LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINHTAÄP 138

DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ

SOÁ 1779( QUYEÅN 6 10 )

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN

SOÁ 1779

DUY-MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ

Haùn dòch: Tieàn Ñöôøng, Sa-moân Thích Trí Vieân thuaät.

QUYEÅN 6

Noùi duïng cuûa aên. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Duøng moät böõa aên maø thí cho taát caû…, nghóa tuy nhaân chung, ñaây caên cöù quaû nhaân thöôøng duøng côm laø ñeå cheâ traùch ngaøi Ca-dieáp. Vì khoâng coù coâng naêng naøy neân daãn thaéng tích ñeå laøm leä thaønh thöïc. Neáu luaän yù aáy thì tuy ôû quaû, maø duïng quaû laø do nhaân. Nghieäm thì bieát. Vieäc laøm tröôùc cuûa ngaøi Ca-dieáp cuõng thieân leäch, nhaân quaû ñeàu loãi. Theá neân bò cheâ traùch. Nöông vaøo baát tö nghì ñeán song du hai ñeá laø do ñöôïc trung. Cho neân coâng naêng cuõ song chieáu theá vaø xuaát theá. Theá töùc laø duøng thöùc aên choán nhaân gian ueá ñoä maø boá thí. Xuaát theá töùc chæ caùc traàn ngoaïi giôùi nhö leä theo Höông tích, töùc laø trung ñaïo.

Tieáp giaûi thích laïi, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Giaûi thích theå cuûa aên, a, Caên cöù lyù. b, Caên cöù söï. Hoûi: Tröôùc neâu theå cuûa aên tröôùc söï sau lyù. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Trong phaàn giaûi thích theå tröôùc coù hai: a, Söï. b, Lyù. Nay noùi töùc sôù vaên tröôùc caên cöù söï lyù taø chaùnh maø giaûi thích. Ñoái kinh vaên nay tröôùc laø lyù sau söï maø laäp. Giaûi thích chung söï lyù. Giaûi thích veà duïng cuûa aên. Boà-taùt taïo nhaân thöïc voâ thöôïng. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ngöôøi Vieân moân phaùt taâm, quaùn aên hoaëc nhaän hoaëc thí. Phaùp giôùi bình ñaúng môùi kham laøm nhaân aên taát caû, neân noùi voâ thöôïng. Ñaây môùi chaùnh ñaùng laáy Vieân traùch Tieåu maø cheâ traùch Ca-dieáp. Cho neân phaøm nhaân thí hay nhaän ñöôïc lôïi ích lôùn thì kia ñaây ñeàu toån ích.

� BOÄ KINH SÔÙ 2�

Nghóa laø ñeán nhaø ngheøo thì kia ñaây ñeàu lôïi ích, coøn ñeán nhaø giaøu thì kia ñaây ñeàu toån. Taâm kia ñaõ khinh thì ñaây laïi boû nghieäp, cho neân ñeàu toån. Khoâng bò toån laïi toån, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Queû toån trong Kinh Dòch noùi toån roài laïi toån. Cho ñeán khoâng toån. Nay daãn yù laø khoâng chaáp thì khoâng toån, chæ taïm möôïn tieáng laïi toån maø noùi. Toån veà phieàn naõo thì ñöôïc höõu dö. Laïi toån sinh töû thì nhaäp voâ dö. Boà-taùt khoâng theá. Cho neân khoâng laøm leä.

Tieáp keát khuyeãn. Baát lieãu nghóa…, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Chuaån theo yù naøy, neáu laáy moät ñôøi naêm thôøi so nhau thì chæ coù kinh Phaùp Hoa ñöôïc teân laø lieãu. Cho neân Thanh vaên ñöôïc laø tieäm. Neáu ñöông boä maø luaän caùc ngöôøi Ñaïi thöøa thì ñeàu coù lieãu phaàn nhöng coù goàm ñôùi. Kính chaøo, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Kinh noùi ñaây coù danh gia. Tö laø ñaây, laø noùi ngöôøi taïi gia. Kinh noùi ta töø ñoù ñeán … laø theïn tieåu vaäy. Cho neân bieát, luùc aáy tuy meán maø khoâng theå nhaän laáy. Luùc aáy tuy theïn maø khoâng theå boû. Cho neân chæ ngaàm giuùp maø khoâng theå hieån ích. Duøng thaúng cheâ traùch thì cuõng ñöôïc teân hieån. So yù cheâ traùch neân goïi laø maät. Cuoái cuøng laø keát thaønh khoâng kham.

- Sai Tu-boà-ñeà:Coù hai: a, Phaân khoa neâu yù. b, “Töø tu ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa,

Sai thaêm beänh. Thaáy Khoâng maø ñöôïc ñaïo, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Töùc laø moân Khoâng giaûi thoaùt vì nöông vaøo Khoâng moân maø ñöôïc giaûi thoaùt. b’, Choái töø khoâng kham, Phaân khoa. Tuøy giaûi thích, Chaùnh töø choái khoâng kham. Neâu lyù do khoâng kham: Khoâng daùm lieác nhìn cöûa nhaø aáy. Khuy laø lieác nhìn qua. Trong vaên vieát laø nhìn (thò) laø laàm. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Khoâng daùm lieác nhìn qua cöûa aáy. Song möôøi ñöùc coù naêm traêm leû boán, lôùn nhaát coù ñeán taùm ngaøn haù ñeàu khoâng tôùi nhaø oâng aáy ö? Ñaây laø muoán hieån baøy vieäc ngaøi Thieän Caùt trì Khoâng neân baûo laø raát thöông taâm maø noùi. Keû coøn höõu … ñaây laø thuaät vieäc ngaøi Thieän Caùt ñeå noùi taát caû ngöôøi Tieåu thöøa vaø caùc Boà-taùt ñeàu laøm nhöõng keû coøn höõu thì aét khoâng ñeán gaàn cöûa nhaø oâng aáy. Ta ñaõ giaûi Khoâng, tôùi thaúng nhaø oâng aáy naøo coù sôï gì.

Tieáp noùi vieäc khoâng kham, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Giöõ laáy baùt ñaày côm. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Neáu bieåu thò lyù, thì giaû bieåu thò cho soá ñoâng. Vaû laïi neâu moät daáu veát ñeå traùch chung. Duøng côm dieäu höõu maø ñieåm baùt khoâng, laïi khieán bieát khoâng töùc chaúng Khoâng. Neáu theá thì luùc ñoù caàn ôû chaúng Khoâng laïi ñöôïc chaúng Khoâng ö? Ñaùp: Ñaây töùc laø tìm caàu, ñaây töùc laø coù ñöôïc. Vì sao? Vì taâm töôùng theå tín maø nhaäp xuaát khoâng khoù khaên. Nhaân nghe ñaïi giaùo töùc ôû ñöông cô cuõng goïi ngaàm caàu, cuõng goïi ngaàm ñöôïc. Song vieäc ngaàm lôïi ích thì bieåu thò coøn chuoäng

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 �

khoâng, theá neân ôû nhaø thì taâm vaãn truï ôû tieåu. Chaùnh keå vieäc cheâ traùch, coù hai: a”, Phaân khoa neâu tröôùc, vaø phaân khoa ñònh giaùo. “Sôû dó ...” laø neâu tröôùc yù nghóa: Phuïc ñoàng ma ngoaïi. Thoûa laø phuïc. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Song ngaøi Thieän Caùt vaø Ca-dieáp nhaân khaát thöïc maø khoâng xöùng hôïp thöôïng ñieàn, caên cöù ôû ngöôøi bò cheâ traùch coù hai bieân, thì moãi ngöôøi moät khaùc vaø ñeàu coù choã quy veà. Nhöng ngaøi Ca-dieáp thì theo ngheøo neân taâm coù thaáp keùm. Coøn ngaøi Thieän Caùt töï yû mình giaûi khoâng hôn ngöôøi khaùc, huoáng laïi chính mình ñeán nhaø oâng aáy daùng veû khinh khænh khoâng chòu giöõ yù ñeå tuøy nghi duøng bi kính hai thöù maø thu phuïc. Vieäc cuûa hai vò naøy tuy khaùc nhöng ôû lyù thì raát ñoàng. Vì sao, vì neáu kham ñöôïc kính ñieàn thì môùi coù theå laáy aên. Ñaây ñoàng vôùi taâm ñaïo dieät cuûa ngaøi Ca-dieáp, khoâng töï baûo laø chaân ñieàn maø sinh hieåu laàm. Taâm ngaøi ñaõ laùnh vaøo xoùm ñoâng aét khoâng phaûi coát ôû aên… ñoàng vôùi ngaøi Ca-dieáp ôû choã khoâng phaùp chaùnh thöïc, neân bò cheâ traùch ñoàng bi ñieàn. Cuõng laø cheâ traùch ngaøi chæ coù khoå taäp. Boà-taùt thöôøng hieän thaân ôû naêm ñaïo nghe ñoàng vôùi bi ñieàn tình coøn chöa thoûa maõn. Nhö cuøng ñoàng doøng vôùi boïn ngoaïi ñaïo thieân ma maø muoán töï cho mình laø baäc khaát só voâ thöôïng. Khaát só caàn laø phöôùc ñieàn cho chuùng sinh. Vieäc aáy khoâng troïn thì phöôùc ñieàn ôû ñaâu? Voán “khoâng” hieåu bi kính thì lyù taùnh bình ñaúng, neân nghe lôøi cheâ traùch naøy thì ñeå baùt maø hoang mang. Laïi gioáng Ca-dieáp bò cheâ traùch maø töï theïn, caû hai ngöôøi vieäc laáy boû coù loãi gioáng nhau, neân caû hai ñeàu bò cheâ traùch veà boán ñeá. Do ñoù cuøng Ca-dieáp yù chæ toùm taét ñoàng nhau. Ngoaøi khaát thöïc ra tuøy vieäc coù khaùc. “ Tröôùc hoûi ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Tröôùc caên cöù kính ñieàn maø hoûi, Hoûi bieát Thaùnh phaùp chaêng; goàm neâu chung phaân chöông, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Vì phaùp coù theå thaønh ngöôøi, töùc neáu hieåu phaùp ñaâu caàn phaûi hoûi ngöôøi. Sau laïi hoûi ngöôøi laø do meâ muoäi phaùp, y chöông giaûi nghóa, caên cöù söï. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Trong söï laïi noùi ñoái vôùi phaùp bình ñaúng thì ñoái vôùi aên cuõng bình ñaúng. Trong söï maø aên thì coù nhaø ngheøo nhaø giaøu vaø thöùc aên. Phaùp trong söï thì ñoái vôùi nhaø vôùi aên ñeàu coù taâm bi trí. Caû aên vaø phaùp hoã töông nhau, maát moät ñeàu hoûng. Cho neân bieát. Ñoái vôùi aên maø khôûi bình ñaúng, töùc ñoái vôùi aên phaûi coù taâm baát nhò. Nghieäm thì bieát. Ngaøi Thieän Caùt hai thöù ñeàu thieáu, thì laøm sao thaønh ñöôïc haïnh tònh ñoä. Ñoái vôùi aên ñaõ theá, ñoái caùc phaùp cuõng vaäy. “Laïi nöõa ...” laø laïi caên cöù hai moân. Caên cöù aên ñoái vôùi phaùp maø cheâ traùch söï thieân leäch, cho neân ôû phaùp vaø aên coù söï baát bình ñaúng. Cho neân bieát ngaøi Thieän Caùt ñoái vôùi khaát thöïc coù loãi. Boà-taùt khoâng theá, laø baøy ñaïi maø cheâ Khoâng vaø Coù. Khoâng vaø Coù ñeàu laø moät phaùp giôùi, cho neân ñeàu coù theå phaù vaø khoâng theå phaù. Khoâng theå phaù laø laäp taát caû phaùp, ñeàu coù theå phaù laø phaù taát caû

6 BOÄ KINH SÔÙ 2�

phaùp. Khaép phaù khaép laäp ñaâu ñöôïc xem ñoù laø ñoàng vôùi Thieän Caùt ö? Ngaøi Thieän Caùt leäch laáy Khoâng maø phaù taát caû. Phaù töùc laø khoâng phaûi khaép maø chæ laäp ôû khoâng. Laäp cuõng chaúng khaép vì coù naêng coù sôû coù ñoái ñaõi. Cho neân khaát thöïc ñaõ hoûng, töï tha khoâng thaønh. Nay ngöôøi Ñaïi thöøa laáy Khoâng vaø Coù laøm lôøi ñaàu moái maø phaù laäp khaép taát caû phaùp. Töø “neáu hay cho…” ñoái vôùi aên khoâng tranh caõi) laø phaù ngaøi Thieän Caùt Khoâng chaúng thaønh Khoâng. Nay phaù voâ traùnh ngöôïc laïi laø höõu traùnh. Giaøu ngheøo ñaõ quaù khaùc thì traùnh ñaâu thoaùt khoûi vieäc naøy, vì chaúng theå nhö Boà-taùt. Neáu laø baäc Khaát só chí chaân traùi vôùi Thieän Caùt töùc phaûi gioáng nhö ñieàu ngaøi Tònh Danh noùi. Caên cöù lyù, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Döïa vaøo haïnh laäp quaùn, vaãn goïi laø söï. Nay ñaây chæ luaän veà khaát thöïc phaùp giôùi. Vaên coù hai: a, Daãn vaên chaùnh baøy. Ñaïi phaåm… khoâng phaûi thuù, ñoái ba ñeá coù theå hieåu. b, “Laïi caùc ...” laø khaép traûi caùc khoa, vöøa caên cöù vò ñeå noùi lyù. Ñoái naêm aám chæ laø saéc aám, ôû möôøi hai nhaäp chæ ôû vò nhaäp , ôû möôøi taùm giôùi cuõng chæ ôû vò giôùi , cho neân ñöôïc khaép traûi ba khoa. Ñeán chuûng trí thì moät taâm khaép thaâu ñeàu töùc ba ñeá, ngoaøi taâm khoâng caûnh, chæ luaän giaøu ngheøo. Saùt-na ba töôùng laø sinh, truï, dieät, dò ñoàng ôû dieät neân chæ noùi laø ba. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Nay möôïn ba töôùng maø duï cho ba ñeá ñoàng thôøi. Ba ñeá beøn goïi phaùp lyù bình ñaúng. “ Laïi ñoái ...” laø caên cöù laøm kính ñieàn. Thöôøng nhö theá maø bieát, laø bieát Thaùnh phaùp. Bieát chæ laø chieáu, Thaùnh phaùp töùc ba ñeá. Laáy moät taâm ba quaùn maø chieáu moät taâm ba ñeá. Cho neân bieát Thaùnh phaùp thì coù caùc bieát veà giaû danh quaùn haønh, töông tôï phaàn chaân… ñeàu laø kính ñieàn. “Ñaõ khoâng ...” laø ñaõ meâ töï taùnh, ñaây thaät ñaùng thöông xoùt töùc laø bi ñieàn. Töø “ñaây …” phaàn nhieàu laø quaùn taâm, laø moät nhaø chöông sôù laäp giaûi veà quaùn taâm goàm coù hai yù:

1. Ngöôøi chöa tu quaùn khoâng coù loãi ñoái vaên treä söï, thì bieát laø yù nöông giaûi maø khôûi haïnh.

2. Ngöôøi ñaõ tu quaùn, laø tuøy nghe moät caâu, nhieáp söï thaønh lyù, khoâng queân taäp xöa.

Nay tuy neâu vaên phaàn nhieàu öôùc quaùn ñeá thì ngaên treä ñoùng kín haù sinh, laïi thuaän theo taäp xöa ñaâu ñôïi laøm quaùn taâm maø giaûi thích ö? Neân bieát ngöôøi môùi hoïc tìm ñoïc chæ bieát sô löôïc yù chæ; muoán tu taäp thì phaûi nöông chæ quaùn möôøi caûnh möôøi thöøa môùi coù choã ñeán. Neáu coá chaáp caùc vaên thì vieäc tu chöùng ñaõ môø toái maø ñaïi yù moät nhaø bò phaù hoûng xin töï löôøng taâm ñaâu caàn phaûi reâu rao. Vieäc luaän baøn cuûa moät nhaø saùng toû hôn nhaät nguyeät, ñoái vôùi ngöôøi saùng maét ngöôùc maët ñeàu thaáy ta ñi ñaâu caàn phaûi noùi gì nöõa!

Hoûi: Coù phaûi laø Thaùnh nhaân chaêng, coù hai: a, Phaân chöông neâu yù.

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 7

Neáu laø Thaùnh nhaân thì ñeán maø laáy baùt. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Tröôùc laáy ngöôøi maø nghieäm phaùp. Nay laáy phaùp ñeå hieåu ngöôøi. Ngöôøi vaø phaùp Khoâng laãn loän nhau töùc ñeàu cuøng. Cho neân bieát: Tröôùc ñaõ khoâng phaùp, ñaõ bieát khoâng ngöôøi neân caàn thöû nghieäm laïi. Nay laïi caên cöù phaùp e laø sinh nieäm maø ñeán kính ñieàn laáy aên, laø tröôùc ôû chöông ngaøi Ca-dieáp boán ñeá Tieåu thöøa maø vaán naïn, khieán thaønh loãi ôû Ñaïi thöøa. Nay laáy boán ñeá ôû Ñaïi thöøa maø vaán naïn thì khieán keû chaáp tieåu laø coù loãi. Cho neân duøng boán ñeá maø chung rieâng vaán naïn. Neân bieát ngaøi Thieän Caùt laáy boán ñeá tieåu laøm choã chöùng. Ngaøi Tònh Danh laáy boán ñeá Ñaïi thöøa maø cheâ traùch baûo khoâng neân. Ñaïi tieåu traùi nhau ñaâu theå ñaùp laïi.

Tieáp, “Vaên ñaàu ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Rieâng traûi boán ñeá kieåm hoûi Phaân khoa. Luaän baøy nhaân quaû thöù lôùp, vì theá vaø xuaát theá ñeàu töø nhaân ñeán quaû. “Neáu caàn ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Taäp. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Neáu phaøm phu …” thì taâm laø taâm vöông vaø thöôøng cuøng chung vôùi ñoäc. Töø “ñaây …” cuõng neân duøng boán caâu ñeå phaân bieät. Nay chæ ba caâu ñoaïn maø cuøng chung vì khoâng coù lyù naøy. Neáu laäp nghóa, töùc caùc ngoaïi ñaïo ñoaïn hoaëc thöôøng kieán thöôøng cuøng chung vôùi kieán ôû lyù cuõng ñöôïc. Nay caâu thöù hai chính laø bò traùch. Caâu ba laø thöôøng traùch. Boà-taùt…, ñieàu noùi trong ñaây töùc laø trung ñaïo Phaät taùnh töùc laø chaân taùnh. Keá “thoâng suoát…” töùc laø thaät tueä. Thaáy taát caû phaùp töùc laø phöông tieän. Neáu Nhò thöøa quaùn höõu taùc khoå ñeá… töùc Tieåu thöøa coù theå bieát Boà-taùt quaùn voâ taùc khoå ñeá, thì tieáng voâ taùc goàm caû Thoâng giaùo. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Trong ñaây cuõng phaûi laøm ñuû boán caâu. Laáy bieán ñoái thaät coù hoaïi vaø baát hoaïi. Nay vaên thieáu Bieät, chæ coù Taïng, Thoâng, Vieân ba thöù. Tröôùc laáy Taïng, Thoâng ñoái Vieân chaân maø luaän hoaïi, baát hoaïi. Cho neân trong vaên Thoâng khoâng noùi baát hoaïi, vì laïm duøng Vieân, neân khoâng laäp. Khoâng noùi Bieät, laø chæ ngöôøi Bieät giaùo thì tröôùc hoaïi maø sau theo. Vì laïm duøng tam taïng cho neân ñaày ñuû boán caâu maø chæ thaønh hai cuù. Nghóa laø hoaïi maø theo vaø baát hoaïi maø theo, laø vì noäi ngoaïi giôùi, moãi thöù coù hoaïi vaø baát hoaïi. Neáu laøm thaønh nghóa boán caâu laø hoaïi thaân khoâng theo (tuøy) laø khoå haïnh ngoaïi ñaïo, coøn baát hoaïi khoâng theo laø thöôøng kieán ngoaïi ñaïo. Laïi vaên trong Thoâng giaùo cuõng noùi baát hoaïi maø theo, khoâng phaûi laø yù kinh nay. Ba ñaïo chæ quaùn ñeán taùm giaûi thoaùt, ñaây laø theå ñaõ coù taäp duøng laøm ñaïo voâ taùc tuy laø teân chuùng sinh ôû quaû nhöng teân Boà-ñeà laïi thoâng caû nhaân. Chuùng cuøng mang nhau maø ñeán, chính laø ôû caâu sau laøm chöùng. Nay nghóa ñaïo chuùng sinh khoå laø do taùm taø keát taäp. Song du…, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Lyù taùnh töông töùc, neân noùi laø song du. Ñaâu coù theå ôû trong söï ñeàu coøn maø noùi aùm danh laø song du ö? Nay vì vaên naøy töø duïng cuûa quaû

� BOÄ KINH SÔÙ 2�

neân ñöôïc noùi laø song du. Maëc tình aùm theå töùc minh, minh thì hay thuøy aùm, aùm cuõng luoân minh. Nhö theá môùi coù theå goïi laø song du. Haù coù theå chöôùng trí voâ minh cuõng coøn khoâng phaù maø ñöôïc goïi laø minh aùm töông töùc. Nay beøn chung ôû ngoâi vò nhaân quaû maø söï lyù töông töùc, nghóa khoâng ngaïi nhau. Cho neân ngöôøi tu quaùn thì lyù cuõng phaûi töông töùc. Ñaâu coù theå moät möïc suy coâng Thaùnh nhaân. Cho neân bieát ngöôøi tu caàn luoân ôû trong söï maø quaùn lyù minh aùm. Khi aùm heát thì minh thaønh cuõng khoâng dieät maát. Cho neân phaûi ôû trong söï noùi aùm, chieáu lyù minh aùm maø ôû quaùn haønh cuõng goïi laø song du. Theá thì söï aùm khoâng phaûi aùm, lyù minh khoâng phaûi minh. Tuy töùc söï lyù, vò coù khaùc nhau, nhöng cuõng noùi laø söï lyù khoâng ngaïi haïi nhau. Vì do nhaân song du maø thaønh quaû song du. Haønh ôû lyù phi ñaïo, cuõng do côù aáy maø ñöôïc chöùng veà song du, thì ba ngaøn theá gian ñeàu goïi laø phi ñaïo. Vieäc baøy si aùi khoâng lìa khoâng trung. Minh aùm lyù ñoàng môùi goïi laø Phaät ñaïo. Theá thì söï lyù nhaân quaû ñeàu khoâng hai.

Hoûi: Vì sao laáy minh thoaùt maø laøm ñaïo ñeá?Ñaùp: Ba minh ñeàu coù chaùnh trôï hai ñaïo. Voâ laäu laø chaùnh, quaù khöù

vò lai laø trôï. Ñaïo ñeá khoâng ra ngoaøi haïnh chaùnh trôï. Laïi coù theå ba minh laø chaùnh, taùm giaûi laø trôï. Laïi taùm giaûi, neáu ñoái vôùi söï, thieàn ñaït lyù thaät töôùng, maø hay hoùa duïng thaät lyù laø chaùnh. Hoùa duïng laø trôï. Ñoái nhö theá… môùi goïi laø ñaïo ñeá. Dieät kinh noùi: Cuõng khoâng phaûi khoâng buoäc. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Chöõ giaûi coù ngöôøi ñoïc laø caûi, coù gì maø chaúng ñöôïc, nhöng traùi vôùi giaûi thoaùt treân thì khoâng hôïp. Vì sao? Neáu chaùnh vaän coâng treân coù theå ñoïc laø giaûi, döôùi ñoïc laø haït. Ngaøy coâng thaønh phaûi ñoïc laø saûi, döôùi phaûi ñoïc laø saûi. Phöôïc (buoäc) khoâng coù hai aâm, nghóa thaät chung caû hai. Vì khi ñoïc phöôïc thì cuõng chæ laø phöôïc (buoäc). Thanh vaên giaùo ñeán töùc laø dieät ñeá. YÙ nay dieät ñeá maø töø giaûi thoaùt nguõ nghòch laøm teân, töùc nguõ nghòch laø nhaân raát khoå. Nhaân taát chieâu quaû, vì khoå töùc dieät maát. Cho neân trong Tieåu thöøa laøm möôøi ba naïn chöôùng. Giôùi khoâng phaùt thì ñònh tueä khoâng thaønh. Ñònh tueä khoâng thaønh thì nghóa quaû khoâng ñöôïc. Nay giaùo Ñaïi thöøa theå ñaït taâm taùnh töùc laø giaûi thoaùt, sao laïi coù chöôùng. Neáu theá, vì sao kinh Phaïm Voõng baûy nghòch bò ngaên caám?

Ñaùp: Tieåu thöøa ngaên chöôùng giôùi maø laïi chöôùng quaû. Ñaïi thöøa tuy chöôùng giôùi maø khoâng ngaên tieán ñaïo. Cho neân vua A-xaø-theá ñöôïc tín voâ caên. Öông-quaät-ma-la ñöôïc Voâ sinh nhaãn. Neáu theá thì ñaïi ñaâu caàn giôùi? Ñaùp: Neáu theá thì töï bieát ñôøi tröôùc coù thöøa ngaên maø cuõng ñöôïc phaùp. Neân ôû ñôøi naøy keû môùi nhaäp maø trôï moûng thì ñôøi sau thöøa chuûng ít ngaên keùm loâi keùo vaøo ñöôøng aùc. Thaät giaû thöøa giôùi nhaân thieân gaëp Phaät. Laïi chöôùng Ñaïi thöøa, khoâng ñoàng vôùi Tieåu thöøa moät ñôøi boû haún.

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 9

Vì trong Ñaïi thöøa cho saùm hoái toäi nghòch. Coõi naøy raát öa duøng vieäc laøm ñoù. Toâng naøy nöông vaøo vieäc saùm toäi cuûa Ñaïi thöøa trôû laïi kieåm tra Tieåu thöøa, huoáng voán hoïc Ñaïi thöøa thì saùm hoái coù ngaïi gì? Phaïm Voõng noùi laø caám ngaên ngöôøi chöa saùm hoái maø thoâi. Ñuû nhö vaên sau trong chöông ngaøi Ba-ly coù noùi: Haù coù trieát só laùnh giôùi theo thöøa coøn ngaên luyeán saâu, ñaâu coù theå caàu chí ñaïo ñöôïc? Nhö Ñieàu-ñaït…, ñaây caàn phaûi töø quyeàn tích maø baøy bieän thuyeát. Luoân thuaän ôû nghòch toäi, thuaän khoâng traùi ngaïi. Cheâ tieåu chaúng troïn. Phi ñaïo laø ñaïo. Chuaån theo lyù neân noùi: Theå nghòch nhaäp dieät. Theå nghòch dieät maát roài môùi goïi laø thaät haïnh. Chaúng theá thì ñeàu khoâng phaûi, töùc ngaøi Thieän Caùt khoâng thaáy voâ taùc, cuõng khoâng phaûi phaàn chaân Thaùnh nhaân. Laïi khoâng phaûi laø voâ thöôïng kænh ñieàn neân noùi laø khoâng phaûi. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ñaây laïi cöû quaû maø cheâ quaû. Daãn quyeàn Ñieàu-ñaït yù cuõng theá. Vì quyeàn tích töùc laø duïng cuûa quaû ñòa vaäy.

Caên cöù chung boán ñeá giaûi thích laïi, coù hai: a, Neâu yù. b, “Khoâng thaáy...” laø tuøy giaûi thích, Caên cöù ñeá. Ñoâi thöù nhaát khoâng phaûi giaûi thích trung, tröôùc caên cöù phaùp maø giaûi thích. Caên cöù nhaân maø giaûi thích. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Tröôùc caên cöù phaùp trung laïi neâu kinh laáy ñeá voâ taùc maø ngaên hai bieân. Cho neân neáu noùi khoâng thaáy… laø laïi e raèng trong taâm ngaên chaën noùi raèng neáu phaù höõu taùc thì toaøn laø khoâng ö? Cho neân lieàn baøy noùi boán ñeá voâ taùc ñaâu cuõng khoâng phaûi? Cho neân laáy ñieàu vaên treân noùi maø ñaùp laïi laø chæ coù ñaïi maø khoâng phaûi tieåu, sao caàn phaûi boû hoaëc. Keá “laïi giaûi ...” laø caên cöù nhaân maø giaûi thích chæ vì khoâng ñoàng vôùi phaøm phu Nhò thöøa, vì Ñaïi thöøa töï coù ñeá voâ taùc vaäy. Tuy coù hai giaûi thích cuøng caên cöù phaùp, töùc lyù noù hôi maïnh, neân phaùp chung thuoäc nhaân cuøng giaûi thích khoâng loãi. Keá caên cöù laáy boû, töùc chæ laáy ba giaùo maø cheâ moät. Hoûi: Trong vaên laáy boû thì boû moät laáy ba hay duøng ba giaùo maø cheâ traùch Thieän Caùt? Ñaùp: Tieåu ñaïi ñoái nhau. Ñuùng nhö vaên sau, loãi ôû ngoaïi ñaïo. Luaän chuû noùi: Neáu phaù taát caû phaùp laø neâu loãi cuûa luaän chuû, nghóa laø luaän chuû phaù taát caû phaùp oâng laø ñeàu phaù boán töù ñeá, ñaây laø ngoaïi ñaïo, laáy mình maø suy ngöôøi. Phaûi bieát ñaây laø choã ñaïi raát ñaùng sôï. Luaän chuû chaát vaán laïi. Ngöôïc laïi thaáy naøy maø trôû laïi ngoaïi ñaïo. OÂng chaáp kieán naøy phaù caùc nhaân quaû. Nay noùi phaù tuy bieåu thò baát taän, töùc phaù töùc laäp. Nhö choã taø phaù laø phaù tieåu laäp ñaïi, cho ñeán laäp taát caû nhaân quaû, ñaïi tieåu ñeàu laäp, neân noùi raát roõ raøng. Phaûn chaát, thì chaát laø hoûi, cuõng laø thaønh vaäy.

Caên cöù ôû boán baát khaû thuyeát, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Hoûi: Neâu cheâ traùch Tieåu thöøa chæ hôïp duïng Ñaïi thöøa maø noùi boán baát khaû thuyeát laø khoâng thaáy ñeá. Thieän Caùt cuõng coù ñöôïc lyù dieät. Höõu taùc, cuõng noùi laø khoâng thaáy, sao coøn goïi laø cheâ traùch khoâng phaûi khoâng thaáy ñeá, cuõng

10 BOÄ KINH SÔÙ 2�

chæ Ñaïi kinh coù thuyeát nhaân duyeân. Ngaøi Thieän Caùt ñaõ hoïc giaùo sinh dieät, cuõng thöôøng noùi ñeán, sao goïi laø cheâ traùch? Ñaùp: Vaên tröôùc tröôùc ñaõ neâu song phi “ñeàu khoâng phaûi) maø giaûi thích, roát sau laïi thuoäc voâ taùc. Laïi laáy boû maø giaûi thích, roài duøng töôùng ñaïi tieåu ñoái moân maø cheâ traùch. Töùc noùi Thieän Caùt khoâng phaûi chæ khoâng thaáy boán ñeá voâ taùc. Coù yù noùi trong dieãn thì caû ba thöù ñeàu khoâng thaáy. Nay daãn Ñaïi kinh boán thöù baát khaû thuyeát vaø boán thöù khaû thuyeát. Noùi boán thöù töù ñeá ñeàu laø trong Thaùnh phaùp nhaát taâm maø thaáy ñaày ñuû. Vôùi lyù cuï naøy maø thöôøng noùi ñaày ñuû, hoaëc phaù hoaëc laäp ñeàu noùi chæ coù maát haún, chæ coù Tu-boà-ñeà khoâng coù chöùng duïng naøy thì caû hai ñeàu loãi sao goïi laø Thaùnh ñieàn.

Tieáp caên cöù quaû, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Chæ haøng Nhò thöøa ...” laø phaù tieåu quaû. Nay yù cheâ traùch, laø neâu vaên laáy boû boán ñeá. Vaên ñoù ñaõ thoâng laïi laäp vieân cöïc coi ñoù laø naêng phi. Neáu nhö ñaây thì môùi goïi laø ñöôïc quaû. “Haøng phuïc ñaây …” ra ngoaøi laø nhö phaù hoùa thaønh trôû ñi. Vaên ñoù traûi ñuû boán giaùo coøn coi Ñaúng giaùc cuûa vieân giaùo khoâng phaûi ñaõ ñöôïc quaû, thì ngaøi Thieän Caùt laø ngöôøi gì töï baûo ñaõ ñöôïc quaû ö? Noùi ñaõ phaù hoùa thaønh laø tuy ñöùng tröïc ôû thaûo am maø xuaát nhaäp khoâng khoù khaên. Nghóa ñaõ ngaàm phaù hoùa thaønh. Töø Bieät giaùo ñeán chöùng quaû. Laø hoûi: Chuaån theo giaùo Bieät Vieân ñeàu phaûi coi vò Ñaúng giaùc laø khoâng phaûi ñöôïc quaû, sao chæ noùi thaäp ñòa chöa ñuû? Ñaùp: Do vò Ñaúng giaùc höõu voâ baát ñònh vaø vì Ñaúng giaùc laø Ñaúng giaùc Phaät. Caên cöù ñaây khoâng laäp vò Ñaúng giaùc laø ñoái trong Bieät giaùo thì nghóa Thaäp ñòa laø cöïc vò cuûa Boà-taùt. Neáu so vôùi Vieân ñòa thì vaãn thuoäc truï, neân noùi laø chöa ñaày ñuû. Vaên sau…, laø tuy trong sô truï ñaõ thaønh Phaät ñaïo thì cuõng khoâng phaûi laø ñöôïc Phaät quaû roát raùo.

“Caên cöù phaøm khoâng phaûi lìa phaøm phu…”, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Laàn löôït so saùnh nhau thì cuõng laáy Phaät quaû môùi goïi laø khoâng phaûi phaøm phu. Daãn naêm loaïi phaøm phu maø luaän, thì cuõng chöùng laø ñeàu phaøm, chæ coù Phaät môùi laø Thaùnh. Naêm phaøm töùc laø tín, truï, haïnh, höôùng, ñòa.

“Caên cöù Thaùnh coøn khoâng thaáy ñeán Thaùnh nhaân”, töùc coøn khoâng coù phaùp chöùng sao laïi coù ngöôøi chöùng.

Tieáp, keát phaù. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Maø lìa … thuû tröôùc”, töùc boán thöù Töù ñeá chæ laø Quyeàn thaät. Boán thöù lyù taùnh nhaân quaû chæ laø bình ñaúng phaùp giôùi, neân noùi laø khoâng thuû tröôùc (ñaém tröôùc). “Töùc trung ñaïo … ñònh tueä trang nghieâm”, töùc Tam-muoäi laø ñònh, ba trí laø tueä, ñeá chæ laø caûnh, töùc Phaùp thaân ö? Ñònh tueä trang nghieâm Phaùp thaân, cho neân bieát trong ñaây ñuû caû ba ñöùc. Phaùp aùi khoâng sinh, neáu phaùp aùi sinh töùc ôû vò töông tôï, khoâng tieán leân vò treân neân goïi laø Ñaûnh ñoïa. Ñaïi luaän quyeån

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 11

ba möôi coù noùi: Hoûi: Theá naøo laø Ñaûnh ñoïa? Ñaùp: Khoâng theå leân ngoâi vò Boà-taùt, cuõng khoâng theå ñoïa ôû ñòa Nhò thöøa, aùi tröôùc caùc coâng ñöùc, chaáp töôùng phaân bieät laø Boà-taùt ñaûnh ñoïa.

Döïa theo bi ñieàn maø hoûi, Baøn saâu veà yù nghóa, neâu chung. “Vaên naøy...” laø giaûi thích rieâng, Cheâ xöa: Baûn xöa giaûi khoâng ñuùng, töùc hai nhaø giaûi nghóa ñeàu khoâng ñuùng lyù, neân cheâ chung raèng khoâng ñuùng. Phaân tích khieán ñoàng luïc sö, khieán laïi neâu duyeân khôûi. “Nay noùi ...” laø hieån baøy nay. 2, Nay tuøy vaên chaùnh giaûi thích, Hoûi coù thích ñoàng vôùi ngöôøi taø, goàm phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Y cöù khoâng thaáy Phaät, khoâng nghe phaùp. Hoûi: Khoâng nghe ba thöù töù ñeá cuûa dieãn giaùo (Ñaïi thöøa). Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Vaên naøy yù cheâ tuy phaàn nhieàu ôû Thoâng Vieân maø chaúng neâu nghe bieân, neân caàn phaûi noùi ba thöù. Neân bieát coøn khoâng nghe Thoâng Bieät, huoáng laø Vieân ö? Töø “chæ tuùc … phaán khí”, ñaây laø noùi kinh ôû Loäc uyeån, thôøi Phöông ñaúng thì nghe phaùp Ñaïi thöøa nhöng vaãn coøn truï ôû tieåu quaû. Neân kinh laäp duï noùi cuõng coøn choã. Neân bieát ôû choã chæ thôøi Loâïc uyeån chính duyeân chaùnh ñaïo ñeàu chæ cho dieãn moân caû. So ñoàng ngoaïi ñaïo, töùc Tieåu thöøa Khoâng thaáy lyù trung . So ñoàng ngoaïi ñaïo khoâng thaáy chaân lyù, khoâng phaûi goïi Tieåu thöøa laø taø ngoaïi. Caên cöù ñoàng luïc sö maø hoûi, coù ba: a, Neâu yù nghóa chung. “Sôû dó … thoï hoïc”, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Tröôïc khoâng thaáy… ñaõ laø hoûi roát raùo: Ñaõ khoâng thaáy Phaät töùc laø ngöôøi taø kieán. Tuy ñaõ hoûi chung, coøn e ngaøi Thieän Caùt nhaân laàn löôït ñoå loãi khoâng nhaän, noùi voïng raèng ta ñaõ ñích thaân thaáy Phaät sao goïi raèng khoâng thaáy? Cho neân beøn caên cöù chæ ngöôøi khoâng thaáy Phaät aét thaáy luïc sö. Cho neân bieát luïc sö ñaõ khoâng thaáy Phaät khoâng nghe Phaät phaùp. Thieän Caùt cuõng theá, cuøng hoï naøo khaùc sao laïi boû ñi, haõy laáy söï maø ng-hieäm bieát. Töùc laáy vieäc luùc giaûi Khoâng cuûa Thieän Caùt so vôùi ngaøy ñaàu môùi theo hoïc vôùi luïc sö. Luïc sö ôû tröôùc neân Thieän Caùt thaáy tröôùc. Noùi haäu taäp töùc laø hoïc sau. Sö phaïm, thì phaùp ngoân noùi thaày laø göông maãu, laøm khuoân pheùp cho ngöôøi.

Rieâng neâu ñoàng loaïi, Chaùnh giaûi luïc sö. Caùc phaùp ñeàu khoâng sinh dieät, nghóa laø caùc phaùp nhö hö khoâng. Trieäu Phaùp sö noùi: Ngöôøi aáy khôûi taø kieán, nghóa laø taát caû phaùp ñoaïn dieät taùnh Khoâng, khoâng coù ñaïo vua toâi cha con trung hieáu.

Meï laø Caâu-dö-leâ, töùc ngöôøi sinh ra ngaøi, neân goïi laø con cuûa Caâu-dö-leâ. Döôùi goïi con ñeàu nhö theá. Khi thuaàn thuïc thì tuøy yù ñöôïc ñaïo, nghóa laø ñaïo khoâng caàn phaûi caàu ngang, khoå sinh töû kieáp soá heát thì lieàn töï ñöôïc. Nhö luõ… nhö chuyeån luõ hoaøn ôû Cao sôn. Luõ heát thì töï ngöøng ñaâu caàn tìm ö? “Laïi noùi …”, ngöôøi aáy ñöôïc thaàn thoâng thaáy vieäc ôû vò lai,

12 BOÄ KINH SÔÙ 2�

chæ ñeán taùm vaïn kieáp mòt muø khoâng bieát, beøn noùi khoå heát. Khaâm-baø-la laø aùo xaáu. Trieäu Phaùp sö noùi ñoù laø aùo xaáu, hoaëc noùi deät loâng laøm aùo. Nay laáy choã vui thích nhaát nghóa laø thaân nay döùt vieäc chòu khoå, thaân sau ñöôïc vui. Xuaát gia ngoaïi ñaïo laø teân goïi chung. Trieäu sö noùi: Nhö ngöôøi xuaát gia cuûa Phaät phaùp goïi chung laø Sa-moân. Khoâng theå ñoåi ñöôïc…, laø khoå vui toâïi phöôùc ñaõ coù nhaân nhaát ñònh thì taát yeáu phaûi chòu, khoâng phaûi haønh ñaïo maø ñoaïn döùt ñöôïc. Rieâng noùi veà luïc sö chaáp toâng nhö ôû kinh Nieát-baøn.

“Nay ñaïi ...” laø gioáng nhö Tieåu thöøa, coù hai: a, Tröôùc caên cöù duï neâu yù. b, “Noùi töôùng ...” laø chính noùi ñoàng loaïi, Ñoàng loaïi luïc sö, Noùi ngoaïi ñaïo gioáng Tieåu thöøa. Phaù nhaân khoâng phaù quaû: Khoâng taïo laø phaù nhaân, taát caû töï nhieân laø phaù quaû. Nhö vieäc Trang Chu chaáp “keá), laáy coõi naøy laøm maãu. Trang Töû ngöôøi Moâng teân Chu, cuøng hoïc vôùi Löông Tueä Vöông. Laøm saùch hôn möôøi vaïn lôøi maø ñeàu laø nguï ngoân. Nay Toáng chaâu töùc Moâng thaønh cuõ, laø choã aáy. Hieän coù laøng Thieâm vieân trong taùc phaåm cuûa oâng, neân hoaëc noùi laø Moâng trang, vì ñaõ töøng laøm chöùc quan nhoû ôû Thieâm vieân. Saïn ñònh xaø-daï ñeán chöa töôøng laø hoï cho raèng ñeán luùc thuaàn thuïc thì maëc tìm ñöôïc ñaïo, hoaëc laø taø nhaân duyeân hoaëc khoâng coù nhaân duyeân, chöa daùm ñònh chaéc, neân noùi chöa töôøng. Ca-chieân-dieân töùc laø ngöôøi thöù naêm tröôùc. Coøn hai ngöôøi kia, töùc thöù naêm laø Khaâm-baø-la, thöù saùu laø Ni-kieàn-ñaø, nghóa laø phaûi chòu khoå baùo. Laïi noùi ñeàu do nghieäp nhaát ñònh vaø thuoäc höõu moân.

“Thanh vaên ...” laø noùi Tieåu thöøa gioáng ngoaïi ñaïo. “Quaù khöù … ñònh soá”, laø Phaät Caâu-löu-toân, khi ngöôøi aáy soáng ñeán saùu vaïn tuoåi thì ngaøi ra ñôøi. Phaät Caâu-na-haøm thì ngöôøi soáng ñeán boán vaïn tuoåi, Phaät Ca-dieáp thì hai vaïn tuoåi, coøn Phaät Thích-ca thì ngöôøi soáng moät traêm tuoåi thì ra ñôøi. Ñöùc Thích-ca tröôùc noùi naêm ngöôøi chöùng quaû, taùm vaïn ngöôøi ñöôïc nhaãn. Ñeán ngaøi Di-laëc ba hoäi thuyeát phaùp thì soá ngöôøi ñeàu nhaát ñònh. Nhö kinh Di-laëc thaønh Phaät ñaõ noùi. Caùc luùc khaùc khoâng ñöôïc, töø tröø luùc ngöôøi soáng saùu traêm tuoåi, boán traêm, hai traêm vaø taùm vaïn tuoåi… thì khoâng coù Phaät ra ñôøi, vì khoâng coù cô ñöôïc ñaïo.

Hoûi: Trong caùc kinh Ñaïi Thöøa ñeàu cuøng noùi ñieàu naøy. Ñeán nhö kinh Phaùp Hoa khi thoï kyù cho ñeä töû ñeàu noùi roõ veà teân nöôùc, soá kieáp, soá thoï maïng vaø soá ñeä töû ñöôïc hoùa ñoä…, sao chæ rieâng coù Tieåu thöøa?

Ñaùp: Ñaïi thöøa noùi veà Phaät vaø Phaät ñaïo ñeàu tuøy cô maø öùng hieän, tuy hoaëc ñoàng noùi Tieåu thöøa nhöng ñaâu theå chaáp nhaát ñònh. Nhö kinh Phaùp Hoa luoân noùi laø sinh dieät, coù phaân thaân ôû möôøi phöông, thöôøng coù nuùi Linh thöùu, laøm Phaät ôû caùc nöôùc khaùc. Laïi nhö kinh Nieát-baøn noùi ôû

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 13

phöông Taây coù nöôùc Voâ thaéng, trang nghieâm nhö coõi nöôùc An döôõng. Ñöùc Thích-ca ra ñôøi ôû coõi aáy noùi Laêng nghieâm Tam-muoäi. Baûy traêm taêng caàu soáng laâu, Ñöùc Thích-ca coù teân khaùc laø Quang Minh noùi Phaät coù tuoåi thoï nhö hö khoâng, ñaát nuùi bieån khoâng theå laáy ra duï so saùnh. Ñaïi luaän noùi Ñöùc Thích-ca coù coõi nöôùc thanh tònh cuõng nhö Ñöùc Di-ñaø, nay kinh Phaïm Vöông thaáy cuõng nhö trôøi Töï taïi. Phaøm caùc kinh luaän naøy haù ñoàng vôùi Tieåu thöøa noùi coõi ueá coù soá tuoåi soáng moät traêm naêm laø cuûa Ñöùc Thích-ca vaên. Moät Phaät ñaõ khoâng suy löôøng ñöôïc thì caùc Phaät ñeàu nhö theá. Neân suy xeùt toâng chæ aáy ñöøng ñeå Ñaïi Tieåu laãn loän. Phaïm troïng toäi Tyø-ni noùi taån “ñuoåi) thì luaät Töù Phaàn noùi: Neáu Tyø-kheo vaø ni phaïm toäi Ba-la-di roài, laïi khoâng taâm che daáu, khieán ñuùng phaùp saùm hoái. Tyø-ni Maãu luaän noùi: Baïch boán phaùp saùm hoái xong thì goïi laø thanh tònh trì giôùi. Nhöng thaân naøy khoâng thoaùt ly sinh töû chæ khoûi ñoïa ñòa nguïc maø thoâi. Töù phaàn noùi: Neáu ngöôøi phaïm troïng caám thì bò dieät taån vaø caùc toäi chöôùng ñaïo thì goïi laø Phaïm Taêng-taøn trôû xuoáng. Ñoàng loaïi ba thöù, Noùi ngoaïi ñaïo gioáng Tieåu thöøa. Neáu ñöôïc thieàn ñònh, laø boán thieàn boán khoâng. Ñình haø…, Ñaïi luaän quyeån ba möôi laêm noùi: Caùc ngoaïi ñaïo… ñeán thöa vua Ba-tö-naëc raèng: Maët traêng coù troøn khuyeát laø do ai laøm ra, nöôùc bieån coù vò maën muoái Ma-la-dieân do ai taïo ra, ñaâu khoâng phaûi laø boïn Baø-la-moân chuùng toâi ö? Ñaïi vöông khoâng nghe noùi Tieân A-kieät-ña ñaõ ñeå nöôùc soâng Haèng trong loå tai mình suoát möôøi hai naêm ö? Tieân nhaân Cuø-ñaøm ñaõ duøng ñaïi thaàn bieán hieän laøm thaân Thích-ca suoát möôøi hai naêm, laïi khieán Thích-ca thaønh ñeâ ñöïc vaø bieán nöõ caên hieän treân mình Thích-ca. Kyø Thoá Tieân nhaân trong moät ngaøy noï ñaõ uoáng heát nöôùc bieån khôi khieán ñaïi ñòa khoâ khan ö? Baø-taåu Tieân nhaân vì trôøi Töï taïi ñaõ laøm ra ba maét. La-la Tieân nhaân ñaõ bieán thaønh Ca-tyø-la thaønh vuøng ñaát muoái maën ö?

Tam quang laø maët trôøi, maët traêng vaø caùc sao. Boán Vi-ñaø nhö tröôùc noùi y phöông, Vaên Taâm Dieâu Long noùi: Phöông laø goùc, y laø phöông thuoác trò beänh moãi thöù chuyeân chuû moät goùc. Cho neân döôïc thaïch goïi laø phöông. Möôøi saùu nöôùc lôùn, teân trích töø kinh Tröôøng A-haøm laø:

1. Öông-giaø.2. Ma-kieät-ñeà.3. Ca-thy.�. Caâu-taùt-la.�. Baït-kyø.6. Maït-la.7. Chi-ñeà.�. Baït-sa.

1� BOÄ KINH SÔÙ 2�

9. Ni-laâu.10. Baøn-xaø-la.11. A-thaáp-baø.12. Baø-sai.13. Toâ-la.1�. Caøn-ñaø-la.1�. Kieám-phuø-sa.16. A-baøn-ñeà.“Tam taïng ...” laø noùi Tieåu thöøa gioáng ngoaïi ñaïo. “ Sôû dó …” laø hieån

baøy yù cheâ traùch. Taâm haïnh lyù ngoaïi, laø hai giaùo boû sinh töû caàu Nieát-baøn. Bieät giaùo thì boû hai bieân caàu trung ñaïo. Khoâng theå nhanh choùng bieát baûn taùnh ñeàu goïi laø taâm haønh lyù ngoaïi. Töø “ñaây …” Nieát-baøn Ca-dieáp laø lôøi töï thuaät cuûa ñoàng töû. Ngöôøi Bieät giaùo coøn taø, Taïng, Thoâng ñaâu theå chaùnh, vì ñeàu khoâng phaûi vieân dung voâ taùc, cho neân Thoâng Bieät coøn theá, tam taïng laøm sao khaùc ñöôïc. Tích ñoàng luïc sö laø do leõ aáy.

Tieáp keát khieán laáy aên. Tuy phaàn ñeán khoâng thaáy Phaät taùnh, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Sinh töû ñoàng nghóa vôùi maát ñaïo lyù….. Hoûi coù thích taø phaùp chaêng, neâu yù phaân khoa. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Vì sao cuõng coøn ñaày ñuû kieán tö… laø cuõng laáy theå khaùc teân ñoàng maø cheâ traùch. Ngaøi Thieän Caùt coøn ñuû caùc bæ aùc ngoaïi giôùi. Aùc xaáu laø giaëïc, sao coøn goïi laø Saùt taëc, aét laø sinh Khoâng phaûi baát sinh. Laø giaëc aét laø sinh, ñaâu theå kham ñöôïc ÖÙng cuùng. Khoâng coù ba ñöùc naøy aét khoâng thaønh La-haùn.

“Moät öôùc...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Öôùc saùt taëc maø cheâ traùch, neâu yù phaân khoa. “Neáu thuaän ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Cheâ coù kieán nhaäp ôû taùm naïn, giaûi thích coù kieán hoaëc. Noùi taø kieán, laø nhöõng kieán naøo. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Daãn chöùng noùi choã khôûi, neáu laø taø noäi giôùi taø thì deã bieát, coøn ngoaïi taø thì khoù bieát, töùc chæ ngaøi Thieän Caùt. Cho neân muoán giaûi thích tröôùc caàn phaûi daãn choã khôûi roài giaûi thích sau. Neáu hoïp vôùi trung töùc khoâng thaáy nhieáp. YÙ noùi taø naøy vaãn döï vaøo hai ñeá, ba ñeá. Hai thì chæ tuïc laø höõu, ba thì chæ chaân laø voâ. Tuy laø hai ñeá, ba ñeá vaãn thuoäc taø, ñeàu khoâng thaáy trung, töùc thuoäc taø kieán ngoaïi giôùi. Neáu giôùi noâïi ñeàu bò hai, ba tuïc nhieáp giöõ. Cho neân bieát laø noäi ngoaïi taø kieán khaùc haún. Nay vì noäi giôùi ñaõ khoâng thaáy trung, ñaày ñuû voâ minh, bieán dòch sinh töû. Noäi giôùi coù nghóa thöôøng phaù giaëc nhöng coøn noùi bao haøm Trung, töùc baûy lôùp Taïng, Thoâng töùc laø khoâng coù trung. Hai ñeá Bieät Vieân tieáp Thoâng goïi laø bao haøm Trung. Bieät laø hieån Trung. Hieån trung hoaëc coù luùc chæ ôû Vieân. Trong Nieát-baøn sôù cuõng duøng baûy lôùp ñôn vaø phöùc chaân tuïc hai ñeá. Nay ôû yù naøy noùi trong hai ñeá coù trung ñaïo. Trung ñaïo cuøng chaân maø

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 1�

laøm chaân ñeá goïi laø bao haøm Trung. Neáu hieån Trung thì cuõng laø Bieät vaø Vieân. Nhaäp bieät hai ñeá, cho neân chuaån theo yù nay cuõng bao haøm ñöôïc goïi laø hieån. Noùi chaân ñeá hôïp tuïc töùc laø chaân cuûa Nhò thöøa ôû trong tuïc. Tuïc cuõng goïi laø höõu neân noùi laø höõu kieán. Neáu chia laøm ba, thì chaân ñeá Nhò thöøa cuõng ñöôïc goïi laø voâ. Cho neân noùi thì khoâng nhieáp. Chuaån treân hôïp tuïc ñaõ goïi laø höõu kieán, lìa ba thöù naøy thì thuoäc voâ, töùc laø voâ kieán. Vaên löôïc boû chöõ kieán vaäy. Vì khoâng thaáy trung ñeàu goïi laø kieán. Vì kieán neân goïi laø taø. Laáy naêm thöù trung cuûa Bieät Vieân nhaäp Thoâng, chính laø cheâ traùch chaân, haù luaän tieáp chaân. Cho neân naêm thöù trung chæ laø Vieân maø khoâng phaûi kieán, caùc thöù khaùc cuõng goïi laø kieán. “Cho neân Ñaïi kinh...” laø chöùng toû hai thöù thuoäc taø. “Bôûi sao ...” laø giaûi thích ñoàng ngoaïi ñaïo thì thuoäc taø.

Giaûi thích vaøo taùm naïn, ÔÛ noäi giôùi noùi hai thöù Ñaïi Tieåu khaùc nhau. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Truï ôû taùm naïn ...” laø noùi ngaøi Tònh Danh cheâ traùch, boån yù duøng lyù ñeå vaán naïn, cheâ traùch ngaøi Thieän Caùt noùi Trung. Noùi Trung maø laäp söï cuùi thaáp. Vì ñoàng bi ñieàn cho neân laø giaûi thích cheâ traùch ñeàu goàm lyù söï. Thanh vaên… laø noùi phaàn haïn khoù khaên cuûa ngöôøi Thanh vaên laø ngöôøi ñaõ phaù tö hoaëc, neân noùi laø khoâng coù naïn. Nay laáy naïn maø cheâ traùch noùi ñuû lyù naïn thì thaâu nhaän laáy taùm naïn ngoaïi giôùi. Sao coù theå vaøo kieán ñaïo Ñaïi thöøa ñöôïc. Neáu Boà-taùt thì khoâng nhaát ñònh, töùc Thaùnh noäi giôùi bò caûnh chöôùng cuûa ngoaïi giôùi, thaáu suoát ngoaïi giôùi môùi goïi laø khoâng naïn. Cho neân ôû caûnh naøy maø coù chöôùng khoâng chöôùng. Noùi khoâng chöôùng laø Boà-taùt chung caû boán. Hai thöù tröôùc thaønh chöôùng, chöa theå kheùo leùo quaùn noäi chöôùng thaønh ngoaïi voâ chöôùng. Hai thöù sau phaûi kheùo quaùn môùi laø khoâng phaûi chöôùng. Laïi söï lyù hai thöù tröôùc taát caû ñeàu chöôùng. Bieät giaùo daïy ñaïo cuõng khoâng khoûi chöôùng. Ngöôøi vieân tröôùc sau taát caû khoâng phaûi chöôùng. Chính öôùc vaên naøy ñeå traùch ngaøi Thieän Caùt. Laïi hai thöù tröôùc hay bieát noäi chöôùng, khoâng theå bieát ngoaïi chöôùng, cho neân ngöôøi Nhò thöøa nghóa ñuùng hai thöù tröôùc, theá neân bò cheâ traùch. Baøng hoaøng khoâng bieát cho neân khieán keû hoïc tieåu truï ôû naïn noäi ngoaïi, khoâng ñöôïc khoûi naïn. YÙ cheâ traùch laø ôû taïi ñaây. Ñaây töùc laø haønh ôû phi ñaïo. Taùm naïn noäi ngoaïi ñeàu goïi laø phi ñaïo. “ Thieän Caùt ...” laø nhìn sang ngoaïi giôùi phaân chia hai thöù söï lyù khaùc nhau, coù hai: a, Noùi Thieän Caùt ñuû caû hai, ngöôøi hieån Vieân ñeàu khoâng. Noùi ñuû hai laø vaên laàm, ñaùng leõ phaûi noùi ñuû moät, nghóa laø Thieän Caùt duø khoâng coù söï naïn nhöng ñuû lyù naïn. Chæ coù vieân Boà-taùt… ngaøi Kinh Kheâ noùi: Hoûi: Neáu laáy söï naïn maø laøm lyù caûnh, thì Boà-taùt truï ôû caùc choã ñöôøng aùc cho ñeán caên hoaïi, vì sao khieán voâ thæ goïi laø khoâng naïn? Ñaùp: Ñaây coù hai nghóa:

16 BOÄ KINH SÔÙ 2�

1. Nhaäp vò.2. Caên cöù quaùn haønh.Neáu ngöôøi nhaäp vò sao coøn ngaïi höõu, chæ cheâ traùch Tieåu thöøa

Khoâng coù vieäc naøy maø thoâi. Neáu quaùn haønh, thì cuõng cho laø khoâng chöôùng. Vì sao, vì sô taâm Boà-taùt thöøa gaáp giôùi chaäm ôû ba ñöôøng aùc, thieân vaø baéc chaâu, nhöng thöøa chuûng khoâng maát. Coøn ngöôøi thöøa giôùi ñeàu gaáp thì duø ôû tröôùc Phaät cuõng nhôø do nguyeän xöa loâi daét. Hoaëc ôû sau Phaät maø hoïc giaùo khoâng boû, caên thieáu vaø theá trí bieän thoâng thì coù haïi chi cho quaùn moân, huoáng noùi veà theå naïn, laø noùi goàm caû söï lyù. Veà söï naïn thì nhö tröôùc, veà lyù naïn thì chæ laø nhaát nieäm tieåu taâm, tieåu taâm töùc trung thì coù naïn naøo maø ñöôïc. Huoáng laïi do ñaïi nguyeän thì khoâng nôi naøo chaúng ñeán, sao ñöôïc ngaên caùch bôûi naïn xöù, thôøi, caên, trí. Truï ñoù, theå ñoù, hoùa ñoù, duïng ñoù. Theá neân Ñaïi thöøa lyù caàn phaûi theå söï. Cho neân bieát nhaân quaû Tieåu thöøa ñeàu khaùc. “ Söï baùt ...” laø söï lyù ñeàu noùi. Keát khaép cheâ traùch nguyeân do coù hai: a, öôùc söï lyù moãi thöù ñeàu noùi. Söï naïn tröôùc ñaõ noùi. “Nay noùi ...” laø noùi veà lyù naïn. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Giaûi thích neâu noäi ngoaïi maø phaân söï lyù. Ñoù laø ngaøi Thieän Caùt khoâng bieát roõ lyù naïn ngoaïi giôùi, maø thöôøng chöôùng ôû trung ñaïo. “Coù sö ...” laø phaù ngöôøi xöa, nay chæ phaù tieåu. Vì ñaïi tieåu ba thöøa cuøng coù ba Khoâng. Theá neân laáy khoâng ñöôïc ba Khoâng maø giaûi thích. Laïi vò ba Khoâng ôû tröôùc kieán ñaïo, cuõng thöôøng phaùt taâm, neân cuõng khoâng duøng. Nay noùi kieán… ba ñaïo laø ñaõ cheát roài. Cho neân ôû nghóa vì tieän maø daãn chaùnh vò töùc laø kieán ñaïo. Kieán ñaïo coøn theá huoáng laø tu ñaïo. Laïi töø thaät noùi nhaäp ba ñaïo töùc cuõng coù theå ñöôïc phaùt. Nhaäp voâ dö laø chuaån theo Tieåu thöøa, phaùt lyù giaùo voâ höõu. Noùi caùc nöôùc khaùc laø cuõng töø thaät giaùo. “Boà-taùt ...” laø noùi taâm Nhò thöøa coøn laø taâm naëng nhaát trong ñöôøng aùc ñaâu khoâng goïi laø ba ñöôøng aùc ö? “Nhö Ñaïi luaän…” laø ngöôøi Nhò thöøa bò Boà-taùt oaùn, oan gia haù vöôït khoûi nhaân ñöôøng aùc maø chöùng ñöôøng aùc vaäy. Tieâm sö noùi: Ñaïi luaän quyeån ba möôi noùi: Ví nhö ôû choã troáng vaéng coù moät caây teân laø Xa-ma-leâ, caønh caây vuoâng daøi to lôùn raát nhieàu chim ñeán truù nguï. Coù moät con boà caâu ñeán sau ñaäu treân moät caønh thì caønh aáy lieàn gaõy. Thaàn ñaàm hoûi: Caùc chim ñieâu thöùu lôùn ñeàu ñeán ñaäu, vì sao vôùi con chim nhoû naøy maø caønh laïi gaõy? Thaàn caây ñaùp: Con chim naøy töø caây coù thuø oaùn vôùi toâi ñeán, noù aên haït caây aáy ñeán ñaäu treân mình toâi maø phoùng ueá, haït rôi xuoáng ñaát seõ moïc leân caây aùc aáy gaây haïi raát lôùn. Theá neân toâi luoân lo laéng, thaø gaõy moät caønh maø traùnh ñöôïc ñaïi hoïa sau naøy, Boà-taùt cuõng theá. Ñoái vôùi caùc ma ngoaïi, caùc söû aùc nghieäp khoâng sôï nhö theá. Haøng Nhò thöøa ôû beân Boà-taùt cuõng nhö con chim nhoû aáy laøm hö haïi taâm Ñaïi thöøa, dieät haún taâm

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 17

Phaät thöøa. Trong luaän laáy ñaïi maø cheâ traùch tieåu, cho neân ñoái taâm Nhò thöøa ñuùng laø naïn ñöôøng aùc ngoaïi giôùi. Dieät trong töù ñeá… ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ñaây laø laáy yù trong phaåm thí duï cuûa Phaùp Hoa. Phaåm aáy noùi ngöôøi aáy chaïy khaép ñoâng taây chæ nhìn cha maø thoâi. Sôù aáy giaûi thích raèng: Ñoâng taây laø Khoå taäp, Nam baéc laø Dieät ñaïo. Cho neân laáy ñoái dieät duøng chöùng dieät ñeá. Neáu nhaäp voâ dö thì soá thoï maïng taùm vaïn, saùu traêm, boán traêm, hai traêm tuoåi nhö ñaõ ñònh. Duø hieän ñònh höõu dö maø nhaäp voâ dö, neân cuõng goïi laø ñònh. Neân luaän Caâu-xaù noùi Baéc chaâu nhaát ñònh laø ngaøn naêm, Taây ñoâng giaûm gaàn phaân nöûa. Taây ñoâng cuõng nhaát ñònh. Nay laáy soá lôùn nhaát töï baûo laø maát haún, lôùn ñaâu vöôït quaù möùc naøy. Tröôùc Phaät sau Phaät… laø tuïc sau chaân tröôùc ñeàu khoâng thaáy taùnh. Vì sao? Vì sau chaân ñeá caàn phaûi thaáy trung maø lieàn chieáu tuïc, nghóa ñoàng ôû sau. Öôùc ñeá maø luaän thì cuõng coù theå goïi laø tuïc tröôùc chaân sau. Ngoaïi ñaïo khoâng thaáy chaân lyù…, töùc thaáy tueä laø Nhaát thieát trí ngoaïi ñaïo. Cho neân thaàn thoâng Vi-ñaø phaàn nhieàu ñeàu tröôùc tu Nhaát thieát trí vaäy. Vì vaäy Tieåu thöøa goïi chaân, nhöng ñoái Ñaïi thöøa vaãn coøn tuïc. Vì tuïc neân goïi laø theá. Caû hai ñeá chaân tuïc ñeàu khoâng thaáy trung, chæ thaønh theá trí, do ñoù maø thuoäc naïn aám aù töùc caâm ngoïng, khoâng theå noùi.

“Thieän Caùt...” laø keát cheâ traùch nguyeân do, coù hai: a, traùch ngöôøi coù tö lìa phaùp thanh tònh. Taâm cuøng ñaây hôïp, töùc trí voâ laäu cuøng voâ minh hôïp. Toaøn trí laø hoaëc neân noùi hôïp. Choã khoâng theå ñoaïn ñöùt, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Noùi taùch che ra laø caên cöù vaøo tröôùc luùc chöa phaùt taâm maø thoâi. Cho neân nghe…, Ñaïi luaän quyeån hai möôi chín noùi: Nhö Thanh vaên maø nghe vua Khaån-ñaø-la ñoàn luaän tieáng ca Ma-ñaøn-caàm duøng caùc phaùp thaät töôùng ñeå khen Phaät. Luùc ñoù nuùi Tu-di vaø caây coái ñeàu ruùng ñoäng. Ñaïi Ca-dieáp… caùc ñaïi ñeä töû cuûa Phaät ñeàu ngoài treân toøa khoâng yeân. Boà-taùt Thieân Man hoûi ngaøi Ñaïi Ca-dieáp: Ngaøi laø ngöôøi lôùn tuoåi tu haïnh Ñaàu-ñaø baäc nhaát, nay vì sao khoâng theå cheá phuïc taâm ñeå töï an? Ngaøi Ñaïi Ca-dieáp ñaùp: Ta ñoái vôùi trôøi ngöôøi thì caùc duïc taâm khoâng theå lay ñoäng. Coøn Boà-taùt aáy coù baùo tieáng voâ löôïng coâng ñöùc, laïi duøng trí tueä bieán hoùa thaønh tieáng khieán khoâng theå nhòn ñöôïc. Neáu gioù taùm phöông noåi leân thì khoâng theå khieán nuùi Tu-di lay ñoäng, nhöng khi kieáp taän thì gioù Tyø-lam thoåi ñeán seõ khieán noù nhö coû muïc. Lìa töï taùnh…, laø töï taùnh thanh tònh, taâm töùc lyù trung ñaïo. Phaøm phu cuï hoaëc, laø phaøm phu coù ñuû ba hoaëc maø taâm khoâng tænh giaùc, thaûn hoaëc gaëp ñöôïc tònh duyeân lieàn lieãu ñaït töï taùnh. Cho neân Thai kinh noùi: Chæ do caáu ôû taâm dieät maát thì thuû chöùng nhö trôû baøn tay. “Nhò thöøa ...” laø Phaùp Hoa trôû veà tröôùc, töï chaáp mình laø ñaõ chöùng quaû cuøng cöïc. Cho neân phaân taùch raèng ñaõ lìa haún. Neáu ñeán

1� BOÄ KINH SÔÙ 2�

thôøi Phaùp Hoa thì môùi hieåu kyø thaät laø chöa lìa.Tieáp, caên cöù ÖÙng cuùng maø traùch Tích ñoàng vôùi theá thieàn, Caên

cöù phaøm phu cho ñeán heát nghieäp maø giaûi thích, Chaùnh giaûi thích. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Boán thöù voâ löôïng voâ traùnh… caùc ñònh töùc laø Töø bi höõu laäu khoâng cuøng theá gian tranh nhau, cuõng goïi laø voâ traùnh, ñaâu coù gì laï.

Lieäu giaûn, Öôùc ngoaïi ñaïo hieän ñöôïc maø giaûi thích. b, Phaân tích khoâng phaûi laø ruoäng toát. Coù ruoäng muoái kieán tö, ñaây laø möôïn ruoäng theá gian ñeå giaûi thích ruoäng phöôùc xuaát theá. Noùi khoâng phaûi laø chæ coù muoái maën maø khoâng phaûi laø ruoäng toát. Cho neân haøng Nhò thöøa cuõng coøn muoái traàn sa voâ minh. Loã laø ñaát muoái maën. Tích ñoàng ba aùc, coù hai: a, Öôùc nhaäp vò ñeán ngoaïi giôùi maø giaûi thích. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Vì ngöôøi Tieåu thöøa Khoâng coù nguyeän daét daãn neân khoâng coù taâm hoùa vaät. Cho neân boá thí thì ñöôïc phöôùc tröôùc ôû nhaân thieân. Ñaây noùi ngöôøi khoâng coù theä nguyeän. Boà-taùt khoâng theá. Ñaõ nhö giaûi thích tröôùc. Öôùc sô taâm ôû noäi giôùi maø giaûi thích. Phaøm phu chaáp tieåu nhaát ñònh phaûi ñoïa ôû ba aùc, maø khoâng phaûi ngoaïi giôùi. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Caên cöù ngöôøi baùc vaên Tieåu thöøa, töùc töï mình khoâng chuùt lôïi nhoû chæ thöôøng baùng boå Ñaïi thöøa. Keá daãn chuyeän thaéng yù ñeå chöùng toû coù ñoïa aùc. Ñaïi luaän quyeån baûy noùi thôøi quaù khöù, Ñöùc Phaät Sö Töû AÂm Vöông sau khi tòch dieät, coù hai Tyø-kheo moät teân laø Hyû caên, moät teân laø Thaéng yù. Ñeä töû cuûa hyû caên thoâng minh ham thích nghe nghóa saâu xa, vì thaày hoï chæ noùi caùc phaùp thaät töôùng. Thaày baûo ñeä töû raèng: Daâm duïc si töôùng töùc laø thaät töôùng, khoâng coù gì trôû ngaïi. Do ñoù phöông tieän khoâng saân, khoâng hoái thì ñöôïc Voâ sinh nhaãn. Coøn Thaéng yù thì trì giôùi ñaàu-ñaø boán thieàn, caùc ñeä töû caên ñoän phaàn nhieàu ñeàu tìm caàu phaân bieät. Thaéng yù baûo caùc Tyø-kheo raèng: “Hyû caên doái löøa meâ hoaëc caùc ngöôøi daãn vaøo taø kieán, oâng ta noùi daâm duïc laø phaùp voâ ngaïi”. Luùc ñoù hyû caên nghó raèng: OÂng ta bò nghieäp raát saân aùc che laáp khieán seõ rôi vaøo toäi lôùn. Ta nay phaûi vì oâng aáy maø noùi phaùp thaäm thaâm ñeå laøm nhaân cho ñôøi sau. Lieàn taäp hoïp chuùng Taêng moät luùc noùi keä raèng: Daâm duïc töùc laø ñaïo. Khueå si cuõng nhö theá. Thì caû ba vaïn Thieân töû ñeàu ñöôïc Voâ sinh nhaãn, taùm ngaøn Thanh vaên ñeàu ñöôïc giaûi thoaùt. Ngay luùc aáy Thaéng yù rôi vaøo ñòa nguïc chòu ngaøn vaïn öùc naêm khoå naõo. Hyû caên töùc ngaøy nay laø Ñöùc Phaät Ñoâng Phöông Baûo Nghieâm Ñoä Quang Du Nhaät Nguyeät. Thaéng yù töùc laø Thích-ca. Ñuû nhö trong luaän noùi. Phuï haønh vaø caùc vaên cuõng daãn ñuû.

Caên cöù Baát sinh maø traùch, Tích ñoàng chuùng ma, Neâu chung. “Vì cuøng...” laø giaûi thích rieâng. Töï haønh… ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ñoàng ham thích sinh töû nhö ñoàng moät tay. Boån yù cuûa noäi giôùi thieân ma chæ khieán

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 19

chuùng sinh ham thích höõu. Höõu töùc noäi sinh, noäi ngoaïi naøo khaùc. Vì sinh nhaân ñoàng, cho neân nhö moät tay laøm. “Laïi giaûi ...” laø beàn chaéc. Lao dòch vaø kieân lao laø chöõ xöa, möôïn maø khoâng phaân bieät hai thöù khaùc nhau. Cho neân vaên tuyeån noùi chöõ lao coá phaàn nhieàu vieát chöõ lao. Neân khieán vaên nay phaûi duøng nghóa beàn chaéc. Ñeàu nhieãm ñeán khaù chuyeån, töùc chaáp chaët, töùc nghóa beàn chaéc. Ma cuøng thieän chaáp chaët ñoàng nhau, coù theå laøm beø baïn.

Tích ñoàng traàn lao. Caùc oâng cuõng ñaày ñuû höõu neân noùi ñaúng. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Taùm vaïn… laø noùi chung caû ñaïi Tieåu thöøa. Neân luaän Caâu-xaù noùi: Maâu-ni noùi Phaùp uaån soá coù taùm vaïn, cho ñeán nhö kinh baùo aân neâu nhieàu hôn taùm vaïn. Ñaây ñeàu laø taùm vaïn noäi giôùi. Nhö ñoái boán phaàn, moãi phaàn ñeàu coù hai vaïn moät ngaøn. Boán phaàn chæ laø hoaëc noäi giôùi. Nhö Tam-muoäi Ba-la-maät trong Ñaïi thöøa vieäc trò lieäu ñeàu laø hoaëc noäi giôùi. Cho neân bieát ngaøi Thieän Caùt coù ñuû ngoaïi giôùi, teân ñoàng loaïi ñoàng. Vì vaäy Ñaïi só cheâ traùch laø khoâng khaùc.

Tích ñoàng theá oaùn (keû thuø ôû ñôøi). Yeâm nhaân laø ngöôøi nam bò thieán. Nguyeät ra leänh troïng ñoâng sai Yeâm doaõn xeùt phoøng thaát cuûa löõ thaän. Kinh Kheâ noùi: Phaûi noùi laø yeâm taëc (giaëc thieán) laïi laáy thieán ngöôøi khaùc ñeå dieät boû, dieät ngöôøi khaùc ñeán khoâng theå trò ñöôïc. Laïi haïi… haïi töùc laø oaùn. Tröôùc giaûi thích töôùng haïi, ñaây giaûi thích ñieàu haïi. Laïi tröôùc chæ chaùnh nhaân neân noùi laø chuûng töû. Ñaây döïa vaøo ba nhaân, neân noùi thaân maïng vaø quyeán thuoäc.

Phaân tích huûy baùng Phaät phaùp, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Baùng coù hai thöù, tuy ñoái hai thöù chæ coù moät sinh töû. Noùi cuõng goàm hai huûy baùng. Neáu coù sinh töû aét khoâng thöôøng truï. Vì thaønh töôùng hao toån neân caàn phaûi ñoái thöôøng truï.

Phaân tích khoâng phaûi chaân taêng. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Khoâng nhaäp vaøo soá chuùng, cuõng coù theå noùi lyù söï hai thöù hoøa hôïp môùi goïi laø chuùng. Chuùng aét hoøa hôïp. Töùc laø söï cuøng phaùp giôùi chuùng sinh hoøa hôïp, lyù cuøng chaân nhö phaùp giôùi hoøa hôïp. Thieän Caùt ñeàu khoâng coù cho neân khoâng nhaäp soá.

Phaân tích khoâng phaûi chaân dieät. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Vì khoâng nhaäp soá neân troïn khoâng ñöôïc ñaïi baùt Nieát-baøn töùc laø ñaïi dieät ñoä. Daãu coù nhaäp soá coøn chöa ñöôïc dieät, huoáng laø khoâng nhaäp soá, ñaâu theå ñöôïc dieät. Ñaây daãu coù cheâ traùch thì troïn khoâng nhaäp soá maø khoâng dieät ñoä. “ Ngöôøi ñôøi...” laø cheâ traùch nghi daãn chöùng. Phaàn nhieàu nghi lôøi giaûi naøy. Nay nghi maø cheâ traùch saùt taëc… ba nghóa vaên ñaõ giaûi töùc laø khoâng caên cöù. Maø khoâng bieát sö nay. Toaøn caên cöù vaøo Phaùp Hoa maø thaáy yù cheâ traùch

20 BOÄ KINH SÔÙ 2�

naøy. Vì trong Phaùp Hoa ngaøi Thieän Caùt ñaõ hieåu roõ noùi raèng ta nay thaät laø A-la-haùn, haù khoâng phaûi laø truy xeùt tieåu quaû ñôøi xöa ñaõ khoâng chaân thaät, ñeán noãi bò cheâ traùch. Cho neân caàn phaûi laáy ba nghóa cuûa La-haùn ñeå giaûi thích lôøi cheâ traùch naøy. “Cho neân …” ñeán Phaùp Hoa môùi hieån saùng. “Cho neân boán...” laø daãn chöùng. Boán vò ñaïi Thanh vaên ngaøi Thieän Caùt laø moät trong soá ñoù.

Ñeå baùt maø ñi, Noùi chung: Tröôùc töï phuïc mình khoâng phaûi laø kính ñieàn. “Laïi ta...” laø khoâng phuïc laøm bi ñieàn. Suy nghó tôùi lui, laø keát hai vaên treân, nghó tôùi thì mình khoâng phaûi kính ñieàn, nghó lui mình khoâng phaûi laø bi ñieàn. Bi kính ñeàu khoâng phaûi thì laøm sao laáy aên, chi baèng boû baùt ra khoûi nhaø maø ñi.

“Luùc ta...” laø giaûi thích rieâng. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Mang nhieân laø töôùng chung cuûa khoâng bieát, töùc khoâng bieát Phaät phaùp Quyeàn thaät khai giaù. Neáu khieán bieát, töùc laø ñaùp raèng Theá toân bieát ta thaät laø cô chöa phaùt. Theá neân phaûi ngaên thaät maø tröôùc phaûi baøy quyeàn. Ñaïi só sao ñöôïc lieàn laáy thaät maø cheâ traùch. Ñeán sau cô thaønh môùi coù theå ngaên quyeàn maø duøng thaät. Nhö Lai coøn töï quaùn cô ñeå hôïp vaät, Ñaïi só sao laïi laøm toån haïi cô nghi ta. Ngaàm yù nhö theá nhöng Thieän Caùt trong ñoù ñaõ ñaùp yù naøy. ÔÛ hoäi Nieát-baøn Thanh vaên ñaâu nhaän lôøi cheâ traùch cuûa Ñaïi só. Ñaïi só chính vì Phöông ñaúng khoâng bieát ñöa vaøo ñeà hoà tieän cho phöông xa maø thoâi. Vì khoâng bieát neân im laëng khoâng ñaùp.

Tieáp laø Tònh Danh an uûi, coù hai: a, Neâu yù phaân khoa. b, Tuøy vaên giaûi thích, An uûi hoûi. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Töùc laø Phaùp thaân… töùc laø Phaùp thaân Nhö Lai trong vieäc hoùa ñoä. Laøm giaûi thích naøy, töùc töø lyù, cuõng neân laïi caàn phaûi töø söï maø giaûi thích. Giaû söû Nhö Lai hoùa laøm moät ngöôøi laïi laáy ñaây maø keát naïn veà vieäc hoùa ngöôøi haù laïi sôï saéc. Caät laø traùch hoûi, tieáp laø Thieän Caùt ñaùp.

Laïi an uûi giaûi thích, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Chaùnh an uûi. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Taát caû phaùp. Aám, giôùi, nhaäp… laø taát caû phaùp vaäy. Phaùp naøy coøn theá, sao rieâng mình laø bi kính. Giaûi thích. Luaän laïi.

Nghe laø ngoä ñaïo. Tröôùc duøng Thoâng giaùo giaûi thích… vì ñaây noùi ñöôïc phaùp Nhaõn tònh laø ñöôïc ích lôïi Thoâng giaùo, cho neân tröôùc caàn phaûi öôùc thoâng maø giaûi thích. Hoaëc laø nghe an uûi noùi huyeãn hoùa lieàn ngoä ñöôïc phaùp nhaõn tònh.

Hoûi: Ñöôïc phaùp Nhaõn tònh haø taát phaûi ôû Thoâng?Ñaùp: Moät ñôøi giaùo vaên ñeàu laáy ñöôïc ích sô quaû laø phaùp nhaõn tònh.

Thoâng giaùo coù ñòa chung neân coù lôïi ích nhoû. Ñaõ laø nghe cheâ traùch neân ích khoâng phaûi ôû Taïng giaùo. Cuoái cuøng laø keát thaønh khoâng kham.

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 21

- Sai ngaøi Phuù-laâu-na:Coù hai: a, Phaân khoa neâu yù. b, “Phuù-laâu-na...” laø tuøy vaên giaûi

nghóa: Sai thaêm beänh, vaø dòch teân. “Chæ phaùp ...” laø giaûi nghi. Trong Phaùp Hoa, ngaøi Ca-chieân-dieân laø trung caên, ngaøi maõn nguyeän laø haï caên. Nhöng nay sai ngaøi Maõn Nguyeän tröôùc ngaøi Ca-chieân-dieân, neân caàn phaûi phaân bieät neâu roõ. Hoaëc do Phaät choïn sai ngöôøi ñöùng gaàn ôû beân taû mình maø sai ñi, khoâng luaän thöù lôùp. “Vì sao ...” laø giaûi thích yù cô tieän lôïi. Vaên töø trang nghieâm, laø ngaøi Chieân-dieân chæ thöôøng vaán naïn, vaên töø khoâng ñöôïc trang nhaõ neân khoâng sai tröôùc. Khoång töû noùi: Noùi ñeå laøm roõ yù, vaên laøm roõ lôøi noùi. Khoâng noùi ra, ai bieát yù chí mình. Noùi maø khoâng vaên töø thì truyeàn ñi khoâng xa. Nöôùc Taán laøm baù, Trònh chieám nöôùc Traàn, neáu khoâng coù vaên töø thì khoâng coâng phaït ñöôïc. Ñaïi phaåm… ngaøi Kinh Kheâ noùi: Tuy ôû Phaùp Hoa maø ñöôïc haï caên roài kham nhaän leänh chuyeån giaùo Baùt-nhaõ. Cho neân ôû giaùo naøy khoâng phaûi tröôùc cuõng khoâng phaûi sau. Cho neân bieát ñaïi quyeàn bieán ñeå daét daãn cô naøo coù nhaát ñònh. Coù ñuû lieäu giaûn, töùc haïch hoûi kyõ veà ñaïi yù thì ngaøi Thaân Töû chuyeân trí tueä, ngaøi Thieän Caùt laø giaûi Khoâng, ngaøi Maõn Nguyeän thì noùi phaùp… ñeàu thuaän Baùt-nhaõ. Neân rieâng nhaän leänh. Ñoù laø gia hoä choã ñaùng gia hoä roäng nhö luaän vaên ñaõ noùi.

Töø choái khoâng kham, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Töø choái khoâng kham. neâu lyù do khoâng kham. Laø sô taâm ba thöøa, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Caùc Tyø-kheo ôû trong tam taïng kia chính laø chuùng ba thöøa môùi muoán hoïc tieåu. Tuy taïm hieän laøm chuùng trong tam taïng nhöng tuùc caên khoâng phaûi Tieåu thöøa maø ngaøi Maõn Töø Töû thaáy hoï laø chuùng Tieåu thöøa maø noùi phaùp Tieåu neân khoâng hôïp cô vaø chuûng töø xöa, khoâng coù coâng naêng cuûa boán Taát-ñaøn. Laïi hoaëc coù theå ôû trong chuùng ba thöøa cuûa Thoâng giaùo, nhöng ngaøi Maõn Nguyeän thaáy hoï ñoàng vôùi chuùng Nhò thöøa boû phöông tieän maø noùi tích phaùp, tieåu toâng coøn loãi thì tieåu cô ñaâu theå sinh thieän rieâng. Cho neân bò Ñaïi só cheâ traùch. Traùch baûo cô hoï laø ñaïi do tích taäp ôû ñôøi tröôùc. Tìm ñoïc kinh coù theå bieát, “taàm ...” laø cheâ traùch töø choái, vì bieát ñang noùi phaùp Tieåu. Chaùnh keå vieäc khoâng kham, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Traùch noùi phaùp loãi cô, Phaân khoa baøy nghóa, Phaân khoa. vaø baøy nghóa, Chaùnh baøy. Nhôù nghó vieäc gì, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Gì laø noùi bieåu thò caùc thöù, töùc baûy phöông tieän, cuõng laø möôïn yù ôû Phaùp Hoa sao ñöôïc rieâng duøng tieåu phaùp maø daïy. “Chæ boán ...” laø neâu yù boån laø Ñeä nhaát nghóa laøm goác, ba Taát-ñaøn kia nhö caønh laù. Nöông vaøo caønh laù maø tìm thaáy goác thì lyù ôû tröôùc, nöông vaøo goác maø tìm caønh laù thì lyù ôû sau. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Cuõng phaûi hoûi laïi nguyeân do: ÔÛ taïi theá

22 BOÄ KINH SÔÙ 2�

giôùi vì ngöôøi maø ñoái trò laø sau. Vì sao khoâng gioáng yù cuûa chöông naêm. Lôïi caên thì ôû thöù nhaát, ñoän caên thì ôû thöù tö chaêng? Ñaùp: Vì ngöôøi ñoái trò neân hôïp cô ôû nhaân thieän aùc. Theá giôùi töùc laø quaû thieän aùc. Xem quaû thì bieát nhaân, nghieäm xeùt nhaân thì bieát quaû, ñeàu laø tuøy tieän naøo coù ngaïi gì? Neáu laø ngöôøi lôïi caên cho ñeán cuõng coù theå Khoâng duøng ñuû ba thöù. Chuaån theo ñaây thì ñoái ñoän caên cuõng phaûi coù nhaân quaû tröôùc sau naøy.

“Maõn nguyeän...” laø keát baøy. “ Thôøi duy ...” laø tuøy vaên chaùnh giaûi thích, Cheâ traùch khoâng xem xeùt baûn taâm, Giaûi thích phaùp, Chaùnh giaûi thích. Neáu khoâng nhaäp ñònh…, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ñaây haù khoâng raên keû noùi phaùp sau naøy ö? Duø tröôùc khoâng coù tri caên Tam-muoäi cuõng caàn quaùn xeùt ngöôøi sau môùi noùi phaùp… (ñaúng) laø khoâng bieát nöông haïnh an laïc duøng Ñaïi thöøa maø ñaùp, töùc laø ngöôøi aáy voïng noùi Tieåu thöøa Ñeä nhaát nghóa. Ñaõ coù ñaïi cô thì phaûi noùi phaùp Ñaïi thöøa Ñeä nhaát nghóa, traùi laïi noùi phaùp tieåu sai cô, ñeán noãi bò cheâ traùch. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Neáu chuaån theo vaên sau thì ñöôïc baát thoaùi chuyeån, phaûi duøng Ñeä nhaát nghóa Taát-ñaøn töø ñaàu. Nhö theá thì caùc Tyø-kheo lieàn thaønh, khoâng caàn duøng ba Taát-ñaøn sau. Sao ñöôïc duøng boán Taát-ñaøn maø traùch ngaøi Maõn Nguyeän? Ñaùp: Hôïp caên duyeân hieän ñôøi cuûa caùc Tyø-kheo naøy thì chæ duøng chung moät löôït boán thöù, neân neâu rieâng ba thöù. Huoáng laïi nhaân thaám nhuaàn chung maø noùi lyù che phuû vaät, thì caàn neâu ñuû caû boán. Khoâng nghi ngôø, vì caùc Tyø-kheo töøng tu boán thöù naøy. Ñuû nhö trong sôù vaên ñaõ neâu, laø nghe ngaøi Tònh Danh noùi, töùc laø theá giôùi Taát-ñaøn phaù aùc kieán tö sinh thieän tuïc ñeá. Ñaây ñeàu laø ôû vò töông tôï. Neáu ñem baát thoaùi maø laøm töông tôï laø Ñeä nhaát nghóa. Töøng baäc ñi leân maø laøm ba Taát-ñaøn, töùc laøm boán Taát-ñaøn baát thoaùi. Baát thoaùi cuûa Thoâng Bieät nghóa chuaån coù theå bieát.

Tieáp lieäu giaûn, Giaûn ñònh thöôøng bieát cô. Chöôùng voâ tri cuûa thoâng giaùo, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Cuõng phaûi noùi kieán kieán thuoäc tri, cho neân coi thoâng laø tri. Neân laáy voâ tri maø luaän chöôùng Thoâng. Boà-taùt cuõng theá töùc cuõng nhö Tieåu thöøa ñöông giaùo, coù ngöôøi ñöôïc thieàn vaø ngöôøi khoâng ñöôïc thieàn. Song ôû Thoâng giaùo ñöông thôøi haù toaøn laø khoâng bieát. YÙ noùi chöa phaûi laø tuøy yù chaân hoùa. Chöa bieát möôøi saùu moân noäi ngoaïi vaø saùu möôi boán Taát-ñaøn. Theá neân chæ laáy Boà-taùt cuûa Bieät vieân. Song ôû Bieät vieân thì khoâng phaùn ñònh vò, aét caàn phaùn thuoäc vò ôû haï caên. Neân laáy haï caên, vì vò ñoù nhaát ñònh. Neân ñaày ñuû nhö vaên sau hoûi ñaùp ñeå choïn laáy. Töï ñoäng töùc chaân xuaát giaû, vò töùc Sô ñòa sô truï maø vieân chieáu. Laø trí naøy voâ vi chieáu cô vaäy. Tieáp, choïn taâm caên sai khaùc. Choïn traùch nguyeân do taâm. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Hoûi: Neáu theá, ngaøi Tònh Danh sao ñöôïc xem ñoàng nhau, maø vaên sau laïi noùi phaûi bieát taâm nghó ngôïi cuûa caùc Tyø-kheo.

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 23

YÙ ñaùp: Phaøm phu muoán lôïi vaät tröôùc phaûi nhôø bieát taâm, vì taát caû caùc cô khoâng ngoaøi taâm. Xöa coù yù muoán naøy nay môùi thaønh cô. Tieáp, choïn Bieät Vieân coù hôn keùm. Choïn yù khuyeân nhaäp. Hoaëc laø phaù hoaëc laø khuyeân, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Töùc phaù tieåu maø khuyeân vieân töø khoâng coù choã nhaäp. Vì ngöôøi khaùc maø nhaäp neân noùi laø Phöông tieän. Tuy phaân chia Bieät vieân nhöng laïi goàm ba. “Laïi nöõa …”, laø laáy chöùng lyù laøm nhaäp ñònh. Neân tröôùc phaûi chöùng lyù roài môùi vì ngöôøi khaùc maø noùi phaùp. Giaûi thích duï. Ñaïi taâm töùc laø phaùp taùnh. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Noùi caùc Tyø-kheo ñoù, töø xöa ñaõ töøng phaùt Boà-ñeà phaùp taùnh. Baûo khí ñaúng ñaúng, laø laáy baùu laøm khí, baùu töùc laø khí neân noùi baûo khí (ñoà ñöïng baùu). Ñaïi taâm raát quyù, cho neân ñaïi taâm nhö baùu vaät thoï phaùp cho neân hieåu nhö laø khí (ñoà ñöïng). Tuy duøng chöõ khaùc nhöng hieån baøy ñaïi taâm. Cheâ traùch khoâng quaùn taâm nieäm. Ñaây nhö ngaøi Thaân Töû daïy hai ñeä töû cuûa mình ñaõ duøng Tieåu thöøa quaùn moân sai cô laøm ví duï cho vaên naøy, vì ñaïi maø noùi tieåu Nieát-baøn noùi: Ta xöa ôû nöôùc Ba-la-naïi, luùc ñoù ngaøi Xaù-lôïi-phaát daïy hai ñeä töû cuûa mình, moät ngöôøi quaùn xöông traéng, moät ngöôøi ñeán hôi thôû, traûi ñaõ nhieàu naêm ñeàu khoâng ñöôïc ñònh, lieàn sinh taø kieán noùi khoâng coù Nieát-baøn, khoâng coù phaùp voâ laäu. Neáu coù thì ta ñaõ ñöôïc roài. Luùc ñoù ta thaáy caùc Tyø-kheo aáy sinh taâm taø neân traùch Xaù-lôïi-phaát raèng: OÂng khoâng kheùo daïy, vì sao laïi vì hai ñeä töû noùi phaùp ñieân ñaûo. Hai ngöôøi ñeä töû cuûa oâng taùnh moãi ngöôøi ñeàu khaùc, moät ngöôøi chuyeân ngheà giaëc aùo, moät ngöôøi laø thôï vaøng. Ngöôøi thôï vaøng phaûi daïy pheùp soå töùc, ngöôøi giaët aùo phaûi daïy quaùn xöông. OÂng ñaõ daïy laàm khieán hoï sinh aùc taø. Luùc ñoù ta theo choã thích öùng cuûa hai ngöôøi aáy maø noùi phaùp thì ñeàu chöùng ñöôïc A-la-haùn”. Ñaïi thöøa chaân thaät… laø löu ly beàn chaéc ñeå duï cho ñaïi thaät, nöôùc trong khoâng beàn chaéc duï cho tieãu hö. Löu ly noùi ñuû laø Pheä-löu-ly, Haùn dòch laø baát vieãn (khoâng xa), nghóa laø ôû taây vöùc coù nuùi caùch thaønh Ba-la-naïi khoâng xa. Baùu naøy laáy ôû ñoù ra neân goïi teân nhö theá. Taùnh noù raát cöùng chaéc, söùc ngöôøi nung ñoát khoâng theå phaù hoaïi ñöôïc. Chöõ xöa chæ noùi löu ly, ngöôøi sau môùi theâm tieáng ngoïc. Taû ñaïi troïng trong ngoâ ñoâ phuù coù noùi raát xa löu ly cuøng haø tuaát. AÂm thuùy chuù giaûi raèng löu ly vaø haø tuaát ñeàu laø teân caùc ngoïc baùu. Tieáp cheâ traùch khoâng quaùn caên nguyeân. Coù chöôùng phaûi noùi Ñaïi thöøa ñeå ñoái trò, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Chöôùng naøy phaûi hôïp duïng Ñaïi thöøa maø trò, cho neân khoâng phaûi tieåu maø ñoái trò ñöôïc. Chöa coù beänh gheû coù nieäm ñaém tröôùc phaùp Tieåu thöøa. Laø chôù laøm thöông toån khieán thaønh beänh gheû Tieåu thöøa. Ñaïi luaän noùi: Ngöôøi nghe phaùp caàn phaûi coù chuûng töû ñôøi tröôùc. Tín taâm bò gheû nhö naèm treân buïi ñoäc. Thaân neáu khoâng bò gheû lôû loùi thì chaát ñoäc khoâng thaám vaøo ñöôïc. Luaän nguyeân laø

2� BOÄ KINH SÔÙ 2�

duï cho ñaïi nay möôïn duï tieåu. Neáu voán “khoâng” coù gheû tieåu, daàu naèm treân phaùp ñoäc tieåu giaùo thì noù vaãn khoâng thaám vaøo ñöôïc. Caàn gì duøng tieåu. Laáy thaân bò gheû cuõng laø laáy tieåu maø laøm toån haïi Phaùp thaân cuûa ñaïi. Xöa voán ñaõ phaùt ñaïi, vì Phaùp thaân hoaøn toaøn ñaày ñuû. Tieáp, khoâng quaùn söï ham thích, Neâu chung. vaø Giaûi thích rieâng, Ñoái tröôùc choïn neâu, coù hai: a”. Chaùnh neâu sôû thuoäc laø ba trong möôøi Löïc:

1. Xöù phi xöù löïc.2. Trí nghieäp löïc.3. Ñònh löïc.�. Caên löïc.�. Duïc löïc.6. Taùnh löïc.7. Chí xöù ñaïo löïc.�. Tuùc maïng löïc.9. Thieân nhaõn löïc.10. Laäu taän löïc.Ba löïc töùc laø caùc löïc thöù tö, naêm, saùu.“Trong ñaây…” nguyeân do taùnh thieáu, noùi taùnh thieáu, Chaùnh neâu.

Trong ñaây chæ noùi caên duïc. Ñaúng (v.v ...) Laø tröôùc noùi caên nguyeân chuùng sinh. Ñaây noùi muoán laøm ñaïi ñaïo. “Dó thieän ...” laø giaûi thích nguyeân do taùnh thieáu. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Noùi caên neáu thaønh töùc khoâng theå ñoåi. Nay taâm caùc Tyø-kheo cuõng coù theå phaùt. Theá neân tröôùc duøng ba nghóa maø cheâ baùc. Tuy caùc vaên khaùc noùi thì ba ñôøi laïi ñöôïc duøng chung teân ñoù. Neân nay nhaát ñònh caàn phaûi giaûi thích. Caùc Tyø-kheo ñoåi Tieåu vaøo Ñaïi, töùc ñoái caûnh maø sinh yù muoán. “Cho neân Ñaïi...” laø daãn chöùng. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Hoûi: Taâm aáy ñaõ saâu sao khoâng goïi caên? Ñaùp: Ñöôïc teân choã khaùc neân khoâng goïi. Teân caên laø do thöôøng sinh taùnh, töùc laø khoâng ñoåi, neân cuõng goïi laø thaâm taâm. Neáu chöa coù theå sinh thì khoâng phaûi caên. “ Neáu quaù...” laø giaûi thích thaønh. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Thieän caên beàn chaéc sao laïi duøng taùnh duïc cuøng ñöôïc teân, giuùp giaûi thích yù naøy. Quen duïc thaønh taùnh. Taùnh ôû vò lai, do taùnh maø thaønh duïc thì taùnh ôû quaù khöù. Theá thì caên duïc hieän taïi nhaát ñònh laø ôû quaù khöù. Laïi duïc ñoái duyeân aét caàn phaûi ôû hieän taïi. “ Duïc taùnh...” laø keát baøy goàm cheâ traùch. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Duïc taùnh lieân quan nhau laø do cuøng duïc ñoái luaän cho neân taùnh thoâng quaù khöù vò lai. Tieáp, chaùnh giaûi thích. Duï, coù hai: a, Chaùnh giaûi thích yù duï. Ba thöù taâm ham muoán laø muoán hieån lyù, muoán phaùt trí, muoán tu haønh, muoán hieån Phaùp thaân… ngaøi Kinh Kheâ noùi: Trí laø thöôøng ñi, ñaïo bò daãm ñaïp cho neân bieát bò daãm ñaïp töùc thaät töôùng. Cho neân bieát

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 2�

ñaïi ñaïo cuõng laø tieåu, choã haønh Tieåu thöøa ôû trung maø nhaän laáy chaân ñeá. Cho neân laáy duïng naêng haønh duøng ñeå hieån ñaïi ñaïo sôû haønh. Muoán tu…, haønh ñaïi ñaïo laø do taâm. Ñaïi taâm daãn daét haønh muoân thieän cuøng veà, töùc laø duyeân nhaân. “Cho neân ...” laø keát thaønh, ñaây laø giaûi thoaùt. “Neáu noùi...” laø phoøng bò vaán naïn, sôï bò vaán naïn neân noùi kieán chaân. Kieán vaø chaân khoâng khaùc, töùc ñöa thí duï maø ngaên raèng khoâng gì baèng. Cho neân laáy naêm nghóa maø laøm rieâng. Noùi naêm nghóa:

1. Truøng vaø baùu khaùc nhau, chaân vaø trung khaùc nhau.3. Döøng vaø khoâng döøng, cöïc vaø chöa cöïc.3. Nhieàu ít khaùc nhau coù noäi ngoaïi giôùi.�. Töï vaø tha phaàn taùc vaø voâ taùc.�. Ích vaø khoâng ích, hoùa ñoä gaàn xa.AÙnh saùng baùu, vì nhaät cung do hai thöù baùu taïo neân. AÙnh löûa ñom

ñoùm, Dò Thoâng Quaùi Nghieäm noùi: Tieát laäp thu, loaøi saâu trong coû hoùa laøm ñom ñoùm. Quaûng nhaõ noùi: Caûnh thieân ñom ñoùm löûa laân. “Hai thöù naøy...” laø keát thaønh ba ñöùc. Chuaån theo keát thaønh naøy, thì bieát ñaïi ñaïo laø chaùnh nhaân. Nhaät quang laø lieãu nhaân, vaïn haïnh laø duyeân nhaân, töùc laø duï bieån lôùn vaäy. Vaên kinh noùi tröôùc laø haïnh sau laø trí, töùc ba thöù dung nhau, haø taát phaûi thöù lôùp. “Laïi nöõa...” laø öôùc loãi maø keát veà. Boán taâm naøy laø boán Taát-ñaøn cuûa Ñaïi thöøa. Khoaûng giöõa boû queân… laø luùc ñaàu khi keát duyeân thì söùc ngaøi Maõn Nguyeän Tieåu thöøa Khoâng theå bieát ñöôïc.

Tieáp keát loãi, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, Chaùnh keát loãi maø traùch. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Tuy bò baùo chöôùng che laáp, baùo chöôùng töùc laø lui suït Ñaïi thöøa xong, veà sau ôû trong ba ñöôøng aùc. Ñaõ noùi löu chuyeån thì phaàn nhieàu khoâng phaûi laø choã laønh. Neáu ôû nhaân thieân thì khoâng goïi laø baùo chöôùng. Theá neân phaûi noùi laø ñoàng. Qua ba ngaøn traàn ñieåm trong Phaùp Hoa roài sau môùi ñöôïc ngoä. Cho neân ngöôøi ñôøi tröôùc chöa nhaäp chaùnh vò, ñaõ ôû thôøi Phöông ñaúng ñöôïc gaëp ngaøi Tònh Danh ñeán khai thò cô duyeân giaûng ñaïo daãn daét aét ñeán Phaùp Hoa ñöôïc nhaäp chaùnh vò. Nay daãn Phaùp Hoa laø do leõ aáy. Hoûi: Thuôû xöa… tröôùc noùi laø ñaõ phaùt töø laâu, laïi noùi ôû khoaûng giöõa queân maát, cho neân caàn phaûi hoûi coù loãi cuøng khoâng loãi. Vaø loãi aáy do noùi lôïi ích gì. Laïi loãi vaø khoâng loãi thì coù duyeân nhaân vaø lieãu nhaân. Lieãu nhaân thì nhö vaên naøy. Neáu duyeân nhaân thì vieäc lieân quaùn ñeán ngaøi ñaïo sinh noùi thieän vaø khoâng chòu baùo. Nghóa ñoù duø moät maûy loâng cuõng khoâng maát, huoáng laø taâm Boà-ñeà lieãu nhaân. Lyù hôïp ôû ñaây laø noùi roäng veà lyù loãi cuøng khoâng loãi. Ñoù laø ñaïi yù chæ veà thoï vaø khoâng thoï, möôïn bieån möôïn aùnh löûa ñeå kheùo duï. Duï ñeå hieån sang vieäc keát loãi. Kinh coù hôïp phaùp duï vaên ñaàu laø phaùp, cuõng nhö duï ngöôøi muø

26 BOÄ KINH SÔÙ 2�

vaäy. “Khoâng theå boû hôïp, khoâng theå ñoaïn traàn sa … goïi laø vi”, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Thöôïng thöôïng laø noùi traàn sa caên cöù phaùp döôïc (thuoác phaùp). Tri caên töùc laø phaù höôùng traàn sa. Vieân chieáu chieáu voâ minh traàn sa treân voâ minh traàn sa töùc laø sôû phaù, tri caên vieân chieáu töùc laø naêng phaù. Caàn caên cöù vieân bieät phaân bieät hai thöù naøy, cho neân noùi nhö muø, tröôùc laø öôùc phaùp maø noùi khoâng, neân khoâng coù hai maét, keá laø caên cöù nhaân maø noùi Khoâng. Khoâng caên Boà-taùt… teân traàn laø duøng chung cho phaøm phu, nhöng Boà-taùt vieân naøy thì caên traàn thuoäc ba ñeá. Laïi nhö muø baåm sinh trôû ñi ñeán caên lôïi ñoän, thì phaûi bieát Nhò thöøa hoaøn toaøn khoâng coù choã thaáy cuûa naêm nhaõn Ñaïi thöøa, neân noùi nhö muø. Ñaây thì naêm nhaõn naøy laø yù ñoaït.

Hoûi: Ba nhaõn tröôùc thì hai giaùo Tieåu thöøa cuõng thöôøng ñöôïc, coøn phaùp nhaõn thì Boà-taùt cuûa ba giaùo cuõng thöôøng ñöôïc, vì sao naêm nhaõn ñeàu ñoaït noùi laø khoâng?

Ñaùp: Tuøy giaùo nöông lyù, töôùng noù coù khaùc. Neáu noùi choã thaáy cuûa chö Phaät Boà-taùt töùc laø boán maét ñôùi lyù, thì Ñòa, Truï ñöôïc töøng phaàn, chæ Phaät laø roát raùo. Cho neân nhuïc nhaõn coù luùc khaép thaáy möôøi phöông. Thieân nhaõn khoâng duøng hai töôùng, maø thaáy tueä nhaõn. Môùi noùi laø ñeä nhaát tònh. Vì theá, phaùp nhaõn vaø Phaät nhaõn nguyeân do coù raát khaùc. Cho neân trong vaên khoâng luaän rieâng, ñaày ñuû nhö vaên tröôùc ñaõ luaän xong. Nhö theá naêm nhaõn ñeàu thuoäc Phaät nhaõn ñaâu thaønh naêm thöù rieâng? Ñaùp: Khoâng phaûi theá. Chö Phaät Nhö Lai Phaùp thaân Boà-taùt laø döïa vaøo theå maø phaân duïng, naêm töôùng khoâng ñoàng. Hôn nöõa, nhuïc nhaõn thaáy saéc thoâ, ôû choã saéc thoâ maø thaáy trung ñaïo. Töø beân saéc thoâ goïi laø nhuïc nhaõn. Töø choã thaáy trung lieàn goïi laø Phaät nhaõn. Cho neân choã thaáy saéc goïi laø duïng. Phaät nhaõn chaùnh ñaùng laø theå trung ñaïo. Coøn ba nhaõn kia thì so saùnh nhö vöøa noùi. Neáu cuøng giaûi thích ban ñaàu maø noùi thì Nhò thöøa chæ muø hai thöù phaùp nhaõn vaø Phaät nhaõn. Nay töø ñoaït maø noùi neân noùi muø caû naêm nhaõn. Huoáng laáy Phaät ñòa maø so thì Boà-taùt coøn ñoaït huoáng laø Nhò thöøa. Phaùp Hoa choät maét vaãn töø ban cho maø luaän. Ngaøi Tònh Danh nhaäp ñònh nhö caùc Tyø-kheo, ngaøi Kinh Kheâ noùi: “Nhôø tuùc maïng trí. Nhôø laø laáy thöù naøy giuùp thöù kia neân goïi theá. Nhöng nay ngaøi Tònh Danh truï ôû vò voâ caáu; ñaâu caàn nhaäp ñònh sau ñoù môùi bieát ö? Nay baøy töôùng nhaäp khieán caùc Tyø-kheo bieát, thì khieán caùc Tyø-kheo ghi aân kính troïng. ÔÛ naêm traêm choã Phaät töùc ñaõ queân. Neáu döïa vaøo Phaùp Hoa thì tröôùc laø naêm traêm, hoaëc nöông vaøo Phaät naøy. Neáu chuaån theo Ñaïi kinh sau boán haèng thì naêm traêm choã Phaät thaät laø khoâng nhieàu. Tuy khoâng coù noùi traàn ñieåm vaø neâu hieäu moät vò Phaät naøo, nay ñaõ ñöôïc lôïi ích. Töø ngaøi Tònh Danh phaûi bieát. Ngaøi Tònh Danh hoaëc luùc ñoù laø quyeán thuoäc thaày troø ñem vieäc

SOÁ 1779 - DUY MA KINH LÖÔÏC SÔÙ THUØY DUÏ KYÙ, Quyeån 6 27

baùc khoâng phaûi Tònh Danh cuõng ôû naêm traêm vò maø trôï giuùp khieán phaùt. Phaøm moät caâu ñöôïc ích lôïi ñeàu khoâng uoång coâng. Cho neân hoùa nghi cuûa caùc Thaùnh hoaëc rieâng hoaëc chung, hoaëc goàm hoaëc chaùnh thöùc ñeàu do tuùc duyeân khoâng ñoàng.

Caùc Tyø-kheo taâm chí khai phaùt, coù hai: a, Phaân khoa. b, Tuøy giaûi thích, ñöôïc boån taâm. Xöa ôû vò quaùn haønh maø lui suït, nay laïi ñöôïc., Noùi chí kính naùt thaân cuõng khoâng theå baùo ñeàn. Ngaøi Kinh Kheâ noùi: Ngaøy boû ba haèng chöa ñaùp ñöôïc moät caâu, haù laïi noùi veà luaät ôû tieåu giaùo. Muoán laøm ñaïi haïnh “haïnh Ñaïi thöøa) ñaâu theå nguyeân hình thöùc. Kieåm xeùt ñaïi tieåu hai luaät khai giaù khaùc nhau. Giaùo queân phaïm khoâng ôû Thinh vaên, haù nghe phaùp Ñaïi thöøa maø kheùp neùp sôï traùi. Ñeà baø boû y Ñaïi thöøa, cuõng thöôøng maát töôùng leã tuïc. Ngaøi Thieän Caùt duø tieåu ñaâu ñuû döùt tröø. Nay baûo laø tìm veà boån vaäy. Ngoaïi phaøm leã kính baäc Ñaúng giaùc ñaâu ñuû nghi ngôø. Laø luaän veà tích cuõng queân vì phaïm maø taïm laäp, voán “khoâng” phaûi laø leã laâu daøi. Vì ñöôïc lôïi ích saâu xa baát giaùc maø khuaát thaân. Ñôøi gaàn ñaây keû taàm thöôøng hoaëc thænh noùi maø hieåu sai, hoaëc caåu thaû vì taøi lôïi maø uoán mình, hoaëc phaùp phuïc maø laïy keû baïch y, baûo Tònh Danh kia laø ñaïo caâm, cho ta ñaây laø nguoàn gioù taân hoïc, laøm oâ nhieãm Taêng-giaø, traùi phaïm luaät nghi, laø töôùng dieät cuûa chaân phaùp. Töï cho laø nghó kòp böôùc Thaùnh thì raát laàm xa ngaøn daëm. Ngaøi Töø aân noùi: Keû taân hoïc chöa bieát ñuû leã Duy-ma haù ngaøi Töø AÂn khoâng hieåu yù phaùp lôùn veà vong phaïm hay sao? AÁy chæ laø raên keû ít tu ñôøi maït.

Ngaøi Tònh Danh noùi phaùp. Lôøi thuyeát phaùp kinh vaên khoâng ghi. Cho neân bieát baûn phaïm roäng lôùn khoâng phaûi luoáng doái.

Caùc Tyø-kheo ñöôïc baát thoaùi chuyeån. Vieân giaùo…, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Töø tôï ñeán chaân töùc ba baát thoaùi. Trong tôï coù hai thöù baát thoaùi; töùc vò vaø haïnh. Ñoàng luaân töùc nieäm baát thoaùi, töø xöa ñeán vò maø thoâi. Vì naêm phaåm cuï hoaëc vò noù cuõng coù lui suït. Cho neân khieán löu chuyeån queân maát quaùn haønh. Nay gaëp ngaøi Tònh Danh thì roãng saùng. Laïi noùi vò baát ñònh, laø duøng vò quaùn haønh gaëp duyeân thieän aùc taán thoaùi baát ñònh neân noùi baát ñònh vò. Hoaëc laø ñeán vò môùi coù theå phaùn ñònh, ngaøi Kinh Kheâ noùi: Neáu chuaån theo vaên naøy thì ñaõ ñuû ba giaùo khoâng theå phaùn ñònh. Cho neân boán taâm tröôùc thoâng ba giaùo naøo loãi. Tuy ba baát ñònh maø so vôùi naêm phaåm cuûaA6ieân thì ñeàu laø ngoaïi phaøm. Tuy ôû vaên kinh maø khoâng caên cöù töôùng vò cho neân khieán khoâng theå chuyeân ôû moät vaên.

Ngaøi Phuù-laâu-na chaøo cung kính. Cuoái cuøng laø keát thaønh chaúng kham.

- Sai ngaøi Ca-chieân-dieân.

2� BOÄ KINH SÔÙ 2�

Coù hai: a, Phaân khoa neâu yù. b, “Ma-ha ...” laø tuøy vaên giaûi nghóa, Sai thaêm beänh. Tu-ñaø-da Sa-di…, Thaäp Tuïng noùi Sa-di baûy tuoåi cuøng Phaät nghò l