Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 1

1Basics of Computer

KµêýUee ùcøkòKZû

(1.1) C_Kâc (Indtroduction)

@ûùc Gjò _ûVùe KµêýUe e ùcøkòK MV^ C_ùe GK ]ûeYû C_iÚû_^û Keòaû:

Kò_eò GK KµêýUe iòÁc aòbò^Ü @õg iõMVòZ ùjûA[û«ò Gaõ aòbò̂ Ü Kâòdû (operation)

iµû\^ Keò GK ^òŸðòÁ Kû~ðý (task) iµ^Ü Keò[û«òö

Zêùc flý Keò[ôa ù~ GK ̂ òŸðòÁ Kû~ðý iµû\^ _ûAñ KµêýUeKê ̂ òùŸðg (Instruction)

MêWÿòKê GK ^ò¡òðÁ Kâcùe ù~ûMûA \ò@û~ûA[ûGö

KµêUee C_û\û^ MêWÿòK \êAUò _âcêL bûMùe aòbq ~[û- jûWÿðùIßdûe (Hardware) Ii_ÖùIßdûe (Software). @ûùc Gjò _ûVùe jûWÿðùIßdûe ~[û:- KµêýUe ~ª Gaõ G[ôijòZiõ~êq ~ªûõg ù~_eòKò c ò̂Ue (Monitor) , ùaûZûc_…ò (Keyboard) , cûCiþ (Mouse)

AZýû\ò Gaõ i Ö̀ùIßdûe ~ûjûKò aòbò̂ Ü Kû~ðý iµû\^ Keòaû _ûAñ jûWÿðùIßdûeKê aýajûeKùe, Zûjû aòhdùe @ûùfûP^û Keòaûö

1.2 CùŸgý (Objectives)

Gjò aòhde @¤d^ _ùe Zêùc ilc ùjaö• KµêýUe iòÁcþe ùcøkòK iõMV^ aêSûAaû _ûAñö• aòbò^Ü _âKûee ^òùag (Input) I _âKûg (Output) ~ªKê aêSûAaû _ûAñö• i`ÖùùIßdûee iõmû ^òeì_Y I Gjûe ùgâYúaòbûM Keòaû _ûAñö• _¡Zò i Ö̀ùIßdûe (system software) I _âùdûMûcôK i Ö̀ùIßdûe (Application

software) c¤ùe _âùb\ \gðûAaû _ûAñö• KµêýUe bûhû (computer language) I Gjûe ùgâYú aòbûM a‰ð^û Keò_ûeòaû

Z[ý ^òùag Kòâdû2

Uò®Yú

_ûAñö1.3 KµêýUe K’Y?KµêýUe GK ~ª ~ûjûKò, Z[ýKê @[ðùaû]K iêP^ûùe eì_û«e Keò[ûGö Z[ý KòQòaòùjûA_ûùe, ù~_eòKò Zêùc _eúlûùe aòbò̂ Ü aòhdùe _ûC[ôaû cûKð ö Gjû c¤ ùMûUòGùgâYúe _òfûcû^ue ^ûc, adi, IR^, CyZû AZýû\ò ùjûA_ûùeöKµêýUe iµû\^ Keê[ôaû Kû~ðýKê ù^A c¤ Gjûe aýûLýû Keû~ûA_ûùeö KµêýUe^òcÜfòLôZ Kû~ðý KeòaûKê ic[ð jêG, ~[û :

(i) Z[ý (Data) MâjY Keòaû(ii) Z[ý cjRê\úKeY (store) Keòaû(iii) AzûcùZ Z[ýe _âKâòdûKeY (processing) Keòaû(iv) ù~_eò I ù~ùZùaùk @ûagýK MQòZ (Store)Z[ýe _ê̂ eê¡ûe (retrive)

Keòaû(v) aû‚ôZ i{úKeY ùe (format) Z[ýe cê\âY Keòaûö

KµêýUee cêLý MêY ùjfû @Zò P�k, iVòKþ, Kcð Z_ôe I \lZû ijKûùeKû~ðý Keòaû Gaõ Z[ýKê cjRê\þ eLôaûö1.3.1. KµêýUee iõMV^KµêýUee aäKþ PòZâ (Block diagram) 1.1 ùe \gðû~ûAQòö

PòZâ-1.1. : KµêýUe iõMV^e aäKþ PòZâ

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 3

@ûKûe I MV^ùe bò^ÜZû iù�ß _âùZýK KµêýUe _ûù�ûUò cêLý Kû~ðý (Operation)

iµû\^ Keò[ûG, ùiMêWÿòK ùjfû-

1) Gjû _âùag aòbûM (input) \ßûeû Z[ý (Data) I ^òùŸðg (instruction) MâjYKùeö

2) Gjû Z[ýKê cjRê\ (store) Kùeö3) Gjû aýajûeKûeúe @ûagýK cùZ Z[ýe _âKâòdûKeY (processing)Keò_ûùeö4) Gjû _âKûg (output) cû¤cùe _eòYûc (result) _â\û^ Kùe, Gaõ5) Gjû KµêýUe c¤ùe icÉ KâòdûKê ^òdªY Kùeö@ûùc ^òcÜùe _âùZýK Kâòdû aòhdùe @ûùfûP^û Keòaûö1) _âùag (Input) : Gjò _âKâòdûùe Z[ý I ù_âûMâûc (program) MêWÿòKê KµêýUe

iòÁc c¤Kê ù_âeY Keû~ûGö2) ò̂dªY aòbûM (control unit / CU) : ù~Cñ aòbûMe Z�ßûa]û^ùe, _âùag

(Input), _âKûg (Output),_âKâòdûKeY (processing)Gaõ cjRê\úKeY (storage)

Kû~ðý iµû\^ ùjûA[ûG ZûjûKê ^òdªY aòbûM Kêjû~ûGö Gjû Z[ý MâjY aûa¦e icd ^òeì_Y Keò[ûG I ùKCñVûùe Z[ý cjRê\ Keòa Zûjû c¤ iÚòeKeò[ûGö Gjû KµêýUe c¤ùe icÉ _âKâòdûKê ùiû_û^ bòòZòòùe iµì‰ð Keò[ûGö

3) iáZò aòbûM (Memory unit) : KµêýUeKê aýajûe Keò Z[ý I ^òùŸðgMêWÿòKêcjRê\þ Keû~ûGö

4) MYòZ ~êqò aòbûM (Arithmetic logic unit /ALU) : MYòZ ~êqò aòbûM (ALU)

\ßûeû iµû\^ Keû~ûC[ôaû cêLý KâòdûMêWÿòK ùjfû ù~ûM, aòùdûM, MêY^, bûM,~êqò (logic) Gaõ Zêk^û (comparision)

5) _âKûg (Output) : Gjò _âKâòdûùe @ûagýK iìP^û _ûAaû _ûAñ Z[ýeê ̀ kû`k_â\û^ Keû~ûGöKµêýUe iòÁce MYòZ ~êqò aòbûM (ALU) I ^òdªY aòbûM (CU) Kê iûcêjòK

bûùa ùK¦âòd _âKâòdûKeY aòbûM (central processing unit) Kêjû~ûGö Zêùc c¤ ùK¦âòd_âKâòdûKeY aòbûM (CPU) Kê ùKøYiò KµêýUee cÉòà ùaûfò Kjò_ûeö

_ûVýbêq _âgÜ (Intext questions)

1) KµêýUe \ßûeû iµû\òZ ùjC[ôaû _û�Uò cêLý Kâòdû K’Y?2) iõmû ̂ òeì_Y (Define) Ke MYòZ ~êqò aòbûM (ALU), ^òdªY aòbûM (CU), I

Z[ý ^òùag Kòâdû4

Uò®Yú

ùK¦âòd _âKâòdûKeY aòbûM (CPU).

3) iVòKþ C�e aûQ?(K) MYòZ (Arithmetic) I ù~øqòK (logic) Kû~ðý iµû\^ Keòaû KâòdûKê Kêjû~ûGö

(i) MYòZ ~êqò aòbûM (ALU) (ii) iõùgû]^ (editing)

(iii) cjRê\úKeY (storage) (iv) _âKûg (output)

(L) ALU I CU Kê iûcêjòK bûùa Kêjû~ûGö(i) RAM (ii) ROM

(iii) CPU (iv) ùKøYiòUò ̂ êùjñö(M) aýajûe ù~ûMý iìP^û _ûAaû _ûAñ Z[ýeê `kû`k _â\û^Kê Kêjû~ûGö

(i) _âKûg (output) (ii) _âùag (Input)

(iii) _âKâòdûKeY (processing) (iv) cjRê\úKeY (storage)

1.4. _ûeò_ûgßðòK ~ªûõg (Peripheral Devices)

_ûeò_ûgßðòK ~ªûõg MêWÿòK KµêýUe ajòðbûMùe iõ~êq ùjûA[ûGöGjò ~ªûõg MêWÿòK ^òŸðòÁ Kû~ðý iû]^ _ûAñ aýajéZ ùjûA[û«òö_ûeò_ûgßðòK ~ªûõg MêWÿòK ùjùf :1) _âùag ~ªûõgö2) _âKûg ~ªûõg3) @^ýû^ý _ûeò_ûgßðòK iaê

cûCi þMouse

c^òUeMoniter

WÿòÄ WÿâûAbþDisk drive

ùaûZûc _…òKey board

PòZâ-1.2 : KµêýUee aòbò^Ü _ûeò_ûgßðòK ~ªûõg

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 5

1.5. _âùag ~ªûõg (Input Devices)

_âùag ~ªûõg aýajûeKûeúVûeê Z[ý (Data) I ̂ òùŸðg (instruction) MâjY Keò[ûG,G[ô_ûAñ KµêýUe ijòZ iõ~êq ùjûA[ôaû aòbò^Ü _âùag ~ªûõge C\ûjeY ^òcÜùe_â\û^ KeûMfûö1) ùaûZûcþ _…ò (Keyboard)

2) cûCiþ (Mouse)

3) fûAUù_ þ̂ (Lightpen)

4) @_þUòKûfþ / Pê´Kúd Äû^e (scanner)

5) Ægð _e\û (Touch screen)

6) cûAùKâûù`û^þ Êe (voice) _âùag _ûAñ7) UâûKþ afþ (Track Ball)

1.5.1 ùaûZûc _…ò (Keyboard)

ùaûZûc _…ò (Keyboard) (PòZâ1.3ùe \gðû~ûA[ôaû) iû]ûeYbûùa aýajéZ ùjC[ôaû GK_âùag ~ªö @ù^K _âKûeeùaûZûc _…ò C_faþ] ùjC[ôùfc¤ @ÌùKùZK a òùb\KêQûWÿ òù\ùf ùicû^u c¤ùe@ù^K iû\égý ejò[ûGö iû]ûeY bûùa aýajéZ ùjC[ôaû ùaûZûc _…ò ùjCQòQWERTY - ùaûWÿðö iû]ûeYZü GK standardùaûZûc _…òùe 104Uò ùaûZûc (key)

ejò[ûGö Gjò ùaûZûc _…òùe Kiðe ^òdªYùe [ôaû ùaûZûc (Numeric key) MêWÿòK^òdêùceòKþ _ýûWÿþ (Numeric pad)ùe ijR aýajûe _ûAñ ù\ûjeû ~ûA[ûGö

1.5.2 cûCiþ (Mouse)

cûCiþ (Mouse) GK aò\êýZþ-~ûªòK (Electro-

mechanical), jÉ-]ûeY ~ª (PòZâ 1.4ùe\gðû~ûA[ôaû bkò)ö Gjû GK ^òùŸðgK(pointer) eìù_ aýajéZ jêGö Gjû ùKùZKKû~ðý iµû\^ Keò_ûùe ù~_eòKò ZûfòKûbêq

PòZâ.1.3 : ùaûZûcþ _…ò (Keyboard)

PòZâ 1.4 : cûCiþ

Z[ý ^òùag Kòâdû6

Uò®Yú

@ûù\gKê aûQòaû, PòZâ (icons) MêWÿòKe Pk^, IßòùŠûRþe @ûKûe _eòa�ð̂ Gaõ ù_âûMâûcþe@ûe¸ Keòaû I aòKÌ aûQòaû (choosing options)

iû]ûeY bûùa aýajéZ ùjC[ôaû cûCiþe @bý«eùe GK Pê´Kúd _âùf_~êq afþeaýajûe Keû~ûA[ûG, ~ûjûKò ùWÿÄU_þe icZk _éÂùe cûCiþe MZòaò]ôKê @ù^ßhYKeò[ûGö @ûRòKûfò MZòaò]ô @ù^ßhY Keòaûùe @_þUòKûfþ (optical) I ùfRe (Laser)

cûCiþ aýajûe ùjCQòö @]ê^û icÉ Ißò^þùWÿûRþ (windows) i´§úd _âùdûM MêWÿòKcûCiþùe Kûc Kfûbkò MVòZ ùjCQòö cûCiþe aýajûe cù^eLôaûKê KÁiû¤ ùjC[ôaû@ù^K, ùaûZûc (key) e GKZâ aýajûeKê ijRiû¤ “iõùKZ I ·_” (point and

click) Kâòdûùe _eòa�ð^ Keò[ûGö Z[û_ò, Gjû ùaûZûc _…ò (keyboard) iµ Ü̂ Keê[ôaûicÉ KâòdûKê aòiÚû_òZ Keò_ûùe ^ûjóö Gjû @ûù\g i´§úd KâòâdûMêWÿòK (command

based applications) e aòKÌ ùjûA_ûùeö

1.5.3 fûAUþ ù_^þ (Light pen)

Gjû GK ^òùag ~ª ~ûjû GK @ûùfûK-iõùa\^gúk (light-sensitive) @ù^ßhYKûeúeaýajûe Keò _â\gð^ _e\ûùe (display screen)

GK aÉê (object) Kê aûQò[ûG (select)ö fûAUþù_^þGK cûCiþ i\ég ùjûA[ûG (PòZâ 1.5 ùe\gðû~ûA[ôaû bkò) cûZâ fûAUþù_ þ̂ iûjû~ýùe Zêùc_â\gð^ _e\û (Display screen) ùe GK aÉê(objects) Kê iò]ûikL ^òùŸðgK (pointer) ù\LûAaûQò _ûeòaö

1.5.4 @_þUòKûfþ Äû^þe (Optical scanner)

Gjò ~ªMêWÿòK ÊdõKâòd (Automatic) Z[ý iõMâj _ûAñ aýajéZ ùjûA[ûGö Gjò _âKûee~ª cû^aúd Z[ý ^òùagKê iµì‰ð bûùa GWÿûA [ûGö C\ûjeYÊeì_, aûe ùKûWÿþeòWÿe (Bar-code Reader) _âKéZùe GK ÊZª ]eYe PòZâ ̂ òeúlK (Image scanner)

@ùUö PòZâ ̂ òeúlK (Image scanner) GK Q_ûPòZâ (Printed Image)Kê AùfùKÖû^òKi{úKeYùe (electronic format) _eòa�ð^ Keò KµêýUee iáZò ùKûh (Memory) ùeMzòZ (store) Kùe, Gaõ iVòKþ _âKûee i`ÖùIßdûe (Software) cû¤cùe MzòZ PòZâKê_ê^ü _eòa�ð^ Keò_ûùeö PòZâ ^òeúlK (scanner) e @^ý GK C\ûjeY ùjCQò

PòZâ-1.5 : fûAUþ ù_^þ(Light pen)

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 7

@_þUòKûf KýûeKþUe ùeKKþMÜòi^ (Optical character recognition) aû (OCR) ~ª(device) ~ûjûKò aýûuþ cû^uùe GK ùfLû aû Q_û `Ÿð (Printed page) e _âZòPòZâ(Scanned Image) Kê iõùgû]^ (Edit) C_ù~ûMú ùfLû (Text) ùe _eòa�ð^ Keòaû_ûAñ aýajéZ jêGö

PòZâ 1.6. : PòZâ ò̂eúlK (Scanner)

1.5.5 Ægð _e\û (Touch screen)

a�ðcû̂ @ûdZûKûe Ægð _â\gð̂ Gaõ ̂ ec C_KeY (pad) cû^ ùaûZûc _Uò (keyboard)

e aòKÌ eìù_ \éÁòKê @ûùiö GVûùe ̂ òùag (Input) KµêýUe _e\û cû¤cùe \ò@û~ûG,~ûjû ̂ òùagKê c ò̂Ue (Moniter) cû¤cùe MâjY Kùeö aýajûeKûeú _e\ûùe _â\gðòZùa÷\êýZòK ùaûZûc MêWÿòKê Ægð Kùe Kò́ û ùi fûAUþù_^ (light pen) Kê aýajûe Keò ÆgðKeò_ûùeö

PòZâ 1.7 : Ægð _e\û c ò̂Ue (Touch screen moniter)

Z[ý ^òùag Kòâdû8

Uò®Yú

1.5.6 iìlà gâûaK ~ª (Microphone)

iìlà gâûaK ~ª GK ^òùag ~ª ~ûjûKò ÊeKê ^òùag bûùa MâjY Keò[ûGö Êe@û\û^_â\û^ ùaûZûc _…ò cû¤cùe iìP^û _â\û^ Vûeê @]ôK ZîUò~êq @ùUö iû]ûeYZü\êA _âKûee iìlà gâûaK ~ª C_faþ] ùjûA[ûG (PòZâ 1.8 ùe _â\gðòZ)1. ùWÿÄU_þ iìlà gâûaK ~ª (Desktop microphone)

2. jûZ]eû iìlàgâûaK ~ª (Hand held micorphone)

PòZâ 1.8 : ùWÿÄU_þ iìlà gâûaK ~ª I jûZ]eû iìlà gâûaK ~ª

1.5.7. UâûKþ afþ (Track Ball)

UâûKþ afþ, GK ^òùŸðgK ~ª (pointing device) ~ûjûe _Qùe GK cûCiþ iõ~êqùjûA[ûGö(PòZâ 1.9ùe ù\LûMfû bkò)

^òùŸðgKUòKê MZògúk Keòaû _ûAñ afþUòKê aé¡ûwêkò iùcZ @^ý @ûwêkò cû^u \ßûeû aûjûZ _û_êfò cû¤cùe Zêùc NìeûA [û@ö ùi[ôùe GKeê Zòù^ûUò ùaûZûc ejò[ûG,~ûjûKê Zêùc cûCiþ ùaûZûc _eò aýajûe Keö

PòZâ 1.9 UâûKþafþ

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 9

cûCiþ aýajûe Vûeê UâûKþafþe aýajûe iêaò]ûR^K KûeY UâûKþafþ iÚòe @ùU, ùZYêGjû aýajûe _ûAñ @]ôK iÚû^ @ûagýK ùjûA ̂ [ûGö G[ôijòZ UâûKþafþKê ù~ùKøYiò_éÂùe eLû~ûA _ûùe ù~_eòKò Zêce ùKûk (lap) ùe c¤ö Gjò \êAUò KûeY _ûAñ UâûKþafþ ù_ûùUðafþ KµêýUe (portable computer) MêWÿòK _ûAñ GK ùfûK_òâd ̂ òùŸðgK ~ª@ùUö

1.6 ^òMðc ~ª (Output devices)

^òMðc ~ª (Output device) aýajûeKûeúKê _âKâòdû Z[ý Z[û iìP^û ù`eûA[ûGöiû]ûeY bûùa aýajéZ ùjC[ôaû ùKùZK ^òMðc~ª ùjfû-1) c ò̂Ue (Moniter)

2) cê\âY ~ª (Printer)

3) ù_äUe (Plotter)

4) ÆòKe (speaker)

1.6.1 c^òUe (Moniter)

icÉ ^òMðc ~ªcû^u c¤eê c^òUe (PòZâ 1.10ùe _â\gðòZ ùjfûbkò) ùaû]jêGiaêVûeê MêeêZß_ì‰ð ^òMðc ~ª KûeY ùfûKcûù^ Gjò ~ªUòKê @]ôK @ûMj_ì‰ð bûùaaýajûe Keò[û«òö KµêýUe iìP^û bòWÿòI @ûWÿ_Öe KûWÿð (Video Adapter Card) Gaõc^òUeþùe Plêg _â\gðòZ ùjûA[ûGö Plêg _â\gðòZ ùjaûKê [ôaû iìP^ûUò CPU ùe_âKâòdûKeY ùjfû _ùe GjûKê bòWÿòI @ûWÿ_þUeKê _Vû~ûA[ûGö ù~_eò ùKaêfþ ùiaû(cable service) cû¤cùe ùUfòbòR^ùe _â\gðòZ ùjaûKê [ôaû iìP^û _Vû~ûG VòKþùijò_eò bòWÿòI @ûWÿ_Öe aýajéZ iõùKZKê iìP^ûùe _eòYZ Keò[ûGö

iìlà KµêýUeùe aýajéZ ùjC[ôaû \êAUò ùcøkòK _âKûee c^òUe ùjfû1. CRT

2. LCD

PòZâ 1.10 CRT I LCD c ò̂Ueþ

Z[ý ^òùag Kòâdû10

Uò®Yú

Kýûù[ûWÿùe UòCaþ (cathode ray tube) CRT : CRT aû Kýûù[ûWÿùe UòCaþ c ò̂UeGK aòùgh c ò̂Ue ~ûjûKò Zêùc ùWÿÄU_þ KµêýUeùe ù\LôaûKê _ûAaö Gjû ù\LôaûKêùUfòbòR^ _e\û _eò Gaõ Gjû Zû’ _eò Kûc Kùeö Gjû GK aWÿ ̀ µû ̂ kú (Vaccum

tube) aýajûe Kùe, ~ûjûKê Kýûù[ûWÿùe UòCa (CRT) Kêjû~ûGöfòKêýWÿþ KâòÁûfþ _â\gð̂ (LCD) : Gjò _âKûee c ò̂Ue iaê ̀ äûUþ _ýù^f c ò̂Ue (Flat

panel monitor) eìù_ _eòPòZö @]ôKûõg Gjò _âKûeMêWÿòK fòKêýWÿþ KâòÁûf _â\gð̂ \ßûeû PòZâ_â\gð̂ Kùeö @]ê̂ û LCD c ò̂Ue @]ôK ùfûK_âòd @ùUöù~ùZùaùk ùfûKcûù^ c ò̂Uee aòbò̂ Ü \lZû aòhdùe K[û jê@«ò GK cêLý K[ûùjfû c ò̂Ueþe eòùRûfêýi^ (Resolution)ö iaê _âKûe cò̂ òUþeùe eòùRûfêýi^ (Resolution)

_âûd 800× 600 pixels @ùUö @]ôK \l c ò̂Ue MêWÿòKe Resolution 1024 ×

768 PixelsKò́ û 1280 ×1024 Pixels@ùUö ùZYê c ò̂Ue MêWÿòK Kcþ Resolution

Kò́ û @]ôK Resolutions ùe C_f²ö1.6.2 _âò�e (Printer)

KµêýUeùe \fòfþ (Document)Zò@ûeò ùjfû _ùe Gjûe cê\âY _ûAñ _òâ�eKê _Vû~ûA_ûùeöùKùZK _âò�ee aòùgh MêY ùjfû ù~_eòKò Kfeþ Kò́ û aWÿ _êÁû i{òKeYö ùKùZKajêkbûùa iû]ûeY aýajéZ _âò�e MêWÿòK ùjfû-1. ùfRe _âò�e (Laser printer)

2. AuþùRU _âò�e (Ink-jet printer)

3. WÿUþ cûUâòKè _âò�e (Dot-matrix printer)

4. fûA þ̂ _âò�e (Line printer)

ùfRe _âò�e (Laser Printer) :GK ùfRe _âò�eùe Cy MêYaZû ~êq cê\âYùjûA[ûG, ~ûjû iû]ûeYZü _êÉK _âKûi^ùlZâùe ù\Lû~ûGö Gjû @ZògúNâ Gaõ ò̂eaùjûA[ûGö @]ôK«ê ùfRe _âò�ee Kû~ðý ijRùjûA[ûG I Gjû ÊdõKâòd bûùa KûMR MâjYKeò[ûG Gaõ G[ôùe @ÆÁ aû aògévk @aiÚûeKûkò eòa^ _eò ùjûA ̂ [ûGö \éXMûcú ùfRe_âò�e 200 _éÂûe Kkû]kû Gaõ 100 _éÂûeewò̂ þ cê\âY GK cò̂ òUþùe Keò[ûGö

PòZâ 1.11 : ùfRe _âò<e

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 11

AuþùRU _âò�e (Ink-jet printer) :GK AuþùRUþ_âò�e G[ôùe [ôaû 64Uò lê\â Qò\â \ßûeû Kûkò Qò�^Keò KûMRùe PòZâ Zò@ûeò Keò[ûGö ~\òI Gjû\ßûeûZò@ûeò ùjC[ôaû PòZâ ùfRe _âò�e ̂ òMðc _eò ZúÐ^[ûG Z[û_ò AuþùRU _âò�e MêYa�û Cycû^e[ûGö

iû]ûeY WÿU cûUâòKè I ùfRe _âò�e c¤ùe AuþùRUþ_âò�eUò bf @ùUö ùfRe _âò�eþ _eò AuùRUþ_âò�eUò g±ejòZ Gaõ iêaò]ûR^K @ùU, Kò«ê GjûùiùZUû lò_â ^[ûGö

cêLýZü AuùRUþ _âò�eUò WÿUþ cûUâòKè _âò�e Vûeêaýdajêk Kò«ê Gjû ùfRe _âò�e Vûeê @]û cìfýeùjûA[ûGö

WÿUþcûUòâKè _âò�e (Dot matrix printer) : GKicdùe WÿUþ cûUâòKè _âò�e ajêZ ùfûK_âòd [ôfûöGjû GK aòaò] I Kcþ aýd~êq ò̂Mðc ~ªö WÿUcûUâòKè _òâ�eùe _âò� ùjWÿ (print head) Uò eòa^\ßûeû KûMRKê Ægð Keò[ûG Gaõ ùfLû (Kò´û PòZâ)WÿUþ MêWÿòKe icûjûeùe MVòZ ùjûA[ûG, ùZYê Gjûe^ûc WÿUcûUòâKè _âò�eö Gjûe MZò KýûeKUe _eùiùKŠùe (CPS) c_û~ûA[ûGö ~\òI Gjû Kcþaýd~êq Kò«ê Gjû g± _â\û^Kûeò ]úcû I KcþMêYa�û ~êq cê\âY ù\A[ûGö

fûA þ̂ _âò�e (Line printer)

iû]ûeYZü ùfLû~êq Z[ý _âKâòdûKeYe aòaéZò(report) Zò@ûeò Keòaû _ûAñ fûA þ̂ _âò�eUò aWÿKµêýUe ijòZ aýajûe Keû~ûA[ûGö fûA þ̂ _âò�eMêWÿòK Cy MZò~êq _âò�e ~ûjûe MZò 100 eê3800 ]ûWÿò cò̂ òUþ _âZò ùjûA[ûGö @ZòZùe fûA þ̂

PòZâ: 1.12: AuùRUþ _âò�e

PòZâ-1.13 : WÿU cûUâòKè _âò�e

PòZâ 1.14 Line printer.

Z[ý ^òùag Kòâdû12

Uò®Yú

_âò�ee cê\âY MêYaZû Cycû^e ^[ôfûö _â~êqò aò\ýûe C Ü̂Zòùe fûA þ̂ _âò�ee cê\âYMêYaZû aXÿòQòö GMêWÿòKe cìfý fl fl Uuû _eòie (range) ùe @ûùiö

1.6.3 _äUe (Plotter)

_äUe GK aògòÁ _âKûee ̂ òMðc ~ª ~ûjûKò GK bò̂ Ü _¡Zòùe KûMR C_ùe PòZâ Zò@ûeòKeò[ûGö _äUe MêWÿòK aWÿ ùeLûPòZâ Kò´û PòZâ @u^ Keòaû _ûAñ MVòZ ùjûA[ûGù~_eòKò ùKûVûaûWÿò ̂ òcðûYe ̂ Kþiû Kò́ û ~ªûi MêWÿòKe _âZò PòZâ (Blu print)ö iû]ûeYZ_âò�e aýajéZ ù_ûUð (port) Kê _äUe iõù~ûM Keû~ûA_ûùeöP_û [ûK (clip rack) ùe GK ]ûWÿòùe [ôaû aòbò̂ Ü eue Kfc MêWÿòK Gaõ GK eaUòKþ@ûcð (robotic arm) _äUe e GK @õg @ùUö ̂ òùŸðg ~ûjû KµêýUe Vûeê ù_äûUe MâjYKeò[ûG, ùiMêWÿòK ew Gaõ ]ûWÿò _ûAñ @ûe¸ Gaõ ùgh iÚû^ûu (coordnate) Kê ù^AMVòZö Gjò iìP^û ijòZ _äUeUò iVòKþ ù_ þ̂UòKê @ûcð (arm) eê ù^A[ûG, GjûKê @ûe¸@le iÚû^ùe KûMR ijòZ ù_ þ̂Kê fMûA ùgh iÚû^ûu _~ðý« @u^ Keò[ûGö _äUeùQûU ùQûU iò]ûMûeKê GK Kâcùe ù\A aKâùeLû Zò@ûeò Keò[ûGö_äUe MêWÿòKe aýajûeKê ù^A \êAUò MV^e @ûiò[ûG :-1. ä̀ûU ùaWÿþ (Flat Bed) :- ùUaêfþ C_eùe ejò _ûeê[ôaû ùQûU @ûKûee _äUe,

ù~Cñ[ôùe KûMR @ûKûe iúcòZ [ûGö2. Wÿâc (Drum) :- Gjò _äUe MêWÿòK aWÿ @ûKûee @ùU I @iúcòZ f´e KûMR ùeûfþ

(roll) aýajûe Keò[ûGö

PòZâ 1.15 : _äûU ùaWÿþ Gaõ Wÿâc _äUe1.6.4 ÆòKe (Speaker)

ÆòKe (PòZâ 1.1.6ùe _â\gðòZ _eò) MêWÿòK @^ý _âKûee ̂ òMðc ~ª @U«òö ù~CñMêWÿòKZêccû^uê Êe, aû\ý Gaõ ùfûKcû^u ijòZ K[ûe @û\û^ _â\û^ gêYûA [ûGö

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 13

PòZâ- 1-16 speaker aÉê̂ òÂ _âgÜ (Intext question)

4. ò̂cÜfòLôZ MêWÿòK VòKþ Kò́ û bêfþ ùfLö(K) cûCiþ GK ò̂Mðc ~ª @ùUö(L) OCR e _êeû^ûc @_UòKûfþ Kù�� eòWÿe (Optical Content Reader)

(M) LCD c ò̂Ue ù^ûUaêKþ (Note book) KµêýUeùe aýajéZ ùjûA[ûGö(N) WÿUþ cûUòâKè _òâ�ee MZò KýûeKþUe _âZò ùiùKŠ (character per second) ùe

c_û~ûGö(O) _äUe MêWÿòK Cy MêYaZû~êq @u^ Gaõ PòZâ MV^ Keò[ûG, ù~_eòKò ùKûVûaûWÿò

ò̂cðûYe ^Kþiû Kò́ û ~ªûõg MêWÿòKe _âZò PòZâö

1.7. i Ö̀ùIßdûe (Software)

Zêùc @aMZ ù~ KµêýUe ̂ òùR ùKøYiò Kû~ðý Keò ̂ [ûGö Gjû KµêýUe aýajûeKûeúù~ Kò KµêýUeKê ̂ òùŸðg Kùe K’Y Keòa, ùKcòZò Keòa Gaõ ùKCñ icdùe KeòaöZêcKê GK Kû~ðý iû]^ Keòaû _ûAñ ùKùZMêWÿòG ò̂ùŸðg GK ò̂ŸòðÁ Kâcùe KµêýUeKêù\aûKê jêGö Gjò ̂ òùŸðg MêWÿòKê ù_ûMâûcþiþ (programs) Kêjû~ûGö i Ö̀ùIßdûe ùKùZMêWÿòGù_âûMâûciþ Kê aêSûA [ûG, ~ûjû ̂ òŸðòÁ Kû~ðýMêWÿòKê ̂ òŸòðÁ Kâcùe ~ªûõg (Hardware) \ßûeûKeû~ûA[ûGö i Ö̀ùIßdûe cêLýZü ̂ òcÜfòLôZ aòbûM Gaõ C_aòbûMùe aòbq Keû~ûAQòI PòZâ 1.17ùe \gðòZ @Qòö

i ` ÖùIßdûe

i òÁcþ i ` ÖùIßdûeþ @û_æòùKi ^þ i ` ÖùIßdûeþ

@_ùeUòõ i òÁcþ dêUòf òUò ùRù̂ eûf ûARþW_ýûùKùRi þ

KÁcûARþW_ýûùKùRi þ

PòZâ 1.17 : i`ÖùIßdûee aòbûMúKeYö

Z[ý ^òùag Kòâdû14

Uò®Yú

1.7.1. System Software (iòÁc i`ÖùIßdûe)ù~ùZùaùk Zêùc KµêýUeKê @ þ̂ Ke, ROM ùe MzòZ ù_âûMâûc iaê Kû~ðý Kùe ~òGKò,Zêc KµêýUee aòbò̂ Ü @õgKê Kû~ðýlc KeûG Gaõ ZêcKê Gjû ijòZ Kû~ðý Keòaû _ûAñilc Kùeö Gjò ù_ûMâûcMêWÿòKê iòÁc i`ÖùIßdûe Kêjû~ûA _ûùeöiòÁc i Ö̀ùIßdûe MêWÿòK ùKùZMêWÿòG ù_âûMâûce Mêz @ùU, ~ûjû KµêýUeKê PkûA [ûG,KµêýUe aòbò̂ Ü Kû~ðýKê ̂ òdªY Kùe Gaõ KµêýUe iµ\e _eò·k^û Kùeö @_ùeUòwþiòÁc (operating system) Gjò aòbûMbêq @ùUö@_ùeUòõ iòÁcþ GK iòÁcþ i Ö̀ùIßdûe @ùU ~ûjû KµêýUe I aýajûeKûeú c¤ùeiµKð iÚû_^ KeûA[ûG, Hardware device, disk drive, ùaZûc_…ò, c ò̂Ue AZýû\òKê_eò·k^û Kùe, disk file system MêWÿòKe _eò·k^û ceûcZò Kùe, Gaõ _âùdûMûcôKù_âûMâûcKê iûjû~ý Kùeö ùKùZK ùfûK_âòd @_ùeUòõiòÁcþ MêWÿòK ùjfû UNIX ,Ißò̂ þùWÿûRþ (windows) Gaõ Linux ö~\òI @_ùeUòõ iòÁcþ aýajûe Keò @ûagýKZûKê ù^A icÉ ùa÷gòÁ (feature) ù~ûMûA[ûG,Z[û_ò KµêýUee ceûcZò I aýajûe _ûAñ ùijò ùa÷gòÁ MêWÿòKê G_~ðý« icÉu @ûgûKê_ìeY Keò _ûeò̂ ûjóö Gjû @^ý GK _âKûee iòÁcþ i Ö̀ùIßdûeKê ù^A[ûG ZûjûKê Kj«òutilitiesö GMêWÿòK ù_âûMâûc @U«ò ~ûjû os e Kû~ðý Gaõ aýajûeKûeúe @agýKZû c¤ùe[ôaû `ûuKê _ìeY Keò[ûGö dêUòfòUò ù_âûMâûc iaê GK ajêcêLú aòbûM i Ö̀ùIßdûe,ù~_eòKò Kùµâi (ZIP), @ þ̂ Kùµâi (Unzip), ̂ [ô i Ö̀ùIßdûe, anti virush i Ö̀ùIßdûe,bûM Gaõ ùRûWÿû ^[ô i Ö̀ùIßdûe AZýû\òö1.7.2. _âùdûMûcôK i Ö̀ùIße (Application software)

_âùdûMûcôK i Ö̀ùIße ùKùZMêWÿòG ù_âûMâûc @ùU, ~ûjûKò GK ò̂ŸðòÁ Kû~ðý iû]^ _ûAñùfLû~ûûA[ûGö C\ûjeYÊeì_ _ûVûMûe _eò·k û̂ _ûAñ _âùdûMûcôK package (Library

Information system) Gjû _ûVûMûee iìP^ûKê _eò·k^û Keò[ûGö ù~_eòKò - _êÉKeicÉ aòaeYú eLôaû, Account holder e aòaeYú, _êÉK ù\aûe aòaeYú, _êÉKù`eÉ aòaeYú AZýû\ò Student’s information system@^ý GK _âùdûMûcôK package

@ùU ~ûjû QûZâe icÉ aòaeYúKê _eò·k^û Keò[ûG, ~[û- QûZâe KâcòK iõLýû ^ûc,_òZûu ̂ ûc, VòKYû, ùgâYú, ùgâYú Kl, _eòlû ̀ kû̀ ke _âKâòdûKeY AZýû\òö _âùdûMûcôKi Ö̀ùIßdûeKê \êA bûMùe aòbq Keû~ûAQò :-

(K) ùRù^eûfûARWÿ _ýûùKRþ (Generalized package)

(L) KÁcûARþWÿ _ýûùKRþ (customized package)

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 15

iû]ûeY _ýûùKRþ (Generalized packages)

Gjò i Ö̀ùIßdûe MêWÿòK aýajûe Kûeò ijRùe aýajûe Keò_ûeòaû _eò ùfLû~ûA[ûG,ù~_eòKò ̂ [ô Zò@ûeò Keòaû, PòZâ @u^ WÿûUûùaiþ Z[ý aû iìP^ûe _eò·k^û, C_iÚû_^û(Presentation) Zò@ûeò Keòaû, ùLk ùLkòaû AZýû\òö

Gjû GK ù_ûMâûc Mêz ~ûjû ò̂ŸðòÁ iciýû icû]û^ _ûAñ ùKùZK iû]ûeY CùŸgý~êqUêfþ MêWÿòKê (Tool) ù~ûMûA[ûGö ùKùZK iû]ûeY _ýûùKRþ ̂ òcÜùe \ò@ûMfû :-• Word processing software (WÿKêýùc� Zò@ûeò Keòaû _ûAñ) Word

perfect, Ms-word, open office-org writer.

• Spreadsheets (Z[ý aòùgæhY) Lotus smart suites, Ms-Excel, openoffice

org calc, Apple numbers.

• Presentations : presentation graphics, Ms-power points, open office-org

impress.

• Data base management system: Ms-Access, open office org, BBSR,

MS-SQL server, ORACLE

• Graphics Tools: paint shop pro, Adobe photoshop

Customized packages

Gjò _âùdûMûcôK MêWÿòK GK iõMV^ aû gòlû @ ê̂Âû^ ̂ òŸðòÁ @ûagýKZû _ìeY _ûAñ Zò@ûeòKeû~ûA[ûG (Kò́ û C Ü̂Zò ùjûA[ûG)ö C\ûjeYÊeì_: QûZâ iìP^û iaòùgh, ùaZ^_ýûùKRþ, A þ̂ùb þ̂ùUûeò Kù�âûf AZýû\òöGjò _ýûùKRþ iaê CyÉe KµêýUe bûhûùe Zò@ûeò ùjûA[ûGö

1.8. KµêýUe bûhû (computer language)

bûhû MêWÿòK iµKð iÚû_^e cû¤c @ùUö ÊûbûaòK bûùa ùfûKcûù^ bûhû \ßûeû GK I@^ý ijòZ ù~ûMûù~ûM Keò[û«òö ùijò_eò bûùa KµêýUe \ßûeû iµKð GK bûhû \ßûeûùjA[ûGö Gjò bûhû \êùjñ ~ªûõg I aýajûeKûeú aêSò[û«òö VòKþ ù~_eò _âùZýK bûhû~[û English, Hindi e aýûKeY ̂ òdc @Qò, ùijò_eò _âùZýK KµêýUe bûhûe ̂ òdc @Qò~ûjû ùijò bûhûe syntax eìù_ _eòPòZö aýajûeKûeú ùijò iò̂ þUýûKè (syntax) \ßûeû_âZòa§ ùjûA KcêýUe ijòZ iµKð iÚû_^ Kùeö

Z[ý ^òùag Kòâdû16

Uò®Yú

KµêýUe bûhû iû]ûeY \êA _âKûe1. Low level language ( ò̂cÜ Éee bûhû)Low level e @[ð ùjCQò ùciò̂ e ̂ òKUZe bûhû ~ûjûKê ùciò̂ þ aêSò_ûùeöò̂cÜÉee bûhû MêWÿòK ùjfû :-

(K) ùciò̂ þ bûhû : (Machine language)

Gjò bûhûKê (0 Gaõ 1 e icûjûe ~ûjûKê Binary iõLýû Kêjû~ûG) KµêýUe iò]ûikLaêSò[ûGö Gjû ùciò̂ þ ̂ òbðegúk @ùUö Gjû gòLôaû KÁiû¤ Gaõ ù_ûMâûc ùfLôaû GjûVûeê @]ôK KÁ Ke @ùUö(L) Assembly language (@ûùi ä́ò bûhû aû iûõùKZòK bûhû)Gjû GK bûhû ù~Cñ[ôùe 0 I 1 MêWÿòKe ùciò̂ þ ùKûWÿþ iò´fòKþ ùKûWÿþ Kê _eòa�ð̂ùjûA[ûG (mnemonics Kêjû~ûG) ~ûjû aêSòaû gqò Kê aXÿûA [ûGö Gjû ù_âMâûc MV^ùg÷kúKê aXÿûAaûe _â[c ùiû_û^ @ùUöAssembly level ù_âûMâûc, ùciò̂ þ ùfùaf ù_âûMâûc Vûeê iek Gaõ Kcþ icd ù^A[ûGöbêfþ Kê VòKþ Keòaû ùlZâùe Assembly language program ùciò̂ þ language program

Vûeê ijR, ùjûA[ûGö Gjû c¤ ùciò̂ þ ò̂bðegúk @ùUöù~Cñ ùciò̂ þùe ù_âûMâûc e þ̂ Keòa Zûjûe mû^ ù_âûMâûcee ̂ ò½òZ [ôaû \eKûeö2. High level language (Cy Éee bûhû)

Zêùc RûYòQ ù~ ̂ òcÜ Éee bûhû machine ̂ òbðegúk @ùU I Gjû jûWÿþùIßdûeeaòÉéZ mû^ @ûagýK ejò[ûGö aýajûeKûeúe iúcûa¡Zû jUûAaû _ûAñ CyÉe bûhûaòKgòZ ùjûA@Qò ~ûjû iû]ûeY AõeûRú bûhûùe Keû~ûA[ûG û ~ûjû\ßûeû aêSòaû Gaõiciýû icû]û^ Keòaû iek ùjûA[ûG û CyÉe bûhûMêWÿòK KµêýUe ò̂bðegúk ^[ûGGaõ ù_âûMâûc iµì‰ð ijR Gaõ iû]ûeY ùjûA[ûGöaòbò̂ Ü _âKûee CyÉe bûhû ò̂cÜùe \ò@û~ûAQò :-• BASIC (Beginners All purpose Symbolic Instruction Code):Gjû ajêkbûùa

aýajéZ Gaõ ijRùe gòlû Keòaû CùŸgýe bûhûö aòMZ \ò̂ MêWÿòKùe GjûcêLýZü Microcomputer ùe aýajéZ ùjC[ôfûö

• COBOL (Common Business Oriented Language); Gjû GK cû^~êq(standardized) bûhû aýaiûdòK _âùdûM _ûAñ aýajéZ ùjûA[ûGö

• FORTRAN (Formula Translation); MûYòZòK Gaõ ùa÷mû̂ òK iciýûe icû]û^

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 17

_ûAñ aòKgòZ ùjûA@Qòö ùa÷mû ò̂K cû^u c¤ùe Gjû GK @]ôK ùfûK_âòd bûhû@ùUö

• C - icÉ CùŸgý _ûAñ aýajéZ ùjC[ôaû GK structured programming bûhûù~_eòKò ùa÷mû ò̂K _âùdûM, aýaiûdòK _âùdûM, KµêUe ùLk Zò@ûeò AZýû\òö

• C++ - iû]ûeY aýajûe _ûAñ aýajéZ ùfûK_âòd object oriented programming

language.

1.9. Compiler and Assembler (KµûAfeþ I @ûùi ä́e)

Zêùc RûYòQ ù~ CyZe bûhû machine ò̂bðegúk ̂ êùjñ Gaõ assemblybûhû machine

ò̂bðe~êq @ùUö Z[û_ò ̂ òùŸðg MêWÿòK _ûAñ aýajéZ mnemonics iò]ûikL bûùa ùciò̂ þaêSò̂ [ûGö ùZYê Gjò \êAUò bûhûe ̂ òùŸðg MêWÿòKê ùciò̂ þKê aêSûAaû _ûAñ compiler GaõAssembler aýajûe Keû~ûG, ~ûjû ò̂ùŸðg MêWÿòKê ùciò þ̂ bûhûKê eì_û«e Keò[ûGöi Ö̀ùIßdûe (ù_âûMâûcMêWÿòKe icûjûe) ~ûjû CyÉe bûhûùe ùfLûùjûA[ôaû ù_âûMâûcMêWÿòKê _ùXÿ Gaõ GjûKê ùciò̂ þ bûhûKê eì_û«e Keò[ûG ZûjûKê complier (Kcþ_ûAfe)Kêjû~ûGö

CyÉe bûhûùe ùfLû[ôaû ù_âûMâûcKê source program (cìk ù_âûMâûc) Gaõ compiller

\ßûeû eì_û«e _ùe aûjûeò[ôaû ù_âûMâûcKê object program (@aùRKÖ ù_âûMâûc) Kêjû~ûGö

Source Program(Higher Level Language) Compiler Object Program

(Machine Language)

PòZâ 1.18 : Compiler

i Ö̀ùIßdûe (ù_âûMâûc MêWÿòKe icûjûe) ~ûjû Assemblybûhûùe ù\LûùjûA[ôaû ù_âûMâûcMêWÿòKê_ùXÿ Gaõ GjûKê ùciò̂ þ bûhûKê eì_û«e Keò[ûG ZûjûKê Assembler Kêjû~ûGö

Source Program(Assembling Language)

Assembler Object Program(Machine Language)

PòZâ 1.19 : Assembler

Z[ý ^òùag Kòâdû18

Uò®Yú

_ûVýbêq _âgÜ (Intext question)

5. ò̂cÜfòLôZ _âgÜMêWÿòK VòKþ aû bìfþ ùfLö(K) Operating system (OS) GK _âùdûMûcôK i Ö̀ùIßdûe @ùUö(L) ò̂cÜÉee bûhû Vûeê CyÉe bûhûMêWÿòK ù_âûMâûc KeòaûKê ijR ùjûA[ûGö(M) KµêýUe bûhû FORTRAN ùa÷mû ò̂K Gaõ MûYòZòK iciý icû]û^ KeòaûKêaýajéZö(N) C (iò) GK Object oriented programming bûhûö(O) Compiler CyÉe bûhûMêWÿòKê ùciò̂ þ bûhûKê eì_û«e Keò[ûGö

1.10 Zêùc K’Y gòlû Kf?KµêýUe ùKak aûjòK ~ªûõg ù~_eò Kò ùaûZûc _Uò, cûCi, c ò̂Ue speaker ijòZ@û\û^ _â\û^ KeòaûKê aýajéZö Gjò _ûVùe @ûùc KµêýUe iòÁcþ e cêLý aûjòK ~ªûõgMêWÿòKê aòÉéZ @ûùfûP^û Keò@Qêö Zêùc gòlû Keò@Q ù~ i Ö̀ùIßdûe iûjû~ý aò̂ û jûWÿðùIßdûeò̂ùR KòQò Keò ^[ûGö ùZYê @ûùc i Ö̀ùIßdûe, Gjûe _âKûe Gaõ i Ö̀ùIßdûe Zò@ûeò

KeòaûKê aýajéZ KµêýUe bûhû C_ùe aòÉéZ @ûùfûP^û Keò@Qêö

1.11. ùghbûM _âgÜ (Terminal quiestions)

1. KµêýUe KûjûKê Kêj«ò? ùeLûPòZâ (Black diagram) @u^ Keò KµêýUe iòÁcþeùcøkòK MV^ Gaõ aòbò̂ Ü @õge Kû~ðý a‰ð̂ û Keö

2. ò̂ùag ~ª K’Y? aòbò̂ Ü cìLý ò̂ùag ~ªûõg MêWÿòKê aòÉéZ bûùa a‰ð̂ û Keö3. \êAUò _âKûe c ò̂Ue CRT Gaõ LCD Kê @ûùfûP^û Keö4. i Ö̀ùIßdûe K’Y? PòZâ iûjû~ýùe aòbò̂ Ü _âKûee i Ö̀ùIßdûe MêWÿòKê @ûùfûP^ûKeö5. iòÁc Gaõ _âùdûMûcôK i Ö̀ùIßdûe c¤ùe _âùb\ \gðû@ö6. iõùl_ùe Uò__þYú ùfLö

(K) ùfRe _âò�eö(L) CyÉe bûhûö

Uò®Yú

Z[ý ^òùag Kòâdû 19

(M) Compiler

(N) _äUe7. KµêýUe bûhû Gaõ Gjûe aòbûMúKeY C_ùe Uò_þ_Yú ùfLö

1.12 _ûVýbêq _âgÜe Feedback

1. 5Uò ùcøkòK Kû~ðý ~ûjû KµêýUe Keò[ûG, ùiMêWÿòK ùjfû ò̂ùag, cjRê\,_âKâòdûKeY, ò̂MðZ Gaõ ò̂dªYö

2. ALU : Arithmetic Logic Unit

CU: Control Unit

CPU: Central Processing Unit

3. (K) i (L) iii (M) i

4. (K) bêfþ (L) bêfþ (M) VòKþ (N) VòKþ (O)VòKþ5. (K) bêfþ (L) VòKþ (M) VòKþ (N) bêfþ (O)VòKþ