ÑAÏI BAÙT NIEÁT BAØN KINH NGHÓA KYÙsachbaoluutru.viengiac.de/BoKinhSo/BO KINH SO...

840
LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH TAÄP 134 ÑAÏI BAÙT NIEÁT BAØN KINH NGHÓA KYÙ SOÁ 1764 (SOÁ 4 10) HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

Transcript of ÑAÏI BAÙT NIEÁT BAØN KINH NGHÓA KYÙsachbaoluutru.viengiac.de/BoKinhSo/BO KINH SO...

  • LINH SN PHAP BAO AI TANG KINHTAP 134

    AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY

    SO 1764(SO 4 10)

    HOI VAN HOA GIAO DUC LINH SN AI BAC XUAT BAN

  • SO 1764

    AI BAT NIET-BAN KINH NGHA KY Bien soan: Sa-mon Thch Tue Vien, chua Tnh Anh (i Tuy)

    QUYEN 4

    Tren ay la oan th nhat, Phat ch day bat au hng nhap ba quy y.

    Di ay la oan hai, Phat day sau cung thu nhap trung ao cua ba quy y, trong o, au tien la dung phap thuyet e day.

    Nh nhan sa v.v... tr xuong la du thuyet e day.Trong phap co bon:1. Phat ha se day thu nhap.2. Neu ta tru v.v... tr xuong chnh la day thu nhap.3. Nga va vo nga tanh khong hai tr xuong la ket khuyen tho

    tr.4. Trc la ta oi vi v.v... tr xuong la dan thuyet e chng

    thanh.au tien la noi: Nay ta lai v ong noi nhap Nh lai tang la Phat

    ha se day nhap.oi vi trc noi rang Lai, noi sau la dung Se. Uy thuyet

    goi la tot lanh. Noi ro That e cho chng, goi la Nhap tang.Trong day bao th hai, van chia lam bon:1. oi vi kien nghieng lech, oan thng cua pham phu, la noi

    phap tng co hai.2. Pham phu trong o khong co nghi v.v... tr xuong la oi

  • 4 BO KINH S 20

    vi khien trach hai chap Co va Khong cua pham phu, e noi ly la vo co hai.

    3. Neu noi kho v.v... tr xuong la oi vi chap tng nghieng lech cua Nh tha, noi ve tng, that co hai.

    4. Neu noi vo minh duyen hanh v.v... tr xuong, oi vi khien trach hai chap khac nhau cua Nh tha la noi That khong hai.

    Hai cau th nhat va th ba, au co khac nhau? Th nhat la noi hai phap tng sinh t va Niet-ban. Th ba la noi hai th that tanh, phap tng cua nhan duyen. Cau th hai, th t khong hai, au co khac.

    Trong oan bon, noi ve that tanh cua nhan duyen kia trc sau khong hai, nh v cua bo sa, lac v.v... khong hai, eu chng to that tanh cac phap khong hai.

    Trong oan au, trc noi chap tng nghieng ve oan, thng cua pham phu.

    V ngha nay v.v... tr xuong la oi vi pha chap tng hu tnh, noi phap tng co hai, la noi trong chap tng cua pham phu, van co nam cap: Cap au noi ve loi, cap gia co ba, chnh la noi ve hai tng oan, thng. Mot cap sau noi ve ly do chung sinh khi kien.

    Trong cap au, neu Nga tru th neu chap thng. Ngi chap thng noi co than nga tru trong nam am, goi la Nga tru, tc la phap thng khong la kho. Y theo phap thng nay e ch ro loi. V ngoai ao ma noi than nga la thng, nen t y cua ho, noi la phap thng.

    Nam am la kho. Nga tru trong am, goi la khong la kho. Neu vo nga, la neu chap oan cua ngoai ao. Ngi chap oan noi la khong co Nga sinh diet gia goi, cho en chan nga Niet-ban cung khong co chung, goi vo nga, tu hanh vo ch. Y theo ay e noi ro loi. V vo nga, nen khong c nuoi nang tham nhuan, thanh ra khong co li ch.

    Cap au trong ba cap gia, y theo nga, vo nga kien, e phan biet oan thng. Cap th hai, y theo chap tng thng, vo thng. Cap th ba la y theo hai chap tng kho vui.

    Y theo cap au neu noi cac phap eu vo nga, la nhac lai vo nga trc. V sinh t, Niet-ban eu vo nga, nen noi rang eu khong tc la chap oan, ket luan oan khac vi thng.

    Neu noi Nga tru, la nhac lai Nga kien trc, tc la chap thng, ket luan thng khac vi oan.

    Trong cap th hai, neu noi tat ca hanh phap vo thng, la neu chap vo thng. ay la noi phap sinh t, Niet-ban, ca hai eu oan diet, nen noi vo thng. Chang phai trc sau chuyen bien vo thng, tc la

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 5

    chap oan, ket luan oan khac vi thng. Cach hanh thng: La neu chap thng, la noi nam am cac hanh eu thng. Lai la chap thng, ket luan thng khac oan.

    Trong cap th ba, neu noi kho, la neu chap kho. ay la noi niem vui gia tao cua the gian hoan toan khong that co, cho en cac vui chan that Niet-ban cung khong that co, goi chung la chap kho, tc la chap oan, ket luan oan khac vi thng.

    Neu noi vui, ngha la neu chap lac kia, noi la trong sinh t chac chan co vui chan that goi la chap lac. Lac la chap thng, ket luan thng khac vi oan.

    Sau ay, se noi ve ly do hai chap khi:Do thng khi oan, do oan khi thng, trong o, au tien la

    phap, ke la du, sau la hp.Trong phap tu thng ri vao chap oan, ngha la v cau thng

    khong c, nen sinh ra chap oan.Tu tat ca oan, chap thng trc, la v cau oan khong c,

    nen sinh ra chap thng.Trong du, v trc di sau oi, ngha la hai chap oan, thng lam

    trc sau lan nhau. Van hp rat de hieu.Tren ay, oan th nhat noi ve chap tng nghieng lech cua pham

    phu.Di ay la oan hai, oi pha chap tng nghieng lech, noi ve

    phap tng co hai: Trc giai thch, sau la ket.Trong giai thch co ba cap:1. Cap kho, vui, e noi ve hai phap.2. Cap Nga, vo nga.3. Cap thng, vo thng. Trong o vo thng, kho va vo nga la

    phap sinh t. Thng, lac va nga la phap Niet-ban.Kho trong phap sinh t, goi la bat thien, la nhan sinh t. Phien

    nao vo nga la duyen sinh t, tai vat vo thng la qua sinh t. Ve ly, s that eu noi ve chung suot, an, hien. Lac trong phap Niet-ban, goi la Thien, la Thanh ao kia.

    Nga goi la B tang, la Niet-ban kia.Thng goi la Phat, Phap, Tang, Chanh giai thoat, la Bo-e. ve

    ly cung eu chung suot, v an, hien.Trong cap au, v ngha nay, ngha la v pham phu nay chap lay

    nghieng mot ben, eu la ngha oan, thng. Ve ly th phai eu hoc, tu phap khac, kho eu goi la bat thien, tu phap khac. Lac, goi la thien,

  • 6 BO KINH S 20

    ngha la hoc quan, goi la tu, kho la sinh t, lac la Niet-ban, oi nhau e noi ve khac, cho nen noi la Khac. Bat thien la nhan kho. V nhan t qua ma goi, nen goi la kho. Cung co the la qua kho t nhan e goi la bat thien. Thien la nhan cua lac. Nhan t qua, goi la lac. Cung co the goi la qua lac t nhan, nen noi la thien.

    Trong cap hai, tu phap vo nga la phap sinh t, sinh t khong co that. Lai, v khong t tai, nen goi la vo Nga. Phien nao la duyen sinh t kia, v co phien nao, s tho nhan khong that, nen khong c t tai. T qua at ten, nen noi la vo nga. Cung co the vo nga t goc ma at ten, goi la phien nao. Lai, tanh phien nao nay la v phap khong that, khong c t tai, nen goi la vo nga. Cho nen vo nga tc la phien nao. Tu cac Thng khac la phap Niet-ban nay. ay chnh la nga, neu thng e lam sang to, v noi nga vui mng ong vi tnh chap. Phap v thng khac nen goi la B tang, chnh la Niet-ban. Chan nga Niet-ban la an, goi la B. c u goi la Tang, cai goi la Niet-ban bac bo tng the cua chan nga kia. Kheo ra khoi cac hu goi la khong co hang ong. Tu vo thng khac la phap sinh t, tc tai vat, qua bao sinh t, goi la tai vat, tu thng khac la phap Niet-ban, ngha la phap Phat v.v... bac bo the tng cua Niet-ban o, phap Phat nay la Bo-e.

    Sau ay la ket. phai biet rang ngay tng Trung ao cua phap Phat nh the, chnh la ket.

    La hai thuyet, chan that lam sang to ngha Trung ao. V la hai ben oan, thng cua pham phu trc, nen goi la Trung ao, chang phai trong khong hai.

    Di ay la oan hai, oi vi khien trach hai chap tng Co, Khong cua pham phu, e noi ly khong hai, trong o co hai:

    1. Noi hai chap cua pham phu trai vi Trung ao.2. Nh bon ai v.v... tr xuong la Phat day khong hai.Trong phan trc co hai cau: au tien la noi pham phu oi vi

    Trung ao khong co nghi ng, chng to pham phu o khong biet Trung ao. oi vi Trung ao khong hai, pham phu v khong co tam phan duyen, nen khong sinh nghi. Sinh nghi con khong huong chi la biet c.

    Hai benh gay yeu v.v... tr xuong la noi pham phu kia lap ra hai tng, au tien la lap du. Ngi benh du cho pham. Giai kem, goi la gay yeu. S toi tam me hoac tam cua tre th, goi la benh. Tho lanh phap ta, goi la uong b xong, chap Co, chap Khong, goi sc nhe nhom. Tanh b mem yeu, ngi benh uong vao, than the khong manh,

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 7

    kha nghieng nga, da theo vat, goi la sc nhe nhom.Phap ta nh the, pham phu nghe nhan, chap Co, chap Khong

    chang the tru ung, nh sc nhe nhom, Co va Khong chang nhat nh, hp e lam sang to phap.

    Sau ay la noi Nh lai pha bo, qu trach hai giao cua hu tnh, v khong co hai, trong o co bon:

    1. oi vi chng benh Co va Khong trong oan sau, Phat ha se day dt tr.

    2. Ch bay v.v... tr xuong la oi vi oan trc, trong o khong co nghi, Phat ha day thu nhap.

    3. Neu noi Co, th ngi tr khong nen v.v... tr xuong la oi vi cau th hai trc chnh la day dt tr.

    4. Neu noi Co th khong nen im lang v.v... tr xuong, oi vi cau th hai trc chnh la day khi nhap.

    Trong oan au, trc la du, sau la hp. Trong du, noi bon ai, tanh chat chung khac nhau, moi ai eu trai nhau.

    Ngha la du cho hai chap Co, Khong trc trai nhau.Thay thuoc kheo biet benh chng, he phat hien benh nghieng lech

    cua ngi benh ma tieu diet, du cho noi Nh lai biet loi nghieng lech qua manh ma dt tr.

    Cau au trong hp noi bon ai khac nhau, lc qua khong hp, ch hp vi thay thuoc tieu diet cua cau sau.

    Nh lai cung vay, oi vi chung sinh nh thay thuoc, hp vi thay thuoc trc biet the tng cua cac phien nao khac nhau, hp vi kheo biet trc.

    Ma v dt tr hp vi Phat hien benh nghieng lech trc ma tieu tr no. Ve tng dt tr, nh van sau se noi.

    Trong oan hai, c Phat ch bay B tang, Phat tanh thanh tnh, thng khong bien oi, oi vi pham phu trc, trong o, khong co nghi ng, c Phat ha se ch day giup ho thu nhap. Ve tng ch bay nh van sau se noi.

    Di ay la oan ba, chnh la noi trc, Phat a dt tr tng cho pham phu:

    Neu noi Co th ngi tr khong nen tiem nhiem li day ma dt chap Co. Neu nghe noi phap Co, th ngi tr khong nen am nhiem chap la nhat nh Co. Neu noi Khong, tc la li noi gia doi, day bo chap khong. Neu noi tat ca Ch Phat eu Khong, th trai vi phap ly, nen thuoc ve noi doi.

  • 8 BO KINH S 20

    Di ay la oan t, chnh thc giai thch ngha Phat tanh cua B tang ma Phat a ch day trc kia, noi Phat tanh kia chang phai co, chang phai khong co.

    Neu noi co, th khong nen im lang la noi tanh chang phai khong, v chang phai khong co, nen v ngi khac noi tanh la that co, khong nen im lang.

    The nao la co kia? c chia lam hai:1. Phap tanh cua phap than tren ay vt hn so cat song Hang,

    tat ca phap Phat nh vang trong quang.2. Phat tanh cua bao than Tren ay a co trong tam cua chung

    sinh, co the sinh ra tat ca c ngha, nh vang trong quang. Co ngha la co the che tao ra cac dung cu trang sc. Cung khong nen h luan, tranh tung, noi len tanh chang that co.

    The nao la chang phai co? Cung chia lam hai:1. Tanh cua Phap than, la tat ca tng, la tat ca tanh, nen goi la

    chang phai co.The nao la la tng? Nh e ho sach, du the no la co, nhng

    khong co cac tng xanh, vang, o, trang v.v... cung nh tam thc cua tat ca chung sinh, du the la co, ma khong co cac tng ln, nho, dai, ngan v.v... .. Phat tanh cung vay, du the that s co, nhng khong co mot tng.

    The nao la la tanh?Trong Nh lai tang, a vt qua tat ca phap Phat nh so cat song

    Hang, khong la, khong thoat khoi, khong khac, phap cua Ch Phat nay eu ong mot the tanh, tap thanh lan nhau. V cha co mot phap nao gi rieng t tanh, nen noi la la tanh.

    2. Phat tanh cua bao than, xa nay ch co ngha co kha nang sinh, ma cha co t the, nh trong hat cay khong co t the cua cay. Tanh a nh vay, trong o chap nhat nh, th trai vi ly, nen Phat khuyen nen bo chap co.

    Trong van au tien chep: Cung lai khong nen noi rong, tranh tung, chnh la Phat khuyen nen bo chap co. Bo cai co ong vi trc kia la v noi cung. Trc kia, Phat a khuyen chung sinh bo khong, roi lai khuyen bo co, cho nen noi lai.

    Neu chap nhat nh co th noi la phap khong thch hp, tc goi la li noi vo ch. V chap hu trai vi khong, nen Phat khuyen bo. V co loi nay, nen khuyen khong nen. Ch cau lieu at v.v, Phat day nen lay ngha chanh, v bo tnh, chuyen ve ly, nen noi Ch cau. Cho cau

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 9

    nh ly, tc la noi ve chan tanh cua cac phap kia.Pham phu v.v... tr xuong la oi vi loi, e khuyen bo.ao noi: Noi li vo ch, tranh tung khong hieu, tc chng to

    khong, ngha la co kha nang hieu.Hoi: Nay, ay noi chang phai co, khong, e pha co, khong trong

    oan ba trc co khac g vi khong ma phai noi lai?Giai thch: Trc kia, Phat v pha tnh chap, nay giai thch ay, v noi ve

    ao ly. Hn na trc, Phat y theo phap nhan duyen cua The e, e pha co, khong nhat nh. Nay ay, chnh la noi ve ngha chang phai co, khong cua Nh lai tang tanh, khong ong vi trc, cho nen lai giai thch.

    Di ay la oan ba, oi vi loi chap tng nghieng lech cua Nh tha kia, noi ve that tng co ba. Bi Nh tha chap tng quen that, nen c a y theo tng giai thch that e ch day.

    Van chia lam nam: Ba lt trc la y theo tng nhiem o cua pham phu, e noi ve that. Hai lt sau la y theo tng tnh cua pham phu e lam sang to that.

    Trong nam lt van nay, so sanh nen co ba:1. Neu thuyet xa cua Phat.2. Neu ngi ngu chap tng quen that.3. Noi ngi tr hieu tng, biet that.

    Nhng trong van nay noi co an, hien, hoac co ngi noi u, co ngi noi khong u.

    Trong lt au, ch co oa. Lt th hai, lc qua khong co. Lt th ba, neu noi ve kho la cau th nhat, oi vi li noi xa cua Phat. Xa Phat a noi than eu kho trong phap Tieu tha kia, ngi ngu ben cho rang, than la vo thng, tat ca eu la kho v.v... la cau th hai. o goi la Thanh van, cho la ngi ngu hoac goi la pham phu, v khong biet s that, nen goi la ngi ngu. V tam khong hieu chanh, nen khong goi la Thanh ma noi la pham phu noi, cho rang s d than vo thng, kho, v noi tat ca kho, chnh la chap kho, ay la noi chap tng, lai khong the biet than co tanh vui, u chng to ngi ngu kia quen that, nen nen ngi tr. V trai vi trc rat de hieu, nen lc qua khong neu.

    Ba cau trong lt th hai co u: Nh noi vo thng la cau th nhat, la neu li noi xa cua Phat.

    Pham phu chap vo thng, v nh ngoi moc, o ng, la cau th hai. ay goi Thanh van, cho la pham phu. V tm li chap tng, nen

  • 10 BO KINH S 20

    chap tat ca eu la vo thng, nh du h hoai hien ro.oan van nay ngan gon, y theo trc nen noi: Lai, khong biet

    than co tanh thng, khong biet tanh thng, tc la me that.Ngi co tr v.v... tr xuong la cau th ba, can phai phan biet.Khong nen v.v... tr xuong la biet giao phan biet, khong the

    nen eu noi tat ca vo thng, Phat khuyen bo chap tng.V sao tr xuong la Phat day khien cho biet that. Noi V sao

    la hoi trc, khi sau.V sao khong noi tat ca eu vo thng? V than ta co hat giong

    Phat tanh, chnh la dung that e day.Trong lt th ba, neu noi vo nga la cau th nhat, li xa cua

    Phat.Pham phu se cho rang, tat ca vo nga la cau th hai, chng to Nh

    tha kia chap tng, quen that nhng trong van nay ch noi chap tng, lc qua khong noi quen that.

    Ngi tr v.v... tr xuong, la cau ba noi ngi tr kia hieu tng, biet That, th phai phan biet vo nga, gia goi, khuyen ngi ngu biet tng. Khuyen biet vo nga, v han cuoc oi vi phap gia danh khong that.

    Biet nh the roi, khong nen sinh nghi, Phat khuyen ngi ngu kia biet that. Biet vo nga kia han cuoc oi vi phap gia goi khong that. Khong nen ng vc rang, chang co nga trong phap chan that kia.

    Trong lt th t, Neu noi B tang cua Nh lai vang lang la cau th nhat, neu li noi xa cua Phat, ay noi Niet-ban la B tang. Xa, Nh lai noi Niet-ban trong phap Tieu tha. V hoan toan diet vo, nen noi la vang lang.

    Lai thu xa, trong giao pha tng, Phat noi phap Niet-ban hoan toan khong vo, cung goi la vang lang. Pham phu nghe noi, sinh ra chap tng oan diet, la cau hai, chng to nh tha kia chap tng quen that, cho rang, sau Phat Nh lai Niet-ban, hoan toan oan diet. o la noi chap tng, lc qua khong co quen that.

    Ngi co tr v.v... tr xuong, la cau ba, noi ngi tr kia hieu tng, biet that, phai phan biet Nh lai la thng, khong co thay oi, khuyen chung sinh biet that. Lc qua khong co tng tr. neu co, nen noi: Phai phan biet hoa than Nh lai diet o, Phat la thng tru khong co thay oi.

    Trong lan th nam, neu noi giai thoat du nh huyen hoa la cau th nhat, neu li noi xa cua Phat. ay la noi Bo-e cho la giai thoat. Li

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 11

    noi xa cua Phat nh the, oi vi trong giao pha tng, noi giai thoat cua Phat la huyen hoa khong co that, nen trong ai Pham chep: Neu co mot phap nao hn Niet-ban, th ta cung noi phap o nh tro ao thuat, nh bien hoa, huong chi la Niet-ban. V the, nay neu len li noi xa cua Phat.

    Pham phu se v.v... tr xuong, la cau hai, noi len ngi ngu kia chap tng, quen That. Cho rang c Phat a c giai thoat chan that giong nh huyen hoa, chung quy se mai mon, tieu diet! ay noi chap tng, lc qua khong noi quen that.

    Co Ngi tr v.v... tr xuong, la cau ba, noi ngi tr kia hieu tng, biet That.

    Can phai phan biet s t trong loai ngi, du co i, en, la noi ngi tr kia biet tng, goi la Phat, cho la s t trong loai ngi. Hoa sinh goi la lai, ng diet goi la kh. Thng tru khong thay oi, la noi ngi tr biet That.

    Di ay la oan t, oi vi qu trach hai chap tng khac nhau cua Nh tha, noi That khong co hai, v Nh tha cha the nhap phap that, thay phap troi lan, thay oi, ben cho rang nhat nh khac, can phai a pha, qu trach, e noi khong hai. Va qu trach hai chap tng ve that tng cua Nh tha, e noi khong hai. V ngi Nh tha nghe noi co tanh thng v.v... trong vo thng, kho, vo nga trc, roi cho rang tanh Thng kia khac vi tng kho, vo nga v.v... ma the ong nhom hop. V the phai a pha, qu trach, e noi khong hai.

    Trong van co sau cap: Ba cap trc la pha, qu trach chap tng khac nhau trc, sau e noi khong hai. Ba cap sau la a pha, qu trach hai chap tng that tng cua Nh tha, e noi ve khong hai.

    Trong ba cap trc: The nao la khong hai? Nh nhan qua cua lua m, du trc sau khac nhau, nhng tanh chat cua lua m khong hai. Cho en tat ca sa, lac v.v... eu khac nhau, nhng v sa bo khong hai. Cac phap eu mng tng nh the, noi vo minh v.v... Du la khac, nhng that tanh khong hai. The cua mot chan tam tuy duyen chuyen bien thanh cac phap, nen van di ay noi: eu cung vi cac kiet, goi la vo minh. eu cung vi phap lanh, goi la minh. Ba cap sau: The nao la khong hai?

    Nh ngi i trong ng toi, nhn thay si day cho la ran. Phan ngha ong the the tanh khong hai. Cung nh co ngi lam hng Nam la hng Bac, the tanh cua hng Nam, Bac nay khong hai.

    Cac phap nay me Nh lai tang, nen noi la khong hai.

  • 12 BO KINH S 20

    Lan au trong ba cap trc, kiet va nghiep oi nhau noi la hai. Y c oi vi hai th nay e noi khong hai.

    Lan th hai, tng nghiep qua oi nhau, noi la hai.Lan th ba, tng thien ac oi nhau, noi la hai.Phap tng vo lng, neu ba phap tng nay, phap khac, so sanh

    co the hieu c.Trong cap au, neu noi: Vo minh, nhan duyen cac hanh, la neu

    li noi xa cua Phat. Vo minh, phien nao, cac hanh la nghiep.Pham phu nghe v.v... tr xong la noi ngi ngu kia nhat nh

    chap la hai. ay lai goi Nh tha kia la pham, v cha chng hoi khong co hai that, nen vong tam chap tng, noi la phan biet, cho rang vo minh kia va hanh nhat nh khac nhau, goi la sinh hai tng. Minh va vo minh, neu hai phap ay, noi minh cung la hanh. Trong hanh, th minh vt hn, oi lap vi vo minh kia, hien hien hai tng ro rang, nen neu nghieng mot ben.

    Ngi tr v.v... tr xuong, nh y theo ngi tr e noi tanh khong hai, the cua nhat chan. Thc tuy duyen chuyen bien thanh minh, vo minh, nen tanh chung khong hai, nh mot tanh chat nc tuy duyen co trong, uc, ma tanh nc khong hai, khong hai, la tc that, nhac lai e ket.

    Hanh va thc oi nhau, van ro rang de hieu.Neu noi ieu lanh v.v... trong cap th ba, la neu li noi xa cua

    Phat.Mi ieu lanh, mi ieu ac la neu the cua nghiep kia. Co

    the tao ra, khong the tao ra y theo ngi, e noi ve nghiep. Mi ieu lanh ang lam, mi viec ac khong nen lam. ng lanh, ng ac, oi vi qua, noi ve nghiep. Mi ieu lanh chung cho con ngi. i len coi ngi, coi tri, goi la ng lanh. Mi ng ac chung cho con ngi. Dan en ba ng, goi la ng ac. Phap bach, phap hac, tuy tng, noi ve nghiep. Nghiep lanh ti sang, goi la Bach, nghiep ac tho b, nh nhp, goi la Hac. Pham hai tr mot ngha, giong vi giai thch trc.

    T ay tr xuong la ba cap y theo hai that tanh trong oan ba trc, e noi khong hai. Nhng trong van tren co u nam cau. Nay y theo ba cau au e noi khong hai. Hai cau con lai, so sanh de hieu.

    Neu noi Nen tu tat ca kho, la neu cau au tren, noi gom co hai, ay cung goi Nh tha kia la pham. Ngi nh tha nghe Phat noi co tanh vui, kho trc roi cho la v hoan toan la the rieng nen noi la hai. Ngi tr biet ro tanh khong hai, ngha la nh tr lam sang to ly. Bo-

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 13

    tat la ngi tr biet That khi tng. Tng tc la That, goi la hieu ro khong hai. Khong hai tc That, la nhac lai e ket.

    Neu noi vo thng la nhac lai cau hai tren. B tang cua Nh lai cung vo thng, ngha la cung nh pham phu chap than eu la vo thng trong van trc, Thanh van nghe noi vo thng trong giao xa, ben cho rang, sinh t, cho en B tang eu la vo thng, nen nay neu len.

    Ngi Nh tha kia, cha tng nghe B tang trong giao xa, sao noi rang, B tang cua Phat cung la vo thng?

    Du Nh tha kia khong nghe, ma noi Tat ca eu la vo thng, V li noi khong co phan biet B tang cung la han che cua tat ca, nen c noi rang, B tang cua Nh lai cung la vo thng.

    Pham phu cho la hai, ngha la do giao xa cua nh tha kia noi tat ca eu vo thng. trc. Phat a day bao noi tanh vo thng. Nh tha nghe Phat noi Thng, cho rang Vo thng hoan toan co t the rieng, nen noi la hai. Ngi tr hieu ro ngha khong hai (ong vi giai thch trc).

    Tat ca vo nga, la nhac lai cau th ba trc: B tang cua Nh lai cung khong co Nga, giong nh pham phu trc cho rang, tat ca Phap phap eu vo nga. Ngi Nh tha nghe trong giao xa noi Vo nga, ben cho rang, sinh t, cho en Phat phap, tat ca vo nga, nen nay neu len.

    Pham phu cho la hai, ngha la do giao xa cua Nh tha kia cho rang tat ca eu vo nga. Trong phap vo nga giao tren cua Phat co chan nga. Nh tha kia nghe lap ra Nga roi cho rang, Nga va Vo nga, v The xa xoi, nen noi la hai. Ngi tr hieu ro ngha khong hai, nh giai thch tren.

    Tren ay bon oan hp thanh oan hai, Phat chnh thc day ve s thu nhap.

    Di ay la oan ba, ket khuyen tho tr. Co chia lam bon:1. Ket khen ngha trc.2. Nay ta oi vi v.v... tr xuong, la ket khen giao trc.3. Nga va Vo nga v.v... tr xuong la Phat khuyen gn gi

    ngha trc.4. Ong cung nen v.v... tr xuong la khuyen vang gi giao

    trc.Y theo Nga va Vo nga tanh trong cau trc la khong co hai,

    nhac lai ngha trc. Ngha trc a so y theo ngha sau e nhac lai.

  • 14 BO KINH S 20

    B tang cua Nh lai, ngha b tang nh the, y theo ngha o e ket.

    Khong the v.v... tr xuong la khen.Trong cau hai, Nay ta oi vi kinh nay a thanh tu tat ca cong

    c, eu noi: ngha la Tren ay, a noi ve ly co the lam cho chung sinh nh nng ta ly nay ma thanh tu cong c, nen goi la Nhat thiet cong c thanh kinh. ay la li tot ep khen chung.

    Tat ca Ng ngha trong Nh lai tang, a noi danh kinh nay xong, goi la eu noi xong, ay la li ket.

    Y theo ngha sau trong cau ba, e khuyen.Cho nen, noi nghieng lech: Nga va Vo nga khong hai, phai

    gn gi.Trong cau bon, Phat khuyen gi gn giao phap, ngha ong, goi la

    cung.Nh ta trc v.v... tr xuong la oan ln th t, dan thuyet

    chng thanh ay le ra dan kinh ai pham kia e noi chng thanh ngha nay.

    tren lai noi nhap Nh lai tang, cho en phap thuyet bac nhat nay, Phat day nhap.

    Di ay la Du thuyet th hai, Phat day nhap. Trc neu s du.

    Tanh chat cua lac nh the, la t sa tr xuong la noi rong tng du. Y theo tng nay e lam ro phap. van co bon:

    1. Pha nhat nh co, khong, ch bay ro co, khong, chang hai trong cau hai trc.

    2. Bo nay an uong co nc v.v... tr xuong la noi ve tanh chat trc sau cua sa, lac v.v... eu ong nhau, noi ro trc sau khong hai trong cau bon tren.

    3. Ca-diep bach Phat v.v... tr xuong la noi rong co, khong, chang hai trong cau th nhat trc.

    4. Nhan duyen an co, uong nc cua con bo nay v.v... tr xuong la noi rong trc sau khong hai trong cau hai trc.

    Trong phan au co bon:1. Y theo ba cau sa lac e xet nh, t sa la mot, t mnh la hai,

    t ngi khac la ba.2. Cho en v.v... tr xuong la lay ngha trc so sanh ngha

    sau.3. Y theo ba cau trc, van hoi e pha bo hai ngha sau, tr thanh

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 15

    sa mi sinh.4. Cho en v.v... tr xuong, la so sanh ngha trc vi ngha

    sau. oan au co hai, rat de hieu:- Van hoi: Pha t sinh trong oan ba, noi sa kia Khong that co.- Van hoi: Pha t ngi khac thanh sa mi sinh, ch ro sa kia

    Chang phai khong co.Trong pha t ngi khac, neu t ngi khac sinh, neu thuyet khac

    kia, ay goi la nc v.v... dung lam ngi khac. oi pha de hieu.Ke la pha t mnh: Neu t mnh sinh ra, th neu thuyet khac cua

    ngi khac.Trong phan noi sa, trc co tanh chat lac, lai sinh ra lac sau, goi

    la t sinh nen nay neu ra.Sau ay la oi pha, qu trach. Bat tng ng, tng t, tng tuc

    (noi tiep nhau), sinh ngha la dung lac t sinh e pha t sa sinh. lac t lac sinh v khong t sa, thanh ra sa nay khong nen tng t vi noi nhau ma sinh ra lac sau. V sa giong vi lac, nen noi Tng t. Lac sinh tiep vi sa, goi la noi nhau.

    Noi giong vi lac kia, la noi nhan cua sa, lac. Rang noi nhau, la noi qua cua lac, sa.

    Neu noi nhau sinh th se khong cung sinh, ngha la v t sa sinh, pha lac t sinh. V t sa trc kia noi nhau sinh ra lac, nen noi biet trc khong co t tanh cua lac, eu cung thi gian cua sa ma sinh ra lac sau. Neu khong cung sinh th v cua nam th khong cung luc, ngha la so sanh v trc vi v sau. Neu khong co tanh lac eu cung luc vi sa ma sinh ra lac sau, th tc la trong sa cung khong sinh ra b cho en e ho. Cho nen nam v khong c cung luc.

    Du khong mot luc sinh ra v.v... tr xuong la giai thch thanh cau au, noi t sa sinh. Du khong c cung luc, phan biet vi t sinh trc, nhng chac chan khong t cho khac en, la phan biet cai khac sinh trc kia. ngha la khong t trong nc co khac ma en.

    Phai biet rang trong sa trc o a co tng lac, chnh la noi lac t sa sinh, sa co tanh lac la tng cua qua lac kia, nh tng cua la am chang co the cua lac. V v ngot nhieu nen no khong the t bien oi, la noi nh duyen sinh. li noi nay tc la giai thch ngan nga cau hoi cua ngoai ao. Y cau hoi nh the nao?

    Neu sa co lac th v sao phai nh duyen? V a nh duyen sinh, nen biet ro trc o trong sa khong co tanh lac. V khong co tanh chat lac, nen lac khong t sa sinh? cho nen giai thch:

  • 16 BO KINH S 20

    Trong sa that co v ngot, v nhieu nen khong the t no thay oi, thanh ra phai nh duyen chua, mi sinh ra c.

    Sau ay la oan bon, so sanh ngha trc vi ngha sau, van ro rang de hieu. ay la y cua oan au.

    Trong oan hai, au tien la lap du. Sau neu du e lam ro phap.Trong du, noi ve nang sinh, s sinh, du trc, sau khac nhau, nhng

    tnh chat th ong nhau khong hai, e so sanh vo minh va cac hanh trc sau du khac nhau, nhng that tanh cua chung khong hai.

    Trong van au tien la noi: Con bo nay do nhan duyen an co, uong nc, mau bien thanh sa, la noi thi gian trc, sau co hai.

    Sau ay, se y theo hai th nay e noi ve tanh khong hai:He bo an thc an ngot th sa se ngot, an thc an ang th sa se

    ang, an thc an co chat beo, th beo ph ra, an co rat th se c e ho, la noi tanh khong hai.

    Do an co va lua ma mau sa, v sa eu khac nhau: An lua th sa ngon, an co sa d, noi len tanh chat sa khong hai.

    Sau ay, se y theo du e lam ro phap, dung minh va vo minh sinh ra hai tng, hp vi bo an co, uong nc.

    Mau bien thanh sa, la noi phap tng co hai.Neu vo minh chuyen bien, th thanh minh hp vi An co ngot

    th sa se ngot v.v la noi len tanh khong hai.Tat ca cac phap cung giong nh vay, dung ngha trc so sanh vi

    ngha sau.Khong co hai tng la ket thanh hai. Ve ngha khong hai, cung

    nh tren a noi.Di ay la oan ba, rong, pha co, khong, thanh oan th nhat

    trc. Trc la hoi, sau la ap.Trong cau hoi trc, trc van hoi chac chan la co, sau van hoi

    chac chan la khong.Do trc c Phat a noi: V sa co cac tng cua lac, nen

    van hoi nhat nh co. V e rang, c Phat b van hoi, se thay oi lap ra ngha khong cho nen van hoi chac chan la khong.

    Trong van hoi la co trc, nh c Phat a noi: Trong sa co lac, ngha nay the nao? La nhac lai e hoi trc tiep.

    Sau ay, se y theo lap ra cau hoi, cau hoi co bon:1. Dung sinh e van hoi co: Neu noi trong sa chac chan co

    tng lac, v nho nhiem, nen khong thay la neu ngha co cua Phat.Sao lai noi v.v... tr xuong la dung sinh van hoi e pha.

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 17

    T sa mi sinh la noi chang phai san co.Neu von khong v.v... tr xuong la lap ly, van hoi lai: Xa

    khong nay co, co the goi la sinh. Neu trc a co, th au goi la sinh?Neu noi trong sa chac chan co v.v... tr xuong la neu nhan, so

    sanh pha: Co la nhan cua sa. Trong phan neu co kia, trc a co tanh sa, trong so sanh pha sa, trc co tanh lac. Neu noi trong sa chac chan co tng lac, la nhac lai co trc th Co le ra co sa, chnh la so sanh e pha.

    4. Trong sa nh the le ra cung co co la neu qua, so sanh e pha: E rang c Phat b van hoi co co sa, nen nay, so sanh pha sa le ra co co? ay la neu qua, so sanh trai lai vi nhan cua sa kia.

    Sau ay, la van hoi chac chan la khong, co chia lam ba cau: Dung sinh e pha khong:

    Noi The nao la tr sa ma sinh ra lac?, dung sinh van hoi e pha:

    T sa sinh ra lac, la noi von chang phai khong.Neu xa khong v.v... tr xuong la pha khong c sinh, trc

    a neu li noi von khong c sinh.V sao v.v... tr xuong ke chnh la pha.Neu von khong co lac ma c lac, th von cung khong co co,

    v sao khong sinh? Sa khong sinh co, co co the von khong? Trong sa sinh lac, noi lac chang phai khong?

    Sau ay la Phat ap:Trc neu ba mon, la noi eu khong the.Chang chac chan la co, khong chnh la ap cau hoi trc. Khong

    t cai khac sinh, gom ngan nga chap khac.Noi Chang chac chan co, tr thanh ngha Khong t sinh

    oan au.Khong chac chan la Khong, tr thanh ngha t sa sinh oan

    au.Khong t cai khac, thanh ngha Chang phai cai khac sinh

    oan au.Sau ay la noi rong e lam ro:Trc la pha Chac chan co. au tien la nhac lai, ke la pha:Neu sa co the cua lac, th v le ra phai ong, sao lai co the va

    v eu khac? Sa mat, lac nong the cua chung khac nhau, mau sac cua chung cung khac lc qua khong noi. The, v eu khac, noi chang phai von co.

  • 18 BO KINH S 20

    Cho nen v.v... tr xuong la ket. Ke la pha chac chan Khong. Trc la nhac lai ke la pha:

    V sao trong sa khong sinh ra sng tho?V eu sinh, chng to sinh chang phai Khong.Ngha nay the nao?Neu sa khong co lac ma sinh c lac th sa khong co, v sao

    sng tho khong sinh? Sa khong co, sng tho khong the sinh ra sng tho. Sa sinh ra lac, la noi lac chang phai khong co. e lac trong sa co chat oc, th se giet ngi, dung ngha sau cung e chng nghiem ngha bat au, u thay ro chang phai von khong.

    Cho nen v.v... tr xuong la ket, ke la pha t cai khac sinh, trc la nhac lai, ke la pha:

    Neu t cai khac sinh, th nc la cai khac, v sao trong o khong sinh ra lac?

    Nc khong sinh ra lac la noi khong t cai khac.Cho nen v.v... tr xuong la ket.Di ay la oan t, se noi rong, noi len khong hai, tr thanh oan

    hai trc. au tien la lap du Minh, vo minh v.v... tr xuong, y theo du nay e lam ro phap.

    V duyen nay v.v... tr xuong la uc ket hoi y du trc. Phat tanh cung nh vay, la neu phap e lam ro s viec.

    Trong du co bon:1. Y theo nhan, qua cua sa e lap hai tng. Du cho phap tng

    minh va vo minh co hai.2. Sa nay du co ra t co, mau v.v... tr xuong la y theo nhan

    qua cua sa, noi tanh khong hai. Du cho that tanh cua minh va vo minh khong hai.

    3. Sa nay tieu mat v.v... tr xuong, y theo nhan qua cua lac, e lap ra hai tng. Du cho phap tng hanh, thc v.v... co hai.

    4. Cho nen khong c nhat nh noi v.v... tr xuong, la y theo nhan qua cua lac noi tanh khong hai. Du cho that tanh cua hanh, thc v.v... khong hai.

    Trong phan au, nhan duyen an co cua bo nay, mau th oi mau trang t nhan sinh qua. Bo du cho chung sinh. Tam nhan lanh duyen Hoac, goi la an co. Khi chi vo minh, du so sanh nh mau. Vo minh khi hanh goi la mau oi thanh mau trang. Co, mau diet mat roi, nang lc cua phc thanh sa. Nhan tan th qua sinh, cung c goi la nang lc cua duyen sinh qua. V bay to nhan qua trc, sau khac nhau, nen

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 19

    noi Diet roi. Nang lc phc cua nghe con bien mau thanh sa. Ng-ha nay the nao? Bo cai du cho chung sinh vo minh, chung sinh tao nghiep t trc, ma khi thuyet la nghe con. V nghiep i trc cua chung sinh nay, c huan tap, chuyen bien vo minh trc ma khi hanh sau. Nh nang lc phc c cua nghe con kia tr thanh sa. Cho nen noi nang lc phc c cua chung sanh thanh sa.

    Trong oan hai: Du sa nay t co, mau ma sinh ra, nhng c noi la hai chnh la noi khong hai. Co, mau sinh ra sa, la s khac nhau cua sa, noi Khac, gom ca Mot, la v li noi, du chuyen trc thanh sau, cho nen, khong c hoan toan chac chan la hai.

    Ch c v.v... tr xuong la giai thch thanh khong hai. Ch t nhan duyen co, mau ma sinh ra sa, ch chang phai t ni khac en. Cho nen, khong c hoan toan chac chan la hai.

    Lac en v.v... tr xuong la ket thanh khong hai. V sa v.v... nay t trc sinh sau, v tanh khong khac nhau, nen ong goi la v sa bo. V v sa bo la ong, nen goi la khong hai.

    Nhan duyen cua sa nay diet roi thanh lac trong oan ba, chnh la noi ve sa, lac la hai kia. sa trc diet roi, lai nh duyen khac, mi c thanh lac, nen goi la hai.

    Nhng g v.v... tr xuong la giai thch.Cho nen v.v... tr xuong la ket. Lac nay v mn v chua, am

    v.v... mi sinh, nen goi la t duyen.Cho en v.v... tr xuong la so sanh ngha trc vi ngha sau.Trong oan bon: Cho nen khong c chac chan noi trong sa

    khong co tng lac, noi ung la Khong hai. Lac nay v sa sinh, nen khong c nhat nh noi trong sa khong co tng lac, ma v sinh lac sau, nen tanh chung khong hai.

    T cai khac sinh, ngha la la sa ma co lac th khong co viec o, pha cai khac chac chan co hai.

    T cai khac sinh, ngha la neu con ngi cua kien khac. La sa ma co lac, neu kien khac rang: Khong co viec o, la dung viec e sa cho ung cai quay: v la sa co lac, th khong co viec o, cho nen noi chang phai nhat nh hai.

    Tren ay, a lap hai du. Sau ay, se hp lam ro phap. ch hp vi cap au, con cap sau, suy ra co the hieu.

    Minh va vo minh cung giong nh the hp vi An co, mau bien thanh sa trc la noi phap tng co hai.

    Neu eu cung co vi cac kiet s phien nao tr xuong la hp

  • 20 BO KINH S 20

    vi Du sa nay t co, mau nhng khong c la hai v.v. Trong o, au tien, chnh la giai thch khong hai.

    Mot the Phat tanh va cac kiet, eu goi la vo minh, vi phap lanh eu goi la minh. The tanh cua minh va vo minh khong hai.

    The nao la the tanh? La tam cua chan thc, nen trong a kinh noi mi hai nhan duyen eu la chan tam, tao ra viec lam nh chiem bao, eu la qua bao do tam lam ra.

    The nen v.v... tr xuong la ket thanh khong hai.V nhan duyen nay v.v... tr xuong la ket hp du trc e noi

    vo minh co hai nhan duyen, nen trc ta a noi co non beo cua nui Tuyet, neu bo c an th se thanh e ho.

    Phat tanh cung vay, la neu phap e lam ro.o la noi ve Phat tanh, ong vi co non, nhieu chat beo kia va tnh

    chat trc, sau cua e ho la mot, nen noi la Cung vay.Do tanh la mot, nen vo minh kia chuyen, th bien thanh minh, tat

    ca nh the.Bon e en ay, chnh la noi ve chng hanh.Di ay la oan hai, la noi cho nng cua nhap chng, trong o

    co hai:1. Noi Bo-tat nng vao kinh thay tanh, trong phan ap cau hoi

    tren: The nao la Bo-tat thay tanh kho thay?2. Cac th d luan eu do Phat noi v.v... tr xuong la noi cac

    Bo-tat nng vao ch e giai thch kinh. Trong phan ap cau hoi tren: The nao la giai thch ngha Man t va Ban t?

    Trong phan au co ba:1. Noi Bo-tat y kinh thay tanh.2. Ca-diep bach Phat: La thay! v.v... tr xuong la noi ngi

    Nh tha nng vao kinh thay tanh.3. Ca-diep bach Phat: Chang phai bac thanh, pham phu co tanh

    sinh tr xuong la noi ke pham phu nng vao kinh thay tanh.Mot phan au chnh la ap cau hoi trc. Hai phan sau la giai

    thch. Trong ba phan nay eu trc la noi Phat tanh kia kho thay.Y theo oan au, trc la noi kho thay.Neu Sat-li v.v... tr xuong la noi cac Bo-tat nng vao kinh

    thay tanh. Trong phan noi kho thay, co chia lam bon cau:1. Lc noi du kho thay. Cai goi la bo cai, chung sinh phc mong

    khong thay c co non beo ngay cua nui Tuyet.2. Phat tanh v.v... tr xuong la hp.

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 21

    3. Nh bien ca v.v... tr xuong, la th du rong ve kho thay, trong v du ve bien, du cho vong bao gom chan, du nui Tuyet, la du chan bao gom vong.

    4. Chung sinh v.v... tr xuong la hp, trong o, au tien la hp du, noi co Phat tanh.

    Cai goi la v.v... tr xuong, la neu ra the cua Phat tanh, v s ngi i chap phap ong vi du, nen noi Phat tanh chang phai la tac phap tao tac.

    Ch v v.v... tr xuong la noi ve ly do cac chung sinh khong thay Phat tanh. ay la noi ve ngha kho thay Phat tanh cua chung sinh kia.

    Sau ay, trong phan noi ve Bo-tat nng vao kinh thay Phat tanh, neu Sat-li v.v... dt tr, tc la thay thanh ao Vo thng, la noi cac Bo-tat dt Hoac chng thay. V Bo-tat the gian khong ngoai bon tanh, nen noi Sat-li, Ba-la-mon v.v...

    V nh v.v... tr xuong la noi cac Bo-tat nng vao kinh e hieu, thay Phat tanh. trc la du, ke la hp, sau la Phat khen, khuyen nen hoc.

    Trong du, trc la thuan.Neu khong co v.v... tr xuong la y c ngc lai. Trong phan du

    thuan, phap than nh h khong. Sam set rung chuyen, du cho kinh Niet-ban. t chan hien ng, che khap the gian, goi la noi may. Tat ca nga voi, du cho tam chung sinh. Ngi truyen en nc ngoai, voi tren co ba loai:

    1. Voi u-nhap-la.2. Voi Cau-vat-au.3. Voi Phan-a-li.Cac th voi nay mat vong hoa u-nhap-la kia co thuyet cho la

    voi u bat la. Hai th voi con lai cung nh vay. Dung tat ca nga voi nay e du cho tam chung sinh, v Phat tanh trong tam chung sinh bieu lo ro rang, nen noi sinh ra hoa.

    Sau ay, trong v du ngc lai, luc Phat cha noi kinh Niet-ban, goi khong co sam set. Tanh trong tam chung sinh khong hien bay ro, goi la hoa khong sinh. v tanh khong hien ro, nen ch c noi chung sinh vo nga. V khong c noi nga nen chang co ten goi.

    Trong hp co bon:1. Noi ham phu khong thay Phat tanh, hp vi phan du trc.2. Neu c nghe v.v... tr xuong la noi Bo-tat thay c, hp

    vi Thuan du trc.

  • 22 BO KINH S 20

    3. Du nghe v.v... tr xuong la noi Nh tha khong thay, Phat tanh hp vi phan du trc.

    Nghe kinh nay v.v... tr xuong la noi Bo-tat thay c Phat tanh, hp vi Thuan du trc.

    Y theo Phat tanh trong oan au, nh the hp vi Luc tri noi sam, tren nga co noi van.

    V phien nao che lap nen khong thay Phat tanh, hp vi Mat vong khong sinh.

    The nen ta noi chung sinh chang co nga, hp vi chang co ten goi.

    Cac chung sinh nay v b cac phien nao che lap, khong thay Phat tanh, nen noi vo nga.

    Trong oan hai: Neu ngi nao c nghe kinh nay, th se thay Phat tanh, hp vi mat vong sinh khi tri day sam. Noi cac Bo-tat nng vao kinh thay tanh, nh mat vong sinh tren nga voi, neu du e lam sang to. ay la t pham phu cho en thanh Bo-tat.

    Trong oan ba, du nghe khe kinh, nhng chang nghe kinh nay th se khong biet c tng mau nhiem cua Nh lai, ngha la trung hp vi khong co tieng sam th mat vong khong sinh. ay la noi ve ngi Nh tha, du nghe cac nh trong Khe kinh cua Tieu tha, nhng v ho khong nghe kinh Niet-ban, nen khong biet c the tng cua phap than Nh lai.

    Nh khong co tieng sam v.v... tr xuong la neu du e lam ro.Trong oan bon: Nghe kinh nay xong lien biet Phat tanh luc

    trung hp vi tieng sam, van noi tren nga voi, y noi cac Bo-tat nng vao kinh thay tanh.

    Du v.v... tr xuong la neu du e lam ro viec.ay la t Thanh van, tien ti thanh Bo-tat.Sau ay la khen, ngi khuyen hoc, trong o co nam cau: Bon cau

    trc la Phat khen vt hn, mot cau sau la Phat khuyen hoc.Trong bon cau trc:1. Nh kinh ma thay c Phat tanh.2. V ngha nay v.v... tr xuong la ket khen kinh cao sieu. V

    nghe kinh nay ma biet Phat tanh, nen noi ai Niet-ban la tang b mat.3. Tang trng v.v... tr xuong la noi trc ay nh kinh ma

    them phap than. T Tieu en ai, goi la them ln phap than.4. V co the them ln v.v... tr xuong la ket khen kinh cao sieu,

    v co cong nang nuoi ln ai ngha phap than, nen c goi la ai bat

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 23

    Niet-ban.Sau ay, trong phan khuyen hoc, neu co tap hoc, th se en ap

    n Phat, tren thuan vi tam Thanh. e t cua chan Phat, tren thuan vi Phap Phat.

    Trong phan noi ve Nh tha thay tanh, trc noi ve kho thay tanh.

    Ca-diep bach Phat: Phat tanh nho nhiem, nhuc nhan lam sao thay c v.v... tr xuong la noi ngi Nh tha nng vao kinh ma c thay tanh.

    Trong phan trc co bon:1. Ca-diep noi tanh kho thay.2. Nh tha khong uong thuoc, khong the nghe nhan, v chng hoi

    tam, nen noi la khong uong thuoc.Nh lai an kha: Ong khen tanh sau, Nh tha khong uong thuoc,

    khong trai vi thuyet cua ta noi.3. Ca-diep thnh Phat noi ve tng kho thay.4. Nh lai giai thch rong, trong o co hai:Neu Bo-tat thay tanh khong ro rang e noi len Nh tha khong the

    c thay tanh. Tat ca Phat tanh sau xa nh the, v.v tr xuong la noi ch co Phat biet ro Nh tha khong the thay tanh.

    Trong phan trc noi Bo-tat khong lieu at.Nh the, th lp cua Bo-tat co mi v.v... tr xuong so sanh

    ai vi Tieu, noi Tieu tha khong thay tanh.Trong phan noi Bo-tat thay tanh khong ro, au tien la noi Bo-tat

    phai thay mot t Phat tanh, di la nhan thay ton thng, than th.Trong phan trc, trc la du, du co bon cau:1. Du t khong thay tanh. Bo-tat Thap a eu tu mi o, noi v

    mot tram ngi. V phan biet oi tng mnh tu v cha thay that, nen noi la mu loa.

    2. V ieu tr mat v.v... tr xuong la du xin Phat giai thch. V cha tr tue nhan, xin Phat cho nghe phap, goi la tao ra thay thuoc.

    3. Bay gi v.v... tr xuong, la Phat noi phap cho nghe, to ngo, hieu biet, du cho kinh noi lan au tien, goi la mot ch th. Khoang gia, noi lai, goi la hai ch th. Mi nghe cha hieu, nh mot ch th. Ngi mu ap: Cha thay. Nghe lan na mi hieu, nh dung hai ch th, ba ch th, mi goi la thay oi chut.

    Sau ay la hp. Trc la hp vi cau au:Kinh ai Niet-ban nay, c Nh lai cha noi cung giong nh vay,

  • 24 BO KINH S 20

    noi len ly do mu loa. Nh thay thuoc cha dung kim vang moc mang mat mu cua ngi kia. vo lng Bo-tat du thc hanh ay u cac Ba-la-mat cho en Thap tru la hp vi mot Tram ngi kia, cung cha thay tanh la hp vi ngi mu tren, v theo tng tu hanh, nen khong thay tanh.

    Mot cau th hai, v ieu tr, tao ra thay thuoc, lc qua ma khong hp. Nh lai a noi la hp vi Kim vang moc mang mat trong cau th ba, tc la Thay oi chut hp vi Hai, ba ch th trong cau bon, mi noi thay oi chut, trong o noi rieng ve Thap a thay oi chut. Cac a khac eu cha trai qua, tc la hoan hy, cho en phap van ma cha nghe kinh nay eu khong thay tanh. Nghe th eu thay tanh chang phai ch co Thap a.

    Sau ay, trong phan khen ngi, thay tanh roi, eu noi: La thay! Bach c The Ton! La Khen ngi Phat nang ch bay.

    Chung con troi lan v.v... tr xuong la ton thng roi, i a mu, khong biet nga, b phap luong doi khuay, roi loan.

    Tren ay, la noi rong ve Bo-tat khong hieu ro.Di ay la oan hai, noi Bo-tat e so sanh mat Tieu tha khong

    the thay tanh.Vi th lp cua Bo-tat nh the, Thap a con khong thay biet ro

    Phat tanh, huong chi la Thanh van v.v... la neu chung e so sanh vi Tieu tha.

    Lai na v.v... tr xuong la neu rieng e so sanh vi Tieu tha. Co chn lan Lai na, trong lan Lai na au, trc la noi Bo-tat thay tanh khong ro. Sau, so sanh vi Nh tha. Trong tha khac, ch noi Bo-tat khong ro, lc qua khong so sanh vi Tieu tha, eu trc la lap du, sau la hp, rat de hieu.

    Di ay la oan hai, noi ch co Phat biet, Nh tha khong the thay c, trong o trc noi Phat tanh sau xa, ch Phat mi biet.

    Ke la noi Nh tha khong the biet.Ngi tr v.v... tr xuong la ket khuyen phan biet.Tren ay, a noi rong Phat tanh kho thay. Sau ay, la noi Nh tha

    nng kinh co the thay. Ca-diep trc tha hoi ve Phat tanh nho nhiem, nhuc nhan lam sao thay c Phat tanh? c Phat ap:

    Trc la noi Nh tha nng vao kinh ma tin va thay.Phat tanh nh the, ch co Phat biet v.v... tr xuong, la chng to

    Nh tha khong chng thay.Trong phan trc, trc la du, ke la hp, lam ro phap.

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 25

    The nen v.v... tr xuong la ket khuyen hoc kinh.oan ba, trong phan noi ve pham phu thay tanh, au tien la noi ve

    kho thay. Pham phu noi: Ta khong xng tanh.Neu co pham phu nao co the kheo noi v.v... tr xuong la lai noi

    V nng kinh, nen c thay tanh.Trong phan trc, Bo-tat Ca-diep trc hoi e phat khi:Hoi: Do i trc, Nh lai trc kia co noi: Phat tanh rat sau xa

    ch Phat mi biet c, nh tha khong the biet, nen nay mi hoi. Chang phai bac Thanh, Pham phu co tanh chung sinh eu noi co Nga, tc la pham phu cung co the biet tanh, the sao Phat lai noi ch co Phat mi biet, Nh tha khong the biet?

    Sau ay la Phat ap:Noi pham phu noi Nga la luong doi, khong that, nen khong biet

    tanh. Trong o, au tien, noi vong khac chan, noi pham khong thay tanh.

    Nay, Nga ma Nh lai noi v.v... tr xuong la phan biet chan khac vong, chng to tanh kho thay.

    Trong phan trc, trc la du, sau la hp, e lam ro phap, van du co nam:

    1. Bo-tat qua kh la du giang noi chan nga, chung sinh c nghe.

    2. Thi ky sau vng t, nam gi la v.v... tr xuong la du thuyen chuyen hoa o coi khac.

    3. Sau ngi ngheo nay, oi vi ngi khac v.v... tr xuong la du tm kiem, chap trc gia doi.

    4. Ngi ben canh nghe v.v... tr xuong la du cho bon qua Thanh van gan tnh, trach that.

    5. Trc, vng t tron sang nc khac v.v... tr xuong la du bac Thanh lai von hoa o, la noi ta khac vi chanh.

    Trong phan au, hai ngi lam ban than vi nhau, la du pham phu, Bo-tat. V c cam thuan nhau, nen goi goi ban than: Mot la vng t, mot la ngi ngheo hen, noi ve hai ngi trc.

    Bo-tat vng t v c hoa sinh t Phat phap vng, nen goi la vng t. Ngheo hen, du cho pham phu. Ngheo v khong co cua tot, qua lai lan nhau, la noi ban than trc kia. Can c chung sinh thuan vi bac Thanh, goi la qua. Thanh khi, goi la lai. Ke pham phu ngheo theo bac Thanh, nghe noi Nga, goi la vng t co mot con dao tot. Chan nga, khong nh, goi la Tnh. V chan nga la tng, nen con goi la Dieu.

  • 26 BO KINH S 20

    V tinh tng tren het trong ly, nen goi la bac nhat. Nghe noi yeu thch, goi tam la tham am.

    Vng t cam dao tron sang nc khac trong oan hai la noi om ap phap trong tam, goi la cam dao. Thuyen chuyen hoa o canh khac, goi la tron sang nc khac.

    Trong oan ba la noi cac pham phu, sau Thanh diet o, an tam tru y trong phap ngoai ao, goi la ta tuc nha ngi. Trong long toi tam me muoi, noi doi la: Co nga, co nga! goi la ngu say, trong luc ngu noi m: Dao, dao!

    Du trong oan bon noi ve bon qua, gan tnh trach that. hai th du trc la noi rieng. Hai du sau la neu chung.

    Y c theo ngi Ben canh trong s qua, nghe noi, lien bat ngi ngheo giao cho vua, du cho bay phng tien, dan dat tnh en vi That.

    Pham phu noi: Tam toi cha nhap Thanh, en thng hang thanh tu. Tam toi du thanh tu, nhng trong o, c khi quan giai. V quan va Hoac eu co, nen goi la Ngi ben canh. T biet ngha cha dt tng Nga cua tam mnh, noi la nghe, kien giai cua bac Thanh Tu-a, hoan goi la vua. Do quan cang them trong tam, lam cho tanh tuy quan en Thanh, goi la bat giao cho nha vua.

    Bay gi, vua hoi v.v... tr xuong la du cho Thanh gan tnh, trong o, au tien la t gan tam mnh, tc hoi cac quan tr xuong, ngi ben canh tm toi ngi khac.

    Trong phan gan mnh trc, van chia lam ba:1. Hoi t au c con dao? ngi kia ap ay u.2. Hoi ve hnh dang con dao? ngi kia noi ro.3. Vua kinh ngac ci.Trong phan au, trc la hoi ap, co bon cau:1. au tien noi: Ngi nay ap ay u hoi tren, chnh la ap cho

    thay con dao.2. Nay nha vua lap ra v.v... tr xuong la noi nay that ra khong

    co, trong than hien tai, chung rieng, tm cau nga khong that co, nen noi: Du cho sai ke giet mo cat roc than cua than, chia ch tay, chan e tm con dao cung khong the c.

    3. Quan ai than va vua v.v... tr xuong la noi lai cho thay con dao, goi nghe la thay.

    4. Cho en v.v... tr xuong la noi lai ly do hien tai khong co. Cho en khong co giai tam, chong gi, xuc cham, huong chi phai chng

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 27

    lay la hien tai khong co. oan au nay a noi xong.Trong oan hai, vua hoi: Hnh dang con dao nay, giong vi cai

    g? La du hoi cac tng cua Nga.Thay nh sng de, du cho ap khong chan that.Trong oan ba, vua va nghe noi, ci kinh ngac.Li noi v.v... tr xuong la biet luong doi, nen xa bo. Biet cai

    nga ma pham phu kia noi ch co danh, khong co that. Gia goi la khong that, khong can phai dt cung cc. Cho nen li noi tuy y ma en, en ni nao? en vi cai Nga gia goi trong phap gia goi cua the tuc, tat ca eu luong doi, khong can phai van hoi e dt, nen lai noi rang: Ch lo s!.

    Kho tang cua ta v.v... tr xuong la noi ve ly, qu trach tnh, ngha la trong phap tang cua Thanh van eu khong co Nga. Cho nao thch hp vi Bo-tat e nghe?

    Tren ay, a t tha hoi. Sau ay se tm ngi khac.Ben canh hoi ngi khac thay nga, v khong goi cac quan hoi:

    Cac khanh co tay con dao khong?, tm kiem en cung cha xong. Tam Tu-a-hoan a dt, goi a sup l.

    Tm kiem lap v.v... tr xuong la noi ve qua th hai, e gan hoi ve tnh, chng nghiem that. Tam cua hai qua bieu hien, goi la lap ngi con khac e noi doi ngoi vua. Qua T-a-ham v tap trc sinh, nen goi la con. Tr bac Thanh hien trc, bao gom cac c, eu en quy thuoc, goi la tiep noi ngoi vua.

    Lai hoi v.v... tr xuong la gan hoi tnh, trach c That, ch hoi ngi khac, chia lam ba:

    1. Hoi: Thay con dao hnh dang ra sao?Ngi kia ap: Thay!2. Hoi: Co thay con dao khong??Ngi kia ap ay u: Thay u kieu.3. Nghe noi vua vo cung kinh ngac, qu trach, nen noi Cho nao

    co dao hnh dang nh the?Theo th lp tr xuong la noi ve hai qua sau. Van hoi ve tnh,

    trach c That, neu chung ma thoi.Tren ay la oan bon, bon qua trach c That.Di ay la oan nam, du cho bac Thanh lai hoa o, noi ve ta

    khac vi chanh. Ch en khi can c ao lc cua chung sinh nay thuan thuc, trc la bo Bo-tat, tr lai hoa o hien tai, goi la thi gian sau.

    Trc het, vng t t nc khac tr ve en nc mnh, thanh

  • 28 BO KINH S 20

    Phat o ngi, goi la c lam vua.a len ngoi v.v... tr xuong la gan hoi tnh, qu trach that. Van

    lai co ba:1. Hoi: Co thay khong?Ngi kia ap: Thay.2. Hoi: Thay hnh dang con dao the nao? Ngi kia ap: ay u nhng cac chung sinh chap nga chang phai

    mot, nen nay ap moi trng hp khac nhau.3. Vua nghe noi, kinh ngac ci: Cac khanh khong thay la noi

    ta khac vi chanh.Sau ay la hp, nng vao nam oan trc, theo th lp e hp.Bo-tat nh the, xuat hien i, noi chan tng cua Nga, hp

    vi oan au tren.Noi xong bo i la hp vi oan hai.Du nh v.v... tr xuong la neu du e lam gng?Pham phu v.v... tr xuong la hp vi oan ba.Nh ngi ngheo kia v.v... tr xuong la neu du e lam gng.Thanh van v.v... tr xuong la hp vi oan bon, au tien chnh

    la hp.Bo-tat v.v... tr xuong la neu xa e lam ro nay.Cac pham phu nay v.v... tr xuong la noi nay do xa.Trong chnh la hp trc, trc la hp vi cau hoi au. Thanh

    van, Duyen giac, hp vi bon v vua tren. Hoi sinh tng Nga, hp vi hoi hnh dang con dao.

    Ke la hp vi ap cau hoi trc:Nh the sinh v.v... tr xuong la hp vi Vua kinh ngac ci,

    qu rang ngi kia khong biet. Trc neu phap, sau dung du e giai thch.

    Bo-tat nh the, noi vi chung ta la neu xa e lam ro nay. Do xa kia, Bo-tat noi chan nga, nen nay, pham phu ve nga vi nhieu cach khac nhau. Cac pham phu nay theo th lp khi kien, la noi nay do xa. Do thu xa, pham phu noi gia doi co Nga noi nhau en nay, nen nay noi Nga.

    V dt v.v... tr xuong la hp vi oan th nam. au tien chnh la hp.

    Du nh v.v... tr xuong la neu du e giai thch.Tren ay la oan th nhat, noi vong khac vi chan, la giai thch

    pham phu noi Nga chang phai Phat tanh, nen khong thay tanh.

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 29

    Ngay nay v.v... tr xuong, la oan hai, phan biet chan khac vi vong, noi chan nga Phat tanh ma nay noi, chang phai Phat tanh ma pham phu thay, nen tanh kho c nghe, trong o trc la neu the cua chan nga.

    Tanh nh the v.v... tr xuong la noi phap ong vi du.Tren ay noi rong Phat tanh kho thay.Neu co pham phu v.v... tr xuong la noi cac pham phu nng

    vao kinh, kheo noi c goi la thay, trong o, au tien la noi ngi kheo noi, noi thuan vi phap Phat, sau la noi ve ngi noi phap. ngi la Bo-tat.

    T ay tr xuong la ap cau hoi tren: Lam sao giai thch ch Man t? Giai thch kinh la do ch cho nen noi, trong o co bon:

    1. Nh lai noi lc e khi phat.2. Ca-diep bach Phat v.v... tr xuong, la hoi ap e noi rong.3. Ca-diep nhan hieu.4. Nh lai thuat noi li khen ngi.Trong phan au, do au Nh lai noi rang, cac th luan khac eu

    do Phat noi. Do trc ay ta noi: Ta t Bo-tat ma nghe, nen suy ra tat ca eu do Phat noi.

    V sao Nh lai noi nh the?V muon cho chung sinh tap hoc van t e biet kinh phap, nen noi

    li nay.Trong oan hai, au tien la hoi ap, giai thch ban t, man t.The nao goi la hieu ro ch v.v... tr xuong la noi giai thch

    ngha Ban t, Man t.Trong phan trc, trc noi ve ngha Ban t, Man t. Sau o giai

    thch van.Ve ngha ban t, man t noi rong co ba:1. Y theo the ch e phan biet Ban t, Man t. Can ban Chng

    Tat-am kia sinh ra can ban cua ch. Noi la Ban, a sinh ra van t cua chng khac ay u goi la Man.

    2. Y theo sthuyen giai e phan biet Ban t, Man t: Giang noi Phap the gian goi la Ban t, noi Phap xuat the la Man t. Lai trong phap xuat the, noi Tieu tha, goi la Ban t, noi ai tha goi Man t. Ngha nay nh chng bon tng trc a noi.

    3. Y theo s sinh e phan biet Ban Man. Nh van di noi: Ngi sinh ra phien nao, goi la Ban t. Sinh ra ieu lanh goi Man. Lai trong sinh ieu lanh, ngi sinh ieu lanh the gian, goi la Ban.

  • 30 BO KINH S 20

    Sinh viec lanh xuat the goi la Man. Sinh hanh Tieu tha trong xuat the, goi la Ban, sinh hanh ai tha, goi la Man.

    Nay, trong van nay ch y theo mon au va ngha au cua mon th ba, e giai thch. Trong van co bon:

    1. Y theo the cua ch e noi ve Ban, Man. Chng Tat-am goi la Ban, chng khac eu la Man.

    2. Cho nen Ban t oi vi cac kinh v.v... tr xuong, ket Ban t kia co the la goc cua ch Man.

    3. Lai, ngha cua Ban t eu la can ban phien nao v.v... tr xuong, y theo s sinh e noi ve Ban, Man.

    Sinh ra phien nao goi la Ban, sinh ra ieu lanh goi la Man.4. Nh vay tat ca kinh, sach, ky, luan, eu v Ban v.v... tr

    xuong la ket Man nng vao Ban.Trong phan au co bon:1. Ca-diep hoi s lc rang: Nh lai noi can ban cua ch la g?2. Nh lai lc ap: Trong o, au tien la noi Ban t la goc, goi

    chng Tat-am, dung lam Ban t ban au.Gi gn cac v.v... tr xuong la Phat ch ro goc cua ch kia. Gi

    gn cac ghi nhan v.v... la noi gi gn phap the gian, duy tr cac am v.v... la gn gi phap xuat the. V gn gi cac phap nay, nen goi la duy tr goc. Ngha nay the nao? oan van di ay noi: Nh at, nh nui, nh mat, nh may, nh me v.v...

    Ngi pham phu v.v... tr xuong la nh Hoc lam sang to goc. Hoc la Ban t. V biet phap, phi phap, nen noi la goc. Phap nay cung la cac ky, luan v.v... trc. V pham phu biet phap, phai nng vao ch, nen noi nghieng mot ben.

    3. Ca-diep hoi lai ngha cua ch la the nao?4. Nh lai noi rong, trong o co hai:a. Giai thch rieng ngha ch.b. Hp khong kh v.v... la tr xuong noi chung ve hnh dang

    ch.Trong phan au, trc la noi rong ve chng Ho, sau o lagiai

    thch van.Trong chng Ho co mi hai chng, chng Tat-am kia la th

    nhat, qua o gom co nam mi hai ch. Hai ch Tat-am la neu ten chng. Cac ch khac la the cua chng. o la: A, A, c, Y, c, u, Yet, Da, O, Phao, Am, A, Ca, Kh, Gia, Rang, Nga, Tra, Tha, Tra, To, Noa, a, Tha, a, an, Na, Gia, Xa, Xa, Tha, Nha, Ba, Pha, Ba, Pham,

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 31

    Ma, Xa, Ra, La, Hoa, Xa, Sa, Ta, Ha, Tra, Lo, Lu, Lo, Lau.Lo, Lu, Lo, Lau, am ung cua nc ngoai goi la c, lc, y, ly, lat,

    ay la chng au.Hoi: Hai tra trc, sau co khac nhau khong?ap: Trc dai, sau ngan.Trong chng nay, ba mi bon ch t Ca, Kh v.v... tr xuong,

    la the cua ch kia. mi hai ch au la am cua ch sinh, bon ch sau cuoi la am cua ch Ho. em mi hai am cua ch Ho au va thi gian cua ch San, Ca v.v... kia co n, co phc (kep), am cua ch Ho n kia nng vao am lat, ly trong bon ch sau. Am cua ch Ho phc kia, dung hai am cua c, Lc, Y, Ly sau. Trong am cua ch Ho n, kep (phc) v eu co s khac nhau gia tieng dai, tieng ngan, nen co bon am trc, sau, hp vi thuyet noi co mi sau am, ma kinh noi mi bon am, la v hai tr am sau trong mi hai am trc chang phai am chanh, nen tr mi bon am cua hai thuyet nay. Chng au la nh the. em mi hai am cua ch Ho n au vi ba mi bon ch Ca v.v... lam chng hai. Dung mi hai am Ho, mot ch Ca, mi hai ch Sinh, tc la mot Bien, cho en am Ho Tra so sanh cung ong nh vay. Ba mi bon bien hp thanh mot chng.

    Trong am Ho kep co mi chng, hnh dang ra sao?Trong the cua ba mi bon ch kia, hai mi lam ch trong trc

    la tieng Ty kia, u nh di noi:Chn ch Xa, La v.v... la tieng sieu kia, cung nh thuyet sau se

    noi.Trong tieng Ty co nam cau: Ch Ca au tien, trai qua phoi hp

    vi ba mi ba ch con lai kia vao mi hai am thanh chng ba. Phoi hp ch Ca vi ch Kh nhap mi hai am, mi hai ch Sinh dung lam mot Bien, cho en phoi hp vi ch Tra, suy ra cung ong nh vay, tc la gom co ba mi ba bien lam thanh mot chng.

    Lay ch Nga sau cuoi cua cau au, phoi hp vi ba mi ba ch con kia, nhap mi hai am thanh chng bon.

    Ch Noa sau cung trong cau hai, phoi hp sang ch khac, vao mi hai am thanh chng nam.

    Ch Na sau cung trong cau ba, phoi hp vi cac ch con lai, vao mi hai am thanh chng th sau.

    Ch Nha sau cung trong cau t, phoi hp sang ch khac, vao mi hai am thanh chng th bay.

    Ch Ma sau cung trong cau nam, phoi hp vi cac ch con lai,

  • 32 BO KINH S 20

    vao mi hai am thanh chng tam.Trong tieng sieu vt co u chn ch, phoi hp bon ch trc vi

    ch khac vao mi hai am, lai lam thanh bon chng, chung vi chng trc, hp thanh mi hai chng. Neu dung cac ch eu phoi hp nhau vao mi hai am, th hp chung, le ra co ba mi sau chng, khong the noi rong nen, neu s lc ay.

    Nay, trong kinh nay noi nghieng ve chng Tat-am, dung lam Ban t. Ban goi la goc ch. Ngha nay the nao? Nay, noi Ban la dung chng Tat-am e lam ro the cua tat ca ngha trong kinh nay, ma v cha noi rong, nen goi la Ban. Nng vao ngha nay, m rong thanh mot bo kinh, goi la Man. Ban va Man nay, ai tha khac nhau.

    Trong chng Bon tng trc, Tieu tha la Ban, ai tha la Man t, v Ban trong ay cung la ai. Cho nen c hoc hieu kinh nay, tc la Ban t ay noi rong, v lam goc, nen goi la goc ch. au tien trong van, y theo am A, A v.v... e noi ngha ch. Ke la y theo ba mi bon ch: Ca, Kh, Gia, Rang, Nga v.v... e noi ve ngha ch. Sau la y c bon ch: Lo, Lu, Lo, Lau sau thanh mi bon ch.

    Am au trong van co mi bon am, goi la ngha cua ch, noi chung e neu ch a noi, goi Niet-ban v.v... ch ro chung ngha ch.

    Ch: Nc ngoai goi A-la-sat, Han dch la Vo Tan. Vi Ngha thng cua Niet-ban kia, v ong nhau nen goi Niet-ban.

    Hoi: Chng nay la chng ma ngi the tuc, nc ngoai a hoc, e noi len viec the gian. Nay, v sao lai noi rang, phap Niet-ban la ng-ha cua ch kia?

    Giai thch: Van t, giai thch khong nhat nh, dung e noi len viec the gian.

    Viec la ngha cua ch, dung e noi len phap Phat. Phap la ngha ch. cho en coi nay, gap rut y theo chng v.v... so sanh cung ong nh vay, nen nay noi phap Niet-ban v.v... dung lam ngha ch.

    Sau ay, la giai thch rat de hieu.Mi bon am nay goi la goc ch, lai neu len lan na.Ch A v.v... tr xuong la phan biet ro ngha ch kia.Tren ay la oan th nhat, giai thch rieng ve ngha ch. T ay

    tr xuong la oan hai, noi chung ve hnh dang ch. phan tch Co chia lam sau cau: au tien, hp vi khong kh v.v... la noi ra hnh dang cua ch.

    2. Dai, ngan v.v... la noi ve the tng cua ch, mi hai ch au la

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 33

    tieng dai, ngan. Sau ch trc, trc ngan, sau dai. Sau ch sau, trc dai, sau ngan, hai mi lam ch: Ca, Kh v.v... la tieng Ty kia. Nam ch Gia Kh v.v... la tieng trong co hong. Nam ch Tra Tha v.v... tieng gia xng go ma tren. nam ch a Tha v.v... la tieng chot li. Nam ch Gia Xa v.v... la tieng trong rang. Nam ch Ba Pha v.v... la tieng trong moi. Tuy tieng truyen i, giong nh Ty Ty. V mot cho nen noi la tieng Ty. Nay lc qua khong neu. Sau, chn ch nh Xa La v.v... la tieng vot hn kia, v khong ong vi tieng Ty, nen goi la vt hn.

    3. Theo am, giai thch ngha, noi ve hnh dang cua goc ch. v ch la goc cua ngha, nen lam cho chung sinh tm ch e hieu ngha.

    4. eu nhan v.v... la noi ve cho nng cua ch.5. Nh vay v.v... tr xuong la noi cong nang cua ch, co the

    lam cho mieng nghiep cua chung sinh thanh tnh.6. Phat tanh v.v... tr xuong la noi tanh khac vi tng, trong

    o, au tien la noi.V sao v.v... tr xuong la giai thch.The nen v.v... tr xuong la ket. V Phat tanh thanh tnh, nen

    chung sinh ong quy ve. V ly tanh la mot, nen Bo-tat xem chung sinh bnh ang khong khac nhau.

    Tren ay la oan th nhat, y theo the cua ch kia e phan biet Ban, Man.

    Cho nen, Ban v.v... tr xuong, la oan hai, ket Ban t trc co the lam goc cho Man t.

    Lai, Ban t tr xuong, la oan ba, y theo oi tng sinh e phan biet Ban t, Man t.

    au tien la phap thuyet, sinh ra phien nao goi la Ban, sinh ieu lanh goi la Man. sau dung du e lam ro.

    Nh the tat ca kinh, sach v.v... tr xuong, la oan bon, ket luan Man nng ta Ban, trong o au tien la noi kinh, sach, ky, luan eu nng vao Ban t.

    Neu noi v.v... tr xuong la noi chan khac vi tng. au tien la noi ve Khac.

    V sao v.v... tr xuong la giai thch.Cho nen v.v... tr xuong la ket.au tien Ca-diep bach Phat cho: en ay la noi t Ban,

    Man. Ke la noi ve hieu biet, trong o co ba:1. Noi ung ve hieu biet.

  • 34 BO KINH S 20

    2. Neu co ngi tuy v.v... tr xuong la neu ngc lai khong hieu, giup cho ngi xa bo.

    3. Cho nen, nay ong la Ban t v.v... tr xuong la Phat khuyen t bo khong hieu, bao phai tap hieu biet ung.

    Trong phan au, trc la hoi: The nao goi la hieu ro ngha cua ch?

    Biet v.v... tr xuong la giai thch. Biet Nh lai ra i, diet la Ban t, van e nay nh tren a noi.

    Sinh ra phien nao, goi la Ban t, nen Phat diet phien nao la Ban t. Cung nen biet rang, Phat a ch bay ro rang ch Man t, van lc qua khong noi.

    Cho nen v.v... tr xuong la ket.Trong phan noi khong hieu, au tien la noi theo uoi ngha Ban

    t. Sau la noi theo uoi ngha ch Khong.Sinh ra phien nao trong phan theo uoi Ban t, ngha la v Ban

    t, nen co ngi v theo no ma khong hieu ro tanh Nh lai. Lai v giai thch The e lam Ban t nen a co ngi theo no ma khong the hieu biet tanh Nh lai. Lai v giai thch Tieu tha lam Ban t, nen a co ngi theo no ma khong hieu biet tanh Nh lai.

    Trong phan theo uoi ch Khong trc la hoi, ke la noi, trong phan giai thch au tien la noi theo uoi phap ac, khong co ch thien.

    Lai, vo t v.v... tr xuong la noi v theo phap Tieu tha, nen khong biet ai tha la goi theo vo t. Nay ta noi theo uoi ch Khong, la e tong ket.

    Tren ay la oan hai noi ngc lai khong hieu. oan ba la ket khuyen, van ro rang de hieu.

    Tren ay la oan hai, a hoi ap, giai thch rong ve nhan hieu Ban t, Man t, oan ba la nhan hieu. oan bon la Phat noi lai li mnh khen, van ro rang de hieu.

    T bon e en ay la oan hai, noi ve hanh xa tng nhap tng.

    Di ay la oan ba, noi ve hanh chng that thanh qua, cung goi la hanh chng that khi dung. Trong phan nay ap u bon cau hoi:

    1. ap cau hoi: The nao la hanh Thanh chung, nh chim Sa-la-ta va Ca-lang-e.

    2. ap: Nh mat tri.3. ap: Nh mat trang.4. ap: Nh ngoi sao.

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 35

    ap bon cau hoi nay, la noi ve qua c cua Phat, the cua c kho to bay, nh dung mi sang to. Dung la ba nghiep.

    ap cau hoi au tien, noi ve y nghiep cua Phat khi tac dung hoa o.

    ap ba cau hoi sau, la noi ve than, mieng cua Phat khi tac dung hoa o.

    Trong phan ap cau hoi au, nng vao phap S y la thng, vo thng v.v... tanh khong la nhau. Nng vao tanh o, thanh tu c, c cung nh tanh o. Cho nen, c Nh lai vo thng chung vi thng, thng chung vi vo thng. Cho en kho vui, so sanh cung ong nh vay, nh cac con chim kia khong la nhau.

    Trong van co hai:1. Noi Nh lai khong bo the gian ma nhap Niet-ban, vo thng

    chung vi thng, kho chung vi vui.2. Noi Nh lai at c Niet-ban, khong bo the gian, thng chung

    vi vo thng, vui chung vi kho v.v... Trong phan trc, au tien la noi s lc.Ca-diep v.v... tr xuong la noi rong.Trong phan s lc: 1. Du chim. 2. Neu chung. Ca-lang, Oan ng la neu ten goi cua chung. Bay i hay au lai

    eu noi len ngha chung cung cua chung. ong loai chang ri nhau, ch chang phai chim Oan ng khong la Ca-lang.

    Sau ay, la y theo du e lam ro phap:Kho, vo thng v.v... cung giong nh the, hp vi cac loai chim

    trc khong la bo nhau. Ba phap nay va thng, lac, nga v.v... kia khong la nhau, ch chang phai trc tiep ba phap nay khong la bo nhau.

    Trong phan rong, au tien la Bo-tat Ca-diep hoi, e phat khi: The nao la kho v.v... nh cac chim kia? Sau ay la Phat ap: Trc la noi phap chung.

    Nh nep, gao v.v... tr xuong la noi ve ngha chung cua chung.

    Cho nen, ta noi phap khac la thng v.v... tr xuong la noi chung e ket.

    Y theo oan au la noi ve kho, vui v.v... phan biet lan nhau, nen goi la Khac.

  • 36 BO KINH S 20

    Trong oan hai, noi khap ngha vo thng chung vi thng. So vi phap khac rat de hieu, trong o co nam du:

    1. Du nep, cay gai v.v... 2. Du cay Am-la.3. Du vang chang phai.4. Du Ho ma.5. Du cac dong chay o ra bien.Bon du trc trong nam du la noi hanh chung, du th nam noi ve

    phap chung.Trong phan au, trc la du, sau la hp, lam ro phap.Trong du co hai:1. Noi du ong vi phap.2. Ca-diep bach v.v... tr xuong la phan biet du khac vi phap.

    Trong phan noi ong vi phap, trc la neu s du.Cac phap nh the v.v... tr xuong la y theo phap o, e noi

    chung. V luc bat au chuyen bien, nen goi la vo thng. V qua thuan thuc khong thay oi, nen noi la thng. V trong vo thng co tanh Thng, nen vo thng chuyen bien thanh Thng.

    V sao v.v... tr xuong la giai thch, tanh chan that, ngha la nep, cay gai kia v.v... a thanh thuc (chn), v khong thay oi, nen goi la tanh that. do noi nep v.v... thng ma that tanh lam ong vi phap.

    Sau ay, se noi ve Khac. Co chia lam bon:1. Ca-diep hoi: Neu nhng th nay la thng, th co ong vi

    Nh lai hay khong?2. Nh lai ap: Trc qu trach, sau la ap. Trong phan qu

    Khong nen noi nh vay, v ve ly th qu trc tiep.V sao v.v... tr xuong la dung s e so sanh vi trach: Nay

    ong khong nen la ket qu, bao phai bo.Trong giao, ch tr Phat tanh, Niet-ban, phan biet phap khac voi

    du, cung c goi la Phan biet chan khac vi tng.Lai khong co mot v.v... tr xuong la noi du khac vi phap.

    Cung c noi tng khac vi That.Trc tiep dung the gian v.v... tr xuong la giai thch hoi y li

    Phat a noi trc.3. Ca-diep nhan hieu.4. Nh lai noi li khen ngi.Tren ay la lap du. Sau ay se y c e lam ro phap.Du tu tat ca eu noi vo thng la hp vi Nay mam en n hoa

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 37

    eu la vo thng.Nghe kinh nay v.v... tr xuong la hp vi thanh thuc, goi la

    ThngV sao v.v... tr xuong la giai thch.ay goi la v.v... tr xuong la ket.Di ay trong bon du eu trc lap du, sau la y c lam ro phap.

    Van ket de hieu.Di ay la oan hai, noi Nh lai c ai Niet-ban, khong bo

    the gian thng chung vi vo thng, vui chung vi kho v.v... trong o co bon:

    1. Nga chung vi vo nga.2. Phap Phat giong nh chim Uyen ng chung v.v... tr xuong

    la noi vui chung vi kho.3. Nga khac vi phap v.v... tr xuong la noi lai Nga va vo

    nga kia.4. ong vi cac phien nao e tao ra hu v.v... tr xuong la noi

    thng chung vi vo thng.Trong oan au, trc la noi, sau la ket. Trong phan giai thch Ca-

    diep trc hoi, e khi phat: Nh lai khong co lo lang, v sao lai goi la lo lang? Trong o, trc noi Nh lai khong co lo lang.

    Noi ve lo lang thng xot v.v... tr xuong la neu rong lo lang, xot thng, noi c Phat eu khong co.

    V sao v.v... tr xuong la hoi ve c Phat noi lo lang. Tren ay, khong he noi Phat co lo au. Nay, neu len cau hoi nay: Trc kia, trong th du tre th, Phat noi rang: Nh co gai sinh con, con b benh, co gai nay rat buon rau. Phat cung nh vay, nen nay tha hoi e trach. Sau ay Phat se ap:

    Trong phan ap, noi ve phap, ch co hai:1. Noi Phat khong co lo lang.2. Noi Phat tuy hoa o co lo lang. Khong co lo Nga nay, co lo

    vo nga. Co chia lam bay du:1. Du tri Vo tng.2. Du than cay.3. Du tri Phi tng.4. Du h khong, nha ca.5. Du tam chung sinh.6. Du huyen nay.7. Du thng, trung, ha.

  • 38 BO KINH S 20

    Van kinh co nam:1. Neu du vo tng va than cay, y theo du nay e lam ro phap.2. Neu du vo tng va phi tng, y theo du nay e lam ro phap.3. Neu du h khong, nha ca, tam thc cua chung sinh va du vo

    tng, y theo du nay e lam ro phap.4. Neu du ao thuat, y theo du nay e lam ro phap.5. Neu ve ngi thng, trung, ha, y theo du nay e lam ro phap.Y theo oan au, trc la du, sau la hp. Trong du, trc neu du

    tri Vo tng. Sau la neu than cay, so sanh lam ro Vo tng.Trong phan trc, au tien noi tri Vo tng, la neu s du kia, goi

    la Vo tng, noi coi ay chang that co.Neu vo tng v.v... tr xuong la ket khong co cho nhat nh, v

    Vo tng kia ma co tuoi tho, nen khong co cho nhat nh.V kho biet nay, nen v.v... tr xuong, la noi than cay kia hien

    bay. Th nh than cay nng vao cay ma tru la neu du s, khong c, noi nhat nh la nng vao cac chi tiet cua cay ma noi chang co. Tuy khong nhat unh v.v tr xuong la noi than kia chang co.

    Vo tng nh the, la y c sau e lam ro trc.Sau ay la y theo lam ro phap. chia lam ba cau:1. Phap Phat cung giong nh vay, rat sau xa kho hieu, khen chung

    lam ro s sau sac.2. Nh lai that khong co lo buon kho nao la noi that s khong co

    ai, tc la co nga.3. Ma oi vi sinh v.v... tr xuong noi hoa o ke co ai, noi

    chung vi vo nga.Trong oan hai, au tien neu du vo tng va du phi tng. Sau y

    theo du lam ro phap. Chia lam ba cau:1. Noi that khong co lo, tc la co nga.2. Neu noi v.v... tr xuong la noi hoa o co lo lang, noi chung

    vi vo nga, trong o ba cau pha Khong e noi ve Co.3. V ngha nay v.v... tr xuong la khen chung, lam ro s sau

    sac.c Phat khong t duy v.v... so vi li khen e lam ro sau: Co lo

    lang khong co lo lang la canh gii cua Phat, chnh la khen, lam ro s sau sac.

    Trong oan ba, trc la neu h khong, nha ca, tam thc chung sinh va vo tng.

    Trong du h khong, nha ca, au tien la noi khong tru, cung chang

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 39

    phai khong tru.V ngha nay v.v... tr xuong la ket.Ngi pham phu v.v... tr xuong pha tru nhat nh cua pham

    phu, trong o, trc neu oi tng ma pham phu thay. Ke la pha. Sau la giai thch. Tam va vo tng, so sanh vi pham phu rat de hieu.

    Sau ay la y c ngi pham phu e lam ro phap. chia lam ba cau:

    1. Noi Nh lai co lo buon, nh the la noi chung ve ngha chang phai co, chang phai khong.

    2. Noi that s khong co lo lang, khong co chan that, chnh la noi khong co lo lang.

    3. Noi co tr xuong: la noi rieng chang phai co.Nh lai a nhap Niet-ban v.v... la giai thch ro rang khong co

    lo lang.Neu cho rang v.v... tr xuong la y theo ngu tr, lay bo, c

    mat, thanh Phat, khong co lo lang.3. Co rau, khong co rau, khong co kha nang biet, ngha la khen

    chung, lam ro ngha sau sac.Trong oan nam, trc la neu du ngi bac thng, trung, ha. Sau

    la y c ngi e lam ro phap. Co chia lam bon:1. Neu Nh tha ong biet a mnh, hp vi ngi pham trung

    trc, ch biet pham trung, ha, khong biet pham thng.2. Nh lai khong nh the, hp vi ngi bac thng trc, biet

    c pham thng va biet pham trung ha.eu biet a mnh la hp vi biet pham thng.Ke ca a ngi la hp vi biet pham trung, ha.Cho nen Nh lai goi la ang Vo Ngai Tr, khen e noi len s

    cao quy, v tat ca eu biet, nen noi la vo ngai.Th hien tuy the gian, la noi len tng vo ngai.3. Pham phu v.v... tr xuong la neu pham phu khong biet, hp

    vi ngi pham ha trc.Co the biet phap pham ha, khong biet phap pham trung, pham

    thng.Trong van, hp vi nghieng lech khong the biet pham thng,

    pham khac lc qua khong hp.4. Co rau, khong co rau, ch co Phat mi biet, trung hp vi ngi

    pham thng biet c pham thng.Tren ay noi rong ve Nga va Vo nga.

  • 40 BO KINH S 20

    V ngha nay v.v... tr xuong la ket. Trc ket phap kia, sau dung th du e lam ro.

    oan hai trong phan noi ve vui chung vi kho, van c choa lam bon:

    1. Noi Nh lai c vui chung vi kho. em lai li ch cho chung sinh.

    2. ay goi la v.v... tr xuong la ket.3. Cac hanh kho v.v... tr xuong la noi cac chung sinh nh Phat

    giao hoa la kho c vui.4. V ngha nay v.v... tr xuong la ket.Trong phan au, phap Phat cung nh chim Uyen ng, la neu

    phap ong vi du.Gia-lang nay v.v... tr xuong la noi du lam ro phap, du co hai

    cau:1. Du c vui tuy kho. Ca-lang, Uyen ng, du cho Phat, Nh

    lai. Luc nam th van uc Tang, them th goi la nha thnh vng, phien nao lay lng, goi la nc ln. c Phat la chon chanh phap hoa o con ngi, lam cho tru, goi la chon cao nguyen e an tr con cua chung Nuoi nang la ket.

    2. Du bo kho, c vui. V thoi hoa o, ve chan, nen noi rang Tuy goc yen on ma i dao.

    Sau ay, y theo goc e lam ro phap. Nh lai hoa o vo lng chung sinh an tru chanh phap nh the la hp vi Cau au tren.

    Nh chung sinh kia v.v... tr xuong la ket.Trong oan ba, au tien la neu ra hai mon kho, vui. Cac hanh la

    kho, Niet-ban la vui.Ca-diep bach v.v... tr xuong la noi cac chung sinh bo kho,

    c vui. Trc hoi e khi phat, trong o ch hoi ve ngha c vui, lc qua khong hoi ve kho, sau la Phat ap. Kho, vui c noi ay u, e noi ve vui, neu kho e lam ro.

    Trong van, au tien la van xuoi ap s lc. Ke la ke, sau la giai thch. Trong phan s lc, ta noi cac hanh hoa hp, goi la gia chet, giai thch nghieng ve ngha kho, vi li noi co trai, phai trong cau hoi trc, ch noi cac hanh hoa hp la kho, tc biet khong hp la vui Niet-ban, nen khong noi u.

    Trong phan ke, ke au noi ve qua kho, vui. Na bai ke trc noi ve qua vui, na bai ke sau noi ve qua kho. Bai ke sau noi ve hai nhan kho, vui. Na bai ke trc noi ve nhan vui, na bai ke sau noi ve nhan

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 41

    kho.Sau ay, trong giai thch rong, au tien la giai thch.The nao v.v... tr xuong, y theo ngi e lam ro kho vui.Trong phan giai thch ung trc, neu buong lung th goi la phap

    hu vi, kho th nhat, la giai thch na bai ke di trc. Khong buong lung goi la Niet-ban v.v... la giai thch na tren cua bai ke trc.

    Neu hng ve cac hanh, th goi la cho chet, chu kho bac nhat, la mon giai thch na di cua bai ke sau.

    Neu en Niet-ban goi la khong chet v.v... la giai thch na tren cua ke sau.

    Neu en Niet-ban th se goi la khong chet, c vui rat mau nhiem la giai thch cho khong chet.

    Neu khong buong lung th cho du co gom gop cac hanh, cung c goi than thng, lac, khong tan ra, h hoai, la noi ve khong buong lung, trong bai ke la c cho khong chet, tuy hoa o chung sinh, hien ang tu tap cac hanh, that khong co toi loi. Cho nen, cung goi thng, lac khong chet.

    Trong phan y theo ngi e lam sang to, trc la hoi, sau la noi, li van rat de hieu.

    V ngha nay v.v... tr xuong la ket. V cac ngha trc, nen kho khac vi vui, vui khac vi kho.

    T ay tr xuong oan ba, noi lai ngha Nga va Vo nga.V sao phai noi lai? V trc noi Nga Nh lai va Vo nga, cha noi

    ly do cua vo nga, nen sau ay se noi. Trong o, au tien la noi: Phap la Nga, phap khac la Vo nga, noi chung e neu tieu bieu: Phat tanh la Nga, hu vi la vo nga. Sau day giai thch co ba:

    1. Noi chung sinh khong thay chan nga.2. Cho nen v.v... tr xuong, la Phat tuy y chung sinh noi vo

    nga.3. Cho nen v.v... tr xuong, trong phan au, trc la du. Ngi

    du cho Nh tha. trong phien nao, goi la a. Hoc cau nh ly, goi la quan h khong, ch thay tng khong, chang thay Phat tanh, goi la khong thay dau vet.

    Sau ay la hp, lam ro phap:Chung sinh hp vi ngi, khong co Thien nhan, la trong du khong

    co van, chang phai hp vi trc, noi rieng chung sinh khong thay ly do, v cac chung sinh khong co thien nhan cua ngha bac nhat, nen chang thay Phat tanh. trong phien nao hp vi a trc. Ngc

  • 42 BO KINH S 20

    nhn h khong, lc qua khong hp.Khong thay t than co tanh Nh lai la hp vi khong thay dau

    vet.Trong cau hai, noi Cho nen, ngha la v cac chung sinh nay

    khong thay tanh, nen Phat noi vo nga. Vo nga che lap nga, goi la Mot giao.

    Trong giai thch th ba, trc hoi, sau la giai thch. V ngi khong co mat chang thay chan nga, v chap Nga ngang trai, nen noi Vo nga oi tr e pha Nga.

    Nhan phien nao v.v... tr xuong, la oan bon Thng va vo thng, trong o trc noi chung sinh la vo thng.

    Tinh tan, sieng nang v.v... tr xuong la noi Phat va tinh tan.Trong phan trc noi Do phien nao ma co ra hu vi, chnh la noi

    ve vo thng.Cho nen v.v... tr xuong la ket. Do cac phien nao a tao ra hu

    vi, la v vo thng, nen khac vi phap thng. V Thng khac vi vo thng nay, nen khac vi vo thng.

    Sau ay, trong phan noi chung, trc la ke, sau la giai thch.Na tren cua bai ke trc trong van ke, noi Phat t tai giai thoat,

    sn anh, tc la ngha Thng. Na bai ke di, noi thay pham phu, tc chung vi vo thng. Tat ca hu vi sinh diet, v ve ly la bnh ang, nen noi la Bnh. Cho cua pham phu c goi la a, v pham phu cha nhap ly, nen goi la cho hoang vang, Phat thng thay pham phu ni nay.

    Y theo cau au trong bai ke sau, noi mat tri Phat tru tren ien ai tr tue e dt tr benh lo, tc la ngha Thng. Cung thay sinh lo, goi la chung vi vo thng. Do Phat thay tam chung sinh thng lo ngh, goi la Thay sinh lo.

    Trong giai thch co ba:1. Giai thch s lc van ke.2. Hoi, ap noi rong.3. Giai thch: Hoi, ap, lam ro lai.Trong phan s lc, Nh lai eu dt phien nao, tru tren nui tr,

    ngha la giai thch hai cau au trong bai ke trc va ba cau trc trong bai ke sau.

    Dt vo lng phien nao, tru trong tr tue, la giai thch ba cau au trong bai ke sau. Noi tru nui, la giai thch hai cau au trong bai ke trc. Phat thay chung sinh thng trong vo lng phien nao la giai thch

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 43

    hai cau sau trong bai ke trc va mot cau cuoi trong bai ke sau.Trong phan noi rong, trc la hoi. Ca-diep bach Phat: Thuyet

    Phat noi khong ung, nhac lai e noi thang khong phai.V sao v.v... tr xuong, ch ro tng khong ung. Trc t tha

    hoi. Sau, tng ay lam ro li hoi co hai:1. oi vi ba cau au trong bai ke sau, e van hoi: Y hoi ra sao?

    Ngi co lo, mng th can bc len ien ai tr tue e ngan nga chng benh lo au, con Phat nhap Niet-ban khong co lo lang, khong co mng vui th au can bc len ien ai tr tue kia?

    2. Lai, se v.v... tr xuong, oi vi ke trc va thay chung sinh lo rau trong bai ke sau, ma Bo-tat Ca-diep mi van hoi, y hoi the nao? Ngi tru giai thoat, khong thay tng cua nga, nhan, chung sinh v.v... v sao Nh lai a tru nui giai thoat, ma con thay chung sinh?

    Sau ay la Phat ap:Trc, noi ve li hoi trc, y giai thch nh the nao? Dien ai

    tr tue chnh la Niet-ban. c Phat tru trong ai nay, nen khong co lo, mng, sao lai hoi rang, c Phat khong co lo, mng, th khong can bc len ien ai tr tue kia?

    Trong van, au tien la noi ien ai tr tue tc la Niet-ban. Sau, noi Nh lai tru ni ai nay khong co lo lang, trong o, au tien la noi Nh lai khong co lo lang.

    Co lo rau v.v... tr xuong la neu pham phu co lo rau e noi len Phat khong co lo rau.

    Nui Tu-di v.v... tr xuong la giai thch cau hoi sau kia. Y giai thch nh the nao? Noi Phat du tru tren nh nui cao giai thoat, nhng tuy hoa o chung sinh cho nen mi thay.

    Trong van co ba:1. Giai thch hai cau au trong bai ke trc, la noi c t tru tren

    nh nui giai thoat.2. a, v.v... tr xuong la giai thch hai cau sau trong bai ke

    trc, noi Phat thay pham phu.3. Nh lai xot thng v.v... tr xuong la giai thch mot cau sau

    cuoi trong bai ke sau, noi Phat thay co lo.Trong phan trc, au tien noi nui Tu-di, ngha la chanh giai

    thoat. Trong giai thch ke co noi nh nui.Sieng nang tinh tan, la du cho nui Tu-di khong co chuyen ong.

    Tinh tan, sieng nang, manh me trong phan giai thch ke, ngha la tren nh nui, v khong chuyen ong, nen goi la tru.

  • 44 BO KINH S 20

    Cau trong oan hai, phan tch co bon:1. Giai thch a cua pham phu kia, ngha la hanh hu vi bang

    phang va cho hoang vang, lc qua khong noi.2. Cac Pham phu v.v... tr xuong la giai thch pham phu.3. Tr tue cua Phat v.v... tr xuong, giai thch ngha thay. Tr

    tue Phat, la pham phu chanh giac v a hu vi tao tac cac hanh, nen goi la thay.

    4. La hu v.v... tr xuong la noi ngha Thng. La hu thng tru, goi la Nh lai. Cho nen Nh lai thng thay pham phu.

    Bon cau tren ay hp thanh mot oan, la giai thch na ke sau trong bai ke trc a xong.

    Trong oan ba, ay u nen giai thch Phat thay chung sinh lo lang. Giai thch trc tiep co lo. S lc khong giai thch thay. Neu lai giai thch thay, th v khong khac trc, nen Nh lai xot thng chung sinh. V b trung oc, nen giai thch ung co lo lang.

    The nen v.v... tr xuong la ket.oan ba, trong hoi ap e lam ro lai, Ca-diep trc la hoi: Nh

    lai co lo, khong goi la ang giac? sau ay la Phat hoi y giai thch, eu co nhan duyen eu giai thch chung.

    He co v.v... tr xuong la phan biet e giai thch chung, tuy co cho chung sinh thch ng tho lanh hoa o, trong o, Phat th hien giai thch thanh co lo lang.

    Du hien v.v... tr xuong la giai thch thanh khong co lo lang.Nh Ca-lang v.v... tr xuong la neu du e oi chieu ro rang.Tren ay la noi ve tac dung y nghiep cua Phat. Sau ay se y theo

    ba th du: Mat tri, mat trang, cac sao e noi ve tac dung cua hai nghiep than, mieng cua Phat, trong o, au tien la y theo hai du mat tri, mat trang, e noi ve dung hoa hien cua than, mieng Phat. Sau, y theo du v sao, e noi ve cong dung hoa o diet cua than, mieng cua Phat.

    Y theo du mat trang, van chia ra lam sau:1. Noi ve the cua Nh lai khong co khi tan ma th hien co sinh

    diet.2. Du nh mat trang tron ay, thay mot na mat trang con lai

    v.v... tr xuong la noi the cua Nh lai khong co ay thieu ma th hien co them bt.

    3. Nh mat trang tron, tat ca hien v.v... tr xuong la du noi ve the Nh lai khong co khac nhau, ng vat ma co chung.

    4. Nh La-hau v.v... tr xuong la du noi ve the cua Nh lai

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 45

    khong co suy ton, th hien chu ng nao hai.5. Du nh nguyet thc thang sau v.v... tr xuong la noi the Nh

    lai khong co tu voi, th hien co thi gian dai ngan.6. Nh noi du mat trang, chung sinh a nhn thay v.v... tr

    xuong la noi the Nh lai khong co trai, thuan, th hien co a thch, nham chan.

    Y theo oan au, trc la du, sau la hp. Trong oan hai, trc la du, ke la hp.

    Nh the, chung sinh a thay v.v... tr xuong, noi lai du trc. Than Nh lai v.v... tr xuong, lai y theo du e lam ro phap.

    Trong oan ba, trc la du, sau la hp.Trong oan bon, van chia lam ba:1. Noi ung ve the Nh lai khong co suy ton th hien chu nao hai.

    Trc la du, sau la hp.2. Nh hai ngi v.v... tr xuong la noi ngi hoa o, chu hai

    khong co toi, trong o, trc la du, ke la y theo du, lam ro phap.Nh lai muon nh the, v lai v.v... tr xuong la noi y hoa o.3. Nh thay thuoc ch giao duc con v.v... tr xuong la noi Phat

    a hoa o, v che gii luat, nen chu ng nao hai. Trc la du, sau la hp.

    Trong du co hai:- Kheo giao hoa ng thi.- c li ch sau Phat diet o.Trong phan hp cung vay, trc hp vi giao hien tai.Muon cho Ty-kheo sau Phat diet o v.v... tr xuong la hp vi

    Ve sau c li ch.Trong hai oan sau, eu trc lap du, sau hp rat de hieu.Trong du mat tri, van chia lam ba:1. Du cho than nghiep cua Phat.2. Phng ang ma Nh lai a noi v.v... tr xuong la du cho

    khau nghiep cua Phat .3. Ma tanh Nh lai that khong co v.v... tr xuong la ket.Trong than, trc neu du ba thi . Sau la y theo du lam ro phap.Ve mieng co ba:1. Noi ai tha ma Nh lai noi, ngi truyen phap i v lai se

    c li ch rong nhieu, cung nh ma mua he.2. Noi ve phap Tieu tha ma Nh lai noi, giup cho ngi Nh tha

    nhieu i chan la, giong nh cn ma mua ong, thng gay nen benh

  • 46 BO KINH S 20

    lanh ret.3. Noi giao sau xa kn ao cua ai tha ma Nh lai a noi, co the

    lam cho mam tot cua Bo-tat se c m rong, giong nh mua xuan, phan nhieu cay coi sinh soi nay n.

    Trong phan ket, y c nghieng mot ben than nghiep e ket. Than khong co dai, ngan, v the gian nen Phat th hien co tu rut ngan, that ra khong co thi gian dai, ngan, tc la than, phap tanh chan that cua Ch Phat. Sau ay, se y theo v du ngoi sao e du cho hoa than Phat diet o. S du co ba:

    1. Du ban ngay sao khong xuat hien.2. Du luc toi tam, mat tri, mat trang khong xuat hien.3. Du sao choi (Comete) hien ra ban em, trong o du au tien

    chnh la ap cau hoi tren. Hai du sau la neu du e giup lam ro phap. Mot du cac sao ban ngay, du cho sau Phat diet o, Nh tha khong thay. Trc la du, sau la hp. Nh tha t tng trai ngc, nh tia sang mat tri kia phan chieu che khuat Nh lai, khong the thay c. Sao choi xuat hien vao em toi, du cho sau Phat diet o, pham phu khong thay. Du cho luc toi tam, chnh la noi luc Phat diet o, pham phu khong thay. Trc la du, sau la hp. Du sao choi noi khi Bch-chi-phat xuat hien i, pham phu sinh ra ngh la diet, v nghe noi Bch-chi-phat ra i, se khong co Phat xuat the, nen ngh la diet, trong o, trc la du, ke la y theo du e lam ro phap. Ma Nh lai v.v... tr xuong la noi that khong diet ,

    Tren ay, c Phat day bac Thanh hng ve hanh Bo-e, Di ay th hai la noi day pham phu thu hng hanh Bo e trong o co hai:

    1. Noi nang lc phap c ngha Bo-e.2. Cay Am-la quan Tam bao v.v... tr xuong la noi nang lc tu

    hanh cua pham phu kia c ngha Bo-e.Trong phan trc co ba:1. Noi ve nang lc phap lam cho ngi phat tam.2. Nh Phat a noi ngha khong thay v.v... tr xuong la sc

    phap lam khi hanh.3. Nh chiec thuyen ln v.v... tr xuong la nang lc phap c

    qua.Trong phan sau cung co ba, en thi gian se noi nh nang lc

    phap giup ngi phat tam, trong phan ap cau hoi tren noi: The nao la cha phat tam, ma goi la Bo-tat?

  • SO 1764 - AI BAT NIET BAN KINH NGHA KY - Quyen 4 47

    Nay noi nh nang lc kinh, giup cho ngi phat tam, nen thanh Bo-tat, trong o co bon:

    1. Noi nh nang lc kinh, diet toi, phat tam.2. Ca-diep bach Phat rang: Nh Phat a noi anh sang cua ai

    Niet-ban chieu vao lo chan long, phat ra gii han phan anh sang cua Niet-ban, tr bo Nhat-xien-e.

    3. Ca-diep bach Phat: The nao la ngi cha phat tam Bo-e ma tao ra nhan Bo-e?

    Sau ay, y theo oan au tren, e noi ve nang lc kinh giup cho tng phat tam cua ngi.

    4. Nh trong h khong noi len ang may ln v.v... tr xuong la y theo oan hai trc noi rong, lam ro tng cua phan gii han phat tam, tr dt Nhat-xien-e.

    Trong oan au, trc la noi ve nang lc kinh giup cho ngi c diet toi. Nh anh sang mat tri, mat trang hn cac anh sang, y noi nh nang lc kinh nen giup cho ngi phat tam.

    Trong phan trc co bon cau:1. Nang lc kinh diet toi.2. ai Niet-ban nay rat sau v.v... tr xuong la khen ngi cao

    sieu, sau xa.3. V ngha nay v.v... tr xuong la khuyen ngi tu hoc.4. Cho nen kinh nay goi la vo lng v.v... tr xuong la lai khen

    ngi lai kinh cao sieu.Trong phan trc, au tien la noi v nh gia ngay, sng mu eu

    tan bien, du cho kinh diet toi. Sau la hp rat de hieu.oan hai la khen ngi kinh, li van de hieu. Trong li khuyen

    th ba la nen oi vi Nh lai, sinh tam thng v.v... khuyen ngi nen biet ung. Cho nen, phai thng tu sach nay khuyen ngi sieng hoc. Ngi nay khong bao lau se c v.v... tr xuong la noi ve li ch sieng hoc cua s hieu biet ung cua ngi kia.

    Trong li Phat khen th t, cho nen, vo lng c cua kinh nay tr thanh khen ngi c rong cua kinh. V ngi tu tap se c Bo-e, cho nen la do vo lng cong c ma thanh, cung goi la Bo-e khong the cung tan, ngha la khen c Bo-e kia la thng, v Tam Bao trc khong oan diet, nen goi la khong the cung tan. V khong cung tan nen goi la ai Niet-ban, v thng lam sang to ai.

    Co anh sang lanh v.v... tr xuong, v noi rong lam sang to ai, nen tac dung cua anh sang lanh rat rong. Than vo bien la noi ve the

  • 48 BO KINH S 20

    rong. u hai th rong nay, goi la ai Niet-ban.Tren ay, a noi ve diet toi roi. Trong oan hai lam cho ngi

    phat tam, trc khen ngi kinh cao sieu, au tien la du, sau la hp.V sao v.v... tr xuong, v giup cho ngi phat tam, nen c

    goi la cao sieu.Noi Vao trong lo chan long cua cac chung sinh, ngha la goc

    lanh cua chung sinh pham phu rat nho hep, o tho lanh phap cung giong nh lo chan long. Cho nen y c goi la lo chan long cua tam, kinh cung vao trong than, giup cho ngi ay phat tam.

    Cho nen v.v... tr xuong la ket. V em lai li ch rong, goi la ai Niet-ban.

    oan hai, trong pham vi phat tam, Ca-diep trc la hoi, trong phan hoi co hai:

    1. Nhac lai nang lc kinh trong oan sau tren, phat tam oi vi bon y kia ma tha hoi.

    2. Lai nh Phat v.v... tr xuong la nhac lai nh nang lc kinh trong oan au tren, ma c diet toi, oi vi e t bon y kia, nen hoi.

    Trong phan trc, au tien la noi: Anh sang ai Niet-ban soi vao lo chan long cua chung sinh, lam nhan Bo-e. Ngha nay khong ung, la nhac lai noi thang la sai quay.

    V sao tr xuong la giai thch, trc la t gan trach, sau y noi chang phai.

    Anh sang soi vao nhng ngi pham bon gii nang, la noi anh sang soi vao than ngi, tao ra nhan Bo-e, cung ngi tr tnh gii co g khac nhau? Trach ngi pham ha ong vi ngi pham thng. ay goi bon y, la ngi tr gii thanh tnh, tu cac phap lanh. Ngi pham toi nghe kinh, lien co the phat tam, cung ngi tr tnh gii kia co g khac nhau? Neu khong khac nhau th v sao Nh lai noi cho bon y? Lam y ch cho chung sinh ma khong noi nhng ke pham bon gioi nang, nam toi nghch lam cho nng cho the gian?

    Trong cau hoi th hai Neu nghe kinh Niet-ban q