บทบรรณาธการ

ดร.ภญ.ศรเพญ ตนตเวสส ทปรกษานกวจยและนกวจยอาวโส

โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ

ขอความทยกมาขางตนอาจทำใหผอานหลายทานเขาใจวา ผเขยนกำลงกลาวถงพฤตกรรมของเดกเลกๆ คนหนง แตในความเปนจรง บคคลตามคำบอกเลาเปนชายชราทปวยดวยโรคสมองเสอม โรคทนบวนจะม ผปวยและผไดรบผลกระทบเพมจำนวนขนอยางรวดเรว โรคนไมเพยงแตทำใหผปวยสญเสยความทรงจำและการรบรในความเปนตวตนของตนและความสมพนธกบบคคลอน จนไมสามารถทจะทำกจวตรประจำวนไดตามปกต แตยงทำใหญาตพนองหรอบตรหลานทใหการดแลไดรบความทกขทรมานทงทางรางกายและจตใจตามไปดวย ในป 2550-2551 นกวจยของ HITAP ไดประเมนตนทน-อรรถประโยชนของการใชยายบยงเอนไซมโคลนเอสเทอเรสในผปวยอลไซเมอร ซงเปนหนงในโรคสมองเสอม แลวพบวา การบำบดรกษาโรคดงกลาวมตนทนคายาและเวชภณฑ รวมทงการสญเสยรายไดของผดแลในแตละปคดเปนมลคามหาศาล ไมอาจแบกรบโดยครวเรอนทมรายไดนอย หนวยงานภาครฐจงควรกำหนดมาตรการทชดเจนทงในดานการปองกน การคดกรองและตรวจวนจฉย การรกษาเพอยดระยะเวลาการเปนโรคในระดบรนแรง ตลอดจนใหความชวยเหลอแกผใหการดแลผปวย ไมวาจะเปนการใหความร ขอมลขาวสาร คาชดเชยการเสยโอกาส หรอแมกระทงกำลงใจ กรณโรคสมองเสอมนเปนเพยงตวอยางหนงของปญหาสขภาพทตองการการแกไขแบบองครวม โดยจำเปนตองไดรบความรวมมอจากหนวยงานทใหบรการดานสขภาพ โครงการหลกประกนสขภาพ สวสดการสงคม รวมไปถงผเชยวชาญและองคกรพฒนาเอกชนทไมแสวงหากำไร ในขณะเดยวกน โรคทเกดกบผสงอายซงกำลงจะสงผลกระทบตอสงคมในวงกวางเชนนยงเปนสงทาทายสำหรบนกวจยทตองแสวงหาวธการและตวชวดทเหมาะสมในการประเมนเทคโนโลยและนโยบายทเกยวของ ในมมมองดานเศรษฐศาสตร ผสงอายสวนใหญไมสามารถสรางผลผลตใหแกสงคมไดอกตอไป การให การบำบดรกษาโรคสมองเสอมเปนการลงทนทไมอาจคาดหวงวาจะไดผลตอบแทนเปนตวเงนกลบคนมา แตสำหรบสงคมไทยทยงยดมนในความกตญญกตเวทเปนคณธรรมหลก การประเมนทมงใหเกด ‘ความคมคา’ ในการใชทรพยากรแตเพยงอยางเดยวนาจะขดกบความรสกของคนเปนจำนวนมาก เนองจากนโยบายทกำหนดขนบนพนฐานของงานวจยเหลานยอมจะละเลย ‘คณคา’ ของบคคลทไดสรางประโยชนทงทางเศรษฐกจและสงคมใหกบครอบครวและประเทศชาตมาตลอดระยะเวลาอนยาวนาน ในโลกของวตถนยม เรามกจะพบเหนความคมคาเชงเศรษฐศาสตรกบความเคารพในคณคาของความเปนมนษยเดนไปบนเสนทางคขนาน ไมบอยครงนกทการกำหนดนโยบายสาธารณะจะรวมเอาสวนผสมทงสองเขาไวดวยกนในสดสวนทลงตว

‘…บางทกวาจะอาบนำ สระผมใหได

ตองลอหลอกวาเดยวแมมานะ

ตองอาบนำแตงตว เดยวจะไปขางนอก

จงจะสำเรจ แลวเวลาลอหลอก

ใหทำอะไรกตองพดดๆ …’

(แพทยหญงสรนทร ฉนศรกาญจน)

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

เรองเลาจากผร

หลายๆ ปกอน ดฉนพบกบคณลงทอง ซงลกพามาใหตรวจ เพราะคณลงวนวายมาก เรมผดปกตมากอนแตไมมใครเอะใจ จนปวยเขาโรงพยาบาล คณลงตอตานทกอยาง ไมยอมอยโรงพยาบาล ไมยอมเปลยนเสอผาเปนชดโรงพยาบาล ดงทกอยางออกจากตวหมด บางคนบอกวาผสงอายกดออยางนแหละ แตดฉนยนยนวาไมใชผสงอายทกคนจะเปนอยางน หลายคนแผลงฤทธกบครอบครว แตพอจะพดกนรเรองกบหมอและพยาบาล แตคณลงทองไมสนใจใครทงนน เมอกลบมาบาน ความผดปกตกชดเจนขน คณลงทองทำอะไรแปลกๆ อยทศาลาทานำทงวน คอยเขยสวะทลอยมาตดทานำ ไมยอมอาบนำ พอเตอนกมเหตผลสารพดอยาง ยงเชาอยบางละ อากาศเยนบางละ มดแลวเดยวไมสบายบางละ แตพอเผลอๆ คณลงถอดเสอ ถอดกางเกงอยในชดวนเกด โดดลงไปแชนำในคลอง แลวรบวงขนมาใสเสอผา เหมอนเดกแอบผใหญมาโดดนำเลน บางทกวาจะอาบนำ สระผมใหได ตองลอหลอกวาเดยวแมมานะตองอาบนำแตงตว เดยวจะไปขางนอกจงจะสำเรจ แลวเวลาลอหลอกใหทำอะไรกตองพดดๆ ถาพดเสยงดง เอะอะ หรอมอารมณละก คณลงจะอาละวาดเสยเลย มอยวนหนงตนเชามากระวกระวาดแตงตว ซงผดปกตมาก ถามไดความวา มหมายเรยกมาเมอคนใหไปเกณฑทหาร หาเขมขดวนวายไปทงบาน บอกวาอาย 70 กวาแลวนะ เขาไมเรยกเกณฑ

อาจารยแพทยหญงสรนทร ฉนศรกาญจนหวหนาหนวยเวชศาสตรผสงอาย ภาควชาอายรศาสตร

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดลและนายกสมาคมผดแลผปวยสมองเสอม

ทหารแลวกไมฟง จะไปใหได กลางคนนอนถาตนมากลางดกเปนไดเรอง พยายามเกบทนอนและของมคา เชน พดลมตงโตะ ยดเขาไปใตเตยง (เตยงของคณลงเปนเตยงไมคลมลงไปถงพน และจะมแผนกระดานวางพาดคานกลายเปนพนเตยง) ทานกจะรอกระดานออก 1-2 แผน แลวพยายามเอาสมบตทงหลายใสลงไป ลกไดยนเสยงกกกกกลกมาด แลวตองชวยกนลากเอาสมบตทงหลายออกมา เอาทนอนออกมาปใหใหม และลอหลอกใหนอนตอ บางทกสำเรจ บางทกไมสำเรจ บางทแทบจะไมไดนอนกนเลยทงบาน การตนมา กลางดกถาไมเกบสมบตลงไปใตเตยง กอาจจะเกบขาวของและจะ “กลบบาน” ทงทบานนอยมาตงแตลกยงเลกๆ จนลกๆ โตแยกครอบครวไปหลายคนแลว อาการอยากจะกลบบานนรนแรงมาก ถาลอกประตไวกอาจจะปนออกทางหนาตาง ถาลอกประตหนาบาน กจะปนรวบานเขาบานคนอน แลวเดนออกทางประตหนาบานของเพอนบานหนาตาเฉย ลกสาวทเปนผดแลหลกกไมคอยสบาย เปนโรคทเรยกวา “เอสแอลอ” (SLE-โรคพมพวง) ซงโรคนเกดจากการทรางกายสรางภมคมกนขนมาตอตานระบบตางๆ ของรางกาย เปนโรคไมหายขาด อาจมระยะทโรคสงบและระยะทโรคกำเรบขน โดยเฉพาะชวงทรางกายออนแอและเครยด ลกคนอนๆ มงานประจำ และหลายคนแยกครอบครวออกไป ลกสาวคนนอยบานเพราะปวย จงไดรบบทบาทเปนผดแลผปวยสมองเสอมเตมตว

หลายๆ ปทไดดแลผปวยสมองเสอม ทำใหดฉนได

เรยนรแลวซาบซงกบหลายสงหลายอยางทไดประสบ และ

อยากบอกตอ ซงใน “อานภาพแหงความรก” ทบคคล

หนงคน หรอหลายคนมอบใหกบคนบางคน เราซาบซงกบ

ความรกของพอแมทมตอสายโลหตของตน ในทางกลบกน

ความรกจากลกบางครอบครวกนาจะจารกไวเชนกน

ความจำสน แตมความหมาย ตนทนจตใจ ทไมอาจประเมนคา

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ในชวงแรกพอลกไมเขาใจกน พอกโกรธลกเพราะรสกวาถกขดใจไปทกอยาง สวนลกสาวกนอยใจวาพอไมเขาใจเลย เขากปวย แตพอทำอะไรเหมอนแกลง ยงตอนพอไมสบายดวยโรคทางกาย เชน มไข เปนหวด อาการทางสมองจะเลวลง จนไมสามารถ กนอาหารเองได ไมสามารถบอกเรองราวการขบถายได และอาจจะทำเลอะเทอะ เวลาบอกใหไปหองนำกตอตาน แตพอบอกวาจะถายยงเดนไปไมถงหองนำกราดเสยแลว บางทกแอบถายไวตามขางต มมหอง ลกสาวตามวมากเพราะเอสแอลอขนสมองทำใหประสาทตาเสอมไป พอไดกลนกตองตามหาและทำความสะอาด ทำไปกรองไหไป บางทเชดแลวเชดอกเพราะไมแนใจวาสะอาดไหม บางทเชดแลว ขดแลวไมแนใจ กตองกมลงไปดม

ลกสาวคนนยงโชคดมากๆ เพราะพนองในครอบครวนยงตดตามถามไถ และชวยกนทงแรงกาย แรงใจ และทนทรพย เพอชวยกนดแลพอ วนหนงคณลงทองและลกๆ กมาพบอาจารยตามคำแนะนำของผหวงด สงทอาจารยประทบใจ และจดจำครอบครวนมาตลอดเวลาหลายๆ ปกคอ ลกพามาตรวจ ถามคำถามตางๆ เกยวกบพอ และตงใจฟงคำตอบและคำแนะนำอยางด ทตองเนนยำอยางมากคอ การฟง ทำความเขาใจ และเอาไปปรบใชกบการดแลคณลงทอง ทำใหชวตตอๆ มาดขน ทงคณลงทอง ลกสาว และครอบครว สงทเปนปจจยสำคญในการดแลผปวยสมองเสอม คอ การฟง และนำคำแนะนำเอาไปปรบใชกบผปวยในความดแลของเรา รวมกบความรวมมอรวมใจ ความเอออาทรทพนองมตอกน ชวยกนคด ชวยกนลงแรง ผลดกนดแล และไมกลวทจะลองและปรบเปลยนสงทเคยทำอย หวงเพอใหไดผลลพธทดขน หลายครอบครวหวงพงแพทยทจะสงยา แลวทำใหปญหาทกสงอยางหายไป ซงเปนไปไมไดเลยสำหรบการดแลผปวยสมองเสอม แพทยและยาจะพอชวยไดบางในบางปญหา แตคำตอบสดทายทสำคญทสดคอ ผดแล ความชวยเหลอของครอบครว และการปรบเปลยนตามคำแนะนำ ซงอาจจะมาจากแพทย บคลากรทางการแพทยอนๆ และทสำคญทสด คำแนะนำดๆ เดดๆ ซงเกบรวบรวมมาจากประสบการณตรงของผดแลผปวยสมองเสอมคนอนๆ

ดวยมองเหนประโยชนอยางสำคญของคำแนะนำ และความเอออาทรซงกนและกนของผปวยสมองเสอม ทางสมาคม

ผดแลผปวยสมองเสอมจดกจกรรม“กลมสมพนธผดแล”ใหกบญาตผปวยสมองเสอมเพอพบกน “ปรบทกข ผกมตร

เรยนร ดแล” ทกวนอาทตยสปดาหท 4 ของเดอน ม.ค./ก.พ./เม.ย./พ.ค./ก.ค./ส.ค./ต.ค./พ.ย. เวลา 9.00-12.00 น.

ทหองเรยนหนาหอผปวยจตเวชชน3อาคารศนยการแพทยสรกตคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบดกจกรรมน

เปนบรการ “ฟร” ใหกบผดแลผปวยสมองเสอมทตองการเขารวมกจกรรมทกคน ไมไดจำกดเฉพาะผปวยทมารกษา

ทโรงพยาบาลรามาธบดเทานน

สนใจเขารวมกลม ตดตอทเบอร 08 6990 4207 ในวนและเวลาราชการ ยนดตอนรบทกทานเพอชวตทดกวา

ของผปวยสมองเสอมและครอบครว

ดวยความปรารถนาดอยางยง

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

SCOOPสรพร มนะนนทน

อลไซเมอร: ตนทนทรฐควรชวยแบกรบ?

ความกาวหนาของวทยาการทางการแพทยและสาธารณสขทำใหมนษยมชวตยนยาวขนสถตจำนวน

ผสงอายในหลายประเทศรวมถงประเทศไทยแสดงถงแนวโนมการเปนสงคมผสงอายอยางชดเจน จากรายงาน

สำรวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ.2550 ของสำนกงานสถตแหงชาต ระบวา “ปจจบนโครงสราง

ประชากรของประเทศไทยไดเปลยนแปลงจากเดม โดยมสดสวนผสงอาย (อาย 60 ปขนไป) ในป พ.ศ.2550

สงถงประมาณรอยละ10.7ซงนบวาประเทศไทยไดกาวเขาสสงคมผสงอายแลว”

สงทหลกเลยงไมไดในภาวะเชนนกคอ การเตรยมพรอมเพอการปองกนบำบดรกษาโรคภยไขเจบตางๆ ซงจะตามมาพรอมๆ กบอายทยนยาวขน โดยหนาทดงกลาวนอกจากจะตกอยกบรฐบาลแลว ลกหลานทมหนาทใหการดแลผสงอายกควรเตรยมพรอมไวดวยเชนกน หนงในโรคทผสงอายเปนกนมากในอนดบตนๆ กคอสมองเสอม ซงเปนโรคทมความเกยวของโดยตรงกบอายทมากขน โครงการศกษาภาระโรคและการบาดเจบในประชากรไทย พ.ศ.2545 พบวา โรคสมองเสอมเปนสาเหตของการเจบปวย พการ และการเสยชวตของผทมอาย 60 ปขนไปเปนอนดบ 5 ในเพศหญง และอนดบ 9 ในเพศชาย ในขณะทประเทศทพฒนาแลว โรคสมองเสอมเปนโรคทเปนสาเหตของการเสยชวตเปนอนดบ 4 ในผทมอายมากกวา 65 ป นอกจากน ผลการสำรวจภาวะสมองเสอมในผสงอายไทย พ.ศ.2542-2544 โดยใชแบบทดสอบสภาพสมองเบองตน (MMSE-Thai 2002) ในผสงอาย 4 ภาค 23 จงหวด จำนวน 37,157 คน โดยสถาบนเวชศาสตรผสงอาย แสดงใหเหนวา ผทมอายมากกวา 60 ป มภาวะสมองเสอมรอยละ 11.4 โดยพบอตราการเกดโรค ในกลมอาย 60-69 ป ประมาณรอยละ 8.8 และอตราการเกดโรคเพมขนถงรอยละ 41.4 ในผทมอายมากกวา 80 ป นอกจากนนยงพบวาในผสงอายเพศหญงมภาวะสมองเสอมมากกวาผสงอายเพศชาย คอรอยละ 13.9 ในขณะทผสงอายเพศชายมภาวะ สมองเสอมรอยละ 8

ในขณะทการศกษาภาวะสมองเสอมในประเทศแถบเอเชยแปซฟก ป พ.ศ.2549 พบวาประเทศไทยมผปวยโรคสมองเสอมประมาณ 229,000 คน และคาดวาในอก 20 ปขางหนาจะเพมเปน 450,000 คน และมจำนวนมากกวา 1 ลานคนในป พ.ศ.2593 ทงนโรคทจดอยในกลมโรคสมองเสอมทพบไดบอยในผสงอาย คอโรคอลไซเมอร (Alzheimer’s disease: AD) โดยพบเปนสดสวนถงรอยละ 60-70 ของผปวยในกลมโรคสมองเสอมทงหมด รองลงมาคอโรคสมองเสอมจากโรคหลอดเลอดสมอง (Vascular dementia) ปจจบนแนวทางการรกษาโรคอลไซเมอรแบงเปน การรกษาโดยไมใชยา และการรกษาโดยการใชยา การรกษาโดยไมใชยา ไดแก กจกรรมบำบดในผปวยภาวะสมองเสอม การจดการกบปญหาดานพฤตกรรมของผปวย เปนตน สวนการรกษาโดยการใชยาจะแบงยาเปน 2 ประเภท ไดแก ประเภทแรกเปนยาลดการทำลายสารสอประสาท หรอ ยายบยงเอนไซมโคลนเอสเทอเรส (cholinesterase inhibitors, ChEIs) ซงใชรกษาโรคอลไซเมอรและภาวะสมองเสอม

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ทอยในระยะรนแรงนอยถงปานกลาง ผลของยาจะชวยทำใหผปวยยงสามารถชวยเหลอตนเอง หรอทำกจวตรประจำวนได ซงชวยลดภาระตอผดแล สวนยาประเภททสอง เปนยาทมฤทธตอตานการหลงสารในสมองชนด glutamate ซงผลของยาจะชวยลดสงรบกวนการรบรของสมอง ซงใชในผปวยระยะรนแรงปานกลางถงรนแรงมาก เนองจากโรคสมองเสอมและโรคอลไซเมอรเปนโรคทไมสามารถรกษาใหหายขาดได เปาหมายในการรกษาจงทำไดเพยงประคบประคองใหกระบวนการรบรของผปวยเสอมลงชาทสดเทาทจะเปนไปได ซงหมายถงการยดเวลาทผปวยสามารถทำกจกรรมในชวตประจำวนดวยตนเองไดออกไปใหยาวขน ชวยลดภาระ ของผดแลและทำใหผปวยอยรวมกบครอบครวไดนานขนโดยมคณภาพชวตทด

ปานกลาง แตหากเปนผปวยในระดบรนแรงหรอเปนผปวยทตองไดรบการดแลอยตลอดเวลา จะมคาใชจายเพมขนสงถง 40,000 บาท ตอเดอนเลยทเดยว จะเหนไดวาผลกระทบทเกดจากโรคอลไซเมอรนนไมไดอยแคทผปวยเทานน แตยงสงผลตอผดแลทตองเสยโอกาสในการทำงานสรางรายไดใหกบครอบครวดวย นอกจากนยงพบปญหาสำคญอกประเดนหนงคอ ผปวยโรคอลไซเมอรไมไดรบการวนจฉยทถกตองและชดเจนจากแพทย เนองจากตองอาศยแพทยเฉพาะทาง เชน อายรแพทย แพทย ทดแลผสงอาย และจตแพทย ผใกลชดในครอบครวไมสามารถแยกออกวาผปวยมอาการของสมองเสอมหรอเปนเพยงภาวะของผสงอายทมกจะมความจำไมด ดงนนผปวยมกจะมาพบแพทยใน

การวเคราะหตนทนในการดแลผปวยโรคสมองเสอม ซงเปนสวนหนงของ “การประเมนตนทน-อรรถประโยชนของการใชยายบยงเอนไซมโคลนเอสเทอเรสในผปวยอลไซเมอร” ทดำเนนการโดย HITAP พบวา ตนทนสวนใหญของการรกษาโรคอลไซเมอรเกดจากคาใชจายในการดแลผปวย ประกอบดวยคาเสยโอกาสของผดแลทเปนญาตและคาจางผดแล ซงจดเปนตนทนทางตรงทไมใชทางการแพทย (direct non-medical care costs) รองลงมาเปนคายาในการรกษาโรคอลไซเมอร ซงมคาใชจายประมาณ 4,100-5,300 บาทตอเดอน และจากการทราคายาทใชรกษาโรคอลไซเมอรยงมราคาแพงและไมจดอยในบญชยาหลกแหงชาต จงทำใหเกดปญหาเรองการเขาถงยาทไมเทาเทยมกนของผปวยทมสทธในโครงการประกนสขภาพตางๆ กน ดานคาใชจายในการดแลหรอคอยใหความชวยเหลอผปวยในการทำกจวตรประจำวนกเพมขนตามระดบความรนแรงของโรค โดยการศกษานไดคำนวณคาใชจายในการดแลผปวยอลไซเมอร ซงรวมทงในกรณทเปนการดแลโดยญาตในครอบครวและกรณ จางผดแล พบวาคาใชจายในสวนนเฉลยอยทประมาณ 8,000 บาทตอเดอน ในผปวยทมความรนแรงของโรคในระดบเลกนอยถง

ชวงทมอาการรนแรงแลว จงทำใหผปวยเขาสระบบการรกษาชากวาทควรจะเปน และการใชยากอาจจะไมมประโยชนแลวในเวลานน สงททำไดดทสดกคอการดแลผปวยทางดานรางกายใหสมบรณทสดเทาทจะทำได เพราะการทผปวยสญเสยการรบรหรอการจำในระดบทรนแรงแลว จะทำใหผปวยอลไซเมอรไมสามารถชวยเหลอตวเองในการทำกจวตรประจำวนได จงตองมผปรนนบตดแลอยตลอด 24 ชวโมง ดงนนผปวย 1 คนอาจจะตองมผดแลถง 2 คน ในบางรายยงมอาการฉนเฉยวหรอมกจะระแวงคน รอบขางดวย ความสญเสยทเกดขนกบผใกลชดและผดแลผปวยจงไมไดมเพยงแคความสญเสยทเปนตวเงนเทานน แตยงมความสญเสยทประเมนคาไมไดซงเกดขนกบจตใจของผดแลดวย เนองจากผดแลจะเกดความเครยด หรอบางรายอาจเกดภาวะซมเศรา ซงเปนสาเหตมาจากพฤตกรรมและอารมณทรนแรงของผปวยนนเอง จงไมนาแปลกใจทผลการศกษาเชงคณภาพของงานวจยชนนพบวา ในมมมองของทงแพทยและผดแล ถงแมการรกษาดวยยาจะมผลแคชวยชะลออาการเสอมถอยของผปวยไดเทานน แตในทกๆ วนทยาชวยยดความสามารถของผปวยในการชวยเหลอตวเอง

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

หรอการควบคมพฤตกรรมของตวเองออกไปได หรอแมกระทงเพยงแคชวยยดเวลาออกไปอกเพยงนอยนด ใหผปวยไดหลงเหลอความทรงจำเสยวเลกๆ ในชวต กนบเปนคณคาทางจตใจทสำคญอยางยงแลวสำหรบผดแล สงสำคญในการรกษาผปวยอลไซเมอรอกประการหนงจง หนไมพนความเขาใจและทศนคตทดทผดแลตองมใหกบผปวย เปนอยางมาก ซงเมอหนมามองกนในสภาพความเปนจรงแลว การทำใจยอมรบพรอมๆ กบตองแบกรบภาระในการดแลผปวยอยาง มความสขเปนเรองยากลำบาก ชนดทเรยกวาใครไมเจอดวยตวเองกคงไมร ดงนนจงมเสยงเรยกรองจากผดแลวา ควรมระบบการวนจฉยผปวยอลไซเมอรทถกตองและรวดเรว ซงจะชวยชะลอการดำเนนของโรคไดดยงขน และชวยลดภาระของผดแลลงไดอยางมาก นอกจากนการใหความรกบประชาชนอยางทวถงและจรงจง กเปนอกวธหนงทจะชวยใหประชาชนรเทาทนอาการทผสงอาย ในบานกำลงเปนอย วาเปนเพยงอาการหลงๆ ลมๆ แบบผสงอายทวไป หรอเปนอาการเรมตนของอลไซเมอรแลว เพอจะไดทำการรกษาไดอยางทนทวงท อกทงการมระบบดแลผปวยอยางเปนรปธรรม อยางเชนการจดตงสถานรบดแลผปวยอลไซเมอรโดยเฉพาะ ไมวาจะเปนแบบไปเชา-เยนกลบ หรอแบบคางคนเปนครงคราว กนาจะเปนทพงใหกบคนในครอบครวของผปวยไดไมนอย เพราะจะชวยใหคน ในครอบครวไมตองออกจากงาน หรอมโอกาสไดพกผอนทงทางรางกายและจตใจบาง

ความหวงของผทไดรบผลกระทบจากโรคอลไซเมอรจงยงคงพงเปาไปทภาครฐโดยเฉพาะอยางยงหนวยงานทใหบรการทาง การแพทย โครงการประกนสขภาพ และสวสดการสงคม ในการ ทจะชวยเยยวยาทงผปวยและผดแลใหสามารถใชชวตทกวนทเหลออยไดอยางมความสขมากทสดเทาทจะเปนไปได โดยเฉพาะในสถานการณทแนวโนมจำนวนผสงอายจะมมากขนทกขณะ อยางเชนทเปนอย หากไมมมาตรการใดๆ มาชวยเยยวยาคนกลมนแลว กอาจสงผลใหเกดปญหาตอครอบครวและสงคมตอไปได เราจะทำอยางไร ถาเราเหนคนแกเดนไปมาบนทองถนน แตบอกไมไดวาตวเองเปนใคร บานอยทไหน? เราจะทำอยางไรหากมคนแกถกทอดทงเพมขนทกๆ วน? เราจะทำอยางไรถาคนแกถกลกหลานหรอคนในครอบครวทำรายรางกาย เพราะทำใจยอมรบสภาพกดดนจากการทคนเหลานนปวยเปนอลไซเมอรไมได? คำถามเหลานยงมผเฝารอคำตอบอยางใจจดจอ และคาดหวงวาจะไดรบคำตอบในอนาคตอนใกลน

การคนพบโรคอลไซเมอรครงแรกของโลก ประวตศาสตรการแพทยไดบนทกวาเมอ 94 ปกอน มแพทยชาวเยอรมนคนหนงชอ Alois Alzheimer (อลไซเมอร) ซงทำงานประจำทมหาวทยาลย Johann Wolfgang Goethe ในเมองแฟรงกเฟรต ไดรายงานการรกษาอาการไขของ Auguste D. วาบรรดาญาตของสตรผนไดนำนางไปเขารบการรกษาทโรงพยาบาลโรคจตกอนดวยทกคนมความเหนวาเธอกำลงเสยสต เพราะมอาการความจำเสอม และมความรสกอจฉารษยาสง แตเมอ Alzheimer ไดทดสอบอาการดานจตใจของคนไขวย 51 ปผน เชน ถามชอเสยงเรยงนามและชอสาม Auguste D. กไมสามารถตอบไดเลย หลงจากทพำนกรกษาตวอยทโรงพยาบาลนาน 4 ป นางกถงแกกรรม เมอ Alzheimer ผาสมองของเธอเพอตรวจดสภาพภายใน เขากไดพบวาสมองสวนทเรยกวา hippocampus ซงทำหนาทจำนน มปมพงผด (plaque) มากกวาสมองของคนธรรมดา รายงานการแพทยทหนา 32 หนาฉบบนนจงถอไดวาเปนรายงานโรคอลไซเมอรฉบบแรกของโลก คดลอกจากขอความบางสวนของบทความเรอง “อลไซเมอร: มจจราชเงยบ” โดยสทศน ยกสานนตยสารสารคด ฉบบท ๑๙๐ เดอนธนวาคม ๒๕๔๓

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

สมภาษณสรพร มนะนนทน

แสงสวางทปลายอโมงคของการแกปญหา

โรคอลไซเมอร

นพ.นนทศกด ธรรมานวตร ผอำนวยการสถาบนเวชศาสตรผสงอาย กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข นพ.นนทศกด เลาใหฟงวา ในปจจบนประเทศไทยเรามผสงอายจำนวน กวา 7 ลานคนแลว และมแนวโนมเพมขนเรอยๆ คาดวาในป พ.ศ.2563 ผสง

อายจะมจำนวนเทากบเดก และป พ.ศ.2573 ผสงอายจะมจำนวนมากกวาเดก 2 เทา โดยอตราเพมของผสงอายตงแตป พ.ศ.2566 เปนตนไป จะอยทประมาณเกอบ 1 ลานคนตอปเลยทเดยว “ดงนนปญหาผสงอายทเปนอลไซเมอรนนจะมากขนแนนอน เพราะจากสถตเราพบวาในจำนวนผสงอายทกำลงจะเพมขนปละเกอบลานคนนน จะมกลมคนทเปนโรคสมองเสอมประมาณ 1% ปญหาเรองผปวยสมองเสอมจงตองถอเปนปญหาสำคญระยะยาว เราตองเตรยมตวรบ ทงเรองการปองกน การรกษาสำหรบผปวย และการใหความชวยเหลอสำหรบผดแล” การดำเนนงานของสถาบนฯ เนนการดแลในภาพรวมของผปวยโรคสมองเสอม กลาวคอ โรคทปองกนไดอยางโรคสมองเสอมทเกดจากหลอดเลอดในสมอง (Vascular dementia) กรณรงคใหประชาชนมการออกกำลงกายอยางเหมาะสม รวมถงดแลบำรงสขภาพดวยอาหารทเหมาะสมและเปนประโยชน ตงแตยงไมกาวเขาสวยสงอาย เพอลดโอกาสการเปนโรคสมองเสอมเมออายมากขนนนเอง

ในสวนของโรคทปองกนไดเพยงเลกนอยดวยการออกกำลงสมองอยางโรคอลไซเมอรนน กจะเนนใหความรเพอใหประชาชนเหนความสำคญของการออกกำลงสมองอยางเปนประจำและตอเนอง ดานการเตรยมความพรอมใหกบผใหบรการในระดบชมชนทเขาถงสถานพยาบาลไดยากกวาในเขตเมองนนมการจดอบรมใหกบอาสาสมครสาธารณสขประจำหมบาน (อสม.) ใชแบบคดกรองหาผทมแนวโนมเปนอลไซเมอรในเบองตน เพอสงตอเขาสระบบการตรวจอยางละเอยดและวนจฉยโรคตอไป “เราใหความสำคญกบการคนหาผปวยใหเจอตงแตในระยะแรก เพราะจะไดใหการรกษาและชวยยดเวลาการเขาสอาการขนรนแรงของโรคออกไปใหนานทสด โดยตอนนในชมชนเรากมให อสม. ซงกระจายกนอยทวประเทศประมาณ 9 แสนคน เขามาชวยดแล แลวเรากไดอาสาสมครผสงอาย (อผส.) ซงเปนโครงการนำรองของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเขามาชวย เขาใจวานาจะม อผส. ครบตามทกำหนดคออำเภอละ 3-4 คนภายในป พ.ศ.2553-2554” นอกจากนยงมภาพทนาจะไดเหนกนในอก 5-6 ปขางหนา ตามแผนผสงอายแหงชาตฉบบท 2 (พ.ศ.2545-2564) กคอการใหความชวยเหลอในดานตางๆ กบผดแล ซงตามแผนจะแบงเปน 2 สวนดวยกน ไดแก ผดแลแบบไมเปนทางการ (Informal care givers) คอผดแลทเปนลกหลาน หรอผใกลชดของผปวยเอง และผดแลแบบเปนทางการ (Formal care givers) คอผรบจางดแล

การดแลผปวยอลไซเมอรนบเปนภาระหนกทงตอรางกายและจตใจของผดแล ซงเปนทนายนดวาม

กลมคนจำนวนหนงเหนความสำคญในการใหความชวยเหลอหรอสนบสนนผดแลผปวยอลไซเมอร ไมวา

จะเปน สมาคมผดแลผปวยสมองเสอม มลนธโรคอลไซเมอรแหงประเทศไทยหรอแมกระทงสถาบนเวชศาสตร

ผสงอาย กรมการแพทย ซงเปนหนวยงานในระดบนโยบายทจดตงขน เพอดแลผสงอายในภาพรวม

แตกมแนวโนมทจะหนมาใหความสนใจกบโรคสมองเสอมโดยเฉพาะอลไซเมอรมากขน ความหวงในการพฒนา

มาตรฐานหรอระบบในการดแลผปวยอลไซเมอรจงเรมเหนเปนรปธรรมบางแลวในปจจบน ดงคำใหสมภาษณ

ของผอำนวยการสถาบนเวชศาสตรผสงอายและเลขานการมลนธโรคอลไซเมอรแหงประเทศไทย ทใหกบ

จลสารHITAPดงน

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ศ.พญ.นนทกา ทวชาชาต เลขานการมลนธโรคอลไซเมอรแหงประเทศไทย ดวยความใกลชดกบปญหารวมกบความเหนใจทมตอผปวยหลายตอหลายรายทอยในความดแล ศ.พญ.นนทกา จงไดพดคยกบทมนกวชาการในคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอหาแนวทางชวยเหลอทงผปวยอลไซเมอรและผดแล จนในทสดกไดขอสรปในการจดตงเปนองคกรการกศลในรปแบบของมลนธ ภายใตชอ “มลนธโรคอลไซเมอรแหงประเทศไทย” และเปดตว อยางเปนทางการไปเมอเดอนธนวาคม พ.ศ.2551 ทผานมา โดยมทตงสำนกงานอยทศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตรของประเทศไทย (TCELS) ถนนวภาวดรงสต เขตพญาไท กรงเทพฯ ชวงเวลาไมถง 1 ป การดำเนนงานของมลนธฯ ไดกาวหนาไปอยางรวดเรว โดยในเดอนมถนายนทผานมา มลนธฯ รวมกบกรงเทพมหานคร จด “memory screening day” หรอ “วนคดกรองความจำแหง กทม.” ดวยการอบรมพยาบาลของศนยบรการสาธารณสขทง 68 แหงทวกรงเทพฯ ในการคดกรองความจำผสงอายโดยใชแบบสอบถามทเปนแบบคดกรองมาตรฐาน “แบบสอบถามตรงนจะตดคะแนนออกมาไดวาเปนผทมความจำปกต มความจำบกพรองแบบออนๆ หรอเปนอลไซเมอรแลว ถายงมความจำปกตอยเรากมเวบไซต มโปสเตอรทใหความรตอไปวาจะปองกนยงไง แตถาเปนแบบออนๆ กจะแนะนำใหไปตรวจ ทก 6 เดอน เพราะถาความจำบกพรองแบบออนๆ นกลายไปเปนอลไซเมอร เราจะไดเจอไดเรว รกษาเรว ทำใหสภาวะสมองของผปวยเสอมถอยชาลง” โครงการในลกษณะนไมไดหยดอยแคในกรงเทพฯ เทานน แตยงมแผนทจะขยายไปทวประเทศในป พ.ศ.2553 โดยรวมมอกบกระทรวงสาธารณสข ทำการอบรมพยาบาลในสถานอนามยเฉลมพระเกยรต 60 พรรษา นวมนทราชน ทกระจายอยในพนทตางๆ เกอบ 100 แหง ใหใชแบบสอบถามเพอคดกรองความจำ ผสงอายดวย ยงไปกวานน มลนธยงมโครงการทจะสราง day care หรอสถานรบดแลชวงกลางวน สำหรบผปวยอลไซเมอรโดยเฉพาะ เปนแหงแรกของประเทศไทยดวย “เรามองวาเรองทจำเปนมากอกเรองหนง นอกเหนอจากเรองยาทใชรกษาผปวย กคอการม nursing home ทจะชวยแบงเบา

กอาจจะตองมหลกสตรอบรมผดแลในทองถน และอาจจะมการใชสถานอนามยเปนเสมอนบานทดแลกนเองในชมชน เปนทพงของผปวยทถกทอดทงหรอไมมผดแล เปนตน สงตางๆ เหลานเรมเหนเปนรปธรรมในบางสวนแลว โดยเฉพาะแผนงานและโครงสรางคณะกรรมการทจะมาทำหนาทผลกดน แผนงานเหลานน แตสงทยงขาดกคองบประมาณและบคลากร ซงเปนอปสรรคของหนวยงานราชการอยเสมอไมวาจะยคใดสมยใด ดงนนหนวยงานภาคเอกชนจงเปนอกทพงหนงของผปวยและผดแล

ภาระญาตและลกหลานของผปวย แตการจะไปถงจดนนได ตองมเงนทนจำนวนมาก เพราะผปวยตองอยกบเราเปนบานอกหลงหนง ญาตจะมาเยยมเปนครงคราวเทานน ตรงนอาจจะตองรวมมอกบภาครฐ ซงคงตองเอาไวเปนขนหลงๆ ตอนนเรามกำลงทำไดแค day care คอใหผปวยไป-กลบกอน แลวคอยขยบขยายตามกำลงทเราม หรอตามโอกาสทจะเอออำนวย” ศ.พญ.นนทกา ยำวา ผสงอายเปนโรคอลไซเมอรกนมากขนทกขณะ การแกไขปญหานาจะตองมการประกาศเปนนโยบายของภาครฐอยางเปนทางการ เพราะจะชวยใหภาคสวนตางๆ ในสงคมมความตนตวและมสวนรวมมากกวาทเปนอย รวมทงจะเปนการสรางบรรยากาศใหประชาชนหนมาตระหนกและใฝหาความรเกยวกบโรคนใหมากขนดวย ทงความรในวธการปองกนทวๆ ไป หรอวธการดแลผปวย รวมทงทศนคตทดในการดแลชวยเหลอผปวย “จากประสบการณจะพบวาญาตเปนผดแลเสยเอง 70% เพราะการดแลผปวยอลไซเมอรตองอาศยความเขาใจ ถาไมใชคนใกลชดอาจจะไมเขาใจและอยไมไหว ตรงนเปนปญหามากๆ เพราะคนเปนอลไซเมอรเขาหลดไปแลว เขาไมรบรอะไรแลว แตผดแลยงตองทนรบพฤตกรรมของผปวยอยตลอด จนกระทงผปวยเสยชวต ปญหาเหลานเปนปญหาทละเอยดออน มเรองของสภาพจตใจเขามาเกยวของ การแกปญหาจงตองอาศยความรวมมอจากทกภาคสวน ชวยกนดแล และชวยอำนวยความสะดวกใหกบเขาดวย” ทกวนน ศ.พญ.นนทกา ยงไดพบกบผปวยอลไซเมอรสปดาหละประมาณ 40-50 ราย ในคลนกโรคสมองเสอมทโรงพยาบาลจฬาลงกรณ ซงเปดสปดาหละครงทกวนพฤหสบด และไดเหนแนวโนมจำนวนผปวยทเพมขน ทำใหการทำงานในเสนทางนจง อกยาวไกล โดยไดปวารณาตวไวแลววา “เกษยณแลวกยงคงทำงานตอไปเรอยๆ ตราบใดทยงคงมแรงกำลง” แมวนนแสงสวางแหงความหวงของการแกปญหาโรคอลไซเมอรจะเหนเปนเพยงจดเลกๆ อยทปลายอโมงคอนไกลลบ แตดวยการทำงานอยางจรงจงของผทเกยวของในวนน อาจจะชวยยนระยะทางไปสแสงสวางนนไดไมนอยเลยทเดยว

“สวนทจะเปนปญหามากในอนาคตคอ Informal care givers สวนนจะทำยงไง รฐจะใหเงนเขาไดหรอไม เพราะเขาตองอยบาน ไมไดทำงาน ไมมรายได แลวถาพอแมซงเปนผปวยทเขาดแลตายไปแลว เขาจะไปหากนยงไงตอไปเพอเลยงดตวเขาเองในชวงเวลาทเหลออยของเขา ตรงนเรากกำลงคดกนอย” ดานผรบจางดแลนน รฐบาลจะมบทบาทเปนผควบคม ตดตามและประเมนผลการดำเนนการใหบรการของเอกชน โดยกำหนด เปนมาตรฐานตางๆ ไว ซงอาจจะตองแบงเปนหลายระดบเพอใหประชาชนสามารถเขาถงบรการไดอยางทวถง อยางเชนในตางจงหวด

�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

เกาะกระแสเทคโนโลยกาญจนาถ อดมสข

จะประหยดงบประมาณ และชวยประหยดเวลาในการวเคราะหขอมลแลว ยงมระบบจดเกบขอมลทสะดวกในการดประวตขอมลคนไข และชวยใหทนตแพทยสามารถปรบเปลยนการรกษาใหเหมาะสมกบสภาวการณของบคคลนนๆ ไดตลอดการรกษา นอกจากนยงสามารถเปรยบเทยบผลท ไดกบคามาตรฐานโครงสรางใบหนาของคนไทย ทสำคญการทผใชบรการไดเหน ภาพการเปรยบเทยบกอนและหลงการจดฟน ดวยภาพลายเสนตางสทแสดงใหเหนความเปลยนแปลงเฉพาะจด ทำใหเหนลกษณะของใบหนาในสวนทยบลงไปหลงการจดฟนกอนจดฟนจรงไดตงแตครงแรกทผรบบรการเขาไปปรกษาทนตแพทย โปรแกรมชวยจดฟน CephSmile เปนโปรแกรมทคดคนขนโดยทมวจยจากมหาวทยาลยมหดล ซงไดรบรางวลสาขาการประดษฐ จากมหาวทยาลยมหดล เมอป พ.ศ.2549 นำทมโดยรองศาสตราจารยทนตแพทยสรชย เดชคณากร และนกวจยอก 3 ทาน ไดแก ศาสตราจารยคลนกวรรณา สชาโต, รองศาสตราจารยนวต อนวงศนเคราะห และ ดร.พรพงศ สนตวงศ พรอมดวย ดร.จนทรจรา สนทนะโยธน จากศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต (เนคเทค) นบไดวาเปนนวตกรรมฝมอคนไทยททรงคณคา เพราะปจจบนมการนำโปรแกรมนไปใชประกอบการเรยนการสอนในสถาบนตางๆ ทผลตบณฑตทางทนตแพทย ขณะเดยวกนยงไดถายทอดเทคโนโลยเพอผลตในเชงพาณชย โดยมโรงพยาบาลรวมทงคลนกเอกชนจำนวนหนงไดนำไปใชแลว นอกจากนยงมการจดทำโปรแกรมภาคภาษาองกฤษเพอสงขายไปยงประเทศเพอนบานในแถบเอเชยทผคนมรปรางและสรระใกลเคยงกบคนไทยดวย โดยเมอตนเดอนกนยายนทผานมามการนำโปรแกรมนออกแสดงในงาน NECTEC-ACE 2009 และไดรบความสนใจจากประชาชนเปนอยางมาก

ขอมลจากเวบไซตของสำนกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

ซอฟตแวรจำลองโครงหนาหลงจดฟน นวตกรรมสรางสรรคโดยฝมอคนไทยกาญจนาถ อ ดมส ข

“รอยยม เหลกดด” ทเปนผลพลอยไดจาก “การจดฟน” (Orthodontics) เปนทนยมในสงคมไทยมาอยางตอเนอง จากอดตทการจดฟนหวงผลเพอลดอตราเสยงจากฟนผและโรคเหงอก อนเกดจากความผดปกตของฟนทำใหทำความสะอาดยาก เชน ฟนเก เหยน ซอน หาง หรอฟนไมสบกน มาจนถงปจจบนทมกมงไปท“ความสวยงาม” หรอเปนแฟชนในกลมวยรนเปนสวนใหญ อยางไรกตามดวยกระบวนการจดฟนทยาวนานกนเวลาเปนป ทำใหบางคนอาจตองชงใจกบสงทตองเสยไปเมอเขาสกระบวนการจดฟน ทง เงนทอง เวลา การเสยฟนทดบางซไป รวมทงเกดคำถามทวาโครงหนาของตนจะเปลยนไปอยางไร ขอสงสยในประเดนหลงสดน ปจจบนสามารถตอบไดดวยนวตกรรม “CephSmile” ซงเปนโปรแกรมทใชการวเคราะหคาเซฟาโลเมตรก (Cephalometric Analysis) ผานจอคอมพวเตอร เพอดโครงสรางลกษณะใบหนาดานขางกอนรบบรการ รวมทงใบหนาทจะเปลยนไปหลงการจดฟน (Treatment Simulation) โดยจะซอนภาพโครงสรางทางทนตกรรมของผรบบรการกบโครงสรางลกษณะใบหนาหลงการจดฟนเพอเปรยบเทยบกนอยางชดเจนได หลงจากนนจะทำการคำนวณคาของมมและระยะตางๆ ในชองปาก เพอชวยทนตแพทยในการวางแผนการจดฟน ซงขนตอน ตางๆ เหลานใชเวลาเพยง 15 นาทเทานน ถอวารวดเรวมากหากเปรยบเทยบกบในอดตทตองใชภาพถายรงสกะโหลกศรษะ แลววาดภาพโครงสรางทางทนตกรรมทใชในการวางแผนการจดฟนดวยอปกรณเครองเขยนซงกนเวลานานถง 2-3 ชวโมง นอกจากนวธการเดมนนยงตองใชชดอปกรณทนำเขาจากตางประเทศซงมราคาแพง เมอเทยบกบนวตกรรม “CephSmile” แลว พบวาแพงกวากนถง 5 เทาเลยทเดยว ขอดของการใชโปรแกรมชวยจดฟน CephSmile น นอกจาก

10

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ปจจบนมวธการคำนวณหาคะแนนอรรถประโยชนทเฉพาะเจาะจงสำหรบประชากรไทย ซงพฒนาขนเปนครงแรกโดยใชขอมลทไดจากการสำรวจในประชากรไทย เปนผลการศกษาในโครงการวจย “การวดนำหนกอรรถประโยชนของคณภาพชวตในรปแบบตางๆ เพอใชในการวเคราะหความคมคาทางเศรษฐศาสตรของการใชทรพยากรสาธารณสขในประเทศไทย” โดย พญ.ศรนาถ ตงศร อาจารยจากคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม โดยการสนบสนนของสำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP) และโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) ผทสนใจสามารถดรายละเอยดเพมเตมไดท โครงการพฒนาเครองชวดภาระโรคและปจจยเสยงของประเทศไทย (http://thaibod.org) และดาวนโหลดรายงานฉบบสมบรณไดทเวบไซตของโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (http://www.hitap.net/report.php)

HTAUpdateเชญขวญ ภชฌงค

การคำนวณหาคะแนนอรรถประโยชนทเฉพาะเจาะจงสำหรบประชากรไทย

EQ-5D คออะไร EQ-5D เปนหนงในเครองมอทใชในการประเมนคณภาพชวตเกยวกบสขภาพ ประกอบดวยคำถาม 5 ขอ ทเกยวของกบภาวะทางสขภาพ 5 ดาน ไดแก ความสามารถในการเคลอนไหว การดแลตนเอง การทำกจวตรประจำวน ความเจบปวด/ความไมสบายและ ความวตกกงวล/ความซมเศรา โดยผตอบจะเปนผประเมนภาวะสขภาพของตนเองจากแบบสอบถามน ซงในแตละคำถามจะมตวเลอกใหตอบ 3 ระดบ ไดแก ไมมปญหา มปญหาปานกลาง และมปญหาอยางมาก คำตอบทไดจะนำมาคำนวณหาคาอรรถประโยชน (Utility) เพอคำนวณปสขภาวะ (Quality-Adjusted Life Year; QALY) สำหรบใชในการประเมนความคมคาทางการแพทยของเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ ขอดของแบบสอบถามEQ-5D เมอเปรยบเทยบกบเครองมอทใชในการประเมนคณภาพชวต อนๆ เชน standard gamble (SG), time trade-off (TTO) แลว แบบสอบถาม EQ-5D นบวาเปนเครองมอทงายในการตอบคำถาม และใชระยะเวลาในการตอบไมนาน สามารถใชไดกบประชาชนโดยไมจำกดอาย เพศ หรอโรคทเจบปวย (ยกเวนเดก หรอผทมปญหาในการสอสาร ซงเปนขอจำกดของเครองมออนๆ เชนกน) รวมทงสามารถประเมนมตทางสขภาพไดหลายมตโดยใชเพยงเครองมอเดยว และสามารถเปรยบเทยบระหวางโรคตางๆ ได นอกจากนนยงมความถกตอง ความแมนยำ และความไวตอการเปลยนแปลงทางสขภาพอยในเกณฑทด คมอประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพของไทยจงแนะนำใหใช EQ-5D ในการหาอรรถประโยชนในประชากรไทย การใชแบบสอบถามEQ-5D แบบสอบถาม EQ-5D เปนลขสทธของ EuroQOL group หากหนวยงานทไมแสวงหากำไรมความประสงคจะนำมาใช สามารถขออนญาตไดทเวบไซต www.euroqol.org โดยไมเสยคาใชจาย ถงแมจะมแบบสอบถามฉบบภาษาไทยทเวบไซตดงกลาวมานานพอสมควรแลว วธการคำนวณหาคาอรรถประโยชนโดยปกตจะใชของประเทศองกฤษทเปนตนแบบ ซงสามารถดรายละเอยดไดใน

แบบสอบถาม EQ-5D

หนงสอ “The measurement and valuation of health status using EQ-5D: A European perspective” นอกจากน ยงมวธการคำนวณของสหรฐอเมรกาซงสามารถดรายละเอยดเพมเตมไดทเวบไซต www.ahrq.gov/rice/EQ5Dscore.htm อยางไรกตามมกมผวจารณวาการใชวธการคำนวณของตางประเทศไมมความเหมาะสม เพราะพนฐานความคด ความพอใจดานสขภาวะของชาวไทยและชาวตางชาตโดยเฉพาะชาวตะวนตกมความแตกตางกนอยางมาก ทำใหเปนขอจำกดของการใชเครองมอ EQ-5D น

ภาพจาก: www.euroqol.org

11

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ขาวกจกรรมโสภดา ธนสนทรกร

เมอวนท 13-17 กรกฎาคม 2552 HITAP จดอบรมการประเมนความคมคาทางการแพทยและสาธารณสข ครงท 5 ขน โดยแบง ออกเปนหลกสตรเบองตน ซงจะมการอบรมในระหวางวนท 13-14 กรกฎาคม 2552 และหลกสตรเชงปฏบตการ ในระหวางวนท 15-17 กรกฎาคม 2552 ณ โรงแรมวนเซอรสวท ถนนสขมวท 18-20 กรงเทพฯ ทงนไดรบความสนใจอยางยงจากบคลากรทงภาครฐและเอกชนในการเขารวมอบรมทง 2 หลกสตร สำหรบการอบรมนทาง HITAP มงหวงทจะใหผเกยวของทางดานสาธารณสขทงจากภาครฐและเอกชนไดรบองคความรเรองเศรษฐศาสตร

สขภาพ สามารถนำความรดานการประเมนเทคโนโลยทางการแพทยและสาธารณสขไปประยกตใชไดจรง โดยเฉพาะหลกสตรเชงปฏบตการทผเขาอบรมไดเรยนรวธการใชโปรแกรมหรอแบบจำลองตางๆ มาวเคราะหขอมลจากสถานการณจำลอง ซงชวยสรางความเขาใจไดอยางมาก โดยเสยงตอบรบสวนใหญจากผเขารวมการอบรมคอนขางพอใจเนอหา ทเปนประโยชน สามารถนำไปปฏบตไดจรง พรอมกนนไดมคำแนะนำใหขยายเวลาการจดงานใหมากขน เพอใหไดรบเนอหาทละเอยดครบถวนมากขน นบเปนความสำเรจเบองตนทตรงตามวตถประสงคของผจดงาน ทตองการใหสงคมเหนถงความสำคญในศาสตรดานน

อยางไรกตามเปนทนาเสยดายท HITAP ไดเชญ เภสชกรธระ ฉกาจนโรดม นายกสมาคมผวจยและผลตเภสชภณฑ (PReMA) ในฐานะผมสวนไดสวนเสย และมจดยนในเรองมาตรการใชสทธตามสทธบตรยาในประเทศไทยมาโดยตลอด รวมเปนวทยากรในงานเสวนาครงน แตทาง PReMA ไดแจงวาปวยไมสามารถมาเขารวมงานนลวงหนาเพยงแค 1 วนกอนงานเรม อกทงยงไมสงตวแทนมาเปนวทยากรบนเวท ทำใหเวทในวนนขาดมมมองในสวนของบรษทยาขามชาตไป สำหรบวตถประสงคของงานเสวนาในครงนเพอนำเสนอผลงานวจยของ HITAP เรอง “การประเมนผลกระทบจากมาตรการใชสทธตามสทธบตรยาในประเทศไทย ระหวางป 2549-2551” รวมทงตดตามความเคลอนไหวของการดำเนนนโยบาย CL ในปจจบน และเปดโอกาสใหผเขารวมงานไดรวมกนอภปราย แสดงความคดเหนเกยวกบแนวทางการดำเนนนโยบายเพอการเขาถงยาของผปวยในอนาคตดวย

เมอวนท 29 กรกฎาคม 2552 โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) รวมกบสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) มหาวทยาลยมหดล และสำนกงานคณะกรรมการสขภาพแหงชาต (สช.) จดงานเสวนา “เหลยวมองผลกระทบ...กอนคดถงอนาคต CL” ณ หอง อโนมาแกรนด โรงแรมอโนมา กรงเทพฯ โดยมผใหความสนใจเขารวมงานกวา 100 คน ทงจากหนวยงานภาครฐทเกยวของ บรษทยา และองคกรพฒนาเอกชน (NGO) รวมทงสอมวลชนดวย งานเสวนาในครงนไดรบเกยรตจาก นพ.วชย โชคววฒน ผอำนวยการสถาบนพฒนาการคมครองการวจยในมนษย ซงเปนอดตประธานคณะกรรมการสนบสนนการดำเนนงานเกยวกบการใชสทธตามสทธบตรโดยรฐ และ ดร.วชระ พรรณเชษฐ ผแทนการคาไทย เปนวทยากรบนเวท โดยม นายกตต สงหาปด เปนผดำเนนรายการ

HITAP จดการอบรมการประเมนความคมคา ทางการแพทยและสาธารณสข ครงท 5

งานเสวนา “เหลยวมองผลกระทบ…กอนคดถงอนาคต CL”

1�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

เมอวนท 7 สงหาคม 2552 นกวจย HITAP โดย ภญ.พทธรา ลฬหวรงค ในฐานะนกวจยหลก พรอมดวย ดร.นพ.ยศ ตระวฒนานนท และ ภญ.พศพรรณ วระยงยง นกวจยรวม จดการประชมเพอกำหนดคำถามและขอบเขตของการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ ในงานวจยเรอง “การประเมนความคมคาและผลกระทบดานการเงนการคลงของการนำวคซนเอดสมาใชในกลมประชากรไทย” โดยม นพ.นคร เปรมศร และ นพ.เฉวตสรร นามวาท จากสำนกงานโครงการศกษาวคซนเอดสทดลองระยะท 3 กรมควบคมโรค และ ภญ.ชตมา อรรคลพนธ จากสำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ เขารวมใหขอเสนอแนะและแลกเปลยนความคดเหน ณ หองประชม HITAP สำหรบงานวจยเรองนมวตถประสงค เพอเตรยมรองรบผลการวจยโครงการศกษาวคซนเอดสทดลองระยะท 3 (phase III Clinical trial) ซงเรมดำเนนการในป 2546 ซงเปนการทดลองเรองประสทธภาพของวคซน โดยจะทราบผลประมาณเดอนกนยายน 2552 ซงหนวยงานหลก

ทรบผดชอบคอ กรมควบคมโรค และสำนกงานพฒนานโยบายสขภาพระหวางประเทศ (IHPP) แตเนองจากยงขาดการศกษาดานการประเมนความคมคาและผลกระทบดานการเงนการคลงของประเทศ ทางกรมควบคมโรคจงรวมกบ IHPP และ HITAP ในการทำการศกษาวจยเรองนเพอประเมนความคมคาและผลกระทบดานการเงนการคลงของการ นำวคซนเอดสมาใชในกลมประชากรไทย รวมทงกำหนดนโยบายการ เขาถงวคซนดงกลาวในอนาคต ดงนนงานวจยเรองนจงเปนการดำเนนงานรวมกนระหวางกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข IHPP และ HITAP และการประชมในครงนจดขนเพอรวมกนพฒนาโครงรางงานวจย และจะมการประชมอกครงเพอรวมกนพจารณาโครงรางงานวจยดงกลาว โดยไดเรยนเชญผเชยวชาญทางดานเอดส หนวยงานทเกยวของในระดบนโยบาย และหนวยงานอนๆ ทเกยวของรวมกำหนดขอคำถาม ระเบยบวธวจย รวมทงแหลงขอมลทเกยวของและจำเปนตอการวจย

การประชมกำหนดคำถามและขอบเขต

ของการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ

เมอวนท 8 กนยายน 2552 ทาง HITAP จดประชมผเชยวชาญในโครงการ “การประเมนนโยบายการเฝาระวงการฆาตวตาย” ซงม น.ส.เชญขวญ ภชฌงค ในฐานะนกวจยหลกในโครงการ โดยไดเรยนเชญ นพ.ทว ตงเสร ผอำนวยการโรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร และ ผศ.นพ.ปตพงษ เกษสมบรณ อาจารยภาควชาจตเวชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน เขารวมประชมในครงน โครงการน เปนหวขอทไดรบการเสนอจากกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข และผานการคดเลอกจากการประชมเพอคดเลอกหวขอสำหรบประเมนเทคโนโลย ประจำป พ.ศ.2552 ท HITAP ได จดขน ดงนนเพอเปนการกำหนดขอบเขตและทศทางการวจยกอนเรม

ดำเนนโครงการ ทาง HITAP จงไดจดประชมผมสวนเกยวของเพอเสนอขอคดเหนหรอขอแนะนำเกยวกบงานวจยเรองน ผลจากการประชมพบปญหาทเกยวของกบนโยบายการฆาตวตายทสำคญ ไดแก ประชาชนยงขาดความรและความเขาใจเกยวกบการเฝาระวงผปวยหรอวธปฏบตเมอพบบคคลในครอบครวหรอคนใกลชดมสญญาณเตอนกอนการฆาตวตาย (suicide warning sign) ดงนนหากครอบครวหรอบคคลใกลชดมความรเกยวกบสญญาณเหลานจะสามารถปองกนการฆาตวตายไดอยางทนทวงท ดงนนขอสรปทเปนไปไดจากทประชมสำหรบการประเมนในหวขอนคอ การศกษาประสทธผลของมาตรการใหความรเพอปองกนการฆาตวตายผานสอมวลชน เพอคนหาปจจยเสยงในการฆาตวตาย สญญาณเตอนกอนการฆาตวตาย และเปรยบเทยบอตราการฆาตวตายสำเรจกอนและหลงมมาตรการใหความรเกยวกบการฆาตวตายผานสอมวลชน

การประเมนนโยบายการเฝาระวงการฆาตวตาย

1�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

เมอวนท 17 สงหาคม - 8 กนยายน 2552 นายธระ ศรสมด ในฐานะนกวจยหลกในโครงการ “ประเมนผลสมฤทธและปจจยทมผลตอการคดกรอง มะเรงปากมดลกดวยวธ Pap smears และ Visual Inspection with Acetic (VIA)” พรอมดวยทมผชวยนกวจยในโครงการฯ ลงพนทจงหวดเชยงใหม ซงการศกษานเปนการประเมนผลการดำเนนงานในการตรวจคดกรองมะเรงปากมดลก และศกษาปจจยทมผลตอการเขารบการบรการตรวจคดกรอง เพอใชเปนขอมลในการใหบรการและการปฏบตงานใหเหมาะสมในอนาคต สำหรบการเกบขอมลในครงนเปนการสมภาษณสตรอายระหวาง 30-60 ป เพอสอบถามขอมลเกยวกบพฤตกรรมสขภาพ ความรเกยวกบมะเรงปากมดลกและการตรวจคดกรอง ประสบการณการเขารบบรการขอคดเหนเกยวกบมะเรงปากมดลกและการตรวจคดกรอง รวมทงขอ เสนอแนะอนๆ ซงการเกบขอมลในครงนไดรบความรวมมอเปนอยางดจาก เจาหนาทผประสานงานและกลมสตรในจงหวดเชยงใหม

ในผปวยสทธสวสดการขาราชการและสทธหลกประกนสขภาพทวหนา ศกษาปจจยทมผลตอการเขาถงการผาตดตอกระจกในผปวยสทธสวสดการขาราชการ และสทธประกนสขภาพถวนหนา และเพอประเมนความคมคาของการผาตดตอกระจกโดยใสเลนสแขงเปรยบเทยบกบเลนสนม จากการศกษาพบวา การผาตดตอกระจกมแนวโนมสงขนเรอยๆ โดยเฉพาะผปวยในระบบประกนสขภาพถวนหนา ซงปจจยทมผลตอการผาตดตอกระจกในระดบจงหวด คอ จำนวนจกษแพทย และขนาดของจงหวด สำหรบปจจยทมผลตอการเลอกใสเลนสทสำคญ คอระบบประกนสขภาพผปวยระบบสวสดการขาราชการมโอกาสใสเลนสนมมากกวาผปวยในระบบประกนสขภาพถวนหนาถง 22 เทา สำหรบการทำผาตดในโรงพยาบาลมหาวทยาลย โรงพยาบาลเอกชน และโรงพยาบาลชมชน จะเกดภาวะแทรกซอนมากกวาโรงพยาบาลทวไป (รพ.ประจำจงหวด) ซงในสวนของโรงพยาบาลมหาวทยาลยอาจเกดจากสาเหตทตองรกษาผปวยโรคตอกระจกทมภาวะผดปกตและซบซอนอยางอนรวมดวย มแพทยประจำบานฝกผาตด และมการลงขอมล ทสมบรณ สวนในกรณของโรงพยาบาลเอกชน จากขอมลทไดเปนผปวยสทธหลกประกนสขภาพทวหนา ซงอาจเกดจากการเขารวมในโครงการผาตดตอกระจกของสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต จงมการผาตดจำนวนมาก ทำใหมปญหาเรองภาวะแทรกซอนไดมาก ซงอาจสะทอนถงคณภาพของการผาตดดวย นอกจากนนผลการวจยพบวา การใสเลนสนมมผลลพธทางสขภาพดกวาเลนสแขงเลกนอย แตไมมความคมคาทางเศรษฐศาสตรเมอเทยบกบเลนสแขง ขอเสนอแนะทไดจากผลการศกษา เหนวาควรมการกระจายทนฝกอบรมแพทยเฉพาะทางดานจกษใหแกจงหวดทขาดแคลน ในสวน ของ สปสช. ทมการเบกจายคาเลนสไดในราคาของเลนสแขงจงเปนการเหมาะสมแลว เนองจากผลการวจยชวาเลนสแขงมความคมคากวา นอกจากนนควรใหความรทถกตองกบประชาชนเกยวกบเลนสแขง และเลนสนม เนองจากอาจจะมการจงใจจากผใหบรการใหจายเงนเพม และจากการสำรวจยงพบอกวา ราคาเลนสถกกวาราคาท สปสช. และกรมบญชกลางใหเบกไวคอนขางมาก ในกรณเลนสแขงราคาลดลงไดถง 4 เทาตว กรณเลนสนมราคาลดลงไดเกอบครงหนง

เมอวนท 7 สงหาคม 2552 โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) เขารวมนำเสนอผลงานวจยเรอง “การศกษา ความคมคาของการใสเลนสนมเมอเปรยบเทยบกบเลนสแขงในการผาตดตอกระจกในบรบทของประเทศไทย” โดย พญ.กลยา ตระวฒนานนท ในฐานะนกวจยหลก พรอมดวย ดร.นพ.ยศ ตระวฒนานนท, ผศ.ดร.ภญ.อษา ฉายเกลดแกว, พญ.ขวญใจ วงศกตตรกษ, น.ส.รกมณ บตรชน และ นายธระ ศรสมด นกวจยในโครงการรวมนำเสนอผลงานวจยเรองดงกลาวใหกบหนวยงานทเกยวของในเรองน โดยม ศ.ดร.อมมาร สยามวาลา สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย เปนประธานในการประชม ตวแทนทเขารวมการประชมในครงนประกอบดวย ดร.สรรตน งามเกยรตไพศาล จากโรงพยาบาลจฬาลงกรณ นพ.พงศธร พอกเพมด จากสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต รศ.นพ.ปรญญ โรจนพงศพนธ จากคณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย รศ.นพ.พรชย สมะโรจน จากคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธบด คณพณณอร ธรปณณะเศรษฐ จากสำนกงานประกนสงคม นางสวภา สขวณชนนท, นางวรยา พนคำ, นางฉววรรณ วรยะรมภ จากกรมบญชกลาง นพ.สชาต สรณสถาพร จากสำนกงานกลางสารสนเทศบรการสขภาพ คณจรญญา สขสนท, คณขนษฐา ภสมงคณ จากสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต นพ.ววฒน โกมลสภาคย จากโรงพยาบาลเมตตาประชารกษ และ นพ.สมฤทธ ศรธำรงสวสด จากสำนกงานวจยเพอการพฒนาหลกประกนสขภาพไทย รวมใหขอคดเหนและขอเสนอแนะกบงานวจยเรองน สำหรบงานวจยเรองนมขนเพอศกษาการเขาถงการผาตดตอกระจก

นกวจยลงพนทจงหวดเชยงใหม

นำเสนอผลงานวจย

1�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

เมอวนท 10 กนยายน 2552 ภญ.ศตาพร ยงคง นกวจย HITAP ในฐานะนกวจยหลกในโครงการ จดการประชมผทรงคณวฒเพอกำหนดเกณฑการตดสนใจ โครงการวจย “การกำหนดกรอบการตดสนใจเพอการลงทนดานสขภาพในประเทศไทย” โดยไดเรยนเชญผทรงคณวฒ ทเกยวของกบการตดสนใจในเชงนโยบาย ไดแก นพ.วนย โชคววฒน ผอำนวยการสถาบนพฒนาการคมครองวจยในมนษย ศ.ดร.อมมาร สยามวาลา สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย นพ.พงษพสทธ จงอดมสข ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข คณสวภา สขวณชนนท ผอำนวยการสำนกมาตรฐานคาตอบแทนและสวสดการ กรมบญชกลาง คณกลเศขร ลมปยากร นกวชาการคลง สำนกมาตรฐานคาตอบแทนและสวสดการ ดร.นพ.วโรจน ตงเจรญเสถยร ผอำนวยการสำนกงานนโยบายสขภาพระหวางประเทศ พล.ต.ต.นพ.ชมศกด พฤกษาพงษ คณะกรรมการการแพทย เขารวมพจารณาและกำหนดเกณฑทสำคญสำหรบการตดสนใจเพอการลงทนดานสขภาพในประเทศไทย ปจจบนนวตกรรมดานสขภาพ ไมวาจะเปนยา เครองมอแพทย หตถการ การบรการทางดานสขภาพ และนโยบายสาธารณะทเกยวของกบสขภาพ (Health interventions) ททนสมยและหลากหลายเกดขนอยางตอเนอง และความตองการของคนกมเพมสงขน ทำใหทรพยากรดานสขภาพทมอยอยางจำกดนนไมสามารถรองรบความตองการทงหมดทมเพมขนได จงมความจำเปนทการตดสนใจเพอการลงทนดานสขภาพในประเทศไทยควรมความสมเหตสมผลและเปนไปตามลำดบความสำคญของเทคโนโลยและการบรการดานสขภาพ หากพจารณาวาเทคโนโลยและการบรการดานสขภาพใดทรฐควรจดใหบรการแกประชาชนคนไทย ซงจดวาเปนการลงทนดานสขภาพ ทสำคญของประเทศ ทงนในการพจารณาความสำคญของเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพนน ไมควรใชเกณฑหรอหลกฐานใดเพยงหลกฐานหนงมาใชในการตดสนใจ แตควรจะใชเกณฑหรอหลกฐานอนๆ

ทหลากหลายประกอบการตดสนใจดวย และทผานมาการตดสนใจในประเดนเหลานในประเทศไทยยงไมชดเจน ดงนนงานวจยนจงมขนเพอพฒนากรอบการตดสนใจทประกอบดวยเกณฑทหลากหลายรวมกน เพอใชในการคดเลอกเทคโนโลยและการบรการดานสขภาพเขาสระบบสขภาพของประเทศไทย ซงโครงการวจยนไมไดพจารณาเพยงกลม ผกำหนดนโยบายเทานน แตจะพจารณามมมองของประชาชนทวไปดวยวาประชาชนทวไปคดอยางไรถาเขามสทธ หรอสามารถทจะตดสนใจในเรองนได สำหรบเกณฑการตดสนใจทผทรงคณวฒไดเสนอในทประชมประกอบดวย ผลลพธดานสขภาพ (ทงเชงบวกและเชงลบ) จำนวนผ ทไดรบประโยชน การตดตอ/แพรระบาดของโรค ความรนแรงของโรค กลมเปาหมายทเปราะบาง คณภาพของขอมลทใช ความคมคา (ในระดบประเทศ) ผลกระทบเชงงบประมาณ และความเปนไปไดของการนำ ไปปฏบต ซงเมอไดเกณฑแลวนกวจยจะนำมาออกแบบสอบถามในการสำรวจความคดเหนจากกลมผกำหนดนโยบายและกลมตวแทนประชาชนตอไป

การกำหนดกรอบการตดสนใจ

เพอการลงทนดานสขภาพในประเทศไทย

เมอวนท 13-14 สงหาคม 2552 โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) เปนเจาภาพในการประชมวชาการ ISPOR THAILAND 2009 ในหวขอ “Public - Private Mixed for the Use of Pharmacoeconomics and Outcomes Research to Inform Decision Making in Thailand” จากปแรกทสำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ไดเลงเหนความสำคญของการนำความรดานเภสชเศรษฐศาสตรมาประยกตใชกบการคดเลอกยาของประเทศนน นกวชาการในองคกรวชาชพ ISPOR ประจำประเทศไทย (International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research) เปนผรเรมใหเกดเวทแลกเปลยนเรยนรรวมกนในการนำเสนอผลงานวจยทนำไปสการพฒนาตอไปในอนาคต ซงการประชมในครงนจดขนเปนปท 3 เพอเปนการนำเสนอผลงานวชาการดาน Pharmacoeconomics และ Outcomes Research รวมทงสรางเครอขายความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนในดานการพฒนาระบบยา โดยเรยนเชญผเชยวชาญจากหลายองคกรมารวมแลกเปลยนมมมองในประเดนตางๆ อาท การขบเคลอนนโยบายแหงชาต

ดานยา ตนทนบรการดานการแพทย ความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอพฒนาดานยาระดบชาต เปนตน สำหรบไฮไลทของงานทมผใหความสนใจอยางมาก คอ การบรรยายประสบการณการดำเนนงานของหนวยงานตนแบบจากสหราชอาณาจกร ทรจกกนวา “NICE” (National Institute for Health and Clinical Excellence) โดยวทยากร HELEN CHUNG โดยการประชมในครงนมผสนใจเขารวมประชมจากหนวยงานภาครฐและเอกชนกวา 130 คน ทงยงมผนำเสนองาน (Oral Presentation) ทเกยวของ 6 หวขอ และการจดการประชมวชาการ ISPOR Thailand 2009 นบเปนการเรมตนทดในการพฒนางานดานเภสชเศรษฐศาสตรทสามารถนำไปประยกตใชในทางปฏบตจรง สรางความเขาใจระหวางภาครฐและเอกชน ทงยงเปนการสรางแนวทางในอนาคตสำหรบเตรยมพรอมใหประเทศรบมอกบการนำเขายาจากบรษทขามชาตใหเปนไปอยางเทาเทยมและเปนธรรมกบประชาชนตอไป

งานประชม ISPOR Thailand 2009

1�

Hea

lth In

terv

entio

n and

Tec

hnolo

gy

Ass

essm

ent Pr

ogra

m

ชวนมาร

การออกกำลงสมอง

ขอมลจากเวบไซดของสถาบนประสาทวทยา กระทรวงสาธารณสขhttp://www.pni.go.th/pamphlet/a4.pdf

ทานทสนใจสามารถดาวนโหลดเนอหาไดทาง

หรอตดตอโดยตรงมายงโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ

www.hitap.net

ทานสามารถเสนอแนะ ตชม หรอสอบถามเพมเตมไดท โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ ชน 6 อาคาร 6 กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ถ.ตวานนท อ.เมอง จ.นนทบร 11000 โทรศพท 0 2590 4549, 0 2590 4374-5 โทรสาร 0 2590 4369 และทานสามารถอานจลสาร HITAP ในรปแบบ .pdf file ไดท www.hitap.net ทปรกษากองบรรณาธการ: ดร.ภญ.ศรเพญ ตนตเวสส กองบรรณาธการ: สรพร มนะนนทน, กาญจนาถ อดมสข, เชญขวญ ภชฌงค, โสภดา ธนสนทรกร

เราสามารถออกกำลงสมองไดโดยการกระทำกจกรรมใดๆ ททำใหเกดประสบการณแปลกใหม การเรยนรในสถานการณดงกลาว จะกระตนเซลลประสาทใหเจรญและแตกแขนง กจกรรมทชวยใหสมองของเราไดออกกำลงอาจแบงออกไดเปน 3 กลม ไดแก เปลยนแปลงกจวตรประจำวน เชน ปรบเปลยนขนตอนปฏบต เพมเตมกจวตรใหมๆ รวมทงการใชงานมอขางทไมถนด สมพนธประสาทสมผสทงหา เชน การเลนเกมฝกสมอง การดมกลนหอมของดอกไมขณะฟงเพลง การสอสารกนดวย ทาทางแทนคำพด ทาทายประสบการณใหม เชน การออกเดนทางทองเทยว เลนกฬาหรอทำงานอดเรกใหมๆ พบปะสงสรรคหรอ รวมกลมกน ทำกจกรรมทไมเคยทำมากอน

การออกกำลงสมอง

การประเมนเทคโนโลยการผาตดฝงประสาทหเทยม: มมมองดานเศรษฐศาสตรและสงคม ประสาทหเทยมเปนเทคโนโลยราคาแพงทจะเปนประโยชนอยางแทจรงในผบกพรองทางการไดยนบางกลมเทานน ในผปวยบางรายการฝงประสาทหเทยมกลบทำใหเกดผลทไมพงประสงคและความสญเปลาของการใชทรพยากร รายงานนชใหเหนวาการตดสนใจของผกำหนดนโยบายในโครงการประกนสขภาพตองการหลกฐานเชงประจกษและขอมลอยางรอบดาน ไมไดจำกดอยแตเพยงขอมลดานความคมคาของการใชเทคโนโลยทประเมนในประชากรกลมใดกลมหนง ASSESSING THE IMPLICATIONS OF THAILAND’S GOVERNMENT USE LICENSES, ISSUED IN 2006-2008 การใชสทธตามสทธบตรยา (หรอมาตรการ ซ แอล) โดยรฐบาลไทยเปนนโยบายทมผมสวนไดสวนเสยทงภายในประเทศและตางประเทศ และเคยเปนประเดนถกเถยงอยางกวางขวางถงความถกตองเหมาะสม งานวจยเรองนเปนครงแรกในโลกทประเมนผลกระทบจากการใชมาตรการดงกลาวทงในดานสขภาพ เศรษฐกจ และสงคมจตวทยา ซงจะเปนประโยชนในการตดสนใจเชงนโยบายทเกยวของกบการสงเสรมการเขาถงยาจำเปนในประเทศไทยและประเทศกำลงพฒนาอนๆ ในอนาคต ทงน HITAP ไดจดทำรายงานทงฉบบภาษาไทยและภาษาองกฤษเพอเผยแพรแกผทสนใจ

หนงสอรายงานการวจยของ