Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi -...

26
Dr. Fehmi Akçiçek Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları AD, Nefroloji BD Bornova 35100, İzmir [email protected] Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi

Transcript of Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi -...

Page 1: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Dr Fehmi Akccediliccedilek Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

İccedil Hastalıkları AD Nefroloji BD Bornova 35100 İzmir

fehmiakcicekegeedutr

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tedavi

ABY Sıklığı

bull Milyon populasyonda yıllık insidens 200

diyaliz gereksinen ABY ise 50

bull Hastanede yatan hastaların yaklaşık 5rsquoinde

yoğun bakım uumlnitesinde herhangi bir nedenle

tedavi goumlren hastaların ise yaklaşık

20rsquosinde ABY gelişmektedir

bull ABY gelişen hastalarda mortalite oranı ise

20-90 arasında değişmektedir

Tek Organ Hastalığına Bağlı

Hastanede Ortalama Yatış Suumlresi

Kardiyak Noumlrolojik Hepatik Hematoljik Solunum Renal

Akut Organ İşlev Bozukluğu

Ha

sta

ned

e O

rtala

ma K

alış S

uumlre

si (g

uumln

)

Cerrahi Post-op Hastalarda ABY 7-15

Dx gerektiren ABY varlığında mortalite 50-70

Boumlbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 2: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

ABY Sıklığı

bull Milyon populasyonda yıllık insidens 200

diyaliz gereksinen ABY ise 50

bull Hastanede yatan hastaların yaklaşık 5rsquoinde

yoğun bakım uumlnitesinde herhangi bir nedenle

tedavi goumlren hastaların ise yaklaşık

20rsquosinde ABY gelişmektedir

bull ABY gelişen hastalarda mortalite oranı ise

20-90 arasında değişmektedir

Tek Organ Hastalığına Bağlı

Hastanede Ortalama Yatış Suumlresi

Kardiyak Noumlrolojik Hepatik Hematoljik Solunum Renal

Akut Organ İşlev Bozukluğu

Ha

sta

ned

e O

rtala

ma K

alış S

uumlre

si (g

uumln

)

Cerrahi Post-op Hastalarda ABY 7-15

Dx gerektiren ABY varlığında mortalite 50-70

Boumlbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 3: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Tek Organ Hastalığına Bağlı

Hastanede Ortalama Yatış Suumlresi

Kardiyak Noumlrolojik Hepatik Hematoljik Solunum Renal

Akut Organ İşlev Bozukluğu

Ha

sta

ned

e O

rtala

ma K

alış S

uumlre

si (g

uumln

)

Cerrahi Post-op Hastalarda ABY 7-15

Dx gerektiren ABY varlığında mortalite 50-70

Boumlbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 4: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Cerrahi Post-op Hastalarda ABY 7-15

Dx gerektiren ABY varlığında mortalite 50-70

Boumlbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 5: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Boumlbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 6: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

eGFR

MDRD 186 x Serum Kreatininˉ sup1sup1⁵⁴ X Yaş ˉ⁰sup2degsup3 X 121 [siyah ırk] X

o74 [kadın]

Sağlıklı insanlarda GFRrsquoyi gerccedilek değerinden daha duumlşuumlk olarak yansıtır (GFR gt60 mldak ise)

Cockcroft-Gault formuumlluuml (140-Yaş) X vuumlcut ağırlığı (kg) X [o85 kadınsa]72 X Serum

Kreatinin

The non-steady-state conditions that prevail in ARF preclude estimation of GFR using standard formulae derived from patients with chronic kidney disease

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 7: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Definition

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 8: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

AKI Sınıflaması

Kreatinin Değeri İdrar Ccedilıkışı

Evre I Kreatininde gt03mgdl veya 15-2 kat artış

lt 05 mlkgsaat (gt6 saat)

Evre II Kreatininde gt2-3 kat artış lt 05 mlkgsaat (gt12 saat)

Evre III Kreatininde gt3 kat veya gt4mgdl uumlzerine artış (en az 05mgdluarr akut)

lt 03 mlkgsaat (gt24 saat) veya anuumlri 12 saat

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 9: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Akut Boumlbrek Yetmezliği

Tanıya Youmlnelik Sınıflandırma

bull Prerenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 40-80rsquoi

bull Postrenal Boumlbrek Yetmezliği

minus ABY olgularının 10rsquou

bull Renal (intrensek hastalığa bağlı) Boumlbrek

Yetmezliği

minus ABY olgularının 10-50rsquoi

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 10: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

ATN

ATIN

prerenal

AGN

Kronik zeminde ABY

Akut ateroemboli

Obstruumlktif ABY

Diğer nedenler

Yoğun Bakım Yoğun Bakım dışı

ABY nedenleri

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 11: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Prerenal Akut Boumlbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 12: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Renal Nedenlere Bağlı Olarak

Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (I)

Spesifik Boumlbrek Hastalıkları bull Tromboz emboli ve disseksiyon gibi buumlyuumlk arter

hastalıkları

bull Vaskuumllit malign hipertansiyon Hemolitik Uumlremik

Sendrom Trombositopenik Trombotik Purpura

Yaygın Damariccedili Pıhtılaşma ve skleroderma gibi daha

kuumlccediluumlk renal arterleri ilgilendiren hastalıklar ABY

tablosu ile başlayabilirler

bull Oumlzellikle genccedil hastalarda akut glomerulonefritler

bull İlaccedil aşırı duyarlılığı sonucu gelişen akut interstisyel

nefrit Soumlz konusu ilaccedillar furosemid penisillin

fenitoin sulfonamidler rifampin NSAİİ trimetoprim

cimetidin ve kaptopril

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 13: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

bull Nefrotoksik ilaccedillar

ndash Ağır metaller organik ccediloumlzuumlcuumller ve glikoller

ndash Aminoglikozitler ve kontrast boya maddeleri ATN gelişen

olguların 10-20rsquosinde aminoglikozit ile tedavi olma oumlykuumlsuuml

var İntravaskuumller voluumlm kaybı ileri yaş zeminde bir boumlbrek

hastalığının varlığı K eksikliği ve birlikte başka nefrotoksik

ilaccedilların yada guumlccedilluuml diuumlretiklerin kullanılması bu ilaccedillara bağlı

boumlbrek yetmezliği gelişme riskini artırır

Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Boumlbrek Yetmezliği (II)

Akut Tubuler Nekroz (ATN)

Prerenal Hipoperfuumlzyon ATN

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 14: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Tedavi

Intravenoumlz Salin uygulaması

1 mLkgsaat (işlemden en az 2 saat oumlnce (tercih 6-

12saat) başlanır daha sonra 6-12 saat boyunca devam

edelir)

Asetilsistein uygulaması

İşlemden oumlnceki guumln 2X600 -1200 mg oral olarak

başlanır işlem guumlnuuml aynı dozda devam edilir

Yarar ()

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 15: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

bull Anamnez

bull Fizik muayene

bull İdrar sedimenti (genellikle normal kronik boumlbrek yetmezliğinin bulunmadığı durumlarda huumlcre veya

anormal silendir yok)

bull UNalt 15 meqL (gt20 ATN)

bull UPkreatgt 20 (lt15 ATN)

bull FeNa lt1 (gt1 ATN)

bull UNaK lt14

bull BUNkreat gt20 (obs Uumlropati GİS kanaması uarr)

Prerenal ABY Ayırıcı Tanısı

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 16: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Prerenal azotemi Akut tubuler nekroz

Diuumlrez oliguumlrik oliguumlrik non-oliguumlrik

Guumlnluumlk Cr artışı lt05 mgdl 05-10 mgdl

İdrar sedimenti normal hyalen silendir epitel hc epitel silendir

kahverengi granuumller sil

Uosm gt500 mOsmkg su lt350-450 mOsmkg su

Puumlre Pcr gt40 lt40

UNa lt20 mEqL gt40 mEqL

Ucr Pcr gt40 lt20

FENa lt1 gt2

Klinik seyir 48-72 saatte duumlzelme 1-3 haftada duumlzelme

Prerenal Azotemi ve ABYrsquode Ayırıcı Tanı

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 17: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

FEuumlre

Diuumlretik kullanan hastalar

Kusmaya bağlı prerenal azotemisi olan nazogastrik sondalı hastalar

FE Na duumlşuumlk olabilir

sepsis

radiocontrast nephropathy

myoglobinuria

nonoliguumlrik ATN

akut GN

idrar yolları obstruumlksiyon

renal allograft rejection

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 18: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Akut tubuler nekrozda klinik

bull Hastalar hipovolemik olabilir ya da ATN geliştikten sonra

şimdi oumlvolemik olabilirler ancak prerenal azotemiden farklı

olarak voluumlm replasmanıyla uumlre-kreatinin normale doumlnmez

İsrarla sodyumlu sıvı infuumlzyonu yapılırsa hipervolemi oumldem

hipertansiyon kalp yetmezliği akciğer oumldemi gelişebilir

bull Bazı olgular diyaliz gereksinecek denli ciddi iken ılımlı

olgularda uumlre-kreatinin değerleri bu sınırlara erişmez

bull Akut boumlbrek yetmezliği katabolik bir durumdur gerccedilekte

hastalar guumlnler iccedilinde kilo kaybeder ancak ccediloğu kez voluumlm

retansiyonu olduğu iccedilin bu goumlzden kaccedilabilir

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 19: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Postrenal Yetmezlik

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 20: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

İdrar ccedilıkışı

Obstruumlksiyon

Tam Anuumlri

Normal

Poliuumlri

Değişken

Tam olmayan

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 21: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Tedavi (I)

bull Prerenal faktoumlrler duumlzeltilir

bull Oliguumlrik bir hastada idrar ccedilıkışını artırmak iccedilin genellikle

ya lup diuumlretik veya mannitol kullanılır

bull Katabolizmayı en aza indirgeyebilmek iccedilin guumlnde en az

100 gram karbonhidrat alınması gereklidir Oumlzellikle

cerrahi girişim veya travma sonrası ABY gelişen olgularda

ek olarak intravenoumlz amino asit ve hipertonik glikoz

uygulanması morbidite ve mortalite uumlzerinde olumlu bir

etkiye sahip

bull Serum HCO3 duumlzeyi 10 mmolLrsquonin altına duumlşmedikccedile

ATNrsquoa genellikle eşlik eden hafif duumlzeydeki metabolik

asidoza tedavi uygulamak gereksiz

bull Akut alkali vererek asidemiyi hızlı bir biccedilimde duumlzeltmek

iyonize Ca duumlzeyini azaltarak tetani noumlbetlerine neden

olabilir

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 22: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Tedavi (II)

Hipertansiyon ve Konjestif Yetmezlik

bull Eğer varsa konjestif kalp

yetmezliği ve

hipertansiyon oumlzellikle

oliguumlrik hastalarda

voluumlm yuumlklenmesine

bağlı

bull Lup diuumlretikler idrar

miktarını artıramıyorsa

suumlrekli arteriovenoumlz

hemolfitrasyon vb

youmlntemler ile

ultrafiltrasyon

uygulanmalı

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 23: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

bull Hiperkalemi oumlnemli bir tehdit oluşturur K duumlzeyi gt 65 mmolL aşıyorsa ve oumlzellikle EKG bulguları da destekliyorsa derhal tedaviye başlanmalı Acil tedavi

ndash Ca (10 kalsiyum klorid soluumlsyonundan 5 - 10 ml EKG kontrolu altında ve en az 2 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash HCO3 (44 mmol IV olarak ve en az 5 dak veya daha yavaş bir hızda)

ndash insuumllin ve glikoz (20 - 30 uumlnite kristalize insuumllin eklenmiş 20rsquolik glikozdan 200 - 300 ml en az 30 dak)

ndash Bu tedavilere direnccedilli olan hiperkalemi eğer bir tehlike oluşturmaya devam ediyorsa hemodiyaliz

Tedavi (III)

Hiperkalemi

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 24: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

RRT Endikasyonları

bull Refrakter sıvı birikimi

bull Hiperkalemia (plazma K konsantrasyonu gt65 meqL) veya K duumlzeyinin hızla yuumlkselmesi)

bull Metabolik asidoz (pH lt 71)

bull Perikardit noumlropati veya mental durumun accedilıklanamayan değişiklikleri gibi uumlremi belirtilerinin varlığı

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 25: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

bull Renal zararlanmanın veya azoteminin hangi duumlzeyinde

RRTrsquonin tam zamanında başlatılması gerektiğini

kestirmek muumlmkuumln değil

bull ABY hastalarında RRTrsquonin optimal zamanlamasını yansıtan prospektif randomize bir ccedilalışma yok

bull Bunun en oumlnemli nedeni sonunda RRTrsquoye gereksinim duyacak ABY hastalarının erken doumlnemde belirlenememesidir

bull Erken veya profilaktik diyalizin klinik veya sağkalım

accedilısından yarar sağladığını goumlsteren bir kanıt yok

RRTrsquone Başlamanın Zamanlaması

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula

Page 26: Akut Böbrek Yetmezliği: Tedavi - file.atuder.org.trfile.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/wRJzQTiWUwrW.pdf · Renal Nedenlere Bağlı Olarak Gelişen Akut Böbrek Yetmezliği

Sonuccedil

bull Akut boumlbrek yetmezliği hastanede yatan hastalarda en sık

karşılaşılan boumlbrek hastalığını oluşturuyor

bull Boumlbrek yetmezliği teşhis edildikten sonra genel klinik yaklaşım

bull Akut ndash kronik ayrımı yap

bull Boumlbrek yetmezliğinin şiddetini ve prognozu tayin et

bull Prerenal postrenal nedenleri araştır Varsa tedavi et

bull Prerenal hastalarda akut tubuumller nekroz ayırıcı tanısını yap

bull Renal nedenleri araştırırken biyopsinin değerini unutma

bull Genel olarak tuumlm ilaccedillardan sakın sadece destek tedavi

uygula