima upravljaju javne službe čiji je osnivač Crna Gora, ili čiji je

osnivač opština;

254


• koje su stečene zajedničkim ulaganjima.

Nadležni organi opštine dostavljaju Upravi podatke iz registara ne-pokretnosti o svim promjenama nastalim u toku godine na imovini, u roku od sedam dana od dana nastale promjene.

Član 8 Uprava, odnosno nadležni organ opštine, dužni su da odrede lica odgovorna za upis i sprovođenje promjena u registrima nepokretnosti.

Obrasci i elektronska obrada podatakaČlan 9

Organi iz člana 1 ove uredbe, podatke iz evidencija dostavljaju Up-ravi, odnosno nadležnom organu opštine na propisanim obrascima, koji su odštampani uz ovu uredbu i čine njen sastavni dio i to na: - Obrascu “PS - 1” za pokretne stvari (član 4 stav 1 ove uredbe) - Obrascu “PS - 2” za pokretne stvari (član 5 stav 2 ove uredbe) - Obrascu “NS - 1” za nepokretne stvari (član 4 stav 2 ove uredbe) - Obrascu “NS - 2” za nepokretne stvari (član 5 stav 1 ove uredbe)

Popis pokretnih i nepokretnih stvariČlan 10

Popis stvari u državnoj svojini vrši se godišnje i vanredno. Organ koji koristi stvari u državnoj svojini dužan je da izvrši redovni godišnji popis sa stanjem na 31. decembar za godinu za koju se vrši po-pis, radi usklađivanja stanja iz posebnih evidencija sa stvarnim stanjem. Vanredni popis vrši se po potrebi i u slučajevima ukidanja organa, spajanja sa drugim organom i drugim slučajevima.

Član 11 Podaci o popisu pokretnih i nepokretnih stvari iz člana 4 ove uredbe unose se u popisne liste pojedinačno u naturalnim iskazima (bliži naziv, vrsta i opis stvari), na osnovu utvrđenog stvarnog stanja i u novčanim iskazima na osnovu knjigovodstvenog stanja. Popisne liste su knjigovodstvena dokumenta, čiju vjerodostojnost potpisima potvrđuju članovi popisne komisije. Podaci o popisu pokretnih i nepokretnih stvari iz člana 5 ove ured-be, unose se u obrascima “PS-2 i NS-2 “ na osnovu utvrđenog stvarnog stanja i u novčanim iskazima na osnovu procjene njihove vrijednosti od strane ovlašćenog procjenjivača.

Član 12 Popis iz člana 10 ove uredbe, vrši Komisija za popis pokretnih i ne-

255


pokretnih stvari (u daljem tekstu: Komisija). U komisiju za popis, odnosno identifikaciju pokretnih i nepokretnih stvari iz člana 5 ove uredbe određuju se stručna lica za stvari na koje se popis odnosi (vode, šume, putevi, slike, ikone i dr). Komisiju iz stava 1 ovog člana, obrazuje starješina organa. A ktom o obrazovanju Komisije, određuje se rok u kojem se popis ima obaviti i rok za dostavljanje izvještaja o izvršenom popisu sa popisnim listama.

Član 13 Komisija u popisne liste unosi zatečeno stanje stvari (opis stvari, vr-sta, bliži naziv i sl.). Nakon popisa Komisija sačinjava izvještaj o popisu na osnovu popi-snih lista koje predaje starješini organa. Izvještaj o popisu sadrži: stanje stvari, nalaz o utvrđenim razlikama (manjkovi i viškovi), predlog za otpis pojedinih stvari koje su izgubile vrijednost, primjedbe, mišljenja zaposlenih koji rukuju pokretnim stva-rima. Za tačnost popisa i izvještaja o popisu odgovorni su članovi Komisi-je.

Član 14 Starješina organa na osnovu izvještaja Komisije i priloženih popi-snih lista odlučuje o prihvatanju izvještaja o izvršenom popisu i odlučuje o načinu rješavanja razlika na pokretnim stvarima, čija je knjigovodstve-na vrijednost do 3.000 Euro.

Član 15 Izvještaj o izvršenom popisu, sa popisnim listama i rješenjem star-ješine iz člana 14 ove uredbe, dostavlja se knjigovodstvu organa radi usklađivanja knjigovodstvenog stanja posebne evidencije sa stvarnim stanjem. Podaci o promjenama stanja pokretnih i nepokretnih stvari utvrđeni godišnjim popisom, dostavljaju se Upravi, odnosno nadležnom organu opštine, radi ažuriranja.

Član 16 Bliži način vršenja popisa iz čl. 11 i 12 ove uredbe uređuje se pro-pisom organa državne uprave nadležnog za poslove finansija (u daljem tekstu: Ministarstvo).

256


Prelazne i završne odredbe Član 17

Program elektronske obrade podataka za vođenje posebnih eviden-cija, registara i jedinstvene evidencije pripremiće Ministarstvo, u sarad-nji sa organom državne uprave nadležnim za informaciono društvo. Organi iz člana 1 ove uredbe, dužni su da uspostave programe kom-patibilne sa programom iz stava 1 ovog člana, radi uspostavljanja jedin-stvenog informacionog sistema za vođenje evidencije stvari u državnoj svojini.

Član 18 Jedinstvena evidencija uspostaviće se na osnovu podataka koje Up-ravi, odnosno nadležnom organu opštine dostave organi na obrascima iz člana 9 ove uredbe.

Član 19 Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

257


Korisnik pokretnih stvari u državnoj svojini(državni organi, organi lokalne samouprave i javne službe čiji je osnivač Crna Gora,

odnosno lokalna samouprava)

1. Naziv

2. Sjedište (mjesto,opština)

3. Adresa (ulica,broj,sprat,kancelarija)

4. Djelatnost (šifra)

Pokretne stvari1. Vrsta (oprema, prevozna sredstva i druge pokretne stvari koje se koriste za obavljanje funkcije)

2. Količina, komad i broj

3. Inventarski broj4. Način sticanja: -nabavka (broj i datum računa o nabavci) -stečena na drugi način (poklon,donacija, stečena imovina u skladu sa Zakonom o staranju o privremeno i trajno oduzetoj imovini i dr)

5. Vijek trajanja

6. Nabavna vrijednost

7. Ispravka vrijednosti (ispravka/otpis vrijednosti predhodnih godina + amortizacija)

8. Knjigovodstvena vrijednost/fer vrijednost (procijenjena vrijednost)

9. Broj i datum odluke, o utvrdjenom manjku, višku ili rashodovanju stvari

N a p o m e n a:

Datum _____________ M.P Starješina organa______________

Obrazac PS-1

258


Organi u čijoj su nadležnosti pokretne stvari (organi u čijoj su nadležnosti pokretne stvari za koje vrše popis,odnosno indentifikacija)

1. Naziv




Pokretne stvari1. Vrsta (ostala dobra koja čine predmeti istorijsko-dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijednosti i druga imovinska prava koja su u nadležnosti organa)

2. Količina, komad i broj

3. Inventarski broj

4. Način sticanja: -nabavka (broj i datum računa o nabavci) -stečena na drugi način (poklon, donacija i dr)

5. Vijek trajanja


7. Ispravka vrijednosti (u skladu sa propisima koji regulišu oblast u kojoj se ta stvar nalazi)

8. Knjigovodstvena vrijednost / fer vrijednost (procijenjena vrijednost)

10. Broj i datum odluke o višku, manjku i rashodu

N a p o m e n a:

Datum _________ M.P. Starješina organa________

Obrazac PS-2

259


Korisnik nepokretnih stvari u državnoj svojini(državni organi, organi lokalne samouprave i javne službe čiji je osnivač Crna Gora,

odnosno lokalna samouprava)

1. Naziv




Nepokretne stvari1. Vrsta nepokretnosti (poslovne zgrade, garaže, reprezentativni objekti, stanovi za službene potrebe i drugi gradjevinski objekti koje koriste organi za obavljanje funkcije)

2. Mjesto gdje se nepokretnost nalazi

3. Površina (u m2)

4. Broj katastarske parcele, list nepokretnosti i katastarska opština

5. Isprave o svojini (osnov sticanja i prestanka prava svojine)

6. Obim prava

7. Obim prava za imovinu stečenu zajedničkim ulaganjem

8. Vijek trajanja


10. Ispravka vrijednosti (ispravka/otpis vrijednosti predhodnih godina + amortizacija tekuće godine)

11. Knjigovodstvena vrijednost/fer vrijednost (procijenjena vrijednost)

12. Tereti i ograničenja (založna prava, službenosti, restitucija i dr).

N a p o m e n a:

Datum ________ M. P. Starješina organa_____

Obrazac NS-1

260


Organi u čijoj su nadležnosti nepokretne stvari(organi u čijoj su nadležnosti nepokretne stvari za koje vrše popis, odnosno identifikaciju)

1. Naziv




Nepokretne stvari

1. Vrsta nepokretnosti (druga dobra koja čine: prirodna bogastva, dobra u opštoj upotrebi i druga dobra od opšteg interesa)

2. Mjesto gdje se nepokretnost nalazi3. Jedinica mjere za odredjenu nepokretnost

4. Katastarska parcela, list nepokretnosti, katastarska opština5.Isprave o svojini (osnov sticanja i prestanka prava svojine)6. Obim prava (obavljanje funkcije, zakup, koncesije, BOT aranžman i drugi osnovi)

7. Vijek trajanja


9. Ispravka vrijednosti u skladu sa propisima koji regulišu oblast u kojoj se stvar nalazi

10. Knjigovodstvena/fer vrijednost (procijenjena vrijednost)

N a p o m e n a:

Datum _____________ M.P. Starješina organa_______

Obrazac NS-2

261


UPUTSTVOO BLIŽEM NAČINU VRŠENJA POPISA POKRETNIHI NEPOKRETNIH STVARI U DRŽAVNOJ SVOJINI(18)

Član 1 Ovim uputstvom uređuje se bliži način vršenja popisa pokretnih inepokretnih stvari u državnoj svojini.

Član 2 Popis pokretnih i nepokretnih stvari iz člana 1 ovog uputstva vrše: državni organi, lokalna samouprava i javne službe. Državnim organima u smislu ovog uputstva smatraju se: Skupšti-na Crne Gore, predsjednik Crne Gore, Vlada Crne Gore, Ustavni sud Crne Gore, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda, državno tužilaštvo, mi-nistarstva i drugi organi uprave, sudovi, Centralna banka Crne Gore, Državna revizorska institucija i druge službe čiji je osnivač Crna Gora. Lokalnom samoupravom u smislu ovog uputstva smatraju se: Opštine, Glavni grad i Prijestonica. Javne službe u smislu ovog uputstva smatraju se: Univerzitet Crne Gore, javna preduzeća, javne ustanove i drugi organi i organizacije koje vrše javna ovlašćenja čiji je osnivač Crna Gora, odnosno opština.

Član 3 Popis iz člana 2 ovog uputstva obuhvata pokretne i nepokretne stva-ri u državnoj svojini koje se koriste za ostvarivanje funkcija državnih organa, lokalne samouprave i javnih službi (u daljem tekstu: organi) i stvari koje se po bilo kom osnovu nalaze kod drugog organa, pravnog ili fizičkog lica, kao i stvari drugog organa koje se na dan popisa nalaze kod organa koji vrši popis. Predmet popisa su i stvari koje se vode u vanbilansnoj evidenciji, ukoliko organ te stvari koristi i sitan inventar. Sitnim inventarom u smislu ovog uputstva, smatraju se stvari koje ne spadaju u opremu prema propisima o računovodstvu, koje organi koriste za ostvarivanje funkcije, a čija vrijednost je manja od 300 eura i rok trajanja nije duži od godinu dana. Popis se vrši i za dobra u opštoj upotrebi, druga dobra od opšteg interesa koja su u nadležnosti organa u skladu sa zakonom.

18 (“Sl. list Crne Gore”, br. 47/11 od 23.09.2011)

262


Član 4 Popis nepokretnih stvari obuhvata:

• zemljište (poljoprivredno i građevinsko); • građevinske objekte (službene zgrade i prostorije, rezidencije, re-

prezentativne objekte, službene stanove, garaže, skloništa i slično) • investicije u toku.

Popis pokretnih stvari obuhvata: • prevozna sredstva; • opremu i kancelarijski namještaj; • sitan inventar i • predmete istorijsko- dokumentarne, umjetničke i kulturne vrijed-

nosti. Član 5

Prije početka popisa organ vrši ažuriranje knjigovodstvene eviden-cije, pripremu podataka o tuđoj imovini kao i o sopstvenoj imovini koja se nalazi u posjedu drugih organa ili pravnih i fizičkih lica, inventarskih brojeva stvari, naziva stvari i jedinica mjere, odnosno količina. Podaci o popisu nepokretnih i pokretnih stvari unose se u popisne liste.

Član 6 Popis se obavlja u prisustvu lica koje je materijalno zaduženo za stvari koje se popisuju. Podaci iz knjigovodstva daju se na uvid Komisiji za popis nepokret-nih i pokretnih stvari (u daljem tekstu: Komisija), nakon završenog po-pisa. Popisne liste se sačinjavju u tri istovjetna primjerka koje potpisuju predsjednik, članovi komisije i lice zaduženo za stvari koje se popisuju. Ukoliko komisija za stvar koja se popisuje utvrdi, da nema lica zadu-ženog za stvar, tu činjenicu konstatuje u popisnim listama i izvještaju o izvršenom popisu.

Član 7 Komisija u popisne liste unosi naturalno stanje stvari, koje se utvr-đuje njihovim brojanjem i vrši sravnenje stanja dobijenog popisom sa stanjem u poslovnim knjigama i sačinjava izvještaj o izvršenom popisu. Popisne liste Komisija dostavlja računovodstvu u papirnoj i elek-tronskoj formi. Obračun amortizacije i revalorizacije stvari vrši računovodstvo elek-tronskom obradom podataka.

263


Popis se vrši na Obrazcu PL, koji čini sastavni dio ovog uputstva. Član 8

Nakon izvršenog popisa i unošenja vrijednosti popisanih stvari po kojima se te stvari vode u knjigovodstvu, Komisija upoređuje stanje do-bijeno popisom sa stanjem iz knjigovodstva i utvrđuje razlike. Ukoliko komisija utvrdi da stvar za koju je utvrđen manjak nije ima-la upotrebnu vrijednost, Komisija može u izvještaju da predloži otpis i isknjižavanje te stvari. Ukoliko Komisija prilikom popisa utvrdi uzroke eventualnih viškova stvari, koji po ocjeni komisije pripadaju organu i potrebni su za njegov rad, može da predloži njihovo unošenje u poslovne knjige po nabavnoj ili procijenjenoj vrijednosti. Stvari koje nemaju knjigovodstvenu vrijednost, a imaju upotrebnu vrijednost, popisuju se i evidentiraju u knjigovodstvu organa. Stvari koje se ne mogu dalje koristiti otpisuju se.

Član 9 Popis zemljišta i građevinskih objekata se vrši na osnovu uvida u dokumentaciju o vlasništvu, koju knjigovodstvo dostavlja Komisiji na uvid.

Član 10 Popis investicija u toku vrši se po osnovu uvida na licu mjesta i pre-gledom dokumentacije koja se odnosi na tu investiciju, na osnovu koje su vršena knjiženja u knjigovodstvu organa. Komisija u izvještaju o izvršenom popisu unosi podatke o stepenu završenosti investicije.

Član 11 Prilikom popisa prevoznih sredstava u popisne liste unose se podaci, o vrsti, tipu, modelu, serijskom broju, reigistarskom broju i sl. Ukoliko prevozna sredstva nemaju vrijednosti, organ vrši procjenu njihove vrijednosti. Komisija je dužna da izvrši naturalni popis opreme i kancelarijskog namještaja i u popisne liste unese podatke po vrstama, inventarnim bro-jevima i sl. U nedostatku dokumentacije o vrijednosti opreme i kancelarijskog namještaja, organ vrši procjenu njihove vrijednosti.

Član 12 Popis zaliha kancelarijskog potrošnog materijala i sitnog inventara, vrši se za zalihe koje se nalaze u magacinu na dan popisa.

264


Član 13 Popis umjetničkih slika, ikona, skulptura, predmeta od plemenitih metala, i djela od istorijskog i umjetničkog značaja koja se nalaze u služ-benim i drugim prostorijama koje koriste organi za ostvarivaje funkcije, vrši se bez unošenja vrijednosti. Biblioteke koje posjeduju organi, popisuju se petogodišnje.

Član 14 Popis nepokretnih stvari, dobara u opštoj upotrebi, dobara od op-šteg interesa i ostalih dobara, vrši organ u čijoj su nadležnosti. Popis nepokretnih stvari iz stava 1ovog člana vrši se desetogodišnje, osim u slučajevima više sile, i značajne promjene stanja na tim stvarima.

Član 15 Ovo uputstvo stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore”.

265


UREDBAO USLOVIMA I NAČINU KORIŠĆENJA OBJEKATA ZA

REPREZENTATIVNE POTREBE U SVOJINI CRNE GORE(19)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1 Objekti za reprezentativne potrebe koji su u svojini Crne Gore ko-riste se pod uslovima i na način propisan ovom uredbom.

Član 2 Objekti za reprzentativne potrebe, u smislu ove uredbe su: reziden-cija, gostinske vile sa pratećim sadržajima i jahta. Objekti iz stava 1 ovog člana služe za reprezentativne i protokolarne potrebe, održavanje službenih sastanaka, razgovora sa delegacijama iz zemlje i inostranstva, održavanje svečanosti povodom jubileja, uručiva-nja državnih nagrada, dodjele odlikovanja i drugih priznanja, svečanih i drugih prijema.

Član 3 “Plavi dvorac” na Cetinju je zvanična rezidencija Predsjednika Crne Gore koju koristi za radne i protokolarne potrebe.

Član 4 Gostinske vile su: Vila “Gorica” i Vila “Ljubović” u Podgorici, Vila “Topliš” u Miločeru, Vila “Žabljak” i Vila “Jelika” na Žabljaku, Vila “Nji-vica” u Njivicama, Vila “Gorica” i Vila “C” u Budvi” i jahta “Jadranka”.

Član 5 Gostinskim vilama: “Gorica” u Podgorici, “Topliš” u Miločeru, “Ža-bljak” na Žabljaku i “Njivica” u Njivicama, upravlja i daje na korišćenje Uprava za imovinu (u daljem tekstu: Uprava). Gostinskim vilama: “Jelika” na Žabljaku, “Gorica” u Budvi i “Ljubo-vić” u Podgorici, upravlja i daje na korišćenje Agencija za nacionalnu be-zbjednost (u daljem tekstu: Agencija), a gostinskom vilom “C” u Budvi, Ministarstvo unutrašnjih poslova i javne uprave. Jahtom “Jadranka” upravlja i daje na korišćenje Ministarstvo odbra-ne.


266


II. USLOVI KORIŠĆENJA

Član 6 Objekte za reprezentativne potrebe koriste:

• Predsjednik Crne Gore;• predsjednik i potpredsjednici Skupštine Crne Gore;• predsjednik i članovi Vlade Crne Gore;• predsjednik Vrhovnog suda Crne Gore;• predsjednik Ustavnog suda Crne Gore;• Vrhovni državni tužilac;• Specijalni tužilac za borbu protiv organizovanog kriminala;• direktor Agencije za nacionalnu bezbjednost.

Član 7 Objekte za reprezentativne potrebe, za namjene iz člana 2 stav 2 ove uredbe, mogu koristiti i državni organi, organi državne uprave, Central-na banka Crne Gore, Državna revizorska institucija i javne službe čiji je osnivač Crna Gora uz saglasnost Uprave, Agencije, Ministarstva za unutrašnje poslove i javnu upravu i Ministarstva odbrane.

Član 8 U objektima za reprezentativne potrebe, ugostiteljske i druge usluge, pružaju se uz naknadu, prema cjenovniku usluga. Cjenovnik iz stava 1 ovog člana utvrđuju organi koji objekte daju na upravljanje i korišćenje.

III. NAČIN KORIŠĆENJA

Član 9 Potreba za korišćenjem objekata za reprezentativne potrebe najav-ljuje se organu koji sa njima upravlja i daje na korišćenje najkasnije 24 sata prije potrebe za njihovo korišćenje. Izuzetno od stava 1 ovog člana, potreba za korišćenjem Vile “Topliš” i Jahte “Jadranka” najavljuje se 48 sati prije potrebe za njihovo korišćenje. Organi iz člana 5 ove uredbe su dužni da, u saradnji sa Državnim protokolom, obezbijede nesmetano korišćenje objekata za reprezenta-tivne potrebe, za potrebe Predsjednika Crne Gore, Predsjednika Skup-štine Crne Gore i Predsjednika Vlade Crne Gore.

Član 10 Ukoliko ne postoji potreba za korišćenjem objekata za reprezenta-

267


tivne potrebe, osim rezidencije, iz člana 3 ove uredbe, organi koji uprav-ljaju tim objektima mogu ih dati u zakup, u skladu sa zakonom.

V. ZAVRŠNE ODREDBE

Član 11 Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da važi Uredba o određivanju objekata za reprezentaciju i načinu njihovog korišćenja (“Službeni list RCG“, broj 17/00).

Član 12 Ova uredba stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom listu Crne Gore“.

268


UREDBAO USLOVIMA I NAČINU KORIŠĆENJA PREVOZNIH

SREDSTAVA U SVOJINI CRNE GORE(20)

I OSNOVNE ODREDBE

Član 1 Prevozna sredstva u svojini Crne Gore koja služe za obavljanje po-treba državnih organa i javnih službi čiji je osnivač Crna Gora (u daljem tekstu: organi) koriste se pod uslovima i na način propisan ovom ured-bom.

Član 2 Državni organi u smislu ove uredbe su: Skupština Crne Gore, Pred-sjednik Crne Gore, Vlada Crne Gore, Ustavni sud Crne Gore, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda, Državno tužilaštvo, ministarstva i drugi organi uprave, sudovi, Centralna banka Crne Gore, Državna revizorska insti-tucija i druge službe čiji je osnivač Crna Gora. Javne službe, u smislu ove uredbe, su: Univerzitet Crne Gore, javne ustanove, državni fondovi i drugi organi i organizacije koji vrše javna ovlašćenja, čiji je osnivač Crna Gora.

Član 3 Pod prevoznim sredstvima, u smislu ove uredbe, smatraju se služ-beni putnički automobili (u daljem tekstu: službena vozila), autobusi, teretna vozila, vatrogasna vozila, vozila hitne pomoći, motocikli i druga motorna vozila (u daljem tekstu: druga vozila), čamci, gliseri, brodovi (u daljem tekstu: plovila), helikopteri i avioni (u daljem tekstu: letilice) koja su stečena iz sredstava budžeta Crne Gore, prihoda organa ili na drugi način u skladu sa Zakonom o državnoj imovini evidentirana u knjigovodstvu kao osnovno sredstvo i koriste se za obavljanje službenih i drugih potreba iz nadležnosti organa. Pod prevoznim sredstvima smatraju se i vozila koja su organi uzeli u zakup ili na lizing, radi obavljanja službenih i drugih potreba iz nadlež-nosti organa.

Član 4 Službena vozila koriste se za službena putovanja ili za obavljanje drugih zadataka u zemlji i inostranstvu (u daljem tekstu: službene po-


269


trebe). Druga vozila, plovila i letilice koriste se i za obavljanje zadataka i funkcija koje proističu iz nadležnosti organa u zemlji i inostranstvu (u daljem tekstu: potrebe iz nadležnosti). Službeno vozilo može se dati na stalnu upotrebu (24 časa) sa ili bez vozača, u skladu sa ovom uredbom.

II USLOVI KORIŠĆENJA

Član 5 Prevozna sredstva koriste se pod uslovom da je od strane starješine koji rukovodi organom utvrđena službena potreba ili potreba iz nadlež-nosti organa u skladu sa ovom uredbom i aktom tog organa. Aktom iz stava 1 ovog člana uređuje se način korišćenja i upotrebe prevoznog sredstva, zavisno od posebnih potreba i specifičnosti organa. Akt iz stava 1 ovog člana dostavlja se organu državne uprave nadlež-nom za poslove finansija.

Član 6 Starješina organa određuje lice koje je odgovorno za korišćenje pre-voznog sredstva (u daljem tekstu: odgovorno lice). Odgovorno lice je dužno da prevozno sredstvo koristi u skladu sa njegovom namjenom i tehničkim karakteristikama, službenim potreba-ma i potrebama iz nadležnosti organa i da se stara o njegovoj tehničkoj i drugoj ispravnosti.

Član 7 Organ koji koristi prevozno sredstvo dužan je da, na zahtjev drugog organa, odobri korišćenje tog sredstva za protokolarne potrebe. Starješina organa koji koristi prevozno sredstvo može da odobri ko-rišćenje tog sredstva drugom organu, na njegov zahtjev, radi obavljanja službenih i drugih potreba iz nadležnosti tog organa. Organ kome je odobreno korišćenje prevoznog sredstava u smislu st. 1 i 2 ovog člana obezbjeđuje troškove nastale prilikom korišćenja tog sredstva (gorivo, mazivo, putarinu, troškove vozača i dr.). Zahtjev za davanje na korišćenje prevoznog sredstva za namjene iz st. 1 i 2 ovog člana organ je dužan da dostavi najmanje 24 časa prije iskazane potrebe za njegovo korišćenje. Izuzetno, iz razloga hitnosti posla koji nije bio unaprijed planiran, a čije odlaganje bi imalo veće materijalne ili druge posljedice, zahtjev se

270


može dostaviti i u roku kraćem od roka iz stava 4 ovog člana.Član 8

Ukoliko na prevoznom sredstvu za vrijeme korišćenja u smislu člana 7 st. 1 i 2 ove uredbe, nastane šteta, organ kome je odobreno korišćenje tog sredstva dužan je da tu štetu nadoknadi. Ukoliko šteta nastane krivicom lica koje upravlja prevoznim sred-stvom, to lice je dužno da štetu nadoknadi u skladu sa propisima o od-govornosti za štetu.

Član 9 Prevozno sredstvo ne može se koristiti u privatne svrhe. Ukoliko se utvrdi da je odgovorno lice prevozno sredstvo koristilo u privatne svrhe starješina organa oduzima ovlašćenje za korišćenje, a protiv odgovornog lica preduzima mjere u skladu sa zakonom.

Član 10 Radi obezbjeđivanja kontrole upotrebe službenih vozila, organ dr-žavne uprave nadležan za unutrašnje poslove i javnu upravu dužan je da obezbijedi Sistem Globalnog Pozicioniranja vozila (u daljem tekstu: GPS sistem), za satelitsko praćenje pozicije vozila.GPS sistem obavezni su da koriste organi iz člana 2 ove uredbe, osim za vozila koja su u funkciji posebno štićenih lica.

Član 11Pravo na stalnu upotrebu službenog vozila sa ili bez vozača imaju:

• Predsjednik Crne Gore;• Predsjednik i potpredsjednici Skupštine Crne Gore;• Predsjednik i članovi Vlade Crne Gore;• Predsjednik Ustavnog suda Crne Gore;• Zaštitnik ljudskih prava i sloboda;• Predsjednik Vrhovnog suda Crne Gore;• Vrhovni državni tužilac;• Specijalni tužilac za borbu protiv organizovanog kriminala.

Član 12 Starješina drugih državnih organa i javnih službi koristi službeno vozilo sa ili bez vozača u skladu sa aktom iz člana 5 ove uredbe.

Član 13 Stalna upotreba službenog vozila sa vozačem može se odobriti za potrebe posebne zaštite ličnosti na osnovu procjene organa nadležnog za poslove bezbjednosti.

271


Član 14 Pravo na stalnu upotrebu službenog vozila ne može se prenijeti na drugo lice.

Član 15 Službena vozila mogu se nabavljati do iznosa od 50.000€, osim vo-zila koja koriste Predsjednik Crne Gore, Skupštine i Vlade i vozila za potrebe protokola i posebne zaštite ličnosti.

III NAČIN KORIŠĆENJA

Član 16 Vozila, osim vozila koja su data na stalnu upotrebu, nakon završetka službenog posla ili drugog zadatka iz nadležnosti organa, parkiraju se na prostoru ispred organa koji ih koristi ili na drugom mjestu koje je određeno aktom organa. Plovila i letilice, nakon završetka službenog ili drugog zadatka loci-raju se na mjestima koja su određena aktom organa.

Član 17 Za korišćenje službenog i drugog vozila, starješina organa ili drugo ovlašćeno lice izdaje nalog za korišćenje vozila (u daljem tekstu: putni nalog - obrazac PN), radi obavljanja određenog zadatka ili kao mjesečni nalog. Uz nalog iz stava 1 ovog člana, starješina organa ili drugo ovlašćeno lice izdaje nalog za kontrolu upotrebe službenog i drugog vozila i po-trošnju goriva (u daljem tekstu: obrazac za kontrolu - OK). Nalog iz st. 1 i 2 ovog člana popunjava se u dva primjerka i važi do završetka službenog ili drugog zadatka za koji su izdati, a najduže do isteka tekućeg mjeseca. Nalozi iz st. 1 i 2 ovog člana čine sastavni dio ove uredbe.

Član 18 Organ koji koristi plovilo i letilicu, aktom iz člana 5 ove uredbe ure-đuje način izdavanja naloga za korišćenje plovila i letilice i naloga za kontrolu njihove upotrebe.

Član 19 Nakon obavljenog službenog posla, odnosno isteka mjeseca za koji su izdati, nalozi iz člana 17 st. 1 i 2 ove uredbe se zaključuju uz ovjeru i potpis starješine organa, odnosno ovlašćenog lica.

272


IV PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Član 20 Akt iz člana 5 ove uredbe organi su dužni da donesu i dostave orga-nu državne uprave nadležnom za poslove finansija u roku od tri mjeseca od dana stupanja na snagu ove uredbe.

Član 21 Organ državne uprave nadležan za unutrašnje poslove i javnu upra-vu dužan je da GPS sistem obezbijedi u roku od godinu dana od stupa-nja na snagu ove uredbe.

Član 22 Organi su dužni da u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ove uredbe Upravi za imovinu dostave podatke iz knjigovodstvene evidenci-je o broju, vrsti, tipu i starosti prevoznog sredstva koje koriste.


273


UREDBAO PRODAJI I DAVANJU U ZAKUP STVARI

U DRŽAVNOJ IMOVINI(21)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1 Ovom uredbom se uređuje način, postupak, zaključenje ugovora i uslovi prodaje i davanju u zakup, državne imovine.

Član 2 Pod nepokretnim stvarima, u smislu ove uredbe, smatraju se: zemlji-šte, šume i šumsko zemljište, zgrade, posebni djelovi i idealni djelovi zgrada i drugi objekti izgrađeni na zemljištu u državnoj imovini. Pod pokretnim stvarima, u smislu ove uredbe, smatraju se: oprema, prevozna sredstva i druge pokretne stvari u državnoj imovini utvrđene zakonom, a čija prodaja ili davanje u zakup, s obzirom na njihovu priro-du, svrhu i namjenu, nije uređeno posebnim propisom.

Član 3 Predlog za pokretanje postupka prodaje ili davanja u zakup nepo-kretnih i pokretnih stvari sa kojima raspolaže Vlada Crne Gore (u da-ljem tekstu: Vlada) mogu inicirati Ministarstvo finansija ili drugi dr-žavni organ koji koristi ili upravlja sa tim stvarima ili su u njegovoj nadležnosti. Organi državne uprave i javne službe postupak iz stava 1 ovog člana iniciraju preko ministarstva koje vrši nadzor nad njihovim radom.Predlog za prodaju ili davanje u zakup stvari iz stava 1 ovog člana za Vladu priprema Ministarstvo finansija ili drugo ministarstvo, po pribav-ljenom mišljenju Ministarstva finansija. Postupak prodaje ili davanja u zakup nepokretnih i pokretnih stvari sa kojima raspolaže opština inicira i predlaže opštinski organ određen statutom opštine. Postupak prodaje ili davanja u zakup nepokretnih i pokretnih stvari na kojima svojinska ovlašćenja vrše javne službe inicira i pokreće nad-ležni organ određen statutom javne službe.

Član 4 O prodaji i davanju u zakup nepokretnih i pokretnih stvari u dr-žavnoj imovini odlučuje Vlada, odnosno nadležni organ opštine, a za


274


imovinu kojom gazduju i upravljaju javne službe nadležni organ javne službe po prethodno pribavljenoj saglasnosti Vlade, odnosno nadležnog organa opštine (u daljem tekstu: nadležni organ), u skladu sa Zakonom o državnoj imovini (u daljem tekstu: Zakon). U slučajevima kada je prodaja i davanje u zakup nepokretnih i po-kretnih stvari u skladu sa zakonom u nadležnosti Skupštine Crne Gore (u daljem tekstu: Skupština), o prodaji i davanju u zakup stvari odlučuje Vlada i kupoprodajni ugovor dostavlja Skupštini na usvajanje. Odluka iz stava 1 ovog člana, po pravilu, sadrži: predmet, način, po-stupak i uslove prodaje ili davanja u zakup, kao i ovlašćeno lice koje će potpisati kupoprodajni ugovor.

Član 5 Prodaja i davanje u zakup nepokretnih i pokretnih stvari vrši se jav-nim nadmetanjem ili prikupljanjem ponuda. Javnim nadmetanjem, u smislu ove uredbe, smatra se prodaja ili da-vanje u zakup nepokretnih i pokretnih stvari u državnoj imovini putem usmenog javnog nadmetanja (aukcija), na osnovu javnog poziva. Prikupljanjem ponuda, u smislu ove uredbe, smatra se prodaja ili davanje u zakup nepokretnih i pokretnih stvari u državnoj imovini pu-tem prikupljanja ponuda u zatvorenim kovertama u skladu sa unaprijed utvrđenim pravilima i uslovima (tender), na osnovu javnog poziva.

Član 6 Nadležni organ, prilikom donošenja odluke o prodaji ili davanju u zakup nepokretnih i pokretnih stvari, formira komisiju za sprovođenje postupka prodaje ili davanja u zakup ili određuje državni organ odnosno organ uprave koji formira komisiju za sprovođenje postupka prodaje ili davanja u zakup. Organ iz stava 1 ovog člana imenuje predsjednika i članove komisije. U Komisiju iz stava 1 ovog člana imenuje se neparan broj članova. Komisija iz stava 1 ovog člana, odluke donosi većinom glasova od ukupnog broja članova. Predsjednik i članovi komisije iz stava 1 ovog člana ne smiju imati neposrednih ili posrednih interesa u predmetu prodaje nepokretnosti u državnoj imovini koji bi mogli prouzrokovati konflikt interesa. U slučaju da postoji konflikt interesa, predsjednik i članovi komisije iz stava 1 ovog člana, dužni su da o tome obavijeste organ koji je for-mirao komisiju, radi određivanja drugog lica za predsjednika, odnosno člana komisije.

275


II. PRODAJA NEPOKRETNIH STVARI

Član 7 Postupak prodaje nepokretnih stvari u državnoj imovini (u daljem tekstu: nepokretnosti) pokreće se odlukom nadležnog organa iz člana 4 ove uredbe. Oglašavanje prodaje nepokretnosti vrši se objavljivanjem javnog po-ziva u najmanje jednom dnevnom štampanom mediju koji se distribuira na cijeloj teritoriji Crne Gore i na internet stranici državnog organa ili organa opštine ili javne službe, koji sprovodi postupak prodaje. Nadležni organ može odlučiti da se javni poziv objavi i u jednom od međunarodnih štampanih medija.

Član 8 Cijena nepokretnosti, koja je predmet prodaje, utvrđuje se u postup-ku procjene njene tržišne vrijednosti.

Postupak javnog nadmetanja (aukcijska prodaja)Član 9

U postupku prodaje državne imovine putem javnog nadmetanja (aukcijska prodaja), u dijelu koji se odnosi na: sadržinu javnog poziva, aukcijsku dokumentaciju, prava i obaveze učesnika na aukciji i njihovu registraciju, sprovođenje aukcije i aktivnosti poslije sprovođenja aukcije, primjenjivaće se odredbe uredbe kojima je uređena prodaja imovine pu-tem javne aukcije, ukoliko ovom uredbom nije drugačije propisano. Izuzetno od stava 1 ovog člana javno nadmetanje (aukcijska proda-ja) će se smatrati uspjelim i u slučaju kada je dostavljena jedna ispravna prijava, a podnosilac prijave se registruje i prisustvuje aukciji. Cijena iz člana 8 ove uredbe predstavlja početnu cijenu u postupku aukcijske prodaje. Lice koje je steklo status učesnika na aukciji u smislu stava 2 ovog člana, proglašava se kupcem, a početna cijena na aukciji je prodajna cije-na. Ako učesnik iz stava 4 ovog člana odbije da prihvati prodajnu cijenu gubi pravo na vraćanje depozita. Odluka komisije o sprovedenom postupku javnog nadmetanja je ko-načna.

Član 10 Ako je predmet prodaje građevinsko zemljište iz svojine Crne Gore ili imovine opštine pored sadržine utvrđene u članu 9 ove uredbe javni

276


poziv sadrži:• opis i bliže podatke o urbanističkoj parceli sa urbanističko - teh-

ničkim uslovima utvrđenim lokalnim odnosno državnim planskim dokumentom detaljne razrade za predmetnu lokaciju;

• rok za privođenje namjeni koja je utvrđena planskim dokumen-tom detaljne razrade;

• iznos naknade za komunalno opremanje zemljišta po m2 za pred-metnu lokaciju;

• stepen komunalne opremljenosti urbanističke parcele;• obavezu investitora u vezi komunalnog opremanja urbanističke

parcele.

Ugovor o prodaji građevinskog zemljišta, pored elemenata utvrđe-nih zakonom kojim su uređeni obligacioni odnosi, treba da sadrži i po-datke o: urbanističkoj parceli, namjeni i veličini objekta čija je gradnja predviđena, visini naknade za komunalno opremanje građevinskog ze-mljišta, roku i načinu plaćanja naknade, kao i roku u kome kupac treba da privede zemljište namjeni i pravima i obavezama ugovornih strana u slučaju neizvršenja ugovornih obaveza.

Član 11 Ako se prodaja državne imovine ne izvrši nakon dva uzastopna objavljivanja javnog poziva, nadležni organ može donijeti odluku o umanjenju početne cijene.

Član 12 Prijave za učešće na aukciji dostavljaju se Komisiji, u roku koji ne može biti kraći od dva radna dana prije dana određenog za održavanje aukcije.

Postupak prikupljanja ponuda (tenderska prodaja)Član 13

Ako nadležni organ donese odluku o prodaji nepokretnosti putem prikupljanja ponuda (tenderska prodaja), primjenjivaće se odredbe ured-be o prodaji imovine putem javnog tendera, u pogledu: bitnih elemenata za prodaju (minimalna cijena, investiciona ulaganja, način plaćanja i dr.), postupka sprovođenja i objavljivanja tendera, subjekata koji imaju pravo učešća na tenderu, podnošenja i prijema ponuda, otvaranja i ocjene po-nuda, ukoliko ovom uredbom nije drugačije propisano.

Član 14 U postupku prodaje putem prikupljanja ponuda javni poziv po pra-

277


vilu sadrži:• naziv prodavca;• opis predmeta prodaje;• mjesto, način i rok za podnošenje ponuda;• iznos depozita ili bankarske garancije za učešće na tenderu;• cijenu, mjesto i način dobijanja tenderske dokumentacije;• datum, vrijeme i mjesto obilaska predmeta prodaje;• rokove za sprovođenje tendera.

Član 15 Rangiranje i ocjena ponuda vrši se na osnovu utvrđenih kriterijuma iz tenderske dokumentacije.

Član 16 Tenderska komisija vrši rangiranje ponuda za koje ocijeni da su for-malno ispravne i finansijski i ukupno prihvatljive i utvrđuje rang listu.

Član 17 Učesnici na tenderu imaju pravo prigovora na odluku tenderskoj ko-misiji u roku od pet dana od dana dobijanja obavještenja o rezultatima tendera. Odluka tenderske komisije po prigovoru je konačna.

Član 18 Tenderska komisija će tender proglasiti neuspjelim ukoliko rangi-rani ponuđači odbiju da potpišu ugovor o kupoprodaji u ostavljenom roku. Tenderska komisija proglasiće tender neuspjelim i u slučaju da se na tender ne prijavi nijedan ponuđač.

Prodaja stvari iznad određene vrijednostiČlan 19

Ukoliko je vrijednost dobara u svojini Crne Gore koja su predmet prodaje iznad 150.000.000,00€, nadležni organ (Vlada), nakon spro-vođenja postupka javnog oglašavanja, izbora najpovoljnijeg ponuđača i potpisivanja ugovora o prodaji, ugovor dostavlja Skupštini na usvajanje.

Član 20 Ukoliko je predmet prodaje imovina sa kojom raspolaže opština, a njena vrijednost je preko 150.000.000,00€, nadležni organ opštine predlog odluke o prodaji dostavlja na saglasnost Vladi. Ukoliko Vlada da saglasnost na predlog odluke iz stava 1 ovog čla-na, nadležni organ opštine donijeće odluku, potpisati ugovor o prodaji i ugovor dostaviti Vladi radi upućivanja Skupštini na usvajanje.

278


Saglasnost Vlade na otuđenje imovinskih prava opštineČlan 21

U postupku otuđenja imovinskih prava (prodaja, poklon i razmjena) iz člana 34 stav 3 Zakona, na nepokretnostima koje pripadaju opštini, saglasnost Vlade neophodna je prilikom donošenja odluke nadležnog organa opštine.

Član 22 Ugovori o prodaji iz čl. 19 i 20 ove uredbe stupaju na snagu nakon donošenja odluke o njihovom usvajanju od strane Skupštine.

Cijena prilikom neposredne prodajeČlan 23

Prodaja zemljišta u državnoj imovini iz člana 40 stav 2 tač. 1, 2, 3 i 4 Zakona (neposredna pogodba) vrši se na nivou procijenjene tržišne vrijednosti.

III. PRODAJA POKRETNIH STVARI

Član 24 U postupku prodaje pokretnih stvari primjenjuju se odredbe ove uredbe kojima je uređen postupak prodaje nepokretnih stvari javnim nadmetanjem (aukcijska prodaja) ili prikupljanjem ponuda (tenderska prodaja).

Član 25 Postupak prodaje pokretnih stvari, pored subjekata iz člana 3 ove uredbe, može inicirati i starješina državnog organa, odnosno starješina organa opštine ili rukovodilac javne službe.

Član 26 Vrijednost pokretnih stvari (početnu cijenu) utvrđuje nadležni organ ili komisija koju formira nadležni organ. Komisija iz stava 1 ovog člana, prilikom formiranja početne cijene, imaće u vidu stvarnu i knjigovodstvenu vrijednost pokretnih stvari koje su predmet prodaje. Ukoliko komisija iz stava 1 ovog člana smatra da je to neophodno, za procjenu vrijednosti angažovaće za to ovlašćeno lice.

Član 27 Prodaja pokretnih stvari manje vrijednosti iz člana 30 Zakona vrši se javnim nadmetanjem ili prikupljanjem ponuda.

279


Član 28 Ukoliko se prodaja pokretne stvari vrši putem aukcije, javno nad-metanje za prodaju stvari će se smatrati uspjelim i u slučaju kada je dostavljena jedna ispravna prijava, a podnosilac prijave se registruje i prisustvuje aukciji. Lice koje je steklo status učesnika na aukciji u smislu stava 1 ovog člana, proglašava se kupcem, a početna cijena na aukciji je prodajna cije-na. Ako učesnik iz stava 2 ovog člana odbije da prihvati prodajnu cijenu gubi pravo na vraćanje depozita.

IV. ZAKUP NEPOKRETNIH STVARI

Član 29 Postupak davanja u zakup nepokretnih stvari pokreće se odlukom nadležnog organa. Davanje u zakup nepokretnih stvari vrši se objavljivanjem javnog poziva u najmanje jednom dnevnom štampanom mediju koji se dis-tribuira na cijeloj teritoriji Crne Gore i na internet stranici državnog organa ili organa opštine ili javne službe, koji sprovodi postupak davanja u zakup. Nadležni organ može odlučiti da se javni poziv objavi i u jednom od međunarodnih štampanih medija.

Član 30 Davanje u zakup nepokretnih stvari, po pravilu, se vrši javnim nad-metanjem ili prikupljanjem ponuda, a izuzetno neposrednom pogod-bom u skladu sa zakonom. U postupku javnog nadmetanja (aukcije) i prikupljanja ponuda (ten-der) za davanje u zakup nepokretnih stvari u državnoj imovini primje-njuju se odredbe ove uredbe kojima je uređen postupak javnog nad-metanja, odnosno prikupljanja ponuda za prodaju nepokretnih stvari, ukoliko ovom uredbom nije drugačije određeno.

Član 31 Javni poziv za davanje u zakup nepokretnih stvari, sadrži:

• naziv zakupodavca;• opis i bliže podatke o nepokretnoj stvari koja je predmet zakupa

(broj lista nepokretnosti, katastarska parcela, naziv opštine i dr.);• početnu cijenu zakupa zemljišta ili objekta (po m2 ili ukupno) kod

aukcije;

280


• minimalnu cijenu zakupa zemljišta ili objekta (po m2 ili ukupno) kod tendera;

• rok zakupa;• uslove zakupa (način plaćanja zakupa, obaveze zakupca u vezi sa

korišćenjem nepokretnosti za određenu svrhu i namjenu);• način, mjesto i vrijeme podnošenja prijave, odnosno ponude;• mjesto, način, rok i cijenu za dobijanje tenderske (aukcijske) do-

kumentacije;• obavezu učesnika da u postupku javnog nadmetanja uplati utvrđe-

ni iznos depozita ili dostavi garanciju banke bez prigovora napla-tivu na prvi poziv;

• rok za povraćaj depozita učesnicima koji nijesu uspjeli na javnom nadmetanju;

• mjesto i vrijeme održavanja javnog nadmetanja, odnosno otvara-nja ponuda;

• obavezu za učesnike javnog nadmetanja da u roku utvrđenom jav-nim pozivom dostave lične podatke (za fizička lica: ime i prezime, adresa stanovanja, matični broj, odnosno broj lične karte ili pasoša; za pravna lica: naziv i sjedište, potvrda o registraciji iz Centralnog registra Privrednog suda za domaća, odnosno dokaz o registraci-ji nadležnog organa matične države stranog ponuđača za strana lica).

Javnim pozivom mogu da budu određeni i drugi uslovi za koje nad-ležni organ ili komisija ocijeni da su potrebni za realizaciju zakupa ne-pokretnosti u skladu sa programima i planovima koji su od interesa za Državu, opštinu ili javnu službu.

Član 32 Početni iznos cijene zakupa zemljišta, službenih zgrada, poslovnih prostorija i drugih nepokretnih stvari u državnoj imovini (kod aukcije) odnosno minimalni iznos zakupnine (kod tendera) utvrđuje nadležni organ ili organ koji je odlukom nadležnog organa određen.

Član 33 Davanje u zakup zemljišta kojim raspolaže država ili opština za po-trebe postavljanja objekata privremenog karaktera u skladu sa propisima koji regulišu postavljanje privremenih objekata, sprovodi se na način i po postupku utvrđenom ovom uredbom.

281


Član 34 Davanje u zakup zemljišta u državnoj svojini na području prostor-nog plana posebne namjene, za potrebe postavljanja objekata privreme-nog karaktera u skladu sa planom objekata privremenog karaktera, koji donosi nadležno ministarstvo, vrši se na osnovu zakona i ove uredbe. Davanje u zakup zemljišta iz stava 1 ovog člana se vrši na period do tri godine, uz mogućnost produženja zakupa pod uslovima utvrđenim planom objekata privremenog karaktera.

Član 35 Davanje u zakup službenih zgrada, poslovnih prostorija i drugih objekata (sala, hala, magacina, sportskih terena i objekata i dr.) iz držav-ne imovine vrši se u skladu sa Zakonom i ovom uredbom. Odluku o davanju u zakup objekata iz stava 1 ovog člana kojima gazduju i na kojima vrše svojinska ovlašćenja javne službe (javne ustano-ve i javna preduzeća) donosi nadležni organ javne službe uz prethodnu saglasnost nadležnog ministarstva, odnosno nadležnog organa opštine.

Član 36Ukoliko se zakup objekata iz člana 35 ove uredbe daje za potrebe održa-vanja sportskih, kulturnih, sajamskih, naučnih, stručnih i drugih sličnih potreba i manifestacija, a rok zakupa je kraći od 30 dana, državni organ, organ opštine ili javna služba koja koristi ili gazduje tim objektom, od-luku o davanju u zakup donosi samostalno taj organ, odnosno služba, a ugovor o zakupu se može zaključiti neposrednom pogodbom sa zain-teresovanim subjektima, uz saglasnost nadležnog ministarstva, odnosno organa opštine.

Član 37 Ukoliko se dobra u svojini Crne Gore daju u zakup na period duži od 30 godina ili je vrijednost zakupa preko 150.000.000,00€, Vlada, nakon sprovođenja postupka javnog oglašavanja, izbora najpovoljnijeg ponuđača i potpisivanja ugovora o zakupu, ugovor dostavlja Skupštini na usvajanje.

Član 38 Ukoliko je predmet zakupa imovina sa kojom raspolaže opšti-na, a rok zakupa je duži od 30 godina ili je vrijednost zakupa preko 150.000.000,00€ nadležni organ opštine predlog odluke o zakupu do-stavlja na saglasnost Vladi. Ukoliko Vlada da saglasnost na predlog odluke iz stava 1 ovog člana, nadležni organ opštine donijeće odluku, potpisati ugovor o zakupu i

282


ugovor dostaviti Vladi radi upućivanja Skupštini na usvajanje.Član 39

Ugovori o zakupu iz čl. 37 i 38 ove uredbe stupaju na snagu nakon donošenja odluke o njinovom usvajanju od strane Skupštine.

V. ZAKUP POKRETNIH STVARI

Član 40 Davanje u zakup pokretnih stvari vrši se saglasno odredbama ove uredbe koje se odnose na zakup nepokretnih stvari. Postupak davanja u zakup pokretnih stvari, pored subjekata iz člana 3 ove uredbe, može inicirati i starješina državnog organa, odnosno star-ješina organa opštine ili rukovodilac javne službe.

VI. UGOVOR O ZAKUPU

Član 41 Predmet zakupa, vrijeme zakupa, iznos zakupnine i način plaćanja, način korišćenja, čuvanje, zaštita i održavanje stvari datih u zakup i dru-gi uslovi i elementi koje ugovorne strane usaglase uređuje se ugovorom o zakupu. Ugovor o dugoročnom zakupu nepokretnosti u državnoj imovini ovjerava se kod nadležnog suda. Nakon zaključenja ugovora iz stava 1 ovog člana, zakupac je ovla-šćen da pred organom uprave nadležnim za poslove katastra podnese zahtjev radi upisa dugoročnog zakupa na nepokretnostima koje su pred-met zakupa.

VII. ZAVRŠNE ODREDBE

Član 42 Danom stupanja na snagu ove uredbe prestaje da važi Uredba o na-činu i postupku sprovođenja javnog nadmetanja, odnosno prikupljanja ponuda u postupku prenosa prava na gradskom građevinskom zemljištu (“Službeni list RCG”, broj 38/03).


283


ZAKLJUČAK

11

286

ZAKLJUČAK

Priručnik Budžetsko računovodstvo omogućiće službenicima i na-mještenicima zaposlenim u organima državne uprave i javnim službama, da lakše shvate zakonske propise i procedure koji se odnose na tehniku budžetskog računovodstva u javnom sektoru, kao i pravilno shvatanje i razumijevanje korišćenja i raspolaganja državom imovinom. Budžetsko računovodstvo predstavlja simbiozu čitavog kompleksa procedura koji se odnose na upravljanje budžetom u trošenju budžet-skih sredstava, knjigovodstveno praćenje budžetskih transakcija, izradu finansijskih izvještaja i završnog računa, i stvaranja uslova za funkcioni-sanje unutrašnje i eksterne revizije, i kontrole trošenja i naplate budžet-skih sredstava. U cilju što lakšeg razumijevanja cjelokupne problematike planira-nja, evidencije i trošenja budžetskih sredstva urađen je ovaj Priručnik u kojem su dati propisi koji regulišu oblast budžetskog računovodstva i njihova osnovna rješenja, način vođenja budžetskog računovodstva. Takodje su dati i praktični primjeri vođenja knjgovodstva budžetskih sredstava, budžetskih prihoda i rashoda, i izrade finansijskih izvještaja. Smatramo da će korisnici ovog Priručnika dobiti osnovne informa-cije i znanja iz oblasti upravljanja javnim finansijama u dijelu korišćenja i raspolaganja budžetskim sredstvima i budžetskog računovodstva, i da će se u praksi lakše snalaziti.

LITERATURA

290

LITERATURA

1. Allen i Daniel Tommasi, Upravljanje javnim izdacima (priručnik za zemlje u tranziciji), urednici: Richard Allen i Daniel Tommasi;

2. prof. dr Vera Leko, Metodologija budžetskog računovodstva;3. dr Milan Dabović, Budžetski sistem u Crnoj Gori;4. Gerd K. Bauer, Komentar zakona o Državnoj revizorskoj institu-

ciji; 5. Zakon o budžetu;6. Zakon o državnoj imovini Crne Gore;7. Zakon o finansiranju lokalne samouprave;8. Zakonom o sistemu unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom

sektoru;9. Zakon o državnoj revizorskoj instituciji;10. Pravilnik o poreskom knjigovodstvu; 11. Pravilnik o razvrstavanju materijalne i nematerijalne imovine po

grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije budžetskih i va-nbudžetskih korisnika;

12. Uputstvo o radu Državnog trezora;13. Pravilnik o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet Republike,

budžete vanbudžetskih fondova i budžete opština;14. Pravilnik o načinu pripreme, sastavljanja i podnošenja finansij-

skih izvještaja budžeta, vanbudžetskih fondova i jedinica lokalne samouprave;

15. Međunarodni računovodstveni standardi za javni sektor;16. Međunarodni standardi za reviziju u javnom sektoru

– INTOSAI standardi

CIP - Каталогизација у публикацијиЦентрална народна библиотека Црне Горе, Цетиње

ISBN 978-86-85819-33-9COBISS.CG-ID 19982096

Budzetsko_racunovodstvo.pdf

Documents

Transcript of Budzetsko_racunovodstvo.pdf