Bilgisayarın TarihiProf. Dr. Eşref ADALIwww. Adalı.net

Hesaplama ve Hesap Makinesi

Harizmili Musa (Musal El Harizmi)

0 ve bilinmeyen için «x» değişkenini yazdığı cebir kitabında kullandı780 yılında Hiva (Harizmi) kentinde doğmuş bir Türk matematikçisidir.850 yılında Bağdat’ta ölmüştür.

Bilinen ilk hesap makinesi : Abaküs

Mechan

Hesap Makineleri

İlk mekanik hesap makinesi, Fransız Blaise Pascal tarafından 1642 yılında yapılmıştır. Bu makine sadece toplama ve çıkarma işlemlerini yapabiliyordu.

Pascal’ın hesap makinesi Alman matematikçi Gottfriend Leibniz tarafından geliştirilmiş; çarpma ve bölme yetenekleri eklenmiştir, 1673.

Programlanabilir ilk dokuma tezgahı, Fransız Joseph Marie Jacquard tarafından 1805 yılında yapılmıştır

Bilgisayar Düşüncesiİngiliz matematikçi ve makine mühendisi Charles Babbage(1791-1871) iki makine tasarlamış; ancak gerçekleştirememiştir:

• Farklar Makinesi (yapımına başlanmış ama tamamlanamamış), 1822

• Analitik Makine (Sadece düşünde), 1835

Babbage’nin düşündüğü makine aşağıdaki özelliklere sahip olacaktı:

• Hesaplama• Verileri depolama• Programı depolama

Bu düşüncelerinden dolayı, çoğunluk Babbage’i bilgisayar düşüncesinin babası saymaktadır.

Babbage’nin düşündüğü makine 1937 yılında, IBM’in maddi desteğiyle Howard Aiken tarafından gerçekleştirilmiştir.

Delikli Kart• Herman Hollerith 1880’li yıllarda ABD Nüfus İdaresinde,

istatistikçi olarak çalışmaktaydı. Bu sırada, 1880 sayımlarından elde edilen büyük boyuttaki verilerin analiz sorunları ile uğraşmaktaydı.

• İş arkadaşı Dr. J. S Billing sayım sonuçlarını analiz etmek üzere bir makinenin geliştirilmesini önerdi.

• Hollerith, Jackard’ın programlı dokuma tezgahını inceledi ve delikli kart düşüncesini kullanmayı hedefledi.

• Hellerith’in geliştirdiği delikli kartlar yaklaşık 80 yıl boyunca veri giriş aracı olarak kullanılmıştır.

• Hellerith, ayrıca kart delme ve delinmiş kartlarla çalışan tablolama makinesini geliştirmiştir.

• Hellerith’in tasarladığı sayım makinesi 1990 ABD nüfus sayımında kullanılmıştır.

• Hollerith ‘Tabulating Machine Company’ adıyla bir şirket kurmuştur. Bu şirket daha sonra başka şirketlerin katılımıyla büyümüş ve 1924 yılında ‘International Business Machine Corporation - IBM’ adını almıştır.

• ENIAC’ın (Electronic Numerical Integrator and Computer) tasarımı John Mauchly ve John Presper Eckert Jr. tarafından 1943’te yapılmış ve gerçekleştirme çalışmaları başlamıştır.

• Projenin başlatılmasındaki gerekçe, askerlerin atış sistemlerinde kullandıkları hesapları kısa sürede çözebilecek bir makineye gereksinim duymalarıdır.

• ENIAC onluk sayı sistemi kullanmaktaydı.• ENIAC hesaplama süresini 2400 kat kısaltmıştır.• ENIAC savaş sonuna kadar tamamlanamamış, ancak 1955’e

kadar kullanılmıştır. • Projenin toplam maliyeti 487.000 ABD Dolarıdır. Günümüz

(2016) değeri ile 6.816.000 Dolardır.

• ENIAC’da 17,468 lamba, 7200 diyot, 1500 röle, 70.000 direnç ve 10.000 kondansatör kullanılmıştır.• Boyutu yaklaşık olarak 2,4m × 0,9m × 30m dir ve yüzeyi 72m2 , 150 KW güç harcamakta ve ağırlığı 30 ton idi.• Veri giriş ve çıkışı için IBM’in delikli katları kullanılmıştır. • ENIAC’ın belleği olmadığı için dış bellek olarak delikli kartlar kullanılmıştır.• 1953’te Burroughs Corporation, ENIAC için100-sözcük boyutunda çekirdek bellek üretmiştir.

İlk Elektronik Bilgisayar : ENIAC

Genel Amaçlı Bilgisayar

• SSEC (Selective Sequence Electronic Calculator) 1948 yılında IBM firmasınca geliştirilmiş bir elektromekanik bilgisayardır. Gerçekleştirilmiş en büyük elektromekanik bilgisayar olarak bilinir.

• The SSEC’in yapımında yaklaşık 12,500 lamba ve 21,400 röle kullanılmıştır.

• EDVAC (Electronic Discrete Variable Automatic Computer) 1952 yılında ENIAC’ın tasarımcıları Eckert and Mauchly’ye John von Neumann katılmış ve Neumann’ın ENIAC hakkındaki raporu temel alınarak geliştirilmiştir.

• EDVAC’ın 1.000 bellek gözlü (her bir göze içinde 44 göze) belleği vardı ve veri ve program aynı bellekte tutuluyordu.

• EDVAC ikilik sayı düzeninde çalışıyordu.• EDVAC’ın yapımında yaklaşık 6,000 lamba 12,000 diyot

kullanılmıştır. Güç gereksinimi 56 KW tır.• Yaklaşık 50 m2 lik bir alana kurulmuş ve 9 ton ağırlığı vardı. • EDVAC 1960 yılına kadar günde 20 saat hatasız olarak

çalışabilmiştir.

Elektronik Kuşak• 1948 – Tranzistörün keşfi• 1952 – İlk genel amaçlı elektronik bilgisayar olan IBM

701’in çok sayıda üretimi.• 1957 Yüksek düzeyli FORTRAN (Formula Translator)

dilinin sunulması• 1960-70 Büyük boy bilgisayarların üretimi (IBM and

diğerleri : (Burroughs , UNIVAC, NCR, CDC, Honeywell, GE ve RCA)

• 1950 – 1990 Minibilgisayarları PDP ve VAX’ın DEC tarafından üretilmesi

• 1975 – Mikroişlemciler (Intel, Motorola, Texas,…)• 1981 – Bireysel bilgisayarlar (IBM PC ve Apple)• 1979 – Atanmış bilgisayarlar

Trends in Computers• Standalone computer• Service bureau• Green terminal ages• Cluster computers• Local area network• Client server • Internet, web base computer• Wireless networks• Cloud computing