บทความปริทรรศน์ สตรีนิยม...

137วารสารมนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร ปท 14 ฉบบท 3 ประจ�าเดอนกนยายน - ธนวาคม 2560

บทความปรทรรศน

“สตรนยม” : การศกษาวธวทยาผานงานวทยานพนธรวมสมยของไทย

Feminism : A study of Research Methodology

in Thai Contemporary Theses

อรจรา อจฉรยไพบลย1

Ornjira Atchariyaphaiboon

บทคดยอ บทความปรทรรศนเรอง“สตรนยม” :การศกษาวธวทยาผานงานวทยานพนธรวมสมยของไทยผเขยน

ศกษาวทยานพนธจ�านวน38เรองในระดบบณฑตศกษาทงระดบปรญญาเอกจ�านวน13เรองและปรญญาโท

จ�านวน25เรองโดยมวตถประสงคเพอสงเคราะหวธวทยาเกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม”ทปรากฏในวทยานพนธ

รวมสมยของไทยผวจยไดน�ามาเปนวธวทยาในการศกษาตวบทวรรณกรรมผานวาทกรรมการวเคราะหตวละครหญง

นบตงแตอดตจวบจนกระทงปจจบน

ผลการศกษาพบวาในวทยานพนธรวมสมยของไทยจ�านวน 38 เรองนนผวจยไดน�าเสนอวธวทยาเกยวกบ

กระบวนทศน“สตรนยม” แบงออกไดเปน6ประการไดแกการศกษาตามเพศของนกเขยน การศกษาเชงสงคม

การศกษาตามการแบงประเภทของวรรณกรรม การศกษาตามชวงเวลาในการสรางวรรณกรรม การศกษาเชงเปรยบเทยบ

และการศกษาแนวอนๆซงถอวาเปนแนวทางทสรางองคความรใหมใหกบวงการวรรณคดศกษาของไทยอยางลมลกตอไป

ค�าส�าคญ: สตรนยม,วธวทยา,วทยานพนธรวมสมยของไทย

AbstractThe review article titled ‘Feminism: A Study of Research Methodology in Thai

Contemporary theses’ had studies on 38 theses of 25 Master and 13 Doctoral degrees. An objective of the study was to analyze methodology about feminism paradigm appeared in contemporary theses for taking as a methodology for studying literatures via discourse of female characters from the past to present time. The result found that 38 contemporary literatures had shown the paradigm of feminism in 6 categories that were sex of writer, social study, type of literature, period of writing literature, comparative study, and other ways for building a new body of knowledge for Thai literature studies.

Keywords: Feminism, Research Methodology, Thai Contemporary Theses

1อาจารยประจ�าภาควชาภาษาไทยคณะมนษยศาสตรมหาวทยาลยนเรศวร

138 Journal of Humanities, Naresuan University Year 14 Volumn 3, September - December 2017

บทน�า

ปจจบนการเรยนการสอนในมหาวทยาลยทงระดบบณฑต และบณฑตศกษานนสงส�าคญเปน

ล�าดบตนๆคอการศกษาคนควาดวยตนเองหรอทเรยกวา“การวจย” (Research)ในระดบปรญญาเอกมชออยางเปนทางการวา“ดษฎนพนธ”(Dissertation)และในระดบปรญญาโทเรยกวา“วทยานพนธ”

(Thesis)เพอคนควาหาองคความรใหมๆดวยขนตอนระเบยบวธการวจยโดยอาศย‘แนวคดหรอทฤษฎ’

ของศาสตรวชาการทศกษานนน�ามาพฒนาเปนกรอบแนวคดวจย (Conceptual Framework)เพอใชศกษาตวบทตามหวขอหรอประเดนทผเรยนสนใจน�ามาเปนวธวทยาในการศกษาคนควาวเคราะหสงเคราะห

วพากษวจารณตความประเมนคารวมทงแสดงทศนะความคดเหนตอผลของการวจยอนจะเปนการแสวงหา

ความรในศาสตรและศลปหรอเปนแนวทางในการพฒนาตอยอดศกยภาพดานสตปญญาตลอดจนสรางสรรค

นวตกรรมทางวงวชาการตอไป

ในบทความปรทรรศนเรองนเปนการพจารณาประมวลและสงเคราะหผลงานวทยานพนธทผวจย

ไดน�าศาสตรดานทฤษฎวรรณคดวจารณประเดน‘สตรนยม’ (Feminism) มาใชเปนแนวทางในการศกษา

ตวบทวรรณกรรมโดยศกษาจากวทยานพนธทงระดบปรญญาเอกและปรญญาโทซงผวจยน�ากรอบแนวคด

เกยวกบทฤษฎสตรนยมนมาใชเปนวธวทยาศกษาวรรณกรรม

วารณภรสนสทธ(2545,หนา4-5)ไดนยามความหมายของค�าวาสตรนยมไววาเปนระบบ

คดและขบวนการทางสงคมทพยายามจะเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคมซงจะตงอยบน

การวเคราะหทวาผชายอยในฐานะทไดเปรยบและผหญงอยในสภาพทเปนรองหรออาจกลาวอกนยหนงไดวา

สตรนยมมจดมงหมายทางการเมองพอๆ กบจดมงหมายทางวชาการ เปนวถของความคดและการกระท�า

สวนในทางวชาการสตรนยมมลกษณะทเปนสหสาขาวชาและจะยอมรบในประสบการณสวนตววาเปนขอมล

ทใชในการศกษาได และไดมการเสนอใหความเปนเพศเปนหนวยเรมแรกของการวเคราะห และถาม

การศกษาเกยวกบผหญงในสภาพทเปนกลมคนความเปนเพศถอวาเปนเครองมอการวเคราะหทส�าคญ

และมกพจารณาใหผหญงเปนหนวยหลกของการวเคราะห สตรนยมใหความสนใจในประเดนทเกยวกบ

อสรภาพสวนบคคลครอบครวรฐการกระจายอ�านาจทไมเทาเทยมกนทางเพศในทางเศรษฐกจการเมอง

และสงคมวฒนธรรมและเรยกรองใหมการสรางสมดลระหวางเพศในนามของความมมนษยธรรมเดยวกน

รวมถงเคารพในความแตกตางของกนและกน

ธญญาสงขพนธานนท(2559,หนา268-269)ไดใหความหมายของค�าวาสตรนยมไววา

ความเปนหญง(Feminine)และความเปนชาย(Masculine)นนถกท�าใหแตกตางโดยสงคมของเราและผหญงมกจะถกจดระเบยบหรอจดการไมใหมสวนรวมอยางเตมทในทกพนทและสถาบนทางสงคมจงมความ

ปรารถนาทจะเปลยนแปลงสถานะนใหหมดไป โดยการน�าเสนอทศนะใหมทางสงคมทจะขจดความคดเกา

ทวาท�าไมผหญงจงเปนอยางนน และพยายามมองดวยทศนะใหมวาผหญงไมไดมฐานะทต�าตอย และ

ผชายกไมไดเหนอกวาสตรนยมเปนระบบคดมจดรวมกนอยางนอยสองประการดวยกนคอหนงเปนระบบ

คดทพยายามอธบายสถานะความเปนรองความเปนอนของผหญงและสองเปนขบวนการเคลอนไหวทาง

การเมองเพอเปลยนแปลงและปลดปลอยความเหลอมล�าและไรตวตนของผหญงในความสมพนธบนฐาน

เพศสภาวะทฤษฎสตรนยมตะหนกตอการควบคมของระบบปตาธปไตย(Patriarchy)รวมทงการแสวงหาประโยชนและการกดขทงในระดบสาระและอดมการณของผหญง


นอกจากนนกวชาการทงสองทานดงกลาวไดแบงแนวทางการศกษาทฤษฎสตรนยมออกเปน

8แนวทางส�าคญ ไดแก สตรนยมแนวเสรนยมสตรนยมแนวมารกซสต สตรนยมแนวถอนรากถอนโคน

สตรนยมแนวสงคมนยมสตรนยมแนววฒนธรรมสตรนยมแนวเชงนเวศสตรนยมแนวจตวเคราะหและ

สตรนยมแนวหลงสมยใหม

จากการนยามใหความหมายของค�าวาสตรนยมขางตนจะเหนไดวาทฤษฎนมงเนนเรองความ

แตกตางระหวางเพศ(Sex)กบความเปนเพศหรอเพศสภาพ(Gender)ความแตกตางระหวางเพศหญง(Female) และเพศชาย (Male) ทมลกษณะเฉพาะทางดานรางกาย แตทวาบคคลจะแสดงอตลกษณความเปนหญงหรอความเปนชายนนผานกระบวนการทางสงคมและวฒนธรรมซงเปนปจจยก�าหนดความ

เปนเพศสภาพของแตละเพศวาควรประพฤตปฏบตตนอยางไรตอตนเองและผอนซงสอดคลองกบทศนะของ

นพพรประชากล(2552,หนา202-203)ไดกลาวถงสตรนยมในสงคมไววาในอดตไทยเคยมการเรยกรอง

เกยวกบสทธเสรภาพของผหญงในสงคมเรมตงแตกรณอ�าแดงเหมอนไดน�าเสนอขอเรยกรองของหญงชนชนสง

ชวงกอนพ.ศ.2475ในประเดนโอกาสทางการศกษาและระบบกฎหมายผวเดยวเมยเดยวตลอดจนขอเขยน

ของนกคดฝายซายชวงหลงสงครามโลกครงทสองเชนศรบรพาและจตรภมศกดเปนตนทวาความเคลอนไหว

เรมปรากฏชดเจนระหวางปพ.ศ.2516-2519ในกจกรรมของนสตนกศกษาหวกาวหนาทไดรบแรงบนดาลใจ

จากเสรนยมของตะวนตกในชวง“ประชาธปไตยแบงบาน”ตอมาในทศวรรษ2520กระแสสตรนยมโลกสงผล

ใหรฐบาลไทยสนองรบนโยบายจากสหประชาชาตเกยวกบสทธสตรอยางเปนรปธรรมในหลายเรอง รวมทง

ไดเกดการรวมกลมจดตงองคกรและมลนธเกยวกบสตรในภาคประชาชนจ�านวนมากซงสงผลใหมการแกไข

ความไมธรรมทางกฎหมายและการเลอกปฏบตทางเพศหลายประการ และชวยกระตนใหสถานภาพและ

บทบาทของผหญงโดยเฉพาะในหมชนชนกลางกาวหนาขนพอสมควรปรากฏมผหญงในสงคมเปนผบรหาร

นกธรกจวศวกรรฐมนตรและนกบนแตผหญงยงถกกดกนในบางเรองอาทการบวชเรยนความรนแรง

ในครอบครวการปฏบตกบผหญงในฐานะเปนเพยงวตถทางเพศทศนะการเหยยดผหญงผานส�านวนภาษา

เชนผชายเปนชางเทาหนาผหญงเปนชางเทาหลงหญงเปนควายชายเปนคนและหนาตวเมยเปนตนซง

เปนการตอกย�าประโยคทองของซมอนเดอโบววร(Simone de Beauvoir)ทกลาวไววา“พวกเราไมไดคลอดออกมาเปนผหญงแตพวกเราคอยๆถกท�าใหกลายเปนผหญงในภายหลง”(One is not born, but rather becomes, a woman.)

จากค�ากลาวขางตนของซมอนเดอโบววรสะทอนใหเหนวาสตรนยมนนไมไดพจารณาตดสน

จากบคลกลกษณะภายนอกทบคคลมมาตงแตก�าเนดทวากลบเปนสงทไดรบการประกอบสรางขนมาจาก

บรบทสงคมและวฒนธรรมทมตอทศนะดานเพศสภาพ ไมวาจะเปนดานการอบรมเลยงดในครอบครว

ดานการศกษาในสถาบนการศกษาดานการเมองการปกครองของรฐรวมทงดานกระบวนการขดเกลาของ

สงคมทสรางเพศวถใหสตรมลกษณะเฉพาะทแตกตางจากบรษในสงคม

ยงไปกวานนเมอน�าแนวคดเรองสตรนยมมาใชศกษาวรรณกรรมตามแนวทางวรรณกรรมวจารณ

จะเหนไดวาเปนการศกษาความสมพนธระหวางผหญงกบวรรณกรรมผานภาพลกษณหรอภาพแทนของ

“ตวละครหญง”ในตวบทวรรณกรรมโดยพจารณาจากสถานภาพบทบาทบคลกภาพพฤตกรรมอปนสย

ใจคอทศนคตโลกทศนรวมทงความสมพนธของตวละครหญงกบตวละครอนๆในเรองผานงานประพนธ

อนทรงคณคางของนกเขยนวรรณกรรมแตละทานนนถอไดวาเปนอกแนวทางหนงทนกวชาการดานวรรณกรรม

ตลอดจนนกวจยของไทยเรมใหความสนใจในวงกวางขนเรอยๆอยางตอเนอง


วรรณกรรมเปนงานเขยนประเภทบนเทงคดททรงคณคา ตลอดจนมคณปการหลากหลายใหทง

ความสนกสนานเพลดเพลนและความรเพอสรางสรรคสตปญญาไปในเวลาเดยวกนไมวาจะเปนวรรณกรรม

ประเภทเรองสนนวนยายบทละครบทเพลงและกวนพนธนกประพนธซงเปนผทมบทบาทส�าคญในการ

รงสรรควรรณกรรมขนมางานวรรณกรรมเปนผลงานทสะทอนทศนะมมมองตลอดจนกระบวนทศนของ

นกเขยนถายทอดโดยใชศลปะทางภาษานกเขยนสามารถน�าเสนอเนอหาขอคดภาพสะทอนสงคมทรวมสมย

กบนกเขยนออกมาไดอยางสอดคลองและลงตวผานตวละครเปนองคประกอบหนงของวรรณกรรมทม

ความส�าคญชวยในการด�าเนนเรองราวใหเปนไปตามโครงเรองทผเขยนก�าหนดไว โดยเฉพาะอยางยงตวละคร

ส�าคญในเรองทมบทบาทโดดเดนในการถายทอดกระบวนทศนตางๆของนกเขยนใหผอานไดรบรเขาใจและ

ประจกษในคณคาของเรอง

กระบวนทศนของนกเขยนนนมความนาสนใจแสดงผานวาทกรรมการใชภาษา เมอน�า“ทฤษฎ

สตรนยม”มาศกษาวรรณกรรมมองผานตวละครหญง จะชวยใหผอานมองเหนภาพของงานวรรณกรรม

ไดอยางลมลกมากยงขนดงทมนกวชาการทางดานวรรณกรรมวจารณหลายทานไดกลาวไววา“วรรณกรรม

นนเปนภาพสะทอนสงคม” นกอานสามารถรบรเขาใจสงคมผานวรรณกรรมรวมสมยไดเปนอยางลกซง

ผเขยนสนใจจะเนนพจารณาคดเลอกงานวทยานพนธระดบบณฑตศกษาจ�านวน38เรองแบงออก

เปนระดบปรญญาเอก 13 เรอง และระดบปรญญาโท 25 เรองโดยมวตถประสงคเพอมงพจารณางาน

วทยานพนธอนจะเปนการสงเคราะห วธวทยาเกยวกบกระบวนทศนสตรนยม (Feminism) ทปรากฏใน

วทยานพนธรวมสมยของไทยโดยเนนศกษางานวรรณกรรมเพอสรางความเขาใจอยางลมลกชดเจนอนจะ

เปนประโยชนตอผอานนสตนกศกษาตลอดจนผทสนใจศกษาทฤษฎนในตวบทงานวรรณกรรมตอไป

วตถประสงค

เพอสงเคราะหวธวทยาเกยวกบกระบวนทศนสตรนยมทปรากฏในวทยานพนธรวมสมยของไทย

ขอบเขตของการศกษา

บทความปรทรรศนเรอง“สตรนยม”: การศกษาวธวทยาผานงานวทยานพนธรวมสมยของไทย

ผเขยนไดน�าวทยานพนธทมแนวทางการศกษาเกยวกบ“กระบวนทศนสตรนยม”จ�านวน38เรองแบงออกเปน

ระดบปรญญาเอก13เรองและระดบปรญญาโท25เรองดงมรายชอตอไปน

ระดบปรญญาเอก จ�านวน13เรองดงน

รนฤทยสจจพนธ.(2534).ตวละครหญงในวรรณคดไทยสมยอยธยาและสมยรตนโกสนทรตอนตน

(พ.ศ.1893 – 2394).วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

เดอนเตมกฤษดาธานนท.(2549).พฒนาการการสรางตวละครหญงในวรรณกรรมของ โอเอะ เคนสะบโร.

วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

กาญจนาวชญาปกรณ.(2550).บรบทโลกในนวนยายเอกเรอง สแผนดน ของ ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช.

วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

พรธาดาสวธนวนช.(2550).ผหญงกบบทบาทความเปนแมในนวนยายไทยตงแต พ.ศ. 2510–2546.



ชนกพรองศวรยะ.(2551).“ความเปนผหญง” ในนตยสาร (พ.ศ.2491–2539) : การศกษาความสมพนธ

ระหวางภาษากบอดมการณ.วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

อารยาหตนทะ. (2551).แนวคดเรองกลสตรในนวนยายของนกเขยนสตรเขมร. วทยานพนธ อ.ด.,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

พรสวรรค สวรรณธาดา. (2552). นกเขยนนวนยายสตรกบการเสนอมโนทศนสตรนยมในนวนยาย

ไทยรวมสมย.วทยานพนธปร.ด.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

มาโนชดนลานสกล. (2552).วาทกรรมวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน. วทยานพนธ

ศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

ธญญาสงขพนธานนท.(2553).วรรณกรรมวจารณเชงนเวศ : วาทกรรมธรรมชาตและสงแวดลอม

ในวรรณกรรมไทย. วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

อาทร วณชตระกล. (2555).จากวรรณกรรมสละครเพลงไทยรวมสมย : ความรกกบการประกอบ

สรางตวละครหญง. วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

อาทตยาจารจนดา. (2555).การสรางภาพความเปนหญงในนวนยายไทย สมยจอมพล ป. พบล

สงคราม.วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

ทรงภพขนมธรส.(2556).กระบวนทศนเชงสงคม : ภาพสะทอนครอบครวจากวรรณกรรมของดอกไม

สด.วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

พรโชคพชญอสมบรณ.(2558).อตถพลงในนวนยายไทยรวมสมย : นยส�าคญและการประกอบสราง.

วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยพะเยา,พะเยา.

ระดบปรญญาโท จ�านวน25เรองดงน

อมพรวฒนฐาย.(2530).การวเคราะหตวละครฝายหญงในนวนยายของเจน ออสเตน.วทยานพนธ

กศ.ม.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

ทศนยกมทะรตน.(2534).วเคราะหแนวความคดเรองบทบาทสตรในนวนยายของ เสนย เสาวพงศ.

ปรญญานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

ศรจนทร พนธพานช. (2534).การวเคราะหตวละครผหญงในนวนยายของ ว.วนจฉยกล.ปรญญา

นพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

วาสนาบญสม.(2535).บทบาทผหญงในนวนยายและเรองสนของหลวงวจตรวาทการ : การศกษา

เชงวเคราะห.วทยานพนธอ.ม.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

ทษฏยา โพธอย. (2536). วเคราะหแนวความคดเกยวกบบทบาทสตรในนวนยายของดวงใจ.

วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

ภทรพรหงสทอง. (2537).การศกษาแนวคดสตรนยมในนวนยายของทมยนตระหวางพทธศกราช

2506 – 2534. วทยานพนธอ.ม.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

ศรวน ธรรมรงรอง. (2537).บคลกภาพของสตรในนวนยายทไดรบรางวลของ กฤษณา อโศกสน.

ปรญญานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,มหาสารคาม.

นรศราเกตวลห.(2538).การศกษาเชงวเคราะหภาพลกษณของผหญงในนวนยายของ สวฒน วรดลก

ในชวง พ.ศ. 2492 – พ.ศ. 2528.ปรญญานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.


นชาวด หมคม. (2539).วเคราะหแนวคดเกยวกบบทบาทสตรในนวนยายของประภสสร เสวกล.

วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

มตราภรณอยสถาพร.(2539).การสรางภาพความเปนผหญงสมยใหม ผานบทเพลงไทยสมยนยม

ระหวางป พ.ศ. 2527 – 2539. วทยานพนธน.ม.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

เพญแขงามดวงใจ.(2541).ผหญงในนวนยายของวมล ศรไพบลย : การศกษาเชงวเคราะห.ปรญญา

นพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

วรวฒน อนทรพร. (2541).การศกษาแนวคดสทธสตรในนวนยายของโบตน.ปรญญานพนธ กศ.ม.,

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

มยราพรมอวน.(2542).แนวคดเกยวกบสตรในนวนยายของนนทนา วระชน ชวง พ.ศ. 2517 – 2528.

วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

สภาพ วรโคตร. (2542).สตรทศนในนวนยายของศรบรพา. วทยานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลย

มหาสารคาม,มหาสารคาม.

เพชรศรโยคะสงห.(2543).แนวคดสตรนยมในเรองสนของนกเขยนหญงรวมสมย (พ.ศ. 2533-2540).

วทยานพนธกศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

ทพวลย ศรพรหมษา. (2544).ลกษณะและบทบาทของสตรในนวนยายของ สวรรณ สคนธา.

วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

เสนาะเจรญพร.(2546).ภาพผหญงในวรรณกรรมไทยชวงทศวรรษ 2530: วเคราะหความโยงใยกบ

ประเดนทางสงคม.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยเชยงใหม,เชยงใหม.

อญชลภผะกา.(2546).ทศนะของสนทรภทมตอผหญง : การศกษาจากวรรณกรรม.ปรญญานพนธ

ศศ.ม.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

อรรคภาคเลาจนตนาศร.(2548).ตวละครหญงในนวนยายของศรบรพา : ศกษาสถานภาพ บทบาท

และส�านกทางสงคม.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยธรรมศาสตร,กรงเทพฯ.

ทรงภพ ขนมธรส. (2549).ขตตยนารในนวนยายไทยองประวตศาสตร. ปรญญานพนธ ศศ.ม.,


ปนหลาศลาบตร.(2551).สถานภาพและบทบาทของตวละครหญงในนวนยายของ ปยะพร ศกดเกษม.

วทยานพนธอ.ม.,มหาวทยาลยศลปากร,นครปฐม.

ขวญฤทย นนทธนะวานช. (2553).การวเคราะหตวละครหญงเหนอและภาพสะทอนทางสงคมจาก

ตวละครหญงเหนอในนวนยายไทย. ปรญญานพนธศศ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,

กรงเทพฯ.

ธตพร ดนตรพงษ (2555) ผน�าหญงในนวนยายพาฝนของไทย. วทยานพนธ ศศ.ม., มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร,กรงเทพฯ.

โศภษฐสมมาตย.(2556).ผหญงและธรรมชาตในนวนยายของถายเถา สจรตกล : ทฤษฎสตรนยม

เชงนเวศ.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยขอนแกน,ขอนแกน.

สวรรณาตนเจรญ.(2551).การสรางตวละครกบการเสนอมโนทศนเกยวกบผหญงในนวนยายของ

ปยะพร ศกดเกษม. วทยานพนธอ.ม.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.


บทความปรทรรศนเรอง“สตรนยม” : การศกษาวธวทยาผานงานวทยานพนธรวมสมยของไทย

ผเขยนศกษาวทยานพนธจ�านวน38เรองในระดบบณฑตศกษาทงระดบปรญญาเอกจ�านวน13เรองและ

ปรญญาโทจ�านวน25เรองโดยมวตถประสงคเพอสงเคราะหวธวทยาเกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม”

ทปรากฏในวทยานพนธรวมสมยของไทย

ผลการศกษาพบวาในวทยานพนธรวมสมยของไทยจ�านวน38เรองนนผวจยไดน�าเสนอวธวทยา

เกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม”แบงออกไดเปน6ประการไดแกการศกษาตามเพศของนกเขยน,

การศกษาเชงสงคม, การศกษาตามการแบงประเภทของวรรณกรรม, การศกษาตามชวงเวลาในการสราง

วรรณกรรม, การศกษาเชงเปรยบเทยบและการศกษาแนวอนๆดงรายละเอยดตอไปน

1. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม” : การศกษาตามเพศของนกเขยน

การศกษาตามเพศของนกเขยนเปนการน�าเสนอวธวทยาผวจยเลอก‘ทฤษฎวรรณคดวจารณ’

ในประเดน“สตรนยม”โดยผวจยแบงเพศของนกเขยนออกเปน2เพศไดแกเพศหญงกบเพศชายจะเหนวา

มความนาสนใจและมเอกลกษณประจ�าตวของผเขยนจากศลปะการสราง‘ตวละครหญง’ ลกษณะนผอาน

จะเหนกระบวนทศนของนกเขยนอยางชดเจนในการน�าเสนอ“ความเปนหญง” ผานบคลกภาพอปนสยใจคอ

ของตวละครหญงซงสะทอนมาจากกระบวนทศนของนกเขยนหญงและชาย

ยงไปกวานนการทนกประพนธแตละเพศไดน�าเสนอ‘ตวละครหญง’นนตางสะทอนภาพผหญงตาม

มมมอง ทศนะของตนเองไดอยางลมลก จากการศกษาปรากฏวทยานพนธทผวจยน�าวธวทยานมาเปน

แนวทางในการศกษาตวบทวรรณกรรมดงตวอยางรายชอตอไปน

วรวฒน อนทรพร. (2541).การศกษาแนวคดสทธสตรในนวนยายของโบตน.ปรญญานพนธ กศ.ม.,


อรรคภาคเลาจนตนาศร.(2548).ตวละครหญงในนวนยายของศรบรพา : ศกษาสถานภาพ บทบาท

และส�านกทางสงคม.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยธรรมศาสตร,กรงเทพฯ.

อารยาหตนทะ. (2551).แนวคดเรองกลสตรในนวนยายของนกเขยนสตรเขมร. วทยานพนธ อ.ด.,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

พรสวรรค สวรรณธาดา. (2552). นกเขยนนวนยายสตรกบการเสนอมโนทศนสตรนยมในนวนยาย

ไทยรวมสมย.วทยานพนธปร.ด.,มหาวทยาลยมหาสารคาม,มหาสารคาม.

โศภษฐสมมาตย.(2556).ผหญงและธรรมชาตในนวนยายของถายเถา สจรตกล : ทฤษฎสตรนยม

เชงนเวศ.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยขอนแกน,ขอนแกน.

จากรายชอวทยานพนธขางตนจะเหนไดวาผวจยเลอกศกษางานวรรณกรรมตามเพศของนกเขยน

โดยศกษางานประพนธของนกเขยนทานใดทานหนงในเชงลก ไดแก นกเขยนหญง “โบตน” จากงาน

วทยานพนธของวรวฒน อนทรพรและ “ถายเถา สจรตกล” จากงานวทยานพนธของโศภษฐ สมมาตย

นอกจากนยงมผวจยทเลอกสรรนกเขยนสตรทเปนกลมทเนนการน�าเสนอตวละครหญงโดยศกษาในเชงกวาง

ไดแก“กฤษณาอโศกสน” “ดวงใจ” “โบตน”และ“ปยะพรศกดเกษม” จากงานวทยานพนธของพรสวรรค

สวรรณธาดาซงกลมนกเขยนหญงเหลานตางเปนนกเขยนคณภาพของไทยทไดรบการยอมรบจากนกอาน

เปนจ�านวนมากนบตงแตอดตจนมาถงปจจบน


ยงไปกวานนยงมงานวทยานพนธของอารยาหตนทะทน�าวธวทยาดานสตรนยมมาศกษางานเขยน

ของนกเขยนหญงชาวตางชาตอกดวยไดแก นกเขยนสตรชาวเขมรคอ “เมาส�าณาง” และ “ปล วณณาร

รกษ”ซงนกเขยนทงสองทานนตางเปนนกเขยนคณภาพไดรบรางวลชนะเลศ“พระสหนราช” ค.ศ.1995

สวนนกเขยนชายอยาง“ศรบรพา”ซงดเหมอนวาทานจะใหความส�าคญกบงานวรรณกรรมการเมอง

แตอยางไรกตามทานกยงกลาวถง ‘ตวละครหญง’ อยางลกซงถงแกนเปนนกเขยนชายทใหความสนใจน�า

เสนอผหญงผานงานวรรณกรรมซงสะทอนจากงานวทยานพนธของอรรคภาคเลาจนตนาศร

2. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม” : การศกษาเชงสงคม

การศกษาเชงสงคม เปนการน�าเสนอวธวทยา ผวจยเลอก‘ทฤษฎวรรณคดวจารณ’ในประเดน

“สตรนยม” โดยผวจยน�าเสนอประเดนทางสงคมทมความเชอมโยงกบ“ความเปนหญง”ผานกลมวรรณกรรม

สรางสรรคกลมวรรณกรรมยอดนยมและกลมวรรณกรรมกระแสรองโดยมองวรรณกรรมกบสงคมควบคกน

ไปศกษาภาพเสนอผหญงในวรรณกรรมสอนยยะอะไรและเกยวโยงอยางไรกบประเดนอนๆทางสงคมไดแก

ประเดนเกยวกบครอบครวหรอความเปนภรรยามารดาและบตรสาวชนชนหนาทการงาน พนทนกเลง

การเมองสาธารณะชาตพนธรางกายและเพศวถ

นอกจากนผวจยยงศกษากระแสความ “กาวหนา” ของผหญงทปรากฏในวรรณกรรมวามขอจ�ากด

และขอขดแยงในตนเองอยางไรหรอไมยงไปกวานนการเสนอภาพผหญงในวรรณกรรมเชอมโยงกบวาทกรรม

ปฏบตการทางสงคมอนๆอยางไรและความเปนอนความเปนชายขอบของตวละครหญง

จากการศกษาปรากฏวทยานพนธทผวจยน�าวธวทยานมาเปนแนวทางในการศกษาตวบทวรรณกรรม

ดงตวอยางรายชอตอไปน

เสนาะเจรญพร.(2546).ภาพผหญงในวรรณกรรมไทยชวงทศวรรษ 2530: วเคราะหความโยงใยกบ

ประเดนทางสงคม.วทยานพนธศศ.ม.,มหาวทยาลยเชยงใหม,เชยงใหม.

ชนกพรองศวรยะ.(2551).“ความเปนผหญง” ในนตยสาร (พ.ศ.2491–2539) : การศกษาความสมพนธ

ระหวางภาษากบอดมการณ.วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

ขวญฤทย นนทธนะวานช. (2553).การวเคราะหตวละครหญงเหนอและภาพสะทอนทางสงคมจาก

ตวละครหญงเหนอในนวนยายไทย. ปรญญานพนธ ศศ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,

กรงเทพฯ.

อาทตยาจารจนดา.(2555).การสรางภาพความเปนหญงในนวนยายไทย สมยจอมพล ป. พบลสงคราม.

วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,กรงเทพฯ.

ทรงภพขนมธรส.(2556).กระบวนทศนเชงสงคม : ภาพสะทอนครอบครวจากวรรณกรรมของดอกไมสด.


จากรายชอวทยานพนธทกลาวมาขางตนผวจยเลอกวธวทยาดานสตรนยมเพอน�ามาศกษาตวบท

วรรณกรรมโดยเชอมโยงกบสงคมมอง“ความเปนหญง”กบ“สงคมรวมสมย”วามความสอดคลองสมพนธ

กนไปในทศทางใดสะทอนใหเหนสงคมไทยเปนอยางไรนบตงแตสงคมขนาดเลกในระดบครอบครว

จากวทยานพนธของทรงภพ ขนมธรส ไปจนถงสงคมขนาดใหญโดยมองสงคมในภาพรวมอยางงาน

วทยานพนธของเสนาะเจรญพรและชนกพรองศวรยะนอกจากนยงมการแบงกลมผหญงตามภมล�าเนาดวย


เพอใหผอานไดเขาใจผหญงเหนออยางลกซงจากงานวทยานพนธของขวญฤทย นนทธนะวานช ยงไปกวา

นนยงปรากฏวทยานพนธของอาทตยาจารจนดาน�าวธวทยาเชงสงคมมอง“ผหญงกบการเมอง”ในระดบ

การสรางชาตไทยจะเหนไดวาการศกษาเชงสงคมโดยผวจยเลอกใชวธวทยาดาน“สตรนยม” มาใชศกษา

ตวบทวรรณกรรมนนสรางองคความรใหมในวงการวรรณกรรมไทยนอกจากนยงท�าใหผอานตระหนกและ

ประจกษกบความส�าคญของ“ผหญง” ทมความเชอมโยงกบสงคมไดอยางลกซงอกดวย

3. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม” : การศกษาตามการแบงประเภทของวรรณกรรม

การศกษาตามการแบงประเภทของวรรณกรรมเปนการน�าเสนอวธวทยา ผวจยเลอก ‘ทฤษฎ

วรรณคดวจารณ’ ในประเดน“สตรนยม” โดยผวจยน�าเสนอตวละครหญงทมความนาสนใจโดยแบงตวบท

ตามประเภทของวรรณกรรมทน�ามาศกษาดงตวอยางรายชอตอไปน

รนฤทยสจจพนธ.(2534).ตวละครหญงในวรรณคดไทยสมยอยธยาและสมยรตนโกสนทรตอนตน

(พ.ศ.1893– 2394).วทยานพนธอ.ด.,จฬาลงกรณมหาวทยาลย,กรงเทพฯ.

จากรายชอวทยานพนธทกลาวมาขางตน รนฤทย สจจพนธ เลอกวธวทยาดานสตรนยมเพอน�ามา

ศกษาตวบทวรรณกรรม โดยแบงออกเปน3ประเภท ไดแก วรรณคดค�าสอนผหญง วรรณคดนราศและ

วรรณคดนทานและการแสดง ผวจยแสดงใหผอานรบรวาตวละหญงมบทบาทส�าคญในวรรณคดเกอบ

ทกประเภทอาจมพฤตกรรมตามทองเรองหรออาจมเพยงบทบาทโดยไมมพฤตกรรมกไดมความสมพนธ

ในการสรางตวละครหญงในวรรณคดไทย

ตวละครหญงมบทบาทตอโครงเรองและแกนเรองบทบาททหลากหลายของตวละครหญงในวรรณคด

ท�าใหผวจยเกดความสนใจทจะศกษาลกษณะบทบาทและความส�าคญของตวละครหญงในวรรณคดไทย

ใหลมลกชดเจนยงขนตวละครหญงมความส�าคญในการสรางรสวรรณคดการศกษาความสมพนธของตว

ละครหญงกบการสรางสนทรยรสในวรรณคดไทยจะท�าใหผอานเขาใจการสบทอดรสนยมทางวรรณศลป

ของคนไทยอนเปนเหตส�าคญทท�าใหวรรณคดคงอยและมคณคาโดยไมมขอจ�ากดของกาลเวลาและยคสมย

วรรณคดแสดงความซบซอนของจตใจและธรรมชาตของมนษยทอาจอยเหนอขอบเขตของระเบยบ

สงคมผานลกษณะนสยและพฤตกรรมของตวละคร นอกจากนสนทรยรสของวรรณคดซงเกดจากตวละคร

หญงนาจะท�าใหผอานตระหนกถงสนทรยะทางอารมณและคณคาเชงวรรณศลปของวรรณคดไทยยงขน

การศกษาวรรณกรรมโดยแบงตามประเภทนนท�าใหเอกลกษณและความโดดเดนเฉพาะตวของ

ตวบทประเภทนนสอใหเหนวา“ตวละครหญง”ทปรากฏในงานวรรณกรรมทตางประเภทกนสบเนองมาจาก

การทนกเขยนมเปาประสงคในการถายทอดทแตกตางกนออกไปแมวรรณกรรมทวไปจะมเนอเรองทคลายๆ

กนแตผประพนธน�าเสนอดวยลลาภาษาสรางความหลากหลายทางวรรณศลปของไทยใหแก‘ตวละครหญง’

กอใหเกดพลงสรางสรรคของสตรอยางเหนไดชดเจนผานวรรณกรรมประเภทตางๆ

4. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม” : การศกษาตามชวงเวลาในการสรางวรรณกรรม

การศกษาตามชวงเวลาในการสรางวรรณกรรมเปนการน�าเสนอวธวทยา ผวจยเลอก ‘ทฤษฎ

วรรณคดวจารณ’ ในประเดน“สตรนยม”โดยผวจยน�าเสนอวเคราะหพจารณาโดยก�าหนดศกษาตามชวง

ระยะเวลาเพอใหผอานเหนภาพ“ความเปนหญง” ทชดเจนตลอดจนเหนพฒนาการของตวละครหญง


เมอกาลเวลาเปลยนแปลงไปอนจะเปนการศกษาทงเชงลกและเชงกวางไปในเวลาเดยวกนดงตวอยาง

รายชอตอไปน

พรธาดาสวธนวนช.(2550).ผหญงกบบทบาทความเปนแมในนวนยายไทยตงแต พ.ศ. 2510 – 2546.


จากวทยานพนธขางตนจะเหนไดวาพรธาดาสวธนวนชก�าหนดขอบเขตมอง ‘ผหญง’ในบทบาทเดยว

คอ“ความเปนแม”ซงถอไดวามความสมพนธกบเพศสถานะของสตรอยางชดเจนความเปนแมเปนวาทกรรม

ทหยงรากฝงลกในสงคมไทยมาชานานวาหนาทและบทบาทของผหญงทส�าคญทสดคอ“ความเปนแม”

ซงมความหมายตอสรรพสงในโลกแมหมายถงผใหก�าเนดผเลยงดผอบรมสมาชกใหมสสงคมดวยการผดง

รกษากรอบแหงจารตแสดงถงความสมพนธระหวางผใหก�าเนดและผเกดมาความเปนแมจงแบงผหญง

ออกเปน2ขวไดแกผหญงดคอผหญงทเหมาะสมจะเปนแมของลกกบผหญงไมดทไมอยในท�านองคลองธรรม

พอทผชายคนใดจะเกบมาเชดหนาชตาในฐานะภรรยาเพอเปนแมของลกไดผวจยแบงศกษาเปน4ชวงเวลา

ในบรบทของสงคมไทยไดแกชวงทหนงคอชวงพ.ศ.2510–2519:แมในยคเสรนยมชวงทสองคอชวง

พ.ศ.2520–2530:แมในยคพฒนาสตรชวงทสามคอชวงพ.ศ.2531–2540:แมยคเรยกรองสถาบน

ครอบครวและชวงทสคอชวงพ.ศ.2541–2546:แมยคยอมรบความเปนแมทหลากหลาย

การศกษาผหญงกบบทบาทความเปนแมในสงคมจงท�าใหเหนวาทกรรมของความเปนแมทามกลาง

บรบทของสงคมทเปลยนแปลงไปเพราะวรรณกรรมเปนพนทหนงทแสดง“เสยง”ของผหญงผานการจ�าลอง

วถชวตของสงคมในยคหนงๆท�าใหความเปนแมสบทอดโดยมการปรบเปลยนและผลตซ�าเชนเดยวกบวาทกรรม

หลกอนๆในสงคมผวจยจงน�าแนวความคดเกยวกบแมในสงคมและวฒนธรรมไทยและทฤษฎสตรนยม

มาอธบายและท�าความเขาใจกบความเปลยนแปลงทเกดขนอนจะน�าไปสความเขาใจลกษณะของความ

เปนแมในสงคมไทยรวมทงปญหาและความขดแยงทผเปนแมตองเผชญ

5. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม” : การศกษาเชงเปรยบเทยบ

การศกษาเชงเปรยบเทยบเปนการน�าเสนอวธวทยาผวจยเลอก‘ทฤษฎวรรณคดวจารณ’ ในประเดน

“สตรนยม” โดยผวจยน�าเสนอวรรณกรรมตงแต2เรองขนไปเพอน�ามาเปรยบเทยบอนจะเกดองคความรใหม

ไมวาจะเปนความเหมอนความคลายคลงและความแตกตางเปนการเปดกวางทางความคดใหผอานเหน

กระบวนทศนของผประพนธไดอยางลมลกและชดเจนมากยงขนดงตวอยางรายชอตอไปน

กาญจนาวชญาปกรณ.(2550).บรบทโลกในนวนยายเอกเรอง สแผนดน ของ ม.ร.ว. คกฤทธ ปราโมช.


จากรายชอวทยานพนธขางตนจะเหนไดวาเปนการศกษาเชงเปรยบเทยบวรรณกรรมขามภาษา

และวฒนธรรมผวจยไดศกษาบทบาทและกลวธของนกเขยนทน�าเสนอบรบทโลกซงสงผลตอตวละครหญง

ในนวนยายอมตะอยางนวนยายเรอง‘สแผนดน’ผวจยไดแสดงใหผอานไดรบรและประจกษวาความสามารถ

ดานกลวธการประพนธดานวรรณศลปศลปะการสรางตวละครฝายหญงคอ“แมพลอย”ของผประพนธ

นนใหมความสมจรงมชวตสมพนธกบเหตการณทางประวตศาสตรตางๆตงแตสมยพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหวจนถงสนรชสมยพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอานนทมหดลนอกจากนนวนยาย

เรองนยงเปนวรรณกรรมทผประพนธสะทอนสงทมนษยเผชญในสงคมโลกทงโดยตรงและโดยออมสะทอน

สภาพสงคมไมวาจะเปนระบบการเมองระบบสงคมและระบบเศรษฐกจซงนวนยายเรองนไดเสนอเหตการณ


ทางประวตศาสตรผานวรรณกรรมไดอยางละเอยดและครอบคลมจงนบไดวาเปนวรรณกรรมเอกทประเทอง

ปญญาและอารมณในเวลาเดยวกน

เมอผวจยไดวเคราะหกลวธในการสรางนวนยายเอกเรองสแผนดนของม.ร.ว.คกฤทธปราโมช

และไดน�านวนยายเรอง‘เซนตแอนดเซนสบลต’ของเจนออสเตนทไดรบยกยองวาเปนวรรณกรรมเอกของ

โลกเรองหนงเพราะความโดดเดนของกลวธการน�าเสนอนวนยายทมลกษณะรวมกนอย 4ประการ ไดแก

กลวธสรางแนวคดจากชอเรองกลวธการสรางโครงเรองกลวธการสรางความผดแผกของตวละครและกลวธ

การเลาเรองในมมมองของสรรพนามบรษทสามผประพนธทงสองสามารถน�ากลวธดงกลาวมาเสนอสภาพสงคม

และแสดงความสมพนธระหวางบรบทโลกกบตวละครเอกไดอยางตราตรงใจผอานทกยคทกสมยทงในและ

ตางประเทศ

การทผวจยเลอกทฤษฎวรรณคดวจารณ ประเภท ‘การศกษาเชงเปรยบเทยบ’ มาใชพจารณา

นวนยายไทยกบนวนยายตะวนตกจะเหนไดวาผวจยมความเพยรพยายามมากในการศกษาคนควาสบคน

วรรณกรรมทมเนอหาสมพนธสอดคลองกน เพอน�ามาเปรยบเทยบคนหาลกษณะรวมทมความสมพนธ

สอดคลองกนท�าใหผอานเหนภาพการแพรกระจายของรปแบบ เนอหาตลอดจนแนวคดในการสรางสรรค

บทประพนธของนกเขยนไดอยางเปนระบบชดเจนยงขน

6. วธวทยากระบวนทศน “สตรนยม”: การศกษาแนวอนๆ

การศกษาแนวอนๆ เปนการน�าเสนอวธวทยาผวจยเลอก ‘ทฤษฎวรรณคดวจารณ’ในประเดน

“สตรนยม” โดยผวจยน�าเสนอผานการศกษาแนวอนๆดงตวอยางรายชอตอไปน

มาโนชดนลานสกล.(2552).วาทกรรมวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน.วทยานพนธ

ศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

ธญญาสงขพนธานนท.(2553).วรรณกรรมวจารณเชงนเวศ : วาทกรรมธรรมชาตและสงแวดลอม

ในวรรณกรรมไทย. วทยานพนธศศ.ด.,มหาวทยาลยนเรศวร,พษณโลก.

จากรายชอวทยานพนธขางตนวทยานพนธเรองแรกของมาโนชดนลานสกลจะมงเนนในเรอง

การศกษาความหมายอตลกษณและอทธพลของวาทกรรมของวรรณกรรมทสงคมใหการยอมรบการแตงด

จนไดรบรางวลซไรตซงงานวจยนเปนวธวทยาทผเขยนน�ามาเปนแนวทางในการศกษาวาทกรรมสตรนยม

ทปรากฏในวรรณกรรมซงท�าใหเหนวธวทยาในการสรางมมมองกระบวนทศนใหมๆทนาสนใจในการศกษา

ตวละครหญง

สวนงานวทยานพนธเรองทสองของธญญาสงขพนธานนทเปนงานวจยทน�า‘ทฤษฎสตรนยม

เชงนเวศ’ซงถอไดวาเปนแนวทางใหมทมวธวทยาอนลมลกสามารถเขาถง“ตวละครหญง”ในมตทแตกตาง

จากงานวจยเรองอนทเคยมมา นนกคอ การมองสตรนยมในเชงธรรมชาต ผวจยเลอกใชฐานคดของ

วรรณกรรมวจารณเชงนเวศมาเปนวธวทยาทส�าคญในการวเคราะห ถอไดวาเปนชดความคดหลงสมยใหม

(postmodernism)ทมลกษณะของสหวทยาการเออใหใชองคความรและทฤษฎทเกยวของมารวมพจารณา

อยางหลากหลาย ‘ทฤษฎสตรนยมเชงนเวศ’ ชวยใหผอานมองเหนพฒนาการของระบบความคดเกยวกบ

ธรรมชาตและสงแวดลอมทปรากฏในวรรณคดไทยไดชดเจนมากขนพรอมกนนยงเปนการสรางแนวทางใหม

ในการศกษาเกยวกบธรรมชาตและสงแวดลอมในวรรณกรรมไดอยางนาสนใจอกแนวทางหนงอกดวย


บทสรปและอภปรายผล

บทความปรทรรศนเรอง“สตรนยม”: การศกษาวธวทยาผานงานวทยานพนธรวมสมยของไทย

ผเขยนศกษาวทยานพนธจ�านวน38เรองในระดบบณฑตศกษาทงระดบปรญญาเอกจ�านวน13เรองและ

ปรญญาโทจ�านวน25เรองโดยมวตถประสงคเพอสงเคราะหวธวทยาเกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม”

ทปรากฏในวทยานพนธรวมสมยของไทยผวจยไดน�ามาเปนวธวทยาในการศกษาตวบทวรรณกรรมผาน

วาทกรรมการวเคราะหตวละครหญงนบตงแตอดตจวบจนกระทงปจจบน

ผลการศกษาพบวาในวทยานพนธรวมสมยของไทยจ�านวน38เรองนนผวจยไดน�าเสนอวธวทยา

เกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม” แบงออกไดเปน6ประการไดแกการศกษาตามเพศของนกเขยน,

การศกษาเชงสงคม, การศกษาตามการแบงประเภทของวรรณกรรม, การศกษาตามชวงเวลาในการสราง

วรรณกรรม, การศกษาเชงเปรยบเทยบและการศกษาแนวอนๆซงถอวาเปนแนวทางทสรางองคความรใหม

ใหกบวงการวรรณคดศกษาของไทยอยางลมลกตอไป

จากผลการศกษาวทยานพนธรวมสมยของไทยจ�านวน38เรองทใชวธวทยาเดยวกนหรอคลายคลง

กนจะเหนไดวาผวจยสวนมากจะน�าวธวทยาเกยวกบกระบวนทศน“สตรนยม” มาศกษาโดยแบงตามเพศ

ของนกเขยนและการศกษาเชงสงคมมากทสดสะทอนใหเหนวาเปนวธการทไดรบความนยมจากนกวจย

สบเนองมาจากการพจารณาตามเพศของผเขยนซงตางเพศกนจะมทศนะมมมองตลอดจนโลกทศนทมตอ

สตรแตกตางกนจะเหนไดวา‘นกเขยนหญง’ หลายทานใหความส�าคญน�าเสนอ“ตวละครหญง” ใน

หลากหลายมตทงผหญงทเปนกลสตรทพงประสงคของสงคม และผหญงทมลกษณะไมพงประสงคของ

สงคมนกเขยนน�าเสนอออกมาผานทศนะทนาสนใจเปนการสะทอนสภาพสงคมอยางลมลกสวน‘นกเขยนชาย’

เมอน�าเสนอ “ตวละครหญง” ผานความคดเหนของตนกมความสอดคลองและความแตกตางจากนกเขยน

หญงบาง เนองดวยมเรองเพศมาเปนขอจ�ากดในการท�าความเขาใจเพศตรงขาม แตอยางไรกตามมมมอง

ของนกเขยนชายกมความนาสนใจ ถงแมวานกเขยนชายในอดตยงตดกบดกของอดมการณปตาธปไตยท

มองวา“ผชายเปนชางเทาหนา ผหญงเปนชางเทาหลง”หรอ“ผหญงเปนควาย ผชายเปนคน” อยกตาม

แตเมอยคสมยเปลยนไปผหญงเรมไดรบโอกาสเขามามบทบาทส�าคญๆ ในสงคมทงในระดบครอบครวไป

จนถงระดบชาต “กระบวนทศนเชงสตรนยม” น ไดสะทอนใหผอานทกเพศทกวยเรมตระหนกถงพลง

สรางสรรคของสตรในงานวรรณกรรมตลอดจนศกยภาพของบทบาทของผหญงในสงคมทงในระดบชาต

และระดบนานาชาตอนจะเปนการสรางความเทาเทยมทางเพศตอไปในอนาคต

บรรณานกรม

วารณภรสนสทธ.(2545).สตรนยม : ขบวนการและแนวคดทางสงคมแหงศตวรรษท 20. กรงเทพฯ:

โครงการจดพมพคบไฟ.

นพพรประชากล.(2552).แนวคดสกล“สตรนยม”(Feminism).ในยอกอกษรยอนความคด เลม 2

วาดวยสงคมศาสตรและมนษยศาสตร. หนา202–203.กรงเทพฯ:อาน.

ธญญาสงขพนธานนท.(2559).แวนวรรณคด ทฤษฎรวมสมย Contemporary Literary Theory.

ปทมธาน:นาคร.

บทความปริทรรศน์ สตรีนิยม...

Documents

Transcript of บทความปริทรรศน์ สตรีนิยม...