ความผกพูันต่อองค ์การของน ัก...
Transcript of ความผกพูันต่อองค ์การของน ัก...
ความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน)
THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF CO-PILOT OF THAI AIRWAYS INTERNATIONAL PUBLIC COMPANY LIMITED
ร.ต.จกรพงษ อนทรสงเคราะห
นกศกษาปรญญาโทหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
ดร.วราภรณ รงเรองกลกจ รองศาสตราจารยประจาสาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
ดร.อมรรตน ภญโญอนนตพงษ รองศาสตราจารยประจาสาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษา 1) ระดบความความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) 2) ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) และ 3) ปญหาและแนวทางแกไขทเกยวของกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด มหาชน
การวจยในครงนเปนการวจยเชงสารวจ ประชากรไดแก นกบนทปฏบตการบนกบเครองบนแบบ Boeing 777 ในตาแหนงนกบนผชวย (Co-Pilot) จานวน 230 คน เปนตวแทนของนกบนผชวยทงหมดในบรษทการบนไทย กลมตวอยางไดจากการคานวณโดยใชสตรของทาโร ยามาเน จานวน 147 คน โดยใชวธการสมตวอยางตามสดสวน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน และการวเคราะหเนอหา การวจยพบวา 1) ระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) ในภาพรวมอยในระดบมาก โดยมคาเฉลยอยในระดบมากทงดานความเชอ การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจและการทมเทความพยายามเพอเปาหมายขององคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะดารงรกษาไวซงสมาชกภาพขององคการ 2) ปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณในการทางานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการในระดบมากขณะทปจจยสวนบคคลไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ 3) ขอเสนอแนะและแนวทางแกไขทเกยวของกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) ทสาคญ ไดแก ควรมการประเมนผลการปฏบตงานทโปรงใสและเปนธรรม ควรมการถายทอดประสบการณทางการบนใหกบนกบนทอาวโสนอยกวาและเพมบทบาทใหมากยงขนและควรลดขนตอนและระยะเวลาทจะไดเขาสกระบวนการคดเลอกในการเลอนตาแหนงไปสการเปนนกบนผบงคบอากาศยานหรอกปตนใหมความกระชบมากยงขน คาสาคญ : ความผกพนตอองคการ ปจจยทมความสมพนธ นกบนผชวยบรษท การบนไทย จากด
ABSTRACT The purposes of this research were to study: 1) organizational commitment’s level of Co-Pilot of Thai Airways International Public Company Limited; 2) factors associated with organizational commitment of Co-Pilot of Thai Airways International Public Company Limited; and 3) problems and solutions related to organizational commitment of Co-Pilot of Thai Airways International Public Company Limited. This research was a survey research. The population consisted of 230 pilots who operate Boeing 777 aircraft, represent all Co-Pilot of Thai Airways and use the sampling method to collect data from 147
120 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
pilots obtained via Taro Yamane’s calculation formula. The questionnaire was used as instrument to collect data. The statistics employed to analyze data were percentage, mean,standard deviation, correlation coefficientofPearson andcontent analysis. The results of the research found that 1) the overall level of the organizational commitment ofCo-Pilot of Thai Airways International PublicCompany Limited were at the high level, all of the commitmentto thefaith, the targetrecognition, the valuesof the organization, thewillingness and the dedicatedeffortsto the organizational goals, the commitmentin theirdesiretomaintain amembershiporganization were at the high level; 2) both jobcharacteristicand work experiencefactors were correlated withorganizational commitmentat high level but the personal factorsdid not correlate withorganizational commitment; 3) the important suggestionsand solutionsrelated to theorganizational commitment of Co-Pilot of Thai AirwaysInternational Public Company Limited composed of the performance appraisal should betransparentand equitable, the knowledge transfer of aviation experience to the lower seniority pilot and the role of participation should be more supported and the procedure and time to get into the audition process of promotion to be the captain should be reduced.
Keywords: Organizational commitment, Factors Correlated, Co-Pilot of Thai Airway International Public Company Limited บทนา 1. ความเปนมาและความสาคญของปญหา บรษท การบนไทย จากด (มหาชน ) ถอเ ปนหนวยงานภาครฐทไดปฏบตหนาทตามความมงหมายของการกอตงนนคอ การสรางรายไดและผลประโยชนอยางมหาศาล (วารสาร DO ฉบบท 89 มนาคมพ.ศ. 2554) ใหกบรฐบาลและประชาชนชาวไทย ตลอดระยะเวลากวา 50 ปของการประกอบกจการ อาจจะมบางบางชวงเวลาท
บรษทตองประสบกบปญหาตางๆ ทเปนอปสรรคในการดาเนนธรกจ โดยปญหาประการหนงของบรษท การบนไทย กคอ ปญหาทางดานการขาดแคลนบคลากร โดยเฉพาะในสวนของนกบนผชวย (Co-Pilot) (ประกาศสายปฏบตการบนท 002/2554 ฝายปฏบตการบน พ.ศ. 2554)โดยปจจบนนแมจะยงไมเกดผลกระทบอนเนองมาจากการลาออกของนกบนผชวยตอบรษท การบนไทย กตาม แตในอนาคตนน ไมอาจวางใจไดเลยวาจะไมมปญหาเกดขน ทงนเพราะในปจจบนมนกบนผชวยของบรษท การบนไทย โดยเฉพาะนกบนจากฝงบน Boeing 777 ไดทยอยลาออกเพอไปทาการบนกบสายการบนตางชาต (หนงสอพมพฐานเศรษฐกจฉบบท , - มถนายน พ.ศ. ) เฉพาะอยางยงสายการบนในแถบตะวนออกกลางเปนจานวนมาก ในฐานะทผวจยเปนหนงในบคลากรผปฏบตงานกบบรษท การบนไทย จงมความเกยวของและเหนสภาพการ
ทางานของบคลากรภายในองคการน ทาใหเขาใจถงความรสกของผปฏบตหนาทนกบนผชวยเปนอยางด ทงน นกบนกเปนผทมความตองการพนฐานเชนเดยวกบผทปฏบตงานในวชาชพอนๆ นนคอมความคาดหวงในชวต ตองการประสบความสาเรจในดานตางๆ ซงถาหากความตองการเหลานไดรบการตอบสนอง กจะสงผลใหนกบนสามารถปฏบตงานดวยความมงมน มความสขในการปฏบตหนาท เกดความรสกภาคภมใจในวชาชพและหนาททตนไดร บมอบหมาย มทศนคตทดตอองคการ ไมมความคดทจะเปลยนงานหรอลาออกจากองคการ ในทางตรงกนขาม หากบรรยากาศหรอสภาพแวดลอมในการทางานโดยทวไปไมเอออานวยตอการทางาน ไมเปนไปตามทคาดหวงเอาไว มความรสกวาผลตอบแทนในเรองของคาจางหรอรายไดไมเพยงพอหรอไมเ ปนธรรม บร ร ย ากาศ ในกา รท า ง าน ไ มอบ อ น ผ ร ว ม ง านมความสมพนธตอกนในระดบตา ขาดโอกาสกาวหนาในหนาทการงาน นโยบายการบรหารงานไมชดเจน การพจารณาเลอนขนเลอนตาแหนงและการมอบหมายงานไมมความเปนธรรม เหลาน อาจเปนปจจยทมอทธพลทาใหนกบนเกดทศนคตทไมด ทงตอองคการ ตองานทไดร บมอบหมาย และตอเพอนรวมงาน นอกจากน อาจทาใหนกบนเกดความทอแทเบอหนาย ขาดแรงจงใจในการทางาน อนจะมผลทาใหประสทธภาพในการปฏบตงานลดลง เกดการขาดงาน หนงาน ละทงหนาท และนาไปสการลาออกจากงานในทสด ซงถาหากวานกบนลาออกภาย
121
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
หลงจากทบรษท ไดพฒนาระดบความสามารถและใหปฏบตหนาทมาไดชวระยะเวลาหนงแลวนน การลาออกจะกอใหเกดคาใชจายมากกวาจะไดรบผลงานเปนการตอบแทนจากนกบนผนน สาหรบเรองของความสญเสยและผลกระทบทเกดขนจากการลาออกของนกบนผชวยนน เปนสงทผบรหารองคการสามารถสมผสความสญเสยทเกดขนไดภายในระยะเวลาอนสน และสามารถวดผลกระทบทเกดจากการสญเสยบคลากรไดอยางเปนรปธรรม ทงในแงของงบประมาณดานการผลตและในแงภาพลกษณของบรษท ในทางตรงกนขามหากนกบนมแนวโนมทจะอยกบองคการหรอบรษทไดเปนระยะเวลานานและเตมใจทจะทางานอยางเตมความสามารถ กจะเปนตวชวดวานกบนมพฤตกรรมทผกพนตอองคการ มนษยกบองคการมความสมพนธในเชงพงพากนมานานแลว ในการศกษาความสมพนธระหวางองคการกบสมาชกนน เรองหนงทไดรบความสนใจทงจากผบรหารและนกวชาการโดยทวไปกคอ การแสวงหาวถทางทนาไปสประสทธผลหรอความสาเรจขององคการ นกทฤษฎองคการตางนาเสนอผลการวจย แนวคด วธการวเคราะห ตลอดจนตวแบบทใชในการศกษาประสทธผลขององคการหลากหลายแนวทาง กลาวคอ อาจศกษาในรปแบบของตวชวดดานผลผลต ดานผลกาไร ดานขวญกาลงใจของพนกงาน หรอในมตอนๆ ทเปนคณประโยชนตอองคการ เรองหนงทไดร บความสนใจมากจากทงผบรหารและนกวช าการ กคอ เ รอ ง “ความผกพน ต ออ งคการ ”
(Organizational Commitment) ความผกพนตอองคการเปนสงทผบรหารประสงคจะใหเกดขนในองคการ เพราะตระหนกดวาความผกพนของพนกงานทมตอองคการนนจะเปนปจจยหลกทจะนาไปสความสาเรจขององคการ ทงนความสมพนธเชงบวกระหวางความผกพนตอองคการกบผลการปฏบตงานของสมาชกองคการ ไดรบการยนยนทงในงานวจยและในการนาไปปฏบต องคการทมผลตภาพ (Productivity) สงมกจะเปนองคการทหมนใสใจในความจงรกภกดของพนกงานของตน และผลตภาพทพนกงานทาไดมากขนน ยอมจะนาไปสผลประกอบการโดยรวมขององคการทเพมสงขน
กลาวไดวา ความผกพนตอองคการ (Organizational
Commitment) หมายถง ความเตมใจทบคคลยนดจะทมเทกาลงกายและความจงรกภกด ใหแกระบบสงคมทเขาเปนสมาชกอย (Kanter, 1968 : 499) และยงเปนพฤตกรรม
ของบคคลทแสดงออกมาโดยบคคลทมความผกพนตอองคการสงจะมพฤตกรรมทสอดคลองกบความตองการขององคการมากกวาบคคลทมความผกพนตอองคการในระดบตากวา (Kiesler, 1970) นอกจากน Porter และ Smith (1974)
ยงไดกลาวถงความผกพนตอองคการไวอยางนาสนใจวา เปนลกษณะของความสมพนธของบคคลทมตอองคการ ซงจะแสดงออกมาในรปของ 1) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงเปนสมาชกขององคการนนตอไป
2) ความเตมใจทจะใชพลงอยางเตมทในการทางานใหองคการ 3) ความเชอมนและการยอมรบคานยมและเปาหมายขององคการ การศกษาเรองความผกพนตอองคการไดรบความสนใจอยางกวางขวางทงในหมนกวจยดานองคการและการบรหารมาชานานแลว ทง นเนองจากความผกพนตอองคการมผลตอองคการในหลายๆ ดาน อาทเชน การขาดงานของสมาชกในองคการ (Gellaty : 1995) อตราการเขาออกงานและความคดทจะลาออกจากงาน (Allen & Meyer :
1996, Mathieu &Zajac : 1990, Whitener &Walz : 1993)
ความพงพอใจในงาน (Hackett, Bycio and Hausdorf : 1994)
ความเปนสมาชกขององคการ (Meyer & Allen : 1991) และผลการปฏบตงาน (Bycio, Hackett & Allen : 1995) Mowday
และคณะ (1982) ไดอธบายสาเหตหลกททาใหการศกษาเรองความผกพนตอองคการ อย ในความสนใจของนกวชาการดานองคการและการบรหารมาอยางยาวนานตอเนองไวดงน“อาจเปนไดวา สาเหตหลกททาใหหวขอนเปนทสนใจของนกวชาการดานองคการ และการบรหารอยางตอเนองกคอ การศกษาในเรองดงกลาวครอบคลมทงในแนวคดรวบยอด (Conceptual) และในเชงประจกษ (Empirical) ในระดบแนวคด การศกษาเรองความผกพนตอองคการทาใหเราสามารถสรางตวแบบทใชอธบายกระบวนการทนาไปสพฤตกรรมการทางานของบคคลในองคการได ในเชงประจกษ ผลการศกษาในหวขอนสามารถพสจนใหเหนอยางเปนรปธรรมวา มความสมพนธตอทศนคตและพฤตกรรมทพงประสงคของพนกงานในองคการไดจรง จงนบไดวาเปนหวขอทมความสนใจอยในตวเอง เพราะมนยยะตอความเจรญเตบโตขององคการโดยตรง”
122 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
ความผกพนตอองคการในทศนะทางการบรหารรวมสมย ถอวาเปนปจจยพนฐานทสรางแรงจงใจในการทางานใหกบพนกงานไมวาจะเปนการทางานในหนาทบรหารหรอหนาทปฏบตการครอบคลมถงองคการทกประเภท กลาวโดยสรป ความผกพนตอองคการ มความสาคญดงน
1) ความผกพนตอองคการสามารถทานายอตราการเขา-ออกจากงาน (Turnover Rate) ของสมาชกองคการไดด บคคลทมความผกพนสงมกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะอยกบองคการตอไป สงผลใหอตราการยายงานและการขาดงานลดลง 2) ความผกพนตอองคการ เปนแรงผลกดนใหสมาชกขององคการใหทางานไดดกวาผทไมมความผกพนตอองคการ ทงนเนองจากสมาชกรสกถงความเปนเจาของรวมกนในองคการและตางมสวนในการสรางความสาเรจใหกบองคการของตน งานวจยของ Mowday และคณะ (1974) ชใหเหนวาพนกงานทมความผกพนตอองคการสง จะปฏบตงานไดดกวาผทมความผกพนตา 3) ความผกพนตอองคการ เปนปจจยเชอมโยงระหวางเปาหมายของสมาชกองคการกบเปาหมายขององคการ โดยทบคคลทยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการจะมแนวโนมทจะใหความรวมมอปฏบตตามนโยบายขององคการ 4) ความผกพนตอองคการชวยลดการควบคมจากภายนอก บคคลทมความผกพนสงจะเตมใจทจะใชความพยายามในการทางานใหกบองคการ 5) ความผกพนตอองคการเปนตวชวดหลกทอธบายความมประสทธภาพขององคการ (Steers, 1975)
จะเหนไดวาความผกพนตอองคการเปนรปแบบของทศนคตและพฤตกรรมบคคล ซงสะทอนประสทธผลขององคการในแงลบ กอใหเกดพฤตกรรมองคการทไมพงประสงค เชน การละเลยเพกเฉยตอการปฏบตหนาท การไมตรงตอเวลาในการทางาน การขาดงาน และการโยกยายเปลยนงาน ตลอดจนการลาออกจากองคการในทสด (Whitney and Cooper, 1989 : 521-539)(อนนตชย คงจนทร, 2529 : 38-39) ผลทตดตามมาคอความสญเสยขององคการในรปแบบตางๆ ทงในดานทรพยากรมนษย ขวญกาลงใจพนกงาน คาตอบแทน การลดลงของผลผลต ตลอดจนการสนเปลองทรพยากรบคคลทองคการไดลงทนลงแรงไปกบการสรรหา การคดเลอก การฝกฝนอบรมและพฒนาบคลากรใหม (Angle and Perry, 1981 : 1) และถา
หากวามการลาออกจากงานพรอมกนทเดยวหลายๆ คน หรอยกทมลาออกจะสรางปญหาในดานการบรหารทรพยากรมนษยอย างมาก เพราะการทจะจดคนทเหมาะสมกบงานใหไดตามหลกการนน จะมเรองของตนทนในการดาเนนการขององคการเขามาเกยวของเสมอ
ผบรหารและนกวจยทางดานบรหารมกจะพบเหนอาการเรมตนของปญหาในการทางานทมตนตอมาจากการทพนกงานขาดความผกพนตอองคการ อาทเชน การถดถอยอยางตอเนองดานจตใจและลดความอยากมสวนรวมในงาน ซงสะทอนออกมาในลกษณะทพนกงานขาดความกระตอรอรน เอาตวเองออกหางจากงาน ไมชอบใชความคดรเรม ไมกลาตดสนใจคดจะทาอะไรใหมๆ ซงสานวนแบบไทยๆ จะเรยกวา การทางานแบบ “เชาชาม เยนชาม” หรอ การ “ใสเกยรวาง” สภาพการณทเกดความเชองชาในการทางานระดบพนกงานน เปนผลเสยตอความสาเรจในการดาเนนกลยทธขององคการโดยรวมรวม นอกจากนแลว พฤตกรรมทเบยงเบนออกจากบรรทดฐานตางๆ ขององคการ อนเปนผลสบเนองมาจากการทพนกงานมความผกพนตอองคการในระดบตา จะเปนตวขดขวางวฒนธรรมการทางานเปนทม (Teamwork) ไมใหกาวขามหรอแทรกผานสายงานและระดบชนการบงคบบญชาในองคการได (Senge, 1990)
สาหรบการวจยปจจยความผกพนตอองคการในฐานะตวแปรทงตามและตนนน ไดมงานวจยทางการบรหารอกมากททดสอบอทธพลของระดบความผกพนตอองคการทมตอผลการปฏบตงานของบคคลในแงมมตางๆ ซงปจจยดานผลการปฏบตงานน มกจะวดออกมาในรปของการปฏบตงานของพนกงาน ประสทธผล ประสทธภาพในการผลต ความพงพอใจในงาน การเขา-ออกงาน การขาดงาน ตลอดจนการเตบโตและการพฒนาองคการ (Sayeed,
2004 : 18) ผลการศกษาของ Schein (1970) และ Steers
(1975) แสดงใหเหนวาความผกพนตอองคการ เปนตวบงชถงความมประสทธผลขององคการทสาคญตวหนง และยงเปนตวทานายอตราการลาออกไดดกวาความพงพอใจในงาน (Job Satisfaction) นอกจากน งานวจยของ Porter
พบวา การศกษาเรองความผกพนตอองคการนน สามารถใชทานายอตราการเขา-ออกจากงาน (Turnover Rate)
ของสมาชกองคการไดดกวาการศกษาในเรองความพงพอใจในงาน เนองจากในบางครงบคคลอาจไมพอใจเงนเดอนทเขาไดรบ หรอไมพอใจผบงคบบญชา นนคอเขา
123
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
มความไมพอใจในงานทเกดขน แตการมความผกพนตอองคการในระดบสงอาจจะทาใหสามารถขมความไมพอใจนนเอาไว ทาใหบคคลตดสนใจทจะอยกบองคการตอไป
สรป การธารงรกษาพนกงานทมทกษะและความสามารถสงถอเปนความทาทายหลก ประการหนงขององคการในยคปจจบน (Dunn : 1999, Miller : 2003)
การรกษาพนกงานใหคงอยกบองคการถอเปนปจจยหนงทชวดความสาเรจดานการบรหารทรพยากรบคคล จากการททรพยากรบคคลทมคณภาพมจากด องคการจงตองมงรกษาไวซงพนกงานทมคณคา และปจจยสาคญประการหนงททาใหพนกงานคงอยกบองคการและทางานเพอประสทธผลขององคการ คอความจงรกภกดทบคคลมใหกบองคการ ดวยเหตนองคการจงตองเรยนรปจจยตางๆ ทสรางใหพนกงานมความรสกทดตอองคการ การศกษาเรองความผกพนตอองคการจงเปนหวขอทถกนาไปทาวจ ยอยางกวางขวางในหลายสาขาวชาทเกยวของ อาทเชน จตวทยาอตสาหกรรม พฤตกรรมองคการ การจดการ หรอแมแตในสาขารฐประศาสนศาสตรเอง ซงการศกษาในเรองนไดรบความสนใจจากนกวจยดานการบรหารในวงกวางตอเนองมายาวนานหลายทศวรรษ จากเหตผลหลายๆ ประการทไดกลาวมาขางตนน การทาความเขาใจแนวคดความผกพนตอองคการ รวมทง เหตปจจยทนาไปส ตลอดจนผลลพธทเกดขน จะยงประโยชนทงในเชงวชาการและในเชงการบรหารเปนอยางมาก
กลาวโดยสรปไดวา การลาออกของนกบน สงผลกระทบตอบรษท การบนไทย กลาวคอ ผลกระทบดานการตนทนการผลตและฝกฝนบคลากรทดแทนนกบนทลาออก ทงนเพราะนกบนทลาออกไปนนลวนแลวแตเปนนกบนทมทกษะและประสบการณในการทางานมาแลวเปนเวลานานพอสมควร ฉะนนการจะจดหาบคลากรทดแทนนกบนเหลานไดนนจงจาเปนตองอาศยงบประมาณและในการฝกฝนอบรมนนอาจจาเปนตองใชเวลานานพอสมควร สวนผลกระทบในดานตอมากคอการสญเสยทรพยากรบคคลทมประสบการณไปใหกบสายการบนอน ซงเปรยบเสมอนคแขงทางธรกจ เนองจากดาเนนธรกจในรปแบบเดยวกน และทายสดคอผลกระทบโดยตรงตอบรษทการบนไทย ในดานโอกาสทางธรกจ อนเนองจากไมสามารถเปดเสนทางการบนใหมๆได เพราะมนกบนไมเพยงพอกบจานวนเครองบน ซงถอเปนการสญเสยโอกาสทางธรกจทไมสามารถประเมนคาออกมาเปนตวเลขได ไมนบรวมถง
ผลกระทบดานภาพลกษณของบรษท ทสงสมมาเปนระยะเวลากวาหาสบปทในอดตนนไมเคยเกดปญหาในลกษณะนมากอน ดงนน การวจยเรอง ความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย ในครงน จงคาดหวงวา ผลการศกษาทไดรบนน จะกอใหเกดประโยชนตอบรษท การบนไทย ทงในสถานการณปจจบนและในอนาคตอนใกลน ทงนผลการวจยทไดจากการศกษาในครงนจะทาใหบรษท การบนไทย สามารถนาไปประยกตและปรบปรง สงเสรม การวางแนวทางนโยบายการบรหารทสอดคลองกบการเพมระดบความผกพนตอองคการใหแกนกบนผชวย เพอลดปญหาการลาออกจากบรษท การบนไทย ใหนอยลง หรอไมมปญหานอกตอไป
2. วตถประสงคการวจย
1) ศกษาระดบความความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย 2) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย
3) ศกษาปญหาและแนวทางแกไขทเกยวของกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย
3. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
งานวจยนมงเนนเรองของการวเคราะห และศกษาระดบความผกพนตอองคการ ดงนนจงสามารถสรปผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ ดงน
1) ทาใหบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) ทราบระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย ซงจะสงผลใหบรษท การบนไทย สามารถดารงขดความสามารถทางดานบคลากรผควบคมอากาศยานใหมความพรอมปฏบตภารกจตลอดเวลา 2) ทาใหบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) ทราบปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย ซงจะมประโยชนในดานการสงเสรมปจจยทเกยวของใหมแนวโนมไปในทางสรางความผกพนตอองคการใหกบนกบนผชวย บรษท การบนไทย
3) เปนแนวทางทจะลดการสญเสยนกบนพาณชยทมประสบการณสงของบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) อนเนองมาจากการลาออกเพอไปปฏบตการบนกบสายการบนตางชาต อนจะสงผลใหลดงบประมาณในการฝกนกบน
124 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
ทดแทน ตลอดจนแกปญหาการขาดแคลนนกบนผชวย และทราบถงวธการสรางความผกพนตอองคการใหกบนกบนผชวย เพอสงเสรมใหนกบนผชวยตดสนใจปฏบตหนาทใหกบบรษท การบนไทย ตอไป
วธการวจย
1. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย คอ นกบนทปฏบตการบนกบเครองบนแบบ Boeing 777 ในตาแหนงนกบนผชวย (Co-Pilot) จานวนทงสน 230 คน ทงน ผวจยไดแบงกลมประชากรออกเปน 2 กลม ไดแก กลมนกบนผชวย (Co-Pilot) จานวน 139 คนและกลมนกบนผ ชวยอาวโส (Senior Co-Pilot) จานวน 91 คน ขนาดของกลมตวอยางนน ผวจ ยไดใชวธการคานวณหาขนาดของกลมตวอยาง โดยใชสตรของ ทาโรยามาเน (Yamane, 1967) จากการคานวณตามสตรของยามาเน จะไดกลมตวอยางจานวน 147 คน โดยกาหนดขนาดของกลมตวอยางตามสดสวนไดเปน กลมตวอยางจากนกบนผชวย จานวน 89 คน และจากนกบนผชวยอาวโส จานวน 58 คน 2. เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม ประกอบดวย 5 ตอน ดงน
ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย อาย รายได ตาแหนงปจจบน (Senior or
Junior Co-Pilot)สถานภาพสมรส และระยะเวลาในการปฏบตงาน
ตอนท 2 คาถามเกยวกบปจจยความผกพนตอองคการในดานลกษณะงาน ซงมองคประกอบ ไดแก 1) ความมเอกลกษณของงาน 2) ความมอสระของงาน 3) ความทาทายของงาน 4) การไดร บการประเมนผลหลงการปฏบตงาน และ5) การมโอกาสในการกาวหนาในหนาทการงานโดยเปนแบบสอบถามลกษณะแบบมาตรประมาณคา 5
ระดบ (Rating Scale) ไดแก เหนดวยอยางยงเหนดวยไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง ตอนท 3 คาถามเกยวกบปจจยความผกพนตอองคการ ในด านประสบการณ ในการทา ง าน ซงมองคประกอบ ไดแก 1) ทศนคตของกลมผรวมงานทมตอองคการ 2) ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ 3)
ความรสกวาองคการเปนทพงพงได 4) ความสมพนธกบ
เพอนรวมงาน และ 5) การมโอกาสไดรบการพฒนาความรความสามารถโดยเปนแบบสอบถามลกษณะแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ไดแก เหนดวยอยางยงเหนดวยไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง
ตอนท 4 คาถามเกยวกบระดบของความผกพนตอองคการซงสอบถามเกยวกบ1) ความเชอ การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ 2) ความเตมใจและการทมเทความพยายามเพอใหสามารถบรรลเปาหมายขององคการ 3) ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะดารงรกษาไวซงสมาชกภาพขององคการโดยเปนแบบสอบถามลกษณะแบบมาตรประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) ไดแก เหนดวยอยางยงเหนดวยไมแนใจ ไมเหนดวย และไมเหนดวยอยางยง
ตอนท 5 คาถามปลายเปดเกยวกบขอเสนอแนะแนวทางแกไขปญหา
ทงน ในการตรวจสอบความถกตองเทยงตรงและความเชอถอไดของแบบสอบถามนน ผวจยไดขอความรวมมอจากนกวชาการทมความรความสามารถในแขนงวชาจานวน 2 ทาน และจากผทมประสบการณและความเชยวชาญในวชาชพการบน อก 1 ทาน ซงในทน ผวจยไดขอความรวมมอไปยงหวหนาพนกงานตอนรบบนเครองบนในตาแหนง AIR PURSER ซงมคณวฒทางวชาการในดานการบรหารจดการในระดบมหาบณฑต ซงจะประกอบดวยขนตอน 2 ขนตอนไดแก
1. การหาคาความเทยงตรงของเนอหา (Content
Validity) เครองมอไดครอบคลมเนอหา หรอประเดนของสงทต อ งการวดไดครบ ถวนมากนอย เพยง ใด โดยใหผเชยวชาญ ทาน พจารณาตามหลกวชาการ . หาคาความเชอมนของครองมอ(Reliability) ดวยการใชสตรสมประสทธอลฟา(Cronbach’s Alpha) ผวจยไดนาบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดสอบ (Pilot-
Test) เพอแสดงคาความเชอมน (Reliability) กบกลมตวอยางทไมใชกลมเปาหมายจานวน คนแลวนาขอมลมาวเคราะหหาคา Cronbach Alpha แสดงคาความเชอมนแบบสอบถาม ซงผลการวเคราะหแบบสอบถามความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด ไดคาความเชอมนเทากบ 0.948
125
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
3. การเกบรวมรวมขอมล
1) ผวจยตดตอทาหนงสอขออนญาตเกบรวบรวมขอมลจาก สาขาวชาวทยาการจดการ เพอขออนญาตผบรหารของบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) ในการขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล
2) ในการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยางนน ผวจยเปนผดาเนนการเอง โดยใชการสงแบบสอบถามใสกลองรบเอกสารสวนตว (Personnel Box) ซงนกบนทกคนจะมกลองรบเอกสารนเปนของตนเองทกคน และในการเกบขอมลจากแบบสอบถามทไดขอความรวมมอไปยงกลมตวอยาง ซงกคอนกบนผชวยของบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) เฉพาะในสวนของนกบนจากฝงบน Boeing 777
นนกใชวธการขอความรวมมอใหกล มตวอยางนาสงแบบสอบถามทไดกรอกรายละเอยดเรยบรอยแลวกลบมายงกลองรบเอกสารสวนตวของผวจยเชนเดยวกน 3) หลงจากไดดาเนนการขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามไปยงนกบนผชวยทงหมด 147 นาย ผวจยกไดรบแบบสอบถามกลบคนทงหมด 147 ชด คดเปนรอยละ 100 ของแบบสอบถามทแจกไปทงหมด
4. การวเคราะหขอมล 4.1 ตอนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยปจจยสวนบคคลทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย สถตทใชคอคารอยละ (Percentage) 4.2 ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยความผกพนตอองคการในดานลกษณะงานของนกบนผชวย บรษท การบนไทย สถตทใชคอคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4.3 ตอนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบปจจยความผกพนตอองคการในดานประสบการณในการทางานของของนกบนผชวย บรษท การบนไทย สถตทใชคอคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4.4 ตอนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบระดบของความผกพนตอองคการ สถตทใชคอคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) 4.5 สาหรบขอมลทไดจากแบบสอบถามปลายเปดนนจะใชการวเคราะหเนอหา (Contents Analysis) โดยผวจยจะทาการวเคราะหขอความทผเขยนตอบอธบายมา แลวนาประเดนเนอหาทมความคลายคลงกนมาจดกลม
เดยวกน เพอนามากาหนดคาความถใหกบขอความหรอหวขอทไดตงขอซกถามไว 4.6 การวเคราะหปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) โดยการใชสถตสมประสทธสหสมพนธของเพยรสน (Pearson Correlation Coefficient) (เทพศกด บณยรตพนธ, 2553 : 121) ทระดบนยสาคญ .05
ผลการวจย
ผลการศกษาความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน)สรปไดดงน
1. ขอมลทวไปของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) อาย พบวา กลมตวอยางสวนใหญ มอายระหวาง 31 – 40 ป จานวน 112 คน คดเ ปนรอยละ 76.2 มสถานภาพสมรส จานวน 84 คน คดเปนรอยละ 57.1 สวนใหญเปน Co-Pilot จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 61.2 มระยะเวลาในการปฏบตงานกบบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) อยระหวาง 5 – 10 ป จานวน 101 คน คดเปนรอยละ 68.7 มรายไดรวมทงสนตอเดอน (โดยเฉลย) ระหวาง 130,001 – 160,000 บาท จานวน 57 คน คดเปนรอยละ 38.8 พงพอใจสวสดการเกยวกบสทธการใชตวเดนทางในราคาพเศษสาหรบตนเองและบคคลในครอบครวมากทสด จานวน 108 คน คดเปนรอยละ 73.5
2. ผลการวเคราะหความคดเหนเกยวกบปจจยทเกยวกบลกษณะงานทปฏบ ต ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X =3.67) โดย ดานความมเอกลกษณของงาน มคาเฉลยอยในระดบมากทสด ( X =4.51) 3. ผลการวเคราะหระดบความคดเหนเกยวกบปจจยทเกยวกบดานประสบการณในการทางาน พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X =3.63 ) และเมอวเคราะหเปนรายดาน พบวา ทกดานมคาเฉลยอยในระดบมากเชนกน
4. ผลการวเคราะหระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X =3.66 ) 5. ผลการวเคราะหปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) สรปไดดงน
126 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
) ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคลกบความผกพนตอองคการ พบวา อาย สถานภาพสมรส ตาแหนงปจจบน ระยะเวลาในการปฏบตงาน รายไดรวมทงสนตอเดอน และสวสดการทพงพอใจมากทสด ของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) ไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ) ผลการวเคราะหปจจยดานลกษณะงานกบความผกพนตอองคการ พบวา ดานความมเอกลกษณของงาน ดานความมอสระของงาน ดานความทาทายของงาน ดานการประเมนผลหลงการปฏบตงาน ดานการมโอกาสในการกาวหนาในหนาทการงาน และดานลกษณะงานในภาพรวม มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ในภาพรวม อย างมนยสาคญทางสถตทร ะดบ . 01 มความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยพบวาดานความมเอกลกษณของงานมคาเฉลยอยในระดบมากทสด
3) ผลการวเคราะหปจจยดานประสบการณในการทางานกบความผกพนตอองคการ พบวา ดานทศนคตของกลมผรวมงานทมตอองคการดานความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ ดานความรสกวาองคการเปนทพงพงไดดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน ดานการมโอกาสไดร บการพฒนาความรความสามารถ และดานประสบการณในการทางานในภาพรวม มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ในภาพรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 มความสมพนธในทศทางเดยวกนโดยพบวาดานความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ มคาเฉลยอยในระดบมากทสด
อภปรายผล 1. ระดบความผกพนตอองคการของนกบน
ผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) การศกษาระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) พบวา ในภาพรวมอยในระดบมาก โดย ดานความเชอ การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการและ ดานความเตมใจและการทมเทความพยายามเพอเปาหมายขององคการ มระดบความผกพนอย ในระดบ มาก สวนดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะดารงรกษาไวซงสมาชกภาพขององคการ มระดบความผกพนอยในระดบปานกลาง ในการวจยปจจยความผกพนตอองคการนน ไดมงานวจยทางการบรหารททดสอบอทธพลของระดบความ
ผกพนตอองคการทมตอผลการปฏบตงานของบคคลในแงมมตางๆ ซงปจจยดานผลการปฏบตงานน มกจะวดออกมาในรปของการปฏบตงานของพนกงาน ประสทธผล ประสทธภาพในการผลต ความพงพอใจในงาน การเขา -ออกงาน การขาดงาน ตลอดจนการเตบโตและการพฒนาองคการ (Sayeed, 2004 : 18) และสอดคลองกบผลการศกษาของ Schein (1970) และ Steers (1975) ซงพบวาความผกพนตอองคการ เปนตวบงชถงความมประสทธผลขององคการทสาคญตวหนง ซงยงสอดคลองกบงานวจยของ Porter ทพบวา การศกษาเรองความผกพนตอองคการนน สามารถใชทานายอตราการเขา-ออกจากงาน (Turnover Rate) ของสมาชกองคการไดดกวาการศกษาในเรองความพงพอใจในงาน เนองจากในบางครงบคคลอาจไมพอใจเงนเดอนทเขาไดรบ หรอไมพอใจผบงคบบญชา นนคอเขามความไมพอใจในงานทเกดขน แตการมความผกพนตอองคการในระดบสงอาจจะทาใหสามารถขมความไมพอใจนนเอาไว ทาใหบคคลตดสนใจทจะอยกบองคการตอไปทงยงสอดคลองกบ อารย เพชรรตน (2541 : 49) สรปความหมายของความผกพนตอองคการไววา หมายถง ความรสกของบคคลและพฤตกรรมของบคคลทแสดงตอองคการทตนอย โดยยอมรบจดมงหมายขององคการ เตมใจทจะทางานเพอความสาเรจขององคการและตองการอยกบองคการตอไป
ผลการวจยทพบวาระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย ในภาพรวมอยในระดบมากนน สาเหตอาจเนองมาจากความพงพอใจตอแนวทางการบรหารจดการหรอนโยบายในการบรหารงานของทางบรษท การบนไทย หรออาจจะเปนเพราะตาแหนงหนาทนกบนผชวยนสามารถตอบสนองความตองการของชวตใหแกนกบนไดอยางครบถวนสมบรณแบบดแลว นกบนรสกถงความมนคงปลอดภยในชวตเพราะเชอวาตนเองปฏบตงานอยกบองคการทมความมนคงนาเชอถอ ทงน นโยบายจากทางผบงคบบญชาทพยายามสรางสงคมนกบนใหเปนเสมอนครอบครวเดยวกนกอาจเปนอกเหตผลหนงทสงเสรมใหนกบนผชวยมความรสกผกพนกบองคการในระดบมาก อกทงหากวเคราะหในรายละเอยดของจดเรมตนในการทางานแลว จะพบวา นกบนสวนใหญเรมตนชวตการเปนนกบนกบบรษท การบนไทย โดยทบรษทเ ปนผสนบสนนคาใชจายทงหมดในการฝกอบรมใหแกนกบนตงแตเรมตน
127
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
จนกระทงจบหลกสตรนกบนพาณชยตร และรบบรรจนกบนเขาปฏบตงานกบบรษท การบนไทย ทนท ซงสงนกอาจเปนหนงในปจจยทสรางเสรมความผกพนตอองคการใหกบนกบน โดยสอดคลองกบคานยมของสงคมไทยในเรองของความกตญ และการใหความสาคญกบระบบครอบครว
2. ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน) 2.1 ปจจยสวนบคคล จากผลการวจยทไดร บ พบวาปจจยสวนบคคลไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวยซงผลการวจยนพบวาไมแตกตางกบการวจย วารตดา เหลองรงส (2549) ศกษาความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการของพนกงานสายการบนพาณชยแหงหนง ซงผลการวจยสวนหนง พบวา พนกงานทมเพศ อาย อายงานและสถานภาพสมรสตางกนไมพบวามความผกพนตอองคการแตกตางกน แตไมสอดคลองกบการวจย Hrebiniak และ Alutto(1972) ซง ไดศกษาป จจย เกยวกบลกษณะส วนบคคล ทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของครและพยาบาลในรฐนวยอรค ตะวนตกจานวน 713 คน พบวา อายมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ กลาวคอเมอบคคลมอายมากขน จะยงมความผกพนตอองคการมาก นอกจากนยงไมสอดคลองกบการวจย Steers and Porter (1983) ไดศกษาลกษณะสวนบคคลซงเปนคณลกษณะความแตกตางของแตละบคคลในองคการทพบวามผลตอความผกพนตอองคการ โดยพจารณาไดจาก เพศ อายของบคลากรในองคการ สถานภาพการสมรสหรอสถานภาพการครองตนของบคลากรในองคการ ระดบการศกษาหรอวฒการศกษาทบคลากรในองคการไดร บสงสด ระดบเงนเดอนหรอผลตอบแทนทบคลากรภายในองคการไดรบ ณ เวลาปจจบน และระยะเวลาทปฏบตงานทบคลากรในองคการปฏบตหนาทในหนวยงานโดยนบตงแตเรมเขาทางานในองคการจนถงปจจบน 2.2 ปจจยดานลกษณะงาน ไดแก ดานความมเอกลกษณของงาน ดานความมอสระของงาน ดานความทาทายของงาน ดานการประเมนผลหลงการปฏบตงาน และดานการมโอกาสในการกาวหนาในหนาทการงาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการในภาพรวม อยาง
มนยสาคญทางสถตทระดบ . มความสมพนธในทศทางเดยวกน จากผลการวจยพบวาปจจยดานลกษณะงาน มผลกบความผกพนตอองคการ ซงผลการวจยนสอดคลองกบKartzและ Kahn (1966) พบวา การทบคคลไดปฏบตงานทมความสาคญ จะทาใหเขาเกดความรสกวา ตนเองมความสาคญตอองคการ และเกดความรสกวา เขาไดรบการยอมรบจากองคการและเพอนรวมงาน จากการทเขาทมเทแรงกายแรงใจใหกบองคการทาใหเขารสกวา เขาสามารถทาประโยชนใหแกองคการไดและรสกวา การปฏบตงานของเขาไดรบการยอมรบวามคณคา เขาจะมความรสกผกพนกบองคการทเขาทางานอย เนองจากองคการสามารถตอบสนองความตองการได ซงสอดคลองกบFranken(1982) โดยพบวาสมาชกในองคการสามารถประสบกบความรสกทมคณคาจากความรสกวา พวกเขากาลงทางานทมความสาคญเพอเขาจะไดรบการยอมรบ ซงนาไปสความรสกผกพนตอองคการ และสอดคลองกบ Mottaz (1988) ซงพบวา การทสมาชกขององคการมโอกาสไดรบผดชอบงานทมขอบขายของงานกวางขวาง และมความหมาย สงผลตอความสาเรจขององคการมาก กจะมความผกพนตอองคการมาก สวนดานความทาทายของงานนนสอดคลองกบ Mitchell (1987) ทพบวางานททาทายความสามารถมแนวโนมทจะนาไปสความผกพนกบงานมากขน เนองจากการไดใชความพยายามหรอความคดสรางสรรค เพอใหบรรลเปาหมายทนอยคนจะทาได หรอการไดใชความชานาญเฉพาะเพอทางานใหสาเรจประสบผล จะนามาซงความพอใจในงาน คนทางานมกพอใจเมอรสกวางานนนเรยกรองบางสงบางอยางจากเขา ทาใหเขาตองใชความพยายามเปนอยางมาก และนาไปสความผกพนกบงาน มสวนรวมกบการทางานมากขน สอดคลองกบ เทพพนม เมองแมน (2529: 47-59) กลาววา เนองจากคนทกคนมความปรารถนาทจะมอสระในการทาบางสงบางอยางดวยตนเอง การทจะกาหนดทกอยางวาควรทาอยางไร จะเปนการทาใหแรงจงใจในการปฏบตงานตา และไมทาใหเกดความพงพอใจในงานททา ยงกวานนการใชการควบคมอยางใกลชด โดยการกาหนดกฎเกณฑในลกษณะททาใหคนมความแตกตางกนนอยทสด จะสรางความรสกกดดนใหกบคน ซงหากคนอยภายใตภาวะความกดดนมากๆเขา จะทาใหบคคลมปฏกรยาโตตอบโดยการลาออกจากงานและสอดคลองกบ เกรกเกยรต ศรเสรมโภค
128 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
(2533) ศกษาปจจยทมผลตอความตงใจทจะลาออกจากองคการในสหกรณการเกษตรในประเทศไทย พบวา การไดมสวนรวมในการบรหารในการทางาน มความสมพนธโดยตรงกบความผกพนตอองคการ มลกษณะในเชงบวก นนคอบคคลทมสวนรวมในการบรหารมาก มแนวโนมทจะมความผกพนตอองคการสงเชนเดยวกบโสภา ทรพยมากอดม (2533) ไดทาการวจยเกยวกบความผกพนตอองคการในการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย พบวา การมสวนรวมในการบรหารงาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการในทางบวกเชนเดยวกน 2.3 ปจจยดานประสบการณในการทางาน ไดแก ดานทศนคตของกลมผ ร วมงานทมต อองคการดานความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ ดานความรสกวาองคการเปนทพงพงได ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน และดานการมโอกาสไดรบการพฒนาความรความสามารถ มความสมพนธกบความผกพนตอองคการในภาพรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ . มความสมพนธในทศทางเดยวกนซงจากผลการวจยทไดรบพบวาปจจยดานประสบการณในการทางานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย ทงนหากวเคราะหระดบความคดเหนเกยวกบปจจยดานประสบการณในการทางานนน จะพบวาระดบความคดเหนในแตละดานจะอยในระดบมากทกดาน ซงสอดคลองกบการศกษาของ Buchanan
(1974) และ Steers (1997) ซงพบวา ปจจยดานประสบการณในการทางานนมอทธพลตอระดบความรสกผกพนตอองคการมากทสด ประสบการณเหลาน ไดแก ทศนคตของก ลมผ ร ว มง านตออ งคการ ความรสกว าตน เอ งมความสาคญตอองคการ ความรสกวาความคาดหวงของตนไดรบการตอบสนองจากองคการ ระบบการพจารณาความดความชอบ และความนาเชอถอ มนคงและพงพาไดขององคการ สอดคลองกบLincolnและ Kalleberg (1990) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบความผกพนตอองคการและความพงพอใจในงานของคนญปนกบคนอเมรกนพบวา คณภาพความสมพนธทดระหวางเพอนรวมงานและผบงคบบญชา มความสมพนธในทางบวกกบทางผกพนตอองคการในทง 2 ประเทศ กลาวคอ คนงานทรบรวาไดรบการชวยเหลอเอาใจใสซงกนและกน และไดร บการสนบสนนจากเพอนรวมงาน และผบงคบบญชา จะมความผกพนตอองคการสง และสอดคลองกบผลการวจย ราณ อสชยกล (2535 : 205-207)
บคคลจะเปรยบเทยบรางวลตอบแทนทไดร บ กบความพยายามทตนไดลงแรงไปในงาน และจะเปรยบเทยบกบเพอนรวมงานคนอนๆ ดวยเชนกน ความเสมอภาคจะเกดขนเมอบคคลไดรบรวา อตราสวนของรางวลทไดรบและกาลงทลงไปเทาเทยมกบอตราสวนของผอน ซงจากการเปรยบเทยบหากพบวา การใหรางวลตอบแทนไมเสมอภาคกบความพยายามทบคคลกระทาลงไป บคคลอาจจะเกดความรสกตงเครยดและกดดน ดงนน เพอลดความตงเครยด บคคลอาจดาเนนการดงตอไปน
) อาจลดการทางานโดยการขาดงาน หรออาจเพมการทางาน โดยกระตอรอรนและขยนขนแขงมากขน เพอใหเกดความเสมอภาค
) อาจจะขอเพมเงนเดอน หรอประโยชนบรการตางๆ เพมขน
) ปรบเปลยนการรบร หมายถง กระบวนการประเมนการเปรยบเทยบอกครง เชน บางคนอาจเปลยนคานยมเดมทมตอรางวลตอบแทน หรอคดวาตดสนใจผดในการประเมนอตราสวนของบคคลอน
) เปลยนตวบคคลทเปรยบ เทยบ เชน เนองจากบคคลเดมเปนคนทมความรความสามารถพเศษ
) ลาออกหรอยายททางาน ซงเปนวธการสดทายหากวธอนไมไดผล
สรปผลการวจย จากผลการวจยครงนพบวาระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) โดยเฉพาะในสวนของนกบนทปฏบตการบนกบเครองบนแบบ Boeing 777 ในภาพรวมนนอยในระดบมากโดยปจจยสวนบคคลไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย ขณะทปจจยดานลกษณะงาน อนไดแก ดานความมเอกลกษณของงาน ดานความมอสระของงาน ดานความทาทายของงาน ดานการประเมนผลหลงการปฏบตงาน และดานการมโอกาสในการกาวหนาในหนาทการงาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการในภาพรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ . มคว ามสมพนธ ในทศทาง เดย วกน และป จ จยด า นประสบการณในการทางาน ไดแก ดานทศนคตของกลมผรวมงานทมตอองคการดานความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ ดานความรสกวาองคการเปนทพงพงได ดานความสมพนธกบเพอนรวมงาน และดานการมโอกาสไดรบ
129
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
การพฒนาความรความสามารถ มความสมพนธกบความผกพนตอองคการในภาพรวม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01
ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากผตอบ แบบสอบถาม 1.1 ขอคดเหนและขอเสนอแนะดานลกษณะงาน 1) ควรมการประเมนผลการปฏบตงานทโปรงใสและเปนธรรมโดยมหลกปฏบตทเปนมาตรฐาน
2) อยากใหมการเปลยน แปลงหรอยกเลกวฒนธรรมทไมดบางประการและรวมกนสรางบรรยากาศทดขณะปฏบตการบน
3) ควรปรบปรงหรอลดจานวนเทยวบนททาใหเกดความลาอนเนองมาจากการปฏบตการบน
4) ควรมการใหขอมลทเกยวของกบการปฏบตงานทละเอยดและชดเจน เชน ตนทนคานามน คาใชจายในแตละสถาน เปนตน ทงนเพอชวยใหสามารถวางแผนการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ
1.2 ขอคดเหนและขอเสนอแนะดานประสบการณในการทางาน
1) ควรมการถายทอดประสบการณทางการบนใหกบนกบนทอาวโสนอยกวาและเปดโอกาสใหนกบนผชวย (Co-Pilot) ไดพฒนาศกยภาพของตนเองและมบทบาทมากยงขน
2) เสนทางการบนมความหลากหลายมาก ทาใหตองมการเตรยมตวทกครง และมผลตอการพจารณาในการใหความรวมมอหรอไมในการปฏบตการบนหากเกดกรณทถกรองขอใหทาการบนนอกเหนอจากเทยวบนทไดร บมอบหมายในแตละเดอน ทงน ความออนลาทไดรบจากการปฏบตการบนไปยงสถานปลายทางบางแหง เทยบกบคาเบยเลยงตอบแทนทไดรบนน สรางความรสกวาไมยตธรรมและไมคมคาตอสขภาพทตองสญเสยไปอนเนองมาจากการตองอดหลบอดนอนขณะทาการบน เปนตน 3) ประสบการณจากการทางานชวยใหสามารถปฏบตการบนไดอยางมนใจและปลอดภยมากขนดงนน กปตนหรอผบงคบอากาศยานจงควรใหโอกาสนกบนผชวยในการเกบเกยวประสบการณ มากกวาจะมาคอยจบผดการปฏบตงานของนกบนผชวย
1.3 ขอคดเหนและอเสนอแนะดานอนๆ 1) ควรปรบปรงในเรองของสวสดการ โดยเฉพาะอยางยงในเรองของรายไดและคาตอบแทนทเปนธรรม วนพกผอนทเพยงพอขณะทาการบนไปยงเสนทางทกอใหเกดความลา เชน เทยวบนระหวางประเทศเปนตน ทงนยงควรปรบปรงกฎระเบยบบางประการใหสอดคลองกบยคสมยทเปลยนแปลงเชนกน
2) อยากเหนการบรหารงานทมความจรงใจมคณธรรมโปรงใสและตรวจสอบไดและอยากใหฝายอนๆมความเปนมออาชพมากยงขน
3) ควรศกษาแนวทางในการบรหารทมประสทธภาพจากบรษทหรอองคการอนและลดขนาดองคการลง อกทงไมอยากเหนการแตกแยกแบงพรรคแบงพวกในสงคมนกบน
4) ควรลดขนตอนและระยะเวลาในการเลอนตาแหนงไปสการเปนนกบนทหนงหรอกปตนใหมความกระชบมากยงขน 2. ขอเสนอแนะจากผวจย จากการวจยครงน ผวจ ยมขอเสนอในสงทควรดาเนนการเพมเตมในการศกษาวจยดงตอไปน
2.1 ขอเสนอแนะในทางปฏบต
ในการศกษาระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน)ควรใชวธการเกบรวบรวมขอมลดวยวธการอนบาง เชน การสมภาษณปากเปลา การบนทกเสยง เปนตน ซงอาจจะทาใหไดขอมลในเชงลกมากยงขน อนจะกอใหเกดประโยชนตอการนาผลการวจยไปใชในการพฒนาองคการอยางแทจรง 2.2 ขอเสนอแนะในการศกษาวจยครงตอไปในดานนผวจยมขอเสนอหลายประเดน ดงตอไปน
1) ไมวาจะเปนเรองใดกตามทจาเปนตองอาศยความรวมมอจากผทาการในอากาศ เชน นกบน หรอพนกงานตอนรบบนเครองบน ควรใชวธการทสะดวกทสดตอผตอบแบบสอบถามในการสงคนแบบสอบถาม เพราะมฉะนนอาจจะตองใชเวลานานในการรอรบแบบสอบถามกลบคนมา ซงจะสงผลใหการวเคราะหขอมลลาชา หนงในวธการทผว จยขอเสนอกไดแก การสงแบบสอบถามโดยทางไปรษณยอเลกทรอนกสหรอ E-mail (Electronic Mail)
เปนตน
130 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
2) ควรมการศกษาวจยเพมเตมจากการวจยนเพอตอยอดและหาหนทางในการสงเสรมปจจยทมความสมพนธกบระดบความผกพนตอองคการ เพอนาผลการวจยไปประยกตใชใหเกดประโยชนสงสดตอองคการ 3) ควรศกษาถงปจจยอนๆทคาดวานาจะมความสมพนธกบระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย เชน การเพมสวสดการดานอนนอกเหนอจากทมอยเดม เชน คาเลาเรยนหรอคารกษาพยาบาลของบตร หรอการมสวนรวมในการบรหารหรอเปนสวนหนงในการกาหนดนโยบายและทศทางขององคการ เปนตน
2.3 ขอเสนอแนะตอหนวยงาน
จากผลการวจยทไดรบ ซงพบวาระดบความผกพนตอองคการของนกบนผชวย บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) โดยเฉพาะในสวนของนกบนทปฏบตการบนกบเครองบนแบบ Boeing 777 ในภาพรวมนนอยในระดบมาก แตเมอพจารณาปจจยในดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะดารงรกษาไวซงสมาชกภาพขององคการ กลบพบวามระดบความผกพนอยในระดบปานกลางเทานน ซงผวจยมความเหนวาทางบรษท การบนไทย ควรเรงสงเสรมหรอหาวธการใดๆกตาม เพอใหนกบนผชวยเกดความปรารถนาอยางแรงกลาทจะดารงรกษาไวซงสมาชกภาพขององคการใหมากยงขนกวาเดม อนจะเปนแนวทางหนงในการชวยลดปญหาการลาออกและการขาดแคลนนกบนผชวย
บรรณานกรม
เกษราภรณ เรยนวฒนา. (2551). พนธะผกพนตอ องคการของพนกงาน ศนยการควบคม
การบนเชยงใหม บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จากด. วทยานพนธปรญญารฐประศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ฉตรชย ณ บางชาง. (2552). ความผกพนตอองคการของ ขาราชการฝงบน 411 กองบน 41 กองพลบนท 3
กองบญชาการยทธทางอากาศ. การคนควาแบบ อสระ สาขาวชาบรหารธรกจมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. เทพศกด บณยรตพนธ. (2553). การประมวลผล ขอมลและ การวเคราะหขอมลการวจยดวยคอมพวเตอร.
ในประมวลสาระชดวชาวทยานพนธ 3
(หนวยท 11-15). นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บญโญภาส สวรรณวฒน. (2548). ความผกพนใน งานของพนกงานกลมอตสาหกรรมชนสวน อเลกทรอนกส ในเขตนคมอตสาหกรรมนวนคร จงหวดปทมธาน. วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจ มหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บญเลศ จตตงวฒนา. (2551). ธรกจการบน AIRLINE
BUSINESS (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอทองเทยวไทย. ฝายปฏบตการบน
บรษท การบนไทย จากด (มหาชน) (2554). เรอง โครงการใหพนกงานลาหยดโดยไมไดรบเงนเดอน คาจาง. ประกาศสายปฏบตการบนท 002/2554.
ฝายปฏบตการบน บรษท การบนไทย จากด. (มหาชน) (2554). แนวทางการแกไขปญหานกบนลาออก.
วารสาร DO,12/(92), 4.
ฝายปฏบตการบน บรษท การบนไทย จากด. (มหาชน) (2554). หนงสอแหงเกยรตภม BOOK OF
PRESTIGE. กรงเทพมหานคร: ดานสทธาการพมพ. พรอมพรรณ บหตถกจกล. (2541). ปจจยทมผลตอความ ผกพนตอองคกรและความผกพนตอวชาชพของ พยาบาล โรงพยาบาลศรราช. วทยานพนธปรญญา วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยา อตสาหกรรม คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. รงสรรค ประเสรฐศร. (2551). การวจยทางรฐประศาสนศาสตร. ในประมวลสาระชดวชาวทยานพนธ 1 (หนวยท 1-5). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. วเรศทยา มนทรนนท. (2547). ความสมพนธระหวาง คณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอ องคการ: กรณฝายปฏบตการคลงสนคาการบน ไทย กรณฝายปฏบตการคลงสนคาการบนไทย บรษท การบนไทยจากด (มหาชน). วทยานพนธ
131
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคม ประยกตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. วารตดา เหลองรงษ. (2549). ความพงพอใจในงานและ
ความผกพนตอองคการของพนกงานสายการบนพาณชยแหงหนง. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
วชาญ สวรรณรตน. (2543). ความสมพนธระหวางคณภาพชวตการทางานกบความผกพนตอองคการของพนกงานฝายปฏบตการบน บรษท การบนไทย จากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาชาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
วโรจน สวางเถอน. (2547). ความผกพนตอองคกรของพนกงาน บรษท การบนไทย จากด (มหาชน).วทยานพนธปรญญารฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สรวฒ พงศทศนะธาดา. (2551). ความผกพนตอ องคการของตารวจตระเวนชายแดน : ศกษา เฉพาะกรณพนทกองบงคบการตารวจตระเวน ชายแดนภาค 3. วทยานพนธปรญญา
รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สวรรณา พนพะเนาว. (2552). ความผกพนตอ องคกรของบคลากรอราชนาวมหดลอดลย เดชกรมอทหารเรอ. วทยานพนธปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สานกขาวแหงชาต กรมประชาสมพนธ. ฟลปปนส แอรไลน
ตองยกเลกหลายเทยวบนหลงนกบนลาออกกะทนหน. สบคนเมอ 22 สงหาคม 2554,
จาก http://thainews.prd.go.th สานกขาวไทย.(2553). ฟลปปนส แอรไลน ขาดแคลน
นกบนจนตองยกเลกเทยวบน.สบคนเมอ
22 สงหาคม 2554, จาก http://www.mcot.net/site/content?id=4ff671880b
01dabf3c00aafc#.Va4cf_49LIU
ศนสนย เตชสหงส. (2546). ปจจยทมอทธพลตอ ความผกพนองคการของเภสชกรประจา รานบทส. วทยานพนธปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
ศวพร เลงไพบลย. (2545). ความสมพนธระหวางการรบรสภาพแวดลอมในการทางานความเครยดในการทางาน และความผกพนตอองคการพนกงานสารองทนง บรษท การบนไทย จากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
นกบนการบนไทยจอลาออก อกมมมองของอาชพฮต และสถานการณปจจบน. ( , 23-25 มถนายน). หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ, น. .
อจฉรา อณหเลขกะ. (2549). ปจจยทมผลตอความ ผกพนตอองคกรของเจาหนาทสานกขาว กรองแหงชาต. วทยานพนธปรญญา รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. อษณะ อานาจสกลฤทธ. (2551). ปจจยทมผลกระทบตอ
ความผกพนตอองคการของขาราชการ สานกเลขาธการนายกรฐมนตร. วทยานพนธ
ปรญญารฐศาสตรมหาบณฑตสาขาบรหารรฐกจบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.
Alutto, J. A., Lawrence G. Hrebiniak, L. G., &
Alonso, R. C. (1972). On Operationalizing
the Concept of Commitment.Socail Force, 51,
448-454.
Buchanan, H. B. (1974). Building organization
commitment the socialization of managers in
work organization.Administrative Science Quarterly,
19, 533-546. Flight Operations Department.
Salary and Benefits. Retrieved April 4, 2011
from http://www.etihad.com/en/careers/flight-
operations/first-officer-non-rated-b777/
Franken, R. E. (1982). Human Motivation.California: Brooks.
Lawrence G. H. & Joseph, A. A. (1972). Personal and Role-Related Factor in the
132 บทความวจย
วารสารการจดการสมยใหม ปท 1 ฉบบท เดอน มกราคม – มถนายน
Development of Organization Commitment.
Administrative Science Quarterly 7, 555-567.
Katz D., Kahn R.L.(1966). The Social Psychology of
Organizaltion. New York: Willey.
Lewis, L.(1967). On Prestige and Loyalty of
University Faculty. Administrative Science
Quarterly. 11 (March), 629-642. Lincoln, J., &Kalleberg, A. (1990). Culture, Control,
and Commitment: A Study of Work Organization
and Work Attitude in the United States and
Japan. New York: Cambridge University Press.
Mitchell. T. R., & Larson. James, J. R. (1987). People
in Organization: An introduction to Organization
Behavior. Singapore: McGraw Hill
Mottaz, C.J. (1988). Determinants of organizational
commitment. Human Relation, 41, 467-482.
Porter, L.W. (1961). A study of perceived need
satisfactions in bottom and middle
management jobs. Journal of Applied
Psychology, 45 (Feb) , 1-10.
Schein, E.H. (1970). Organizational Psychology (2nded).
NJ: Prentice-Hall Inc.
Steers, R.M. (1975). Problems in the measurement of
organizational effectiveness. Administrative
Science Quarterly , 20 (December), 546-558.
Steers, R.M. (1977). Antecedents and Outcomes of
Organizational Commitment. Administrative
Science Quarterly, 3 (March), 131.
Steers, R.M. & Porter, L.W. (1983). Motivation and
Work Behavior. New York: Mc Graw Hill.
Syed-Ikhsan, S.O.S. & Rowland, F. (2004).
Knowledge management in a public
organization: a study on the relationship
between organizational elements and the
performance of knowledge transfer. Journal of
Knowledge Management, 8(2), 5-111.