บทคัดย่อ -...

15
การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู ้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน THE EDUCATIONAL PROGRAMS OF SUKHOTHAI THAMMATHIRAT OPEN UNIVERSITY FOR INMATES IN PRISONS AND PENITENTIARIES บุญเสริม หุตะแพทย์ รองศาสตราจารย์ประจําสาขาวิชามนุษยนิเวศศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช บทคัดย่อ การวิจัยเรื Éอง การจัดการเรียนการสอนของ มสธ. สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถานมีวัตถุประสงค์เพื Éอ ศึกษา (1) สภาพการจัดการเรียนการสอนทางไกลของ มสธ. ทีÉจัดให้แก่ผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน (2) ความคิดเห็น ของผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถานต่อการเรียนการสอนในระบบทางไกลของ มสธ. ( 3) จุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และ ข้อจํากัดของการจัดการเรียนการสอนทางไกลทีÉ มสธ. จัดให้แก่ผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน และ ( 4) แนวทางการ จัดการเรียนการสอนในระบบการศึกษาทางไกลของ มสธ. ทีÉเหมาะสมแก่ผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน การวิจัยนี Êเป็นการวิจัยทีÉใช้ทัÊงระเบียบวิธีการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างการวิจัยเชิงปริมาณเป็น นักศึกษาทีÉเป็นผู้ต้องขังทีÉศึกษาในระดับปริญญาตรีในสาขาวิชาต่างๆ จํานวน 400 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา โดยหาค่าเฉลีÉย และค่าความเบีÉยงเบนมาตรฐาน แปลความหมายของค่าเฉลีÉยโดยใช้ มาตรวัดแบบลิเกิร์ต ผู้ให้ข้อมูลในการวิจัยเชิงคุณภาพมี 3 กลุ่ม คือ กลุ่มแรกเป็นนักศึกษาทีÉเป็นผู้ต้องขัง จํานวน 25 คน รวบรวมข้อมูลโดยการสนทนากลุ่ม กลุ่มทีÉสองคือผู้บริหารของ มสธ. และกรมราชทัณฑ์ จํานวน 5 คน และผู้ปฏิบัติงานจาก เรือนจําหรือทัณฑสถาน จํานวน 18 คน รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ และกลุ่มทีÉสามคือเพื Éอนของผู้ต้องขัง จํานวน 10 คน รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยแยกแยะประเด็นและจัดกลุ่มเนื Êอหาตามวัตถุประสงค์ของการวิจัย ผลการวิจัย ปรากฏ ดังนี Ê(1) มสธ. มีนโยบายการขยายโอกาสทางการศึกษาแก่ประชาชนทุกกลุ่ม รวมถึงผู้ต้องขัง ด้วย ซึÉงมีความสอดคล้องกับนโยบายการพัฒนาศักยภาพผู้ต้องขังของกรมราชทัณฑ์ โดยได้รับความร่วมมือในการจัดการ เรียนการสอนด้วยดีมาอย่างต่อเนื Éอง (2) โดยรวม นักศึกษามีความเห็นว่า การจัดการเรียนของ มสธ. มีความเหมาะสมอยู่ใน ระดับมาก 3 ด้าน คือ ด้านการบริการการศึกษา การบริหารหลักสูตร และการวัดและประเมินผล ( 3) สําหรับจุดแข็งของการ จัดการเรียนการสอนทีÉจัดให้แก่ผู้ต้องขัง ได้แก่ การบริการการศึกษามีมาตรฐานเดียวกับนักศึกษาโดยทัÉวไป มีเอกสารการ สอนเป็นสื ÉอหลักทีÉมีเนื Êอหาครบถ้วนสมบูรณ์ และมีสื ÉอเสริมทีÉเหมาะสม ให้นักศึกษาสามารถเข้าถึงได้เช่นเดียวกับนักศึกษาอื Éน ๆ รวมทัÊงอํานวยความสะดวกในการจัดสอบในเรือนจําและทัณฑสถานทัÉวประเทศ และมีการวัดและประเมินผลการศึกษาทีÉ เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษา อย่างไรก็ตาม ยังมีจุดอ่อนบางประการ ได้แก่ การส่งเอกสารการสอนและผลสอบล่าช้า มี ข้อจํากัดในการลงทะเบียน และการจัดสอนเสริม รวมทัÊงขาดอุปกรณ์สําหรับใช้กับสื Éอและมีข้อจํากัดในการเข้าถึงสื Éอ อิเล็กทรอนิกส์ การใช้สื Éอทางวิทยุและโทรทัศน์ในเรือนจําบางแห่งยังไม่สะดวก มีข้อจํากัดในการจัดฝึกปฏิบัติบางชุดวิชา นอกจากนี Êยังมีความเห็นว่าเนื Êอหาชุดวิชาไม่ทันสมัย เมื Éอวิเคราะห์โอกาส พบว่า มีภาพลักษณ์ทีÉดีของการเปิดโอกาสทางการ ศึกษา แต่ยังมีข้อจํากัดในด้านความสามารถในการแข่งขัน การสร้างสิÉงจูงใจให้นักศึกษาสนใจเรียนต่อในระดับทีÉสูงขึ Êน และ การสนับสนุนการจัดทรัพยากรการศึกษา ( 4) สําหรับแนวทางทีÉเหมาะสมในการจัดการเรียนการสอนในระบบการศึกษา ทางไกลของมสธ. ในเชิงนโยบาย มสธ. ควรมีนโยบายในการรักษาความร่วมมือกับกรมราชทัณฑ์อย่างต่อเนื Éอง ด้วยการรักษา จุดแข็งและลดจุดอ่อน ตลอดจนสร้างโอกาสในการแข่งขันให้มากขึ Êน และควรจัดบริการสังคมและพัฒนาคุณภาพผู้เรียนด้าน คุณธรรมจริยธรรรมทีÉเป็นรูปธรรม ในเชิงปฏิบัติการ ควรปรับปรุงระบบบริการการศึกษาในด้านต่าง ๆ ได้แก่ การจัด ปฐมนิเทศ การจัดสอนเสริม การจัดเอกสารการสอนไว้ทีÉมุม มสธ. รวมทัÊงควรปรับปรุงเอกสารการสอนให้ทันสมัย และ ปรับปรุงการแจ้งข้อมูลข่าวสาร ใช้สื Éอออฟไลน์ ( off-line media) แทนสื Éอออนไลน์ ( on-line media) จัดสื Éอการศึกษาและ

Transcript of บทคัดย่อ -...

Page 1: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

การจดการเรยนการสอนของมสธ.สาหรบผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน THE EDUCATIONAL PROGRAMS OF SUKHOTHAI THAMMATHIRAT OPEN

UNIVERSITY FOR INMATES IN PRISONS AND PENITENTIARIES

บญเสรม  หตะแพทย   รองศาสตราจารยประจาสาขาวชามนษยนเวศศาสตร  มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

บทคดยอ

การวจยเรอง  การจดการเรยนการสอนของ  มสธ.  สาหรบผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานมวตถประสงคเพอศกษา  (1) สภาพการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  ทจดใหแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน  (2) ความคดเหนของผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานตอการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  (3) จดแขง  จดออน  โอกาส  และขอจากดของการจดการเรยนการสอนทางไกลท  มสธ.  จดใหแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน  และ  (4) แนวทางการจดการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของ  มสธ.  ทเหมาะสมแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน

การวจยนเปนการวจยทใชทงระเบยบวธการวจยเชงปรมาณและเชงคณภาพ  กลมตวอยางการวจยเชงปรมาณเปนนกศกษาทเปนผตองขงทศกษาในระดบปรญญาตรในสาขาวชาตางๆ  จานวน  400  คน  รวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม  วเคราะหขอมลโดยใชสถตพรรณนา  โดยหาคาเฉลย  และคาความเบยงเบนมาตรฐาน  แปลความหมายของคาเฉลยโดยใชมาตรวดแบบลเกรต  ผใหขอมลในการวจยเชงคณภาพม  3  กลม  คอ  กลมแรกเปนนกศกษาทเปนผตองขง  จานวน  25  คน  รวบรวมขอมลโดยการสนทนากลม  กลมทสองคอผบรหารของ  มสธ.  และกรมราชทณฑ  จานวน  5  คน  และผปฏบตงานจากเรอนจาหรอทณฑสถาน  จานวน  18  คน  รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ  และกลมทสามคอเพอนของผตองขง  จานวน  10 คน  รวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ  วเคราะหขอมลโดยแยกแยะประเดนและจดกลมเนอหาตามวตถประสงคของการวจย

ผลการวจย  ปรากฏ  ดงน  (1) มสธ.  มนโยบายการขยายโอกาสทางการศกษาแกประชาชนทกกลม  รวมถงผตองขงดวย  ซงมความสอดคลองกบนโยบายการพฒนาศกยภาพผตองขงของกรมราชทณฑ  โดยไดรบความรวมมอในการจดการเรยนการสอนดวยดมาอยางตอเนอง  (2) โดยรวม  นกศกษามความเหนวา  การจดการเรยนของ  มสธ.  มความเหมาะสมอยในระดบมาก  3  ดาน  คอ  ดานการบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  และการวดและประเมนผล  (3) สาหรบจดแขงของการจดการเรยนการสอนทจดใหแกผตองขง  ไดแก  การบรการการศกษามมาตรฐานเดยวกบนกศกษาโดยทวไป  มเอกสารการสอนเปนสอหลกทมเนอหาครบถวนสมบรณ  และมสอเสรมทเหมาะสม  ใหนกศกษาสามารถเขาถงไดเชนเดยวกบนกศกษาอน  ๆ  รวมทงอานวยความสะดวกในการจดสอบในเรอนจาและทณฑสถานทวประเทศ  และมการวดและประเมนผลการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานการศกษา  อยางไรกตาม  ยงมจดออนบางประการ  ไดแก  การสงเอกสารการสอนและผลสอบลาชา  มขอจากดในการลงทะเบยน  และการจดสอนเสรม  รวมทงขาดอปกรณสาหรบใชกบสอและมขอจากดในการเขาถงส ออเลกทรอนกส  การใชสอทางวทยและโทรทศนในเรอนจาบางแหงยงไมสะดวก  มขอจากดในการจดฝกปฏบตบางชดวชา  นอกจากนยงมความเหนวาเนอหาชดวชาไมทนสมย  เมอวเคราะหโอกาส  พบวา  มภาพลกษณทดของการเปดโอกาสทางการศกษา  แตยงมขอจากดในดานความสามารถในการแขงขน  การสรางสงจงใจใหนกศกษาสนใจเรยนตอในระดบทสงขน  และการสนบสนนการจดทรพยากรการศกษา  (4) สาหรบแนวทางทเหมาะสมในการจดการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของมสธ.  ในเชงนโยบาย  มสธ.  ควรมนโยบายในการรกษาความรวมมอกบกรมราชทณฑอยางตอเนอง  ดวยการรกษาจดแขงและลดจดออน  ตลอดจนสรางโอกาสในการแขงขนใหมากขน  และควรจดบรการสงคมและพฒนาคณภาพผเรยนดานคณธรรมจรยธรรรมทเปนรปธรรม  ในเชงปฏบตการ  ควรปรบปรงระบบบรการการศกษาในดานตาง  ๆ  ไดแก  การจดปฐมนเทศ  การจดสอนเสรม  การจดเอกสารการสอนไวทมม  มสธ.  รวมทงควรปรบปรงเอกสารการสอนใหทนสมย  และปรบปรงการแจงขอมลขาวสาร  ใชสอออฟไลน  (off-line media)  แทนสอออนไลน  (on-line media)  จดสอการศกษาและ

Page 2: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

34      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

สนบสนนอปกรณเครองมอใหใชอยางเหมาะสม  นอกจากน  ควรมการวจยเพอศกษาความเปนไปไดในการจดการเรยนการสอนระดบบณฑตศกษาและระดบทสงขน  และพฒนาสอเสรม  ใหเหมาะสมสาหรบนกศกษาทดอยโอกาส  

คาสาคญ  : ผตองขง  การจดการเรยนการสอน    มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช  (ม.ส.ธ.)

ABSTRACT

The research entitled the Educational Programs of Sukhothai Thammathirat Open University

(STOU) for Inmates in Prisons and Penitentiaries has the following objectives : (1) to study STOU distance education programs provided for inmates in prisons and penitentiaries, (2) to study opinions of inmates in prisons and penitentiaries towards STOU distance education programs, (3) to study strengths, weaknesses, opportunities and limitations/threats of STOU distance education programs provided for inmates in prisons and penitentiaries, and (4) to study appropriate approach for STOU to provide distance education programs for inmates in prisons and penitentiaries.

This research employed both the quantitative and qualitative research methodologies. The research   sample   for   the   quantitative   research   consisted   of   400   inmates   who   were   bachelor’s   degree  students in various STOU programs. The research data were collected with the use of a questionnaire, and analysed with descriptive statistics including the mean, and standard deviation. The means were interpreted based on the Likert scale. Key informants in the qualitative research methodology comprised three groups. The first group consisted of 25 STOU students who were inmates in prisons and penitentiaries. Research data were collected from them via focus group discussion. The second group consisted of five executives of STOU and the Department of Corrections (DOC), and 18 personnel of prisons and penitentiaries, who provided research data via interviews. The third group consisted of 10 friends of inmate students, who were also interviewed to obtain research data. Qualitative research data were analysed by content analysis of issues and contents classified and grouped according to research objectives.

It is found from the study that: (1) STOU has the policy to extend educational opportunity to all groups of people including people who are inmates in prisons and penitentiaries. This policy is in line with the DOC policy to develop potentials of inmates in prisons and penitentiaries, DOC has always cooperated well and continuously with STOU in provisioning educational programs to inmates. (2) As a whole, students consider that STOU distance education programs are appropriate at a high level on 3 aspects, namely, educational services, program management, and measurement and evaluation. (3) The strengths of STOU educational programs for inmates are as following: the educational services for inmate students being of the same standards as those provided for STOU students in general; the availability of main instructional materials with complete contents and appropriate supplementary media that are conveniently accessible by inmate students; the convenient facilitation of testing service in prisons and penitentiaries throughout the country; and the provision of measurement and evaluation of learning outcomes that meets educational standards; however, some weaknesses still exist, namely, the delays in sending instructional materials and evaluation results to students; some limitations in registration, and provision of tutorial service; the lack of equipment to be used with instructional media; some limitations in the access to electronic media; the inconvenience of utilizing instructional media via radio and television in some prisons; the limitations in organizing practice sessions in some courses; and the contents of some courses being out-of-date. Analysis of the opportunities reveals that STOU has a well-accepted image in providing educational opportunities to all people. On the other hand, there are limitations   in   STOU’s   competitive   ability,   the   provision   of   motivation   to   encourage   students   to   further  their education at higher levels, and the supports for provision of educational resources. (4) As for the appropriate approach for STOU to provide distance education programs for inmates in prisons and penitentiaries, the following recommendations are provided: In terms of policy, STOU should have the policy to promote continuous cooperation with DOC in order to maintain its strengths, to reduce its weaknesses, and to improve its competitive opportunities. Meanwhile, it should organize social services and  activities   to   improve   learners’  quality   in   terms   of  morality   and   ethics.     In   terms   of   practice, STOU should improve many aspects of its educational service system, namely, the provision of orientations, provision of supplementary tutorials, provision of instructional materials at STOU corners, the up-to-date

Page 3: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

35    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

improvement of instructional materials, the improvement of delivery and communication system with students, the use of off-line media in place of on-line media, and the provision of appropriate educational media and supporting equipment. Furthermore, research studies should be conducted on the possibility for providing graduate education programs for inmates, and for development of supplementary media appropriate for other disadvantaged groups of students.

Keywords: Inmate, Educational program, Sukhothai Thammathrat Open University  (STOU)

1.  ความเปนมาและความสาคญของปญหา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช  หรอ  มสธ.  

เปนมหาวทยาลยเปดของร ฐ  ทจดการเรยนการสอนทางไกลระดบอดมศกษา  โดยใชระบบการสอนทางไกล  ยดหลกการศกษาตลอดชวต  จดการเรยนการสอนผานสอสงพมพ  สอโสตทศน  สอวทยกระจายเสยง  วทยโทรทศน  และคอมพวเตอร  เปนตน  เพอใหผเร ยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง  การจดบรการการศกษาดงกลาวเปดโอกาสใหแกประชาชนทกกลมอาชพ  ทกเพศ  ทกวย  และทพานกอยในทกสถานท  ทงในประเทศและตางประเทศ

นบตงแตป  พ.ศ.  2527  เปนตนมา  มสธ.  ไดดาเนนการจดการเรยนการสอนสาหรบผตองขง  โดยไดรบความรวมมออยางดยงจากกรมราชทณฑ  ตลอดระยะเวลาเกอบ  30  ปทผานมา  มสธ.  ไดจดการเรยนการสอนทางไกลสาหรบนกศกษาทเปนผตองขงทกระจายอยตามเรอนจาและทณฑสถานตาง  ๆ  ทวประเทศ   โดยมนกศกษาในสาขาวชาตาง  ๆ  เพมจานวนขนในทกป  และมผตองข งจานวนมากสาเรจการศกษาไปแลวหลายรน

ในการจดการศกษาของ  มสธ.  ไดเปดโอกาสใหผตองขงเลอกศกษาในสาขาวชาตาง  ๆ  ไดเชนเดยวกบบคคลทวไป  โดยใชมาตรฐานการศกษา  การจดการเรยนการสอน  การบรการการศกษา  การวดและประเมนผลการศกษา  รวมทงเปดโอกาสใหเขาถงแหลงเรยนรตามทมหาวทยาลยกาหนด  คอ  มทงผเรยนระดบปรญญาตรตามหลกสตรของสาขาวชาตาง  ๆ  และการศกษาตอเนอง  (2  ป)  นบตงแตมการจดการเรยนการสอนระดบปรญญาตรสาหร บผตองข ง จนถงปการศกษา  2552  มผสา เรจการศกษาระดบปรญญาตรแลว  จานวน  1,261 คน สาหรบจานวนนกศกษาทมอยในระบบ  พบวา  ในปการศกษา  2552 มนกศกษาในระดบปรญญาตรในสาขาวชา  11

สาขาวชา  จานวน  5,512 คน  เปนชาย  4,861 คน  หญง  651 คน สาขาทสมครเรยนมากทสด  3 อนดบ  คอ  

สาขาวชานตศาสตร  สาขาวชาวทยาการจดการ  และสาขาวชาสงเสรมการเกษตรและสหกรณ

นอกจากน  การจดการเรยนการสอนทางไกลสาหรบนกศกษาทเปนผตองขงไดถกกาหนดขนภายใตกฎระเบยบของกรมราชทณฑและขอจากดตามสถานภาพของผเรยนเอง  ซง  มสธ.  พยายามเออประโยชนใหนกศกษาในการศกษาและคนควาเพมเตมหลายดาน  เชน  จดสอนเสรมในเรอนจาและทณฑสถาน  จดมม  มสธ.  ในเรอนจาขนาดใหญทมผเรยนจานวนมาก  จดสอบในเรอนจาทกแหงทวประเทศ  จดอบรมเสรมประสบการณบณฑต  ตลอดจนจดฝกปฏบตของบางหลกสตร  ซง  มสธ.  ไดพฒนาวธการจดบรการทางการศกษาขนอยางตอเนอง  เพอเปดโอกาสใหนกศกษาไดเรยนรไดอยางกวางมากขน  อยางไรกตาม  ตลอดระยะเวลาทผานมา  มสธ.  ยงไมมการศกษาตดตามประเมนผลการจดการเรยนการสอนแกนกศกษาทเปนผตองข งในเรอนจาและทณฑสถานมากอน  ดงนน  เพอใหการจดการเรยนการสอนทางไกลแกกลมผเรยนทเ ปนผตองข ง เ ปนไปอยางมประสทธภาพ  มสธ.  จงจาเปนตองศกษาขอมลเกยวกบสภาพการเรยนการสอนทางไกลทจดใหแกผตองขง  ความคดเหนของผเรยนตอการเรยนการสอนและประโยชนทไดรบ  ปจจยทเออและเปนอปสรรคหรอขอจากดในการจดการเรยนการสอนของ  มสธ.  ทงนเพอนาไปสการเสนอแนะแนวทางการจดการเรยนการสอนทางไกลทเหมาะสมสาหรบผเรยนทเปนผตองขง  และการมสวนรวมทางสงคมในการพฒนาผเรยนในดานความรทางวชาการและการเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมแกผตองขงใหผานพนและสามารถดาเนนชวตในฐานะคนดของสงคม  และมคณภาพชวตทดตอไป

Page 4: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

36      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

2.    วตถประสงคของการวจย 1)  ศกษาสภาพการจดการเรยนการสอนทางไกล  

มสธ.  ทจดใหแกนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน  

2)  ศกษาความคดเหนของนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานตอการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  

3)  วเคราะหจดแขง  จดอ อน  โอกาส  และขอจากดของการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  ทจดใหแกนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน

4)  เสนอแนะแนวทางการจดการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของ  มสธ.  ทเหมาะสมแกนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน

3.  นยามปฏบตการ ผตองขง  หมายถง  บคคลทถกขงไวตามหมาย

ขง  นกโทษเดดขาด  และคนตองขงตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

นกศกษาทเปนผตองขง  หมายถง  ผตองขงทสมครเขาร บการศกษาในระบบทางไกลตามหลกสตรปรญญาตรของ  มสธ.

การจดการเรยนการสอนของ  มสธ.  หมายถง  การจดการศกษาท  มสธ.  จดใหแกนกศกษาทเปนผตองขงในอดต  ปจจบน  และอนาคต  โดยใชระบบการเรยนการสอนทางไกล  ซงเปดโอกาสผทตองการเรยนสามารถศกษาหาความรไดดวยตนเองตามความพรอม  ความสะดวก  และความสนใจของตนเอง  มสธ.  ไดจดบรการการศกษา  บรหารหลกสตร  จดการเรยนการสอน  และสอการเรยนการสอนในรปแบบตาง  ๆ  รวมทงการวดและประเมนผล

สภาพการจดการเรยนการสอน  หมายถง  การจดการเรยนการสอนท  มสธ.  จดสาหรบนกศกษาทเปนผตองขง  ซงเปนนโยบายการจดการเรยนการสอนทไดรบความรวมมอ  สนบสนน  และการประสานงานระหวางมสธ.  กบ  กรมราชทณฑ  เพอการจดการศกษาในดานตาง  ๆ  5  ดาน  ไดแก  การบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  การจดเรยนการสอน  สอการเรยนการสอน  การวดและประเมนผล

ความคดเหนของนกศกษา  หมายถง  การแสดงความคดเหนของนกศกษาทเปนผตองขงในการจด

การศกษาระบบการสอนทางไกลของ  มสธ.  ในดานการบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  การจดเรยนการสอน  สอการเรยนการสอน  การวดและประเมนผล

จดแขง  หมายถง  ลกษณะเดน  ซงเปนผลจากปจจยภายในของ  มสธ.  โดยพจารณาจากความสาเรจในดานตาง  ๆ  ทเกยวกบการจดการเรยนการสอนสาหร บนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน  ไดแก  คณภาพของการบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  การจดเรยนการสอน  สอการเรยนการสอน  การวดและประเมนผล

จดออน  หมายถง  ลกษณะทเปนขอดอย  ซงเปนผลจากปจจยภายในของ  มสธ.  โดยพจารณาจากปญหาอปสรรค  หรอขอบกพรองในดานตาง  ๆ  ทเกยวกบการจดการเรยนการสอนสาหรบนกศกษาทเปนผตองข งในเรอนจาและทณฑสถาน  ในดานการบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  การจดเรยนการสอน  สอการเรยนการสอน  การวดและประเมนผล

โอกาส  หมายถง  สถานการณทเกดจากปจจยภายนอก  เปนผลจากการทสภาพแวดลอมภายนอกของ  มสธ.  หรอสงเสรมการดาเนนงานของ  มสธ.  เพอสนบสนนการจดการเรยนการสอนสาหรบนกศกษาทเปนผตองขง

ขอจากด  หมายถง  สถานการณทเกดจากปจจยภายนอก  เปนผลจากขอจากดทเกดจากสภาพแวดลอมภายนอกของ  มสธ.  ซงเปนสวนท  มสธ.  จะตองปรบปรงแกไขหรอขจดใหหมดไป  เพอใหการจดการเรยนการสอนสาหรบนกศกษาทเปนผตองขงมประสทธภาพมากยงขน

เรอนจา  หมายถง  สถานทควบคม  กกข งผตองขงกบทงสงทตอเนองกน  และใหหมายความรวมตลอดถงทอนใดทรฐมนตรไดกาหนดและประกาศในราชกจจานเบกษาวางอาณาเขตไวโดยชดเจน

ทณฑสถาน  หมายถง  สถานทควบคม  กกขงผตองขงดวยวตถประสงคทจะแยก  เพอสะดวกในการอบรมแกไขตามประเภทคด  อาย  เพศ  และกจกรรม  ไดแก  ทณฑสถานบาบดพเศษ  ทณฑสถานวยหนม  ทณฑสถานหญง  ทณฑสถานเปด  และทณฑสถานโรงพยาบาล

ขนาดของเรอนจา  หมายถง  ขนาดของสถานทควบคมกกขงผตองขงทกาหนดขนเพอใชในการวจยครงนเทานน  เพอความเหมาะสมในเลอกกลมตวอยางการวจ ย  โดยแบงออกเปน  2  ลกษณะ  คอ  เรอนจาขนาดใหญเลอก

Page 5: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

37    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

จากเรอนจากลางทขนตรงกบกรมราชทณฑ  และเรอนจาฃนาดเลกเลอกจากเรอนจาจงหวดทขนตรงอยกบจงหวด  โดยนาจานวนผตองข งและนกศกษาทเปนผตองขงมาประกอบการพจารณา

4.  การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ แนวคดเกยวกบศกดศรความเปนมนษย  

ศกดศรความเปนมนษย  (human dignity) หมายถง  เกยรตภมททกคนมเพราะเกดมาเปนมนษยททกคนตองเคารพกนและกน  หามดหมนลบหลทาใหเสอมเสย  ศกดศร  ความเปนมนษยเปนสวนหนงของสทธมนษยชน  (human

rights) (วนดา  ไชยชเนตรต,  2553) ทใหสทธเสรภาพและความเสมอภาค  มการรบรองคมครองตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยหรอตามกฎหมาย  หรอตามสนธสญญาทประเทศไทยมพนธกรณทจะตองปฏบตตาม  ศกดศรความเปนมนษยจงไมใชเรองของความจนความรวยหรอสภาพของสงคม  แตเปนเรองของสงทมอยตดตวมนษยทกคน  (สมคด  เลศไพฑรย  2543) ดงนน  ศกดศรความเปนมนษยจงเปนสภาพความเปนคน  โดยไมคานงถงเหตแหงความแตกตางในเรองถนกาเนด  เชอชาต  ภาษา  เพศ  อาย  สถานภาพกายหรอสขภาพ  สถานะของบคคล  ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม  ความเชอทางศาสนา  การศกษาอบรม  หรอความคดเหนทางการเมอง  คณคาทมนษยทกคนตองไดรบคอการปฏบตทเหมาะสมกบความเปนมนษย  มสทธขนพนฐาน  ไดรบการคมครองศกดศรความเปนมนษยภายในขอบเขตของกฏหมาย  

การพฒนามนษยตามทฤษฏการเรยนร ทฤษฎการเรยนร  (Learning theory) ตามแนวคดของไทเลอร  (Tylor) การเรยนรอาศยความตอเนอง  (continuity)

โดยฝกฝนความชานาญหรอฝกทกษะในกจกรรมและประสบการณบอย  ๆ  และตอเนองกน  จดชวงลาดบ  (sequence) การ เรยนรจ ากสงทงายไปสสงทยาก  เรยงลาดบกจกรรมและประสบการณกอนหลง  เพอใหไดเรยนเนอหาทลกซงยงขน  และการบรณาการ  (Integration)

การเรยนรโดยการจดประสบการณจะชวยใหผเรยนไดเพมพนความคดเหน  และไดแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกน  เนอหา  ควรชวยใหผเรยนสามารถใชประสบการณไดในสถานการณตาง  ๆ  ไดด  การเรยนรจงเปนแบบแผนของปฏสมพนธ  (interaction) ระหวางผเรยนกบสถานการณท

แวดลอม ดงนน  การเรยนรตามกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมและความคด  เพอพฒนาคณภาพของผตองขงตามแนวคดของไทเลอร  จงประกอบไปดวยความตอเนองในการเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรผานการฝกทกษะและประสบการณ  การจดลาดบกจกรรมและประสบการณตามความเหมาะสม  รวมทง การบรณาการความรแล ะประสบการณเขาดวยกน

แนว คดการพฒนาผ ต อ ง ขง ของกรมราชทณฑ  เนองจากแนวคดทใชการลงโทษดวยการกกขง  จาคกหรอประหารชวตผกระทาผดเพยงอย างเดยวไมสามารถจะหยดยงหรอลดปญหาอาชญากรรมทเกดขนในสงคมได  การลดปญหาการกระทาผดซาของผตองขง  จงจาเปนตองนาบคคล เหลาน เขาสกระบวนการแกไขปรบเปลยนพฤตนสย  ฝกทกษะอาชพ โดยจดทาโปรแกรมท เ หมาะสม ใหกบผต อ ง ข ง   โดยกรมราชทณฑ ใหความสาคญในการพฒนาปรบเปลยนพฤตนสยผตองขง  โดยกาหนดกาหนดพนธกจ  (missions) ในแผนทศทางกรมราชทณฑ  ฉบบท  2  (พ.ศ.  2546-2550) ไว  ดงน (1)  การควบคมผตองขงตองทาดวยความเปนมออาชพและการแกไขและพฒนาพฤตนส ยผตองขงใหเปนพลเมองทมคณประโยชนตอการพฒนาประเทศ  และ  (2)  การยอมรบวาการศกษาเปนเครองมอทชวยในการพฒนามนษยทดทสด

จงนาการจดการศกษามาใชเปนหลกในการพฒนา  แกไข  และปรบเปลยนพฤตนสยของผตองขง  โดยมอบหมายใหสวนสงเสรมการศกษา  กรมราชทณฑ  รบผดชอบในการดาเนนการสงเสรมการจดการศกษาแกผตองขง

ในการจดศกษาสาหรบผตองขง  กรมราชทณฑมความเชอมนวา  “มนษยทกคนสามารถพฒนาใหเปนคนดไดดวยการศกษา”  จงไดมอบหมายใหเรอนจาและทณฑสถานทกแหง  ดาเนนการจดการศกษาใหแกผตองขงอยางจรงจงและตอเนอง  โดยนากระบวนการในการจาแนกลกษณะผตองขงเขามาชวยเพอจะไดทราบขอมลพนฐานของผตองขงแตละคน  และจดกลมผเรยนใหสอดคลองกบความเปนจรงตรงตามความตองการ  แตเนองจากเรอนจาและทณฑสถานมขอจากดในเรองอตรากาลงเจาหนาท  และเจาหนาทขาดทกษะดานการสอน  จงไดประสานงานขอความรวมมอหนวยงานเครอขายภายนอกเขามารวมในการจดการศกษาแกผตองขง  โดยมการจดการศกษาวชาสามญ

Page 6: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

38      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

การจดการศกษาวชาชพ  การจดการศกษาระดบอดมศกษา  และการจดการศกษาตามอธยาศย

การจดการเรยนการสอนของ  มสธ.  เปนการขยายโอกาสทางการศกษาของผตองขงใหสงขนถงระดบปรญญาตร  กรมราชทณฑจงไดประสานความรวมมอ  มสธ.  ในการเปดโอกาสทางการศกษาระดบอดมศกษาแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถาน  โดยแบงออกเปน  2  หลกสตร  ไดแก  หลกสตรปรญญาตร  และหลกสตรโครงการการศกษาตอเนองหรอสมฤทธบตร  โดยศกษาในระบบทางไกลจากสอการเรยนการสอนหรอชดวชาท  มสธ.  จดสงให  นอกจากนทางเรอนจาและทณฑสถานไดจดใหมมม  มสธ.  ไวภายในหองสมดสาหรบเปนสถานทในการศกษาคนควาเพมเตมสาหรบผตองขงนกศกษาระดบอดมศกษาทกคน  

กรอบแนวคดการวจย  ผวจยไดนาขอมลจากการทบทวนวรรณกรรมมากาหนดกรอบแนวคดการวจย  ดงน

1)  ตวแปรตน  ประกอบดวย  (1)  ปจจยสวนบคคล  ไดแก  เพศ  อาย ระดบการศกษา อาชพกอนตองโทษ รายไดเฉลยตอเดอนกอนตองโทษ สถานภาพสมรสกอนตองโทษ และจานวนบตรกอนตองโทษ (2)  ปจจยเกยวกบการตองโทษ ไดแก  ฐานโทษทกระทาความผด สถานภาพในการตองโทษ และระยะเวลาในการตองโทษ (3)  ขอมลเกยวกบการศกษาและความคาดหวง ไดแก  สาขาวชาทเรยน ระยะเวลาของหลกสตรทศกษา คาใชจายในระหวางเรยนของนกศกษาทเปนผตองขง วธการลงทะเบยนเรยน เหตผล/สงจงใจในการสมครเขาเรยน ความคาดหวงทไดจากการเรยนระหวางตองโทษ และ  ความคาดหวงทไดจากการเรยนหลงจากพนโทษ และ  (4)  สภาพการจดการเรยนการสอน ไดแก  นโยบายการจดการเรยนการสอน  ความรวมมอและการประสานงาน การจดการศกษาในดานตาง  ๆ  5  ดาน  (การบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  การจดการเรยนการสอน  สอการเรยนการสอน  และการวดและประเมนผล)

2)  ตวแปรตาม  คอ  ความคดเหนตอการจดการศกษาทางไกลของ  มสธ. ไดแก  การบรการการศกษา การบรหารหลกสตร การจดการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล

5. วธการวจย การวจยนเ ปนการวจยเชงปรมาณและเชง

คณภาพ  กลมตวอยางเปนนกศกษาทเปนผตองขง  กาลงศกษาอยในระดบปรญญาตรในสาขาวชาตาง  ๆ  ท  มสธ.  เปดสอน  และลงทะเบยนเรยนในปการศกษา  2552  จานวน  5,512  คน  การวจยเชงปรมาณ  มกลมตวอยาง  จานวน  400  คน  เครองมอทใชเปนแบบสอบถามทผวจ ยพฒนาขน  วเคราะหโดยใชสถตพรรณนา  โดยหาคาเฉลย  และคาความเบยงเบนมาตรฐาน    แปลความหมายของคาเฉลยโดยใชมาตรวดแบบลเกรต  และขอมลทไดจากคาถามปลายเปด  ใชวธการวเคราะหเนอหาและหาความถ  การวจ ยเชงคณภาพ  เกบขอมลจาก  (1)  นกศกษาทเปนผตองขงจากสาขาวชาตาง  ๆ  ใชวธเลอกแบบเจาะจง  รวม  25  คน  เกบขอมลโดยการสนทนากลม  (2)  ผใหบรการทางการศกษา  เกบขอมลจากผบรหารของ  มสธ.  และกรมราชทณฑ  รวม  5  คน  และผปฏบตงานจากเรอนจาหรอทณฑสถาน  จานวน  18  คน  เกบขอมลโดยสมภาษณ  และ   (3)   เพอนของผตองข ง  จ านวน  10  คน   เกบขอมลโดยสมภาษณ  เครองมอทใชเปนประเดนสาหรบการสนทนากลม  และการสมภาษณ  แบบกงโครงสราง  วเคราะหเนอหาโดยแยกแยะประเดนและจดกลมเนอหาตามวตถประสงคของการวจย

6.  สรปผลการวจย 6.1.  สภาพการจดการเรยนการสอนทางไกล  

ท  มสธ.  จ ดใหแกนกศกษาทเปนผตองขง  มสธ.  มนโยบายการขยายโอกาสทางการศกษาแกประชาชนทกกลม  ตามวสยทศนในการจดการศกษาตลอดชวต  โดยใหโอกาสทางการศกษาแกผตองขง  สอดคลองกบนโยบายการพฒนาศกยภาพผตองขงของกรมราชทณฑ  ซงไดรบความรวมมอในการจดการศกษาดวยดมาอยางตอเนอง  มสธ.  ไดจดการเรยนการสอนเชนเดยวกบนกศกษาทวไป  

6.2 .   ความคด เหนของนกศกษา ทเ ปนผตองขงตอการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  โดยรวม  นกศกษามความเหนวา  การจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.มความเหมาะสมอยในระดบมาก  3  ดาน  คอ  ดานการบรการการศกษา  การบรหารหลกสตร  และการวดและประเมนผล  และมความเหมาะสมอยในระดบนอย  2  ดาน  คอ  ดานการจดการเรยนการสอน  และสอการเรยนการสอน

Page 7: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

39    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

6.3.จดแขง  จดออน  โอกาส  และขอจากด  ของการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  การจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.ทจดใหแกผตองขงพบวามจดแขง  จดออน  โอกาส  และขอจากดในแตละดาน  ดงน

6.3.1  จดแขงและจดออน (1)  ดานการบรการการศกษา  จดแขง  คอ  มการจดบรการการศกษาทมมาตรฐานเดยวกบนกศกษาทวไป  มสอสงพมพเปนสอหลกทและจดใหมสอเสรมอยางเหมาะสม  และอานวยความสะดวกในการจดการเรยนการสอนแกผตองขงทวประเทศ  จดออน  คอ  การสงเอกสารการสอนและผลสอบลาชา  มขอจากดในการลงทะเบยน  การบรการการศกษาและการจดสอนเสรม  (2)  ดานการบรหารหลกสตร  จดแขง  คอ  มการบรหารหลกสตรอยางมมาตรฐาน  และมเอกสารการสอนทมคณภาพ  จดออน  คอ  เนอหาชดวชาไมทนสมย  บางชดวชามเน อหามากเกนไป  และแบบฝกปฏบตไมสอดคลองกบเนอหาของชดวชา  (3)  ดานการจดการเรยนการสอน  จดแขง  คอ  เอกสารการสอนมเนอหาครบถวนสมบรณเปนสอหลกทใชเชนเดยวกบทจดใหกบนกศกษาโดยทวไป  จดออน  คอ  ขอจากดในการรบขอมลขาวสาร  การจดอาจารยเขาไปจดกจกรรมการเรยนการสอน  ขาดอปกรณทใชกบสอ  เปนตน  (4)  ดานสอการเรยนการสอน  จดแขง  คอ  มสอสงพมพหรอเอกสารการสอนเปนสอหลก  และจดสอเสรมใหใชและเขาถงไดเชนเดยวกบทจดใหนกศกษาอน  ๆ  จดออน  คอ  มขอจากดในการเขาถงสอบางชนด  โดยเฉพาะสออเลกทรอนกส  ทยงมขอจากด  (5)  ดานการวดและประเมนผล  จดแขง  คอ  การอานวยความสะดวกในการจดสถานทสอบในเรอนจาและทณฑสถานทวประเทศ  และการวดและประเมนผลการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานการศกษา  จดออน  คอ  บางชดวชาไมมคะแนนเกบ  ขอสอบยาก  และขาดการแนะแนวการเตรยมสอบ  และ  (6)  ดานการปรบเปลยนพฤตกรรม  จดแขง  คอ  ทาใหมการเปลยนแปลงไปในทางทดขน  ไดรบการยอมรบจากเพอนและครอบครว  รวมทงสามารถนาวฒการศกษาไปใชประโยชนในอนาคตได

6.3.2  โอกาสและขอจากด  เมอพจารณาจากปจจยภายนอก  ปรากฎวา  (1)  โอกาส  ความรวมมอจากกรมราชทณฑและภาพลกษณการเปดโอกาสทางการศกษาใหผตองขงทาให  มสธ.  ทไดรบการยอมรบจากสงคม  (2)  

ขอจากด  พบวา  ปจจบนมสถาบนการศกษาอนใหความสนใจในการจดการเรยนการสอนใหกบผตองขง  ซง  มสธ.  ยงขาดการจดการทเออตอการแขงข น  เชน   การจดทรพยากรการศกษาใหนกศกษาสามารถเขาถงไดมากขน  

6.4.  ขอเสนอแนะแนวทางการจดการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของ  มสธ.ทเหมาะสม  (1)  ในเชงนโยบาย  มสธ.  ควรมนโยบายทชดเจนในยกระดบการจดการศกษาแกผดอยโอกาสอยางทวถงทกกลม  โดยชภาพลกษณทโดดเดนของตนเอง  ควรมนโยบายและแผนความรวมมอกบกรมราชทณฑอยางตอเนอง  เพอรกษาจดแขงและลดจดออน  และสรางโอกาสในการแขงขนใหมากขน  และควรจดบรการสงคมและในการพฒนาคณภาพผเรยนดานคณธรรมจรยธรรรมทเปนรปธรรม  (2)  ในเชงปฏบตการ  ควรประชาสมพนธการรบนกศกษาผานชองทางของกรมราชทณฑ  ปร บปรงการบรการการศกษาในดานตาง  ๆ  เพมขน  ควรจดบรการสอออฟไลนแทนสอออนไลนททางเรอนจาและทณฑสถานยงมขอจากดในการใหบรการ  ควรจดสอการศกษาและสนบสนนอปกรณเครองมอใหใชอยางเหมาะสม  และ  (3)  ในดานการวจย  การวจ ยทควรทาตอไป  คอ  การศกษาตดตาม  (follow - up study) บณฑตทเปนผตองขง  ทสาเรจการศกษาจาก  มสธ.  แลว  เพอนาขอมลมาใชประโยชนในการปรบปร ง การจดการ เ รยนการสอนทาง ไกลทมหาวทยาลยจดใหแกผตองขง  การวจยความเปนไปไดในการจดการเรยนการสอนบณฑตศกษาและระดบทสงขน  และ  การวจยเพอพฒนาสอเสรม  ใหเหมาะสมสาหร บนกศกษาทดอยโอกาส  โดยใชแนวทางทจดใหนกศกษาทเปนผตองขงเปนพนฐาน

7.  อภปรายผล 7.1 สภาพการจดการเรยนการสอนทางไกล

ของ  มสธ.  ทจดใหนกศกษาทเปนผตองขง 7.1.1  แนวนโยบายในการจดการเรยนการ

สอนทางไกล  นโยบายนเปนขอตกลงรวมกนของทง  2  องคกร  โดย  มสธ.  ยดปรชญาหลก  คอ  “การจดการศกษาตลอดชวต”  ทมงเนนการจดการศกษาสาหรบประชาชนทวไปทกกลมอยางทวถง  สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต  พ.ศ.  2542  และทแกไขเพมเตม  พ.ศ.  2545  ในมาตรา  8  ทบญญตวา  “การจดการศกษาใหยด

Page 8: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

40      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

หลก  ดงน    (1)  เปนการศกษาตลอดชวตสาหรบประชาชน  (2)  ...        และ    (3)  ...”    ในขณะทกรมราชทณฑ  มงเนนการพฒนาพฤตนสยของผตองขงใหกลบไปประพฤตปฏบตด  ทงขณะทตองโทษและภายหลงจากทพนโทษไปแลว  โดยมงเนนทศกดศรและเสรมสรางคณคาความเปนมนษยดวยหลกการทสาคญ  คอ  “ศกดศรความเปนมนษย”  (human

dignity) ดงทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย  พทธศกราช  2550  มาตรา  4  ทบญญตวา  “ศกดศรความเปนมนษย  สทธ  เสรภาพ  และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง”  ดวยความสาคญดงกลาวน  กรมราชทณฑจงสนบสนนใหผตองขงมโอกาสรบการศกษาในระบบทางไกลของ  มสธ.  ทเปดโอกาสใหกบผตองขง  (ผอานวยการสวนสงเสรมการศกษา  สานกพฒนาพฤตนสย  กรมราชทณฑ  ส มภาษณวนท  17  กมภาพนธ  2554)  นอกจากน  กรมราชทณฑยงมแนวคดในการจด  “เรอนจาการศกษา”  โดยจะยายผตองขงทเปนนกศกษาไปอยในเรอนจาหรอทณฑสถานทมความสะดวกและเหมาะสมกบการจดการศกษาขนเปนการเฉพาะอกดวย

7.1.2  การพฒนาความรวมมอและการประสานงาน  มสธ.  และกรมราชทณฑ  ไดดาเนนการประสานงาน  โดยพฒนาความรวมมอในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหกบนกศกษาทเปนผตองขง  ตงแตป  พ.ศ.  2527  ซงเปนความรวมมออยในระดบดมาก  มความตอเนอง  และมความคดเหนไปในทศทางเดยวกน  ดงนน  โดยภาพรวม  การพฒนาความรวมมอและการประสานงานดง ก ล า ว มคว ามชด เ จ นแล ะสอดคล อ งกน   แ ล ะ มแนวนโยบายทสอดรบกน  กรมราชทณฑไดมอบหมายใหสวนสงเสรมการศกษาเปนหนวยงานรบผดชอบในการจดทาแผนงานหรอโครงการทเหมาะสมและสอดคลองกบภารกจดงกลาว  ตลอดจนจดกจกรรมสงเสรมการจดการศกษาแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานทวประเทศ  (แผนทศทางกรมราชทณฑ  ฉบบท  2  พ.ศ.  2546-2550)  ดงนน  การพฒนาผตองขงตามแนวคดของกรมราชทณฑจงอาศยความเปนมออาชพในการพฒนาผตองขงใหเปนบคคลทมคณประโยชน  มคณคาตอสงคม  โดยใชการจดการศกษาเปนเครองมอในการเปลยนแปลงพฤตกรรม

7.1.3  การพฒนาการจดการศกษา  มสธ.  จดการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกล  โดยนกศกษาสามารถศกษาไดดวยตนเองจากสอตาง  ๆ  ทมหาวทยาลยจดให  ซง

นกศกษาทเปนผตองขงกไดรบบรการเชนเดยวกนกบนกศกษาปกตทอยภายนอกเรอนจา  โดยคานงถงคณภาพและมาตรฐานเดยวกน  การพฒนาการจดการศกษาของ  มสธ.  มแนวทางตาง   ๆ ดงน  

(1)  การร บนกศกษาทเปนผ ตองขงและคณสมบตของนกศกษา มสธ.  ใชเกณฑการรบนกศกษาเชนเดยวกนกบทร บนกศกษาปกตทวไปทอยภายนอกเรอนจา  ผสาเรจการศกษากจะมศกดและสทธเทาเทยมหรอเปนมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาอน  ๆ  ทกประการ  ซงเปนจดแขงของ  มสธ.  แมจะยงมขอจากดบางประการ  เชน  การฝกปฏบต ในสวนน  กรมราชทณฑกมนโยบายใหผตองขงทมความประสงคจะสมครเขารบการศกษากบ  มสธ.  ทกคนทมคณสมบตครบตามทมหาวทยาลยกาหนด  มสทธขออนญาตสมครเขาศกษาตอท  มสธ.  ได  โดยไมจากดเพศ  โทษ  คด  อาย  ชน  รวมถงผตองขงทอยระหวางการพจารณาคดดวย  (สาเนาหนงสอกรมราชทณฑท  ยธ  0704/2199  ลงวนท  13  ตลาคม  2547  เรอง  แนวทางปฏบตการจดการศกษาระดบอดมศกษา  [มสธ.]  ของผตองขง)

(2)  การบรการการศกษา มสธ.  จดบรการการศกษาแกนกศกษาทเปนผตองขงเชนเดยวกนกบนกศกษาปกตทวไปทอยภายนอกเรอนจา  แตอาจมขอจากดบางประการทเกยวของกบความมนคงปลอดภยของเรอนจาและทณฑสถานในแตละแหง  การบรการทยงมปญหาทอยในระดบสงหรอมาก  คอ  การจดสงผลการสอบ  และเอกสารการสอนทลาชา  ซง  มสธ.  จาเปนจะตองหาแนวทางแกไขใหมความรวดเรวมากยงขน  อยางไรกตาม  ในกรณทนกศกษาไดรบเอกสารการสอนลาชานน  ทางกรมราชทณฑไดแกไขปญหาดงกลาวดวยการใหนกศกษายมใชเอกสารการสอนทมศษยเกาบรจาคไวทหองสมดและมม  มสธ.  แตนกศกษาทเปนผตองขงสวนใหญกยงคงตองการให  มสธ.  สงเอกสารการสอนใหถงเรวมากขน  เพราะตองการจดบนทกหรอขด  เขยน  เนนขอความตาง  ๆ  ทเปนของสวนตวมากกวา  

(3  การบรหารหลกสตร มสธ.  ไดกาหนดโครงสรางของหลกสตรใหอยในเกณฑมาตรฐาน  และดาเนนการตามกรอบมาตรฐานคณวฒ   (TQF) ของสานกงานคณะกรรมการอดมศกษา  (สกอ.)  ซงมความเหมาะสมดแลว  นบวาเปนจดแขงของ  มสธ.  ททงนกศกษาปกตทอยภายนอกเรอนจา  และนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานตางกตองศกษาในลกษณะหรอ

Page 9: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

41    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

โครงสรางของหลกสตรเดยวกน  โดยมใหเลอกศกษาไดหลากหลายสาขาวชา  ตามความสามารถ  และความสนใจของแตละคน  แตขอจากดของนกศกษาทเปนผตองขงคอตองศกษาจากเอกสารการเรยนการสอนประจาชดวชาเปนหลกแตเพยงอยางเดยว  ขาดโอกาสการศกษาหรอคนควาเพมเตม  หรอขาดขอมลขาวสารทเปนปจจบน  ประกอบกบในบางชดวชามเนอหาสาระเกาไมทนสมย  โดยเฉพาะอยางยงในชดวชาทเกยวของกบกฎหมาย  อยางไรกด  ในสวนจดแขงของหลกสตร  คอ  การกาหนดระยะเวลาในการศกษาไว  3  เทาของหลกสตร  หรอ  12  ป  ของหลกสตรปกต  4  ป  ชวยใหนกศกษาเลอกเรยนไดตามความพรอมหรอความสะดวกของแตละคน  และชวยลดขอจากดในเรองคาใชจายสาหรบการลงทะเบยนเรยน

(4)  การจดการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  มความเหมาะสมดแลวและเปนมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาปกตทอยนอกเรอนจา  การใชเอกสารการสอนประจาชดวชาเปนสอหลกชวยใหนกศกษาสามารถศกษาไดดวยตนเอง  แตนกศกษามปญหาการใชสอเสรมอน  ๆ  ทเกยวของ  ไดแก  การใชเครองคอมพวเตอร  การฟงรายการวทยกระจายเสยง  รายการวทยโทรทศน  การใชเครองเลนซด  วซด  และดวด  เปนตน  ทเปนเชนนเพราะแมวากรมราชทณฑจะมนโยบายทอนญาตใหผตองขงทเรยนกบ  มสธ.  สามารถใชสอเสรมอนทมหาวทยาลยกาหนดไดกตาม  เคยมปญหาทผตองขงกลบนาไปใชในทางทผดกบกฎระเบยบของเรอนจาและทณฑสถาน  เรอนจาบางแหงจงไมอนญาตใหใชตอไป  ซงกเปนผลเสยกบตวนกศกษาเอง  นอกจากน  ยงมปญหาท  มสธ.  ไมสามารถจดสอนเสรมในเรอนจาและทณฑสถานได  เนองจากจานวนนกศกษาไมเปนไปตามเกณฑในการจดสอนเสรมท  มสธ.  กาหนด

(5)  สอการเรยนการสอน สอทใชในการเรยนการสอนในระบบการศกษาทางไกลของ  มสธ.  มความเหมาะสมดแลว  แตมปญหาทนกศกษาทเปนผตองขงสวนใหญไดรบเอกสารการสอนประจาชดวชาทคอนขางชาและชามาก  และใชสวนสอประเภทอน  ๆ  ไมสะดวก  เชน  เวลาของรายการวทยกระจายเสยง  และรายการวทยโทรทศน  ท  มสธ.  ออกอากาศจะไมตรงกบชวงเวลาของนกศกษาสามารถใชได  และมปญหาในการใชเครองมอและอปกรณ  เพราะเรอนจาและทณฑสถานบางแหงจะมขอจากดและไม

สะดวกในการใหนกศกษาทเปนผตองขงใช  ซงการขอใชสอเสรมตาง  ๆ  เหลานจะตองมเจาหนาทควบคมดแลอยางใกลชดตลอดเวลา  เพอปองกนการกระทาผดกฎระเบยบของเรอนจาและทณฑสถาน  ซงเรอนจาและทณฑสถานไมมเจาหนาทมากพอทจะควบคมดแลหรออานวยความสะดวกไดอยางใกลชด  

(6)  การวดและประเมนผล การวดและประเมนผลการเรยนของนกศกษาทเปนผตองขงในระบบการสอนทางไกลของ  มสธ.  มความเหมาะสมและเปนมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาปกตทอยภายนอกเรอนจา  แตนกศกษาทเปนผตองขงและเจาหนาทเรอนจาเหนวาในการวดและประเมนผลทกชดวชาในแตละหลกสตร  ควรเปดโอกาสใหนกศกษากจกรรมทมคะแนนเกบระหวางภาค  ทงน  เพอเปนการฝกใหนกศกษารจกคด  วเคราะห  หรอศกษาคนควาเพมเตม

7.2  ความคดเหนตอการจดการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.

7.2.1 ดานบรการการศกษา  โดยภาพรวมและรายขอ  นกศกษามความเหนวาการบรการการศกษามความเหมาะสมอยในระดบมาก  ไดแก  การจดสอบ  การลงทะเบยนเรยน  การประชาสมพนธและการจดสงขอมลขาวสารทเกยวของของ  มสธ.  การเทยบโอนชดวชา  การประสานงานกบเรอนจาและทณฑสถาน  การประสานงานกบมหาวทยาลย  การประสานงานกบกรมราชทณฑ  และการจดสงเอกสารการสอน  ทเปนเชนนเพราะ  มสธ.  เปนมหาวทยาลยทจดการเรยนการสอนในระบบทางไกล  โดยนกศกษาส ามารถศกษาจ ากสอปร ะสมต า ง  ๆ   ทมหาวทยาลยจดให  ทงสอหลกและสอเสรม  การดาเนนกจกรรมตาง  ๆ  ดงกลาวลวนเปนงานทสาคญในดานการบรการการศกษา  ซงเปนหวใจของการจดการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  ทมประสบการณมามากกวา  30  ป  จงยอมมประสบการณในการจดบรการการศกษาทเกยวของกบการสอนในระบบทางไกลไดเปนอยางด  จงทาใหผตองขงมความคดเหนวาการบรการดานการศกษาของ  มสธ.  มความเหมาะสมอยในระดบมาก  สวนในการจดเจาหนาทแนะแนวการศกษา  การจดฝกปฏบตเสรมทกษะ  การจดกจกรรมสอนเสรม  และการจดอาจารยทปรกษาประจาชมรมนกศกษา  นกศกษาเหนวามความเหมาะสมอยในระดบนอย

Page 10: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

42      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

7.2.2  ดานการบรหารหลกสตร  เมอพจารณาโดยรวมและรายขอ  นกศกษาทเปนผตองขงเหนวามความเหมาะสมอยในระดบมาก ไดแก  ระยะเวลาทศกษาตามทกาหนดไวในหลกสตร  จานวนชดวชาทกาหนดไวในหลกสตร  จานวนชดวชาทกาหนดใหลงทะเบยนเรยนในแตละภาคการศกษา  ความยากงายของเนอหาสาระในแตละชดวชา  และการเรยงลาดบของเนอหาสาระในแตละชดวชา  ทเปนเชนนเพราะในการบรหารจดการหลกสตรของ  มสธ.  จะมคณะกรรมการคณะหนงทเรยกวา  “คณะกรรมการทปรกษาประจาสาขาวชา”  ซงจะเปนการแตงตงผทรงคณวฒจากสถาบนอดมศกษาและหนวยงานตาง  ๆ  เปนกรรมการทปรกษา  โดยมหนาทในการพจารณาใหความเหนเกยวกบมาตรฐานการศกษา  การพฒนาหลกสตรการสอนและวดผล  ตลอดจนทาหนาทในการบรหารหลกสตร  นอกจากนยงมคณะกรรมการประจาสาขาวชา  และคณะกรรมการผลตและบรหารชดวชา  ดงนน  จะเหนไดวา  การบรหารหลกสตรของ  มสธ.  จะมคณะกรรมการทเกยวของหลายคณะ  ซงเปนการควบคมทงในดานคณภาพและมาตรฐาน  รวมทงยงมระบบการประกนคณภาพการศกษา  การประเมนคณภาพภายในตามตวบง ชทก าหนดและกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา   (TQF) ทควบคมและกากบการจดการศกษาในระบบการสอนทางไกลของ  มสธ.  อกชนหนง  รวมทง  มสธ.  ยงไดใหความสาคญกบจานวนชดวชาทกาหนดไวในหลกสตร  ความเหมาะสมของจานวนชดวชาทกาหนดใหลงทะเบยนเรยนในแตละภาคการศกษา  ตลอดทงความยากงาย  ความทนสมย  และการเรยงลาดบของเนอหาสาระในแตละชดวชา  ดวยเหตนจงสงผลใหนกศกษามความคดเหนวาการจดการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  ดานการบรหารหลกสตรมความเหมาะสมอยในระดบมาก

7.2.3 ดานการจดการเรยนการสอน  โดยรวมและพจารณารายขอพบวา  นกศกษาทเปนผตองข งมความเหนวาการจดการเรยนการสอนมความเหมาะสมอยในระดบนอย  ไดแก  การอบรมเขมชดวชาประสบการณวชาชพ  การฝกปฏบตเสรมทกษะ  การจดอาจารยสอนเสรม  การศกษาดวยตนเองจากรายการวทยกระจายเสยง  การศกษาดวยตนเองจากซด  และวซด การศกษาดวยตนเองจากรายการวทยโทรทศน  การศกษาดวยตนเองจากสอทางไกลผานดาวเทยม  และการศกษาดวยตนเองผานสอ

อนเทอรเนต ทเปนเชนนอาจเปนเพราะ  นกศกษาจะตองศกษาดวยตนเองจากเอกสารการสอนประจาชดวชาเปนสอหลกและยงจะตองศกษาจากสอเสรมตาง  ๆ  ทมหาวทยาลยจดใหอกดวย  เชน  การศกษาจากรายการวทยกระจายเสยง  รายการวทยโทรทศน  ซด  วซด  และดวด การสอนเสรมผานดาวเทยม  (e-tutorial) และการสอนเสรมผานอนเทอรเนต

เปนตน  ซงนกศกษาเปนผตองข งในเรอนจาหรอทณฑสถาน  ยอมจะมโอกาสในการศกษาจากสอเสรมเหลานคอนขางจากด  หรอเขาถงสอไดนอย  ดงนน  นกศกษาจงเหนวาการจดการเรยนการสอนของ  มสธ.  ทดาเนนการอยมความเหมาะสมในระดบนอย  แตนกศกษากมความพงพอใจในการศกษาดวยตนเองจากเอกสารการสอนประจาชดวชาในระดบมาก  

7.2.4 ดานสอการเรยนการสอน  โดยรวมและเมอพจารณารายประเดน  พบวา  นกศกษาทเปนผตองขงมความเหนวาดานสอการเรยนการสอนมความเหมาะสมอยในระดบนอย  ไดแก  ซดประกอบชดวชา  วซดสอนเสรม  รายการวทยกระจายเสยง  การศกษาจากรายการ  ON

DEMAND ทางเครอขายอนเทอรเนต  การศกษาจากสอคอมพวเตอร  (e-learning) และรายการวทยโทรทศนทเปนเชนนเปนเพราะเรอนจาและทณฑสถานแตละแหง  อาจมขอจากดหรอกฎระเบยบหามมและใชอปกรณตาง  ๆ  เชน  เครองรบวทย  เครองรบโทรทศน  เครองเลนวซด และคอมพวเตอร เปนตน  อกทงเรอนจาและทณฑสถานบางแหงอาจเหนความสาคญและความจาเปนจงอนญาตใหมและใชอปกรณตาง  ๆ  ดงกลาวได  แตนกศกษาทบางคนกลบนาไปใชในทางทไม เหมาะสมโดยนาไปทาผดกฎระเบยบของเรอนจา  ตอมาจงไมอนญาตใหมไวใชในเรอนจาและทณฑสถานตอไป  ซงกเปนผลเสยตอนกศกษาทเปนผตองข งเอง  จงเปนผลใหนกศกษาทสวนใหญมความเหนวาสอเสรมมความเหมาะสมอยในระดบนอย  แตเหนวาสอเอกสารการสอนประจาชดวชา  แบบฝกปฏบต  และหนงสออานประกอบมความเหมาะสมอยในระดบมาก

7.2.5 ดานการวดและประเมนผล  โดยรวมและพจารณาในรายขอ  นกศกษาทเปนผตองขงเหนวามความเหมาะสมอยในระดบ  ไดแก  ความเหมาะสมของระบบการประเมนผล  3  ระดบ  คอ  H, S และ  U ความยากงายของขอสอบอตนย  และขอสอบปรนย  ทมการกระจายขอสอบในแตละชดวชาครอบคลมในทกหนวยการสอน  และ

Page 11: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

43    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

ในบางชดวชามคะแนนเกบระหวางภาค  ทเปนเชนนเปนเพราะ  มสธ.  ไดกาหนดลาดบขนการแสดงความสามารถในการเรยนรของนกศกษาในแตละชดวชาไว  3  ระดบ  คอ  H

(Honor) ซงนกศกษาจะตองไดคะแนนสอบรอยละ  76  ขนไป  ในขณะทระดบ  S (Satisfactory) จะมชวงคะแนนระหวาง  60  –  75  คะแนน  และ  U (Unsatisfactory) ไดคะแนนผลการสอบทตากวารอยละ  60  ซงเปนการวดและประเมนทเปนมาตรฐาน  โดยการองเกณฑทกาหนดไว  นอกจากในการออกขอสอบของแตละชดวชา  มหาวทยาลยจะพจารณาถงความยากงายของขอสอบประกอบกบใหมการกระจายขอสอบในแตละชดวชาใหครอบคลมในหนวยการสอน

7.3  จดแขงและจดออนของการจดการเรยนของ  มสธ.  ทจดใหแกนกศกษาทเปนผตองขง

7.3.1  การบรการการศกษา (1)  จดแขง ทพบวา  (1)  มสธ.  มการจดบรการ

การศกษาสาหรบนกศกษาทเปนผตองขงหลายดานโดยมมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาอน  ไดสรางความประทบใจใหนกศกษาทเปนผตองขงทฝกไฝเรยนร  รกการเรยนใหเรยนไดอยางมประสทธภาพเปนไปตามคณภาพทกาหนด  เปนการเพมโอกาสใหผสนใจเรยนไดเลอกเรยน (2)  มสธ.  ใชสอสงพมพเปนสอหลกและเสรมดวยการแนะแนววธการศกษาจากสอสงพมพ (3)  มสธ.  อานวยความสะดวกแกนกศกษาทเปนผตองขงไมวาจะอยในเรอนจาใด  และ  (4)  มสธ.  ไดร บการสนบสนนการจดการศกษาจากกรมราชทณฑทเออตอการใหบรการการศกษาโดยปฏบตตามกฏระเบยบของกรมราชทณฑ  และเนนการใหบรการในมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาโดยทวไปของ  มสธ.

ทเปนเชนนเพราะในการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  ทจดใหแกผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานนนลวนเปนวสยทศน  และนโยบายในการประสานความรวมมอจากทง  2  องคกรหลก คอ  ทงจาก  มสธ.  ทยดหลกปรชญาการจดการศกษาตลอดชวตและมงเนนการจดการศกษาทางไกลสาหรบประชาชนทกกลมอยางทวถง  ในขณะทกรมราชทณฑมงเนนการสงเสรมคณคาและศกดศรความเปนมนษยตามหลกสทธมนษยชน  โดยมงทการเปดโอกาสทางการศกษา  ซงจะเปนเครองมอทสาคญในการเปลยนแปลงและพฒนาพฤตนสยผตองขงใหกลบไปประพฤตปฏบตด  และเมอพนโทษไปแลวไมหวนกลบไป

กระทาผดซาขนอก  ซงจะเหนไดจากการทกรมราชทณฑไดสงเสรมและสนบสนนใหผตองข ง  ในเรอนจาและทณฑสถานมากกวา  139  แหง  ทวประเทศ  ไดมโอกาสเรยนกบ  มสธ.  และมนกศกษาทเปนผตองขงมากกวา  5,500  คน

และดวย  มสธ.  เปนมหาวทยาลยเปด  ทจดการศกษาในระบบการเรยนการสอนทางไกล  นกศกษาจงศกษาไดดวยตนเองจากสอหลกและสอเสรม  ทงนเพราะเอกสารการสอนประจาชดวชาของ  มสธ.  มลกษณะเปนบทเรยนโปรแกรม  ซงจะประกอบไปดวยคาอธบายลกษณะและเนอหาของชดวชา  วตถประสงคของชดวชา  วธการศกษา  แนวคดการทากจกรรมทายบท  การประเมนผลตนเองทงกอนเรยนและหลงเรยนและการสอบ  เปนตน  ซงเอกสารการสอนในแตละชดวชานกศกษาสามารถศกษาซาหลายครงจนเกดความรความเขาใจอยางแทจรง  ดวยความสาคญดงกลาวนเอกสารการสอนประจาชดวชาจงถอไดวาเปนจดแขง  ทสาคญของการจดการเรยนการสอนทางไกลของมหาวทยาลย

(2)  จดออน ทพบวา   (1)  นกศกษาไดร บเอกสารการสอนและผลสอบลาชา  ทาใหตองลงทะเบยนเรยนลาชาไปดวย (2)  มขอจากดในการลงทะเบยนเรยน  การฝากใหเจาหนาทเรอนจาดาเนนการมขนตอนคอนขางยงยาก  (3)  การจดบรการการศกษาใหแกผตองขงยงทาไดไมเตมท  และ  (4)  มขอจากดในการจดการสอนเสรม

สาหร บจดออนในการจดบรการการศกษาใหนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานนน  สวนใหญจะเปนปญหาทเกยวของกบการไดรบเอกสารการสอนประจาชดวชา  และการไดรบผลการสอบชากรมราชทณฑไดชวยแกปญหาในเบองตนใหดวยการขอรบบรจาคเอกสารการสอนประจาชดวชาจากนกศกษาทจบการศกษาไปแลว  แตการแกปญหากทาไดในระดบหนงเทานน  ในการแกประเดนปญหาน  มสธ.  ควรสารวจจานวนชดวชาทนกศกษาทเปนผตองขงประสงคจะลงทะเบยนเรยนในภาคการศกษาตอไป  พรอมรบลงทะเบยนแทนสานกทะเบยนและวดผล  และแจงสานกบรการการศกษาทราบเพอการจดสงเอกสารการสอนประจาชดวชานน  ๆ  ไปเกบรกษาไวทศนยฯ  กอนนาไปใหกบนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานตอไป

นอกจากน  มสธ.  ยงจาเปนจะตองมอบหมายใหศนยวทยพฒนาแตละแหงเขาไปชแจงทาความเขาใจ  และแนะแนววธการเรยนพรอมทงแจงขอมลขาวสารอน  ๆ  ทจาเปนกบการเรยนการสอนในระบบทางไกลกบ  มสธ.  ใหนกศกษาทเปน

Page 12: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

44      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

ผตองขง  และเจาหนาทผปฏบตงานในเรอนจาและทณฑสถานทราบอยางนอยภาคการศกษาละ  1  ครง

7.3.2  การบรหารหลกสตร (1)  จดแขง ทพบวา  (1)  การบรหารหลกสตรม

มาตรฐานตามแนวทางการจดการศกษาทางไกล  ทสานกงานคณะกรรมการอดมศกษา  (สกอ.)  กาหนด และ  (2)  มเอกสารการสอนทเปนสอหลกทมคณภาพ  และจดสอเสรมอน  ๆ  ใหดวย  ทาใหนกศกษาทเปนผตองข งในเรอนจาสามารถศกษาไดดวยตนเอง  

ทเปนเชนนเพราะในการบรหารจดการหลกสตรท  มสธ.  จดใหกบผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานเปนหลกสตรทมโครงสรางและ เปนลกษณะเดยวกนกบนกศกษาปกตทอยภายนอกเรอนจาโดยทวไป  ดงนนจงมคณภาพ  มาตรฐาน  ศกด  และสทธเทาเทยมกนทกประการ  นอกจากน  ในการจดทาและพฒนาหลกสตรของ  มสธ. จะมคณะกรรมการผทรงคณวฒกากบดแล  มระบบการประกนคณภาพการศกษา  และการปฏบตตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา  (TQF) ของ  สกอ.  ซงเปนผกากบดแล  และควบคมมาตรฐานกลางอกชนหนง  และหลกสตรการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  ยงถกกากบดแลจากคณะกรรมการหรอสภาวชาชพอกดวย  เชน  สานกกฎหมายแหงเนตบณฑตสภา  สภาการพยาบาล  สภาวช า ชพ บญช   ใ นพ ร ะบ ร ม ราช ปถม ภ   ส า นก ง านคณะกรรมการขาราชการคร  และสานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน  เปนตน  จากทกลาวมาจงทาใหการบรหารหลกสตรของเปนจดแขงทสาคญยงของ  มสธ.

นอกจากน  เอกสารการสอนประจาชดวชายงเปนจดแขงอกประการหนงของ  มสธ.  เนองจากไดรบการยอมรบวามคณภาพและเปนมาตรฐาน  มผเขยนทเปนผท รงคณวฒทมคว ามร   มทกษะ  ปร ะสบการ ณ  มความสามารถเชยวชาญในแตละดานอยางลมลก  เ ปนคณะกรรมการการผลตและบรหารชดวชา  มขนตอนการตรวจสอบการเขยนตงแตเรมจนจบ  ทงนลกษณะทสาคญซงเปนจดแขงอกประการหนง  คอ  มลกษณะเปนบทเรยนโปรแกรม  ทนกศกษาสามารถศกษาไดดวยตนเอง  มการทดสอบทงกอนและหลงเรยน  มกจกรรมทายบท  และสามารถศกษาไดซาแลวซาอก  ซงสอเสรมอน  ๆ  ท  มสธ.  ผลตกดาเนนการโดยคณะกรรมการเชนเดยวกน

(2)  จดออน  ทพบวา  (1)  เนอหาชดวชาไมทนสมย  และ  (2)  บางชดวชามเนอหาสาระมากเกนไป  มการเขยนซาและวกวน  และการเฉลยแบบฝกปฏบตผดพลาด  และไมสอดคลองกบเนอหาสาระของชดวชา  

สาหรบจดออนของการบรหารหลกสตรในการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  ดงกลาวอาจเปนเพราะในบางชดวชามหาวทยาลยจะดาเนนการจดพมพเปนจานวนมาก  แตเมอมเนอหาสาระเปลยนแปลงเปนเพยงบางสวนทเลกนอย  ดงนน  มหาวทยาลยจงยงคงใชเอกสารการสอนประจาชดวชาของเดม  แตทงนมหาวทยาลย  หรอคณะกรรมการผลตและบรหารชดวชากควรจดพมพใบแทรกเพอใหเนอหาสาระของชดวชามความสมบรณทนสมยตอเหตการณอย เสมอ  โดยเฉพาะชดวชาทเกยวของกบกฎหมาย  เปนตน

7.3.3  การจดการเรยนการสอน (1)  จดแขง  ทพบวา  การจดการเรยนการสอน

โดยใชสอเอกสารการสอนเปนสอหลกซงนกศกษาทเปนผตองขงสามารถเขาถงและใชประโยชนไดเทาเทยมกบนกศกษาอน  ๆ  ทอยภายนอกเรอนจาหรอทณฑสถาน  เอกสารการสอนเปนเอกสารทางวชาการทมเนอหาครบถวนสมบรณ  ทาใหนกศกษาสามารถศกษาไดดวยตนเอง  และสามารถยอนกลบไปทบทวน  หรอศกษาทาความเขาใจใหมไดงาย  

ทเปนเชนนเพราะเอกสารการสอนประจาชดวชา  ซงเปนสอหลกทมหาวทยาลยผลตขนนน  นกศกษาทสมครเขาเรยนในระบบทางไกลกบ  มสธ.  ทมพนฐานการศกษาเดม  ทแตละสาขาวชากาหนดไวกจะสามารถศกษาไดดวยตนเอง  ทงนเพราะในตวเอกสารการสอนแตละชดวชาจะมคาอธบายถงขนตอน  และวธการทนกศกษาสามารถศกษาไดดวยตนเองอยางมประสทธภาพ  โดยจะเรมตงแตคาอธบายชดวชา  วตถประสงคของชดวชา  รายชอหนวยการสอน  วธการเตรยมตวเพอการศกษาดวยตนเอง  การประเมนผลตนเองกอนและหลงเรยน  การศกษาเอกสารการสอน  การทากจกรรม  รวมทงการทากจกรรมเสรมการศกษา  เชน  ศกษาจากวซดเสรมประจาชดวชา  การฟงรายการวทย  รายการโทรทศน  และการเขาร บการสอนเสรม  (ถาม)  เปนตน  นอกจากนเอกสารการสอนประจาชดวชาดงกลาว  นกศกษายงสามารถใชอานไดหลายครงจนเกดความเขาใจเปนอยางด  

Page 13: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

45    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

(2)  จดออน  ทพบวา  (1)  มขอจากดในการแจงขาวสาร  (2)  ขอจากดในการจดใหอาจารยเขาไปสอนเสรมในชดวชาตางๆ  (3)  ขาดอปกรณสาหร บการใชสอ  และนกศกษาไมสามารถศกษาคนควาเพมเตมจากซดทมสธ.  จดสงไปใหพรอมกบเอกสารการสอนประจาชดวชาได (4)  มขอจากดในการใชสอทางวทยและโทรทศนไมสะดวก  และ  (5)  มขอจากดในการจดฝกปฏบต  ททาใหนกศกษาทเปนผตองขงไมไดรบความสะดวกในการเดนทางไปกลบ  เพราะกรมราชทณฑมนโยบายใหเดนทางชวงทมการยายผตองขงเพอไมใหสนเปลองคาใชจาย  และมขอจากดในการจดเจาหนาทควบคม  

สาหรบจดออนในการจดการเรยนการสอนในระบบทางไกลของ  มสธ.  ทดงกลาว  ความลาชาและความไมสะดวกตาง  ๆ  สวนหนงอาจเกดจากมผไมประสงคดสง  หรอผกระทาผดสงสงของทผดกฎหมายผานชองทางดงกลาว  เชน  เงน  หรอยาเสพตด  ดงนน  เรอนจาและทณฑสถานจงอาจใชระยะเวลาในการตรวจสอบนาน  ประกอบกบในบางครงผตองขงอาจลงทะเบยนลาชาจงสงผลใหไดรบขอมลขาวสารตาง  ๆ  จาก  มสธ.  ชาเชนกน  

สวนในเรองการจดอาจารยเขาไปสอนเสรมในเรอนจาและทณฑสถานกนบวาเปนจดออนทสาคญเชนกน  ทงน เพราะมหาวทยาลยกบกรมราชทณฑมขอตกลงรวมกนวาในการจดสอนเสรมใหกบผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานจะตองมนกศกษาลงทะเบยนเรยนจรงในชดวชาเดยวกนตงแต  8  คนขนไป   (โดยตองตรวจสอบการลงทะเบยนเรยนกบสานกทะเบยนและวดผล)  ซงสวนใหญจะสามารถจดสอนเสรมไดเฉพาะเรอนจาจงหวดใหญทมนกศกษาลงทะเบยนเรยนถง เกณฑทกาหนด  สาหรบวธการแกไขจดออนในเรองดงกลาวน  ศนยวทยพฒนา  มสธ.  ควรจะแนะนาใหเรอนจาและทณฑสถานในแตละพนททร บผดชอบ  พยายามใหนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาหรอทณฑสถานแตละแหงรวมตวกนจดตงเปนชมรมนกศกษา  และใหนกศกษาลงทะเบยนในชดวชาเดยวกนใหไดจานวนถงเกณฑ  กจะสามารถเปดทาการสอนเสรมได  แตหากนกศกษาตางคนตางลงทะเบยนเรยนโดยไมปรกษากนกอาจจะทาใหไมถงเกณฑทกาหนดและไมสามารถดาเนนการจดสอนเสรมได

สาหรบจดออนในการใชสอเสรมในการจดการเรยนการสอนทางไกลของ  มสธ.  ทจดใหกบนกศกษาทเปนผตองขงใน

เรอนจาและทณฑสถานนน  มสธ.  ไดดาเนนการประสานงานกบสวนสงเสรมการศกษา  สานกพฒนาพฤตนสย  กรมราชทณฑ  เพออานวยความสะดวกในการใชสอเสรมตาง   ๆ ทเกยวของ  เชน  การใชเครองรบฟงวทยกระจายเสยง  เครองรบวทยโทรทศน  เครองเลนซด  วซด  และดวด เปนตน  ซงในเรองนผอานวยการสวนสงเสรมการศกษาไดดาเนนการประสานไปยงเรอนจาและทณฑสถานทมนกศกษาทเปนผตองขงศกษาในระบบการสอนทางไกลกบมสธ.แลว  ทงน  เรอนจาและทณฑสถานสวนใหญกใหความรวมมอเปนอยางด  เชน  เรอนจากลางบางขวาง  เรอนจากลางนครศรธรรมราช ยกเวนในบางแหงเทานนทไมมจานวนเจาหนาทผปฏบตงาน  ททาหนาทควบคมดแลอยางใกลชดเทานนสวนเรองการขออนญาตใชเครองคอมพวเตอรนนยงเปนนโยบายขอจากดของกรมราชทณฑอย  ทงน  เพอเปนการปองกนความปลอดภยภายในของเรอนจาและทณฑสถานนน  ๆ  เปนสาคญ

7.3.4  สอการเรยนการสอน (1)  จดแขงทพบวา   (1)  มสอสงพมพหรอ

เอกสารการสอนเปนสอหลก  นกศกษาใชเปนตาราในการเรยนและมแบบฝกหดใหทา  ดงนนการจดใหมสอเสรมอนๆ  เพมเตมถอวาเปนการสรางความเขมแขงใหกบสอหลก  และ  (2)  มสธ.  จดสอเสรมไวใหนกศกษาทเปนผตองขงไดใชและเขาถงไดเชนเดยวกบทจดใหนกศกษาอนๆ  

ทเปนเชนนเพราะสอสงพมพ  หรอเอกสารการสอนประจาชดวชาจะเปนสอหลกทสาคญในการจดการเรยนการสอนทางไกลของมสธ.  เพราะเปนเอกสารประจาชดวชาทผลตขนในรปคณะกรรมการ  ทาใหมการตรวจสอบ  ทงความเหมาะสมของเนอหาสาระ  การเรยงลาดบความยากงาย  ความเปนปจจบน  ตลอดทงการนาไปใช  โดยพจารณาใหอย ในกรอบขอบขายของ เนอหาชดวชา  ว ตถประสงค  และแนวคด  กจกรรม  ตลอดทงการประเมนผลตนเองทงกอนและหลงเรยน  ทงยงกาหนดใหนกศกษาตองศกษาจากสอเสรมอนเพมเตม  เชน  วซด  ประกอบชดวชา  รายการวทยกระจายเสยง  รายการวทยโทรทศน  หนงสออานประกอบ  การสอนเสรม  และการฝกปฏบตวชาชพ  ทงน  เพอเปนการเสรมความแขงแกรงใหกบเอกสารการสอนประจาชดวชานน  ๆ  อกดวย  ซงกนบวาเปนจดแขงของสอการเรยนการสอนประเภทสอหลกในระบบการสอนทางไกลของ  มสธ.ใหมประสทธภาพและ

Page 14: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

46      บทความวจย

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

ประสทธผลมากยงขน  อกทงยงเปนสอทนกศกษาทเปนผตองขงสามารถเขาถงไดงายมากกวาสอเสรมประเภทอน  

(2)  จดออน  ทพบวา  (1)  มขอจากดในการใชสอททนสมย  มสธ.  นกศกษาทเปนผตองขงยงไมสะดวกทจะเขาถง  เนองจากมขอจากดเรองกฏระเบยบในการควบคมผตองขง และ  (2)  การใชสอเสรมในเรอนจาและทณฑสถานบางแหงมขอจากด  

สาหรบจดออนการใชสอในการจดการเรยนการสอนทางไกลท  มสธ.  ทจดใหกบนกศกษาทเปนผตองข ง  นบวาเปนจดออนทสาคญ  ทเปนเชนนอาจเปนเพราะเรอนจาและทณฑสถานเปนสถานทมความเปราะบาง  อาจจะมขอบกพรองและจดออนสาหร บการกระทาผดกฎระเบยบของเรอนจาทงในสวนตวของผตองขงเอง  และในสวนของญาตพนองและเพอนทมมลเหตจงใจในการทาผดกฎหมาย  เชน  การลกลอบตดตอขาวสารกบภายนอก  การสงสงของตองหาม  หรอยาเสพตด  หรอโทรศพทมอถอเขาไปในเรอนจาและทณฑสถาน  ทมกปรากฎอยเนอง  ๆ  ดวยเหตนเรอนจาและทณฑสถานบางแหงทมเจาหนาทผปฏบตงานจานวนนอย  ไมเพยงพอกบการทตองจดกาลงเพอควบคมนกศกษาทเปนผตองขง  มสธ.  ทตองการศกษาจากสอเสรม  เชน  ซด  วซด และดวด  เปนตน  สวนสอเสรมประเภทรายการวทยกระจายเสยงและรายการวทยโทรทศน  ซงชวงเวลาท  มสธ.ออกอากาศกเปนชวงเวลาทผตองขงตองขนตกนอน  ซงกไมสะดวกเชนกน  ซงในเรองดงกล าวน  มสธ.  ควรเปลยนแปลงหรอกาหนดเวลาในการออกอากาศใหเหมาะสมกบชวงเวลาทนกศกษาทเปนผตองขงสะดวก  สามารถศกษาได  

7.3.5  การวดและประเมนผล   (1)  จดแขง ทพบวา  (1)  การอานวยความสะดวก

ในการจดสถานทสอบในเรอนจาและทณฑสถานทวประเทศ    มสธ.  ไดร บความรวมมอในการจดสอบเพอประเมนผลการศกษา  ซงเปนการเปดกวางในการจดการเรยนการสอนทางไกล  และการเปดโอกาสทางการศกษา  ตลอดจนการเสรมสรางการพฒนาศกยภาพของผตองขงตามเจตนารมณของ  มสธ.  และกรมราชทณฑ (2)  มสธ.  ไดรบความรวมมอจากกรมราชทณฑในการโยกยายนกศกษาทเปนผตองขงเขาสอบในสถานททกรมราชทณฑจดให และ  (3)  การวดและประเมนผลการศกษาของ  มสธ.  เปนไปตามมาตรฐาน

การศกษา  และเปนมาตรฐานเดยวกนกบนกศกษาปกตภายนอกเรอนจา

ทเปนเชนนเพราะมหาวทยาลยตระหนกดวาในการจดการเรยนการสอนทางไกล  มสธ.  ตองใหบรการการศกษาโดยใหเขาใกลถงตวนกศกษาใหมากทสด  ในลกษณะ  “สงถงบาน  บรการถงตว”  ดงนน  ไมวานกศกษาจะเปนประชาชนกลมใด  เปนผตองขง  ผพการ  หรอแมผทประกอบอาชพอยในตางประเทศ  มหาวทยาลยกไดดาเนนการจดการศกษาใหอยางทวถง  ดงนน  การอานวยความสะดวกในการจดสถานทสอบใหกบนกศกษาทเปนผตองข งใหกระจายไปในเรอนจ าและทณฑสถานทนกศกษาตองโทษอยนน  จงนบวาเปนภารกจทสาคญของ  มสธ.  ทดาเนนการไดอยางมประสทธภาพดวยความรวมมอกบกรมราชทณฑ  และเรอนจา/ทณฑสถานนนๆ  เปนอยางด  ซงการวดและประเมนผลกบนกศกษาทเปนผตองข งดงกลาวมหาวทยาลยปฏบตเปนมาตรฐานเชนเดยวกนกบนกศกษาปกตทอยภายนอกเรอนจา  อยางไรกด  สาหรบนกศกษาปกตทวไปทอย ภายนอกเรอนจ า  ปจจบ นมหาวทยาลยไดพฒนาระบบการสอบ  โดยใหนกศกษาสามารถเลอกสอบวดผลตนเองไดดวยระบบคอมพวเตอร (walk-in-exam) ซงระบบนกอาจพฒนาและมาใชสอบกบนกศกษาทเปนผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานไดในโอกาสทเหมาะสมตอไป

(2)  จดออน ทพบวา  (1)  บางชดวชาไมมการใหคะแนนเกบ  มสธ.  เนนการวดและประเมนผลดวยการจดสอบปลายภาคเพยงครงเดยว  (2)  ขอสอบยากและขาดการแนะแนวการเตรยมสอบ  ทาใหนกศกษาสอบไมผาน  ซงตองเสยคาใชจายและใชเวลาในการเรยนมากขน  และ  (3)  การใหเกรดหรอผลการศกษาแตกตางจากสถาบน  การศกษาอนและไมกระจายคะแนน  

สาหร บจดอ อนทเกยวของกบการวดและประเมนผลในการจดการเรยนการสอนทางไกลของมสธ.  ทจดใหกบผตองขงในเรอนจาและทณฑสถานสวนใหญจะเปนเรองทเกยวกบการทนกศกษาทเปนผตองขงตองการใหแตละชดวชามคะแนนเกบระหวางภาค  รวมกบการสอบวด แ ล ะ ป ร ะ เ ม น ผ ล ปล า ยภ า ค   เ ช น เ ดย ว กน กบสถาบนการศกษาอน  ๆ  แทนการสอบวดและประเมนผลปลายภาคเพยงครงเดยว  เพอใหมโอกาสสอบผานมากกวา  

Page 15: บทคัดย่อ - sms-stou.orgsms-stou.org/pr/media/journal/article/56-1/56-1-article4.pdf · การจัดการเรียนการสอนของมสธ.สําหรับผู้ต้องขังในเรือนจําและทัณฑสถาน

47    

วารสารการจดการสมยใหม  ปท  11  ฉบบท  1    เดอน  มกราคม  –  มถนายน  2556                                                                                                                                                          

บรรณานกรม

กลมงานพฒนาระบบการพฒนาพฤตนสย  สานกวจยและพฒนาระบบงานราชทณฑ  กรมราชทณฑ ( 2551)     งานร าชทณฑ เปร ยบ เ ท ยบ   :  มาตรการในการแกไขฟนฟผตองขง  / กลมงานพฒนาระบบการพฒนาพฤต นสย    สานกวจยและพฒนาระบบงานราชทณฑ กรมราชทณฑ

บรรเจด  สงคะเนต     (2544)     “หลกพนฐานของสทธ  เสรภาพ  และศกดศรความเปนมนษย ”   ใน  สารานกรมรฐธรรมมญแหงราชอาณาจกรไทย  (พ.ศ.  2540)    กรงเทพมหานคร    องคการคาของครสภา

บญเสรม  หตะแพทย  และคณะ  (2555)  การจดการเรยนการสอนของมสธ .สาหร บผ ตองขง ใน

เรอนจาและทณฑสถาน  สถาบนวจ ยและพฒนา  มสธ.

วนดา  ไชยชเนตรต     (2547)     “ขอความคดเกยวกบมาตรการควบคมผตองขงกบศกดศรความเปนม น ษ ย ”     อ อ น ไ ล น   ส บ ค น ข อ ม ล จ า ก    http://www.pub-

law.net/publaw/view.asp?PublawIDs=703 ลงเผยแพรครงแรกใน  PublicLaw Net  วนท  19  เมษายน  พ.ศ.2547    เขาถงเมอ  13  มกราคม  2553

สมคด  เลศไพฑรย     (2543)     “หลกความเสมอภาค”  วารสารนตศาสตร  2  มถนายน  2543