Bai Giang Tri Tuen Han Tao

download Bai Giang Tri Tuen Han Tao

of 113

Transcript of Bai Giang Tri Tuen Han Tao

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    1/113

    TS. Nguyn nh ThunKhoa Cng nghThng tin

    i hc Nha TrangEmail: [email protected]

    TR TUNHN TO

    Artificial Intelligence

    Nha Trang 8-2007

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    2/113

    Slide 2

    Noi dung mon hoc

    Chng 1: Gii thiu

    Mu Lnh vc nghin cu ca AI

    ng dng ca AI

    Cc vn t ra

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    3/113

    Slide 3

    Noi dung mon hoc (tip)

    Chng 2:Tm kim trn khng gian trng thi

    Bi ton tm kim Gii thut tng qut Depth first search (DFS) Breath first search (BFS)

    Chng 3:Tm kim theo Heuristic Gii thiu vHeuristic

    Tm kim theo heuristic Gii thut Best first search (BFS), Gii thut AT, AKT, A* Chin lc Minimax, Alpha Beta

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    4/113

    Slide 4

    Noi dung mon hoc (tip)

    Chng 4:Biu din tri thc

    Bba i tng Thuc tnh Gi tr Cc lut dn Mng ngngha Frame

    Logic mnh , Logic vt Thut gii Vng Ho, Thut gii Robinson

    Chng 5: My hc

    Cc hnh thc hc Thut gii Quinland Hc theo bt nh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    5/113

    Slide 5

    Thc hnh &Ti liu tham kho

    Thc hnh Prolog / C++ / Pascal

    Cc gii thut tm kim Biu din tri thc

    Bi tp ln

    Ti liu tham kho Bi ging Tr tunhn to TS Nguyn nh Thun

    Gio trnh Tr tunhn to - GS Hong KimHQGTPHCM

    Tr tunhn toPGS Nguyn Thanh ThyH Bch Khoa HNi Artificial Inteligent George F. Luget & Cilliam A. Stubblefied

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    6/113

    TS. Nguyn nh ThunKhoa Cng nghThng tin

    i hc Nha TrangEmail: [email protected]

    Chng 1: GII THIEU

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    7/113

    Slide 7

    1.1 Mu

    Tr tul g:

    Theo tin Bch khoa ton thWebster: Tr tul khnng:

    Phn ng mt cch thch hp li nhng tnh hung

    mi thng qua iu chnh hnh vi mt cch thchhp.

    Hiu r mi lin hgia cc skin ca thgii bn

    ngoi nhm a ra nhng hnh vi ph hp tc mc ch.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    8/113

    Slide 8

    SThng Minh

    Khi nim vtnh thng minh ca mt i

    tng thng biu hin qua cc hot ng:Shiu bit v nhn thc c tri thc

    Sl lun to ra tri thc mi da trn tri thc c

    Hnh ng theo kt quca cc l lun

    Knng (Skill)

    TRI THC ???

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    9/113

    Slide 9

    Tri thc (Knowledge)

    Tri thc l nhng thng tin cha ng 2 thnh phn Cc khi nim:

    Cc khi nim cbn: l cc khi nim mang tnh quy c Cc khi nim pht trin: c hnh thnh tcc khc nim cbn

    thnh cc khi nim phc hp phc tp hn.

    Cc phng php nhn thc: Cc qui lut, cc thtc Phng php suy din, l lun,..

    Tri thc l iu kin tin quyt ca cc hnh xthng minh haySthng minh

    Tri thc c c qua sthu thp tri thc v sn sinh tri thc

    Qu trnh thu thp v sn sinh tri thc l hai qu trnh song song vni tip vi nhau khng bao gichm dt trong mt thc th

    Thng Minh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    10/113

    Slide 10

    Tri thc Thu thp v sn sinh

    Thu thp tri thc: Tri thc c thu thp tthng tin, l kt quca mt qu

    trnh thu nhn dliu, xl v lu tr. Thng thng qutrnh thu thp tri thc gm cc bc sau: Xc nh lnh vc/phm vi tri thc cn quan tm

    Thu thp dliu lin quan di dng cc trng hp cth.

    Hthng ha, rt ra nhng thng tin tng qut, i din cho cctrng hp bit Tng qut ha.

    Xem xt v gili nhng thng tin lin quan n vn cn quantm , ta c cc tri thc vvn .

    Sn sinh tri thc: Tri thc sau khi c thu thp sc a vo mng tri thc c.

    Trn cs thc hin cc lin kt, suy din, kim chng sn sinh ra

    cc tri thc mi.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    11/113

    Slide 11

    Tri thc Tri thc siu cp

    Tr thc siu cp (meta knowledge) hay Tri thc vTri thc L cc tri thc dng :

    nh gi tri thc khc

    nh gi kt quca qu trnh suy din

    Kim chng cc tri thc mi

    Phng tin truyn tri thc: ngn ngtnhin

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    12/113

    Slide 12

    Hanh x thong minh Ket luan

    Hnh xthng minh khng n thun l cc hnh ng nhl ktquca qu trnh thu thp tri thc v suy lun trn tri thc.

    Hnh xthng minh cn bao hm Stng tc vi mi trng nhn cc phn hi Stip nhn cc phn hi iu chnh hnh ng - Skill Stip nhn cc phn hi hiu chnh v cp nht tri thc

    Tnh cht thng minh ca mt i tng l stng hp ca c3yu t: thu thp tri thc, suy lun v hnh xca i tng trn trithc thu thp c. Chng ha quyn vo nhau thnh mt ththng nht SThng Minh

    Khng thnh gi ring lbt kmt kha cnh no ni vtnh thng minh. THNG MINH CN TRI THC

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    13/113

    Slide 13

    1.2 i tng nghien cu cua AI

    AI l lnh vc ca Cng nghthng tin, c chc nng nghincu v to ra cc chng trnh m phng hot ng tduy ca

    con ngi. Tr tunhn to nhm to ra My ngi?

    Mc tiu

    Xy dng l thuyt vthng minh gii thch cc hot ngthng minh

    Tm hiu cchsthng minh ca con ngi Cchlu trtri thc

    Cchkhai thc tri thc Xy dng cchhin thc sthng minh

    p dng cc hiu bit ny vo cc my mc phc vcon

    ngi.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    14/113

    Slide 14

    1.2 i tng nghien cu cua AI(tip)

    AI l ngnh nghin cu vcch hnh x thng minh(intellgent behaviour) bao gm: thu thp, lu tr tri

    thc, suy lun, hot ng v knng.i tng nghin cu l cc hnh x thng minh

    chkhng phi l sthng minh.

    Gii quyt bi ton bng AI l tm cch biu din trithc, tm cch vn dng tri thcgii quyt vn v tm cch bsung tri thc bng cch pht hin tri

    thc tnhng thng tin sn c (my hc)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    15/113

    Slide 15

    1.3 Lch spht trin ca AI :Giai on cin

    Giai on cin (1950 1965)C 2 kthut tm kim cbn:

    Kthut generate and test : chtm c 1 p n/ chachc ti u.

    Kthut Exhaustive search (vt cn): Tm tt cccnghim, chn la phng n tt nht.

    (Bng nthp m(Bng nthp mnn vi m>=10)vi m>=10)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    16/113

    Slide 16

    Lch spht trin ca AI :Giai on vin vng

    Giai on vin vng (1965 1975) y l giai on pht trin vi tham vng lm cho my hiu c

    con ngi qua ngn ngtnhin. Cc cng trnh nghin cu tp trung vo vic biu din tri thc v

    phng thc giao tip gia ngi v my bng ngn ngtnhin.

    Kt qukhng my khquan nhng cng tm ra c cc phngthc biu din tri thc vn cn c dng n ngy nay tuy chatht tt nh: Semantic Network (mng ngngha)

    Conceptial graph (thkhi nim) Frame (khung)

    Script (kch bn)Vp phi trngi vnng lcVp phi trngi vnng lc

    ca my tnhca my tnh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    17/113

    Slide 17

    Lch spht trin ca AI :Giai on hin i

    Giai on hin i (t1975) Xc nh li mc tiu mang tnh thc tin hn ca AI:

    Tm ra li gii tt nht trong khong thi gian chp nhn c. Khng cu ton tm ra li gii ti u

    Tinh thn HEURISTIC ra i v c p dng mnh mkhcphc bng nthp.

    Khng nh vai tr ca tri thc ng thi xc nh 2 trngi ln lbiu din tri thc v bng nthp.

    Nu cao vai tr ca Heuristic nhng cng khng nh tnh kh khn

    trong nh gi heuristic.

    Better than nothingBetter than nothingPht trin ng dng mnh m: Hchuyn gia,Hchun on,..

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    18/113

    Slide 18

    1.4 Cc lnh vc ng dng

    Game Playing: Tm kim / Heuristic

    Automatic reasoning & Theorem proving: Tm kim / Heuristic Expert System: l hng pht trin mnh mnht v c gi trng

    dng cao nht.

    Planning & Robotic: cc hthng dbo, tng ha

    Machine learning: Trang bkhnng hc tp gii quyt vn khotri thc:

    Supervised : Kim sot c tri thc hc c. Khng tm ra ci mi.

    UnSupervised:Thc, khng kim sot. C thto ra tri thc minhng cngnguy him v c thhc nhng iu khng mong mun.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    19/113

    Slide 19

    1.4 Cc lnh vc ng dng(tip)

    Natural Language Understanding & Semantic modelling:Khngc pht trin mnh do mc phc tp ca biton cvtri thc & khnng suy lun.

    Modeling Human perfromance: Nghin cu cchtchctr tuca con ngi p dng cho my.

    Language and Environment for AI:Pht trin cng cv mitrng xy dng cc ng dng AI.

    Neural network / Parallel Distributed processing: gii quytvn nng lc tnh ton v tc tnh ton bng kthutsong song v m phng mng thn kinh ca con ngi.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    20/113

    Slide 20

    ng dung AI

    M hnh ng dng AI hin ti:

    AI = Presentation & SearchAI = Presentation & Search Mc d mc tiu ti thng ca ngnh TTNT l xy dng mt chic my c

    nng lc tduy tng tnhcon ngi nhng khnng hin ti ca tt ccc sn phm TTNT vn cn rt khim tn so vi mc tiu ra. Tuyvy, ngnh khoa hc mi mny vn ang tin bmi ngy v ang tra

    ngy cng hu dng trong mt scng vic i hi tr thng minh ca conngi. Hnh nh sau sgip bn hnh dung c tnh hnh ca ngnh tr tunhn to.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    21/113

    Slide 21

    Cc bi ton

    Xt cc bi ton sau:

    1. i tin (Vt cn v Heuristic)

    2. Tm kim chiu rng v su3. Tic tac toe.

    4. ong du.

    5. Bi ton TSP6. 8 puzzle.

    7. Cvua

    8. Ctng9. Ngi nng dn qua sng.

    10. Con thv con co

    11.

    Con khv ni chui

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    22/113

    TS. Nguyn nh ThunKhoa Cng nghThng tin

    i hc Nha TrangEmail: [email protected]

    Chng 2: TM KIM TRN KHNGGIAN TRNG THI

    (State Space Search)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    23/113

    Slide 23

    Bi ton tm kim

    Tm kim ci g?

    Biu din v tm kim l kthut phbin gii cc biton trong lnh vc AI

    Cc vn kh khn trong tm kim vi cc bi tonAI c tvn phc tp

    Khng gian tm kim ln

    c tnh i tng tm kim thay i

    p ng thi gian thc Meta knowledge v kt quti u

    Kh khn vkthut

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    24/113

    Slide 24

    Cu trc chung ca bi ton tm kim

    Mt cch chung nht, nhiu vn -bi ton phc tp uc dng "tm ng i trong th" hay ni mt cch

    hnh thc hn l "xut pht tmt nh ca mt th,tm ng i hiu qunht n mt nh no ".

    Mt pht biu khc thng gp ca dng bi ton ny l:

    Cho trc hai trng thi T0 v TG hy xy dng chui trng thiT0, T1, T2, ..., Tn-1, Tn = TG sao cho :

    tha mn mt iu kin cho trc (thng l nhnht).

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    25/113

    Slide 25

    2.2 Gii thut tng qut

    K hiu:s nh xut pht

    g:nh chn:nh ang xt

    (n): tp cc nh c th i trc tip t nh n

    Open: tp cc nh c th xt bc k tipClose: tp cc nh xt

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    26/113

    Slide 26

    2.2 Gii thut tng qut (tip)

    Begin

    Open := {s};

    Close := ;While (Open ) do

    begin

    n:=Retrieve(Open);if (n=g) then Return True;

    Open := Open (n); // ((n) Close)

    Close := Close {n};

    end;

    Return False;

    End;

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    27/113

    Slide 27

    V d:

    Xt graph sau:

    A

    B C D

    E F G

    H I J

    s = A l nh bt ug= G l nh ch

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    28/113

    Slide 28

    2.3 Breath First Search V d

    Xt graph sau:

    A

    B C D

    E F G

    H I J

    {A}

    {A, B}{A, B, C}

    {A, B, C, D}

    {A, B, C, D, E}

    {A, B, C, D, E, F}

    {A}

    {B, C, D}

    {C, D, E, F}{D, E, F, G}

    {E, F, G}

    {F, G, H, I}

    {G, H, I, J}

    {B, C, D}

    {E, F}{F, G}

    {H, I}

    {J}

    True

    A

    BC

    D

    E

    FG

    0

    1

    23

    4

    5

    67

    CloseOpen(n)nLn lp

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    29/113

    Slide 29

    2.3 Breath First Search V d1

    Xt graph sau:A->U

    A

    B C D

    E F G

    H I J

    {A}

    {A, B}{A, B, C}

    {A, B, C, D}

    {A, B, C, D, E}

    {A, B, C, D, E, F}{A, B, C, D, E, F,G}

    {A,B,C, D, E, F,G,H}

    {A,B,C, D, E,F,G,H,I}

    {A,B,C, D, E,F,G,H,I,J}

    {A}

    {B,C,D}

    {C,D, E,F}{D,E, F,G}

    {E, F, G}

    {F, G, H, I}

    {G, H, I, J}{H, I, J}

    {I, J}

    {J}

    {B, C, D}

    {E, F}{F, G}

    {H, I}

    {J}

    FALSE

    A

    BC

    D

    E

    FG

    H

    I

    J

    0

    1

    23

    4

    5

    67

    8

    9

    10

    CloseOpen(n)nLn lp

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    30/113

    Slide 30

    V d:

    Xt graph sau:

    A

    B C D

    E F G

    H I J

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    31/113

    Slide 31

    2.4 Depth First Search V d

    Xt graph sau:

    A

    B C D

    E F G

    H I J

    {A}

    {A, B}

    {A, B, E}

    {A, B, E, H}

    {A, B, E, H, I}

    {A, B, E, H, I, F}{A, B, E, H, I, F,J}

    {A,B,E,H,I, F,J,C}

    {A}

    {B, C, D}

    {E, F, C, D}

    {H, I, F, C, D}

    {I, F, C, D}

    {F, C, D}

    {J, C, D}

    {C, D}

    {G, D}

    {B, C, D}

    {E, F}

    {H, I}

    {J}

    {F, G}

    True

    A

    B

    E

    H

    I

    F

    J

    C

    G

    0

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

    8

    9

    CloseOpen(n)nLn lp

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    32/113

    Slide 32

    Breath First vs Depth First

    Breath First: openc tchc dng FIFO

    Depth First: open c tchc dng LIFO

    Hiu qu Breath First lun tm ra nghim c scung nhnht

    Depth First thng cho kt qunhanh hn.

    Kt qu BFS, DFS chc chn tm ra kt qunu c.

    Bng nthp l kh khn ln nht cho cc gii thutny.Gii Php cho bng nthp??

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    33/113

    Slide 33

    Tm Kim Rng

    1. Open = [A]; closed = []2. Open = [B,C,D];

    closed = [A]

    2. Open = [C,D,E,F];closed = [B,A]3. Open = [D,E,F,G,H]; closed = [C,B,A]4. Open = [E,F,G,H,I,J]; closed = [D,C,B,A]5. Open = [F,G,H,I,J,K,L];closed = [E,D,C,B,A]

    6. Open = [G,H,I,J,K,L,M];(v L c trong open);

    closed = [F,E,D,C,B,A]

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    34/113

    Slide 34

    Tm kim Su

    1. Open = [A]; closed = []2. Open = [B,C,D]; closed = [A]3. Open = [E,F,C,D];closed = [B,A]

    4. Open = [K,L,F,C,D];closed = [E,B,A]5. Open = [S,L,F,C,D];

    closed = [K,E,B,A]6. Open = [L,F,C,D];

    closed = [S,K,E,B,A]7. Open = [T,F,C,D];

    closed = [L,S,K,E,B,A]8. Open = [F,C,D];

    closed = [T,L,S,K,E,B,A]

    9.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    35/113

    Slide 35

    Depth first search c gii hn

    Depth first search c khnng lp v tn do cc trngthi con sinh ra lin tc. su tng v tn.

    Khc phc bng cch gii hn su ca gii thut. Su bao nhiu th va?

    Chin lc gii hn: Cnh mt su MAX, nhcc danh thchi ctnh

    trc c snc nht nh

    Theo cu hnh resource ca my tnh

    Meta knowledge trong vic nh gii hn su.

    Gii hn su => co hp khng gian trng thi => cthmt nghim.

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    36/113

    TS. Nguyn nh ThunKhoa Cng nghThng tin

    i hc Nha TrangEmail: [email protected]

    Chng 3: HEURISTIC SEARCH

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    37/113

    Slide 37

    3.1 Gii thiu vHeuristic

    Heuristic l g? Heuristic l nhng tri thc c rt ta tnhng kinh

    nghim, trc gic ca con ngi. Heuristic c thl nhng tri thc ng hay sai.

    Heuristic l nhng meta knowledge v thng ng.

    Heuristic dng lm g? Trong nhng bi ton tm kim trn khng gian trng thi, c

    2 trng hp cn n heuristic: Vn c thkhng c nghim chnh xc do cc mnh khng pht

    biu cht chhay thiu dliu khng nh kt qu. Vn c nghim chnh xc nhng ph tn tnh ton tm ra nghim

    l qu ln (hquca bng nthp)

    Heuristic gip tm kim t kt quvi chi ph thp hn

    H i i ( i )

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    38/113

    Slide 38

    Heuristic (tip)

    Thut gii Heuristic l mt s m rng khinim thut ton. N thhin cch gii bi ton

    vi cc c tnh sau: Thng tm c li gii tt (nhng khng chc l

    li gii tt nht)

    Gii bi ton theo thut gii Heuristic thng ddng v nhanh chng a ra kt quhn so vi giithut ti u, v vy chi ph thp hn.

    Thut gii Heuristic thng th hin kh t nhin,gn gi vi cch suy ngh v hnh ng ca conngi.

    H i i ( i )

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    39/113

    Slide 39

    Heuristic (tip)

    C nhiu phng php xy dng mt thut gii Heuristic, trongngi ta thng da vo mt snguyn l cbn nhsau:

    Nguyn l vt cn thng minh: Trong mt bi ton tm kim no , khi khnggian tm kim ln, ta thng tm cch gii hn li khng gian tm kim hocthc hin mt kiu d tm c bit da vo c th ca bi ton nhanh chngtm ra mc tiu.

    Nguyn l tham lam (Greedy): Ly tiu chun ti u (trn phm vi ton cc)

    ca bi ton lm tiu chun chn la hnh ng cho phm vi cc bca tngbc (hay tng giai on) trong qu trnh tm kim li gii.

    Nguyn l tht: Thc hin hnh ng da trn mt cu trc ththp l cakhng gian kho st nhm nhanh chng t c mt li gii tt.

    Hm Heuristic: Trong vic xy dng cc thut gii Heuristic, ngi ta thngdng cc hm Heuristic. l cc hm nh gi th, gi trca hm phthucvo trng thi hin ti ca bi ton ti mi bc gii. Nhgi trny, ta c thchn c cch hnh ng tng i hp l trong tng bc ca thut gii.

    H i ti G d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    40/113

    Slide 40

    Heuristic Greedy

    Bi ton i tin: i stin n thnh cc loi tin chotrc sao cho stl t nht

    Bi ton hnh trnh ngn nht (TSP): Hy tm mt hnhtrnh cho mt ngi giao hng i qua n im khc nhau,mi im i qua mt ln v trvim xut pht sao cho

    tng chiu di on ng cn i l ngn nht. Gisrng c con ng ni trc tip tgia hai im bt k. Vt cn: (n-1)! (Vi n ln ???)

    Greedy 1: Mi bc chn i j sao cho j gn i nht trong nhngnh ni vi i cn li

    Greedy 2: Mi bc chn i j sao cho i gn j nht trong nhngnh ni vi j cn li

    V d TSP i 8

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    41/113

    Slide 41

    V d: TSP vi n=8

    0660690200900116047010108

    66003904605709205403807

    69039005209506003004306

    2004605200740105050080059005709507400142010408404

    11609206001050142007106403

    470540300500104071007302

    101038043080084064073001

    87654321

    V d TSP i 8

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    42/113

    Slide 42

    V d: TSP vi n=8

    *Vi Greedy 1:

    1 7 6 2 8 5 4 3 1

    Tng chi ph: 4540*Vi Greedy 2:

    1 7 4 5 8 2 6 3 1

    Tng chi ph: 3900

    Bi ton 3: Bi ton t mu bn

    Heuristic (tt)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    43/113

    Slide 43

    Heuristic (tt)

    Heuristic dng nhthno trong tm kim? Tm kim trn khng gian trng thi theo chiu no? Su

    hay rng? Tm theo Heuristic : Heuristic nh hng qu trnh tm

    kim theo hng m n cho rng khnng t ti nghiml cao nht. Khng su cng khng rng

    Kt quca tm kim vi Heuristic Vic tm kim theo nh hng ca heuristic c kt qutt

    hay xu ty theo heuristic ng hay sai.

    Heuristic c khnng bst nghim

    Heuristic cng tt cng dn n kt qunhanh v tt.

    Lm sao tm c Heuristic tt???Lm sao tm c Heuristic tt???

    3 2 T ki ti (B t Fi t S h)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    44/113

    Slide 44

    3.2 Tm kim ti u (Best First Search)

    OPEN : tp cha cc trng thi c sinh ra nhng cha c xt n (v ta chn mt trng thi khc). Thc ra, OPEN l mt loi hng i u tin(priority queue) m trong , phn tc u tin cao nht l phn ttt nht.

    CLOSE : tp cha cc trng thi c xt n. Chng ta cn lu trnhngtrng thi ny trong bnhphng trng hp khi mt trng thi mi cto ra li trng vi mt trng thi m ta xt n trc .

    Thut gii BEST-FIRST SEARCH

    1.t OPEN cha trng thi khi u.2. Cho n khi tm c trng thi ch hoc khng cn nt no trong OPEN, thchin :

    2.a. Chn trng thi tt nht (Tmax) trong OPEN (v xa Tmax khi OPEN)

    2.b. Nu Tmax l trng thi kt thc th thot.2.c. Ngc li, to ra cc trng thi ktip Tk c thc ttrng thi Tmax.i vi mi trng thi ktip Tk thc hin : Tnh f(Tk); Thm Tk vo OPEN

    3 2 Tm kim ti u (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    45/113

    Slide 45

    3.2 Tm kim ti u (tip)

    Thut gii BEST-FIRST SEARCH

    Beginopen:={s};

    While (open ) dobeginn:= Retrieve(Open) //Chn trng thi tt nht tOpen.if(n=g) then return Trueelse begin

    To (n)for mi nt con m ca (n) do

    Gn gi trchi ph cho mOpen:=Open{m};

    end;Return False;

    End;

    Begin

    Open := {s};

    Close := ;

    While (Open ) do

    begin n:=Retrieve(Open);

    if (n=g) then Return True;

    Open := Open (n); // ((n) Close)

    Close := Close {n};

    end; Return False;

    End;

    3 2 Tm kim ti (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    46/113

    Slide 46

    3.2 Tm kim ti u (tip)

    - BFS kh n gin. Tuy vy, trn thc t, cng nh tm kimchiu su v chiu rng, him khi ta dng BFS mt cch trctip. Thng thng, ngi ta thng dng cc phin bn caBFS l AT, AKT v A*Thng tin vqu khv tng lai

    -Thng thng, trong cc phng n tm kim theo kiu BFS,

    tt fca mt trng thi c tnh da theo 2 hai gi trm tagi l l g v h. h chng ta bit, l mt c lng vchiph t trng thi hin hnh cho n trng thi ch (thng tintng lai). Cn g l "chiu di qung ng" i ttrng thi

    ban u cho n trng thi hin ti (thng tin qu kh). Lu rng g l chi ph thc s(khng phi chi ph c lng).

    3 3 Thut gii AT

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    47/113

    Slide 47

    3.3 Thut gii AT

    Phn bit khi nim g v h

    3 3 Thut gii AT

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    48/113

    Slide 48

    3.3 Thut gii AT

    Thut gii AT l mt phng php tm kim theo kiu BFS vitt ca nt l gi trhm g tng chiu di con ng ittrng thi bt u n trng thi hin ti.

    Beginopen:={s};While (open ) do

    beginn:= Retrieve(Open) //Chn n sao cho g(n) nh nht tOpen.if(n=g) then return Trueelse begin

    To (n)for mi nt con m ca (n) do

    if (mOpen) thenBegin

    g(m):=g(n)+Cost(n,m)Open:=Open{m};

    endelse So snh g(m) va gNew (m) v cp nht

    end;Return False;

    3 3 Thut gii CMS (Cost Minimazation Search)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    49/113

    Slide 49

    3.3 Thut gii CMS (Cost Minimazation Search)

    Thut gii CMS l mt phng php tm kim theo kiu BFS vi tt cant l gi trhm g v bsung tp Close: tp nh xt).Begin

    open:={s}; close :=

    While (open ) dobeginn:= Retrieve(Open) //Chn n sao cho g(n) nh nht tOpen.if(n=g) then return Trueelse begin

    To (n)for mi nt con m ca (n) doif (mOpen) and (mClose) then

    Beging(m):=g(n)+Cost(n,m)

    Open:=Open{m};endelse So snh g(m) va gNew (m) v cp nht

    close = close {n}end;

    Return False;End

    V d:

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    50/113

    Slide 50

    V d:

    Xt graph sau:

    A

    B C D

    E F G

    H I J

    s = A l nh bt ug= J l nh ch

    3520 30

    1545

    30

    40

    25 10

    10

    20

    V d:

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    51/113

    Slide 51

    V d:

    Xt graph sau:

    (E,60),(J,60)(J}F

    (C,35), (D,30),(E,60),(F,65){E,F}B

    (C,35),(E,60),(F,65)D

    (E,60),(F,50),(G,45){F,G}C

    (E,60),(F,50),(J,65){J}G

    J

    {(B,20), (C,35), (D,30)}{B,C,D}A1

    {(A,0)}0

    Open(n)nLn lp

    s = A l nh bt ug= J l nh ch

    DA

    EBFC

    GC

    JF

    CABA

    A*

    SauTrc

    3 4 Thut gii AKT

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    52/113

    Slide 52

    3.4 Thut gii A

    (Algorithm for Knowlegeable Tree Search)

    Thut gii AKT mrng AT bng cch sdng thm thng tin c lng h. ttca mt trng thi f l tng ca hai hm g v h.

    Begin

    open:={s};While (open ) do

    beginn:= Retrieve(Open) //Chn n sao cho f(n) nh nht tOpen.if(n=g) then return True

    else beginTo (n)for mi nt con m ca (n) do

    Beging(m):=g(n)+Cost(n,m)

    f(m):= g(m)+h(m);Open:=Open{m};

    end;end;

    Return False;

    End;

    3 5 Thut gii A*

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    53/113

    Slide 53

    3.5 Thut gii A

    Thut gii A*A* l mt phin bn c bit ca AKT p dng cho trng hp th.Thut gii A* c s dng thm tp hp CLOSE lu tr nhngtrng hp c xt n. A* mrng AKT bng cch bsung cchgii quyt trng hp khi "m" mt nt m nt ny c sn trongOPEN hoc CLOSE.

    3.5 Thut gii A* (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    54/113

    Slide 54

    3.5 Thut gii A (tip)

    Beginopen:={s}; close:=;

    While (open ) do

    beginn:= Retrieve(Open) //sao cho f(n) min.if(n=g) then return path ts n gelse begin

    To (n)for mi nt con m ca (n) do

    case m ofm Open v m Close:

    beginGn gi trheuristic cho mOpen:=Open{m};

    end;

    m Open:ifn c m bng mt path ngn hnthen Cp nht li m trong Open.

    m Closeifn c m bng mt path ngn hnthen begin

    Close:=Close-{m}

    Open:=Open{m}end;

    end; /*end case*/

    Close:=Close{n}

    end; / while/return false;End;

    Hm lng gi Heuristic

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    55/113

    Slide 55

    g g eu st c

    Hm lng gi Heuristic l hm c lng ph tn i ttrng thihin ti n trng thi goal.

    Csxc nh hm lng gi l da vo tri thc/kinh nghim thuthp c.

    Hm lng gi cho kt qung (gn thc th) hay sai (xa gi trthc) sdn n kt qutm c tt hay xu.

    Khng c chun mc cho vic nh gi mt hm lng giHeuristic. L do:

    Khng c cu trc chung cho hm lng gi

    Tnh ng/sai thay i lin tc theo tng vn cth Tnh ng/sai thay i theo tng tnh hung cthtrong mt vn

    C thdng nhiu hm lng gi khc nhau theo tnh hung cn hm lng gi vcc hm lng gi.

    Tr8 hay 15

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    56/113

    Slide 56

    y

    Trng thi ban u Trng thi ch Tr

    15

    Tr8

    Cn biu din KGTT cho bi ton ny nhthno?

    78910

    615115141312

    4321

    567

    48

    321

    38129

    1513215610

    741411

    126

    753

    82

    C 3 Tm kim khng gian trng thi

    Thut gii A* V d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    57/113

    Slide 57

    g

    l Xt bi ton 8 pusslevi goal l:

    567

    48

    321

    Heuristic 1: Tng sming sai vtrHeuristic 2: Tngkhong cch sai v tr

    ca tng ming.

    65

    43

    6557

    461

    382

    567

    41

    382

    57

    461

    382

    Vic chn la hm Heuristic l kh khn v c ngha quyt nh i vi tc ca gii thut

    Hm lng gi Heuristic Cu trc

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    58/113

    Slide 58

    g g

    Xt li hot ng ca gii thut Best First Search: Khi c 2 nt cng c gi trkvng t n mc tiu bng nhau th nt c

    path tnt bt u n nt ngn hn sc chn trc nhvy nt ny

    c gi trHeuristic tt hn. Hay ni cch khc hm lng gi Heuristic cho nt gn start hn l tt hn

    nu kvng n goal l bng nhau.

    Vy chn nt no nu kvng ca 2 nt khc nhau? Nt kvng tt hn

    nhng xa start hay nt kvng xu hn nhng gn rootHm lng gi bao gm c2 v c cu trc:

    F(n) := G(n) + H(n)

    G(n): ph tn thc troot n nH(n): ph tn c lung heuristic tn n goal.

    Thut gii A* V d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    59/113

    Slide 59

    g

    l Xt v dl bi ton 8 puzzle vi:

    57461

    382

    Bt u

    56748

    321

    ch

    Hm lng gi: F(n) = G(n) + H(n)Vi G(n): sln chuyn vtr thc hin

    H(n): Sming nm sai vtrNt X c gi trheuristic tt hn nt Y nu F(x) < F(y).

    Ta c hot ng ca gii thut Best First search trn nhhnh sau:

    3.5 Thut gii A* (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    60/113

    Slide 60

    Beginopen:={s}; close:=;

    While (open ) dobegin

    n:= Retrieve(Open) //sao cho f(n) min.if(n=g) then return path ts n gelse begin

    To (n)for mi nt con m ca (n) do

    case m ofm Open v m Close:

    beginGn gi trheuristic cho mOpen:=Open{m};

    end;

    m Open:ifn c m bng mt path ngn hnthen Cp nht li m trong Open.

    m Closeifn c m bng mt path ngn hnthen begin

    Close:=Close-{m}

    Open:=Open{m}end;

    end; /*end case*/

    Close:=Close{n}end; / while/return false;

    End;

    V d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    61/113

    Slide 61

    57

    461

    3821 State A

    F(a) =0+4=4

    57

    461

    382x State B

    F(b) =1+5=6 56741

    3822 State C

    F(c) =1+3=4 57461

    382x State D

    F(D) =1+5=6

    567

    41

    3823 State E

    F(e) =2+3=5 567481

    324 State F

    F(f) =2+3=5 56741

    382x State G

    F(g) =2+4=6

    567

    412

    38x State H

    F(h) =3+3=6 56417

    382x State I

    F(i) =3+4=7

    57

    461

    382

    567

    41

    382

    V d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    62/113

    Slide 62

    567

    481

    324 State F

    F(f) =2+3=5

    567

    481

    325 State J

    F(j) =3+2=5 567481

    32x State K

    F(k) =3+4=7 56741

    382y State Close

    567

    481

    32y Close567

    48

    3216 State L

    F(l) =4+1=5

    567

    481

    32y State Close

    567

    48

    3217 State M

    F(m) =5+0=5 56487

    321x State N

    F(n) =5+1=7

    The 8-puzzle searched by a production system with

    l d t ti d d th b d 5

    C3T

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    63/113

    Tr

    chi

    8-puzzle

    loop detection and depth bound 5Tm

    kim

    khnggia

    ntrngthi

    Hot ng theo gii thut A*

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    64/113

    Slide 64

    {}

    {A4}{A4,C4}

    {A4,C4,E5}

    {A4,C4,E5,F5}{A4,C4,E5,F5,J5}

    {A4,C4,E5,F5,J5,L5}

    {A4}

    {C4,B6,D6}{E5,F5,G6,B6,D6}

    {F5,H6,G6,B6,D6,I7}

    {J5,H6,G6,B6,D6,K7,I7}{L5,H6,G6,B6,D6,K7,I7}

    {M5,H6,G6,B6,D6,K7,I7,N7}

    A4C4

    E5

    F5J5

    l5

    m5m5

    0

    12

    3

    45

    6

    7

    CloseOpennLn

    nh gi gii thut Heuristic

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    65/113

    Slide 65

    Admissibility Tnh chp nhn Mt gii thut Best first search vi hm nh gi

    F(n) = G(n) + H(n) vi N : Trng thi bt k

    G(n) : Ph tn i tnt bt u n nt n

    H(n) : Ph tn c lng heuristic i tnt nn goal

    c gi l gii thut A Mt gii thut tm kim c xem l admissible nu i

    vi mt thbt kn lun dng path nghim tt nht

    (nu c). Gii thut A*: L gii thut A vi hm heuristic H(n)lun

    lun gi trthc i tn n goal.

    Gii thut A* l admissible

    nh gi gii thut Heuristic

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    66/113

    Slide 66

    Monotonicity n iu Mt hm heuristic H(n)c gi lmonotone (n iu) nu:

    ni, nj : nj l nt con chu ca ni ta cH(ni)-H(nj) ph tn tht i t ni n nj

    nh gi heuristic ca ch l 0 : H(goal) = 0.

    Gii thut A c hm H(n) monotone l gii thut A* vAdmissible

    Informedness

    Xt 2 hm heuristic H1(n) v H2(n) nu ta c H1(n)H2(n) vi mi trng thi n th H2(n)c cho linformed hn H1(n).

    Heuristic trong tr chi i khng

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    67/113

    Slide 67

    g g Gii thut minimax:

    Hai u thtrong tr chi c gi l MIN v MAX.

    Mi nt l c gi tr: 1 nu l MAX thng,

    0 nu l MIN thng.

    Minimax struyn cc gi trny ln cao dn trn th, qua cc

    nt cha mktip theo cc lut sau: Nu trng thi cha ml MAX, gn cho n gi trln nht c trong cc trng

    thi con.

    Nu trng thi b, ml MIN, gn cho n gi trnhnht c trong cc trng

    thi con.

    C 4 Tm kim Heuristic

    Hy p dng GT Minimax vo Tr Chi NIM

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    68/113

    Slide 68C 4 Tm kim Heuristic

    Minimax vi su lp cnh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    69/113

    Slide 69

    Minimax i vi mt KGTT ginh.

    Cc nt l c gn cc gi trheuristic

    Cn gi trti cc nt trong l cc gi trnhn c da trngii thut Minimax

    C 4 Tm kim Heuristic

    Heuristic trong tr chi tic-tac-toe

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    70/113

    Slide 70

    Hm Heuristic

    : E(n) = M(n) O(n)Trong : M(n) l tng sng thng c thca tiO(n) l tng sng thng c thca i thE(n) l trsnh gi tng cng cho trng thi n

    C 4 Tm kim Heuristic

    Minimax 2 lp trong tic-tac-toe

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    71/113

    Slide 71

    Trch tNilsson (1971).C 4 Tm kim Heuristic

    Gii thut ct ta -

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    72/113

    Slide 72

    Tm kim theo kiu depth-first.

    Nt MAX c 1 gi tr (lun tng)

    Nt MIN c 1 gi tr (lun gim) TK c thkt thc di bt k:

    Nt MIN no c ca bt k nt cha MAX no.

    Nt MAX no c ca bt k nt cha MIN no.

    Gii thut ct ta - th hin mi quan h gia ccnt lp n v n+2, m ti ton b cy c gc ti

    lp n+1 c th ct b.

    C 4 Tm kim Heuristic

    Ct ta

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    73/113

    Slide 73

    S

    A Z

    MAX

    MIN

    = z

    =

    z

    - cut

    =

    C 4 Tm kim Heuristic

    Ct ta

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    74/113

    Slide 74

    S

    A Z

    MIN

    MAX

    = z

    =

    z

    - cut

    =

    C 4 Tm kim Heuristic

    GT Ct Ta - p dng cho KGTT gi nh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    75/113

    Slide 75C 4 Tm kim Heuristic

    Cc nt khng c gi trlcc nt khng c duytqua

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    76/113

    TS. Nguyn nh ThunKhoa Cng nghThng tini hc Nha TrangEmail: [email protected]

    Chng 4: Biu din v suy lun tri thc

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    77/113

    Slide 77

    4.1. Mu tri thc, lnh vc v biu din tri thc.

    4.2. Cc loi tri thc: c chia thnh 5 loi1. Tri thc th tc: m t cch thc gii quyt mt vn. Loi

    tri thc nya ra gii php thc hin mt cng vic no. Cc dng tri thc th tc tiu biu thng l cc lut,chin lc, lch trnh v th tc.

    2. Tri thc khai bo: cho bit mt vn c thy nh th no.Loi tri thc ny bao gm cc pht biun gin, di dngcc khngnh logic ng hoc sai. Tri thc khai bo cng cth l mt danh sch cc khngnh nhm m t y hnv i tng hay mt khi nim no.

    4.2. Cc loi tri thc (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    78/113

    Slide 78

    3. Siu tri thc: m t tri thc v tri thc. Loi tri thc ny gip lachn tri thc thch hp nht trong s cc tri thc khi gii quyt mt vn.Cc chuyn gia s dng tri thc ny iu chnh hiu qu gii quyt vn bng cch hng cc lp lun v min tri thcckh nng hn c.

    4. Tri thc heuristic: m t cc "mo" dn dt tin trnh lp lun.Tri thc heuristic l tri thc khng bmm hon ton 100% chnh xc vkt qu gii quyt vn. Cc chuyn gia thng dng cc tri thc khoahc nh s kin, lut, sau chuyn chng thnh cc tri thc heuristic thun tin hn trong vic gii quyt mt s bi ton.

    5. Tri thc c cu trc: m t tri thc theo cu trc. Loi tri thc nym t m hnh tng quan h thng theo quanim ca chuyn gia, baogm khi nim, khi nim con, v cci tng; din t chc nn g v milin h gia cc tri thc da theo cu trc xcnh.

    V d: Hy phn loi cc tri thc sau

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    79/113

    Slide 79

    1. Nha Trang l thnh ph p.

    2. Bn Lan thchc sch.

    3. Thut ton tm kim BFS, DFS4. Thut gii Greedy

    5. Mt scch chiu tng trong vic chi ctng.

    6. Hthng cc khi nim trong hnh hc.

    7. Cch tp vit chp.

    8. Tm tt quyn sch vTr tunhn to.

    9. Chn loi cphiu mua cphiu.

    4.3. CC KTHUT BIU DIN TRI THC

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    80/113

    Slide 80

    4.3.1 B bai tng-Thuc tnh-Gi tr

    4.3.2 Cc lut dn

    4.3.3 Mng ng ngha4.3.4 Frames

    4.3.5 Logic

    4.3.1 B bai tng-Thuc tnh-Gi tr

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    81/113

    Slide 81

    Mt s kin c th c dng xc nhn gi tr ca mt thuc tnh xcnh ca mt vii tng. V d, mnh "qu bng mu" xc nhn"" l gi tr thuc tnh "mu" cai tng "qu bng". Kiu s kin ny

    c gi l b bai tng-Thuc tnh-Gi tr (O-A-V Object-Attribute-Value).

    Hnh 2.1. Biu din tri thc theo bba O-A-V

    4.3.1 B bai tng-Thuc tnh-Gi tr (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    82/113

    Slide 82

    Trong cc s kin O-A-V, mti tng c th c nhiu thuc tnhvi cc kiu gi tr khc nhau. Hn na mt thuc tnh cng c thc mt hay nhiu gi tr. Chng c gi l cc s kin n tr

    (single-valued) hoc a tr (multi-valued). iu ny cho php cch tri thc linhng trong vic biu din cc tri thc cn thit.

    Cc s kin khng phi lc no cng bom lng hay sai vi chc chn hon ton. V th, khi xem xt cc s kin, ngi ta

    cn s dng thm mt khi nim l tin cy. Phng php truynthng qun l thng tin khng chc chn l s dng nhn t chcchn CF (certainly factor). Khi nim ny bt u t h thngMYCIN (khong nm 1975), dng tr li cho cc thng tin suylun. Khi, trong s kin O-A-V s c thm mt gi tr xcnh tin cy ca n l CF.

    4.3.2 Cc lut dn

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    83/113

    Slide 83

    Lut l cu trc tri thc dng lin kt thng tin bit vi cc thng tin khc gipa ra cc suy lun,

    kt lun t nhng thng tin bit. Trong h thng da trn cc lut, ngi ta thu thp cc

    tri thc lnh vc trong mt tp v lu chng trong c

    s tri thc ca h thng. H thng dng cc lut nycng vi cc thng tin trong b nh gii bi ton.Vic x l cc lut trong h thng da trn cc lutc qun l bng mt module gi l b suy din.

    4.3.2 Cc lut dn(tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    84/113

    Slide 84

    Cc dng lut cbn: 7 dng1. Quan h:

    IF Bnhin hngTHEN Xe s khng khingc

    2. Li khuyn:

    IF Xe khng khingcTHENi b

    3. Hng dnIF Xe khng khingc AND H thng nhin liu tt

    THEN Kimtrah thngin

    4.3.2 Cc lut dn(tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    85/113

    Slide 85

    4. Chin lcIF Xe khng khingcTHEN u tin hy kim tra h thng nhin liu, sau kim tra hthngin

    5. Din giiIFXen AND ting ginTHENng chotng bnh thng

    6. ChnonIF St cao AND hay ho AND HngTHEN Vim hng

    7. Thit kIFLnAND Da sng

    THEN Nn chn Xe Spacy AND Chn mu sng

    4.3.3 Mng ng ngha

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    86/113

    Slide 86

    Mng ngngha l mt phng php biu din tri thc dng th trong nt biu din i tng v cung biu dinquan h gia cci tng.

    Hnh 2.3. "Sl Chim" thhin trn mng ngngha

    4.3.3 Mng ng ngha(tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    87/113

    Slide 87

    Hnh 4.4. Pht trin mng ngngha

    V d: Gii bi ton tam gic tng qut

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    88/113

    Slide 88

    C 22 yu tca tam gic. Nhvy c C322 -1 cch xy dng hayxc nh mt tam gic.Theo thng k, c khong 200 cng thc lin quan n cnh v gc 1tam gic.gii bi ton ny bng cng cmng ngngha, sdng khong200 nh cha cng thc v khong 22 nh cha cc yu tcatam gic. Mng ngngha cho bi ton ny c cu trc nhsau :

    nh ca thbao gm hai loi :

    nh cha cng thc (k hiu bng hnh chnht)nh cha yu tca tam gic (k hiu bng hnh trn)

    Cung : chni tnh hnh trn n nh hnh chnht cho bit yuttam gic xut hin trong cng thc no

    * L

    u : trong mt cng th

    c lin h

    gi

    a n yu t

    ca tam gic, ta gi

    nh rng nu bit gi trca n-1 yu t th s tnh c gi trca

    yu tcn li. Chng hn nhtrong cng thc tng 3 gc ca tam gicbng 1800 th khi bit c hai gc, ta stnh c gc cn li.

    V d: Gii bt tam gic tng qut (tt)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    89/113

    Slide 89

    B1 : Kch hot nhng nh hnh trn cho banu (nhng yu t c gi tr)B2 : Lp li bc sau cho n khi kch hot ctt c nhng nh ng vi nhng yu t cn tnhhoc khng th kch hot c bt k nh nona.

    Nu mt nh hnh chnht c cung ni vi nnhhnh trn m n-1nh hnh trn c kch hotth kch hot nh hnh trn cn li (v tnh gi tr

    nh cn li ny thng qua cng thc nh hnhchnht).

    V d: Gii bt tam gic tng qut (tt)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    90/113

    Slide 90

    V d: "Cho hai gc , v chiu di cnh a ca tamgic. Tnh chiu di ng cao hC".

    p

    p=(a+b+c)/2

    4.3.4 Frame

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    91/113

    Slide 91

    Hnh 2.6. Cu trc frame

    Hnh 2.7. Nhiu mc ca frame m tquan hphc tp hn

    4.3.5 Logic

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    92/113

    Slide 92

    1. Logic mnhIF Xe khng khingc (A)

    AND Khong cch t nhn ch lm l xa (B)

    THEN S tr gilm (C)

    Lut trn c th biu din li nh sau:AB C

    2. Logic v t Logic v t, cng ging nh logic mnh, dng cc k hiu

    th hin tri thc. Nhng k hiun ygm hng s, v t, binv hm.

    4.4 SUY DIN DLIU

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    93/113

    Slide 93

    1. Modus ponens1. E1

    2. E1 E2

    3. E2

    Nu c tin khc, c dng E2 E3 th E3c a vo danh sch.

    2. Modus tollens1. E2

    2. E1 E2

    3. E1

    4.5 Chng minh mnh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    94/113

    Slide 94

    Mt trong nhng vn kh quan trng ca logic mnh l chng minhtnh ng n ca php suy din (a b). y cng chnh l bi ton chng

    minh thng gp trong ton hc. Vi hai php suy lun cbn ca logic mnh (Modus Ponens, Modus

    Tollens) cng vi cc php bin i hnh thc, ta cng c thchng minhc php suy din. Tuy nhin, thao tc bin i hnh thc l rt kh ci tc trn my tnh. Thm ch iu ny cn kh khn vi ccon ngi!

    Vi cng cmy tnh, c thcho rng ta sddng chng minh c mibi ton bng mt phng php bit l lp bng chn tr. Tuy vlthuyt, phng php lp bng chn trlun cho c kt qucui cngnhng phc tp ca phng php ny l qu ln, O(2n) vi n l sbin

    mnh . Sau y chng ta snghin cu hai phng php chng minhmnh vi phc tp chc O(n).

    4.5 Chng minh mnh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    95/113

    Slide 95

    Mt trong nhng vn kh quan trng ca logic mnh l chng minhtnh ng n ca php suy din (a b). y cng chnh l bi ton chng

    minh thng gp trong ton hc. Vi hai php suy lun cbn ca logic mnh (Modus Ponens, Modus

    Tollens) cng vi cc php bin i hnh thc, ta cng c thchng minhc php suy din. Tuy nhin, thao tc bin i hnh thc l rt kh ci tc trn my tnh. Thm ch iu ny cn kh khn vi ccon ngi!

    Vi cng cmy tnh, c thcho rng ta sddng chng minh c mibi ton bng mt phng php bit l lp bng chn tr. Tuy vlthuyt, phng php lp bng chn trlun cho c kt qucui cngnhng phc tp ca phng php ny l qu ln, O(2n) vi n l sbin

    mnh . Sau y chng ta snghin cu hai phng php chng minhmnh vi phc tp chc O(n).

    4.5.1 Thut gii Vng Ho

    B1 Ph bi l i i hi k l h d h

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    96/113

    Slide 96

    B1 : Pht biu li githit v kt lun ca vn theo dng chun sau :GT1, GT2, ..., GTn KL1, KL2, ..., KLm

    Trong cc GTi v KLi l cc mnh c xy dng tcc bin mnh v 3php ni cbn : , ,

    B2 : Chuyn vcc GTi v KLi c dng phnh.V d:

    p q, (r s), g, p r s, p p q, p r , p (r s), g, s

    B3 : Nu GTi c php th thay thphp bng du ","Nu KLi c php th thay thphp bng du ","V d:

    p q , r ( p s) q, s p, q, r, p s q, s

    4.5.1 Thut gii Vng Ho

    B4 N GT h th t h th h h i d

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    97/113

    Slide 97

    B4 : Nu GTi c php th tch thnh hai dng con.Nu KLi c php th tch thnh hai dng con.V d:

    p, p q q

    p, p qv p, q q

    B5 : Mt dng c chng minh nu tn ti chung mt mnh chai pha.V d:

    p, q qc chng minhp, p q p p, qB6 :a) Nu mt dng khng cn php ni v php ni chai vv 2 v

    khng c chung mt bin mnh th dng khng c chng minh.

    b) Mt vn c chng minh nu tt cdng dn xut tdng chun ban uu c chng minh.V d: i) p ( p q) q

    ii) (p q) ( p r) q r

    4.5.2 Thut gii Robinson

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    98/113

    Slide 98

    Thut gii ny hot ng da trn phng php chng minhphn chng v php hp gii Robinson.

    Phng php chng minh phn chng: Chng minh php suy lun (a b) l ng (vi a l githit, b l kt

    lun).

    Phn chng : gisb sai suy ra b l ng.

    Php hp gii Robinson:i) p ( p q) q

    ii) (p q) ( p r) q r

    Bi ton c chng minh nu a ng v b ng sinh ra mt muthun.

    4.5.2 Thut gii Robinson (tip)

    1 h bi l i i hi k l d i d h

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    99/113

    Slide 99

    B1 : Pht biu li githit v kt lun ca vn di dng chunnhsau :

    GT1, GT2, ..., GTn KL1, KL2, ..., KLm

    Trong : GTi v KLjc xy dng tcc bin mnh v ccphp ton : , , B2 : Nu GTi c php th thay bng du ","

    Nu KLi c php th thay bng du ","

    B3 : Bin i dng chun B1 vthnh danh sch mnh nhsau :{ GT1, GT2, ..., GTn , KL1, KL2, ..., KLm }

    B4 : Nu trong danh sch mnh bc 2 c 2 mnh i ngunhau th bi ton c chng minh. Ngc li th chuyn sangB5. (a v a gi l hai mnh i ngu nhau)

    4.5.2 Thut gii Robinson (tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    100/113

    Slide 100

    B6 : p dng php hp gii

    i) p ( p q) q

    ii) (p q) ( p r) q rB7 : Nu khng xy dng c thm mt mnh mi no v

    trong danh sch mnh khng c 2 mnh no i ngunhau th vn khng c chng minh.

    V d: Chng minh rng( p q) ( q r) ( r s) ( u s) p u

    Chng 5 My hc

    5 1 M U

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    101/113

    Slide 101

    5.1 MU Cc chng trc tho lun v biu din v suy lun tri

    thc. Trong trng hp ny gi nh c sn tri thc v c t h

    biu din tng minh tri thc. Tuy vy trong nhiu tinh hung, s khng c sn tri thc nh:

    K s tri thc cn thu nhn tri thc t chuyn gia lnh vc. Cn bit cc lut m t lnh vc c th.

    Bi ton khngc biu din tng minh theo lut, s kin hay ccquan h.

    C hai tip cn c h o h thng hc: Hc t k hiu: bao gm vic hnh thc ha, sa cha cc lut tng

    minh, s kin v cc quan h.

    Hc t d liu s: c p dng cho nhng h thngc m hnh didng s lin quann cc k thut nhm tiu cc tham s. Hc theodng s bao gm mng Neural nhn to, thut gii di truyn, bi ton tiu truyn thng. Cc k thut hc theo s khng to ra CSTT tngminh.

    5.2 CC HNH THC HC

    1 Hc vt: H tip nhn cc khng nh ca cc quyt nh

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    102/113

    Slide 102

    1. Hc vt: H tip nhn cc khngnh ca cc quytnhng. Khi h to r a mt quytnh khngng, h s a racc lut hay quan h ng m h s dng. Hnh thc hc

    vt nhm cho php chuyn gia cung cp tri thc theo kiutng tc.

    2. Hc bng cch ch dn: Thay va r a mt lut c th cnp dng vo tnh hung cho trc, h thng s c cungcp bng cc ch dn tng qut. V d: "gas hu nh b thotra t van thay v thot ra t ng dn". H thng phi t mnh ra cch bini t tru tngn cc lut kh dng.

    3. Hc bng qui np: H thngc cung cp mt tp cc v d v kt lunc rt ra t tng v d. H lin tc lc cclut v quan h nhm x l tn g v d mi.

    5.2 CC HNH THC HC (Tip)

    4. Hc bng tng t: H thngc cung cppngng cho cc tc

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    103/113

    Slide103

    g g g g p p g gv tng t nhng khng ging nhau. H thng cn lm thchngpng trc nhm to ra mt lut mi c kh nng p dng cho tnhhung mi.

    5. Hc da trn gii thch: H thng phn tch tp cc li gii v d (v ktqu) nhmnnh kh nngng hoc sai v to ra cc gii thch dng hng dn cch gii bi ton trong tng lai.

    6. Hc da trn tnh hung: Bt k tnh hung noc h thng lp lunuc lu tr cng vi kt qu cho dng hay sai. Khi gp tnh

    hng mi, h thng s lm thch nghi hnh vi lu tr vi tnh hungmi.

    7. Khm ph hay hc khng gim st: Thay v c mc tiu tng minh, hkhm ph lin tc tm kim cc mu v quan h trong d liu nhp. Ccv d v hc khng gim st bao gm gom cm d liu, hc nhndng ccc tnh cbn nh cnh t ccimnh.

    V d v CC HNH THC HC

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    104/113

    Slide 104

    V d:

    - H MYCIN- Mng Neural nhn to

    - Thut ton hc Quinland

    - Bi ton nhn dng- My chi ccar, ctng

    5.3 THUT GII Quinlan

    L thut ton hc theo quy np dng lut a mc tiu

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    105/113

    Slide 105

    - L thut ton hc theo quy np dng lut, a mc tiu.

    - Do Quinlan a r a nm 1979.

    - tng: Chn thuc tnh quan trng nht to cyquytnh.

    - Thuc tnh quan trng nht l thuc tnh phn loi

    Bng quan st thnh cc bng con sao cho t mi bngcon ny d phn tch tm quy lut chung.

    5.3.1 THUT GII A. Quinlan

    ConclusionFamilyNationalitySizeSTT

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    106/113

    Slide 106

    ASingleGermanLarge3

    BMarriedGermanSmall8

    BMarriedItalianLarge7

    BSingleItalianLarge6

    BMarriedGermanLarge5

    BSingleItalianSmall4

    ASingleFrenchLarge2

    ASingleGermanSmall1

    yy

    Vi mi thuc tnh ca bng quan st:

    Xt vector V: c s chiu bng s phn loi

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    107/113

    Slide 107

    V(Size=Small) = (ASmall, BSmall)

    ASmall=S quan st A c Size l Small / Tng s quan st c Size=Small

    BSmall= S quan st B c Size l Small / Tng s quan st c Size=SmallV(Size=Small) = (1/3 , 2/3)

    V(Size=Large) = (2/5 , 3/5)

    Vi thuc tnh NationalityV(Nat = German)= (2/4 , 2/4)

    V(Nat = French) = (1 , 0)V(Nat = Italian) = (0 , 1)

    Thuc tnh Family:V(Family=Single) = (3/5 ,2/5)

    V(Family = Married)

    = (0, 1)

    Vi mi thuc tnh ca bng quan st:

    Ch cn xt German ConclusionFamilySizeSTT

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    108/113

    Slide 108

    Thuc tnh Size:V(Size=Small) = (1/2 , 1/2)V(Size=Large) = (1/2 , 1/2)

    Thuc tnh Family:V(Family=Single) = (1, 0)V(Family=Married) = (0,1)

    ConclusionFamilySizeSTT

    BMarriedSmall4

    BMarriedLarge3

    ASingleLarge2

    ASingleSmall1

    Nationality

    Italian French German

    Single Married

    Vi mi thuc tnh ca bng quan st(tip)

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    109/113

    Slide 109

    Nationality

    Italian French German

    Single Married

    Rule 1: If (Nationality IS Italian) then (Conclusion IS B)

    Rule 2: If (Nationality IS French) then (Conclusion IS A)

    Rule 3: If (Nationality IS German) AND (Family IS Single)

    then (Conclusion IS A)

    Rule 4: If (Nationality IS German) AND (Family IS Married)then (Conclusion IS B)

    5.3.2 Thut gii Hc theo btnh

    ProfitTypeCompetitionAgeStt

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    110/113

    Slide 110

    DownHardwareYesOld10

    DownHardwareYesMidle9

    UpSoftwareYesNew8

    UpSoftwareNoMidle7

    UpSoftwareNoNew6

    UpHardwareNoNew5

    DownHardwareNoOld4

    UpHardwareNoMidle3

    DownSoftwareYesMidle2

    DownSoftwareNoOld1

    yppg

    Hc theo btnh(tip)

    b h X k

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    111/113

    Slide 111

    btnh ca X:

    Tnh Entropy cho mi thuc tnh v chn thuc tnh c Entropynh nht.

    =

    =k

    1i2log-)( ii ppXE

    =+=

    ==

    ==

    =

    =

    =

    =

    8752.0811.0*4.0918.0*6.0)/(

    811.043log

    43-

    41log

    41-)/(

    918.06

    2log

    6

    2-

    6

    4log

    6

    4-)/(

    ),(log),(-)/(

    22

    22

    k

    1i

    2

    nCompetitioCE

    CE

    CE

    acpacpACE

    YesnCompetitio

    NonCompetitio

    iiii

    Hc theo btnh(tip)

    Tng t:

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    112/113

    Slide 112

    E(C/Age) = 0.4

    E(C/Type) = 1

    Age cho nhiu thng tinnht

    ProfitTypeCompetitionSTT

    DownHardwareYes4

    UpSoftwareNo3

    UpHardwareNo2

    DownSoftwareYes1

    Age

    Old Milde New

    Down Competition Up

    No Yes

    Up Down

    Hc theo btnh(tip)

    Age

  • 5/28/2018 Bai Giang Tri Tuen Han Tao

    113/113

    Slide 113

    Age

    Old Milde New

    Down Competition Up

    No Yes

    Up Down

    Rule 1: If (Age IS Old) then (Profit IS Down)

    Rule 2: If (Age IS New) then (Profit IS Up)

    Rule 3: If (Age IS Midle) And (Competition IS No)

    then (Profit IS Up)Rule 4: If (Age IS Midle) And (Competition IS Yes)

    then (Profit IS Down)