ลอยกระทงหมายถึง

10
1 โครงการทานุบารุงศิลปวัฒนธรรมไทยฯ: การติดตามวิเคราะห์สถานการณ์และแก้ปัญหาทางสังคม และวัฒนธรรมเพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมและประเพณีไทยอันดีงาม โดย สถาบันวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ลอยกระทง: สาเหตุ และการแก้ไขพฤติกรรมเสี่ยงของวัยรุ่นในวันลอยกระทง ประเพณีลอยกระทง การลอยกระทงเป็นประเพณีไทยมีมาตั้งแต่ครั้งสุโขทัย เรียกว่า การลอยพระประทีปหรือลอยโคม เป็นงาน นักขัตฤกษ์รื่นเริงของประชาชนทั่วไป ต่อมานางนพมาศหรือท้าวศรีจุฬาลักษณ์สนมเอกของพระร่วง ได้คิดประดิษฐ์ ดัดแปลงเป็นรูปกระทงดอกบัวแทนการลอยโคม การลอยกระทงหรือลอยโคมในสมัยนางนพมาศกระทาเพื่อเป็น การสักการะรอยพระพุทธบาท ที่แม่น้านัมมทานที ซึ่งเป็นแม่น้าสายหนึ่งอยู่ในแคว้นทักขิณาบถของประเทศอินเดีย ปัจจุบันเรียกว่า แม่น้าเนรพุทธาไทยน่าจะรับวัฒนธรรมนี้มาจากอินเดีย ซี่งมีข้อสันนิษฐานอยู่ 3 ประเด็นคือ 1. ชาวอินเดียโบราณมีประเพณีบูชาแม่คงคาในฐานะเป็นแม่น้าศักดิ์สิทธิ์ ตามความเชื่อของเขาและ น้ามีคุณอย่างใหญ่หลวงต่อชีวิต ช่วยชีวิตให้อยู่รอดดับร้อน ผ่อนกระหายเขา เรียกประเพณีนี้ว่า จองเปรียง2. มีเรื่องเล่าสืบกันมาว่าชาวอินเดียโบราณได้จัดพิธีบูชาพระพุทธบาท ซึ่งอยู่ริมฝั่งแม่น้านัมมทานที ปัจจุบันเรียกว่า แม่น้าเนรพุทธา ที่แคว้นทักขิณาบถเป็นประจาทุกปี 3. ในราวเดือนตุลาคมหรือพฤศจิกายน ชาวอินเดียทางภาคใต้แม้ในปัจจุบันนี้ก็นิยมจัดประเพณี พระ เป็นเจ้า โดยจัดเป็นขบวนแห่รูปหุ่นพระเป็นเจ้าในตอนกลางคืน ในขบวนก็จะจุดโคมไฟและจุดเทียนสว่างไสวแห่ แทนไปตามถนนสายต่าง ๆ หลังจากนั้นก็จะนาขบวนมุ่งไปยังท่าน้าที่กาหนดไว้ เพื่อทาพิธีบูชาและเฉลิมฉลองเสร็จ แล้วจะลอยรูปหุ่น พร้อมทั้งโคมไฟไปตามแม่น้า ประเพณีนี้เรียกว่า ทีปะวารี ดังนั้นประเพณีการลอยกระทง น่าจะเป็นคติของชนชาติที่ประกอบกสิกรรม ซึ่งต้องมีนาตามกระแส น้า เพื่อขอบคุณพระแม่คงคา หรือเทพเจ้าแห่งนา อีกทั้งเป็นการแสดงความคารวะขออภัยที่ได้ลงอาบ หรือปล่อย สิ่งปฏิกูลลงน้าไม่ว่าจะโดยตั้งใจหรือไม่ก็ตาม รวมทั้งเป็นการบูชาเทพเจ้าตลอดจนรอยพระพุทธบาท พระเจดีย์จุฬา มณี ฯลฯ ตามคติความเชื่อ

description

 

Transcript of ลอยกระทงหมายถึง

Page 1: ลอยกระทงหมายถึง

1

โครงการท านบ ารงศลปวฒนธรรมไทยฯ: การตดตามวเคราะหสถานการณและแกปญหาทางสงคมและวฒนธรรมเพอสงเสรมวฒนธรรมและประเพณไทยอนดงาม

โดย สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ลอยกระทง: สาเหต และการแกไขพฤตกรรมเสยงของวยรนในวนลอยกระทง

ประเพณลอยกระทง การลอยกระทงเปนประเพณไทยมมาตงแตครงสโขทย เรยกวา การลอยพระประทปหรอลอยโคม เปนงาน

นกขตฤกษรนเรงของประชาชนทวไป ตอมานางนพมาศหรอทาวศรจฬาลกษณสนมเอกของพระรวง ไดคดประดษฐดดแปลงเปนรปกระทงดอกบวแทนการลอยโคม การลอยกระทงหรอลอยโคมในสมยนางนพมาศกระท าเพอเปนการสกการะรอยพระพทธบาท ทแมน านมมทานท ซงเปนแมน าสายหนงอยในแควนทกขณาบถของประเทศอนเดย ปจจบนเรยกวา “แมน าเนรพทธา”

ไทยนาจะรบวฒนธรรมนมาจากอนเดย ซงมขอสนนษฐานอย 3 ประเดนคอ

1. ชาวอนเดยโบราณมประเพณบชาแมคงคาในฐานะเปนแมน าศกดสทธ ตามความเชอของเขาและน ามคณอยางใหญหลวงตอชวต ชวยชวตใหอยรอดดบรอน ผอนกระหายเขา เรยกประเพณนวา “จองเปรยง”

2. มเรองเลาสบกนมาวาชาวอนเดยโบราณไดจดพธบชาพระพทธบาท ซงอยรมฝงแมน านมมทานท ปจจบนเรยกวา แมน าเนรพทธา ทแควนทกขณาบถเปนประจ าทกป

3. ในราวเดอนตลาคมหรอพฤศจกายน ชาวอนเดยทางภาคใตแมในปจจบนนกนยมจดประเพณ พระเปนเจา โดยจดเปนขบวนแหรปหนพระเปนเจาในตอนกลางคน ในขบวนกจะจดโคมไฟและจดเทยนสวางไสวแหแทนไปตามถนนสายตาง ๆ หลงจากนนกจะน าขบวนมงไปยงทาน าทก าหนดไว เพอท าพธบชาและเฉลมฉลองเสรจแลวจะลอยรปหน พรอมทงโคมไฟไปตามแมน า ประเพณนเรยกวา “ทปะวาร”

ดงนนประเพณการลอยกระทง นาจะเปนคตของชนชาตทประกอบกสกรรม ซงตองมน าตามกระแสน า เพอขอบคณพระแมคงคา หรอเทพเจาแหงน า อกทงเปนการแสดงความคารวะขออภยทไดลงอาบ หรอปลอยสงปฏกลลงน าไมวาจะโดยตงใจหรอไมกตาม รวมทงเปนการบชาเทพเจาตลอดจนรอยพระพทธบาท พระเจดยจฬามณ ฯลฯ ตามคตความเชอ

Page 2: ลอยกระทงหมายถึง

2

การลอยกระทงในปจจบน ยงคงรกษารปแบบเดมเอาไวตามสมควร เมอถงวนเพญ พระจนทรเตมดวงในเดอน 12 ซงตรงกบวนขน 15 ค า เดอน 12 ตามปฏทนจนทรคตไทย ตามปฏทนจนทรคตลานนา มกจะตกอยในราวเดอนพฤศจกายน ตามปฏทนสรยคต

ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม ขอเชญชวนประชาชนชาวไทย รวมกนสบสานประเพณลอยกระทง ซงในปพทธศกราช 2555 ตรงกบวนพธท 28 พฤศจกายน ดวยการรวมกนอธษฐานจต กลาวค าถวายกระทงส าหรบลอยประทป (ลอยกระทง) ดงค ากลาวดงตอไปน

“นะโม ตสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมมาสมพทธสสะ” (3 จบ) “มะยง อมนา, ปะทเปนะ อะสกายะ, นมมะทายะ, นะทยา,ปลเน, ฐตง, มนโน, ปาทะวะลญชง อะภปเชมะ อะยง ปะทเปนะ, มนโม, ปาทะวะลญชสสะ, บชา, อมหากง, ทฆะรตตง, หตายะ,สขายะ, สงวตตะต”

แปลวา “ขาพเจา ทงหลาย ขอบชา ซงรอยพระพทธบาททตงอยเหนอหาดทราย ในแมน าชอ นมมทานทโนนดวยประทปน การบชารอยพระพทธบาทน ขอจงเปนไปเพอประโยชนและความสข แกขาพเจาทงหลาย สนกาลนานเทอญ”

คณคาของประเพณลอยกระทง ประเพณลอยกระทงทประชาชนคนไทยไดสบทอดปฏบตกนมาตงแตครงอดต จนถงปจจบนลวนมความ

เกยวของกบคตความเชอในทางพระพทธศาสนา คอมธรรมเปนกรอบปฏบตส าหรบปลกจตส านกของคนในชาตใหรรกสามคคปฏบตตามหลกสาราณยธรรม พละ 5 และสงคหวตถ 4 จะเหนวาเมอไดปฏบตตามหลกธรรมทงหมดนแลวเทากบวาพลเมองของชาต เกดจตส านกมความกตญญกตเวท มความหวงแหนขนบธรรมเนยมวฒนธรรม ประเพณทงในระดบชาต ทองถน ชมชน ครอบครว และเหนคณคาของการอนรกษสงแวดลอมทเปนสงสะทอนถงวฒนธรรมในระดบโลกดวย คณคาดานอนรกษสงแวดลอม อนเนองมาจากประเพณลอยกระทงนน ซงนอกจากจะเปนการแสดงความเคารพ มความกตญญ ระลกถงผมพระคณตอมนษย เชน พระพทธเจาเทพเจา พระแมคงคา และบรรพชนแลว กยงเปนเครองหมายแสดงความกตเวท ตอบแทนคณดวยการเคารพบชาดวยเครองสกการะตางๆ โดยเฉพาะการบชาพระพทธเจาหรอสกการบชารอยพระพทธบาท ซงถอวาเปนคตธรรมอยางหนง ทบอกเปนนยให พทธศาสนกชนไดเจรญรอยตามพระบาทของพระพทธองค อนเปนสญลกษณ แหงความดงามทงปวง

Page 3: ลอยกระทงหมายถึง

3

นนเอง ดวยเหตน ประเพณลอยกระทง นอกจากจะเปนประเพณทมคณคาในเรองการแสดงออกถงความกตญญกตเวท ตอผมพระคณดงทกลาวมาแลว ยงมคณคาตอครอบครว ชมชน สงคม และ ศาสนาดวย เชน ท าใหสมาชกในครอบครวไดใชเวลารวมกน ท าใหชมชนไดรวมมอรวมใจกนจดงาน หรอในบางทองททมการท าบญกถอวามสวนชวยสบทอดพระพทธศาสนา และถอเปนโอกาสด ในการรณรงคอนรกษสงแวดลอมในแมน าล าคลองไปดวยจง ท าใหรจกคณคา สาระและเรองราวเกยวกบประเพณลอยกระทงมากขน (พระคร พสณฑกจจาทร, 2554)

ภยของวยรนทเกดขนในเทศกาลลอยกระทง

การใชเครองดมแอลกอฮอล กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (พม.) โดยศนยเฝาระวงและเตอนภยทางสงคม

(พม.) ไดศกษาพฤตกรรมของเดกและเยาวชนในเทศกาลวนลอยกระทง และการส ารวจขอมลระหวางวนท 16-21 ตลาคม 2552 จากกลมตวอยางในพนท 63 จงหวด จ านวน 21,733 คน อายระหวาง16-25 ป พบวาพฤตกรรม เขารวมงานประเพณลอยกระทงมแนวโนมการเปลยนแปลงไปในเชงเสยงเพมขน เชน การไปทองเทยวกบครอบครวเฉลยเพยง 40.9% ขณะทการไปทองเทยวกบเพอน แฟนหรอคนรก สงถง 38.2% สวนกจกรรมทมแผนจะท าในวนลอยกระทง คอ การรวมดมแอลกอฮอลกบกลมเพอน 18% ซงกล มตวอยางยงใหขอมลเพมเตมถงพฤตกรรมในเทศกาลลอยกระทงปทผานมาวา รอยละ 17.4% เคยดมแอลกอฮอลกบกลมเพอนจนเมา และเคยมเรองทะเลาะววาทชกตอยกนถง 6.9% ในขณะท 5.7% ตงกลมแขงขนจกรยานยนตบนทองถนน

วยรนเสยงเสยตว พ.ต.อ. ชมพล พมพวง ผกก.ศดส. หรอกองก ากบการศนยสวสดภาพเดกและสตร ไดกลาวถงผลการส ารวจ

สถตการเสยตวจากเทศกาลตางๆ ของบรษทถงยางอนามยแหงหนง พบวา เทศกาลลอยกระทง เปนสาเหตทน าพาไปสการเสยตวเปนอนดบ 2 รองลงมาจากเทศกาลวาเลนไทน โดยใหสาเหตจากความเชอทวา ตองลอยกระทงตอนเทยงคนและตองลอยกบครก ท าใหเกดบรรยากาศทท าใหเยาวชนขาดการยบยงชงใจ และคลอยตาม น าไปสพฤตกรรมอนไรความคด ทงๆ ทการลอยกระทงเปนประเพณบชาพระแมคงคา แตในชวงหลงมานคานยมของคนไทยเปลยนไป เดกและเยาวชนสวนใหญคดวาวาวนลอยกระทงเปนวนรนเรงและเปนวนทหนมสาวมารวมลอยกระทงเพอหวงจะครองรกกน น าไปสปญหาทางสงคมทสรางปมไวรอคนมาแก จนถงปจจบนน

Page 4: ลอยกระทงหมายถึง

4

“จากความเชอทวไปทบอกวาวา ตองลอยกระทงเวลาเทยงคน แตหารไมวาเปนชวงเวลาทไมปลอดภยทงยงเปนการเปดโอกาส ใหทวยรนหรอเยาวชนทมาลอยกระทงแลวไมมผปกครองมานน มความเสยงทจะเสยความบรสทธ หรอการเกดเพศสมพนธในวยทไมอนควรขน” (พ.ต.อ.ชมพล พมพวง) จากผลการศกษาพฤตกรรมของเดกและเยาวชนในเทศกาลวนลอยกระทง จากการส ารวจขอมลระหวาง

วนท 16-21ต.ค. 52 จากกลมตวอยางในพนท 63 จงหวด จ านวน 21,733 คน อายระหวาง 16-25 ป โดยศนยเฝาระวงและเตอนภยทางสงคม ยงพบดวยวา พบพฤตกรรมเสยงทางเพศในกลมเดกและเยาวชนเพมขน เชน ไปทองเทยวกบเพอน แฟนหรอคนรก สงถง 38.2% และมเพศสมพนธกบแฟนหรอคนรกถง 5.3% นอกจากน “การดมเครองดมมนเมา” เปนเหตจงใจให “คกคะนอง” กอคดทางเพศ ลวนลาม-ขมขน โดยการทผหญงยอมเสยตวใหผชาย ทงทยงไมไดแตงงานกน ในทกปจะมตวเลขของคดลวงละเมดทางเพศเพมขนทกป และพบขาวขมข นบอยครงตามหนาหนงสอพมพ และสอโทรทศน ในคนวนลอยกระทง จนท าใหประเพณอนดเรมเสอมถอยลง

สาเหตหลกของปญหา ปญหาตางๆ ทเกดขนน สาเหตส าคญเกดจากคานยมของเยาวชนไทยเปลยนแปลงไปตามสมยนยม

มลกษณะคลอยตามคานยมสากลมากขน ยกยองวตถ ความหรหราฟมเฟอย ความเปนอสระ เปนตวของตวเอง ไมยดมนในประเพณดงเดม ชนชมวฒนธรรมตะวนตก และเทคโนโลยสมยใหม สงเหลานสะทอนใหเหนจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมอนดงามไปสพฤตกรรมเสยงในกลมเยาวชน ท าใหประเพณลอยกระทง ซงเปนงานประเพณทดงาม ควรคาแกการสบสานประเพณอนดงานนไว แตเยาวชนไทยกลบมคานยมใหมๆ เชน การกน ดม สนกสนาน มวสม และหลอกลวง ท าใหเยาวชนเพศหญงเสยตวจ านวนมากในคนวนลอยกระทง แอลกอฮอลเปนตวเรงใหเยาวชนขาดสต จนเกดพฤตกรรมทไมเหมาะสม เกดอบตเหต การทะเลาะววาท รวมทงการบาดเจบจากการน าพล หรอดอกไมไฟดงทกลาวมาขางตน ดงนนสงคมตองหนมาใหความสนใจกบปญหาเพอลดความรนแรงทนบวนจะมเพมสงขน โดยทกภาคสวนในสงคมจะตองใหความส าคญกบ การขดเกลาทางสงคมเพอสงเสรมวฒนธรรมและประเพณไทยอนดงามตอไป

แนวทางการแกปญหาดวยการขดเกลาทางสงคม การขดเกลาทางสงคม (Socialization) เปนกระบวนการถายทอดวฒนธรรมไทยและคานยมทดงามของ

สงคม เปนกระบวนการอบรมสงสอนสมาชกใหเรยนรระเบยบของสงคมเพอใหเหนคณคา และน าเอา

Page 5: ลอยกระทงหมายถึง

5

กฎเกณฑ ระเบยบปฏบตเหลานนไปเปนแนวทางในการประพฤตปฏบต การขดเกลาสงคมเปนสงทมนษยตองไดรบตลอดชวต เพอทจะท าใหมนษยสามารถปรบตวเขากบสงคมทตนเปนสมาชกอยไดเปนอยางด

คนในสงคมเปนผลลพธของกระบวนการถายทอดทางสงคม ในกระบวนการดงกลาว บคคลจะไดปฏสมพนธกบตวแทนการถายทอดทส าคญ ผซงหลอหลอมใหพวกเขามคณสมบตทสงคมตองการ สงคมโดยรวมประกอบดวยกลมทางสงคมหลายๆ กลม ทมสวนในการขดเกลาบคคล เชน พอแม คร เพอน สอมวลชน เปนตน โดยกลมตางๆเหลานเรยกวา ตวแทนการถายทอดทางสงคม จะแสดงอทธพลในวถทางตางกน กลาวไดวา ตวแทนการถายทอดทางสงคม จะแสดงอทธพลในวถทางตางกนและตางเวลากน กลาวไดวา ตวแทนการถายทอดทางสงคมแตละกลมมบทบาทหนาทเฉพาะของตนในกระบวนการถายทอดทางสงคม

การขดเกลาทางสงคมอาจจ าแนกได 2 ประเภท 1. การขดเกลาทางสงคมโดยทางตรง เชนการอบรมสงสอน ขดเกลาทพอแมใหกบลก ไมวาจะเปนการ

สอนพด สอนมารยาทในการรบประทานอาหาร หรอสอนใหเรยกพ นอง ป ยา เปนตน ในกรณนผสอนและผรบจะรสกตวในกระบวนการอบรมสงสอนโดยตรง

2. การขดเกลาทางสงคมโดยทางออม เชน การอานหนงสอพมพ การฟงวทยหรอดโทรทศน ตลอดจนการดภาพยนตร ผรบจะเรยนรโดยไมรตว โดยสงทเรยนรจะคอยๆซมซบเขาไปจตใตส านกวาสงนนสงนท สงคมยอมรบ และหากเปนสงทสงคมไมยอมรบกระท าในสงทแปลกแยกออกไป การขดเกลาทางสงคมโดยทางออมจะครอบคลมไปถง การเขารวมกบกลมเพอนดวยและเพอนรวมงาน ซงจะชวยใหเกดการปรบตวและการพฒนาบคลก

ขนตอนในการขดเกลาทางสงคมหรอการอบรมสงสอน

1. ขนปฐมภม เปนการอบรมขดเกลาทไดรบในวยเดกนบตงแตคลอดออกมา โดยไดจากครอบครว โรงเรยน เพอน ท าใหเกดบคลกภาพเปนของตนเองโดยเฉพาะ

2. ขนทตยภม เปนการอบรมขดเกลาทไดรบในชวงประกอบอาชพ เพอเปลยนแปลงบคลกภาพของตน เชน เปนคร เปนแพทย เปนนกธรกจ

จดมงหมายของการขดเกลาทางสงคม 1. เปนการปลกฝงระเบยบวนยแกสมาชกในสงคม 2. เปนการปลกฝงความมงหวงทสงคมยกยอง 3. สอนสมาชกในสงคมใหรจกบทบาทและหนาทของตนตามกาลเทศะและความเหมาะสม 4. สอนใหสมาชกในสงคมเกดความช านาญหรอทกษะทจะรวมกจกรรมกบผอนในสงคม

Page 6: ลอยกระทงหมายถึง

6

เครองมอทใชในการอบรมสงสอนหรอขดเกลาทางสงคม

1. บรรทดฐาน (Norms) 2. คานยม (Values) 3. ความเชอ (Beliefs)

ดงนน การทสงคมไทยจะด ารงคานยมทดงามและอนรกษประเพณลอยกระทงไวไดเปนอยางดนน ตวแทนการถายทอดทางสงคมแตละกลมควรจะมบทบาทตอไปน

1. ครอบครว เปนตวแทนส าคญทสดในการท าหนาทขดเกลาทางสงคม เพราะเปนสถาบนแรกทเดกจะไดระบการอบรมสงสอนและจะมความผกพนทางสาย โลหตอยางลกซง ซงจะมผลทางอารมณ ความประพฤต เจตคต ตลอดจนบคลกภาพของบคคลมากทสด

ผลการวจยทางพฤตกรรมศาสตรพบขอเสนอวา พอแมตองแสดงการรกษาประเพณลอยกระทงทมมาแตดงเดม โดยการเปนแบบอยางทด การอบรมสงสอนเนนโดยเฉพาะในเดกเพศชายซงรบการถายทอดการอนรกษวฒนธรรมไดนอยกวาเดกเพศหญง การอบรมสงสอนลกความเนน การควบคม คไปกบการการใหความรก มใชใหแตดานใดดานหนงเพยงอยางเดยว

2. กลมเพอน เปนตวแทนทท าหนาทขดเกลาทางสงคมอกหนวยหนง เนองจากกลมแตละกลมยอมมระเบยบ ความเชอและคานยมเฉพาะกลมตนเอง ซงอาจแตกตางกนออกไป ตามลกษณะกลม เชน การแตงกาย กลมเดยวกนกจะแตงกายคลายๆ กน

ผลการวจยทางพฤตกรรมศาสตรพบขอเสนอวา การมปฏสมพนธทดตอกนระหวางเพอนและตวเดกเยาวชน จะท าใหมการแลกเปลยนเรยนรสงตางๆ ทสนใจและถนดรวมกนและมความจรงใจ สามารถปรกษาหารอรวมกนไดทงเรองการเรยนและการวางแผนอนาคต และ สนบสนนใหเยาวชนปฏบตตามกฎระเบยบของ สงคม เพอนทดจะสอสารขดเกลาหรอแนะน าสงทดใหแกกนและกน การเลอกคบเพอนจงเปนสงส าคญ ดงค ากลาวทวา “คบคนพาล พาลพาไปหาผด คบบณฑต บณฑตพาไปหาผล”

3. สถาบนการศกษา เปนตวแทนสงคมทท าหนาทโดยตรงในการขดเกลาสมาชกตงแตในวยเดกจนถง ผใหญ ทงในขนกอนการมอาชพ ขนการประกอบอาชพ โดยอบรมดาคณธรรม จรยธรรม ขนบธรรมเนยม ประเพณตางๆ ของสงคม ตลอดจนคานยมและทกษะอนจ าเปนใหแกสมาชกในสงคม หนาทของสถาบนการศกษาทเกยวของกบการขดเกลาทางสงคมสวนหนงคอ การถายทอดความร วฒนธรรม และทกษะ อนจ าเปนในการด ารงชพของสมาชกในสงคมและการสรางกลมเพอนเปนหนาทแฝงของสถาบนการศกษา ซงกอใหเกดการรวมกลมเพอนเพอสนองความตองการทางจตใจของสมาชกในสงคม

Page 7: ลอยกระทงหมายถึง

7

ผลการวจยทางพฤตกรรมศาสตรพบขอเสนอวา โรงเรยนเปนแมแบบทดในการหลอหลอมและกลอมเกลาใหเดกมความส านกในความเปนไทย มความหวงแหนในขนบธรรมเนยมประเพณ ใหเดกมจตส านกในดานคณธรรมและจรยธรรม สถาบนการศกษาทกระดบเปนสถาบนหลกทท าหนาทขดเกลาทางสงคมในระดบปฐมภมตอจากครอบครว ดงนน ควรสงเสรมใหเดกและเยาวชนไดรบการถายทอดคานยมทดงามโดยการปลกฝงระเบยบวนยของสมาชกในสงคม มความเขาใจความมงหวงทสงคมยกยอง รวมทงบรรทดฐานทางสงคม รจกบทบาทและหนาทของตนตามกาลเทศะและความเหมาะสม และมความช านาญหรอทกษะทจะรวมกจกรรมกบผอนในสงคม

4. ศาสนา เปนตวแทนในการขดเกลาจตใจของคนในสงคมยดมนในสงทดงาม มศลธรรม จรยธรรม และความประพฤตในทางทถกทควรโดยศาสนาจะมอทธพลทางจตวทยาตอบคคล ในการสรางบคลกภาพเปนอยางมาก

ศาสนามหนาทหลกอยสองประการคอ หนาทตอบคคลและหนาทตอสงคม หนาทตอบคคลคอ สนองความตองการสวนตวของบคคลในดานอยากรอยากเหน การแสวงหาสงทเปนสาระในชวต และการแสดงออกทางอารมณ สวนหนาทตอสงคมคอ ชวยใหบคคลมการเรยนรเพอปรบตวใหสอดคลองกบบรรทดฐาน คานยมในสงคม และชวยใหมอดมคตในการด าเนนชวต ในอดตจะเหนไดวาสมยกอนสถาบนทางศาสนามอทธพลตอการขดเกลาทางสงคมแกบคคลมาก วดและพระสงฆนบเปนศนยกลางของการอนเคราะหชมชนในดานตางๆ เชนดานการศกษา ศลปวฒนธรรม และพธกรรมตางๆ อกทงยงเปนผท าหนาทเปนผใหการอบรมสงสอนหลกธรรมทางพทธศาสนาแกกลมบคคลทกเพศทกวย ไมเลอกชนวรรณะ ทงโดยทางตรงดวยการเทศนาสงสอนภายในวดและตามสถานทตางๆ ภายนอกวด และโดยทางออมดวยการอบรมสงสอนผานทางสอมวลชนประเภทตางๆ เพอใหกลมบคคลทวไปในสงคมไดประพฤตปฏบตตนไดอยางเหมาะสมตามวถชวตของชาวพทธ และตงมนในระเบยบประเพณอนดงามตามวฒนธรรมไทย แตปจจบนสภาพสงคมทมความซบซอนท าใหบทบาทในการขดเกลาทางสงคมของสถาบนศาสนาจงลดนอยลงทงทางตรงและทางออม

ดงนนสถาบนศาสนาตางๆ ควรเพมบทบาทการขดเกลาทางสงคมใหยดมนในระเบยบประเพณอนดงามตามวฒนธรรมไทยมากขน ไมเอนเอยงไปตามกระแสสงคมทเปลยนแปลง เพอเปนทพงแกใหเดกและเยาวชน และสงคมไดดงทผานมาในอดต

5. สอมวลชน มอทธพลตอการเรยนรขอมลขาวสารของสมาชกในสงคม มสวนในการขดเกลาทางสงคมแกมนษยในดานตางๆ ทงดานความคด ความเชอ แบบแผนการประพฤตปฏบต

สอมวลชนมลกษณะแตกตางไปจากตวแทนในการถายทอดทางสงคมประเภทอนทไมไดเกยวของกบการปฏสมพนธกนระหวางบคคลโดยตรง สอมวลชนเปนรปแบบของการเผยแพรขอมลขาวสารตางๆ จาก ผสงไปยงผรบจ านวนมากซงอยหางไกลกนไดในเวลาอนรวดเรวหรอในเวลาเดยวกนกเปนไปไดโดยผานเครองมอ

Page 8: ลอยกระทงหมายถึง

8

สอสารทไมเปนบคคล สอมวลชนในปจจบนมหลากหลายประเภท ตวอยางเชน วทย โทรทศน ภาพยนตร สอสงพมพ วดทศน แผนซด และอนเตอรเนต

บทบาทหนาทของสอมวลชน มลกษณะใหญ ๆ อย 2 ประการคอ บทบาททางพทธปญญา (Intellectual) เปนบทบาททส าคญของสอมวลชนทจะตองเสรมสรางความรและใหการศกษาแกมนษยทอยในสงคมใหไดรบประโยชนมากทสด การแถลงขาวสารเพอใหสงคมไดรบทราบเปนหนาทหลกของประเดนน ทงนเพราะในสงคมมเหตการณเกดมากมายจนไมสามารถจะตดตามรบรไดเพยงอยางเดยว สอมวลชนจงชวยรวบรวมเสนอขาวคราวใหไดรบทราบอยางเพยงพอ บทบาททางดานจตวทยาสงคม (Social Psychology) บทบาทดานน เพอเปนการบ ารงขวญและสรางพลงจตใจของสมาชกในสงคมใหดขน

บทบาทของสอมวลชนทนบวนจะมอทธพลในการชน าการเปลยนแปลงในสงคม ดงนน สอมวลชนตองพจารณาดวยวา การสงสารไปยงผรบสาร ดวยการใชสอหรอชองทางตางๆ มผลในการโนมนาวจตใจใหเกดผลในการใหเกดการรบร หรอเปลยนทศนคต หรอใหเปลยนพฤตกรรมอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง สอจงตองมบทบาททเหมาะสมเพอชวยใหมการโนมนาวสงคมในทางบวกดวยการรกษาวฒนธรรมประเพณอนดงามของไทยตอไป หรอสอตองมบทบาทในการเปนผบทบาทหนาทของสอมวลชนในการเปนผพทกษวฒนธรรมไทย สอมวลชนควร

สงเสรมใหคนไทยตระหนกถงความส าคญการลอยกระทงของไทย ควรรณรงคใหคนไทยรสก รก และหวงแหน ควรสงเสรมใหเกดการอนรกษการประพฤตปฏบตดงเดมไวไมใหสญหาย รายการอางอง

กระทรวงวฒนธรรม. (2552). ลอยกระทง ประเพณลอยกระทง. http://www.m-culture.go.th/detail_page.php?sub_id=2339

ช านาญ ไชยศร. (2553 แนวหนา). วนลอยกระทง..”คนบาป” จบตานานาอบตเหต-คดขมขนพง. http://soclaimon.wordpress.com/2011/02/15/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%87-%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%9B-%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95/

ทมขาวอาชญากรรม. (2553). ตอง(ชวยกน)เฝาระวง! วนเพญลอยกระทง "คนวนเสยตว"!. http://www.manager.co.th/Crime/ViewNews.aspx?NewsID=9530000163852

Page 9: ลอยกระทงหมายถึง

9

พระครพสณฑกจจาทร (เทดทน เชอเงนเดอน). (2554). ศกษาวเคราะหคณคาของประเพณลอยกระทง. ปรญญานพนธ พธ.ม.(พระพทธศาสนา). พระนครศรอยธยา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พระพมลธรรม แดงทอง. (2548). การเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมและเศรษฐกจต าบลบางใบไม อ าเภอเมอง จงหวดสราษฏธาน. www.culture.go.th/research/south/48_7.html

พรรณสร กลนาถศร. (2552). เตอนระวงเดกจมน าคนวนลอยกระทง (ไทยโพสต). http://hilight.kapook.com/view/53728

ศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตร (TCELS). (2555). เตอน 9 อนตราย "วนลอยกระทง" ทไมควรมองขาม. http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/article/31517

ส านกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดอทยธาน. (2553). พม. เตอนภย! วยรนเสยง เสยตว "ลอยกระทง". http://www.uthaithani.m-society.go.th/Downlonddocument/Lod.html

หนงสอพมพไทยโพสต. (2551). พม. ชวยรนเสยงเสยตว "ลอยกระทง" ส ารวจพบมแอลกอฮอลเปนเครองกระตน. http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/news/6502

นรนทรชย พฒนพงศา. (2542). การสอสารรณรงคเชงยทธศาสตรเพอเปลยนพฤตกรรมนษยเนนการ เจาะจงกลม. เชยงใหม: ส านกพมพรวเขยว.

ดลใจ ถาวรวงศ ตนเจรญ. (2553). กระบวนการขดเกลาคณธรรมจรยธรรมของเยาวชนตนแบบ จงหวดฉะเชงเทรา. ดษฎนพนธ (ปร.ด.)สาขาวชาการศกษาและการพฒนาสงคม. มหาวทยาลยบรพา, 2553 มหาวทยาลยบรพา.

ดลยา จตตะยโศธร. (2552, ตลาคม– ธนวาคม). รปแบบการอบรมเลยงด: แนวคดของDiana Baumrind (Diana Baumrind’s Parenting Styles). วารสารวชาการมหาวทยาลยหอการคาไทย.29( 4): 173.สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2555,จากhttp://www.utcc.ac.th/public_content/files/001/29_4-14.pdf

ดษฎ โยเหลา. (2535). การสงเคราะหงานวจยทเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกในประเทศไทยโดยใชการวเคราะหเมตา. รายงานการวจย ฉบบท 47. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วรญชภรณ พลเขตร และ ณฐวฒ เจรญไชย. (2554). เทศกาลออกพรรษาและลอยกระทง ระวงภยจาก “พล ประทดและดอกไมไฟ”. จลสารงานเฝาระวงการบาดเจบ ศนยอบตเหตและวกฤตบ าบดโรงพยาบาลศนยขอนแกน ฉบบท 5/2554.

Page 10: ลอยกระทงหมายถึง

10

วชย ภโยธน สคนธ สนธพานนท พวรรษา นภารตน และ ดษยา ภศลภชฌงค. (2551). หนาทพลเมอง วฒนธรรมและการด าเนนชวตในสงคม ม.4-ม.6. ใน ไพศาล ภไพบลย หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. พมพครงท 1. กรงเทพ: อกษรเจรญทศน.

ลดดาวลย พรศรสมทร; และวลาสลกษณ ชววลล. (2524).ครอบครวกบการอนรกษวฒนธรรมทางจตใจของไทย.สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

นตยา ปรญญาปรวฒน. (2548). การขดเกลาทางสงคมศกษา: ศกษาเฉพาะกรณวยรนทมประสบการณยตการตงครรภ. วทยานพนธ ศศ.ม.(สงคมศาสตรการแพทยและสาธารณสข). มหาวทยาลยมหดล.

สงวน สทธเลศอรณ. (2543). พฤตกรรมมนษยกบการพฒนาตน. กรงเทพฯ: อกษราพพฒน. อจฉรา สขารมณ. (2531). “การถายทอดทางสงคมกบงานของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร,” ใน

ประมวลบทความวชาการดานพฤตกรรมศาสตร. สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร. หนา 54-58. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อ าไพพรรณ ปญยาโรจน. (2545). การอบรมเลยงดเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: คณะวทยาศาสตรและ เทคโนโลย สถาบนราชภฏจนทรเกษม.

Brenner, E.M. & Salovey. P. (1997). “Emotion Regulation During Childhood : Developmental, Interpersonal, and Individual Consideration, ” in Emotional Development and Emotional Intelligence. Edited by Salovey, P. & Sluyler, D.J. p. 169-176. NY: BasicBooks.