กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา...

35
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์มัธยมศึกษาตอนต้น 179 กิจกรรมการเรียนรูวิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที3 (ฉบับปรับปรุง) ช่วงชั้นที3 เรื่อง ความปลอดภัยในการใช้สารเคมี ตอนที15 วัตถุประสงค์ของการอบรม เพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรม 1. สารวจตรวจสอบความเป็นอันตรายของสารเคมี อธิบายความหมายสารเคมี และยกตัวอย่าง สารเคมีในชีวิตประจาวัน 2. ระบุข้อควรปฏิบัติในการใช้ห้องปฏิบัติการ ความหมายของเครื่องหมายอันตราย และ ยกตัวอย่างสารเคมีที่เป็นอันตราย 3. บอกวิธีการจัดเก็บสารเคมีในโรงเรียน การปฐมพยาบาลเบื้องต้น และการกาจัดสารเคมี 4. อธิบายผลกระทบของสารเคมีที่มีต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม และบอกวิธีการป้องกัน แนวความคิดหลัก สารเคมี (chemical substance) หมายถึง สารที่มีองค์ประกอบทางเคมีที่แน่นอน อาจเป็น ธาตุหรือสารประกอบก็ได้ และสารเคมีอันตราย (hazardous chemical) หมายถึง สารเคมีที่มีสมบัติ ทาให้เกิดอันตรายต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม เช่น สารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) เข้มข้น เป็นสารกัดกร่อน เอทานอล (C 2 H 5 OH) เป็นสารไวไฟ เป็นต้น สารเคมีที่ใช้กันในห้องปฏิบัติการ อาจมีอันตรายหรือเป็นพิษหากผู้ใช้ไม่มีความระมัดระวัง ดังนั้นเพื่อความปลอดภัยในการใช้สารเคมี ในโรงเรียน ต้องศึกษาข้อควรปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการ ศึกษาความเป็นอันตราย ของสารเคมีจากสัญลักษณ์หรือเครื่องหมายอันตราย จัดเก็บสารเคมีอย่างเป็นระบบและปลอดภัย รูวิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้นอย่างถูกต้อง เช่น สารเคมีถูกผิวหนังให้ล้างด้วยนาสะอาดปริมาณมากๆ อย่างน้อย 15 นาที มีการกาจัดสารเคมีที่ใช้แล้วอย่างถูกต้องเหมาะสม ประเทศไทยใช้สารเคมี จานวนมากในด้านการเกษตร เช่น ปุ๋ยเคมี สารกาจัดศัตรูพืช ฯลฯ สารเคมีเหล่านี้หากใช้ติดต่อกัน เป็นระยะเวลานานหรือใช้ไม่ถูกวิธี อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อมได้ ดังนั้นการ ใช้สารเคมีในการเกษตรจึงควรศึกษาวิธีการใช้ ข้อควรระวัง วิธีการป้องกันอันตราย เช่น ใช้ผ้าหรือ อุปกรณ์ปิดจมูกเมื่อฉีดสารกาจัดศัตรูพืช ไม่ใช้มือสัมผัสสารเคมีโดยตรง ใช้ปุ๋ยเคมีสลับกับปุ๋ย อินทรีย์ เพื่อป้องกันดินเสื่อมโทรม เป็นต้น

Transcript of กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา...

Page 1: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

179

กจกรรมการเรยนร วชา วทยาศาสตรพนฐาน หลกสตรท 3 (ฉบบปรบปรง) ชวงชนท 3 เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม ตอนท 15

วตถประสงคของการอบรม เพอใหผเขารบการอบรม 1. ส ารวจตรวจสอบความเปนอนตรายของสารเคม อธบายความหมายสารเคม และยกตวอยาง

สารเคมในชวตประจ าวน 2. ระบขอควรปฏบตในการใชหองปฏบตการ ความหมายของเครองหมายอนตราย และ

ยกตวอยางสารเคมทเปนอนตราย 3. บอกวธการจดเกบสารเคมในโรงเรยน การปฐมพยาบาลเบองตน และการก าจดสารเคม 4. อธบายผลกระทบของสารเคมทมตอชวตและสงแวดลอม และบอกวธการปองกน

แนวความคดหลก สารเคม (chemical substance) หมายถง สารทมองคประกอบทางเคมทแนนอน อาจเปนธาตหรอสารประกอบกได และสารเคมอนตราย (hazardous chemical) หมายถง สารเคมทมสมบตท าใหเกดอนตรายตอชวตและสงแวดลอม เชน สารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) เขมขนเปนสารกดกรอน เอทานอล (C2H5OH) เปนสารไวไฟ เปนตน สารเคมทใชกนในหองปฏบตการอาจมอนตรายหรอเปนพษหากผใชไมมความระมดระวง ดงนนเพอความปลอดภยในการใชสารเคมในโรงเรยน ตองศกษาขอควรปฏบตเพอความปลอดภยในหองปฏบตการ ศกษาความเปนอนตรายของสารเคมจากสญลกษณหรอเครองหมายอนตราย จดเกบสารเคมอยางเปนระบบและปลอดภย รวธการปฐมพยาบาลเบองตนอยางถกตอง เชน สารเคมถกผวหนงใหลางดวยน าสะอาดปรมาณมากๆ อยางนอย 15 นาท มการก าจดสารเคมทใชแลวอยางถกตองเหมาะสม ประเทศไทยใชสารเคมจ านวนมากในดานการเกษตร เชน ปยเคม สารก าจดศตรพช ฯลฯ สารเคมเหลานหากใชตดตอกนเปนระยะเวลานานหรอใชไมถกวธ อาจกอใหเกดผลกระทบตอชวตและสงแวดลอมได ดงนนการใชสารเคมในการเกษตรจงควรศกษาวธการใช ขอควรระวง วธการปองกนอนตราย เชน ใชผาหรออปกรณปดจมกเมอฉดสารก าจดศตรพช ไมใชมอสมผสสารเคมโดยตรง ใชปยเคมสลบกบปยอนทรย เพอปองกนดนเสอมโทรม เปนตน

Page 2: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

180

วธท ากจกรรม 1. ผเขารบการอบรมท ากจกรรมตามใบกจกรรม ดงน

กจกรรม 1 พฤตกรรมของนกเรยนทไมควรปฏบต กจกรรม 2 ผลของสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaoH) เขมขนทมตอเนอเยอสตว กจกรรม 3 ความปลอดภยในการใชสารเคม

2. แตละกจกรรมระดมความคดในกลม อภปราย สรปเปนความคดกลม และน าเสนอ 3. รวมกนอภปรายสรปกจกรรมกลมเปนความคดเหนของหองในแตละกจกรรม

วสดอปกรณ สอ และแหลงเรยนร วสดอปกรณ

1. กระดาษปรฟหรอกระดาษ A4 2. นวไก สารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/ dm3 หลอดทดลองขนาดกลาง แทงแกวคนสาร

ทตงหลอดทดลอง กระบอกตวงขนาด 10 cm3 กระจกนาฬกา ถงมอพลาสตกหรอถงมอยาง ปากคบ ดนสอเขยนแกว พาราฟลม / พลาสตกหมอาหาร

3. ลกเตา 1 ลก กระดมส 4 สๆ ละ 10 เมดหรอเทากบจ านวนผเลนในแตละกลมรวมกน สอ

1. ภาพท 1 และโปสเตอร อนตรายในหองปฏบตการ 2. แผนเกม “ความปลอดภยในการใชสารเคม”

แหลงเรยนร ตวอยางแหลงความรเกยวกบสารเคมอนตราย ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กองควบคมวตถมพษ กระทรวงสาธารณสข

http://www.fda.moph.go.th กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

http://www.doa.go.th กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

http://www.diw.go.th ขอมลระบบการจดการสารเคม (Chemtract) ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

http://www.trf.or.th ซดรอม ความปลอดภยในหองปฏบตการ ของบรษท เมอรค (MERCK) จ ากด ประเทศ

ไทย

Page 3: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

181

ฐานขอมลสมนไพร ส านกงานขอมลสมนไพร โดยคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล และศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต

http://www.medplant.mahidol.ac.th ฐานความรเรองความปลอดภยดานสารเคม

http://www.chemtrack.org Computer – Aided Management of Emergency Operations (CAMEO)

http://www.epa.gov/emergencies/content/ceppo/cameo/index.htm United States National Library of Medicine

http://www.nlm.nih.gov ตวอยางเกณฑในการประเมนการปฏบตการทดลอง

การวางแผน คะแนน

1. มการปรกษารวมกน จดล าดบการทดลองไดเปนขนตอน แบงงานใหทกคนมสวนรวม

2. มการปรกษารวมกน แตไมไดจดล าดบการทดลองไดเปนขนตอน มเพยงบางคนทมสวนรวม

3. มการปรกษากนและมอบหมายใหเพยงบางคนท าการทดลอง บางสวนนงด

3 2 1

การท าการทดลอง

1. ท าการทดลองถกขนตอน ใชอปกรณไดอยางคลองแคลว สรปไดเอง 2. ท าการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณไดด สรปไดเอง 3. ท าการทดลองไดไมเรยบรอย ใชอปกรณดพอสมควร ตองใหความชวยเหลอในการสรป

3 2 1

การน าเสนอ

1. บนทกผลการทดลองและสรปไดถกตองชดเจน

2. บนทกผลการทดลองและสรปไดเองแตยงไมชดเจน

3. บนทกผลการทดลองได แตตองใหค าแนะน าในการสรป

3 2 1

Page 4: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

182

ใบกจกรรม 1 กจกรรม เรอง พฤตกรรมของนกเรยนทไมควรปฏบตในหองปฏบตการ

วตถประสงค 1. ระบพฤตกรรมของนกเรยนทไมควรปฏบตในหองปฏบตการ 2. ระบขอควรปฏบตในหองปฏบตการทางวทยาศาสตรทถกวธและปลอดภย

รายการวสดอปกรณ

ท รายการ จ านวน / กลม 1 โปสเตอร “อนตรายในหองปฏบตการ” 1 แผน 2 กระดาษปรฟหรอกระดาษ A4 1 แผน 3 ปากกา 1 ดาม

วธท า

1. ศกษาภาพท 1 จากโปสเตอร “อนตรายในหองปฏบตการ” ระดมความคดในกลมระบพฤตกรรมของนกเรยนทไมควรปฏบตในหองปฏบตการ พรอมใหเหตผล

2. รวมกนอภปรายและสรปความคดของกลม เขยนลงในกระดาษปรฟ 3. น าเสนอความคดเหนของกลม

ค าถาม

1. จากภาพท 1 / จากโปสเตอร มขอควรปฏบตเพมเตมอะไรบางเกยวกบการใชสารเคมในหองปฏบตการ ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

2. จากภาพท 1 / จากโปสเตอร มขอควรปฏบตเพมเตมอะไรบางเกยวกบการใชอปกรณในหองปฏบตการ ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

Page 5: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

183

ภาพท

1 อน

ตรายในหอ

งปฏบ

ตการ

Page 6: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

184

ใบกจกรรม 2 กจกรรม เรอง ผลของสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) เขมขนทมตอเนอเยอสตว

วตถประสงค 1. อธบายผลของสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเขมขนทมตอเนอเยอสตว 2. เปรยบเทยบระยะเวลาของสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเขมขนทมผลตอการกดกรอน

เนอเยอสตว 3. ระบเครองหมายอนตรายของสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเขมขน

รายการวสดอปกรณ

ท รายการ จ านวน / กลม 1 นวไกขนาดเทาๆ กน 4 นว 2 สารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/dm3 30 cm3 3 หลอดทดลองขนาดใหญ 4 หลอด 4 แทงแกวคนสาร 2 อน 5 ทตงหลอดทดลอง 1 อน 6 กระบอกตวงขนาด 10 cm3 2 ใบ 7 กระจกนาฬกา 1 อน 8 ปากคบ (forcep) 1 อน 9 ถงมอพลาสตกหรอถงมอยาง 1 ค 10 ดนสอเขยนแกว 1 แทง 11 พาราฟลม / พลาสตกหมอาหาร 1 กลอง / ศนยอบรม

ขอควรระวง 1. สารละลาย NaOH เขมขนเปนสารเคมอนตราย ให

ระมดระวงในการทดลอง 2. หลกเลยงการสมผสโดยตรง ใสถงมอพลาสตกหรอ

ถงมอยางในขณะปฏบตการทดลอง 3. ถาสารละลาย NaOH ถกผวหนง ใหลางน ามากๆ

ทนท เปนเวลาอยางนอย 15 – 20 นาท พรอมทงรายงานครผสอน

หมายเหต : ใหเตรยมขวดส าหรบทงสารเคมไวในหองปฏบตการ

เครองหมายอนตราย ขางขวด NaOH

เครองหมายอนตราย ขางขวด NaOH

Page 7: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

185

วธท า 1. แตละกลมน าหลอดทดลองขนาดใหญ จ านวน 2 หลอด ท าเครองหมาย A และ B ทขาง

หลอด น าหลอด A ใสสารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/ dm3 จ านวน 15 cm3 สวนหลอด B ใสน า จ านวน 15 cm3

2. ใชปากคบ (forcep) เลอกนวไก 2 นวขนาดเทาๆ กน วางบนกระจกนาฬกา สงเกตส และใชแทงแกวคนสารตรวจสอบความเหนยวของเนอเยอนวไกทง 2 นว บนทกผล

3. น านวไกในขอ 2 ใสลงในหลอดทดลอง A และ B อยางละนว แชไวเปนเวลา 10 นาท แลวใชแทงแกวคนสารตรวจสอบความเหนยวของเนอเยอนวไก สงเกต บนทกผล

4. เลอกหลอดทดลอง C และ D จากวทยากร แลวท าการตรวจสอบเชนเดยวกบขอ 3 สงเกตและบนทกผล

5. เปรยบเทยบความเหนยวและสงทสงเกตไดของเนอเยอนวไกทอยในหลอด A B C และ D แตละกลมอภปราย สรป และบนทกผล เตรยมน าเสนอ

6. น าเสนอผลการทดลอง

หลอดทดลอง A แชนาน 10 นาท

หลอดทดลอง B แชนาน 10 นาท

หลอดทดลอง C แชนาน 1 คน

หลอดทดลอง D แชนาน 1 คน

ภาพท 2 นวไกแชในสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซดเขมขนและในน า

สารละลายโซเดยม ไฮดรอกไซดเขมขน

นวไก นวไก น า

สารละลายโซเดยม ไฮดรอกไซดเขมขน

นวไก นวไก น า

สารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/dm3 โดยชง NaOH หนก 200 g ละลายในน ากลนใหไดปรมาตร 1000 cm3 หรอ 1 dm3 ถาตองการเตรยมสารละลายมากหรอนอยกวา 1 dm3 ใหเพมหรอลดตามสดสวน เชน ตองการสารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/dm3 จ านวน 100 cm3โดยชง NaOH หนก 20 g ละลายในน ากลนใหไดปรมาตร 100 cm3

Page 8: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

186

ค าถาม 1. ถาใชเนอสตวชนดอน เชน เนอหมแทนนวไก จะไดผลการทดลองท านองเดยวกนหรอไม

เพราะเหตใด ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

2. การทดลองนคนพบสงใดเกยวกบสารละลาย NaOH เขมขน ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

3. จากเครองหมายอนตรายขางลางน เปนการเตอนและบอกอะไรใหแกผใชสารเคม ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

Page 9: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

187

ใบกจกรรม 3 กจกรรม เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม

วตถประสงค 1. อธบายความหมายของสารเคม 2. ยกตวอยางขอควรปฏบตเพอความปลอดภยในการใชหองปฏบตการ 3. ระบเครองหมายอนตรายของสารเคม และยกตวอยางสารเคม 4. อธบายวธการจดเกบสารเคม การปฐมพยาบาลเบองตน และการก าจดสารเคม 5. อธบายผลกระทบของสารเคมตอชวตและสงแวดลอม และวธการปองกน

รายการวสดอปกรณ

ท รายการ จ านวน / กลม 1 ใบความร เรอง ความปลอดภยในการใช

สารเคม 1 ชด / คน

2 ปากกาส / ดนสอส 1 ดาม / คน 3 กระดาษ A4 1 แผน

วธท า

1. ผเขารบการอบรมแตละคนศกษาใบความร เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม โดยใชปากกาสขดเสนใตสาระส าคญ แลวสรปเปนสาระส าคญของเรองทศกษา

2. ระดมความคด อภปรายและสรปเปนสาระส าคญของกลม แสดงเปนผงมโนทศน (concept map) เขยนลงในกระดาษ A4

3. น าเสนอผงมโนทศนของสาระส าคญ เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม หมายเหต : การเขยนผงมโนทศนในกจกรรม 3 เปนการเขยนสรปสาระส าคญทงหมดในใบความร

โดยน าค าหลกในสาระส าคญมาเชอมโยงดวยค าเชอมทเหมาะสม

Page 10: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

188

ใบความร เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม

ในชวงเวลา 10 ปทผานมา มการใชสารเคมปรมาณมากขนและมแนวโนมทจะเพมขนตอไป เนองจากสารเคมมบทบาทส าคญในชวตประจ าวนของคนทกเพศ ทกวย และทกสาขาอาชพ อาจน ามาใชโดยตรงหรอใชเพอผลตสารหรอวสดทเกยวของกบเครองอปโภคบรโภค ยารกษาโรค โรงงานอตสาหกรรม การเกษตร และใชในหองปฏบตการ เชน แอลกอฮอล กรดน าสม ผงชรส สบ ยาสฟน ยาแกปวด ยาปราบศตรพช เปนตน

สารเคม (chemical substance) หมายถง สารทมองคประกอบทางเคมแนนอน อาจเปนธาตหรอสารประกอบกได และสารเคมอนตราย (hazardous chemical) หมายถง สารเคมทมสมบตท าใหเกดอนตรายตอชวตและสงแวดลอม เชน กลมสารเคมตดไฟ กลมสารเคมระเบดได กลมสารเคมทท าใหระคายเคอง กลมสารเคมทเปนพษ เปนตน สารเคมทใชกนในหองปฏบตการมอนตรายและเปนพษ ผเกยวของตองระมดระวงและใสใจตออนตรายจากการใชสารเคม ซงมสมบตเฉพาะตวและมพษภยตอสขภาพได สารเคมสามารถเขาสรางกายไดหลายทาง ไดแก ตา ห จมก ปาก และผวหนง สารเคมอาจมผลตอระบบการท างานของอวยวะในรางกาย เชน ปอด หวใจ ตบ ไต สมอง เปนตน นอกจากนสารเคมอาจท าใหเกดอบตภยจากไฟไหม การระเบดทรนแรง ดงนนเพอความปลอดภยในการใชสารเคมในหองปฏบตการในโรงเรยน ผเกยวของควรศกษาขอปฏบตและประเดนส าคญ ดงตอไปน

1. ขอควรปฏบตเพอความปลอดภยในการใชสารเคมในหองปฏบตการ 1.1 ไมท าการทดสอบหรอทดลองโดยไมไดรบอนญาตจากคร 1.2 ควรเปดประต หนาตาง เพอใหอากาศถายเทไดสะดวก 1.3 อานท าความเขาใจการทดลองทกครงกอนเรมท าการทดลอง 1.4 ถอสารเคมดวยความระมดระวง ตรวจสอบและศกษาเครองหมายอนตรายกอนใชและ

เกบเขาทเดมทกครงหลงการใชงาน 1.5 ควรศกษาวธการใชอปกรณใหถกตองกอนการใช 1.6 ไมควรเทสารเคมทใชไมหมดกลบคนในขวดเดม 1.7 ไมชม ไมดม และไมสมผสสารเคมใดๆ โดยตรง ยกเวนไดรบค าแนะน าจากคร 1.8 ไมรบประทานอาหาร ไมดมเครองดม ไมเลนในหองปฏบตการ 1.9 ควรท าความสะอาดอปกรณทใชแลวใหถกวธทกครงกอนน ากลบไปเกบไวทเดม 1.9 ไมเคลอนยายสารเคมหรออปกรณออกจากหองปฏบตการกอนไดรบอนญาต 1.10 ลางมอใหสะอาดทกครงกอนออกจากหองปฏบตการ

Page 11: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

189

2. สญลกษณหรอเครองหมายอนตรายแสดงประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย องคการสหประชาชาตไดก าหนดระบบสากลการจดกลมผลตภณฑเคมและการตด

ฉลาก (Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals หรอ GHS) ขนมาเปนมาตรฐานสากล เพอใหทกฝายสามารถสอสารขอมลอนตรายของสารเคมอยางเปนระบบและงาย โดยจดสารเคมอนตรายเปนกลม คอ สารเคมอนตรายทางกายภาพ สขภาพและสงแวดลอม โดยใชสญลกษณอนตราย 9 รป มลกษณะเปนรปสญลกษณสด าบนพนขาวและมกรอบรปสเหลยมขนมเปยกปนสแดง ดงตารางท 1

ตารางท 1 การแยกสารเคมอนตราย สญลกษณ / เครองหมายอนตรายระบบ GHS ตวอยาง และขอควรระวง ตามประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย

ประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย

สญลกษณ / เครองหมายอนตราย

ตวอยาง ขอควรระวง

สารทระเบด สารเคมทเมอไดรบความรอนในสภาวะจ ากดจะเกดการระเบดหรอเผาไหมอยาง

รนแรง

ระเบด

ธาตโพแทสเซยม ธาตโซเดยม

- หลกเลยงการกระทบกระแทก เสยดสทท าใหเกดความรอนหรอประกายไฟ

- แยกใหอยหางจากแหลงความรอน และประกายไฟ

สารทท าปฏกรยา ใหออกซเจนชวยใหไฟตด (สารออกซไดส) สารเคมทไมลกไหมเอง แตสามารถใหออกซเจนเมอสมผสกบสารซงลกไหมแลวเรงการลกไหมได

ใหออกซเจน แลวชวยใหไฟตด

แอมโมเนยม ไนเตรต

โพแทสเซยม คลอเรต

โพแทสเซยมเปอรมงกาเนต

แอมโมเนยม ไดโครเมต

โซเดยม ไดโครเมต

- หลกเลยงการสมผสกบสารเคมทไวไฟ ความรอน เมอเกดไฟไหม สารนจะเรงใหไฟไหมมากขน

Page 12: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

190

ประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย

สญลกษณ / เครองหมายอนตราย

ตวอยาง ขอควรระวง

สารตดไฟ ของเหลวทมจดตด ไฟต า แกสและแกสผสมทไวไฟในอากาศทอณหภมและความ

ดนปกต

ตดไฟ

เบนซน โทลอน เมทานอล เอทานอล แกสไฮโดรเจน แกสมเทน แกสหงตม

- เกบใหหางจากเปลวไฟ ประกายไฟ และความรอน

แกสภายใต ความดนสง

แกสภายใต ความดนสง

แกสไนโตรเจน แกสอารกอน

- หลกเลยงการกระทบกระแทกหรออยใกลความรอน

สารกดกรอน สามารถกดกรอน

เนอเยอสงมชวต และอปกรณการทดลองได

กดกรอน

โซเดยมไฮดรอกไซด เขมขน

สารละลายแอมโมเนยเขมขน

กรดแรเขมขน เชน กรดไฮโดรคลอรก กรดไนตรก กรดซลฟวรก

- ตองระมดระวงเปนพเศษในการปกปองนยนตา ผวหนง และเสอผา

- หามสดดมไอระเหยของสาร

Page 13: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

191

ประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย

สญลกษณ / เครองหมายอนตราย

ตวอยาง ขอควรระวง

สารระคายเคอง ไมมสมบตกดกรอน แตอาจกอใหเกด

อาการบวม หรอเกดอาการแพได

ระคายเคอง

โซเดยมไดโครเมต แอมโมเนยมไดโครเมต โพแทสเซยมไดโครเมต

- หลกเลยงการสมผสนยนตาและผวหนง หรอสดดมไอระเหยของสาร

สารเปนพษ สารทเปนอนตรายตอสขภาพมากหรอท าให

เสยชวตถาเขาสรางกาย

เปนพษ

โบรมน เมทานอล คารบอนมอนนอกไซด ไนโตรเจนไดออกไซด ไตรคลอโรมเทน

- หลกเลยงการสมผสกบรางกาย หรอสดดมไอระเหยของสารโดยเดดขาด หากใชสารประเภทน ใหท าการทดลองในตควนทมดชด ใสแวนตา ถงมอ เสอคลม

สารทมผลตอสขภาพ สารทสามารถท าใหเกดโรคมะเรง การกอใหเกดการกลายพนธของเซลลหรอสารเปนพษตอระบบ

อวยวะเฉพาะท

มผลตอสขภาพ

เบนซน ไตรคลอโรมเทน เตตระคลอโรมเทน ใยแกว

โทลอน

- หลกเลยงการสมผสกบรางกาย หรอสดดมไอระเหยของสารโดยเดดขาด หากใชสารประเภทน ใหท าการทดลองในตควนทมดชด ใสแวนตา ถงมอ เสอคลม

Page 14: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

192

ประเภท / ลกษณะความเปนอนตราย

สญลกษณ / เครองหมายอนตราย

ตวอยาง ขอควรระวง

สารทมผลตอสงแวดลอม

ปลอยสสภาพแวดลอมจะท าใหเกดความ

เสยหายตอองคประกอบของสงแวดลอมทนท

มผลตอสงแวดลอม

กรด เบส เขมขน โลหะหนก เชน

ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยม ฯลฯ

- หามปลอยสารประเภทนสสงแวดลอม

- ปฏบตตามกฎเกณฑของการก าจดดวยวธการพเศษเฉพาะสารแตละชนด

หมายเหต เครองหมายอนตราย / สญลกษณแสดงความอนตรายของสารเคมมระบบอนๆ อก เชน EEC (The European Economic Council)

3. การจดเกบสารเคมในโรงเรยน สารเคมในโรงเรยนควรมหองเฉพาะแยกออกจากหองเรยนและหองปฏบตการ

เปนหองทมอากาศถายเทดทงภายในหองและบรเวณโดยรอบของหอง มชนวางสารหรอตเกบสารทเหมาะสมแขงแรง ทนตอการกดกรอนได ไมโดนแสงแดด ไมอยใกลแหลงความรอน และมอปกรณทชวยดบเพลง เชน เครองดบเพลง ทราย ผากระสอบ เปนตน

การจดเกบสารเคมในหองเกบสาร ขวดสารเคมตองมฉลากตดขางขวดแสดงรายละเอยด เชน ชอสารเคม สตรสารเคม เค รองหมายอนตราย วนผลต วนหมดอาย ความเขมขน เปนตน ดงนนเพอความปลอดภยและสะดวกในการใชงาน ตองจดแยกสารเคมเปนประเภทตามระบบ เชน ระบบ GHS ระบบ EEC ฯลฯ แลวจงจดเรยงส า ร เ ค ม แ ต ล ะป ระ เ ภท ต าม ต ว อ ก ษ ร ใ นภาษาองกฤษของชอสารเคม A – Z พรอมจดท าบญชรายชอสารเคมทมอยทงหมด

ตวอยางสลากตดขางขวดสารเคม

Page 15: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

193

4. การปฐมพยาบาลเบองตน การใชสารเคมในหองปฏบตการอาจมอบตเหตเกดขนได ตองมความระมดระวง

หรอมการปองกนทด และตองมความรความเขาใจในการปฐมพยาบาลเบองตนกอนน าสงแพทย ดงกรณตวอยางดงน

อบตเหต การปฐมพยาบาลเบองตน

สารเคมถกผวหนง ลางดวยน าสะอาดทนทโดยใหน าไหลผานเปนเวลาอยางนอย 20 นาท ในกรณเปนสารเคมอนตรายใหรบน าสงแพทยพรอมกบแจงชนดของสารเคมใหแพทยทราบ

สารเขาตา ลางดวยน าสะอาดทนทโดยใหน าไหลผานนยนตาขางนนชาๆ เปนเวลาอยางนอย 20 นาท เพอใหสารเจอจางหรอหมดไปและรบน าสงแพทยทนท พรอมแจงชนดของสารเคมใหแพทยทราบ

ไฟลวกหรอโดนของรอน แชลงในน าสะอาดหรอเปดใหน าไหลผานบรเวณบาดแผลประมาณ 10 นาท หรอใชน าเยนสะอาดราด ซบใหแหง ทาดวยยาทาแผลไหม แลวปดดวยผาพนแผลทแหงและสะอาด ถาไฟลวกมากใหรบสงแพทยทนท

การกลนกนสารเคม ถาคนไขรสกตว ใหดมน ามากๆ หรอนม กรณสารกดกรอนหามท าใหอาเจยน ตองรบน าสงแพทยทนท พรอมทงน าตวอยางสารและขอมลหรอฉลากไปดวย เพอแจงใหแพทยชวยเหลอและรกษาไดถกตอง

5. การก าจดสารเคม

สารเคมทใชในการทดลองแตละครง ไมควรทงลงสสงแวดลอม เชน ปลอยลงสทอระบายน าสาธารณะ แมน า ล าคลอง ดน เปนตน ใหเทลงในภาชนะทจดเตรยมไว เพอน าไปก าจดใหเหมาะสม น าทงจากอางลางสารเคม ควรปลอยใหไหลลงสบอพกเฉพาะเพอน าไปก าจดตอไป สารเคมอนตรายทเปนของเสยจากหองปฏบตการ ตองเกบแยกและบ าบดเฉพาะตามสมบตของสาร สารเคมทฉลากฉกขาดหลดไมรวาเปนสารใด ใหรวบรวมสงก าจดยงหนวยงานทไดรบอนญาต

Page 16: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

194

6. ผลกระทบของสารเคมตอชวตและสงแวดลอม ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรม จงไดรบผลกระทบโดยตรงจากสารเคมท

ปลอยออกสสงแวดลอม โดยเฉพาะสารเคมทใชในการเกษตร เชน ปยเคม สารก าจดศตรพช ฯลฯ ซงผลของการใชสารเคมเหลานกอใหเกดผลกระทบตอชวตและสงแวดลอม ดงน 6.1 ผลกระทบตอชวต

การใชสารเคมก าจดศตรพชกอใหเกดปญหาการไดรบสารพษเขาสรางกายของเกษตรกรผใชและยงมสารพษตกคางในผลผลตทางการเกษตรได ซงถาบรโภคผลผลตทมสารพษตกคางอยเปนระยะเวลานาน ท าใหมการสะสมสารพษในรางกาย กอใหเกดโรค เชน โรคภมแพ โรคมะเรง ฯลฯ

6.2 ผลกระทบตอสงแวดลอม การเกษตรทมการใชสารเคมท าใหเกดปญหาสงแวดลอม ตลอดจนกอใหเกด

ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต เชน ปญหาดนเสอมสภาพขาดความอดมสมบรณ เนองจากการใสปยเคม ซงไมใชการบ ารงดน แตเปนการใหแรธาตอาหารแกพช โดยไมมการเพมอนทรยวตถในดน ท าใหโครงสรางของดนเสอมลง ดนจงกระดาง มการอดตวแนน ไมอมน า และเกดการพงทะลายของหนาดนไดงาย ปญหาการระบาดของโรคและแมลงศตรพชท าใหเกดผลตามมาอนเนองมาจากสารเคมทใชก าจดศตรพชไมไดท าลายเฉพาะศตรพชเทานน แตยงท าลายแมลงและจลนทรยทมประโยชนในธรรมชาตทชวยก าจดแมลงและท าใหระบบนเวศในธรรมชาตเสยสมดล ตลอดจนท าใหแมลงมความตานทานตอยาปราบศตรพชและพชบางชนดสญหายไปได

ดงนนการใชสารเคมในการเกษตรจงควรศกษาวธการใช ความเปนอนตราย ขอควรระวง ใหถกตองเหมาะสม เพอความปลอดภยกอนการใช เชน ใชปยอนทรยผสมหรอสลบกบการใชปยเคม ใชผาหรออปกรณปองกนสารพษและยนอยเหนอลมเมอฉดสารเคมก าจดศตรพช ท าความสะอาดรางกายหลงการใชสารเคมทกครง เปนตน

Page 17: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

195

เอกสารอางอง พชย โตววชญ และคณะ. คมอสารเคมกบความปลอดภย Chemical & Safety. ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพมหานคร : 2527. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. (สสวท.) คมอการจดหองปฏบตการ วทยาศาสตร. รงศลปการพมพ. กรงเทพมหานคร : 2546. E.Cheng and ect. Chemistry A Modern View : Laboratory Handbook. Aristo Education Press Ltd. Hong Kong : 2003. Tho Lai Hoong and Ho Peek Leng. New Lower Secondary Science 1. Pan Pacific Publications (s) PTELTD. Singapore : 1997

Page 18: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

196

ใบกจกรรม 4 กจกรรม เรอง สนกกบเกม “ความปลอดภยในการใชสารเคม”

วตถประสงค 1. อธบายความปลอดภยในการใชสารเคม 2. ประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง

รายการวสดอปกรณ

ท รายการ จ านวน / กลม 1 แผนเกม 1 แผน 2 ลกเตา 1 ลก 3 บตรค าถาม 1 ชด 4 กระดม 4 เมด ทมสตางกน 4 เมด

วธเลนเกม

1. การเลนเกมในแตละกลมใหตกลงในกลมวาใครจะเปนผ เลนและใครเปนผตดสนการเลนเกม อาจใชการโยนลกเตาชวยในการตกลง โดยผโยนลกเตาไดแตมสงสดเปนผตดสน ทเหลอเปนผเลนเรยงตามล าดบแตมจากมากไปนอย โดยผตดสนจะไดรบใบค าตอบ

2. ผเลนล าดบท 1 โยนลกเตา ไดแตมเทาไร ใหเลอกกระดมสแลวเดนไปตามชองเทากบจ านวนแตมทโยนได ถากระดมหยดอยทบนได ใหขนหรอลงตามรปบนได ถาหยดทเครองหมายอนตราย ใหบอกความหมายของเครองหมายนน ถาหยดทเครองหมายค าถาม ใหหยบบตรค าถามจากกองแลวตอบค าถามใหไดยนทงกลม ถาตอบถกใหเดนไปขางหนา 2 ชอง แตถาตอบผดใหเดนถอยหลง 2 ชองเชนเดยวกน โดยผตดสนไมตองเฉลยค าตอบ บตรค าถามทตอบแลวใหสอดไวใตสดของกองและสามารถน ากลบมาใชเปนค าถามใหมได

3. ผเลนในล าดบถดไปใหเลนในท านองเดยวกนกบผเลนล าดบท 1 4. ผเลนทเดนไดถงชองรบรางวลกอนเปนผชนะ หรอผเลนเดนไดจ านวนชองมากทสดเปน

ผชนะ 5. เมอสนสดการเลนเกม ใหผตดสนอานบตรค าถามทกใบพรอมเฉลยค าตอบ

Page 19: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

197

ค าถาม 1. ใหยกตวอยางความรทไดรบจากการเลนเกม

……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

2. ระดมความคดในกลม สะทอนความคดของผเลนและผตดสนถงสงทไดเรยนรจากการเลนเกม “ความปลอดภยในการใชสารเคม” ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………...

Page 20: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

198

TH

E

WIN

NE

R !

!

Page 21: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

199 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ภาคผนวก

Page 22: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

201 สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เกณฑในการผานการอบรม 1. ตองเขารบการอบรมไมนอยกวารอยละ 80 ของเวลาการอบรม

2. ตองเขารวมกลมปฏบตการทดลองและสอบขอเขยน เพอประเมนความรความเขาใจในเนอหาทไดรบการอบรมและไดคะแนนไมนอยกวารอยละ 60 ของคะแนนรวมทงหมด

Page 23: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

203

รายการสอ – อปกรณ ประกอบการอบรมครดวยระบบทางไกล กลมสาระวทยาศาสตร ระดบมธยมศกษาตอนตน หลกสตรมาตราฐานการอบรมคร ปท 3 (ฉบบปรบปรง)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- เรอง ระบบนเวศ

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 แผนภาพสงมชวต เรอง สายใยอาหาร 1 ชด - 2 กระดาษปรฟ 1 แผน - 3 ปากกาเมจก 1 ดาม - 4 กาว 1 อ น - 5 ชดระบบนเวศแบบปดในตกระจก ประกอบดวย

ตกระจก ขนาดประมาณ 12 นว × 24 นว × 16 นว หรออางแกว 1 ชด

ดนส าหรบปลกตนไม กรวด พลว พลาสตกเคลอบใส ตนพชชนดตางๆ เชน ฤาษผสม อฟรกนไวโอเลต มอส เฟน ไสเดอนดน แมลงในดนขนาดเลก เชน จงหรด ตกแตน มด

1 ชด

6 CD PowerPoint ประกอบการสอน - 1 แผน

7 วดทศน ประกอบการเรยนการสอน วชาวทยาศาสตรสงแวดลอม ชดระบบนเวศปาในประเทศไทย

- 1 ชด

Page 24: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

204

เรอง การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 ชดบตรภาพตามหาครอบครว 1 ชด - 2 ชดบตรค าทบทวนการปฏสนธ 1 ชด - 3 ใบบนทกกจกรรม 1 4 ชด 4 กระดาษปรฟ และปากกาเมจก 1 ชด - 5 ชดกจกรรม 2.1 โครโมโซมกบการปฏสนธ ประกอบดวย

ชดบตรปรศนา แผนภาพส าหรบวางบตรปรศนา

(1 ชด) 1 ชด 1 แผน

-

6 ชดกจกรรม 2.2 ลกจะเปนอยางไร ประกอบดวย หลอดกาแฟชนดสน กรรไกร ลวดแบบออน ยาว 5 cm ยางรดของสด า เหลอง เขยว แดง ถงพลาสตกใสขนาด 3.5 นว × 5.5 นว ใบบนทกกจกรรมลกจะเปนอยางไร

(1 ชด) 16 อน 1 อน

10 เสน สละ 10 เสน

10 ถง 4 ใบ

-

7 ชดกจกรรม 2.3 ถอดรหส ประกอบดวย บตรก าหนดบทบาทสมาชกในกลม ซองรหส บตรไขรหส บตรภารกจ

(1 ชด) 1 ชด 1 ซอง 1 ใบ 1 ใบ

-

8 คอมพวเตอรตอกบเครองฉาย LCD ส าหรบฉายสอดจทล - 1 ชด 9 เทปใส 1 มวน -

Page 25: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

205

เรอง แรงโนมถวงและแรงเสยดทาน

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 กระบอกตวง ขนาด 100 ml 1 อน - 2 คลปเสยบกระดาษ 3 อน - 3 เครองชงสปรง 1 อน - 4 ถงทราย 3 ถง - 5 ถงพลาสตก 1 ใบ - 6 ถวยยเรกา 1 ใบ - 7 แทงเหลก ขนาด 9 cm 2.5 cm 2.5 cm พรอมหแขวน 1 ชด - 8 บกเกอร ขนาด 100 ml 1 ใบ - 9 แมเหลกกลมขวขาง 2 อน - 10 ไมบรรทด 1 อน - 11 ไมเมตร 1 อน - 12 ไมเมตร (ชนดหนา เจาะรตรงกงกลาง) 1 อน - 13 เสนเอนยาว 30 cm 1 เสน -

Page 26: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

206

เรอง แรงพยง

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 เครองชงสปรง 1 อน - 2 ถวยยเรกา 1 ใบ - 3 บกเกอรขนาด 100 ml 1 ใบ - 4 กระบอกตวง ขนาด 100 ml 1 อน - 5 แทงเหลกขนาด 9 cm x 2.5 cm x 2.5 cm พรอมหแขวน 1 ชด - 6 เครองชงสามแขน (Triple beam) หรอ ดจตอล 1 เครอง - 7 บกเกอร ขนาด 250 ml 1 ใบ - 8 แทงไม ขนาดทสามารถใสในถวยยเรกาไดพรอมหแขวน 1 แทง - 9 กระดาษปรฟ 1 แผน - 10 ปากกาเคม 1 ดาม - 11 เทปกาวใส 1 มวน - 12 บอรด (ใชตดผลงานระดมความคด) 1 แผน - 13 ขวดน าเปลาแบบใส 1 ลตร 1 ขวด - 14 กระดาษส าหรบท า Exit Ticket 6 ชด -

Page 27: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

207

เรอง โมเมนตของแรงและการประยกต

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 ไมบรรทด 1 อน - 2 ไมเมตร (ชนดหนา เจาะรตรงกงกลาง) 1 อน - 3 ถงทราย 3 ถง - 4 เครองชงสปรง 1 อน - 5 เสนเอนยาว 30 cm 1 เสน - 6 คลปเสยบกระดาษ 3 อน -

Page 28: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

208

เรอง งานและพลงงาน

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 ลกตม 1 ชด - 2 ลกกลมเหลก 2 ลก - 3 ลกกลมพลาสตก 1 ลก - 4 กระบะทรายพรอมทราย 1 ถาด - 5 ไมเมตร 1 อน - 6 สปรง 1 อน - 7 เครองชงสปรง 1 อน - 8 ไมเมตร 1 อน - 9 วงแหวนเหลก มวล 20 g 5 อน - 10 หมอแปลงไฟฟาโวลตต า 1 เครอง - 11 เครองเคาะสญญาณเวลา 1 เครอง - 12 สายไฟแบบขวเสยบสองปลาย 2 เสน - 13 สายไฟแบบปากจระเขสองปลาย 2 เสน - 14 แถบกระดาษผานเครองเคาะสญญาณเวลา 10 เสน -

Page 29: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

209

เรอง วงจรไฟฟาเบองตน

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 กระบะถานพรอมถานไฟฉายขนาด AA 4 กอน 1 ชด - 2 ตวตานทานแบบแถบส 1 ตว - 3 มลตมเตอร 1 เครอง - 4 ลวดทองแดง เบอร 26 ยาว 10 cm 1 เสน - 5 ลวดนโครม 1 เสน - 6 ลวดนโครมเบอร 26 ทมขนาดความยาว 10 cm , 20 cm

และ 30 cm อยางละ 1 เสน -

7 ลวดนโครม เบอร 30 ยาว 10 cm 1 เสน - 8 โวลตมเตอร 1 เครอง - 9 สวตช 1 อน -

10 สายไฟ 10 เสน - 11 หลอดไฟ 1 หลอด - 12 แอมมเตอร 1 เครอง -

Page 30: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

210

เรอง วงจรอเลกทรอนกสเบองตน

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 กระบะถานพรอมถานไฟฉายขนาด AA 4 กอน 1 ชด - 2 ไดโอด (1N 4001) 1 ตว - 3 ไดโอดเปลงแสง (LED) 1 ตว - 4 ตวเกบประจ 470 ไมโครฟารด 25 โวลต 1 ตว - 5 ตวตานทาน 100 200 300 และ 400 อยางละ 1 ตว - 6 ตวตานทาน 24 กโลโอหม 1 ตว - 7 ตวตานทาน 3.3 กโลโอหม 2 ตว - 8 ทรานซสเตอร C 458 1 ตว - 9 สวตช 1 อน - 10 สายไฟฟาพรอมขวเสยบและปากหนบจระเข 10 เสน - 11 หลอดไฟพรอมฐานหลอด 1 หลอด - 12 ออดไฟฟา ขนาด 6 โวลต 1 ตว - 13 แอมมเตอร 1 เครอง - 14 LDR 1 ตว - 15 ตวตานทานแบบปรบคาได 5 กโลโอหม หรอ 10 กโลโอหม 1 ตว - 16 แผน Protoboard 1 แผน - 17 สายไฟเดนวงจร (ยาว 1 เมตร) 1 เสน -

Page 31: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

211

เรอง ระบบสรยะ

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 โปสเตอรระบบสรยะของเรา 1 แผน - 2 กระดาษขนาด 10 cm 400 cm 1 แผน - 3 ภาพดาวในระบบสรยะ 1 แผน - 4 ไมบรรทด 1 อน - 5 กรรไกร 1 อน - 6 กาวหรอเทปกาว - 1 ขวด หรอ

1 มวน

7 ภาพองคประกอบของระบบสรยะ ชอ และสญลกษณขององคประกอบ

1 แผน -

8 ตารางแสดงองคประกอบของระบบสรยะ 2 แผน - 9 เครองคดเลข 1 เครอง -

Page 32: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

212

เรอง โลก ดวงจนทร และดวงอาทตย

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 เชอกยาว 3 เมตร 1 เสน - 2 อปกรณวดมม 1 อน - 3 โคมไฟ 100 วตต - 4 อน

4 ลกปงปองพนสขาวพรอมดาม 1 ลก -

Page 33: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

213

เรอง กลองโทรทรรศน

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 วดทศน การประกอบกลองโทรทรรศนอยางงาย - - 2 กลองดดาวแบบตางๆพรอมขาตงกลอง - - 3 เลนสนนเสนผานศนยกลาง 3 นว พรอมฉาก

(กระดาษเทาขาว) - -

Page 34: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

214

เรอง กลมดาวฤกษและการใชแผนทดาว

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 แผนทดาวแบบหมน 1 ชด - 2 โปรแกรมคอมพวเตอร (Stellarium) - 1 แผน

3 คอมพวเตอร - 1 เครอง 4 เครองฉายพรอมจอ - 1 ชด 5 กระดาษขนาด 2 3 นว 20 แผน - 6 กระดาษกาว - 1 มวน

7 ใบรายชอกลมดาว 88 กลม 1 แผน - 8 ทรงกลมทองฟาใส - 1 ชด 9 ทรงกลมทองฟาครงใบ 1 ชด -

Page 35: กิจกรรมการเรียนรู้ วิชา วิทยาศาสตร์พื้นฐาน หลักสูตรที่ 3 ... · สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

วทยาศาสตรมธยมศกษาตอนตน

215

เรอง ความปลอดภยในการใชสารเคม

ท รายการ จ านวน / กลม จ านวน / หอง 1 นวไกขนาดเทาๆ กน 4 นว - 2 สารละลาย NaOH เขมขน 5 mol/dm3 30 cm3 - 3 หลอดทดลองขนาดใหญ 4 หลอด - 4 แทงแกวคนสาร 2 อน - 5 ทตงหลอดทดลอง 1 อน - 6 กระบอกตวงขนาด 10 cm3 2 ใบ - 7 กระจกนาฬกา 1 อน - 8 ปากคบ (forcep) 1 อน - 9 ถงมอพลาสตกหรอถงมอยาง 2 ขาง - 10 ดนสอเขยนแกว 1 แทง - 11 พาราฟลม / พลาสตกหมอาหาร - 1 กลอง /

ศนยอบรม 12 ปากกาส / ดนสอส 1 ดาม / คน - 13 แผนเกม 1 แผน - 14 ลกเตาขนาดใหญ 1 ลก - 15 บตรค าถาม 1 ชด - 16 กระดม 4 เมด ทมสตางกน 4 เมด - 17 โปสเตอร “อนตรายในหองปฏบตการ” 1 แผน - 18 กระดาษปรฟหรอกระดาษ A4 1 แผน - 19 ปากกาเขยนกระดาษปรฟ 1 ดาม -