AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve....

17
KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280 AUDITI Alberto Pincherle, apo njohur ndryshe me emrin e artit Alberto Moravia, ka lindur në nëntor të vitit 1907 në Romë, Itali dhe ka jetuar deri në vitin 1990, në moshën 82 vjeçare. Profesioni i tij ka qenë novelist, gazetar, Nuk e kishim menduar kurrë më parë se do të vinte një ditë që do të qëndronim jo vetëm të mbyllur në shtëpi, por Shkrime të tjera në këtë numër: Faqe * Pse qytetarët besojnë KLSH-në, nga Fatos Çoçoli 2-3 * Covid 19 dhe kultura, nga Jorida Zhegu 7 * Koronavirusi, nga Alketa Kalleshi 8 * Mario Draghi: Jemi në luftë dhe duhet të mobilizohemi nga Lirim Beqiri 9 * Lista e botimeve të audituesve 1-15 Maj 2020 10 * Koronavirusi dhe turizmi, nga Megi Rusi 11 * Sfidat e vazhdueshme me pandeminë, nga Klea Saliu 12 * Siguria globale në rrezik, nga Albi Anxhaku 13 * Aksesi tek drejtësia në kohën e Koronavirusit nga Shkëlzen Hoxha 15 * Si do jetë ekonomia pas pandemisë?, nga Aulent Guri 16 PER QYTETARIN Vijon ne fq 17Përgjigja e bashkësisë ndërkombëtare për të mbështetur Nisur nga disa auditime përputhshmërie në prokurimet publike, lindi e nevojshme pasqyrimi për përmirësim ligjor në funksion të parimeve të ekonomicitetit, eficiencës dhe efektivitetit. Jo vetëm audituesit e KLSH-së, por edhe çdokush që njeh modestisht investimet publike, konstaton një dukuri ku një grup operatorësh ekonomikë, marrin pjesë dhe shpallen fitues në shumë tendera Përmirësim ligjor në prokurimet publike Nr. 17(6), 1-15 Maj 2020 Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim (IDM) dhe Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (PNUD) prezantuan më 13 maj 2020 gjetjet e sondazhit “Besimi në Qeverisje 2019”, ku ndër të tjera renditen edhe institucionet ku shqiptarët besojnë Vijon ne fq. 2Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse të ardhurat po ulen ose nga Genc Koka Vijon ne faqet 3-4Audituesit e së ardhmes duhet të jenë të aftë në aspektin teknologjik dhe të zotërojnë nga Aldo Kume Vijon ne fq 5“Përçmimi” i Moravias nga Lolita Baholli nga Alketa Kalleshi Auditi për Qytetarin IDM dhe PNUD: KLSH institucioni më efiçient i llogaridhënies për shqiptarët Lexim në kohë të Covid 19 Përtej politikës monetare nga Alma Shehu Vijon ne faqen 6Vijon ne fq. 8A nuk ngjan me “Dashuri në kohën e kolerës” të G. Markes ?! Financat ndërkombëtare dhe Covid 19 Audituesit e së ardhmes Vijon ne fq. 14nga Silvana Ramadani

Transcript of AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve....

Page 1: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

AUDITI

Alberto Pincherle, apo njohur ndryshe

me emrin e artit Alberto Moravia, ka

lindur në nëntor të vitit 1907 në

Romë, Itali dhe ka jetuar deri në vitin

1990, në moshën 82 vjeçare. Profesioni

i tij ka qenë novelist, gazetar,

Nuk e kishim

menduar kurrë

më parë se do të

vinte një ditë që do të qëndronim

jo vetëm të mbyllur në shtëpi, por

Shkrime të tjera në këtë numër: Faqe

* Pse qytetarët besojnë KLSH-në, nga Fatos Çoçoli 2-3 * Covid 19 dhe kultura, nga Jorida Zhegu 7

* Koronavirusi,

nga Alketa Kalleshi 8

* Mario Draghi: Jemi në luftë dhe duhet të mobilizohemi

nga Lirim Beqiri 9

* Lista e botimeve të audituesve 1-15 Maj 2020 10

* Koronavirusi dhe turizmi, nga Megi Rusi 11

* Sfidat e vazhdueshme me pandeminë, nga Klea Saliu 12

* Siguria globale në rrezik, nga Albi Anxhaku 13

* Aksesi tek drejtësia në kohën e Koronavirusit

nga Shkëlzen Hoxha 15

* Si do jetë ekonomia pas pandemisë?, nga Aulent Guri 16

PER QYTETARIN

Vijon ne fq 17→

Përgjigja e bashkësisë

ndërkombëtare për të

mbështetur

Nisur

nga disa auditime

përputhshmërie në prokurimet

publike, lindi e nevojshme

pasqyrimi për përmirësim ligjor në funksion të parimeve

të ekonomicitetit, eficiencës dhe efektivitetit. Jo vetëm

audituesit e KLSH-së, por edhe çdokush që njeh

modestisht investimet publike, konstaton një dukuri ku

një grup operatorësh ekonomikë, marrin pjesë dhe

shpallen fitues në shumë tendera

Përmirësim ligjor në prokurimet publike

Nr. 17(6), 1-15 Maj 2020

Instituti për

Demokraci dhe

Ndërmjetësim

(IDM) dhe

Programi i

Kombeve të

Bashkuara për

Zhvillim (PNUD)

prezantuan më 13 maj 2020 gjetjet e sondazhit “Besimi

në Qeverisje 2019”, ku ndër të tjera renditen edhe

institucionet ku shqiptarët besojnë Vijon ne fq. 2→

Pandemia e

Koronavirusit ka

ndikim masiv në jetën e miliona

evropianëve. Qytetarët në Evropë janë

të shqetësuar për gjendjen e tyre

ekonomike sepse të ardhurat po ulen ose

nga Genc Koka

Vijon ne faqet 3-4→

Audituesit e së ardhmes

duhet të jenë të aftë në aspektin teknologjik dhe të zotërojnë

nga Aldo Kume

Vijon ne fq 5→

“Përçmimi” i Moravias nga Lolita

Baholli

nga Alketa Kalleshi

Auditi për

Qytetarin

IDM dhe PNUD: KLSH institucioni më

efiçient i llogaridhënies për shqiptarët

Lexim në kohë të Covid 19

Përtej politikës monetare

nga Alma Shehu

Vijon ne faqen 6→

Vijon ne fq. 8→

A nuk ngjan me

“Dashuri në

kohën e kolerës”

të G. Markes ?!

Financat ndërkombëtare

dhe Covid 19

Audituesit e së ardhmes

Vijon ne fq. 14→

nga Silvana Ramadani

Page 2: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 2

Më 13 maj 2020 u bë publik një

vrojtim (sondazh) i kryer nga Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim, një ndër organizatat joqeveritare më serioze dhe me përvojë tek ne, me mbështetjen e Programit të Zhvillimit (PNUD) të Kombeve të Bashkuara. Sondazhii opinionit, i titulluar "Besimi në Qeverisje 2019", është në vitin e shtatë rradhazi të realizimit. Ai u krye gjatë muajve nëntor-dhjetor 2019, duke përdorur një kampion përfaqësues kombëtar prej 2500 të intervistuarish. Nëse besimi i qytetarëve shqiptarë ka rënë gjatë viteve të fundit(mbi 85 përqind e të anketuarve e perceptojnë korrupsionin e nivelit të lartë si fenomen të përhapur ose shumë të përhapur në shoqërinë tonë), vlerësimi dhe besimi i qytetarit tek institucioni i Kontrollit të Lartë të Shtetit ka ardhur në rritje nga vrojtimi në vrojtim.

E-Tax Albania Albanian Post

Nëse besimi i qytetarëve shqiptarë ka

rënë gjatë viteve të fundit(mbi 85

përqind e të anketuarve e perceptojnë

korrupsionin e nivelit të lartë si

fenomen të përhapur ose shumë të

përhapur në shoqërinë tonë),

vlerësimi dhe besimi i qytetarit tek

institucioni i Kontrollit të Lartë të

Shtetit ka ardhur në rritje nga

vrojtimi në vrojtim.

Për vitin 2019, 63.7 përqind e të

intervistuarve e konsiderojnë KLSH si

mekanizmin më efektiv të

llogaridhënies së qeverisë dhe

institucioneve publike. Po pse

qytetarët e rendisin KLSH si

institucionin më të besuar në

vend, në nivel të transparencës

dhe llogaridhënies institucionale?

Ky institucion ka tashmë mbi

nëndë vite që ka shpalosur të

plotë pavarësinë dhe

profesionalizmin, mbështetur fort

mbi standardet ndërkombëtare të

fushës, ISSAI-t, në radhë të parë

në Deklaratën e Limës (ISSAI 1)

dhe në Deklaratën e Meksikos

(ISSAI 10).

Ligji i ri i miratuar në fund të vitit

2014, pas një beteje epokale me

interesat e segmenteve të

ndryshëm të qeverisjes, për t’i

cënuar pavarësinë këtij

institucioni kushtetues, u vlerësua

nga Delegacioni i Bashkimit

Evropian në Tiranë si një “…hap domethënës në integrimin e vendit në BE”(nga prononcimi i

Delegacionit një ditë më vonë

miratimit të ligjit, më 28 nëntor

2014). Avancimi

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

vijon ne faqen 3→

më shumë.

Sipas këtij sondazhi, Kontrolli i

Lartë i Shtetit (KLSH) vazhdon

të konsiderohet si institucioni

me rolin më të madh në

kërkesën e llogarisë ndaj

qeverisë (63.7%), ndjekur nga

Parlamenti (53,4%), Avokati i

Populli (44.3%), partitë

opozitare (42%), Komisioneri

për Mbrojtjen nga diskriminimi

(40.9%) dhe Komisioneri për të

Drejtën e Informimit dhe

Mbrojtjen e të Dhënave

Personale (38.9%).

Po kështu shqiptarët besojnë se

mekanizmi më efikas i

llogaridhënies është Kontrolli i

Lartë i Shtetit (63.7%), i ndjekur nga Parlamenti (53.4%), Avokati i Popullit

(44.3%) dhe partitë e

opozitës (42%).

42.6% besojnë se

deputetë të caktuar

mund t’i kërkojnë

llogari qeverisë. Për sa

i përket llogaridhënies

vertikale, media (58%)

u perceptua se luante

rolin më të madh në

llogaridhënien e

qeverisë, ndjekur nga

shoqëria civile (47.8%).

tepër se organizatat

vendase.

Për më shumë lexoni në

linkun: https://

tirananews.al/raporti-i-

idm-dhe-pnud-klsh-

institucioni-me-efikas-i-

IDM dhe PNUD: KLSH institucioni më efiçient i llogaridhënies për shqiptarët →vijon nga fq. 1

Pse qytetarët i besojnë KLSH nga Fatos Çoçoli

Page 3: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 3

E-Tax Albania Albanian Post

i institucionit në nivel të kapaciteteve të audituesve të tij është realisht mbresëlënës. Nga 2.1 ditë trajnimi në vit që institucioni kishte për periudhën 2001-2011, ka kaluar në 29 ditë trajnimi për çdo auditues në vitet 2012-2019, tregues ky i ngjashëm me institucionet më të zhvilluara evropiane të auditimit publik. Kontrolli i Lartë i Shtetit, me gjetjet në raportet e auditimit dhe kallëzimet e tij penale(në vitet 2012-2018, ka realizuar nga një kallzim penal në javë) kundër qindra abuzuesve me pronën publike dhe paratë e taksapaguesve, me denoncimet e tij për dëme impresive ekonomike ndaj Buxhetit të Shtetit në nivele qindra milionë euro çdo vit, ka sjellë shpresë në zemrat e qytetarëve të thjeshtë se korrupsioni mund të zbulohet dhe dënohet. Janë me qindra rastet e denoncuara nga KLSH për abuzimet me tenderat publikë të zyrtarëve dhe ish-zyrtarëve tanë të lartë.

Ky institucion nuk ka kursyer dorë, duke denoncuar

zyrtarëve të lartë të të gjitha partive

kryesore.

Pikërisht ky distancim ndaj fuqisë politike të momentit në pushtet dhe respekti e përkushtimi ndaj standardeve ndërkombëtare të profesionit, ato të organizatës botërore të 194 institucioneve supreme të auditimit, INTOSAI-t, përbën fuqinë e vërtetë të gjetjeve dhe denoncimeve të KLSH. Institucioni ka denoncuar pa pushim abuzimet në tenderat e qeverisë qendrore dhe njësive vendore. Përparësitë e sotme të reformës në drejtësi në asnjë mënyrë dhe kohë nuk do të anashkalojnë apo sjellin në plan të dytë misionin, vlerat dhe arritjet e institucioneve të tilla të pavarura të Shqipërisë, si KLSH, ILDKPKI, etj. Ato përbëjnë shtyllën kurrizore të besimit publik se ky vend mund të bëhet. Puna e tyre, e inkuadruar natyrshëm në punën dhe rezultatet e strukturave të reja të reformës në drejtësi, do të sjellë shtetin e së drejtës tek dhe do të kthejë besimin e humbur të qytetarëve shqiptarë. Për më shumë, lexoni në linkun: https://sot.com.al/

opinion-editorial/pse-klsh-rezulton-me-i-besuari-nga-qytetaret

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin vijon ne faqen 4

edhe që do të punonim nga shtëpia. Por, ja, ajo ditë erdhi

dhe nuk ishte një e dy ditë, por dhjetra të tilla. “Trajnimi

në Distancë”, miratuar

nga Kryetari i KLSH’së

në datën 16 mars 2020

për Audituesit e KLSH-

së, ishte sfida që duhet

të përballonim në

kushtet e një realiteti të

ri, të një Pandemie

botërore.

Të mësuar e të trajnuar

për të punuar në grup, me shkresa e qëndrime për orë të

tëra në zyra institucionesh, të punuarit në distancë nga

shtëpia, fillimisht ishte i vështirë. Ditë pas dite mësuam

dhe sot, gjithçla është më e lehtë, të gatshëm për të

punuar në kushtet e një realiteti të ri që nuk ka dyshim që

do të aplikohet gjithnjë e më shumë në të ardhmen.

Qëndrimi në shtëpi ka qenë i gjatë dhe i mjaftueshëm, jo

vetëm për të kryer punën e kërkuar nga institucioni, por

edhe për të lexuar libra, që për mua personalisht, ka qenë

një pasion dhe kënaqësi e hershme. Nisma e nisur nga

Kryetari i KLSH’së duhet përshëndetur, jo vetëm si një

risi në rang institucionesh, por edhe si një mundësi për të

mos iu larguar librit, leximit të tij, në kushtet e rënies së

dëshirës për të lexuar libra.

Leximi nuk është dekor, është nevojë shpirtërore e

ndikimin thelbësor e ka brenda lexuesit. Brezi të cilit i

përkas (mbi gjysëm shekulli), mendon që ne kemi lexuar

më shumë. Problemi që kemi me fëmijët tanë (të paktën

unë), është që nuk lexojnë, sado që mundohemi t’i

motivojmë. Është e vërtetë që teknologjia që disponojnë

ofron informacion të bollshëm, gjë që brezit tonë i

mungonte.

Shikimi i filmave të realizuara bazuar në librat e Viktor

Hygos, Stendalit, Tolstoit, Gorkit, Remarkut, Hemingueit.

nuk i afrohen “shijimit” të leximit të këtyre veprave

(Veprat e Cvajkut, nuk guxon kush që t’i ekranizojë, pasi

s’ka teknik që të përshkruajë imtësinë e ndjenjës).

→vijon

nga fq. 1

vijon ne faqen 4

Pse qytetarët i besojnë KLSH nga Fatos Çoçoli

Lexim në kohë të Covid 19

nga Genc Koka →vijon nga fq. 1

Shkrimtari dhe poeti i njohur Fatos Arapi, për librin e të cilit “Kush ishte Vlass Arapi”flet

audituesi Genc Koka në këtë shkrim

Shkrimtari dhe publicisti Gezim Zilja, për vëllimin “Çështje

familjare”të të cilit flet audituesi

Genc Koka në këtë shkrim

Page 4: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 4

→.vijon nga fq. 3

Miqësia me autorët,

përveç sentimentit të

natyrshëm në

vlerësimin e detyrimin

për lexim, zvogëlon paanshmërinë e

kritikut. Nga rastësia dhe dashuria për librin

Thelbin e rrëfimit të përshkruar më

sipër e kam diskutuar me profesor

Gëzim Zilen në një bisedë të lire pas

dhurimit të librit të tij me tregime

“Çështje Familjare”. Diskutimet me

Gëzimin në përgjithësi i shijoj si

privilegj. (veçanërisht për letërsinë e

histori).

E fillova leximin me peshën e

përshtypjeve që duhet të jepja, sepse

pa takt i shpreha; “rritjen e botimeve të

gjasme shkrimtarëve. Për të gjetur

mbështetje

në opinionin

për librin i

rekomandova një njeriut tim leximin e

tij, me paramendimin e marrjes së

përshtypjes të dikujt tjetër që i

mungonte anshmëria e sentimentit që

buron nga njohja e autorit.

Në përfundim i përcolla përshtypjet

bruto Gëzimit, sipas fjalës së dhënë.

Është libri i fundit me tregime që kam

lexuar me një frymë. Janë shtatë

tregime, ngjarjet e vendosura në to

janë pjesë bashkëkohore e

problematikës të jetës sonë. (përveç

“Kaçakët”që vendoset në kohën e 3

peradorisë osmane, por tema e tregimit

është bashkëkohore). Gjithnjë kam

menduar që ne pëlqejmë ato libra që

nuk mund t.i shkruajmë dot, apo ato

vepra në të cilat lexojmë mendimet që

nuk i shprehim dot aq mire sa autori i

veprës. Në libër ka shumë Vlorë, ka

Gorki, Çehov e tepër Pelin, ky është

Gëzim Zilja tek “Çështje Familjare”.

E-Tax Albania Albanian Post

Nga shoqëria me autorin

qënit

shok

me

një

autor

librash është privilegj. Ky privilegj

shtohet edhe më shumë kur shoku

(autori) konsultohet me ty, të kërkon

mendim, të jep librin ta lexosh që në

dorëshkrim e të kërkon të sugjerosh

e të vlerësosh nëse libri është gati

për botim.

Kjo më ka ndodhur me Ergys

Alushin, gazetar për më shumë se 20

vite në Vlorë dhe vitet e fundit po

afirmohet dhe si autor librash, të

zhanreve të ndryshëm. Libri me

titull “Numri 7”, kushtuar ish

futbollistit të njohur të

“Flamurtarit”, Vasil Ruci është libri i

tij i fundit, në serinë e 9 librave të

botuar deri tani. Herë nëpërmjet

shifrave statistikore, herë nëpërmjet

jehonës në faqet e shtypit të kohës e

herë nëpërmjet intervistave me vetë

protagonistin e librit, ka mundur të

na japë portretin e një futbollisti

virtuoz që për hir të pasionit

sakrifikoi rininë e vet, të një familjari

të dhembshur, të një bashkëshorti

me vullnet të fortë, që edhe pse fati i

rezervoi surpriza të pakëndëshme,

kurrë nuk u thye, por ashtu si në

fushën e lojës, me vullnetin që e

karakterizon, me këmbënguljen e

shpirtin e garës, i mposhti duke dalë

fitimtar.

Nga rrethanat shoqërore

Në bisedë shoqërore, nga miq që janë

të interesuar për njohjen e historës

së pashkruar të Vlorës, po flisnin për

përshtypjet e një libri të veçantë të

shkrimtarit të mirënjohur vlonjat

Fatos Arapi (poet, novelist, përkthyes

e gazetar).

Nisur nga kërshëria, fillova

leximin e librit “Kush ishte Vllas

Arapi”. Vëllai i vogël shkruan për

vëllanë e madh, prandaj

qëllimisht Fatos Arapi këtu nuk

është shkrimtar eshtë Fatos Toli

Arapi. Ai përshkruan, nuk mban

qëndrim.

Libri ka fakte historike e

personazhe realë që flasin më

shumë se autori. Shumë nga

personazhet që strehoheshin, apo

hynin e dilnin, personazhe që

dominuan në historinë 50 vjeçare

të Shqipërisë.

“Nuk i kam rënë pas jetës së Vllasit vetëm pse ishte vëllai im.

Kjo për mua dhe për gjithë familjen tone nuk ndryshonte asgjë. Komunist apo antikomonist Vllasi ka qenë përherë vëllai im”.

Çdokush tjetër në vend të Fatos

Arapit (pa qenë shkrimtar), do të

hiperbolizonte e ngrinte në

piedestal Vllasin, pa shtuar këtu

vlerat humane e patriotike të

babait Tol Arapit. Modestia

hynore e autorit e ngre edhe më

lart në sytë e lexuesit familjen

Arapi.

Per me shume lexoni ne

linkun:http://www.klsh.org.al/

web/01_genc_koka_shkrim_5642.p

df.-/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Lexim në kohë të Covid 19 nga Genc Koka

A nuk ngjan me

“Dashuri në kohën e

kolerës” të Garcia

Markes ?!

Disa nga botimet e shkrimtarit Fatos Arapi, mes të cilave libri “Kush ishte Vllas Arapi”.

Page 5: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 5

publikë. Fenomeni i

konstatuar qëndron se

një operator ekonomik, merr pjesë dhe

shpallet fitues në tendera publikë me

autoritete kontraktore të ndryshëm, në

të njëjtën kohë me të njëjtin kapacitet

ekonomik e kapacitet teknik, të njëjtat

makineri dhe mjete. Praktikisht është e

pamundur që një operator të zbatojë

vepra ndërtimi me shtrirje gjeografike të

ndryshme me të njëjtat kapacitete.

Nga auditimet e KLSH në

Autoritetin Rrugor Shqiptar,

në Fondin Shqiptar të

Zhvillimit, në Institucionet e

tjera qendrore dhe ente të tjera

prokuruese, është konstatuar

se i njëjti operator është

shpallur fitues për ndërtime në

akse rrugore të ndryshme, në

objekte polifunksionale, në

ujësjellësa, në linja të tensionit

të lartë, madje edhe në

Partneritete Publike Private,

në të njëjtën kohë të grafikut të

zbatimit të punimeve. Pra, janë

konstatuar operatorë ekonomikë me

kontrata në dy apo më shumë

institucione të ndryshme, në pozicione

gjeografike objektesh në distancë të

madhe nga njëri-tjetri dhe mbi të gjitha

në të njëjtën kohë, gjithmonë me të

njëjtat kapacitete ekonomike dhe

teknike. Operatorët të tillë janë shumë

pak në tregun e infrastrukturës, duke

krijuar një oligopol kompanish, të cilët

marrin punë publike me të njëjtin

dokumentacion, duke moslejuar

konkurrencën e operatorëve të mesëm

apo të ulët dhe duke centralizuar fondet

publike në vetëm këto kompani.

Po të studiosh buletinët e Agjencisë së

Prokurimit Publik, gjithmonë fitues në

një periudhë të caktuar janë një grup i

vogël kompanish, kur ndërkohë nga të

dhënat e QKB dhe licencave të

kompanive të ndërtimit, ekzistojnë

shumë më tepër kompani. Në VKM nr

42, datë 16.01.2008, Kreu III. i

ndryshuar, ku citohej “Drejtoria e

E-Tax Albania Albanian Post

Përgjithshme e Rrugëve, ndalohet të

kualifikojë si fitues, për punë publike,

kontraktorë, që janë fitues dhe/apo

kanë në proces, në të njëjtën kohë, si

kontraktorë/nënkontraktorë, një

investim sipas një kontrate të lidhur

apo në proces për t’u lidhur, sipas ligjit

për prokurimin publik, i cili nuk i ka

përfunduar punimet në 70% për qind të

fondit të prokuruar në autoritetin

kontraktor”. Tashmë edhe kjo dispozitë

ligjore është shfuqizuar dhe është lënë

vetëm në bazë të deklaratave në

Dokumentet Standarde të Tenderit,

Shtojca 9 “Deklarata e

disponueshmërisë së makinerive” dhe

Shtojca 10 “Deklaratë mbi kontratat e

lidhura apo në proces”, e cila ka si

qëllim, plotësimin e kriterit ligjor që

operatori ekonomik brenda së njëjtës

periudhë nuk është kontraktor/

nënkontraktor për kontratë/kontrata të

lidhura dhe/ose është shpallur fitues,

me vlerë të përbashkët

ose të veçantë, më të

madhe se 100 % i kufirit maksimal,

që disponon, sipas licencës

profesionale, të lëshuar nga

autoriteti kompetent.

Nga vëzhgimi i punëve kryesore

publike konstatohet se të gjithë

operatorët ekonomikë e kanë të

detyrueshme të plotësojnë këtë

deklaratë, e cila varet vetëm nga

ndërgjegjja e secilit operator

pasi është një deklaratë e

pasigluar nga asnjë

institucion shtetëror.

Mbështetur në Ligjin e

Prokurimit Publik, çdo

autoritet kontraktor

rezervon të drejtën të

verifikojë vërtetësinë e

deklaratës dhe në rast

deklarimi të rremë do të

veprojë në përputhje me

nenin 13, pika 3 germa të

ligjit nr. 9643 datë

20.11.2006, i ndryshuar

“Për prokurimin Publik”, ku citohet

se APP përjashton çdo operator

ekonomik në procedurat e prokurimit

për periudhën nga 1 deri në 3 vjet, në

rastet e keqinformimit dhe dorëzimit

të dokumentave që përmbajnë të

dhëna të rreme për qëllime

kualifikimi.

Një ndryshim i domosdoshëm i parë

nga këndvështrimi auditues, mund

të jetë p.sh: Dorëzimi i një vërtetimi

të lëshuar nga Agjencia e Prokurimit

Publik, për të gjithë ata operatorë

ekonomikë pjesëmarrës në

procedurat e prokurimit, me anë të të

cilit të vërtetohet se nuk janë

pjesëmarrës në procedura të tjera

prokurimi në kohën e konkurrimit.

Per me shume lexoni ne linkun:

https://sot.com.al/opinion-editorial/

mendim-per-permiresim-ligjor-ne-

prokurimet-publike-140 .-/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Përmirësim ligjor në prokurimet publike →vijon nga fq. 1

nga Aldo Kume

Page 6: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 6

→.vijon nga faqja 1

mund

të kolapsojnë

plotësisht. Për të ndihmuar familjet

dhe bizneset, Banka Qendrore

Evropiane (ECB) ka ndërmarrë

masa të jashtëzakonshme për të

zvogëluar kostot e financimit dhe për të përmirësuar

disponueshmërinë e financimit për të gjithë sektorët e

ekonomisë. Ato ndihmojnë në mbrojtjen e vendeve të punës,

ruajtjen e prodhimit dhe në këtë mënyrë ruajnë stabilitetin

e çmimeve.

Misioni i sigurimit të parave

Roli i Bankës Qendrore Evropiane nuk është i kufizuar në

politikën monetare. Ne kryejmë një numër detyrash të

tjera, shumë prej të cilave mbeten kryesisht pa u vënë re.

Një shembull i mirë i kësaj është ofrimi i shërbimeve të

pagesave. Sigurimi i disponueshmërisë së parave dhe

mjeteve elektronike të pagesës nuk është thelbësore vetëm

për politikën monetare, por edhe për jetën tonë të

përditshme: për familjet që duhet

të paguajnë faturat e tyre dhe të

marrin pagesat e pagave ose

pensioneve, si dhe për

kompanitë që duhet të

kryejnë pagesat për punonjësit

dhe furnitorët e tyre.

Në kohë resioneve akute,

konsumatorët zakonisht

shpenzojnë më pak para dhe

përdorin gjithnjë e më shumë

mundësinë për të paguar në internet. Aktualisht në këtë

kohë të vështirë, ne sigurojmë që këto shërbime pagese të

punojnë vazhdimisht dhe janë të sigurta.

Eurosistemi, d.m.th. ECB dhe bankat qendrore kombëtare i

planifikojnë proceset e furnizimit me para (prodhimin,

ruajtjen, shpërndarjen dhe riblerjen e kartëmonedhave)

paraprakisht. Megjithatë ka një rezervë strategjike

kartëmonedhash për të reaguar ndaj zhvillimeve të

papritura. Kjo është arsyeja pse Eurosistemi është në

gjendje të garantojë disponibilitetin e vazhdueshme të

kartëmonedhave edhe në kohë krize.

Meqenëse masat e izolimit aktual po pengojnë aktivitete të

shumta dhe disa të tjera po i ndalon tërësisht, ne

vazhdimisht po i përshtasim proceset tona për të siguruar

furnizim të përshatshëm me kartëmonedhava. Në rolin e

saj si koordinatore, ECB është në kontakt të ngushtë me

bankat qendrore kombëtare në mënyrë që të korrigjojë

pengesat e mundshme, për shembull kur emetohen ose

E-Tax Albania Albanian Post

përpunohen kartëmonedha,

ECB ndihmon për të ri-

rregulluar transferimin e

kartëmonedhave nëse sistemet e zakonshme të

transportit nuk janë të disponueshme, ose në vende të

tjera rregullon stoqet e kartëmonedhave për emërtime të

ndryshme. Thirrje për zgjidhje më eficente

Në mënyrë që përdorimi fizik i parasë të jetë sa më të

sigurt, ne gjithashtu punojmë ngushtë me laboratorët

kryesorë për të vlerësuar sjelljen e koronavirus-it në

sipërfaqe të ndryshme. Rezultatet tregojnë se në sipërfaqe

si plastika virusi mbijeton 10 deri në 100 herë më gjatë se

në kartëmonedhat tona.

Analizat e tjera tregojnë se sipërfaqet poroze të

kartëmonedhave me përbërje pambuku e transmetojnë

virusin shumë më pak sesa sipërfaqet e lëmuara siç është

plastika. Krahasuar me sipërfaqet e tjera me të cilat

njerëzit kanë kontakt çdo ditë, kartëmonedhat nuk

paraqesin rrezik të përgjithshëm për infektim.

Kriza e ka nxitur thirrjet për zgjidhje më eficiente të

pagesave. Eurosistemi ka luajtur

gjithmonë një rol udhëheqës në zhvillimin

e sistemeve inovative të pagesave për

qytetarët evropianë dhe vazhdon ta bëjë

këtë edhe në këtë periudhë të vështirë.

Gjatë trazirave të tregut të javëve të

shkuara falë elasticitetit të këtyre

platformave, vëllimet e mëdha të

tregtimit të bonove dhe aksioneve

evropiane ishin në gjendje të

përpunoheshin pa probleme duke mbrojtur

kështu përfundimisht pasuritë dhe kursimet e qytetarëve.

Nëse sistemet do të riskonin të mbingarkoheshin, do të

ishin marrë masa efektive dhe të shpejta.

Banka Qëndrore Evropiane po kërkon për përgjigje

efektive dhe në kohë. Shumë nga masat e saj madje as nuk

janë vërejtur nga publiku. Sidoqoftë, qytetarët evropianë

mund të mbështeten tek Banka dhe të jenë të sigurt se ajo

do t'i mbështesë ata në çdo mënyrë të mundshme gjatë

kësaj krize.

Në mënyrë të ngjashme, edhe Banka e Shqipërisë ka

vepruar me prudencë dhe në kohë me masat që ka marrë

ndaj pandemisë.

Per me shume lexoni ne

linkun:https://sot.com.al/

opinion-editorial/pertej-

politikes-monetare-670.-/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Përtej politikës monetare nga Alma Shehu

Page 7: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 7

bashku me

industrinë e

turizmit, sektorët

kulturorë dhe

krijues janë ndër

më të prekurit

nga kriza aktuale

e koronavirusit

(Covid-19). Kriza

aktuale është

veçanërisht

kritike për sektorët kulturorë dhe

krijues për shkak të humbjes së

papritur dhe masive të mundësive të të

ardhurave, veçanërisht për lojtarët më

të brishtë. Disa aktorë përfitojnë nga

mbështetja publike (p.sh.

muzetë publike, biblioteka,

teatrot), por mund të

pësojnë mungesa të

konsiderueshme të

buxhetit. Sektori përfshin

ndërmarrje të mëdha

shumëkombëshe me të

ardhura të qëndrueshme

(p.sh. Netflix), por shumë

kompani të vogla dhe

profesionistë të pavarur të

domosdoshëm për sektorin

mund të përballen me

falimentimin.

Kjo krizë krijon një kërcënim strukturor

për mbijetesën e shumë firmave dhe

punëtorëve në prodhimin kulturor dhe

krijues.

Sot,më shumë se kurrë, rëndësia e

kulturës dhe krijimtarisë për shoqërinë

është e qartë. Disponueshmëria e

përmbajtjes kulturore kontribuon në

shëndetin dhe mirëqenien mendore, dhe

shumë institucione kulturore kanë

siguruar përmbajtje online dhe falas në

javët e fundit për atë qëllim.

Sfida e tanishme është krijimi i

mbështetjes publike që lehtëson

ndikimet negative në një afat të

shkurtër dhe ndihmojnë në

identifikimin e mundësive të reja në

E-Tax Albania Albanian Post

planin

afatmesëm për aktorë interesi të

ndryshëm publik, privat dhe

jofitimprurës, të angazhuar në

prodhimin kulturor dhe krijues.

Mes panikut në rritje për përhapjen e

shpejtë të koronavirusit, disa nga

muzetë më të famshëm të Italisë kanë

mbyllur dyert e tyre. Nga Torino në

Venecia, shtatë rajone veriore janë

drejtuar nga Roma për të mbyllur

muzetë e tyre. Në të njëjtën kohë,

Ministria e Kulturës ka revokuar

hyrjen falas në muzetë e shtetit në të

gjithë vendin.

Bota e artit italian nuk është e vetmja

që ndien efektet e koronavirusit;

shpërthimi i vazhdueshëm po mbyll

dyert kulturore gjithashtu në të gjithë

Azinë.

Industria e filmit në Kinë po merr një

goditje edhe më të rëndë. Filmat e huaj

po përballen me një perspektivë të

frikshme për të prodhuar pa fluks të

madh parash që llogariten nga

premierat e tyre përkatëse në Kinë.

Publikimi i filmit të 25-të i sagës "007,

Nuk Është Koha Për Të Vdekur", ishte

në rrugën e duhur për t'u bërë filmi

Bond me fitime më të larta në historinë

e ekskluzivitetit; tani, premiera kineze

është anuluar dhe turnetë promovuese

janë anuluar.

Edhe Ethan Hunt

personazhi i filmit

"Mision i Pamundur" e ka të

pamundur shfaqjen e filmit të tij më

të ri për shkak të koronavirusit.

Shoqëria e Prodhimit të Filmave

"Paramount Pictures" është detyruar

të ndalojë prodhimin e filmit të

shumëpritur: Mission Impossible VII

ku luan aktori Tom Cruise, pasi

filmoi në Venecia, Itali, xhirimet u

shtynë për shkak të shqetësimeve në

mbrojtje të shëndetit publik.

Për shumë artistë, koronavirusi ka

qenë një kohë frymëzuese. Shoqata e

Shërbimeve të Punëve të Jashtme

Nanjing (NFASA) ka filluar një

Konkurs Arti "Stop

Koronavirusin", dhe një

komunitet në internet i artistëve

që nderojnë bilbilfryrësin e

koronavirusit Dr. Li Wenliang

dhe punonjës të tjerë mjekësorë

të vijës së parë, ka prodhuar një

numër punimesh unike.

Në të vërtetë, ky është vetëm

rasti i fundit i një tradite të gjatë

të botës së artit. Falë aftësive të

artistëve, frika, histeria, vdekja e

papritur dhe besimi i shpirtit

njerëzor u vu në pah. Shprehja

artistike që rezulton nga tragjeditë e

kaluara - në gjithë lavdinë e saj

bubonike (infeksion i rrugëve të

frymëmarrjes), të rëndë dhe

shkatërruese - do të kishte qenë

jetësore për shërimin e të

mbijetuarve, dhe madje edhe

pasardhësit e të mbijetuarve.

Rëndësia e artit për individët dhe

komunitetet e shkatërruar nga

koronavirusi, është

e paçmuar. Per me

shume lexoni ne

linkun:

https://sot.com.al/

aktualitet/covid-19

-dhe-sektoret-

kulturore-dhe-

krijues-ndikimi. -/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

nga Jorida Zhegu

Përkthime të Audituesve

COVID-19 dhe sektorët kulturorë dhe krijues

Page 8: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 8

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

përgjigjet

afatshkurtra të shtetit ndaj

pandemisë dhe të kenë potencialin

të rrezikojnë zhvillimin e

qëndrueshëm afatgjatë në tre

mënyra kritike.

Së pari, pavarësisht nga vëllimi i

tyre i konsiderueshëm, shuma e

financimit në dispozicion të vendeve

në zhvillim ka të ngjarë të bie

shumë më pak nga nevojat e tyre

aktuale, dhe kjo thjesht sepse ato

mbeten të varura nga vullneti

politik i donatorëve dhe interesat e

kreditorëve.

Së dyti, mbështetja në institucionet

e mbizotëruara nga donatorët për të

hartuar dhe ofruar financim COVID

-19 do të thotë që interesat e

donatorëve do të nxisin zgjidhjet e

shkurtra, të mesme dhe afatgjata

për shumë vende në zhvillim.

Së treti dhe së fundi,

mbështetja

financiare në shkallë

të gjerë e bashkësisë ndërkombëtare

nuk do të ketë sukses nëse nuk

përputhet me një kornizë të

ngjashme të shkallës së gjerë të

koherencës dhe përgjegjësisë së

politikave.

Kuadri i fragmentuar, ad-hoc dhe i

drejtuar nga donatorët e

bashkëpunimit ndërkombëtar për

zhvillim dhe financave publike ka

nënkuptuar që ka pak koordinim në

mobilizimin dhe shpërndarjen e

financimit në nivele

ndërkombëtare ose kombëtare.

Diskutimet për këto angazhime

për financim nuk janë shoqëruar

me një vlerësim sistematik të

mekanizmave të përdorur për

mobilizimin dhe disbursimin e një

fondi të tillë. Duke pasur parasysh

që nuk ka mundësi për një

reformë thelbësore të sistemit

gjatë krizës, është e domosdoshme

që të përdoren mekanizmat

ekzistues për të monitoruar,

ndjekur dhe llogaritur paketat

financiare, ndërsa në të njëjtën

kohë, të fillohen të ndërmerren

hapat e parë drejt një rishikimi

radikal të rregullave së financave

publike ndërkombëtare. Këto janë

përdorur në mënyrë rutinore për të

zbutur eksternitetet sociale dhe

ekonomike të kësaj marrëdhënieje

shumë të pabarabartë, duke

përfshirë krizat financiare,

katastrofat ekologjike dhe epidemitë

shëndetësore, por nuk janë përdorur

për të rishpërndarë siç duhet

pasurinë globale.

Per me shume lexoni ne linkun:

https://gazetamapo.al/financat-

publike-nderkombetare-dhe-covid-

19-nje-arkitekture-e-re-eshte-e-

nevojshme-urgjentisht/.-/-

përpjekjet për zbutjen dhe

rimëkëmbjen e pandemisë ka

qenë e shpejtë. Fondi Monetar

Ndërkombëtar

(FMN) ka rritur

fondet e tij të

financimit të

urgjencës në

100 miliardë

dollarë ndërsa Banka Botërore ka

premtuar deri në 160 miliardë

dollarë amerikanë gjatë 15 muajve të

ardhshëm për të mbështetur vendet

në zhvillim për të përballuar efektet

e pandemisë.

Kreditorët kryesorë, përfshirë

vendet e G20, kanë rënë dakord për

një moratorium për pagesat e

borxhit të vendeve në zhvillim.

Donatorët rajonalë dhe dypalësh,

të tilla si Banka Afrikane e

Zhvillimit (AfDB), Bashkimi

Evropian, Global Affairs Canada,

Agence Française de

Développement (AFD) dhe

Departamenti i Mbretërisë së

Bashkuar për Zhvillim

Ndërkombëtar (DFID), janë

angazhuar të gjithë për të

mbështetur specifikat e shëndetit

dhe përgjigje të tjera sociale dhe

ekonomike ndaj pandemisë COVID-

19.

Të dy institucionet që janë shfaqur

edhe një herë si financues të

rëndësishëm në krizën aktuale janë

FMN dhe Banka Botërore.

Financuesit e tjerë më të mëdhenj të

pandemisë përfshijnë Komisionin

Evropian, bankat e zhvillimit rajonal

dhe donatorët dypalësh nga shtetet e

OECD, përfshirë Francën,

Gjermaninë, Japoninë, Mbretërinë e

Bashkuar dhe SHBA.

Nevoja për korrigjim.

Pa një mbikëqyrje të qartë dhe të

qëndrueshme, mangësitë rregullatore

të kornizës për financat publike

ndërkombëtare mund të ndikojnë në

Financat ndërkombëtare dhe Covid 19

nga Alketa Kalleshi

Përkthime të Audituesve

Gjatë një mbledhjeje të Drejtorëve të FMN, Tetor 2019, Washington D.C.

→vijon nga fq. 1

Page 9: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 9

Mario

Draghi është

ish-

President i Bankës Qëndrore Evropiane

(BQE) gjatë viteve 2011-2019 dhe

konsiderohet shpetimtari i vleres se

euros gjate krizes financiare dhe

ekonomike boterore 2008-2012.

Ai shprehet:”Pandemia e Coronavirus-it është një tragjedi njerëzore me përmasa të jashtëzakonshme biblike. Shumë njerëz sot jetojnë me frikën e humbjes së jetës së tyre ose vajtojnë për humbjen e të dashurve të tyre. Veprimet që qeveritë po ndërmarrin për të shmangur krizën në sistemet e tyre shëndetësore, janë të guximshme dhe domosdoshme dhe si të tilla ato duhen mbështetur”.

Megjithatë, cilëson Draghi, këto

veprime kanë gjithashtu kosto të

mëdha dhe të pashmangshme

ekonomike. Shumë njerëz

rrezikojnë jetën e tyre, dhe shumë

më tepër rrezikojnë të humbasin

burimet financiare. Në aspektin

ekonomik, lajmet vijnë duke u

përkeqësuar çdo ditë. Kompanitë e të

gjithë sektorëve janë duke u përballur

me një rënie të të ardhurave dhe shumë

prej tyre po zvogëlohen si dhe duke

shkarkuar nga puna punonjësit. Është i

pashmangshëm një recension i thellë.

Sfida me të cilën po përballemi është se

si të veprojmë me shpejtësi dhe forcën e

duhur për të parandaluar që recensioni

të shndërrohet në një depresion të

zgjatur, i rënduar nga një numër i madh

falimentimesh që do të lënë pas dëm të

pariparueshëm.

Nivelet shumë të larta të borxhit publik

do të bëhen një karakteristikë e

përhershme e ekonomive tona dhe do të

ecin paralelisht me masat e anulimit të

borxhit privat.

E-Tax Albania Albanian Post

Ish-Presidenti i BQE thekson se roli i

shtetit është pikërisht që të përdorë

buxhetin për të mbrojtur qytetarët dhe

ekonominë nga goditjet për të cilat

sektori privat nuk është përgjegjës dhe

nuk mund ta përballojë. Shtetet

gjithmonë e kanë bërë këtë gjë kur janë

gjendur përpara emergjencave

kombëtare. Luftërat – që janë

precedenti më i rëndësishëm – u

financuan me rritjen e borxhit publik.

Gjatë Luftës së Parë Botërore, në Itali

dhe Gjermani midis 6 dhe 15% të

shpenzimeve të luftës në terma realë u

financuan nga taksat.

Pyetja thelbësore nuk është nëse, por

sesi shteti mund të shfrytëzojë më mirë

buxhetin e tij. Subvencionet për

punësimin dhe papunësinë si dhe

shtyrja e afateve për shlyerjen e

taksave janë hapat më të rëndësishëm

që janë ndërmarrë tashmë nga shumë

qeveri, por mbrojtja e punësimit dhe

aftësia prodhuese gjatë kësaj kohe

dramatike të humbjes së fitimeve

kërkon mbështetje të menjëhershme në

drejtim të likuiditetit.

Vendet evropiane kanë struktura të

ndryshme financiare dhe industriale,

prandaj mënyra më efektive për të

arritur menjëherë në çdo krizë që

ndodh në sistemin ekonomik është

është mobilizimi

i të gjitha

sistemeve të tyre financiare. E gjitha

kjo duhet të bëhet menjëherë, duke

shmangur vonesat burokratike.

Bankat në veçanti po zgjerohen në

çdo pjesë të sistemit ekonomik dhe

mund të krijojnë para menjëherë,

duke lejuar mbitërheqjen (overdraft)

ose hapjen e linjave të kreditit.

Për këtë arsye, bankat duhet të

fillojnë menjëherë të ofrojnë fonde me

kosto zero për kompanitë të cilat janë

të gatshme të shpëtojnë vendet e

punës, pasi në këtë mënyrë ato në të

vërtetë bëhen një mjet për politikat

publike, ndërsa kapitali për të

cilin kanë nevojë për të kryer

këtë aktivitet duhet të ofrohet

nga qeveritë, në formën e

garancive shtetërore.

Më tej Draghi vazhdon:”Borxhi publik do të rritet, por alternativa – shkatërrimi i përhershëm i kapacitetit prodhues dhe si rrjedhim i bazës tatimore – do të ishte

shumë më e dëmshme për ekonominë, dhe në fund të fundit

për besueshmërinë e qeverisë.

Ne duhet të kemi gjithashtu parasysh se me nivelet aktuale dhe të mundshme të normave të interesit në të ardhmen, rritja e mundshme e borxhit publik nuk do të sjellë kosto shërbimesh. Parë nga një këndvështrim tjetër, Evropa është e pajisur mirë për ta përballuar këtë krizë të jashtëzakonshme pasi ajo ka një strukturë financiare të qëndrueshme e cila është e aftë për të kanalizuar fondet në çdo degë të ekonomisë që i nevojitet”.

Sektori publik, shprehet Mario

Draghi, është i fortë dhe është në

gjendje të japë një reagim të shpejtë

politik. . Dhe shpejtësia është

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

nga Lirim Beqiri

Mario Draghi: Jemi në luftë dhe duhet të mobilizohemi

vijon ne fq.10→

Përkthime të Audituesve

Mario Draghi me Presidenten e FMN-së, Christine Lagarde

Page 10: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 10

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM- Qendra per Emancipimin Ekonomik

Auditi per

Qytetarin

Shkrimet dhe përkthimet e audituesve 1-15 Maj 2020

është thelbësore për të qenë efektivë. Përballë këtyre rrethanave të paparashikueshme, nevojitet një ndryshim në mentalitet, ashtu si ai që bëhet gjatë kohës së luftës. Kriza me të cilën po përballemi nuk është ciklike, humbja e fitimeve nuk është faji i askujt që vuan prej saj. Hezitimi në këto momente mund

të ketë pasoja të pakthyeshme: për këtë duhet të na shërbejë si paralajmërim vuajtja e evropianëve gjatë viteve njëzetë të shekullit të kaluar. Shpejtësia me të cilën po përkeqësohen bilancet private – për shkak të një mbylljeje të pashmangshme dhe njëkohësisht të domosdoshme të shumë vendeve – duhet të përballohet po aq shpejt nga financat publike, duke mobilizuar bankat dhe si evropianë të mbështesim njëri-tjetrin në këtë situatë të jashtëzakonshme. “Parë nga një këndvështrim

tjetër, Evropa është e pajisur

mirë për ta përballuar këtë krizë

të jashtëzakonshme pasi ajo ka

një strukturë financiare të

qëndrueshme e cila është e aftë

për të kanalizuar fondet në çdo

degë të ekonomisë”, përfundon

ai.Per me shume lexoni ne linkun: https://sot.com.al/

aktualitet/mario-draghi-jemi-

ne-lufte-me-koronavirusin-dhe-

duhet-te-mobilizohemi.-/-

nga Lirim Beqiri vijon nga fq. 9

Mario Draghi: Jemi në luftë

Page 11: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 11

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

të teknologjisë, etj.Turizmi është një

nga krijuesit kryesorë të vendeve të

punës dhe një rrugë shpëtimi për

shumë ekonomi në të gjitha fazat e

zhvillimit.

Ndërsa bota ngadalë do të kthehet

në normalitet të ri, ka shumë të

ngjarë që kufizimet e udhëtimeve

ndërkombëtare të vazhdojnë me

qëllim shmangien e “importimit” të

rasteve të reja COVID-19. Për të

mbështetur sektorët e tyre të

turizmit, vendet mund të kufizojnë

udhëtimin e jashtëme por mbi të

gjitha duhet të inkurajojnë turizmin

vendor. Në thelb, udhëtimi i

brendshëm dhe turizmi pritet të

zëvendësojnë kërkesën e turizmit të

huaj, të paktën për momentin. Për

disa vende me turizëm të zhvilluar

ndërkombëtar, kjo nuk do të jetë e

mjaftueshme, veçanërisht në

drejtim të gjenerimit të të

ardhurave të nevojshme.

Për më tepër, qeveritë mund t’i vijnë

në ndihmë sektorit të udhëtimit dhe

turizmit në mënyrë më të

drejtpërdrejtë, duke i mbështetur

përmes paketave të shpëtimit.

Detaje këto që janë të paqarta për

momentin dhe është e vështirë të

shihet se si do të jenë në gjendje ta

përballojnë ato vende me një

hapësirë të ngushtë fiskale.

1. Organizata Boterore e

Turizmit rekomandon disa masa

për t’i ardhur në ndihmë këtij

sektori si: inkurajimin e

mbajtjes së vendeve të punës

2. mbështjetja e të vetëpunësuarve

dhe mbrojtja e grupeve më të

rrezikuara,

3. mbështetja e likuiditetit të

ndërmarrjeve,

4. rishikimi i taksave, tarifave,

tatimeve dhe rregulloreve që

ndikojnë në transport dhe

turizëm, sigurimi i mbrojtjes

dhe besimit të konsumatorit,

5. promovimi i zhvillimit të

aftësive, veçanërisht aftësive

dixhitale,

6. përfshirja e turizmit në paketat

e urgjencës ekonomike

kombëtare, rajonale dhe globale,

7. krijimi i mekanizmave dhe

strategjive të menaxhimit të

krizave për sektorin.

Vendet me industri të zhvilluar

turizmi, ose ato ku turizmi

kontribuon me më shumë se 10% të

PBB-së, mund të kërkojnë fillimisht

një vërtetim për mos mbartjen e

COVID-19. Vendet pritëse do të

duhet ta bëjnë më të lehtë

mbërritjen për udhëtarët.

Kjo do të nënkuptojë përmirësimin e

proceseve të aplikimit për viza

(bërjen e tyre online në internet),

ose heqjen e plotë të tyre, ndoshta si

pjesë e marrëveshjeve

bilaterale.Ndoshta një pjesë e

planifikimit apo zbatimit të tyre

mund të bëhet nga agjencitë

qeveritare nëpërmjet punës në

distancë në kuadër të mbrojtjes nga

Covid-19.

Per me shume

lexoni ne linkun: https://

gazetamapo.al/

impakti-i-covid-

19-ne-sektorin-e-

turizmit/.-/-

në zbatim masa më të rrepta për

distancimin fizik ndërsa COVID-19

depërton kufijtë e tyre. Sidoqoftë,

vende të tjera mendojnë se po e

kalojnë fazën kulmore të infektimeve

dhe tashmë po planifikojnë mënyrën

si të heqin disa kufizime. Të hënën e

7 prillit, restorantet dikur të

mbyllura në Pekin dhe Shanghai

kishin filluar aktivitetin

(megjithëse një normalitet i ri tani

përfshin maska në fytyrat e

njerëzve). Gjithashtu edhe numri i

personave që frekuentojnë parqet

publike atje është në rritje. Ndikimi më i menjëhershëm dhe

mbase më i zgjatur i pandemisë do të

ishte në sektorët e udhëtimit dhe

turizmit. Organizata Boterore e

Turizmit thekson se që në fillim të

pandemisë turizmi, krahas sektorit

të transportit,

është një nga

sektorët më të

prekur prej

COVID-19. Si

një sektor i

lidhur ngushtë

me njerëzit,

turizmi është veçanërisht i ndjeshëm

ndaj krizave ndërmjetë kufijve. Në

këtë rast mbyllja e qyteteve dhe

vendeve të tëra, kufizimet e

udhëtimit dhe ndalimet kanë sjellë

një ndalesë në sektorin e turizmit

dhe transportit. Nga linjat ajrore më

të mëdha deri tek hotelet më të vogla

rurale, i gjithë sektori është ndalur.

Ndikimi është ekonomik ashtu sic

është edhe social, duke ndikuar në

jetesën e punonjësve të turizmit, të

transportit dhe furnizuesve, familjet

e tyre dhe komunitetet e lidhura me

të. Në një botë me zinxhirë

furnizimesh të dendura dhe të

lidhura ngushtë me njëra tjetren,

ndikimi do të ndihet jo vetëm brenda

vetë sektorit, por edhe në sektorë të

tjerë si bujqësia, ndërtimi, ofruesit e

shërbimeve financiare apo të

Covid 19 dhe Turizmi →.vijon nga fq. 1

nga Megi Rusi

Page 12: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 12

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Ndërsa kjo pandemi vazhdon, shteti

duhet të shfrytëzojë fuqinë e tij

unike për të mbikëqyrur njerëzit,

duke përdorur të dhënat e tyre. Por,

sa i përgatitur është vendi ynë

kundrejt kësaj situate të

vazhdueshme lidhur me zhvillimin e

teknikave dhe teknologjive të reja

për kontrollin e këtij virusi!? A

përdorin institucionet e Republikës

së Shqipërisë aplikacione efektive,

të cilat të tregojnë vendndodhjen, në

zbatim të vetë karantinimin për

shtetasit e kthyer kohët e fundit në

Shqipëri? A monitorohen personat

përmes një sistemi lejekalimi për të

regjistruar se kush është i

përshtatshëm për të lëvizur, e kush

jo?

Institucionet e Republikës së

Shqipërisë duhet të huazojnë nga

më të mirët dhe në mënyrën e

duhur, për të arritur sa më shpejt

standardet e vendeve të cilat

synojmë dhe aspirojmë të

integrohemi.

Në filozofinë e tij të

punës, por edhe në

pritshmërin e

qytetarëve e shoqëris civile KLSH

është “Kujdestari” i financave

publike, duke i ofruar në radhë të

parë qytetarëve transparencë

maksimale mbi shpenzimet e

Qeverisë tërësisht i pavarur në

ushtrimin e aktiviteteve për të cilat

është ndërtuar, duke iu nënshtruar

Kushtetutës dhe Ligjeve në fuqi të

Republikës së Shqipërisë.

Kryetari i Kontrollit të Lartë të

Shtetit ka nxjerrë Urdhëra dhe

Udhëzimin nr. 1 datë 16.04.2020

“Mbi zhvillimin e veprimtarisë

audituese gjatë kohëzgjatjes së

fatkeqësisë natyrore“, të cilat do të

jenë objekt i punës së veprimtarisë

së Kontrollit të Lartë të Shtetit.

KLSH ka vendosur zhvillimin e më

shumë auditimeve të Teknologjisë

së Informacionit, lidhur me

prezantimin gjithnjë e më tepër të

projekteve të qeverisjes elektronike

(e-qeverisjes). Në këto kushte të

vështira dhe sfida që dalin përpara,

institucioni vijon të jetë pararojë

mbi investimet teknologjike në

sistemet dhe infrastrukturën IT,

duke rritur komunikimin dhe qasjen

online në auditime, trajnime dhe

veprimtari të tjera të audituesve.

Per me shume lexoni ne linkun:

https://gazetamapo.al/sfida-e-

vazhdueshme-me-covid-19/.-/-

Rrugëtimi i pandemisë për

Shqipërinë e mbarë botën nisi në

fillim të Marsit. Nga ky moment jemi

të kufizuar nga shumë shërbime. Kjo

mjaftoi që Qeveria Shqiptare të

nxirte pa fund akte normative për

shumë kufizime në lirinë e individit e

në distancimin social, të cilat sollën

efektet e tyre në shumë pozicione

kyçe, në Administratën Shtetërore,

në sektorin privat etj.

Mesazhi që morëm ishte i qartë,

duheshin marrë masa sa më urgjente

që numri i të prekurve të ishte sa më

pak dhe masat e marra do të ishin

ekstreme. Edhe vetë ish-Sekretari i

Shtetit në SHBA, Henry Kissinger

paralajmëroi “Merrni masa për COVID-19, dështimi mund t’i vërë zjarrin botës…”.

E-Shërbime (e-services) dhe E-

Qeverisja është sot një realitet i

prekshëm për Shqipërinë.

Portali qeveritar e-Albania në

bazë të të cilit qëndron

ndërlidhja e sistemeve të

institucioneve me njëra-tjetrën,

së fundmi ju ofroi qytetarëve

Shqipëtar shërbimin elektronik

online për t’u pajisur me leje për

të dal nga banesa e tyre për

arsye të ndryshme, për shkaka

të situatës së pandemisë

globale. Autorizimi nga kjo

platform duhej të ishte mënyra

më e thjeshtë për të dalë nga

shtëpia në kohën e

koronavirusit, por një pjesë e

mirë e qytetarëve nuk kanë

mundur të marrin autorizimin,

për shkak të mosfunksionimit të

sistemit.

Sfidat e vazhdueshme me pandeminë

nga Klea Saliu

Page 13: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 13

Gjatë javëve të fundit

bota është zgjuar me

rrezikun e

përshkallëzimit të

krizës financiare. Bankat globale

dhe kompanitë e invenstimeve kanë

ardhur duke e frenuar aktivitetin e

tyre.

Ekonomia po përballet dhe me

faktorin e paprecedent të mbylljes

masive të bizneseve të vegjël dhe të

mesëm.

Gjatë këtij procesi numri i

papunësisë po shkon drejt një niveli

rekord ku qindra miliona dhe

triliona dollar po humbasin me ktë

“ndalesë” që po pëson ekonomia

globale. Serioziteti i kërcënimit të

sigurisë është

shoqëruar me

gatishmërinë për të

ndërmarrë veprime sa

të guximshme aq dhe të

paprecedentës, si

paketa triliarda

dollarëshe dhe në euro,

kredi, grante dhe falje

të borxheve nga

G20,FMN dhe Banka Botërore, etj.

Po përvijohen hapa globalë për uljen

e tensioneve dhe pasigurisë, të tilla

si më poshtë:

Një plan me 5 hapa

E-Tax Albania Albanian Post

Tani të gjithë kemi frikë për të

ardhmen tonë, por duhet të zgjedhim

këtë dekadë për ta kthyer njerëzimin

përsëri në një rrugë paqësore, të

shëndetshme dhe të qëndrueshme.

Per me shume lexoni ne

linkun:https://gazetamapo.al/si-covid-

19-po-vendos-sigurine-globale-ne-

rrezik/.-/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Përkthime të Audituesve

nga Albi Anxhaku

Me Covid 19, siguria globale në rrezik

Hapi i parë. Nga institucionet globale dhe fuqitë e mëdha

duhet të jepet një sinjal urgjent dhe i qartë që siguria është prioriteti kryesor. Këshilli i

Sigurisë të Kombeve të Bashkuara duhet me të gjitha

mundësitë të ulë përshkallëzimin e konfliktit mes

SHBA-ve dhe Kinës. G20, G7 dhe NATO së bashku me Bashkimin Europian duhet

të kontribuojnë në uljen e tensioneve gjeopolitike.

Hapi i tretë.Sistemi ndërkombëtar ka nevojë për një sistem global të monitorimit të

pasigurisë për të ndjekur ankesat dhe për të sinjalizuar trazirat

përpara se ato të përshkallëzohen në dhunë. Një

platformë e përbashkët për analizimin e rrezikut të konfliktit është premtuar prej kohësh por

nuk është dorëzuar. Banka Botërore dhe Kombet e

Bashkuara kanë rënë dakord në parim të ndërmarrin një analizë

të përbashkët të rreziqeve të konfliktit.

Tani është koha që ato të dizenjojnë një sistem dighital të dhënash për krizën ekonomike globale me qëllim aksesin në

kohë reale, për të kryer vlerësimet.

Hapi i dytë. Të ketë nivele të solidaritetit dhe koordinimit

ndërkombëtar si në kohën pas Luftës së Dytë Botërore. Kriza

nënvizoi rëndësinë e sigurimit të rishpërndarjes dhe veçantërisht mbështetje për më të prekurit.

Është thelbësor një fond global për mbrojtje sociale që mbështet më të

varfërit e vendeve dhe një përqendrim i bashkërenduar në trajtimin e pabarazisë. Miliarda

njerëz që po përballen me papunësi nuk do të qëndrojnë të qetë.

Hapi i katërt.Kryetarët e bashkive dhe drejtuesit e tjerë të

pushtetit vendor duhet të ngrihen, siç kanë bërë për

ndryshimin e klimës. Pushteti vendor është linja e parë dhe e

fundit e parandalimit të dhunës, dhe drejtuesit e tij janë ato që janë më në dijeni për atë që funksionon. Në secilin qytet

ekzistojnë lagjet me shtresën më të varfër të popullsisë të cilat

janë dhe zonat me përqindjen më të lartë të dhunës ,kjo për shkak të papunësisë dhe nivelit të ulët të shkollimit. Këto lagje tani po

vuajnë më keq nga COVID-19 për shkak të pamundësisë së

popullatës për të përfituar nga shërbimet publike.

Hapi i pestë. Bota duhet të angazhohet për programet tërësisht

masive për të parandaluar dhe reaguar ndaj dhunës ndaj grave dhe fëmijëve. Sekretari i Përgjithshëm i

Kombeve të Bashkuara ka bërë thirrje për veprime urgjente për të

mbrojtur gratë dhe fëmijët gjatë pandemisë. Provat se si duhet t’i

përgjigjen kësaj thirrje janë bindëse.

Page 14: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 14

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

"Teknologjinë Cloud".

Adaptimi i audituesve- i

domosdoshëm

Studimi i kohëve të fundit i Shoqatës së Kontabilistëve të Çertifikuar në Mbretërinë e Bashkuar konstatoi se audituesit duhet të përshtaten me ndryshimet në modelet e zgjidhjeve të ofruara për klientët e tyre, përfshirë këtu edhe nevojën për të kuptuar teknologjitë e ndryshme të përdorura. Analizimi i të Dhënave u konstatua se është teknologjia më e avancuar që përdoret aktualisht nga shumica e kompanive të auditimit, ndërkohë që “Algoritmat Studimorë” nuk janëimplementuarende në praktikat rutinë të auditimit. Në tërësinë e saj, teknologjia është

një katalizator që do të ndihmojë në zhvendosjen e fokusit të procesit auditues nga një optikë retrospektive në një këndvështrim perspektiv. Gjetjet kryesore në këtë studim ishin: • Audituesit duhet të përshtaten me ndryshimet në modelet e biznesit;

• Ndër teknologjitë e aksesueshme, “Analizimi i të Dhënave” është aktualisht teknologjia më e avancuar dhe që përdoret më shumë; • Profesioni i audituesit është ende në një fazë shumë të hershme të përdorimit dhe implementimit të “Inteligjencës Artificiale” në proceset e punës; • Marrëdhënia njerëzore midis klientit dhe audituesit mbetet e rëndësishme: jo gjithçka mund të zëvendësohet me teknologji; • Audituesit duhet të kenë aftësi të adaptohen me ndryshimet teknologjike të së ardhmes. Aftësitë në komunikim janë ndër kompetencat më të

rëndësishme dhe u identifikuan edhe në studimin e bërë , si një fushë në të cilën ekzistojnë akoma shumë boshllëqe. Skepticizmi profesional dhe pavarësia e audituesve do të mbeten gjithashtu të rëndësishme. Per me shume lexoni ne linkun: http://

www.klsh.org.al/

web/02_perkthim_s_ramadani_audituesit_e_se_ardhme

s_final_version_1_5608.pdf -/-

kompetenca të shkëlqyera në menaxhimin e projekteve, aftësi për t'u përshtatur me ndryshimet, aftësi narrative gjatë punës së tyre audituese dhe të vetëdijshëm për zhvillimet teknologjike që mund t'i ndihmojë në përmbushjen e kompetencave të tyre. Roli i audituesve po ndryshon dhe ky moment krijon një mundësi të artë në profesionin e audituesit për të përdorur teknologjinë, me qëllim që të udhëheqë vetë ai këtë metamorfozë dhe jo të udhëhiqet prej saj Të dhënat dhe orientimi drejt ndryshimit Ashtu si me të gjitha zhvillimet teknologjike, ka disa stimulantëtipikë që sinjalizojnë nevojën për ndryshim teknologjik në auditim. Kjo nevojë përfshin rritjen e shpejtë të vëllimit të të dhënave, ndryshimet e ndodhura në modelet e biznesit, zhvendosjen drejtautomatizmit dhe kërkesën për një qasje proaktive dhe largpamëse në fushën e auditimit. Kjo është e njëjtë me mënyrat e reja digjitale,përmes të cilave ofrohen shërbimet publikedhe me anë të të cilave institucionet ofruese të shërbimeve publike angazhohen dhe qasentek taksapaguesit, përdoruesit e shërbimeve dhe grupet më të gjera të interesit. Matja e vlerës së shërbimeve publike, të mundësuara dhe ofruara teknologjikisht, paraqet sfida të reja për audituesit publikë të angazhuar në auditimin e performancës. Këto zhvillime nënkuptojnë që audituesit duhet të jenë të aftë nga ana teknologjike, për t'iu ofruar subjekteve nën auditim,auditime me cilësi të lartë.

Teknologji të tilla përfshijnë “Teknologjinë e Llogarive Paralele” (Distributed Ledger Technology), “Analizën e të Dhënave”, “Automatizimin e Procesit Robotik” (Robotic Process Automation), “Teknologjinë e Dronave”, “Inteligjencën Artificiale” (Artifical Intelligence) dhe “Algoritmat Studimorë” (Machine Learning), “Përpunimin e Gjuhës Natyrale” (Natyral Language Processing) dhe “Algoritmat e Thellë Studimorë” (Deep MachineLearning), "Kontratat Smart" dhe

nga Silvana Ramadani

Audituesit e së ardhmes

Audituesit e KLSH gjatë një vizite studimore në Poloni, 2018

Përkthime të Audituesve

→vijon nga fq. 1

Page 15: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 15

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

email-it

të sigurt që do të përdoret nga palët

dhe për paraqitjen e dokumenteve

procedurale dhe komunikimin e

mesazheve që nga 9 Prilli 2020.

Sfidat Ndërkohë që bëhet vlerësimi i

efekteve anësore, në realitet

ekziston një numër sfidash të

shkaktuara nga kjo zhvendosje “e

papritur” drejt dixhitalizimit, i cili

nuk mund të lihet pas dore.

Mungesa e kontaktit mes palëve,

sjell nga ana tjetër mungesën e

shenjave jo verbale si gjuha e trupit,

toni i zërit, apo shprehja e fytyrës,

dhe kjo mund të rrezikojë

keqkomunikimin, sidomos në

çështjet familjare ku shpesh

përfshihet në diskutime emocionale,

dhe kjo përbën sfidë për këtë qasje

të re. Një sfidë tjetër ka të bëjë me

identifikimin e palëve; nëse përdoret

posta elektronike, mund të jetë e

vështirë të sigurohet që dokumentet

të merren gjithashtu nga personi i

duhur.

Mbretëria e Bashkuar ka miratuar

Aktin Coronavirus 2020. Sa i përket

dispozitave për dixhitalizimin,

Nenet 53 dhe 54 të Ligjit

parashikojnë zgjerimin e

disponueshmërisë së lidhjeve të

drejtpërdrejta në procedurat penale

dhe në seancat e tjera penale. Nenet

Nenet 53 dhe 54 të Ligjit

parashikojnë zgjerimin e

disponueshmërisë së

lidhjeve të drejtpërdrejta në

procedurat penale dhe në seancat e

tjera penale. Nenet 55 dhe 56

rregullojnë që pjesëmarrja e

publikut në procedime të zhvillohet

me video ose audio. Revista “The

Economist” citon në një artikull të

datës 4 Prill 2020, se para krizës

COVID-19, në Mbretërinë e

Bashkuar rreth 200 çështje në ditë

dëgjoheshin të paktën pjesërisht

përmes video-konferencave. Nga 31

Marsi, ky numër është rritur në

rreth 1800 çështje në ditë.

Në Itali janë miratuar masa të

gjëra për administrimin e

drejtësisë gjatë periudhës COVID-

19. Gjykata e Kasacionit përdor

teknologji video për të vendosur

çështjet e apelit. Nga ana tjetër,

kërkohet një përshtatje e

rregullave procedurale për të

lejuar lidhje video për gjyqtarët,

në pamundësi për të udhëtuar për

shkak të krizës nga COVID-19.

Në Kanada, disa gjykata po

inkurajojnë mbrojtësit dhe publikun

që të përdorin forma alternative të

zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, me

qëllim që të zvogëlojnë vonesat.

Mbetet për t’u parë nëse

dixhitalizimi në sistemin gjyqësor

kudo në botë do të vazhdojë, pasi të

përfundojë kriza nga COVID-19. Të

gjitha të dhënat e disponueshme të

bëjnë të besosh se qasja do të vijojë.

Per me shume lexoni ne linkun:

http://www.klsh.org.al/

web/02_perkthim_sh_hoxha_5627.p

df. -/-

Mbyllja e

shoqërisë

si rezultat

i

pandemisë, ka ndikuar natyrshëm

edhe në sistemin e drejtësisë. COVID

-19 shkaktoi një mbyllje të papritur

të gjykatave. Seancat gjyqësore

vonohen dhe avokatët ankohen se do

ketë prapambetje në gjykimin e

dosjeve. Mbyllja e gjykatave dhe

zyrave thekson nevojën për qasje

nga interneti në gjykata dhe

komunikim më të mirë midis

gjykatave dhe palëve të

interesuara.

Gjyqësori Hollandez ka ndërmarrë

hapa për t’iu përgjigjur këtyre

problemeve, duke miratuar një

rregullore të përgjithshme për

trajtimin e çështjeve nga gjyqësori

gjatë periudhës COVID-19. Pika

kyçe e kësaj rregulloreje është që

gjykatat do të vazhdojnë të merren

me çështje urgjente, të cilat ndahen

në çështje serioze urgjente dhe raste

të tjera urgjente.

Në parim, dëgjimet me gojë me

pjesëmarrjen fizike të palëve, nuk do

të zhvillohen gjatë periudhës COVID-

19, vetëm nëse gjyqtari vendos

ndryshe. Në të dyja rastet, serioze

dhe urgjente, trajtimi i tyre do të

bëhet sipas mundësive me shkrim,

ose me video konferencë nëpërmjet

telefonit.

Efektet pozitive: përdorimi i shtuar i teknologjisë

Shpesh, risitë radikale diktohen nga

krizat që ndodhin. Efekt pozitiv i

krizës aktuale shëndetësore, është se

mund të nxisë dixhitalizimin e

gjyqësorit, i cili tanimë është i

bllokuar. Një tjetër efekt pozitiv i

rritjes së dixhitalizimit në Gjyqësorin

Hollandez, ka të bëjë me futjen e

Aksesi tek drejtësia në kohën e Koronavirusit

nga Shkelzen Hoxha

Përkthime të Audituesve

Page 16: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 16

E-Tax Albania Albanian Post KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

është

akoma shteti komb.

Për të ndërtuar zinxhirët tanë të

furnizimit në dukje të efektshëm, ne

kërkuam në të gjithë botën

prodhuesit me kosto më të ulët. Por

ne ishim

dritëshkurtër,

duke ndërtuar

një sistem që

nuk është

elastik, i

larmishëm sa

duhet dhe i

rrezikuar nga

ndërprerjet.

Prodhimi dhe shpërndarja në kohë,

pa ose me inventar të ulët, mund të

jenë të afta të thithin probleme të

vogla, por tani kemi parë sesi

sistemi shtypet. Ne duhet të kishim

mësuar më shumë nga kriza

financiare e vitit 2008. Sistemi

ekonomik që do të ndërtojmë pas

kësaj pandemie do të duhet të jetë

më pak dritëshkurtër, më elastik

dhe më i ndjeshëm për faktin se

globalizimi ekonomik ka tejkaluar

globalizimin politik”.

Kjo atmosferë lufte ka hapur një dritare për ndryshim

nga Robert J. Shiller. Shiller është profesor i Ekonomisë në Universitetin Yale, fitues i cmimit Nobel në ekonomi më 2001.

“Gjatë kohërave të

luftës shpesh ka ndryshime

themelore që ndodhin herë pas here.

Megjithëse armiku tani është një

virus dhe jo një fuqi e huaj,

pandemia COVID-19 ka krijuar një

atmosferë të kohës së luftës, në të cilën

ndryshime të tilla

papritmas duken të mundshme. Kjo

atmosferë, me plot vuajtje dhe

heroizma, po përhapet së bashku me

sëmundjen.

Koha e luftës i bashkon njerëzit jo

vetëm brenda një vendi, por edhe

midis vendeve, pasi

ata kanë një armik

të përbashkët. Ata

që jetojnë në

vendet e

përparuara mund

të ndjejnë më

shumë simpati me

ata që vuajnë në

vendet e varfëra, sepse ata po

ndajnë një përvojë të ngjashme. Kjo

epidemi gjithashtu i ka sjellë

njerëzit më afër me anë të

mbledhjeve në videokonferenca.

Befas bota duket më e vogël dhe më

e mbledhur.

Ka gjithashtu arsye për të

shpresuar se pandemia ka hapur një

dritare për krijimin e mënyrave dhe

institucioneve të reja për t'u marrë

me vuajtjet, përfshirë masat më

efektive për të ndaluar prirjen drejt

pabarazisë më të madhe. SHBA po

nxitet të përmirësojë dhe të zgjerojë

sigurimin shëndetësor. Meqenëse ne

të gjithë jemi në të njëjtën anë në

këtë luftë, tani mund të gjejmë

motivimin për të ndërtuar

institucione të reja ndërkombëtare

që lejojnë ndarjen më të mirë të

rreziqeve midis vendeve. Atmosfera

e kohës së luftës do të venitet

përsëri, por këto institucione të reja

do të vazhdojnë”.

Per me shume lexoni ne linkun:

http://www.klsh.org.al/

web/06_perkthim_aulent_guri_5612.

pdf.-/-

A do të rihapen bizneset dhe

a do të rikthehen vendet e

punës? A do të udhëtojmë sërish?

A do të jetë e mjaftueshme rrjedhja e

parave nga bankat qendrore dhe

qeveritë për të parandaluar një

recesion të thellë dhe të gjatë?

Këto janë disa nga pyetjet kryesore

që ngrihen në mendjen e çdo njeriu

në ditët e vështira që po kalojmë. E

sigurt është që: Pandemia do të çojë

në ndryshime të përhershme politike

dhe ekonomike që do të bëhen të

dukshme më vonë. Për të na

ndihmuar të kuptojmë se si po lëviz

toka nën këmbët tona, Foreign Policy

u kërkoi dy ekonomistë të çmimit

Nobel, të hedhin dritë mbi

parashikimet e tyre për rendin

ekonomik dhe financiar pas

pandemisë. Po japim disa ide të tyre.

Ne na nevojitet një balancim më i mirë midis globalizimit dhe vetëbesimit nga Joseph E. Stiglitz. Stiglitz është

profesor i Ekonomisë në Universitetin Columbia, fitues i cmimit Nobel në ekonomi më 2001.

“Ekonomistët

dikur përqeshnin

thirrjet që shtetet

duhet të ndjekin

politikat e sigurisë

së ushqimit ose energjisë. Në një botë

të globalizuar, ku kufijtë nuk kanë

rëndësi, ekonomistët kanë

argumentuar se, ne gjithmonë mund

të drejtohemi drejt vendeve të tjera

nëse diçka do të ndodhte në vendet

tona.

Tani, kufijtë papritmas kanë rëndësi,

pasi shtetet vazhdojnë të përballen

fort me maska dhe pajisje mjekësore

dhe të luftojnë për furnizimet bazë.

Kriza e koronavirusit ka qenë një

këmbanë e fortë që njësia themelore

politike dhe ekonomike

nga Aulent Guri

Përkthime të Audituesve

Si do të duket ekonomia pas Pandemisë?

Page 17: AUDITI PER QYTETARIN · Pandemia e Koronavirusit ka ndikim masiv në jetën e miliona evropianëve. Qytetarët në Evropë janë të shqetësuar për gjendjen e tyre ekonomike sepse

Auditi per Qytetarin Faqe 17

→ vijon nga fq. 1

dramaturg, esseist, kritik i filmit.

Romanet e tij eksploruan çështje të

seksualitetit modern, tjetërsimit

shoqëror dhe ekzistencializmit. Pas

një serë përvojash në publicistikë

dhe në prozën e shkurtër, më 1929 u

botua romani

shumë i

suksesshëm

“Indiferentët”, që u

pasua nga njeri

dhjetëvjeçar në

tjetrin nga mjaft

romane e vëllime

me tregime, drama

e përmbledhje

eseistike.

Ndër veprat e tij

me të njohura

përmenden,

“Çoçarja”,

“Romana”,

“Agostino”, “Burri

qe këqyr”,

“Mosbindja”,

“Dashuria

bashkëshortore”,

“Perçmimi”,

“Merzia”,

“Parajsa”, “Unë

dhe ai”, “Jeta

shpirtërore”, etj.

Moravia thekson

se faktet më të rëndësishme të jetës

së tij kishin qenë sëmundja e tij, një

infeksion tuberkular i eshtrave që e

mbylli në një shtrat për pesë vjet

dhe fashizmi, sepse të dy ato

shkaktuan që ai të vuante dhe të

bënte gjëra që përndryshe nuk do t’i

kishte bërë . “Është ajo që ne jemi të detyruar të bëjmë që formon karakterin tonë, jo atë që ne bëjmë me vullnetin tonë të lirë”, shprehet

shkrimtari.

Librat e tij u shënuan nga stili i tij

faktik, i ftohtë, i saktë, duke

përshkruar shpesh dashakeqësinë e

E-Tax Albania Albanian Post

borgjezisë. Kjo ishte rrënjosur në

traditën e narracionit të shekullit

XIX, mbështetur nga vetëdija e lartë

sociale dhe kulturore. Moravia

besonte se shkrimtarët duhet, nëse

ata do të përfaqësonin realitetin, “të marrin një pozicion moral, një qëndrim të konceptuar qartë politik, shoqëror dhe filozofik”, por edhe se,

në fund të fundit, “Një shkrimtar mbijeton përkundër bindjeve të tij”. Në vitet 1959 dhe 1962 Moravia

ishte President i Shoqates botërore

të shkrimtarëve “PEN

International”.

Një mesazh për shoqërinë

moderne të konsumit.

Alberto Moravia konsiderohet një

prej shkrimtarëve më të mëdhenj

italianë të shekullit të XX-të.

“Përçmimi” është një vepër e

shkëlqyer dhe trazuese e njërit prej

mjeshtrave revolucionarë të letërsisë

moderne europiane.

Të gjitha cilësitë për

të cilat është i njohur

Moravia – qartësia e

ftohtë shprehëse,

vëmendja e tij fine

ndaj kompleksitetit

psikologjik, hapja e tij

ende befasuese ndaj

seksit – shfaqen

qartazi në historinë e

kësaj martese të

dështuar të trajtuar

në këtë libër.

“Përçmimi” është një

ekzaminim i

pamëshirshëm i

dëshpërimit dhe i

vetëmashtrimit në

zbrazëtinë

emocionale të

shoqërisë moderne të

konsumit.

Personazhi kryesor i

romanit, Rikardo

Molteni është

dramaturg në

profesion, por për

shkak të shtrëngesave ekonomike të

familjes është i detyruar të punojë si

skenarist kinematografik, ndërsa e

shoqja, Emilia, ish-daktilografiste,

është e dashuruar pas pasjes së një

shtëpie. Rikardo rrëfen se si

ndryshojnë ndjenjat e së shoqes ndaj

tij, kur në skenë futet bota e

kinemasë, e karrierës dhe suksesit.

Dashuria e tyre do të zvjerdhet e do

të arrijë deri në përçmim. Per me shume lexoni ne linkun: http://www.panorama.com.al/mbi-

romanin-percmimi-te-autorit-italian-

alberto-moravia/ .-/-

KLSH Tel: 042247294 UNECEM-Qendra per Emancipimin Ekonomik E-mail: [email protected] [email protected]; Tel: 0675403280

Auditi per

Qytetarin

Mbi romanin “Përçmimi” i

shkrimtarit Alberto Moravia

nga Lolita Baholli