การคด และ การจดระเบยบความคด

คาแนะนาสาหรบการเรมตนทจะเปนนกเขยน (I)

1. ฝกเขยนงานชนเลกๆ ตองพยายามเขยนทกวนใหเปนนสย

แมวาจะมเวลาเพยงสบนาท เพอสรางความคนเคยกบการเลาเรองดวย

การเขยน

2. ควรจะนาคอมพวเตอรแบบพกพาหรอกระดาษ ดนสอ ปากกา

ตดไปดวยทกหนทกแหงและบนทกสงทไดพบเหน อาจจะไดเรองราวดๆ

ในขณะทนงอยบนรถโดยสารหรอในรานอาหาร

3. ตกตวงและกอบโกยการเขยนในชวงนาททอง คอ ชวงท

ความคดสรางสรรคกาลงทางานหรอโลดแลนมากทสด อาจจะเปนตอน

ชวงเชาหรอชวงดก

4. อยาพงกงวลกบผลงาน ไมควรเขยนไปแกไป แตควรเขยนให

เสรจรางหนงกอน จากนนทงเวลาไว 2-3 วนแลวคอยกลบมาอานใหม

เพอปรบแก หรออาจหาผชแนะขอบกพรอง

5. ตองสรางความรสกวา การเขยนเปนงานทสนกและทาทาย

ไมใชงานประจาท “ตองทา” หรอเปนงานทจาเจและนาเบอหนาย

คาแนะนาสาหรบการเรมตนทจะเปนนกเขยน (II)

การกอกาเนดความคดสรางสรรค

บคลกภาพ

ของผม

ความคด

สรางสรรค

ร+เขาใจในมมกวาง

เปดรบประสบการ

ณใหม

ทดลองในสงท

แตกตาง

กลาเสยง

กระตอรอรน เปนอสระ

จากคานยม

มองโลกอยางม

อารมณขน

ไมกลวปญหา

การแกปญหาเปนสงทา

ทาย

มความอดทน

1. การมจนตนาการททาใหเกดความคดสรางสรรค

นอกเหนอจากบคลกภาพทเปนแนวทางในการผลกดนใหเกดความคดสรางสรรคแลว

นน บคคลทตองการเปนนกเขยนหรอมผลงานทสรางสรรคจาเปนจะมสงตางๆ ดงน

2. การตอยอดสสงใหมจากฐานความรทมอยเดม

3. อารมณและแรงบนดาลใจกระตนใหเกดความคดสรางสรรค

ความคดสรางสรรค เกดจากการทางานของสมองซกขวา ซงมความสามารถในการจนตนาการ

“จนตนาการ” จงเปนสวนประกอบทสาคญยงในการคดสรางสรรคเพอใหเกดผลงานทสรางสรรค

“จนตนาการ” เปนองคประกอบสาคญของงานเขยนประเภทเรองสมมต เชน นวนยายหรอเรองสน

“จนตนาการ” ยงนามาใชกบงานเขยนในอนๆ ได เชน การยกตวอยางประกอบเรองราว การอธบาย การแสดงความคดเหน การใหขอเสนอแนะและการคาดการณลวงหนา ซงหากสอดแทรกเขาในจดทเหมาะสมกบเนอหา กจะชวยทาใหงานเขยนนนๆ มความนาอาน

1. การมจนตนาการททาใหเกดความคดสรางสรรค

ความคดสรางสรรคนเกดจากการนาขอมลหรอความรทมอยเดมมาคดตอยอดหรอคดเรองใหมๆ ไดเพมขนจากเดม ตวอยางทนาสนใจตวอยางหนง ไดแก เอดสน นกประดษฐผย งใหญทไดจดสทธบตรสงประดษฐไวมากกวา 1,000 รายการ ซงมเพยงรายการเดยวเทานนทมาจากความคดของเขาจรงๆ นนคอ หบเสยง สวนทเหลอเปนการนาเอาความคดของคนอนมาดดแปลงและปรบปรงเปนสงประดษฐใหมทงสน

“ผมคดวาผมเปนนกดดซมตวยงมากกวา ผมไดดดซมความคดขากทกแหลงเทาท จาทาได แลวเอามาทดลองใช เอามาปรบปรงจนกลายเปนสงทมคณคา ความคดท ผมเอามาใชสวนใหญ เปนความคดของคนอนทไมเคยถกพฒนาขนมาทงนน”

2. การตอยอดสสงใหมจากฐานความรทมอยเดม

อารมณ (emotion) และแรงบนดาลใจ (motivation) เปนสงทไมอาจแยกออกจากกนได

อารมณ เชน ความรก ความเกลยด ความอยาก ความรษยา เปนปจจย

สาคญทผลกดนใหบคคลมบทบาทและพฤตกรรม ตลอดจนเปนแรงบนดาลใจใหเกด

ความคดและอยากจะสรางสรรคผลงาน

เมอผเขยนสมผสกบสงเราตางๆ กอาจปลอยอารมณใหซาบซงพรอมกบ

ตงคาถามเพอนาไปสจนตนาการตอไป

3. อารมณและแรงบนดาลใจกระตนใหเกดความคดสรางสรรค

บคคลทคดเปนหรอรจกคด

คณลกษณะ

สาคญของการ

เปนนกคด

จะตองม มความสามารถ

ในการจด

ระเบยบ

ความคด

1.1 มความชางสงสยและตงคาถามตอสงทเกดขนโดยไมยอมคลอย

ตามหรอเชอในสงทเชอกนมาอยางงายๆ

1.2 มความสนใจสงรอบตวและเปนนกสงเกต เชน ถา ไอแซค นวตน

ไมสนใจการหลนของผลแอปเปล เขากคงไมคดถงเรองแรงโนมถวงของโลก

1.3 มความรกในความรและรกทจะแสวงหาความร

1.4 มความพากเพยรตอการคนควา การรวบรวม กลนกรอง และ

แยกแยะขอเทจจรง

A. คณลกษณะสาคญของการเปนนกคด (I)

1.5 ไมกลวความลมเหลวและมความคดเชงบวก ตวอยางทเหนไดชดคอ

การคดคนและประดษฐหลอดไฟของเอดสน ทใชวสดอปกรณหลายประเภทเทาทจะ

คดออกไมเวนแมแตหนวดของเพอนของเขา รวมแลวใชวสดตางๆ ถง 1,800 ชนด

หลงจากททดลองไปแลว 1,000 ครง มคนถามเขาวารสกอยางไรกบความ

ลมเหลว เอดสน ตอบวา เขาไดรบความรมากมายจากความลมเหลวและ

อยางนอยทสดกรแลววาวสดเหลานนไมได

1.6 มความกลาและความใจกวางทจะยอมรบขอคนพบทแตกตาง พรอม

พจารณาทางเลอกทหลากหลาย

1.7 คดใหครบจนจบกระบวนความ ในทนหมายถง การคดใหเหนภาพทง

กระบวนการตงแตตนจนจบ กลาวคอ ควรทจะตองคดและพจารณาไปขางหนาในสง

ทยงไมเกดขน โดยคดวาเรองนนๆ จะจบลงอยางไรแลวจงมองยอนกลบมาจนถง

ปจจบน

A. คณลกษณะสาคญของการเปนนกคด (II)

การจดระเบยบความคด จะชวยใหธรรมชาตของการคดมลกษณะ

เปนการกระบวนการและเปนระบบ งายตอการเรยบเรยงและลาดบเพอการ

สอสารทงการพดและการเขยน

แนวทางการจดระเบยบความคดอนนาไปสการคดและการเขยน

สรางสรรค มหลายวธดงน

B. การจดระเบยบความคด

หมายถง การพจารณาจาแนกแยกแยะสรรพสงออกเปนหมวด เปน

หมหรอเปนกลมอยางมเหตผล

สามารถอธบายไดวา ความหมายของการจาแนกหรอเจตนาในการ

จาแนกนนคออะไร เพออะไร และอยางไร

ตวอยางการจาแนกพรรณไมดอกตางๆ อนประกอบดวย กหลาบ

กาหลง ราตร ลนทม นมแมว แกว พกล ฯลฯ นน อาจจาแนกไดหลายประเภท

เชน การจาแนกตามจานวนพยางค การจาแนกตามลกษณะของใบ สของดอก

กลน ผลหรอเมลด เปนตน

2.1 การจดจาแนกหมวดหมของสรรพสง

กอนอนตองเขาใจกอนวาภาษาไมไดบรสทธ และเปนตวแทนของสง

ทถกกลาวถง

แตภาษาถกเจอปนและแอบแฝงไวดวยระบบคณคา อคต อดมการณ

มากมาย จงทาใหคาแตละคามทง “ความหมาย” และ “นยสาคญ”

แนวทางหนงทสามารถนามาใชในการจดระเบยบความคด คอ การ

จาแนก “ความหมาย” กบ “นยสาคญ” ของคาออกจากกน” ซงการเลอกใชคา

ของผเขยนจาเปนตองคานงถงบรบทและเนอหาดวย

2.2 การจาแนก “ความหมาย” (meaning) กบ “นยสาคญ”

(significance) ของคาออกจากกน

ยกตวอยาง คาวา “หนาดาน” ในบรบทของพมพพดกบใจเรงใน

เชงเสยดสหรอดาทางออม

การคดใหหลดพนออกจากกรอบของสงคม ประเพณ วาทกรรมหลก

และอานาจ หรอการพยายามมองโลกในอกมมหนงทแตกตางจากคนทวไป

อาจทาไดโดยการพยายามตงคาถามกบปรากฏการณทางสงคม

หนงๆ ตลอดจนธรรมเนยมปฏบตหรอสงทยอมรบกนทวไปวาเปนความรและ

ความจรง เพอทจะทาใหมองเหนอกดานหนงของความรและความจรงทถกปด

ทบไว

2.3 การคดนอกกรอบ

หมายถง การนาสงทเปนคขดแยงมาใชเปนฐานความคดและการ

จดระบบความคด เชน ขาว-ดา , หญง-ชาย , ขมน-ปน , ความเจบไขไดปวยกบความสขกายสบายใจ เปนตน โดยคานงถงธรรมชาตของความ

ขดแยงของสรรพสงเหลานน

2.4 การคดบนพนฐานของคขดแยง

สงทคนเคยในทน ไดแก สานวนไทย คาพงเพย ประวตศาสตร นยาย

ปรมปราหรอเรองราวทคนสวนใหญรจกด หรอคากลาวทคนในสงคมทวไป

นยมพดกน

การคดพาดพงหรออางองถงสงทคนเคย หมายถง การนาความคดไป

เชอมโยงกบสงทคนเคยทงในดานทเปนความเหมอน ความสอดคลองและ

ความแตกตาง เชน

ถาคดเหตการณใดเหตการณหนง อาจเรมจากการตงคาถามกบ

ตนเองกอนวา เหตการณดงกลาวมความใกลเคยงหรอสามารถเชอมโยงเขา

กบสภาษต คาพงเพยหรอสานวนไทยใดๆ ไดบางหรอไม เปนตน

2.5 การคดพาดพงหรออางองถงสงทคนเคย