Bilişim Teknolojilerinin Eğitime Kaynaştırılması:

Önem, Engeller ve Ülkemizde Gerçekleştirilen Projeler

Barış SEZER

Aralık, 2011

Sunu İçeriği

•Giriş

•Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Ortamlarına Kaynaştırılması

•Türkiye’de Bilişim Teknolojileri Kullanımına İlişkin Yürütülen İlk Çalışmalar

•Sonuç

Giriş

Neden Eğitimde Teknolojiden Yararlanalım?

Öğrenci sayısının hızla çoğalması,

Öğretmen sayısındaki yetersizlik,

Bilgi miktarının sürekli artması,

Bireysel farklılıkların öneminin artması,

Teknolojinin yaşamın her alanında karşımıza çıkması gibi nedenler…..

..Peki Ülkemizdeki Genel Durum Nasıl?

Birçok araştırma eğitim ortamlarında teknolojiden yeterince yararlanılmadığını göstermektedir. Bu durumun gerekçeleri ise (MEB,2004; Akbaba-Altun, 2006);

•Yetersiz hizmet-içi eğitim,

•Donanımsal eksiklikler,

•İnternet hızının yavaş olması,

•Teknolojik kaynakların yabancı dilde hazırlanmış olması

•Alt yapı sorunları,

•BT sınıflarının uygun olmaması,

•Öğretim programı içeriğinin gereksinimlere göre hazırlanmamış olması.

..Kearsley ve Lynch’e göre ise, eğitim ortamlarında teknoloji kullanımı sürecinde belirlenen sorunlardan bazıları şöyledir;

•Teknolojinin etkili biçimde nasıl kullanılacağı konusundaki bilgisizlik,

•Teknolojiyi kullanmak için yeterli zaman ya da kaynağın olmaması,

•Eğitim ortamından kaynaklanan sınırlı kullanım,

•Teknolojinin belirlenen amaçlar dışında kullanılması,

•Öğretmenlerin ve yöneticilerin teknolojiye karşı olumsuz tutumlara sahip olmaları.

..Bilişim Teknolojileri, öğrencilerin verilerle etkileşimde bulunmalarına, işbirliği içerisinde bilgi üretmelerine ve iletişim kurmalarına olanak sağlamaktadır.

Eğitim ortamlarında teknolojik kaynakların yaygınlaşması önemlidir. Ancak, eğitim kurumlarının başarılı teknoloji çıktılarına ulaşabilmeleri; bu kaynakların eşit erişime olanak sağlayacak biçimde konumlandırılması, teknik destek sağlanması, teknolojik hedef belirlenmesi, öğretmenlerin ve yöneticilerin yeni rollerine uyum sağlamaları, meslekî gelişim için olanak sağlanması, farklı düzeyde teknoloji yeterliğine sahip öğretmenlere destek olunması ve bütçeden teknolojiye ilişkin gereken payın ayrılması koşullarına bağlı görülmektedir (Anderson ve Dexter, 2005; MEB, 2001,2003)

Bilişim Teknolojilerinin Eğitim Ortamlarına Kaynaştırılması

Alanyazın incelendiğinde pek çok araştırmada okulların yeterli ölçüde teknolojik donanıma sahip

olmalarına rağmen, eğitim çıktılarında ve teknolojiye bağlı değişimler konusunda başarısız

oldukları belirlenmiştir. Bu durumun sebeplerinden belki de en önemlisi; okul yöneticilerinin teknoloji

liderliği yetersizlikleridir.

..

Macaulay (2009), teknoloji lideri olarak okul yöneticilerini; 'bilişim teknolojilerinin eğitim ortamlarında etkili bir biçimde kullanılmasını

sağlamaları bakımından denetim yapan, teknoloji kullanımını destekleyen ya da engelleyen kişiler'

olarak tanımlamıştır. Ayrıca araştırmasında, teknoloji uygulamalarının başarılı olduğu

okullardaki yöneticilerin bilgili ve destekleyici yöneticiler olduğunu belirlemiştir

..

2003'te Flanagan ve Jacobsen, teknolojinin eğitime kaynaştırılması sürecinde ortaya çıkabilecek temel

engelleri şöyle açıklamışlardır:

..

Pedagojik engeller: Bilişim teknolojileri ile donatılan okullarda, öğretmen ve yöneticilerin

teknolojik yeterliklere sahip olmaları gerekmektedir. Okul yöneticileri, bu süreçte öğretmenlerin karşılaştığı sorunlara çözüm

önerileri getirebilmelidirler.

..

Eşit erişime ilişkin engeller: Pek çok okulda, öğrenciler sosyo-ekonomik durum, akademik başarı ve cinsiyet gibi değişkenler bakımından

teknolojik kaynaklara eşit bir biçimde erişememektedir. Okul ortamında teknolojik

kaynaklara erişimde oluşabilecek erişim engelleri ortadan kaldırılmalıdır.

..

Yetersiz meslekî gelişim: Teknolojinin eğitime kaynaştırılması sürecinin başarısı, öğretmenlerin meslekî gelişim fırsatlarından yararlanması ile yakından ilişkilidir. Bu süreçte, öğretmenlerin gereksinimlerine yanıt verecek meslekî gelişim

fırsatları sağlanmalıdır.

..

Liderlik eksikliği: Çoğu okul yöneticisi teknoloji liderliği rolüne uygun biçimde yetiştirilmemiştir. Buna bağlı olarak da okul yöneticileri, teknolojik kaynakları iyi bir biçimde

yönetememektedir. Teknolojiyi kaynaştırma sürecinde okul yöneticilerinden beklenen görevler, yalnızca

teknolojik kaynakları satın alma, laboratuar düzenleme ve internet erişimini sağlama değil, örgütsel ve kültürel

değişimlere liderlik yapma, model olma, cesaret verme ve destek olmaları yönündedir.

Türkiye’de Bilişim Teknolojileri Kullanımına İlişkin Yürütülen İlk

Çalışmalar

Türkiye’de eğitimde teknolojinin kullanımıyla ilgili tartışmalar 1970’li yıllarda başlamıştır. Bu yıllarda MEB tarafından, okulların teknolojik kaynak eksikliklerine yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Öte yandan, 1989 yılında eğitim niteliğinin yükseltilmesini sağlamak amacıyla hazırlanan Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı ve 1996 yılında hazırlanan Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kapsamında, bilim ve teknolojideki gelişmeler ışığında öğretim programlarının güncellenmesi gerekliliği belirtilmiştir.

..

MEB tarafından “bilişim çağını yakalamak, bilgi ve teknoloji toplumu olmak için evrensel düşünen ve ulusal düşünen insanı yetiştirmek, insanımızın ve toplumumuzun rekabet gücünü sürekli artırmak için eğitim sistemimizin her kademesini teknolojiyle donatmak” biçiminde belirlenen hedef doğrultusunda birçok proje uygulamaya konulmuştur. Bu araştırmada teknoloji kullanımına ilişkin geliştirilen bu ilk projelerden bazılarına yer verilmiştir.

..

Bilgisayar Deneme Okulu (BDO) ve

Bilgisayar Laboratuar Okulu (BLO) Projeleri

..

Müfredat Laboratuar Okulları (MLO) Projesi

..

World Links Projesi

..

Okullara İnternet Projesi (ADSL)

..

Temel Eğitim Projesi

..

Bu ilk çalışmalar haricinde son yıllarda geliştirilen birçok proje bulunmaktadır. Bunlardan belki de en

önemlisi Fatih (Fırsatları Artırma Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Projesidir.

..

Eğitim ortamlarına bilişim teknolojilerinin etkili bir biçimde kaynaştırılması, okulların yeterli

ölçüde teknolojik donanım olanağına sahip olması koşuluna bağlı olduğu gibi, öğretmen ve

yöneticilerin bu kaynakları etkili biçimde nasıl kullanacaklarını bilmeleriyle ve okul

yöneticilerinin üzerlerine düşen görevleri yerine getirmeleriyle de yakından ilgilidir.

Sonuç

Ülkemizde son yıllarda eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin ciddi yatırımlar yapılmaktadır. Ancak, teknolojinin etkin biçimde kullanımı ve teknoloji kaynaştırma sürecinin başarılı olabilmesinde teknolojik donanım tek başına yeterli olmamaktadır. Önemli olan bu kaynakları etkili biçimde yönetebilmek ve kullanabilmektir. Bu amaçla nitelikli, öğretmen ve yöneticilerin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanacak olan hizmet-içi eğitimler düzenlenmesi, teknoloji kullanımının izlenmesi, her öğrenci ve öğretmenin teknolojik kaynaklara eşit erişiminin sağlanması ve üst yönetimlerce teknoloji konusunda tedbirler alınması gerekmektedir.

TEŞEKKÜRLER…