เรื่องเล่าจากร่างกาย

เขาใจรางกาย พฤตกรรมและธรรมชาตผานกระบวนการววฒนาการ

เรองเลาจากรางกาย

จดทาโดยนพ. ชชพล เกยรตขจรธาดาเลขมาตรฐานสากลประจำหนงสอ 978-616-207-060-0 พมพครงแรก มกราคม 2554 จำนวน 3,000 เลมพมพครงท 2 กมภาพนธ 2554 จำนวน 5,000 เลมพมพครงท 3 มนาคม 2554 จำนวน 5,000 เลมพมพครงท 4 พฤษภาคม 2554 จำนวน 7,000 เลมพมพครงท 5 กรกฎาคม 2554 จำนวน 5,000 เลมพมพครงท 6 กนยายน 2554 จำนวน 7,000 เลมพมพครงท 7 มกราคม 2555 จำนวน 5,000 เลม ออกแบบและจดทารปเลมฝาย Amarin Publishing Servicesบรรณาธการอำนวยการ ภทราวรรณ พลทวเกยรตบรรณาธการเลม โสธตา วงษแยมศลปกรรม มนส เหมาะสม, มานพนธ บญประเสรฐภาพประกอบ เอกฤทธ โปะคำพสจนอกษร นธมา มกดามณธรกจสมพนธ ณชชา พฒนะนกจแทรฟฟก เยาวลกษณ ทองพนแกว

แยกสและพมพทสายธรกจโรงพมพ บรษทอมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง จำกด (มหาชน)65/16 ถนนชยพฤกษ (บรมราชชนน) เขตตลงชนกรงเทพฯ 10170โทรศพท 0-2422-9000, 0-2882-1010โทรสาร 0-2433-2742, 0-2434-1385

จดจาหนายโดยบรษทอมรนทรบคเซนเตอร จำกด108 หม 2 ถนนบางกรวย-จงถนอม ตำบลมหาสวสด อำเภอบางกรวย จงหวดนนทบร 11130โทรศพท 0-2423-9999 โทรสาร 0-2449-9222, 0-2449-9500-6

ราคา 275 บาท

เขาใจรางกาย พฤตกรรมและธรรมชาตผานกระบวนการววฒนาการ

เรองเลาจากรางกาย

สมมตวาเราไปเทยวภเขาหรอทะเลแลวเจอกอนหนกอนหนง ถาเราหยบ กอนหนกอนนนขนมาพจารณารายละเอยดด เราอาจจะเหนวามนมรปรางกลม มนอาจมรอยบน หรออาจมลวดลาย ลกษณะทงหมดทเราเหน รวมไปถงสถานท ทเราเกบมนขนมาได ไมวามนจะขนไปอยบนยอดเขาหรอลงไปอยใตทองทะเล มนตองมความเปนมาหรอเรองราวททำใหมนมรปรางเชนนน รอยบนบนกอนหนตอง มอะไรบางอยางในอดตทกะเทาะใหมนบน การทมนจะขนไปอยบนยอดเขาหรอไป จมอยใตทองทะเลไดตองมแรงบางอยางพามนไป แตถาคณเหมอนผม คณคงบอก ไมไดวาหนกอนนนมเรองราวหรอมความเปนมาอยางไร สำหรบเรา หนกอนนน อาจดไมตางจากหนอนๆ หนกเปนแคหน แตถาบงเอญวาคณเปนนกธรณวทยา คณอาจจะพอบอกไดวาหนกอนนเปนหนทเกดจากการแขงตวของลาวาจากการ ระเบดของภเขาไฟในอดต หรอหนทอยบนยอดเขานนเดมทเปนหนทถกทบถม อยใตทองทะเล แตเมอเปลอกโลกเคลอนตว พนทะเลกคอยๆ ยกตวขนชาๆ หลายลานปผานไปพนของมหาสมทรสดหยงลกกกลายมาเปนภเขาสงตระหงาน การท นกธรณวทยาบอกเลาเรองราวความเปนมาของกอนหนกอนนนไดในขณะทพวกเรา สวนใหญบอกไมได ไมใชวานกธรณวทยามตาวเศษทมองเหนสงทเรามองไมเหน แตนกธรณวทยารวาจะแปลสงทเหนเหลานนออกมาเปนเรองราวไดอยางไร ทกวนนเมอเรามองไปรอบๆ ตว เราเหนสงมชวตตางๆ ทหนาตา แตกตางกน มพฤตกรรมทแตกตางกน เชน เราอาจจะเหนหมาเดนสขาแตเราเหน คนเดนสองขา เราเหนเสอชอบกนเนอดบแตเราชอบกนเนอยาง เราชอบคนหลอ หรอคนสวย แตนกยงตวเมยชอบนกยงตวผทหางใหญๆ ผชายเปนฝายจบผหญง เพนกวนตวผกตองเปนฝายจบตวเมย ลกษณะทงหมดทกลาวมาเหลานเปน ขอเทจจรง เปนสงทเรามองเหนหรอรบรเรองราวได ซงไมตางอะไรกบลกษณะ ภายนอกตางๆ ของกอนหนทเรามองเหนหรอจบตองได และเชนเดยวกน ขอเทจจรงหรอลกษณะภายนอกตางๆ ของเราเหลาน ถาเราอานหรอถอดความหมาย มนออกมาได เรากจะรเรองราวความเปนมาของตวเราทซกซอนอย แตเรองราว ทซอนอยไมใชแคของเราเทานน แตเปนเรองราวความเปนมาของมนษยทกๆ คน ทเคยเกดขนมาในโลกใบน

{ บทนำ }

มนเปนไปไดอยางไร? รางกายของเราจะมเรองราวซอนอยไดอยางไร? และถามนมจรงมนซอนอยตรงไหน?

............. รางกายของเรามเรองราวซอนอย เพราะรางกายของเรามอดตทยอน กลบไปไดเปนแสนปหรอเปนลานๆ ป เรองราวเหตการณหลายอยางทเคยเกดขน ในอดตหลายแสนหลายลานปกอนไดทงรองรอยไวบนรางกายของคณและผม ซงรองรอยทฝงอยในรางกายของเราบางอยางตองใชเครองมอพเศษจงจะเหน และอานมนออกมาได แตกมหลายอยางทสามารถมองเหนไดงายๆ ดวยตาเปลา และถาเราอยากรหรอเขาใจเรองราวเหลานน สงทเราตองทำคอเรยนรวธทจะอาน มนออกมา การศกษาเกยวกบความเปนมาของเรามอยดวยกนหลายวธ เรมจากวธ ทนาจะงายทสดกคอ การไปถามพอแม หรอถาปยาตายายยงมชวตอยเรากไปถาม ทานเหลานนวาบรรพบรษของเราเปนใครมาจากไหน แตวธนเราคงยอนอดตไปได ไมไกลนก วธทสองทเราอาจทำไดคอ อานหนงสอหรอเรยนรเกยวกบประวตศาสตร แลวพยายามหาทางเชอมโยงเรองราวของตวเองเขากบเหตการณในประวตศาสตร เหลานนไปดวย วธนเราอาจจะยอนเวลากลบไปไดนานเปนรอยหรอเปนพนๆ ป (กรณทคณเปนลกหลานฮองเตหรอฟาโรหแหงอยปต) แตถาเราอยากรเรองราว ทยอนไปไกลกวานน เราเรมจะเจอทางตน เพราะเรองราวทอารยธรรมตางๆ บนทกไวใหเราไดอาน สามารถยอนกลบไปไดแคประมาณสามหรอสพนปเทานน แตในวนนทกอยางไดเปลยนไป หลายสบปทผานมาความรทางวทยาศาสตร สาขาตางๆ กาวหนาไปมาก ศาสตรตางๆ ทไมเคยเกยวของกนเลยหรอด ไมนาจะเกยวของกนได กลบเดนทางเขามาบรรจบกน วทยาศาสตรสาขา ตางๆ ทแตเดมคยกนคนละภาษา กเรมทจะคยดวยภาษาเดยวกนมากขน การมาบรรจบกนของศาสตรหลายๆ สาขานทำใหเราสามารถทจะเรยนรเรองราว ความเปนมาในอดตของเราจากการอานรางกายและพฤตกรรมของตวเรา รางกาย และพฤตกรรมทเราเหนกนเปนประจำทกวนนนมเรองราวความเปนมาของเรา ซอนอย แตจะไขเรองราวนนออกมาไดเราตองรวธทจะอานมน นอกเหนอไปจาก การอานรางกายและพฤตกรรมของเราแลว เรายงสามารถทจะอานเรองราวของ เราจากธรรมชาตอนๆ ไดอกดวย เพราะเรองราวความเปนมาของเราบางสวนมน ไปซอนอยในครบปลา บางสวนมนไปซอนอยในอณฑะของกอรลลา และบางสวน ซอนอยในพฤตกรรมการจบของนกเพนกวนทขวโลกใต หนงสอเลมนเปนหนงสอวทยาศาสตรทเกยวกบการทำงานของรางกาย และสมอง แตเนอหาจะตางจากหนงสอวทยาศาสตรการแพทยโดยทวไปเพราะ เนอหาจะมงเนนไปทการมอง “ความเปนมาของรางกายและสมอง” เราจะไป ทำความเขาใจวาทำไมรางกายเราเปนอยางทมนเปน ทำไมมนทำงานอยางทมนทำ

ทำไมเราคดอยางทเราคด และทำไมเราถงปวยอยางทเราปวย หนงสอเลมน จะพาทานผอานไปมองรางกายของเราในมมมองทแตกตางไปจากทหลายทาน คนเคย เพราะจะเปนการมองรางกายและความคดของเราผานแวนตาทเรยกวา “ววฒนาการ” หนงสอเลมนผมตงใจเขยนใหเปนหนงสอวทยาศาสตรหรอหนงสอ ความรทวๆ ไป สำหรบประชาชนทไมมพนฐานทางวทยาศาสตรหรอไมเคยคดจะ อานหนงสอวทยาศาสตรมากอน ดงนนเนอหาตางๆ ในหนงสอเลมนแมวาจะเปนเรอง เกยวกบวทยาศาสตร แตหนงสอเลมนไมใชหนงสอวชาการ ผมพยายามทจะหาจด สมดลเพอไมใหเรองราวมนอานยากหรอหนกองจนเกนไป ขณะเดยวกนกพยายาม ทจะไมใหเนอหามนเบาเหวงเสยจนไมรสกวาไดเรยนรอะไรใหมๆ ผมเลอกทจะ ดำเนนเรองราวสวนใหญในหนงสอเลมนดวยการตงคำถามแลวหาคำตอบ จาก คำถามหนงจะนำไปสอกคำถามเชนนไปเรอยๆ แตละตอนจะสนๆ เพอใหเหมาะกบ การอานขณะนงรอรถโดยสาร อานกอนนอน หรออานขณะนงสวม เนอหาในหนงสอเลมนจะแบงเปน 2 ตอนใหญๆ โดยตอนท 1 จะ เปนการปพนฐานเรองของววฒนาการในภาพกวางๆ และตามดวยเรองราว ความเปนมาของคน เราจะไปดกนวาเรากลายมาเปนคนอยางเชนทกวนนได อยางไร เราจะเรยนรเรองราวเหลานโดยการคอยๆ ไปตอบคำถามตางๆ เชน ทำไมคนหลอถงหลอ ทำไมผชายชอบผหญงทมสวนโคงสวนเวา ทำไมผหญง มเตานม ทำไมคนจะคลอดตองมหมอชวย สวนเนอหาในตอนท 2 จะเปนการ นำความรท ได เรยนรจากตอนท 1 มาใชทำความเขาใจเกยวกบรางกาย พฤตกรรมและความคดของเรา และเชนเดยวกบตอนท 1 เราจะเรยนรโดย การไปตอบคำถามตางๆ เชน ทำไมความเครยดถงทำใหแทงและเซกสเสอม ทำไมผชายตองเปนฝายจบ ทำไมผหญงตองเปนฝายอมทอง ทำไมผชาย ชอบดหนงโป และทำไมอกหกมนถงเจบปวดรนแรง หนงสอเลมนจะนำทานเดนทางไปยงสวนตางๆ ของโลกทงในอดตและ ปจจบน โดยมคำถาม “ทำไม?” ทำหนาทเปนเหมอนไกดนำทาง คำถามเหลาน เมอดผวเผนจะเหมอนวามนไมเกยวของกนเลย แตเมอการเดนทางของเรา สนสดลง เราจะนำเรองราวตางๆ ทเราจะไดพบระหวางทางมารอยเรยงเขาดวยกน เพอใหเหนเปนภาพใหญ และเมอเราเขาใจเรองราวเหลานดแลว เราจะไปดกนวา เรองเลาจากรางกายเหลานจะชวยนำทางเราเดนสปจจบนและกาวตอไปในอนาคต ไดอยางไร

นพ. ชชพล เกยรตขจรธาดา

www.facebook.com/ChatchapolBook

{ สารบญ }003

011

018

026

034

038

046

054

062

068

012

บทนา

ตอนท 1 ววฒนาการและกาเนดมนษย

บทท 1 จดเรมตนของการเปลยนแปลง

บทท 2 ชารลส ดารวน และทฤษฎววฒนาการ

บทท 3 ครบปลากบทมาของแขนขา

บทท 4 แบบแผนทซอนอยในความแตกตาง

บทท 5 พนธกรรมสตวในรางกายคน

บทท 6 การคดเลอกตามธรรมชาต

บทท 7 ทำไมคนหลอถงหลอ ทำไมคนสวยจงสวย

บทท 8 ทำไมผชายชอบสาวๆ ทมสวนโคงสวนเวา

บทท 9 ทำไมผหญงมนมและสะโพก

074

080

096

102

110

118

128

136

090

บทท 10 ทำไมเราเดนสองขา

บทท 11 ทำไมตองมหมอสตฯ

บทท 12 ทำไมเปนเราทฉลาดกวาสตวอนๆ (กำเนดสมองคน ตอนท 1)

บทท 13 ทำไมเราทำอาหาร (กำเนดสมองคน ตอนท 2)

บทท 14 ฉลาดกวาหนอยนงดอยางไร (กำเนดสมองคน ตอนจบ)

บทท 15 หมเลอดบอกความเปนญาตไดอยางไร(การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนท 1)

บทท 16 พนธกรรมบอกความเปนมาของเราไดอยางไร (การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนท 2)

บทท 17 การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนจบ

บทสงทาย ตอนท 1

{ สารบญ }

141

142

148

156

160

168

174

180

186

190

196

202

ตอนท 2 เมอมนษยยคหนมาอยในโลกปจจบน

บทท 18 เรองของ Hans Selye และหนทดลอง

บทท 19 สมองสามชน

บทท 20 สมองคยกบรางกายอยางไร

บทท 21 ระบบประสาทอตโนมต

บทท 22 ทำไมหนของเซลเยจงปวย

บทท 23 ความเครยดทางจตใจทำใหรางกายเราปวยไดอยางไร

บทท 24 ความเครยดกบความอวน

บทท 25 ความเครยดทำใหนกเขาไมขนและนกกระจอกไมทนกนนำ

บทท 26 ความเครยดกบการแทง

บทท 27 ธรรมชาตคมกำเนด

บทท 28 สญญาณจากธรรมชาตวาไมควรมลก

208

214

218

224

232

240

248

252

260

268

278

280

288

บทท 29 มเซกสมนดยงไง

บทท 30 เพศชาย เพศหญงเกดขนมาไดอยางไร

บทท 31 ทำไมผชายตองจบและทำไมผหญงตองเปนฝายอมทอง

บทท 32 จะอยชวยเลยงลกหรอจะทงลกไปด

บทท 33 ทำไมผชายอยเปนคกบผหญง

บทท 34 ทำไมผหญงชอบผชายใจด และทำไมผชายชอบดหนงโป

บทท 35 ทำไมคนถงมช

บทท 36 ทำไมอณฑะผชายจงใหญกวาอณฑะกอรลลา

บทท 37 ทำไมอารมณหงถงทำใหคนฆากนได

บทสงทาย

Timeline

Endnotes

เกยวกบผเขยน

ตอนท 1

ววฒนาการและกำเนดมนษย

เรองเลาจากรางกาย012 เขาใจรางกาย พฤตกรรมและธรรมชาตผานกระบวนการววฒนาการ

เรองราวทเราจะคยกนนเรมตนขนทกลางมหาสมทร แปซฟกในป ค.ศ. 1835 หรอกวา 170 ปทแลว บนเรอหลวง HMS Beagle ของสหราชอาณาจกร ซ งกำลงม งหนาตรงไปยงหม เกาะกาลาปากอส ม นกธรรมชาตวทยาหนมชาวองกฤษคนหนงเดนทาง รวมไปดวย หลายปจากวนนน เขาจะคอยๆ นำเรองราว ทพบในระหวางการเดนทางมาปะตดปะตอเขาดวยกน และอก 20 ปหลงจากการเดนทางสนสดลง เขากตพมพ เรองราวเหลานนออกมาเปนหนงสอเลมหนง หนงสอ ทจะลบลางความเชอเดมเกยวกบคนและส งมชวต ตางๆ ไปอยางสนเชง หนงสอทจะใหคำตอบวาคนเรา เปนใคร และคนมจดยนอยทไหนในธรรมชาต ทวา ชายหนมทเขามามบทบาทตอวงการชววทยาของโลก ไปตลอดกาลผนคอใคร? จะเขาใจความเปนมาของเขาได เราคงตองยอนเวลากลบไปนานกวายคนนอกประมาณ 100 ป

{ จดเรมตนของการเปลยนแปลง }สงคมทเปลยนแปลงไปเปดโอกาสใหมการถกเถยงทางวชาการกนอยางกวางขวาง

ความคดเกาๆ ทเชอกนมาเปนพนๆ ปจงถกทาทาย

01

013ววฒนาการและกำเนดมนษย ชชพล เกยรตขจรธาดา

การจะเขาใจประวตศาสตรของเรองนแบบเหนภาพได เราคงตองลมสง ทเคยรมากอน แลวเรมตนจนตนาการวาเราเปนชาวองกฤษทมชวตอยเมอประมาณ 250 ปกอน ในวนหนงขณะทอายได 10 ขวบ เราถามพอวา “พอเปนลกของป ปเปนลกของทวด แลวถาไลไปเรอยๆ มนษยคนแรกมาจากไหนกน?” คำตอบทเรา ไดรบจะเปนคำตอบทคนสวนใหญในยโรปยคนนเชอกนคอ พระเจาสรางโลกขนมา และพระเจากสรางสงมชวตทกชนดขนมาในโลกซงรวมไปถงคนดวย ถาเรายงสงสย และถามพออกวา “โลกถกสรางขนเมอไหร?” พอกจะตอบวา “อารคบชอพ เจมส อชเชอร (Archbishop James Ussher) ไดคำนวนเอาไว โดยนำขอมลตางๆ จาก พระคมภรมาคำนวนและพบวาพระเจาทรงสรางโลกในเชาวนเสารท 23 ตลาคม ประมาณ 9 โมงเชา 4,004 ปกอนพระเยซประสต” เราอาจสงสยวาโลกเมอสราง ขนมาครงแรกมหนาตาเปนอยางไร พอกจะเลาตอวา “โลกทพระเจาสรางขน กเปนอยางทเราเหนนแหละ ธรรมชาตเปนอยางไรกเปนอยางนน สตวหนาตา อยางไรกหนาตาอยางนน สงทถกสรางขนมามนมความสมบรณในตวเอง หลาย พนปทผานมาโลกนไมมอะไรเปลยนแปลง” เราพอใจกบคำตอบนน ทกอยางฟงดงาย ตรงไปตรงมา ใครๆ ในยโรปศตวรรษท 18 กเชอเชนน เพราะเมอมองไปรอบตว เรากเหนจรงอยางทพอวาไว ทกอยางเหมอนเดม ภเขาทปปนเลนตอนเดกๆ พอกเคยปน เราเองกเคยปน และลกเรากจะไดปน แมนำลำธารอยอยางไรกอย อยางนน แตความเชอนกำลงจะถกเปลยนแปลง ความเชอเดมกำลงจะถกทาทาย ไมไกลออกไปจากเกาะองกฤษนก นกคดชาวฝรงเศสกลมหนงเรมตงคำถามกบ ความเชอเดมและเสนอความคดใหมๆ ซงความคดเหลานจะนำไปสการเปลยนแปลง ครงสำคญในวงการวทยาศาสตร ในป ค.ศ. 1748 หรอเกอบๆ 300 ปมาแลว ในประเทศฝรงเศส เบนวต เดอมาเยต (Benoît de Maillet) ไดตพมพหนงสอออกมาหนงเลมทมชอยาวเหยยด วา “Telliamed, Or Conversation Between an Indian Philosopher and a French Missionary on the Diminution of the sea, the Formation of the Earth, the Origin of Man, and so on” ซงในหนงสออางถงบทสนทนาของมชชนนาร ชาวฝรงเศสกบนกปราชญชาวอนเดยในเรองการลดลงของระดบนำทะเล กำเนด ของโลก กำเนดของมนษย ฯลฯ โดยทหนงสอของเดอมาเยตถกตพมพหลงจาก ทเขาเสยชวตไปแลว 10 ปตามความตงใจของเขา แตทำไมถงตองรอใหตวเองตาย ไปกอนจงตพมพ? เดอมาเยตเปนนกการทตและนกเดนทางทชอบศกษาธรรมชาต เขาม โอกาสเดนทางไปเทยวในหลายๆ ประเทศรอบทะเลเมดเตอรเรเนยนและอยปต ดวยความทเดอมาเยตพดภาษาอารบกได ทำใหเขามโอกาสเรยนรความคดและ วฒนธรรมของคนชาตอนๆ อยางลกซง สงททำใหเขาแปลกใจคอ ในแตละชนชาต


ในแตละวฒนธรรมกมเรองราวเลาขานถงกำเนดของโลก กำเนดของคน และแตละ วฒนธรรมกเชออยางจรงจงวาตำนานการเกดโลกของตวเองเปนเรองจรง เดอมาเยต จงอดสงสยไมไดวาเรองราวของวฒนธรรมใดกนแนทเปนเรองทถกตอง สงทเขา เชอวาถกจรงๆ แลวถกตองหรอไม ถาสงทเขาเชอมนไมถกแลวความจรงมนเปน อยางไร นอกไปจากน การทเดอมาเยตมโอกาสเดนทางไปหลายท ทำใหเขาสงเกต เหนรองรอยการเปลยนแปลงตางๆ ของธรรมชาต การเปลยนแปลงของภเขา ของหนาผา ทำใหเขาเชอวาธรรมชาตไมไดอยนงเหมอนทเขาเรยนรมา จากสงตางๆ ทพบเหนมาทำใหเดอมาเยตเรมมแนวคดของตวเองเกยวกบ การเกดของโลก แตการเสนอแนวคดทขดกบหลกศาสนาครสตในยคนนเปน เรองทอนตราย เขาจงจำเปนตองอปโลกนนกปราชญขนมาคนหนงแลวใหชอวา เทลอาเมด (Telliamed) ซงกคอชอของเขาเขยนยอนกลบ (de Maillet) แลวกใหปราชญคนนนเปนชาวอนเดย เพราะคงจะไมมใครตามไปเอาผดหรอหาเรอง กบคนอนเดยเปนแน เดอมาเยตเสนอแนวคดวา โลกแตเดมปกคลมดวยนำทงหมด ตอมาระดบนำทะเลคอยๆ ลดลง กระแสของนำทไหล บวกกบแรงลมกคอยๆ กด เซาะทำใหเกดเปนภเขารปรางตางๆ ตอมาเมอมพนดนกเกดสงมชวตทอาศยบนบก สงมชวตกเปลยนรปรางไปเรอยๆ จนกลายมาเปนสงมชวตในปจจบน คนเองกเกด มาจากการเปลยนแปลงนดวยเชนกน จอรช ลอ เลอแคลร คอมเต เดอ บฟง (Georges-Louis Leclerc, Comte de Buffon) อาศยอยในชวงเวลาเดยวกบเดอมาเยต คอกลางๆ ของศตวรรษท 18 สถานะทางสงคมของบฟงตางจากเดอมาเยต เพราะบฟงเปนนกวชาการทมชอเสยง และมคนเชอถอจำนวนมาก บฟงเขยนตำราเกยวกบธรรมชาตออกมาถง 36 เลม หนงในความคดใหมๆ ทเขาเสนอคอ โลกเคยเปนสวนหนงของดวงอาทตย ตอมา มดาวหางวงเขาไปชนดวงอาทตย ทำใหมสะเกดจากดวงอาทตยแตกกระจายออกมา สะเกดดาวเหลานคอยๆ แปรเปลยนเปนดาวเคราะหตางๆ หนงในนนกคอ โลก และนนเปนเหตผลททำใหดาวตางๆ หมนรอบและหมนไปทศเดยวกบดวงอาทตย จากนนเมอโลกเยนตวลง สงมชวตตางๆ กเกดขน แมวาบฟงจะเปนนกวชาการท ไดรบความเชอถอสง ทวาหลงงานเขยนของเขาถกตพมพออกมา บฟงกโดนโจมต จากครสตจกรองกฤษอยางหนก สดทายบฟงจงตองตดสนใจถอนคำพดและยกเลก แนวคดนไปเพอเลยงปญหา ทงทในความเปนจรงแลวตวบฟงเองไมไดปฏเสธการ มอยของพระเจา เขาเชอวาพระเจาสรางทกอยางในตอนแรก สรางกฎของจกรวาล แลวปลอยใหทกอยางดำเนนไปตามทางของมนเอง แนวคดของเดอมาเยตกบบฟงไมไดเปนทฤษฎแบบวทยาศาสตรทอธบาย ดวยกลไกและมหลกฐานสนบสนน เปนเพยงความคดทเกดขนมาลอยๆ แตแนวคด ของสองคนนกมอทธพลททำใหคนตงคำถามและพยายามทจะหาคำอธบายใหมๆ เกยวกบประวตของโลกทแตกตางออกไปจากความเชอเดม และยงมผลตอนก


วทยาศาสตรทสำคญรนถดมาอยางนอยอกสองคน คอ ควเอรและลามารก ณ กรงปารส ป ค.ศ. 1796 มการบรรยายทางวชาการครงสำคญเกดขน โดย จอรช ควเอร (Georges Cuvier) การบรรยายในวนนนมความพเศษเพราะ ควเอรนำกะโหลกชางมาวางแสดงไวสามชน ชนแรกคอกะโหลกของชางเอเชย ชนทสองเปนกะโหลกของชางแอฟรกา และสดทายเปนกะโหลกของชางแมมมอธ สงทควเอรชใหผฟงเหนคอ จดทตางกนของกระดกชางทงสามชนด และลกษณะ ทตางกนนมประโยชนอยางไรในสงแวดลอมทมนอาศยอย ควเอรถอไดวาเปน คนแรกทนำกายภาพของสตวตางๆ มาเปรยบเทยบกนและพยายามมองถงเหตผล ของความแตกตางเหลานน ซงวธการศกษาแบบนของควเอรทำใหเกดวชาใหมทเรยกวา Comparative Anatomy (กายวภาคเปรยบเทยบ) ขนมา แตความสำคญของ การบรรยายครงนนคอมนเปนครงแรกทเปนการพสจนดวยหลกฐานวาการสญพนธ เปนเรองจรงทเกดไดในธรรมชาต เขาแสดงใหเหนวาแมมมอธคอชางทเคยมชวตอย และไดสญพนธไปแลว สำหรบเราๆ อาจนกภาพไมออกวาการบรรยายของควเอร มนนาสนใจตรงไหน แตสำหรบคนในยคนนทเชอวาทกอยางคงท สงรอบตวทเหน กเปนอยางทเหนมาตลอด ตนไม ลำธาร ภเขา พอเหนอยางไรลกกเหนเชนนน ไมมใครเคยจนตนาการมากอนวาโลกในอดตจะมตนไมหนาตาประหลาด สตวใหญ ยกษรปรางพสดารเดนไปเดนมาอยแถวบาน นอกไปจากนนความคดทวาสตวท สรางโดยพระผเปนเจาจะสญพนธได เปนความคดทใหมและแปลก ถาสตวหรอ ตนไมสญพนธไดจรงๆ คำถามตอมาทอดสงสยตอไมไดคอ ”อะไรททำใหสตว สญพนธ?” ควเอรเชอวาการสญพนธเกดจากทฤษฎทมชอวา Catastrophism หมายความวาโลกเราเกดความหายนะขนเปนระลอกๆ เมอเกดความหายนะขน แตละครงสตวกจะสญพนธไป จากนนสงมชวตตางๆ กจะเรมตนใหม หนงใน ตวอยางของความหายนะทควเอรเชอคอนำทวมโลก ซงมบนทกไวในพระคมภร ของศาสนาครสต Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet, Chevalier de Lamarck หรอเรยกกนสนๆ วา จอหน แบบตส ลามารก เปนนกคดอกคนทอยในยคเดยวกบ ควเอร ความสมพนธของลามารกกบบฟงอาจจะเรยกวา ลามารกเปนลกศษย ของบฟงได เพราะลามารกเปนเดกฝกหดของบฟงและรบแนวคดสวนหนงมาจาก บฟง ตอมาในระยะหลงเมอลามารกไปทำงานทพพธภณฑกไปทำงานในตำแหนง ทถอวาเปนลกนองของควเอรซงเปนทรกนทวไปวาสองคนนไมคอยชอบหนากน เทาไหร สวนหนงเปนเพราะความเชอทางวชาการตางกน นอกจากนนควเอร ยงชอบนำทฤษฎของลามารกมาลอเลยนในเชงตลกขบขน บทบาททสำคญของ ลามารกคอ เขาเปนคนทพยายามอธบายกลไกของววฒนาการ โดยเอาความรทาง ฟสกส เคม และชววทยาในขณะนนเชอมเขาดวยกน เพออธบายการเปลยนแปลง ทเกดขนในธรรมชาต


ลามารกเชอวาธรรมชาตทพระเจาสรางมความฉลาดทจะหาจดสมดล ใหตวเองได และสตวทพระเจาสรางจะสญพนธไปไมได แตสามารถเปลยนไป เปนสตวอนๆ ได ดงนนสตวโบราณทหายไปไมไดสญพนธ แตเปลยนไปเปน สตวทหนาตาตางไปจากเดม นอกไปจากน เมอมการเปลยนแปลงเกดขน ธรรมชาตจะปรบตวไปหาสมดลใหม ดงนนลามารกจงไมเชอทฤษฎความหายนะ ในหนงสอ Zoological Philosophy ของลามารกทตพมพออกมาในป 1809 ไดอธบาย กลไกการเปลยนแปลงของสตววาเกดจากการใชหรอไมใชอวยวะ (Use and Disuse) หมายความวา การทสตวพยายามใชรางกายสวนใด สวนนนจะเกดเปนอวยวะใหม ขนมาได เชน สตวพยายามมองบอยๆ แลวตาจะคอยๆ เกดขน หรอถามอวยวะ นนอยแลวอวยวะนนกจะขยายใหญขน เชน ยราฟพยายามยดคอขนไปกนใบไม คอของยราฟกจะยาวขน ลามารกอธบายวามพลงในธรรมชาตซงอาจเปนพลง ไฟฟา หรอของเหลวขางในรางกายทจะไหลไปในทศทเราพยายามจะใชอวยวะ แลวพลงนจะทำใหคอยๆ เกดอวยวะหรอเพมขนาดอวยวะได แตถาไมใชอวยวะนน พลงนกจะหายไปหรอไหลไปทางอน แลวอวยวะกจะคอยๆ หดหายไป นอกจากน ลกษณะทเกดขนในพอแมจากการพยายามใชหรอไมใชน ยงสงผานไปใหลกไดตาม กฎของลามารกทมชอวา Law of Inheritance of Acquired Characteristics ขามกลบมาทเกาะองกฤษ อรสมส ดารวน (Erasmus Darwin) ซงเปนปของชารลส ดารวน อาศยอยในยคเดยวกบควเอรและลามารก ดารวน คนนเปนหมอทมชอเสยงขนาดทเคยไดรบเลอกใหเปนหมอประจำตวของพระเจา จอรชท 3 แตดารวนปฏเสธไป นอกจากจะเปนหมอทมชอเสยงแลวเขายงเปนกว นกประดษฐและนกธรรมชาตวทยา เขาเขยนหนงสอเกยวกบธรรมชาตออกมา สองเลมชอวา Zoonomia และ The Temple of Nature ซงในหนงสอทเขาเขยน จะมเนอหาทบงบอกวาโลกของเราเกามาก สงมชวตเกดขนเองเมอนานมาแลว และ คอยๆ เปลยนแปลงไปเรอยๆ ตลอดเวลา ดารวนคนปไดยกตวอยางการเกดสตว ชนดใหมทมาจากการคดเลอกพนธของมนษย ถงแมวาดารวนจะเขยนถงเรองการ เปลยนแปลง แตเขาไมเคยใหเหตผลหรอพยายามอธบายวาสงเหลานมนเกดขน ไดอยางไร องกฤษในยคนนอยในชวงตนของการปฏวตอตสาหกรรม กอนหนานน ไมมใครสนใจธรณวทยา ไมคอยมคนสนใจเรองหนแรหรอฟอสซลอยางจรงจง คนสวนใหญเกดตรงไหนกอยตรงนนจนตาย เมอไมไดเดนทางไปทไกลๆ จงไมมโอกาส ไดเหนภมประเทศสวนอนๆ แตทกอยางเปลยนไปเมอมการปฏวตอตสาหกรรม คนจากชนบทกยายเขาสเมอง คนเดนทางยายถนฐานเพอไปทำงานไกลๆ ขณะท ภาคอตสาหกรรมกตองใชแรโลหะมากขน จงมการขดดนเพอทำเหมองหรอ ขดคลองเพอการขนสง เมอขดลกลงไปคนกเรมสงเกตวาดนแตละทไมเหมอนกน หนและดนแตละชนกหนาตาไมเหมอนกน จดทนาสนใจคอ ในแตละชนของดน


มฟอสซลทหนาตาแตกตางกนออกไป ปรมาณฟอสซลในแตละชนกไมเทากน บางชนมมาก บางชนมนอย ฟอสซลของสตวและพชทตางกนในแตละชนนแสดง ใหเหนวา ในแตละยคมสตวทรปรางหนาตาแตกตางกนไปอาศยอย นกวทยาศาสตร เรมตงสมมตฐานเพอจะอธบายวาทำไมหนแตละท ดนแตละแหงถงเปนอยาง ทมนเปน ทฤษฎตางๆ ทางธรณวทยากเรมเกดขน ทงหมดทเลามาคอภาพกวางๆ ของยโรปในยคนนเมอสงคมเปลยนไป อยางรวดเรว คนเรมสงสยและทาทายความคดเกาๆ พรอมกบเรมตงคำถามใหมๆ มการพดคยถกเถยงทางวชาการอยางเปดกวาง สงแวดลอมนชวนใหคนคดนอก กรอบเดมๆ วชาการหลายๆ สาขาทเราเรยนกนในปจจบนจำนวนไมนอยเกดมา จากความคดใหมๆ ในชวงนน และหนงในนกคดคนสำคญทไดรบอทธพลจาก สงแวดลอมในยคนน และเปนนกวทยาศาสตรผทรงอทธพลมากทสดในโลกคนหนง คอ ชารลส ดารวน (Charles Darwin)


ในชวงท ชารลส ดารวน เตบโตมา เรองของววฒนาการ เปนประเดนทมการพดคยกนในหมนกปรชญาทวไปอย แลว นกวทยาศาสตรทศกษาธรรมชาตกอนหนานน สวนใหญจะไมสนใจตงคำถามวาสตวและพชมาจากไหน เพราะเชอวาพระเจาสรางขนมา แตจะเนนไปในแงการศกษา เพอจดประเภทของสงมชวต หรอศกษากลไกการทำงาน ของรางกายมากกวา กอนชวงตนของศตวรรษท 18 มคน ทเสนอสมมตฐานการเกดของโลกทแตกตางไปจากศาสนา ครสตบางแตไมมากนก ทวาหลงจากยคของเดอมาเยต บฟง และควเอรแลว นกวทยาศาสตรเรมคดเรองเหลาน อยางจรงจงและกลาทจะเสนอสมมตฐานตางๆ ออกมา มากขน

02{ ชารลส ดารวน และทฤษฎววฒนาการ }

5 ปของการเดนทางไปกบเรอ HMS Beagle ของชายหนมคนหนงไดเปลยนแปลง

ความเชอเกยวกบกำเนดของสงมชวตไปอยางถาวร


ชารลส ดารวน เปนชาวองกฤษ เกดมาในครอบครวหมอทมชอเสยง และรำรวย เขาเตบโตมาโดยรบอทธพลทางความคดจากสามทาง ทางแรก เราคยกนไปแลว คอปของเขาเองซงเชอในเรองของววฒนาการ ทางทสอง คอพอของเขา วากนวา (ใครวากไมร) พอของดารวนตลอดชวชวตไปโบสถเพยง สองครง และทงสองครงนนกไมไดเดนไปเอง ครงแรกมคนอมไป (ตอนเปนทารก) อกครงถงขนตองมคนแบกไป (นอนอยในโลงศพ) พอของดารวนไมนบถอศาสนา และไมเชอคำสอนของศาสนาครสต อทธพลทางความคดทางสดทายคอจากแม ของเขาซงศรทธาศาสนาอยางมากและเชอวาโลกถกสรางโดยพระเจา ดารวนรกธรรมชาตมากมาตงแตเดกๆ แตเนองจากพอกบปเปนหมอกเลย เลอกเรยนหมอดวย เขาเดนทางไปเรยนหมอทมหาวทยาลยเอดนบระ (Ed-inburgh) ในสกอตแลนด ซงในเวลานนถอไดวาเปนโรงเรยนแพทยทดทสดใน คาบสมทรองกฤษ แตดารวนพบวาตวเองแพเลอดและเหนการผาตดไมได เนองจาก ในยคนนการผาตดยงไมมการดมยาสลบ ดงนนกอนการผาตดจงไมมหมอนำ หนากากออกซเจนมาสวมใหคนไข แตจะมพยาบาลผกแขนขาคนไขไวกบเตยง และนำไมพนดวยผามาใชเพอปองกนไมใหคนไขกดลนหรอกดปากตวเอง เวลา ทหมอลงมดไปหนงครงกจะตองหยดเพอใหคนไขดนจนหมดแรงถงจะลงมด ครงตอไปได การผาตดจงดำเนนไปไดชา เพราะตองผาไปหยดไป สงผลใหดารวน ในวย 16 ปเมอไดเหนการผาตดอยางนแลวรบไมไหว จงเลกเรยนแลวกลบมาอยบาน แตพอของชารลส ดารวน กกลววาลกชายคนนจะไมทำอะไร จงคดวาถาลกชายชอบ ธรรมชาตมากและไมอยากเรยนหมอกใหไปเปนนกบวชกแลวกน ในป ค.ศ. 1828 ดารวนจงเดนทางไปทมหาวทยาลยเคมบรดจเพอเรยน ทจะเปนนกบวช การเปนนกบวชในกรณนไมใชการละทางโลกเหมอนทเราคนเคยกน

ชารลส ดารวน (Charles Darwin)


นกบวชในยคนนถอเปนการประกอบอาชพอยางหนงในสงคม ซงในยควคตอเรย ขององกฤษนกบวชเปนอาชพทมเกยรตมาก จดอยในระดบเดยวกบหมอและ ทนายเลยทเดยว การเรยนเพอทจะเปนนกบวชจะตองเรยนวชาทเกยวกบธรรมชาต ธรณวทยา สตวและตนไม เพราะเปนสงทพระเจาสรางขน การทจะเขาใจพระประสงค ของพระเจา สวนหนงตองเขาใจสงทพระองคทรงสรางขนดวยนนกคอ เขาใจ ธรรมชาต และทมหาวทยาลยเคมบรดจนเองทเปนจดสำคญทนำความเปลยนแปลง มาสชวตของดารวนในเวลาตอมา ป ค.ศ. 1831 จอหน สตเวน เฮนสโลว (John Stevens Henslow) นกวทยาศาสตรทศกษาเรองของพชและเปนอาจารยคนสนทของดารวน ไดรบเชญ ใหเดนทางไปกบเรอของราชนาวองกฤษ HMS Beagle ในฐานะเพอนของกปตน และนกธรรมชาตวทยาประจำเรอ เพอเกบสะสมตวอยางทางธรรมชาตจากดนแดน ทเรอแลนผาน โดยในยคสมยนนการเดนเรอแตละครงจะกนเวลานานเปนปๆ ขณะท ลกเรอสวนใหญกเปนลกหลานคนจน ไมมการศกษา และถกมองวาเปนชนชนลาง ของสงคม กปตนเรอจงมกเชญชนชนสงใหเปนเพอนรวมทางไปดวย แตตว เฮนสโลวเองไมอยากไปเทาไรนกเพราะเพงแตงงานใหมๆ เขาเลยแนะนำใหลกศษย คนโปรดอยาง ชารลส ดารวน ซงขณะนนอายเพยง 22 ป เดนทางไปแทน กอนทดารวนจะออกเดนทาง กปตนเรอ HMS Beagle โรเบรต ฟทซรอย (Robert FitzRoy) มอบหนงสอใหดารวนนำไปอานระหวางเดนทางหนงเลม หนงสอเลมนเขยนโดย ชารลส ไลเอล (Charles Lyell) ซงตอมาไดกลายเปน เพอนสนทของดารวน ไลเอลเสนอแนวคดและหลกฐานใหมๆ วาโลกมอายเกาแก กวาทเคยเชอกนมาก แผนดนและผนนำมการเปลยนแปลงอยางชาๆ อยตลอดเวลา อทธพลททำใหเกดการเปลยนแปลงเปนแรงทกระทำตอเนองมานานจากอดต มาจนถงปจจบนและจะมตอไปในอนาคตดวย ซงทางวทยาศาสตรเรยกทฤษฎนวา Uniformitarianism หมายถง แรงทกระทำใหโลกเกดการเปลยนแปลงอยางชาๆ และตอเนองทงในอดต ปจจบน และอนาคต เปนแรงอนเดยวกน (Uniform) เมอ เปนเชนนนการศกษาสงทเกดขนในปจจบนจะเปนกญแจทจะเขาใจสงทเกดขน ในอดต (ประโยคคลาสสกทเขาใชกลาวไววา the present is the key to the past) ทฤษฎของไลเอลจะตางจากอกทฤษฎทไดรบการยอมรบทวไปในยคนน คอ Catastrophism ซงเชอวาการเปลยนแปลงของโลกจะมาเปนระลอกและ ไมตอเนอง โดยมแรงทมาทำใหเกดความหายนะครงหนงแลวกหายไป วนดคนด ความหายนะกกลบมาใหม ตวอยางทสำคญไดแก นำทวมโลกในพระคมภรของ ศาสนาครสต เปนตน หนงสอของไลเอลเลมนมสวนสำคญอยางมากในการชวยใหดารวน สามารถตอยอดทางความคดเพออธบายธรรมชาตหรอปรากฏการณทไปพบเจอ ไดดยงขน เพราะเมอโลกมการเปลยนแปลงชาๆ และตอเนอง สงมชวตทอาศย

Thailand

Sydney

Cape Town

AfricaGalapagos

England

เสนทางการเดนเรอ HMS Beagle


บนโลกกตองมการเปลยนแปลงตามไปดวย นอกจากนการทโลกดำรงอยมานาน มากกวาทเคยเชอ คอหลายรอยลานป ทำใหทฤษฎววฒนาการของดารวนเปน ไปไดมากขน เพราะหากโลกมอายไมนานพอ เชน ไมกพนปตามทเชอกน เวลาจะ ไมเพยงพอสำหรบกระบวนการววฒนาการ

ดารวนเดนทางไปกบเรอ HMS Beagle นานทงหมด 5 ป ลดเลาะ ผานชายฝ งของทวปอเมรกาใตท งหมด รวมไปถงหม เกาะฟอลกแลนด เกาะกาลาปากอส และยงเดนทางผานไปแถวทวปออสเตรเลยอกดวย ในชวง เวลานเองเมอไหรทมโอกาส ดารวนจะลงจากเรอและเขาไปศกษาธรรมชาต จดบนทก รวมถงวาดภาพอยางละเอยด เกบทกอยางทแปลกตา บกเขาไปในปา พดคยและเรยนรเรองสตวและตนไมกบคนทองถน ในวนทดารวนออกเดนทางไปกบเรอ HMS Beagle เขายงไมไดสนใจ เรองของววฒนาการ สนใจแตเพยงธรรมชาตในแงทมนนาทง และศกษาเพอ พยายามเขาใจเหตผลของพระเจาทสรางสงตางๆ ในธรรมชาตขนมา แตจดเปลยน ททำใหดารวนเรมสงสยในสงทเคยเชอนน เกดขนชวงทายๆ ของการเดนทาง หลงจากทเขาเหนธรรมชาตมามากถงจดหนง เขาเรมเหนวาหลายสงในธรรมชาต ไมสามารถอธบายทมาไดโดยอาศยกรอบความเชอเดมๆ ทเคยเรยนรมา โดยเฉพาะ เมอเขาเดนทางไปถงเกาะกาลาปากอส ซงอยนอกชายฝงของทวปอเมรกาใต หลายสงหลายอยางในธรรมชาตมนดไมสมเหตสมผล ความเชอหลกในยคนนคอ สงมชวตทกชนดถกออกแบบและสรางให เหมาะกบสงแวดลอมในแตละแหงตงแตแรก และสรางขนมาพรอมๆ กบการ


สรางโลก จากนนสงมชวตเหลานจะถกนำไปวางตามทตางๆ ตามความเหมาะสม แตสงทเขาพบกลบไมสนบสนนความเชอทวานนเลย เขาเจอนกมปกแตบนไมได ซงนกในองกฤษทเคยเหนทกชนดบนได คำถามคอ ทำไมนกถงถกสรางมาใหมปก ทงๆ ทไมไดมไวบน จรงอยวาสวนของปกในนกบางชนดมไวชวยในการวายนำ ถาเปนเชนนนทำไมไมสรางเปนครบเลยตงแตแรก เพราะอยางไรปกทวายนำได กทำงานไดไมดเทากบครบแนนอน หรออยางทเขาเจอซากฟอสซลของสตวใหญ ทสญพนธไปแลวทชอวา สลอธยกษ หรอ Giant Ground Sloth แตในขณะเดยวกน กมสตวทหนาตาคลายกนมากแตตวเลกกวาเรยกวา สลอธ หากนอยบนตนไม ในเมอสตวตองใชชวตแตกตางกนอยแลว ทำไมไมสรางใหตางกนและเหมาะกบ การใชชวตของมนไปเลย เหตใดตองสรางใหรปรางหนาตามนเหมอนกนและ ไมเหมาะกบสงแวดลอมทมนอาศยอยดวย รวมถงการทดารวนเหนซากฟอสซล ของหอยทควรอยใตทองทะเล แตลอยขนไปฝงอยบนหนาผาทสงกวา 400 เมตร จากระดบนำทะเล ทงหมดนมนอธบายไมไดจากความเชอเดมๆ ทวาสงตางๆ ใน ธรรมชาตไมมการเปลยนแปลงหรอถกสรางมาครงเดยวใหเหมาะกบสงแวดลอม เมอกลบมาถงองกฤษ ดารวนใชเวลาศกษาตวอยางทเกบสะสมมาอก ประมาณ 5 ป ยงศกษามากขนทกอยางกยงขดกบความเชอเดม เพราะหลกฐาน ตางๆ ทศกษานำไปสขอสรปเดยวทเขาไมมทางปฏเสธไดเลยคอ สงมชวตนนๆ มการ เปลยนแปลงมาจากสงมชวตอน สตวตองววฒนาการจงจะอธบายสงตางๆ ทเขา เหนไดอยางมเหตมผล กระนนสงหนงทดารวนยงตอบไมไดคอ อะไรเปน “กลไก” ททำใหสงมชวตเปลยนจากสปชสหนงไปเปนอกสปชสหนงได และอะไรททำให สงมชวตรปรางหนาตาเปลยนไป ในขณะทเขาพยายามหาคำอธบายน ดารวน ไมรเลยวาคำอธบายทเขาตองการถกเขยนไวในหนงสอเลมหนงมานานกวา 40 ปแลว

….......... ในชวงปฏวตอตสาหกรรมขององกฤษ ผคนจากชนบทมการยายถนฐาน เขาไปอาศยอยในเมองมากขน สงทตามมาคอ ความแออด สกปรก และความ อดอยาก ในยคนนมการถกเถยงกนระหวางนกวชาการวาควรจะทำอยางไรกบ ปญหาเหลาน หนงในคนทเขยนถงปญหานคอ โธมส มลธส (Thomas Malthus) เขาไดเขยนไวในหนงสอ An Essay on the Principle of Population โดยในตอนหนงเขาพดถงปญหาของประชากรทเพมจำนวนขนเรวเกนกวาททรพยากร ของโลกจะรองรบได และเมอถงจดนนอาหารจะมไมพอสำหรบทกคน ทำใหเกด การแกงแยงทรพยากรตางๆ เมอคนมากขนทอยอาศยกไมเพยงพอ ทำใหคนอยกน อยางแออด และสดทายกลายเปนแหลงรวมเชอโรค มการแพรระบาดของโรค ตางๆ ผคนตองตอสเพอความอยรอด และตามมาดวยหายนะครงใหญททำใหผคน ลมตายไปจำนวนมาก

สลอธยกษ (Giant Ground Sloth) และสลอธบนตนไม


ในชวงทดารวนพยายามหาคำอธบายวาอะไรคอกลไกททำใหสตวมการ เปลยนแปลง เขาไดมโอกาสอานหนงสอของมลธส และจดนเองไดทำใหทฤษฎ ทเคยมชองโหวของเขากลบมาตอกนสนทเปนภาพใหญทชดเจน หนงสอของมลธส ทำใหดารวนเขาใจวาอะไรเปนแรงผลกใหมสงมชวตสปชสใหมเกดขน ทงหมดมน เรมจากความจรงทวา โลกเรามทรพยากรทจำกด มทอยอาศยและอาหารในปรมาณ อนจำกด สงมชวตทมลกษณะเหมาะกบสงแวดลอมมากกวาจะมโอกาสหาอาหาร ไดดกวา ดำรงชวตไดดกวา มโอกาสสบพนธมากกวา และมลกหลานมากกวา ทำใหลกษณะดงกลาวถกคดเลอกใหดำรงอยตอไปในธรรมชาต สวนสงมชวตทม ลกษณะทไมเหมาะสมกบสงแวดลอมนนกจะนอยลงจนอาจสญพนธไปในทสด เมอหนงสอ On the Origin of Species ตพมพออกไป กเกดใหม การถกเถยงเรองของววฒนาการกนอยางกวางขวางและรนแรง ในองกฤษยค วคตอเรย ศาสนา วทยาศาสตรและการเมองเกยวของกนจนแทบจะเปนเรอง เดยวกน การเสนอความคดทขดแยงกบคำสอนของศาสนาจงเทากบเปนการ ตอตานวทยาศาสตรและการเมองไปดวยในตว นกวทยาศาสตรหลายคนทเปน อาจารยและเพอนของดารวนมากวา 20 ป กลบกลายมาเปนศตรทเกลยดชงกน รชารด โอเวนซงเปนทงเพอนและคนทชวยดารวนศกษากระดกตางๆ ทสะสมมา กลายมาเปนศตรอนดบหน งทคอยทำลายทฤษฎและชอเสยงของดารวน


แตสดทายหลกฐานตางๆ ทดารวนสะสมมาและการศกษาเพมเตมอกกวา 20 ป กทำใหทฤษฎววฒนาการและการคดเลอกตามธรรมชาตไดรบการยอมรบใน วงกวางมากขนเรอยๆ เมอคนยอมรบกนมากขนวาสตวมววฒนาการ จงอดไมได ทจะสงสยตอแลวถามตวเองวา ถาสตวววฒนาการได แลวมนษยอยางเราๆ ละ จะววฒนาการไดดวยหรอไม ….......... นบจากวนทหนงสอ On the Origin of Species ตพมพครงแรก กผานมาแลว 150 กวาป ในชวงเวลาทผานมาน มความรหรอวชาใหมๆ ท แตกยอดออกมาจากหนงสอของดารวนอกมาก วชาทกวชาทเกยวกบสงมชวต ลวนแลวแตตงอยบนทฤษฎววฒนาการ ซงแนนอนวารวมถงวชาแพทยดวย ดงคำ ทธโอดอร ดอปแชนสก (Theodore Dobzhansky)นกชววทยาทยงใหญชาวยเครน เคยกลาวไววา Nothing in Biology Makes Sense except in the Light of Evolution ไมมอะไรในวชาชววทยาทดสมเหตสมผลยกเวนเสยแตจะเขาใจผาน กระบวนการววฒนาการ เรองราวทกอยางในหนงสอจากนไปจะเปนเรองของการ ทำความเขาใจรางกายและจตใจผานทฤษฎววฒนาการ เราจะไปเรมแกะรอย เรองราวตางๆ ของเราและธรรมชาตอนๆ ทซอนอยดวยการไปหาทมาของแขนขา เรา


ยอนไปในป ค.ศ. 1849 หรอประมาณ 10 ปกอนทชารลส ดารวน จะตพมพหนงสอ On the Origin of Species ออกมา เซอร รชารด โอเวน (Sir Richard Owen) นกธรรมชาตวทยาทมชอเสยงอยในยคสมยเดยวกบชารลส ดารวน ไดตพมพหนงสอเลมเลกๆ ออกมาเลมหนงชอ On the Nature of Limbs นำเสนอเรองราวทเขาศกษา เกยวกบรางกายของสตวตางๆ เปรยบเทยบกน โดยเฉพาะ โครงกระดก ไมเพยงแตสตวทพบในคาบสมทรองกฤษ เทานน แตเขายงมโอกาสไดศกษากระดกของสตวใน ทวปอนๆ เชน กอรลลาจากทวปแอฟรกา ตวสลอธจาก ทวปอเมรกาใต รวมถงกระดกของสตวตางๆ ทสญพนธ ไปแลวดวย และทานผนเองเปนคนทศกษากระดกของ สตวเลอยคลานโบราณกลมหนง และตงชอใหมนวา Dinosaurs หรอไดโนเสารทเราใชกนอย การทเขาศกษา กระดกของสตวตางๆ มากมาย ทำใหเขาเหนแบบแผน บางอยางทซอนอยระหวางสตวทงหลาย แมวาสตวเหลาน จะอาศยอยคนละท มชวตอยคนละชวงเวลา และหนาตา รปรางแตกตางกนอยางสนเชง

03{ ครบปลากบทมาของแขนขา }

แขนของเราไมใชของใหมทพงเกดขนมาในธรรมชาต

แตมนเปนผลของการพฒนาเปลยนแปลงมาเรอยๆ

จากอวยวะของสตวอนทหนาตาและการทำงานแตกตางไป


ถาคณเคยเหนฟลมเอกซเรยแขนของตวเอง หรอถาคณผอมมากๆ แลวคลำแขนของตวเองด คณจะพอคลำไดวาทตนแขนจะมกระดกชนใหญๆ อยหนงชน ทแขนทอนลางจะมกระดกสองชน ไลมาทขอมอจะมกระดกเมดเลกๆ อยหลายชน สวนมอและนวกจะมกระดกเปนแทงยาวๆ หลายแทง หรอถาลองเอกซเรยดขาของตวเองดบาง เราจะพบวาทตนขากมกระดกใหญๆ อยหนงชน ขาสวนทตำกวาเขาลงมาจะมกระดกสองชน บรเวณขอเทาจะมกระดกเมดเลกๆ อยหลายชน และสวนเทาจะมกระดกเปนแทงยาวๆ หลายแทง เพอใหงายขนตอ จากนไปเราจะเรยกโครงสรางของกระดกแบบนกนวา “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” สงท เซอร รชารด โอเวน พบคอ อวยวะของสตวตางๆ จำนวนมาก ไมวาจะเปนปกนก ปกคางคาว ขากบ ครบนกเพนกวน ครบปลาวาฬ ขาของจระเข หรอแมแตไดโนเสารสายพนธตางๆ ทสญพนธไปแลวเปนลานๆ ป ตางกมโครงสราง ของกระดกทเปนแบบแผนเดยวกน และคลายกบแขนขาของคนเราคอ “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” ถาเราเอาแขนและมอของคนเปนแมแบบ เรากจะไดแมแบบเปน “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” ทมแทงๆอย 5 แทงเทาจำนวนนวมอของเราจากแมแบบ หรอแขนของเรา ถาธรรมชาตอยากสรางปกนก ธรรมชาตกจะวาง “หนง-สอง- เมดๆ-แทงๆ” ไวเปนโครง จากนนยอกระดกชนตางๆ ใหเลกลง รวบนวตางๆ เขาดวยกนกจะไดกระดกของปกนก แตถาอยากไดปกคางคาวกจบ “หนง-สอง- เมดๆ-แทงๆ” มาวางแลวยดนวตางๆ ใหยาวออกไปมากๆ อยากไดขาของมา ธรรมชาตกจดให โดยการยดแทงทเปนนวกลางออกไปใหยาวและขยายใหญมากๆ จากนนกทำใหนวอนๆ ฝอไป (ทำใหสวนทเราเหนวาเปนเขาของมาจรงๆ แลว เทยบเทากบขอเทาของเรา) หรออยากไดครบปลาวาฬกหดกระดก “หนง-สอง” ใหสนลง จากนนกยดนวออกไปยาวๆ แลวทำใหกระดกขอนวกระจายออกเปน เมดเลกๆ เราจะเหนวาอวยวะทยนออกมาจากลำตวของสตวเหลานไมวามนจะม หนาตาแบบไหน ไมวามนจะทำหนาทวง วายนำ หรอจวไพ มนมโครงสรางพนฐาน เหมอนกนหมด คำถามทนาสนใจคอ ทำไมธรรมชาตตองใหอวยวะทแตกตางกนเหลาน มโครงสรางพนฐานเหมอนกน? เพราะถาเราเดนไปถามวศวกรวา การจะสราง ครบปลาโลมาเพอใชวายนำ สรางขาใหวงไดเรว สรางปกททำใหบนได หรอสราง มอไวจวไพ จำเปนหรอไมทจะตองสรางโครงใหเหมอนกน? ซงเราอาจจะเจอวศวกร คนนนยงคำถามกลบมาวา แลวจะทำอยางนนไปเพออะไร? สงของททำงานตางกน ในสภาพแวดลอมทตางกน จะออกแบบใหเหมอนกนไปเพออะไร? คำอธบายหนงทอาจเปนไปไดสำหรบอวยวะทลกษณะตางกน ใชงาน ตางกนแตมโครงสรางเหมอนกนคอ อวยวะทงหลายเหลานพฒนามาจากตนตอ เดยวกน โดยอวยวะเหลานอาจจะเปนอวยวะทเคยทำหนาทอนมากอน ตอมาเมอ

แขนมนษย

ไดโนเสารเทอโรพอด

คางคาว

หนงสอง เมดๆ

แทงๆ

นก

แมวนำ

เพนกวน

วาฬหลงคอม


เปรยบเทยบโครงสรางกระดกของสตวชนดตางๆ กบแขนขาของคนทมแบบแผนเดยวกน


ตองทำหนาทใหมๆ ในสงแวดลอมทเปลยนไป จงถกดดแปลงเพอใหเหมาะกบ ลกษณะการใชงานแบบใหม เชน ยดตรงนนออกไปนด หบตรงนเขาไปหนอย เอาขนมาตดเพมบาง เปนตน ประเดนทเราคงจะอดถามตอไมไดคอ ถา “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” มนเปน โครงตนแบบจรง แลวตว “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” มนมจดเรมมาจากไหน อะไรคอ ตนแบบของมน? ถาเรามองครบปลาจากภายนอกจะเหนวามนไมมลกษณะอะไรเลย ทเหมอนกบแขนหรอขาของเรา ครนพอจบครบปลาไปศกษาหรอไปเอกซเรย สงทเราจะพบคอทโคนของครบปลาจะมกระดกเมดเลกๆ ขนาดเทาๆ กนอย หลายชนแคนนเอง ไมมอะไรทจะไปคลายกบ “หนง-สอง-เมดๆ-แทงๆ” ของเราเลย แตเรองราวของครบปลามนเรมนาสนใจครงแรกเมอประมาณ 200 กวาปทแลว หรอประมาณกลางๆ ศตวรรษท 19 ในชวงนนนกวทยาศาสตรชาวยโรปทมโอกาส ไดเดนทางไปศกษาสงชวตในทวปอนๆ เรมแปลกใจทคนพบวาปลาในบรเวณ อเมรกาใตและแอฟรกาบางชนดมปอดไวหายใจ ปอดของปลาเหลานพฒนามาจาก ถงลมของปลา (หรอกระเพาะปลาทเรากนกน) ซงหนาทของถงลมคอชวยพยงตว ปลาใหลอยในนำไดด ปลาเหลานเปนปลาทใชชวตอยในนำตน มนจงมทงเหงอก ไวหายใจใตนำและปอดสำหรบหายใจเมอหนามนลอยขนมาเหนอผวนำ ทนาสนใจ ไปกวานนคอ เมอศกษาโครงกระดกของปลาทมปอดเหลานกลบพบวามนมกระดก ชนเลกๆ เพมขนมาหนงชนซงตางจากปลาทวๆ ไป กระดกชนนจะใหญกวาชนอนๆ และพบอยทโคนของครบสวนทตดกบลำตว กระดกชนนนาจะทำใหครบมนแขงแรง ขน เรองนมนนาสนใจตรงทดเหมอนวาเราจะเจอปลาทมปอดและมกระดกเลกๆ ทคลายๆ จะเปนกระดกตนแขน (ตนขา) ซอนอย เปนปลาทอาจจะเปนตนแบบของ ปลารนตอๆ มาทพรอมจะขนมาหายใจและเดนไปมาบนพนดน เรองราวของครบปลามาปะตดปะตอกนมากขน เมอมการขดพบฟอสซล ของปลาโบราณชนดหนงในป ค.ศ. 1881 ทควเบค (Quebec) ประเทศแคนาดา ปลาโบราณชนดนมชอทางการวา Eusthenopteron (อานวา ย-สต-นอพ-ธ-รอน) ซงมชวตอยประมาณ 380 ลานปทแลว ปลาชนดนทำใหเรองยงนาสนใจ เพราะ ภายในครบทใชวายนำของมนมกระดกอยและกระดกนกไมใชกระดกทวๆ ไป แตเปนกระดกทมการเรยงตวแบบ “หนงสอง” แตยงไมมลกษณะของแทงๆ ใหเหน ตอมาเมอประมาณป ค.ศ. 1920 นกบรรพชวนวทยาชาวสวเดนกพบ ซากฟอสซลของสตวโบราณอกชนดหนงอายประมาณ 360 ลานป ซงการพบ ครงนเปนขาวดงไปทวโลก สตวโบราณนมชอวา Ichthyostega (อานวา อก-ไธ-โอ- สต-กา) สตวชนดนนาสนใจเพราะมนจะเปนปลากไมใช จะเปนสตวสะเทนนำ สะเทนบกกไมเชง มลกษณะทอยตรงกลางระหวางสตวทงสองกลม มนมหวและหาง

Acanthostega

Tiktaalik

Eusthenopteron


เหมอนปลาแตมขาสขา แนนอนวาขาทวาคอขาทมกระดกแบบ “หนง-สอง-แทงๆ” อยภายในอยางสมบรณ หลงจากการคนพบฟอสซล Ichthyostega อก 68 ปตอมาหรอในป ค.ศ. 1988 เจนน คลารก (Jenny Clark) นกบรรพชวนวทยาชาวองกฤษกพบ ฟอสซลของสตวทมลกษณะกงปลากงสตวสะเทนนำสะเทนบกอกชนดหนงทมชอ วา Acanthostega (อานวา อะ-แคน-โต-สต-กา) คลารกไมใชคนแรกทพบฟอสซล ของสตวชนดน แตสงสำคญทคลารกพบคอ สตวชนดนมรางกายทเหมาะกบการ อาศยอยในนำมากกวาบนบก แถมยงมกระดกแบบ “หนง-สอง-แทงๆ” แตกระดก ทงหมดนไมไดอยในขา แตมนซอนอยภายในครบ หรอพดอกอยางไดวาสงทคลารก


พบคอ กระดกแบบ “หนง-สอง-แทงๆ” ของสตวทงหลาย รวมทงแขนและขาของ คนเราสรางมาครงแรกไมใชเพอเดนหรอวงบนดน แตมนถกสรางมาเพอวายนำ โดยสรปคอ เมอ 380 ลานปทแลว Eusthenopteron มกระดกแบบ “หนง-สอง” แตยงไมมกระดกทดเปนแทงๆ เมอ 365 ลานปทแลว Ichthyostega และ Acanthostega มกระดกแบบ “หนง-สอง-แทงๆ” แตเรายงขาดแบบทจะมา เชอมโยงสตวทงสองชนดนเขาดวยกน สตวทจะมารอยเรยงเรองราวความเปนมา ของแขนและขาเราใหสมบรณมากขน ทวาการรอคอยนนกกนเวลาไมนานนก เพราะอก 18 ปตอมาคอในป ค.ศ. 2006 การคนพบ Tiktaalik (อานวา ทก-ตา-ลก) โดย นล ชบน (Neil Shubin) กเปนขาวหนาหนงหนงสอพมพยกษใหญหลายฉบบ ทวโลก การคนพบของชบนนมจดทนาสนใจมากพอทเราจะไปหยดคยรายละเอยด กนสกเลกนอย จากขอมลทเราคยกนไปแลว กพอจะเหนไดวาสตวทมกระดกแบบ ”หนง-สอง” น มชวตอยเมอ 380 ลานปทแลว สวนสตวทม “หนง-สอง-แทงๆ” นน มชวตอยเมอ 360 ลานปทแลว ถาเราอยากพบสตวทจะเปนตวเชอม สตวทงสองชนดน เรากควรจะไปถามนกธรณวทยาวาในโลกนมชนหนตรงไหน บางทมอายอยระหวาง 380 และ 360 ลานปทแลว จงคอยไปขดตรงนน อยางทสองถาเราดรปจะเหนวา Eusthenopteron มนมหวกลมๆ และมตาอยขางๆ หวเหมอนปลา แต Ichthyostega มนมหวแบนๆ และมตาอยดานบนเหมอนจระเข เรากเดาตอไดวาสตวทคนอยตรงกลางนาจะมหวแบนและมตาอยดานบนเพอให เหมาะกบการใชชวตในบรเวณนำตน อยางสดทาย ถามนเปนสตวทหากนในบรเวณ นำตนๆ ทองของมนมโอกาสจะตองถกกดจากแรงโนมถวง เรากคาดวามนนาจะม “ซโครง” เพอเปนเกราะปกปองอวยวะภายในชองทอง และนนเปนตวอยางของ หลกการท นล ชบน และนกบรรพชวนวทยาทวไปใชกน ดงนนการไปขดหา ฟอสซลจงไมใชการไปขดแบบเสยงดวง แตเปนการไปขดหาสตวทนกวทยาศาสตร ตงสมมตฐานไวแลววาจะตองมรปรางอยางไร ในบรเวณไหน และในป ค.ศ. 2004 ชบนกไดพบสตวทมกระดก หนง-สอง- และเรมเหน การเรยงตวของกระดกเปนแทงๆ ขนาดยอมๆ หวมรปรางแบน มตาอยดานบน มกระดกซโครง และฟอสซลนฝงตวอยในชนหนทมอายประมาณ 375 ลานป ตรงตามทคาดการณไวทกอยาง (ชบนพบฟอสซลของ Tiktaalik ในป ค.ศ. 2004 และใชเวลาศกษาอก 2 ป กอนจะตพมพผลงานในป ค.ศ. 2006) เมอกลบมาดแขนของเรากนอกครงจะเหนวาแขนของเราไมใชของใหม มอทสามารถทำงานซบซอนอยางการเลนเปยโนหรอเขยนหนงสอไดนน ไมใชวา อยดๆ กเกดขนมาในธรรมชาตไดเลยทนท แตมการพฒนามาเรอยๆ จากอวยวะ ของสตวอนทไมซบซอนเทามอของเรา แมวาครบปลาจะดเปนแผนเนอเยอ ธรรมดาๆ ททำไดแคตวดนำไปมา ทวามนคอตนแบบทตอมาพฒนากลายมาเปน


ขาของเสอชตาหทวงเรวทสดในโลก กลายมาเปนนวทพมพคยบอรดหรอเขยนหนงสอ แขน ขา และมอของเราเปนแคบทหนงในหนงสอนยายเรองยาวทเขยนเกยวกบ อวยวะตางๆ ทเคยเกดขนมาในธรรมชาต

….......... คำถามตอไปคอ นอกจากแขนและขาของเราแลว สวนอนๆ ของรางกาย เรามประวตความเปนมาดวยหรอไม? สวนอนๆ ของรางกายเรามความสมพนธกบ รางกายของสตวอนๆ อยางไร? นนคอเรองราวทเราจะไปดกนในบทตอไป


จนตนาการวาเราเดนอยในสวนสตวหรอพพธภณฑสตวนำ ทไหนสกแหงหนง เราเหนสตวมากมายหลายชนด เชน ยราฟ กวาง เตา จระเข กง หอย ปลา ดอกไมทะเล สงหนงทเดนชดและเหนไดงายทสดคอ ความแตกตาง ระหวางสตวเหลาน มนตางกนทงรปรางหนาตา ตางกน ทงขนาด สตวเหลานแตกตางกนจนดเหมอนวามนไมม อะไรทเกยวของกนเลย และนนกคอสงทคนสวนใหญเหน และเชอกนมาตลอด

04{ แบบแผนทซอนอยในความแตกตาง }

สงทซอนอยไมใชสงทมองเหนไดยาก หากเรารวธทจะมอง

เราจะเหนแบบแผนทซอนอยในรางกายทแตกตางกน


ยอนกลบไปในป ค.ศ. 1735 หรอประมาณ 100 ปกอนยคของชารลส ดารวน เมอคาโรลส ลนเนอส (Carolus Linnaeus) นกพฤกษศาสตรชาวสวเดน พยายามทจะจดกลมสตวและตนไมชนดตางๆ อยางเปนระบบโดยอาศยลกษณะ รปรางภายนอกเปนเกณฑในการแยกสงมชวตออกเปนประเภทตางๆ สงหนงทเขา สงเกตเหนคอ ไมวาเขาจะใชเกณฑอะไรกตามจดกลมสตว มนจะมแบบแผนทเปน ระเบยบแบบหนงเกดขนเสมอ แบบแผนทตอมาในภาษาวทยาศาสตรเรยกกนวา Nested Hierarchy ลนเนอสเหนแบบแผนอะไร? แลวอะไรคอ Nested Hierarchy? วธทเราจะเขาใจไดดทสดคอ เราตองลองมาจดกลมสตวตางๆ ในโลกดวยตวของเรา เองกนสกรอบ วธทเราจะทำกนกงายๆ ไมมอะไรซบซอน คอเราจะเลอกลกษณะ ของสงมชวตอะไรกไดขนมาสกอยางหนง จากนนเราจะแยกสตวในโลกนเปนสอง กลมคอ กลมทมลกษณะนนและกลมทไมม ตวอยางเชน เราอาจเรมดวยการใช “ความสมมาตร” มาเปนเกณฑแบงสตวทงโลกนออกเปนสองกลมคอ กลมทมรปรางสมมาตรและกลมทไมมรปรางสมมาตร อนนผมตองอธบายกตกาเพม เลกนอย สตวทสมมาตรหมายถง สตวทดานซายและดานขวาหนาตาคลายๆ กน ตวอยางเชน คนเรามดานซายและขวาทสมมาตรกน แมวาดานซายดานขวา ของเราจะไมเหมอนกน 100 เปอรเซนตกตาม แตกถอวาสมมาตรกน นอกจากเรา แลวจะเหนวาสตวสวนใหญกมกจะมรปรางสมมาตรกน ไมวาจะเปน ชาง มา วว ควาย นกตางๆ หอย แมงกะพรน หนอนทะเลทงตวกลมและตวแบน ดาวทะเล ดอกไมทะเล และโลมา สวนสตวทไมสมมาตรกนหลายทานอาจนกไมคอยออก ตวอยางของสตวทไมสมมาตรกไดแก ฟองนำ คราวนเรามาเรมตนกนใหม เราจะใชเกณฑการมทศทเรยกวามทศหว ทศหางในการแบง หรออาจพดงายๆ วาสตวทเราสามารถบอกไดวามนมงไปขางหนา หรอถอยหลง สตวกลมนเรามกจะคนเคยกนดอยแลว เชน คน ชาง มา วว ควาย นกตางๆ ปลาตางๆ โลมา ฉลามวาฬ ผเสอ แมลงสาบ ตกแตน กง ป หนอนทะเลทงตวกลมและตวแบน สตวเหลานมทศหวและทศหางทงสน ทางดานสตวทไมมทศหวทศหางอาจจะนกยากกวาสกเลกนอยแตกไมยากเกนไป ตวอยางของสตวเหลานไดแก หอย แมงกะพรน ดาวทะเล (สองอยางหลงนม ดานบนกบดานลางแตไมมทศหวทศหาง) นอกไปจากนยงมทหลายคนอาจไมคอย นกถง เชน ฟองนำ ดอกไมทะเล รอบทสามเราลองมาแบงโดยการดวาสตวอะไรมของแขงๆ ทชวยพยง รางกายอยกลางลำตว หรอจะพดอกอยางคอ มเนอนมๆ หมของแขงๆ ทอย ดานใน อาจจะเปนกระดกกได กระดกออนกได สตวทเราคนเคยทวไปสวนใหญ กจะมกระดกกนทงนน ไมวาจะเปนชาง มา วว ควาย ปลาตางๆ โลมา ฉลามวาฬ (มกระดกออน) และนกชนดตางๆ แตพวกแมลงทงหลายจะทำตรงกนขามคอ


มนจะมเปลอกแขงๆ หมอยดานนอก ขณะทสวนเนอนมๆ จะไปซอนอยขางใน เชน ดวง จงหรด ตกแตน และกยงจะมสตวนำ เชน กง หอย รวมทงสตวบางชนด ทไมมของแขงพยงรางกายเลย เชน แมงกะพรน หนอนทะเลทงตวกลมและตวแบน ดอกไมทะเล มาลองกนอกสกครงดวยการใชขนทเปนเสนๆ เหมอนขนแมวหรอขนหมา เปนตวแบงดบาง ซงขนในทนเราจะไมรวมขนแบบขนนก เราจงสามารถคดแยก นกทงหลายออกไปไดกอนเลย ตอมากตดสตวนำสวนใหญออกไปดวย จะม ทยกเวนบางกเชน ตวนาก หรออยางพวกแมลงตางๆ เรากตดไปไดหมดเชนกน ดงนนสตวทมขนจรงๆ กจะมแตสตวทเราเรยกรวมๆ กนวา สตวทเลยงลกดวยนม เชน คน ชาง มา วว ควาย มาถงตรงนเรากอาจจะเรมเอะใจแลว ดเหมอนวาสตวตางๆ ในโลกทด เหมอนจะแตกตางกนอยางสะเปะสะปะ แททจรงแลวมนมแบบแผนทซอนอย เพอใหเหนชดขน ถาเราจะลองทำอยางเดยวกบทเราทำไปแลว แตคราวนเรามา จดกลมของสงทไมมชวตดบาง เชน หาเกณฑตางๆ มาแบงชนดของรถ แบงชนดของหนงสอ เราจะพบวาทกครงทเราเปลยนเกณฑทใชแบง สงของทแบงไวแลวกจะแตกจากกลมเดมและกระจายไปเขากลมใหมอยางไมมแบบแผน ในทางตรงกนขาม ไมวาเราจะหยบใชเกณฑอะไรกตามมาแบงสตวออกเปนกลมๆ ถาเราเปลยนเกณฑไปเรอยๆ เรากจะเหนเหมอนกบวาสตวทงหลายมนคอยๆ จดระเบยบตวมนเอง ประเภทของสตวทเราจดแบงได มนจะมลกษณะของกลม ใหญทมกลมยอยๆ ซอนอยภายในไปเรอยๆ ในตวอยางทเราลองทำกนเลนๆ ดนน เราจะเหนวาถาสตวอะไรมขนแลว มนจะตองมกระดกแขงกลางลำตว ตองมทศหวทศหาง และตองมความสมมาตร ซงลกษณะของกลมซอนอยในกลมแบบนเราเรยกมนวา Nested Hierarchy คำวา Hierarchy หมายถง ลำดบชน ดงนน Nested Hierarchy ความหมายของมน จงเปนตาขายใหญทคลมซอนตาขายทเลกกวาเปนชนๆ ไลเรยงกนไปเรอยๆ หรอ บางทานอาจจะถนดกวาถาจะเทยบกบตนไมทแตกแขนงกงกานใบจากกงใหญ ไปกงขนาดกลางและเลกลงเรอยๆ นอกไปจากลกษณะของ Nested Hierarchy แลว การจดกลมของ สงมชวตยงมจดทนาสนใจอกอยางคอ สมมตวาใหคนสองคนมานงจดกลมสงท ไมมชวตดวยเกณฑลกษณะภายนอกไปเรอยๆ ตวอยางเชน เราใหสองคนนจดกลมรถ ในชวงแรกๆ ทงสองคนอาจใชเกณฑคลายๆ กน เชน สรถ ยหอรถ ยงนานเขาเมอ แตละคนหมดมขไมรจะหาเกณฑอะไรมาใชแลว การแบงของทงสองคนกจะเรม แตกตางกนมากขนเรอยๆ เกณฑของแตละคนกจะคอยๆ พสดารไปคนละทศทาง ในทางตรงกนขามถาใหสองคนนมานงจดกลมของสงมชวตดวยลกษณะของ รางกายไปเรอยๆ ไมวาทงสองคนจะเรมตนตางกนอยางไร ถาใหเวลานานพอทายท


สดแลวเกณฑททงคใชกจะยงคลายกนมากขนเรอยๆ ทำไมจงเปนเชนนน? สาเหต ทเปนเชนนนเพราะเกณฑทจะใชแบงสงมชวตออกเปนประเภทตางๆ ดวยตาเปลา มแบบแผนใหญๆ แบบเดยวเทานน ทงหมดนมนแปลวาอะไรกนแน? ทำไมสงมชวตทงหลายในโลกถงม รางกายสมพนธกนแบบ Nested Hierarchy ได? และสดทายแลวทำไมเกณฑทใช แบงสงมชวตมนถงมแคแบบแผนใหญแบบเดยว? ลองจนตนาการวาคณมผาปดไวจนตามองไมเหน แลวมคนมาจงมอคณ ไปจบทกงไมของตนไมใหญตนหนง แลวปลอยใหคณคลำสวนตางๆ ของตนไม ไปเรอยๆ เพอจนตนาการวาตนไมทงตนนนมรปรางอยางไร สงทคณตองทำคอ คอยๆ ไลจบกงไมไปเรอยๆ คณอาจเรมไลจากกงใหญลงไปหากงทเลกกวา แตเมอ คณไปจนสดปลายกงคณกตองไลยอนกลบขนมาทกงใหญอกครงจนไปถงสวนของ ลำตน จากนนคณกตองคลำไลจากลำตนลงไปทกงอนๆ อกครงทำเชนนไปเรอยๆ ถามคนอกคนถกปดตาแบบเดยวกบคณและตองมาคลำตนไมตนเดยวกน ไมวา คนคนนนจะเรมตนทกงไมกงไหน สดทายแลวทงคณและเขาจะตองไลยอนกลบ มาหาทลำตน และเมอคลำจนครบทกกง ภาพตนไมตนใหญทไดกจะออกมาเปน ภาพเดยวกน ลกษณะแบบ Nested Hierarchy (กลมซอนกลม) และการทคนสองคน จดกลมแลวไดภาพเดยวกนมนบอกวาสงทเรากำลงศกษา ไมวาจะเปนอะไรกตาม สงเหลานนม “ตนตอรวมกน” สำหรบสงมชวตแลวนนคอการม “บรรพบรษรวมกน” และนคอสงท คาโรลส ลนเนอส พบแตไมเขาใจเมอเกอบ 300 ปทแลว ลนเนอส เปนอกคนหนงทเฉยดเขาไปใกลทฤษฎววฒนาการอยางมาก แตสดทายกไมสามารถ ทจะจนตนาการทะลกรอบความเชอเดมออกไปและเหนความสมพนธของสงมชวต ตางๆ ในภาพใหญได

….......... เรากลบมาทสวนสตวกนอกรอบ ครงนเมอเรามองไปรอบๆ ตว เราไม ไดเหนแตความแตกตางของสตวชนดตางๆ อกตอไป สงทเราเหนเพมขนคอ ความคลายกนของรางกายสตวแตละประเภท เรามองเหนแบบแผนทซอนอยลางๆ ในรางกายของสตวทดแตกตางกน เราพอจะบอกไดวาสตวแตละชนดมนมความ สมพนธเกยวของกนมากนอยแคไหน แตคำถามหนงทเรายงสงสยคอ ความคลาย กนนเปนเพยงแคความคลายกนแตเพยงเปลอกนอก หรอความคลายกนนมนบงถง ความสมพนธทใกลชดกนของสตวชนดตางๆ กน? รางกายทคลายกนเหลานมนม ความคลายกนลงไปลกแคไหน? เราจะไปหาคำตอบกนในบทถดไป


ทนททคณตนขนมาจากภวงค ทกอยางชางดสบสน คณไมรวาคณเปนใคร? และทนคอทไหน? ครนพอ ตงสตได คณคอยๆ มองไปรอบตวชาๆ คณพบวา รางกาย ของคณมรปรางทรงกลมทมขนาดเลกกวาจดน “ . ” ประมาณ 10 เทา และคณกำลงเดนทางอยในปกมดลกดวยความ เรวสง (ในความรสกของคณ) คณกำลงมงหนาไป เพอไปฝงตวในมดลกของแม คณตระหนกดวาตวเอง มเวลาไมมากนก ระยะเวลา 9 เดอนแมจะฟงดวา ยาวนาน แตสำหรบเมกะโปรเจคทครงนคณไมอาจ เออระเหยไดอกตอไป หลายคนในครอบครวตงความหวง กบคณไวมาก ภายใน 9 เดอนน คณจงตองสรางรางกาย จากจดเลกๆ ใหกลายเปนทารกทหนก 3 กโลกรม และม อวยวะครบ 32 ดดนมได รองไหได คณจงเรมสำรวจ ดโดยรอบวามเครองมออะไรบางทจะใชสรางรางกาย ทวาสงทคณพบกลบมเพยงพนธกรรมทไดมาจากพอ และแม อาหารอกนดหนอย และโปรตนคำสงทแมฝากไว ในไข คณรสกมดแปดดาน จนปญญา ไมรวาการจะสราง รางกายขนมาไดนนตองมขนตอนอะไรบาง

05{ พนธกรรมสตวในรางกายคน }

ลกลงไปในระดบของพนธกรรม รางกายเราสรางมาจากฟองนำ

หนอนตวแบน ปลา และลง


“คดซ .. ตองคดใหออก” คณบอกกบตวเอง คณรวาการทรางกายจะโต เปนทารกไดคณมงานหลกตองทำสองอยาง หนงคอ ทำใหตวใหญ ทำนำหนกใหได 3 กโลกรม ซงทำไดไมยาก สงทตองทำมเพยงแคตงหนาตงตาแบงเซลลไปเรอยๆ ไมนานนกรางกายของคณกจะใหญโตขนเอง ทวาปญหาทยากคอ อยางทสอง เพราะคณตองทำใหรางกายมหว มแขนขา มอวยวะครบ 32 ประการ แตจะ ทำอยางไรละ รางกายทคณสรางขนมาถงจะไมกลายเปนแคกลมเซลลทรวมกน เปนกอนกลมๆ แตเปนทารกทดนารกนาชง มแกมยยๆ สองขาง มหวกลมๆ มลำตว มแขนขา นกไปนกมา ภาพความทรงจำหนงกผดขนมาลางๆ เปนภาพ ตวคณในอดตกำลงอานหนงสอเลมหนงอย ซงคนเขยนดเหมอนจะเปนหมอ ชอวา ชช... ชช... อะไรสกอยาง แตเอาเถอะ หมอนนจะชออะไรไมสำคญแลว ในตอนน แตทคณจำไดแมนยำเลยคอ ในหนงสอเลมนนมรปประหลาดอย รปหนง ซงนาจะเปนกญแจสำคญทจะไขความลบในการสรางรางกายใหแกคณ รปประหลาดนนมนคออะไร และมนจะเผยความลบเกยวกบการสรางรางกายของ เราไดอยางไร?

….......... ยอนกลบไปในยคกอนชารลส ดารวน เมอเทคนคการฝนเลนสพฒนา ดขนจนสามารถจะใชเลนสมาทำงานเปนกลองจลทรรศนทมกำลงขยายสง นกวทยาศาสตรกเรมสนกกบการนำสงของทมขนาดเลกตางๆ มาสองเลนกนด การไดเหนโลกอกใบทเลกเกนกวาตาเปลาของเราจะมองเหนเปนเรองนาตนเตนมาก ยงเทคนคการทำเลนสพฒนามากขนเทาไหร โลกทไดเหนกยงเลกลงเรอยๆ แมวา นกวทยาศาสตรในยคนนจะไมเขาใจสงทตวเองเหนเทาไหรนกกตาม สงหนงทนกวทยาศาสตรนำมาศกษาดวยกลองจลทรรศนคอ ตวออน ของสงมชวตตางๆ ซงตวออนนภาษาวทยาศาสตรเรยกวา คพภะ หรอ Embryo (อานวา เอม-บร-โอ) ในภาษาองกฤษ เมอนกวทยาศาสตรศกษาตวออนของสตว ตางๆ รวมทงของคนมากขน กพบสงทไมเคยคาดคดมากอน เชน ทำไมตวออนของ สตวทหนาตาไมเหมอนกนเลย เชน ปลา ไก หม คน ถงเรมตนและพฒนาไป

{ พนธกรรมสตวในรางกายคน }


ในทศทางเดยวกน จนตวออนเหลานมรปรางหนาตาคลายกนมาก ถงขนาดทม นกวทยาศาสตรเขยนจดหมายไปบนใหดารวนฟงวา “ผมมตวออนดองเกบไวอยสองตว แตผมลมเขยนชอตดเอาไวดวย ตอนน เลยดไมออกวาตวออนทงสองนเปนตวออนของสตวกลมไหน ไมรวามนเปนตวออน จำพวกสตวเลอยคลาน พวกนก หรอวาเปนสตวเลยงลกดวยนมกนแน รางกายของ ตวออนเหลานมนเตบโตเหมอนกนมากเหลอเกน ไมวาจะเปนสวนหวหรอสวน ลำตว” คนท เขยนจดหมายฉบบนไมใชนกเรยนหรอนกวทยาศาสตรออน ประสบการณ แตเขาคอ คารล เอรนสท วอน แบร (Karl ernst von Baer) ซงอาจ ถอไดวาโลกทงใบในยคนนไมมใครมความรเกยวกบตวออนดเทาเขาอกแลว สงทแปลกอกอยางทนกวทยาศาสตรพบคอ ในระหวางทรางกายกำลง คอยๆ กอตวนน มหลายครงทเมออวยวะถกสรางขนจากทหนงแลวกจะยายไป อยอกทหนง เชน การสรางอณฑะในคนจะเกดขนใตตบ แตเมอสรางเสรจแลว กลบตองยายทลงไปอยระหวางขา ทำไมมนไมถกสรางทระหวางขาแตแรกจะได ไมตองยายท หรอบางครงรางกายสรางสวนทเกนออกมาแลวสลายมนไปในภายหลง เชน ในตวออนของคนจะมชวงทสรางเสนเลอดใหญขนมาหกเสนแตสลายไป สามเสน หรอในชวงทตวออนปลาโลมามอายได 24 วน มนจะมเนอเยอขาหลง งอกออกมาเหมอนสตวอนๆ ทมขารวมทงคนดวย แตพอมอายไดประมาณ 48 วน ขาหลงนนกสลายไป อกตวอยางคอ ในตวออนปลาจะมสวนทหนาตาเหมอนเหงอกปลา และเมอปลาโตเปนตวเตมวยสวนนนกจะขยายใหญขน และทำหนาทเปนเหงอก ซงกไมแปลกอะไร แตเมอไปดตวออนของหม ไกและคน ตวออนเหลานมสวน ทคลายเหงอกปลาแทบทงสน แตสวนนในสตวอนเมอตวออนพฒนาไปเรอยๆ จะคอยๆ สลายไปเกอบหมด จะมหลงเหลออยกเพยงบางสวนเทานน แตเราทกคน รดวาไก หม และตวเราเองไมมเหงอกแบบปลาและเรากหายใจในนำไมได นนเปน เพราะอวยวะสวนทเจรญไปเปนเหงอกในปลาเจรญไปทำหนาทอนในคน เชน เปน กลามเนอ เสนประสาท เสนเลอด กระดก ฯลฯ ในบรเวณศรษะและคอ การเจรญของตวออนเหลานทำไมมนเปนเชนนน? ธรรมชาตซอน ความลบอะไรเอาไวในแบบแผนน? เมอหนงสอของชารลส ดารวน ตพมพออกมา นกวทยาศาสตรกลมทศกษาเรองตวออนกนำแนวคดนมาอธบายการเจรญเตบโต ของตวออน และหนงในนกวทยาศาสตรทถกพดถงทงในแงดและไมดมากทสดกคอ เอรนสท เฮกเกล (Ernst Haeckel) เฮกเกลเปนหนงในนกวทยาศาสตรทยงใหญชาวเยอรมน ซงเมอเขา ไดอานหนงสอของดารวนกทำใหเขาประทบใจอยางมากและนำเขาไปสความเชอ ทวากระบวนการพฒนาของตวออนทคลายกนเปนหลกฐานชนสำคญทชวยยนยน

เปรยบเทยบตวออนของคนกบสตวอนๆ ในหนงสอของเฮกเกล

ปลา เตา ไก หม วว กระตาย มนษยซาลาแมนเดอร



วาววฒนาการเปนเรองจรง เขาตงกฎทอธบายปรากฏการณนขนมาวา Biogenetic Law หรอ Recapitulation Theory แตทฤษฎของเขามกถกอางถงดวยชอ อกชอหนงคอ “Ontogeny Recapitulates Phylogeny” ถงตรงนผมเรมไดยน ผอานพมพำวาชกไปกนใหญแลว ศพทอะไรไมรออกมาเตมไปหมด อยาเพงตกใจไป เพราะผมจะไมลงไปในรายละเอยด เนองจากปจจบนเรารแลววาทฤษฎนผด แตแมวาทฤษฎนจะผด ใจความสวนหนงกมคณคามากพอทเราจะเสยเวลาพดถง กนสกหนอย โดยกวางๆ แลว เฮกเกลพยายามบอกวาการเจรญเตบโตของตวออน ในทองแมหรอในไข เปนเหมอนกบการเลนหนงซำอกรอบของกระบวนการ ววฒนาการ หรอพดแบบงายๆ คอ ในทองแมกอนทเราจะมาคลายคน เรา คลายลงมากอน และกอนคลายลงเราคลายหนมากอน กอนคลายหนเราคลาย สตวเลอยคลาน กอนคลายสตวเลอยคลาน เราคลายสตวสะเทนนำสะเทนบก และกอนหนานนเราคลายปลา เฮกเกลไดวาดรปตวออนของสตวตางๆ เทยบกน เพอชใหเหนวามนคลายกนมากแคไหน แตปญหาคอรปของเฮกเกลนนมนผดไป จากความเปนจรง ทำใหมคนกลาวหาเขาวาจงใจบดเบอนรปเพอสนบสนนทฤษฎ ตวเอง แตการกลาวหานไมมหลกฐานทพสจนไดวาเขาจงใจบดเบอน หลกฐานใน ระยะหลงพบวาเขาไมไดตงใจบดเบอนภาพ และเมอเขาทราบวาภาพมนผดเขาก แกไขใหถกตองในภายหลง ถาทฤษฎของเฮกเกลผด แลวอะไรคอเบองหลงทแทจรงของแบบแผนท ทำใหตวออนของสตวหลายชนดมรปแบบการพฒนาเหมอนกน? อะไรคอคำอธบาย การสรางอวยวะทไมจำเปนและสลายมนไประหวางเจรญเตบโต? อะไรคอเหตผล ทระหวางทรางกายกำลงพฒนา อวยวะตางๆ ตองยายทไปมา?

….......... คณไดสตกลบคนมาจากความคดทลองลอยไปในอดตอกครง ทกความ กงวลใจตางๆ หายไปหมดสน เพราะบดนคณรแลววาทำอยางไรจงจะทำใหตวเอง กลายไปเปนทารกทหนาตาดใชไดเหมอนคนอนๆ สงทคณตองทำในตอนนกเพยง แคอานขอความทบนทกอยในพนธกรรมและทำตามนนไปทละขน แนนอนวาอาจ จะมจดหนงทหนาตาคณจะแปลกประหลาดไปบาง ดไมคอยเหมอนคนเทาไหร แตมนจะเกดขนแคชวงสนๆ เทานน เพราะเมอคณเรมแบงตวจาก 1 เซลลเปน 2 เซลล จาก 2 เปน 4 ตอมามรปรางเปนทรงกลม จากนนกมโพรงเกดขนตรงกลาง รางกายคณจากกอนกลมเปลยนไปเปนรปทรงรๆ ทมทศหวทศหาง เรมมการ เจรญเตบโตแบบสมมาตร คอฝงซายและขวาเจรญไปเทาๆ กน นอกจากนรางกาย ของคณยงมการแบงออกเปนสวนๆ หรอเปนปลองๆ เชน สวนทจะเจรญไปเปน หวแยกจากสวนทจะเจรญไปเปนแขน และแยกจากสวนทจะเจรญไปเปนหนาอก บนลำตวมปมนนเลกๆ เกดขน 4 ปมดวยกน ปมเหลานจะเจรญไปเปนแขนและขา


คณรวาตวออนของปลา ไก หมและสตวอนๆ ตางกสรางรางกายดวยวธเดยวกบคณ เพราะพวกเราใชพนธกรรมเดยวกนในการสรางรางกายใหสมมาตรใหมทศหวทศหาง ใหมรางกายเปนปลอง และใหมปมแขนขา 4 ปม เมอคณอายได 4 สปดาหในทองแม คณกจะมหนาตาคลายรปทเฮกเกล เคยวาดเอาไว คณรวาเฮกเกลผดตรงทเชอวาการเจรญเตบโตของตวออนเปน การพฒนาผาน “ตวเตมวย” ของสตวอนทววฒนาการมากอน แตในความเปนจรงแลว การทคณมสวนทคลายเหงอกไมไดแปลวาคณจะมชวงทกลายเปนปลา แตคณสราง รางกายตามคำสงเกาทมอยในพนธกรรม คณสรางรางกาย “บางสวน” เหมอนท “ตวออน” ของปลาสราง คณรดวาอกไมนานจะมคำสงทใหมกวาเขยนอยในพนธกรรม บอกใหคณสลายบางสวนของเหงอกทงไปซะ แตสงหนงทคณไมแนใจคอทำไมคณ ซงเปนคนถงมพนธกรรมของปลาปนเขามาได? ในสวนนผมขออาสาอธบายใหฟงกแลวกนครบ... ใน 10 กวาปทผานมาน นกวทยาศาสตรเรยนรเกยวกบพนธกรรมของสงมชวตตางๆ มากมาย สงหนง ซงสรางความประหลาดใจใหกบเราเปนอนมากคอ พนธกรรม(ยน)ตางๆ ทเราใช สรางรางกายของตวเรานน เราไมไดคดขนมาเอง แตรบมนมาจากสตวอนๆ ท ววฒนาการมากอนหนาเรา โดยการทเราสรางรางกายบางสวนตามคำสงเดมและ เพมคำสงใหมเขาไปตอทาย คำสงเดมสงใหเราสรางเสนเลอดขนมา 6 เสนแตคำสง เพมเตมบอกใหสลายมนทงไป 3 เสน คำสงเดมบอกใหสรางอณฑะไวขางใตตบ เหมอนทปลาฉลามสราง แตคำสงเพมเตมบอกใหยายมนลงไปทหวางขา เมอเขาใจดงนนคณกวางใจมากขน เพราะรวาอกไมนานคณและตวออน ของสตวอกหลายชนด เชน ปลา กบ วว จะสรางไตขนมาคหนง คณเรยกไตคนวา Pronephros (เออ...ไมตองไปสนใจชอมนกไดครบ) แตหลงจากนนไมนานไต คนกจะสลายไป ยกเวนตวออนของปลาโบราณทงหลาย เชน ปลาปากกลม พวกมนจะเกบไตนไว แตสำหรบปลาอนๆ กบ วว และคณจะมไตขนมาใหมอกหนง คชอวา Mesonephros และกเชนเดยวกน คณและววจะสลายสวนหนงของไตน ทงไป แตปลาและกบมนจะใชไตนเปนไตถาวรของมน สวนคณและววจะสรางไต ของจรงขนมาและเรยกมนวา Metanephros เมอคณอายได 6 เดอนในทองแม กตองตกใจอกครงเพราะอยดๆ กม ขนออนขนมาเตมตวเหมอนลกลงไมมผด แตคณนกขนมาไดวารางกายคณสราง ขนออนเหลานหรอทเรยกวา Lanugo (อานวา ลา-น-โก) ขนมาจากคำสงเดม สมยทคนยงมบรรพบรษรวมกบลงทงหลาย ทกวนนลกลงชมแปนซกมขนขนเมอ มนอายได 6 เดอนในทองแมเหมอนกบเรา นนไมใชเรองแปลกเพราะชดคำสง ของมนกบเราคงจะเปนชดพนธกรรมเดยวกน (ยนเดยวกน) ถารออกหนอยเมอคณ อาย 8 เดอน พนธกรรมทเปนคำสงใหมจะเรมการทำงานแลวขนเหลานกจะคอยๆ รวงหลดไป และนเองทแมบางคนทลกคลอดกอนกำหนดเมอไปเหนลกทนอนใน


ตอบอาจจะตกใจวาทำไมลกฉนขนเยอะเหมอนลกลง เมอคณคลอดออกมา ผใหญ ทงหลายชอบเอานวชมาวางบนมอนอยๆ ของคณและชอบอกชอบใจทคณกำมอของ ทานไวแนน จรงๆ แลวพฤตกรรมนกมาจากพนธกรรมเดยวกบทลกลงใชเพอให มนเกาะขนแมของมนเวลาแมมนเดนไปมาหรอโหนไปตามกงไม เพยงแตวาคำสง เหลานยงไมมคำสงใหมมายกเลก มนจงเหมอนเปนหลกฐานชนหนงทบอกถง ความเปนญาตของคณกบลงทงหลายทกำลงจะสญพนธจากโลกนในอกไมนาน

….......... คณตนมาในเชาของวนเกดครบรอบ 3 ขวบ คณพอคณแมจงตงใจ วาจะพาคณไปเทยวสวนสตวและพพธภณฑสตวนำเปนครงแรกในชวต แนนอน วาคณตนเตนเหมอนเดกอนๆ ทวไป แตคณไมไดตนเตนทจะไดเหนสตวทหนาตา แปลกประหลาดเหมอนเดกอน คณตนเตนเพราะคณรวาวนนคณจะพบกบความ เปนมาของรางกายเรา คณจะไปเรยนรวาสตวทงหลายมความเปนญาตกบเรา อยางไร เมอคณเหนฟองนำคณจะเหนญาตทเกาแกของเรา การทเซลลตางๆ ในรางกายเราและสตวตางๆ ทวโลกเกาะอยรวมกนเปนกลมและกลายเปนรางกาย ทใหญโตไดนนตองขอบคณพนธกรรมหรอยนของปทวดฟองนำ เมอเหนดอกไม ทะเลคณกจำไดทนทวาในวนทคณยงอยในทองแมขณะทรางกายของคณกำลง เปลยนรปรางจากทรงกลมเปนรปรางรๆ ทมความสมมาตร คณกใชยนของดอกไม ทะเลสรางความสมมาตรขนมา ตาททำไดแครบแสงของหนอนตวแบนกเปน ตนกำเนดดวงตาของเรา แตทนาทงสดคงเปนเพรยงหวหอมทเกาะอยตามหน (และ ตำเทาเวลาคณไปยนบนโขดหนรมทะเล) เพราะมนคอสตวทสรางสมองรนแรก ซงตอมาพฒนาจนกลายมาเปนสมองของเรา อวยวะบางอยางเราไมสามารถมองดวยตาเปลาแลวรไดวาเรานำอวยวะ ของสตวอนมาพฒนาใช เชน เมอเหนปลาทวายกนเปนฝงและพลกตวไปมาอยาง พรอมเพรยง คณรวามนทำไดเพราะบรเวณดานขางลำตวของปลา ตรงททสของมน เปลยนจากสออนเปนสเขม มนจะมอวยวะทมขนเลกๆ มองไมเหนดวยตาเปลา เปนแนวยาวไปตามลำตว ขนนจะทำหนาทรบแรงสนสะเทอนของนำทำใหมนรวา ปลาทวายขางๆ ตวมนเคลอนไหวอยางไร ทกวนนเราไมไดวายอยในนำเหมอนปลา เราจงไมมอวยวะนทขางลำตวของเรา แตเรานำยนหรอพนธกรรมนมาใชทำ หนาทอน นนคอ หชนในของเราทชวยในการทรงตว ทำงานไดเพราะมขนเลกๆ ลอยอยในนำ (หลายคนรจกมนในชอนำในห) ขนนไมใชของใหม แตสรางมาจาก ยนเดยวกบทปลาใชรบการเคลอนไหวของปลาตวขางๆ และแนนอนวาเมอคณเหน ครบปลาคณรวากำลงมองดตนกำเนดแขนขาของตวเอง

…..........

ทงหมดนมนเกดขนไดอยางไร? ยนหรอพนธกรรมทถกนำมาใชซำ รไซเคลในรปแบบใหมหรอดดแปลงไปทำหนาทใหมมนเกดขนไดอยางไร? อะไร ทำใหสตวทงหลายทเปนญาตกนมความแตกตางหลากหลายมากมายเชนทกวนน ทำไมธรรมชาตตองทำเชนนกบเรา จะเขาใจไดเราตองกลบไปหาชารลส ดารวน กนอกครง เพอทจะไปดกนวาการคดเลอกตามธรรมชาตของดารวนมนคออะไร กนแน…


บายของวนท 15 กนยายน ป ค.ศ. 1835 ในมหาสมทร อนเวงวาง ไกลออกไปสดขอบฟา ดารวนและลกเรอ HMS Beagle เรมมองเหนยอดเขาสงทต งอยบน เกาะแหงหนง นบเปนเวลาเกอบ 4 ปแลวตงแตดารวน เดนทางออกมาจากองกฤษ และขณะนเขาไดเดนทางไปถง หมเกาะนอยใหญจำนวนมากทตงอยในมหาสมทรแปซฟก ทางทศตะวนตกของทวปอเมรกาใต หมเกาะกาลาปากอส แหงนเดมเคยเปนสวนหนงของกนทะเลลกทแตกกะเทาะ ขนมาจากการระเบดของภเขาไฟใตมหาสมทรเมอหลายลาน ปกอน ในเวลานน ชารลส ดารวน ไมรเลยวา 5 สปดาห ทเขาจะศกษาและเกบตวอยางพชและสตวในบรเวณนน จะเปนหวงเวลาทจะเปลยนแปลงวทยาศาสตรไปอยางสนเชง และเปนการเปลยนแปลงทยงมอทธพลตอวทยาศาสตร จวบจนถงทกวนน

06{ การคดเลอกตามธรรมชาต }

เรมจากความหลากหลายทถายทอดทางพนธกรรมได

นำไปสความไดเปรยบในการสงตอพนธกรรม

ผลทตามมาอยางเลยงไมไดคอ การคดเลอกตามธรรมชาต


เมอดารวนไปสำรวจเกาะตางๆ ในหมเกาะกาลาปากอส เขาพบวาเกาะ เหลานไมใชเกาะทสวยงามเลย พนหนสดำของเกาะทเกดจากการแขงตวของลาวา ตนไม สตวและนกเองกไมคอยมสสนมากนก กงกาอกวนากหนาตานาเกลยด แตอยางไรกตามเกาะเหลานกดงดดความสนใจของเขาไดไมนอย เพราะหลายอยาง ทเขาพบเหนบนเกาะเหลานมนแปลก มนขดกบสงทเขาเคยเรยนรมา แรกสดเลย เกาะตางๆ เหลานอยหางจากกนไมมากและเกดขนพรอมกน จงมสภาพภมอากาศ ความชน อณหภม ลกษณะของดนไมตางกน แตทำไมตนไมตางๆ บนเกาะ เหลานถงไมเหมอนกน ถาตามความเชอเดมสงมชวตทงโลกถกสรางขนมาใน ครงเดยว และเมอสรางแลวกถกนำไปวางในทตางๆ ซงเหมาะกบสงมชวตนนๆ หมายความวาถาเราเขาไปเดนในปาทไหนสกแหง ตราบใดทเรายงเดนอยในบรเวณ ทมภมอากาศคลายๆ กน ดนคลายๆ กน เรากคาดวาเราจะเจอตนไมทคลายๆ กน ในบรเวณนน แตเกาะเหลานไมใช แมวาจะมสภาพแวดลอมเหมอนกน แตระบบ นเวศนและตนไมในแตละเกาะกลบตางกนคอนขางมาก อยางทสองคอ ตนไมบนเกาะเหลานแมวามนจะแตกตางกน แตทงหมด กลบไปมหนาตาคลายหรอเปนญาตกบตนไมทอยในทวปอเมรกาใตซงอยหางออก ไป 1,000 กโลเมตร มนนาแปลกใจเพราะภมอากาศ อณหภม ลกษณะของดน ทงสองทไมเหมอนกนเลย ถาพชถกสรางมาเพอใหเหมาะกบสภาพแวดลอมตงแต แรกจรง กไมมเหตผลอะไรทจะสรางมาใหมนคลายกน หรอเราอาจสรปสงทดารวน สงสยสนๆ ไดวา บรเวณทภมอากาศคลายกนกลบมตนไมตางกน แตบรเวณท ภมอากาศตางกนกลบมตนไมคลายกน คำอธบายทอาจเปนไปไดและตรงไปตรงมา มากกวา คอเมลดพชจากแผนดนใหญลอยนำมาทเกาะ แตละเกาะจงมเมลดพช ทตางกนลอยไปตดและเจรญเตบโตเปนตนไมตางกนไป แตตนไมทงหมดจะคลายกบ ตนไมบนแผนดนใหญซงเปนตนกำเนดของเมลด แลวตนไมเหลานนกมการปรบ เปลยนไปเลกนอยเพอใหเหมาะกบสงแวดลอมใหมของมน ทำใหมนตางไปจาก ตนแมในแผนดนใหญ อยางไรกตามขอสงเกตเหลานกยงเปนแคขอสงเกตและคำอธบายตางๆ กยงเปนแคจนตนาการ ไมมขอพสจนอะไร สงทดารวนพอจะทำไดในตอนนนคอ จดบนทกสงทเขาสงเกตเหนตามจรง จดคำอธบายทอาจเปนไปได รวมถงเกบตวอยาง ของพชและสตวชนดตางๆ สงกลบไปทเกาะองกฤษ หนงในตวอยางทเขาเกบสะสม และสงกลบไปทประเทศองกฤษคอ นกตวเลกๆ หนาตาธรรมดาหลายชนด ในเวลานน ดารวนไมคดวานกเหลานมอะไรทนาสนใจ เขาจงไมไดใสใจนกในการจดบนทกวา นกเหลานเขาไดมาจากทไหนบาง เมอเขาเดนทางกลบไปถงกรงลอนดอน ดารวน กไดมอบนกทงหมดใหกบ จอหน กลด (John Gould) ซงเปนผเชยวชาญเรองนก ขององกฤษในขณะนนเพอใหไปชวยศกษาในรายละเอยด


ในเดอนมนาคม ค.ศ. 1837 หรอประมาณ 4 เดอนหลงจากดารวน เดนทางกลบมา กลดกเชญดารวนไปฟงผลสรปของการศกษานกทเขาสะสมมา กลดพบวานกชนดตางๆ ทดารวนสะสมมาแมวาจะเปนคนละสปชสกน แตทง หมด 13 ชนดนนคอนกตระกลเดยวกนคอ นกฟนช นอกไปจากนนนกฟนช เหลานเปนสปชสใหมทไมมใครรจกมากอนและพบเฉพาะทหมเกาะกาลาปากอส เทานน ความจรงสวนนสรางความประหลาดใจใหดารวนเปนอยางมาก แรกสดเลย คอ ทำไมหมเกาะเลกๆ อยางหมเกาะกาลาปากอสถงมนกฟนชมากถง 13 สปชส เมอเทยบกบแผนดนใหญของอเมรกาใตซงมเนอทกวางกวา ภมอากาศหลากหลาย กวา แตกลบไมมความหลากหลายของนกฟนชมากเทา อยางทสองคอ นกฟนช ทงหมดแมวาจะมสตางกนไปบาง จะงอยปากทรปรางและขนาดตางกน แตมน กยงมความคลายกนใหพอบอกไดวาเปนญาตกน แตทสำคญกวาคอ มนยง ไปคลายกบนกฟนชทอาศยอยในทวปอเมรกาใตซงมภมอากาศ สภาพแวดลอม และอาหารตางจากเกาะกาลาปากอสดวย ดารวนไมไดเขาใจเรองราวทงหมดในคราวเดยว แตนกฟนชทำใหเขา เรมเชอมากขนวานกสามารถทจะเปลยนจากสปชสหนงไปเปนอกสปชสได และ สงแวดลอมในแตละเกาะทตางกนนาจะเปนปจจยสำคญททำใหนกเปลยนจาก สปชสหนงไปเปนอกสปชสหนง อาจเปนไปไดวาในอดตอาจจะมนกฟนชทบนหลง หรอถกพายพดออกนอกเสนทางมาจากทวปอเมรกาใตแลวมนกบนมาพบเกาะใด เกาะหนงโดยบงเอญ เมอมาถงเกาะมนกพบแหลงอาหารใหมทยงไมมนกอนพบ เมอมอาหารมากและไมมนกอนมาแยงมนจงเพมจำนวนไดอยางรวดเรว ตอมา เมอนกมจำนวนมากขน นกสวนหนงอาจโดนบบใหตองยายไปหาทอยใหม จงบน ออกไปนอกเสนทางแลวไปพบอกเกาะโดยบงเอญ แตบนเกาะนมอาหารทตาง ไปจากเกาะแรก เชน อาจจะไมมหนอน แมลง แตมเมลดพชเปลอกแขงอยมาก นกทบงเอญเกดมามจะงอยปากทใหญกวา แขงกวา กสามารถกะเทาะเปลอกเมลดเหลานกนไดดกวา เมอมนกนอาหารไดดกวา มนกเจรญเตบโตไดดกวา รอดตายไดมากกวา และแขงแรงกวานกอน มนจงมโอกาสผสมพนธมากกวา และมลกมากกวา ถาขนาดของจะงอยปากถายทอดจากพอแมไปสลกได ลกมนกม แนวโนมทจะมจะงอยปากใหญเชนกน ทำใหรนหลานกมแนวโนมจะมจะงอยปากใหญ เชนกน ในทางตรงกนขามนกทจะงอยปากเลกกมลกหลานไดนอย ลกษณะของ จะงอยปากเลกกมโอกาสจะหายไปจากเกาะนน และเมอนกแยกกนอยนานๆ ไป นกกมความแตกตางกนมากขนเรอยๆ จนเกดเปนสปชสใหมขนมา แตทงหมดนเปนแคสมมตฐาน ตลอดชวงเวลาทดารวนมชวตอยเขาเหน ตวอยางอกมากทสนบสนนทฤษฎววฒนาการและการคดเลอกตามธรรมชาต แตนบ จากวนทเขาจากหมเกาะกาลาปากอสไป เขาไมเคยมโอกาสไดกลบมาพสจนเลยวา เรองราวทเขาสงสยเกยวกบนกฟนชนนถกตองหรอไม


ในป ค.ศ. 1973 หรอ 138 ปหลงดารวนเดนทางไปถงหมเกาะกาลาปากอส มเหตการณสำคญเกดขนสองอยางดวยกน อยางแรกคอ ปนนเปนปเกดของผเขยน หนงสอเลมน และอยางทสองคอ ปนนเปนปทคสามภรรยาชาวองกฤษ Peter และ Rosemary Grant เดนทางไปถงหมเกาะกาลาปากอส เรองแรกเขาใจวาคงไมเปนทสนใจสำหรบทานผอานสวนใหญ ดงนนเราจะขามไปคยเรองทสองกนเลย หมเกาะกาลาปากอสเปนหมเกาะทมเกาะขนาดเลกใหญอยรวมกนเปน จำนวนมาก หนงในนนมเกาะทมขนาดเลกมากๆ อยเกาะหนงชอวา เกาะแดฟน เมเจอร (Daphne Major) ทเกาะแหงน คสามภรรยาแกรนทไดมาสานตองาน ทดารวนไมเคยมโอกาสไดทำและพสจนใหเหนวากระบวนการววฒนาการและ การคดเลอกตามธรรมชาตสามารถเกดขนจรงในธรรมชาต และดวยอตราทเรวกวา ทดารวนคดไวมาก นกฟนชททงคสนใจศกษามชอวทยาศาสตรวา Geospiza fortis ซงเปน ทรจกกนในภาษาองกฤษธรรมดาวา medium ground finch เพราะเปนนกฟนชท หากนตามพนและมขนาดปานกลางเมอเทยบกบนกฟนชอน สามภรรยาแกรนท เลอกทจะศกษาทเกาะแหงนเปนเพราะเกาะมขนาดเลกทำใหมนกอาศยอยไดเตมท กแคประมาณ 2,000 ตว ซงนกจำนวนเทานถอวาไมมากเกนไปทจะจบนกทงหมด มาทำเครองหมายและตามศกษา ทงคตามศกษานกเหลานอยกวา 30 ปซงนาน พอททงคจะจำนกเหลานไดทกตวและรวาแตละตวเกยวดองกนอยางไร ในการศกษาสงหนงททงคทำคอ การวดขนาดของจะงอยปาก โดยวดจาก ขอบบนลงมาขอบลาง ในการวดครงแรกเมอทงคเรมเขาไปศกษาพบวา นกทงหมด แมวาจะเปนนกสปชสเดยวกนแตขนาดของจะงอยปากกใหญเลกตางกนไป ตวท ปากใหญมากๆ มปากใหญถง 13 มม. ตวทปากเลกมากๆ มปากแค 6 มม. สวนคาเฉลยของขนาดจะงอยปากนกทงหมดอยท 9.4 มม. นอกไปจากนทงคพบวา นกทมจะงอยปากใหญจะกนเมลดพชทแขงๆ ไดดกวา สวนนกทมจะงอยปากเลก จะกนเมลดพชทมเปลอกออนและขนาดเลกไดดกวา ในป ค.ศ. 1977 ถง 1982 มเหตนาเศราเกดขนกบนกแตถอเปนโชคด ของทงค เพราะในชวงเวลานน เกดภาวะแหงแลงอยางรนแรงขน เมออากาศแหงแลง ตนไมกไมยอมออกดอก เมอไมออกดอกกไมมเมลด เมอไมมเมลดนกตางๆ กขาดอาหาร ในชวงเวลานนนกบนเกาะตายไปกวา 80 เปอรเซนตจากปกอนๆ และเหลอรอดอยแคประมาณ 200 กวาตว เมอทงคเขาไปศกษาในรายละเอยดวา นกทรอดตายมนมอะไรพเศษทตางไปจากนกตวอนๆ สงทเขาพบคอนกเกอบทงหมด ทรอดเปนนกทมจะงอยปากใหญ ทำไมจงเปนเชนนน?... เมอทงคศกษาลงใน รายละเอยดกพบวา บนเกาะนนมตนไมอยชนดหนงซงสามารถทนแลงไดดและ ยงสามารถมเมลดไดในภาวะแหงแลง แตเมลดของมนมเปลอกทแขงมาก ดงนน นกทจะงอยปากใหญและแขงแรงเทานนทสามารถขบเปลอกออกและกนเนอในได


เมอสนสดป ค.ศ. 1982 ภาวะแลงกผานพนไป นกทรอดตายกมประชากรเพมขน อกครง และเมอแกรนทเขาไปวดขนาดเฉลยของจะงอยปากนกกพบวามขนาดใหญขน จาก 9.4 มม. เปน 10 มม. จรงอยวาขนาดของจะงอยปากเปลยนไปไมมากนกเมอ มองดวยสายตาของเรา แตขนาดไมกมลลเมตรนมนหมายถงความเปนความตาย ของนกเหลาน แตเรองราวมนยงไมจบแคนน เพราะในป ค.ศ. 1982 เกดภาวะเอลนโญขน ทำใหมฝนตกชกในชวงเวลาหลายสปดาห และสงทตามมาคอ ตนไมตางๆ เตบโต ขนอยางรวดเรว จากเกาะทเคยแหงแลงกลบเปลยนเปนปาทบในเวลาไมกสปดาห เมอปาเพมขนปรมาณนกกเพมขนอยางรวดเรวอกครง ครงนปรมาณนกเพมขน สงมากอยางทไมเคยเปนมากอนคอ ขนไปถงประมาณ 2,000 ตว แตเหตการณน คงอยไมนาน เมอภมอากาศกลบเขาสภาวะปกต ปรมาณตนไมกลดลงจากเดม อาหารกลดนอยลงอยางรวดเรวและนอยเกนกวาทจะพอเพยงใหนกทงหมดกน นกบางสวนจงอดตายไป แตทนาสนใจคอ คราวนนกทตายไปกลบเปนนกทม จะงอยปากใหญ มนเกดอะไรขน? สงทเกดขนคอ เมลดพชสวนใหญทพบเปนเมลดเปลอกออนขนาดเลก ปรมาณฝนทมากกวาปกตนทำใหตนไมททนแลงไดดตายไปเกอบหมด ดงนนเมลด ทเปลอกแขงจงนอยลง ถาเชนนนแสดงวาจะงอยปากทใหญทำใหกนเมลดเลกๆ ไดไมดหรอ?... ไมใชครบ สงทพบคอ นกทมจะงอยปากใหญหากนไดไมนอยไปกวา นกทจะงอยปากเลก แตสงทพบคอ นกทมจะงอยปากใหญมกจะมรางกายทใหญกวา เมอมรางกายทใหญกวากตองการอาหารมากกวาเพยงเพอทจะมชวตรอด เมอหา อาหารไดไมเพยงพอนกทตวใหญจงตายไปมากมาย

….......... กระบวนการววฒนาการทนำไปสการเกดสตวชนดใหมหรอสปชสใหม เกดขนไดจากหลายกลไกดวยกน แตกลไกหลกทเราจะใหความสำคญเปนพเศษ ในหนงสอเลมนคอ การคดเลอกตามธรรมชาต จากเรองราวของดารวนและคสาม ภรรยาแกรนท เราไดเหนกนไปแลววากระบวนการววฒนาการมนทำงานอยางไร อยางไรกตามเราจะลองมาสรปใจความสำคญกนอกครง เรองราวทงหมดมนเรมมาจากปจจยแรกคอ มการเปลยนแปลงบางอยาง เกดขนกบสงแวดลอม เชน อาจจะเปนอากาศเปลยนแปลง อาหารนอยลง ปจจย ทสองคอ สตวแตละตวจะไมเหมอนกน หรอเรยกวามความหลากหลาย ภาษา วทยาศาสตรจะใชคำวา variation ปจจยทสามคอ ถาความหลากหลายนเปน ผลมาจากพนธกรรมทตางกน ความหลากหลายนกจะสงตอจากพอแมไปสลกได ปจจยทสคอ ถาความแตกตางนทำใหเกดความไดเปรยบหรอเสยเปรยบ ในการดำรงชวต เชน หากนเกงกวา หนจากการถกกนเกงกวา ทนฝนดกวา แยงสบพนธดกวา สงมชวตนนกจะมลกมากกวา และลกกมโอกาสทจะมลกษณะ


ททำใหไดเปรยบมากกวา ลกกจะมหลานมากกวา เมอเวลาผานไปนานๆ เขา ลกษณะนนกจะกลนลกษณะอนททำใหดำรงชวตไดไมดเทา แตการไดเปรยบนนไมใชการไดเปรยบอยางถาวร ความไดเปรยบนน ขนกบวาอยในสงแวดลอมแบบไหน ตนไมททนแลงไดดจะไดเปรยบในหนาแลง แตตายเมอฝนตกมากกวาปกต นกฟนชทตวใหญทเคยไดเปรยบกมาเสยเปรยบ เมออาหารมนอยลง ความไดเปรยบกลายเปนการเสยเปรยบไดเมอสงแวดลอม เปลยนไป ในทางตรงกนขามความเสยเปรยบกสามารถกลบเปนความไดเปรยบได และในบางสงแวดลอมลกษณะทเคยไดเปรยบหรอเสยเปรยบอาจกลายเปนศนย คอไมเปนทงขอดและขอเสย ทงหมดนเปนหลกการกวางๆ ของกระบวนการ ทเรยกวา “การคดเลอกตามธรรมชาต” หรอ natural selection ซงเปนกระบวนการ ททำงานตอเนองมาตลอด 3 พนลานกวาป นบตงแตสงมชวตเกดขนในโลกครงแรก ผลาเลอกเหยอ เหยอเลอกผลา ผลาวงเรวขน เหยอกวงเรวขน เมอผลายงวงเรว ขนอก ถารางกายของเหยอไมสามารถวงเรวขนอกได เหยอกตองหาทางปรบตว วธอน เชน มตาทมองเหนไดไกลขน หรอจมกทไดกลนไวขนเพอใหรตวไดเรวขน ถาเหยอปรบตวไมได เผาพนธของเหยอกอาจตองสญพนธไป เรองราวทงหมดน เปนสงครามทดำเนนตอเนองตดตอกนมานาน 3 พนลานกวาป ผลดกนไดเปรยบ เสยเปรยบคนละยก ใครแพตอเนองหลายๆ ยกตดตอกนกอาจตองลาสงเวยน จนสญพนธไปในทสด มจดทนาสงเกตเปนพเศษอกสองจดคอ กระบวนการคดเลอกตาม ธรรมชาตน ไมใชการเลอกสงทดทสดทเปนไปไดในการแกปญหา แตเปนการ เลอกสงทดทสดเทาทมใหเลอก ถาความหลากหลายมไมมากกไมมชองทาง ใหธรรมชาตเลอกมากนก จดสงเกตขอทสองคอ กระบวนการววฒนาการเปน กระบวนการทไมมทศทาง ไมมการวางแผนลวงหนาและไมมจดมงหมาย อาจเทยบ ไดกบการแกไขปญหาเฉพาะหนาไปเรอยๆ มอะไรใชแกปญหาไดกใชอนนน โดยทไมไดวางแผนระยะยาว ในทางตรงกนขามการคดเลอกตามธรรมชาตเปน กระบวนการทมทศทาง คอมทศทนำไปสสงมชวตทเหมาะกบสงแวดลอมมากขน เรอยๆ ตราบใดทสงแวดลอมไมไดเปลยนไป ลกษณะไหนทดหรอเหมาะสมกจะ ถกเกบไว เมอเวลาผานไปนานเขาลกษณะทเหมาะกบสงแวดลอมกจะสะสม มากขนเรอยๆ ลกษณะไหนทไมเหมาะกจะคอยๆ ถกกำจดออกไป คำถามสำคญทหลายทานอยากถามหลงทนอานผมบรรยายมานานคอ การคดเลอกตามธรรมชาตมนเกยวกบเราอยางไร? วธตอบคำถามนทงายทสด เราคงตองถามตวเองอกหนงคำถามวา ทำไมเราถงเปนอยางทเปนอยน ทำไม เราเดนสองขา แตเสอเดนสขา ทำไมเราตองมหมอชวยทำคลอดแตสตวอนๆ ไมตองม ทำไมทารกของคนเกดมาชวยเหลอตวเองไมไดเปนปๆ แตสตวอนๆ เกดมาไมนานกวงได ทำไมไกยางมนถงหอม คำถามเหลานดเหมอนจะไม


เกยวของกนเลย เพราะมนกเปนอยางทมนเปน แตในความเปนจรงสงเหลาน มคำอธบาย สงเหลานเปน “ผล” ทม “เหต” จากอดตนำมา ถาเราตงคำถามวา “ทำไม” มากพอ คำตอบของคำถามทดเหมอนจะไมเกยวของกนเหลานจะพาเรา เขาไปหาตนตอซงเปนรากของความเปนเรา รากทเราอาจตองยอนเวลากลบไป เปนแสน เปนลานป หรอนานมากกวานน จงจะเขาใจและเหนถงทมาของมนได ลองจนตนาการถงเวลาเราไปยนทหนาผาหรอหบเขาแลวเราตะโกน ใหเสยงมนดงกองสะทอนไปมา จนเสยงทไดยนฟงดสบสนไมรเรอง หลายอยาง ทเราเหนในปจจบนกเปนเหมอนเสยงตะโกนจากอดตทยงคงกองกงวานอย เมอ ไดยนเสยงสะทอนทวานกลบไปกลบมาในทศทางตางๆ เราจะไมรเลยวาเสยงมาจาก ทศไหน ไมรวามนหมายความวาอะไร แตถาเรายอนเวลากลบไปไดกอนทเสยงมน จะสะทอนไปมา เราจะรวาตนตอมนมาจากทางไหน มนพดวาอะไร และเรากจะ เขาใจความหมายของมน รางกายและความคดของเราในปจจบนกเหมอนเสยงทสะทอนไปมา เราดไมออกวาทำไมมนเปนเชนนน ทำไมมนทำอยางน แตถาเรายอนเวลากลบไปด เราจะเหนทมาของมน เราจะเขาใจในสงทมนเปน เพราะหลายอยางในรางกาย ของเราผานกลไกการคดเลอกตามธรรมชาตมาแลว ในบทนเราเหนตวอยางของ รางกายทผานกลไกของการคดเลอกมาแลว ในบทตอไปเราจะไปดกนวาความคด หรอความรสกทเปนนามธรรม ไมสามารถจบตองได ผานกระบวนการคดเลอก ตามธรรมชาตมาดวยหรอไมอยางไร เราจะไปตอบคำถามกนวาทำไมคนหลอถงหลอ และทำไมคนสวยถงสวย?



วนท 3 เมษายน ค.ศ. 1860 ดารวนเขยนจดหมาย ไปถงอาซา เกรย (Asa Gray) เพอนนกพฤกษศาสตร ทมหาวทยาลยฮารวารดวา “ผมรสกหงดหงดทกครงทผม มองไปเหนหางของนกยงตวผ” ดารวนไมชอบหางนกยงตวผ เพราะหางของนกยงทใหญและสวยงามนน มนขดกบทฤษฎ การคดเลอกตามธรรมชาตของเขาทกอยาง หางนกยงท ใหญโต มสสนสวยงามนนไมมประโยชนอะไรเลย นอกจากน มนยงทำใหนกยงบนไดยาก หลบซอนจากผลาเชนเสอไดยาก แตหางทมอนตรายนกยงถกคดเลอกมา มนนาจะเปนวา นกทหางใหญตายงายกวา ดงนนลกษณะของหางทใหญ ควรจะถกกำจดออกไปจากประชากร ทำไมมนจงไมเปน เชนนน

07{ ทำไมคนหลอถงหลอ ทำไมคนสวยจงสวย }

ถาเราเขาใจวาทำไมนกยงตวเมยชอบนกยงตวผทหางใหญๆ

ทำไมสงโตตวเมยชอบตวผทแผงคอดกดำ

เราจะเขาใจวาทำไมคนจงชอบคนหลอคนสวย


คำตอบนดารวนเปนคนตอบเองในหนงสอเลมถดมา The Descent of Man, and Selection in Relation to Sex วาลกษณะเหลานถกคดเลอกมาไดเพราะ ลกษณะเหลานตวเมยชอบ เมอตวเมยชอบตวเมยกเลอกทจะผสมพนธแตกบ ตวผทหางใหญ ลกษณะหางทใหญของนกยงตวผจงถกคดเลอกมา คำถามตอไปคอ ทำไมตวเมยถงชอบหางทสวยและใหญ ?... เมอเราดพฤตกรรมของสตวอนๆ เรา จะพบวาไมใชแตนกยงเทานนทเลอกคดวยลกษณะทดเหมอนจะเปนแคความสวยงาม ลกษณะเหลานไมชวยในการมชวตรอด ไมชวยในการหาอาหารและยงอาจทำให โอกาสตายสงขน แตถกคดเลอกมาเพราะตวเมยชอบ ตวอยางเชน แผงคอทใหญ ดกดำของสงโตตวผ นกทมจะงอยปากหรอขนสสนสดใส องอางทรองไดอดทนนาน กวาตวอน หงอนไกทใหญและแดงของพอไก ลกษณะเหลานเปนลกษณะทตวเมย ชอบทงนน ดงนนเราอาจจะพอเรยกไดวาลกษณะเหลานมนทำใหหลอหรอเซกซ คำถามคอ ทำไมลกษณะเหลานถงไดกลายเปนความหลอได? นาจะเปนการงายกวา ถาเราจะกลบมาถามตวเรากนเองวา ทำไมความหลอมนถงไดหลอ และทำไม ความสวยมนถงไดสวย กอนทเราจะไปเขาใจในสวนน เราคงตองไปตอบคำถามแรกกนกอนวา ความชอบมนอยทไหน? เราชอบกนไอศกรมเพราะมนหวานเยนชนใจ รสชาตหวาน เรารบรทไหน? ทลนหรอทสมอง? ความชนใจเกดทหวใจหรอทสมอง ความชอบทงหมดนมนเกดขนในสมองของเรา เพราะเมอลนชมรส (สารเคม) หรอตาเราเหนสงของ (เหนแสง) ลนและตาจะแปลงสงนนเปนสญญาณ ไฟฟาแลวสงผานเสนประสาทไปทสมอง เมอสมองรบสญญาณกจะนำสญญาณ นนไปแปลวาควรชอบหรอไมชอบของทชมหรอของทเหน ถาของนนรสชาตเหมอน อาหารทบดเนา สมองเรากหลงสารเคมใหเราไมชอบรสชาตนน ถาภาพนนเปน ภาพสงโตหวโซยนจองเราอย สารเคมในสมองจะทำใหเรารสกกลว รสกไมชอบ สงทเหนและพยายามหนหาง หรอเราอาจสรปตอไปไดวาการทววชอบกนหญา หรอกระตายชอบกนอตวเอง นนเปนเพราะสมองววออกแบบมาใหชอบรสชาต ของหญา สวนสมองของกระตายออกแบบมาใหชอบกลนและรสชาตอของตวเอง แตสมองของคนเราถกออกแบบมาใหไมชอบกนหญาหรอกนอตวเอง ดงนนการท เราชอบหนาตาทหลอหรอสวยเปน เพราะสมองของเราสรางมาเพอใหรสกชอบ หนาตาเหลานน คำถามถดไปคอ สมองชอบแบบนเพราะอะไร? ถงตรงนเรากตอง กลบไปหาหลกการเกาของดารวน ซงอาจสรปสนๆ ไดวา รางกายและสมองของเรา ถกออกแบบมาใหทำงานหลกสามอยาง คอ กนสตวอน หนการถกกน และสบพนธ มลก ลกษณะอะไรกตามทถายทอดทางพนธกรรมและทำใหเกดสามอยางนได ลกษณะนนกมโอกาสสงทจะถกคดเลอกมา ดงนนการทสมองเราชอบแบบนมนนา จะเปนเพราะความหลอความสวยมนใหบางอยางหนงในสามอยางน


มาถงตรงน หลายทานอาจแยงในใจ... แตความสวยความหลอมนเปน ความชอบสวนบคคล แตละคนกชอบไมเหมอนกน หนาตาดของคนแตละชาต กไมเหมอนกน คนขาวชอบแบบหนง คนเอเชยกชอบอกแบบ แลวหนาตาด ในทนจะหมายถงอะไร? จรงอยทรสนยมแตละคนไมเหมอนกน คณอาจไมชอบ คนผวดำ แตคณพอทจะบอกไดวาคนผวดำคนไหนหนาตาด คนผวดำคนไหนหนาตา ไมเขาขน ลองนกภาพไปวา คณเหนสาวแขกสองคน คนหนงเปนนางงามสวย หยาดเยม แตอกคนหนาตาสดแสนจะธรรมดา ทงคอาจไมใชรสนยมของคณ แต อยางนอยคณสามารถแยกไดวาคนไหนเปนนางงาม คนไหนไมใชนางงาม ทคณ ทำไดนนเพราะสมองของคณชอบลกษณะหนาตาของคนสองคนไมเทากน ทงหมด มนเกดขนเพราะมนษยมรปแบบความหลอ ความสวยทเปนสากล ความสวย หลอ ทเปนสากลของสปชส “โฮโม เซเปยนส” เชนนนแลว อะไรคอความหลอความสวยทเปนสากล? ลกษณะอยางไร ทสมองของคนไมวาจะเปนชาตไหนๆ ชอบทจะมอง? คำตอบมสามอยางคอ สมมาตร ใกลคาเฉลย และลกษณะเดนของ แตละเพศ งงใชไหมครบ เดยวผมจะอธบายใหฟง... ถาลกษณะสามอยางนเปนสง ทสมองถกคดเลอกมาใหชอบ แสดงวาลกษณะทวานตองมประโยชน แตมน มประโยชนอยางไร? เราจะดกนไปทละลกษณะ โดยเราจะมาเรมกนทลกษณะแรก คอความสมมาตร ถาคณไปหารปคนทคณคดวาหนาตาหลอหรอสวยหลายๆ ชาตพนธ มานงด จากนนคณลองหารปของคนทคณคดวาหนาตานาเกลยด นากลว มาเทยบ คณจะเหนวาความสมมาตรของคนเหลานตางกน ยงไปกวานนถาคณ รทชรปเปน คณลองเอารปคนหนาตาดมาทำใหสมมาตรนอยลง คณจะพบวา หนาตาทเคยดดจะลดนอยลง ในทางตรงกนขาม คนทหนาตานาเกลยดถาคณ ตดหนาเขาไปซกหนงแลวกอปปรปหนาอกฝงมาแทนเพอใหไดรปหนาทสมมาตรกน หนาตาเขามแนวโนมทจะดดขน ทำไมมนจงเปนเชนนน? ถาผมขอใหคณวาดรปสเหลยมจตรสหรอวาดรปวงกลมดวยมอเปลา มความเปนไปไดสงวาคณจะวาดเบยว ไมเบยวมากกเบยวนอยแลวแตความ สามารถของแตละคน การสรางอะไรใหสมมาตรในธรรมชาตไมใชเรองงาย พลาดไปนดเดยวกบดเบยวแลว ยอนเวลากลบไปในวนแรกทเราเกดมาในทองแม ในวนนนรางกายเราทงตวมแคเซลลเลกๆ เซลลเดยว จากเซลลหนงเซลลเราตอง โตออกมาเปนทารกทมขนาดใหญขนเปนลานเทา มเซลลเปนลานๆ เซลล ในกระบวนการสรางรางกายของเราเปนการทำงานรวมกนของพนธกรรมและ สงแวดลอม เหมอนกบการปลกตนไมใหไดด เมลดพนธดแลวสงแวดลอม กตองด ดน นำ แสงแดด ตองด รางกายเราเองกเชนกน รางกายเราจะสรางได


ด พนธกรรมตองด สงแวดลอมระหวางทสรางรางกายกตองด ในทนสงแวดลอม ของเรามสองชวงคอ ระยะทอยในทองแม และระยะหลงคลอดทรางกายกำลง เจรญเตบโต สงแวดลอมตางๆ ในทองแม ไดแก อาหาร ภาวะโภชนาการของแม อณหภมในทองแม ภาวะปลอดจากการตดเชอระหวางอยในทองแม ฮอรโมนตางๆ ในเลอดของแมกผานเขามาเปนสงแวดลอมของทารกได ฉะนนในการสราง รางกายใหเทากนสองขางเปนเรองยาก เพราะปจจยเหลานตองด ถามภาวะทมา รบกวน การสรางรางกายสองขางกอาจจะสรางไดไมเทากน สวนปจจยหลงคลอด ทสำคญในการกำหนดวารางกายจะสมมาตรหรอไม มดวยกนอกหลายอยาง แตปจจยหลกๆ คอภาวะตดเชอปรสตและภาวะโภชนาการ ในธรรมชาตสงมชวตตวใหญๆ ทงหลายทกชนด (รวมทงคน) จะม สงมชวตเลกๆ เขาไปทำมาหากนในรางกาย บางชนดกทำตวใหเปนประโยชน กบเจาของบาน แตบางชนดสรางความเสยหายใหอยางเดยวกม ซงกลมทสราง แตความเสยหายเราเรยกมนวา Parasites หรอปรสตในภาษาไทย ตวอยาง ปรสตในคน ไดแก หนอนพยาธตางๆ ยสต เชอรา แบคทเรย (บางชนด) ทวาสงมชวตตางๆ ในธรรมชาตจะไมมใครยอมใหอกฝายมาเอาเปรยบกนไดงายๆ สงมชวตไหนทไมหาทางตอบโตกลบกอาจจะสญพนธไปในเวลาอนสน เจาของบาน หรอเจาของรางกายกเลยตองหาทางสกบปรสตตางๆ โดยการววฒนาการระบบ ภมคมกนขนมา สงมชวตทมภมคมกนดปรสตกเขาไปตงรกรากทำมาหากนไดยาก ในโลกทคนเราววฒนาการมา คนเรากนนำจากลำธาร จากบง เราไมใสรองเทา ไมมหมอ ไมมยาปฏชวนะ อาวธเพยงหนงเดยวทคนเราใชสปรสตตางๆ คอระบบ ภมคมกน ดงนนในธรรมชาต ภาวะตดเชอจงเปนปจจยทมอทธพลอยางมากใน การกำหนดหรอคดเลอกวาใครควรอย ใครควรสญพนธ ใครภมคมกนดและเหมาะกบ สงแวดลอมกอยรอดปลอดภย ใครภมคมกนไมดกตายไปหรอไมกปวยบอยและ ไมแขงแรง ภมคมกนของรางกายจะทำงานไดดหรอไม จะมปจจยทสำคญสองอยาง คอหนง พนธกรรมทด อนหมายถง การทภมคมกนแขงแกรงสามารถตอกรกบ ปรสตตางๆ ไดเยยม แตกองทพตองเดนดวยทอง ภมคมกนจะทำงานไดดเสบยง ตองสมบรณ ดงนนปจจยทสองททำใหภมคมกนทำงานไดดคอ ภาวะโภชนาการ ถาเสบยงอาหารขาดกไมสามารถมกองทพทเกรยงไกรได ดงนนการทคณมรางกายทสมมาตรกเหมอนเปนการโฆษณากลายๆ วาพนธกรรมของคณด และคณมอาหารการกนสมบรณ คณเปนสดยอดพอพนธ หรอแมพนธทด ถาใครมาครองคและมลกกบคณ ลกทเกดมากจะไดพนธกรรม ทด ผหญงหรอผชายทมรสนยมชอบคนทหนาตาสมมาตรกมโอกาสทจะมลกท ภมคมกนทดกวา แขงแรงกวา โอกาสมชวตรอดเตบโตเปนผใหญกมากกวาดวย


ในทางตรงกนขาม คนทเกดมามรสนยมชอบความไมสมมาตร ลกกมแนวโนมทจะ ไมแขงแรงเทา มาถงลกษณะทสองคอ หนาตาใกลคาเฉลย แตมนคออะไร และมนด อยางไร? สมมตวาคณเดนทางไปสมถายรปคนหนมคนสาวจำนวนมากในทตางๆ มาทวโลก เมอคณเอารปเหลานนมาวางบนโตะแลวนงมอง คณจะเหนวาคนเหลานน มหนาตาแตกตางกน บางคนควเขมดกเหมอนชนจง ขณะทบางคนเหมอน เณรนอยอคควซงเพราะแทบจะไมมควเลย บางปากหนา บางปากบาง บางคน หนากลม บางคนหนายาว บางคนจมกโดงจนนาเกลยด บางคนจมกแบน ถาคณ เอารปหนาของคนเหลานมาหาคาเฉลยแลวสรางออกมาเปนใบหนาใหม ลกษณะ ทกลางๆ จากการเฉลยนจะประกอบออกมาเปนใบหนาทดด (ลกครงทงหลาย จงมกจะหนาตาด) ซงคำวาหนาตาดในทนไมไดแปลวาจะหนาตาดทสด แตจะ เปนหนาตาทคนสวนใหญยอมรบวาเขาเกณฑของคำวาหนาตาด คำถามตอไปคอ แลวหนาตาแบบนมนมอะไรดในแงววฒนาการ? คำตอบของคำถามนมสมมตฐานหลายอยางทเปนไปไดแตเราจะไมไป พดถงมนทงหมด เราจะมาเลอกดกนเฉพาะอนทมนนาสนใจ หนาตาทใกลคาเฉลยของประชากรจะเกดขนไดมกจะเกดจากการผสมกน ของหนาตาทแตกตางกนหลายๆ แบบ ซงเปนการบงถงพนธกรรมทหลากหลาย ไปดวย พนธกรรมทหลากหลายกทำใหมความหลากหลายทางภมคมกน เพราะ ภมคมกนเองกสรางมาจากพนธกรรม การมภมคมกนทหลากหลายอาจเทยบได กบการมกลยทธทเอาไวตอสกบปรสตหลายกระบวนทาหรอมเทคนคใหเลอกใช หลากหลายกวา มาถงลกษณะสดทายของความหลอสวยคอ หนาตาทมลกษณะเดน ของแตละเพศ ในลกษณะน เราจะไมคยกนแคเฉพาะหนาตาเทานน เพราะเรา ทกคนรดวาความสวยความหลอไมไดหยดแคทคาง ตำกวาคางลงไปกมจดทดงดด ความสนใจทางเพศอกมาก แมวาเราจะไมใชคำวาสวยหลอกบสวนทอยตำกวา คางลงไป แตคำวาเซกซ ลำ อม ในธรรมชาตกทำหนาทไมตางจากความสวยหลอ คอดงดดเพศตรงขามใหสนใจ ใหอยากมามเพศสมพนธดวย แตจะไปเขาใจตรงน เราตองไปทำความรจกกบฮอรโมนกลมหนงกนกอน

….......... สเตยรอยดฮอรโมน (Steroid Hormone) เปนชอของฮอรโมนกลมหนง เราเรยกฮอรโมนเหลานรวมเปนกลมเดยวกน ไมใชเพราะมนทำหนาทคลายกน แตเปนเพราะโครงสรางทางเคมมนคลายกน หรอจะเรยกวาหนาตามนคลายกน ทหนาตาของมนดคลายกนกเปนเพราะฮอรโมนเหลานสรางมาจากวตถดบเดยวกน นนกคอคอเลสเตอรอล การทเราเรยกสงททำหนาทตางกน แตหนาตามนคลาย


กนดวยคำเรยกรวมๆ กจะคลายๆ กบเวลาเรยกเครองใชทตางกนแตทำดวย ทองเหลองเหมอนกนวาเครองทองเหลอง จรงๆ แลวฮอรโมนกลมนไมไดมแคเฉพาะในรางกายคนเทานน แต สเตยรอยดฮอรโมนเปนฮอรโมนทมใชในธรรมชาตมานานมาก ตงแตเรายงม บรรพบรษรวมกบปลา ตงแตสตวเลยงลกดวยนมตวแรกยงไมเกดขนมาบนโลก ซงอาจมองไดวาเปนเทคโนโลยทสรางมาโดยปลาและเรารบเอามาใชตอกนมา เรอยๆ โดยดดแปลงมนบางหรอเปลยนหนาทมนเลกนอย สเตยรอยดฮอรโมนมนมลกษณะอยางหนงเหมอนกนทงกลมคอ มนไปกดระบบภมคมกนทำใหรางกายเราตอสกบเชอโรคหรอปรสตตางๆ ท บกรกเขามาไดดอยลง ฮอรโมนทเรยกวาสเตยรอยดฮอรโมนนมหลายตว เชน ฮอรโมนคอรตซอล หรอทหลายคนรจกในชอเลนของมนวาฮอรโมนเครยด แตท เราจะมาสนใจตอนนมสองตวคอ ฮอรโมนทชอ เทสทอสเทอโรน (Testosterone) หรอทมกรจกกนในชอ ฮอรโมนเพศชาย และฮอรโมนทชอ เอสโตรเจน (Estrogen) หรอทมกเรยกกนวาฮอรโมนเพศหญง เราเรยกฮอรโมนเทสทอสเทอโรนวาฮอรโมน เพศชายเพราะในผชายพบฮอรโมนนมาก และปรมาณของฮอรโมนนยงสมพนธกบ ลกษณะของผชาย เชน กลามเนอทใหญ ผวหยาบ ขนเยอะ ตวใหญ เสยงทม กรามใหญ และรปรางเปนเหลยม ทำใหใบหนาดแขงแรง ไมมเอว ไมมสะโพก รปราง เหมอนทอนไม ฯลฯ ในทางตรงกนขามเราเรยกฮอรโมนเอสโตรเจนวาฮอรโมน เพศหญงเพราะในผหญงพบฮอรโมนนมาก และปรมาณของฮอรโมนนจะสมพนธกบลกษณะของผหญง เชน กลามเนอนอยกวาผชาย มไขมนมากกวาผชาย ไขมนจะไปอย ทหนาอก ทสะโพก ทำใหเอวคอด สะโพกผาย รปรางเหมอนนาฬกาทราย เสยงเลก ออนหวาน ผวนม ขนนอย ฯลฯ สงทนาสนใจคอ ลกษณะของตวผทหลอในสตว อนๆ ทเราพดถงไป เชน ความดำของแผงคอสงโต ความอดในการรองขององอาง สสนสดใสของจะงอยปากหรอขนนก ทงหมดนลวนสมพนธกบปรมาณของฮอรโมน เพศชาย เมอฮอรโมนทงสองนเปนสเตยรอยดฮอรโมน มนจงกดภมคมกนเชนเดยว กบสเตยรอยดฮอรโมนอนๆ

….......... มาถงตรงนหลายทานอาจทจะอดสงสยไมไดวาถาฮอรโมนเพศกดภมคมกน จรงอยางทวาไป การทมฮอรโมนเพศเยอะโดยเฉพาะเพศชายกไมนาจะด เพราะ จะทำใหภมคมกนออนแอ ถาเปนเชนนนแลวทำไมเราววฒนาการมาใหชอบคน ทมลกษณะทางเพศเดน (ฮอรโมนเพศเยอะ) เรานาจะชอบคนทภมคมกนด ซงใน กรณนควรจะเปนคนทมลกษณะทางเพศนอย (ฮอรโมนเพศนอย) ไมใชหรอ? ในการทดลองทนำนกสองกลมมาเลยง โดยกลมหนงเลยงในสงแวดลอม ทปลอยใหมปรสต เชน หนอนพยาธ หรอเชอราจำนวนมาก อกกลมเลยงในสงแวดลอม ทสะอาด ผลทไดคอ นกทมการตดเชอมากระบบภมคมกนตองทำงานอยางหนก


เมอภมคมกนตองทำงานมาก รางกายกไมสามารถมฮอรโมนเพศเยอะได เพราะมน จะไปกดการทำงานของภมคมกน เมอฮอรโมนเพศชายนอยลกษณะของผชาย กนอย ซงในนกมนหมายถงสสนไมสดใส ในไกมนคอหงอนไกสไมแดง ในองอาง หมายถงรองไดไมนาน สวนในคนหมายถงกลามไมใหญ หรอเราอาจสรปไดวา รางกายจำเปนตองลดการสรางฮอรโมนเพศเพอเอาตวใหรอดจากปรสตกอน สวนความหลอคอยวากนทหลง ในกรณของนกกลมทเลยงมาใหมการตดเชอนอย รางกายของมนกไมมพนธนาการทางดานสขภาพทำใหรางกายมนสรางฮอรโมนเพศ เพอแสดงออกทางเพศไดเตมท โตขนมาเปนนกหนมทมสสนจดจาน แตปญหาของการทดลองนคอ ในธรรมชาตจรงๆ นกทจะมาผสมพนธกน มกจะอาศยอยในระบบนเวศนเดยวกน หมายความวาทกตวนาจะอยในสงแวดลอม ทมปรสตเทาๆ กน ดงนนการแปลผลการทดลองนตองมองในมมกลบกน ซงจะมองไดวาการทนกมฮอรโมนเพศสงไดแมวาจะอยในสงแวดลอมทมปรสต จงเหมอนเปนการอวดใหโลกรวา“เหนไหม ภมคมกนฉนแขงแรงขนาดไหน ขนาดมฮอรโมนเพศเยอะ (กดภมคมกน) ฉนยงสามารถเตบโตแขงแรงมาได ถาภมคมกนฉนไมแนจรงรางกายฉนทนฮอรโมนสงๆ อยางนไมไดหรอก” ซง พฤตกรรมทคลายๆ กนนสามารถเหนไดในเดกวยรนชายทฝนตกแลวถอดเสอวง หรออากาศเยนแตไมยอมใสเสอกนหนาว โดยสรปเรองราวตางๆ ทเราคยกนไปในเรองของหนาตาด หนด เซกซ รปรางลำสน เราจะเหนวาทงหมดมนเปนการบงถงสงหนง นนคอ สขภาพ สมอง ทมองความหลอสวยคอสมองทมองหาคำบอกใบวาเพศตรงขามทเราจะมลกดวยนน มสขภาพดแคไหน ภมคมกนดแคไหน โภชนาการดแคไหน เพอใหเหนภาพชด ขนเราลองมาดกนอกตวอยางหนง คณลองถามตวเองดวาคนหนาตาแบบไหน ทคณอยากมลกดวยมากกวากน คนแรก หนาตาสะอาดสะอาน ปากแดง ตาใสเปนประกาย ผวเปลงปลง เรยบเนยน เลบตดสนเรยบสะอาด ผมมนเปนเงางาม เวลายมฟนขาวเปนระเบยบ สวนคนทสอง ใบหนาเตมไปดวยสวหนอง ตาเหลองขน ปากซดคลำ ผวหนง มแผลฝพพอง เลบดำมรองรอยฉกขาดบงบอกถงความเปราะของเลบ ผมแหง หยาบกรานบงถงภาวะขาดอาหาร เวลายมเหนฟนผดำ มฟนหลอ หนองไหลเยม ออกมาจากรองเหงอก ตวอยางของคนทงสองน จรงอยวาเปนตวอยางสดโตงไปคนละขว แตก ทำใหคณเหนภาพไดชดเจนวาความสวยหลอนนเปนวธการทธรรมชาตสรางมา เพอคดกรองหาพอแมพนธทสขภาพด เมอสมองผลกดนใหเราอยากมลกกบ คนหนาตาด ลกของเรากมโอกาสทจะมภมคมกนทด โอกาสทจะรอดจากการตดเชอ กสง และโอกาสทจะโตไปเปนผใหญและมหลานใหเราไดมากกวา พนธกรรมททำ ใหชอบคนหนาตาดกถกคดเลอกมา หรอในภาษาวทยาศาสตรจะใชคำวา “การชอบ


คนหลอสวยเปน Adaptive Response ตอสงแวดลอมทมการตดเชอมากในอดต” คำวา Adaptive Response ในทนหมายถง การตอบสนองเพอปรบตวทเปน ประโยชนในแงของววฒนาการ กอนทจะจบบทนมจดทสำคญทผมอยากยำใหเหนอยจดหนง นนคอ ความไมเขากนระหวางรางกายเราและสงแวดลอมปจจบน โลกทกวนนโภชนาการ การสาธารณสขมลฐานและการแพทยด ทำใหความสำคญของการมลกกบคน ทภมคมกนแขงแรงนอยลงไปมาก ลกของคนหลอคนสวยไมจำเปนวาจะแขงแรง หรอมโอกาสรอดตายมากกวาคนอนอกตอไป แตสมองของเรายงตดอยกบโลก ยคหนอย เรายงชอบคนหลอคนสวยอยแมวามนจะไมไดใหประโยชนอะไร ในแงการอยรอดในธรรมชาต หรอจะเรยกวาสมองททำใหชอบหนาหลอหนาสวย มน “ทำงานไมเขากบสงแวดลอมในปจจบน” เราทกคนรดวาหนาตาดเปนแคสวนหนงทดงดดความสนใจ แตการเลอก คจรงๆ มนไมใชแคนน ยงมลกษณะอนๆ ทเราตองการ เชน เปนคนใจดมนำใจ เปนทรกของเพอนๆ เปนคนตลก อารมณด เปนคนทมความรบผดชอบ นอกไปจากน นกรอง ศลปน คนดง กมกจะเปนทชนชอบของสาวๆ และผหญงจำนวนไมนอย กชอบผชายรวย ความชอบในสงเหลานเปนสญชาตญาณของคนเชนกน หรอพด ไดวาพฤตกรรมเหลานอยภายใตอทธพลของพนธกรรม สมองทชอบคณลกษณะ เหลานถกคดเลอกมาดวยเหตผลบางอยาง แตเหตผลอะไร ทำไมมนถงถกคดเลอกมา เราจะทยอยคยกนไปเรอยๆ แตยงไมใชตอนน ในบทหนาเราจะไปตอบคำถามอกครง ทเหลออยคอ ทำไมผชายชอบสาวๆ ทมสวนโคงสวนเวา


ขนตนเรองมาแบบนทานผชายหลายๆ ทานคงจะสงสยวา ทำไมเรองอยางนถงตองเปนคำถาม เรองนมนชดๆ อยแลว วามนเปนสญชาตญาณของผชาย ถาเชนนนคำถามทตอง ถามตอคอ ธรรมชาตสรางสญชาตญาณเชนนนขนมา เพออะไร? หรอคำถามทดกวาคอ ทำไมสมองผชาย จงถกคดเลอกมาใหชอบสวนโคงสวนเวา? สวนโคงสวนเวา ของผหญงมนมประโยชนอยางไรในกฎสามอยางของเรา มนชวยหากน หนการถกกน หรอชวยการมลก?...

08{ ทำไมผชายชอบสาวๆ ทมสวนโคงสวนเวา }

เหตผลทผชายชอบสาวๆ ทมอกเอว

ไมตางไปจากการทชมแปนซตวผชอบชมแปนซตวเมยแกๆ


ในบททแลวเราคยกนไววาฮอรโมนเพศชายทำใหชายดเปนชาย ฮอรโมน เพศหญงทำใหหญงดเปนหญง ผหญงชอบผชายทดแมนสมชาย เพราะบงบอกถง ความเปนพอพนธทสขภาพสมบรณ มภมคมกนทดและโภชนาการด ในเพศหญง กเชนกน ผหญงทมลกษณะทางเพศหญงสง ผวพรรณสะอาดเปลงปลงกบงชถง พนธกรรมและโภชนาการทดไดเชนเดยวกน แตในผหญงแลว ลกษณะของผหญง ยงมความหมายมากกวานน เดกผชายเมอเขาสวยรน ฮอรโมนในรางกายจะเรมเปลยนแปลง สงหนง ทเปนผลมาจากฮอรโมนทเปลยนแปลงคอ อณฑะจะมขนาดใหญขนและเรมสราง อสจ ผชายจะสรางอสจไดเรอยๆ ทกวนทกคนตอเนองไปไมมวนหยดพกจนแกเฒา ดงนนผชายแกแมวาความสามารถทจะมลกลดลงแตกยงทำใหผหญงทองได แตใน ผหญงจะแตกตางไป ในเดกผหญงเมอแรกคลอดออกมาลมตาดโลกจะมาพรอม กบไขในรงไขปรมาณคงทจำนวนหนง ตลอดชวตของผหญงจะไมมการสรางไข ขนมาใหม เมอรางกายของเดกผหญงเขาสวยรน ฮอรโมนเพศหญงทเพมขน จะทำใหไขเหลานทยอยสกแลวตกลงมาเดอนละหนงหรอสองใบ และยงมผลให มดลกมการเปลยนแปลงเพอพรอมทจะรบการฝงตวของทารก นอกจากนฮอรโมน เพศหญงจะทำใหรางกายของเดกผหญงเรมมการสะสมไขมนทหนาอกและสะโพก เพมขนเรอยๆ กอนทจะเขาวยรน เดกชายและเดกหญงจะมรปรางทไมตางกนมาก แตเมอเขาวยสาว รปรางทแตเดมไมตางจากเดกผชายนกเรมมสวนโคงสวนเวา เกดขน ดงนนการเปลยนแปลงของรางกายภายนอกทบงวา “หนเปนสาวแลว” จะเปนการประกาศใหโลกรวาฉนพรอมทจะมลกแลวนะ ไขฉนเรมตกแลว มดลกฉนเรมทำงานแลว ผหญงมลกษณะทแปลกมากอยางหนงคอ รงไขของผหญงมวนหมดอาย เมอรงไขหยดทำงาน ฮอรโมนเพศหญงกจะลดลงและหมดประจำเดอนไปในทสด ทผมใชคำวาแปลกเพราะตวเมยในสตวเลยงลกดวยนมอนๆ หลายพนชนดทวโลก แทบจะไมมภาวะหมดประจำเดอนเลย ทพอจะพบไดกมแคปลาวาฬบางสปชส เทานน แตในคนเมอรางกายสรางฮอรโมนเพศหญงลดลงหรอขาดฮอรโมนนไป ความสาวทเหนจากภายนอกกจะคอยๆ ลดลง เมอรางกายเปลยนแปลงไป แมจะไมอยากใหใครร แตการเปลยนแปลงนมนกเหมอนกบเปนการประกาศให โลกรวา วนของฉนผานไปแลว ความสามารถในการมลกของฉนหมดสนแลว หนาอกทเตงตม ผวหนงทเตงตงกจะไมเหมอนเดม เอวทเคยคอดกว หนทเคย เหมอนนาฬกาทรายกจะคอยๆ เปลยนไปเปนทรงกระบอกเหมอนในผชาย ฉะนน จงไมแปลกเลยทผชายเมอแสนปทแลวจะชอบลกษณะของความเปนสาว เพราะ มนหมายถงวยเจรญพนธและความสามารถในการมลก ผชายทชอบหญงทม ลกษณะของความเปนสาวกมโอกาสทจะมลกมากกวาผชายทชอบเดกนอยหรอ


ผหญงทดสงวย ลกหลานของคนทชอบสาวๆ กมแนวโนมจะชอบสาวๆ เหมอนพอ ลกษณะนจงถกคดเลอกมา สตวตางๆ ในธรรมชาตเมอมนจะผสมพนธ ตวผจะมองหา “สญญาณ” จากตวเมยเพอประเมนวาโอกาสทมนจะมลกสำเรจมมากนอยแคไหน สญญาณน อาจเปนกนทแดงของชมแปนซตวเมย หนาอกทแดงของเจลาดาบาบน หรอกลน ของฉทเปลยนแปลงไปของกวาง คนเรามสงทแปลกจากสตวอนในเรองนสองอยาง คอหนง เรามภาวะหมดประจำเดอนอยางทพดไปแลว และสองคอ เราไมมฤดผสมพนธ เรามอารมณเพศเกดขนไดในทกวนาทของป (ทำไมจงเปนเชนนนเราจะไปคยกน ในบทท 34) ดงนนการมองหาสญญาณของมนษยผชายสวนหนงจงเปนการมองหา ผหญงอยในวยเจรญพนธหรอไม แตการมองหาวยเจรญพนธไมใชปจจยเดยวท ทำใหผชายชอบสาวๆ ยงมอกหนงปจจยททำใหความสำคญของการชอบความสาว มมากขน ปจจยนนเรมตนขนเมอบรรพบรษมนษยวานรตวผของเราหลายลานป ทแลวเปลยนมาอยเปนคและชวยเลยงลก ในธรรมชาตการครองคของสตวมหลายแบบ บางอยเปนค เชน หงส นกเพนกวน บางชนดอยเปนฮาเรม ตวผหนงตวมตวเมยหลายตว เชน กอรลลา แมวนำชาง บางชนดอยแบบคอนไปทางฟรเซกส เชน ลงชมแปนซ สตวบางชนด เมอผสมพนธเสรจ ตวผกแยกทางไป เมอแมตกลกหรอวางไขแลวกทงลกไป ทนท ฯลฯ การทสตวแตละชนดมครอบครวหรอการครองคแบบใด ธรรมชาตมนม กฎของมนอย แตรายละเอยดจะเปนยงไงเราจะไปคยกนในบทท 33 ในตอนน เราจะมาตอบคำถามกนกอนวา คนเรานนครองคแบบไหน? ผมเชอวาเมอเจอ คำถามนคำตอบแรกทผดขนทนทของหลายทานคอ รกเดยวใจเดยว ผวเดยว เมยเดยว เพราะนนคอวฒนธรรมทเราคนเคยกนในปจจบนและเชอวานนคอศลธรรม อนดงาม แตเราตองไมลมอยางหนงวาเราไมสามารถเอามาตรฐานของเราในปจจบน ไปเปนมาตรฐานของเผาพนธมนษยทงโลกได เพราะเอาเขาจรงเมอมองไปรอบโลก ในหลายวฒนธรรมหรอแมแตวฒนธรรมไทยในอดต สงทเราพบคอ สวนใหญของ การครองคคอหนงชายหลายหญง เราตองไมลมวาในศาสนาอสลามการทผชายมภรรยาหลายคนไมใชเรอง ผดศลธรรม อบราฮมบดาของชาวยวกมภรรยา 3 คน หรอชาวพนเมองตางๆ ทวโลกกมการครองคตางกนไปอกหลายแบบ เชนชายหนงหญงหนง แตแคชวคราว สก 4 หรอ 5 ปแลวเปลยนคใหม บางวฒนธรรมกครองคแบบหนงหญงหลายชาย และบางวฒนธรรม เชน อเมรกาและวงการบนเทงกนยมแตงแลวหยาแตง แลวหยา ทงหมดนมนมคำอธบายทางชววทยาของมนซงเราจะไดคยกนตอไป ดงนนผมจงขอสรปแบบสนๆ ในตอนนไปกอนวาการครองคของคนไมวาจะเปน แบบใดกตาม สงหนงทผชายสวนใหญในทกวฒนธรรมทำเหมอนๆ กนคอ ผชาย


อยกบผหญงและชวยเลยงลก ปกปองลก อยางนอยทสดกจะอยเปนคไปจนกวา ลกจะดแลตวเองได ชมแปนซในธรรมชาตจะอยเปนฝงใหญ ในฝงใหญยงมการแบงเปนฝง ยอยๆ บาง เมอตวเมยพรอมทจะผสมพนธกนกจะแดง ลงตวผทงฝงกจะรบรได พรอมๆ กน แตไมใชวาตวผทกตวจะมโอกาสเทากน ลงทเปนจาฝงหรอทเรยกวา อลฟา (alpha male) และพวกพองเบอรสอง สาม ส เทานนทจะมโอกาสผสมพนธ หลงจากตวผผสมพนธเสรจมนจะทงตวเมยไปและใชเวลาสวนใหญหมดไปกบ การวงไลหาตวเมยอนๆ และวงไลตวผอนๆ ไมใหเขามายงกบตวเมยจนกวาตวเมย จะผานชวงตกไขไปแลว เมอตวเมยมลกมนกจะไมไดมาอยเปนคและทำหนาทพอ ทด มบางทมนหาอาหารมาใหลก แตยงไงกไมเทาพอของลงโฮโม เซเปยนส กอรลลาอยเปนฮาเรมทมจาฝงเปนตวผอยหนงตวทเรยกวา silverback (เพราะวาหลงมนจะมสขาว) จาฝงเทานนทมสทธผสมพนธกบตวเมยในฝงทงหมด ถาตวผตวอนอยากมาผสมพนธกตองเขามาแยงความเปนจาฝงไป เมอตวเมยมลก ตวผจะไมเสยเวลามาชวยหาอาหารหรอเลยงด มนจะผสมพนธกบลงตวเมยตวอนตอ หรอตอสไลตวผอนออกไปไมใหมายงกบตวเมย หลายลานปทแลวมเหตบางอยาง (เหตอะไรเราจะไปคยกนในบทท 33) ททำใหสงคมของบรรพบรษเราคอยๆ เปลยนจากสงคมกงกอรลลากงชมแปนซ (ชายหนงหลายหญง) มาเปนสงคมทมการจบคชายหญงชดเจน เมอมนษยวานร ตวผเปลยนมาอยเปนคชวยปกปองและหาอาหารมาใหแมและลกกน เวลาทจะไป วงไลหาตวเมยอน กถกใชไปเพอลาสตวและหาอาหารมาเลยงลก โอกาสทจะไป มลกทอนกจะนอยลง ดงนนการเลอกคจงเปนเรองสำคญ ถาจบคกบสาวอายนอย กจะไดแมทมวยเจรญพนธเหลอนานกอนทจะหมดประจำเดอน สวนมนษยวานร ตวผทมรสนยมชอบสาวใหญวยใกลหมดประจำเดอนกจะมชวงเวลาทจะมลกนอยกวา (อยาลมวาเรากำลงพดถงมนษยวานรทไมไดเรยนวชาเพศศกษา) เมอมลกมากกวา พนธกรรมททำใหชอบสาวๆ กถกสงตอไปถงลกๆ มากกวา ทำใหผชายรนลกกม แนวโนมทจะชอบสาวๆ ในทางตรงกนขามสตวอนๆ ทไมไดอยแบบครองค เชน อรงอตง มนจะไมเกยงเรองความสาวของคผสมพนธมนนก หรอในสตวทตวเมย มลกไดแมวาจะอายมาก เชน เตา เมอเตาหนมเจอตวเมยอายเกอบรอยป มนไมม ทาทางลงเลเลยทจะเขาไปผสมพนธกบคณยายเตา แตทงอรงอตงและเตากไม สามารถเทยบไดกบรสนยมของชมแปนซหนม สำหรบโฮโม เซเปยนส สาวทผวใส ผวเนยนเรยบ ผมสลวย แขงแรง จะเปนทตองการของหนมนอยหนมใหญทงหลาย แตสำหรบหนมๆ ชมแปนซแลว ตวเมยหนายน มรอยเหยว มตนกา หวลาน มกจะเปนทหมายปองของหนมๆ มากกวาตวเมยทผวเรยบ ขนดก ยงตวเมยอายมากขนกยงเซกซ โฮโม เซเปยนส หนมอยางเราๆ อาจจะกำลงเกาหวสงสยอยวาทำไมจงเปนเชนนน? ทำไม


ชมแปนซหนมถงมรสนยมแปลกเชนน? (ชมแปนซเองมนกกำลงเกาหวสงสยใน รสนยมของเราเชนกน) เราคยกนไปแลววาในสงคมชมแปนซตวผจะมลำดบขน ในทางฝงตวเมย กจะมลำดบขนในการเขาถงอาหารเชนเดยวกน โดยสายลำดบขนในฝงตวเมยจะ แยกออกจากตวผชดเจน (คลายๆ กบแยกสายปกครอง) สำหรบทางฝงตวเมย สวนใหญเมอตวเมยมอายมากขนสถานะในสงคม (ในฝง) มกจะดกวาลงสาวๆ เพราะสงสมบารมไวมากกวา เมอสถานะในสงคมดกวา สทธในการเขาถงอาหาร กจะมากกวา ลกของคณยายลงกจะมโอกาสเตบโตมากกวา นอกไปจากนลงตวเมย ทอายมากกวาจะมประสบการณในการเลยงลกทำใหโอกาสลกรอดตายจะมสงกวา ลงสาวๆ ชมแปนซหนมทชอบสาววยดกจงมลกมากกวาและสงตอพนธกรรมได มากกวา ลงชอบแบบลงเพราะมนทำใหลงสงตอพนธกรรมลงไดมากกวา เตาชอบ แบบเตาเพราะมนทำใหเตาสงตอพนธกรรมเตาไดมากกวา และคนชอบแบบคน เพราะมนทำใหคนสงตอพนธกรรมคนไดมากกวา ทงหมดนเปนการทำงานของ การคดเลอกตามธรรมชาต ทคมอยดวยกฎทเรยบงาย

….......... ในบทท 6 เราคยกนเรองของนกฟนชและกลไกทเรยกวาการคดเลอก ตามธรรมชาต หรอ Natural Selection สวนในบทท 7 และบทนเราคยกน ถงการคดเลอกอกชนดหนงทมลกษณะตางไปคอ ไมไดเกดจากผลาเลอกเหยอ หรอเหยอเลอกผลา แตเปนการเลอกระหวางเพศ ตวเมยเลอกตวผและตวผเลอก ตวเมย การคดเลอกแบบนเราเรยกมนวา Sexual Selection หรอการคดเลอก ทางเพศ ตวอยางของการคดเลอกทางเพศทเราเหนไปแลว ไดแก นกตวผมสสนสดใส เพราะตวเมยเลอกทจะผสมพนธกบตวผทมสสนสดใส ไกตวผมหงอนทแดงใหญ เพราะตวเมยเลอกผสมพนธกบตวผทหงอนแดงใหญ นกยงตวผหางใหญเพราะ ตวเมยเลอกทจะผสมพนธกบตวผทหางใหญ การคดเลอกทางเพศอาจจะเรยกไดวา เปนกลไกยอยหนงของการคดเลอกตามธรรมชาต อยางไรกตามการคดเลอกทางเพศ กมขอแตกตางทนาสนใจอยบางเหมอนกน การคดเลอกตามธรรมชาตทดำเนนไปนานพอ ผลทไดมกจะเปนระบบ ทมประสทธภาพ หมายความวาดเพยงพอตอการใชงานและยงประหยดดวย ตวอยางเชน สมมตมหมาปาอยสองตว ตวทหนงวงไดเรวมากถง 80 กโลเมตรตอชวโมง หมาปาอกตววงได 50 กโลเมตรตอชวโมง แตการทจะจบกระตายกนได หมาปาวงแค 45 กโลเมตรตอชวโมง กเพยงพอแลว การทหมาปาตวทหนงวงไดเรวกวาอาจเปน เพราะกลามเนอมนใหญกวา แขงแรงกวา แตกลามเนอทแขงแรงกวานกตองการ เชอเพลงทมากกวา เหมอนเครองยนตของรถทแรงกวาใหญกวากจะกนนำมนมากกวา แมวาจะวงระยะทางเทากน ดงนนหมาปาทวงเรวกวากตองกนอาหารมากกวา


จงจะมชวตรอดอยไดในแตละวน หมาปาตวทวงชากวาเมอไมตองกนมากเทา มนกเอาเวลาวางจากการหากนไปผสมพนธ มนกนอาหารนอยกวามนจงแบงอาหาร ใหลกกนไดมากกวา สวนหมาปาทวงเรวกวาตองเสยเวลาไปในการหากนมากกวา ทำใหมเวลาไปผสมพนธนอยลง หรอเลวรายกวานนอาหารทหามาไดมไมพอทจะ ไปเลยงกลามเนอทใหญโต ทำใหอดตาย โอกาสทมนจะมลกกนอยลงหรออาจ ไมมเลย ดงนนจะเหนวาการทวงไดเรวกวาในสงแวดลอมนไมใชสงทไดเปรยบ แตกลบกลายเปนการฟมเฟอยทไมไดประโยชนและยงทำใหเสยเปรยบหมาปา ทวงไดชากวาดวย ในทางตรงกนขาม การคดเลอกทางเพศมกไดลกษณะทฟมเฟอย โออา เกนความจำเปน เชน นกยงตวผยงหางใหญหรอมรปกลมๆ คลายตา บนหางยงเยอะ นกยงสาวๆ กยงชอบ นกยงทหางใหญกวากจะมลกมากกวา รนลกจงมแตนกยงทหางใหญๆ ตวเมยกยงคงเลอกหางทใหญในกลมหางใหญ ดวยกน รนหลานจงมหางทยงใหญขนไปอก และใหญขนไปเรอยๆ รนตอรน ลกษณะทฟมเฟอยมากขนเรอยๆ นมชอเรยกวา Fisherian runaway (runaway ในทนหมายถง ฟมเฟอยจนเตลดเปดเปง ฉดไวไมอย สวน Fisher มาจากชอ ของคนทอธบายปรากฏการณนคอ Ronald Fisher) แตคำถามคอ ถาเชนนน หางนกยงจะใหญไปเรอยๆ ไมมทสนสดหรอไม? แนนอนวาคำตอบคอไม เพราะ ทกอยางในธรรมชาตตองมความพอด ของดทมากไปจะกลายเปนของไมดเสมอ หางของตวผจะใหญหรอไมใหญขนกบฮอรโมนเพศชาย ถาฮอรโมนมาก หางมนกมแนวโนมจะใหญโต แตหางของนกยงไมมประโยชนอะไรเลยในการหากน หรอสบพนธ มนมไวอวดเพศตรงขามอยางเดยว นอกไปจากน หางทใหญเกนไป ยงทำใหมนถกเหนจากผลาอยางเชนเสอไดงาย เลวรายไปกวานน หางทใหญของมน ยงรบกวนการหน การบน และการซอนตวของมน ทำใหโอกาสตายของมนเพมขน หางนกยงสามารถทจะใหญขนไปไดเรอยๆ ตราบใดกตามทหางใหญยงเพมโอกาส สบพนธมากกวาโอกาสตาย หรออาจพดวาตราบใดทประโยชนในการสงตอพนธกรรม ยงมากกวาโทษ ลกษณะนกยงถกคดเลอกตอไปได ถงตรงนหลายทานอาจสงสยวา แลวการคดเลอกทางเพศในคนละ มบางไหม? คำถามนกตอบงายอกเชนกน เพราะเราทกคนรตวเองดวา ลกษณะหลายอยางของผหญง (หรอผชาย) เปนลกษณะทนาปรารถนาและใหญ เกนความจำเปน ลกษณะทเกดมาจากการคดเลอกทางเพศในคนมหลายลกษณะ ดวยกน แตทเดนชดทสด เตะตาทสดนน เราจะไปคยกนในบทตอไปครบ


ทำไมผหญงมเตานมใหญ? เปนคำถามทนาสนใจพอๆ กบคำถามทวา ทำไมผชายถงหมกมนกบนมของผหญง เหลอเกน? กอนทจนตนาการของคณจะเตลดไปไกล เอาเปนวาสำหรบทานทไมชนกบชววทยาหรอวชาทาง การแพทยคำตอบแรกทคดขนมาในหวทนทนาจะเปนวา เพราะผหญงตองใหนมลก นมเลยตองใหญ เหมอนม ขวดนมขนาดใหญไวบรรจนำนม สวนคำอธบายวาทำไม ผชายหมกมนกบนมกนนกกนาจะเปนวา ผชายทชอบ ผหญงมนมใหญ (ขวดนมขนาดใหญ) นำนมทมไวให ลกดมกนกนาจะเยอะกวา สมำเสมอกวาตามไปดวย ธรรมชาตในโลกหลายลานปกอนซงอาหารหาไมไดงายๆ เมอลกมอาหารเพยงพอ ลกจงมโอกาสรอดตายและ แขงแรงกวา ผชายทชอบผหญงนมใหญเลยถกเลอกมา

09{ ทำไมผหญงมนมและสะโพก }

การทไขมนจำนวนนอยๆ มากองตงฉากกบแรงโนมถวงของโลกมนจงเรยกรองความสนใจไดด

การลงทนจำนวนนอยนจงเทากบการทำโฆษณาทมประสทธภาพสงมาก


หากเรามาคดดดๆ แลว จะเหนวาคำตอบนมนมสวนทไมถกตองอยบาง ทเหนชดเจนเลยกคอ ขนาดของเตานมไมไดสมพนธกบปรมาณนำนมทจะมใหลก เสมอไป ผหญงคพดไมไดแปลวาจะมนมใหลกมากกวาผหญงคพเอ เพราะสวน ทสรางนำนมคอ ตอมนำนม ซงคอตอมเหงอทเปลยนหนาทไปสรางนำนม แตขนาด ของเตานมเปนเรองของไขมน และไขมนนกไมไดมไวสรางนำนมหรอเกยวของกบ การสรางนำนมแตประการใด ดงนน อาจพดไดวาการมแคหวนมและตอมสราง นำนมกนาจะเพยงพอในการทจะทำหนาทของมนตามธรรมชาตไดโดยทไมตอง มไขมนในเตานม คำถามคอ แลวหวนมจะขนไปนงอยบนกอนไขมนสองกอนเพอ อะไร?

….......... ในสตวเลยงลกดวยนมเกอบทงหมดเมอแมตองใหนมลกเตานมจะใหญขน เนองจากตอมนำนมจะขยายตวและมนำนมมาสะสมไว แตกจะใหญขนเพยงเลกนอย เทานน ในคนเมอผหญงเขาสวยรนกจะเรมมเตานม เมอหมดวยทมลกได เตานม กยงคงอย การทรางกายคงเตานมเอาไวแมไมไดใชงานมนจงเปนการสนเปลอง พลงงานทรางกายสามารถนำไปใชทำประโยชนอน นอกไปจากนการมเตานม ยงมผลเสยททำใหความคลองตวลดลง (ผมกำลงพดถงโลกทยงไมมยกทรง) เมอ ลกษณะนมนมขอเสยแตมนยงคงถกคดเลอกมาแสดงวามนตองมขอดททำให โดยรวมแลวประโยชนทไดมมากกวาขอเสย นอกไปจากนนสตวเลยงลกดวยนมอน เมอตวผ เหนตวเมยมนมใหญขน ตวผจะหมดอารมณทางเพศเพราะการ มเตานมใหญในสตวเลยงลกดวยนมเปนสญญาณวาขณะนรางกายของตวเมย ยงไมพรอมจะมลกและไมมการตกไข แตผชายเมอเหนนมใหญกลบไดผลท ตรงกนขามกบสตวเลยงลกดวยนมอนๆ ทำไมจงเปนเชนนน? ในสตวเลยงลกดวยนมสปชสตางๆ รางกายจะไมสามารถมลกไดถา ปรมาณไขมนในรางกายมไมมากพอถงจดหนง เชน สตวเลยงลกดวยนมสวนมาก แลวตองมไขมนอยางนอย 5 - 10 เปอรเซนต จงจะสามารถตงทองได ไมเชนนนระบบ ในรางกายจะมกลไกทไปยบยงการตงทอง และสำหรบในคน ผหญงตองมไขมน อยางนอยประมาณ 20 เปอรเซนตของนำหนกตว แตโลกทบรรพบรษของเราววฒนาการ มาไมมซเปอรมารเกต อาหารททารกกนไดจงมแคนำนมแมเพยงอยางเดยว เมอ แมทรางกายมไขมนสะสมไวไมพอ กอาจไมมพลงงานมากพอทจะสรางนำนม ใหลกและลกอาจเสยชวตได เปนไปไดหรอไมทไขมนสวนนจะเหมอนกบไขมน สวนอนๆ ของรางกายทสะสมไวใชเปนพลงงานสำรองเพอใหแนใจวาจะมพลงงานมากพอสำหรบการใหนมลก แตปญหาหนงททำใหคำอธบายนไมสมเหตสมผลคอ ปรมาณไขมนในเตานม ไมวาจะเปนคพเอหรอคพด เมอเทยบกบไขมนทงรางกาย คดเปนไขมนแคประมาณ 4 หรอ 5 เปอรเซนตเทานน ปรมาณเทานถอวานอยเกนไป สำหรบการสะสมไวเพอเลยงลก แตถารางกายเราทำไปเพอเพมพลงงานสะสมจรง


ทำไมรางกายตองเอาไขมนจำนวนนอยนมากองรวมกนไวทหนาอก รางกายเรา สามารถเกลยไขมนจำนวนนอยนแลวไปแทรกรวมกบไขมนใตผวหนงสวนอนๆ ของรางกายไดสบายๆ เชนทตนขา สะโพก หรอพง หรอวาไขมนสองกอนนจะทำใหทารกดดนมไดงายขน? เพราะใบหนา ของสตวเลยงลกดวยนมสวนใหญจะมสวนทเรยกวา snout (อานวา สเนาท) คอ สวนปากและจมกทยนยาวออกมา เหมอนหมา แมว วว รวมไปถงชมแปนซ ชะน และลงตางๆ แตหนาของคนเราแบน เราไมมสเนาท เปนไปไดหรอไม ทธรรมชาตวางหวนมไวบนกอนไขมนเพอทจะทำใหหวนมมนลอยเดนออกมา ทารกจะไดดดนมงายขน ซงในความเปนจรงกเปนเชนนน หวนมทยนออกมา เลกนอยทำใหทารกดดนมไดงายขนจรงๆ แตคำอธบายนกมปญหาอยเหมอนกน เพราะเตานมของผหญงทใหญเกนความจำเปนบางทกมขอเสย ตรงทเตานมใน ผหญงบางคนใหญจนตกลงไปกองบนหนาและจมกของทารก ทำใหทารกหายใจ ไมไดระหวางทดดนม ปญหานสวนใหญจะไมใชปญหาของคนเอเชย แตผหญง ตางชาตบางคนมเตานมใหญมากจนหมอตองเตอนแมมอใหมทงหลายใหพยง เตานมเอาไวไมใหตกลงไปใสหนาของทารก การทเตานมมศกยภาพทใหญเกน ความจำเปนนมนนาสงสยและชวนใหคดวามนไมไดเกดจากการคดเลอกตาม ธรรมชาต เพราะเราคยกนไปแลววาโดยทวไปการคดเลอกตามธรรมชาตมกจะได ลกษณะทประหยด เพยงพอตอการใชงาน สวนลกษณะทมากเกนพอด หรอใหญ เกนไปจนกลายเปนปญหาไดนน (Fisherian runaway) มกเปนลกษณะของการ คดเลอกทางเพศคอ ลกษณะทสรางมาเพอโออวดเพศตรงขาม หรอพดกนตรงๆ เลยกคอ นมผหญงอาจจะใหญไมใชเพอลกแตใหญเพอพอของลก ทราบกนหรอไมครบวา แมแตการกระจายตวของไขมนวาจะไปสะสม ทไหนบาง กขนอยกบพนธกรรมดวยเชนกน โดยทรางกายของคนจะมไขมนกระจาย อยทวไปใตผวหนง หนาทหลกของไขมนจงมดวยกนอยางนอยสองประการคอ เปนพลงงานสะสมและเปนฉนวนปองกนไมใหรางกายเสยความรอนออกจากรางกาย เรวเกนไป เมอสมองของเราเปนอวยวะทไวตอความรอนมากทสด เราจงไมสามารถ สะสมไขมนบนหนงศรษะได ถาเรามไขมนเยอะสมองเราอาจจะสกไดงายๆ หรอ ในสตวเลยงลกดวยนมทอาศยอยในนำ เชน ปลาโลมา ปลาวาฬ หรอนากจะมไขมน ใตผวหนงทหนามากๆ ซงจะชวยใหรางกายมนอบอนและยงชวยใหมนวายนำไดด อยางอฐมหนอกซงเปนกอนไขมนสะสมอยทหลง อฐเปนสตวทอาศยอยในทะเลทราย มนไมสามารถจะเอาไขมนไปไวสวนอนๆ ของรางกายไดมากเพราะจะขดขวาง การระบายความรอนออกจากรางกาย นอกจากนไขมนยงเปนตวนำความรอนทไมด (หมายความวาไขมนหมวางบนกระทะนานๆ เรากสามารถเอานวแตะมนได โดยนวไมพอง) รางกายอฐจงเอาไขมนไปวางไวทหลงเพอเปนฉนวนกนความรอน ใหกบสวนอนๆ ของรางกาย


สวนคณผชายเวลาอวนมกจะอวนทพงรอบๆ สะดอ ผหญงเวลาอวน มกจะออกทสะโพก ตนขา และพง แตพงในความหมายของผหญงจะเปน สวนทอยตำกวาสะดอ (ทองนอย) นอกจากนตำแหนงของไขมนกไมไดคงท อยตลอด แตยงเปลยนไปตามวยได เชนในทารกอวนๆ จะมไขมนสะสมอยทวตว ทำใหแขนขาและลำตวเปนปลองๆ เหมอนตวการตนโลโกของยางมชลน เนองจาก ทารกมรางกายทเลกทำใหเสยความรอนออกจากตวไดงาย อกทงทารกกยง ชวยเหลอตวเองไมได จงเหมอนเปนหลกประกนวาจะมพลงงานไวใหใชยาม จำเปน แตเมอทารกโตเปนหนมเปนสาวปรมาณไขมนจะลดลงและยายไปทอน ในผหญงไขมนจะไปสะสมทตนขา สะโพก และเตานม สวนวยรนผชายรางกาย จะลดการสะสมไขมน แตพยายามจะนำพลงงานไปสรางเปนกลามเนอแทน นอกเหนอไปจากบนศรษะทเราไมสามารถเอาไขมนไปวางไวไดแลว เราไมสามารถเอาไขมนไปสะสมทคอไดมากๆ เหมอนหม เพราะมนจะมผลเสย ตอการหมนของคอ สตวเลยงลกดวยนมทเดนสขาหลายชนดนำไขมนไปสะสมไวทไหล (ขาหนา) แตเราและลงไมสามารถทำไดเพราะเราแกวงแขนของเรา รอบทศทาง ไขมนทไหลจะทำใหการหมนไหลทำไดยากขน เราไมสามารถนำไขมน ไปวางไดมากทมอและนวเพราะจะทำใหการใชมอทำงานทละเอยดทำไดไมด ตนขาและขากเชนเดยวกน คณอาจจะเคยเหนคนทตนขาใหญมากๆ เวลาเดน ขาของเขาจะถาง และทำใหเดนและวงไดลำบาก หรอไขมนภายในชองทองและ ไขมนใตผวหนงบรเวณพงจะชวยหอหมอวยวะภายในตางๆ และชวยปองกนอวยวะ ภายในจากการโดนกระแทกอกดวย จากตวอยางเหลานจะเหนวารางกายจะเอาไขมนไปกองไวทไหนมนนาจะ มเหตผลและอยภายใตการคดเลอกตามธรรมชาต เชนเดยวกบทรางกายของเรา จะพยายามเอาไขมนไปไวในบรเวณทมประโยชนและเลยงทจะเอาไขมนไปวางไว ในสวนททำใหรางกายทำงานไดดอยลง เมอเรามาดทเตานมกนอกครงวาทำไมไขมนจำนวนไมมากนตองมากองไว บนหนาอกในลกษณะทเหมอนกบการกอกองทราย แถมยงเปนการกอกองทราย ในทศทกองทรายตงฉากกบแรงโนมถวงของโลก และเมอมนวางตวเชนนน เปนธรรมดาทเวลาผหญงวงหรอเดนเตานมจงเดงขนเดงลงเหมอนจงใจทจะให ผคนหนมาสนใจ (และมนกทำสำเรจดวย) แมแตระดบทมนวางตวอยกเชนกน มนวางตวในระดบทสายตาสามารถมองเหนไดจากระยะไกล หากธรรมชาต สรางเตานมมาเพอเรยกรองความสนใจจรงๆ เราคงตองยอมรบวาวธนเปนการใช ไขมน 4 เปอรเซนตไดอยางชาญฉลาดมาก ลงทนนอยแตไดผลเกนคม ดงดด ความสนใจจากกลมเปาหมาย (ผชาย) ไดทกเพศทกวยและทกยคทกสมย (มโฆษณาไหนอกไหมทไดรบความนยมมาเปนแสนๆ ปเชนน)


เมออธบายถงหนาทของเตานม ถาเราไมเอยถงทฤษฎของเดสมอนด มอรส (Desmond Morris) ทเสนอไวเมอประมาณ 30 ปกอนคงไมได แมวา โดยสวนตวผมไมคอยจะเหนดวยกบทฤษฎนกตาม เนองจากทฤษฎของมอรส อธบายวา หลายลานปกอนเมอบรรพบรษเรายงเดนสขาเหมอนชมแปนซ เรานา จะมพฤตกรรมเหมอนชมแปนซคอ กนของตวเมยเปนอวยวะทตวผจะมองและสนใจ เมอกนตวเมยแดงตวผจะรวาตวเมยกำลงตกไขและพรอมจะสบพนธ แตเมอคนลกขน เดนสองขา สวนของกนจงมองเหนไดไมชดในระดบสายตาอกตอไป หนาอกของ ผหญงจงใหญขนเพอเปนการเลยนแบบกน จากทงหมดทเราคยกนมาอะไรคอคำอธบายทเปนไปไดมากทสด? คำตอบทนาจะเปนคอ ไมมคำอธบายทเปนไปไดมากทสดเพยงคำตอบเดยว แตผหญงนาจะมเตานมจากหลายๆ ปจจยรวมกน เชนแรกสดอาจเรมจากผหญง ทมไขมนมากและมนำนมมากจะมหนาอกทดใหญกวาคนอนเลกนอย ตวผท ชอบนมใหญกวาจงมลกทสมบรณกวา นมทใหญกวาในชวงแรกจงเปนสญลกษณ ของความอดมสมบรณ นอกจากน นมทใหญเลกนอยยงอาจทำใหทารกดดนมงาย ขนดวย แตเมอผชายชอบนมทใหญและเลอกผสมพนธกบผหญงทนมใหญจงทำ ใหเกดเปนการคดเลอกทางเพศขนมา เตานมจงเรมมงหนาไปสการเปนไขมนท ฟมเฟอยมากเกนพอด โออวด ไขมนจงมากองรวมกนทหนาอกในลกษณะตงฉาก กบแรงโนมถวงมากขน ในแงนเตานมจงมหนาทเพมขนมาอกหนงประการคอเปน ปายโฆษณาทเดงได เพอสอขอความสะกดใจทวา “ดนส เหนไหมวาฉนสมบรณ มากแคไหน ทเหนนเปนแคตวอยางเทานนนะ” ดงนนเตานมจงมสองหนาท แต เปนหนาทรองนเองททำใหเตานมใหญเกนความจำเปนและไปรบกวนหนาทหลก ของมนคอใหอาหารลก จากหนาอกเราลงมาทเอว ในสตวเลยงลกดวยนมทงหลาย เอวถกมอง วาเปนของแปลก เพราะชมแปนซและกอรลลาไมมเอว ชาง หมา แมว เสอ หม กไมมเอว ผชายกไมคอยมเอว แลวทำไมผหญงถงมเอว? ในการศกษารสนยม ของผชายจากหลายวฒนธรรมพบวา รปรางของผหญงโดยใหดเงารปรางของ ผหญงและเลอกรปรางทคดวาเซกซทสด สงทพบคอ เงาทมสดสวนเอวตอสะโพก เปน 0.7 เปนสดสวนทผชายสวนใหญในโลก (ไมทงหมด) คดวาเซกซทสด จดทนาสนใจคอ ไมวาในวฒนธรรมนนๆ จะชอบผหญงคอนขางอวนหรอคอนไป ทางผอม ตวเลขดงกลาวจะคงท สดสวน 0.7 เปนสวนททำใหเหนสวนโคงสวนเวาไดชดเจน ซงการจะมสวนโคงสวนเวานไดตองมไขมนทสะโพก ตนขา และเอวคอด ดงนนการมสดสวน 0.7 จงทำหนาทคลายกบเตานมคอเปนการโฆษณาวาฉนมไขมนมากพอทจะ อมทองและใหนมลกได ผชายทชอบเตานม ชอบสวนโคงสวนเวาจงมลกมากกวา ผชายทไมชอบ และพนธกรรมนนกถกสงตอไปในรนลก รนหลานนนเอง


6 ลานปทแลวโลกเราไมไดเปนอยางเชนทกวนน ถาคณ นงไทมแมชชนยอนกลบไปยงดนแดนเดยวกบทปจจบน คอประเทศไทย คณคงจะไมเจอมนษยอยางเราๆ เพราะ มนษยคนแรกยงไมเกด ตองรออก 5 ลานปกวา โฮโม เซเปยนสคนแรกจะถอกำเนด อาณาบรเวณทจะ กลายมาเปนเมองไทยของเราในปจจบนอากาศอาจจะ เยนสบายกวาน เพราะภมอากาศของโลกในยคนน เยนและแหงกวาโลกปจจบน ภมอากาศของโลกเรา ไมเคยหยดนง ไมมภมอากาศทเรยกวาปกต แตใน สายตาของคนเราอาจมองวาภมอากาศไมเปลยนแปลง เนองจากในแงของสปชสแลว พวกเราเปนสตวชนดใหม ถอดดามของโลก ตลอดเวลาหลายพนปทมนษยเรา คอยๆ สรรคสรางอารยธรรมกนมานน เปนชวงเวลา ทภมอากาศคอนขางคงทมาก ทวาในทางตรงกนขาม บรรพบรษของเรานนตองเผชญและววฒนาการมาในโลก ทภมอากาศเปลยนแปลงกลบไปกลบมา

10{ ทำไมเราเดนสองขา }

การเดนสองขาเปนเหมอนจดเรมตนททำใหเราสามารถพลกวกฤตเปนโอกาส

และกาวขนมาเปนมนษยอยางทเราเปนในทกวนน


เมอภมอากาศเปลยนแปลง ปาไมกมการเปลยนแปลง เมอปาเปลยนแปลง สตวทอาศยในปากไดรบผลกระทบไปดวย เมอประมาณ 6 ลานปทแลวอากาศ ในทวปแอฟรกาเยนและแหง เมออากาศแหงกหมายความวาความชนในอากาศนอย เมอความชนในอากาศนอยฝนกตกนอย ปาไมในทวปแอฟรกาทเคยหนาแนนก หดตวลงเหลอเปนปากระจดกระจายเปนหยอมๆ ระหวางปาแตละแหงกมทงหญา สะวนนา (“สะวนนา” ไมใชชอ แตแปลวา ทงหญาเปดโลง) เขามาแทรก ลงทอาศย อยในปาบรเวณนนจงมทางเลอกอยสองทางคอ ปรบตวใหเขากบสงแวดลอมท เปลยนแปลงไป หรอไมกหนกลบเขาไปอยในปาทพอจะหลงเหลออย ซงแนนอนวา เมอปาเลกลงการแยงกนกนแยงกนอยกเปนเรองทหลกเลยงไมได การคดเลอกผท เหมาะสมกวากเกดขน แลวบรรพบรษของเรากลบเขาปาหรอเปลา?... ไมครบ ถาบรรพบรษ ของเราทำเชนนน เราอาจไมมวนน คำกลาวทวา “พลกวกฤตเปนโอกาส” และ “โอกาสเปนของคนทพรอม” ดเหมอนวาจะใชไดกบบรรพบรษของเรา เพราะ บรรพบรษของเราเลอกทจะลงมาจากตนไมแลวไปผจญภยในโลกกวาง จรงๆ แลวจะใชคำวาบรรพบรษเราเลอกทจะลงมาจากตนไมคงจะไมถกนก บรรพบรษเราคง ไมสมครใจทจะลงมา แตอาจเปนเพราะบรรพบรษของเราอาศยอยชายขอบปามา แตเดม เมออาศยอยขอบปากอาจจะเคยมประสบการณลงจากตนไมมาเดนหากน อยบางทำใหมทกษะทจะหาอาหารตามพนอยเปนทนเดม เมอมการเปลยนแปลง ททำใหมทงหญาเกดขน บรรพบรษของเราทมทกษะอยแลวจงมชองทางใหมใหลอง ลงมาหากนและสามารถเลยงทจะตองไปแยงทอยทกนกบลงอนๆ การลงจากตนไมมาเดนไมไดเปลยนภายในระยะเวลาสนๆ การเปลยนแปลงน อาจกนเวลาเปนลานปกวาบรรพบรษของเราจะทงตนไมอยางถาวร คำถาม ทนาสนใจคอ เมอเราลงมาจากตนไมในระยะแรกทำไมเราเดนสองขา? ทกวนน กอรลลา ชมแปนซ กใชชวตนอกตนไมเปนเวลานานๆ แตมนกยงเดนสขา ดวยขอนวอยด (หรอทเรยกวา knuckle walking) นานๆ ครงมนจงจะลกขน มาเดนสองขาเมอจำเปน สตวเลยงลกดวยนมอนๆ กวงสขาในทงหญากวาง และมนกมชวตทด มนวงไดเรวกวาเรา แลวทำไมรางกายเราไมววฒนาการ จนเรากลายไปเปนลงลมกรดทวงสขาแลวทงความสามารถในการลกขนยนไปเสย ทกวนนการทเราเดนสองขากน แสดงวาการลกขนยนเปนบางครงตองทำใหเกด ประโยชนบางอยาง และประโยชนนนทำใหลงทยนไดนานกวา เดนไดไกลกวา ไดเปรยบ และนำไปสการมลกทมากกวา ประโยชนนนคออะไร? คำอธบาย เกยวกบเรองนมอยหลายสมมตฐาน แตเราจะคยกนเฉพาะอนทนาสนใจ อยางแรกสดคอ ในการเดนระยะทางไกลๆ ถาเดนดวยความเรวปกตคอ ประมาณ 4 กโลเมตรตอชวโมง การเดนสองขาจะประหยดพลงงานกวาการเดนสขา ในอดตอาหารทบรรพบรษของเรากนยงไมมพลงงานมากเทาอาหารทเรากนในปจจบน


ทงหญาทเกดขนใหมมขนาดกวางใหญทำใหระยะทางทบรรพบรษของเราตองเดน เพมขนมากเมอเทยบกบการเดนในปา การประหยดพลงงานดวยการเดนสองขา เปนระยะทางไกลๆ เปนการไดเปรยบกวาการเดนสขาอยางมาก เหตผลทสองเปนเรองของความรอน เพอใหเขาใจเราตองลองนกภาพ ตวเองคลานสขากลางแดดจาบนพนในตอนกลางวน แผนหลงทงแผนของเราจะรบ แดดเหมอนแผงโซลารเซลล หนาทองและอกของเราจะอยตำและใกลกบพน ทำให เราไดรบไอรอนจากพนดนอยางเตมท แตเมอเราลกขนยนสองขา ถาเรามองตวเรา เองจากดานบนจะเหมอนดนสอทตงตรง ทำใหพนทรบแดดนอยลงมาก นอกไป จากนนสวนทรอนทสดของรางกายของเราคอสมอง กจะถกยายหนพนทรอนขนมานง รบลมเยนๆ ทพดไปมาอยดานบนขณะทสองขากาวเดนไป เหตผลทสามของการเดนสองขาคอ การทำใหมมอทวางเกดขน มอทวาง ขนมานมนดยงไง? ผมเชอวาหลายทานอาจนกในใจวา ไมเหนตองถามเลยเพราะ ทกวนนเราเหนกนชดเจนวามอเรามประโยชนมาก แตเราตองไมลมวาเราไมสามารถ จะกระโดดมามองการใชมอแบบทเราใชในปจจบนเพราะในกระบวนการววฒนาการ

ลกษณะการเดนสขาดวยขอนวของลงชมแปนซ หรอ knuckle walking


ไมใชอยๆ ลงจะมลกออกมาแลวมนวทสามารถเลนเปยโนหรอโซโลกตารไดเลย แตความสามารถในการใชมอจะคอยๆ พฒนามาชาๆ โดยทระยะแรกๆ มอของเรา คงไมตางจากมอลงทวๆ ไปทคอนขางงมงาม เมอเทยบกบมอของเราแบบปจจบน ทใชงานไดอยางคลองแคลว คำถามคอ มอแบบทงมงามเหลานนใชประโยชนอะไร ไดบาง วธทจะเขาใจ เรากตองไปดวาลงตางๆ ทยงมมอทงมงามมนใชมอมนทำ อะไรบาง ลง 2 ชนดทเปนญาตใกลชดกบเราทสดคอ ชมแปนซและลงโบโนโบ (เปนญาตใกลชมแปนซ หนาตาคลายกนมากแตตวเลกกวาเลกนอย) ลงทงสองน ในบางครงเมอมนเกบอาหารไดมากและอยากนำกลบไปทบานมนจะใชมออมอาหาร แลวเดนสองขา หรอในบางครงทมนตองขามลำธารหรอบงมนจะยกของทมนถออย ขนเหนอหวแลวเดนลยนำไป จากพฤตกรรมของลงทงสองนทำใหเปนไปไดวาใน สงแวดลอมทเปนทงหญาทตองเดนทางไกลๆ การมความสามารถเดนสองขาแลวอม ของดวยมอไดยอมไดเปรยบกวาการใชปากคาบ นอกไปจากนเมอใชมอมากขน ทำใหเกดการคดเลอกมอททำงานไดดยงขน และเมอมประโยชนมากขนกกลบไป ทำใหการเดนสองขาไดนาน ยงเปนขอไดเปรยบขนไปอก (รปแบบทลกษณะหนง ทำใหลกษณะสองมประโยชนมากขนและลกษณะสองยอนกลบไปทำใหลกษณะหนง ยงดขนไปอกเชนน เราเรยกวา feed forward) การเดนสองขาของเรายงมผลดทางออมอกอยางหนง ซงผลกระทบน ไมไดเกดขนในทนท กลาวคอ ปกตในสตวทเดนสขา เชน หมา หรอมา กลามเนอ ลำตวททำหนาทเกยวกบการเดนหรอวงจะเปนกลามเนอททำงานเกยวกบการหายใจ ดวย เมอมาหรอหมาวงดวยความเรว ลำตวของมนจะโคงแลวดดออกสลบกนไป เหมอนคนธน ซงกลามเนอททำใหหลงมนโคงและดดออกนยงทำหนาทชวยหายใจ ไปดวย เมอหลงมนเหยยดออก ชองปอดกขยายตวลมกไหลเขาปอด เมอมนหดหลง ใหโคง ชองปอดกบบตวลงไลอากาศออกจากปอด ดงนนการทำงานของกลามเนอน จงเหมอนยงปนนดเดยวไดนกสองตว คอใชวงดวยและใชหายใจไปดวย เมอมน ไมตองพงกลามเนอสองชดเพอทำสองหนาท แตมกลามเนอชดเดยวแตไดสองงาน พรอมๆ กน ทำใหรางกายมนประหยดพลงงานลง และการหายใจกจะสมพนธกบ ความเรวในการวงโดยไมตองมระบบพเศษอนๆ มาชวย เมอคนเราเดนสองขา เรากเสยความสามารถในการประหยดพลงงาน แบบนไป เราตองมกลามเนอกระบงลมและกลามเนอซโครงเพอมาทำหนาทสำหรบ หายใจโดยเฉพาะ แตขอเสยในวนทเราเรมลกขนมาเดนสองขาจะกลายเปนขอด ในเวลาอก 6 หรอ 7 ลานปตอมา เพราะเมอการหายใจของเราไมตองใชกลามเนอ ชดเดยวกบกลามเนอทใชเดนหรอวง การหายใจของเรากเปนอสระจากการเคลอนไหว เมอสมองเราพฒนาจนถงขนทเราสามารถสอสารดวยสญลกษณทซบซอน เรา กสามารถทจะสอสารดวยการควบคมลมหายใจ วธการสอสารดวยภาษาพดจงเกด


ขนได หรออาจกลาวไดวา การพดไมไดเกดขนเพราะเราเดนสองขา แตการเดนสองขา ทำใหขอจำกดสำหรบการพดหมดไป มาถงตรงนเรากเหนแลววาการเปลยนแปลงจากการเดนสขามาเดน สองขานนสงผลใหเกดสงมหศจรรยหลายประการ เพราะเมอเราเดนได มอของเรา กวางมากขน เมอมอเราวาง เรากใชมอมากขน เมอเราใชมอมากขนกทำให เกดการคดเลอกตามธรรมชาตททำใหไดมอททำงานไดดขน มาถงตรงนผมอยาก ใหคณลองเอานวโปงไปแตะทปลายนวกอยด... สงทคณเพงทำไปคอสงทประหลาด และมหศจรรยของโลก เพราะสงมชวตตางๆ ทเกดขนมาในโลก 3 พนลาน กวาปทผานมา การทนวหวแมมอสามารถไปแตะนวกอยอยางงายดายเกดขน ครงแรกในมอของเรา ชมแปนซทำไดอยางเกงกเอานวโปงไปแตะนวช หรอนวกลาง ดงนน เมอนวโปงไปแตะนวกอยได มอทมประสทธภาพสงและทรงพลงกเกดขน เครองมอทมหศจรรยตอใหดยงไงกตองการคนใชทใชงานมนเปน จากวน ทนวโปงเออมไปแตะนวกอยไดครงแรก จนถงวนทมอนนสรางพระมดขนมา ยงมเสนทางใหเดนอกไกล แตคำตอบอยใกลๆ ในมอคณแลว โปรดตดตามครบ

เรองเลาจากรางกาย เขาใจรางกาย พฤตกรรมและธรรมชาตผานกระบวนการววฒนาการ080

เคยสงสยไหมครบวาทำไมเราตองมหมอสตฯ มาทำคลอด กอนทจะมหมอสตฯ กมหมอตำแย แตสตวอนๆ มนไมเหน มปญหาในการคลอดลกเลย สตวเลยงลกดวยนมสวนใหญ มนจะไปหาทเงยบๆ แลวคอยๆ คลอดลกออกมา แมแต ญาตสนทของเราอยางชมแปนซมนกคลอดลกเอง วธทมนทำคอ ตวเมยจะหลบไปหาทปลอดภยเงยบๆ นงยองๆ ลงแลวเบง เมอหวของลกมนโผลพนออกมานอก ชองคลอดมนกจะกมลงไป เอามอจบหวลกแลวคอยๆ ชวยดงลกออกมา จากนนมนกจะใชฟนกดสายสะดอแลว กเปนอนเสรจกระบวนการคลอด

11{ ทำไมตองมหมอสตฯ }

เมอการววฒนาการเดนทางมาถงจดทอวยวะทงสองขดแยงผลประโยชนกน

หมอสตฯ จงตองเขามาชวยแกปญหาทเกดขน

ววฒนาการและกำเนดมนษย ชชพล เกยรตขจรธาดา 081

คำถามคอ คนเราคลอดเองไดไหม?... ไดครบ แตอตราการตายของแม และทารกจะสงมาก การคลอดลกเองโดยไมมคนชวยแมจะมโอกาสเสยชวตถง 1 ใน 5 (ยกเวนในทองหลงๆ ทแมคลอดมาหลายครงแลว) ในทกๆ วฒนธรรม ดงเดมเกอบทวโลกการคลอดจงตองมคนชวย ผชวยคลอดนมกจะเปนผหญงอน ในเผา ดงนนคำถามตอไปคอ ทำไมคนถงเปนสตวชนดเดยวทคลอดลกเองไมได สาเหตทคลอดเองไมไดกตรงไปตรงมาคอ ของทจะออกมามขนาดใหญกวา ชองประตทางออก คนเราคลอดเองไดยากเพราะหวของทารกใหญกวาสตวอนๆ มาก แมจงตองใชแรงเบงมหาศาลเพอทจะคลอดหวออกมา เมอคลอดหวออกมาแลว แมยงตองเบงตอเพอทจะคลอดไหลซงยงยากขนไปอก และมไมนอยทหวและไหล ของทารกใหญเกนไปจนคลอดเองไมไดตองผาทองคลอด แมวาในทารกบางราย แมเบงหวออกมาไดแตหมดแรงทจะเบงเพอคลอดไหลตอ ครนจะกมลงไปดงลก ออกมาเหมอนชมแปนซกทำไมไดอก เมอเรามาสำรวจดจะพบวา กระดกเชงกราน (กระดกทเชอมขาเขากบ ลำตว) ของชมแปนซจะยาวและมโพรงตรงกลางกวาง แตในคนกระดกเชงกราน จะสนและแคบ นอกไปจากนชองทางทหวเดกจะผานจากมดลกเพอไปเขาเชงกราน กบทางออกทหวเดกจะออกจากเชงกรานไปยงชองคลอดยงกวางคนละแนวกน ทำใหเมอหวเดกเคลอนลงมาจากมดลกเขามาในชองเชงกรานและออกไปทาง ชองคลอด จะตองหมนกลบไปกลบมาทางซายทขวาท เหมอนเวลาเราพยายาม จะแบกโตะผานชองประตแคบๆ เราอาจจะตองตะแคงโตะกลบไปกลบมาเพอ ใหผานเขาไปได ซงสวนใหญแลวทศสดทายทหวเดกออกมาหนาจะหนไปทางกน ของแม เมอแมกมลงไปมองจะเหนทายทอยลก ถาแมพยายามกมไปดงหวลก ออกมากเทากบแมดงใหลกหนาแหงน และถายงฝนดงตอไปคอลกกจะหก ทำไมเราววฒนาการมาใหหวของทารกกบชองเชงกรานไมไปดวยกน กลไกการคดเลอกตามธรรมชาตไมชวยทำอะไรเลยหรอ? ทำไมไมทำใหเชงกราน ของเราใหญขน?... ไมใชวาธรรมชาตจะไมพยายามทจะชวย ธรรมชาตไดพยายาม แลว และดวยความพยายามนเองทำใหทารกมนษยเกดมาแลวยงชวยเหลอตวเอง ไมได วธทธรรมชาตพยายามทำเพอแกปญหาหวใหญนมอยสองอยางคอ หนง ทำใหกะโหลกของทารกยงไมปดเมอถงเวลาคลอดหรอทเราเรยกกนวากระหมอม ยงไมปด ซงกะโหลกทยงไมเชอมกนสนทนทำใหในระหวางคลอด กระดกกะโหลก สามารถเลอนเขามาซอนกนและทำใหขนาดของหวเลกลงไดบาง อยางทสองทธรรม ชาตทำคอ ทำใหเราคลอดกอนทสมองของทารกจะโตเตมท หรออาจพดวาธรรมชาต ทำใหทารกเราคลอดกอนกำหนด สตวเลยงลกดวยนมสวนใหญเมอคลอดออกมาไมนานนก ลกของมน กพอจะลกวงได แตในคนอยาวาแตวงเลย ทารกของเราจะยกหวตวเองใหพนจาก


เบาะยงทำไมไดเลย ทเปนเชนนนเพราะสาเหตสองประการคอ หนง แมวาทารก จะคลอดกอนทหวจะโตเตมทแตสมองของเรากยงใหญมากจนทารกยกมนไมไหว และสอง ถาเทยบกบสตวอนๆ แลวทารกมนษยคลอดกอนกำหนดไปอยางนอยๆ เกาเดอน และความททารกคลอดออกมากอนกำหนด ทำใหระบบกลามเนอ และระบบประสาทยงไมพรอมทจะทำงาน ถาเชนนน ธรรมชาตไมทำอะไรกบชอง เชงกรานเราเลยหรอ? ทำไมเราไมววฒนาการมาใหกระดกเชงกรานขยายออก อกหนอยการคลอดจะไดสะดวกขน? จะเขาใจตรงนได อยางแรกสดเลยเราตองเขาใจกนกอนวากระบวนการ ววฒนาการไมไดเดนทางมาอยางมจดมงหมาย ไมไดตงใจพาเรามาทตรงน กระบวนการววฒนาการไมไดวางแผนวาวนหนงเราจะมเชงกรานทแคบและหวทใหญ จะไดมอาชพหมอตำแยหรอหมอสตฯ เกดขนบนโลก แตกระบวนการมนเดนทาง มาแบบไรทศทาง เราบงเอญเดนทางมาถงจดทสมองใหญเกนไปและเชงกราน แคบเกนไปเพราะเราพยายามแกปญหาสองปญหา ซงวธแกปญหาทงสองมนนำ มาสคำตอบทขดแยงกน ในตอนนเราจะยอนเวลากลบไปดกนวาเราเดนทางมา ถงจดนกนไดอยางไร เราจะไปตอบคำถามสองคำถามคอ ทำไมเชงกรานเรา ขยายไมได และทำไมสมองเราใหญขน เราจะไปเรมทคำถามแรกกนกอนคอ ทำไม เชงกรานเราไมขยายออก แตการจะคยกนเรองของกระดกเชงกรานได เราตองไป เรมกนทหวแมเทา ถาคณมองดนวหวแมมอกบหวแมเทาเทยบกน คณจะเหนความ แตกตางของนวทงสองนอยางนอยสองอยาง แรกสดเลยนวหวแมมอมนแยกตว ออกมาจากนวอนๆ อยางทสองคอ นวหวแมมอมนวางตวอยตำกวานวอนๆ แตถา เราลองดมอและเทาของลงเทยบกบมอและเทาของเรา เราจะเหนวานวทหนาตา ไมเหมอนใครเลยไมใชนวหวแมมอแตเปนนวหวแมเทา หวแมเทาเราเปนของแปลก กวาใครเพอน หวแมมอและหวแมเทาของลงจะคลายๆ กบนวหวแมมอของเรา เพราะลงตองใชเทาจบกงไมเวลาปนปาย เหมอนทเราใชมอเราจบกงของตนไม คำถามคอ นวหวแมเทาเรายดออกมายนเคยงขางนวอนๆ ทำไม? ถาคณลองกระดกนวหวแมเทาขน แลว เดน วง กระโดดไปมา คณจะสงเกตเหนวา กระดกนนๆ ทอยทฐานของหวแมเทาจะกดพนเกอบตลอด เวลา และการทคณจะกระโดดไปทางซายทขวาทอยางคลองแคลว คณตองใชสวน ของหวแมเทาและโคนของหวแมเทาอยางมาก ดงนนจะเหนวาการทหวแมเทา มนยนตรงมาขางหนามนชวยใหเรายน เดน กระโดดไปมาไดอยางคลองแคลว หวแมเทาทำใหการเดนสองขาทำไดดยงขน แตเราไมใชไดมนมาแบบฟรๆ เพราะ เมอนวหวแมเทายดยาวขน เรากเสยความสามารถทจะใชเทาจบกงไมไป แลวหวแมเทามนเกยวกบเชงกรานทแคบอยางไร? เพอตอบคำถามนเรา จะเดนทางยอนเวลากลบไปในอดตประมาณ 40 ปทแลวดวยกน เราจะไปเรมตนหา คำตอบนกนทประเทศเอธโอเปย


เทยงวนของวนท 30 พฤศจกายน ป ค.ศ. 1974 หรอเกอบ 40 ปทแลว ทฮาดาร (Hadar) ประเทศเอธโอเปย โดนลด โจแฮนสน (Donald Johanson) และทอม เกรย (Tom Gray) กำลงเดนกลบทพกเพอหลบแดดตอนเทยงท แผดเผา แมวาเชาวนนนโจแฮนสนจะขดไมพบอะไรเลย แตในไมกอดใจเขาจะพบ สงททำใหเขากลายเปนคนสำคญในประวตศาสตรโลกในชวขามคน ขณะทกำลงกมหนากมตาเดนอยนน พลนสายตาของโจแฮนสนกเหลอบ ไปเหนสงทดเหมอนกระดกโผลขนมาจากดน เมอเขากมลงไปดกพบวามนเปน กระดกขอศอกทโผลพนดนออกมา เมอมองไปรอบๆ กพบวารอบตวเขาเตมไปดวย กระดกของคนโบราณ ทงโจแฮนสนและเกรยโผเขากอดกนดวยความดใจ และ วนนนเองเปนวนแรกทโลกไดรจกกบลซ (Lucy) หนงในฟอสซลบรรพบรษของเรา ทอาจเรยกไดวามชอเสยงมากทสด

ลกษณะการลงนำหนก (แรเงา) ของเทาลงเปรยบเทยบกบเทาคน

แผนทฮาดารและไลโทล

Hadar

Laetoli


ลซ เปนชอเลนของลงพนธหนงซงเชอวานาจะเปนหนงในบรรพบรษ ของเรา ชอเตมของลซคอ ออสตราโลพธคส แอฟฟารเอนซส (Australopithecus afarensis) กอนทคณจะตกใจกบชอเตมของลซ ผมขออธบายทมาของชอนกอน คำวา Australo เปนภาษาละตน มความหมายวา ทศใต เปนคำเดยวกบออสเตรเลย ซงเปนเกาะทอยทางใตของเสนศนยสตร สวนคำวา pithecus มาจากภาษากรก หมายถง ลง คำวา ensis หมายถง เปนของหรอเปนสวนหนงของ สวนคำวา Afar เปนชอของพนทตรงบรเวณทขดพบ ซงพนทตรงนเปนดนแดนรปสามเหลยม เพราะเปลอกโลกแยกออกจากกน เมอรวมคำทงหมดเขาดวยกนกจะไดเปน ออสตราโล-พธคส แอฟฟาร-เอนซส หรอ ลงใตแหงอะฟาร ดงนนชอทงหมดของ ลซแมวาจะฟงดวทยาศาสตร แตจรงๆ แลวมนกคลายๆ กบสมญานามของตวละคร ในนยายกำลงภายใน เชน พษประจมอาวเอยงฮง มารบรพา สวนชอเลนลซไดมา เพราะในชวงหลายเดอนทขดเธอขนมา นกโบราณมานษยวทยา (ภาษาองกฤษ เรยกวา Paleoanthropologist) กเปดเพลงฟงไปดวย และเพลงฮตทฟงกนมาก ระหวางทขดคอเพลงของวง The Beatles ทชอวา Lucy in the sky with diamonds ในเวลาไลเลยกบทโจแฮนสนตงหนาตงตาขดลซ หางออกไปทางใตของ แอฟรกาในบรเวณทมชอวา ไลโทล (Laetoli) ในประเทศแทนซาเนย (Tanzania) แมร ลกก (Mary Leakey) ไดพบรอยเทาเกาทแขงเปนหนสองรอยเทาดวยกน


รอยเทานเดมเปนรอยเทาทเหยยบไปบนฝนจากภเขาไฟ ซงตอมาฝนอาจจะตก ทำใหเถาจากภเขาไฟแขงกลายเปนซเมนต แรกทเดยวแมร (ผมเรยกชอหนา เพราะแมรไมใชคนเดยวในตระกลลกกทขดเจอฟอสซลสำคญๆ ตระกลนขดเจอ ฟอสซลสำคญกนหลายคน ทงป ยา ลกชาย ลกสะใภ และหลานสาว) ไมได สนใจรอยเทาเหลานมากนก เพราะมนดสมบรณจนเหมอนกบเปนของทมอาย ไมกพนป แตแมรและคนอนๆ ตองประหลาดใจอยางมาก เมอผลการศกษาอาย ของรอยเทาออกมาและพบวารอยเทานเกาประมาณ 3 ลานกวาป สงสยใชไหมครบวา กระดกลซ กบรอยเทาสามลานกวาป มนนาตนเตน ยงไง การคนพบนสำคญเพราะการคนพบของโจแฮนสนกบแมร ผลกเวลา ทเคยเชอวาคนเรมเดนสองเทากลบไปนานกวาเดมมาก นานเกนกวาทใครๆ เมอ 30 กวาปทแลวจนตนาการไว การคนพบนเปนการเปลยนกรอบความคดเดม ทเชอกนเกยวกบขนาดสมอง สงทพบมนบอกเราวา เราเรมเดนสองเทาตงแต ขนาดสมองของบรรพบรษเรายงเทาๆ กบสมองลง อาจเปนเพราะในชวงกอนหนานน ความทเราภมใจกบสมองของเรากนมาก เราเชอวาเสนทางของการมาเปนมนษย ทฉลาดเรมตนทสมอง สมองเราตองพฒนามากอนอวยวะอนๆ ดงนนทกครงท ขดหาฟอสซลในระยะกอนๆ คนจะใหความสนใจกบขนาดกะโหลกเปนพเศษ ความเชอทวาบรรพบรษของเรานาจะเปนลงทมสมองใหญจงถกลมลางไป เสนทาง ของการมาเปนเราไมไดเรมจากสมองแตมนเรมจากหวแมเทา หรออาจจะพดไดวา ถาวนนนหวแมเทาไมยดออกมา วนนเรากไมม iPad ใหไดใชกน ถาเราดกอรลลา ชมแปนซ (นกถงปงคง) หรออรงอตงเดนสองขา เราจะ เหนวาลงเหลานพอจะเดนไดบาง แตจะโอนเอนไปมาซายทขวาท เมอมนเหยยบ เทาขวาลงไปมนกเซไปทางขวา เมอเหยยบเทาซายลงไปกเซไปทางซาย สงททำ ใหเราเดนตางจากลงเหลานนยอมไมใชแคหวแมเทาอยางเดยว แรกสดจะเหนวา กระดกเชงกรานทเชอมระหวางตนขาสองขางเขากบลำตวของเราสนลง และ รปรางเปลยนจากทรงกระบอกมาเปนรปเหมอนกรวย โดยปากกรวยหนไปใน ชองทอง ปลายกรวยหนไปทางชองคลอด กระดกเชงกรานทยาวของลงทำหนาท เหมอนขอตออกอนททำใหลำตวและขาของลงพลกพบงอไดดซงจำเปนในการ ปนปาย หอยโหนตวไปตามกงไม แตชวงเอวทพลกไปมาไดงายทำใหการเลยงตว บนเอวเมอยนสองขาทำไดยากขน เมอเราลกขนมาเดนสองขาเปนสวนใหญ การทรงตวบนขาเลกๆ สองขางจะทำไดดกวาถาชวงเอว (หมายถงกระดกเชงกราน) สนและมนคง เมอมาดทกระดกตนขา สวนคอของกระดกสวนนในชมแปนซจะตรง ดงลงมาเกอบทำมมฉาก แตของเราทำมมเปนมมแหลมทำใหเวลาเรายนตรง ตนขาของเราอยหางจากกนมากกวาทเขาจะอยหางจากกน นำหนกจากชวงบน ของลำตวจงถายไลลงมาตามกระดกและเอยงเขาหาศนยกลาง เวลาเราเดน จงหวะ

กระดกโคนขา กระดกเชงกรานของชมแปนซและคนเทยบกน



ทขาหนงกำลงกาวและเรายนอยบนขาขางเดยว นำหนกตวของเราจะไมตกไป ขางนอกตวแตตกลงเขาสแนวกลางตว เราจงไมเซไปมา นอกจากนยงมการ เปลยนแปลงอนๆ อกหลายอยาง เชน ถาเราคลำฝาเทาเราเลน จะเหนวามนโคง เหมอนสะพานสองแนวคอ โคงแนวสนเทาไปนวเทา และโคงจากซายไปขวา แต เทาชมแปนซจะแบนกวาเรา ความโคงของฝาเทานรวมไปกบเสนเอนตางๆ ใน ฝาเทาของเรา จะชวยทำหนาทเหมอนแหนบรถกระบะหรอสปรงทชวยรบแรงกระแทก ทเกดจากเทากระแทกพนเวลาเดน แลวนำพลงงานเขามาสะสมไวแลวใชพลงงานน เดงเราออกไปเวลาเราเดนกาวถดไป ทำใหการเดนของเราเปนระบบทมการเอา พลงงานมารไซเคลและชวยประหยดพลงงาน ถาอยากรวาเสนเอนตางๆ ในเทาเรา ชวยประหยดพลงงานมากแคไหนตองลองไปเดนในทรายรวนๆ ด แลวเราจะเขาใจ มากขนวาถาขาดสปรงเลกๆ เหลานไปชวตเราจะลำบากแคไหน มาถงคำตอบของคำถามวา ทำไมเราขยายเชงกรานของเราไมได เราเหน กนแลววาคำตอบคอ เราจำเปนตองใหขาของเราเขามาใกลกนเพอประสทธภาพ การเดนทด ถาคณลองเดนปกตแลวคอยๆ ถางขาออกเรอยๆ คณจะเขาใจดขน เมอขาเราจำเปนตองเขามาใกลกนทำใหเชงกรานของเราไมสามารถขยายไปมากกวา นได แตเรองราวจากการเปลยนแปลงของนวหวแมเทาไมไดจบแคทกระดกสะโพก ของเรา กระดกสนหลงของเราแตเดมกคลายๆ กบชมแปนซและลงไมมหางอนๆ คอมนจะโคงนอยๆ คลายกบสะพานซงเวลาเดนสขา อวยวะภายในตางๆ กหอยลง มาจากสะพานโคงๆ อนน โดยตอมอของสะพานคอขาทงสของลง แตเมอเรายนขน หลงทคอมกไมเหมาะอกตอไป เพราะตอนนกระเพาะ ลำไส ตบ ไต เราหอยลงมา เหมอนเอาสะพานมาตงขนแลวเอากอนหนไปผกเอาไว กระดกสนหลงของเราเลย พยายามปรบรปรางเพอใหเหมาะกบการยนสองขา โดยการมความโคงเพมขนมา ทำใหกระดกสนหลงเราเปลยนหนาตา จากรปรางโคงธรรมดากลายมามรปราง เหมอนตว “S” แตถาพดกนตรงๆ แลววธนกไมใชวธทดทสดในการแขวนตบไตไสพง ถาเราสามารถยอนกลบไปเรมออกแบบรางกายใหมได วธทดกวาคอ เราไมควรจะ เอาเสาอนเดยวมาตงแลวแขวนของหนกๆ แตเราไมมทางเลอก เพราะกระบวนการ ววฒนาการไมใชการออกแบบตงแตตน แตเปนการนำของเกามาดดแปลงใช ทกวน นปญหาปวดหลงในคนจงเปนปญหาทแกไมตกและรบกวนคนทกชาตพนธ การเปลยนแปลงยงมผลขนไปถงคอ ถาเรายนอยหนากอรลลาแลวมน เดนสขา (มนงอนวแลวใชขอนวยนพน ทเรยกวา knuckle walking) ตรงมาหาเรา คอของมนจะตงมองตรงมาทเราได เพราะคอของมนตอกบหวใกลดานหลงของ ฐานกะโหลก แตถาเราลองเดนสขาแบบกอรลลา แลวเงยหนามองตรงตลอด สกพกเราจะเมอยคอมาก เพราะคอของเราตอกบกะโหลกทตรงกลางของฐาน กะโหลก ทำใหเราตองฝนเงยหนาไวเพอจะมองไปขางหนาได แตถาคอของเราตอกบ


ลกษณะกระดกสนหลงและจดศนยกลางของนำหนกตวชมแปนซเทยบกบคน


กะโหลกทดานหลงของฐานกะโหลกเหมอนกอรลลา หนาเราจะกลายเปนแหงน มองฟาตลอดเวลา (จากนไปถาคณเดนไปตามทองถนนแลวเจอกะโหลกคนหรอ ลงตกอย คณสามารถหยบขนมาแลวบอกคนอนๆ ไดทนทวาเจาของกะโหลก เดนสองขาหรอสขาโดยการดรเปดทฐานกะโหลก)

….......... บดนบรรพบรษของเรากเดนสองขาแลว เรามนวโปงทแตะนวกอยได แนนอนวากาวตอไปจะเปนกาวทอาจเรยกไดวาสำคญทสด กาวทจะทำใหเราตางไป จากสตวอนๆ ทงมวลทเคยเกดขนมาในโลกใบน ในบทถดไปเราจะไปเรมตนดกนวา สมองของเรามทมาเปนอยางไร เราตองขามขอจำกดอะไรบาง และเราตองเสย อะไรไปบางกวาเราจะมสมองอยางทเรามทกวนน เราจะไปดกนวา ทำไมถงเปนเรา ลงเดนสองขากลมเลกๆ แหงทงหญาสะวนนา ทกาวขนมาเปลยนแปลงโลกใบนได อยางทไมเคยมสตวไหนๆ ทำไดมากอน


การเปลยนแปลงในธรรมชาตบางครงจะเปนการเปด โอกาสใหม ถาเปนนกการตลาดกจะเรยกวาเปนตลาดใหม ตลาดวางทยงไมมใครเขาไปบกเบก หรอตลาดจำเพาะ niche market ในทางวทยาศาสตรจะใชคำวา eco-niche คำวา Eco ยอมาจาก Ecology ซงแปลวาระบบนเวศน ดงนนความหมายรวมคอเปนระบบนเวศนใหมทยงไมม ใครเขาไปหากน สตวทพรอมจะปรบตวกบสงแวดลอม ใหมเทานนทจะไดรบประโยชนจากระบบนเวศนใหมน

12 ทำไมเปนเราทฉลาดกวาสตวอนๆ

(กำเนดสมองคน ตอนท 1)

เมอสงแวดลอมเปลยนกเกดระบบนเวศนใหมทยงไมมใครเขาไปทำมาหากน

วกฤตจงเปลยนเปนโอกาสของคนทจะไปหากนในระบบนเวศนใหมน

เมออาหารทกนมพลงงานสงขน ขอจำกดแรกของการมสมองท

ตองการพลงงานสงกถกกาวขามไป

{ }


ในชวง 5 ลานปทผานมาโลกรอนๆ หนาวๆ สลบไปมาอยหลายรอบ แตท มผลกบบรรพบรษเราอยางมากกนาจะเปนยคนำแขงทเกดเมอประมาณ 5 ลานป ทแลว เมออากาศเยนลง นำทะเลกระเหยเปนความชนในอากาศลดลง เมอความชน ในอากาศลดลง นำทจะตกมาเปนฝนกลดลง ตนไมทตองใชนำเยอะในการเจรญ เตบโตกอยไมได ดนทวางเปลากเปนตลาดใหมใหพชตระกลหญาเจรญเตบโต เกดเปนทงหญาสะวนนาขนมา เมอมหญากมสตวทเหนโอกาสใหมและเรยนร ทจะกนหญาอยางจรงจง เมอมสตวกนหญาเกดขนกมสตวทเหนโอกาสเปลยน มากนสตวทกนหญาอกท แตยงครบ อยาเพงนกภาพวาบรรพบรษของเรามรปราง บกบน วงไลลาสตวอยางสงางามเหมอนในหนง เพราะในชวงแรกนนเรายงไมได เปนนกลา เราสงประมาณ 100 เซนตเมตร มขนเยอะมาก แขนของเรายงยาว เหมอนลง ซงทำใหเรายงปนหนกลบขนตนไมไดถาจำเปน จงเปนไปไดวา ถาคณ เดนไปเจอบรรพบรษของเราในแบบทกลาวมาน คณคงจะไมคดวาตวเองเจอคน หรอแมแตมนษยลง แตคณจะคดวาคณไดพบลงหนาตาแปลกๆ ตอมาเมอประมาณ 2 ลานกวาปทแลว บรรพบรษของเรามวธการหา อาหารแบบใหมโดยทเรายงไมไดเปนนกลา แตเราเปนสตวกนซาก วธหากนของ เราเหมอนกบอแรงคอ เราอาจจะนงมองฟาคอยสงเกตวามอแรงบนไปวนตรงไหนบาง และเรากวงตามไป เรายงไมมอาวธแตเราเรมมสงทสำคญกวานน สงทจะนำเรา กาวขนไปสจดทเหนอกวาสตวทงปวง เราพฒนาเปนลงทมทมเวรกและมการ สอสารทด แตการสอสารของเรายงไมเรยกวาเปนภาษาพด แตเรามการสงเสยง มภาษากาย เมอไปถงซากสตวทสงโตกนเหลอไว เรากอาจวงเขาไปไลอแรงให หลบไป พวกเราสวนหนงอาจตรงเขาไป แลวใชเครองมอหนทเรยกวาขวานมอ หรอ Hand Axe (ชอเปนขวานแตจรงๆ เปนแคกอนหนกลมๆ ทกะเทาะจนคม) ตดเนอทยงเหลอตดกระดกออกเปนชนๆ อกกลมอาจเฝาระวงหลงและคอยเอา กอนหนปาใสหมาในหรออแรงทพยายามจะกลบมาแยงอาหารคน การทเราไมม กรามทแขงแรงเหมอนหมาในทกดกระดกใหแตกได แตเรารวาถาเอากอนหน ทบไปทกระดก ตรงกลางของกระดกทแตกจะมไขกระดกซงเปนแหลงของไขมน ชนดซอนอย ดงนน เมอเรามเครองมอหน เรากมแหลงอาหารชนดใหมคอ เนอสตวและไขกระดกนนเอง โจนาธาน ลกก (ลกชายของแมร ลกก) ขดพบกระดกของลงชนดน เมอเขาอาย 20 ป นอกจากโครงกระดกแลว โจนาธานยงพบเครองมอหนอนๆ ตกอยใกลๆ ดวย ซงในความเหนของโจนาธาน ลงทมความสามารถสรางเครองมอ หนมาใชไดไมนาจะเปนใครอนนอกจากพวกเดยวกบเรา ลงเหลานสมควรจะไดรบ การเรยกขานวาเปนพวกเดยวกบเรา คอเปน “คน” เขาเลยเรยกสายพนธทเขาพบวา โฮโม ความหมายของมนคอ พวกเดยวกนกบเรา และชอเตมของมนษยลงทใช


เครองมอหนเปนครงแรกนคอ โฮโม ฮาบลส (Homo habilis) ซงนาจะมชวตอย ประมาณ 2.5 ลานปทแลว สงสยไหมครบวาทำไมนกวทยาศาสตรถงใหความสำคญกนนกกบแคการ เอาหนมาทบกนใหแตกแลวนำมาใชเปนเครองมอ มหนำซำยงตงชอใหเศษหนเหลาน พรอมกบเรยกมนวา เทคโนโลย เชน เทคโนโลยโอดวาน (Oldowan) เทคโนโลย อาชเลยน (Acheulean) และทำไมการเอาหนมาทบกนถงจดเปน “เทคโนโลย” สาเหตทหนเหลานไมธรรมดา เพราะถาตอนนคณเดนออกไปนอกบาน แลวควาหนขนมาจากพนสกกอนเพอนำมากะเทาะกน คณจะไมได Hand Axe เหลานมาโดยงาย เพราะหนทจะนำมาใชทำเปนเครองมอเหลานไดตองเปนหน พเศษทแตกงายและใหรอยแตกทเรยบ นอกจากนนในการจะกะเทาะหนใหแตก แตละครงคณตองเลง เวลาคณเลงคณตองมจนตนาการในหววาถากระแทกไปแลว ตรงไหนจะแตก เมอแตกแลวหนจะออกมาหนาตาเปนอยางไร จากนนจะกะเทาะ มมไหนตอเพอใหมนคมหรอมปลายแหลม เมอคดไดทงหมดแลว คณถงยกมอขนแลว กระแทกหนลงไปตามทคณ “จนตนาการ” ไวแลวลวงหนา จดสำคญอยตรงนครบ... การจะทำเครองมอหนได คณตอง “วางแผน” กอนลงมอทำจรง การวางแผนหรอ จนตนาการไดนนคณตองใชสมองสวนทอยแถวๆ หนาผากทเรยกวา prefrontal cortex (อานวา พร-ฟรอนทอล-คอรเทกซ) หรอทมชอเลนวา สมองผบรหาร ในลงสมองสวนนยงไมพฒนามากนก แตในคนเราจบสมองสวนนมาขยายขนาด และพฒนาจนทงลงไมเหนฝน การทเราวางแผนเพอทำเครองมอหนไดเหมอนเปน สญญาณวาสมองเราเรมตนเดนทางมาเปนสมองของเราแลว อกไมนานนกจาก ขวานมอจะกลายมาเปนมอถอทเราใชกนในปจจบน การจะโอเวอรคลอกคอมพวเตอรกำลงไฟตองแรงพอ รถยนตเครองจะแรงไดนำมนทใชตองออกเทนสง สมองเราจะใหญไดเราตองมแหลงพลงงานสง มาเลยงมนอยางตอเนอง และสงทจะมาชวยใหเราขามขอจำกดเรองพลงงานนคอ การไดกนอาหารคณภาพด อาหารทมแคลอรสงเปนจดเรมตนของการไตบนไดขน มานงบนบลลงกนกลาของโฮโม เซเปยนส เนอสตวไมเหมอนผกผลไม เพราะเนอสตวเปนแหลงแรธาต วตามน ไขมน โปรตน และพลงงานอนอดม คนเราไมใชสตวกนพช แตเราเปนออมนวอร (Omnivore) หมายความวาเรากนสงมชวตทกอยางทไมทำใหเราปวยหรอตาย เราถกสรางมาใหตองกนทงพช สตว และผลไม คำถามคอ รไดอยางไรวาเราเปน ออมนวอร?... คำตอบคอ รางกายของเราบอกไว เรองราวทบนทกไวในรางกาย ของเราไมโกหก ในโลกของสตวเลยงลกดวยนม ถาแบงตามอาหารทกนกวางๆ เราจะแบง สตวไดเปนสตวกนพช สตวทกนผลไม สตวกนเนอ และสตวทกนทกอยางทงผก ผลไมและเนอสตว ฟนของสตวกนเนอจะมลกษณะเปนแทงแหลมๆ อยหางกน


ซงชวยในการกดเจาะฉกเนอและไมทำใหเศษเนอเขาไปตดในซอกฟน (ไมตองใช ไหมขดฟน) ในขณะทสตวกนพชฟนจะเรยงกนแนนและหนาตาจะเหมอนฟนกราม ของเรา ฟนลกษณะนจะใชบดผกหญา เวลาเรากนเนอเราจะใชฟนเขยวในการฉกเนอ ฟนหนาของเราดานบนกบดานลางจะสบเหลอมกนเพราะจะทำหนาทเหมอนกรรไกร ทจะเฉอนผานกนเพอใชในการตดอาหารทจะกน ถาคณลองเอามอทาบไปบนแกม ขางหนงแลวทำทาเหมอนเคยว คณจะรสกทฝามอไดวาจากกรามลางถงโหนกแกม มกลามเนอขยบอยขางใต เหนอกวานนขนไปถงขอบบนของใบหกยงรสกไดบาง แตนอยลง และการขยบของกลามเนอระหวางเคยวทเหนอใบหขนไปจะนอยมาก แตในลงกอรลลาหรอบาบน กลามเนอทดงกรามใหเคยวบดพชจะใหญและขนไป เกาะถงกลางหว นำลายของเรามเอนไซมอะไมเลส (Amylase) ชวยยอยอาหารพวกแปง คารโบไฮเดรต เหมอนสตวกนพชอนๆ ในขณะทสตวกนเนอ เชน แมว หรอเสอ จะไมมเอนไซมน สตวกนเนอมกจะเคยวอาหารไมละเอยด แตจะกดใหมขนาดเลก พอทจะกลนแลวปลอยใหทางเดนอาหารทำหนาทตอ แตสตวกนพชจะเคยวอาหาร นานมาก ทำใหในแตละวนจะเสยเวลาไปกบการเคยวอาหาร 4 ชวโมง หรอ มากกวานน และบางครงจะสำรอกขนมาเพอเคยวตอ ในสวนของทางเดนอาหาร กระเพาะอาหารของเราเหมอนสตวกนเนอซงจะมกรดในกระเพาะทมความเปนกรด สงมากๆ เพอชวยสลายโปรตนในเนอและยงชวยฆาแบคทเรยทมากบเนอสตว ทกนเขาไป สวนสตวกนพชทหยาบจะมกระเพาะทใหญหรอหลายกระเพาะเพอหมก พชผกทกนเขาไป ในลำไสของเราเองกมแบคทเรยมากมายซงชวยเรายอยสกด สารอาหารออกจากพชทเรากนเขาไปแตไมมากเทาสตวกนพชทงหลาย สตว กนพชบางชนดทมลำไสสนมนจะมพฤตกรรมการกนทชางเลอกเพราะมนตอง เลอกกนใบออนทไมคอยมเซลลโลส หรอในสตวเลกๆ เชน กระตาย มนไมสามารถ มลำไสทยาวมากๆ ได มนเลยแกปญหาดวยการใหอาหารผานลำไส 2 รอบ คอ กระตายจะกนแลวอออกมาแลวกนซำเพอเขาไปยอยตออกหนงรอบ การทเรามกระเพาะเดยวและลำไสทยาวไมมากบงวาเราไมไดพงพาแค พชเปนอาหาร เราไมจำเปนตองสกดเอาโปรตนออกจากหญาหรอใบไมใหมาก ทสดเทาทจะมากได เมอลำไสเราสนลงทำใหทองเราเลกกวาสตวเลยงลกดวยนม หรอลงอนๆ รปรางของชายอกสามศอก อกจะกวางเอวจะแคบเหมอนสามเหลยม ทปลายแหลมชลง แตกอรลลา ชมแปนซ หรออรงอตง รปรางจะตรงขามกบ เราคอ เปนเหมอนสามเหลยมปลายแหลมชขนเพราะชองทองมนเตมไปดวยลำไส เมอลำไสของเราสนลง ทองเรากเบาลง การลกขนเดนสองขากยงทำไดงายขน โดยไมตองใชสขาชวยรบนำหนกทอง แตเหตผลทเหนไดชดทสดททำใหเรารวาเราเปนสตวทกนทกอยางคอ สญชาตญาณในการกนของเราเอง ตราบใดทกลนหมปง รสชาตไกยางทำใหเรา


นำลายไหลได เรากรวาเราเปนสตวกนเนอ ถาเรายงอยากกนมะมวง ทเรยน มงคด เรากรวาเรายงเปนสตวกนผลไม แมวาไมทกคนทชอบกนผกแตผกกยง เปนสวนหนงททำใหอาหารอรอยขนได ทำใหเรารวาเรากเปนสตวทกนใบไมดวย ผมจะไมลงรายละเอยดสญชาตญาณในการกนตอนนเพราะเราจะคยเรองน กนอกครง แตผมอยากใหเขาใจวาเราชอบกนสงเหลานเพราะสมองเราสรางมาให ชอบสงเหลาน สมองเราออกแบบมาใหชอบสงเหลานเพราะมนดกบรางกายของเรา การกนเนอสตวทำใหเรามแหลงโปรตน ไขมน และแรธาตแหงใหมทมคณภาพ เราไมตองเสยเวลาไปกบการเคยวหลายชวโมงตอวนอกตอไป เครองในสตวเปน แหลงสำคญของคอเลสเตอรอลทจำเปนสำหรบการสรางสมองและเสนประสาท ดงนน การลงจากตนไมเปนการเพมโอกาสใหเรากนเนอสตวมากขนและทำใหเรา ขามขอจำกดแรกในเสนทางเดนของการมามสมองใหญอยางทกวนน แตยงมขอ จำกดสำคญอกหนงขอทบรรพบรษของเราขามผานมาจนมนษยลงพฒนามาเปนเรา นนคอ การใชความรอนในการทำอาหาร


มนษยเปนสตวทแปลก สตวอนๆ ในโลกนตางกกน อาหารดบๆ กนทงหมด ไมวาจะเปนพชหรอสตวดบ แตคนเราหงตมอาหาร คำถามคอ เรารวาการหงตมเปน การกนทถกสขลกษณะเราจงทำเชนนน หรอวาเราเปน สตวทตองกนอาหารทสก?... คำตอบคอมนษยไมสามารถ อยไดดวยอาหารดบอยางเดยว เราใชไฟในการหงตม อาหารมานานจนทำใหเรากลายเปนสตวทตองกนอาหาร ทสก ไมวาจะเปนเนอสตวหรอพชผก

13{ ทำไมเราทำอาหาร (กำเนดสมองคน ตอนท 2) }

เมอใชไฟในการทำอาหารความจำเปนของการตองมลำไสทยาวกลดลง

เมอประหยดพลงงานทไปเลยงลำไสได เรากกาวขามขอจำกดของสมองทตองการพลงงานสงไปได


ผมเชอวาหลายคนคงเรมสงสยหรอคานในใจ เพราะเรามกจะไดยนหรอ เคยไดอานมาวา ความรอนสามารถทำลายวตามนในผกและผลไมจนแทบไมเหลอ คณคาอะไรเลย หรออาหารปงยางมสารกอมะเรง ทำใหภาพลกษณของการหงตม อาหารถกมองวาทำไปเพอฆาเชอโรคหรอพยาธ ทำใหอาหารอรอยขนหรอไมก ทำลายพษในผกหรอถวบางชนดเทานน คงมคนไมมากทมองวาการทำอาหารเปน การทำใหอาหารเหมาะกบทางเดนอาหารของเรามากขน หรอการทำอาหารทำให อาหารมประโยชนกบเรามากขน ในยโรปและในอเมรกาจะมคนกลมหนงกนอาหารทกอยางดบๆ ไมวาจะ เปนพชผกหรอเนอสตว เพราะเชอวาดกบสขภาพ โดยคนกลมนเรยกอาหารของ ตวเองวา Raw food diet หรอเรยกตวเองวา Raw-foodists ถาคนเหลาน กนอาหารดบไดจรง กแสดงวาคนเรามชวตอยไดดวยอาหารดบๆ โดยไมตอง หงตมอาหารกได แตเมอนกวทยาศาสตรไปศกษาในรายละเอยดจรงๆ พบวา มากกวา 80 เปอรเซนตของคนกน Raw food diet จำเปนตองกนอาหาร ททำใหสกบางปะปนไปดวย สวนในแงของสขภาพคนเหลานถากนอาหารดบ เปนสวนใหญมานาน เกอบทกคนจะมนำหนกตำกวาเกณฑทควรจะเปนและ มปญหาในการคมไมใหนำหนกลดตำลงไปอก มากกวาครงไมมประจำเดอน เพราะผอมเกนไป แมในคนทมประจำเดอนกจะมปญหามลกยากกวาปกต แยไปกวานนสวนใหญของคนทกน Raw food diet บอกวาแทบจะเลกคดเรอง ทางเพศไปเลย เพราะความตองการหายไปเกอบหมด สำหรบทานทไมคนเคยอาจสงสยวาทำไมคนเหลานถงไดกนอาหารดบ?... นนเพราะพวกเขาเชอวา การทำอาหารใหสกทำใหเสยคณคาทางโภชนาการ ความเชอนเรมมาจากหนงสอของ เอดเวรด ฮาวเวล (Edward Howell) ในป ค.ศ. 1946 ซงเชอวาในผกผลไมมพลงชวตและเอนไซม การประกอบอาหาร ดวยความรอนจะทำใหพลงชวตและเอนไซมสญสลายไป ซงในความเปนจรง มนเปนไปไมไดเลยทเอนไซมในผกผลไมจะมาทำประโยชนใหกบรางกายของเรา เพราะเอนไซมเปนโปรตนซงจะเสยสภาพธรรมชาตหรอทเรยกวา denature ทนททถกกรดในกระเพาะอาหาร และเอนไซมไมวาจะเปนของพชหรอของสตวใดๆ กตามจะมความจำเพาะสงมาก หมายความวาของใครของมน ใครสรางคนนนใช (ตวนนหรอตนนนใช) เอนไซมของพชกจะทำงานในพชแตจะไมขามมาทำงาน ในรางกายของคนหรอสตว ดงนนคำถามถดไปคอ ทำไมคนเราอยดวยอาหารดบ ไมได ทงๆ ทสตวทกชนดในโลกลวนกนอาหารดบทงนน? ทำไมเราเสยความ สามารถในการกนอาหารดบไป? ในการศกษาคนทกนอาหารดบอยางเดยวพบวา แมคนเหลานจะได แคลอรจากการคำนวณในปรมาณมากเกนพอ นำหนกกยงลดลงเรอยๆ ทำให เราพอจะเดากนไดวาทางเดนอาหารของเราคงยอยหรอดดซมอาหารดบไดไมด


แตถามาคดดในแงของววฒนาการ การทเราไมสามารถยอยอาหารดบไดเปน ผลเสยอยางมาก เพราะอาหารในธรรมชาตเปนของดบทงนน อาหารเปนของ หายาก เมอกนแลวกลบยอยไดไมหมดเปนการเสยของอยางมาก ทำไมการเสย ความสามารถยอยอาหารดบจงถกคดเลอกมาได? การทยอยอาหารดบไดไมด นาจะเปนขอเสยใหสตวนนเสยเปรยบไมใชหรอ? คำตอบทนาจะเปนไปไดคอ เพราะเราควบคมไฟไดมานานมากแลว เมอเราควบคมไฟได เรากมไฟไวหงอาหารทกครงทเราตองการ เมอเรากนอาหาร ททำใหสกมานาน ทางเดนอาหารของบรรพบรษของเรากคอยๆ ปรบเพอใหเขากบ อาหารทสกจนเราไมสามารถอยไดดวยอาหารดบอกตอไป แตการทสมมตฐานน จะเปนจรงได เราตองพสจนใหไดกอนวาอาหารทสกยอยงายกวาจรง? ปกตอาหารจำพวกโปรตนหรอเนอสตวจะยอยในกระเพาะอาหารเปนหลก สวนอาหารอนๆ จะยอยและดดซมมากในลำไสเลก ลำไสใหญจะไมทำหนาท ในการยอยมากนก ดงนนถาเราอยากทดสอบการยอยเนอสตว เรากตองดท กระเพาะอาหาร ถาอยากทดสอบการยอยคารโบไฮเดรต เชน พวกผก ผลไม หวเผอกหวมน เรากตองดทลำไสเลก เราจะมาเรมตนทการยอยคารโบไฮเดรต กนกอน วธทดสอบทำไดไมยาก เรมดวยการหาคนมาหนงคน แลวใหเขากน อาหาร 2 แบบคอ อาหารทผานความรอนกบอาหารดบ เสรจแลวเมออาหารผาน ลำไสเลกไป (จดสดทายของการยอย) และกอนทจะไปเขาลำไสใหญ เรากผาทอง เปดลำไสเลกแลวเอาอาหารนนออกมาเทยบกนดวาอาหารยอยไปไดมากนอยตางกน แคไหน แนนอนวาเราไมสามารถทำการทดลองอยางนนจรงๆ ในคนได แตถา มลำไสเลกทเปดรอไวแลวเรากทดสอบดได ในทางการแพทยมผปวยหลายกรณทหมอจำเปนตองผาตดแลวนำ ลำไสเลกสวนปลายมาเปดไวทหนาทอง ซงอาจเปนอยางถาวรคอ ถายทางหนาทอง หรออาจเปนการชวคราวซงหมอจะผาตดปดใหในภายหลง การผาตดลกษณะน มชอเรยกวา ileostomy (อานวา ไอลออส-โตม) มาจากคำวา ไอเลยม (ileum) ซงเปนชอของลำไสเลกสวนปลาย คำวา ออสโตม (ostomy) หมายถง ปากหรอ รเปด รวมกนกหมายถงรเปดของลำไสเลกสวนปลาย อาหารทออกมาทางรเปดน ปกตกไมไดใชอะไรนอกจากเอาไปทง ดงนน ถาเราใหผปวยทานอาหารดบและสก เทยบกนเรากบอกไดวาลำไสเรายอยอาหารตางกนแคไหน ในการศกษาททำใน ผปวยอาสาสมครทม ileostomy อยแลว ผลทพบคอ ถาอาหารคารโบไฮเดรต ในธรรมชาต เชน ฟกทอง เผอก มนหรอผกชนดตางๆ ผานความรอนมากอน เมอใหกนพบวาจะถกยอยไป 85-95 เปอรเซนต แตถาใหกนดบๆ จะยอยไดนอยกวา คอยอยไปประมาณ 50-70 เปอรเซนต สรปคออาหารคารโบไฮเดรตทผานความรอน ยอยไดมากกวา


มาถงอาหารจำพวกโปรตน เราจะรไดอยางไรวากระเพาะยอยเนอดบกบ เนอสกตางกนหรอเปลา? ในกรณนเราไมสามารถทำการทดลองไดเพราะเรา ไมสามารถเอาอาหารออกจากกระเพาะมาตรวจไดโดยไมเปนผลเสยตอคนทถก ทำการทดลอง แตบงเอญวาเรามบนทกเกาแกทเขยนถงเรองนไวอยแลว

….......... วนท 6 มถนายน ค.ศ. 1822 หรอเกอบ 200 ปมาแลว เปนวน โชครายของชายหนมอาย 28 ป อเลกซส เซนต มารตน (Alexis St. Martin) ปนยาวเกดลนใสทองของเขาในระยะเผาขน แรงจากกระสนปนทำใหทองของเขา มรเปดขนาดใหญพอทจะใสกำปนเขาไปได เนอปอดสวนลาง กระบงลมฉกขาด ซโครงแตกกระจยหลดลอยออกไป กระเพาะถกระเบดออกเปนรขนาดใหญ ซงสำหรบการแพทยในยคนนบาดแผลสาหสขนาดนไมมทางรอด แตหมอวลเลยม โบวมอนท (William Beaumont) ตดสนใจผาตดชวยเหลอและรกษาชวตของมารตน ไวได ตอมาไมนานมารตนกกลบมาแขงแรงเหมอนปกตอยางนาอศจรรย แตสง ทไมปกตคอ เขากลายเปนคนทมรเปดทหนาทอง รนเปนโพรงตอเขาไปทกระเพาะ อาหาร ซงถาเราเอานวจมเขาไปในรทหนาทองนเราจะคลำภายในกระเพาะของเขาได ปจจบนนหมอสามารถรกษารนไดไมยาก ทวาเมอ 200 ปกอนไมมใครรวา จะทำยงไงกบรแบบน หมอโบวมอนทจงปลอยรนทงไวเฉยๆ หลงจากทมารตนหายด เขากไดทำงานเปนลกจางของหมอโบวมอนท ในยคนนความรเกยวกบระบบทางเดนอาหารยงนอยมาก หมอโบวมอนทเหน เปนโอกาสด เลยสงเกตและทดลองเกยวกบการทำงานของกระเพาะอาหารจาก รเปดน หนงในการทดลองทเขาทำและจดบนทกไวคอ เขาเอาเนอสองชนทม ขนาดเทาๆ กน ชนหนงทำใหสก อกชนเปนเนอดบ หลงจากทบเนอนนจนเละ (ทำใหเหมอนโดนเคยว) เขากผกเนอทงสองไวดวยเชอกเสนเลกๆ แลวใสเขาไป ในกระเพาะอาหารของมารตน 2 ชวโมงตอมาเขาดงเนอออกมาดแลวกพบวา เนอททำใหสกถกยอยไปเกอบหมด แตเนอดบมรอยยยแคผวๆ เทานน นอกจาก เนอววแลวเขากทดลองกบเนอสตวอนๆ ซงเขาพบวา แมวาเนอสตวอนจะยอยงาย กวา แตกระเพาะของคนยอยเนอสตวดบไดไมคอยดนก เมอเราดรางกายของเราเทยบกบสตวอนๆ โดยเฉพาะในลงทงทมหาง และไมมหาง โดยทวไปขนาดของอวยวะภายในมกจะสมพนธกบขนาดของรางกาย เชน เมอตวใหญกวา ตบ ไต มาม กระเพาะ กมกจะใหญกวาดวย แตรางกายของ เรากลบไมเปนไปตามนน เคยเหนชมแปนซหาวไหมครบ ความกวางของปากเรา และความจในชองปากของเราเทยบไมไดกบลงทตวเลกๆ เหลานน รมฝปากเรา บอบบางมาก แตชมแปนซสามารถทจะคนนำสมโดยใชรมฝปากของมนบผลสม ไปกบฟนได กรามเรากไมแขงแรงเทาชมแปนซ แรงบดจากการกดของเรานอยมาก


เมอเทยบกบสตวอน กระเพาะอาหารของเรากเลกมากเมอเทยบกบขนาดตว พนท ผวในกระเพาะของเราตองใหญกวานอก 3 เทาจงจะสอดคลองกบขนาดรางกาย ของเรา ลำไสใหญของเรามพนทผวนอยเกนไปเกอบครง มเพยงอยางเดยวใน ทางเดนอาหารของเราทไมเลกไปกวาสตวอนมากนกคอ ลำไสเลก การทเราลดขนาดของทางเดนอาหารลงเกอบทงหมดมนจะตองมขอดอะไร บางอยาง และขอดนนตองดกวาขอเสยจากการทยอยอาหารไดนอยลง ไมเชนนน ลกษณะนคงจะไมถกคดเลอกมาในธรรมชาต คำถามคอ อะไรเปนขอดของการท ระบบทางเดนอาหารเลกลง ครงหนากอนทคณจะกนอาหารตรงหนา อาหารนนอาจจะเปนขาวราดแกง ไกทอด หรอสเตก คณลองจนตนาการวาถาคณตองใชมอเปลาฉก ทบ หรอบบ เพอทำใหมนกลายเปนของเหลวเละๆ คณคดวาคณตองใชแรงมากแคไหน แตถาอาหารนนเปนอาหารดบ ไกดบ เนอดบ ผกดบ แนนอนวาพลงงานทใชตอง มากกวาอาหารสก การยอยอาหารโดยลำไสเองกเชนกน กระบวนการบบอาหาร สรางนำยอย สรางกรดทงหลายตองใชพลงงานคอนขางสง ตวลำไสเองกเปน กลามเนอทตองการพลงงานไปหลอเลยงตลอดเวลา เมอเราเรมกนเนอสตวมากขน เรากเขาถงแหลงของโปรตนและไขมน ในรปแบบใหมทใหพลงงานสง เมอเราทำอาหารใหสกดวยความรอน ความจำเปน ทจะตองมทางเดนอาหารทยาวและใหญกนอยลง บรรพบรษของเราทประหยด พลงงานตรงนไปไดกจะไดเปรยบคนอนๆ ทำใหทางเดนอาหารทเลกถกคดเลอกมา ถาคณประหยดพลงงานตรงนได คณกจะมพลงงานเหลอไปทำอยางอน ทงหมดน คอทฤษฎทมชอวา Expensive tissue Hypothesis แลวพลงงานทเหลอเราเอาไปทำอะไร? คงไมตองสงสย เราทกคนรดวา เราเอามนมาใชสรางสมอง แตคำถามจรงๆ คอ ทำไมเราเลอกเอาพลงงานมาใช สรางสมอง? งงกบคำถามใชไหมครบ เพราะทกวนนเราเหนแลววาพลงของสมอง ทำอะไรไดบาง สรางตกสง สรางเครองบน สรางเรอดำนำ สมองมนมประโยชนแนๆ แตปญหามนอยทวาสมองเราไมไดววฒนาการกระโดดจากสมองลงมาเปนสมองคน กระบวนการววฒนาการไมใชการวางแผนระยะยาว และสมองเราไมไดมงหนา มาทศทางนเรอยๆ เพอทจะกลายมาเปนสมองอยางทเรามในปจจบน การคดเลอก จะไปในทศทางไหนไดทศทางนนตองใหประโยชนหรอความไดเปรยบกลบมา ทนท หมายความวา ลงทฉลาดกวาตวอนนดนงตองไดเปรยบจากความฉลาด นดเดยวนนในทนท ไมเชนนนความฉลาดนดเดยวนนจะไมถกคดเลอกมา ดงนนคำถามทควรเปนคอ ทำไมลงถงกลายเปนลงทฉลาดกวาตวอนหนอยนง? ทำไมมนไมเอาพลงงานทเหลอไปสรางลงทแขงแรงกวาตวอนหนอยนง? ทำไม เลอกสมองแทนทจะเปนกลามเนอ? สมองทฉลาดกวาหนอยนงจะตองดกวาลง ทแขงแรงกวาตวอนหนอยนง ไมเชนนนความฉลาดกวาหนอยนงจะไมถกคดเลอกมา

และถาความฉลาดกวาหนอยนงไมถกคดเลอกมา ความฉลาดกวามากๆ กไมมทาง เกดขนได ในบทถดไปเราจะไปหาคำตอบกนวา ฉลาดกวาหนอยนงมนดกวาอยางไร?



เสนทางจากบรรพบรษของเราทรปรางหนาตาคลายลง มาเปนคน ไมไดเปนการเดนทางผานกาลเวลามาเพยง ตระกลเดยวหรอเผาพนธเดยว ซงถาเราจะมองวาจดทเรา มบรรพบรษรวมกบชมแปนซเปนจดเรมของกงไม กงไมน จะไมไดมแขนงเดยวหรอสองสามแขนงแลวกลายมาเปน คน แตมนเปนพมไมซงเราเองกยงไมรวาพมไมนนใหญ แคไหน แตทแนๆ คอ ยงนกวทยาศาสตรศกษามากขน เทาไหร เรายงคนพบวาพมไมนนมนใหญขนไดอกเรอยๆ การววฒนาการจากบรรพบรษทคลายลงจนกลายมาเปน คนกไมไดมาเปนเสนตรงเหมอนทเคยเชอกนในอดต ทวาในยคหนงเมอ 3-4 ลานปกอนอาจมลงทไมมหาง เปนสบๆ สปชสเดนกนใหขวกไขว ลงเหลานอาจจะไมสนใจ กน ตางคนตางอย อาจจะกนกนเองเหมอนททกวนน ชมแปนซลาลงโคลมบสเปนอาหาร หรอแยงอาหารแยง ทอยกน โดยทเรากยงไมรแนชด

14ฉลาดกวาหนอยนงดอยางไร (กำเนดสมองคน ตอนจบ)

การอยรวมกนเปนสงคมใหญ ลงตวไหนทสามารถบอกไดวา

“ฉนรวาเขารวาฉนร” ยอมจะไดเปรยบลงอนๆ

{ }


อยางทกลาวไวขางตนวา เรองราวความเปนมาของเผาพนธของเรานน ชางซบซอน ซงเราจะไมไปพยายามลงรายละเอยด (ถาทานใดสนใจจรงคงตอง ปดหนงสอเลมน แลวไปหาอานจากหนงสอทเขยนโดยผเชยวชาญจรงๆ) แตสง ทเราจะมาดกนในตอนนคอ ภาพรวมกวางๆ ของบรรพบรษเรา เพราะผม อยากใหเหนวาในภาพรวมแลวรางกายของเรามการเปลยนแปลงไปอยางไรบาง โดยเฉพาะอยางยงการเปลยนแปลงของขนาดสมอง โดยเราจะไปดกนวา สมอง ของเราใหญขนเมอไหร มหลกฐานใหสงสยวา บรรพบรษอาจเรมเดนสองขามาตงแต 6 ลาน ปทแลว แตถาจะเรมจากลงทเรารแนๆ วาเดนสองขาไดดแลว เราคงตองมาเรม ทออสตราโลพธซน (Australopithecine) ซงคำนมความหมายรวมไปถง สปชสอนๆ ทชอขนตนดวยคำวา Australopithecus ทงหมดหรอพดงายๆ คอเหลาญาตๆ ของลซ ซงตระกลนมชวตอยประมาณ 3-4 ลานปทแลว ตอจาก ตระกลของลซกมาเปนตระกลของโฮโม ซงกรวมมนษยเราเขาไปดวย ตนตระกล ของโฮโมคงตองเรมตนทโฮโม ฮาบลส ซงเกดมาเมอประมาณ 2.5 ลานปทแลว จากฮาบลสกมาเปนโฮโม อเรคตส (Homo erectus) ตวอยางของอเรคตสกเชน มนษยชวา มนษยปกกง มนษยลำปาง (ขดพบทลำปาง) ซงเกดมาในโลกประมาณ 1.8 ลานปทแลว จากอเรคตส กมาเปน ไฮเดลเบอรเกนซส (Homo heidelber gensis) เกดเมอประมาณ 800,000 ปทแลว และกมาเปนเซเปยนส หรอพวกเรา ซงเกดมาเมอประมาณเกอบ 200,000 กวาปทแลว ซงเปนเวลาเดยวกบทตระกล โฮโมยงมมากกวาน แมวาผมจะไลชอของแตละสปชสมาเรอยๆ ตามลำดบเวลา แตทงหมด ทำไปเพอความเรยบงายในการทำความเขาใจ ไมไดหมายความวาการเปลยนแปลง จากลงสายพนธตางๆ จะเดนหนาเปนแบบหนงไปเปนสองไปเปนสาม แตการ ววฒนาการจะเปนในลกษณะคาบเกยว เชน ลกหลานสวนหนงของลซมววฒนาการ รปรางเปลยนไปเปนฮาบลสแลว แตกยงมญาตๆ ของลซอกสวนหนงทยงมหนาตา รปราง และพฤตกรรมแบบเดมหรอแบบลซอาศยอยใกลๆ นานๆ ไปลงหนาตา แบบเดมหรอแบบลซอาจไมสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมทเปลยนไปได จงคอยๆ สญพนธไป สวนฮาบลสซงเหมาะกบสงแวดลอมมากกวากอยรอดตอไป หลงจากนนสวนหนงของฮาบลสกววฒนาการไปเปนอเรคตส และฮาบลสกคอยๆ สญพนธไปเชนกน อเรคตสเองกไมไดววฒนาการมาเปนเรา แตบรรพบรษเรา อาจแตกแขนงออกมาจากอเรคตสอกตอหนง แตสดทายแลวในตระกลโฮโม ทงหมดมแต โฮโม เซเปยนสเทานนทเหลอรอดมาจนถงปจจบน สวนญาตๆ ของ เราตางทยอยสญพนธกนไปเรอยๆ จนหมดสนไปจรงๆ เมอประมาณ 20,000-30,000 ปทแลว


ในสวนของชอตางๆ เหลานในความเปนจรงมนมความสบสนอยบาง เชนผเชยวชาญบางทานจดโฮโม อเรคตสและโฮโม ไฮเดลเบอรเกนซสในยคแรกๆ กอนทจะเดนทางออกมาจากแอฟรกาเปนอกกลมและใหชอวา โฮโม เออรแกสเตอร (Homo ergaster) เมอเออรแกสเตอรเดนทางออกจากแอฟรกาแลวสวนหนง เดนทางไปยโรป อกสวนหนงเดนทางมาเอเชย ซงรายละเอยดเหลานเราจะไมไป สนใจมน เพราะสงทเราตองการคอ แคเหนภาพรวมกวางๆ เทานนพอ ตอไปเรามาดหนาตาของบรรพบรษของเราเหลานกนบาง ถาเราเจอลซ เดนอยตามถนน เราคงไมคดอะไรนอกจากคดวาลงตวนแปลกเดนสองขาตลอดเลย แตถามนเกดตกใจกลวอะไรขนมา เราจะเหนวามนยงสามารถปนหนขนตนไมได สมมตวาเราเดนมาอกหนอยแลวมาเจอฮาบลส เรากยงเชอวาเหนลงเชนกน แตลงตวนแปลกเดนสองขาและยงถอหนทกะเทาะจนคมเดนไปมา ทงลซและ ฮาบลสมความสงพอๆ กน คอประมาณ 100 เซนตเมตร และมขนเตมตว ไหลของลซจะดแปลกๆ เพราะจะดเหมอนเราทำทายนยกไหลคางเอาไว ซงไหล แบบนจะชวยใหการปนปายไปบนตนไมทำไดงายขน ขนาดสมองของลซอยท ประมาณ 450 ซซ แตฮาบลสอยทประมาณ 600 ซซ เมอเราเดนตอมาอกหนอย เรากมาเจอคนคนหนงทขนตามตวคอนขางดกในสายตาเรา คนคนนสงพอๆ กบเรา แขนยาวเทาๆ กบเรา ไหลดปกตด เรานกในใจวาไอหมอนหนาตามนอยางกบ ซนหงอคง แตเรากไมไดคดอะไรมาก อาจจะมบางทรสกอดอดใจ ถาเขาหรอ เธอเกดจะอยากมานงขางๆ เราบนรถเมล แตคงไมถงกบวงหนดวยความกลว คนทวานคอ โฮโม อเรคตส สมองของอเรคตสจะใหญประมาณ 1,000 ซซ เพมจากฮาบลสอยางมาก ตอจากอเรคตสเมอมาถงไฮเดลเบอรเกนซส (พบใน ยโรป) สมองของเขาจะโตเกอบๆ เทาของเราคอ มสมองประมาณ 1,200 ซซ ในขณะทเรามปรมาตรสมองประมาณ 1,400 ซซ ลกษณะหนาตาของไฮเดลเบอร เกนซสกนาจะประมาณเราแตจะดคลายลงกวาเราหนอยนง จากภาพทเราคยกนคราวๆ เราจะเหนวา เมอบรรพบรษของเราแยกจาก ชมแปนซเมอประมาณ 5-7 ลานปทแลว หลายลานปตอมา หนาตาและรปราง ของบรรพบรษของเรากไมไดเปลยนแปลงไปมากนก จนเมอมาถงลซ คอ เมอ ประมาณ 3 ลานกวาปทแลว สมองของบรรพบรษของเราเรมทจะใหญกวา สมองของชมแปนซในปจจบน สมองเปนอวยวะทกนพลงงานเยอะมากๆ ดงนนการทสมองจะใหญขนมาไดมนตองไดรบพลงงานมากเพยงพอ ปจจยททำใหเรา ขามขอจำกดดงกลาวแลวเปลยนจากสมองทเทาๆ กบชมแปนซพฒนาจนกลาย มาเปนสมองของลซได นาจะเปนอาหารทมแคลอรสงกวาเดม ในกรณของลซ แหลงพลงงานใหมนนาจะไดมาจากการทลซลงจากตนไมมาขดรากสะสมตางๆ เชน หวเผอก หวมน บอยขนกวาเดม เพราะหวเผอก หวมน เปนคารโบไฮเดรต ทใหพลงงานมากกวาใบไมคอนขางมาก และหลงจากยคของลซเรอยมา สมองของ


บรรพบรษของเรากโตขนเรอยๆ แตการเปลยนแปลงทมากจรงๆ เกดในสองชวง คอ ชวงทลซกลายมาเปนฮาบลส ในชวงนนสมองใหญขนประมาณ 40 เปอรเซนต และจากฮาบลสมาเปนอเรคตส สมองใหญขนอกประมาณ 50 เปอรเซนต คำถามคอ ในระยะเวลาเพยงสนๆ อะไรทำใหสมองอยๆ กใหญขนอยางรวดเรว จากหลกฐานทางวทยาศาสตรหลายๆ อยางบอกเราวา สองชวงเวลา ทสมองของพวกเราใหญโตอยางรวดเรวนน เกดขนพรอมๆ กบชวงทบรรพบรษ ของเรากาวขามขอจำกดสองขอทเราคยกนไปแลว ขอแรกคอ การทบรรพบรษ ของเรามความสามารถทจะหาเนอสตวมากนเปนอาหารรวมกบพชผกอนๆ ได บอยขน หรอกคอ ระยะเวลาทเราเรมกนซากสตวทสตวอนลาแลวกนเหลอทงไว และขอทสองคอการใชความรอนทำอาหาร ความรอนทำใหอาหารยอยงายขน การดดซมอาหารทำไดมากขน และยงทำใหความหลากหลายของอาหารทเรากน มมากขน เพราะความรอนชวยทำลายพษหลายอยางในพชซงเดมเราอาจจะกน เปนอาหารไมได อยางไรกตามพลงงานทมเพมขนไมใชตวททำใหสมองของเราใหญขน พลงงานทเพมขนเปนแคการปลดพนธนาการของสมองออกจากพลงงานทมขด จำกด แตมนจะตองมปจจยอนทเปนตวผลกใหสมองของเราใหญขน อยางทเรา เคยคยกนไป กระบวนการววฒนาการมนไมมทศทางและมนไมใชการวางแผนท จะมงหนามาเปนเรา ดงนน สมองจะใหญขนไดมนตองมประโยชนททำใหลงทม สมองใหญไดเปรยบกวาลงอนๆ ดงนนคำถามทเราจะตองตอบคอ อะไรคอประโยชน ของสมองทใหญขนเลกนอยน? โรบน ดนบาร (Robin Dunbar) เปนคนทแสดงใหเหนวาขนาดของสมอง สวนทเรยกวาเปลอกสมองในลงไพรเมต (primate) ทงหลายจะสมพนธกบขนาด ของกลมหรอฝง ยงจำนวนสมาชกในฝงมากขนเทาไหร สมองสวนทเรยกวา เปลอกสมองกจะยงมขนาดใหญขน ในสตวเลยงลกดวยนมอนๆ แมวามนจะอย เปนสงคม แตสงคมของมนจะไมคอยมระบบทซบซอนมากนก เชน อาจจะอยกน เปนค อาจจะอยเปนฝงแบบฮาเรม แตลกษณะสงคมของลงไพรเมต เชน ในสงคม ของชมแปนซหรอบาบนจะซบซอนและไมคงท ชมแปนซฝงหนงทอาศยรวมกนจะม ประมาณ 100 ตว แตใน 100 ตวนนกยงมฝงยอยๆ อก ซงกจะมจาฝงของ แตละฝง จำนวนสมาชกในแตละฝงกไมคงท มการยายเขายายออก มการสระหวาง ฝงเพอปองกนถนฐานของตวเองหรอไมกแยงชงอาหารกน สงคมชมแปนซไมเหมอนกอรลลาทจะมตวผตวเดยว แตในชมแปนซ จะมเบอรหนง เบอรสอง สาม ส ไลลำดบไป ซงเบอรดอยกวากจะมสทธตางๆ นอยกวา เชน ตองกนอาหารทหลง ตองนอบนอมเกาหลงหาเหบใหเบอรทใหญ กวา โอกาสผสมพนธกนอยกวา ตวเมยจะไมคอยสนใจ แตเบอรหนงในชมแปนซ จะไมเหมอนกอรลลา เพราะเบอรหนงไมจำเปนตองเปนชมแปนซทแขงแรงทสด


ชมแปนซเบอรหนงอาจเปนตวทมพรรคพวกมากทสด มฐานเสยงและมลงตวอนๆ สนบสนนอยจำนวนมาก เชน มเบอรสองหรอสามสนบสนน ใครมาหาเรอง เบอรหนงเทากบหาเรองเบอรสองและสามไปดวย ถาใครกตามจะมาลมเบอรหนง เบอรสองและสามกจะมาชวย แตบางครงถาเบอรหนงทำตวไมด เชน หงดหงด อารมณเสยใสเบอรสองและสามบอยๆ เบอรสองและสามอาจจะเปลยนใจเลก สนบสนน แลวหนไปจบมอกนโคนเบอรหนงหรอแปรพกตรไปรวมกบศตรแลว มาโคนเบอรหนงลงกเปนไปได หลายครงทชมแปนซแสดงพฤตกรรมททำใหเชอวา มนสามารถประเมนทาทของตวอนได เชน ชมแปนซเบอรหนงซงเดมเคยเกเร ใสเบอรสองและสาม ตอมาเมอเบอรสองและสามเรมไมพอใจ แสดงทาทออกหาง เบอรหนงกมทาทออนลง เกเรนอยลง หรออาจจะไปเกาหลงหาเหบใหเพอดง คะแนนนยมกลบมา เราจะเหนวาในสงคมของชมแปนซ ความแขงแรงอยางเดยวไมเพยงพอ ทจะเปนเบอรหนงหรอเบอรตนๆ แตตองมความฉลาดดวยและดเหมอนวา ความฉลาดอาจจะสำคญกวาความแขงแรงเสยดวยซำ เราอาจจะคาดเดาไดวา สงคมของบรรพบรษของเราเมอ 7-8 ลานปกอนกนาจะมลกษณะคลายๆ กน คอการจะเปนเบอรตนๆ ของฝงได ความแขงแรงอยางเดยวไมเพยงพออกตอไป การทสตวจะมสงคมทซบซอนแบบชมแปนซได สงทจำเปนตองมคอ ความสามารถทจะจำไดวาใครเปนใคร ใครเคยชวยเหลอมนในอดต ใครเคยหกหลง และไมควรจะไวใจอกตอไป มนตองมความสามารถทจะเรยนรอดตและคาดการณ สงทจะเกดขนในอนาคต ถาไมมความสามารถทจะทำสงเหลานได ระบบสงคมท ซบซอนแบบนจะไมมทางเกดขนไดเลย นอกจากน เมอสงคมซบซอนขน การทมน จะอยดำรงชวตอยรอดไดด มนตองฉลาดพอทจะรเทาทนวามนกำลงโดนลงสบแปด มงกฎพยายามหลอกลอมนอยหรอเปลา มนตองประเมนทาทของลงอนใหออก และทสำคญสดคอ มนตองรวาลงอนเองกอานทาทมนออกดวย ซงอธบายใหเขาใจ ไดดวยประโยคน “เขารวาฉนรวาเขาหลอกฉน” (ทฤษฎนมชอเปนทางการวา Theory of Mind) ในทางตรงกนขาม มนจะเปนฝายไดเปรยบถามนมกลเมด ในการเอาเปรยบลงตวอนเลกๆ นอยๆ (แตการเอาเปรยบตองอยในขอบเขตทจำกด ไมเชนนนความรวมมอในสงคมจะลมสลายไป รายละเอยดเราจะพดถงกนใน โอกาสตอไป) การจะทำสงเหลานไดสมองตองพฒนาขนมาอกระดบหนง ดงนน ใครกตามทฉลาดกวาตวอนหนอยนง ไมจำเปนตองฉลาดมากแตแคฉลาดพอทจะ จำไดวาใครเปนใครมากกวาตวอน ฉลาดพอทจะไมโดนเอาเปรยบหรอฉลาดพอทจะ เอาเปรยบลงอนกจะเกดความไดเปรยบขนมาทนท เมอความฉลาดกวาหนอยนง ถกคดเลอกมา สงคมกมลงฉลาดเพมขน เมอลงฉลาดเพมขนสงคมกยงซบซอน ขน ความฉลาดยงตองเพมขนไปอก ทำใหเกดลกษณะทเรยกวา feed forward คอลกษณะทเกดใหมนจะยอนกลบไปกระตนใหลกษณะนเกดเพมมากขนไปอก


เปนทวคณ เพอทจะใหเหนชดขนวาสงคมทซบซอนตองการสมองททรงพลงมาก เพยงใด เราจะลองไปดตวอยางจากโฆษณาในทวชนหนงกนชายหนม: เวยเสาเทยนวนนเปนวนตายของเจาชายอาวโส: โอหง! แนจรงกเขามาชายหนม: ตายซะ (ขณะนนกมหญงอาวโสกระโดดเขามาขวางไมใหชายหนมสงหารชายอาวโส)หญงอาวโส: ชากอน เวยเสาเทยนคอพอของเจา ซงเปนสหายรกของจางฟเหยน หวหนาพรรคกเลนขาวทเกบเจามาเลยงเมอ 22 ปกอน ซงจรงๆ แลวกอนทจะเจอเจา เสาซอเฉยนแมนาง 14 ชายอาวโส: แหงสำนกกเลนขาวซงไดพบเจาขางหนองนำใกลเมองเหลยงขน ซงเปน ททเซยถงลนาสาวพแมไดแนะนำใหขาหญงอาวโส: ไดพบขา หลเซยชย กอนทจะเจอเจาชายอาวโสพดสลบกบหญงอาวโส: ซงอนทจรงแลวขาเองกไมเคยรมากอนวา เจาเปนลกของจางฟเจน จนขานกขนไดจงวาจางจางมานจอ แมเจาพาขาไปเจอ พสาวแมของเจา ซงนาสาว ...

….......... ไมมใครรแนชดจรงๆ วาเกดอะไรขนเมอ 10 ลานกวาปทแลว สวนหนง อาจเปนจากอนทวปอนเดยวงชนกบทวปยเรเชย ทำใหเกดทราบสงทเบตและ เทอกเขาหมาลย ซงนำไปสการเกดมรสมอนเดย หรออาจเปนจากการเคลอนของ เปลอกโลกทำใหกระแสนำทะเลเปลยนแปลง แตไมวาจะเปนจากสาเหตอะไรกตาม ภมอากาศของโลกกเปลยนแปลงไป เมอภมอากาศเปลยนแปลง ปาดงดบในทวป แอฟรกาเปลยนไปเปนทงหญา เมอปาหดเลกลง ลงฝงหนงจงตองลงมาหากน ในทงหญาสะวนนา การคดเลอกตามธรรมชาตกคดเลอกลงทเดนในทงหญาไดดกวา มหวแมเทาทเหมาะกบการเดนมากกวา ทำใหมลกมากกวา เมอเราเดนสองขา มอเรากวางทำใหเราใชมอมากขน เมอใชมอมากขนจงเกดการคดเลอกมอทม ประสทธภาพมากขน เมอนวหวแมมอเราสามารถแตะปลายนวกอยได การหยบจบ กดขน การใชเครองมอหนหรอขวานมอจงทำไดดขน ขวานมอนกทำใหการแลเนอ ออกจากกระดกทสตวอนกนเหลอไวหรอทบกระดกใหแตกเพอกนไขกระดกทำได งายขน เมอลงทวงชาไมมเขยว ไมมกลามเนอ รอานจะไปแยงอาหารกบหมาไน หรออแรง สงทมนตองทำคอ รวมมอกน ชวยเหลอกน เมอชวยกนหากนกตอง จำกนได ตองจำวาใครเคยมาชวยเรา ใครเคยแบงเนอใหกน ใครเคยระวงหลง ใหเรา ใครเคยเอาเปรยบเราหรอหนเอาตวรอด การลาสตวและสงคมทซบซอน ทำใหเกดการคดเลอกลงทฉลาดมากขน เมอลงฉลาดกมเพอนรวมทมทด เมอม ทมทดกมเนอสตวกนมากขน ยงเมอเนอถกยาง หวมนถกตม สารอาหารทยอยและ ดดซมไดกยงมากขน การกนผกผลไมกลดลงได เมอกนใบไมดบๆ ลดลง กระเพาะ


และลำไสกเลกลงได เมอทางเดนอาหารเลกลง กมพลงงานเหลอไปสรางสมอง ใหใหญขนยงทำใหฉลาดขน เมอฉลาดมากขน การหาอาหารกไมจำเปนตอง เปนแคการกนซากสตวอกตอไป แตเปลยนเปนการวางแผนเพอชวยกนลาสตว อยางมกลยทธ มการสรางเครองมอใหมๆ ทใชลาสตว การลาเองกมสวนทำให สงคมซบซอนมากขนไปอก สงคมซบซอนกยงเปดโอกาสใหคนทสมองใหญกวา ไดเปรยบ ทงหมดนเปนปจจยทคอยๆ เสรมกนไปเรอยๆ มนษยจงคอยๆ ไตบนได นกลาจากสตวกนซากจนขนไปนงอยบนบลลงกสงสดของนกลาไดในเวลาไมนาน ถามองในมมกลบกน เราอาจพดไดวา ถาเปลอกโลกไมเคลอนท ถา กระแสนำไมเปลยนแปลง ถาภมอากาศไมเปลยนแปลง ปาอาจไมหดเลกลง ถาปาไมเลกลงกอาจไมมหวแมเทา และอาจไมมการเดนสองขา ไมมการเดนกอาจ ไมมหวแมมอ ไมมหวแมมอกอาจไมมเครองมอและการลาอยางจรงจง ไมมการลา กไมมอาหารคณภาพด ไมมทมเวรกทดกอาจไมมสมอง ทงหมดเปนเรองราว ทรอยเรยงกนมาอยางตอเนอง รางกายเราทำงานเปนหนงเดยวและสมพนธกบ สงแวดลอมรอบตว เมอสงหนงเปลยน สงอนๆ กตองเปลยน เมอสงแวดลอม เปลยนกมผลใหสงมชวตตองเปลยนตาม ดวยกฎงายๆ กฎการคดเลอกตาม ธรรมชาต ทผานมาเราเดนทางจากอดตไลมาจนถงวนทคนมสมองทฉลาด แตเรายง ขาดสวนสดทายไป เรายงไมไดคำตอบวาคนเกอบ 7 พนลานคนบนโลกนมาจาก ทไหนกน และเรามาจนถงจดนกนไดอยางไร แตการจะตอบคำถามนเราตองใช เทคโนโลยและวธการสบคนเรองราวทตางไป ใน 3 บททเหลอกอนทจะจบตอน ท 1 นน เราจะออกเดนทางไกลกนอกครง เราจะไปดกนวาพวกเรา 6 พนลาน กวาคนบนโลกใบนมาจากทไหน และเรามาอยทตรงนไดอยางไรกน?


จนตนาการวาคณกำลงนอนแหงนมองดดวงดาวตางๆ อยกลางทงหญากวาง ใกลๆ กบทคณนอนอย พอแม และคนอนๆ ในเผายงนงลอมรอบกองไฟกนอย ทกคนม ความสขกนเปนพเศษเพราะวนนเหลานกรบของเผาลา สตวใหญมาได หลายวนแลวทคณไมไดกนเนอสตว ปรมาณมากขนาดน คณไดยนเสยงลงของคณเรมตน เลาถงความตนเตนของการลาสตวในวนน ลงเลาถง วธการใหมๆ ทเหลานกรบนำมาใชลาสตวในวนน การคย รอบกองไฟเปนวธหนงของการเรยนรหรอถายทอดสงท แตละคนพบในแตละวนไดดทสด คณรวาอกไมนานเมอ ลงหมดเรองทจะเลา ลงกจะกลบมาเลาเรองกำเนดของ คนทงโลก ซงสำหรบคณแลวคนทงโลกกคอคนในเผา ของคณ เพราะนอกจากคนในเผาแลวคณไมเคยเหนคน อนๆ เลย เปนไปไดจรงๆ หรอวาบรรพบรษของคนจะ เกดมาจากแผนดนทอยใตนำทะเลอยางทลงหรอบรรพบรษ รนกอนๆ เลาตอๆ กนมา ถามแผนดนอยในทะเลจรง ทำไมทกวนนไมมคนเดนทางจากนำขนมาบนบกอกเลย หรอวาคนมาจากทอน ถาเชนนนคนมาจากไหนกน?

15 }

เมอเรานำความคลายกนของสดสวนหมเลอดในคนแตละเชอชาต

วาดออกมาเปนแผนภมตนไม สงทเราไดคอตนไมทมตนตอรวมกน

หมเลอดบอกความเปนญาตไดอยางไร (การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนท 1){


100,000 กวาปหลงจากทคณถามตวเองในคนนน คนในยคตอๆ มาอก จำนวนมากทมองฟาในตอนกลางคนแลวอดถามคำถามเดยวกนไมได คำถามทวา “เรามาจากไหน?” เปนคำถามทเกาแกมาก คนในเกอบทกวฒนธรรมหรอเกอบทก ศาสนาจะมคำตอบหรอมเรองเลาถงความเปนมาของคนทแตกตางกนออกไป แต คำตอบเหลานนกเปนเพยงเรองทเลาตอๆ กนมาโดยไมสามารถพสจนอะไรได คำถามคอ มวธอะไรไหมทจะบอกไดจรงๆ วาคนมาจากทไหนกน? ในบททผานๆ มา เราพอไดเหนภาพรวมไปบางวาบรรพบรษของเรา เปลยนจากสงมชวตทคลายลงและอาศยอยบนตนไม จนกลายมาเปนลงทเดน สองขา มเครองมอหน และฉลาดขนไดอยางไร แตเรองราวเหลานนยงไมสมบรณ เพราะจากมนษยวานรในแอฟรกาจนมาเปนคนเกอบ 7 พนลานคนบนโลกนมน ยงมชองวางใหญคนอย เรองราวในสวนนนเปนอยางไร? เรามาจากไหนกน? นบตงแตวนทคำถามนถกถามขนครงแรกในโลกเมอนานแสนนานมาแลว วนน พวกเราทกคนเปนคนกลมแรกทรคำตอบนน เราเปนสวนหนงของประวตศาสตร ทคนรนหลงในอนาคตจะพดถงวาพวกเราคอคนทสามารถไขความลบอนเกาแก นได ความลบทวาคนตางๆ ทวโลกมาจากทไหนกน? หลกฐานทางฟอสซลบอกเราวา ทกอยางเรมตนขนในทวปแอฟรกา บรรพบรษเราแยกสายออกมาจากบรรพบรษของชมแปนซเมอประมาณ 5-7 ลานปทแลว หลงจากนนเรองราวของเรากจำกดอยในทวปแอฟรกามาตลอด เราเรมเดนสองขาทนน เราเรยนรทจะใชเครองมอหนทนน เราหดใชไฟทำ อาหารทนน แอฟรกาเปนเพยงบานแหงเดยวของเราอยหลายสบลานป คำถามคอ พวกเราชาวโฮโม เซเปยนสเกดทแอฟรกาดวยหรอไม แลวเรากระจายไปทวโลก กนไดอยางไร?... ถาเราลองมาพยายามตอบคำถามเหลานดวยกระดกฟอสซล กนด เราจะพบวากระดกของมนษยโฮโมทพบนอกแอฟรกาหลกๆ กม โฮโม อเรคตส (Homo erectus) ซงเชอวาเดนทางออกจากแอฟรกาเมอประมาณ 1.8 ลานปทแลว และไดเดนทางกระจายไปทวเอเชยและยโรปทางตอนใต รวมถงจงหวดลำปางของเราดวย โฮโม ไฮเดลเบอรเกนซส (Homo heidelbergensis) ซงเดนทางออกมาจากแอฟรกาเปนระลอกทสองประมาณ 500,000 ปทแลว และตอมาเชอวาววฒนาการไปเปนโฮโม นแอนเดอรทอลเอนซส (Homo neanderthalensis) ซงกระจายตวอยในยโรปเปนสวนใหญ สวนกระดกของโฮโม เซเปยนสทเกาทสดพบบรเวณแมนำโอโม (Omo) ในประเทศเอธโอเปย มอาย ประมาณ 195,000 ปทแลวซงกยงอยในทวปแอฟรกา แตโฮโม เซเปยนสทเกาสด ทพบนอกทวปแอฟรกามอายประมาณ 120,000 ป พบทถำสกล (Skhul) ในประเทศ อสราเอล ซงถาวากนจรงๆ สวนของประเทศอสราเอลนกอาจเทยบไดวาเปนแค ประตทางออกจากทวปแอฟรกาเทานน เชอวาโฮโม เซเปยนสกลมนนาจะอาศย อยบรเวณนนแคชวงเวลาสนๆ ประมาณ 2,000 -3,000 ชวอายคน จากนนรองรอย


กอนตรธานหายไปหมด และไมมการพบรองรอยของพวกเรานอกแอฟรกาอกเลย ทำใหเชอวาความพยายามเดนทางออกจากทวปแอฟรกาของพวกเราครงนนคงจะ ไปไดไมไกลนก แตแลวจๆ หลายหมนปตอมา คอประมาณ 40,000-60,000 ปทแลว กมรอยรอยของพวกเรากระจายอยทวไปหมดทงในยโรป ตะวนออกกลาง เอเชย ไปจนถงออสเตรเลยซงอยหางไกลออกไปอกฝงหนงของมหาสมทรอนเดย คำถามคอ โฮโม เซเปยนสทงหลายโผลมาจากไหนในชวงเวลาสนๆ? หลายสบปทผานมาทฤษฎทอธบายความเปนมาของพวกเรา หลกๆ แลว แตกออกเปนสองทฤษฎใหญๆ กลมแรกเชอวาคนในสวนตางๆ ของโลกตางก ววฒนาการมาเปนมนษยปจจบนโดยไมเกยวของกน เชน คนยโรปววฒนาการมา จากนแอนเดอรทอล สวนคนทางเอเชยมาจากโฮโม อเรคตส ทฤษฎนมชอวา Multiregional theory หรอการววฒนาการเปนคนเกดขนในหลายๆ ท (multi region หมายถง หลายท) อกกลมเชอวาคนเกดมาจากทใดทหนงในแอฟรกา จากนน คอยเดนทางออกจากแอฟรกาแลวกระจายไปทวโลก ทฤษฎนมชอวา Replacement theory ซงกหมายความถงพวกเรา (โฮโม เซเปยนส) เขามาแทนท (replace) คนอนๆ ทอาศยอยดงเดม (เชน นแอนเดอรทอลและอเรคตส) ทฤษฎนมอกชอหนง ทมกไดยนกนบอยๆ ตามสอตางๆ วา Out of Africa Theory เราจะรไดอยางไรวาทฤษฎไหนถกหรอเปนไปไดมากกวากน ในเมอวธท จะบอกไดคอ ตองหาหลกฐานฟอสซลมาใหไดมากพอทเราจะสามารถไลเรองราว จากอดตมาหาปจจบน แตปญหาคอเราไมมหลกฐานอยางทวามานน กระดกฟอสซล หรอซากบรรพชวนทคนพบกนอยเตมท ทำใหปญหานดเหมอนจะไมมทางตอบ ไดงายๆ ทวาทกอยางกเปลยนไปเมอมวธการศกษาแบบใหมเกดขน แตการ เปลยนแปลงวธการศกษาครงนไมไดมาจากการศกษาซากบรรพชวน แตมาจาก วทยาศาสตรดานอนทไมเกยวของกนโดยตรง เปนการศกษาเรองราวของเราใน ทศทางยอนจากปจจบนกลบไปหาเรองราวในอดต และไมใชการขดลงไปในดนเพอ หากระดก แตเปนการขดเขาไปในรางกายของคนทยงมชวตอยในปจจบน เราจะ ไปดกนวาเรองราวของการศกษาดวยวธนมนมความเปนมาอยางไร เราจะไปเรมการ เดนทางยอนเวลาของเรากนทประเทศกรซ สมยสงครามโลกครงท 1

….......... ทเมองเทสสาโลนก (Thessaloniki) ในชวงสงครามโลกครงท 1 (ค.ศ. 1914- 1918) มการตงธนาคารเลอดชวคราวขนมาแหงหนงเปนแหงแรกๆ ของโลก ในชวงกอนสงครามการบรจาคเลอดจะทำกนงายๆ โดยการใหญาตของผทจะ รบเลอดมาตรวจดวาเลอดของใครผสมกบเลอดของผปวยแลวไมตกตะกอนบาง ถาเลอดเขากนไดกจะถายเลอดใหกนทนทโดยทไมตองนำเลอดไปเกบไวในธนาคาร เลอด แตในภาวะสงครามความจำเปนตองใชเลอดจำนวนมากทำใหไมสามารถ ใชวธแบบเดมไดจงตองมการบรจาคเลอดและเกบไวในธนาคารเพอจะไดมใชทนท


เมอตองการ ทธนาคารเลอดแหงนนเองทหมอนกวทยาศาสตรชาวโปแลนดสามภรรยา ลดวคและแฮงกา เฮรสซเฟลด (Ludwik และ Hanka Hirszfeld) สงเกตเหนวา ทหารแตละเชอชาตจะมสดสวนของหมเลอด A และ B ทแตกตางกนอยางมาก เขาพบวาถาเปนทหารชาวยโรป เชน องกฤษและฝรงเศสจะพบคนทมหมเลอด B แคประมาณ 15 เปอรเซนต และพบคนทมหมเลอด A ประมาณ 40 เปอรเซนต แตถาเปนทหารชาวเอเชยหรอคนผวดำจากแอฟรกาจะพบหมเลอด B มากขน คอประมาณ 30 -35 เปอรเซนต และพบหมเลอด A นอยลงมาหนอยคอประมาณ 30 เปอรเซนต แตทหารจากอนเดยทรบใหประเทศองกฤษจะพบหมเลอด B มากกวาเชอชาตอนคอ พบไดถง 50 เปอรเซนต เปนไปไดหรอไมวาสดสวนของ หมเลอดตางๆ (ABO) จะใชบอกความเปนญาตใกลชดของคนแตละเชอชาตหรอ แตละกลมคนได ตอมาเมอสงครามสนสดลงและมการตงธนาคารเลอดอยางเปนทางการ มากขน ขอมลเกยวกบหมเลอดของคนจงมสะสมมากขนเรอยๆ นกวทยาศาสตร จงพบวาสงทเฮรตสเฟลดพบในชวงสงครามนนแมวาจะเปนจรงแตกมขอจำกด อยบาง เชน คนผวดำ คนเอเชยหรอคนรสเซยบางกลมดภายนอกแตกตางกนมาก แตสดสวนของหมเลอดในประชากรกลบคลายกน ในการศกษาหมเลอดของ คนเชอชาตตางๆ ยงพบอกลกษณะหนงทนาสงเกตคอ คนทเรยกวา Native American หรอคนพนเมองทวปอเมรกา (ทเรารจกในชออนเดยนแดง) เกอบ ทงหมดจะมหมเลอด O และพบหมเลอดอนนอยมากๆ ซงตางจากคนในทวป อนๆ ทวโลก ทำไมจงเปนเชนนน? อยางไรกตาม แมวาสงทเฮรตสเฟลดสงเกต เหนจะไมสามารถนำไปใชทำอะไรไดมากนก แตหลกการทวา สดสวนของหมเลอด ในประชากรสามารถบอกความใกลชดของความเปนญาตระหวางประชากรแตละ กลมได จะเปนหลกการทจะใชตอมาในอนาคต กอนทเราจะเดนทางไปกนตอ ผมขออนญาตอธบายเพมเตมสกเลกนอย เพอไมใหสบสน การทหมเลอดบอกความเปนญาตในกรณนจะไมเหมอนกบการ ตรวจหมเลอดเพอบอกความเปนพอลกทเราเคยไดยนกนเพราะในญาตทใกลชดกน เชน พนอง หรอลกกจะมหมเลอดแตกตางกนไปได ในกรณนเราพดถงสดสวน (หรอเปอรเซนต) ของหมเลอดในประชากร ซงถาเปอรเซนตของหมเลอดตางๆ ในประชากรสองกลมมสดสวนคลายกนกบงวาประชากรในสองกลมนนนาจะม ความใกลชดเปนญาตกน เชน คนองกฤษและคนฝรงเศส ทเปนเชนนนเพราะ หมเลอด ABO เกดจากโปรตนชนดตางๆ ทอยบนผวของเมดเลอดแดง มโปรตน A กจะมเลอดเปนหม A มโปรตน B กมเลอดเปนหม B มโปรตนทงสองชนดกมหมเลอดเปน AB แตถาไมมเลยกจะมหมเลอดเปน O โปรตนททำใหเกดหมเลอด ABO แตละชนดนนสรางมาจากพนธกรรมทตางกน ในยคของเฮรตสเฟลดนน ไมมใครรวาพนธกรรมทำงานยงไงหรอหนาตาเปนแบบไหน รแตเพยงวาหมเลอด


ถายทอดทางพนธกรรมได แตเขาไมจำเปนตองไปสนใจตรงนน สงทเขาดคอผลสดทาย ทออกมาหลงจากพนธกรรมทำงานของมนเสรจแลว คอดผลของหมเลอดทได ออกมา เพอใหเขาใจมากขน ลองนกถงวามคนยนตารางผลการแขงขนฟตบอล พรเมยรลกขององกฤษมาใหทมหนงโดยไมบอกวาเปนผลการแขงขนของทมอะไร เมอคณมองดตารางผลการแขงขนนนคณพบวา แขง 38 นด ชนะไป 30 นด คณกสามารถเดาไดวานาจะเปนผลงานของทมใหญๆ ซงกมอย 4 หรอ 5 ทม ทจะชนะไดมากขนาดน คณไมตองรรายละเอยดวาใครชนะใครบาง นกเตะในทม มใครบาง แตคณพอบอกไดเพราะผลรวบยอดทออกมามนบงวาทมนเกง และ คณสามารถสรปตอไปอกหนงทอดวาทมทเกงเหลานนาจะมนกเตะทมความสามารถ ใกลเคยงกน เชนเดยวกน คณไมตองรวาพนธกรรมทกำหนดหมเลอดมอะไรบาง เพราะเปอรเซนตของแตละหมเลอดทออกมาเปนผลรวบยอดของปฏสมพนธของ พนธกรรมทมอยในเชอชาตนนๆ เรยบรอยแลว จากนนเรากสรปตอไปอกหนงทอดวา ถาสดสวนของพนธกรรมในประชากรคลายๆ กน ประชากรทงสองนนกนาจะเปน ญาตใกลชดกน สวนสาเหตวาทำไมคนทสผวตางกนกลบมสดสวนของหมเลอด ในประชากรเหมอนกนไดนน เปนเพราะพนธกรรมทใชกำหนดหมเลอด ABO มนมอยไมกตว มนไมละเอยดพอทจะแยกคนบางกลมออกจากกน

กลบมาเขาเรองของเรากนตอ... ในป ค.ศ. 1951 หมออตาล ลยจ ลกา คาวาล สฟอรซา (Luigi Luca Cavalli-Sforza) สงสยวาจะเปนไปไดหรอไมทเราจะแกะรอยประวตของมนษย จากขอมลของหมเลอดตางๆ จากคนทมชวตอยในปจจบน ในยคของสฟอรซา ยงไมรเชนกนวาพนธกรรมทำงานอยางไร แตความเขาใจเกยวกบหมเลอดมมากขน ยคนนรแลววานอกจากโปรตนททำใหมหมเลอด ABO แลว บนผวของเมดเลอดแดง ยงมโปรตนอนๆ อกหลายชนด ถาเราใชโปรตนชนดตางๆ มากขนมาแบงความ เปนญาตของคน เรากนาจะแบงคนออกเปนกลมๆ ไดละเอยดขน และเมอ เราแยกคนออกเปนกลมๆ ไดแลว เรากสามารถดวาคนแตละกลมหรอเชอชาต มพนธกรรมหางกนมากนอยแคไหน เชน ถาหางกนนดหนอยเรากจดวาเปน เชอชาตพนองกน ซงอาจมพนองไดหลายคน ถาหางมากขนเรากจดใหเปนระดบ ลกพลกนอง จากนนเรากเอาความหางเหลานมาวาดเปนแผนผงตนไม เมอได ตนไมออกมาเรากจะลำดบญาตของคนทวโลกได สฟอรซาเลอกทจะใชโปรตนชนดตางๆ จากเมดเลอดมาจดประเภทคน เพราะในตอนนนขอมลเกยวกบหมเลอดมสะสมคอนขางมากในหลายประเทศ ทวโลก สามารถทจะนำมาใชไดเลย แตการจะประมวลผลขอมลทมจำนวนมาก ขนาดนน ดวยขอจำกดของคนจงไมสามารถทำได แตกนบวาโชคดไมนอยทยคนน


เปนชวงทเรมมคอมพวเตอรใชพอด สงทสฟอรซาทำคอ นำขอมลใสเขาไป แลวใช คอมพวเตอรคำนวณความหางของโปรตนจากเลอดของคนกลมตางๆ ออกมา เปนตวเลข ถาเลขหางกนนอยแปลวาเปนญาตใกลชดกน ถาเลขหางกนมาก แปลวาเปนญาตหางๆ กน จากนนกนำตวเลขมาวาดแผนผง และในทสดการพยายาม ลำดบญาตของคนผวขาว คนผวดำ คนเอเชย และคนอเมรกาใตกถกเขยนขนมา สำเรจเปนครงแรกในโลก ถงแมวาแผนผงแรกของสฟอรซานจะหยาบมากเมอเทยบ กบสงทเราทำไดในทกวนน แตแผนผงนนกมจดทนาสนใจมากๆ อยสองอยาง แรกสดคอ แผนผงทไดมลกษณะเปนแผนผงรปตนไมทคนทงหมด สามารถไลยอนกลบไปทลำตนใหญได ซงสนบสนนวาคนทงหมดไมวาจะมสผว อะไรกตาม ตางกมตนตอมาจากทเดยวกน แตแผนผงของสฟอรซาบอกไมไดวา ตนตอนนคอเมอไหร อาจจะหลายแสนหรอหลายลานปกเปนไปได และบอกไมได วาตนตอนนอยทไหน จดทนาสนใจจดทสองคอคาความแตกตางของโปรตนในคน แตละสผวแตกตางกนกจรงแตแยกจากกนไดยาก หมายความวา สมมตวาเราตอง แยกเฉดสเขยวออกเปนสองสคอ สเขยวออนและสเขยวแก เราบอกจดทเหนชดๆ ไดวาตรงไหนคอสเขยวออนตรงไหนคอสเขยวแก แตการจะขดเสนแบงตรงไหนวา ฝงนคอสเขยวออนและฝงนสเขยวแกจะทำไดยาก เชนเดยวกนผลเลอดแสดงให เหนวาโปรตนของคนผวขาวและคนผวดำตางกน แตจากผวขาวไปสแขกขาวไปส ผวเหลองไปสผวนำตาลและผวดำ มนไมมจดทแยกจากกนไดชดเจน คอมคนท อยตรงกลางจำนวนมากทบอกไมไดวาควรจดเปนคนขาวหรอคนตะวนออกกลางด และมคนทไมรวาจะจดเปนคนดำหรอแขกผวนำตาลหรอเอเชยผวคลำด ซงทงหมดน บงวาการแยกคนออกเปนเชอชาตตางๆ อาจเปนเรองททำไมไดจรง ซงสงทพบน ขดกบสงทเชอกนมาตลอด การพยายามแบงคนออกเปนสปชสยอยตางๆ หรอเชอชาตตางๆ มการ บนทกไวอยางเปนทางการครงแรกตงแตในศตวรรษท 18 โดยคารล ลนเนอส (ทเราพบกนไปแลวครงหนง) ซงแบงคนออกเปน 5 สปชสยอยดวยกน ไดแก แอฟรกน อเมรกน เอเชยน ยโรป และสตวประหลาด (คนกลมนเขาหมายถง คนประหลาดตางๆ ในตำนานทปจจบนเรารวาไมเคยมตวตนอยในโลกจรงๆ) ตอมาในกลางทศวรรษท 60 คารลตน คน (Carleton Coon) กปรบการ แบงคนออกใหมเปน คอเคซอยด (คนขาว) นกรอยด (คนดำ) มองโกลอยด (คนผวเหลอง) คาปอยด (ชาว Khoisan ทผวจะออกสนำตาล ตาต หนงตาชนเดยว ทางใตของทวปแอฟรกา) และออสตราลอยด (ชาวพนเมองออสเตรเลยหรอ ชาวอะบอรจนส) ซงในยคของคนนนความเชอหลกในหมนกวทยาศาสตรคอคน มบรรพบรษรวมกนและววฒนาการจนเปนสปชสยอยทตางกนไป แตแผนผงใหม ของสฟอรซาไมสนบสนนความเชอทวาคนแบงเปนสปชสยอยได แตอยางไรกตาม ดวยขอจำกดของเทคโนโลย ทำใหการจดความสมพนธของคนดวยโปรตนไมสามารถ


ใหขอมลทมรายละเอยดมากไปกวานได ถาเราตองการรายละเอยดมากกวาน เราตองขดลงไปลกกวาน เราตองลงไปทตนตอของสงทสรางโปรตนเหลานขนมา นนคอเราตองลงไปอานพนธกรรม ปญหาคอ พนธกรรมไมใชสงทเราจะเอากลองจลทรรศนเขาไปสองแลว อานออกมาได เราสามารถมองเหนตวพนธกรรมได แตเราไมสามารถอานมนได ดวยเหตผลสองประการ หนงคอโดยโครงสรางแลว สงทเราเรยกกนวาพนธกรรมน มนเปนเหมอนเสนเชอกทบางมากๆ บางกวาผมเราประมาณ 100,000 เทา และกยาวมากๆเชนกนคอ สมมตวาเราหยบพนธกรรมออกมาจากเซลลได (แนนอนวาจรงๆ ทำไมได) แลวเราเอาพนธกรรมทขมวดเปนปมมาคลออกเราจะ ไดสายพนธกรรมทยาวประมาณ 2 เมตร เมอพนธกรรมทยาวมากๆ แตบางเฉยบ ตองถกบรรจไปอยในเซลลเลกๆ มนจงตองถกพนขมวดเขาดวยกน ดงนนมนจง เหมอนหนงสอพมพทถกขยำเปนกอน เรารวาบนหนากระดาษหนงสอพมพม ตวหนงสอแตเราอานไมได เหตผลทสองทอานไมไดคอ พนธกรรมมนเปนสารเคม มนไมใชตวอกษรทมองดวยตาเปลาแลวอานออกมาได สงทเราตองทำคอ เรา ตองสกดสารเคมนนออกมากอนแลวจงไปตรวจดวยวธการทางเคมแลวดวาสาร เคมนนมโครงสรางหนาตาเปนอยางไร ดงนนในการทเราจะเดนทางยอนอดตเพอ ไปอานความเปนมาของเรากนตอได เราคงตองแวะไปเขาใจเรองของพนธกรรม กนกอน ในบทถดไป เราจะไปดกนวาพนธกรรมมนคออะไร และมหนาตาเปน อยางไร จดเรมตนทดทสดในการพดถงพนธกรรมกนาจะเปนวนทเราไดรบ พนธกรรมจากพอและแมเปนครงแรกในชวต... เราจะยอนกลบไปวนแรกทไข ไดเจอกบอสจกน


รางกายของคนแตละคนเกดมาจากอสจจากพอหนงตว ผสมกบไขทมาจากแมหนงใบ สงทอยในอสจของพอคอ พนธกรรมของพอ และสงทอยในไขของแมกคอพนธกรรม ของแม แตปญหามนอยทวาถาพอใสพนธกรรมทงหมด ทพอมเขาไปในอสจ และแมใสพนธกรรมทงหมดทแม มเขาไปในไข เมออสจและไขผสมกน ลกกจะมพนธกรรม มากกวาคนทวไปสองเทา แตธรรมชาตยอมใหเปนเชนนน ไมได (ยกเวนในตนไมบางชนดเกดได) ดงนนธรรมชาต จงหาวธทำใหอสจในพอมพนธกรรมอยแคครงเดยว เชนเดยวกนธรรมชาตกทำใหไขของแมมพนธกรรมแค ครงเดยว เมอไขผสมกบอสจ ครงรวมกบครงกไดเปนหนง ลกจงมจำนวนพนธกรรมเทากบคนทวไป แตคำถามคอ พอเลอกพนธกรรมทจะใสมาในอสจอยางไร? พอเอา พนธกรรมครงไหนใสเขามา? และอสจแตละตวทพอ สรางขนมามพนธกรรมขางในเหมอนกนหรอไม?...

16 }

พนธกรรมในรางกายของเรามาจากพอและแม ซงพอและแมกรบพนธกรรมมาจากปยาตายาย

อกทอดหนง ยอนเชนนกลบไปเรอยๆ ดงนนพนธกรรมของมนษยคนแรกทเกดขน

มาบนโลกจงยงคงซอนอยในรางกายของเรา

พนธกรรมบอกความเปนมาของเราไดอยางไร (การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนท 2){


โดยหลกการกวางๆ แลว วธการทรางกายของพอจะเลอกพนธกรรมเพอ ใสเขามาในอสจอาจเรยกสนๆ ไดวาใสเขามามวๆ จรงอยวาพอไมไดมวใสอะไร เขามากได มนมวธการอยบางซงเราคงจะไมลงไปในรายละเอยด แตในภาพรวมรางกายของพอจะสลบพนธกรรมไปมาเหมอนสลบไพแลวแจกจายเขาไปในอสจ แตละตวแบบสม ดงนนอสจแตละตวทพอสรางจะมพนธกรรมทแตกตางกน ออกไป แมเองกทำเชนเดยวกนคอ สลบพนธกรรมไปมาแลวจงนำพนธกรรม ครงหนงใสไปในไขแตละใบ เมอเรามองยอนกลบไปอกหนงขนแลวถามวาพนธกรรมในรางกาย พอมาจากไหน เรากจะไดคำตอบเดยวกนวา พอไดพนธกรรมครงหนงมาจาก ปและอกครงมาจากยา สวนแมกไดครงหนงมาจากตาและอกครงมาจากยาย ดงนนกเทากบวาพนธกรรมทพอใหเรามา พอกเอาของปและยามาผสมๆ กน ทางแมเองกทำเชนเดยวกน รางกายของเราจงเทากบวามพนธกรรมของปยา ตายายผสมปนๆ กนอย ถาเราขยนและถามยอนกลบขนไปอกหนงขนวา พนธกรรมของยายมาจากไหน เรากจะไดคำตอบวามาจากพอและแมของยาย อยางละครง ดงนนเรากอาจพดไดวาพนธกรรมในรางกายของเรากไดมาจาก พอแมของป ของยา ของตาและของยาย ผสมๆ กนอยในรางกายของเรา เราสามารถไลถามยอนเชนนกลบไปเรอยๆ และคำตอบทเราจะไดคอบรรพบรษ ของเราทำเชนนมาทกชวอายคน (และชวอายสตว) เมอพนธกรรมทอยในรางกายของเราแตละคนมาจากบรรพบรษจำนวน มากและปนกนยงเหยงไปหมด จงเปนปญหาหนงของการตรวจพนธกรรมเพอจะ ไลยอนกลบไปวาบรรพบรษเราเปนใคร อยทไหน เชน เมอเราหยบพนธกรรม ชนเลกๆ ชนหนงขนมาตรวจ เราบอกไมไดเลยวาสวนของพนธกรรมหนงชนนน มาจากใครทไหน แตไมใชวาการแกะรอยจากพนธกรรมทพนกนจนยงนจะทำ ไมไดเลย มนพอจะทำไดแตมนตองใชวธการพเศษซงเราจะไมคยกนถงวธพเศษน เพราะมนคอนขางยงยาก แตวธทเราจะคยกนตอจากนมนจะยงยากนอยกวา และใชหลกการกวางๆ เหมอนกน แมวาพนธกรรมสวนใหญของเราจะไดมาจากบรรพบรษทงฝงพอและแม จำนวนมากปนกน แตมอยสองสวนในพนธกรรมของเราทรอดจากการผสมปนเปนน มาได พนธกรรมสองสวนนนมชอวา ไมโตคอนเดรยลโครโมโซม (mitochondrial chromosome หรอ mtDNA) และโครโมโซม Y (โครโมโซม Y ตวนคอตวเดยวกบ โครโมโซมเพศชาย XY ทหลายทานรจก) ผมจะขอไมอธบายในรายละเอยด ในตอนนวาโครโมโซมสองตวนคออะไร และทำไมมนไมสลบกนระหวางพอแม เพราะในโอกาสตอๆ ไปเราจะไดมาพดเรองพนธกรรมสองตวนกนอกครง ขอสรป ในตอนนเพยงสนๆ วา พนธกรรมสองสวนนมนคอสวนของพนธกรรมทไมสลบกน ในพอแม ทวาไมสลบกนนหมายความวา โครโมโซม Y นนลกชายรบมาจากพอ


โดยตรง พอมยงไงกใหมาอยางนนเตมๆ ไมมการไปสลบหรอแบงครงใดๆ ทงสน ดงนนโครโมโซม Y ของลกชายกจะเหมอนของพอ เหมอนของป เหมอนของป ของปของป... หรออาจพดวาโครโมโซม Y รบสงตอกนไปเรอยๆ เหมอนนามสกล สาเหตทพอสงใหแตลกชายเพราะโครโมโซม Y ตวนมนคอโครโมโซมเพศชาย ใครมคนนนกจะกลายเปนผชาย ดงนนลกสาวจะไมม (ถามกจะไมใชลกสาว ไปโดยปรยาย) สวนไมโตคอนเดรยลโครโมโซม คอโครโมโซมทแมสงใหลกทกคน แตลกชายไมมสทธสงตอใหลกตวเอง ดงนนมนจงเปนพนธกรรมสวนททกคนตองรบมาจากแมเทานน และแมกรบมาจากยาย จากยายของยายของยาย... ยอนไปเรอยๆ หรออาจเทยบไดกบนามสกลทสงทางผหญง (ซงไมมใชจรง) ถาเราเดนไปทไหนสกแหงบนทองถนนแลวเราไปเจอคนทนามสกล เหมอนเรา เราสามารถบอกไดทนทวาคนคนนนเปนญาตทางพอของเราไมระดบ ใดกระดบหนง เชนเดยวกน ถาเราเดนไปทไหนในโลกแลวเราไปตรวจพนธกรรม ของผชายคนหนงแลวเขามโครโมโซม Y เหมอนเรา (ซงเปนผชาย) แปลวา เรากบเขาคนนนมบรรพบรษทางพอรวมกน นานแคไหนไมร แตรแนๆ วามป ของปของป...สกคนเปนคนเดยวกน ในทางตรงกนขามถาเราเดนไปทไหนกได สกทในโลกแลวไปตรวจพนธกรรมของคนคนหนง แลวคนนน (ผหญงหรอผชาย กได) มไมโตคอนเดรยลเหมอนกบเรา เราบอกไดทนทวาคนคนนนมบรรพบรษ ทางแมรวมกบเราหรอเราม ยายของยายของยาย...คนเดยวกน และนนคอสงท นกวทยาศาสตรพบหลงจากสมตรวจคนจากทวปตางๆ ทวโลก คอผชายทงโลก มโครโมโซม Y เดยวกน และคนทงโลกมไมโตคอนเดรยลโครโมโซมชดเดยวกน หรออาจพดงายๆ วา นามสกลทางพอและนามสกลทางแมของคนทงโลก 7 พน ลานคนเหมอนกน หรอถาใหแปลอกทคอคนทงโลกเคยมพอของพอของพอ...คน เดยวกน และเคยมแมของแมของแม...คนเดยวกน ฟงดแลวมนแปลกๆ ทคนหนงคนในอดตนานมาแลวเปนพอของพอ... ของคนเกอบ 7 พนลานคนในโลกปจจบน พอคนนเปนทรจกในชอเลนทวๆ ไปวา โครโมโซม อดม หรอ Y chromosomal Adam และมผหญงหนงคนในอดตทจะ เปนแมของแม...คนทกคนในโลกปจจบน หรอทมชอเลนเรยกกนวา ไมโตคอนเดรยล อฟ หรอ mitochondrial Eve (ตามชอผชายและผหญงคแรกทพระเจาทรงสรางขน ในพระคมภรในศาสนาครสต) มนฟงแลวไมนาเชอวาจะเกดขนไดอยางไร? แลว อดมกบอฟทวามชวตอยเมอไหรในอดต?... แตไมเปนไรเราจะลองทำใจเชอตามนน กนไปกอน แลวเราจะมาตอบคำถามสองคำถามนกนอกครงในทายบทน คำถาม ตอไปทเราจะไปคยกนกอนคอ พนธกรรมบอกการเดนทางของคนไดอยางไร? แมวาโครโมโซม Y ของผชายจะเหมอนกนทงโลก แตคำวาเหมอนใน ทนไมไดแปลวาเหมอนกนรอยเปอรเซนต ความเหมอนของโครโมโซม Y ในทนจะ เหมอนกบคนสองคนทมนามสกลเดยวกน แตตางกนเพราะเกดการสะกดผดขน


เลกๆ นอยๆ การสะกดผดนเกดขนเวลาใดเวลาหนงในอดต เมอบรรพบรษสะกด ผดมาลกหลานกเลยสะกดผดตามไปดวย ทำใหลกหลานของคนทนามสกลสะกด ผดนน มนามสกลตางจากญาตคนอนๆ ไปเลกนอย คำถามทหลายทานอาจสงสย ในใจตอนนคอ แลวการสะกดผดทวานมนคอการสะกดอะไรทไหน? พนธกรรม ของเรามตวหนงสออะไรใหสะกดดวยหรอ?... จะเขาใจในสวนน เราตองกลบไป ทำความเขาใจกนกอนวาพนธกรรมของเรามนมหนาตาเปนอยางไร ดงนนผมจะ ขอพาออกนอกเรองกนอกครงเพอไปดวาพนธกรรมหนาตามนเปนอยางไร อยางยอๆ คอรางกายของเราทเราเหนเปนตวใหญๆ ในกระจกจรงๆ แลว มนเกดจากเซลลจำนวนมากเปนลานๆ เซลลมาเกาะกลมอยดวยกน ในทกๆ เซลล ของรางกายเราจะมสารพนธกรรมซอนอยภายใน (มขอยกเวนบาง) ดงนนใน รางกายของเราจงมสารพนธกรรมอยเปนลานๆ กอปป สารพนธกรรมเปนลานๆ นมาจากไหน?... ทงหมดกมาจากอสจจากพอและไขจากแม ถายอนเวลากลบไป ในวนแรกทอสจของพอรวมตวกบไขของแม ในวนนนเรามพนธกรรมอยแคชดเดยว เพราะทงรางกายของเรามเซลลอยแคเซลลเดยว ตอมาเมอเราเตบโตในทองแม เรากแบงตวไปเรอยๆ จำนวนเซลลกมากขนเรอยๆ ทกครงทเซลลแบงตว รางกาย เรากคดลอกพนธกรรมขนมาใหมอกชดโดยคดลอกมาจากตนฉบบเพอทจะใสเขา ไปในเซลลใหม ดงนนเซลลใหมทกเซลลกจะมสารพนธกรรมอยภายในดวย แลวพนธกรรมทวาหนาตามนเปนอยางไร?... สมมตเลนๆ วาเราสามารถ ยอตวใหเลกลงมากๆ จนเราสามารถเดนเขาไปในเซลลได สงแรกทเราจะพบเมอ เราเดนทะลผนงเซลลเขาไปคอ เราจะถกลอมรอบไปดวยนำหนดๆ เหมอนเจล ภายในเจลนมอวยวะเลกๆ ของเซลลจำนวนมากทำงานอย หนงในอวยวะเลกๆ นนคอ ไมโตคอนเดรย แตเนองจากเราจะไมสนใจมนในตอนน เราจงเดนตอลกเขา ไปเรอยๆ เมอเราเขาไปถงประมาณสวนกลางๆ ของเซลล เราจะพบผนงบางๆ อกชน แยกเจลนจากสงทอยดานใน และสงทอยดานในนเองคอพนธกรรม เมอเหน ดงนนเราจงเดนทะลผนงนเขาไป และเมอเราเงยหนามองขนไป สงทเราเหนคอ ของบางอยางทหนาตาเหมอนปาทองโกวางเรยงตวกนอยทงหมด 23 ค สงทหนาตา เหมอนปาทองโกนคอ โครโมโซม โดยโครโมโซม 23 คนมนมขนาดไมเทากน อนท ใหญสดเราเรยกมนวาโครโมโซม 1 ใหญรองลงไปกเปนเบอร 2 ไลไปอยางนเรอยๆ ยกเวนอนสดทายทแมวาจะไมเลกทสดแตถกจดไวสดทายเพราะหนาตามนตางไป จากโครโมโซมอนๆ โครโมโซมนคอ โครโมโซมเพศ เมอคณเออมมอไปจบโครโมโซม คณกพบวาทเหนรปรางเปนปาทองโกน จรงๆ แลวมนเหมอนเชอกทยาวมากๆ ขดตวกนอยางเปนระเบยบจนมรปรางเหมอนปาทองโก เมอคณดงคลเชอกนออกมา เปนเสนตรงทยาวมากๆ คอยาวประมาณ 2 เมตร (เชอกเสนนมชอจรงวาสาย DNA) เมอสงเกตดดๆ คณกพบวาเชอกเสนนจรงๆ แลวเปนเชอกควนทเกดจาก เชอกสองเสนยอยพนเกลยวกนอย คณสามารถทจะดงแยกเชอกทพนเกลยวน


ออกจากกนได เชอกยอยแตละเสนนเอง (ชอทางการมนคอ สายนวคลโอไทด) คอสายพนธกรรมสองเสนทพนเกลยวกนอย ตอมาเมอคณแยกสายนวคลโอไทด ออกมาเปนสองเสนแลว คณพบวาสายทงสองเสนนมนเหมอนกนเลย แตเรยง ตวกลบทศกน และเมอคณมองทสายนวคลโอไทดเสนใดเสนหนงชดๆ คณกพบวา มนไมใชเชอกธรรมดา แตมนเปนเหมอนลกปดทมารอยเขาดวยกนเปนสายยาว (ลกปดทวานมชอทางการวา นวคลโอไทด เบส หรอทคนมกเรยกยอๆวา “เบส”) เมอคณมองดดๆ คณกเหนวาลกปดทมารอยเปนเสนนมทงหมด 4 สดวยกน และ เรยงตวสลบสไปมาอยางไมมระเบยบ ลกปดแตละสนนกวทยาศาสตรเรยกแทน แตละสวา A C T G ซงตวอกษรนเปนชอยอจากชอจรงทางเคมของลกปดแตละส ทงหมดนมนคอรปรางหนาตาของพนธกรรม และการสะกดผดทวาคอ การเรยง ลกปดตามสมนผดไปจากตนฉบบเดม ถงตรงนเราพอจะเหนภาพคราวๆ แลววา พนธกรรมทวามนมรปราง หนาตายงไง คราวนเราจะมาถามคำถามงายๆ ตรงไปตรงมากนวา พนธกรรม ทพดๆ กนมนทำหนาทอะไรกนแน? เตาทะเลเมอถงเวลาวางไข เตาตวเมยจะคลานขนมาบนหาดทรายแลว ขดหลมเพอวางไขลงไป เมอมนวางไขเสรจมนกเอาทรายกลบแลวมนกคลาน กลบลงทะเล หลงจากนนตวออนในไขกคอยๆ โตขนเรอยๆ เปลยนรปรางหนาตา จนมนกลายเปนลกเตา เมอมนสรางรางกายเสรจมนกฟกออกมาจากไข มนจะ มองดวาฝงไหนทมแสงสะทอนมาจากนำทะเล มนจะวงไปทางทศนนเพอลงทะเลให เรวทสดเทาทจะทำได เพราะระหวางทมนคลานจากหาดทรายไปททะเล จะมนก และปจำนวนมากมารอกนมนอย ถามนรอดลงทะเลไปได มนกจะวายนำหากน พชนำไปเรอยๆ เมอมนเขาสวยเจรญพนธ ถาเปนตวผมนกจะไปขเตาตวเมยแลว สอดอวยวะเพศผเขาไปในตวเมย เมอไขในตวเมยถกผสม ตวเมยกจะวายเขาฝง มาเพอวางไข คำถามสำคญอยตรงนครบ ตวออนทยงเปนวนในไขเตามนรไดยงไงวา มนตองสรางรางกายอยางไรมนจงจะกลายมาเปนลกเตา เมอลกเตาคลอดออกมาแลว มนรไดยงไงวามนตองคลานไปทางทศทมแสงสะทอนกบนำเพอลงทะเล ไมใชคลาน ขนตนไมหรอคลานยอนกลบเขาปา เมอมนลงไปในทะเลมนรไดยงไงวามนตองกน สาหรายหรอพชทะเล ไมใชไปวายไลกนปลาเลกอนๆ และมนรไดยงไงวาเมอไหร ตองผสมพนธและวธผสมพนธคอตองสอดอวยวะเพศผเขาไปในตวเมย และเมอ ตวเมยจะวางไขมนรไดยงไงวามนไมควรวางไขในนำ แตควรขนไปบนหาดทรายขดหลม แลววางไขลงไปในนน ซงทงหมดนไมไดเกดจากการเรยนร เพราะแมมนทงมนไป ตงแตมนยงไมฟกออกจากไข แตมนรทงหมดนไดเพราะมนมขอมลวาตองทำอยางไร กบชวตมนบาง ฝงอยในรางกายของมนตงแตมนยงเปนวนอยในไข และขอมลนกถก บนทกอยในสารพนธกรรม ดงนนในความหมายแบบกวางๆ ของพนธกรรมจงหมายถง


ขอมลทพอแมสงใหลก เพอใหลกรวาตองทำอะไรกบชวตของมนเองบางมนถงจะ เตบโตไปจนมลกตอไปได เราจะหยดเรองเกยวกบการทำงานของพนธกรรมกนไวตรงนกอนและ กลบไปทเรองโครโมโซม Y ของเรากนอกครง เราคยคางกนไววา เมอพอจะ สงตอโครโมโซม Y ใหลก พอตองคดลอกมนขนมาอกหนงชด ซงการคดลอกนกคอ การสรางสายนวคลโอไทดขนมาอกหนงเสนแลวยกใหลก วธการทรางกายคดลอก นโดยหลกการจะเหมอนกบการคอยๆ รอยสายลกปดขนมาอกหนงเสน เมอการ คดลอกตองทำดวยการคอยๆ รอยเบส (ลกปด) ขนมา การรอยผดกเกดขนไดบาง แมวาจะเกดขนนอยมาก (ประมาณหนงพนลานลกปดจะมผดพลาดสกหนง) เมอ รอยผดลกกจะไดพนธกรรมเดยวกบพอแตเปนแบบทสะกดผดไป การสะกดผด (ทเรยกวาการกลายพนธหรอ mutation) สวนใหญจะไมมผลอะไรกบรางกาย เหมอนหนงสอทสะกดผดเลกๆ นอยๆ แตกพออานไดใจความ เมอลกไดแบบท สะกดผดมาเมอถงเวลาสงตอใหหลาน ลกกเรมดวยตนฉบบทสะกดผดอยเดมและ ตวลกเองกอาจมการสะกดผดเพมทอนไปอกนดหนอย และการสะกดผดทตางกน นเองเปนสวนทนกวทยาศาสตรใชในการลำดบญาตของคนตางๆ ทวโลก ปกตการสะกดผดทนกวทยาศาสตรใชศกษานจะเปนการสะกดผดท กวาจะพบไดแตละครงกใชเวลาหลายสบหรอหลายรอยชวอายคน เมอการสะกดผด เกดขนแลวลกหลานทรบพนธกรรมทสะกดผดไปกจะสะกดผดเหมอนกนตอไป เรอยๆ เชน สมมตวาทวดสะกดผดหนงท ลกหลานของทวดคนนนกจะสะกดผด ทเดยวกนเพราะรบพนธกรรมมาจากทวด แตลกหลานของพชายทวดหรอนองชาย ทวดจะไมมการสะกดผดนน ถาเราตรวจพบการสะกดผดนนในคนไหน เรากบอก ไดวาคนนนเปนลกหลานสายตรงมาจากทวด สมมตวาเมอมาถงรนเราจะสงตอ พนธกรรมใหลกกเกดการสะกดผดอกครงในอสจทจะสงใหลก ลกเรากจะม พนธกรรมทมการสะกดผดสองทคอ การสะกดผดทไดจากทวดและการสะกดผดท ไดจากเรา แตลกชายของพชายเราหรอลกชายของนองชายเราจะไมมการสะกด ผดน ในอนาคตเมอรนโหลนชายไปตรวจพนธกรรม ถามผดสองทเรากบอกได วาเดกชายคนนนมาจากสายตรงของเรา แตถาผดทเดยวแบบของทวด เราก บอกไดวาเดกชายคนนนอาจเปนโหลนของทางสายพชายหรอสายนองชายเรา ทงหมดนเปนหลกการคราวๆ วาพนธกรรมใชนบญาตหางๆ ไดอยางไร และหลกการ เดยวกนนกใชนบญาตทางฝายแมไดโดยการเทยบไมโตคอนเดรยลโครโมโซมของคนตางๆ เมอนกวทยาศาสตรสมตรวจพนธกรรมจากคนทวโลก กจะเรมเหนภาพคราวๆ วาจากพอเดยวกนคนหนงในอดต หรอแมคนเดยวกนในอดต คนทวโลกนบลำดบ ญาตกนไดอยางไร แตรแควาใครเปนญาตใกลหรอไกลจากใครยงไมเพยงพอสำหรบเรา เพราะเราตองการรดวยวาบรรพบรษเราเคยอยทไหน? แตกสายเปนสายอนๆ


เมอไหร? สมมตวาในเมองไทยมนามสกลประมาณ 6 นามสกลทคลายๆ กน กระจายอยในจงหวดตางๆ 4 จงหวดดวยกน และเรารวานามสกลเหลานมาจาก ตนตอเดยวกนทคอยๆ สะกดตางกนไปตามกาลเวลา นามสกลทง 6 และจงหวดทพบนามสกลเหลานไดแก เกยรตขจรธาดา (กทม.) เกยรตขจรธาดาดา (กทม. ลพบร) เกยรตขจรธาดาธาดา (กทม. พษณโลก) เกยรตขจรธา (กทม.) เกยรตขะจรธาดาธาดา (พษณโลก แพร) เกยรตธาดาดา (ลพบร) ….......... คำถามคอ เราจะบอกไดอยางไรวาทไหนคอถนฐานเดมของนามสกลน และตระกลนมการเดนทางไปจงหวดตางๆ ไดอยางไร? ขนแรกสดเลยเราตองไปสำรวจวานามสกลทง 6 นพบไดทไหนบาง ซงผลทไดคอ ทกรงเทพฯ พบนามสกลเหลานไดถง 4 นามสกลทแตกตางกน พษณโลกพบ 2 นามสกล ลพบรพบ 2 นามสกล และแพรพบ 1 นามสกล ในการ จะบอกวาทไหนนาจะเปนตนตอมหลกการอยขอหนงคอ ทไหนกตามทเปนตน ตอของตระกลทแหงนนจะมคนอาศยอยตรงนนมานานทสด เมอมคนอยมานาน ทสดกหมายความวาทแหงนนมการสงตอพนธกรรมจากพอแมไปสลกเกดขน บอยครงทสด (หลายเจเนอเรชนมากทสด) เมอมการคดลอกเพอสงตอพนธกรรม บอยครงมากทสด โอกาสทจะมการสะกดผดสะสมอยในบรเวณนนกนาจะมากทสด ดงนนทไหนกตามทมรปแบบของการสะกดผดหลายรปแบบทสด ทแหงนนนาจะ เปนถนเดมของตระกลนน คำพดนถาพดใหเปนวทยาศาสตรมากขนกพดไดวา ทไหนกตามทมความหลากหลายของพนธกรรมมากทสด ทนนนาจะเปนตนกำเนด ของสปชสนน ซงในภาวะจรงๆ ในธรรมชาตสวนใหญจะเปนไปตามนนกคอ ทไหน ทมพชหรอสตวตระกลเดยวกนแตหลากหลายสปชสมากทสด ทแหงนนมกจะเปน ตนกำเนดสตวหรอพชนนๆ ภาษาวทยาศาสตรเรยกตนกำเนดนวา center of origin เมอเรามาดตวอยางนามสกล เรากพบวาทกรงเทพฯ มความหลากหลาย ของนามสกลนมากทสดคอ มถง 4 นามสกล รองลงไปคอ พษณโลกและลพบร และนอยทสดทแพร ดงนนกรงเทพฯ นาจะเปนถนฐานเดมของตระกลนมากทสด และจากกรงเทพฯ คนในตระกลนสวนหนงกนาจะยายถนฐานไปพษณโลกและลพบร เนองจากมความหลากหลายรองลงไป แตกฎขอนกมขอยกเวนได ดงนนเราตอง ใชหลกฐานอนๆ มาชวยประกอบในการศกษาดวย


เมอเรามาดรายละเอยดของการสะกดผดทเกดขน โดยมาดทจงหวด พษณโลกกนกอน เราจะพบวาทจงหวดนมอยสองนามสกลคอ เกยรตขจรธาดาธาดา และเกยรตขะจรธาดาธาดา เรายงพบอกวานามสกล เกยรตขจรธาดาธาดาน ยงพบไดในกรงเทพฯ ดงนนจากกฎขอแรกทบงวากรงเทพฯ เปนตนตอของตระกล แสดงวาตระกล เกยรตขจรธาดาธาดา สวนหนงเดนทางมาจากกรงเทพฯ แลว ตอมาเมอเวลาผานไปกมการสะกดผดเกดขนอกครงคอ จากขจรเปนขะจร ดงนน ลกหลานสายเกยรตขะจรธาดาธาดา จงเปนเหมอนกงยอยทแตกออกจากกงท ใหญกวาคอ เกยรตขจรธาดาธาดา เมอเขาใจดงนเรากใชหลกการเดยวกนไป พจารณาทจงหวดลพบร เรากจะสรปไดวาทจงหวดลพบรคนสวนหนงของนามสกล เกยรตขจรธาดาดาไดเดนทางมาอยทลพบร และเมอเวลาผานไปกเกดการสะกดผด อกครงไดเปนอกหนงนามสกลคอ เกยรตธาดาดา (ขจรหายไป) ขนมาใหม ในจงหวดลพบร สำหรบในจงหวดแพรเราพบนามสกล เกยรตขะจรธาดาธาดา ซงเหมอนทพบในจงหวดพษณโลก เรากคาดไดวาคนนามสกลนนาจะยายถนฐาน มาจากจงหวดพษณโลก และอาจจะยายมาไมนานนกเพราะยงไมมการสะกดผด เกดขนใหม ทงหมดน เปนหลกการท ใชคราวๆ และแนนอนวาพนธกรรมท ใช ศกษาไมไดมแคตวอกษรไมกตวเชนนามสกลในตวอยางน ในไมโตคอนเดรยล โครโมโซมมตวอกษรทใชศกษา (หรอนวคลโอไทด เบส) ประมาณ 16,000 ตวอกษร สวนในโครโมโซม Y มตวอกษรทใชศกษาเปน 10 ลานตวอกษร ถาม การสะกดผดแบบเดยวกนและยงผดทตำแหนงเดยวกน โอกาสทการสะกดผดนน จะเหมอนกนโดยบงเอญจะนอยมากๆ ดงนนถาเราไปตรวจพนธกรรมคนสองคนแลว พบวามการสะกดผดสามหรอสทในตำแหนงเดยวกนและยงสะกดผดแบบเดยวกน คนสองคนนนควรจะมบรรพบรษรวมกน ตอนนเรารเรองของสถานทแลว คำถามตอไปคอ เรองของเวลา เราบอก ไดหรอไมวาการยายถนฐานแตละครงเกดขนเมอไหร?... เราสามารถบอกได แต การบอกในเรองของเวลาจากพนธกรรมนนเราบอกไดแคคราวๆ เทานน สาเหตทเรา บอกเกยวกบเวลาทสะกดผดไดนนเพราะภาวะจรงๆ ในธรรมชาต นกวทยาศาสตร พบวาการสะกดผดของพนธกรรมมกจะมการสะกดผดใหมๆ เกดขนในอตรา ทคอนขางคงท หมายความวาการสะกดผดแตละครงมกจะเกดขนในเวลาทหางกน เทาๆ กน เชน ทกชวงเวลาประมาณ 1,000 ปจะมการสะกดผดแบบทนกวทยาศาสตร ใชศกษาเกดขนหนงครง ดงนนถาพบวาคนสองคนมการสะกดผดตางกนสองท คนสองคนนนาจะมบรรพบรษรวมกนเมอประมาณ 2,000 ปทแลว ในตวอยาง ของเราการเดนทางจากกรงเทพฯ ไปพษณโลก และจากพษณโลกขยายไปแพร ทงหมดพบวามการสะกดผดเกดขนสองครง ดงนนระยะเวลาการเคลอนยาย ทงหมดจากกรงเทพฯ ไปถงแพรนาจะกนเวลาไมนอยกวา 2,000 ป แตอยางท


กลาวไวคอคานเปนการประมาณหยาบๆ ซงในสตวแตละชนดกตางกนไป การสะกดผด แตละแบบในโครโมโซมแตละสวนกมอตราการเกดตางกนไป ดงนนการคำนวณระยะเวลาแบบนตองมการปรบคา แตถงกระนนกยงมความ คลาดเคลอนคอนขางสงในระดบหมนป เราจงไมสามารถบอกเรองราวละเอยด ในระดบรอยปหรอพนปได ถงตรงนสงทเราคยกนไปจะเปนหลกการกวางๆ ทพอจะทำใหเหนภาพ แลววา การตรวจพนธกรรมชวยลำดบญาตไดอยางไร บอกการเคลอนยายของคน ไดอยางไร และบอกเวลาทเคลอนยายไดอยางไร ผมจะกลบมาตอบคำถาม ทคางไวคอ มนเปนไปไดอยางไรทคนทงโลกจะเคยมพอของพอของพอ... และแมของแมของแม... เปนคนเดยวกน และอดมกบอฟนมชวตอยเมอไหร ในอดต จากหลกการของการตรวจพนธกรรมทเราคยกนไป สงทนกวทยาศาสตร พบคอ แมของคนทงโลกนนมชวตอยในทวปแอฟรกาเมอประมาณ 200,000 ปทแลวหรอประมาณ 10,000 ชวอายคนเทานนเอง (คดหนงชวอายคนประมาณ 20 ป) ซงเวลาเทานเปนเวลาทนอยมากๆ ในแงของววฒนาการ นอกไปจากนยงม จดทนาสนใจอกจดคอ ท 200,000 ปน โฮโม อเรคตสและโฮโม ไฮเดลเบอรเกนซส ไดเดนทางออกจากแอฟรกามาแลว แตยงไมพบโฮโม เซเปยนส นอกแอฟรกาเลย ดงนนหลกฐานทางพนธกรรมทไดเทากบเปนการสนบสนนทฤษฎทวาคนทงหมด ในโลกเกดขนทแอฟรกากอน จากนนคนสวนหนงจงคอยเดนทางออกมานอก แอฟรกาและกระจายไปทวทกมมโลก สวนในทางฝงพอสงทพบคอ พอของคนทงโลก ทวานมชวตอยในแอฟรกาเชนกนเมอประมาณ 70,000 ปทแลว ถงตรงนบางทานอาจกำลงสงสยวาทำไมอดมและอฟถงมชวตอยคนละชวง เวลากน สาเหตททงคอยคนละยคสมยนนเปนเพราะวาทงคไมใชสามภรรยากน แตเปนผชายทมลกหลานเหลนโหลน...เพศชายไมขาดสายทำใหสดทายจำนวน ลกหลานผชายมากกวาคนอนๆ และกลนนามสกลอนไปในทสด สวนอฟเองกเชนกน คอเปนผหญงทมลกสาว หลานสาว เหลน โหลนสาว... ไมขาดสายทำใหลกหลาน ผหญงคอยๆ สะสมจนมากกวาคนอน และสดทายกลนลกสาวบานอนๆ ไปหมด ตรงนผมอาจจะทำใหหลายทานยงงงเขาไปใหญ เพราะโอกาสทจะมลกชายหรอ ลกสาวมากจนกลนคนบานอนมนยากจนไมนาจะเปนไปได ถาจะพอเปนไปได กอาจเปนกรณของหมบานเลกๆ ทมคนไมมาก และลกหลานบางบานมลกมาก ในขณะทบางบานลกหลานไมไดแตงงานทำใหบางนามสกลขาดหายไป และนนกคอ สงทนกวทยาศาสตรพบจากพนธกรรม ในอดตมนษยเคยเปนสตวทเกอบจะสญพนธ มาแลวสองครง ครงแรกเมอประมาณ 150,000 ปมาแลว และครงทสองเกดขน เมอประมาณ 60,000 ปทแลว สวนเรองราวจะเปนอยางไร รายละเอยดของการ เดนทางมอะไรบาง เปนเรองทเราจะคยกนในบทหนาซงเปนบทสดทายของ ตอนท 1


จากรปขางบน สมมตวาตกตา 15 ตวทยนอยดานบนเปนตวแทนของผหญง 15 คน แตละสายทลากจากบนลงลางคอ ไมโตคอนเดรยลโครโมโซมทสงจากแม (ดานบน) ลงมาสลกหลานทอยดานลาง สวนแถบสเทาหมายถง แตละหนงเจเนอ เรชนทไลลงมาเรอยๆ สายของไมโตคอนเดรยลโครโมโซมทกดหายไปหมายถง ไมมการสงตอลงมา ซงอาจเกดจากแมคนนนมแตลกชาย มลกสาวทเสยชวตตงแต ยงเดก (พบไดบอยในอดต) หรอไมมลก จากภาพตวอยางเรมตนดวยผหญง 15 คน ใน 15 คนนมสสายทกดไปทนท 4 สาย ตอมาในรนทสองมอกสสายทกดไป จากนนเมอไลลงมาเรอยๆ ไมโตคอนเดรยลกคอยๆ ขาดไปทละสายจนในทสด เมอผานไป 16 ชวอายคนกพบวาเหลอเพยงสายเดยวทสงตอลงมาโดยไมขาดสาย


ประมาณ 200,000 ปทแลวมนษยทมรางกายคลายกบ มนษยในยคปจจบนกถอกำเนดขนมาในโลก หลกฐาน ทางบรรพชวนและพนธกรรมตางบงชไปในแนวทางเดยว กนวา บานเกดของพวกเรานาจะอยทางทศตะวนออก เฉยงเหนอของทวปแอฟรกา บรเวณทเปนประเทศ เอธโอเปยในปจจบน ภมอากาศทวปแอฟรกาในชวงท มนษยเกดขนมาครงแรกนนคอนขางด อากาศอนกำลง สบายๆ มปาไมและสตวตางๆ คอนขางมาก อาหารการกน ของพวกเราจงคอนขางสมบรณ ตอมาไมนานนกประชากร ของมนษยกคอยๆ เพมขน มนษยจงเรมกระจายตวออกไป ในสวนอนๆ ของทวปแอฟรกา แตการเพมขนของประชากร กตองหยดลงในเวลาตอมา เพราะธรรมชาตเรมทจะทดสอบ ความสามารถในการอยรอดของลงพนธใหมน

17ประมาณ 60,000 ปทแลวคนกลมหนงตดสนใจเสยงภยเดนทางออกมาจากแอฟรกา

และภายในเวลาไมกหมนปตอมาลกหลานของคนกลมนนกแยกยาย

กระจายกนไปอาศยอยทวทกมมของโลก

{ การเดนทางของเผาพนธมนษย ตอนจบ }


ประมาณ 195,000 ปทแลว บททดสอบแรกททาทายความสามารถของ มนษยกเขามาเยอน เมออากาศเรมเยนและแหงลงอกครง ธารนำแขงทขวโลก ทงสองฝงเรมขยายตวใหญขนเรอยๆ ธารนำแขงจะใหญขนไดกตองมนำไปอยใน นำแขง นำเหลานนกมาจากทะเล ดงนนยงธารนำแขงใหญขนเทาไหร ระดบนำทะเล กยงลดลงเทานน นอกไปจากนนเมออากาศเยนลง ความชนในอากาศกลดลง เมอ ความชนในอากาศลดลง ฝนกตกนอยลง เมอฝนนอยลงปากหดเลกลงเรอยๆ จนสดทายพชทงหลายกตายไปหมด เมอไมมตนไมดนกอยไมได พนทปาแตเดม จงเปลยนเปนทงหญาและสดทายกกลายเปนทะเลทราย เมอทะเลทรายใหญขน สตวใหญตางๆ กไมมอาหารและพากนลมตายกนไปเปนจำนวนมาก ซงหนงใน สตวทลมตายไปกคอ มนษยทเพงเกดขนมาในโลกไดไมนาน ความแหงแลงนไมได เกดขนแคปหรอสองปแลวผานไป แตความแหงแลงนดำเนนตอเนองยาวนานกวา 70,000 ป ขอมลจากพนธกรรมของคนในปจจบนบอกเราวา คนทงแอฟรกา (ซงกคอทงโลก) เมอประมาณ 195,000 ปทแลวนน นาจะเหลออยไมกรอยคน ซงจำนวนคนขนาดนบงวาคนเหลานนนาจะเปนคนในเผาใหญๆ แคหนงหรอสองเผา คำถามทนาสนใจคอทำไมคนเหลาน (ซงกคอบรรพบรษสายตรงของคณและผม) ถงรอดตายมาได? และบรเวณไหนในแอฟรกาทเปนทพงใหบรรพบรษของเราไป อาศยหลบอยไดในชวงเวลาลำบากเชนนน? เมอเรานำแผนทโลกออกมากาง เราจะเหนวาทางใตของทวปแอฟรกา จะมรปรางเปนปลายแหลมชไปทขวโลกใต ทางฝงตะวนตกของทวปแอฟรกา (ซายมอของเรา) จะเปนมหาสมทรแอตแลนตก สวนทางทศตะวนออกจะเปน มหาสมทรอนเดย และทางใตของทวปลงไปจะเปนมหาสมทรใตหรอ Southern Ocean ดงนนปลายแหลมของทวปแอฟรกาจงเปนทพบกนของนำจาก 3 มหาสมทร ถาสงเกตดชายฝงทางดานทศตะวนตกของทวป เราจะพบวาทางดานน จะมกระแสลมทพดนำอนทอยบนผวๆ ใหลอยขนไปทางทศเหนอ เมอนำสวนบน โดนพดไป นำเยนทอยดานใตกลอยตวขนมาแทนท ทำใหเกดเปนกระแสนำเยน ทมชอวา Benguela (อานวา เบง-กว-ลา) การลอยตวขนมาของนำเยนใน ลกษณะนมนไมไดนำมาแคนำเปลาๆ แตมนพาสารอาหารตางๆ ทเกดจากซากพช ซากสตวทตายทบถมกนอยทกนทะเลลอยขนมาดวย เมอแรธาตตางๆ ถกกวน ขนมาจากกนทะเล นำทะเลบรเวณนนจงมแพลงกตอนพชหรอ phytoplankton เตบโตไดมาก เมอมแพลงกตอนพชมาก แพลงกตอนสตวหรอ zooplankton กมากนแพลงกตอนพช เมอมแพลงกตอนสตวมากกมสตวนำเลกๆ มาก เมอ มสตวนำตวเลกๆ มาก กมปลาเลกมากเมอมปลาเลกมากกมปลาใหญมาก เมอมแพลงกตอน ปลาเลกและปลาใหญกมสตวเลยงลกดวยนมทอาศยอยในนำ เชน แมวนำ และปลาวาฬ

มหาสมทรทอยรอบๆ ทวปแอฟรกาและกระแสนำ Agulhas & Benguela

China

Thailand

Romania

Israel

Red Sea

South Atlantic Ocean

Southern Ocean

Indian Ocean

ชองแคบGate of grief

Agulhas

Australia

Sarawak

Benguela

EgyptSahara


คราวนเรามามองทางดานทศตะวนออกของแหลมกนบาง ฝงนจะม กระแสนำชอ Agulhas (อานวา อา-ก-ลา) ไหลจากทศเหนอลงมาทศใต เมอนำ ทไหลลงมานมาจากฝงทใกลเสนศนยสตร มนจงเปนนำอนทไหลลงมาเจอนำเยน ดานลาง เมอนำอนมาเจอนำเยนทปลายแหลมทำใหบรเวณนมทงสตวทอาศยอย ในนำอนและนำเยน ดงนนความหลากหลายทางชวภาพของสตวและพชนำใน บรเวณนจงสงมากเปนอนดบตนๆ ของโลก นอกไปจากนนภมอากาศบรเวณน ยงมความชนสงตลอดทงปจากกระแสนำอนและเยนทอยรอบๆ ทำใหพชบน แผนดนเตบโตไดดและมความหลากหลายทางชวภาพสง จากขอมลทงหมดนทำให นกวทยาศาสตรเชอวาบรเวณนนาจะเปนทหลบภยสดทายของบรรพบรษพวกเรา ในยามทสวนอนๆ ของแอฟรกาไมสามารถอาศยอยได และเมอนกวทยาศาสตรไป ศกษาถำตางๆ ในบรเวณนนกพบรองรอยวามนษยเคยอาศยอยในบรเวณดงกลาวใน ชวงเวลาประมาณ 180,000 -30,000 ปทแลว เราจงพอเดาไดวาในขณะทมนษย ในบรเวณอนตองตายไป มนษยกลมนกลบรอดตายมาไดดวยอาหารทะเลและพช ทหลากหลายในบรเวณแหงน


แตทกวนนเราไมไดอาศยอยในทวปแอฟรกา แสดงวาชวงเวลาใดเวลาหนง ในอดตบรรพบรษของเราตองเดนทางออกมาจากทวปแอฟรกา คำถามคอ บรรพบรษเราเดนทางออกมาจากแอฟรกาทางไหนและเมอไหร?... หากเรามาด แผนททวปแอฟรกากนอกครง เราจะพบวาทวปแอฟรกาโดยรอบถกหอมลอมไปดวย มหาสมทรใหญ และการจะเดนทางขามมหาสมทรใหญในยคนนคงเปนไปไมไดเลย ดงนนทางออกทพอจะเปนไปไดมสองทางคอ ทางทศเหนอโดยขามทะเลเขาไปใน ยโรป และทางทสองคอ ออกไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ ซงทศนมทะเลแดง หรอ Red sea ขวางทางอย เสนทางทพอจะขามไปไดมอยสองจดคอ หนง ดานบนเหนอทะเลแดง โดยสวนนจะมแผนดนทสามารถเดนเขาไปในตะวนออกกลาง ไดโดยงาย และสอง ทางใตของทะเลแดง ซงสวนนแมวาจะมผนนำขวางอยแตก ไมกวางมากนก ในยคทนำทะเลตำกวาทกวนนอาจเปนไปไดวาคนทยนอยทางฝง แอฟรกาจะพอมองเหนแผนดนไกลลบๆ ออกไปได จากทางเลอกทงหมดทม จะเหนวามทางเดยวทไมตองขามทะเลเลยคอ เสนทางเหนอทะเลแดงทตรงเขาไป ในตะวนออกกลางในสวนทเรยกวาเลแวนท (Levant) ซงกคอบรเวณประเทศ อสราเอลและตรกในปจจบน แตปญหาคอ เมอนกวทยาศาสตรเอาแผนทเมอ ประมาณ 200,000 ปกอนออกมาด กพบวาการจะเดนทางเขาไปตรงทางเชอม เหนอทะเลแดงนนตองเดนทางผานทะเลทรายสะฮาราซงมขนาดใหญกวาใน ปจจบนมาก แมแตเทคโนโลยทเรามอยางทกวนน การจะเดนเทาผานทะเลทราย สะฮารายงเปนเรองทแทบจะเปนไปไมได ดงนนการทคนยคหนจะพาลกเมยขาม ทะเลทรายแลวมชวตรอดตอไปไดจงเปนเรองทยากยงกวา เมอนกวทยาศาสตรไลศกษาแผนทซงเปลยนไปเรอยๆ ตามสภาพ ภมอากาศ กพบวาเมอ 125,000 ปทแลวอากาศเรมอบอนขนอกรอบ ปาทเคย หายไปกกลบมาอกครง พรอมๆ กบททะเลทรายคอยๆ หดเลกลง เมอทะเลทราย สะฮารามขนาดเลกลง ประตทเคยปดกนการเดนทางออกจากทวปแอฟรกาผานทาง ดานทศเหนอของทะเลแดงกเปดออกอกครง และเมอประตเปดทงเอาไว มนษย กลมหนงซงอาจคอยๆ เดนตามสตวทลาขนเหนอไปเรอยๆ กเดนทางออกไป นอกทวปแอฟรกาโดยไมรตว และในทสดกไปตงรกรากอยางถาวรอยบรเวณ ตะวนออกกลาง ในป ค.ศ. 1929 มการคนพบกระดกของมนษยโฮโม เซเปยนส ในถำสกล (Skhul) และในแคฟเซ (Qafzeh) ประเทศอสราเอลในปจจบน ซงมอายประมาณ 120,000 ปทแลว นอกจากนยงพบรองรอยการอาศยอยในบรเวณนอยางตอเนอง อกเปนหมนๆ ป กอนทจๆ หลกฐานการอาศยอยของคนในบรเวณนจะหายไป อยางฉบพลนและไรรองรอย เกดอะไรขนกบคนเหลานกนแน? คนเหลานจๆ หายไปไหน? นอกไปจากนน เมอคนเหลานเดนทางออกมาจากทวปแอฟรกา


ไดแลว ทำไมไมเดนทางตอแลวกระจายไปทวโลก กลบปกหลกอยในตะวนออกกลาง ทเดยวเปนหมนๆ ป คำตอบทนาจะเปนไปไดมากทสดของคำถามทงสองคอ เกดการเปลยนแปลง ของภมอากาศอกครง เพราะเมอประมาณ 80,000 ปทแลวอากาศกเยนลง อกรอบ ดนแดนในตะวนออกกลางกคอยๆ เปลยนกลบมาเปนทะเลทรายอกครง คนกลมแรกทเดนทางออกมาจากแอฟรกาจงตกทนงลำบาก แตครนจะถอยกลบ เขาแอฟรกากทำไมไดเพราะทะเลทรายสะฮาราขยายใหญขนมาปดกนทางเสยแลว จะเดนหนาออกไปกไมไดเพราะดนแดนอนๆ กมคนอาศยอยกอนแลว ซงถา จำกนได โฮโม เซเปยนสไมใชมนษยพวกแรกทเดนทางออกมาจากแอฟรกา แตมโฮโม อเรคตสออกมาบกเบกและจบจองททำมาหากนกอนหนาเราเกอบ 2 ลานป นแอนเดอรทอลเองกออกมากอนเราหลายแสนปเชนกน คนเหลาน ไมใชมนษยลงโงๆ แตเปนคนทมวฒนธรรม มการฝงศพคนตายโดยการใส เครองมอหนและดอกไมลงในหลมฝงศพ (อาจหมายถงความเชอเรองชวต หลงความตาย) มการดแลรกษาคนเจบ สามารถสรางหอกไมทมรปรางลลม (แสดงวาเขาใจหลกการ aerodynamics) และมการลาสตวเปนทม คนเหลาน เรยนรทจะมชวตรอดภายนอกแอฟรกามานานและยงมรางกายทเหมาะสมกบ สงแวดลอมมากกวาพวกเราซงมาใหม ดงนนเมอทเกาในตะวนออกกลางอยไมได จะถอยกลบบานในแอฟรกากทำไมได จะเดนหนาเลยวซายเขายโรปกเจอนแอน เดอรทอล จะเลยวขวาไปเอเชยกเจออเรคตส การเดนทางออกนอกแอฟรกาของ โฮโม เซเปยนส ครงแรกจงสนสดลงเพยงแคปากประตทวปแอฟรกาเทานน สดทาย เมอภมอากาศเลวรายมากขน ดนแดนในตะวนออกกลางแหงนจงเปนเหมอนสสาน ทฝงรางของนกบกเบกโฮโม เซเปยนส เหลานไปในทสด หลงจากมนษยกลมแรกไมประสบความสำเรจในการเดนทางออกนอกทวป แอฟรกาในครงนน อกหลายหมนปผานไปกวาจะมโฮโม เซเปยนสพยายามทจะ เดนทางออกมานอกแอฟรกาอกครง และการเดนทางในครงตอไปนนเองจะเปน การเดนทางครงสำคญทสดในประวตศาสตรของมนษยชาตทเปนจดเรมตนอนจะ นำไปสการเปลยนแปลงของโลกอยางทไมเคยเกดขนมากอน... ประมาณ 70,000 ปทแลว ทางหวมมทศตะวนออกเฉยงเหนอของ ทวปแอฟรกา มคนกลมหนงกำลงเตรยมตวทจะเดนทางขามทะเลออกไปยงดนแดน ใหมทยงไมมมนษยคนไหนเคยเหยยบยางมากอน ขอมลจากพนธกรรมและ ภมอากาศโบราณบอกเราวาคนกลมนเดนทางออกจากแอฟรกาโดยเสนทางเดยว ทพอจะเปนไปไดในขณะนน นนคอการขามทะเลแดงในสวนทอยทางใตสดซงเปน ชองแคบทมชอวา Gate of grief คนกลมนคงไมสามารถทจะเดนทางขนเหนอ ไดเนองจากทะเลทรายสะฮาราเปนปราการธรรมชาตกนไว เราคงบอกไมไดแนชดวา ทำไมคนกลมนจงตดสนใจทจะเสยงชวตอพยพลกเมยขามทะเลไป อาจเปนไปไดวา


อาหารนอยลงเนองจากโลกยคนนตดอยในชวงอากาศหนาวเยนมานาน แตไมวา จะเปนเหตผลใดกตาม สดทายคนเหลานกหาทางขามชองแคบของทะเลแดง ทกวางประมาณ 10 กโลเมตร (เนองจากระดบนำทะเลตำกวาปจจบน) ออกมา จากทวปแอฟรกาไดเปนผลสำเรจ ในวนนนคงไมมใครรวาการเดนทางจะไปสนสด ทไหน และการเดนทางครงนนจะเปนการเดนทางจากมาทแทบจะไมมใครไดหวน กลบบานเดมอกเลย ขอมลพนธกรรมบอกเราวากลมคนทเดนทางออกมาในครงนนนาจะมแค ประมาณ 100 หรอ 200 กวาคน และการเดนทางออกมาลกษณะนนาจะเกดขน แคครงเดยว ซงคน 200 กวาคนนกคอบรรพบรษของคนนอกแอฟรกาทงหมด ไมวาจะเปนคนยโรปผวขาว แขกตะวนออกกลางและแขกอนเดย ชาวเอเชย ผวเหลองทงหมด ชาวอนนอทในขวโลกเหนอ ชาวพนเมองในทวปอเมรกา (หรอ อนเดยนแดง) ชาวเกาะในทะเลอนดามน ชาวอะบอรจนในออสเตรเลย และ ชาวเมารในนวซแลนด ฯลฯ คำถามทอดสงสยไมไดคอ ทำไมการเดนทางออก มานอกแอฟรกาตลอดหลายหมนปนจงเกดขนเพยงครงเดยว และการทคนหยบ มอเดยวเดนทางกระจายไปทวโลกมนเกดขนไดอยางไร? เมอพดถงการเดนทาง ในความรสกของพวกเราคอการวางแผนอยางดและมเปาหมายวาเราจะเดนทางไปทไหน แตการเดนทางของคนเมอ 70,000 ปทแลวไมไดเปนเชนนน สงทสำคญในการอยรอดอยางหนงของคนทใชชวตแบบ ลาสตวหาของปาคอ ตองมความรหรอคนเคยกบสงแวดลอมรอบๆ ตวเปนอยางด ถาจะกนเหดหรอผลไมสกชนด จะตองมนใจวามนไมมพษ จะกนกบทไมคนเคย สกตวถาไมระวงอาจตายไดงายๆ ดงนนการเดนทางของคนเหลานจะเปนใน ลกษณะทยายถนฐานไปเมอจำนวนคนมากเกนกวาทธรรมชาตบรเวณนนจะผลต อาหารมาเลยงไดเพยงพอ และการเคลอนยายกจะพยายามเลอกเดนทางไปในทท มสงแวดลอมไมตางไปจากทคนเคยมากนก เมอจบจองทไหนแลวกจะพยายาม ปองกนไมใหคนอนเขามาแยงทหากน เมอทางออกจากแอฟรกามชองทางไมมากนก ประกอบกบการเดนทางออกมากไมใชเรองงาย ครนออกมาแลวกตองมาแยงททำ กนกบคนทจบจองไวกอน ทงหมดอาจเปนเหตผลททำใหการเดนทางออกมาจาก แอฟรกาเมอ 70,000 ปทแลวเกดขนแคครงเดยว หลงจากขามทะเลแดงออกมาแลว บรรพบรษของเรากมาขนฝงในสวน ทเปนประเทศเยเมนในปจจบน ตอมาเมอจำนวนคนเพมขน ลกหลานของคนกลม นกเรมคอยๆ แยกยายออกไปตงครอบครวใหมหรอเผาใหมในดนแดนใกลๆ คนละทศละทาง เมอผานไปรนแลวรนเลา เสนทางทขยายออกไปกเพมขนเรอยๆ ลกษณะการใชชวตแบบลาสตวหาของปาตองการพนทในการทำมาหากนมากกวา การทำเกษตรทอยเปนหลกแหลง การขยายตวของคนจงเกดขนคอนขางเรวกวา สงคมแบบเกษตร ในการศกษาการเดนทางโดยใชพนธกรรมของคนปจจบน


นกพนธศาสตรพบวาเราสามารถทจะบอกเสนทางการเดนทางเมอ 70,000 ปทแลวได โดยพบวาเมอคนเดนทางออกจากทวปแอฟรกาเขาไปในคาบสมทรอาระเบยแลว คนสวนหนงกคอยๆ เดนทางเลยบชายฝงทะเลไปเรอยๆ ไปจนถงอนเดย กอนทจะ เขาไปในอนเดยกมการแยกสายการเดนทางออกเปนสองกลม กลมแรกยงคงเดน เลยบชายฝงไปเรอยๆ ลงไปทางใตของอนเดย เขามาทางเหนอของไทย พอมาถง เมองไทยกมการแยกสายใหญๆ อกครง โดยคนกลมหนงแวะเลยเขามาเทยว เมองไทยแลวเปลยนใจยอนกลบขนเหนอเขาไปในลาวและไปสนสดในเมองจน สวนคนอกกลมเดนเลาะเมองไทยและพมาไปเรอยๆ ตอลงไปมาเลเซย เดนขาม แผนดนซนดา (Sunda - ทกวนนจมนำกลายเปนอาวไทยไปหมดแลว) ไปสอนโดนเซย และขามทะเลไปสดทออสเตรเลยเมอประมาณ 50,000 กวาปทแลว อกกลมทแยกกบกลมแรกทอนเดย เลอกทจะเดนทางเขาไปในแผนดน ยอนกลบไปตงรกรากทตะวนออกกลางอยอกประมาณ 30,000 ป กอนทคน สวนหนงในตะวนออกกลางจะตดสนใจเดนทางจากอหราน ผานตรกแลวขนเหนอ ไปเผชญหนากบนแอนเดอรทอลในยโรปเมอประมาณ 40,000 ปทแลว คนอก กลมหนงในตะวนออกกลางเลอกทจะเดนทางขนไปทางตะวนออกเฉยงเหนอ ผานอซเบกสถาน คาซคสถาน และตามลากวางเรนเดยรจนหลงเขาไปในไซบเรย

แผนดนซนดา


และสดทายกเดนทางเขาไปในทวปอเมรกา ภายในเวลา 20,000 ปนบจากวน ทคนกลมหนงเดนทางออกมาจากแอฟรกา พนทสวนใหญของโลกกมคนเขาไป อาศยอย ประมาณ 70,000 ปทแลวคนกลมเลกๆ กลมหนงเดนทางออกจาก แอฟรกาโดยไมรวาอนาคตจะเปนอยางไร หลงจากนนไมนานคนในเผานกแยกยาย จากกนไปคนละทศละทาง และอกหลายหมนปกวาลกหลานของคนกลมนจะไดกลบ มาพบกนอกครง แตเมอลกหลานไดกลบมาเจอกน ตางฝายตางจำกนไมได รางกาย ทเปลยนแปลงจากการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมทแตกตางกนทำใหลกษณะ ภายนอก สผว ขนาดรางกายดแตกตางกนไป แตลกจากผวหนงลงไป พนธกรรม บอกเราวาเรายงเปนครอบครวเดยวกน ครอบครวทมาจากผหญงคนหนงซงมชวต อยเมอ 200,000 ปทแลว


ในทสดเรากเดนทางมาสชวงสดทายของการเปนมนษย อยางทพวกเราเปนในทกวนน สงหนงทเกดขนตลอดมา ในระยะเวลาหลายลานปคอ รางกายของเราถกปนแตง เปลยนแปลงมาเรอยๆ ตามสงแวดลอมทแตกตางกนออกไป ลกษณะไหนของรางกายทเหมาะกบสงแวดลอมกถก คดเลอกไว ลกษณะไหนทไมเหมาะกถกกำจดออกไป การเปลยนแปลงทางรางกายทเกดจากกระบวนการ ววฒนาการนสวนใหญจะกนเวลาคอนขางนานซงอาจ เปนหลายหมนหลายแสนหรอหลายลานป รางกายแตละ แบบกทำงานไดดในสงแวดลอมทตางๆ กนไป

{ บทสงทาย ตอนท 1 }


หลงจากทบรรพบรษของเราเดนทางออกจากทวปแอฟรกาเมอประมาณ 70,000 ปทแลว พวกเราตางกเดนทางแยกยายไปอาศยอยตามสวนตางๆ ของโลก แตไมวาคนจะเดนทางไปอยทไหน การใชชวตของคนกยงเปนแบบลาสตวหาของปา เหมอนในวนแรกๆ ทลซลงจากตนไมมาเดนหาของปาไปกน แตทกอยางกเรม เปลยนแปลงอกครงเมอประมาณเกอบๆ 20,000 ปทแลว อากาศทเยนอยหลายป คอยๆ อนขนเรอยๆ จนเมอประมาณ 10,000 ปทแลวภมอากาศกเหมาะสมกบ การเพาะปลก คนสวนหนงโดยเฉพาะทอาศยอยในทราบใกลแหลงนำกเลกวถชวต แบบลาสตวหาของปา และเรมวถชวตแบบใหมนนคอ ปกหลกตงถนฐานแลว เพาะปลกธญพชชนดตางๆ การเปลยนจากสงคมลาสตวหาของปามาเปนสงคม เกษตรนเกดขนพรอมๆ กนหลายทในโลกในชวงหางกนไมกพนป คนอกกลมหนงซงไมไดอยใกลแหลงนำมากนกกเปลยนไปใชใชชวตแบบ คนเลยงสตวทตองกวาดตอนฝงสตวไปตามทงหญาและแหลงนำตางๆ แตไมวาคน เหลานจะเปนชาวนาหรอจะเลยงสตว คนเหลานกเปนสวนหนงของการปฏวตทเรยกวา Neolithic Revolution หรอการปฏวตในยคหนใหม เราเรยกการเปนชาวนาและการเลยงสตววาเปนการปฏวตเพราะเหตการณนเปนครงแรกทคนมวธหาอาหาร ทตางจากสตวอนๆ ทงหลายในโลก เราเปลยนจากสตวท “หาอาหาร” เปนสตว ท “ผลตอาหาร” เมอเราผลตอาหารได เรากมอาหารมากพอทจะเลยงประชากร มากขน ขนาดของเผาแตละเผาจงมขนาดทใหญขนได ขณะเดยวกนเมอมคน มากขนกตองการอาหารเพมขน วธททำเพอใหไดอาหารมากขนมไดสองวธหลกๆ คอหนงใชทดนใหมประสทธภาพมากขน และสองหาทดนเพาะปลกมากขน ซง วธทหนงหมายถงการพยายามคดคนวธการเพาะปลกแบบใหมๆ เรยนรเกยวกบดน การชลประทาน ภมอากาศ คดเครองมอเกบเกยว หรอวธเกบผลผลตทางการ เกษตรใหอยไดนาน สวนวธทสองนทำใหมการรกรานเผาอนๆ แลวแยงทดนมาเปน ของเผาตวเอง เผาทแขงแรงกวากขยายใหญขนกวาเดมโดยทไมตองแยกเปนเผา ยอยแลวยายออกไปหากนทใหมเหมอนในอดต เมอจำนวนคนมากขน แรงงาน ในการเพาะปลกกยงมากขน อาหารกยงมากขนเปนเทาทวคณ ธญพชทมากเกน ไปนเกบไวกอาจมเชอราหรอหนมากน (หนปาเรมกลายเปนหนนาและหนบาน ตามคน) คนจงนำธญพชทมากเกนนไปทำเปนอาหารสตว ถงตอนนคนจงเรยนร ทจะเปลยนคารโบไฮเดรตจากพชใหกลายเปนอาหารโปรตนในนำนมและเนอสตว เมอผลตอาหารไดมากและคนไมยายทไปไหนกเกดการสะสมทรพยากร และนำไปสสงใหมทไมมในสงคมลาสตวหาของปา นนคอมคนรวยและคนจน มการ แบงแยกชนชนซงไมเคยมมากอนในสงคมลาสตวหาของปา (สงคมลาสตวหา ของปาจะไมมหวหนาอยางเปนทางการ แตจะมผอาวโสทคนอนใหความเคารพ) นอกไปจากนเมอมคนมาก กมการแบงหนาทไปทำงานทแตกตางกนอยางชดเจน จนเกดความชำนาญและผเชยวชาญในสาขาตางๆ เมองทมขนาดใหญ มชนชน


ปกครอง มอาชพทแตกตางกนกเกดขน และในทสดกพฒนาไปเปนอารยธรรม ทยงใหญตางๆ สงคมแบบการเกษตรนกดำเนนตอเนองเรอยมาอก 10,000 ป จนเมอ ประมาณ 200 ปทแลว ประเทศทางยโรปกเรมมการปฏวตอตสาหกรรม สงคมเกษตรแบบชนบทหลายแหงกเปลยนเปนสงคมเมอง จากเมองใหญกกลาย เปนมหานครทมคนเปนหลกลาน กระบวนการผลตอาหารมการใชเครองจกรมา เกยวของมากขน การเกษตรและการเลยงสตวกเปลยนจากแบบดงเดมมาเปน การทำเกษตรและปศสตวแบบอตสาหกรรมคอ ปลกพชชนดเดยว (พชเชงเดยว) ใชปยเคมและยาฆาแมลง ปลกพชนอกฤดกาล พชเมองหนาวถกนำมาปลกใน ประเทศอากาศรอน สตวทเคยอยเปนฝงเลกๆ กถกนำมาเลยงรวมกนในฟารมใหญ ทมสตวอยรวมกนเปนแสนๆ ตว จนเมอ 20 กวาปกอนโลกกเขาสยคโลกาภวตน อยางเตมตว คนทวโลกกนอาหารเหมอนๆ กน ดมเครองดมชนดเดยวกน ใสกางเกง ยหอเดยวกน รานอาหารจานดวนทงหลายเมอไปเปดสาขาตามทตางๆ ทวโลก กตองมการคมมาตรฐานใหเหมอนกน ดงนนวตถดบทใช (ซงกคอสงมชวต) กตอง ผานกระบวนการการผลตแบบโรงงานอตสาหกรรม การเกษตรแบบอตสาหกรรม จงมความสำคญมากขน เมอไดเหนความเปนมาของเราในภาพใหญ เราจะเหนวาในชวงเวลา 10,000 ปทผานมา เราเรมทจะใชชวตตางจากโลกทเราววฒนาการมาเปนลานๆ ป แตการเปลยนแปลงทเรวจรงๆ และแตกตางอยางมากเรมเกดขนเมอ 100 - 200 กวาปกอน ถาเราสมมตใหวนทมนษยเกดขนมาครงแรกในโลกเมอ 200,000 ปทแลวเปนเวลา 00:01 น. ของเชาวนท 1 มกราคม เราใชชวตแบบลาสตวหา ของปามาตลอดจนถงวนท 13 ธนวาคม และเราเรมเปลยนมาเปนชาวนาในวนท 14 ธนวาคม และเรากใชชวตเชนนนตอมาจนถงเวลาประมาณ 4 โมงเยนของวนท 31 ธนวาคม เราจงเขาสยคอตสาหกรรม สวนชวงเวลาทคนไทยกนอาหารจานดวน ดมนำอดลม เกดขนเมอ 10 วนาทกอน count down สงแวดลอมทเปลยนแปลง ไปอยางรวดเรวในไมกวนาทกอนปใหมนตางจากโลกทเราววฒนาการมาอยางสนเชง แตพนธกรรม รางกาย และสมองของเรายงตดอยในโลกยคหน รางกายเรายง ทำงานเหมอนมนษยถำแสนกวาปทแลวทวงไปมาอยในทงหญาสะวนนา เมอ รางกายโบราณมาตดอยในสงแวดลอมทตางไปจากโลกทมนววฒนาการมา ปญหา ทงหลายทเกดจากความไมเขากนนจงเกดขน และนนคอเนอหาของตอนท 2 ทเราจะไดคยกนตอไป

141เมอมนษยยคหนมาอยในโลกปจจบน ชชพล เกยรตขจรธาดา

ตอนท 2

เมอมนษยยคหน

มาอยในโลกปจจบน


ประมาณ 80 ปทแลว มหมอชาวฮงกาเรยน-แคนนาดา ผหนงนามวา ฮานส เซลเย ซงขณะนนยงเปนนกวทยา- ศาสตรหนมมอใหมออนประสบการณ และใฝฝนไววา สกวนหนงเขาจะเปนหนงในผทคนพบฮอรโมนของมนษย ทยงไมมใครรจก ดงนนงานวจยทเขาสนใจจงมงไปทการ นำสารใหมๆ ทสกดไดจากรางกายคนมาศกษาวามนมผล อะไรกบรางกาย

18ดวยความทยงออนประสบการณทำใหเซลเยตองทำงานวจยไปพรอมๆ กบการวงไลตะครบหน

ทวาการตองวงไลจบกบหนนเองททำใหเขาคนพบสงทไมคาดคดมากอน

และกลายมาเปนรากฐานของวทยาศาสตรดานความเครยดในยคตอๆ มา

{ เรองของ Hans Selye และหนทดลอง }


วนหนงเขาไดรบสารชนดใหมทสกดมาจากรงไข หมอเซลเยอยากรวา สารนมนทำหนาทอะไรในรางกาย เขาจงทดลองเอาสารนฉดเขาไปในหนทดลองแลว รอดวาจะมอะไรเกดขนกบหนตวนนบาง แตอยางทเลาไปในตอนแรกวาสมยนน หมอเซลเยยงออนประสบการณ ทกษะในการทำงานกบหนทดลองจงยงไมคอยดนก บางครงเขาจบหนขนมาแตจบไมถกวธทำใหหนดนหลดมอตกลงไปทพนบาง เวลา สวนหนงของการทดลองจงหมดไปกบการวงไลจบหน เอาไมกวาดเขยใหหนออกมา จากใตโตะหรอใตต กวางานวจยจะเสรจทงหนทงคนวงไลตะครบจนเหนอยไปตามๆ กน แตผลการทดลองทไดกคมคา เมอเขานำหนทฉดสารจากรงไขไปผาเพอดวามการเปลยนแปลงอะไร เกดขนกบรางกายบาง เขาพบวาหนเกอบทกตวมแผลในกระเพาะอาหาร ตอมไธมส ซงทำหนาทเกยวกบภมคมกนฝอลง และตอมหมวกไตมขนาดใหญกวาปกตซง หมายความวามนทำงานหนกจนมนใหญขน (ตอมหมวกไตเปนอวยวะเลกๆ ขนาด ประมาณเมดถวลสง วางอยเหนอไตทงสองขาง ทำหนาทสรางฮอรโมนหลายชนด) เซลเยดใจมากๆ เพราะสารทเขาศกษาอาจเปนฮอรโมนตวใหมทยงไมมใครรจกและ เขาจะกลายเปนคนแรกในโลกทพบฮอรโมนน เซลเยทำการทดลองซำอกครง แตคราวนเขาแยกหนออกเปนสองกลม กลมหนงฉดสารทไดจากรงไข กลมทสองฉดนำเกลอเปลาๆ เพอเปนกลมควบคม ถาทงหมดเปนอยางทเขาคด กลมแรกจะปวย สวนกลมทสองทไดนำเกลอจะปกต และแนนอนเขากจะกลายเปนคนมชอเสยงขนมาในทนท แตผลกลบไมเปนอยางทเซลเยวาดฝนไว เพราะปรากฏวาหนไมสบาย ทงสองกลม คำถามคอ มนเกดอะไรขนกนแน?... ถาหนไมไดปวยจากสารท เขาฉดแลวอะไรทำใหหนปวย ขณะทกำลงนงงงกบผลการทดลองอยนน ตาเขา เหลอบไปทชนวางสารละลายตางๆ ทวางเรยงรายอยบนต ดวยความเซงกบ ผลการทดลอง เขาเลยนกในใจวา “ลองเอาสารเคมทงหมดนมาฉดใสหน แตละตวใหหมดทกสารเลยละกน แลวดซวาผลจะเปนยงไง” แนนอนครบ เขายง ทำหนหลนพนบาง หลดมอบางเหมอนเดม และผลทไดกยงเหมอนเดมคอ หนทกตวปวยดวยอาการทงสาม ไมวาจะถกฉดดวยสารอะไรกตาม ถงตอนน เซลเยรแลววาอาการปวยไมไดเกดจากสารทฉด เพราะไมวาจะฉดอะไรเขาไป กจะไดอาการแบบเดยวกน อาการปวยของหนตองเกดจากขนตอนบางอยาง ในกระบวนการทดลอง สมมตฐานนทำใหเขาตนเตนมากกวาเดม เพราะสงท เขาอาจจะพบ มนนาจะยงใหญกวาการพบฮอรโมนตวใหมเสยอก เซลเยพอจะเดา ไดแลววาสาเหตทหนปวยอาจจะเกดจากความออนประสบการณทเขาทำหนตก จากการทเขาวงไลจบมน และจากการทเขาเอาเขมไปจมมนกเปนได คราวนเขาเลยออกแบบการทดลองใหม โดยทเขาจะทำใหหนรสกไมสบายตว เชน เอาหนใสกรงแลวเอากรงไปวางทหองใตหลงคาทไมมเครองทำความรอน (เขาทำ

การทดลองในฤดหนาวทประเทศแคนาดา หรอพดงายๆ คอเขาทรมานหน โดยการทำใหมนหนาว) เขาเอากรงหนอกสวนหนงไปไวในหองทำความรอนทรอน เกนไปสำหรบหน หรอจบหนไปวงบนสายพานแตใหสายพานหมนไปเรอยๆ ไมยอมใหหนหยดวงจนกวามนจะวงไมไหว เมอเซลเยเอาหนมาศกษาด มนกเปนอยางทเขาตงสมมตฐานเอาไวจรงๆ นนคอหนทกตวปวยดวยอาการทงสามอยางคอ มแผลในทางเดนอาหาร ภมคมกน ตำลงและตอมหมวกไตโตกวาปกต

….......... ตอมหมวกไตทพดถงมนคออะไร?... ตอมหมวกไตมชอจรงๆ เปนภาษา องกฤษวา adrenal (อานวา อะ-ดร-นล) เปนอวยวะเลกๆ ทวางอยเหนอไต คนสวนใหญเหนวารปรางมนเหมอนหมวกมนจงไดชอวาหมวกไต ตอมนทำหนาท เปนโรงงานสรางฮอรโมนหลายชนด ฮอรโมนแตละตวกทำหนาทตางกนไป วตถดบหลก ทโรงงานแหงนใชในการสรางฮอรโมนตางๆ คอ คอเลสเตอรอล ฮอรโมนทมนสราง ออกมาจะมโครงสรางทางเคมคลายๆ กน หรอจะเรยกวาหนาตามนคลายกน แตหนาทของมนจะแตกตางกน แมวาฮอรโมนเหลานจะทำงานไมเกยวของกนเลย แตเพราะหนาตามนคลายๆ กน นกวทยาศาสตรเลยเรยกฮอรโมนกลมนรวมๆ กน ไปวา สเตยรอยดฮอรโมน


ตอมหมวกไต (adrenal)

Adrenal glands

Kidneys


ตรงนมจดทนาสนใจจดหนง จำไดไหมครบ ผมเคยบอกวาธรรมชาต มกจะมระบบทประหยดและชอบเอาของทมอยแลวมาดดแปลงใช ในกรณนคอเลสเตอรอลเปนวตถดบทหาไดงายในธรรมชาต ไดจากอาหารทกนเขาไป หรอตบจะสรางเองกได หนาทของคอเลสเตอรอลในรางกายมอยหลายอยาง แต เนองจากมนเปนของทหาไดงายในธรรมชาต รางกายจงนำมนไปดดแปลงโครงสราง นดหนอยแลวใชเปนฮอรโมน เทานนยงไมพอ มนยงเอาฮอรโมนตวแรกไปดดแปลง โครงสรางทางเคมอกเลกนอยกจะไดเปนฮอรโมนตวทสองซงทำหนาทแตกตาง ออกไป เชน เมอตอมหมวกไตเอาคอเลสเตอรอลเขามาแลวทำการดดแปลงกจะได เปนฮอรโมนเพศหญงทชอ โปรเจสเตอโรน (เหมอนทใชในยาคมกำเนด) เมอนำ เอาโปรเจสเตอโรนมาดดแปลงอกเลกนอยกจะไดฮอรโมนคอรตซอล หรอทหลายคน ชนกบชอเลนของมนวาฮอรโมนเครยด เมอเอาคอรตซอลไปดดแปลงตออกหนอย กไดฮอรโมนอกตวททำหนาทแตกตางออกไปคอ ทำหนาทคมสมดลของเกลอใน รางกาย เปนตน จะเหนวาเรมตนจากวตถดบเดยวกน แตรางกายของเรานำมน ไปดดแปลงเพอใชงานตางๆ กนไปอกหลายอยาง กลบมาทหนของเรา เมอเซลเยศกษาเพมกพบวาตอมหมวกไตทโตขนน เปนเพราะมนตองทำงานสรางฮอรโมนเครยด (คอรตซอลและกลโคคอรตคอยด) เพมมากขนมนจงตองขยายโรงงานผลต (ตอมหมวกไต) ใหใหญขน เมอเซลเย พบวาภาวะตางๆ ททำใหหนไมสบายตวสามารถทำใหหนปวยได แตเขาไมรวาจะ เรยกภาวะทไมสบายตวเหลานรวมๆ กนวาอะไร เขาจงไปยมคำของนกฟสกสมาใช เวลาทนกฟสกสมคาบางอยางของระบบทกำลงศกษามนเบยงเบนออกไปจากภาวะ สมดล นกฟสกสจะพดกนวาระบบมน stress ซงแปลตามตวกแปลวา เครยด เซลเยกเลยเอาคำวา stress มาใชกบสงมชวต เมอเราแปลเปนไทยเรากเลยใช คำวา เครยด ซงคำวา เครยด คำนมนตางจากเครยดทเราใชกนในภาษาพด ทวๆ ไป ความเครยดนเปนความเครยดของรางกายทเกดเมอรางกายเบยงเบน ออกไปจากภาวะสมดล คำถามสำคญคอ แลวทำไมความเครยดถงทำใหกระเพาะอาหารมแผล และตอมไธมสฝอได มนเกดอะไรขน? กรณของตอมหมวกไตทโตขนเรารแลววา เปนเพราะมนตองสรางฮอรโมนเครยดมากขน (คอรตซอลและกลโคคอรตคอยด) ภาวะเครยดของรางกายมนทำงานอยางไร? คำถามทสองคอ ภาวะเครยดทางจตใจ อารมณทางลบหรอความคดทางลบทเปนนามธรรมจะไปทำใหรางกายเราซงเปน รปธรรมปวยไดหรอไม? ถาได มนเกดขนไดอยางไร? การทเราจะตอบคำถามเหลานไดมอกหลายเรองทเราตองไปเรยนรกนกอน เราจะมาเรมดวยการมาทำความรจกกบ “ความเครยดทางรางกาย” ในรายละเอยด วามนคออะไรกนแน


สมมตวารางกายของคณทำงานไดดถาอณหภมของหองอยท 23-25 องศาเซลเซยส ในขณะทคณกำลงน งสบายๆ อย ในหองทอณหภม 25 องศาเซลเซยส อยๆ ผมกเดนเขาไปแลวเรงเครองปรบอากาศใหแรงจนอณหภม ของหองลดลงไปเหลอ 20 องศาเซลเซยส ทำใหคณเรมรสกหนาว เมออณหภม รางกายของคณลดลงตามอากาศทเยนลง รางกายคณกจะทำงานไมราบรน เหมอนเดม รางกายจงพยายามปรบตวเพอรบมอกบความหนาว สมองสวนระบบ อตโนมต (ผมจะอธบายใหฟงในอนาคตอนใกลวามนคออะไร) จะทำใหรางกาย คณสนเทา เพราะการสนจะตองใชกลามเนอทำงาน เมอกลามเนอทำงานกจะ เผาไหมอาหาร การเผากจะไดความรอนออกมาใหรางกายคณอนขน ถาเทานน ยงไมพอ สมองคณจะทำใหคณอยากเอาผามาหม แตถาหาผาไมได สมองคณ จะทำใหคณลกขนเดนหรอวงเพอใหใชกลามเนอจะไดมความรอนออกมา หรอ สมองอาจทำใหคณอยากนอนขดตวดวยความหนาว (เปนการลดพนทผวทจะเสย ความรอนออกไป) การทรางกายของคณถกผลกใหออกไปจากชวงทอยไดสบายหรอชวงท รางกายทำงานไดอยางสมดลราบรน ทางวทยาศาสตรจะเรยกวารางกายคณเครยด (จตใจอาจจะเครยดหรอไมกได) เมอรางกายเขาสภาวะเครยด รางกายจะหาทาง ปรบตวใหกลบมาสมดล ซงในทนคอ ขนลก สน หรอมการปรบโดยพฤตกรรม เชน นอนขดตว ลกขนมาวง ซงระบบทพยายามจะพารางกายกลบเขาสสมดล จะทำงานเหมอนกบตกตาลมลก ความเครยดจะผลกใหคณเอยงไปทางหนง แต รางกายคณจะพยายามกลบมาตงตรงใหม การทรางกายพยายามกลบมาตงตรงใหม หรอพยายามรกษาสมดล ภาษาวทยาศาสตรจะเรยกวากระบวนการ homeostasis (มาจากภาษากรก homeo หมายถง เหมอนกนหรอเหมอนเดม stasis หมายถง อยนง รวมกนจงมความหมายวา นงอยทสภาพเดม) แลวอะไรเปนความเครยดไดบาง?... คำตอบคออะไรกไดททำใหรางกาย คณออกจากสมดลของมนหรอจดทมนทำงานไดราบรน รางกายของสงมชวต จะทำงานไดดในสภาวะหนงเทานน ถาถกผลกใหออกไปจากสภาวะนนไมวา จะมากไปหรอนอยไป รางกายจะเครยด เชน รอนไป หนาวไป ออกซเจน ในอากาศนอยไปหรอมากไป เลอดเปนกรดมากไปหรอนอยไป นำตาลในเลอด มากไปหรอนอยไป เกลอแรตางๆ ในรางกายมากไปหรอนอยไป ฯลฯ ความเครยดทผดปกตจะมาในสองรปแบบดวยกนคอ หนงเครยดมากๆ และ รปแบบทสองคอ เครยดนอยๆ แตนานๆ ยกตวอยางเชน ถาผมจบคณโยนเขาไป ในตเยนใหญๆ ทอณหภม -20 องศาเซลเซยส คณคงทนไดไมถง 5 นาท แตถา อากาศเยนสก 17 องศาเซลเซยส คณอาจรสกสบายๆ ในชวงแรก แตถานานเปน 2-3 ชวโมง คณอาจจะทนไมไหว อกตวอยางคอ คนทโดนมดแทงเสยเลอดมากๆ รางกายจะเครยดมาก เพราะเลอดไหลออกไปมากและเรว แตในคนทมแผลเลกๆ


ในลำไส เลอดจะออกนอยๆ แตนานเปนเดอนๆ (จะเหนวารางกายเครยดแตจตใจ ไมเครยด) ชวงแรกๆ อาจไมมอาการอะไรเลย แตผานไปหลายๆ เดอนอาจมอาการ ของเลอดจางและทำใหออนเพลยได ตอนนเมอเรารจกความเครยดทางรางกายกนแลววามนคออะไร เราเหน แลววาธรรมชาตสรางมาใหรางกายเรามระบบทจะพยายามลดความเครยดของ รางกายลง กรณหนของเซลเยเราเหนแลววารางกายของมนเครยดจากสงแวดลอม รอบๆ ตวทมากเกนไป (รอนไป หนาวไป ออกกำลงมากไป) และรางกายมนคง จะพยายามกลบเขาสสมดลอกครง แตเรายงไมไดคำตอบวาทำไมหนถงปวย และ อกคำถามคอ ความเครยดทางจตใจมนมาเกยวกบเรองนตรงไหน ความเครยดทาง จตใจทเปนนามธรรมทำใหรางกายทจบตองไดปวยไดอยางไร? ในบทตอไปเราจะ ไปทำความเขาใจในเรองของอารมณและสมอง หลงจากนนเรากจะเหนวาทำไมหน ของเซลเยถงปวย


พดถงสมองผมเชอวาหลายทานอาจเคยรมาแลววา สมองของเรามซกซายและซกขวา สมองเราแบงเปน สวนตางๆ หรอทเรยกวา lobe ตางๆ สมองแตละ บรเวณกทำหนาทแตกตางกนไป สำหรบในตอนนผม อยากใหลมตรงนนไปกอน เราจะมาเรมทำความรจกสมอง ของเรากนใหม แตคราวนเราจะไมมองสมองของเรา แยกจากสมองของสตวอนๆ เราจะมาเขาใจมนตาม ชวงเวลาทมนถกพฒนาขนมาใชในโลก เราจะไปรจกสมอง ในแงของววฒนาการ

19สมองของเราในแงววฒนาการกเหมอนกบไอตมซอนกนอยบนโคน

ลางสดคอสมองกงกา ชนกลางคอสมองของสตวเลยงลกดวยนม

และทวางอยบนสดคอสมองลง

{ สมองสามชน }


สมมตวาผมเอาสมองคน สมองลง สมองวว สมองจระเข มาวางเรยงกน สงทคณจะแปลกใจมสองอยางคอ หนง สมองคนทำไมใหญอยางน ตวเราเลกนด เดยวเมอเทยบกบสตวใหญอนๆ สดสวนของขนาดสมองตอขนาดรางกายของเรา ใหญมาก อยางทสองทคณจะแปลกใจคอ ทำไมโครงสรางหลกๆ ของสมองเราจง คลายกบสมองของสตวอนๆ ขนาดน เมอคดดยงนาแปลกใจเพราะสมองของเรา คดประดษฐสงตางๆ ไดมากมาย ขณะทสตวอนๆ ทำไมไดเลย เรากคาดวาจะเหน สมองทหนาตาตางกน แตนโครงสรางหลกๆ ของสมองคนและสมองสตวชนดตางๆ คลายกนมาก สตวชนดแรกในโลกทพอจะมสวนทเรยกวาสมองไดคอ ตวเพรยงหวหอม หรอ sea squirt ในภาษาองกฤษ (สำหรบทานทนกไมออกวาเพรยงมนคออะไร ซากของเพรยงทตายแลวมนจะเกาะอยเตมโขดหนในทะเล เวลาเหยยบจะเจบเทา) แตสมองของเพรยงมนแทบจะไมมอะไรทดเหมอนสมองเราเลย สมองของมนเปน แคกลมของเซลลประสาททมาอยรวมกนชวคราวตอนทมนเปนตวออนหนาตา เหมอนลกออด จากสมองของเพรยงกพฒนาตอมาเรอยๆ จนกลายเปนสมองของปลา ซงเรมทจะมโครงสรางสมองคลายๆ ของเรามากขน แตหนาตายงไมเหมอนสมอง เราเทาไหร ตอมาสมองของปลากพฒนากลายมาเปนสมองของสตวสะเทนนำ สะเทนบก เชน กบ เขยด ปาด คางคก สมองพวกนเรมทจะมโครงสรางตางๆ ทหนาตาคลายสมองของเรามากขนแลว จนเมอมาถงสมองของสตวเลอยคลาน ลกษณะโครงสรางของสมองทคลายกบของเรากเรมเหนไดชดเจนมากขน บางคน เรยกสมองแบบนวาสมองกงกาบาง สมองไดโนเสารบาง อนนแลวแตความชอบ ตอมาเมอสมองววฒนาการไปอกกกลายมาเปนสมองของสตวเลยงลกดวยนม โครงสรางหนาตาสมองของสตวเหลานกยงเหมอนสมองเรามากขน จากสมองสตว เลยงลกดวยนมกพฒนามาเปนสมองลง โดยเฉพาะลงไมมหางทงหลายทเราเรยก รวมๆ กนวา ไพรเมต จดสำคญอยตรงนครบ สมองของสตวตางๆ ไมไดเรมสรางใหมจากศนย แตพฒนาตอมาจากสมองของสตวทววฒนาการมากอน เชน สตวเลยงลกดวยนม เอาสมองกงกามาปรบปรงใหซบซอนขน กงกาเองมนกเอาสมองกบมาปรบปรง อกท ดงนนเราอาจจะพดไดวาสมองของเราเปนเวอรชนอพเดทของสมองลง สวน สมองลงเปนเวอรชนอพเดทของสมองสตวเลยงลกดวยนม สมองสตวเลยงลกดวย นมกเปนเวอรชนอพเดทของสมองกงกา ไลอยางนไปเรอยจนถงสมองของเพรยง หวหอม เมอมาดในแงสถาปตยกรรมของสมอง โครงสรางของสมองเราจะเหมอน ไอศกรมสองกอนทโปะทบซอนกนแลววางอยบนโคน โดยไอศกรมกอนทอยบน จะคอนขางเอนไปดานหนากวากอนลางเลกนอย (เหมอนคนตกไอศกรมโปะเบยว

สมองลง

สมองสตวเลยงลกดวยนม

สมองกงกา


ไปดานหนาแลวเหมอนมนจะหลนลงมา) สวนบนทเอยงไปดานหนาจะอยแถว หนาผาก สวนโคนของไอศกรมจะอยแถวๆ ตนคอ ในคนจะพเศษหนอยตรงท ไอศกรมกอนบนจะใหญมากเหมอนกบวามนโปะลงไปแลวยอยลงมาคลมไอศกรม กอนลางไว ทำใหเมอมองจากภายนอกจะไมเหนไอศกรมกอนลาง เหนแตโคน ยนลงมา

สวนโคนของไอศกรมเปนสวนทมชอวากานสมอง ซงเราจะนบรวมสวนท ชอวา ไฮโปธาลามส (จะอธบายในภายหลง) เขาไปดวย สมองสวนนเปนสมอง ทกงกาหรอสมองทไดโนเสารสรางเอาไว แลวสตวอนๆ ทววฒนาการมาทหลงนำไป ใชซงกรวมพวกเราดวย ถดขนมาถงไอศกรมกอนลาง สมองสวนนเปนสวนทสตว เลยงลกดวยนมโปะไปทบบนสมองกงกา สมองสวนนไมใชวาจะไมมในกงกา แต สมองสวนนในกงกาพฒนานอยมากเมอเทยบกบสตวเลยงลกดวยนม สมองสวนน จะมสวนทเรยกวาระบบลมบกทำงานอย สมองสวนนจะทำงานเกยวกบอารมณ เกยวกบความจำ เราจะเรยกสมองสวนนรวมๆ วาสมองสตวเลยงลกดวยนม สมอง ชนถดไปหรอชนบนสดเปนสมองทพฒนามากในลงไพรเมตตางๆ รวมไปถงเราดวย เราเรยกสมองสวนนวา เปลอกสมอง หรอ neocortex หรออาจจะเรยกเลนๆ วาสมองลงกได


คำถามคอ สมองคนตางจากสมองลงตรงไหน?... สมองสวนททำใหเรา พเศษกวาลงไพรเมตอนๆ คอสวนทอยดานหนาสดของเปลอกสมองหรอสมองทอยแถวๆ หนาผากของเรา ทเรยกวาสมองสวนหนาหรอ prefrontal cortex (อานวา พร-ฟรอนทอล-คอรเทกซ) สวนนเปนสวนทพฒนามากเปนพเศษในคน คราวนมาดกนคราวๆ วาสมองแตละชนมนทำงานอะไรบาง... เมอคณด พฤตกรรมของจระเข กงกา หรอสตวเลอยคลานตางๆ คณจะเหนวาสตวเหลาน มนดเหมอนจะไมมอารมณซบซอนอะไรมาก มนจะไมคอยดรามา เวลาหว เวลา อยากสบพนธกจะลกขนมาดรายท ตอสท หลงจากนนกจะกลบไปนอนหรอนง เฉยๆ ตอ สมองกงกาจะทำหนาทธรรมดาๆ ไมคอยมสสนมากนก แตมความสำคญ มากสำหรบการดำรงชวต เชน มนจะคมอตราการเตนของหวใจวาจะใหเตนเรว หรอชา มนจะทำงานเกยวกบการหายใจ มนจะคมการยอยอาหาร ทำงานเกยวกบ การแสดงออกทางรางกายทเกยวกบความตองการทางเพศ หรอพดงายๆ คอ คมสวนหลกๆ ทจะทำใหสตวมชวตอยได สบพนธได เมอเราเขยบขนมาชนทสอง (ไอศกรมกอนลาง) หรอสมองสตว เลยงลกดวยนม งานหลกๆ ของสมองชนนจะเกยวกบอารมณตางๆ ความรก ความเศรา ความโกรธ รวมไปถงความจำ ระบบทสำคญในชนนมชอวาระบบ ลมบก (limbic system) คำวา ลมบก มาจากภาษาละตนวา limbus แปลวา ขอบเขต เสนแบง ทมนชอนเพราะนกวทยาศาสตรมองวามนเหมอนเปนขอบเขต ทแยกสมองซกซายและขวาออกจากกน เราจะเขาใจการทำงานของสมองชนน งายขนถาเราเทยบพฤตกรรมของสตวเลยงลกดวยนมกบสตวเลอยคลาน ใน สตวเลอยคลานเราจะเหนมนดแลลก ปองกนลก แตบางครงมนกกนลกตวเอง หนาตาเฉย หรอเมอลกมอนตรายมนกจะเขาปกปองเตมท แตถาลกมนโดนกน มนกดจะไมเดอดรอนอะไรมาก ในทางตรงกนขาม สตวเลยงลกดวยนมมนจะ ดมอารมณมากกวา ถาลกมนตายไปหรอหายไปเราจะพอมองออกมาวามนเศรา มนจะเดนหาลก มนจะรองครวญคราง เรามองสายตามนเรากบอกไดวามนเศรา อกตวอยางทเหนชดคอ หมาและกงกา ในคนทเลยงหมาจะรวาหมามนจะจำเราได มนจะดใจ เสยใจ มนจะงอน ใหเหนไดชดเจน ในทางตรงกนขาม คนทเลยงกงกา จะรวากงกาจะไมงอนหรอแสดงทาวาจำเราได หรอดใจเมอไดเจอเจาของ ถดขนไปชนบนสดคอ สมองลง หรอทเรยกวา neocortex ซงมาจาก ภาษาละตน นโอ แปลวา ใหม สวน คอรเทกซ หมายถง คลมหรอหม รวมแลวก หมายถง เปลอกหมชนใหม หรอเปลอกสมองทพฒนาขนมาใหม งานหลกๆ ของ สมองชนนจะเกยวของกบการอยรวมในสงคม เชน การใชเหตผล การตดสนใจ การพจารณาไตรตรองสงทเหน สงทไดยนหรอสงเราอนๆ ทไดรบมาจากประสาท สมผส การวางแผนกอนทำอะไรตางๆ ทำใหสตวทสมองชนนพฒนาด (ซงปจจบน กเหลอแตเราตระกลเดยว) จะมความสามารถทจะคดกอนทจะทำ ไมใชตอบสนอง

สมอง CEO


ออกไปตามสงเราภายนอก (สมองสวนนทำใหเรา “อดเปรยวไวกนหวาน” ได) เมอ มาถงในคน เราพฒนาสวนหนาของสมองนขนไปอกขน โดยเฉพาะสวนทอยดาน หนาสดทมชอวา prefrontal cortex สมองสวนนมชอเลนอกอยางวา สมองผบรหาร หรอสมองซอโอ สมองสวนหนานเปนสวนททำใหเราคดตางไปจากลงอกขนหนง ทำใหเรากลายเปนลงเหนอลง ในบทท 14 ทผานมา เราคยกนไววา โรบน ดนบาร พบวาขนาดของเปลอกสมองจะสมพนธกบขนาดของสงคมลงไพรเมตทใหญและ ซบซอน สมองสวนทวานนคอสมองสวนนเอง ซงสวนนทำใหการอยเปนสงคม อยางซบซอนเกดขนได สมองสวนนยงเปนสวนททำใหเกดการวางแผนขนในใจ กอนจะกะเทาะหนเพอสรางขวานมอ และสมองสวนนอกเชนกนททำใหเรา สามารถคด “เขาร วาฉนร วาเขาหลอกฉน” สมองในแตละชนยงมรายละเอยดอกมากและการทำงานของแตละชน กไมไดแยกจากกนเดดขาด แตนนเปนรายละเอยดทเราจะไมไปสนใจลงลกกนใน ตอนน สาเหตทเราศกษาสมองตามเวลาทมนววฒนาการมาเพราะมนจะทำใหเรา เขาใจการทำงานของสมองไดงายขน


หลกการทผมอยากใหเขาใจเกยวกบสมองจะมอยสองขอคอ หนง สมองสวนทอยลางๆ จะเกากวา หรอพฒนามากอนสมองสวนทอยบนๆ สมอง สวนลางเปนสมองทกงกาสรางขนมากอนทจะมสตวเลยงลกดวยนมตวแรกเกดขน ในโลก สมองสวนนเรารบเทคโนโลยมาจากกงกาโดยทเราแทบจะไมไดไปดดแปลง หรอเปลยนแปลงการทำงานของมนเพราะมนทำงานไดดอยแลว (เหมอนเทคโนโลย เกาทพฒนาตอเนองมานานจนเทคโนโลยคอนขางคงท) เมอสตวเลยงลกดวยนม เกดขนมาบนโลก สตวเลยงลกดวยนมกมงมนพฒนาสมองชนทสองหรอสวนท เรยกวาระบบลมบกใหดยงขนแลวโปะทบซอนไปบนสมองกงกา ทำใหสตวเลยงลก ดวยนมเปนสตวทมอารมณจด มความรก มความเจบ มความจำ ตางจากกงกา ปลาทอง หรอแมลงสาบ เมอลงไพรเมตเกดขนในโลก สมองสวนทไดรบการพฒนา ใหมลาสดคอเปลอกสมองหรอสมองลง โดยสมองลงนจะโปะทบไปบนสมองสตว เลยงลกดวยนมอกท หลกการขอทสองคอ สมองทอยบนกวาจะพยายามคมการทำงานของ สมองสวนทอยตำกวา เหมอนควาญชางทขหลงชางอย ควาญชางจะเหนไดไกล กวา มวสยทศนทดกวา และพยายามจะใชเหตผล แตชางจะชอบใชอารมณและ ใชสญชาตญาณ ชางมนมกำลงมากกวาควาญชาง มนจะยอมทำตามเปนสวนใหญ แตไมเสมอไป ชางมนมอารมณมความตองการของมนเอง บางครงมนเดนผาน ตนกลวยมนกจะตรงเขาไปกน แตควาญชางกตองคอยคมไมใหมนแวะออกไป ขางทาง ควาญชางสงชางไดและกไดแตหวงวามนจะทำตาม ถามนไมยอมทำตาม ขนมาเมอไหร เชน ชางตกมน ควาญชางกไมสามารถทำอะไรมนได สมองลง ของเรากทำหนาทเหมอนควาญชาง ในขณะทสมองลมบก ไฮโปธาลามส และ กานสมองจะเหมอนชาง สมองชนลางๆ ของเราจะมกำลงมากและอยากให รางกายตอบสนองตามอารมณตามความรสก เชน หวกจะกนทนท (สมองลง กจะบอกวาไมได ยงทำงานไมเสรจ) ปวดฉกจะฉตรงน (สมองลงกจะบอกวา ไมได ในรถเมลฉไมได) กลวกจะวงหน (สมองลงกจะบอกวาไมได ถงกลวกตอง ขนไปพดบนเวท มนเปนหนาท) โกรธกจะวงไปชกหนาเขา (สมองลงกจะบอกวา ไมได ชกเขามนบาป) อยากมเพศสมพนธกจะม (สมองลงกจะบอกวาไมได นน ลกเมยคนอน) แตกมหลายครงทสมองลงบอกไปแลวแตสมองกงกาและสมอง สตวเลยงลกดวยนมไมสนใจทจะฟง (ตอนเชาตงใจอยางดทจะลดความอวน แตกนขาวขาหม โคก และชสเคกเปนอาหารคำ) การเขาใจสมองในแงนยงชวย ใหเราเขาใจวาทำไมคนอายมากๆ ทสมองเสอม (สวนของสมองลง) หรอคนท อดนอน (สมองลงทำงานดอยลง) ถงไมสามารถยบยงพฤตกรรมบางอยางทอาจ เรยกวาไมเหมาะสมในสงคมได ถาจะสรปหนาทของสมองลงโดยเฉพาะสวนทเรยกวา prefrontal cortex อยางยอๆ คอ เปนสมองสวนทจะหามแรงขบเพอใหอยรวมกนเปนสงคมได เปน


สมองสวนทจะรบหนาททำเรองททำไดยากหรอเรองทตองฝนใจทำ เชน อยาก ฆาคนดวยความโกรธแตไมทำเพราะสมองสวนนหามไว ไมอยากฆาคนแตตอง ฝนใจทำ เพราะเปนหนาทเพอสวนรวม (เปนตำรวจหรอทหาร) เราเหนภาพรวมของสมองไปแลววามนแบงเปนสวนๆ และมการทำงานทตางกนไปในแตละสวน เมอมนทำงานตางกนเปนสวนๆ สมองกตองมการคย กนเองเพอใหทำงานไดสมพนธกน นอกไปจากนการทสมองจะสงใหรางกายทำงานได สมองกตองมชองทางทจะคยกบรางกาย ตอไปเราจะมาดกนคราวๆ วา การสอสาร ภายในสมองและการสงงานจากสมองออกไปใหรางกายทำงานมนเกดขนได อยางไร


วธการทสมองจะคยกนเองภายในสมองหรอคยกบ สวนอนๆ ของรางกาย สมองจะคยไดสองภาษาหรอสอง วธหลกๆ หนงคอ ใชการเดนสายไฟฟาตอตรงระหวาง กนซงกคอใยประสาทหรอเสนประสาท วธทสองคอ คยกนดวยภาษาเคมหรอใชสารเคมทเปนของเหลวในการ สอสาร สารเคมนถาเปนสารเคมทสมองใชคยกนเอง เราจะเรยกมนวา สารสอประสาท (ความหมายตรงตวคอ สารทเซลลประสาทใชสอสารกน) สวนสารเคมทสมอง ใชคยกบสวนอนๆ ของรางกายเราเรยกมนวา ฮอรโมน ตรงนหลายคนอาจสงสยในใจเพราะอาจจะคนวาฮอรโมน เปนเรองของระบบตอมไรทอ เชน อนซลนจากตบออน ไทรอยดฮอรโมนจากตอมไทรอยด สมองเปนระบบ ประสาททำไมมฮอรโมน ในความเปนจรงแลวสมอง นอกจากเปนระบบประสาทแลว ยงเปนอวยวะหลก ในระบบตอมไรทอดวย สมองสรางฮอรโมนหลายชนด เพอมาใชคยกบรางกายสวนตางๆ

20การสอสารทกวนนทำไดหลายวธ แตละวธกมขอดตางกนไป

สมองเองจะคยกบรางกายกทำไดหลายวธเชนกน แตวธหลกๆ

ทสมองใชมสองวธดวยกนนนคอ การสงงานดวยไฟฟาและการสงงานดวยฮอรโมน

{ สมองคยกบรางกายอยางไร }


บางทานอาจสงสยตอวา สารสอประสาทกบฮอรโมนมนเปนสารเคมทงค แลวมนตางกนอยางไร?... ในแงของการเปนสารเคมทรางกายใชในการสอสาร แลวมนไมตาง มนตางกนแคทอย ถามนทำงานอยในสมองเราเรยกมนวา สารสอประสาท ถามนอยในเลอดเราเรยกมนวา ฮอรโมน (ลำไสเปนอกทหนง นอกเหนอไปจากสมองทใชสารสอประสาทในการสอสารภายในลำไส) วธทสมองจะคยกบรางกายดวยสญญานไฟฟานน สมองจะสงสายไฟออก ไปไดสองทางหลกไดแก หนง เดนสายออกจากสมองไปยงอวยวะเปาหมายโดยตรง ซงเสนประสาทททำงานแบบนจะมไมมากนก เสนประสาทเหลานเราเรยกมนวา เสนประสาทสมองหรอ cranial nerve (cranium หมายถง กะโหลก nerve หมายถง เสนประสาท) วธทสองซงเปนวธหลกคอ เดนสายผานลงไปทางไขสนหลง การสงเสนประสาทออกไปทางไขสนหลงนจะเหมอนการจายไฟออกไปแตละชน ของตกสงๆ โดยไขสนหลงจะเหมอนลฟตทจะหยดในแตละชนของรางกาย ใน แตละชนกจะมเสนประสาทวงออกไปเพอเลยงรางกายแตละระดบ ซงการเรยงตว ของเสนประสาทในไขสนหลงแบบนจะอธบายวาทำไมคนทมภาวะเสนประสาท ไขสนหลงถกกดทบจะชาเปนระดบไปรอบๆ ลำตว เชน ชาระดบราวนม หรอ ถาเกดการออนแรงจะเปนลกษณะของการออนแรงครงลาง (ไมใชซายขวา) เพราะเสนประสาททอยตำกวาจดทไดรบบาดเจบจะถกตดขาดจากการสอสาร กบสมองไป กลบมาทการสงงานจากสมองไปทรางกายแบบทสองนนคอ การสงงาน ดวยสารเคมหรอฮอรโมน พดถงฮอรโมนบางทานอาจจะยงสงสยอยวามนคออะไร กนแน จรงๆ แลวฮอรโมนกเปนแคหนงในหลายๆ วธทอวยวะตางๆ ในรางกายใช เพอทจะสอสารกน อวยวะบางอวยวะสรางฮอรโมนขนมาแลวปลอยออกไปในเลอด ใหไหลไปเพอคยกบอวยวะอน เชน ฮอรโมนอนซลน เปนสารทตบออนปลอย ออกมาเพอไปบอกกลามเนอ ตบ และไขมนวา “ตอนนนำตาลในเลอดชกเยอะ ไปแลว พวกนายชวยดดมนเขาไปเกบไวหรอกลามเนอชวยเอามนไปใชหนอย” แมวาฮอรโมนจะลอยอยในเลอด แตไมใชวาทกอวยวะทเหนฮอรโมนลอยผานไปแลว จะสนใจฟง ฮอรโมนจะมความจำเพาะตออวยวะ เหมอนขาวในหนงสอพมพทกขาว วางอยตรงหนาเราแตไมใชวาเราจะอานมนทงหมด เราเลอกอานแตขาวทเราสนใจ หรอสำคญ เชน ขาวดาราหรอขาวกฬาแลวเปดผานขาววทยาศาสตรไป คำถาม ตอไปคอ ฮอรโมนในสมองมนสรางมาจากตรงไหนกน? สมองสวนทสรางฮอรโมนของเราจะวางตวอยใตสมองสตวเลยงลกดวยนม แตอยเหนอสมองกงกา สมองสวนทสรางฮอรโมนนมชอเรยกวา ไฮโปธาลามส (hypothalamus) คำวา hypo แปลวา ตำกวา สวนคำวา thalamus เปนชอ ของสมองอกสวนหนง สมองสวนไฮโปธาลามสนจะมขนาดประมาณเทาๆ กบ

ACTH

CRH จากไฮโปธาลามส

ตอมหมวกไต

ตอมใตสมอง

Costisol

HPA axis


ลกเกาลด ถาคณเอานวชจมไปทหวางควและนวชอกมอจมไปแถวๆ ขมบ จดทนว คณเขาไปตดกนขางในสมอง จะเปนทอยของสมองสวนไฮโปธาลามสน สมองสวนนถาจะใหอธบายหนาทของมนกวางๆ แบบรวบรดไดใจความ กตองบอกวามนเปนศนยบญชาการทจะทำใหรางกายกลบเขาภาวะสมดล มนจะ เปนตวหลกทจะคอยสอดสองและปรบภาวะของรางกายทเบยงเบนไป (ภาวะ เครยดตางๆ) ใหเขาสสมดล หรอทเราเรยกวา homeostasis วธหลกทสมอง สวนนใชในการปรบรางกายเขาสมดลคอ การหลงฮอรโมนลงไปคยกบรางกาย สวนตางๆ เพอขอความรวมมอใหชวยกนดงรางกายกลบคนสภาวะสมดล โดยท


ตวมนจะเปนเหมอนคนทคอยกำกบวาซายอกนดหรอขวาอกหนอย แตฮอรโมน ของไฮโปธาลามสมนไมไดเดนทางลงไปคยเองโดยตรง มนจะสงงานผานสมอง อกสวนทอยตำกวามนลงไปประมาณหนงนว สมองสวนนมชอวา ตอมใตสมองหรอ พทอทาร (pituitary) หมายความวา ไฮโปธาลามสหลงฮอรโมนเพอไปสงตอม ใตสมองใหหลงฮอรโมนอกชดลงไปคยกบรางกายสวนตางๆ รางกายสวนทรอฟง การสงงานดวยวธการนมอยหลายระบบดวยกน เชน ระบบสบพนธ (การสราง อสจ การตกไข วาควรจะสรางหรอไมสราง ฮอรโมนเพศมากไปแลวหรอนอยไป หนอย) ตอมไทรอยดซงจะเกยวของกบเมตาบอลซมหรอการเผาผลาญอาหาร ในรางกายและระบบอนๆ อกมากมาย แตอวยวะทเราจะใหความสำคญเปนพเศษ ในตอนนคอ ตอมหมวกไต (adrenal gland) ในบททแลวเราทำความรจกตอมหมวกไตกนไปบางแลว เราคยกนไปวา มนทำหนาทเหมอนเปนโรงงานสรางฮอรโมนออกมาหลายชนดดวยกน วตถดบหลก ทมนใชในการสรางฮอรโมนตางๆ คอ คอเลสเตอรอล ฮอรโมนทมนสรางออกมา จะม 3 กลมหลกๆ ดวยกนคอ หนง ฮอรโมนทจะทำใหรางกายเรารบมอกบ ความเครยดทางรางกาย สารเคมกลมนมหลายตว เชน คอรตซอล (cortisol) กลโคคอรตคอยด (glucocorticoid) เอปเนฟรน (epinephrine) เปนตน กลมทสอง คอฮอรโมนทเกยวกบเพศ เชน ฮอรโมนเพศชายเทสทอสเทอโรน ฮอรโมน เพศหญงเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน กลมทสามจะเปนฮอรโมนทคมเกยวกบ สมดลของเกลอในรางกาย เราจะเหนวาฮอรโมนทออกมาจากตอมหมวกไตทงหลาย มนทำงานทไมคอยจะเกยวของกนเลย แตทมนสรางมาจากทเดยวกนเพราะมนใช วตถดบเดยวกนคอ คอเลสเตอรอล ตอมหมวกไตจะหลงฮอรโมนอะไรบาง ออกมาตอนไหนมนไมไดกำหนด เอง แตมนรบคำสงตรงมาจากสมอง ดงนนเมอเรามองในภาพกวางจะเหนวาการ ทำงานของมนจะเปนลำดบชนของการสงงานสามระดบดวยกน โดยเรมจาก Hypothalamus ลงไปทตอม Pituitary แลวจงลงมาท Adrenal gland ทำให ระบบนมชอเรยกพเศษวา HPA axis (หรอแกน HPA) ตามชอยอของลำดบ อวยวะทเกยวของ ซงเปนระบบทจะทำงานเวลารางกายเครยด ในบททแลวและบทนเราเหนภาพรวมคราวๆ ของสมองแลววามนมการ จดเรยงตวกนอยางไร สมองมนมวธสงงานกนอยางไร มนคยกนไดอยางไร เราเหนแลววาสมองสวนทเรยกวาสมองเกยวกบอารมณมนวางตวอยตรงไหน เรา เหนแลววาวธหนงทไฮโปธาลามสใชเพอสอสารกบตอมหมวกไตคอการใชฮอรโมน และเปนไฮโปธาลามสนเองทสงงานตอมหมวกไตใหทำงานมากเกนไปทำใหขนาด ของมนใหญกวาปกตในหนของเซลเย เราขยบเขาไปใกลทจะเขาใจวาเกดอะไร ขนกบหนของเซลเยมาอกขนหนงแลว ในบทหนาเราจะไปทำความรจกกบระบบ สำคญของรางกายเราอกหนงระบบคอ ระบบประสาทอตโนมต


ขณะทคณกำลงนงอานหนงสอเลมนอย ตาคณมองไลไป ตามตวหนงสอเรอยๆ เมอคณอานจนจบหนงหนา คณกยก นวมอไปแตะทกระดาษแลวตวดนวอยางรวดเรว กระดาษ จะสบดเขามาใตนวคณ จากนนคณกพลกกระดาษเพอท จะอานหนาถดไป ขนตอนทงหมดทวามาสมองของคณ เปนตวสงกลามเนอทนว ทมอ และทแขนใหทำงานตาม ทสมองอยากใหทำ คณอยากอานหนาถดไปคณจง พลกกระดาษไปหนาถดไป แตในชวงเวลาเดยวกบทคณ กำลงอานหนงสอนอยนน ตาคณกะพรบเบาๆ เปน ครงคราว คณหายใจเขา หายใจออก หวใจคณบบตว เพอสบฉดเลอด อาหารทอยในกระเพาะกกำลงถกยอย คณไมไดคด ไมไดสง และไมไดอยากใหมนทำงาน แต มนทำงานไปเรอยๆ ของมนเอง คำถามคอ ถาคณไมไดคด ทจะสงงานมนแลว ใครสงใหกระเพาะหรอหวใจทำงาน...

21ระบบประสาทอตโนมตสามารถแบงการทำงานไดเปนสองชนดคอ

ระบบประสาททชวยเราหนสงโต และระบบททำงานเมอเราเขาสปา

{ ระบบประสาทอตโนมต }


แนนอนครบ ยงไงตวทสงงานกยงเปนสมองของคณอยด แตสงทตางกน ระหวางการพลกเปลยนหนากระดาษกบการเตนของหวใจคอ การพลกหนา กระดาษคณคดหรอรสกอยากเปลยนไปอานหนาตอไปมอคณจงเออมไปเปลยน หนากระดาษ ในทางตรงกนขาม คณไมตองคดวา “เตนเรว ...หายใจเขา...ยอย... เตนชาลง ... หายใจออก” เพอทจะใหหวใจคณเตนเรวเตนชา ใหปอดหายใจ และใหกระเพาะยอยอาหาร (หวใจและลำไสของเราทำงานไดเองโดยไมตองม สมองสงงาน มนรงานของมน ถาเราตดหวใจหรอลำไสออกมาจากรางกายแลว เอามาวางบนโตะ มนกจะยงเตน ยงทำงานของมนไปเรอยๆ ตราบใดทเรายงม เลอดไปเลยงมน สมองแคคมการทำงานของมนวามนควรจะทำงานมากหรอ ทำงานนอย) ในทางตรงกนขาม แมวาคณอยากสงระบบประสาทเหลาน เชนคณ อยากใหหวใจเตนชาลงหรอเรวขน คณไมสามารถสงมนไดโดยตรง คณไมสามารถ บอกวาเรวขน หรอจงหยด! แลวหวงวาหวใจมนจะฟงคณแลวทำตาม คณอาจจะ พอบงคบมนไดบางแตกแคบางสวนเทานน เชน คณอาจกลนหายใจได หายใจเรวๆ ได แตคณไมสามารถกลนหายใจจนตายได เพราะถงจดหนงระบบอตโนมต นจะกลบมาแยงงานไปแลวทำใหคณหายใจเองอกครง มนทำงานโดยอตโนมต นกวทยาศาสตรเลยเรยกการทำงานระบบประสาทสวนนวา “ระบบประสาทอตโนมต” ในแง “การทำงานของระบบประสาท” เราจงแบงระบบประสาทออกเปน สองชนดคอ ทำงานแบบอตโนมตและไมอตโนมต แตสวนทเราจะใหความสนใจ กนในตอนนคอ ระบบประสาทอตโนมต คราวนผมอยากลองใหคณจนตนาการ ลองนกถงหนาคนทคณเกลยด หาอานขาวททำใหคณหงดหงด นกถงเหตการณททำใหคณโกรธมากๆ เชน แฟนคณ บอกวากางเกงยนสทคณซอมาใหมใสแลวอวนจง เมอคณหงดหงด อารมณเสย แลวลองสงเกตรางกายของคณตอนนดวาระบบประสาทอตโนมตตางๆ มนทำงาน อยางไรบาง เราลองมาดไปพรอมๆ กนวามอะไรเกดขนบาง หนาคณอาจจะแดง ถาสองกระจกคณจะเหนมานตาคณขยายใหญ สมาธคณจะจดจอกบสงททำให คณโกรธ คณจะคดถงแตเรองนซำแลวซำอก ถาคณโกรธมากๆ นำลายคณจะ เหนยวขน กลามเนอคอ กลามเนอตามตวจะตงหรอสนระรก (โกรธจนเนอเตน) คณอาจจะยงไมรตวตอนน แตเมอหายโกรธคณอาจสงเกตไดวาคณรสกเมอยตามตว คอและหลงได หวใจคณเตนเรวจนคณรสกไดวาใจคณสน คณหายใจเรวและตนขน แมวาคณจะไมไดออกกำลง กระเพาะและลำไสทำงานนอยลง ถาโกรธบอยๆ คณอาจสงเกตวากนแลวอาหารจะไมคอยยอย คณจะทองอด สำหรบคณผชาย ผมเชอวาคณคงไมร แตครงหนาเมอใดทคณโกรธใครมากๆ ลองเอามอลวงเขาไปจบ อณฑะตวเองด คณจะรสกวามนหดขนไป หรอถาลองถอดกางเกงออกด คณจะเหน ถงอณฑะตงเรยบและหดเลกลง ถากอนทจะโกรธคณมอารมณเพศอย เมอคณโกรธ อารมณทางเพศจะหายวบไปในทนท คำถามคอ ทำไมรางกายเราทำงานเชนนน? ธรรมชาตตองการอะไรถงทำใหรางกายเราเปนเชนนน?


เรามาลองจนตนาการกนใหมอกสกครง คราวนเรามาจนตนาการวาคณ กำลงขบรถตอนต 3 คนเดยวในชนบทสกทหนงทคณไมรจก ระหวางทขบรถอย ซดเพลงทคณฟงอยเพลนๆ กลบคอยๆ เงยบไปและมเสยงแหบแหงกระซบเบาๆ ดงขนออกมาจากลำโพง คณพอจะตงสตจบความไดวาเสยงแหบๆ นนฟงด เหมอนจะมคนพดวา...ชวยยย...ดวยยย... พอสนเสยงนน รถคณกระตก 2-3 ครงแลวเครองยนตกดบลง คณพยายามสตารทรถใหมอยหลายครงแตไมม วแวววามนจะกลบมาทำงานไดอกครง คณเรมกลวและหนมองไปรอบๆ ตว พยายามจะดวาคณอยทไหน แตคณไมเหนอะไรอนนอกไปจากแสงรำไรจาก พระจนทร ทนใดนนเองสายตาคณกเหลอบไปเหนแสงไฟตดขนมาหนงดวงทาง ดานซายมอ เมอคณหนไปเพอดวาแสงนนมาจากไหน คณกพบวาแสงไฟนนเปน แสงทมาจากกระทอมเลกๆ เกาๆ ทดเหมอนถกทงรางหลงหนง ขณะทคณกำลง ลงเลวาจะลงไปขอความชวยเหลอดหรอไมนน คณกไดยนเสยงกรอบแกรบดง เปนจงหวะชาๆ มาจากดานหลงไกลๆ คณพยายามเพงตามองผานกระจกมองหลง ขณะทในใจคณรดวามนเปนเสยงยำเทาบนกอนกรวด แตคณมองไมเหนใครเลย คณจงเอยวตวเพอจะหนไปดชดๆ แตขณะทสายตาคณกวาดผานไปทหนาตางของ ทนงขางคนขบ คณเหนใบหนาทซดขาวแนบเขามาชดตดกระจกและกำลงจองตรง มายงคณ เราลองกลบมาดกนอกครงวา ในเหตการณเชนนระบบประสาทอตโนมต ของรางกายคณทำงานอยางไรบาง คณจะเหนวาการตอบสนองของรางกายคณ จะคลายๆ กบตอนทโกรธ อาจจะมทเหนไดเดนชดกวาบางในบางสวน เชน คณ อาจจะรสกขนหวลก ขนลกตามแขนขา มอเทาคณเยน หนาซดปากซด คณอาจ จะกลวมากจนตวสน กลามเนอเกรง คณจะหายใจตนและเรว ใจสน หคณไดยน ชดขนกวาปกต (นกถงเวลากลวมากๆ แลวมคนมาสะกดดานหลง มาตะโกนใส ใหตกใจ หรอเสยงประตเปดชาๆ ดงแอด...เบาๆ แตคณไดยนชดแจว) สายตาคณ จะดขนและเหนการเคลอนไหวชดเจนขน (นกถงขณะทกำลงกลว อะไรไหวนดเดยว คณกสะดงและมองเหนไดทนทดวยหางตา) บางคนอาจกลวจนฉราด คำถามเหมอนเดมคอ รางกายเราทำสงเหลานเพออะไร? ธรรมชาต ตองการอะไร? เราลองมาจนตนาการอกเปนครงสดทาย คราวนคณกำลงเดนอยทามกลาง แสงแดดทรอนระอของเดอนเมษายน คณกาวเทาจำๆ ไปอยางรวดเรวเพอทจะ ไปใหพนจากแสงแดดทแผดเผาใหเรวทสดเทาทจะทำได คณเออมมอไปแลวผลก ประตกระจกดานหนาอยางเตมแรง ทนใดนนเองคณกรสกไดถงไอเยนทลอยมา ปะทะเขาทใบหนา กลนหอมอบอวลของอะไรสกอยางทคณนกไมออกแตทำใหคณ รสกผอนคลายลอยเขามาแตะทจมก เสยงของกระดงทแขวนอยหนาประตกดง กงกงๆ ฟงแลวจตใจกเยนและผอนคลายลง พนกงานสาวของสปาเดนยมหวาน


เขามาไหวทกทายอยางนอบนอม จากนนกพาคณไปนงลงบนโซฟาพรอมกบเสรฟ นำดมสชมพเยนๆ กลนหอมชนใจของหยดอทยทพย คณปลอยจตใจใหลองลอย ไปแลวกคอยๆ เอนหลงลงบนเบาะนมๆ จบนำดมเยนๆ แลวพรมตาลงอยางม ความสข คราวนคณคดวาระบบประสาทอตโนมตทำงานอยางไร? ระบบประสาท อตโนมตคราวนจะทำงานไปในทศตรงขามกบตอนคณโกรธหรอกลว หวใจคณ เตนชาลง คณรสกผอนคลาย กลามเนอคณคลายตว คณหายใจชาลงแตลกขน คณรสกเคลม ประสาทสมผสตางๆ ของคณเบลอลง ระบบทางเดนอาหารของคณ ทำงานมากขน อาหารทกนตอนผอนคลายหรออารมณดจะมรสชาตดขน กลนจะ หอมหวนรสชาตจะเดนชดทำใหคณมความสขกบการกนมากขน อาหารทกนเขาไป กยอยดขน ระบบขบถายทำงานไดด ฯลฯ ทงหมดนเพออะไร? รางกายเราทำงาน สลบไปมาสองแบบเชนนเพออะไร? จากตวอยางทงหมด คณคงเหนแลววาการทำงานของระบบประสาท อตโนมตจะทำงานเปนสองแบบทตางกน แบบหนงจะทำงานเหมอนตอนทเรา กลวหรอโกรธ แบบทสองจะทำงานเหมอนตอนทเราเขาสปา เราทกคนรดวา ระบบทงสองนจะไมทำงานพรอมกน คณไมสามารถใหหวใจเตนเรวและชาใน เวลาเดยวกนได คณไมกลวหรอโกรธแลวรสกผอนคลายในเวลาเดยวกน ระบบ ทงสองจะทำงานเหมอนหยนและหยาง ถาระบบหนงทำงานเพมขนอกระบบจะ คอยๆ ทำงานลดลง ระบบทงสองมชอวา ซมพาเทตก (sympathetic) ซงจะ ทำงานเวลาเราโกรธหรอกลว และระบบพาราซมพาเทตก (parasympathetic) จะทำงานเวลาเราสบายๆ ผอนคลายชลๆ คำถามคอ รางกายเรามระบบไวสองแบบเพออะไร? แตกอนจะไปตอบ คำถามนน เราจะแวะไปเขาใจทมาของชอ ซมพาเทตกกนกอน ชอของซมพาเทตก เปนชอเกาทเรยกมาเปนพนปและความหมายมนกไมตรงกบหนาท หรอพดงายๆ คอชอทใชอยมนมความหมายทผดแตใชกนมานานเลยใชตอกนไปเรอยๆ เรองมน มอยวา… นานมาแลวตงแตสมยกรกโบราณยงรงเรอง หมอจะผาศพคนตายเพอ ศกษาวาภายในรางกายคนเปนอยางไร มนทำงานอยางไร สมมตวาคณเปนหมอ สมยนน ถาคณผาไปทเสนเลอดคณจะเหนวามนเปนทอกลวงๆ ขางในมเลอดอย คณกพอจะเดาเทยบกบสงทคณรอยแลววาเสนเลอดนาจะทำงานเหมอนคลอง หรอแมนำทพาเลอดไหลวนไปรอบๆ รางกาย สวนหวใจมกลามเนอหนาโดยรอบ และมชองกลวงใหญๆ ตรงกลางตอกบเสนเลอด กคงทำงานเหมอนกระบอกสบนำ ผลกนำเขานำออกใหเลอดไหลเวยน เมอคณผาเขาไปในกระเพาะอาหารหรอ ลำไส คณจะเหนอวยวะเหลานเปนทอกลวงเชนกน นอกจากนเมอคณไลตามทอน ขนไปขางบน คณจะพบวามนตอกบปาก เมอไลลงไปดานลางคณกจะพบวามน


ตอกบกน คณกรไดทนทวาเวลากนอาหารทางปากมนตองผานเสนทางน แลว สดทายมนจะออกไปเปนกอนเหมนๆ ดงนนเสนทางนนาจะเปนทยอยอาหาร และขบถายออก แตทนททคณผาเขาไปในกะโหลก คณงงกบกอนสขาวๆ เทาๆ เนอตน (เหมอนยางลบ) มชองตรงกลางนดหนอย นอกจากนยงมสายยาวๆ ระโยงระยาง (เสนประสาท) จากกอนนไปทวรางกายอกดวย หมอกรกเหลานน จนปญญาทจะอธบายวามนทำงานอยางไร เพราะในยคนนคนยงไมรจกไฟฟาและ ไมรวาฟาผาเกดไดอยางไร (สมองกบเสนประสาททำงานดวยไฟฟา) หมอยคนน พยายามทจะอธบายสงทเหนเทาทความรสมยนนจะทำไดและนำมาซงคำตอบ (ทผด) วาสายขาวๆ ยาวๆ เหลานเปนทางเดนใหความเหนอกเหนใจของอวยวะ ตางๆ สงตอระหวางกน ชอทเรยกจงเปนรากศพทของคำวา เหนอกเหนใจ sympathy หรอ sympathetic ทเราใชกนทกวนน สวนคำวา พารา แปลวา “ขางๆ” เพราะ เสนประสาทพาราซมพาเทตกมนวงอยขางๆ ซมพาเทตก

….......... เราเรมมรางกายแบบของเราทกวนนเมอประมาณสองแสนปทแลว ใน เวลาเกอบ 2 แสนปทผานมา รางกายของคนเราไมไดเปลยนแปลงมากนก ถาเรา นงไทมแมชชนยอนกลบไปได แลวเราไปควาเดกออกจากถำเพอพากลบมาเลยง ในโลกปจจบน เดกคนนนอาจจะไมมอะไรทตางไปจากเดกอนๆ ถารางกายเรา เหมอนคนเมอ 200,000 ปทแลว เราอาจจะพดอกแบบไดวา พนธกรรมและรางกาย ของเราถกสรางมาหรอถกคดเลอกมาใหเหมาะกบโลกหลกแสนปทแลว เราววฒนาการ มาใหเหมาะกบทงหญาสะวนนาในทวปแอฟรกา เราคอลงปาหรอมนษยยคหนทหลง เขามาอาศยอยในปาคอนกรต ในการศกษาพฤตกรรมของสตวอะไรกตาม ถาเราอยากเขาใจมนจรงๆ เราตองศกษามนในสงแวดลอมหรอในสภาพธรรมชาตจรงๆ ของมน ถารางกาย เราสรางมาใหเหมาะกบทงหญาสะวนนา เรากคงตองตงคำถามกนใหมวา ระบบ ประสาทอตโนมตของเรามนมประโยชนอะไรในวนทเราวง ผมเผารงรงในทงหญา สะวนนา เราตองมองการทำงานของรางกายเราในสงแวดลอมตามธรรมชาตของ เราจรงๆ เราไมสามารถเขาใจการทำงานของรางกายโดยศกษามนในสภาพแวดลอม ทนงอยในรถ โกรธแฟน หรอนงในสปาได ดงนนเรามาจนตนาการกนใหมอกครง คราวนคณนงผาททำจากหนงสตว ไมมกางเกงใน วงโทงเทงอยกลางทงหญาสะวนนาไปพรอมกบเพอนของคณ ทนใด นนเอง จมกคณกไดกลนสาบของสงโต คณกระโจนเขาไปหลบหลงพมไมและมอง ไปรอบๆ ในทสดคณกเหนสงโตเดนหวโซอยเหนอลมไมใกลไมไกลออกไปนก คณกบเพอนไมแนใจวาระยะหางขนาดนจะวงหนทนหรอไม หรอวาควรเสยงทจะสด ความกลวตายเขามาจบกมจตใจของคณ มอคณเยนและมเหงอออกบนฝามอ จนเปยก แตคณกยงกำหอกปลายหนไวแนน สาเหตทมอเทาคณเยนเพราะระบบ


ซมพาเทตกทำใหเสนเลอดทไปเลยงผวหนงหดตว สมองคณกำลงเตรยมตว สมอง คณรวาอกไมนานคณอาจตองหนหรอสกบสงโตซงตองใชกลามเนอเยอะ ควรจะ สงเลอดไปเลยงกลามเนอใหมากและลดการสงเลอดไปยงอวยวะทไมจำเปนตองใช เชน ผวหนง นอกไปจากนระหวางทวงหนหรอตอสคณอาจไดรบบาดเจบจากหนบาด หนามเกยวหรอกรงเลบตะปบ การทเลอดไปเลยงผวหนงนอยลงจะพอชวยลดการ เสยเลอดไดบาง รางกายคณยงวางแผนลวงหนาโดยการสรางโปรตนทชวยใหเลอด แขงตวงายออกมาเพมขน ถามแผลจรงๆ โปรตนทชวยใหเลอดแขงตวนจะทำงาน ไดทนทวงททำใหเลอดหยดงายขน แตการมโปรตนเหลานกเปนขอเสยเพราะทำ ใหเลอดคณหนดมากขน (และเปนหนงในกลไกททำใหหวใจขาดเลอดขณะทเครยด ในโลกปจจบน) การทมอคณเปยกเปนผลจากอดตทตกคางมาตงแตสมยทคณยงอาศย อยบนตนไม มอทเปยกและเสนลายมอทนนขนจะชวยใหมอไมลนเวลาทบรรพบรษ คณกระโจนระหวางกงไม (ไมใชเพอใหอานเสนลายมอไดชดขน) กลามเนอ ทงรางกายคณจะเกรงและเตรยมพรอมสำหรบกรณฉกเฉนทตองออกวงเตมกำลง หรอกรณทตองขวางหอกออกไปในทนท (โกรธจนตวสนหรอโกรธจนเนอเตน) สมองคณตนตวกวาปกต ความงวงทเคยมหายไปหมดเกลยง สมาธคณด จตใจ คณจดจอกบสถานการณ สมองคณประมวลผลเรวขนกวาสภาวะปกต หลายคน เคยมประสบการณเวลามเหตฉกเฉนจะเหนทกอยางรอบๆ ตวกลายเปนภาพ สโลวโมชน ทกอยางดชาลงเพราะสมองคณทำงานเรวขน สมองคณทำงาน เหมอนคอมพวเตอรทถกโอเวอรคลอก มานตาคณจะขยายรบแสงเพอใหเหน ภาพชดขน หกเชนกนจะฟงเสยงไดเรวขนและชดขน (ทงหมดนเกดจากสาร อะดรนาลนจากตอมหมวกไต) ระบบภมคมกนทมอยแลวจะอยในสภาวะตนตว และพรอมจโจมมากขน และแนนอนภาวะนอาจมผลเสยได เชน อาจทำใหเกดการ ทำรายตวเองโดยไมตงใจ (ตรงนอธบายวาทำไมความเครยดเรอรงถงทำใหบางคน ทเปนโรคแพภมตวเอง เชน โรคพมพวง หรอขออกเสบรมาตอยด อาการแยลงได) สมองและกลามเนอเปนอวยวะทกนพลงงานสนเปลองมากๆ และพลงงาน ทสมองและกลามเนอใชคอ นำตาลในเลอด เมอสองอวยวะนทำงานมากขนก เดอดรอนไปถงตบเพราะตองเอาแปงทสะสมไวมาสลายและสรางเปนนำตาลอดฉด เขาไปในเลอด นำตาลในเลอดจะสงขนอยางรวดเรว ซงอาจจะสงเกนระดบท ปลอดภย แตตบของคณยนยนวาไมเปนไร ตบใหเหตผลวาในภาวะคบขนเชนน ถามวแตมากงวลวาระดบนำตาลจะสงเกนไปคงไมพนทจะถกสงโตกน นอกจากน เมอวงหนหรอสกบสงโต นำตาลทสงอยนจะถกกลามเนอใชไปอยางรวดเรว และ เมอภาวะฉกเฉนผานพนไป ตบออนจะทำหนาทดงนำตาลทเกนกลบเอง (ในคนท เปนเบาหวานตรงนจะอธบายวาทำไมความเครยดทำใหการคมนำตาลทำไดยากขน) การทจะสลายนำตาลเพอใหไดพลงงาน รางกายตองใชออกซเจนรวมไปดวย หลอดลม


คณขยายตวเพอใหชองลมทจะนำลมเขาไปในปอดใหญขน สมองคณสงใหคณหายใจ เขาออกเรวขนเพอเรงการหมนเวยนของอากาศเขาออก (นำออกซเจนเขาและขบ คารบอนไดออกไซดออก) แตการหายใจเรวกมขอเสยเพราะทำใหการหายใจตน เมอตองใชพลงงานมากรางกายคณจะหยดระบบทกอยางทไมจำเปน ชวคราวเพอประหยดพลงงานและสงไปใหกลามเนอและสมองใช อวยวะทโดนตด งบประมาณทงหลายจงตองยอมเสยสละเพอสวนรวม แมวาการประหยดพลงงาน จะมผลเสยกบมนกตาม เรามาลองดตวอยางกนวาอวยวะอะไรบางทโดนตด งบประมาณไป อยางแรกเลยระบบสบพนธ รางกายคณมนรวาระหวางสกบสงโตคณคง ไมอยากสบพนธ ดงนนรางกายจงปดระบบนไปกอนเลย งดการแขงตวของ อวยวะเพศชาย ชะลอการสรางสเปรม ชะลอการตกไขไวกอน เมอภาวะคบขน ผานไปแลวคอยเรมการทำงานใหม ในระหวางทสหรอหนสงโตโอกาสทบาดเจบมได สง ดงนนเมดเลอดขาว (ทหาร) ของระบบภมคมกนควรจะตนตวและถกกระตน ใหทำงานไดงายขน เมดเลอดขาวจะลาดตระเวนไปทวรางกายพรอมกบอาวธหนก แนนอนการออกมาจากคายของเหลาทหารมคาใชจาย แตเมอถงคราวจำเปนกตองยอมเสย แตสงทรางกายตองหยดคอ หยดการฝกทหารใหมเพราะฝกมากไมทนใช การอยด ดงนนโรงเรยนทจะฝกภมคมกนใหมๆ จงปดชวคราว โรงเรยนเตรยม ทหารทถกสงปดไดแก ไขสนหลงและตอมไธมสในชองอกสวนบน เมดเลอดขาว ใหมๆ จากไขสนหลงจงลดลง (ตรงนอธบายวาทำไมหนของเซลเยถงมตอมไธมส ทฝอลง) ระบบทางเดนอาหารกเปนอกระบบทโดนตดงบประมาณและใหหยดงาน การยอยอาหารกตองหยดลง คณจะรสกไดวานำลายจะเหนยว นำยอยและ เอนไซมตางๆ หยดการหลงออกมา เลอดทไปเลยงกระเพาะอาหารลดลง หลายคน อาจสงสยวารางกายหยดการยอยอาหารทำไม รางกายกำลงตองการพลงงาน ไมใชหรอ? ทตองหยดเพราะการยอยอาหารตองใชพลงงานเยอะมาก ในการยอย อาหารทเรากนเขาไปตองใชพลงงานถง 20 เปอรเซนตของพลงงานทเราใชใน แตละวน หรอทเรยกวา BMR (Basal metabolic rate) อาหารทอยในกระเพาะ และลำไสกวาจะยอยเปนพลงงานออกมาใชได (เปนชวโมง) ยงไงกไมทนใชหนสงโต อยด (เปนวนาทหรอไมกนาท) ดงนนทงมนไวอยางนนกอน ถาหนสงโตไดแลวคอยกลบมายอยตอ ไตเองกไมไดมสวนชวยทำใหหนสงโตไดเรวขน ไตจงพลอย โดนหางเลขไปดวย ปรมาณเลอดทไปเลยงไตจะลดลง รางกายยงมการเปลยนแปลง ในสวนอนๆ อกมากแตเราคงจะไมจำเปนตองไปดมนทงหมด เพราะเทาทเราคย กนมาเรากพอจะเหนภาพใหญกนแลววารางกายเราตองการอะไร... ทงหมดรางกาย เราทำไปเพอใหเราพรอมจะสหรอหนสงโต

ในตอนนเราเรมจะเหนแลววาทำไมหนของเซลเยถงปวย ในบทตอไป เราจะไปดวาความเครยดทางจตใจทำใหปวยไดอยางไร และเราจะไปสรปเรองทงหมด ของหนเซลเยกน



กลางทงหญาสะวนนาในทวปแอฟรกา สงโตหวโซฝงหนง คอยๆ หมอบคลานเขาไปชาๆ เพอทจะเขาใกลกวางตวหนง ใหมากทสดเทาทจะเปนไปได ธรรมชาตของสงโตมน จะเลอกลาเหยอทลาไดงาย เชน ลกกวาง กวางทองแก หรอในกรณนคอ กวางทขาพการ มนเหนแลววากวาง ทเดนโขยกเขยกคงหนมนไมพนเปนแน ขณะทสงโต กำลงคลานเขาไปชาๆ กวางทงหลายกเรมไหวตวจงหยด เลมหญาและตนตวเตรยมพรอมทจะออกวง มนไมร วาสงโตจะเลอกมนหรอเพอนมนไปเปนอาหารมอน แต เมอไหรกตามทสงโตวง มนกคงตองวงอยางสดฝเทา เชนกน วนาทนนเองสงโตตวหนงกกระโจนออกจาก กอหญา สงโตตวอนทซมอยใกลๆ กกระโจนตามออกไป กวางทกตวตางกทะยานออกเตมกำลง การไลลากนเวลา ไมเกนหนงนาทและสนสดเมอกวางขาพการตวนนกลาย เปนอาหารของเหลาสงโตทหวโหย ครนเมอสงโตหยดวง กวางทงหลายตางกหยดวงเชนกน และกมหนากมตา เลมหญาตอไปเหมอนไมมอะไรเกดขน

22เมอระบบฉกเฉนถกใชงานบอยกวาทมนควรจะเปนในสภาพธรรมชาต

ความเจบปวยของรางกายจงเกดตามมา

{ ทำไมหนของเซลเยจงปวย }


ระบบฉกเฉนหรอระบบซมพาเทตกในกวางและสตวเลยงลกดวยนมอนๆ รวมทงคนจะทำงานคลายๆ กน ระบบนจะทำงานเมอรางกายมความเครยดเกดขน ซงในธรรมชาตความเครยดหนงทพบไดบอยคอ การถกไลลาเปนอาหาร แตเมอ อนตรายผานพนไป ระบบฉกเฉนกจะปดการทำงานลง แลวรางกายกจะเขาสภาวะ ปกตอกครง และทกครงทระบบฉกเฉนนทำงาน มนตองการความรวมมอจากทก หนวยงาน อวยวะทกสวนในรางกายจะตองพรอมใจทำงานไปในทศทางเดยวกน เพอใหรางกายรอดพนจากการถกกน ในบทนเราจะมาดเพมเตมในรายละเอยดวา เกดอะไรขนกบรางกายในแตละระบบ และสดทายเราจะไปตอบคำถามกนวาทำไม หนของเซลเยจงปวย

ระบบขนสง

สงแรกทคณรสกไดทนทเมอคณกลวหรอโกรธคอ ใจเตนเรวและแรง การท หวใจเตนเรวและบบตวแรงขนนทำใหเลอดทออกจากหวใจในแตละนาทเพมขน อยางมาก และไหลไปดวยความเรวทมากกวาปกต สาเหตทหวใจบบตวแรงขนนน เปนเพราะสมองคณชนกบเหตการณนมาเปนลานๆ ป สมองคณรวาในธรรมชาต ความเครยดมกจะตามมาดวย “สหรอหน” ในการจะสหรอหนกลามเนอตองทำงาน มากขน ดงนนกลามเนอตองการนำตาลและออกซเจนในเลอดไปเลยงเพมขน อยางทสองทคณรคอ เวลาโกรธความดนเลอดคณจะสงขน สาเหตทความดนเลอดสง นนตรงไปตรงมา เมอเลอดไหลมากขนในหลอดเลอด ความดนกตองสงขนเปน ธรรมดา แตอกปจจยทคณอาจยงไมรคอ ระบบฉกเฉนนจะทำใหหลอดเลอด จำนวนมากในรางกายหดตวลง คำถามคอ ทำไมรางกายทำเชนนน? ถาอยาก ใหเลอดไหลไปไดเรวและทวถง หลอดเลอดควรจะขยายตวไมใชหรอ เหมอนการ ขยายถนนใหใหญขนรถจะไดวงไดเยอะๆ โดยปกตแลวหลอดเลอดของเราจะมความยดหยนเหมอนสายยางฉดนำ นมๆ ทสามารถขยายหรอหดตวตามแรงดนเลอดได เมอรางกายเขาสภาวะฉกเฉน และหวใจบบตวแรงขน ทำใหแรงดนเลอดในหลอดเลอดสงขน หลอดเลอดทนม และยดหยนกจะขยายตวตามแรงดนทมากขน ผลคอเลอดไหลไปไดชาลงเพราะ ชองวางภายในหลอดเลอดเพมขน แตรางกายเรายอมไมได รางกายเราตองการให เลอดไหลไปทกลามเนอใหเรวทสด ระบบซมพาเทตกจากสมองจงสงใหหลอดเลอด ตรงตวไวตานกบแรงดนเลอดทเพมขน ผลทไดจะเหมอนเวลาเรารดนำตนไมดวย การฉดนำจากสายยาง เมอเราบบทปลายสายยางนำกพงไดแรงและไปไกลขน และดวยเหตผลเดยวกนนกยงใชอธบายวาทำไมเมอคนมอายมากขนความดนเลอด จงมกจะสงขนเกอบทกคน เมออายมากขนหลอดเลอดจะเสยความยดหยนไป คลายๆ กบผวหนงบนใบหนาเสยความหนาเดงไป หรอสายยางฉดนำทเกาและเสย


ความยดหยนไป เมอหลอดเลอดหดเลกและแขง หลอดเลอดกไมสามารถขยายตว ออกเพอรองรบเลอดทไหลเพมขนหรอแรงขนได ความดนในหลอดเลอดจงสงขน

ระบบพลงงาน

สวนใหญถาเราทำงานหาเงนไดเกนความจำเปนตองใชมากๆ เรามกจะ ไมเกบเงนสวนเกนนในรปเงนสด แตเราจะแปลงมนไปเปนสนทรพยอยางอน รางกายของเรากเชนกน ในภาวะปกตเมอเรากนอาหารเกนกวาความจำเปนท รางกายตองใช รางกายเรากจะเอาพลงงานสวนเกนไปเกบสะสมไวในรปแบบอนๆ ซงนำตาลกลโคสในเลอดจะเทยบไดกบเงนสดทรางกายสามารถหยบมาใชไดทกท ทกเวลา หรออาจจะพดภาษาทหลายทานคนเคยมากกวาไดวา นำตาลเปนพลงงาน ทมสภาพคลองสง แตการมนำตาลในเลอดสงๆ เปนสงไมด เพราะนำตาลในปรมาณสงๆ สามารถทำลายเสนประสาท ผนงหลอดเลอด คอเลสเตอรอล และคอลลาเจนได ในทางตรงกนขามถานำตาลนอยเกนไปกเหมอนกบการขาดสภาพคลองทางการเงน ถาเกดมเหตดวนใหสมองตองใชนำตาลแลวมนำตาลไมพอ เรากอาจจะหมดสตชก หรอเสยชวตไดในเวลาอนสน ดงนนรางกายเราจงมวธทจะคอยปรบคานำตาล ในเลอดของเราใหพอดตลอดเวลา ซงคำวาพอดนไมไดแปลวาคงท แตพอดนจะ เปลยนแปลงขนลงไปตามความเหมาะสม แปรผนไปตามชวงเวลาของวน เดอน ป และแรงทเราใชในแตละวน รางกายเรามทางเลอกในการเกบพลงงานสะสมหลายทางดวยกน ตวอยาง เชน การเกบในรปของไขมนไวทพง ตนขา ตนแขน ซงการเกบพลงงานในรป ของไขนนมขอดคอ นำหนกเบา ใหพลงงานเยอะ หอหมเปนกนชนใหอวยวะ ภายใน และยงชวยใหความอบอนแกรางกายได การเกบแบบนชวยทำใหสตว เดนทางไปไหนมาไหนไดไกลเพราะเบาและยงสามารถทำใหเขาไปอยอาศยในท อากาศหนาวเยนได แตการเกบสะสมพลงงานในรปแบบนมสภาพคลองในการ แปลงกลบมาเปนนำตาลคอนขางตำ วธการเกบอกแบบคอ การเกบในรปของแปง ทเรยกวาไกลโคเจน (glycogen) ในกลามเนอหรอในตบ หรอเกบในรปของ ครเอทน (creatine) ในกลามเนอ ซงสองแบบหลงนขอดคอ มขนาดเลกกวาไขมน และถอนออกมาใชเปนพลงงานสด (นำตาลกลโคส) ไดเรว ทงนในกระบวนการ แปลงนำตาลไปสะสมเปนพลงงานในรปอนๆ นน หวหนาใหญทคอยกำกบดแลคอ ฮอรโมนอนซลน (insulin) เมอรางกายเราเขาสภาวะฉกเฉน รางกายเราตองการพลงงานมาใชมาก ขนกวาในภาวะปกต รางกายจงตองนำพลงงานทสะสมไวแปลงออกมาเปนนำตาล ระบบซมพาเทตกจะทำใหฮอรโมนอนซลนหยดทำงานและลดลง ในทางตรงกนขาม ฮอรโมนทหลงออกมาในภาวะฉกเฉนทงหลาย เชน กลโคคอรตคอยด (glucocorticoid)


และอะดรนาลน (adrenaline) จากตอมหมวกไต กจะเรงใหมการสลายไขมน และไกลโคเจนออกมาใชเปนพลงงาน สงทเกดตามมาคอ ระดบของนำตาล และไขมนในเลอดจะสงขนอยางรวดเรว ซงระดบทสงขนนหลายครงจะสงเกน ระดบปลอดภยของภาวะปกต แตในภาวะฉกเฉนจรงๆ กลามเนอและสมองจะ ผลาญนำตาลและไขมนนออกไปจากเลอดอยางรวดเรว ในกรณทภาวะฉกเฉน รนแรงและดำเนนไปนานมากๆ (เชน คนทปวยหนกหรอบาดเจบรนแรงขนาด ตองนอนในโรงพยาบาล) รางกายอาจจำเปนตองสลายกลามเนอออกมาแลวนำไป เปลยนเปนนำตาลเพอนำไปเลยงสมอง หรออาจพดไดวารางกายจำเปนตองกนเนอ ตวเองเพอใหมชวตรอด

หนวยสนบสนน

ในภาวะฉกเฉนไมใชทกระบบทตองทำงานเพมขนเพอ “สหรอหน” บททแลวเราเหนกนไปแลววาหลายระบบในรางกายเราททำงานเพมขนเมอเราเขาสปา หรอเปนระบบทคมดวยพาราซมพาเทตกเปนหลก เมอบางหนวยงานของรางกาย เราตองการพลงงานเพมขน บางสวนของรางกายกจำตองเสยสละเพอผลประโยชน ของสวนรวม เราจะมาดกนวาระบบตางๆ เหลานมอะไรกนบาง เรมกนทระบบทางเดนอาหาร ในบทท 13 เราเหนกนไปแลววาการยอย อาหารของเรากนพลงงานถง 20 เปอรเซนตของพลงงานทรางกายใชทงหมด พลงงานสวนนถาประหยดไดในภาวะฉกเฉนจะสามารถนำไปใชสหรอหนไดดมาก สมองจงตดสนใจขอความรวมมอไปยงระบบทางเดนอาหาร โดยการขอให ทางเดนอาหารหยดทำงานและลดการใชจายทไมจำเปน เสนเลอดทไปเลยง กระเพาะและลำไสจงหดตวลง และสงเลอดไปใหกลามเนอและสมองแทน นำลายจะเหนยวกวาปกต (นกถงตองพดตอหนาคนมากๆ แลวนำลายเหนยว ตองจบนำบอยๆ) นำยอยและกรดในกระเพาะอาหารจะลดลง ลำไสเลกจะบบตว ทำงานลดลง อาหารทยงยอยคางอยกจะถกพกเอาไวกอน ถารอดตายมาไดคอย กลบมายอยกนตอ ระบบอกระบบทตองเสยสละคอ ระบบภมคมกน ฮอรโมนกลโคคอร ตคอยดทหลงออกมาจากตอมหมวกไตเมอเราเครยดจะไปยบยงการสรางเซลล เมดเลอดขาวใหมๆ ออกมาจากตอมไธมสและไขกระดก เพราะกระบวนการน สนเปลองทรพยากรมากเชนเดยวกน แตการทำงานของรางกายเชนนมนขดกบ ความรสกของเรา ในภาวะคบขนเราคาดวาการสหรอหนอาจทำใหเกดการบาดเจบ มแผลขนมาได ในระยะนระบบภมคมกนควรจะทำงานมากเพอเตรยมรบมอกบ ภาวะตดเชอไมใชหรอ?... คำตอบคอ ใชครบ แตกลไกตรงนมนมรายละเอยด ซอนอยเลกนอย


เมอนกวทยาศาสตรศกษาลงไปในรายละเอยดสงทพบคอ กลโคคอร ตคอยดมผลตอภมคมกนตางกนไปในแตละชวงเวลา จรงอยวาฮอรโมนนเมอ มองในระยะยาวมนกดการทำงานของภมคมกน แตในระยะไมกนาทแรกทมน หลงออกมามนสามารถทจะไปกระตนใหระบบภมคมกนทำงานเพมขนได เมอ เมดเลอดขาวซงเปนทหารเอกของระบบภมคมกนทำงานเพมขน เมดเลอดขาว จะหลงสารชนดหนงออกมาในเลอดชอวา อนเตอรลวคน-1 หรอ Interleukin-1 (ยงไมตองไปสนใจจำชอมนในตอนนกไดครบ) สารนจะสามารถยอนกลบขนไป และทำใหสมองสวนไฮโปธาลามสหลงฮอรโมนเครยดลงมาตาม HPA axis ของเรา อกรอบ จากไฮโปธาลามสลงมาทตอมใตสมองแลวลงมาทตอมหมวกไต ทำให ฮอรโมนกลโคคอรตคอยดหลงออกมาเพมขน คราวนฮอรโมนกลโคคอรตคอยด จะไมกระตนแตจะยบยงการทำงานของเมดเลอดขาว ถาเรามองในภาพนอกครงใน มมมองทกวางขน เราจะเหนวาแรกสดระบบฉกเฉนจะไปกระตนใหเมดเลอดขาว ทำงานเพมขน จากนนเมดเลอดขาวมนจะหลงสารขนไปทสมองเพอใหสมองสงงาน ลงมาหยดการทำงานของตวมนเอง จงเทากบวามนเปนระบบทควบคมตวมนเอง ไมใหทำงานมากเกนไป ถาระบบนทำงานไมด เมดเลอดจะทำงานมากเกนไปและ อาจหนกลบมาโจมตอวยวะสวนอนๆ ของรางกายเราได สาเหตทผมเลารายละเอยดตรงนใหฟงเพราะผมเหนวาตรงนเปนตวอยาง ทดตวอยางหนงทจะแสดงใหเหนวารางกายเราเปนระบบทซบซอน การตอบสนอง ของรางกายไมใชมสารหนงแลวจะไดผลแบบหนงเสมอไป สารแตละชนดจะมผล อยางไรกบรางกายมนขนกบหลายปจจย สารเดยวกนแตทำงานผดท ผดเวลา หรอผดปรมาณกใหผลทตรงขามได หลกการนเปนหลกการทสำคญทเราจะไดนำ ไปใชกนอกเรอยๆ ในโอกาสตอๆ ไป เรองของความเครยดกบผลตอรางกายเรายงไมจบเพยงเทาน แตเราจะ พกไวกอน เพราะมาถงตรงนเราสามารถทจะตอบคำถามเกาของเราไดแลววา ทำไมหนของเซลเยถงปวย? เราจะเหนวาระบบความเครยดหรอระบบฉกเฉนเปนระบบทออกแบบมา ดและมประโยชนอยางมากตอรางกายของสตวตางๆ แตระบบนจะตองทำงานเมอ ถงเวลาจำเปนและหยดการทำงานเมอไมจำเปน ไมเชนนนจะมผลเสยตามมาได ในโลกทเราววฒนาการมาความเครยดแตละครงจะสน การไลลาจะเสรจสนในเวลา ไมกนาท เกอบทกครงของความเครยดจะตามมาดวยการ “สหรอหน” ดงนน ระบบฉกเฉนทเปดทำงานจะสมพนธกบการทำงานของรางกายทกอยาง สาเหตท หนของเซลเยปวยนนเปนเพราะรางกายมนตองทำงานในสภาพทผดธรรมชาตไป ในโลกทหนววฒนาการมาไมมนกวทยาศาสตรจบใหมนตองไปอยในททอณหภม หนาวหรอรอนเกนไปแลวหลบหนไปทอนไมได ในธรรมชาตจรงๆ ไมมสายพานท บงคบใหมนตองวง จนมนวงตอไปไมไหว เมอระบบฉกเฉนของหนเซลเยตองทำงาน


มากเกนกวาทรางกายมนออกแบบมาใหรบได มนจงปวยดวยอาการสามอยางท เราไดกลาวไป ในบทถดไป เราจะไปคยกนตอเกยวกบความเครยด โดยครงนเราจะ กลบมาทความเครยดในคน โดยเราจะตอบคำถามวา ความเครยดทางจตใจซงเปน นามธรรม จบตองไมได ทำใหรางกายเราปวยไดอยางไร? สวนในบทท 24 เราจะ ไปดกนวา ความเครยดทำใหเราอวนไดอยางไร? จากนนในบทท 25 เราจะไปดวา ความเครยดในผชายทำใหเซกสเสอมไดอยางไร?


ชวงกลางๆ ทศวรรษท 60 หมอผเชยวชาญทางดานการ รกษาโรคหวใจแหงเมองซานฟรานซสโกสองคน เมเยอร ฟรดแมน (Meyer Friedman) และเรย โรแซนแมน (Ray Rosenman) มคลนกโรคหวใจทประสบความสำเรจอยางสง เนองจากผปวยเปนโรคหวใจมากขนเรอยๆ แตปญหาอยาง หนงของคลนกแหงนคอ เกาอนวมหมดวยผาสำหรบให คนไขนงรอหมอมกจะฉกขาด และตองใหชางมาปะซอม ผาหมเกาอบอยครงมาก มอยวนหนงเมอชางทเดนทาง มารบเกาอไปซอมเหนเกาอกกลาวขนดวยความแปลกใจ วา “คนไขของหมอนนงเกาอกนยงไง คนธรรมดาทวๆ ไปทเขานงเกาอกน เกาอมนจะไมขาดแบบนนะ”

23เมอสมองสวนททำใหเราพเศษกวาสตวอนคอ จนตนาการไปในอนาคต

หรอมองยอนกลบไปในอดตได กลบกลายมาเปนผลเสยเนองจากทำให

ความเครยดทางจตใจเปลยนเปนความเครยดทางรางกาย

ความเครยดทางจตใจทำใหรางกายเราปวยไดอยางไร{ }


แรกทเดยวหมอทงสองกไมไดใสใจกบสงทชางซอมเกาอทก แตในเวลาตอมา เมอทงคเรมสนใจศกษาวาทำไมคนถงเปนโรคหวใจมากขนทงๆ ทคอเลสเตอรอลหรอ ปรมาณของไขมนในอาหารทคนกนในชวงหลายๆ ปทผานมากไมไดเปลยนแปลง อะไรมาก สงทชางทำเกาอทกเมอหลายปกอนจงกลบเขามาในความทรงจำของ หมอทงสองคนอกครง และนำไปสคำอธบายถงอกหนงปจจยทจะเพมความเสยง ของการปวยเปนโรคหวใจได จะเขาใจวาเกาอทขาดเหลานมนสมพนธกบโรคหวใจอยางไร เราตองไป เรยนรกนกอนวาความเครยดหรอความกงวลทางดานจตใจเหลานมนทำใหรางกาย ปวยไดอยางไร? เราจะไปเรมดวยการไปดกนวาสมองเราทำงานอยางไร?

….......... สมมตวาคณแตงตวดวยชดสวยชดใหมเพอทจะอวดแฟนและมนใจวา เขาตองชอบ แตทนททแฟนคณเหน เขากพดออกมาวา “ชดนใสแลวอวนจงเลย” เสยงจากปากของแฟนคณจะเขาไปทห ภาพของหนาแฟนคณจะสงเขาไปทตา หและตาจะแปลแสงและเสยงเปนภาษาทสมองฟงเขาใจคอ สญญาณไฟฟา แลวสญญาณไฟฟานจะแยกเปนสองสวน สวนทหนงจะวงเขาไปทเปลอกสมอง (สมองลง) สวนทเหลอจะวงไปทสมองลมบกซงเกยวของกบความจำและอารมณ (สมองสตวเลยงลกดวยนมหรอไอศกรมกอนลาง) เปลอกสมองของเราจะแบง ออกเปนสวนยอยอกหลายๆ สวน ซงแตละสวนกทำหนาทตางกน ในกรณน สมองสวนทอยแถวๆ ขมบจะประมวลผลสญญาณจากหเพอใหเขาใจความหมาย สงทไดยน สมองอกสวนทอยบรเวณทายทอยกจะประมวลผลสญญาณจากตา เพอใหเหนสงทตามอง เมอสมองลงประมวลผลเสรจวาคำพดและภาพทเหนนน มนมความหมายวาอะไร มนจะปรกษากบสมองสตวเลยงลกดวยนม (ไอศกรม กอนลาง) ซงเปนททำงานของระบบลมบกวาจะตดสนใจทำยงไงกบสงทไดเหนหรอ ไดยนมา หนาทหลกของสมองลมบกคอ มนจะแปะอารมณเขาไปทขอมลนน ถาสมองลงประมวลผลออกมาแลวสรปวา แมวาหจะไดยนแฟนพดวาอวน แต สญญาณจากตาบอกวาแฟนคณพดเพอแกเขนเพราะตะลงในความงาม สมองลง จะประเมนผลโดยรวมออกมาวาชอบสงทรบร สวนสมองลมบกกชวยจะแปะ อารมณบวกเขาไปกบขอมลชดนน แตถาสมองลงปรกษากบลมบกแลวสรปรวมกน วานมนดากนตอหนาเลยน ลมบกกจะแปะอารมณลบเขาไป จากนนสมองสตว เลยงลกดวยนมกจะสงขอมลตอลงไปใหสมองสวนไฮโปธาลามสและกานสมองทอย ตำลงไป ซงสมองสองสวนนกจะสงงานรางกายตอไปอกวา รางกายควรจะตอบสนอง เชนไร ถาอารมณทลงมาจากลมบกเปนอารมณโกรธสมองกจะสงลงไปทรางกาย (ผานทงทางเสนประสาทและฮอรโมน) ใหระบบซมพาเทตกทำงาน รางกายคณ กจะเขาสภาวะฉกเฉนคอเตรยมทจะสกบสงโต (กรณนคอแฟนคณ)


จดทนาสงเกตจดหนงทผมอยากชใหเหนคอ สมองลมบกจะแปะอารมณ แบบไหนเขาไปไมไดขนกบสงเราทอยภายนอกเพยงอยางเดยว แตขนกบวาสมองลง ของคณจะตความสงเราเหลานนอยางไรดวย ซงสมองลงและสมองลมบกสามารถ ทจะควบคมหรอฝกได คณสามารถทจะฝกสมองสวนนใหมองโลกในแงบวกได แตเมอสญญาณประสาทมนผานสมองสองสวนนลงไปแลว สงทตามมาจะเปน การเปลยนแปลงการทำงานของอวยวะตางๆ เกอบทงรางกายทอยนอกเหนอการ ควบคมอยางทเราไดคยกนไปแลว เมอสมองของคนววฒนาการมาจนถงขนททำใหเราจำอดตไดดหรอ คาดการณเหตการณในอนาคตได เรากมความสามารถทจะเรยนรอดตและ วางแผนสำหรบอนาคตได แตความสามารถนกเปนเหมอนดาบสองคมภายใต สงแวดลอมปจจบน เรามความสามารถจดจำเรองราวความแคนเมอ 40 ปทแลว ทนกขนมาทไรกยงเจบใจอยรำไป เราสามารถทจะนงอานหนงสอพมพสบายๆ บนโซฟานมๆ แลวเครยดกบปญหาการเมอง เรากงวลวาจะมเงนสงลกคนทสอง ไปเรยนตางประเทศหรอไม ทงๆ ทในความเปนจรงเรายงหาแฟนไมได เรา สามารถทจะกงวลกบปญหาทยงไมเกด (และอาจจะไมเกดดวยซำไปถายงหาแฟน ไมได) ในทางตรงกนขามหมแพนดาไมเคยตองมากงวลกบเงนออมเพอใชในยาม เกษยณเพราะมนไมมความสามารถทจะคดถงอนาคตได และเมอเรามความเครยด ทางจตใจเกดขน เรากสามารถไปกดปมเปดระบบฉกเฉนใหทำงานขนมาได แมวา เราจะนอนปลอดภยสบายๆ อยในหองนอนของเราเองกตาม จากการศกษาวถชวตในภาพรวมกวางๆ ของชนเผาตางๆ ทวโลกทยงใชชวต เรรอนลาสตว หาของปา เชน คงซง (!Kung San - สำหรบทานทสงสยวา เครองหมาย ตกใจตรงนคออะไร มนคอเสยงเดาะลนของภาษาทใชในทวปแอฟรกา) ใน ทะเลทรายคาลาฮาร ทวปแอฟรกา ชนเผายาโนมาโม (Yanomamo) ในปาอะเมซอน ทวปอเมรกาใต หรอชนเผาตางๆ ในหมเกาะปาปวนวกน พบวาคนเหลาน แมวาจะถกไลทใหตองไปอาศยในปาทไมคอยอดมสมบรณกตาม แตโดยเฉลยแลว คนเหลานใชเวลาในการหาอาหารวนหนงประมาณ 4 ชวโมง เวลาทเหลอจากนน ใชไปกบการพกผอนหยอนใจ รองเพลง พดคย เลนกบเดกๆ ในสวนของการนอน คนเหลานจะเขานอนแตหวคำแลวตนมาประมาณเทยงคน อาจมการนงคยกน หรอรองเพลงรอบกองไฟอยประมาณ 2 หรอ 3 ชวโมงแลวกลบไปนอนตอจนถงเชา และในชวงกลางวนกมการงบเปนเวลาสนๆ วนละครง วถชวตในสงคมของคน เหลานพอจะสะทอนใหเหนวา สงคมทเราววฒนาการมาหลายแสนปคงจะมลกษณะ คลายๆ กน คออยเปนเผาซงมความสมพนธแบบเครอญาต ชวตไมตองเรงรบ มเวลาสำหรบสนทนาการมาก ไมมเวลาเขาทำงาน ไมมการสอบเขามหาวทยาลย ไมมระบบภาษ ไมตองเผชญกบรถตด ไมตองกงวลกบภาวะเศรษฐกจโลก (แตม ฆาตดหวผชายลางเผาพนธและฉดคราขโมยผหญงบางนานๆ ครง)


ในธรรมชาตระบบฉกเฉนจะทำงานเมอถงคราวจำเปนจรงๆ เทานน ซง คราวจำเปนเหลานสวนใหญเปนเรองของความเปนความตาย สมองและรางกาย ของเราไมไดถกสรางมาใหรบมอกบความเครยดแบบสงคมเมองในทกวนน ความ เครยดของสงคมเมองจงทำใหเกดการทำงานของระบบฉกเฉนบอยเกนไป เราเจอ สงโตเมอนาฬกาปลกดงตอนตหา เราเจอสงโตอกครงเมอเราโมโหรถคนทปาดหนา แซงเราไป เราเจอสงโตอกครงเมอเราเปดหนงสอพมพอานขาวการเมอง เราเจอ สงโตอกครงเมอเจานายเรยกเราเขาไปตอวา แตความบอยของการเปดระบบ ฉกเฉนไมใชปญหาเดยวของเรา อกสงหนงทรางกายเราสบสนคอ เราไมยอม “สหรอหน” เมอเจอสงโต รางกายเราคาดหวงวาเราจะตองออกกำลงกาย อยางหนกและใชพลงงานทรางกายเฟนออกมาเมอเราเครยด แตเรากลบยน เฉยๆ และยงยมรบเมอเจานายตอวา สงทรางกายคาดหวงวาเราจะทำคอ หนหลงกลบ แลววงหนออกไปจากหองเจานายอยางสดฝเทา หรอไมกตองกระโจนเขาใสแลว ตอสกบเจานาย (เพอใหเขาใจตรงกน ผมไมไดแนะนำหรอสนบสนนใหคณทำ เชนนนเพอสขภาพ) ในตอนนเราจะกลบไปดรางกายในแตละระบบกนอกครงวาความไมเขากน ระหวางสมองของเราและสงแวดลอมปจจบนกอใหเกดผลเสยอะไรกบรางกาย ของเราบาง เราจะเรมกนทระบบหลอดเลอดและหวใจ เมอหวใจบบตวแรงและหลอด เลอดหดตวเพอใหแรงดนภายในหลอดเลอดสงขน เลอดทไหลแรงนกจะกระแทก ผนงของเสนเลอดแรงขน เลอดของเราไมใชนำใสๆ เหมอนนำเปลา แตเปนนำขนๆ ทมตะกอนตางๆ อยมากมาย เชน ไขมน โปรตนชนดตางๆ ผนงเสนเลอดจงถก กระแทกดวยตะกอนเหลาน ผลคอผนงของเสนเลอดจะมการกระเทาะแตกออกไป บางและเกดเปนรอยแยกเลกๆ อยบนผนงเสนเลอด โดยทวไปถารอยแตกเหลาน ไมมากเกนไปรางกายเรากจะซอมแซมมนได แตถารอยแตกเหลานมมากหรอเกด บอยเกนไปจากความดนทสงซำแลวซำเลาเปนเวลานาน รางกายคณจะซอมไมทน ทำใหเกดเปนรอยแตกถาวรและเปนจดออนทจะทำใหเกดการสะสมเซลลไขมน เกลดเลอดและเมดเลอดขาวได ซงในระยะยาวอาจนำไปสภาวะเสนเลอดอดตน ถาเสนเลอดนเปนเสนเลอดทจะไปเลยงหวใจกอาจจะนำไปสภาวะหวใจขาดเลอดได หรอถาเปนเสนเลอดทนำเลอดไปเลยงสมองกอาจนำไปสภาวะเสนเลอดสมองตบ หรอแตกไดเชนกน ระบบทสองคอ เรองของพลงงาน เมอรางกายเราดงนำตาลและไขมนท สะสมไวออกมาเตรยมพรอมในเสนเลอด รางกายคาดหวงวาเราจะใชกลามเนอ อยางหนกและเผานำตาลและไขมนนไป แตเมอเรานงอยบนเกาอเฉยๆ ไมไดใช กลามเนออยางทสมองคาดเอาไว นำตาลและไขมนทสงขนในเสนเลอดจงไมมทไปและคางอยเชนนน ซงนำตาลและไขมนทสงอยสามารถทำอนตรายกบเสน


ประสาท ผนงหลอดเลอด คอเลสเตอรอล โปรตนคอลลาเจน (ผวเหยว) ฯลฯ นอกไปจากนฮอรโมนเครยด เชน กลโคคอรตคอยดและคอรตซอลยงมผลให กลามเนอและไขมนเกดภาวะดอตออนซลน คอไมยอมตอบสนองตออนซลน ทำใหในคนทปรมๆ จะเปนเบาหวานกลายเปนโรคเบาหวานได หรอในคนทเปน เบาหวานอยแลวคมนำตาลไดแยลง ตอมาคอระบบทางเดนอาหาร หลายทานอาจเคยไดยนเรองราวหนงทเกด ขนในป ค.ศ. 1982 มหมอชาวออสเตรเลยสองคนทชอ โรบน วอรเรน (Robin Warren) และแบรร มารแชลล (Barry Marshall) ไดคนพบวา แบคทเรยทชอ H.pylori (อานวา เอช-ไพ-ลอ-ร) ทำใหเกดแผลในกระเพาะและลำไสเลกได แตไมมใครเชอ หมอมารแชลจงพสจนดวยการดมเชอโรคเขาไปและสองกลองเขา ไปในกระเพาะและลำไสเลก เพอใหเหนวาเกดแผลในลำไสจรง จากนนกกนยาฆา เชอและสองกลองซำเพอพสจนใหเหนวาแผลในกระเพาะและลำไสเลกหายไดดวย ยาฆาเชอแบคทเรย หลงจากนนมาโรคแผลในลำไสเลก (หรอทเรานยมเรยกกน วาโรคกระเพาะ) กถกจดเปนโรคตดเชอ และการรกษาหลกของโรคกระเพาะจง เปนการรกษาดวยยาฆาเชอแบคทเรย และหมอสองคนนกไดรางวลโนเบลสาขา การแพทยในป ค.ศ. 2005 แตเรองมนไมตรงไปตรงมาเชนนน เพราะในความเปนจรงคนในโลกน ตดเชอ H.pylori นเกนกวาครงหนงของประชากรโลกหรออาจมากถง 2 ใน 3 ของประชากรโลก แตคนทปวยเปนโรคกระเพาะมอยจำนวนไมมาก แสดงวาคนทม เชอนสวนนอยมาก (ประมาณ 10 เปอรเซนตหรอนอยกวา) เทานนทปวยเปน โรคกระเพาะ นอกไปจากนนในคนทมแผลในลำไสเลกมถงประมาณ 15 เปอรเซนต ทไมไดตดเชอน ทงหมดทพดมาหมายความวาเราไมสามารถพดไดเตมปากวา “เชอโรคนเปนสาเหตของโรคกระเพาะ” เราบอกไดแคเพยงวา “การตดเชอน สมพนธกบการปวยเปนโรคกระเพาะ” หรอ “การตดเชอนเปนปจจยเสยงททำให โอกาสเปนโรคกระเพาะสงขน” ถาเชนนนปจจยเสยงอนๆ คออะไร?... แนนอนวา สงทผดขนมาในหวของคนสวนใหญคอ เหลา บหร ความเครยด (สวนอาหาร รสจดทงหลายไมพบวาเพมความเสยงการเปนแผล แตถามแผลอยแลวอาจทำ ใหอาการแยลงได) คำถามคอ ความเครยดเพมความเสยงของโรคกระเพาะได อยางไร? เราคยกนไปแลววาเมอเรามความเครยดเกดขน สมองเราจะขอให ทางเดนอาหารทำงานลดลง และลดปรมาณเลอดทจะไปเลยงทางเดนอาหาร ดงนนคำถามทเราอยากรคอ ทางเดนอาหารทำงานนอยลง หรอเลอดมาเลยง นอยลงมนทำใหโอกาสปวยเปนโรคกระเพาะเพมขนไดอยางไร?... คำตอบจรงๆ คงตองบอกวาเรายงไมร แตเชอวานาจะเกดจากหลายสาเหตดวยกน เราจะลอง มาดคำอธบายเหลานกนบางพอเปนตวอยาง


ลกษณะเกาอในหองรอพบแพทยในคลนกหมอฟรดแมน

แรกสดคอเรองของภมคมกน เมอเราเครยดนานๆ หรอบอยๆ ภมคมกนเราจะทำงานดอยลง ซงอาจมผลทำใหเชอ H.pylori นเพมจำนวนมากขน คำอธบายทสองคอ ในภาวะปกตกรดและนำยอยในกระเพาะจะไมยอยตวมน เอง เพราะกระเพาะจะสรางดางเคลอบปองกนตวมนเองไว เวลาเราเครยดกระเพาะ อาหารและลำไสเลกจะยอยอาหารลดลง กรดกหลงลดลง เมอกรดลดลงรางกาย เรากจะหลงดางทเคลอบปองกนนลดลงตามไปดวย ตอมาเมอเราหายเครยด กรดและดางกจะกลบมาหลงเพมขนอกครง แตการกลบมาทไมพรอมกนอาจทำให เกดภาวะกรดมากไปชวคราวซงทำอนตรายตอกระเพาะและลำไสเลกสวนตนได ปกตถามการทำลายนดๆ หนอยๆ รางกายเรากพอจะซอมได แตถาเครยดบอยๆ กอาจนำไปสแผลในกระเพาะและลำไสเลกได คำอธบายท 3 คอ ภาวะขาดเลอดเอง อาจทำใหเนอเยอของลำไสตายได แรกสดอาจเปนแคแผลเลกๆ ทไมมอาการ แตการขาดเลอดซำๆ นานๆ อาจนำไปสแผลในทางเดนอาหารได นอกเหนอไปจาก นแลวยงมคำอธบายปลกยอยอนๆ อก เชน เรองของอนมลอสระทำลายผวของ ลำไสซงเราจะพอกนไวแตเพยงเทาน

….......... ในป ค.ศ. 1974 หมอฟรดแมนและโรแซนแมนไดตพมพหนงสอขายด ออกมาเลมหนงซงอธบายถงคนทมบคลกชนด A หรอ type A personality วา มความเสยงตอการเปนโรคหวใจมากกวาปกต เขาใหคำนยามคนทมบคลกชนด A ไววาเปนคนทตรงตอเวลามาก ชอบแขงขน ความอดทนตำ ความทะเยอทะยานสง ฯลฯ แตตอมาเมอมคนอนมาทำการศกษาเพมเตมกพบวาลกษณะของบคลกชนด A ไมใชทงหมดทเพมความเสยงของโรคหวใจ การเปนคนตรงตอเวลา ชอบแขงขน การเปนคนทะเยอทะยานไมไดเพมความเสยงของการเปนโรคหวใจ แตสงท เพมความเสยงของการตายจากโรคหวใจจรงๆ คอ ความเปนคนอารมณเสยงาย ชางหงดหงด หรออารมณรนแรง คำนยามของบคลกชนด A จงมการเปลยนแปลง จากนยามเดมไปตามขอมลของงานวจยใหมๆ เมอเรามาดรปเกาอในหองนงรอของหมอฟรดแมน เรากพอจะบอก ไดคราวๆ วา ระหวางทคนไขทงหลายนงรอหมอดวยการวางกนไวทขอบหนาของ เกาอ แลวเอามอถไถจนเกาอขาดไดนน กำลงหงดหงดหรออารมณเสยขนาดไหน


หลายทานอาจจะคนเคยด (หรอประสบกบตวเอง) วาความเครยดมนมผลตอการกนของเราใหญๆ 2 แบบ ดวยกน คอเครยดจนกนอะไรไมลง กบเครยดแลวอยาก กนจบจบ อยากกนของเคมๆ มนๆ หรอขนมนมๆ หวานๆ ยงเครยดยงอยากหาอะไรใสปาก ซงอาการนเหนไดชด เวลาตองทำงานดกๆ หรออานหนงสอเตรยมสอบ จะเขาใจ วามนเกดอะไรขน รางกายเราทำเชนนนเพราะอะไร เรากตองกลบมาทไฮโปธาลามส พทอทาร และตอม หมวกไต (adrenal gland) หรอ HPA axis ของเรา กนอกครง เราคยกนไปวา HPA axis นทำงานโดย กระตนไลกนลงมาเปนขนๆ จากไฮโปธาลามสลงมา ทพทอทารและลงไปทตอมหมวกไต ในตอนนเราจะ มาคยรายละเอยดเพมกนอกเลกนอย

24เมอภาวะฉกเฉนผานพนไป รางกายของเราจะมระบบททำใหเรากนเพอทดแทน

พลงงานสวนทใชไปในยามฉกเฉน แตเมอรางกายไมไดสญเสยพลงงานนนไปจรง

ระบบนจงทำใหเราไดพลงงานสวนเกนเขามาแทน

{ ความเครยดกบความอวน }

HPA axis

(ทำใหอม)

ตอมหมวกไต

(ทำใหหว)

CRH

ACTH

GLUCOCORTICOIDS


ฮอรโมนทหลงจากไฮโปธาลามสมชอวา CRH จะไปกระตนใหตอมพทอทาร หลงฮอรโมน ACTH และ ACTH จะไปกระตนตอมหมวกไตใหหลงฮอรโมนเครยด ออกมา ซงกคอ คอรตซอล (cortisol) และกลโคคอรตคอยด (glucocorticoid) ฮอรโมน CRH จากไฮโปธาลามสนอกจากจะไปกระตนใหตอมพทอทาร หลง ACTH แลว มนยงมฤทธอกอยางคอ มนยงไปกระตนสมองอกสวนทำใหคณ รสกเบออาหาร เมอ ACTH จากตอมพทอทารไหลตามเลอดลงไปถงตอมหมวกไต มนจะกระตนใหตอมหมวกไตหลงฮอรโมนกลโคคอรตคอยด (glucocorticoid) ซง ฮอรโมนกลโคคอรตคอยดตวนกทำหนาทหลายอยางเชนกน หนงในหนาทของมน คอมนจะทำใหคณหวและไมใชหวธรรมดา มนทำใหคณหวอาหารพวกแปง นำตาล หรออาหารมนๆ แตเมอเรามองภาพรวมทงระบบจะเหนวาระบบมนแปลกๆ เมอ CRH กระตน ACTH จากนน ACTH จะมากระตน glucocorticoid ขณะท CRH ทำใหไมอยากกนแต glucocorticoid กลบทำใหคณอยากกน ทำไมรางกายเราถง หลงฮอรโมนททำงานตรงขามกนในวงจรเดยวกน ถาเชนนนแลวการทำงานของมน จะไมขดกนหรอ?


ถาเราลองมามองชดๆ ลงไปในรายละเอยด เราจะเหนวาธรรมชาตมนทำ เชนนเพออะไร การหลงของ CRH และกลโคคอรตคอยดจะหลงออกมาไมพรอม กน CRH จากไฮโปธาลามสจะหลงออกมากอน อกสกพกหนงกลโคคอรตคอยด จงหลงตามออกมาจากตอมหมวกไต ทเปนเชนนนเพราะการกระตนมนลงมาทละขน จาก CRH กวาจะลงมาถงกลโคคอรตคอยดจะตองใชเวลา จดสงเกตจดทสองคอ CRH มนทำงานอยไมกวนาทแลวกสลายตวไป ในขณะทกลโคคอรตคอยดทำงาน อยนานหลายสบนาท และกวาจะหมดไปจากเลอดกใชเวลาอกเปนชวโมง ดงนน ผลรวมทเราไดคอ ชวงแรกๆ ของความเครยดหรอชวงทความเครยดสงเราจะ ไมอยากกนอะไรเปนเวลาสนๆ รางกายทำเชนนเพอใหแนใจวาระหวางทหนสงโต เราจะไมหยดแวะหาอะไรกน ตอมาเมอเหตการณทอนตรายผานไปแลว (ใน ธรรมชาตเหตการณฉกเฉนจะดำเนนไปไมนาน) รางกายจะทำใหเราหวเพอใหแนใจวา เราจะไปหาอะไรกนเพอเตมพลงทดแทนสวนทใชไป ถงตรงนคณอาจกำลงสงสยตอ และหงดหงดอยในใจ ใครทไหนจะไปบาหยดกนระหวางทหนสงโต สมองไมเหน ตองมระบบเหลานกได ใชตรรกะธรรมดาๆ เรากรอยแลววาไมควรหยดหาอาหาร กนขณะทวงหนสงโต จรงครบ เราไมจำเปนตองมระบบเหลาน ถาสมองนเปนของเราหรอสราง มาเพอเราโดยเฉพาะ แตมนไมไดเปนเชนนน สมองของเราเปนสมองของสตวอน ทเรานำมาดดแปลง ระบบความเครยดนมใชมาตงแตเรามบรรพบรษรวมกบปลา ระบบนสรางมาเพอใหแนใจวาระหวางทวงหนแมว แมลงสาบมนจะไมหยดแวะกน อะไร และเพอใหแนใจวาเมอมนหนพนมนจะหากนเพอทดแทนพลงงานทสญเสยไป แมลงสาปจะทำเชนนนโดยทมนไมตองเขาใจวาแคลอรคออะไร เมตาบอลซมคอ อะไร และการวงเปนการเสยพลงงาน มนทำตามทฮอรโมนสงใหมนทำ สำหรบ พวกเราทกวนน ระบบนสรางปญหาใหเราเพราะเราไมไดเครยดขณะทเราวง แต เราเครยดขณะทเรานอนกายหนาผาก หรออดนอนจากการดทวดกระบบนทำให เราอยากกนตอนทเรานงเฉยๆ อยบนเตยง นอกไปจากนเมอความเครยดเกดขน บอยๆ ในแตละวน สงทเกดขนในเลอดเรากจะเปนวงจรขนมา เชน CRH หลงออกมา glucocorticoid หลงตามมา CRH หลงอก glucocorticoid ตามอกเชนนไปเรอยๆ ทกครงทเราเครยด จนถงจดหนงทกลโคคอรตคอยดของเกายงไมทนสลาย ของใหม กหลงซำออกมาอก สงทเกดตามมาคอ อาการทหยบนนใสปากหยบนใสปากตลอด ทงวนจนกวาเราจะหาวธควบคมความเครยดของเราได แตไมใชทกคนทเครยดแลวกนจบกนจบ มบางคนซงอาจเปนสวนนอย เปนคนประเภททเครยดแลวไมอยากกนอะไรเลย ทำไมจงเปนเชนนน คำตอบ ทสนทสดคอ คนเราแตละคนไมเหมอนกน ปรมาณของฮอรโมนทหลงออกมาใน แตละคนไมเทากน เหมอนๆ กบทคนเราสงตำไมเทากน คนบางคนหลง CRH มาก บางคนหลง glucocorticoid มาก การตอบสนองของสมองตอฮอรโมน


แตละคนกไมเทากน บางคนได CRH นดเดยวกไมกนอะไรแลว แตบางคน CRH จำนวนมากกฉดไมอย แลวกมาถงความอวนจากความเครยด เราคยกนไปแลววารางกายเรา มระบบทจะเตมพลงงานกลบคนมา หลงจากท (รางกายคาดวา) เราใชพลงงาน ไปมาก แตการเตมพลงงานกลบในรปไขมนมจดทนาสนใจมากอยจดหนง นนคอ รางกายเราจะเตมไขมนกลบไปทสวนตางๆ ของรางกายไมเทากน หลายปทผานมาเราจะไดยนเรองการรณรงค “คนไทยไรพง” แตถา กระทรวงสาธารณสขอยากใหคนไทยลดความอวน ทำไมเราตองเจาะจงไปวาเปนพง ทำไมเราถงไมไดยนการรณรงคคนไทยไรตนขา ลดตนแขน หรอคนไทยไรกน ทำไมตองเปนพง นนเปนเพราะไขมนทพงไมเหมอนไขมนทอน ไขมนทพงทำให เสยงตอการปวยหรอการตายมากกวาไขมนทอน เซลลไขมนทอยลกลงไปทพงน มชอเรยกพเศษวา visceral fat คำวา visceral (อานวา วส-เซอ-รล) หมายถง อวยวะภายในตางๆ ทมนไดชอเชนนเพราะมนเปนไขมนทชวยหอหมอวยวะภายใน ตางๆ หรอบางทานอาจไดยนในอกชอคอ omental fat (อานวา โอ-เมน-ตอล) ซงไขมนนเทยบไดกบไขมนเปลวในหม ไขมนทพงนมนพเศษเพราะมนตอบสนอง ตอฮอรโมนกลโคคอรตคอยดมากกวาไขมนบรเวณอนๆ ทำใหไขมนมนไปสะสม ทพงมาก ถงตรงนทานผอานทเกบรายละเอยดอาจเอะใจ เพราะเราคยกนไปวา กลโคคอรตคอยดมนทำหนาทดงไขมนออกมาใชเมอเครยด แตทำไมตอนน ผมกลบบอกวามนเอาไขมนกลบมาสะสม ตกลงมนทำหนาทฝากหรอถอนกนแน คำตอบคอทงสองอยาง ขนกบวาขณะนนฮอรโมนอนซลนสงหรอตำ ถาฮอรโมน อนซลนตำ (ซงเกดขนเมอเรากำลงเครยด) กลโคคอรตคอยดจะทำหนาทถอน ไขมนออกมาใช แตถาขณะนนอนซลนสง มนจะทำหนาทฝากไขมนกลบเขาไปทพง ของเรา ตรงนเปนจดสงเกตทนาจดจำมากๆ อกจดหนงคอ “สารตวเดยวกน ปรมาณ เทากนแตเมออยในสงแวดลอมทตางกนจะมผลตอรางกายตางกน” เมอไขมนไปสะสมทพงมาก ความอวนทออกมากจะเปนลกษณะอวน แบบปองกลางหรอทเรยกวาอวนแบบแอปเปล แตในคนทอวนตนขาหรอสะโพกฝรงจะเรยกวาอวนแบบลกแพร สำหรบคนไทยเราอาจเทยบวาเปนการอวนแบบ ชมพกได คำถามตอไปคอ ทำไมการอวนแบบปองกลางหรอแอปเปลถงแยกวาอวน แบบชมพ คำตอบตรงนจรงๆ เรายงไมเขาใจมนทงหมด แตคำอธบายทเราพอทราบ กมหลายอยางเชน ไขมนสวนนเมอมนสลายแลวมนจะถกสงไปทตบไดงายเพราะ มนอยตดกน ผลคอมนสามารถถกเปลยนไปเปนนำตาลไดงาย (เกนไป) หรออก คำอธบายคอ ไขมนเหลานสามารถหลงสารเคมและฮอรโมนออกมาหลายสบชนดและ สารเหลานในปรมาณทมากเกนไปจะเปนอนตรายตอรางกายในระยะยาว อนตราย ทวานผมหมายถง หวใจขาดเลอด เบาหวาน เสนเลอดในสมองตบหรอแตก รวมไป ถงมะเรงหลายชนด


สดทายกอนจะจบบทน ผมอยากจะคยถงอกเรองหนงซงหลายทาน อาจเคยมประสบการณกบตวเองหรอญาตทปวยตองเขาโรงพยาบาล ซงผปวย อาจเขาโรงพยาบาลดวยสาเหตหนง แตตอมาเมอรกษาไปแลวเกดภาวะแทรกซอน ตางๆ ตามมา เชน เลอดออกในทางเดนอาหาร ปอดบวม ตดเชอในกระแสเลอด แทรกซอน ผมรวาหลายทานไมพอใจและไมเขาใจวามนเกดขนไดอยางไร ทำไม ลกเขาโรงพยาบาลจากโดนรถชน หรอคณตาปวยเปนปอดบวม แตหมอรกษาไป รกษามาเกดเลอดออกในกระเพาะอาหาร กลามเนอลบ ภมคมกนตำลงจนเกด การตดเชอแทรกซอนทอนๆ ทองอดอาหารไมยอย คนทมเบาหวานอยเดมโรคก แยลง นำตาลแกวงขนลงรนแรง ซงภาวะเหลานไมวาจะมองมมไหนมนกไมเกยวกบ โรคหรออบตเหตทเขาโรงพยาบาลไปครงแรก หมอรกษายงไงทำไมมนถงไดมภาวะ แทรกซอนวนวายไปหมด หลายทานเลยเขาใจวาเปนผลขางเคยงจากการรกษา หมอใหยาแรงไปหรอไมกรกษาไปผดทาง แตมาถงตรงนเมอเราเขาใจการทำงาน ของรางกายแลวเราจะเหนวา ภาวะตดเชอ ภมคมกนตำ เลอดออกในทางเดนอาหาร ฯลฯ เกดขนจากภาวะเครยดทรนแรงของรางกาย ภาวะแทรกซอนตางๆ เหลาน เปนผลทตามมาจากการทรางกายพยายามลดความเครยด แตความเครยดทรนแรง ในระดบทตองเขาโรงพยาบาลจะเปนความเครยดทไมพบทวไปในธรรมชาต เพราะ ความเครยดระดบนมกนำไปสการตายในระยะเวลาอนสน (กลไกการคดเลอกตาม ธรรมชาตจงไมมโอกาสไดทำงาน) ดงนนในการรกษาของหมอจะตองทำศกสอง ทางคอ หนง แกไขสงททำใหคนไขตองเขาโรงพยาบาล และสอง วางแผนปองกนผล ทจะตามมาจากการทรางกายเสยสมดลและพยายามกลบคนสสมดล ซงแมจะร ลวงหนาวาจะเกดอะไรตามมาบาง แตการปองกนกไมใชทำไดงายๆ และบอยครง กทำไมสำเรจจงเกดผลแทรกซอนตางๆ ตามมา

….......... ทผานมาเราคยถงผลตางๆ ของความเครยดตอรางกายกนมามากแลว แตยงมหนาทของระบบซมพาเทตกทสำคญอกหนงอยางทเรายงไมไดไปพดถง กนเลย นนคอเรองของเซกส ในบทถดไปเราจะไปคยกนเรองซมพาเทตก เซกส และเซกสเสอม


วธหนงทนกเรยนแพทยหลายคนใชในการชวยจำเมอ เรยนเกยวกบระบบซมพาเทตกคอ การจำวาซมพาเทตก ทำงานในภาวะ 4F ดวยกน เราคยกนไปแลว 3F นนคอ fight (ส) flight (หน) feeding (กน) สวน f ตวท 4 คอสงทเราจะคยกนในบทน ผมไมสามารถทจะเขยน คำเตมของ f ตวท 4 นลงไปในหนงสอได แตผมเชอวา หลายทานนาจะทราบวามนคอคำทหมายถงการม เพศสมพนธ เราเคยเทยบกนไปแลววาระบบประสาท อตโนมตทงสองนนทำงานเหมอนหยนและหยาง ถา ซมพาเทตกมากขนพาราซมตองนอยลง และทงสอง จะทำงานในคนละภาวะ แตในการททานชายทงหลาย จะมเพศสมพนธใหประสบผลสำเรจไดนน ทานจำเปน ตองมทงหยนและหยาง

25เมอรางกายเขาสภาวะเครยด ระบบประสาทอตโนมตทควรจะทำงานสมดล

กนแบบหยนหยางกเสยสมดลไป ผลทตามมาคอ สมรรถภาพทางเพศของผชายจงดอยลง

{ ความเครยดและปญหานกเขาไมขน }และนกกระจอกไมทนกนนำ


เปนททราบกนทวไปในหมผชายวาการทจะทำกจกรรมทางเพศใหสำเรจ ไดนน มสองสงทตองทำใหไดคอ หนง ทำอวยวะเพศใหแขงพอทจะใชงานได และ สองคอ ทำใหถงจดสดยอดเพอทจะหลงอสจออกมา นอกไปจากสองอยางนยงม ขอทสามซงแมวาจะไมใชสงจำเปนในการสบพนธ แตจำเปนสำหรบความพอใจของ คนอน นนคอฝายชายตองทำไดนานเพยงพอ ในการจะทำใหอวยวะเพศแขงตว ผชายตองเรมจากอารมณทผอนคลาย สบายเนอสบายตว ถากงวล กลว หรอตนเตนมากเกนไปจะทำใหอวยวะเพศไมยอม แขงตว ตวอยางพบไดในผชายทไมเคยมประสบการณมากอนหรอตนเตนมาก เกนไป ซงเราพอจะเดากนไดวาภาวะสบายใจสบายตวเชนน ผมกำลงพดถงภาวะ ทระบบพาราซมพาเทตกทำงานเดน ภาวะเชนนถาจะใหเหนภาพเราอาจจะลอง นกถงเหตการณทชายหนมหญงสาวดนเนอรสองคนใตแสงเทยนบนโตะเลกๆ ทปดวยผาลนนสขาว จบไวน มดนตรเบาๆ ขบกลอม อาจมการจบเบาๆ คลอเคลย ลบไลไปตามรางกายชาๆ เบาๆ ทงหมดนคอ โลกของพาราซมพาเทตก ตอมาเมอกจกรรมดำเนนไปจนถงการขนเตยงและมจงหวะทเรงเรามากขน กระแทกกระทนมากขน ชวงนกลามเนอจะเกรงตว หวใจเตนเรว หายใจหอบถ ประสาทสมผสตางๆ จะตนตว ระยะนระบบซมพาเทตกจะทำงานเพมขนเรอยๆ ในขณะทพาราซมคอยๆ ทำงานลดลง เมอผานไปสกระยะหนงกจะเขามาถงโคง สดทาย อารมณจะขนมาถงขดสดจนถงจดทฝายชายอนตอไปไวไมไหว จดน ซมพาเทตกจะเขามาแทนทพาราซมอยางสมบรณ แลวอารมณกจะลอยลำเขาเสนชย ไปพรอมๆ กบการหลงอสจออกมา ในจงหวะเดยวกนนน เหนอขนไปบนศรษะ สมองกจะถกอาบไปดวยสารทชอโดปามนและเอนดอรฟน ซงทำใหรสกมความสข สบายตวและตดใจอยากทำอก อยางไรกตามทานชายเกอบทกคนทราบดวา แมกจกรรมทางเพศจะทำใหรสกพอใจ แตเมอเสรจกจหนงครง อารมณทางเพศ ของฝายชายจะหายไปหมดเกลยงและไมสามารถทำตออกรอบไดในทนท ในทาง ตรงกนขามผหญงจะไมมอาการน (จงทำใหอดถามอกไมไดวาทำไม? ทำไมธรรมชาต ทำใหผชายหมดอารมณเมอเสรจกจ แตผหญงไมมอาการน คำถามนเราจะกลบ มาตอบในบทท 37) เมอเราเขาใจการทำงานของระบบประสาทซมพาเทตกและพาราซมวา มนตองทำงานรวมกนอยางไรเพอใหงานสำเรจ เราจะมาดกนตอวาความเครยดทำ ใหมปญหาเกยวกบนกสองชนดคอ ปญหานกเขาไมขน (ไมสามารถทำใหอวยวะ เพศแขงตวได) กบนกกระจอกไมทนจะกนนำ (หลงเรวกอนกำหนด) ไดอยางไร ในการทผชายจะยกตงอวยวะเพศไดนนตองใชพาราซม แตถาสงแวดลอม ทำใหระบบซมพาเทตกทำงานคางอยตลอดเวลา เชน ภาวะทเครยดหรออารมณ เสยทงวน เมอขนเตยงแลวกยงไมลม หรอในผชายทออนประสบการณจนตนเตน


มากเกนไป การทจะยกใหตงขนและใหแขงพอกจะกลายเปนเรองยากขนมาทนท ดงนนสวนหนงของปญหานกเขาไมขนจงเปนเรองของจตใจ สมมตวาเกดฟลคนกเขามนขนได ปญหานกแบบทสองจะตามมาคอ นกกระจอกไมทนกนนำ เพราะการทคณจะทำใหไดนานพอ คณตองประคองพาราซม ใหยนระยะไดสกพก แตถาคณอยกบสงแวดลอมททำใหซมพาเทตกทำงานมากไป คณจะไมสามารถประคองพาราซมไดนานพอ แรงของซมพาเทตกทมนคางอย เปนทนเดมจะหนนและผลกใหพาราซมออกไปใหพนทางเรวขน และการทพาราซม เปลยนเปนซมพาเทตกเรวเกนไปกจะนำมาซงภาวะนกกระจอกไมทนกนนำหรอ การหลงเรวกอนกำหนด ในสวนนกจะอธบายไดวา ทำไมหนมๆ ทออนประสบการณ ถงเสรจเรว ดวยความทตนเตนกบประสบการณทแปลกใหมจงทำใหซมพาเทตก ทำงานมากตงแตตน ทกอยางจงเสรจเรวกวาทตงใจไว

….......... เมอเราเขาใจกลไกกนแลววา ความเครยดทำใหผชายเซกสเสอมไดอยางไร ถาเราจะไมมองวาน ”เปนความผดปกต” และถามใหลกขนไปอกวาธรรมชาต ทำเชนนเพออะไร? ธรรมชาตซอนเหตผลอะไรไวหรอไม ททำใหผชายมเพศสมพนธ ไดยากเมอมความเครยด? คำถามนเราจะมาตอบในอกสองสามบทถดไป พดถงเรองการสบพนธแบบใชเพศ ทำใหมคำถามเกยวกบเรองนตามมา อกมากมาย? แรกสดคอ ทำไมตองมเพศสมพนธ ในธรรมชาตมวธสบพนธทไมตอง มเพศสมพนธตงมากมาย เชน แบงตว สรางสปอร หรอตวเมยมไขแลวไขโต เปนตวออนโดยไมตองผสมกบอสจทเรยกวา parthenogenesis แลวทำไมเรา ไมววฒนาการมาใหทำเชนนนบาง คำตอบนเราจะไปตอบกนในบทท 29 คำถามทสอง เหตผลทอวยวะเพศชายตองแขง เราพอจะเขาใจไดไมยาก เพราะสตวเลยงลกดวยนมทกชนดจะอมทองเพอปกปองลกไวในรางกายหลายเดอน ดงนนการสบพนธจงตองมการสอดใสเพอใหอสจเขาไปผสมกบไขภายในรางกาย แตทนาสงสยคอ ทำไมตองสอดใสเขาออกหลายๆ ครง ทำไมเราไมทำเหมอนกวาง ทใสเขาไปหนงหรอสองครงแลวหลง หรอกอรลลาททำเสรจใน 8 วนาท ทำไม การมเพศสมพนธในคนถงกนเวลานานหลายสบนาท ซงหลายสบนาทนยงไมนบ รวมเวลาทตองโหมโรง กเลยมคำถามตามมาอกสองคำถามคอ ทำไมผหญงชอบ ใหโหมโรงหรอเลาโลมกอน อกคำถามทคลายกนคอ ทำไมตองทำไดนานพอฝายหญง ถงจะมความสข ธรรมชาตทำเชนนเพออะไร คำถามนเราจะไปหาคำตอบกนใน บทท 34 แตขนตอนในการสบพนธของคนไมไดมแคโหมโรงหรอการสอดใสเทานน ยงมชวงเวลาของการทำความรจก หรอ “จบ” กนอกซงกนเวลาอกหลายเดอนหรอ หลายปกวาจะตามมาดวยการขนเตยง (ถาสไตลอเมรกนหรอยโรปบางประเทศก หลายชวโมงหรอหลายวน) แตไมไดมแตมนษยเทานนทจบ สตวอนๆ หลายชนด


กมการจบกนเชนกน แมวาการจบของมนจะไมกนเวลานานเทาไร เราจบกนไปเพอ อะไร และทำไมผชายตองเปนฝายจบ คำถามนเราจะไปคยกนในบทท 31

ในบทนเราคยกนแตผลของความเครยดตอความสามารถทางเพศใน ผชาย แลวความเครยดมผลตอเซกสในผหญงหรอไม... คำตอบคอ มเชนเดยวกน แตอาจไมชดเจนเพราะผหญงไมมอะไรตองตงแขงและไมตองหลงอสจ สงท พอจะเหนไดกไดแก ความเครยดหรอความกงวลทำใหความตองการทางเพศลดลง หรออาจทำใหมนำหลอลนไมมากพอจนทำใหเจบจากการมเพศสมพนธได ซง กลไกการทำงานกจะคลายๆ กบในผชาย ในบทหนาเราจะคยเรองทนาสนใจไป มากกวานน คอความเครยดมผลตอการตงครรภในผหญงอยางไรบาง


เราเรยนรจากการดละครทวกนมาหลายปวาความกดดน ทางดานจตใจรวมไปกบการตกบนไดของบรรดานางเอก หรอนางราย สามารถนำไปสการแทงลกได แตหลายทาน อาจไมทราบวา แมไมมการตกบนไดเหมอนในละคร การแทงลกกสามารถเกดขนได เพราะในความเปนจรง ความเครยดหรอความกดดนทางจตใจอยางรนแรงหรอ เปนระยะเวลานานๆ เพยงอยางเดยวกอาจนำไปสการ แทงได คำถามทนาสนใจสองคำถามคอ ความเครยดทาง จตใจมนนำไปสการแทงไดอยางไร และธรรมชาตทำเชนนน เพออะไร? ทำไมรางกายเราสรางมาใหมระบบททำใหเกด การขบทารกออกหรอดดซมทารกกลบเขารางกายเมอแมม ความเครยด?... กอนทเราจะไปเขาใจในสวนนน เราจะไป คยกนกอนวาระบบสอสารในรางกายเราทำงานอยางไร

26ในภาวะเครยดรางกายเราจะมกลไกหลายวธดวยกน

ทจะยบยงหรอสนสดการตงครรภ

{ ความเครยดกบการแทง }


ในการตดตอสอสารทกวนนเรามหลากหลายวธทจะสอสารระหวางกน แตละวธกมขอดขอเสยตางๆ กนไป เวลาเขาหองนำผชายบางคนตองใช small talk เสยบหหรอใชคอหนบโทรศพทเพอทจะฉไปคยไป เพราะการคยโทรศพทเปน การสอสารทผสอสารคาดหวงการสอสารในลกษณะไปกลบททนทวงท แตถาเปน text message เราสามารถรอจนฉเสรจ ลางมอแลวคอยสงขอความตอบกลบไป เพราะความคาดหวงจากการสงขอความจะไมเรงดวนเหมอนการโตตอบทาง โทรศพท สวนถาเปนอเมลเราอาจรอกลบบานตอนเยนแลวคอยไปทยอยตอบใน ทเดยวกยงได นอกไปจากนการสอสารยงตางกนในแงของจำนวนคนทเราสอสาร ดวย การคยโทรศพทมนเปนในลกษณะหนงตอหนง หรออยางมากกสองสามคน แตถาเราเลอกสอสารดวยการโพสทขอความลงกระทในอนเทอรเนตหรอเฟสบค นนคอเราพยายามสงขอความไปสคนเปนจำนวนมากๆ (โดยเฉพาะเมอหนงสอพมพ เอาขอความจากเฟสบคไปลงขาวหนาหนง) เราเลอกการสอสารแตละแบบเพราะ เราตองการผลของการสอสารทแตกตางกน เราคยกนไปวาเมอรางกายเราเครยด สมองเราจะหาทางคยกบตอมหมวกไต ดวยภาษาเคมหรอการหลงฮอรโมนไปตาม HPA axis เพอใหตอมหมวกไตหลง ฮอรโมนเครยดออกมา แตนนไมใชวธเดยวทสมองจะสอสารกบตอมหมวกไต สมองเรายงมวธสอสารไปทตอมหมวกไตอกวธคอ การคยโดยตรงดวยภาษาไฟฟา หรอการสอสารดวยเสนประสาทซงมความเรวในการสอสารมากกวาการคยดวย ฮอรโมน ในกรณนสมองจะสงสญญานไฟฟาลงไปตามเสนประสาทซมพาเทตก ไปทตอมหมวกไต หรออาจเทยบเทากบการทสมองโทรศพทลงไปหาโดยตรงเพอให ตอมหมวกไตตอบสนองในทนท แตตอมหมวกไตสวนทรบโทรศพทนเปนคนละสวน กบสวนทรบงานผานทางฮอรโมน เพราะตอมหมวกไตสวนนจะหลงสารออกมา ชนดหนงมชอวา อะดรนาลน (adrenaline) หลายทานอาจเคยไดยนชอของสารน ในชออนๆ เชน เอปเนฟรน (epinephrine) นอรเอปเนฟรน (norepinephrine) หรอ สารททำใหแบกตมวงหนไฟไหมได สารอะดรนาลนน งานหลกของมนคอ มนจะไป ทำใหรางกายตอบสนองแบบซมพาเทตกตางๆ ทเราคยกนไปแลว ผลของอะดรนาลนตอรางกายอกอยางทเราสนใจในตอนนคอ มนทำให เสนเลอดทไปเลยงมดลกหดตวเลกลง ปรมาณเลอดทไปเลยงมดลกจงลดลง ชวคราว ซงแนนอนวาเสนเลอดนคอเสนเลอดทจะนำอาหารและออกซเจนไปให ทารกทอยในทองแม ถาเสนเลอดนเกดการหดตวบอยๆ หรอนานๆ อาจเปน อนตรายตอทารกได มองในมมกลบกน เมอทารกรบรวาอาหารและออกซเจนลดลง รางกายของทารกจะมการเปลยนแปลงบางอยางเกดขนและสมองของทารกจะสง ใหรางกายขยบตวนอยลงเพอเปนการลดการใชพลงงานและออกซเจน ซงภาวะน แมจะสงเกตเหนวา “ลกดนลดลง” ถาความรนแรงของการขาดเลอดรนแรงมากถง จดหนง ทารกจะเสยชวตและปลอยสารบางอยางออกมาในเลอด เมอรางกาย


ของแมไดรบสารนกจะรไดทนทวาบดนทารกไดเสยชวตแลว สองหรอสามวนหลง จากนนรางกายของแมกจะเรมกระบวนการยตการตงครรภ ถาทารกมขนาดเลก รางกายของแมจะดดซมรางกายของทารกกลบเขาสรางกายของแม แตถาดดซม กลบไดไมหมดหรอทารกมขนาดใหญเกนไป รางกายของแมกจะขบทารกออกมา ซงเราเรยกวาการแทง เราเหนแลววาความเครยดทางจตใจและรางกายสามารถไปมผลใหการ ตงครรภสนสดลงไดอยางไร ทวาอทธพลของความเครยดยงไมหมดแคนน เพราะ มนยงไปมผลตอความสามารถในการสบพนธในผหญงอกอยางหนงนนคอ ทำให ไขไมตกอยางทควรจะเปน ซงอาการทแสดงออกมาคอ ประจำเดอนมาไมสมำเสมอ หรอการขาดประจำเดอน เราจะไปดกนวากลไกของความเครยดมนทำใหผหญง ขาดประจำเดอนไดอยางไร เพอใหเหนภาพ เราจะเดนทางกลบไปเผชญหนากบ สงโตในทงหญาสะวนนากนอกครง เมอเราตองยนประจนหนากบสงโตอกครง นอกเหนอไปจากระบบ ประสาทซมพาเทตก อะดรนาลน และฮอรโมนเครยดตางๆ แลว ยงมสารอกสอง ตวทหลงออกมาคอ เอนดอรฟน (endorphin) และเอนเคปฟาลน (enkephalin) เอนดอรฟนตวนเราไดยนชอกนบอยๆ ในชอเลนวา สารความสข แตการเรยกชอ เชนนมนมขอจำกด เพราะสารหรอฮอรโมนตางๆ ในรางกายของเราไมไดทำหนาท เดยว และหนาทมนกตางกนไดแลวแตสถานการณ ซงเราเหนตวอยางกนไปแลว เมอเราคยเรองฮอรโมนกลโคคอรตคอยดในบทท 24 การเรยกเอนดอรฟนวา เปนสารความสขกเหมอนกบการเรยกพอ และเชอวาพอมหนาทเดยวคอเปนพอ โดยทลมไปวา พอมบทบาทเปนหมอเมออยทโรงพยาบาล เปนครเมออยกบ นกเรยนแพทย และเปนคนขบรถเมออยกบภรรยา เอนดอรฟนกเชนเดยวกน บทบาทของมนไมไดมแคทำใหเรามความสข เราจะไปดกนวาสารทงสองนทำหนาท อะไรเมอรางกายเรามความเครยด เมอรางกายเราเขาสภาวะฉกเฉนสมองของเราจะหลงสารเอนดอรฟน (endorphin) และเอนเคปฟาลน (enkephalin) ออกมา สารทงสองนหนาท แรกของมนคอ ทำใหสมองเราตอบสนองตอความเจบปวดลดลง ซงกสมเหต สมผล เพราะในภาวะฉกเฉนสมองตองการใหเราวงหนอยางไมคดชวตหรอสเพอ เอาตวรอด ระหวางนนเราอาจจะโดนกด เทามแผล แตในสถานการณเชนนน การไมรสกเจบเปนสงทด เพราะจะทำใหเราไมตองชะลอความเรวลงระหวางท วงหนหรอไมลงเลทจะยกแขนขนตอยเพราะความเจบปวด ตวอยางเหลานเรา สามารถเหนไดงายๆ ในชวตจรง เชน คนทโกรธจนหนามดและตอสกน ระหวาง ทสทงคจะกอดรดฟดเหวยงกนเหมอนไมรจกเจบปวด แตเมอความโกรธหายไป เอนดอรฟนและเอนเคปฟาลนลดลง ความเจบปวดตางๆ กเรมชดขน หรอเมอ ไดรบบาดเจบในระหวางทตดพนอยกบการเลนกฬา เราจะไมคอยรสกเจบมาก


ยงฝนเลนตอไปได แตหลงจากหยดเลนความเจบจงยงชดขน แตเอนดอรฟนและ เอนเคปฟาลนนมนไมไดทำหนาทเปนแคยาชา สารสองตวนในปรมาณทมากมนยง ไปขดขวางการทำงานของ LHRH อกดวย

…..........LHRH คออะไร?

ฮอรโมนทสรางจากไฮโปธาลามสในภาวะปกตอกตวคอ LHRH (เราจะ ไมไปสนใจชอเตมของมน) ซงหนาทของฮอรโมนตวนคอ มนจะลงไปกระตนตอม พทอทาร (หรออกชอคอตอมใตสมอง เพราะมนอยสวนลางของสมอง ตำกวา ไฮโปธาลามสลงมาประมาณ 1 นว) ใหหลงฮอรโมนอกสองตวทชอ FSH และ LH (ใจเยนๆ ไมตองตกใจครบ เราจะคอยๆ ดกนไป) ซงฮอรโมนสองตวนจะลงไปท อณฑะในผชายและรงไขในผหญง ขนตอนทงหมดนเปนวธการหนงทสมองจะบอก อณฑะใหสรางอสจและสรางฮอรโมนเพศชาย หรอบอกรงไขใหตกไขและสราง ฮอรโมนเพศหญงในผหญง ดงนนเมอเอนดอรฟนและเอนเคปฟาลนไปขดขวาง LHRH กจงเทากบ ไปขดขวางระบบสบพนธและทำใหรางกายสรางฮอรโมนเพศนอยลง เมอฮอรโมน เพศนอยลงความตองการทางเพศกลดลง อสจกลดลง อณฑะเลกลง ไขอาจหยดตก (ประจำเดอนขาด) ซงในผหญงมนหมายถงความสามารถในการมลกลดลง ตรงนยง ใชอธบายตอไดวาทำไมในคนทใชยาเสพตดกลมเฮโรอน (ญาตๆ กบเอนดอรฟน) ความตองการทางเพศถงหายไป อณฑะเลกลงและรงไขทำงานนอยลง ความเปลงปลง ของผหญงลดลง ถงตรงนเรากไดคำตอบทงหมดแลววา ความเครยดทำใหผชายเซกสเสอม ไดอยางไร ผหญงแทงไดอยางไร ทำไมประจำเดอนขาดและตงครรภยาก แต คำถามทเรายงตองตอบอกหนงคำถามคอ ธรรมชาตทำเชนนเพออะไร?... ถาเรา สงเกตในภาพรวม เราจะเหนวาความเครยดทางรางกายมนไปลดความสามารถ ในการสบพนธ โดยมนไปทำใหการสรางอสจลดลง ทำใหไขไมตก ทำใหความ ตองการทางเพศลดลง ทำใหอวยวะเพศชายแขงตวยาก นอกไปจากนความ เครยดยงกดการทำงานของระบบสบพนธผานทางฮอรโมนอนๆ ทเราไมไดคยกน เชน กลโคคอรตคอยดทหลงออกมาจากตอมหมวกไต (ฮอรโมนเครยดตวทเรา คยกนในบททเราเจอสงโต) จะยบยงไมใหอณฑะตอบสนองตอฮอรโมน LH ท หลงมาจากตอมใตสมอง ซงหนาท LH ทเราคยกนไปคอ ทำใหอณฑะสรางฮอรโมน เพศชาย และไขตกในผหญง ดงนน เทากบวาความเครยดมนขดขวางการทำงาน ระบบสบพนธทงในระดบสมองและมนยงตามลงมาขดขวางในระดบอณฑะและ รงไขอกดวย คอไมใหอณฑะหรอรงไขฟงคำสง (ฮอรโมน LH) ทมาจากสมอง หรอ อกตวอยาง ความเครยดจะไปลดการหลงของฮอรโมนอกตวทชอ โปรเจสเตอโรน


(progesterone) ซงปกตมนจะทำใหผนงมดลกหนาตวและเตรยมพรอมใหตวออน ฝงตว การทำเชนนจงเหมอนดงวามดลกแสดงออกชดเจนวาไมตอนรบตวออน และสดทายเมอการตงครรภเกดขนแลว ความเครยดมนยงทำแมแตการไปตดนำ ตดไฟ (ผลของอะดรนาลน) ทจะสงไปเลยงตวออน เมอเรารวมภาพทงหมดเขาดวยกน มนชวนใหอดคดไมไดวา เมอเราม ความเครยด ธรรมชาตจะไมยอมใหเรามลก มนเหมอนกบวาธรรมชาตจะหาทาง มาขดขวางเราทกขนตอนตงแตในระดบสมอง เชน ไฮโปธาลามส พทอทาร ความตองการทางเพศ ลงไปจนถงระดบของอวยวะเพศชาย อณฑะ มดลก และ รงไข ธรรมชาตทำแมกระทงใหทารกเสยชวตและแทงลกออกมา คำถามคอ ธรรมชาตทำอยางนนกบเราทำไม? ธรรมชาตตองการอะไรจากเรากนแน?


ในป ค.ศ. 1946 หรอกวา 60 ปทแลว มเหตการณแปลก ประหลาดเกดขนทางตะวนตกของประเทศออสเตรเลย คนเลยงแกะจำนวนมากเรมสงเกตวามบางอยางทำให แกะตวเมยจำนวนมากไมสามารถมลกได ในระยะแรกๆ คนเลยงแกะคดวาเปน ปญหาเลกๆ จงไมไดใสใจมาก แตตอมาในเวลาไมนาน ปญหานกลกลามออกไปอยาง รวดเรว จนในทสดแกะจำนวนมากไมสามารถมลกได นอกเหนอไปจากนน เมอแกะสวนหนงตงทองได แกะท ตงทองจำนวนมากกแทงลกออกมา เหตการณเชนนไมเคย เกดขนมากอน ไมมใครรวาเกดจากอะไร นกวทยาศาสตร กลมหนงจงเดนทางเขาไปศกษาวาเกดอะไรขนกบแกะ เหลาน

27สตวเลยงลกดวยนมหลายชนดมวธประเมนวาควรจะมลกชวงนนหรอไม

ถาสงแวดลอมยงไมเหมาะสม รางกายจะหยดการทำงานของระบบสบพนธไว

{ ธรรมชาตคมกำเนด }


หลงจากทนกวทยาศาสตรเขามาศกษาไดระยะหนงกพบวา ตนตอของปญหาอยทวชพชชนดหนงทชอ red clover ชอเตมทางวทยาศาสตรของมนคอ Trifolium subterraneum (ชอมนยาว มนจะแปลวาอะไรกชางมนเถอะครบ) ซง ในใบโคลเวอรชนดนมนมสารเคมชนดหนงทชอวา formononetin (อานวา ฟอร- โม-โน-เน-ตน) สารเคมนเมอแกะกนเขาไปแลวจะสงผลใหแบคทเรยในลำไสของ แกะเปลยนโครงสรางโมเลกลของสารนใหกลายเปนสารทมฤทธคลายกบฮอรโมน เพศหญงของสตวมกระดกสนหลง นกวทยาศาสตรเรยกสารกลมนรวมๆ วา สาร ไฟโตเอสโตรเจน (phytoestrogen) ซงคำวา phyte หมายถง พช สวน Estrogen เปนชอของฮอรโมนเพศหญง แปลวา ฮอรโมนเพศหญงทไดจากพช ซงสารท เหมอนฮอรโมนเหลานจะเขาไปรบกวนระบบสบพนธของแกะ ทำใหระดบของ ฮอรโมนเสยสมดลไป จงมลกไดยากและแทงงาย เมอไดคำตอบแลววาอะไรเปนสาเหต คำถามตอมาทตองตอบใหไดคอ ทำไมอยๆ จงเกดเหตการณนขน ทงๆ ทกอนหนานไมเคยมเหตการณเชนน เกดขนมากอนเลย? คำตอบคอ โคลเวอรพนธนไมใชพชทองถนของออสเตรเลย แตบานเดม ของมนอยในทวปยโรป อาจเปนไปไดวาเมลดพนธของมนอาจมการปนเปอนมา เมอมนมาโตทออสเตรเลยซงไมมศตรพชทางธรรมชาตของมน พชชนดนจง แพรกระจายไปทวไดอยางรวดเรว เมอแกะมากนมน แกะจงมลกไมได ถงตรงน ดเหมอนวาปญหาทกอยางจะคลคลาย คนเลยงแกะรแลววาทำไมแกะถงมลกไมได แตสำหรบคนชางสงสยอยางเรา เทานยงไมพอ ยงมคำถามทเรายงหาคำอธบาย ไมไดซอนอย ถาโคลเวอรพนธนเปนสาเหตของการเปนหมนและการแทงในแกะจรง เรากคาดวาแกะหรอววในยโรปทเลมกนโคลเวอรนตองมปญหาเดยวกน แตใน ความเปนจรงไมเปนเชนนน เมอแกะในยโรปทกนโคลเวอรพนธเดยวกนนกลบไมม ปญหาในการมลก แสดงวามนตองมความลบบางอยางซอนอย เหตการณนตอง ไมตรงไปตรงมาแนๆ

….......... สงมชวตทกชนดในโลกจะตองกนสงมชวตอน และสงมชวตทกชนดตอง เปนอาหารของสงมชวตอนๆ ไมมขอยกเวน แมวาในปจจบนดเหมอนวาเราจะกาว ออกมาจากกฎธรรมชาต แตเมอเราตาย แบคทเรย ไสเดอนดน ตนไม อแรง สตวทะเลตางๆ กเอาเราไปเปนอาหารอยด ขนกบวาศพของเราจะไปอยทไหน แนนอนวาไมมสงมชวตไหนทจะยอมถกกนงายๆ ถาเปนสตวจะวงหนหรอไมก หาทางสกลบ สำหรบพชทวงหนหรอสกลบไมไดกไมไดหมายความวามนจะยนรอ ความตายอยกบทเฉยๆ แลวรอใหสตวมากนมน แตมนเลอกวธทำสงครามทตางไป จากสตว เพราะมนเลอกทจะทำสงครามเคม


ถนฐานเดมของตนโคลเวอรอยในทวปยโรปซงมอากาศชน ถามเหตการณ ททำใหภมอากาศในยโรปแหงแลงมากขน โคลเวอรเหลานจะโตไดไมด เมอมนโต ไดไมด ลกหลานมนกนอยลง แตถาลกหลานมนนอยลงแลวปรมาณผลา เชน แมลง หรอสตวตางๆ ทจะมากนมนยงเทาเดม ประชากรของโคลเวอรกจะลดลงอยางมาก หรออาจสญพนธไปเลยกได โคลเวอรจงยอมไมได เมอใดกตามทอากาศแหงแลงลง ตนโคลเวอรนจะยอมนำพลงงานสวนหนงมาสรางสารเคมขนเพอนำมาตอสกบสตว ทจะมากนมน ซงในกรณของโคลเวอรน มนเลอกทจะทำหมนสตวทมากนมนดวย การสรางสารทมารบกวนระบบสบพนธของสตวมกระดกสนหลง (หมายถงสตว ตงแตปลา กบ เตา จระเข หน กวาง และคน) เมอมนจบพลดจบผลมาโตอยทาง ตะวนตกของออสเตรเลย อนเปนบรเวณทมอากาศแหงแลงกวาบานเดมของมน โคลเวอรมนกตอบสนองเหมอนทมนเคยทำคอ สรางสารพษขนมา ในกรณทวๆ ไปพชหรอสตวมกจะเตบโตในทตางถนไดไมด เหมอนท พยายามปลกตนเชอรในเมองไทยหรอพยายามเลยงยงในประเทศนอรเวย แตถา บงเอญมนปรบตวและเตบโตได มนจะกลายเปนสมาชกใหมของระบบนเวศนนนไป และจากการทมนเพงมาใหมนเอง สงมชวตอนๆ จงยงกนมนไมเปน สงมชวตท มาใหมกจะขยายพนธเพมจำนวนไดอยางรวดเรว ภาษาวทยาศาสตรจะเรยกมนวา invasive species หรอสปชสรกราน สำหรบโคลเวอรแมวามนจะโตในออสเตรเลย ไดไมดเทาในยโรป แตเมอมนไมมผลา (แมลงตางๆ) ประชากรของมนจงเพมขน อยางรวดเรว โดยสรปในภาพรวมเราจะเหนวาเรองราวมนประกอบไปดวยเหตการณยอย สามตอน หนงคอ การปรบตวของโคลเวอรเพอใหเขากบหนาแลง สอง โคลเวอร เปนสปชสรกรานทำใหการปรบตวของมนเกดขนผดสถานการณ และสาม แกะซง ไมรเรองอะไรเลยพลอยโดนคมกำเนดไปโดยไมไดตงใจ แตเรองนมนยงไมจบแคนน ยงมตอนทสซงเปนบทสรปของเรองน แตเรายงไมคยกนตอนน เราจะขามไปดกน กอนวาธรรมชาตคมกำเนดสงมชวตไปเพออะไร

….......... หลายหมนปทแลวกอนทคนเราจะปกหลกตงถนฐาน กอนทคนเรา จะเรมทำการเกษตร ในโลกทอาหารไมไดมแคลอรสงอยางทกวนน การทแม แตละคนจะมลกจงเปนเรองใหญสำหรบรางกายมาก พลงงานทแมตองเสยไประหวาง ตงครรภและใหนมลกถอวาเปนการลงทนทสงมาก รวมทงการเลยงลกในทซงยง มสตวตางๆ คอยลาคนเปนอาหารกเปนเรองอนตราย การมลกเลกๆ หลายคน ทตองดแลเปนเรองอนตราย ถาเชนนนในยคทเรายงไมมวชาสขศกษา ยงไมม ยาคมและยงไมมถงยาง คนเราคมกำเนดกนยงไง? ธรรมชาตทำอยางไรไมใหเรา มลกมากเกนกวาจะดแลได?


วธหาคำตอบวธหนงทพอจะทำไดคอ กลบไปศกษาจากคนทยงใชชวตแบบ ดงเดมคอ ลาสตวหาของปา เมอนกวทยาศาสตรไปศกษาชวตของชาว bushmen ในทะเลทรายคาลาฮาร (Kalahari) ทวปแอฟรกา (หรออกชอคอ !Kung San) สงทนกวทยาศาสตรพบคอ แมวาคนเหลานจะมเพศสมพนธกนคอนขางบอย และไมคมกำเนด แตผหญงจะมลกทกสามหรอสปไมถไปกวานน อะไรทำให ระยะหางของการมลกมนนานขนาดนนได?... คำถามนผมเชอวาคนทเคยเปน แมหลายทานคงทราบวาคำตอบมนคอ การใหลกดดนมแมจะชวยคมกำเนดได แตปญหามนอยทวา ทกวนนเรารวาการคมกำเนดดวยการใหลกดดนมแม เปนการคมกำเนดท เชอถอไมไดเลย และเราตองใชการคมกำเนดวธอนๆ เขามาชวย แตทำไมชาว bushmen เหลานถงเวนระยะหางการมลกสามหรอ สปขนไป? เมอนกวทยาศาสตรศกษาในรายละเอยดจงพบวา วธการใหลกดดนมของ คนเหลานจะตางจากเรา แมในชนเผานจะใชผาคลองลกไวกบอกตลอดเวลา ซงไม นาแปลกใจสำหรบการเลยงลกในทงหญาทะเลทรายทมสตวปาอาศยอยหลายชนด ระดบทลกนอนจะอยตรงหนาอกของแมพอดทำใหทารกดดนมแมไดบอยครงเทา ททารกตองการโดยไมตองใหแมชวย การดดแตละครงจะดดปรมาณไมมาก แตละวน จะดดนมแมหลายสบครง แมแตในตอนกลางคนระหวางทแมหลบบางครงเมอทารก ตนขนมากจะดดนมแมเองอกหลายครงโดยทแมไมตองตนขนมา การกระตนทหวนมแมจะทำใหมการสงสญญานจากหวนมขนไปท ไฮโปธาลามสใหหลงฮอรโมนออกมาสองชนด คอ ออกซโตซน (Oxytocin) และ โปรแลคตน (Prolactin) (อยาสบสนกบโปรเจสเตอโรนทคยกนไปกอนหนาน) หนาทของออกซโตซนจะทำหนาทเหมอนกบเปนตวเปดกอกใหนมไหลออกมาจาก หวนม สวนโปรแลคตนจะทำหนาทคอยบอกตอมทสรางนำนมวาขณะนนำนม กำลงลดลงแลวนะ สรางมาเตมไดแลว แตอยางทเราเหนกนมาแลววาธรรมชาต จะเนนความประหยด เมอสรางฮอรโมนชนดหนงมาแลวมนจะใชทำหนาทตางกน ในอวยวะทตางกนไป ในกรณของโปรแลคตน หนาทอกอยางของฮอรโมนนคอ ไปหยดการตกไขจากรงไข การทชาวเผานใหลกดดนมทงวนทงคนจงเปนการกระตน ใหฮอรโมนโปรแลคตนหลงออกมาอยางตอเนอง ทำใหการคมกำเนดดวยธรรมชาต มประสทธภาพสง

….......... ในสตวสงคม สตวเลยงลกดวยนมสวนใหญจะมลกษณะสงคมแบบ ฮาเรมคอ ตวผหนงตวมตวเมยหลายตว เชน สงโต บาบน หรอมาปา การทตวผม ตวเมยหลายตวไดมนจะตองผานการตอสแยงชงมากบตวผตวอน หลงจากทมนได เขาครอบครองฮาเรมแลวมนไมมทางรเลยวาวนใดจะมผทาชงใหมเขามาแลวแยง ฮาเรมไปจากมน เมอมนกาวเขามาครอบครองฮาเรมได สงแรกทตวผเหลานจะทำ


คอ ฆาลกของตวผเกาใหหมดสน จากนนกรบผสมพนธและรบมลกใหเรว คำถาม คอ มนฆาลกของจาฝงเกาไปทำไม? มนกลววาลกเหลานเมอโตขนแลวจะมาลาง แคนใหพออยางในหนงจนกำลงภายในหรอ?... ไมใชแนนอน การตามแกแคนแทนพอ มแตในคนเทานน ถาเชนนนมนทำอยางนนไปเพออะไร? คำตอบคอ มนทำใหแมๆ ทงหลายกลบมาพรอมสบพนธอกครง ระบบ ฮอรโมนของสตวเลยงลกดวยนมเหลานทำงานเหมอนออกซโตซนและโปรแลคตน ของเราทไดกลาวไปแลว การฆาลกทดดนมแมอยนนจะทำใหแมกลบมาตกไขอกครง มนจะไดมโอกาสผสมพนธและรบมลก ในบางกรณแมอาจจะยงตงทองอยตอนท ตวผตวใหมเขามาครอบครองฮาเรม สตวอยางบาบนหรอมาปาตวผจะใชวธขมข ดวยเสยง หรออาจจะหมนทำรายตวเมยทตงทองอยใหเครยดบอยๆ เชน กด ตบต ขดวยเสยงใหกลวหรอตกใจ ซงผลทตามมาคอ ตวเมยจะแทงลกออกมา หลงจากทตวเมยแทงลกออกมา ตวผกจะหยดทำรายตวเมยเชนกน แตการแทงท นาสนใจไปกวานนคอ วธการแทงของหนและกระตาย สงคมของหนกเปนแบบฮาเรมเชนกน แตจะเปนฮาเรมทไมใหญมาก เมอจาฝงเกาถกไลออกไปและมตวผตวใหมเขามาเปนจาฝง กลนตวของตวผตวใหม (หรอทเราเรยกวาฟโรโมน) จะสามารถทำใหตวเมยแทงลกออกมาไดเองโดยท ตวผไมตองไปเสยแรงแกลงตวเมย การใชกลนทำใหแทงนมชอเรยกเฉพาะวา Bruce-Parkes effect (ตามชอคนทเสนอสมมตฐานน) คำถามทนาสนใจคอ การทตวเมยววฒนาการมาใหรางกายมระบบทจะขบลกหรอแทงลกออกมนเกดขน มาเพออะไร?... ประโยชนตอตวผเราเหนไดชดเจนอยแลว เพราะการแทงเปนการ เพมโอกาสสบพนธของตวผ ตวผททำพฤตกรรมนกมโอกาสทจะมลกมากกวา พฤตกรรมเหลานจงคอยๆ ถกคดเลอกมาตามธรรมชาต แตถาเรามองในแงของ ตวเมย การแทงลกตวเองเปนการเสยสงทตวเมยลงทน (อมทอง) ไปแลว ตวเมย ทรางกายมกลไกขบลกตวเองเมอเครยดควรจะเสยเปรยบ และกลไกของรางกายน มนกไมควรถกคดเลอกมา แลวกลไกนมนคงอยในรางกายของตวเมยไดอยางไร? อะไรคอประโยชนของการแทงสำหรบตวเมย? กลไกการแทงเมอไดกลนจาฝงตวใหมมนเกดขนได ไมใชเพราะมนม ประโยชนตอตวเมย แตมนถกคดเลอกมาเพราะมนเปนทางเลอกทเลวรายนอยกวา ทางเลอกอน เมอหนตวผทเปนจาฝงตวใหมเขาครอบครองฮาเรม มนจะฆาลกทกตว ทเกดกบตวผตวเกา ถาหนตวเมยตงทองอยมนจะรไดดวยสญชาตญาณและมน จะทำรายหนตวเมยจนแทง ดงนนการทตวเมยววฒนาการมาใหมความสามารถ ทจะแทงลกทนททตวผตวใหมเขามา เทากบเปนกลยทธทจะทงการลงทนเดมทไมม อนาคตแลวถอนทนเทาทจะเหลอออกมาเพอเตรยมไปลงทนครงใหมทมอนาคต มากกวา การทมนสามารถแทงลกไดเรวเทากบวามนไมตองเสยพลงงานในการอมทอง


ตอแลวเกบพลงงานนนไวเพอเตรยมตงทองใหมในครงถดไป และวธนยงทำใหไมตอง เจบตวจากการโดนตวผขมขดวย จากตวอยางตางๆ ทเราไดเหนกนไปเรากจะกลบมาทคำถามเกาทเราถาม ทงไวทายบททแลว ทำไมธรรมชาตทำใหความเครยดนำไปสการแทงได? การตงทองของสตวเลยงลกดวยนมชนดตางๆ ในธรรมชาตเปนการลงทน ทสงและเสยงมากๆ การทสตวเลยงลกดวยนม (รวมไปถงคน) จะตงทองได ตวเมย จะตองมไขมนสะสมไมนอยกวาปรมาณหนงๆ เชน ในคน ถาผหญงมไขมนนอย กวาประมาณ 20 เปอรเซนตของนำหนกตวจะมลกไดยาก ไขจะไมยอมตก การจะ สรางชวตใหมขนมาหนงชวต ตนทนทแมตองลงทนไปจะมทงดานพลงงานทแม ตองใหลกระหวางตงทอง และพลงงานทตองเสยไปจากการใหนมลก ทนเรอง เวลาทตองตงทอง 9 เดอนในคน ทนเรองความเสยงจากการเปนเปาของผลา เพราะผลาทงหลายจะเลอกลาสตวทวงชา พการหรอไมแขงแรง นอกจากนยงม ทนเรองของการเสยโอกาส หมายความวาถาแมอมทองลกทไมแขงแรง เมอคลอด ลกออกมาแลวโอกาสทลกตวนนจะโตไปสบพนธและมลกตอกนอย เทากบวา รางกายของแมลงทนไปโดยไมไดผลตอบแทนทคมคา รวมถงพนธกรรมของแมก ไมถกสงตอไปดวย ซงพลงงานทแมเสยไปนน แมสามารถทจะเอาไปใชตงทองลก ทแขงแรงได เมอการลงทนมความเสยง จงไมนาแปลกใจวาในกระบวนการววฒนาการ ธรรมชาตจะใหเครองมอมากบสงมชวตตางๆ ทจะประเมนความเสยงของการตงทอง ในแตละครง ถามแนวโนมวาการลงทนครงนนจะไมไดดอกออกผล แมกควร จะถอนตวจากการลงทนครงนน ยงถอนเรวไดยงดกอนทตนทนจะจมไปมากกวานน ดงนนการแทงลกจงเปนกลยทธหนงทแมใชถอนการลงทนทอาจไมคมเสยง เราจะเหนวาการทสตวตางๆ รวมถงคนจะคาดการณไดวาควรจะยต การตงครรภหรอไม มนตองมวธประเมนวาสงแวดลอมภายนอกเปนอยางไร ในบทนเราเหนตวอยางไปบางแลววาธรรมชาตใชสญญาณหลายอยางมาเปนคำใบวา ควรจะตงทองตอหรอไม ในบทถดไปเราจะไปดตวอยางสญญาณจากธรรมชาตอนๆ เพม แลวเราจะกลบมาสรปเรองของแกะกนอกครง


ในทวปอเมรกาเหนอมสตวตระกลหนชนดหนงเรยกวา หนมอนเทน (Montane vole) ซงมนจะอาศยอยใน ทงหญากวาง หนชนดนจะมอายสนแคประมาณ 1 ป เทานน หนชนดนมนจะคลายกบสตวอนๆ คอ พยายามจะ มลกในชวงทมอาหารอดมสมบรณเพอเพมโอกาสรอดชวต ของลกใหมากทสดเทาทจะเปนไปได แตชวงเวลาทอาหาร อดมสมบรณในแตละปจะมแคชวงเดยวเทานนคอ ชวง ฤดใบไมผลและฤดรอน เรองมนยากตรงทหนมอนเทน มนมอายสนแคปเดยวหรอนอยกวานน มนไมมปฏทน ถงมมนกคงอานไมเปน มนไมรวามนเกดมาวนทเทาไหร เดอนอะไร มนไมรวามนเกดมาฤดไหน แลวมนจะรได อยางไรวาชวงไหนคอชวงทอาหารอดมสมบรณและเปน ชวงทมนควรจะสบพนธแลวมลก

28สงมชวตตางๆ จะมระบบทสามารถประเมนสภาพแวดลอมภายนอก

เพอปรบชวงเวลาของการมลกใหเหมาะสมกบสงแวดลอมมากทสด

{ สญญาณจากธรรมชาตวาไมควรมลก }


หนมอนเทน

เมอธรรมชาตตงโจทย สงมชวตตางๆ กตองหาทางแกปญหา วธท หนมอนเทนใชคอ มนววฒนาการมาใหระบบสบพนธของมนเปดปดการทำงาน ไปตามอาหารทมนกน ในชวงแรกของฤดใบไมผล (อาหารอดมสมบรณ) หญาท มนกนจะสรางสารเคมบางอยางทไปทำใหระบบสบพนธของมนเรมทำงาน ดงนน เมอเรมมอาหารมนกเรมมลก เมอลกมนคลอดออกมากจะตรงกบชวงทมอาหาร อดมสมบรณ ในเวลาตอมาเมอใกลหนาหนาว อาหารจะคอยๆ นอยลงและหมดไป ตนหญาทหนมอนเทนกนสามารถบอกไดวาชวงกลางวนกำลงสนลงเรอยๆ หนารอน ทแสงแดดเยอะกำลงหมดไป มนตองหาทางเอาตวรอดในชวงหนาหนาว ดงนน กอนทจะเขาหนาหนาวและไมมแสงแดด หญามนจะสรางดอกหญาขนมาเพอ ผสมพนธและสรางเมลดขนมา เมลดนจะทนหนาหนาวไดดและรอเวลางอกเปน ตนหญาอกครงเมอหนาหนาวผานพนไป เมอตนหญามดอกหญาเกดขน หนมอนเทน กจะกนดอกหญาเหลานเขาไป สารเคมในดอกหญากจะไปหยดระบบสบพนธของ หนมอนเทน มนจงหยดการมลกกอนทอาหารจะหมดไป มนจงไมตองเสยแรงลงทน มลกในชวงทอาหารขาดแคลนและไมมโอกาสไดผลตอบแทน (หลาน) กลบมา เราจะเหนวาระบบสบพนธของมนจะถกคมดวยอาหาร วธการของหนมอนเทนจะ ตางไปจากเรา คนเขาวยสบพนธเมอเขาวยรน แตหนเหลานไมไดเขาวยเจรญพนธ ตามอาย แตเขาวยเจรญพนธเมอสงแวดลอมมอาหารทเหมาะสม

เจลาดาบาบน


ในทราบสงในประเทศเอธโอเปยจะมลงบาบนชนดหนงซงรจกกนดใน ชอ เจลาดา (Gelada baboon) ลงบาบนกลมนมนกวทยาศาสตรไปศกษาวถชวต ของมนอยางละเอยดคอนขางมาก ทำใหเรารเรองเกยวกบลงเหลานคอนขางด ลกษณะหนงทนาสนใจของมนคอ ในชวงหนาแลงบาบนเหลานจะใหกำเนดลกนอย กวาชวงอนมาก แมวาการผสมพนธกอนหนานกไมไดนอยไปกวาปกต เมอ นกวทยาศาสตรเขาไปศกษาดวาทำไมมนจงเปนเชนนน สงทพบคอ ในหนาแลง บาบนตวเมยจะไปกนพชชนดหนงคอ โคลเวอร ซงเปนญาตๆ ของโคลเวอรท แกะกนในออสเตรเลย ทมนนาสนใจเพราะมแตลงตวเมยทอยในวยเจรญพนธแลว เทานนทจะไปกนพชชนดน และมนจะไปกนมากเปนพเศษในหนาแลงซงเรารกน แลววาเปนชวงทไมควรมลก โคลเวอรชนดนกสรางไฟโตเอสโตรเจนททำใหบาบน มลกไมไดเชนเดยวกน คำถามคอ ลงมน “ตงใจ” จะคมกำเนดในหนาแลงหรอเปลา... คำตอบนตอบยากเพราะเราถามบาบนตรงๆ ไมได แตจากตวอยางในสตวอนๆ (รวมทงคนซงเราจะไดเหนกนตอไป) ทำใหเชอวามนไมไดตงใจจะคมกำเนด แต กลไกในธรรมชาตทำใหรางกายมนตอบสนองไปเชนนนโดยทมนจะ “หวหรออยากกน” ตนโคลเวอรกอนทจะเขาหนาแลง และเมอหมดหนาแลงมนกจะไม “อยากกน” ตนโคลเวอรนนอกเลย เราจะคยรายละเอยดในเรองนกนอกครงเมอเรากลาวถงเรอง ของสญชาตญาณการกนของคนและสตวในโอกาสตอไป


สตวทอายสนหลายชนด เชน หนมอนเทน ตองใชอาหารเปนตวกระตน วาจะเรมสรางฮอรโมนเพศเมอไหรและจะหยดการสบพนธเมอไหร ในผเสอหรอ ดวงบางชนดจะเปนยงกวานนคอ มนจะไมสรางฮอรโมนเพศเอง แตจะอาศยการกน ฮอรโมนทอาหารของมน (ซงกคอพช) สรางขน ถามอาหารเมอไหรมนกจะมฮอรโมน เมอมฮอรโมนมนกสบพนธ เมออาหารนนหมดไป ฮอรโมนกหมดไป ซงกแสดงวา หมดชวงเวลาทจะผสมพนธ เราไดคยกนไปแลววาในธรรมชาต ความเครยดในสตวเกอบทงหมดเปน ความเครยดทางรางกายและเปนความเครยดทเกดขนจรงๆ เมอสตวมความเครยด มากและบอย มนจะทำหนาทเปนสญญาณบงบอกวาสงแวดลอมทมนอาศยอย มปญหาเกดขน กลายเปนสงแวดลอมทอาจไมเหมาะทจะใหลกเตบโต ซงพนธกรรม ของเราเอง (ทเรารบมาจากสตวอนๆ) กรบรเชนนนมาเปนเวลาหลายรอยลานป ความเครยดจงเหมอนเปนสญญาณบอกรางกายวาคงตองยอมตดใจทงการลงทน ครงนไป แลวไปลงทนครงใหมทหวงผลไดมากกวา หรออาจเทยบไดกบคำวา cut loss ทนกลงทนใชกน ในบททแลวเราเหนตวอยางวาแมทกำลงใหนมลกไมสามารถจะมลกได กเปนกลไกการคมกำเนดตามธรรมชาตอกวธหนงทธรรมชาตใหเรามา ในโลก ทบรรพบรษเราววฒนาการมา ไมมอาหารทารกบรรจขวดขาย ไมมนมผง อาหาร เพยงอยางเดยวของทารกทเปนไปไดคอนมแม การดำรงชวตในธรรมชาตแม ไมสามารถปลอยใหลกคลานไปมาโดยไมสนใจได ทำใหแมตองอมหรอคลองลก ไวกบตวตลอดเวลา ทำใหลกดดนมแมไดตลอดเวลา ดงนนการดดนมแมจงเปน สญญาณสงไปทรางกายใหแมรวาขณะนนยงมลกทตองการพลงงานและดแล ใกลชดจากแมอย ยงไมควรจะมลกอกคน ถาแมทองตอนนโอกาสทลกคนทหนงหรอ ทงสองคนจะเสยชวตจะมไดคอนขางสง หรออยางทเราเหนวาการมไขมนสะสม ในรางกายนอยเกนไปกนบเปนอกสญญาณหนงทสงไปบอกรางกายวาอาหารขางนอก มนอยจงยงไมควรจะมลก ซงในธรรมชาตไมมเหตผลอะไรทสตวหรอคนจะลด ความอวนตราบใดทมอาหารใหกน (ระบบนววฒนาการมานานกอนทเราจะม กระจก ทว และแคทวอลค) และสดทายความเครยดยงเปนสญญาณไปบอกวา มจาฝงเขามาใหม ควรจะแทงลกออกมาแลวเรมตนกบจาฝงตวใหมไดแลว ประมาณ 1 ใน 10 ของการตงครรภในคนจะจบลงดวยการยตการตงครรภ กอนกำหนด ซงการสนสดการตงครรภโดยธรรมชาตนเกดขนบอยกวาทเรารบร กนมาก เพราะสวนใหญเมอรางกายยตการตงครรภ รางกายของแมจะดดซม ทกอยางกลบคนรางกายกอนทแมจะรวาตวเองตงครรภ เกอบทงหมดของทารก ทรางกายตดสนใจดดกลบไปจะมความผดปกตทางพนธกรรม ถาการสนสดการ ตงครรภเกดชาเกนกวารางกายแมจะดดซมทารกกลบไปได ทารกกจะแทงออกมา ผหญงทโชคไมดตองแทงลกไปมกจะโทษวาเปนความผดปกตหรอเปนความ


บกพรองของตวเอง แตจรงๆ ถามองในแงนจะเหนวาการแทงเปนกลไกทธรรมชาต ใชปองกนทารกทไมสมบรณไมใหตองเกดมา สวนรางกายเรามวธการอยางไร ถงไดรวาทารกมความผดปกตทางพนธกรรมหรอไมนน ยงคงเปนความลบของ ธรรมชาตตอไป ถงตอนนเรากพรอมทจะกลบมาสรปเรองของแกะทออสเตรเลยกนแลว จดทเปนหวใจสำคญของเรองทซอนอยนนคอ ทงแกะและตนโคลเวอรเปนสปชส รกรานของออสเตรเลย ทงคไมไดมถนกำเนดในออสเตรเลย แตมาโตทนไดเพราะ มนษยนำแกะมาเลยง สวนตนโคลเวอรนนมนษยอาจปนเปอนมนมาโดยไมไดตงใจ เมอเรากลบไปมองความสมพนธของแกะและตนโคลเวอรในยโรป เราจะไดภาพ ทตางออกไป เราจะมาเรมจากการมองในมมของตนโคลเวอรกนกอน เมอใดกตาม ทมเหตใหภมอากาศแหงแลงมากกวาปกตในยโรป ตนโคลเวอรจะโตไดไมด มนจง ตองสรางสารไฟโตเอสโตรเจนขนมามากกวาภาวะปกตเพอทจะคมจำนวนสตวท จะมากนมน คราวนเรามาลองมองในมมของแกะบาง ภาพทเราจะไดคอ ชวงไหน กตามทภมอากาศแหงแลง อาหารตางๆ จะนอยลง มนจงไมควรจะมลกมาก เพราะโอกาสทลกจะรอดตายมนอย และการลงทนครงนนจะเปนการลงทนทสญเปลา สงทมนควรทำคอ เกบพลงงานไวและมลกเมอสถานการณดขน จะเหนวาในกรณน ทงตนโคลเวอรและแกะจะไดประโยชนจากระบบทมนสรางขนมา สงมชวตทงสอง จะปรบตวใหพรอมรบมอกบสงแวดลอมใหมทกำลงจะเกดขน ในทางตรงกนขาม เมอความสมพนธชนดนไปอยในระบบนเวศนทตางไปจากทๆ มนววฒนาการมา เชน ในแกะและตนโคลเวอรทไปอาศยอยในบรเวณแหงแลวของออสเตรเลย สญญาณ ทสงจากสงแวดลอมไปสสงมชวตแตละชนดในระบบนเวศนจงเพยนไปสงทเกดขน คอ “ความไมเขากนระหวางสงมชวตและสงแวดลอม” ระบบทเคยใหประโยชนในอดต จงอาจกลายเปนระบบทไมใหประโยชนหรออาจกลายเปนโทษได

….......... สงมชวตตางๆ ทอาศยอยในระบบนเวศนจะมรางกายทสรางมาใหทำงาน กลมกลนระหวางกนและกลมกลนกบสงแวดลอม ความกลมกลนเหลานมน เกดขนไดเพราะสงมชวตตางๆ ทอาศยอยในระบบนเวศนเดยวกนมานานและ “ววฒนาการมารวมกน” หรอทเรยกวา co-evolve มาดวยกน การววฒนาการ มารวมกนทนานพอจะทำใหสงมชวตแตละชนดมรางกายทถกคดเลอกมาให เหมาะกบการอยรวมกน และเราเหนไปแลววาระบบเหลานคอนขางบอบบางตอ การเปลยนแปลง ในรางกายของเราตบจะทำงานสมพนธกบตบออน สมองเราทำงาน สมพนธกบลำไส อวยวะตางๆ ทำงานไปดวยกนไดอยางด เพราะอวยวะตางๆ มการสอสารระหวางกน แตการสอสารนไมไดสนสดอยแคผวหนงเรา แตยงม การสอสารขามสงมชวตตางๆ ไดอก เราเหนตวอยางในกรณของแกะไปแลววา


การสอสารหรอความสมพนธในระบบนเวศนมนมความเปราะบางอยในตว เมอสงมชวตทอาศยในระบบนเวศนมการเปลยนแปลงหรอเมอความสมพนธระหวาง กนถกรบกวนไป การสอสารอาจเกดความผดพลาดและอาจนำไปสผลเสยของ สงมชวตหรอระบบได และแนนอนวามนษยเองกไมเปนขอยกเวน เราจะไดคยเรอง ความสมพนธของคนกบสงมชวตอนๆ ในแงของการววฒนาการมารวมกนใน โอกาสตอๆ ไป แลวเราจะไดเหนกนวา เมอความสมพนธในระบบนเวศนถกรบกวน มนทำใหเราปวยไดอยางไร ในอดตทผานๆ มาวชาวทยาศาสตรทศกษาเกยวกบรางกายของมนษย หรอวชาแพทยจะศกษาคนโดยมองคนแยกออกจากธรรมชาตเดยวๆ โดย มองวาคนแตกตางจากสตวอนๆ ในธรรมชาต เรามความสามารถทจะคดในแบบ ทตางจากสตวอน เรามวฒนธรรมทซบซอน ดงนนคนตองแตกตาง กฎธรรมชาต ตางๆ ทใชกบสตวจะใชกบคนไมได แตในชวงสบกวาปทผานมา เมอความร หลายๆ สาขาเรมเขามาบรรจบกน เชน มนษยศาสตร โบราณคด การแพทย พนธศาสตร ระบบนเวศน วทยาศาสตรเกยวกบสตวและพช ฯลฯ เมอเราจบมนษย กลบมาวางในททมนษยควรอยภายในระบบนเวศน ททมนษยววฒนาการมา เราเรมเหนภาพทแตกตางไปจากเดม สงทเราปฏเสธไมไดคอ แมวาความสามารถ ในการคดของเราจะตางจากสตวอนๆ มาก แตรางกายของเราไมไดแตกตางหรอ พเศษไปกวาสตวอนๆ เลย ความแตกตางระหวางเรากบสตวชนดตางๆ ทเหนกนอย นนมนกแคเปลอกนอก เพราะลกลงไปใตผวหนง เรายงใชระบบกลามเนอ ฮอรโมน รวมไปถงยนหรอพนธกรรมรวมกบสตวตางๆ หลายชนด เรายงอยภายใตกฎตางๆ ของธรรมชาตเหมอนกบสตวอน และเมอเราฝนกฎของธรรมชาต เรากตองยอมรบ ผลทตามมาอยางหลกเลยงไมได ผมเชอวาหลายทานยงเหนภาพไมชดนก แตเมอ ไดอานตอๆ ไปเราจะเหนภาพเหลานไดชดเจนขนเรอยๆ เราคยเรองของความเครยดกนมาหลายตอนแลว ถงเวลาแลวทในบทหนา เราจะไปตามตอบคำถามเกาทเราถามคางกนไวในบทท 25 ในบทหนาเราจะไปด กนวา ทำไมเราตองมการผสมพนธเพอทจะสบพนธ ทำไมเราตองมเซกส?


ผชายกบผหญงตางกนอยางไร? อะไรทใชบอกวาคนหนง เปนผชาย อกคนเปนผหญง?... คำถามนตอบไดหลาย ระดบแลวแตใครจะใหความสำคญกบระดบไหน คณอาจ จะบอกวาผชายมอณฑะ มอวยวะเพศเปนแทง ผหญง มไขและมอวยวะเพศทรบกบของเพศชาย ผชายม โครโมโซมเพศเปน xy ผหญงมโครโมโซมเพศเปน xx ผชาย มกจะตวใหญกวาผหญง แตถาผมเปลยนคำถามใหมแลว ถามวา ในธรรมชาตอะไรทจะใชบอกวาสตวตวไหนเปน ตวผ ตวไหนเปนตวเมย คำตอบแบบทใชตอบในคนจะ ไมสามารถใชได

29ในแงของการสงตอพนธกรรม การมเซกสมขอดอยางนอยสองอยางคอ

หนง เปนการเพมความหลากหลายของพนธกรรม

และสอง เปนวธการกำจดพนธกรรมทผดปกตออกไป

{ มเซกสมนดยงไง }


ไมใชตวผทกตวในธรรมชาตทจะมอวยวะเพศเปนแทงๆ นกเพนกวนและ ปลาสวนใหญไมมอวยวะเพศทเปนแทง ไมจำเปนทตวผจะตองตวใหญกวาตวเมย สตวทตวเมยตวใหญกวาตวผมมากมายโดยเฉพาะในแมลงชนดตางๆ โครโมโซม เพศของสตวแตละชนดกแตกตางไปจากเรา ในนกใชโครโมโซมระบบ WZ กบ ZZ ในตนปากเปดใชโครโมโซมเพศสบอน ในจระเขหรอเตาไมใชโครโมโซมในการ กำหนดเพศ แตใชอณหภมตอนทฟกไขเปนตวกำหนดเพศ เชน ถาฟกไขในทอนกวา 40 องศาเซลเซยสเปนตวผ ตำกวานนจะเปนตวเมย เปนตน (มนกวทยาศาสตร บางคนเชอวาไดโนเสารสญพนธเพราะโลกรอนขน ยคนนเลยมแตไดโนเสารตวผ ถาเปนจรงไดโนเสารยคนนคงอดอดใจนาด) ในธรรมชาตมวธสารพดแบบทจะ กำหนดวาจะใหใครรบบทบาทเปนตวผหรอตวเมย คำถามคอ แลวมวธหรอไม ทใชเปนหลกสากลในการจะบอกวาสตวตวไหนเปนตวผ สตวตวไหนเปนตวเมย? ...คำตอบคอ ม ในสตวทสบพนธโดยการใชเพศทกชนดในโลก ฝายไหนกตามทสรางสาร สบพนธทเลกกวาฝายนนจะเปนตวผ และสารสบพนธนนจะถกเรยกวาเปนอสจ สวนฝายทสรางสารสบพนธทใหญกวาจะกลายเปนตวเมยไปโดยปรยาย และสาร สบพนธทถกสรางขนกจะถกเรยกวาไข เรารวาสงมชวตเรมแรกเกดขนในทะเลเมออยางนอยๆ ก 3 พนลาน กวาปมาแลว ลกษณะการใชชวตของสงมชวตยคแรกๆ นาจะคลายๆ กบแบคทเรย ในปจจบนคอ เปนสงมชวตเซลลเดยวและสบพนธแบบไมใชเพศ คอแบงตวจาก 1 เปน 2 จาก 2 เปน 4 เปนอยางนเรอยไป จวบจนวนหนงเมอประมาณ 600 ลาน ปทแลวกมการใชเพศเกดขน หลงจากนนเปนตนมาการสบพนธของสงมชวต กเปลยนไปอยางสนเชง ทกวนนเราบอกไดวาการสบพนธแบบใชเพศประสบความ สำเรจอยางสง เพราะไมวาจะมองไปทางไหนลกหลานของสงมชวตตางๆ ทสบพนธ โดยใชเพศกมใหเหนอยทวไปหมด ทงพช แมลง ปลา รวมถงเราดวย แตมน แปลกตรงทวาในธรรมชาตมวธการสบพนธอกหลายวธทม “ประสทธภาพในการ สงตอพนธกรรม” มากกวาการสบพนธแบบใชเพศ เชน การแบงตวจากหนง เปนสองในแบคทเรยหรอตนไม (ทเราเรยกวาตดตอกง) หรอวธทตวเมยสรางไข จำนวนมากแลวไขเหลานกโตเปนตวออนโดยไมตองมการผสมกบอสจเลย วธน มชอภาษาวทยาศาสตรวา parthenogenesis (อานวา พารธโน-เจเนซส parthenos มาจากภาษากรกหมายถง เวอรจน genesis หมายถง กำเนด ความหมายรวมคอ เกดมาจากเวอรจน) เชนในตวเพลยทเปนศตรสำคญของตนไมนนมนไมมพอม แตแม การสบพนธแบบไมใชเพศนตวเมยสามารถมลกจำนวนมากไดโดยงาย เรวกวา และประหยดพลงงานกวา แตในทางตรงกนขามเมอเรามาดการสบพนธ แบบใชเพศเราจะเหนวามนยงยากกวามาก ตองเลอกวาจะผสมพนธกบใครด ตางฝายตองเดนทางเพอไปหาค ตองมาเสยเวลาจบกนอก เมอเจอคทหมายปอง


ตวผทงหลายกยงอาจตองมาเสยงชวตตอสแยงชงตวเมยกนอก ถาสงมชวตไมตอง มาเสยเวลาไปกบเรองเหลาน เวลาและพลงงานทมนประหยดไปไดสามารถเอาไป ทำอยางอนไดอกเยอะแยะ เชน หาอาหาร สรางรางกายใหใหญโตเพอกนสตวอน ดงนนไมวาจะมองดานไหนมมไหน ยงไงการสบพนธแบบไมอาศยเพศนาจะเปน วธทดกวาในการมลก คำถามคอ ถาเปนเชนนนแลว ทำไมการสบพนธแบบใชเพศมน “ถกคดเลอก” มา? ธรรมชาตสรางตวผมาเพออะไร? แตนนเปนแคโลกในจนตนาการ (ของผหญงหลายคน) ในโลกความ เปนจรงเราเหนตวผเดนขวกไขวอยทวไป แสดงวาตวผเหลานมนตองมอะไรดจรง ไมเชนนนการสบพนธแบบใชเพศจะถกคดเลอกมาไมได คำถามคอ การมตวผมน มขอดอะไร? แลวตวผตวแรกมนเกดขนมาไดอยางไร? วธหนงทจะตอบคำถามนได คอ เราตองหาสตวทคลายกนมากๆ ในแงตางๆ ทงรปรางหนาตาและการดำรงชวต แตมการสบพนธทตางกนคอ ชนดหนงใชเพศ อกชนดหนงไมใชเพศ แลวเรากนำ สตวทงสองมาเทยบกนด เรากจะพอบอกไดวาการสบพนธทตางกนนนมนนำไปส ขอดหรอขอเสยทตางกนอยางไร และทำไมแตละแบบจงถกคดเลอกมา โชคดสำหรบ เราทในโลกใบนยงพอจะมความหลากหลายทางชวภาพมากเพยงพอใหเราไดศกษา กใครจะไปคดวาการจะเขาใจการสบพนธของมนษยได เราตองไปศกษาการสบพนธ ของหอยทาก ในป ค.ศ. 1985 เคอรตส ไลฟล (Curtis Lively) พยายามทจะตอบ คำถามวา การสบพนธแบบใชเพศมนมขอดอยางไร ในขณะนนมสมมตฐานทพยายาม ตอบคำถามนอยหลายอยางดวยกน แตกเปนแคสมมตฐานทไมมหลกฐานอะไรมา รองรบ ไลฟลซงขณะนนอาศยอยในประเทศนวซแลนดจงศกษาหอยทากชนดหนง ซงหอยทากนสวนใหญจะสบพนธแบบ parthenogenesis (แมทมลกไดเองโดย ไมตองงออสจจากตวผ) ทวาในบางพนทกจะมหอยทากชนดเดยวกนนมตวผตวเมย และสบพนธแบบใชเพศดวย คำถามคอ อะไรทำใหหอยทากสวนนอยนสบพนธแบบ ใชเพศ? กญแจไขคำตอบนมนอยทสงแวดลอมทหอยทากทงสองอาศยอย เพราะ สงทไลฟลพบคอ หอยทากทสบพนธแบบใชเพศนนอาศยอยในบงใหญทนำสงบนง ในขณะทหอยทากทสบพนธแบบไมใชเพศอาศยอยตามลำธารทนำไหลเชยว นำนงและนำไหลเชยวมนมผลตอการสบพนธไดอยางไร?... คำตอบนนซอนอย ภายใตเปลอกของหอยทาก เมอไลฟลเปดเปลอกของหอยทากออกด สงทเขาพบ คอหอยทากทอาศยในบงทนำนงจะมปรสต (หนอนพยาธ) เขาไปอาศยอยภายใน (หรอเรยกวาเปนโรคพยาธกได) แตหอยทากทอาศยในนำเชยวซงมพยาธนอยกวา จงรอดพนจากการถกพยาธโจมต เมอไลฟลศกษาเพมเตมในบรเวณอนๆ เขากพบ แบบแผนเดยวกนนในทอนๆ คอ ทไหนกตามทมพยาธมาก หอยทากนจะมการ สบพนธแบบใชเพศ ทำไมการมพยาธถงทำใหหอยทากสบพนธแบบใชเพศ?


ไลฟลเองทราบคำตอบนนในทนท เพราะกอนหนาน วลเลยม แฮมลตน (William Hamilton) นกชววทยา มหาวทยาลยออกซฟอรด เคยเสนอสมมตฐาน ทอธบายไวแลววาการมพยาธจะทำใหการสบพนธแบบใชเพศมนดกวาไมใชเพศอยางไร จะเขาใจสมมตฐานของแฮมลตนได เราตองไปทำความเขาใจการสงตอพนธกรรม จากพอแมไปสลกสกเลกนอย ปกตในการสบพนธแบบไมใชเพศ ลกจะรบพนธกรรมจากแมไปตรงๆ การทแมจะใหพนธกรรมแกลกได แมตองทำสำเนาพนธกรรมของตวเองขนมาอก ชดหนงกอนแลวยกสำเนานนใหลกไป ในการทำสำเนานนมกจะมขอผดพลาด เลกๆ นอยๆ เกดขนแตกไมมากนก ดงนนพนธกรรมของลกแมวาจะไมเหมอนแม รอยเปอรเซนตแตกจะคลายกบแมมาก เมอลกมหลานตอกจะสงพนธกรรมชดน ตอไป ทำใหพนธกรรมของรนหลานกคลายๆ กบรนแมและรนลก แตในการสบพนธแบบใชเพศนน ลกจะไดพนธกรรมจากพอแมมาฝงละครง ดงนนพอตองเตรยมพนธกรรมครงหนงใสเขาไปในอสจ แมกเตรยมพนธกรรม ครงหนงของแมใสไปในไข ถาเราถามตอไปอกวา พนธกรรมของพอและแมได มาจากไหน?... แนนอนวาพนธกรรมของพอกจะไดมาจากปและยา สวนของแม ไดมาจากตาและยาย ดงนนพนธกรรมในอสจของพออาจพดอกอยางคอ มนคอ พนธกรรมของปและยาปนกน (และใสการกลายพนธปนเขาไปอกนดหนอย) สวนไขของแมกมพนธกรรมของตาและยายปนกน เมอไขผสมกบอสจและกลาย มาเปนลก ลกกมพนธกรรมของปยาตายายรวมอยในรางกาย แตจดทสำคญอกจด มนอยทตรงนครบ อสจแตละตวในหลายรอยลานตวทหลงออกมาจะมพนธกรรม ไมเหมอนกนเลย หรออาจพดงายๆ ไดวาอสจแตละตวเกดจากการปรงสวนผสมท มาจากปและยาในสดสวนทตางกนไป เชนเดยวกน ไขแตละใบทตกมาในแตละ รอบเดอนกมพนธกรรมแตกตางกนไป กลาวโดยสรปจะไดวา พนธกรรมของลกทไดจากการสบพนธแบบใชเพศ จะมความหลากหลายมาก และลกแตละตวกจะมพนธกรรมตางกน สวนพนธกรรม จากการสบพนธแบบไมใชเพศจะไมตางจากแมมากนกและลกแตละตวกไมตางกนมาก (อาจเทยบไดวาลกเปนฝาแฝดกนทงหมดและยงเปนฝาแฝดกบแมอกดวย) ในวนทสงมชวตทมรางกายใหญเกดขนมาในโลก สงมชวตทตวเลกกวา จงเหนชองทางหากนใหมหรอ eco-niche แหงใหม ถามนเขาไปอาศยอยในสง มชวตทตวใหญไดมนกไมตองออกไปเสยงชวตหากนขางนอก มนแคนอนรอเฉยๆ ในทอบอนสบายๆ แลวคอยแยงอาหารทสตวตวใหญกนเขาไป สงมชวตททำ ตวเชนนโดยไมใหอะไรตอบแทนเจาบานเลยเราจะเรยกพวกมนรวมๆ กนไปวา ปรสต เชน พวกหนอนพยาธตางๆ แบคทเรย เชอราและไวรสบางชนด เมอเปน เชนนนถาสตวตวใหญหรอเจาของบานไมทำอะไรเลย ไมนานเจาของบานกตองขาด อาหาร รางกายไมแขงแรง และอาจสญพนธได ดงนนเหลาเจาของบานทงหลาย


จงสรางกองทพขนมาส ทเราเรยกกนวา “ภมคมกน” ซงภมคมกนนกสรางมาจาก พนธกรรมเชนเดยวกน กลบมาทหอยทากของเรา ในหอยทากทสบพนธแบบไมใชเพศภมคมกน ของมนกจะคลายๆ กบของแม ในการตอสระหวางปรสตกบภมคมกน ผลทออกมา กมชนะบางแพบางเปนธรรมดา แตสมมตวาวนหนงมปรสตชนดหนงบงเอญพบวธ เอาชนะภมคมกนของหอยทากไดอยางเดดขาด ทำใหมนอาศยอยในหอยทากนน ไดอยางด เมอมนกนดอยสบายมนกมลกมาก ฝายหอยทากทสบพนธแบบไมใช เพศ แมมพนธกรรมยงไง ลกกมพนธกรรมคลายๆ กน ซงกจะเทยบไดกบการ ไมยอมเปลยนกลยทธในการตอส แมแพแลวลกกยงใชกลยทธเดม จงตองแพใหกบ ปรสตอกเรอยไปและอาจนำไปสการสญพนธ (และแนนอนสงครามเชนนในธรรมชาต มกจะไมมผชนะทแทจรง เพราะสดทายเมอปรสตทำลายเจาบานจนหมดสนไปมนก จะสญพนธตามไปดวย) สมมตวาวนหนงมหอยทากตวหนงเกดเรยนรทจะสบพนธแบบใชเพศขนมา เมอมนผสมพนธกบหอยทากอกตว ลกทเกดมากจะมพนธกรรมทหลากหลาย คอตางไปจากทงพอแมและปยาตายาย และลกแตละตวกยงมพนธกรรมแตกตาง กนไปอก เมอพนธกรรมทหลากหลายนสรางภมคมกนขนมากจะไดภมคมกนท ไมเหมอนใคร อาจเทยบไดกบการมรปแบบการรบใหมๆ ใหเลอกใช รปแบบ การรบทปรสตตางๆ ไมเคยเหนมากอน ทำใหการชนะฝายเดยวเปนไปไมไดอกเลย โดยสรปจะเหนวา การมปรสตจะทำใหการสบพนธแบบใชเพศมขอไดเปรยบ และมประโยชนขนมา ถาเราเทยบกนแครนเดยวหรอเจเนอเรชนเดยวระหวาง หอยทากทสบพนธแบบไมใชเพศและแบบใชเพศ เราจะเหนวาการสบพนธแบบ ไมใชเพศมลกมากกวาและเรวกวา แตการชนะแบบนเรยกวาเปนการชนะศก แตแพสงคราม เพราะในระยะยาวแลวการสบพนธแบบใชเพศจะชนะไดบอยครง กวา ทำใหการสบพนธแบบใชเพศจงถกคดเลอกมาใหเปนวธการสบพนธหลกใน สตวหลายๆ ชนด แตนนไมใชเหตผลเดยวททำใหการสบพนธแบบใชเพศไดเปรยบการ สบพนธแบบไมใชเพศ จากทเราคยกนไปขางตนวา ในธรรมชาตการทำสำเนา พนธกรรมมกจะมขอผดพลาดเลกๆ นอยๆ เกดขนในสำเนาใหม ทำใหพนธกรรม ของลกคลายของแมแตไมเหมอนแมรอยเปอรเซนต ซงโดยสวนใหญแลว ความ ผดพลาดของการทำสำเนานกจะเลกๆ นอยๆ และไมมผลอะไร แตบางครงพนธกรรม ทผดพลาดเลกๆ นอยๆ นสามารถนำไปสลกษณะบางอยางทไมดได เมอแมให พนธกรรมทไมดไปกบลก ลกกตองรบมาอยางไมมทางเลอก เมอลกรบของไมด มาแลวตนแบบของลกกไมดเปนทนเดม เมอลกทำสำเนาตวเองเพอสงใหหลาน หลานกไมมทางเลอกตองรบพนธกรรมทไมดนนไป ซงพนธกรรมทไมดนนอาจนำ


ไปสการสญพนธได การสบพนธแบบไมใชเพศจงเหมอนกบวาสงมชวตนนไมมวธ ทจะกำจดของไมดทง มนตองรบมาแลวสงตออยอยางนนเรอยไป ในทางตรงกนขาม สมมตวาพนธกรรมทไมดเกดขนในฝงพอ เมอพอ ผสมพนธกบแม ลกแตละตวกจะรบพนธกรรมมาจากพอครงหนงจากแมครงหนง พนธกรรมจากพอครงหนงอาจมสวนทไมดปนมา อาจจะปนมากหรออาจปนมา เลกนอย หรออาจไมไดรบมาเลยกได และเมอผสมกบแม พนธกรรมทไมดกอาจ จะถกเจอจางลง ลกทไดพนธกรรมไมดมากอาจจะถกคดออกไปจากธรรมชาต (ตายไปหรอไมไดสบพนธ) ในรนหลานพนธกรรมทไมดจงถกเจอจางลงไปอก ดงนนการสบพนธแบบใชเพศจงมวธทจะกำจดพนธกรรมไมดทงไป ในภาพรวมทงหมดคณจะเหนวาคำตอบของคำถาม “ทำไมการสบพนธ แบบใชเพศจงประสบความสำเรจมากกวาการสบพนธแบบไมใชเพศในระยะยาว?” เราอาจสรปเปนคำพดงายๆ วา ในระยะแรกๆ กลยทธทเนนปรมาณแตไมไดเนน คณภาพ (ไมมความหลากหลาย) จะดเหมอนวาดกวา แตในระยะยาวแลวกลยทธท เนนคณภาพ (พนธกรรมทหลากหลาย) จะแซงกลบมาและประสบความสำเรจ เหนอกลยทธทเนนปรมาณในทสด แลวกมาถงคำถามถดไปคอ การสบพนธแบบใชเพศมนเกดขนมาครงแรก ในโลกไดอยางไร?... คำถามนแมวามนฟงดไมนาสนใจ แตมนคอคำถามทตอง ตอบ เพราะมนจะชวยนำไปสการตอบคำถามทนาสนใจกวา เชน ทำไมผหญงตอง เปนฝายอมทอง?


เราจะมาเรมหาคำตอบวา ทำไมผหญงตองเปนฝายอมทอง ดวยการไปดวาการสบพนธแบบใชเพศมนเกดขนครงแรก ไดอยางไร? อสจหรอไขตวแรกมนเกดขนมาบนโลกน ไดอยางไร?

30เมออกฝายเรมเอาเปรยบโดยการไมใสอาหารลงไปในแกมมต

กลไกการคดเลอกจงคอยๆ ทำใหเกดเพศทแตกตางกนมากขนเรอยๆ

จนกลายมาเปนเพศผและเพศเมยในปจจบน

{ เพศชาย เพศหญงเกดขนมาไดอยางไร }


ในทกวนนยงมการสบพนธอกแบบหนงซงแปลกกวาสงมชวตอนๆ ทมน แปลกเพราะเปนการสบพนธแบบใชเพศแตไมมตวผตวเมย เปนรกรวมเพศ (ไมใช ครบ ผมไมไดหมายถงคน) การสบพนธแบบทวานพบไดในสาหรายหรอเชอรา บางชนด ภาษาวทยาศาสตรจะเรยกเพศทเทาเทยมกนนวา isogamy คำวา แกมม คำนกไมไดเกยวอะไรกบคำวา เกย หรอเกยม แตมนมาจากคำวา gamete (อานวา แกม-มต หมายความถงสารทใชสบพนธ ในคนมนหมายถงไขและอสจ iso มความหมายวาเหมอนกน ความหมายรวมของ isogamete จงหมายถง gamete ทเหมอนกนหรอเทาเทยมกน) หมายถง ทงสองฝายสราง gamete ทขนาดเทากน เมอ gamete ขนาดเทากนจงไมมใครเปนตวผและไมมใครเปน ตวเมย ตางฝายตางลงทนเทาๆ กน ไมมใครเสยเปรยบหรอไดเปรยบ ภาวะท เทาเทยมกนทางเพศนเชอวาเปนจดเรมตนของการสบพนธแบบใชเพศ ดงนน โลกเราเรมจากความเทาเทยมทางเพศมากอนและพฒนาตอเนองมาจนกลายเปน ความแตกตางทางเพศอยางทเหนในสตวสวนใหญ คำถามคอ อะไรทนำไปสความแตกตางทางเพศ? ความแตกตางนมนม ประโยชนอะไรมนจงถกคดเลอกมาและกลายเปนรปแบบหลกของการสบพนธ แบบใชเพศได? แรกเรมทเดยวการผสมพนธในโลกอาจเรมตนดวยรกรวมเพศ ทงสอง ฝายสรางสารสบพนธหรอทเรยกวา gamete เหมอนกน ใน gamete จะม พนธกรรมจากแตละฝายใสมาฝงละครง นอกเหนอไปจากพนธกรรมแลว ทงสอง ฝายกยงลงทนใสอาหารเขามาเกบไวใน gamete ใหตวออนกนขณะทเตบโตเทาๆ กน โลกในอดมคตแหงความเทาเทยมทางเพศนกดำเนนไปไดดวยด แตเรองราวทงหมด มนเปลยนไปเพราะธรรมชาตไมใชโรงงาน ธรรมชาตไมสามารถสราง gamete ทขนาดเทากนไดทกครง ทำใหการผสมพนธแตละครงจะเปนการผสมระหวาง gamete ทขนาดตางกนเลกนอย แตขนาดทตางกนนไมมากถงขนาดทจะเรยกวา ใครไดเปรยบหรอเสยเปรยบใคร แตแลววนหนงเมอหลายรอยลานปมาแลว มเหตการณอนจะนำไปสการ พลกโฉมหนาประวตศาสตรของโลกเกดขน เมอมสงมชวตชนดหนง (ไมมใครรวา สงมชวตนนคออะไร) เกดสราง gamete ทมขนาดเลกกวา gamete ของตวอนๆ คอนขางมาก ทงหมดเกดขนมาโดยไมไดตงใจ อาจเกดจากการเปลยนแปลง พนธกรรมบางอยางดวยความบงเอญ แลวทำใหเกดการสราง gamete ขนาดเลก ขนมา สาเหตทมนมขนาดเลกกวาเปนเพราะวามนใสอาหารเขาไปนอยกวา ขณะท มนยงใสพนธกรรมเขาไปเทาเดม หรอพดอกอยางคอ มนลงทนนอยลง แตเมอได ผลกำไรมนกลบไดสวนแบงเทาเดม (หมายถงการสงตอพนธกรรมไปในรนลก) gamete ทเลกกวาน มนเลกมากพอทจะทำใหเจาของ gamete นเกดการไดเปรยบ หมายความวาเมอมนลงทนนอยกวาคนอนหนอยนง หลายๆ ครงเขามนกประหยด


ไปไดเยอะ มนสามารถเอาพลงงานทประหยดไปทำอยางอนได เชน สราง gamete ทมจำนวนเพมมากขนเหมอนสรางกองทพ ใหมทหารเยอะๆ หรอเอาพลงทประหยด ไปหากนใหแขงแรง ผลทตามมาคอ มนมโอกาสมลกมากกวา เมอมคนเอาเปรยบสงคมแลวไมโดนทำโทษ คนอนๆ เหนเชนนนกจะเรม เอาเปรยบบาง กฎนใชไดทงกบคนและ gamete ในเวลาตอมาไมนานนกพวกทสราง gamete เลกๆ กไดเปรยบจนรงเรอง เพมจำนวนมากขน ตอนนเลยม gamete สองแบบและทำใหเกดการแขงขนกนในหมพวกท gamete เลกๆ ดวยกนเอง ใครเอาเปรยบไดมากยงไดเปรยบ พวกนเลยตงหนาตงตาแขงกนเอาเปรยบ พวกทถกเอาเปรยบกเรมจะแยลง เพราะกลมพวกทชอบเอาเปรยบมนลงทนนอย แตเมอมลกมนกลบมสทธในลกเทากนคอ มนมสวนแบงของพนธกรรมในลก ครงหนงเหมอนกน มาถงตอนน gamete ของแตละฝายหนาตาแตกตางกนมากขน ฝายหนง เอาเปรยบจนตวเลก สวน gamete ฝายทไมเอาเปรยบกตองใสอาหารใหตวออน มากขนมนกเลยตวใหญขน (gamete ทใสอาหารนอยจะเสยเปรยบเพราะลกไม แขงแรง) เนองจากหนาตามนตางกนมากจนถงจดทบอกความแตกตางไดชด ดงนนเราจะมาเปลยนชอทเรยกมนทงสองฝาย โดยเราจะเรยกพวกตวเลกทชอบ เอาเปรยบวา “วาทตวผ” สวนฝายทตวใหญ ใจกวาง เคารพกฎกตกาวา “วาท ตวเมย” เราเรยกมนวา “วาท” เพราะมนยงไมเปนตวผหรอตวเมยเตมตว และเราจะเรยก gamete ทมนสรางขนวา “วาทอสจ” และ “วาทไข” ดวยเหตผล เดยวกน เมอพวก “วาทอสจ” เอาเปรยบแลวไดประโยชนมนกเรมไดใจมากขน กเรมเอาเปรยบมากขนเรอยๆ จนถงจดทมนใสอาหารเขาไปนอยมากๆ เมอเปน ดงนนวาทตวเมยกยงเสยเปรยบมากขนเรอยๆ จนถงจดทประชากรลดลงอยางมาก จนวาทตวเมยปรมๆ จะสญพนธ แตเรารดวาสดทายแลวการสญพนธไมไดเกดขน เพราะวนนโลกเรามตวเมยเดนเฉดฉายไปมาอยมากมาย คำถามคอ มนมอะไรเกดขน ทชวยไมใหวาทตวเมยสญพนธไป? จดพลกผนมนเกดขน เมอฝายวาทตวผเอาเปรยบเสยจนตวมนเอง ไมสามารถผสมพนธกนเองไดอกตอไป พวกมนตางฝายตางกใสอาหารเขาไปนอย จนถงจดทแมวารวมอาหารของทงสองฝายเขาไปแลวมนกยงไมพอทจะเลยงตวออน ใหโตขนมาได คอตางฝายตางเอาเปรยบจนลมจมทงค ขามมาดฝายวาทตวเมยกนบาง เหลาวาทตวเมยทเคยถกเอารดเอาเปรยบ บดนกลบกลายมาเปนฝายถอไพเหนอกวา ในตอนแรกๆ ฝายวาทตวเมยมสทธเลอก วาจะผสมกบวาทตวผกได หรอจะผสมกบวาทตวเมยกได วาทตวเมยตวไหนสราง “วาทไข” ทมอาหารเยอะกยงเปนทตองการของ “วาทอสจ” ซงบดนยากจนขนแคน จนแทบไมมอะไรจะกน วาทตวผเหลานนจงยอมทำทกอยางเพอใหวาทตวเมยเลอก มนเปนคผสมพนธ เมอเปนดงนน วาทตวเมยตางกแขงกนสรางอาหารใหมากขนไปอก


ใครมอาหารมากกมวาทตวผมางอขอผสมพนธดวยมาก เมอวาทตวเมยมวาทตวผ มางอเยอะ มนกไมอยากผสมพนธกบวาทตวเมยดวยกนแลว เพราะตางฝายตางก มวาทตวผมางอมากมาย และอาหารทมนสรางขนบดนกเกนความจำเปนไปมาก มนสไปเลอกผสมพนธกบเหลาตวผทสนหวงและตองงอมนดกวา เมอวาทตวเมย เลกผสมกนเองไปนานๆ เขาอาจมการเปลยนแปลงบางอยางทางพนธกรรมของ ตวเมยทำใหไมสามารถกลบไปผสมกนเองไดอกตอไปอยางถาวร มาถงตรงนกถงจดทภาษาองกฤษเรยกวา point of no return คอไมมทาง หนหลงยอนกลบไดอกตอไปแลว ฝายชายไมมเหตผลทจะสรางอาหารอกตอไป การแขงขนของฝายชายจงแขงกนสรางอาหารใหนอยทสดแลวไปเนนการสรางอสจ ใหมากทสด สรางพนธกรรมใหดทสดเพอใหฝายหญงเลอก สวนฝายหญงกตงหนา ตงตาสรางอาหารใหมาก ยงสรางมากยงมตวผเขามาใหเลอกมาก ทงหมดทเลา มานเปนการคดเลอกตามธรรมชาตแบบหนงทมชอเฉพาะวา disruptive selection หรอการคดเลอกทนำไปสความแตกตางของแตละฝาย เมอเราเดนหนากลบมาส โลกปจจบนและมาดอสจกบไขของพวกเรา เราจะพบวาทกวนนอสจมอาหารอย นอยมาก มนมอาหารแคพอจะใชวายนำไปผสมกบไข นอกนนเปนพนธกรรมท บรรจอดแนนอยในสวนหว สวนไขกเตมไปดวยสารอาหารทำใหไขของคนมขนาด ใหญกวาอสจประมาณ 85,000-200,000 เทา แตเรองมนยงไมจบแคน สมมตเลนๆ วาเราเปนตวเมยทมพนธกรรมด เราคงอดทจะถามตวเองไมไดวาฉนกมพนธกรรมทดอยแลว อาหารฉนกมมาก อยแลว ถาฉนไปผสมพนธกบตวผทพนธกรรมไมด ลกฉนกจะไดพนธกรรมทด ของฉนไปแคครงเดยว สวนอกครงกจะไดพนธกรรมหวยๆ มา พนธกรรมดๆ ของฉนก จะถกเจอจางลงในรนลก ถาฉนไมอยากใหกรณเชนนนเกดขน ฉนตองไมสมสสมหา ไปผสมพนธกบใครกได ฉนตองชางเลอกหนอย ฉนตองหาตวผทมพนธกรรมดๆ เทาๆ กบของฉนใหได! แตคำถามคอ เราจะรไดอยางไรวาตวผแบบใดมพนธกรรม ทดจรง ? และเรองราวทงหมดกพาเราเขาสเรองถดไปคอ... การจบ


สมมตวาในธรรมชาตมตวผอยสองประเภททนสยตางกน ประเภทแรกมนสยชอบทจะผสมพนธกบตวเมยใหได มากทสดเทาทจะมากได โดยไมเลอกวาตวเมยนนจะม พนธกรรมทดหรอไม กบประเภททสองซงมนสยชางเลอก คอเลอกทจะผสมพนธกบตวเมยทมพนธกรรมดเทานน คำถามคอ สดทายแลวในระยะยาวใครจะมลกมาก กวากน?

31เมอตวผเปนฝายลงทนนอยกวาแตหวงวาจะไดผลจากการลงทนเทากน

ตวผจงตองเปนฝายไปขอ เมอตวเมยลงทนมากกวาตงแตแรก

กเกดการเสยดายทนทลงไป จงตองเปนฝายลงทนอมทอง

ทำไมผชายตองจบ และทำไมผหญงตองเปนฝายอมทอง{ }


ในบททผานมาเราเหนกนไปแลววาตามคำนยามนน ตวผคอฝายทสราง gamete ขนาดเลกกวาหรอลงทนนอยกวา ประกอบกบภายในตวอสจนอกไปจาก พนธกรรมและไมโตคอนเดรยแลว (ไมโตคอนเดรยเทยบไดกบแบตเตอรทชวยให อสจวายนำไปหาไข) แทบไมมอาหารเลย เมอลงทนตำตวผแตละตวกเลยสราง อสจไดเยอะ อยาหาวาผมโมเลยนะครบ แตการหลงอสจของผมในทางทฤษฎแลว แตละครงมศกยภาพพอทจะทำใหสาวๆ เมองจนตงครรภไดเกอบครงประเทศ (ประมาณเกอบ 300 ลานกวาตว) ตามขอมลในกนเนสบค ผหญงทมสถตมลกมากทสดในโลกเปนของ ชาวนารสเซยทมชวตอยประมาณ 300 ปทแลว ตลอดชวตของเธอคนนมลก ทงหมด 69 คน (เธอมลกทงหมด 27 ครง เปนลกแฝดสองทงหมด 16 ครง แฝดสาม 7 ครง และแฝดสทงหมด 4 ครง) สวนสถตของผชายตกเปนของอดต จกรพรรดประเทศโมรอกโกทชอ มเล อสเมล (Moulay Ismail) ซงมบตร ธดา รวมกนทงหมด 888 คน จากตวอยางนเราจะเหนวาความสามารถในการมลกของ ผชายและผหญง (รวมทงตวผและตวเมยในสตวเลยงลกดวยนมอน) ตางกนมาก เนองจากตวเมยตองเสยแรงเสยเวลาไปกบการอมทองหรอตองสรางไขแลววางไข ดงนนตวเมยจะลงทนสงกวามาก ถงตวเมยจะพยายามอยางไร ความสามารถ ในการมลกกจะไมมทางเทาตวผ คณผชายทงหลายครบ สมมตวาคณมเงนแสนลานลานบาท มคนมาถาม “พชาย ผมมลอตเตอรมาขาย ใบละ 1 บาท ทกใบไดรางวลหมด ไดรางวล ใบละ 100,000 บาท” ถาทกอยางเปนเรองจรง คณคดวาคณจะซอลอตเตอรทงหมด กใบ? คณคงบอกนองคนนนวา “นองมเทาไหร พเหมาหมด” คณผหญงทงหลายครบ สมมตวาคณมเงน 50 บาท แลวมชายคนหนง เดนมาถามวา “นองสาว พมลอตเตอรมาขายใบละ 1 บาท ทกใบไดรางวลหมด ไดรางวลใบละ 1 บาท” คณจะซอลอตเตอรนนไหมครบ ฟงดกพอใชไดใชไหมครบ แมวารางวลจะไมนาประทบใจเทาของผชายแตกไมขาดทน แตกอนทคณจะตดสนใจ ซอ ชายคนนนกยมดวยสายตาแปลกๆ แลวพดตอวา “ถานองอยากซอจรงๆ พก จะขายให แตพมขอแม นองซอไดครงละ 1 ใบเทานน เมอซอไปแลวหามซอไปอก 3 ป นอกจากนกอนทจะรบรางวล (หนงบาท) ทกครงนองตองวงไปกลบกรงเทพฯ เชยงใหมใหพนะ ถาวงไมครบกไมไดเงนรางวล” คราวนผมอยากรวาคณอยากซอ ลอตเตอรนมากแคไหน ผมเชอวาคณผหญงสวนใหญคงไมตองการซอลอตเตอร นแนๆ แตยกเวนกรณเดยว นนคอคณ “ตกหลมรก”ชายทมาขายลอตเตอรน จนตาบอด เรองราวขางบนนเปนเหตการณจำลองใหเราเหนภาพความแตกตางใน การลงทนของทงสองเพศ แรกสดคอ ผชายผลตอสจไดมหาศาลตลอดชวต แต ผหญง (ในธรรมชาต) จะผลตไขประมาณ 100 กวาใบกอนทจะหมดประจำเดอน


(สาเหตทในธรรมชาตจรงๆ ผหญงมประจำเดอนแคประมาณ 100 ครง เพราะใน ธรรมชาตไมมยาคมกำเนดหรอถงยาง เมอมเพศสมพนธไมนานกจะตงครรภ เมอ ตงครรภและใหนมลกกจะไมมประจำเดอนไปอกประมาณ 4 ป ดงนนการตกไขจะ นอยกวาผหญงในปจจบนมาก การศกษาในคนทยงใชชวตลาสตวหาของปาพบวา ตลอดชวตผหญงคนหนงจะมประจำเดอนประมาณ 100 กวาครง) อสจมขนาดเลก กวาไขประมาณหยาบๆ กหนงแสนเทา ทงคลงทนตางกนแสนเทาแตไดรบรางวล เทากน นนคอโอกาสสงตอพนธกรรมไปทลกคนละครงเทากน ในธรรมชาตเมอ เพศหญงลงทนมลกไปหนงคนแลวกจะไมสามารถมลกไปไดอกประมาณ 3 ป เนองจากตองดแลปองกนอนตรายใหลกและเสยพลงงานไปในการสรางนมใหลกดม ในขณะทเพศชายสามารถหนไปมลกทอนๆ ไดอก นอกไปจากนนพลงงานทลงทน ทงสองฝายกยงไมเทากนอก เพราะพลงงานทเพศชายลงทนไปทงหมดจะมแค พลงงานทใชขยบรางกายระหวางการมเพศสมพนธ แตพลงงานทผหญงใชไปในการ อมทองเพอสรางชวตใหมหนงชวต คราวๆ ก 80,000 แคลอร บวกรวมไปกบ การใหนมลกอกหลายพนแคลอร พลงงานขนาดนกนาจะประมาณวงไปกลบ กรงเทพฯ - เชยงใหม เมอตวผแตละตวสรางอสจมากขนาดนน สงทตามมาคอ อสจลนตลาด และผลทตามมาอกทคอ ราคาของอสจตกตำลงตามหลกอปสงคอปทาน เมอราคา ของอสจตำมากแตการลงทนไปในแตละครงของอสจมโอกาสทจะไดผลตอบแทน กลบมาคอนขางสง (หมายถงมลก) ดงนนกลยทธการลงทนทดทสด (หมายถง สงตอพนธกรรม) ของผชายคอ หาโอกาสลงทนใหมากทสดเทาทจะมากได ตวผ ตวไหนมทลงทนมากกวาโอกาสทจะไดผลตอบแทนกมากกวา นนคอมลกมากกวา และสงพนธกรรมตอไปไดมากกวา พฤตกรรมของตวผทพยายามจะผสมพนธกบ ตวเมยใหไดมากทสดเทาทจะมากไดจงถกคดเลอกมาในตวผทงหลาย ในทางตรงกนขาม เมอตวเมยลงทนมากกวาในตอนแรก ตวเมยจงมทน ทจะลงทนในแตละครงจำกด แถมเมอลงทนไปแลวยงไปลงทนทอนตอไมไดอก 3 ป ถาโชครายไปลงทนรวมกบตวผทพนธกรรมไมดแลวไดลกทไมแขงแรงและ เสยชวต (ลงเงนตนไปแลว วงไปถงพจตรกแลว) กเทากบเปนการลงทนทสญเปลา และเสยโอกาสไปลงทนทอน (เสยทงตนทงดอกและยงมคาเสยโอกาส) ตวเมยท ชางเลอกกวากจะมลกทมคณภาพมากกวา ลกทมคณภาพมากกวากจะมโอกาส มหลานมากกวา ดงนนพฤตกรรมชางเลอกหรอลงเลทจะผสมพนธจงถกคดเลอก มาในเพศเมยทงหลาย เมอตวผตองการกระจายอสจซงราคาถกไปใหทวมากทสดเทาทจะเปน ไปได แตตวเมยซงมไขทราคาแพงตองการเลอกตวผทดทสดเทาทจะเปนไปได ฝายหนงจงจำเปนตองงอ และแนนอนวาฝายทตองงอกคอตวผ ซงการงอนกแสดง ออกมาในพฤตกรรมทเราเรยกวาการจบ (ในสตวเราใชคำวา courtship หรอ display)


แตปญหาของคำอธบายทเลามานคอ ในธรรมชาตจรงๆ พฤตกรรม ของสตวตางๆ มนไมเปนไปตามนนทงหมด สวนใหญเปนเชนนนจรงคอ ตวผมก จะผสมพนธกบตวเมยหลายตวและตวเมยกชางเลอก แตมอกไมนอยทไมเปนไปตามนน ตวอยางทชดทสดกไดแกมนษยเราเอง ผชายสวนใหญจะรกเดยวใจเดยว และสงคมทอยเปนคชายหนงหญงหนงกพบไดทวไป หรอในชมแปนซ ชวงทตวเมย ไขตกมนจะผสมพนธกบตวผเกอบทงฝง ซงดแลวไมเหมอนวามนจะเลอกมาก นกวาจะผสมพนธกบใคร พฤตกรรมเหลานอธบายไดอยางไร?... คำตอบคอ เพราะพฤตกรรมตางๆ ไมไดเกดจากปจจยเดยว แตเกดจากปฏสมพนธระหวาง หลายๆ ปจจยดวยกน ซงในตอนนเราเพงไดเหนปจจยแรกแตเปนปจจยทเปน รากฐานของปจจยอนๆ ในอนาคตอนใกลนเราจะไดไปดปจจยอนๆ ทจะมามผลตอ พฤตกรรมของคนและสตวกน แลวกมาถงคำถามวาทำไมตวเมยตองเปนฝายอมทอง? สมมตวามสตวในจนตนาการชนดหนง สตวชนดนเมอมลก ลกมนตอง การพอหรอแมตวใดตวหนงเลยงด ถาไมมใครดแลมนจะตายแนนอน สมมตตอไปอกวา มสตวชนดนคหนง เมอทงคมลกออกมาแลวตวผพดขนมาวา “ฉนไปแลวนะ ฉนจะไปมลกทอนอก เธอดแลลกกแลวกน ถาเธอไมดแล ลกตองตายแนๆ แตรไวนะ ไมวาจะเกดอะไรขนกตาม ฉนกจะไมกลบมาดแลลกอก” เมอตวเมยไดยนดงนนจง พดขนมาวา “ฉนกจะไปมลกทอนเหมอนกน ฉนเองกไมสนวาลกจะตายหรอไม ถาเธอไมดแล ลกตองตายแนๆ ” แนนอนวาทงคไมอยากใหลกตาย เพราะลกคอการ ลงทนทางพนธกรรมของพอแม ถาทงคทงไปจรงๆ พฤตกรรมนจะสญหายไปจาก ธรรมชาต เพราะพนธกรรมของทงคจะไมไดรบการสงตอไปในรนลกหรอรนหลาน ทงคพดเชนนนเพราะตางฝายตางกพยายามจะขใหอกฝายกลวและยอมถอย แต สดทายใครกนทตองเปนฝายกลบมาเลยงลก สมมตวาในธรรมชาตมตวผสองประเภทคอ ตวผทยอมกลบมาเลยงลก และตวผทไมยอมกลบมาเลยงลก คำถามคอ ฝายไหนจะมลกมากกวากน?... เราจะ เหนวาตวผทยอมกลบมาเลยงลกจะเสยโอกาสไปมลกทอนๆ ในขณะทตวผทใจแขง และไมยอมกลบมาเลยงลก จะไปมลกทอนได และตวเมยตองกลบมาเลยงลกให ลกมนจงรอดตาย (เราตดกรณทตวเมยไมยอมเลยงลกออกไปแลว เพราะในกรณ นนสตวนจะสญพนธไปจากโลก) สดทายตวผททงลกจะมลกมากกวาและ พฤตกรรมทงลกกจะถกคดเลอกมาในเหลาตวผ สมมตวาในธรรมชาตมตวเมยอยสองประเภทคอไมยอมเลยงลกและ ยอมเลยงลก คำถามคอตวเมยแบบไหนทจะมลกมากกวากน?... สมมตวาตวเมย ใจแขงและตดสนใจทงลกไป ในระยะแรกๆ อาจจะมตวผทยอมมาชวยเลยงลก ให แตตอมาความไดเปรยบนพลกผนไป เนองจากยงมอกหนงปจจยเขามา ปฏสมพนธ ปจจยนนคอความสามารถในการมลกของตวผสงกวาตวเมย


เมอตวผมลกไดมากกวา อตราเรวในการคดเลอกตามธรรมชาตในฝงของตวผก จะเรวกวาตวเมย ในเวลาตอมาตวผประเภททยอมเลยงลกจะคอยๆ นอยลงเรอยๆ เพราะพฤตกรรมนจะถกคดออกไป (ตวผประเภทนมลกนอยกวาตวผททงลก) เมอ ตวผทยอมชวยเลยงลกหมดไป สงทจะเกดตามมาคอ ลกของตวเมยททงลกกจะตาย โดยสรปจะเหนวาในระยะยาวแลวพฤตกรรมทตวเมยทงลกจะมลกหลานนอยกวา ตวเมยทเลยงลก และพฤตกรรมเลยงลกในตวเมยจงถกคดเลอกมา ดงนนระบบเดยวทเหลอรอดมาหรอเรยกวาถกคดเลอกมาคอ ระบบท พอทงลกและแมยอมเลยงลก เมอแมยอมเลยงลกยงเทากบแมลงทนในลกมากขน ไปอก ความแตกตางในการลงทนระหวางพอและแมจงยงมากขนไปอก ซงทำให กลยทธทแมทงลกยงเปนกลยทธทเสยเปรยบมากขน ตอมาเมอสตวววฒนาการ มากขน เมอแมวางไขกเปนตวเมยทมกเปนฝายกกไข เมอมการดแลลกในมดลกก เปนตวเมยอกทเปนฝายอมทอง และสดทายคอการใหนมลกกเปนตวเมยทลงทน เสยพลงงานใหนมลก ดงนนคาเรมตนในสตวตางๆ จะเปนระบบทตวเมยลงทนมากกวาตวผ และตวผตองเปนฝายจบ เมอมลกตวผจะทงไปและตวเมยจะชวยเลยงลก ยกเวน วาจะมปจจยอนๆ เขามา คำถามคอปจจยอนทวานนคออะไร? ในบทหนาเราจะไป ดกนวาอะไรทำใหพอยอมเปลยนพฤตกรรมแลวกลบมาชวยแมเลยงดลก


ปลามวธการดแลไขหลายแบบตางกนไปตามสปชส บางสปชสหลงวางไขแลวพอกบแมกจากไป บางสปชส แมจะคอยดแลไข แตบางสปชสจะเปนพอทดแลไขและ ลกๆ เมอถงฤดผสมพนธนกสวนใหญจะอยเปนคตวผ ตวเมย ชวยกนฟกไขและเลยงดลกจนกวาจะเตบโตพอจะ หากนเองได แตกมนกสวนนอยทพอเปนฝายเลยงดลก ในขณะทแมเมอวางไขแลวจะไปหาตวผอนผสมพนธตอไป คำถามคอ อะไรทำใหสงมชวตแตละแบบถกคดเลอกมาให มนครองคเชนน? เมอเราตอบคำถามนไดแลว เราจะนำ คำตอบทไดไปขยายความ แลวถามตอไปไดหรอไมวา อะไร ทำใหคนในบางวฒนธรรมอยเปนคสามภรรยา ขณะทบาง วฒนธรรมหนงชายกลบมหลายภรรยา หรอแมแตหนง ภรรยามหลายสามในบางวฒนธรรม?

32สตวบางชนดพอจะชวยเลยงลก แตสตวบางชนดพอไมสนใจทจะชวยเลยงลก

ปจจยททำใหสตวมพฤตกรรมเหลานขนกบปฏสมพนธของพนธกรรมและสงแวดลอม

{ จะอยชวยเลยงลกหรอจะทงลกไปด }


ในโลกนมสตวเลยงลกดวยนมอย 4,000 กวาสปชส เกอบทงหมดตวผและ ตวเมยจะตางคน (ตว) ตางอย ไมยงเกยวกน จะมาสนใจกนกในชวงฤดผสมพนธ เมอทำธระเสรจตางฝายตางกแยกกนไป ตวเมยสวนใหญจะเลยงลกเองในขณะท ตวผไมชวยอะไรเลย แมวาสตวเลยงลกดวยนมบางชนดจะอยเปนฝง เชน อยแบบ ฮาเรม หรออยแบบปนๆ กนไปทงสองเพศ แตตวผกไมไดชวยเลยงลกอยด ในสตว เลยงลกดวยนมมอยประมาณ 3 เปอรเซนตเทานนทตวผอยเปนคกบตวเมย และชวยเลยงลกอยางจรงจง มนษยเราเองกเปนหนงในนน อก 97 เปอรเซนต พอจะไมเลยงลก คำถามคอทำไมผชายจงไมเหมอนตวผสวนใหญอนๆ ทำไมผชาย จงยอมชวยเลยงลก? คำตอบแบบตรงและสนทสดคอ พฤตกรรมนถกคดเลอกมาเพราะ พฤตกรรมนเพมโอกาสการสงตอพนธกรรมไปในรนถดไปไดมากกวาพฤตกรรมอนๆ (เชน ทงใหผหญงเลยงลกคนเดยว) แตตอบอยางนกตองถามตอไปวา ทำไมผชาย ไมทงผหญงคนเดมแลวไปหาโอกาสในการมลกเพมขนกบผหญงอน ซงถาทำ เชนนน ผชายกจะเหมอนกบตวผอนๆ อก 97 เปอรเซนต คอมลกมากและ พฤตกรรมนนกควรจะถกเลอกมา ทำไมมนไมเปนเชนนน? สมมตเลนๆ วาเราเปนคนสรางโลกและสตวตางๆ ขนมา วนหนงเราอยาก สรางสตวชนดหนงขนมาใหม เราจะสรางใหสตวชนดใหมนมสองเพศ คลอดลก เปนไขแลวไขจะฟกเปนตวในภายหลง กตกาของเราคอ เรามสทธสรางสตวขนมา ใหเปนอยางทเราอยากใหเปน สรางทอยใหมน แตหลงจากนนเราตองปลอยให มนววฒนาการตอไปเอง คำถามทเราจะสนใจตามดกนคอ เมอผานกระบวนการ ววฒนาการไปแลว สตวทเราสรางขนนใครจะเปนฝายทเลยงลก จะเปนแมหรอพอ จะชวยกนเลยงหรอไมมใครเลยงลกเลย กรณทหนง สมมตวาหลงจากทงสองเพศผสมพนธกนแลวและวางไข ออกมา ถาเราออกแบบใหไขนสามารถทจะฟกเปนตวไดเองโดยไมตองมพอหรอ แมชวย และเมอลกออกมาจากไขแลวหากนเองไดทนท ไมตองมใครชวยเลยงด ไมเพยงเทานน เรายงออกแบบใหลกของสตวนมโอกาสรอดชวตและโตไปสบพนธได รอยเปอรเซนต เมอเรากำหนดลกษณะเรมตนเสรจ เรากปลอยใหสตวนววฒนาการ ของมนไปตามธรรมชาต คำถามคอวา สดทายแลวพอกบแมจะเลยงลกหรอไม?

คำตอบคอไม ... เราจะมาดไปพรอมๆ กนวาทำไมมนจงเปนเชนนน สมมตวาในตอนแรกมพอแมทชอบเลยงลก และพอแมทไมชอบเลยงลก อาศยอยในบรเวณเดยวกน เมอสตวเหลานมลก พอแมบางสวนกจะอยเลยงดลก พอแมบางสวนจะทงลกและไปหาคใหมเพอสบพนธ (ไมผสมพนธกนเองอกรอบ เพราะการหาคใหมทำใหพนธกรรมของลกๆ หลากหลายเพมขนหรอเทยบเทากบ


การกระจายความเสยงในการลงทน) พอและแมททงลกจะมโอกาสมลกมากกวา เมอมลกมากกวาโดยทลกมโอกาสรอดตายไมตางจากลกทมพอแมเลยง พฤตกรรม นจงถกคดเลอกมา ในทางตรงกนขามพอแมทอยเลยงลก (ทงๆ ทไมจำเปน) จะเสยโอกาสไปมลกทอน ทำใหมลกนอยกวา สดทายพนธกรรมททำใหชอบเลยง ลกนจะคอยๆ ถกกลนหายไป กรณทสอง เราลองมาเรมตนกนใหมอกครง คราวนเราสรางวาถาไขไมม ใครยอมดแลเลย โอกาสทไขและลกจะรอดและเจรญเตบโตไปสบพนธนนเปนศนย แตถามพอหรอแมดแล จะเปนใครกได โอกาสรอดจะเปนหนงรอยเปอรเซนต ถามวาทายทสดแลวสตวนจะมครอบครวเปนแบบไหน?... คำถามนเราเหนกนไป แลวในบททผานมาวา สดทายระบบทจะถกคดเลอกมาคอ แมเปนฝายเลยงลก และพอเปนฝายททงลกไป ซงลกษณะนจะพบเปนสวนใหญในสตวเลยงลกดวยนม กรณทสาม คราวนเราสรางใหไขตองการคนดแล แตคราวนเราระบวาถา ไขไดรบการดแลจากแมฝายเดยว โอกาสทไขจะฟกออกมาเปนตวและโตจนสบพนธ ไดมประมาณ 20 เปอรเซนต หรอ 1 ใน 5 แตถาพอชวยแมดแล ลกจะมโอกาส โตไปสบพนธ 100 เปอรเซนต ถามวาพอจะชวยแมเลยงลกหรอเปลา คำตอบ คราวนจะไมตรงไปตรงมา และตองมการบวกลบเลขกนเลกนอย สงทจะเกดขน อนดบแรกคอ พอจะตะโกนถามกลบมาทเรา (ซงสรางมนขนมา) วา “ถาผมทง ลกไปแลวไปหาตวเมยสบพนธโอกาสทผมจะเจอตวเมยตวใหมมมากนอยแคไหน ครบ” ทำไมสตวตวนนถงถามคำถามเชนนน?... สตวตวนนถามคำถามนเพราะมน พยายามจะคำนวณความคมคาของการทงลกวาจะคมแคไหน เราลองมาดกนวา สตวนนมนคดอะไรอย สมมตวาในระบบนเวศนเดยวกนมพอทงสองประเภทอาศยอย พอประเภท ทหนง คอพอทไมทงลก พอประเภทนจะมลกได 1 ตวในหนงฤดผสมพนธ สวนพอประเภททสองจะเปนพอททงลกแลวไปหาตวเมยอนเพอมลกใหม ถาเรา สมมตใหเมอพอทงลกแลวมโอกาสไปเจอตวเมยใหมอก 10 ครงและมลกไดอก 10 ตว ในลก 10 ตวทพอทงนน โอกาสทลกจะรอดแลวไปสบพนธตอ (เราตงไววา 20 เปอรเซนต) กจะเทากบ 1 ใน 5 ของ 10 หรอเทากบ 2 ตว พอททงลกจงมลก ทโตไปสบพนธไดมากกวาพอทไมทงลก 2 เทา สดทายแลวพฤตกรรมการทงลก กจะถกคดเลอกมา เรามาสมมตตอจากกรณสดทายไปอกหนอยวา หลงจากทเราสรางทก อยางเรยบรอยปรากฏวามโรคระบาดเกดขนหรออาจมปรสตชนดใหมระบาด ทำใหประชากรของสตวทเราสรางลดลงอยางรวดเรว สงทเกดขนในระบบ นเวศนนนคอความหนาแนนของประชากรสตวเบาบางลง (พดงายๆ คอหากน จนเจอทำไดยากขน) คราวนเมอพอทงลกไปเพอไปหาตวเมยตวใหม กลบกลาย เปนวาเจอตวเมยตวใหมแค 4 ตว (เดมเจอ 10 ตว) โอกาสมลกกเลยลดลงเหลอ


แค 4 ตว โอกาสทลกจะรอดตายและเตบโตไปสบพนธกจะเหลอ 1 ใน 5 ของ 4 ซงนอยกวา 1 กรณนพอทเลยงลกกจะมลกมากกวา และสดทายพฤตกรรมทพอ อยเลยงลกจงถกคดเลอกมา คราวนเราจะมาเพมปจจยอกปจจยหนงเขาไป นนคอ การสบพนธภายใน แตเพอใหเหนชวตจรงไปเลย คราวนเราจะเปลยนไปศกษาสตวทมชวตอยในธรรมชาต กนจรงๆ บาง การสบพนธของปลาและสตวสะเทนนำสะเทนบกเปนการสบพนธภายนอก เชน ตวเมยวางไขลงไปในนำและตวผฉดอสจลงมาผสม การสบพนธแบบนแม รวานนเปนไขของฉน ตวผเองกเหนวาอสจมนวงไปผสมกบไขยงไงมนเปนพอแนๆ แตเมอสตวววฒนาการมาถงสตวเลอยคลานและสตวเลยงลกดวยนม การสบพนธ มกจะเกดขนภายในรางกายของตวเมย โดยทตวผฉดอสจเขาไปในรางกายของ ตวเมย ทำใหตวผไมมทางรเลยวาในรางกายของตวเมย (หรออวยวะสบพนธ) มอสจของตวผอนอยแลวหรอไม ในกรณของการผสมพนธภายใน ถาตวเมยผสมพนธกบตวผตวแรกแลว แตแอบไปผสมพนธกบตวผอกตว ตวผตวแรกจะรไดอยางไรวาลกนนเปนลกของ มนจรงๆ สมมตวาไมใชลกของตวผตวแรก การทมนยอมเสยโอกาสทจะไปมลก กบตวเมยอนแลวตองมาเลยงลกทไมใชพนธกรรมของตวเอง กรณเชนนถอวา เปนหายนะในแงของววฒนาการ เพราะตวผประเภทนจะเดนหนาไปสการสญพนธ ถาเราตองลงทนไปกบอะไรกตามทเราไมมนใจวาเราจะสญเงนทงหมดทลงไปหรอไม เราคงไมอยากทจะทมสดตว เราคงอยากทจะเกบเงนสวนหนงไวแลวไปหาโอกาส ลงทนทอน ตวผทไมแนใจเหลานจงถกคดเลอกมาใหมพฤตกรรมประเภททพยายาม จะหาโอกาสไปมลกทอน (เมอตวเมยเผลอ) เพอเปนหลกประกนความเสยง จากกรณตางๆ ทผานมาดเหมอนวาตวเมยจะเปนฝายเสยเปรยบตอง อมทอง ใหนมลก และเลยงลก เพราะผลทเกดมาจากเหตของการลงทนทมากกวา เมอหลายรอยลานปกอน คำถามคอ ตวเมยตองเปนฝายเสยเปรยบอยรำไปหรอ?... คำตอบเรารวาไมใช เพราะในธรรมชาตจรงๆ มสงคมในฝนของผหญงหลายคนอย นก Wattled Jacana เปนนกพรกชนดหนงทเดนหากนบนใบบวทลอย อยในบงในทวปอเมรกาใต นกชนดนเคยทำใหนกวทยาศาสตรสบสนกบเพศของมน มาแลวดวยสาเหตหลายอยางดวยกน แรกสดเลยคอ มนเปนนกทตวเมยตวใหญ กวาตวผ อยางทสองคอ ตวผมปกทสรางมาใหมชองไวสามารถอมลกไดและมน กทำหนาทเลยงลก สามคอ เมอตวเมยผสมพนธกบตวผและวางไขเรยบรอย ตวเมยจะทงลกไวกบตวผ สวนตวมนจะไปหาตวผอนเพอผสมพนธไปเรอยๆ จนกวาจะหมดฤดผสมพนธ อยางทสคอ ตวเมยจะมถนของมนและจะคอยไลตว เมยอนไมใหเขามายงกบตวผในสงกดของมน ซงตวเมยตวหนงอาจมตวผเปนเดกๆ ในสงกดถง 4 หรอ 5 ตว อยางทหาคอ บางครงมนจะไปบกรกถนของตวเมยอน


ฆาลกทตวผเลยงอยแลวแยงตวผมาเปนของมน คำถามทผมเชอวาผหญงหลายทาน อยากทราบคอ นกพรกเหลานมนทำเชนนนไดอยางไร? ทงหมดมนเรมมาจากการทนกพรกตวเมยหรอนกจาคานาเหลานสรางไข ทมขนาดใหญมากเมอเทยบกบขนาดรางกายของมน และทไขของนกจาคานาม ขนาดใหญเพราะนกตวเมยใสอาหารไวในไขเยอะมากๆ เมออาหารในไขเยอะ ลกนกกสามารถทจะเตบโตอยในไขไดนาน ดงนนลกนกจาคานาสปชสนจงตางจาก ลกนกทวไปคอ เมอมนฟกออกมาจากไขมนจะเจรญเตบโตพอทจะชวยเหลอตวเอง ไดทนท มกระดกขาทแขงแรง ตามองเหนไดชด ทำใหมนสามารถวงไปมาและ เรยนรการหาอาหารจากพอไดทนท ภาษาวทยาศาสตรเรยกลกษณะทชวยเหลอ ตวเองไดทนททคลอดนวา precocial คำถามทนาสนใจคอ ทำไมนกตวเมยชนดน ถงตองลงทนใสอาหารในไขมากขนาดนน? สาเหตทตวเมยตองใหลกวงไดทนทเมอฟกออกมาจะไมตางจากสตว อนๆ ทลกวงไดเมอแรกคลอด เชน วว กวาง หรอกระตายบางสปชส นนคอ มผลาอาศยอยใกลๆ เยอะ นกจาคานาสปชสนอาศยอยตามบงและวางไขทพนดน เปลอกไขของนกจาคานานจะมสคลายกบพนทมนวางอยทำใหสามารถพรางตา จากผลาได แตเมอลกมนฟกออกมาจากไข เกราะทชวยพรางตากไมมอกตอไป นอกจากนลกมนอาศยอยทพนซงเสยงตอการโดนง นกอนๆ และจระเขกดกน

นกจาคานา (Wattled Jacana)


ดงนนการทใหลกมนซอนตวในไขนานหนอยแตวงไดทนทเมอฟกออกจากไขจงเปน ทางเลอกทดกวาและถกคดเลอกมา เมอตวเมยใสอาหารเขาไปในไขมาก ตวเมยจงเสยไขมนทสะสมไปเยอะ ถาตวเมยยงตองมาชวยปกปองลกอก มนกจะไมมเวลาไปหาอาหารกน เมอไมได กนมนกจะไมมไขมนสะสมมากพอทจะมลกอกครงได ทำใหในฤดผสมพนธนนมน มลกไดแคตวเดยว แตถาพออาสาทำหนาทเลยงลกแทนเพอใหแมมโอกาสฟนฟ รางกายและสะสมไขมนอกรอบ แมกจะพรอมมลกอกหลายครงกอนทจะหมดฤด ผสมพนธ พอกจะมลกมากขนและพฤตกรรมทพอเลยงลกจงถกคดเลอกมา แตมนไมตรงไปตรงมาแคนน เพราะทผานมาเรามองในมมของพอ วาการ ทพอเลยงลกพอจะไดประโยชนอะไร แตกระบวนการคดเลอกตามธรรมชาตเกด ขนกบทงสองฝาย ถาเรามองในมมของแม ภาพทไดจะตางออกไป สมมตวากระบวน การววฒนาการทำงานมาจนถงพอยอมชวยเลยงลกแทนและใหแมไปหากนเพอ ใหพรอมมลกอกครง แตการววฒนาการไมใชกระบวนการทหยดนงหรอวงไปหา จดหมายแลวหยด แตเปนกระบวนการทเดนหนาไปเรอยๆ ดงนนเมอแมพรอมจะ มลกอกครง ถงตอนนแมกมทางเลอกสองทางคอ หนง รอวาเมอไหรพอจะเสรจสน ภารกจการเลยงลก (รอจนลกโต) เพอทจะมาผสมพนธกบแมอกครง หรอทางเลอก ทสองคอ ไมรอพอแตหนไปผสมพนธกบตวผอน วธนตวเมยจะไดประโยชนอยางนอย สองขอคอ มลกไดเรวขน และสอง มลกทพนธกรรมหลากหลายกวา แนนอนวา ทางเลอกทสองจะทำใหตวเมยมลกมากกวาและการคดเลอกตามธรรมชาตกจะ เลอกใหพฤตกรรมนเปนพฤตกรรมหลกของตวเมยในเวลาตอมา นอกจากนการทผลามจำนวนมากกเปนอกปจจยทมผลทำใหเกดการ คดเลอกแมททงพอไดโดยตรงเชนเดยวกน ถาเรามองในแงประโยชนของทงพอ และแมนก การทลกโดนผลากนไปมาก ถาพอและแมมลกไมทน พอและแมจะ สญพนธไปทงค การมลกวธไหนกตามทผลตลกไดมากทสดเรวทสดจะเปนระบบ ทถกคดเลอกมา การมลกใหเรวทสดในกรณนขอจำกดไมไดอยทตวผแตอยทตวเมย ระบบไหนกตามททำใหตวเมยมลกและรางกายพรอมทจะมลกอกครงไดเรวทสด ระบบนนกจะถกคดเลอกมา และระบบทวานนคอระบบทตวเมยมลกแลวรบไปหากน เมอพรอมกมลกตอทนทโดยผสมพนธกบตวผตวไหนกไดทวางงานอย

….......... จากกรณทงหมดทเราคยกนมาจะเหนวา การทสตวจะมพฤตกรรม ครองคแบบไหนขนอยกบปจจยหลายๆ อยางดวยกน เชน ใครลงทนมากกวากน ผสมพนธภายในหรอภายนอก (มนใจไดแคไหนวาเปนลกเราจรง) ความหนาแนน ของประชากร (โอกาสเจอกนของตวผตวเมย) ปรมาณผลา ปรมาณอาหาร ปรสต ฯลฯ ปจจยทงหมดนสามารถทจะแบงเปนสองประเภทใหญๆ คอ ปจจยทางชววทยา หรอ Biology และปจจยทางระบบนเวศน หรอ Ecology ปจจยทางชววทยา


เชน การลงทนสรางไขหรออสจ การผสมพนธภายในหรอภายนอก ความสามารถ ในการชวยตวเองของลก ฯลฯ สวนปจจยทางระบบนเวศน ไดแก ผลา อาหาร ปรสต ฯลฯ จดทสำคญอยตรงนครบ ผลลพธสดทายทแสดงออกมาวาสตวแตละ ชนดจะมพฤตกรรมในการครองคแบบไหนจะขนกบปฏสมพนธของปจจยทงสอง ประเภทน พฤตกรรมไมไดถกกำหนดโดยพนธกรรมหรอสงแวดลอมแตเพยงอยางใด อยางหนง แตเปนผลรวมของทงพนธกรรมและสงแวดลอม ดงนนสตวชนดเดยวกน ทมพนธกรรมเหมอนกนเมออยในระบบนเวศนทตางกน กจะมสงคมหรอพฤตกรรม ทตางกนไปได หรอเขยนออกมาเปนสมการไดวา “ลกษณะทแสดงออกมา = พนธกรรม x สงแวดลอม” เมอเราพอจะเขาใจวาพฤตกรรมการครองคของสตวแตละแบบนนเกดขน ไดอยางไร คำถามตอไปคอ ลกษณะของครอบครวของมนษยทเรามคำเรยกพเศษ วา “วฒนธรรม” อยภายใตปจจยตางๆ ของธรรมชาตเหมอนสตวอนๆ หรอไม?


เมอพดถงครอบครว ผมเชอวาคนสวนใหญจะตองนกถง พอ แม และลก สำหรบบางทานอาจจะนกไปถงปยาตายาย ดวย แตอยางไรกตาม คำวาครอบครวทสมบรณอยางนอย ตองมพอหนงแมหนงทคอยชวยกนเลยงลก การอยแบบ ชายหนงหญงหนงเปนภาวะทดเปนธรรมชาตและถก ทำนองคลองธรรมในวฒนธรรมไทยปจจบน สวนการ มหนงชายหลายหญง หนงหญงหลายชาย นอยคนนก ทจะยอมรบวาเปนครอบครวทปกต แตจากการศกษา วฒนธรรมตางๆ มากกวา 1,000 วฒนธรรมทวโลก การครองคแบบชายหนงหญงหนงไปตลอดชวตนนพบวา มอยเพยง 100 กวาวฒนธรรมเทานน ซงคำวาครอบครว แบบทยอมรบในสงคมอนๆ ยงมอกหลายแบบ ทงหนง ชายหลายหญง ชายหนงหญงหนงทเปลยนคไปทกๆ 3 หรอ 4 ป หนงหญงหลายชาย รวมไปถงทองโดยไมตอง แตงงานหรอ single mom ทพบไดทวไปในสงคมของ อเมรกา คำถามคอ อะไรทำใหสงคมมนษยแตละท เปนเชนนน?

33วฒนธรรมการครองคในคนนนกไดรบอทธพลมาจากปฏสมพนธ

ของพนธกรรมและสงแวดลอมเชนเดยวกบสตวอนๆ

{ ทำไมผชายอยเปนคกบผหญง }


มนษยเปนสงมชวตทซบซอน การทจะเขาใจพฤตกรรมของมนษยดวยกฎ งายๆ ไมกขอแบบททำในสตวชนดตางๆ คงเปนไปไดยาก แตอยางไรกตาม ปจจย ตางๆ ทมผลตอพฤตกรรมของสตวกมอทธพลตอวฒนธรรมการมครอบครวของ คนเชนเดยวกน กฎธรรมชาตทใชกบสตวกยงพอจะใชกบคนซงฉลาดและมเหตผลได เราจะไปดกนวาชววทยาและระบบนเวศนมผลตอคนอยางไรบาง? ในบทท 11 เราเหนกนไปแลววา การเดนสองขาในคนและสมองทใหญขน ทำใหการคลอดของทารกเปนไปไดยากขน ซงมผลใหทารกตองคลอดกอนทสมอง จะพฒนาเตมท เมอทารกคลอดกอนกำหนดทารกกชวยเหลอตวเองไมได ซงตางจาก สตวเลยงลกดวยนมอนๆ หลายชนด ประกอบกบในโลกยคหนอาหารในธรรมชาต ของทารกมอยอยางเดยวคอนมแม การทแมจะมนมใหลกไดรางกายของแมตอง มไขมนมากพอ อาหารในธรรมชาตทแมพอจะหากนไดในขณะทอมลกไปดวย ไดแก ใบไม ผลไม ถว (มนษยยงไมกนธญพชจนเมอประมาณ 10,000 ปทแลว) รากสะสม (เผอก มน) ซงอาหารเหลานมพลงงานไมมากเหมอนอาหารทเรากน กนในปจจบน (โคก เคก ขาวขาว คกก) นอกจากนลกเองกตองการโปรตนและ ไขมนสตวเพอไปบำรงสมองดวย ทกวนนแมวาเราจะมความสะดวกสบายมากมาย แตการทแมตองเลยงลกตวคนเดยวกไมใชเรองงายๆ และหากยอนไปเมอแสนป ทแลวการทแมเลยงลกคนเดยวยงเปนไปไมได ดงนนลกทไดรบการดแลจากแม และมพอคอยชวยจงมโอกาสรอดตายมากกวา ดงนนพฤตกรรมทพอรกลก ไมอยาก ใหลกตาย และอยากมสวนชวยแมเลยงลกจงถกคดเลอกมา แตในคนกยงมปจจยอกหลายประการททำงานอยเบองหลง เชน เพศผ ลงทนนอยและมตนทนมาก เมอลงทนนอยกอยากกระจายการลงทนไปทอนอก หลายๆ แหงแตไมหวงเลยงด (หวงฟลค) อกปจจยคอ การผสมพนธภายในทำให ความมนใจวาเดกจะเปนลกของพอคนใดคนหนงจรงๆ ลดลง ทำใหพฤตกรรมทอยาก ไปเสยงลงทนทอนถกคดเลอกมาเชนกน โดยสรปแลวปจจยทางชววทยาทำใหเรา ไดพอทมสญชาตญาณรกลก อยากอยเปนคกบแมเพอชวยเลยงลก แตถาเผลอก อาจจะมนอกใจบาง แตการนอกใจตองไมไปมผลตอความเปนความตายของลก คราวนเราจะมาดกนตอไปวาปจจยอนๆ ในระบบนเวศน (หรอสงแวดลอม) จะมผลใหพฤตกรรมของการเปนพอเปลยนรปแบบไปไดอยางไรบาง ในวนทเราลาสตวหาของปา ในเผาจะไมมผนำทแทจรงอยางเปนทางการ แตจะมผอาวโสทคนใหความเคารพ ชวตของการลาสตวหาของปาอยไมเปนหลกแหลง จงไมมการสะสม เมอไมสะสมกไมมคนจนคนรวย ไมมความเหลอมลำอยางเปน ทางการในสงคม แตอาจมความไมเทาเทยมจากการเลนพรรคเลนพวก คนในสงคม ลาสตวหาของปาจะอยเปนคและผชายชวยหาอาหารมาเลยงลก การอยเปนคน ไมจำเปนตองเปนคเดยวตลอดชวต อาจมการเปลยนคไดแตในเวลาหนงๆ จะมค แคครงละ 1 คน ตอมาเมอสงคมลาสตวหาของปาเปลยนไป คนเรมปกหลก


อยกบทและทำการเกษตร เลยงสตว เมอเพาะปลกไดไมเทากนกมการสะสม ทไมเทากน เมอมการทำชลประทานทดนแตละแหงกไดนำไมเทากน จงเรมมแนวคดของการเปนเจาของทดน เมอทดนแตละแหงใหผลตอบแทนไมเทากน จงเกดความจนและความรวยขน เกดความแตกตางทางสงคม และเกดชนชน ปกครองอยางเปนทางการ เมอมอำนาจกมทรพยากร ทงสองอยางนกเปนปจจยท เทยบไดกบปจจยทางระบบนเวศนของสตวอนๆ เราลองมาดตวอยางปฏสมพนธ ของคนทเกดขนระหวางปจจยทงสองประเภทนในสงคมเกษตรกน ในสงคมเกษตรแมวาจะเลยงลกไดงายกวาสงคมยคหน แตกยงถอวายาก ทแมจะเลยงลกใหมชวตรอดดวยตวคนเดยว ดงนนปจจยนจงทำใหผชายอยเปน คกบผหญง ในขณะเดยวกนอกปจจยททำงานอยคอ ผชายยงมความตองการพนฐาน เหมอนตวผอนๆ คออยากกระจายการลงทนใหมาก ซงในสงคมเกษตรผทมทรพยากร หรอมอำนาจมาก ความสามารถในการเลยงลกและผหญงหลายคนใหรอดจงเปนไปได ขอจำกดเดมสมยยคหนจงหมดไป พฤตกรรมทมผหญงมากจงเกดขนไดและตอมา มการเรยนรและสงตอรนตอรนจนเกดเปนวฒนธรรม ในทางตรงกนขาม ผทไมม อำนาจและไมรวย การจะหาเลยงผหญงและลกหลายๆ คนยอมไมใชเรองงาย ภยแลงตามธรรมชาตทไมแนนอนอาจหมายถงความตายของคนในครอบครวได ดงนนพฤตกรรมทอยากกระจายการลงทนมผหญงใหมากจงถกจำกดไวระดบหนง เมอสงคมเกษตรเปลยนเปนสงคมเมอง กเทากบวาปจจยทางระบบนเวศน เปลยนไปอกครง ชวตเมองใหญทมเครองอำนวยความสะดวกมากมายทำใหการ หาอาหารทำไดงายขน (ชอปทซเปอรมารเกต) ปรสตนอยลง (อาหารและนำสะอาด) ผลาหมดไป (ไมมใครตายจากการถกสงโตกน) แมทเลยงลกคนเดยวจงทำไดงายขน แรงผลกใหคนอยเปนคกนอยลง (พอไมคดวาการทงภรรยาไปจะทำใหลกตาย) เมอโอกาสรอดตายของลกมสงมาก แรงทจะยบยงไมใหพอและแมแยกทางเพอ หาคใหมจงนอยลง คำถามตอไปคอ ในคทตดสนใจแยกทางกนจะแยกทางกนเมอไหร? หลายทานอาจเคยไดยนมาวาคนมกจะหยารางกนเมอแตงงานไปไดประมาณ 7 ป หรอทภาษาองกฤษใชคำวา seven year itch แตเลข 7 ปทเราเคยไดยนกน มานเปนตวเลขทไมไดมทมาจากการศกษาอยางจรงจง แตเมอ เฮเลน ฟชเชอร (Helen Fisher) นกมานษยวทยามหาวทยาลยรทเกอร (Rutgers University) ศกษาพฤตกรรมการแยกทางกนของสามภรรยาในคนจำนวนมากและในหลาย วฒนธรรม เชน ในอเมรกา ยโรป ญปน โมรอกโก และวฒนธรรมดงเดมท ไมไดรบอทธพลจากโลกตะวนตก เชน ชนเผาคง (!Kung bushmen) ในทะเลทราย คาลาฮารทวปแอฟรกา (Kalahari) ชนเผาฮดซา (Hadza) ในแทนซาเนย ทวป แอฟรกา ชาวทามง (Tamang) ทอาศยอยบนทราบสงในประเทศเนปาล และ สงคมอนๆ อกเกอบ 60 วฒนธรรมกพบวา ขนชอวาคนไมวาจะเปนคน


วฒนธรรมใด คนในเมองหรอคนในปาดงดบ ถาการแยกทางกนหรอหยารางจะเกด ขน การแยกทางนมกจะเกดสงสดทประมาณ 4 ปหลงแตงงาน ตวเลข 4 ปนจะ คงทเสมอไมวาประเทศนนอตราการหยารางจะเพมขนหรอลดลงอยางไร การหยาราง ถาเกดขนกจะพบเกดขนสงสดท 4 ปหลงแตงงาน คำถามทชวนใหสงสยตอคอ ทำไมตองเลข 4 ในปท 4 นนมนมอะไรพเศษ? ในธรรมชาตมสตวทอยเปนคเพอชวยกนเลยงลกหลายชนด แตการอย เปนคนเกอบทงหมดจะเกดขนสนๆ เฉพาะในชวงฤดผสมพนธ เมอลกสามารถดแล ตวเองไดและแยกตวออกจากบานไป พอและแมกจะแยกกนไปคนละทาง สนขจงจอก เปนสตวเลยงลกดวยนมอกชนดหนงทอยเปนค สาเหตทมผลใหสนขจงจอก อยเปนคคอ ตวเมย เมอมลกแตละครงมนจะมลกมากเกนกวาทตวเมยจะดแลดวย ตวเองไหว พฤตกรรมทตวผอยเปนคและชวยตวเมยเลยงลกจงถกคดเลอกมา สนขจงจอกจะเรมจบคกนในฤดหนาวและจะมลกในฤดใบไมผล เมอเขาหนารอน ลกมนจะโตพอทจะแยกยายไปหากนดวยตวเอง เมอลกแยกไปพอและแมกจะ แยกทางกน การอยเปนคจงเปนการอยเพอชวยเลยงลกเทานน ในขณะทสตวเลยงลกดวยนมแค 3 เปอรเซนตเทานนทอยเปนค แต 90 เปอรเซนต ของนกสปชสตางๆ จะอยเปนค นกสวนใหญลกจะฟกออกจากไข กอนทจะชวยเหลอตวเองได หรอทภาษาวทยาศาสตรเรยกวา altricial (ตรงขามกบ precocial ในนกจาคานา) เมอลกนกดแลตวเองไมได พฤตกรรมทพอทอยเปนค และชวยเลยงลกจงถกคดเลอกมา แตการอยเปนคนจะคงอยแคในชวงทลกยงตอง พงพอและแม เมอลกบนออกจากรง พอและแมกจะแยกทางกนไป คนเรามลกษณะหลายอยางทคลายกบสนขจงจอกและนกเหลาน เราม ลกทชวยเหลอตวเองไมได คนทใชชวตแบบลาสตวหาของปาจะหยานมลกทอาย ประมาณ 3 - 4 ป ซงอายขนาดนคออายทเดกพอจะคยรเรอง วงตามพอแมได เมอลกหยานมรางกายของแมกพรอมทจะมลกอกครง สงทนาสนใจมากไปกวานน คอ วฒนธรรมทมการอยเปนคแตเปลยนคไปเรอยๆ จะเปลยนคแตละครงทประมาณ 3 หรอ 4 ป จากขอมลเหลานทำใหเราอดคดไปไมไดวา ในแงทางชววทยา สมองเรา ถกสรางมาใหตนเตนกบการอยดวยกนแค 4 ป จากนนความตนเตนกจะจางลง เพอใหเราไปหาคใหม คำถามตอมาคอ ทำไมธรรมชาตอยากใหสตวตางๆ แยกไปหาคใหมในฤด ผสมพนธครงถดไป? กในเมอจะเปนคใหมหรอคเดมจำนวนลกทไดกเทากนอยด ทำไมไมใหอยกบคเดมในฤดผสมพนธครงหนาไปเลย? การไปหาคใหมทำใหตอง เรมจบกนใหม สเพอแยงตวเมยกนใหม และตองไปเสยงทจะไมไดคผสมพนธ แลว ทำไมการหาคใหมถงไดรบการคดเลอกมา? คำถามนกพาเรากลบไปหาปรสตกน อกครง การมลกครงถดไปกบคใหมเทยบเทากบการกระจายความเสยงของการ ลงทนใหหลากหลายมากขน เหมอนเรากระจายเงนออมของเราบางสวนไปซอหน


บางสวนไปซอพนธบตร บางสวนไปซอหวย พนธกรรมของลกทมาจากพอหรอแม ทตางกนจะเพมความหลากหลาย ซงความหลากหลายนจะเหมอนเปนการกระจาย ความเสยงหรอมหลกประกน เชน หากมการเกดโรคระบาดขน ลกทพนธกรรม คลายกนอาจไวตอโรคเทาๆ กนและตายไปทงหมด แตถาลกแตละตวมพนธกรรม ทแตกตางกน ลกบางสวนอาจทนตอโรคไดดกวาและอาจรอดตาย เราไดเหนตวอยางของครอบครวแบบชายหนงหญงหนงและหนงชาย หลายหญงไปแลว คำถามทนาสนใจอกคำถามคอ สงคมแบบทหนงหญงม หลายสามมนเกดขนในคนไดอยางไร? สงคมแบบหนงหญงมหลายสามหรอทภาษาวทยาศาสตรเรยกวา polyandry (poly หมายถง มาก andry หมายถง เพศผ) พบไดนอยมากในคน คอ นอยกวา 1 เปอรเซนตของวฒนธรรมทวโลก ซงกไมนาแปลกใจ เพราะถาเรามาคดดดๆ สงคมแบบนมนแปลก ในเมอความสามารถในการมลกของผหญงมขดจำกดและ ผชาย 1 คน กมอสจใหผหญงใชมากเกนความตองการ ผหญงจะมผชายเพมขน เพออะไร?...หมายความวา การมผชายเพมขนกไมไดทำใหผหญงมลกไดมากขน เพราะถงอยางไรรางกายของผหญงกจะมลกไดแค 1 หรอ 2 คนตอครงอยด การครองคแบบนเกดขนมาไดอยางไร?... วธหนงทจะทำใหเราเขาใจการเกดสงคม แบบนในคนไดคอ การกางแผนทออกมาแลวศกษาวาปจจยทางระบบนเวศนของ คนเหลานเปนอยางไร มอะไรทคลายกนบาง? ถาเรากางแผนทดเราจะเหนวาสวนใหญของสงคมทอยแบบหนงหญง หลายชายหรอ polyandry นนจะอาศยอยในดนแดนทมพนทหากนจำกดหรอหากนไดยาก เชน คนทอาศยบนทราบสงในทเบต ชาวเชอรปา (Sherpa) บนยอดเขาหมาลย ชาวทเบตกลมบเตย (Bhutia) ทไปอาศยเปนชนกลมนอยในดนแดนของภฏาน ชาวอนอท (เอสกโม) ทางตอนเหนอของแคนาดาใกลๆ กบขวโลกเหนอ หรออาศย อยเปนเผาเลกๆ และมสงครามระหวางเผารนแรง มการฆาเดกและแยงผหญงระหวาง เผา หรออาจพดวา พนทมากกจรง แตถกจำกดพนททำมาหากนดวยปญหาการเมอง ปญหาทคนเหลานตองเผชญเหมอนๆ กนคอสงแวดลอมทอาศยอยทำใหการเลยงลก ใหมชวตรอดเปนเรองททำไดยาก ซงกคลายกบทนกจาคานาตองเผชญ ระบบนเวศนท คนเหลานอาศยอย พอคนเดยวไมสามารถดแลลกใหมชวตรอดไดดเทากบพอสองคน ถงตรงนผอานหลายทานอาจแยงขนมาทนทวา ถาลก 1 คนตองมพอ 2 คนคอยดแลจรง พอคนหนงจะไดสงพนธกรรมใหลกหรอเทากบสงตอพนธกรรม ของตวเองไปครงหนง ในขณะทพออกคนจะไมไดสงตอพนธกรรมเลย พอคนท พนธกรรมไมไดถกสงตอกตองเสยโอกาสทจะไปมลกทอนแลวยงตองมาเลยงลก ทไมใชพนธกรรมของตวเองอก โอกาสทพฤตกรรมน (หรอพนธกรรมททำใหเกด พฤตกรรมน) จะถกคดเลอกมามนนาจะนอยมาก แลวมนเกดไดอยางไร? จะเขาใจ ตรงนเราตองไปศกษาสงคมของนกอกชนดหนง

นกจาบคา


ในแอฟรกามนกจาบคาชนดหนงทหนามนมสขาวทำใหมนมชอวา white-fronted bee-eaters (แปลเปนไทยไดวา นกจาบคาหนาขาว) นกจาบคา พนธนฝงหนงๆ จะมนกอาศยรวมกนประมาณ 100 ตว ในชวงฤดผสมพนธ ลกนกทฟกไขออกมานอกจากพอแมแลวจะมนกอาสาสมครมาชวยหาอาหารให ลกนกและปองกนภย สงทแปลกคอ นกทมาชวยเลยงนเปนนกทอยในวยเจรญ พนธ คำถามทนาสนใจคอ ถานกทมาชวยเลยงลกมนสามารถสบพนธเองได ทำไม มนไมไปมลกของตวเอง การทมนไมมลกกหมายถงพนธกรรมของมนไมไดรบ การสงตอ พนธกรรมททำใหมนสย “เลยงลกนกตวอน” กไมถกสงตอไป เมอ ไมถกสงตอไป พนธกรรม (ยน) นกจะตองนอยลงและหายไปในทสด พฤตกรรม ทชวยเลยงลกใหนกอนกจะหายไปจากธรรมชาต พฤตกรรมนรอดจากการสญพนธ มาไดอยางไร?


เราจะมาเรมดวยการพจารณาปจจยทางสงแวดลอมกนกอน นกจาบคา เหลานอาศยอยในบรเวณทเปนทงหญาแหงแลงทางใตและตะวนออกของทวป แอฟรกา เมอตนไมมไมมาก มนจงตองไปทำรงอยบนหนาผาทเปนดนแหงๆ ซงมอง เหนไดงายจากนกผลาอนๆ เมออาศยในทงหญาทแหงแลงและตองสรางบานไกล จากแหลงอาหาร การหาอาหารใหลกจงตองบนไปไกลจากรง เมอพอและแมงาน รดตวการมพเลยงมาชวยเลยงจงมประโยชนมาก เมอมาดปจจยทางพนธกรรม สงทนกวทยาศาสตรพบคอ นกทมาทำหนาท เปนพเลยงนจะเปนลกของพอและแมเชนกนหรอเรยกวาเปนพวยรนทมาชวยเลยง นองๆ แตมนกยงแปลกอยด ในคนพวยรนเลยงนองไมใชเรองแปลก แตในสตว ทงหลายมนแปลก เพราะเมอสตวเขาวยเจรญพนธมนกจะไปมลกของมนเอง ในธรรมชาตการตายโดยไมมโอกาสมลกเปนเรองธรรมดา ดงนนสตวทมลกเรว และสงตอพนธกรรมไปกอนกยอมมลกมากกวา เพอใหเหนภาพชดขนเราจะลอง มาบวกลบเลขงายๆ กนสกเลกนอย เมอนกพเลยงเปนพนองกบนกทมนเลยงด มนจงมพนธกรรมรวมกบนอง ประมาณ 50 เปอรเซนต ถานองมนโตไปมลกได หลานของมนจะมพนธกรรม รวมกบมน 25 เปอรเซนต (หรอเราอาจมองวาการทมนเลยงนองทำใหมนไดกำไร 25 เปอรเซนต) แตถาพไมเลยงนองแลวไปหาคสบพนธและมลกของมนเอง และลกของมนจะมพนธกรรมของมน 50 เปอรเซนต (กำไร 50 เปอรเซนต) พฤตกรรม ททำใหพนธกรรมของมนสงตอไปได 50 เปอรเซนต (กำไรมากกวา) ควรไดรบ การคดเลอกมา และมนควรจะไปมลกเอง แตทำไมพฤตกรรมทกำไรนอยกวา จงถกคดเลอกมา?... จะตอบคำถามนกตองกลบไปหาปจจยทางระบบนเวศน อกครง ในธรรมชาตแมมอใหมสวนใหญไมวาจะเปนนกหรอสตวเลยงลกดวยนม จะมโอกาสเลยงลกใหรอดตายนอยกวาแมทมประสบการณ นกจาบคาเหลาน อาศยอยในททไมเหมาะกบการเลยงลกยงทำใหโอกาสทแมมอใหมจะเลยงลก ใหรอดจะนอยมากๆ ในทางตรงกนขามเมอมนชวยเลยงนอง โอกาสทลกของนอง จะรอดแลวเตบโตไปสงตอพนธกรรมของมนจะสงขน (มนจะไดผลตอบแทน 25 เปอรเซนต) เมอตวมนเองมประสบการณมากขนและมลกเองในภายหลง โอกาสทลกมนจะรอดกสงขน (สรปคอไดทง 25 และ 50 เปอรเซนต แตถา เลยงเองแตแรกอาจได 0 เปอรเซนตในรอบแรก) จะเหนวาการคดเลอกแบบนจะถกคดเลอกมาได นกทมาชวยเลยง จะตองมพนธกรรมรวมกบนกทมนเลยง ซงการคดเลอกชนดนมชอวทยาศาสตรวา kin selection (kin ทแปลวาพนอง) กลบมาทคำถาม polyandry ในคนกนอกครง เราสงสยกนไววาพอหลาย คนยอมมภรรยาคนเดยวกนไดอยางไร คำตอบคอ เกอบทงหมดของสงคมทผชาย


หลายคนมภรรยารวมกน ผชายเหลานนจะเปนพนองกน ดงนนลกทเกดมาไมวา จะเปนลกใครกตาม ลกคนนจะมพนธกรรมรวมกบพอทกคน ซงกคอ kin selection ทเราคยกนไปแลวนนเอง สงคมทสามทงหลายเปนพนองกนนภาษาวทยาศาสตร เรยกวา fraternal polyandry ในทางตรงกนขามสงคมทหญงหนงคนมสามหลายคน ทไมใชพนองกน (เรยกวา nonfraternal polyandry) กพบไดบางแตนอยมากๆ และเรากสามารถพยากรณไดวาสงคมแบบนจะมการฆากนระหวางสามดวยกน คอนขางสง ซงกเปนเชนนนจรงๆ


ทารกของคนกวาจะโตจนชวยเหลอตวเองไดใชเวลาหลายป กวาลกจะโตแมตองลงทนมากมายมหาศาล นอกจาก จะลงทนพลงงาน เวลากบการอมทอง ใหนมลก แลวยง ตองอมลกไปมา ปองกนภยใหลกจนกวาลกจะชวยเหลอ ตวเองได ซงภารกจเหลานในธรรมชาตหลายแสนปทแลว แทบจะเปนไปไมไดถาผหญงตองทำคนเดยว ดงนนการ มคจงตองเลอกใหด การเลอกคทไมดอาจหมายถงความ ตายของลกได ดงนนพฤตกรรมการเลอกคของผหญงจง ไดรบการคดเลอกมาเชนกน ผชายทดในสายตาของผหญง (ในทางววฒนาการ) จงมสองอยางคอ หนง พนธกรรมด ภมคมกนด และสองคอ มความเปนพอของลกทด ซงใน ธรรมชาตการเปนพอทดหมายถง การหาอาหารใหเมยและ ลกไดด ใสใจทจะชวยดแลปองกนภยลกเมยจากสตวราย

34เมอผหญงซอนการตกไขเพอทจะเลอกเฟนพอทด

สงทไดตามมาคอ พอทหมกมนเรองเพศ ใจด และบางาน

ทำไมผหญงชอบผชายใจดและทำไมผชายชอบดหนงโป { }


เราเหนกนไปแลววาผหญงเลอกพนธกรรมทดสวนหนงดจากความสมมาตร ฮอรโมน หนาตาใกลคาเฉลย หรอพดอกอยางคอ หลอ สง หนลำ แตคำถามคอ ผหญงจะเลอกพอทดอยางไร? แตการถามแบบนอาจทำใหเหนภาพไมชดเพราะมน จะทำใหเรานกถงพอทดในแบบทเหมาะกบโลกปจจบน ดงนนคำถามทดกวาหรอ คำถามทจะทำใหเหนภาพทชดกวาคอ ในธรรมชาตแสนกวาปทแลวผหญงจะบอก ไดอยางไรวามนษยวานรตวไหนจะเปนพอทด?... มนษยวานรทจะเปนพอทด พอจะจำแนกออกเปนลกษณะกวางๆ ไดสองลกษณะคอ หนง เปนตวผทมทรพยากร เยอะ หาอาหารไดเกง และสอง เปนตวผทดแลใสใจ ยอมอยชวยเลยงลก ไมใช นอนดวยแลวจากไป วธหาตวผทมทรพยากรมากหรอพดตรงๆ คอรวยนนเขาใจไดไมยาก ธรรมชาตแคววฒนาการมาใหสมองผหญงชอบความรวย ผหญงทชอบผชายรวย ยอมมกนมากกวา มลกมากกวา ดงนนการชอบคนรวยจงถกคดเลอกมา แนนอน ครบ เราทกคนรดวาความรวยไมใชทกอยาง เพราะคณลกษณะของผชายแบบ ทผหญงชอบยงมอกหลายอยางเชน นสยด มนำใจ ขยนขนแขง หนาทการงานด รกความกาวหนา ตลก เปนคนมชอเสยง เปนนกดนตร ฉลาด มนษยสมพนธด เปนทรกของเพอนๆ ฯลฯ แตเรากคงตองยอมรบกนวาผชายทมสงเหลานถาแถม ความรวยเขาไปดวยกนาจะดกวาใหลกไปกดกอนเกลอกน พดถงตรงนกเลยม คำถามตอมาวา ผชายทมลกษณะตางๆ ทวามามนมประโยชนอะไรในโลกยคหน? ในโลกหลายแสนปทแลวสงคมของมนษยวานรตางๆ จะอยเปนเผา ตวผ แตละตวในเผาไมไดมฐานะหรอมสทธในสงคมเทาเทยมกน สงคมของบรรพบรษ เรานาจะคลายๆ กบลงชมแปนซ คอมตวผเบอรหนง สอง สาม ส ไลไปเรอยๆ มการแบงเปนกกเหลายอยๆ มการเลนพวก การลาสตวกตองชวยกนลาเปนทม เมอลาสตวไดกจะมการแบงเนอกนกน แตการแบงกไมเทากน ลงเบอรตนๆ และ เพอนๆ จะไดมากกวา ชมแปนซเบอรตนๆ จะไดสวนแบงมากพอทจะกนอมแลว มเหลอไปใหตวเมยเพอขอแลกกบโอกาสผสมพนธ แสนกวาปทแลวยงไมมตเยน ไมมธนาคาร ไมมเงน หรอพดงายๆ คอไมมการสะสมใดๆ ทงสน ความรวยแบบทเราคนเคยจงยงไมเกดขนในยคนน ความรวยในโลกยคหนคอการมอาหารกนเปนประจำตอเนอง อาหารทกนจะ ตองหามาเรอยๆ เพราะเกบไมได ดงนนความรวยจะเกดไดผชายตองขนเปน เบอรตนๆ ของเผา หรออยางนอยกตองไดรบการยอมรบวาเปนสวนหนงของทม การจะเปนทยอมรบหรอการจะไดเปนเบอรหนงตองทำอยางไร?... รางกายของผชายในปจจบนบอกเราวาผชายไมไดขนเปนหวหนาดวยกำลงอยางเดยว ผชายไมมเขยวแหลมเหมอนบาบน ไมมกลามใหญแบบกอรลลา ผชายในยคนน เหมอนผชายในยคน คอจะวดกนดวยการเปนทรกนบถอของคนในเผา วดกน ทความฉลาด วดกนทความดง ในสงคมเลกๆ อยางสงคมทเราววฒนาการมา


การจะเปนคนดง การจะเปนทรกของคนอนๆ ตองเปนคนด ตองเปนคนมนำใจ รจกตอบแทนบญคณ เปนคนขยน ไมเอาเปรยบคนอนๆ ในเผา รกความยตธรรม ผหญงทชอบผชายแบบนกมโอกาสทจะมกนมากกวาและมลกมากกวา เราไดคำตอบไปแลววาผชายรวยในแบบทผหญงชอบในอดตนนมลกษณะ เปนเชนไร แตผชายทดนอกจากความรวยแลวยงตองมความเปนพอทด คำถามคอ แลวผหญงจะรไดอยางไรวามนษยวานรตวผตวไหนทจะมาเปนพอทด?... เราจะเรม ตอบคำถามนดวยการไปดพฤตกรรมการผสมพนธของสตวเลยงลกดวยนมอนๆ กน สตวเลยงลกดวยนมสวนใหญในธรรมชาต ตวผและตวเมยจะมาสนใจ กนเปนชวงๆ ซงปหนงๆ จะมชวงทตวผและตวเมยสนใจกน แลวผสมพนธกน แคปละครงหรอไมกครงใน 1 ป นอกเหนอไปจากฤดผสมพนธแลวตวผและตวเมย จะไมมาสนใจกนเลย ยงไปกวานนยงแยงอาหารแยงทอยกนอกดวย แตเมอ เขาฤดผสมพนธ การเปลยนแปลงของฮอรโมนในรางกายตวเมยจะทำใหพรอม ทจะมลกหรอมการตกไขเกดขน ตวเมยจะสงสญญาณไปทตวผ เมอตวผ ไดสญญาณกจะมอารมณทางเพศขนมาทนท การสงสญญาณวาฉนพรอมจะสบพนธ แลวกมไดหลายแบบ อยางพวกตวมอธหรอผเสอกลางคน ตวผสามารถทจะได กลนทตวเมยปลอยออกมาจากทหางไกลไปหลายกโลเมตรแลวบนตามกลนมา กวางตวผจะดมกลนทกวางตวเมยฉทงไวทพน หมาตวผจะวงดมกนหมาตวเมย ชมแปนซตวผเมอเหนกนทบวมแดงของตวเมยมนจะมอารมณ เมอเจลาดาบาบน ตวผในเอธโอเปยเหนผวหนงบรเวณอกของตวเมยเปลยนเปนสแดงมนจะคกคกและ มอารมณเพศขนมา สำหรบสตวอนๆ เมอตวเมยสงสญญาณวารางกายพรอมตวผ จงเขาไปผสมพนธ การผสมพนธของสตวทงหลายจงเปนการผสมพนธทหวงผล ทจะมลกไดมาก เปนการผสมพนธทมประสทธภาพสง เมอเขาไปในทสาธารณะ เชน ศนยการคา โรงหนงหรอรานอาหาร ผมเคย พยายามจะใชสญชาตญาณเพอบอกใหไดวาผหญงทอยรอบๆ ตวคนไหนบาง ทกำลงตกไข ผมทดลองมาหลายครงจนคอนขางแนใจแลววาผมไมมความสามารถ นน และผมเชอวาผชายคนอนๆ ไมนาจะทำไดดไปกวาผมนก (จรงๆ แลวผชาย พอจะทำไดโดยไมรตว แตจะเปนอยางไรนนเราจะคยกนภายหลง) คำถามคอ ทำไมผหญงถงววฒนาการมาใหรางกายซอนการตกไขไมใหผชายร ในขณะท ตวเมยในสตวอนๆ จะประกาศใหตวผรกนทวถงวาฉนพรอมแลว ทำไมรางกาย ผหญงไมทำเชนนนบาง ถาผชายไมรวาผหญงไขตกเมอไหรแลวการผสมพนธ ในคนจะหวงผลไดอยางไร (เรากำลงพดถงโลกแสนปกอนซงยงไมมวชาเพศศกษา) ยงคดกยงแปลก เพราะถาการมเซกสแลวหวงผลทจะมลกได ตวผกจะเลอกทจะ นอนกบผหญงเฉพาะชวงทตกไข เวลาอนๆ กเอาไปหากน ฟงดแลววธนม ประสทธภาพกวา ประหยดพลงงานและเวลามากกวาไมใชหรอ แลวทำไมลกษณะ แบบนนถงไมถกคดเลอกมา ผหญงซอนการตกไขไปเพออะไร?


เมอผชายบอกไมไดวาผหญงตกไขเมอไหร ผชายกไมสามารถทำเหมอน สตวอนคอรอสญญาณจากผหญงแลวคอยมอารมณเพศ เพราะถามวแตรอกคง ไมไดมเซกส เมอไมมเซกสกไมมลก ดงนนผชายทมอารมณเพศงายกวากมโอกาส มลกมากกวา นอกไปจากนเมอไมรวาผหญงตกไขเมอไหรผชายจงเหมอนการแขง ปดตายงปน ใครยงมากกวาคนนนกมโอกาสจะถกเปามากกวา ผชายทหมกมน เรองเพศบอยกวา ชอบเซกสมากกวากมโอกาสมลกมากกวา ในคนการจะมเพศสมพนธจะไมเหมอนกบสตวอนๆ การจะมเซกสบอยๆ ได ฝายชายตองการความรวมมอจากฝายหญง ในขณะทฝายหญงถกสรางมาใหลงเล ทจะมเพศสมพนธเพราะลงทนมากกวา (ฉนยงจำไดวามนปลอยใหฉนวงจากกรงเทพฯ- มาเชยงใหมคนเดยว!) การจะใหฝายหญงยอมนอนดวยบอยๆ กตองหมนเอาใจและ แสดงใหเหนวาใสใจจรงๆ ยงเอาใจยงไดมเซกสมาก ยงเอาใจยงมลกมาก ดงนน การทผหญงปกปดไมใหรวาตกไขเมอไหรจงเปนการเลอกมนษยวานรตวผทหมน เอาใจ ตวผทหมนเอาใจและแสดงความใสใจนาจะมความเปนพอมากกวาตวผท ตองการแคเซกสแตไมยอมเอาใจ การเลอกตวผทหมนเอาใจจงเปนหนงในวธการ เลอกหาพอทด นอกไปจากน เมอผชายไมรวาผหญงตกไขเมอไหร ผชายจงไมสามารถ หนไปหาผหญงอนได เพราะถาระหวางทผชายไมอยแลวมผชายอนเขามายงกบ ผหญง เมอผชายกลบมาจะรไดอยางไรวาลกนนเปนลกของตวเองหรอไม เมอการ แอบไปหาหญงอนทำใหเกดผลเสย แตการอยใกล คอยเอาใจและหมนนอนกบ ผหญงเพมโอกาสการสงตอพนธกรรม ดงนนการซอนการตกไขจงทำใหเกดการ คดเลอกผชายทจงรกภกดและยอมอยเปนคกบผหญง คณผหญงทงหลายครบ การทผชายหมกมนเรองเพศคราวนคณจะโทษ ผชายไมไดแลวนะครบ ทงหมดมนเรมจากบรรพบรษเพศหญงปกปดการตกไข สมองผชายเลยหมกมนเรองเพศ หรออาจจะพดวาพวกคณ “คดเลอก” ผชาย อยางนมาเอง แตในขณะเดยวกนสงทคณไดกลบมาคอ ผชายทยอมอยเปนค ไมใชมาแลวไปเหมอนอรงอตงตวผ ในรางกายของผหญงอวยวะทสามารถกระตนใหมอารมณเพศไดมหลายท ไลมาตงแตการคอยๆ ลบผมเบาๆ คลงตงห ไซซอกคอ ลบหนาอก (จากนไป ของดการบรรยายในรายละเอยด) หวนม ทองนอย ตนขา ดานหลงเขา หวแมเทา แคมนอก คลตอรส จสปอต ดานหนาของปากมดลก (Anterior fornix erogenous zone หรอ A-spot) นอกจากนอาจมสวนอนๆ อกแลวแตรสนยมของแตละคน คราวนเรามาดทางฝงของผชายกนบาง อวยวะทสามารถกระตนใหมอารมณเพศ ในผชาย ไดแก หนง องคชาต สอง อณฑะ สาม... หมดแลว จดทพอจะใชงานได อยางจรงจงมเทานเอง


คำถามทผชายหลายทานคงสงสยคอ ทำไมธรรมชาตถงไมยตธรรม เชนน? ทำไมธรรมชาตใหของเลนผหญงมากมาย (ไมนบ multiple orgasm หรอถงจดสดยอดไดหลายครง) แตใหของเลนผชายมาแคชนเดยว ในการทจะ ตอบคำถามอยางมหลกการและเพอความชดเจนในทางวชาการ เราคงตองไปหา หนงโปและนยายอโรตกมาศกษากน ถาคณเปดหนงโปสำหรบผชาย มความเปนไปไดสงทคณจะไดเหนผหญง เปลอยภายในไมกวนาทและเหนการรวมเพศภายในไมกนาท (ถานานกวานน เทาททราบผชายสวนใหญจะกดปม fast forward ขามไป) เมอเราไปอานหนงสอ อโรตกสำหรบผชาย เราจะพบวาผเขยนสามารถเขยนตงแตตนจนจบไดใน 1 -2 หนา (หรอยอหนา) แตถาคณผชายเคยเหนนยายอโรตกของผหญง (ตามราน ขายหนงสอฝรง) คณจะตกใจกบความหนาของหนงสอและอาจคดไปวาเปน ตำราชววทยา เมอเราเรมอานเพอศกษาลงในรายละเอยด เราจะพบวาหนงสอ (1-2 หนานนแหละครบ) อโรตกสำหรบทานชายจะเตมไปดวยคำกรยา (วาเกด อะไรขนบาง) คำนาม (ชออวยวะตางๆ) และบทบรรยายความใหญของคำนาม เหลานน แตหนงสออโรตกสำหรบคณผหญงจะเตมไปดวยคำวา ใสใจ ทะนถนอม เปนหวง คดถง อบอน นมนวล บรรยากาศใตแสงเทยน สถานทหรอฉาก ในหนงสอของผหญงอาจเปนชายทะเล ปารส เวนส ยอดเขา บนเตยงทโรยดวย กลบกหลาบ แตสถานทในหนงสอของผชายจะเปนบนเตยง ใตเตยง บนโตะ ใตโตะ ในต นอกต โดยไมตองสนใจวาโตะนนอยในประเทศอะไรหรอตงอยทไหน เมอเราศกษาเพมเตมวาความไวตอการถกกระตนใหมอารมณเพศของ ผชายและผหญงนนตางกนอยางไร เราจะพบวาผชายสามารถมอารมณเพศและ พรอมทจะทำกจกรรมไดตงแตเหนผหญงอยหางออกไป 50 เมตร (หรอไกลกวานน มากขนกบคณภาพของกลองสองทางไกล) แตผหญงกวาจะพรอมไดสวนใหญ ตองอยใกลชดในระดบประชดตว ตองมการโหมโรงกนอกหลายนาท (ไมนบรวม ดนเนอรใตแสงเทยนหรอชอปปง 3 ชวโมงกอนหนานน) ยงไปกวานนเมอเรม ทำกจกรรมกนแลวผหญงกมแนวโนมจะถงจด orgasm หรอจดสดยอดชากวา ผชาย คำถามคอ ทงหมดนบอกอะไรเรา? อะไรคดเลอกเรามาใหเปนเชนน? รางกายและจตใจ (ทางเพศ) ของหญงสาวออกแบบมาใหมความซบซอน และมอารมณทางเพศเกดไดยากกวาผชาย หญงสาวจะมอารมณทางเพศไดมก จะตองไดรบการกระตนนำมากอน การกระตนนตองมทงในสวนของอารมณ เชน ไดรบความใสใจ เอาอกเอาใจ สายตาทเปนหวง เขาอกเขาใจ และการ กระตนจากการสมผส แตการสมผสไมใชสมผสทไหนกได เพราะสวนทไวตอ การถกกระตนนจะถกซกซอนอยตามสวนตางๆ ของรางกาย เมออารมณและ ความพอใจทางเพศของผหญงเกดไดยาก ความสขทางเพศของผหญงจงมไดหลาย ระดบขนอยกบคนอนวาจะมความสามารถหาของเลนตางๆ ทซอนไวเจอหรอไม


(ผมคอนขางเชอวามนษยวานรทงหลายไมรวาคลตอรส จ-สปอต หรอเอ-สปอต คออะไร) เมอหาเจอแลวใสใจทจะใชประโยชนจากของเลนเหลานนเตมทหรอ เปลา การถงจดสดยอดในหญงสาวมแนวโนมจะเกดชากวา เมอความสขทาง เพศของหญงสาวมไดหลายระดบ หญงสาวกจะสามารถแยกไดวามนษยวานรตวผ ตวไหนเปนนกรกทด นกรกทดในวนทไมมวชาเพศศกษา ไมมหนงโปใหศกษา หมายถงนกรกทสนใจความตองการของผหญง การจะรวาสวนไหนททำใหผหญง พอใจ คนอนตองชางสงเกต ตองหมนถามและใสใจทจะเรยนร ยงไปกวานน นกรกยคหนทดอาจถงกบตองชะลอการเดนทางไปถงจดสดยอดของตวเองใหชาลง เพอพาฝายหญงเดนทางไปสจดสดยอดพรอมๆ กน วธการเดมๆ แบบทใชใน ชมแปนซหรอกอรลลาคอ ทำใหเสรจภายใน 8 วนาทแลวผละจากไปวงไลตวเมยอน ไมสามารถใชไดกบโฮโม เซเปยนสสาวอกตอไป ผหญงตองการผชายทใสใจ ซงผชายทใสใจเหลานมโอกาสจะเปนพอทมความใสใจมากกวา การคดเลอกทางเพศ จงเกดขน ตวผทสรางความพอใจใหไดมากกวากจะไดรบการคดเลอกมา เมอ เพศสมพนธววฒนาการผานการคดเลอกทางเพศ พฤตกรรมทางเพศสมพนธจงม ความฟมเฟอยมากขนเรอยๆ จากกจกรรมทสามารถทำใหเสรจไดภายในเวลา 8 วนาท (ในกอรลลา) จงยดยาวขนเปน 30 นาท (ไมรวมโหมโรง) ในคน จากนนมา เพศสมพนธในคนจงเปลยนหนาทจากการผสมพนธไปเปนการรวมรก และหนาท ของเพศสมพนธในคนจงไมไดมแคสบพนธอยางเดยวอกตอไป แตยงมหนาทเพอให เกดความผกพนและอยเปนคเพอดแลลก เมอเรามองยอนไปดเรองราวในอกมมหนง เราจะเหนไดชดขนวาทำไม พฤตกรรมการจบของผชายถงเปนอยางทเราเหนกนอย การจบในสตวทเรยกวา courtship หรอ display เองกไมไดตางจากในคนมากนก เชน ชมแปนซตวผอยาก ผสมพนธกบตวเมยมนตองเอาใจ มนตองไปลาเนอสตว (ชมแปนซชอบกนเนอสตว สตวทมนลา ไดแก หมปา กวางตวเลกๆ ลงโคลมบส และปลวก) มาใหตวเมยกน ซงการลาไมใชเรองงายๆ สำหรบชมแปนซ เพนกวนอะเดลตวผ (Adelie Penguin) ทอาศยอยทขวโลกใตอยากผสมพนธกบตวเมยมนกจะแขงกนไปหากอนหน กอนกลมๆ มาใหตวเมย ซงตวเมยจะเอาไปใชสรางทสำหรบวางไข ตวผตวไหน หากอนหนเกงตวเมยจะชอบ (กอนหนเปนของหายากในขวโลกใต ทซงเตมไปดวย หมะและโคลน) สวนโฮโม เซเปยนสกใหกอนหนเหมอนกนแตเปนกอนหนหายาก ทเรยกวาเพชรพลอย สำหรบในคนการจบแบบมาตรฐานกมหลายวธดวยกน เชน การพยายามทำหลอไมวาจะเปนการพยายามทำใหหนาใสไมมสว การยก เวทเลนกลาม อยากสง เปนการพยายามแสดงออกถงสขภาพและระดบของ ฮอรโมนเพศชาย สวนพฤตกรรมการจบอกแบบ เชน การขบรถสปอรตแพงๆ ใสเสอผาแบรนดเนม ซอดอกไมไปให หมนไปรบไปสง การแสดงใหเหนวา


เปนคนดมนำใจ รกเดก มเพอนเยอะ เปนทนยมในหมเพอนๆ ขยนขนแขง ทงหมดเปนการโฆษณา (ในแบบยคหน) วาจะเปนพอทด พอทมทรพยากร และมความใสใจ ในโลกปจจบนเรารวาสงเหลานใชงานไมไดจรง เราไมสามารถบอกไดวา พนธกรรมคนทกวนนดหรอไมจากการดหนาหลอหรอกลามโต เราไมสามารถบอก ไดวาคนนจะเปนพอทดจากการอวดรวยหรอเอาใจ เพราะสงเหลานเปนพฤตกรรมท ววฒนาการมาในโลกทตางจากทเราอยในปจจบน ทกวนนเราไมตองมภมคมกนทด แตเรามเครองมออนๆ เชน เรามคลอรนในนำ เรามเครองกรองนำ เราฉดวคซน เรามยาฆาเชอ ผชายทเอาของแพงๆ มาใหกไมไดแปลวาจะเปนพอทด ของแพง ในโลกยคหนเปนของทตองเสยงชวตไปลามา หรอตองเปนทรกของเพอนๆ จงจะ ไดของแพงๆ (เนอสตว) เหลานนเปนสวนแบง ในโลกทการชอปปงในปาเพอหา เนอมาใหกนยงตองเสยงตาย การแบงปนเนอใหผหญงแสดงวาตองรกจรง ใสใจ จรงๆ ถงแมวาวธการจบเหลานจะไมไดบอกขอมลอะไรมากในโลกปจจบน แตผชาย กยงใชกนอยและผหญงกยงชอบกนอย นนเปนเพราะสมองเรายงทำงานเหมอน มนษยยคหนอยนนเอง

….......... ในชวตจรงเมอมการจบคแลวทกอยางไมไดเปนเหมอนเทพนยายทเจาชาย และเจาหญงจะครองรกกนตลอดชวกลปาวสาน แตปญหาหนงทเกดเปนประจำคอ การมช การหงหวง ซงอาจนำไปสโศกนาฏกรรมได ทงหมดนมนเกดไดอยางไร? การมชนาจะนำไปสความลมสลายของการอยเปนค ทวาทำไมลกษณะนถงยงคง อยในสงคมมนษย? นนเปนเรองทเราจะไปหาคำตอบกนในบทถดไป.


กาลครงหนง ลกเขาไปในปาใหญแหงหนง มนกตางๆ อาศยอยเปนคๆ เหตผลทนกเหลานอยเปนคกไมตาง จากเหตผลทคนเราอยกนเปนค นนคอ เมอแรกฟกออกมา จากไข ลกนกจะชวยเหลอตวเองไมได เมอเปนดงนน พอ และแมของนกหลายชนด (ไมทกชนด) จงตองชวยกน เล ยงลก พอนกท อย ช วยเล ยงลกกมลกมากกว า พฤตกรรมของการอยเปนคจงถกคดเลอกมา นกทงหลาย ในปาแหงนจงอยกนเปนคๆ อยางมความสข ทกอยาง ดำเนนไปดวยดเหมอนทนทานกอนนอนทวๆ ไปควร จะเปน แต เปนท น า เสยดายว า อย มาวนหน งม นกวทยาศาสตรเขาไปรบกวน ทำใหเรองจบไมสวยงาม อยางทหวงไว

35เมอความรวยกบพนธกรรมทดไมไดมาพรอมกนตวเมยจงตองมช

เมอตวผเสยโอกาสทจะไปลงทนมลกทอน ตวผจงหาโอกาสทจะมช

{ ทำไมคนถงมช }


และแลวคราวเคราะหกมาเยอนตวผท งหลาย เมอวนหน งมนก วทยาศาสตรขสงสยและใจรายกลมหนงแอบปนขนไปทรงนกตางๆ แลวจบนกตวผ ลงมา เรองยงนาเศราเมอเราเรยนรกนในภายหลงวานกวทยาศาสตรเหลานจงใจ ไปจบนกตวผลงมาหลงจากทมนจบนกตวเมยสำเรจ จบคกนแลวแตยงไมได ผสมพนธกน สงทนกวทยาศาสตรทำเมอจบนกตวผเหลานนมาไดคอ มอมยา นกตวผจนสลบ แลวจบพวกมนทำหมน! หลงจากนนนกวทยาศาสตรใจรายกลมน กพานกตวผกลบไปใสรงเหมอนไมมอะไรเกดขน แตนบวาฟายงมเมตตาตอนก ตวผแสนโชครายเหลาน เมอนกตวเมยทงหลายดเหมอนจะไมทนสงเกตเหนความ เปลยนแปลงและยอมผสมพนธดวยตามปกต แตนทานกอนนอนสำหรบเดก กกลายเปนละครหลงขาวทนทเมอนกตวเมยทงหลาย... มลก สงทนกวทยาศาสตรสงสยคอ ลกนกเหลานเปนลกของตวผตวไหน? หรอวาการทำหมนมนไมไดผล? เพอใหแนใจนกวทยาศาสตรจงนำลกนกและ นกตางๆ ทอาศยอยในบรเวณใกลเคยงมาตรวจดเอนเอ ผลทไดออกมาคอ ลกนก เหลานเปนลกนกของตวผขางบาน (นกเหลานเปนสตวทหวงถน ตวผแตละตวจะม นานฟาทเปนของตวเอง ตวผอนจะเขามาไมได) เกดอะไรขน? ตวเมยออกไปหาตวผอนหรอวาตวผอนแอบเขามาหาตวเมย ฝายไหนกนแนทนอกใจ? เมอนกวทยาศาสตรศกษาเพมเตมเพอทจะเขาใจพฤตกรรมของนก กพบ วานกตวผเหลานมกจะมพฤตกรรมแอบบนเขาไปในถนของนกตวผอน เมอเจาของ ถนเผลอหรอไมอย มนกแอบไปผสมพนธกบนกตวเมยอน แมแตนกทโดนทำหมน เหลานถามโอกาสมนกแอบไปหาสาวขางบานเชนกน ทำไมนกตวผทงหลายถง ทำเรองนาอายเชนน?... คำแกตวของนกตวผเหลานคอ มนกแคทำเหมอนทตวผอนๆ ในสตวหลายชนดทำกน มนทำเชนนเพราะบรรพบรษตวผลงทนนอยกวา ตวผ ทแอบไปลงทนทงไวทอนจงมลกมากกวา พฤตกรรมแอบไปมชนจงถกคดเลอกมา นกเพนกวน อะเดล (Adelie) ทเราพบไปในบททแลว มนจะอยเปนคตวผ ตวเมยทขวโลกใต พนททมนอาศยอยจะเปนโคลนเละๆ ดงนนเพอใหการวางไข งายขน ตวเมยและตวผเมอจบคแลวจะชวยกนหากอนหนมากอเปนเนนหนเพอ ใหตวเมยวางไข หนไมใชของหางายในพนทบรเวณนน หนจงเปนของมคา ตวผท หาหนเกงจงเปนเศรษฐในหมเพนกวน ตวผตวไหนหาหนเกงจะเปนทชนชอบของ เพนกวนตวเมย แตชวตเพนกวนกเหมอนละครหลงขาวเชนกน เมอเพนกวน ตวเมยมบานหนทหรหราแลว เมอใดทเพนกวนตวผเผลอ เพนกวนตวเมยจะออก จากคฤหาสนหนไปหาเพนกวนหนมๆ ทยงหาหนไมเกงแลวผสมพนธดวย จากนน มนจะกลบมานอนเลนทคฤหาสนหนแลวใชชวตตอไปตามปกตเหมอนไมมอะไร เกดขน ทำไมเพนกวนตวสาวถงมพฤตกรรมทนาอบอายเชนน? เพนกวนสาวแกตวเปนพลวนวา มนกแคทำเหมอนทตวเมยอนๆ ทลก ดแลตวเองไมไดทวไปทำกน มนตองการพอทมพนธกรรมดและมทรพยากรใหลก


แตปญหาคอ ในธรรมชาตความรวยกบความหลอมนไมไดมาพรอมกนเสมอไป กวาตวผจะมประสบการณในการหาหนหรอสะสมทรพยากร พนธกรรมของตวผน กเกาไปแลว ระหวางทตวผยงกบการสะสมความรวย พนธกรรมในอสจของตวผ กสะสม “การกลายพนธ” ไปพรอมๆ กน แตครนจะไปหาเพนกวนหนมทมพนธกรรม ดๆ มนกไมมทรพยากรใหลก ดงนนกลยทธทถกคดเลอกมาคอ จบคกบตวผทแก แลวมชกบตวผทหนม เพนกวนตวเมยททำเชนนในอดตประสบความสำเรจในการ สงตอพนธกรรม พฤตกรรมนจงถกคดเลอกมา เราจะพอเหนลางๆ ไดวาความเจาชของคนกไมตางจากนกทงสองหรอ สตวอนๆ มากนก ในสตวหลายชนดทอยเปนคเพอชวยกนเลยงลกนน ตวผมก จะใหความสำคญและชวยเลยงลกทเกดจากตวเมยทมนจบและจบคดวยเปนหลก สวนลกทเกดจากตวเมยทมนแอบไปผสมพนธดวยมนจะไมคอยไปดแล หรอบางครง ตวผทโดนสวมเขาจะเปนฝายดแลโดยไมรวานนไมใชลกมน ดงนนการไปมชของ ตวผสวนใหญจะไมไปมผลกระทบกบลกจากตวเมยหลก เมอมาดในคน กรณ คลาสสกของการมความสมพนธนอกชวตสมรสในผชายมกจะเกดตอนทผชาย มอาย หนาทการงานด มฐานะมนคง มความมนใจในตวเอง และสวนใหญ ไมไดมปญหาอะไรในชวตสมรส ความสมพนธมกเกดกบสาวสวยอายนอย ความสมพนธมกไมจรงจง เปนลกษณะแบบหมาหยอกไก แอบมกก หรอไป เทยวสถานบรการ และสวนใหญไมไดคดอยากเลกกบภรรยา ในทางตรงกนขาม การมความสมพนธนอกชวตสมรสในผหญงกรณคลาสสกจะมสองประเภทคอ หนง แตงงานกบสามทรวยแตอายมาก แลวแอบมความสมพนธกบหนมหลอ (เหมอนนกเพนกวนอะเดล) และสอง จะเกดในกรณทไมมความสขกบชวตสมรส หรอรสกวาไมไดรบความรกความใสใจจากผชายเทาทควร ผชายทไปมความสมพนธ ดวยมกเปนผชายทดอบอน เปนผใหญ มฐานะมนคง ไมจำเปนตองหลอ กรณน การมความสมพนธอาจจะคาดหวงวาความสมพนธอาจกลบกลายเปนความสมพนธ จรงจงในระยะยาว จะเหนวาการนอกใจของผชายและผหญงนมลกษณะตางกน เพราะมน ทำหนาทตางกน ตวผทงหลายไมวาจะเปนสตวหรอคนจะลงทนนอยกวาตวเมย ดงนนกลยทธทดทสดในการเพมโอกาสสงตอพนธกรรมคอการกระจายการลงทน ไปใหกวางไกลทสด หรอแอบไปลงทนทงไวทอนเผอฟลค พฤตกรรมนทำให พนธกรรมสงตอไปไดมากทสด พฤตกรรมนจงถกคดเลอกมา แตการนอกใจ ในผหญงจะมสองวตถประสงค กรณแรกคอ มทรพยากรมนคงแลวจงแอบไปหา พนธกรรมทด (หลอลำ) สวนกรณทสองคอ เรมรสกถงความไมมนคงของทรพยากร และการดแลจงมองหาคครองใหมทจะใหความมนคงและการคมครองปองกน (จาก ความอดอยากหรออนตรายจากสตวปาตางๆ) ไดดกวาเดม การนอกใจในผชาย จงมกเกดเมอผชายมนใจในตวเอง รสกดกบตวเอง และมทรพยากรมากพอทจะไป


ลงทนทอนตอ แตการนอกใจในผหญงจะเกดเมอผหญงรสกไมมนใจในตวเอง รสก วาไมไดความรกหรอความใสใจเทาทควร กระบวนการคดเลอกตามธรรมชาตเปนกระบวนการทมการเปลยนแปลง เกอบตลอดเวลา ตราบเทาทสงแวดลอมมการเปลยนแปลง เชน เมอผลาวงเรวขน เหยอทหนไดเกงขนกจะถกคดเลอกมา เชนเดยวกน เมอคครองของตวเองม พฤตกรรมนอกใจ ถาไมทำอะไรเลย โอกาสทพนธกรรมจะไดรบการสงตอกจะ ลดลง ดงนนสตวชนดใดทมการแยงคผสมพนธ รางกายหรอจตใจจะมการสรางมา เพอรบมอกบคครองทนอกใจนน อวยวะแรกทใชปองกนการนอกใจทเราจะไป ศกษากนคอ... อณฑะ


โดยปกตในสตวเลยงลกดวยนมทวๆ ไป ขนาดของ อวยวะตางๆ จะแปรผนไปตามขนาดของรางกาย เชน ถาตวใหญกวาหวใจกมกจะใหญกวา ตบกมก จะใหญกวา ถามขอยกเวนกมกจะมคำอธบายททำให อวยวะนนๆ ขนาดแตกตางไปจากทควรจะเปน ถาเรานำ ผชายไปยนเทยบกบกอรลลาและชมแปนซ เราจะพบวา กอรลลาตวใหญทสด คนตวใหญรองลงมา และชมแปนซ ตวเลกทสด แตถาลงตวผเหลานรวมทงคนเอาอณฑะ ออกมาเทยบขนาดกน อณฑะชมแปนซจะใหญทสด ตามมาดวยอณฑะของเรา และเลกสดคอกอรลลา ถา เทยบตออกหนอยโดยเอาขนาดขององคชาตขณะแขงตว เตมทมาเทยบกน... ชมแปนซจะยาวประมาณ 3 นว กอรลลายาว 1 นวกวาๆ สำหรบผชายคาเฉลยหยาบๆ คอ ยาวประมาณ 5 นวหรอมากกวา... คำถามคอ ทำไม ธรรมชาตถงใหอณฑะเราใหญกวาพบกกอรลลาแตเลก กวาชมแปนซ และทำไมองคชาตของกอรลลาจงมขนาด เลกสด?

36ขนาดอณฑะของตวผจะใหญแคไหนนน

อยทพฤตกรรมทางเพศของตวเมย

{ ทำไมอณฑะผชายจงใหญกวาอณฑะกอรลลา }


สงคมของชมแปนซจะคอนขางซบซอนกวาสตวอนๆ (แนนอนวา ยกเวนมนษย) เราคยกนไปแลววาชมแปนซอยกนเปนฝงใหญ และในฝงใหญยงม แยกเปนฝงยอย สงคมของชมแปนซจะมลำดบขนวาใครใหญกวาใคร และลง ทงหลายมนจะรวาตวมนอยในลำดบไหน ลงทอยอนดบเหนอกวาจะมสทธผสมพนธ กบตวเมยและกนอาหารกอนลงเบอรหลงๆ แตลำดบเหลานไมคงท มการเปลยนแปลง ขนลงได มการไตเตาและมการหลดจากตำแหนงได เมอชมแปนซตวเมยพรอมผสมพนธ มนจะประกาศใหโลกรดวยกนทแดงและบวม เมอลงตวผทงหลายเหนกนทแดงมนจะมอารมณเพศขนมาทนท แตลงเบอรตนๆ หรอ alpha male จะมสทธกอน หลงจากทลงเบอรหนงผสมพนธ กบตวเมยเสรจแลวมนจะเทยววงไลลงตวผตวอนๆ ไมใหเขามายงกบตวเมย เพราะ อสจจะไมผสมกบไขในทนทแตจะถกเกบไวในชองคลอดลงตวเมยไดอกเปนวน ถาลงตวผตวอนมาผสมพนธ อสจของลงตวใหมกยงมลนทจะไดเขาเสนชยกอน แมวามนจะไดออกเปนตวนำ แตเรองราวมนวนวายขนเพราะในขณะทลงเบอร หนงเทยววงไลลงตวผอน ลงตวเมยกจะเทยววงไปยนกนใหลงตวผอนๆ ผสมพนธ อกหลายตวเชนกน ดงนนในชวงเวลาสนๆ ทชมแปนซตวเมยไขตกมนจะผสมพนธ กบตวผเปนจำนวนมาก ในบางครงมนสามารถจะผสมพนธกบตวผเปนสบตวได ภายในเวลาหนงชวโมง ชมแปนซตวเมยมนทำเรองหนาอายเชนนนเพออะไร? ทำไมมนถงววฒนาการ มามพฤตกรรมทแปลกเชนน เพราะโดยทวไปสตวตวเมยมกจะชางเลอกวาจะ ผสมพนธกบใคร มนลงทนมากกวามนจงมสทธเลอก และตวเมยทวไปจะพยายาม มองหาตวผทมพนธกรรมด ถาชมแปนซตวเมยอยากไดพนธกรรมทด มนนาจะ พอใจทไดผสมพนธกบลงเบอรตนๆ ไมกตว (ซงแขงแรงและฉลาด) แลวพอใจแคนน แตทำไมมนถงผสมพนธกบลงตวผเกอบทงฝง? วากนวาเราไมสามารถจะเขาใจพฤตกรรมของภรรยาโดยไมไปดพฤตกรรม ของสามได เชนเดยวกนเราไมสามารถไปตดสนพฤตกรรมของชมแปนซตวเมย โดยไมดพฤตกรรมของชมแปนซตวผได เมอเราศกษาพฤตกรรมของลงตวผ เราจงเขาใจวาทำไมชมแปนซตวเมยจงมพฤตกรรมสำสอนเชนนน ทงหมดนมน เรมจากการทตวผมพฤตกรรมหนงคอ มนมกจะฆาลกลงเกอบทกตวทมนรวา ไมใชลกของมนหรอลกลงทไมมพอมาคมครอง (เชนกำพราพอ) ดงนนวธแกเผดท ชมแปนซตวเมยทำคอ ผสมพนธกบตวผใหมากทสดจนไมมตวผตวไหนแนใจไดวา ใครเปนพอของลกชมแปนซ ซงวธนกไดผล เมอไมมใครรวาลกเปนของใคร ตวผ ทงหลายจงมพฤตกรรมทจะไมฆาลกของตวเมยทมนเคยผสมพนธดวย ไมเพยง เทานน มนยงชวยปองกนภยอนตรายและชวยหาอาหารใหลกลงทกตวทเกดจากลง ตวเมยทมนผสมพนธดวยเปนครงคราว ดงนนในสงคมชมแปนซถาเราศกษาแค


เพยงผวเผนจะเหมอนชมแปนซตวผรกเดก แตจรงๆ แลวทงหมดเกดขนไดเพราะ พฤตกรรมสำสอนของลงตวเมย เมอชมแปนซตวเมยผสมพนธกบตวผหลายตวในเวลาไมกชวโมง ผลทตามมาคอ ภายในชองคลอดจงเตมไปดวยอสจจากชมแปนซตวผหลายตวปนกน สนามรกจงเปลยนเปนสนามรบ อสจหลายพนลานตวนจงตองตอสแขงขนกน และจะมอสจเพยงตวเดยวเทานนทจะไดเขาไปผสมกบไข การจะชนะศกใน ชองคลอดนกลยทธหลกทลงแตละตวใชจะมสามอยางดวยกนคอ ขนาดของกองทพ ความเรวของพลทหาร และความสามารถในการขดขวางการเคลอนกำลงพลของ กองทพอนๆ เมอโอกาสแพหรอชนะวดกนทขนาดของกองทพ อสจมากโอกาสชนะ กมากขน การจะผลตอสจใหไดมากๆ โรงงานผลตหรออณฑะจงตองใหญขน เมอ พออณฑะใหญ ลกกมโอกาสอณฑะใหญ เมอสงครามดำเนนไปเรอยๆ การคดเลอก ตามธรรมชาตกขยายขนาดของอณฑะของชมแปนซไปเรอยๆ ชมแปนซซงตวเลก ทสดจงมอณฑะใหญกวาคนและกอรลลา สงคมของกอรลลาจะอยเปนฝงฮาเรมทมตวผเปนจาฝง 1 ตว (หรอ 2 ตวแตพบไมบอย) และตวเมยหลายตว กอรลลาตวผจะไดฮาเรมมาครอบครอง ไดมนตองตอสแยงชงกบตวผอนๆ ตวเมยทงหลายแมจะไมมสทธเลอกตวผเหมอน ทสตวอนๆ ไดเลอก แตถามองอกมมระบบนกมขอดของมน คอตวเมยเหลาน ไมตองทำอะไร แคนอนรอเฉยๆ ใหตวผสกนเอง เมอการตอสสนสดลง ตวเมย ทงหลายกจะไดตวผทดทสด แขงแรงทสด ซงหมายถงพนธกรรมและโภชนาการ ทด นอกไปจากนระบบนเปนระบบทตวเมยแบงปนตวผทดทสดระหวางกนโดย ไมครอบครองไวเปนของตวเอง ดงนนโอกาสทตวเมยแตละตวจะไดตวผทดทสด จงคอนขางสง แมวาตวเมยนนจะไมใชตวเมยทเดนทสดกตาม ในสตวทงหลายโดยเฉพาะในสตวเลยงลกดวยนม เมอไหรกตามทคณเหน ตวผตวใหญกวาตวเมย (ภาษาวทยาศาสตรเรยกความแตกตางของรางกายระหวาง ตวผกบตวเมยวา sexual dimorphism คำวา morph หมายถง รปราง ลกษณะ ภายนอก) คณพนนไปไดเลยวา (โอกาสถกสง) ลกษณะสงคมจะเปนแบบทตวผ หนงตวมตวเมยหลายตว และตวผตองสกนเพอแยงชงตวเมย ยงขนาดตวผ ใหญกวาตวเมยมากเทาไหร ขนาดของฮาเรมกจะยงมขนาดใหญขนตามเทานน (อยากครอบครองตวเมยเยอะๆ กยงตองสมากขน) เมอกอรลลาตวผตองสกน เพอแยงชงฮาเรม การคดเลอกตามธรรมชาตจงเลอกตวผทแขงแรงกวา เมอ กอรลลาตวผมกลามใหญ อกหนา ไหลใหญ เขยวยาว อสจมนเลยชลลๆ ไมตองไปรบกบใคร เมออสจไมตองไปรบกบใคร อณฑะเลยไมโดนกดดนใหสราง กองทพทใหญ จงไมมแรงผลกดนใหเกดการคดเลอกอณฑะทใหญ อณฑะของ กอรลลาจงเลกทสดแมวารางกายมนจะใหญสดกตาม


แลวกมาถงโฮโม เซเปยนส เมอเทยบขนาดของอณฑะ เราจะใหญเปน ทสอง เมอดความแตกตางของขนาดรางกายระหวางผชายและผหญง จะพบผชาย ตวใหญและหนกกวาผหญงประมาณ 10-15 เปอรเซนต ลกษณะทงสองอยางนบอกอะไร?...จากหลกฐานซากบรรพชวน (ฟอสซล) ทเราพอจะหาได เราพอจะประมาณ ไดวาบรรพบรษเราในยคสมยของลซ มนษยวานรตวผอาจมรางกายใหญกวาตวเมย ถง 50 เปอรเซนต แตเมอเราไลดมาเรอยๆ เราจะเหนวาความแตกตางของขนาด รางกายผชายและผหญงจะลดลงเรอยๆ จนมาในปจจบนเราจะพบผหญงทสงกวา หรอเทากบผชายมากขนเรอยๆ ซงลกษณะนบงวาในอดตการจบคของบรรพบรษเรา เปนลกษณะหนงชายหลายหญง แตในหลายลานปทผานมาเราเรมอยเปนคมากขน เรอยๆ ในสวนของขนาดอณฑะ เราไมสามารถบอกไดวาในอดตอณฑะของ บรรพบรษเรามขนาดเปนอยางไร เพราะอณฑะไมใชกระดกจงไมสามารถแขง กลายเปนหนและคงอยมาจนถงทกวนนได แตขนาดของอณฑะเราซงใหญกวา กอรลลาแตเลกกวาชมแปนซกจะบอกเราไดวา ในอดตผหญงนาจะมคนอนมาก กวา 1 คน ไมมากเทาชมแปนซแตกไมนอยเหมอนกอรลลา ซงเมอมองภาพรวม เขาดวยกน เรากพอจะเหนวาสงคมของมนษยในธรรมชาต ผชายกมช ผหญงกม คนอนมากกวาหนง ภาพทผดขนมาในความคดของหลายๆ ทานตอนนคอ สงคม ฟรเซกสทไรระเบยบ ใครอยากนอนกบใครกได เพอไมใหเกดการเขาใจผดผมจงตองขอขยายความตรงนเพมเตม แรกสด คอ ลกษณะรางกายของเราแบบทเปนในปจจบนนนเกดขนมาประมาณ 200,000 ป ทแลว ลกษณะนไมไดบอกวาธรรมชาตของเราในปจจบนเปนอยางไร แตสะทอน ใหเหนวากอน 200,000 ปทแลวพฤตกรรมในการสบพนธของบรรพบรษเรานาจะเปน อยางไร อยางทสองคอ การทผหญงมคนอนหลายคนไมไดแปลวาสงคมในอดตเรา จะฟรเซกสเหมอนชมแปนซ เพราะการทผหญงมคนอนหลายคนยงอาจหมายถง การใชกำลงฉดคราผหญงหรอขโมยผหญง ซงพฤตกรรมเหลานเรายงเหนไดจนถง เมอไมกพนปทผานมา หรอแมแตในคนทยงใชชวตแบบลาสตวหาของปาในปจจบน กยงมการขโมยผหญงขามเผาใหเหนอย อยางทสามคอ หลายครงผมใชคำวา ลกษณะทมประโยชนหรอลกษณะทดถกคดเลอกมา แตการใชคำเหลานผมใช เพอความงายในการสอสารแตไมไดหมายความวาลกษณะเหลานเปนลกษณะทด หรอถกตองในแงจรยธรรม ลกษณะทดในทนมความหมายวา ดในแงการสงตอ พนธกรรม ลกษณะดงกลาวจงถกสงตอมาบอยกวาหรอมากกวา กลยทธทสองในการทำสงครามระหวางอสจคอ ความเรว กลยทธนเขาใจ ไดไมยาก ตรงไปตรงมา อสจไหนวายนำเรวกวากมโอกาสเขาไปผสมกบไขสงกวา ดงนนเมอดจากพฤตกรรมการผสมพนธของคนเทยบกบชมแปนซและกอรลลา เรากนาจะเดาวาชมแปนซมแรงบบใหคดเลอกอสจทวายนำเรวมากทสด อสจมนจง


ควรจะวายนำเรวทสด สวนกอรลลาไมมแรงบบใหอสจมนตองวายนำเรว อสจมน จงควรจะวายนำชาทสด และคนควรจะเขาเสนชยเปนทสอง ซงเมอนกวทยาศาสตร ศกษาการวายของอสจจรงๆ กพบวาผลเปนไปตามทคาดไว และกมาถงกลยทธการตอสของอสจแบบทสามคอ การขดขวางการเคลอน กำลงพลของอสจอนๆ

….......... หลายปกอนมหนงฮอลลวดตลกปนทะลงเรองหนงชอ There’s something about Mary ฉากหนงในหนงทคนจำไดคอนขางมากคอ ฉากทพระเอกชวยเหลอ ตวเองกอนจะออกไปเดทกบนางเอกเพราะโดนเพอนหลอกวาเปนสงทควรจะทำ หลงจากเสรจภารกจททำอย อสจทหลงออกมาพงแรงจนขนไปตดอยทตงหของ พระเอกโดยทพระเอกไมรตว ณ เวลานนเองนางเอกกมาถงบานพอด พระเอก จงรบใสกางเกงแลวออกไปเปดประตตอนรบ ทนททนางเอกเหนอสจทเหนยวตดอย ทตงห กเขาใจวาเปนเจลใสผม จงปาดมาใสผมของตวเอง ฉากตอมาเราจงเหน ผมของนางเอกตงแขงขนไป ฉากนในหนงทำใหเราเหนความแปลกของอสจทธรรมชาตสรางมาสองขอ หนงคอ ทำไมนำกาม (หรอ semen หมายถง อสจและนำหลอลนอนๆ ปนกน จากนไปขออนญาตทบศพทคำวาซเมนไปเลย) ของผชายถงตองเหนยว? และ สอง ทำไมอสจตองพงออกมาดวยความแรงทสามารถตานแรงโนมถวงของโลกได ขนาดนน? ถาเราพจารณาดจะเหนวามนยงแปลก เพราะซเมนทเหนยวทำให อสจวายนำไดไมเรวเทาอสจทวายในซเมนทใสและเหลว ลกษณะนถกคดเลอกมา ไดแสดงวามนตองมขอดทเหนอกวาขอเสย ขอดนนคออะไร?... จะตอบคำถาม นเราจะทำเหมอนทกๆ ครงทผานมาคอ พยายามเขาใจรางกายของเราในมมมอง ของโลกทเราววฒนาการมา หรอศกษาสตวอนๆ ทคลายเราและลองเทยบเคยง กลบมาทตวเรา และเมอเราทำเชนนน สงทเราพบคอ ไมใชมแตซเมนของคน เทานนทเหนยว แตซเมนของสตวจำนวนมากกเหนยวและแขงตวไดเชนเดยวกบเรา สตวบางชนดซเมนจะหนดกวาและเมอแขงตวแลวจะแขงกวาเรามาก สตวบางชนด จะใสกวาและแขงตวนอยกวา ดงนนคำถามทเราอยากรคอ ในสตวตางๆ เหลาน ความหนดและการแขงตวของอสจมประโยชนอยางไรตอการสงตอพนธกรรม? ในธรรมชาตการแยงกนสบพนธไมไดจบแคการจบและการเลอกค ตวผ ทงหลายในธรรมชาตจะมวธปองกนไมใหตวเมยไปผสมพนธกบตวผตวอนอก หลายวธดวยกน เชน แมลงวนตวผจะผสมสารเคมบางอยางปนไปกบอสจ และ เมอตวเมยไดรบสารเคมนนตวเมยจะหมดอารมณทางเพศและไมยอมใหตวผอนๆ เขามาผสมพนธดวย ตกแตนบางชนดจะมสารเคมผสมในอสจซงจะทำใหตวเมย มกลนทตวผอนไมชอบและไมอยากเขาใกล แตยงมอกวธหนงทสตวหลายชนดใชกน


คอ การอดชองสบพนธของตวเมยเอาไว หรอทเรยกวา copulation plug (copulation หมายถง การผสมพนธ สวน plug กเหมอนคำวาปลกไฟ คอเสยบเขาไปอดไว) แมลงปอตวผจะคาอวยวะเพศของมนเอาไวในชองสบพนธของตวเมยอกระยะหนง หลงจากทมนหลงอสจ เพอปองกนไมใหอสจของตวผอนมชองทางเขาไป (เคยเหน แมลงปอกนตดกนไหมครบ) กงกอบางชนด ตวผ (ซงตวเลกกวาตวเมย) จะคา อวยวะเพศคางไวแลวขนไปขอยบนตวเมย ตวเมยไปไหนมนกจะขไปดวย กระรอก แมงมมบางชนด หน และแมลงอกหลายชนด เมอตวผผสมพนธกบตวเมยเสรจ จะปองกนตวเมยไมใหไปผสมพนธกบตวผอนๆ ดวยอสจทเหนยวและแขงซงมนจะ ไปอดชองผสมพนธของตวเมยไว การอดอาจเปนอยางถาวรหรอชวคราวกได ดงนน คำถามทเราสนใจคอ ซเมนทเหนยวของเราทำหนาทอดไมใหอสจของผชายอนเขาไป ผสมพนธเชนเดยวกบของตวผอนๆ หรอไม? เรารวาในชวงทชมแปนซตวเมยไขตกมนจะผสมพนธกบตวผหลายตว อสจมนเลยตองแขงกน เรารอกวากอรลลาอยเปนฮาเรมจงไมมตวผตวอนมา ผสมพนธกบตวเมยของมน อสจมนเลยสบายๆ แขงกนเองไมตองแขงกบของตวผ อนๆ ถาซเมนทเหนยวในลงไพรเมตและคนชวยอดไมใหอสจอนเขาไปผสมกบ ไขจรง เรากคาดวากลไกการคดเลอกกควรจะมแรงผลกใหซเมนของชมแปนซ หนดและแขงทสด สวนซเมนของกอรลลาเมอไมมแรงบบใหเกดการคดเลอก กไมควรจะหนด สวนในคนเรากคาดวานาจะอยตรงกลางระหวางชมแปนซและ กอรลลา เมอนกวทยาศาสตรนำซเมนของชมแปนซ มนษย และกอรลลา มาศกษาเทยบกน สงทพบคอ ซเมนของชมแปนซจะเหนยวทสดและเมอแหงจะ แขงมากทสด และซเมนของกอรลลาจะใสทสด สวนซเมนของคนจะอยตรงกลาง ซงเปนไปตามทควรจะเปน ถาซเมนจะทำหนาทอดหรอชะลออสจอนจรง แตเพอ ความเขาใจมากขน เราจะลงลกในรายละเอยดกนอกนดเพอดวาความหนดของ ซเมนมนเกดไดอยางไร เวลาเราทำราดหนา วธทจะทำใหนำราดเหนยวเราทำโดยการเตมแปงมน ลงไปในนำซป ถาเราเตมแปงมนมากนำราดหนากจะเหนยวมาก ถาเตมแปงมน นอยนำกจะไมเหนยวมาก ซเมนของคน ชมแปนซ และกอรลลากเชนเดยวกน จะเหนยวมากนอยแคไหนขนอยกบการเตมโปรตนชนดหนง (ไมใชแปงมน) โปรตนนชอวา ซเมโนเจลน-สอง (semenogelin-2) ซงโปรตนนสรางมาจากยนท ชอวา SEMG2 เนองจากคน ชมแปนซ และกอรลลาเปนญาตกน จงไมนาแปลกใจ ททง 3 สปชสจะมยนนเหมอนกน สงทนกวทยาศาสตรพบเมอนำยน SEMG2 ของคน ชมแปนซ และกอรลลามาเทยบกนคอ ยนนของชมแปนซจะทำงานสราง โปรตนไดมากทสด รองลงมาคอคน สวนในกอรลลายนนผพงจนดเหมอนจะทำงาน ไมไดแลว เมอยนทำงานไมไดกสรางโปรตน ซเมโนเจลน-2 ไมได นำซเมนของ กอรลลาจงใส


เมอนกวทยาศาสตรศกษาการแขงตวของซเมนในรายละเอยด (ภาษา วทยาศาสตรเรยกการแขงตวนวา semen coagulation ซงมความหมายตรงตว ในภาษาไทย) กพบวาซเมนของคนแตละสวนจะแขงตวไมเทากน ซเมน สวนแรกทออกมาตอนตนจะใสและไมคอยแขงตว แตสวนทออกมาตอนทายๆ จะเหนยวและแขงตวงายกวา ซงลกษณะดงกลาวจะชวยใหการอดปากมดลกม ประสทธภาพมากขน เพราะสวนของซเมนทไมเหนยวจะทำใหอสจวายนำไดคลอง และเขาไปกอน จากนนจงปดทายขบวนดวยกาว สรปคอ การทซเมนของคนเหนยวและแขงนเปนเพราะการคดเลอก ตามธรรมชาต เลอกอสจทกนอสจอนไมใหเขาไปผสมพนธไดงายๆ ใชหรอไม?... คำตอบจรงๆ ในตอนนเราคงตองบอกวาเราไมร สวนหนงเพราะเราไมสามารถทำ การทดลองจรงๆ ในคนได เราคงบอกไดแตวา ลกษณะตางๆ ดงกลาวทงหมด มนสนบสนนทฤษฎใหเชอวา คนเองกมซเมนทสรางมาเพอขวางกนอสจอน เชนกน ในตอนตนของบทนผมเรมตนดวยการเลาวาขนาดของอวยวะเพศชาย ของกอรลลายาว 1 นวกวาๆ ชมแปนซยาว 3 นว และของคนประมาณ 5 นว แตเรายงไมไดคยกนวาทำไมจงเปนเชนนน เราจะไปตอบคำถามนกนในบทถดไป


คณผชาย (และคณผหญงทเคยเหน) เคยสงสยไหมครบ วาทำไมปลายของอวยวะเพศชายถงมหนาตาเปนเชนนน การทหนาตามนเปนแทงเราเขาใจไดไมยาก แตทำไม ตองมหวทเหมอนกบมเหดมาครอบไวดานบน เมอสวนท เหมอนหวเหดมขนาดใหญกวาสวนทเปนลำกลองรอยตอ ระหวางหวกบตวลำกลองจงเกดเปนรองขนมารอบๆ

37ความหงเปนอารมณทออกแบบมาเพอใหเหมาะกบการทำงานในโลกยคหน

แตเมออารมณนมาอยในสงแวดลอมปจจบน อานภาพของความหงททำใหคนฆากนได

จงกลายเปนเรองรนแรงเกนไป

{ ทำไมอารมณหงถงทำใหคนฆากนได }


เรองทนาสงสยอยางทสองทเราตงคำถามไวแตยงไมไดตอบในตอนทแลว คอ ทำไมในการหลงอสจออกมา ธรรมชาตตองทำใหมนพงออกมาดวยความแรง ขนาดททำใหมนสามารถวงตานแรงดงดดของโลกขนไปเกอบๆ 2 ไมบรรทด ไดอยางสบายๆ ถาลองมาคดดมนนาแปลก เพราะสวนใหญในธรรมชาตเมอถง จดทอสจหลงออกมา อวยวะเพศชายจะคางอยในชองคลอดอยแลว ระยะทาง แคนนรางกายไมมความจำเปนตองใหอสจพงออกมาแรงมากมาย แคไหลออกมา กเพยงพอแลว เรองแปลกเรองทสามคอ เกอบทนททอสจหลงออกมา ผชายจะ หมดแรงทนททนใด องคชาตทแขงตวอยกจะเหยวลงในเวลาไมเกนครงนาท อารมณ ทเคยคกคะนองกหายไปในพรบตา ผชายสวนใหญจะนอนพงพาบและหลบไป อยางงายดาย ทำไมจงเปนเชนนน? ธรรมชาตทำสงเหลานเพออะไร? ถาเราพยายามจะเขาใจรปรางของอวยวะเพศชายของคนอยางเดยวเรา จะไมเหนภาพใหญ ในกรณนเราสามารถทจะไปศกษาอวยวะเพศของตวผอนๆ ได เพราะวธการสอดอวยวะทเปนแทงเขาไปในรางกายตวเมยเพอปลอยอสจเปน วธการททำกนมานานหลายรอยลานป การมเพศสมพนธของเราจงเปนระบบท ปรบปรงมาจากระบบเกาทสตวอนๆ ใชมานาน อวยวะเพศชายเองกเปนเครองมอเกา ทนำมาปรบแตงใหมใหเหมาะกบการใชงานในแบบของเรามากขนเชนกน และ เมอนกวทยาศาสตรศกษาอวยวะเพศผในสตวอนๆ สงหนงทพบคอ อวยวะเพศผ ทเปนแทงๆ น มนไมไดทำหนาทแคสอดเขาไปดานในเพศเมยแลวปลอยอสจ แตอวยวะเพศของตวผหลายชนดโดยเฉพาะในแมลงตางๆ ยงทำหนาทกวาดเอา อสจของตวผอนๆ ออกมา อวยวะเพศผของสตวหลายสปชสจะมสวนทเปน เหมอนตะขอ ขน ชอน ฯลฯ ทวางตวในแนวทสามารถตกหรอกวาดนำกาม ของตวผตวอนทคางอยในชองสบพนธตวเมยและกอนทมนจะหลงนำอสจของมน ออกมา มนจะสอดอวยวะเพศผเขาออกและปาดเอาอสจของตวผตวอนออกมากอน จากนนจงคอยหลงอสจของตวเองเขาไป เมอรอยางนนเราจงอดถามตวเองไมไดวา อวยวะเพศของผชายมหนาท เชนนนดวยหรอไม?... ถามาคดดมนกนาจะเปนไปได เพราะพฤตกรรมในการ ผสมพนธของคนตองมการสอดเขาออกหลายครง ซงจรงๆ แลวไมมความจำเปนเลย ธรรมชาตสามารถทำใหอสจหลงไดโดยไมตองทำเชนนนในสตวจำนวนมาก แต สมองเราถกคดเลอกมาใหเรารสกดเมอเราไดสอดเขาสอดออก ผชายทวโลกร โดยไมตองมใครสอนวาการสอดเขาไปแตไมขยบจะไมทำใหรสกด ตองขยบเขาออก จงจะรสกสนก ซงการตองขยบเขาออกเปนการเสยพลงงานและเวลาโดยไมจำเปน ดงนนพฤตกรรมการสอดเขาและออกมนนาจะมประโยชนบางอยาง วธการสบพนธ เชนนจงไดถกคดเลอกมาในสตวหลายชนด วธการทดลองทกอรดอน กอลลพ (Gordon Gallup) นกจตวทยา แหงมหาวทยาลย Albany ใชเพอทดสอบวาอวยวะเพศชายใชกำจดอสจของชายอน


ไดหรอไม มหลายขนตอนดวยกน ขนแรกสดทเขาตองทำคอ ตองพสจนใหไดวา ขณะมเพศสมพนธอวยวะเพศชายคบแนนเตมพอดชองคลอด เพราะการทอวยวะ เพศชายจะทำหนาทกวาดไดมนตองคบแนนพอดโดยเฉพาะสวนทอยลกสด เพราะ ขณะทมเพศสมพนธชองคลอดจะยดและขยายตวออก และสวนทลกสดภายในชอง คลอดยงมสวนทคลายกะเปาะเลกๆ พอใหของเหลวขงอยได สวนหวของอวยวะ เพศชายจะตองเขาไปถงสวนทเปนกะเปาะนน เขานำขอมลทไดจากการศกษาของ นกวทยาศาสตรอกคนคอ แพค แวน แอนเดล (Pek Van Andel) ทศกษาเรองน โดยการขอใหอาสาสมครชายและหญงขนไปมเพศสมพนธกนบนเตยงของเครอง ถายภาพคลนแมเหลกไฟฟาทเรยกวา MRI เครอง MRI นจะทำใหเหนวาอวยวะ เพศชายทอยในชองคลอดมลกษณะเปนอยางไร สวนหวขององคชาตเขาไปลกแคไหน ซงจากภาพทไดกพบวาอวยวะเพศชายคบและเขาไปไดลกพอ (ใครสนใจศกษา เชญท youtube โดยคนหาคำวา “MRI sex” เยาวชนดได ไมมภาพอนาจาร) เมอเรารแลววาอวยวะเพศชายคบและเขาไปลกพอ ขนตอไปคอตอง พสจนใหไดวาสวนปลายอวยวะเพศชายทมลกษณะเปนรองนนสามารถตกนำ ออกไดจรง วธทดสอบสมมตฐานนนกวทยาศาสตรไมไดศกษาในคนจรงแตทำ อปกรณเลยนแบบอวยวะเพศชาย (หลายๆ ลกษณะ) ชองคลอด (หลายๆ ขนาด) และนำกามหรอซเมน (ทมความหนดตางๆ กน) ผลทไดคอ อวยวะเพศชาย สามารถตกนำทเหนยวขนออกจากชองคลอดไดจรงในทกกรณตราบใดทอวยวะ เพศชายใหญและเขาไปลกพอ โดยบรเวณทเปนสวนทตกไดดทสดคอสวนใตของ หวองคชาต (สวนทผชายทวไปรจกกนในชอเสนสองสลง) และปรมาณทตกได กมากพอททำใหเชอวามนทำงานไดจรงๆ คอตกไดเทาๆ กบอวยวะเพศของตวผ ในสตวอนๆ (ประมาณ 70 -80 เปอรเซนต) เมอนกวทยาศาสตรรแลววาเครองมอของผชายใชงานไดจรง คำถามตอไป คอ ผชายถกสรางมาใหรวธใชงานหรอไม? หรอพดงายๆ คอ ผชายมสญชาตญาณ ทจะทำใหมนทำงานไดอยางมประสทธภาพหรอไม? วธทนกวทยาศาสตรศกษา กตรงไปตรงมาคอ การขอใหผชายและผหญง 600 คนตอบแบบสอบถามเกยวกบ พฤตกรรมการรวมเพศของตวเอง (หรอคนอนในกรณคนตอบเปนผหญง) วาเปน แบบใด โดยในแบบสอบถามจะถามวาเมอฝายชายมอาการหงหรอสงสยวาผหญง อาจจะไปมความสมพนธกบชายอน (แบบสอบถามทำในเดกมหาวทยาลยของอเมรกา จงไมใชเรองทพบไมบอย) หรอถาไมเคยกใหลองจนตนาการวาผหญงมชายอน ฝายชายจะมวธการสอดใสเปลยนไปหรอไมอยางไร เกอบทงหมดจะตอบเหมอนกน วา การสอดใสจะทำแรงขน เรวขน และลกขน ซงการสอดใสทแรงเรวลกนทำให ประสทธภาพของการตกนำออกทำไดดขน การทคนเกอบ 600 คนมพฤตกรรมคลายๆ กนเปนเรองทนาสนใจ พฤตกรรมแบบนไมมในหลกสตรการเรยนการสอนหรอเขยนไวในตำราเลมไหน


แตเปนพฤตกรรมทเกดขนเอง พดงายๆ คอ พฤตกรรมนเกดขนจากอารมณมนพาไป หรอสญชาตญาณพาไป เราเหนกนมาแลววาพฤตกรรมทเปนสญชาตญาณหลายๆ อยางถกคดเลอกมาเพราะทำใหเกดการไดเปรยบในการสงตอพนธกรรม จงเปน ไปไดวาการทำเชนนเปนการลดโอกาสของอสจตวผอนๆ และพฤตกรรมการรวมเพศ ทแรงขน เรวขน และสอดใสลกขนเมอไมมนใจในผหญงจงถกคดเลอกมา คราวนเราจะมาดลกษณะแปลกอยางทสามของเราคอ เมอผชายหลงอสจ ออกมา อวยวะเพศของผชายจะหดตวอยางรวดเรวพรอมๆ ไปกบความตองการ ทางเพศทหายวบไปกบตา ซงเปนเรองททำใหคณผหญงหลายคนแปลกใจวาทำไม ผชายทดคกคกวนาททแลวกลบนอนสลบไสลในวนาทถดมา หลายคนเขาใจวาผชาย เหนอย แตในความเปนจรงถาพจารณาดจะเหนวากจกรรมทางเพศไมไดออกแรงมาก ขนาดทจะทำใหเหนอยจนสลบ และความเหนอยกไมไดแปรผนตามความนาน ของการทำกจกรรม ไมวาผชายจะทำนานแคไหนกตาม แตถาไมเสรจ ไมหลงอสจ ออกมา ผชายกจะไมสลบ ตรงกนขามแมวาจะทำไมนานแตถาทำจนเสรจ ผชาย กจะสลบไปพกหนงหรอหมดอารมณไปครหนง ธรรมชาตตองการอะไรถงอยากให ผชายเพลยจนสลบ?

….......... วนหนงประธานาธบดคนท 30 ของสหรฐอเมรกา แคลวน คลลดจ (Calvin Coolidge) และสภาพสตรหมายเลขหนงไปเยยมชมดงานฟารมเลยงไกแหงหนง ในระหวางทกำลงเดนดงาน ทานสภาพสตรหมายเลขหนงกเอยปากถามเจาของ ฟารมวา ทำยงไงฟารมแหงนถงไดผลตไขไดจำนวนมากมายทงๆ ทพอไกมอย ไมกตว เจาของฟารมกตอบดวยความภมใจวา “ไกพอพนธของผมขยนทำการบาน ครบ มนสามารถทำหนาทไดหลายสบครงในแตละวน” ทนทททานสภาพสตร หมายเลขหนงไดฟงดงนนกพดออกไปในทนทวา “ฝากไปเลาใหทานประธานาธบด ฟงดวยนะ” ประธานาธบดซงยนอยขางๆ เมอไดยนจงถามเจาของฟารมกลบไปวา “แลวพอไกมนผสมพนธกบแมไกตวเดมทกครงหรอเปลา” เจาของฟารมตอบกลบ มาวา “ไมครบ พอไกแตละตวจะไดผสมพนธกบแมไกหลายตวทไมซำหนากนครบ” ทานประธานาธบดจงพดออกไปวา “ฝากไปเลาใหภรรยาผมฟงดวย” เรองทงหมดจะเปนเรองจรงหรอไมไมมใครร แตอยางไรกตามภาวะ ทผชายหมดแรงทนทหลงเสรจกจกรรมทางเพศ แตสามารถนอนกบผหญงคนอน ตอไดทนทเปนทรจกในวงการนกวทยาศาสตรวา “Coolidge effect” ตามชอ ของทานประธานาธบด แตไมใชมแตประธานาธบดคลลดจคนเดยวทเปนเชนนน ในการทดลองเมอนำหนตวผมาอยรวมกรงเดยวกบหนตวเมย 5 ตวทพรอมจะ ผสมพนธ หนตวผจะไลผสมพนธกบตวเมยไปทละตวจนครบทง 5 ตว แตเปน ทนาสนใจวามนจะไมผสมพนธซำกบตวเมยทมนเคยผสมพนธไปแลว ถงแมวา ตวเมยจะเขามาใหทายงไงมนกไมยอม แตเมอใสหนตวเมยตวท 6 เขาไปมนกเขา


ไปผสมพนธไดทนท ภาวะ Coolidge effect นไมไดมเฉพาะในคน ไก หรอหน แตในสตวเลยงลกดวยนมอนๆ หลายชนดกพบไดเชนเดยวกน คำถามคอ ภาวะน มนทำหนาทอะไร? หนงในสมมตฐานหลกอธบายไววา ภาวะคลลดจเปนกลไกทใชปองกน ไมใหตวผกลบไปตกอสจของตวเองออกจากชองคลอดเพศเมยทมนผสมพนธดวย ไปแลว เมอเรากลบมามองในรางกายของเราเองอกครง ทนททผชายหลงอสจ ออกมา การหดตวของอวยวะเพศ ความรสกอยากสอดใสทหายไปอยางรวดเรว ความรสกทอยากนอนพกแลวคางอวยวะเพศชายไวในชองคลอดอกสกคร รวมไป ถงความไมอยากทจะรวมเพศกบผหญงคนเดมซำอกรอบในระยะเวลาหนง ทงหมดนชวนใหอดคดไมไดวาเปนกลไกปองกนไมใหเกดการตกนำอสจของ ตวเองออกมา ซงสนบสนนสมมตฐานทวารปรางของอวยวะเพศชายนอกจาก ทำหนาทปลอยอสจเขาไปภายในมดลกแลวยงใชขจดคแขงอนๆ ทฤษฎการพยายาม กำจดอสจของตวผตวอนนภาษาวทยาศาสตรจะเรยกวา semen displacement hypothesis ถาอวยวะเพศชายสามารถทำหนาทขจดซเมนของผชายอนๆ ไดจรง เรากอาจจะไดคำอธบายทชวยตอบคำถามวา ทำไมอสจตองพงแรง หรอทำไม อวยวะเพศชายถงตองยาวถง 5 นว ทงๆ ทในธรรมชาตความยาวแค 1 นวครง กเพยงพอตอการทำงาน คำตอบทเปนไปไดคอ ยงฉดอสจเขาไปลกเทาไหรกยง เปนการปลอดภยตอการถกตกออกมากเทานน ยงอวยวะเพศชายยาวเทาไหร ยงไดเปรยบในการไปตกอสจอนๆ ออกมา และยงซเมนเหนยวกยงยากตอการ ถกตกออกมาเชนกน ดงนนจงเกดการแขงกนระหวางตวผและผชายทจะสราง ลกษณะเหลานใหมากขน ลกษณะทดกวากจะถกคดเลอกมาตามกลไกธรรมชาต สำหรบชมแปนซแมวาจะมรางกายทเลกกวาเราครงหนง แตขนาดของอวยวะเพศ ของตวผกยาวไมนอยหนาเราเชนกน เราเหนตวอยางของการตอสกนระหวางอสจกนมาหลายตวอยางแลว แต ทงหมดเปนการตอสในระดบปลายเหต วธทดกวานนคอ การปองกนไมใหคของ ตวเองไปผสมพนธกบตวผตวอนตงแตแรก กลยทธทธรรมชาตสรางไวในสมองของ สตวหลายชนดคอ “ความหง” ความหงเกดขนเมอเราเรมอยเปนค สตวทไมอยเปนค แมจะมการแยงกน หรอสกนเพอทจะผสมพนธแตจะไมมพฤตกรรมของความหงหวงเมอหมดระยะ สบพนธ ถาคณเหนบาบน ชมแปนซ หรอกอรลลาตวเมยทะเลาะกน คณเดาได เลยวามนไมไดแยงตวผกน มนอาจจะทะเลาะกนเพราะแยงอาหารกนหรอทะเลาะ เพราะลกของมนทะเลาะกน แตถาคณเหนผหญงทะเลาะกนในเฟสบคหรอตาม ขาวบนเทง คณเดาไปไดเลยวาทงคไมไดทะเลาะกนเพราะแยงอาหารกนกน แตม โอกาสเปนไดสงทผชายจะเปนตนเหตของการทะเลาะกน


จะเขาใจความหงไดเราตองลองมาหงกนด เราจะมาลองจนตนาการกนวา ถาครกของเราแอบไปนอนกบคนอน จนตนาการใหเหนภาพชดๆ วาคนทเรารก โดนคนอนกอดจบ ลบไลไปตามรางกายทเปลอยเปลา เราเหนคนรกของเรา รวมรกกบคนอนอยางเรารอน คณรสกอยางไรบาง? คราวนเราลองจนตนาการ ใหมอกครง คราวนคณรวาครกของคณแอบไปรกกบคนอน คนรกของคณแอบ เกบรปของคนอนไวและแอบตดตอกนเกอบตลอดเวลา คณรวาทงคไมไดมอะไร เกนเลยไปมากกวานน คณรสกอยางไรบาง? กรณทงสองนอยางไหนแยกวากน?... ผมเขาใจดวาทงสองกรณนนมนไมดทงค แตถาคณตองเลอกจรงๆ วาอนไหนแย กวากน คณคดวากรณไหนทคณรบไมไดจรงๆ ถาคณเปนผชายมความเปนไปไดทคณจะทนไมไดทจะจนตนาการวาคนรก ของคณไปนอนเปลอยกายรวมรกกบคนอนอยางเรารอน คณทนไมไดทจะจนตนาการ วาชายคนอนกอดจบลบไลรางกายทเปลอยเปลาของเธอ คณอาจไมสนใจวาครก ของคณจะรกผชายคนนนหรอไม ในทางตรงกนขามคณยงพอใหอภยได ถาคณรวา คนรกของคณเผลอมใจใหชายอน สงทคณตองการจะรคอมอะไรกนหรอยง? ถาคณเปนผหญงมความเปนไปไดทคณจะทนไมไดทจะรวาคนรกของคณไปตกหลมรกหญงอนอยางหวปกหวปำ คณทนไมไดทจะรวาเขาแอบเกบรปหญง คนนนไวในกระเปาสตางคและแอบคดถงวนละหลายๆ รอบ คณยอมไมไดถารวา เขาซอแหวนเพชรใหหญงอนทงๆ ทไมเคยซอใหคณ ในทางตรงกนขามถาผชายของ คณไปนอนกบผหญงบรการอยางเรารอน แตเขาไมสนใจจะจำหนาหรอจำชอของ หญงคนนนเลย จายเงนคาบรการแลวกจบกน คณยงพอจะใหอภยได ผมเชอวาหลายทานอาจจะกำลงเถยงอยในใจวายงไงฉนกรบไมไดสก อยาง หรออาจไมเหนตรงกบทผมสรปไป แตเมอเราศกษาในคนทมากพอเชน อาจเปนรอยคน พนคนหรอมากกวา เราจะเรมเหนความแตกตางระหวางความหง ของผชายและผหญง เราจะเหนวาผชายมแนวโนมจะหงทางกายมากกวา ในขณะท ผหญงมแนวโนมจะหงทางใจมากกวา และความแตกตางนยงเปนจรงในทกวฒนธรรม ทไปศกษา แมแตวฒนธรรมทเปดกวางทางเพศอยางในประเทศตะวนตกหลายๆ ประเทศ คำถามคอ ทำไมความหงในผชายและผหญงจงแตกตางกน? นอกเหนอไปจากความหงทตางกนระหวางผหญงผชายแลว ความหงยงม ความแปลกอกอยางหนงคอ ความหงเปนอารมณทรนแรงมาก แตไมไดมเพยง อารมณหงเทานนทรนแรง อารมณของคนอกหกเองซงเปนอารมณทเกดจาก การเสยคนรกกมความรนแรงเชนกน เรามกไดยนเรองราวของความหงหวงหรอ อาการอกหกสามารถนำไปสการกระทำทรนแรง ขาดการยงคดมากมาย เชน หงจนฆากน สาดนำกรดใสกน หรอฆาตวตาย ซงเรารดวยเหตผลวามนไมคมกนเลย การเสยคนรกมนเลวรายเทยบไมไดเลยกบการเสยชวตหรอเสยอนาคต เราทก คนรดวาเมอเวลาผานไปทกอยางกจะคอยๆ ดขน เราเดาไดไมยากทำไมความหง


ถกคดเลอกมา เพราะมนษยวานรทขหงหรอขระแวงนาจะรกษาคไวไดดกวา แต ทำไมธรรมชาตถงสรางสมองเราใหมความหงหรออกหกแรงขนาดทยอมตายหรอ ไปยนตบกนโดยไมอายสายตาคนอน จะเขาใจความหงไดชดเราตองยอนกลบไป ทโลกยคหน แลวไปดหนาทของความหงในวนทมนถกสรางขนมากนอกครง เรารกนไปแลววาเมอทารกมสมองทใหญขนและเราเปลยนมาเดนสองขา ทารกเลยตองคลอดกอนกำหนด เมอทารกคลอดกอนจะชวยเหลอตวเองได ผชาย เลยตองอยชวยเลยงลก ชวยหาอาหารใหแมและลก เมอผชายอยเปนคผชาย กเสยโอกาสทจะไปมลกทอนๆ อก ปญหาอกอยางหนงของผชายคอ ลกเกดจากแม ลกยงไงกเปนลกของแม แตผชายไมมทางรเลยวาเดกนนเปนลกของตวเองหรอ เปลา เหมอนทฝรงพดวา mama’s baby, papa’s maybe ถาผชายยอมเสยโอกาส ทจะไปมลกทอนแลวเสยงชวตลาสตวหาอาหารใหลกทไมใชพนธกรรมของตวเอง โอกาสสญพนธของผชายทมพฤตกรรมแบบนจะสงมาก ดงนนผชายทหงทางกาย ผชายทหมนหาทางปองกนไมใหคของตวเองไปนอนกบคนอนจงมประโยชนในโลก อดต ทำใหความหงของผชายออกมาในรปแบบของการลดความไมแนใจนน ใน ผชายความหงทางกายจงเปนลกษณะเดนทถกคดเลอกมา สำหรบผหญงในโลก ยคหน อาหารทไดจากผชายหาเลยงเปนเรองสำคญมาก จรงอยวาผหญงเกบ ของปาไดมาก แตการทจะมนใจไดวาจะมอาหารคณภาพด เชน มเนอสตวใหลกกน ในระยะยาวได ผชายตองซอสตย ผชายตองรก ถาผชายปนใจหรอปนสมบตให ผหญงอนๆ โอกาสทจะเสยสวนแบงอาหารหรอเสยความคมครองกมากขน ความหง จงออกมาในรปของการกลวทจะเสยความรก ความซอสตย ลกษณะหงในผหญง จงเดนในแงของหงทางใจ นอกไปจากนเรายงเหนไดอกวาการเสยคนรกในอดตเปนเรองคอขาด บาดตาย ในผชายหมายถงเสยงชวตหาอาหารไปเลยงลกคนอนและเสยโอกาส ในการสงตอพนธกรรม สวนในผหญงการไมมผชายชวยเลยงดหมายถงความเสยง ทลกจะเสยชวตจากสตวรายหรอไมแขงแรงเพราะขาดโปรตนจากเนอสตว เมอการ เสยคนรกเปนเรองรนแรงวธปองกนจงรนแรง สมองจงถกสรางมาใหอารมณหงหวง เปนอารมณรนแรง แมวาทกวนนเรารวาการเสยครกไมไดทำใหเราตายหรอลกเราตาย แตอารมณพษรกแรงหงของเราทถกสรางมาใหเหมาะกบยคหนกยงทำใหเราฟมฟาย จะเปนจะตายใหไดไมตางจากทบรรพบรษของเรารสกในยคหน

….......... ถงตรงนกยงมคำถามชวนใหสงสยตามมาอกมากมายซงเราสามารถถามตอ ไปไดเรอยๆ เชน เราอาจถามวา การคดเลอกใหอวยวะเพศชายยาวออกพอเปน ไปได แตถงจดหนงความยาวของชองคลอดผหญงกจะเปนขอจำกดไมใหอวยวะ เพศชายยาวออกไปอก แลวอะไรเปนแรงททำใหเกดการคดเลอกชองคลอดทยาวขน ในผหญง หรอเราอาจสงสยวาการถงจดสดยอดหรอ orgasm ในผชายเขาใจไดไมยาก

เพราะมนเปนการไปถงจดทเกดการหลงของอสจ แตผหญงจะม orgasm ไปทำไม? ภาวะนในผหญงมนมประโยชนอะไรในการสงตอพนธกรรมหรอไมอยางไร? ผมเอง สามารถทจะเขยนหนงสอดวยการถามอยางนออกไปอกเรอยๆ แตถงจดหนง ไมผมหรอทานผอานกจะเบอแลวจะเรมถามตวเองวา ฉนจะเสยเวลาอาน (เขยน) เรองเหลานไปทำไม? รไปแลวไดอะไรขนมา? และนนคอคำถามสดทายทเราจะไป ตอบกนในหนงสอเลมน “เรารเรองเหลานไปเพออะไร?”



ในทสดเรากเดนทางมาถงบทสดทายของหนงสอเลมน ในบทตางๆ ทผานมาเราไดเดนทางรวมกนไปยงทตางๆ เรายอนเวลากลบไปหลายลานปเพอศกษารางกายและ พฤตกรรมของสตวตางๆ ซงหลงจากทเราคยเรองตางๆ กนไปมากมาย ไดเวลาทเราคงตองกลบมาตอบคำถาม สำคญกบตวเอง นนคอ เราเสยเวลาอานหนงสอเลมน มาตงนาน เดนทางไปตงไกล แลวเราไดอะไรจากการ เดนทางครงนกนบาง? เราเรยนรเรองของบรรพบรษ ทตายไปเปนแสนเปนลานปทแลวเพออะไร? เราจะรไป ทำไมวาอณฑะคนใหญกวาอณฑะกอรลลา? สงเหลาน จะมประโยชนตอเราในปจจบนหรออนาคตอยางไรบาง?... กอนทเราจะไปตอบคำถามเหลาน เราจะนำคำถามและ คำตอบในบทตางๆ มารอยเรยงเขาเปนภาพใหญกนอก สกครง

{ บทสงทาย }

บทสงทาย 269ชชพล เกยรตขจรธาดา

เรองราวของเราเรมตนดวยความเปนมาของชารลส ดารวน และววฒนาการ ดวยกลไกการคดเลอกตามธรรมชาต ซงประกอบดวยหลกการงายๆ สามอยาง คอ หนง มความหลากหลายททำใหเกดความไดเปรยบหรอเสยเปรยบในแงของการ สงตอพนธกรรม หลกขอทสองคอ ลกษณะทแตกตางกนนนถายทอดทางพนธกรรมได เมอมสองขอแรกกจะเกดหลกขอทสามตามมาเองอยางเลยงไมได นนคอเกดการ คดเลอกลกษณะทเหมาะสมกบสงแวดลอมมากกวา ผลอยางหนงทเกดขนจากกระบวนการววฒนาการคอไดสงมชวตทม ขนาดของรางกายแตกตางกนใหญบางเลกบาง เมอมสงมชวตทมขนาดใหญ สงม ชวตทมขนาดเลกกวามากๆ กอยากจะเขาไปอาศยอยภายในและแยงอาหารทสตว ใหญกนเขาไป ทำใหเกดการหากนแบบทเรยกวาปรสต เมอมปรสตเขาไปหากน สงมชวตเจาบานกตองหาทางปองกนตวเองหรอสกลบ ซงการสกลบนกนำไปสการ มระบบภมคมกนเกดขน นอกจากนการมปรสตเองกยงมสวนทำใหการสบพนธแบบ ใชเพศประสบความสำเรจอยางสง และถกคดเลอกมาใหเปนการสบพนธหลกใน สตวสวนใหญ เมอสงมชวตสบพนธแบบใชเพศ การทลกจะมพนธกรรมดไดนน พนธกรรม จากทงทางพอและแมตองด แตละฝายจงววฒนาการระบบขนมาเพอคดเลอกค ผสมพนธทมลกษณะด ซงกคอพนธกรรมดและภาวะโภชนาการด ระบบทวาไดแก ความสวยหลอ หางนกยงทใหญ นกทสสนสดใส เมออกฝายชางเลอก อกฝาย จงตองพยายามแสดงลกษณะเดนและเกดพฤตกรรมของการจบตามมา ลกษณะทเรยกวาดแตละลกษณะจะขนอยกบสงแวดลอม เมอสงแวดลอม เปลยน ลกษณะทเคยดอาจกลายเปนลกษณะทไมเหมาะกบสงแวดลอมใหม ใน กรณของคนเมอภมอากาศเปลยนราว 7 หรอ 8 ลานปกอน ปาทเลกลงกทำให เกดการคดเลอกลงทมหวแมเทายดยาวและเดนสองขาไดด ซงการเดนสองขาทำให หากนกลางแดดในทงหญาทเกดขนใหมไดดกวา เมอลงมาเดนหากนทพนอาหาร ทกนกคอยๆ เปลยนไป มการกนอาหารทมพลงงานและไขมนมากขน ไดแก รากพชสะสมและไขกระดกสตว ผลอกอยางหนงของการเดนสองขาคอมอวางขน เมอมอวางมากขน มอกสามารถไปทำหนาทอยางอน ทำใหเกดการคดเลอกมอ และนวหวแมมอททำงานไดมประสทธภาพมากขน การทลงจะไปแยงอาหารจากสตวอนๆ ได วธเดยวทจะเปนไปไดคอการ ทำงานเปนทม การทำงานเปนทมตองมการสอสาร มการรวมมอกนซงลกษณะ เหลานตองใชสมองททำงานไดซบซอน ดงนนการลาสตวจงมสวนชวยใหเกดการ คดเลอกสมองททำงานไดซบซอนมากขน แตสมองทใหญตองการไขมนและพลงงาน ไปเลยงในปรมาณมาก การเปลยนมากนรากพชสะสม ไขกระดกหรอเนอสตวเปน อาหาร ทำใหขอจำกดดานพลงงานและสารอาหารหมดไป นอกไปจากนการทำอาหาร ใหสกดวยความรอนยงทำใหทางเดนอาหารมขนาดเลกลงและประหยดพลงงานได


ซงพลงงานทประหยดจากทางเดนอาหารสามารถนำไปใชในการสรางสมองทใหญ ขนไดเชนกน การจะเดนสองขาไดดกระดกเชงกรานตองสนและแคบ แตเมอสมอง มขนาดใหญขน การคลอดลกจงทำไดยากขน ทำใหเกดการคดเลอกเดกทคลอด กอนทสมองจะพฒนาเตมท คนจงมลกแบบทเรยกวา altricial คอทารกไม สามารถดแลตวเองได ในโลกยคหนการทแมเลยงลกคนเดยวโอกาสทลกจะรอดชวต มนอยกวาพอแมชวยกนเลยงมาก ทำใหเกดการคดเลอกพอทชวยแมเลยงลก พอทดสำหรบโลกยคหนจะตองมคณสมบตหลกๆ สามอยางดวยกน คอ หนง ภมคมกนด สอง มทรพยากร และสามคอ ชวยดแลและหาอาหารใหลก ในการจะเลอกพอทจะชวยเลยงดลก รางกายของผหญงจงววฒนาการ มามรางกายและอารมณทางเพศทซบซอนกวาผชาย อารมณทางเพศทเกดไดชากวา ถงจดสดยอดชากวา ทำใหบอกไดวาใครเปนนกรกทใสใจในความตองการของผหญง นอกไปจากนการซอนการตกไขกเปนอกหนงวธททำใหผชายตองเปลยนมาอยเปน คกบผหญง ในแงของการเลอกพอทรวยในวนทโลกไมมการสะสมความรวยน จะหมายถง การไดสวนแบงจากการลาอยางสมำเสมอ การจะไดสวนแบงอยาง สมำเสมอหมายถง การเปนทรก เปนทนยมของคนในเผา ลกษณะของผชาย ทเปนทรกของเพอนๆ จตใจด ไดรบความไวใจจากเพอนๆ จงเปนทชนชอบ ของผหญงและถกคดเลอกมา พฤตกรรมการจบของผชายจงเปนการพยายาม อวดสามลกษณะ ไดแก พอทภมคมกนและโภชนาการด คอความหลอ แขงแรง รปรางสงใหญ พอทมทรพยากรคอ เปนคนดง เปนคนด เปนทรกของเพอนๆ ขบรถหร อวดรวย และพอทดคอ การเอาอกเอาใจ ไปรบไปสง ซอของให ใสใจเปนหวง การเลอกคทจะมลกใหไดมาก ผชายจงเลอกลกษณะทบงถงการเขาวย สบพนธ อายนอย มไขมนสะสมมากเพยงพอ ซงแสดงออกผานการมหนาอก เอว สะโพก หรอลกษณะของความออนวย ไดแก ผวใส ตาโต ปากนด จมกหนอย การแสดงออกเพอใหผชายสนใจของผหญงจงมกเปนไปในการเนน ลกษณะดงกลาว ซงอาจรวมไปถงพฤตกรรม บองแบว โนเนะ แอบแบว ตางๆ ดวย ปญหาหนงของการอยเปนคทพอชวยเลยงลกคอ มนเปนลกษณะทขดกบ การคดเลอกเกาทถกคดมาตงแตการสบพนธทางเพศเกดขนครงแรก นนคอฝาย ชายและฝายหญงลงทนไมเทากน เมอฝายหญงลงทนมากกวาทำใหฝายหญงตอง เปนฝายทอมทองและใหนมลกในเวลาตอๆ มา สวนฝายชายเมอลงทนนอยกวา จงตองเปนฝายตามจบ เมอฝายชายลงทนนอยกวามากลกษณะหนงทถกคดเลอก มาคอความพยายามทจะหาโอกาสมคผสมพนธมากกวาหนง แตเมอผชายตอง มาอยเปนค พฤตกรรมการแอบมชจงหลงเหลอมา เมอผชายมชผหญงจงตอง


หาทางปองกนดวยความหง ความหงในผหญงมแนวโนมทจะหงความรกความใสใจ มากกวาความหงทางรางกาย เพอเปนการปกปองทรพยากร เพราะการถกทงในโลก ยคหนอาจหมายถงความตายของลก ความหงจงมความรนแรงมาก พอทจะมคณสมบตครบทงสามอยางคอ ภมคมกน ทรพยากร และความ เปนพอทดไมคอยมาพรอมๆ กนในคนคนเดยว ดงนนการมชในผหญงจงมลกษณะ ทแตกตางจากผชาย เชน เลอกจบคกบผชายทมทรพยากรมาก แตมชกบผชาย ทมลกษณะทางพนธกรรมด หรอมชเพราะไมมนใจในความสมพนธวาจะมนคง เมอ ผชายเสยโอกาสทจะไปมลกทอนจากการเปลยนมาอยเปนคชวยดแลลก รวมกบ อกปจจยคอ การสบพนธในคนเปนการสบพนธภายใน ซงทำใหผชายไมสามารถ แนใจไดวาลกนนเปนลกของตวเองจรงๆ หรอไม ฝายชายจงมพฤตกรรมหลายๆ อยางทจะปองกนไมใหผหญงไปมความสมพนธทางกายกบชายอนทเรยกวา mate guarding (ในแมลงหลายชนดกมพฤตกรรมทคลายกนน) เชน หวงแฟน ไมอยาก ใหแฟนแตงตวโป อารมณหง ซงอารมณของผชายจะเปนในลกษณะหงทางกาย มากกวาหงทางใจดวยเหตผลขางตน เมอทงสองฝายมพฤตกรรมของการมช แตฝายชายเทานนทไมสามารถ มนใจไดวาลกเปนของตวเองหรอไม (ลกแมยงไงกเปนลกแม แตลกพอไมแน ถาไมไดตรวจ DNA) รางกายของฝายชายจงมลกษณะหลายอยางทถกคดเลอกมา เพอแขงขนกบอสจของผชายอนๆ เชน อณฑะขนาดใหญ อสจวายนำเรว อวยวะ เพศชายทยาวและสามารถตกนำกามออกมาได ภาวะคลลดจ นำกามทมความ หนดสงและพงออกมาแรง พฤตกรรมในการรวมเพศของฝายชายเมอสงสยวา ผหญงจะมชายอน จากเรองราวตางๆ ทไดอานกนมา เราจะเหนวาในการปรบตวของสงมชวต เพอใหเขากบสงแวดลอม ถาแบงตามชวงเวลาของการปรบตวเราจะแบงไดเปนสาม ระดบ คอ ระยะยาว ระยะกลาง และระยะสน การปรบตวในระยะยาวจะเปนการปรบตวในระดบของสปชส การปรบ ตวระยะยาวนจะเปนเรองของววฒนาการ ซงการปรบตวในระดบนจะเปนการ เปลยนแปลงทเกดในหลายรอยหรอหลายพนชวอายสงมชวต เชนหลายหมนถง หลายลานปในคน การปรบตวในระดบกลางจะเปนการปรบตวใน 2 - 5 ชวอาย สงมชวต การปรบตวในระดบนเรายงไมไดคยกนอยางจรงจง แตเราพอเหน ตวอยางไปบาง เชน กรณของสตวตางๆ ทรางกายของแมจะประเมนสภาวะ แวดลอมวาเหมาะกบการตงครรภหรอไม ถาไมเหมาะ เชน ความเครยดสง อาหารมนอย รางกายของแมมไขมนสะสมไมมากพอ อารมณทางเพศจะหายไป การตกไขจะหยด การแขงตวของอวยวะเพศชายจะทำไดไมด หรออาจเกดการ สนสดการตงครรภเพอเปนการ cut loss และเกบพลงงานไวใชในการมลกเมอ สภาพแวดลอมเหมาะสมมากขน สวนการปรบตวในระยะสนสดคอ การปรบตวใน


ระดบของสงมชวตหนงๆ ทเราเรยกวา homeostasis คอ ปรบการทำงานของรางกาย ใหคงทและเหมาะกบสภาพแวดลอมในขณะหนงๆ เชน ความเครยดจะทำใหรางกาย เขาสภาวะฉกเฉนในระยะสนๆ หลงจากนนรางกายจะตองกลบเขาสสภาวะปกต และสดทายผมกมาสรปลงตรงทใจความสำคญหลก 2 ขอคอ รางกาย ปจจบนของเรามทมาจากสงทเกดขนในอดต รางกายและพนธกรรมของเรา สวนใหญจงยงมลกษณะทสรางมาใหเหมาะกบโลกยคหนทคนใชชวตลาสตวหา ของปา แตในชวงเวลา 200 กวาปทผานมา สงแวดลอมรอบๆ ตวเราเปลยนแปลง ไปในอตราทเรวมากในทกๆ อยาง ทำใหรางกายและสมอง (จตใจ) ของเราตองมา อยในสงแวดลอมทตางไปจากโลกทมนววฒนาการมา ซงไมตางอะไรกบการจบสตวปา มาใสกรงและใหใชชวตตางไปจากทมนคนเคย

….......... คำถามสดทายคอ เราไดอะไรจากเรองราวเหลานบาง?... แนนอนวาแตละ ทานคงไดเรยนรจากการอานเรองตางๆ ทพบในหนงสอเลมนแตกตางกนไปขนกบ ประสบการณเดมของแตละคน ซงสงทผมเองไดเรยนรกแตกตางไปดวยเชนกน ดงนนสงทผมจะทำในตอนนคอ ผมจะสรปมมมองของผมตอเรองเหลาน ซงเปน มมมองททานอาจจะเหนดวยหรอไมกตาม แตเมอทานผอานไดเหนวาผมเรยนร อะไรบาง ทานอาจจะไดมมมองทแตกตางออกไปหรออาจชวยกระตนความคดเดม ใหแตกยอดออกไปเพมขน ผมจะสรปสงทผมไดเรยนรดวยคำถามตอยอดออกไปอก 5 ขอคอ หนง นอกจากตวอยางทเหนไปแลวในหนงสอเลมน ยงมอวยวะหรอระบบการทำงานใน รางกายอะไรอกบางททำงานไมเขากบสงแวดลอมปจจบน และความไมเขากนนน กอใหเกดผลกระทบอะไรบางกบรางกาย คำถามทสองคอ การสอสารระหวางสง ตางๆ ทงทมชวตและไมมชวตในระบบนเวศนเมอถกรบกวน มนมผลตอการทำงาน ของรางกายเราหรอไม อยางไร คำถามทสามคอ สมองและพฤตกรรมของเรา ทไมเขากบสงแวดลอมปจจบนมอะไรอกบาง และความไมเขากนนกอใหเกดผลอะไร ตามมาบาง คำถามทสคอ การสงสยและตงคำถาม “ทำไม?” กบเรองราวตางๆ รอบตวมประโยชนอยางไร และคำถามทหาคอ เราไดเรยนรอะไรบางจากการศกษา ธรรมชาต? และทำไมเราตองไปเรยนรจากธรรมชาต?... คำถามทงหาเหลานจะชวย ทำหนาทเหมอนเปนกรอบความคดทเราจะถามซำๆ ตอไปในอนาคตเมอเราพยายาม จะเขาใจสงรอบตวดวยกรอบของกระบวนการววฒนาการ สำหรบคำถามแรก เราไดเหนตวอยางไปบางแลววาสวนตางๆ ของรางกาย เรามทมาจากอวยวะของสตวอนทคอยๆ เปลยนแปลงผานกระบวนการววฒนาการ มาเรอยๆ เชน แขนหรอขาเรากเปลยนมาจากครบปลา ฮอรโมนออกซโตซน ทหลงจากสมองในระหวางคลอดลกและใหนมลกกดดแปลงมาจากฮอรโมนทปลาใช


มาแลวหลายรอยลานป สมองของเรากมจดเรมตนมาจากปมประสาทของเพรยง หวหอม สวนสมองลงทเราภมใจเรากไดมาจาก... ลง แตกระบวนการววฒนาการสวนใหญเปนการเปลยนแปลงทเกดขนชาๆ เพอใหเหมาะกบสงแวดลอมทเปลยนแปลงไปอยางชาๆ เชนกน แตทวาไมก รอยปทผานมาสงแวดลอมตางๆ รอบตวเรากลบเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เกนกวาทกระบวนการววฒนาการจะทำงานตามไดทน ทำใหระบบการทำงานของ รางกายเราหลายอยางทำงานไมเขากบสงแวดลอมในปจจบน เชน ระบบฉกเฉน ของรางกาย (ความเครยด) เปนระบบทมประโยชนและออกแบบมาเพอใหทำงาน เฉพาะเมอมเหตฉกเฉนเกดขนจรงๆ เชน เมอมสงโตวงไลลาเรา แตระบบน กลบกลายเปนผลเสยเมอตองมาอยในโลกอนวนวายทมคนนบลานอาศยอยรวมกน ในพนทเลกๆ เพราะระบบนถกใชงานบอยเกนกวารางกายสวนอนๆ จะรบได มหนำซำ เรายงไมไดประโยชนจากการทำงานของมนอก เพราะไมมอะไรมาวงไลเพอทจะกนเรา คำถามคอ มอวยวะหรอระบบการทำงานของรางกายอะไรอกบางทการทำงานของ มนไมเหมาะกบสงแวดลอมปจจบน และถา ตบ หวใจ ตบออน ระบบภมคมกน ทางเดนอาหาร กระดก กลามเนอ ฯลฯ ตองมาทำงานในสงแวดลอมทตางไปจาก ทมนคนเคย จะเกดผลอะไรตามมาบาง? การเขาใจวารางกายเราววฒนาการมาใน สงแวดลอมแบบใดจะทำใหเราเขาใจขอจำกดของรางกายเรา และเรายงสามารถ ออกแบบสงแวดลอมใหเหมาะกบการทำงานของรางกายเราไดมากขนดวย สำหรบคำถามทสอง เราไดเหนตวอยางของสงมชวตในระบบนเวศนท ววฒนาการรวมกนมานาน จนรางกายของสงมชวตชนดตางๆ มกลไกทจะถายทอด สญญาณระหวางกนเพอประเมนสภาวะแวดลอมขณะนน หรอพยายามทจะ พยากรณวาสภาวะแวดลอมกำลงจะเปลยนแปลงไปในทศทางไหน และปรบเปลยน การทำงานของรางกายเพอใหทำงานเขากบสภาวะแวดลอมนนๆ ตวอยางทเรา เหนกนไปแลว เชน แกะและตนโคลเวอรทไปเตบโตในระบบนเวศนทไมคนเคย ความเครยดหรอความผอมทมากเกนไปสามารถทจะไปหยดการตกไขหรอไป ยตการตงครรภ การดดนมของลกกบการคมกำเนดของรางกาย เมอความ สมพนธระหวางสงมชวตและไมมชวตในระบบนเวศนถกทำใหเปลยนแปลงไป ดงเชนทเปนในปจจบน จงเหมอนกบวาการสอสารระหวางกนในระบบนเวศนถก รบกวนไปดวย คำถามคอ การสอสารทถกรบกวนไปนมผลตอรางกายของเรา หรอไม อยางไร? คำถามทสามคอ ถาสมองและความคดเราสรางมาใหเหมาะกบสงแวดลอม ทแตกตางไปจากปจจบน และบางสวนของสมองเรายงทำงานเหมอนทมนทำงาน ในอดต ตวอยางทเราคยกนไป เชน การชอบหนาตาทสมมาตร หรอชอบ รางกายทมฮอรโมนเพศเดน ความรสกหงหวง ความชอบกลนควนของอาหาร ปงยาง การรงเกยจกลนของอจจาระ และพฤตกรรมการจบของผชาย คำถามคอ


สมองเดมเมอตองมาทำงานในสงแวดลอมทตางไป จะมผลตอการแสดงออกของ พฤตกรรมและอารมณอยางไรบาง? คำตอบของคำถาม 3 ขอแรกนเปนหวขอใหญทเราจะไดกลบมาคยกน อกครงในหนงสอเลมตอไป โดยเนอหาจะเปนเรองของการแพทย จตวทยา และ การดแลสขภาพโดยการเขาใจรางกายและจตใจของเราผานกรอบของกระบวนการ ววฒนาการ สำหรบคำถามขอทสามคอ เรองของพฤตกรรมนนเรายงสามารถมองไป ในมมมองทกวางกวาในเรองของการแพทย เชน ถาเราถามวา ถาในโลกยคหน ไมมเงน ไมมธนาคาร ไมมการออมทรพย เรองเหลานจงเปนสงแปลกใหมในแง ของววฒนาการ แลวสมองของเรารบเรองเหลานไดดเพยงไร? พฤตกรรมทาง การเงนดานตางๆ ของคน เชน การตดสนใจซอของใช ซอบาน หรอการออมทรพย ทเราทำกนทกวนนไดรบอทธพลอะไรบางหรอไมจากสญชาตญาณยคหน? หรอวา การตดสนใจทางดานการเงนของเราสามารถเขาใจไดดวยเหตและผลลวนๆ?... คำตอบของคำถามเหลานมความสำคญมากเพยงพอทจะทำใหนกจตวทยา แดเนยล คาหเนมาน (Daniel Kahneman) ไดรบรางวลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตรในป 2002 (เปนคนทสองตอจาก จอหน แนช ทไมใชนกเศรษฐศาสตรและไดรบรางวลน) ซงคาหเนมานและเอมอส ทเวอรสก (Amos Tversky) ทำการทดลองทพสจนให เหนวาพฤตกรรมการบรโภคของคนไมสามารถเขาใจไดดวยการใชเหตผลแตเพยง อยางเดยว ในทางตรงกนขามเราสามารถพยากรณพฤตกรรมการบรโภคของคน ไดแมนยำขนเมอเรานำสญชาตญาณของมนษยเขาไปรวมพจารณาดวย และสงท คาหเนมานและทเวอรสกศกษานนกเปนพนฐานใหนกเศรษฐศาสตรรนหลงศกษา เพมเตมและเกดเปนวชาเศรษฐศาสตรกระแสใหมทเรยกวา Behavioral economics ซงวชาเศรษฐศาสตรแขนงนกตงอยบนพนฐานของวชาจตวทยาแขนงหนงทเรยกวา Cognitive psychology (เปนจตวทยาทศกษาเพอเขาใจกลไกการทำงานของจตใจ โดยศกษาคไปกบการเขาใจการทำงานของสมอง) แตวชา Cognitive psychology เองกตองพงคำอธบายเหตผลวาทำไมสมองหรอจตใจคนทำงานเชนนนหรอคด เชนนน จากวชา Evolutionary Biology (ชววทยาทเกยวกบววฒนาการ) ซง การศกษารวมกนของสองวชาน (Evolutionary biology + Cognitive psychology) ทำใหเกดเปนอกวชาทเรยกวา Evolutionary Psychology หรอวชาทอธบาย พฤตกรรมและจตใจคนผานกระบวนการววฒนาการ หรอถาจะพดใหสนและเปน ภาษาคนมากขนคอ วชาทอธบายวาพฤตกรรมหรอความคดของคนมสาเหตท เขาใจไดจากเหตการณในยคหน เพราะสมองคนออกแบบมาใหเหมาะกบการทำงาน ในยคนน (ทานทสนใจเกยวกบ Behavioral Economics ขออนญาตแนะนำใหลอง อานหนงสอ Predictably Irrational โดย Dan Ariely, Nudge โดย Richard Thaler และ Animal Spirits โดย Shiller และ Akerlof นกเศรษฐศาสตรรางวล โนเบล ป ค.ศ. 2001)


คำถามขอทสของเราคอ เราจะมานงตงคำถาม “ทำไม” กบเรองตางๆ รอบตวไปเพออะไร?... นบตงแตหนาแรกของหนงสอจนมาถงตรงน เราเดนทางมา ไดดวยการนำทางของคำถาม “ทำไม” มาตลอด ถงตรงนผมเชอวาทานผอานคงจะ เหนดวยถาผมจะบอกวา เรองราวตางๆ ในธรรมชาต เชนเรองทเราถามวา “ทำไม” กนมาเรอยๆ มนมความเกยวโยงกน และดวยความทเรองราวตางๆ มนเกยวโยงกน คำถามทดไมเขาทาหรอเรองทไมนาจะกลายเปนคำถาม เชน ทำไมอณฑะกอรลลา เลกกวาอณฑะคน จงอาจพาเราไปพบคำตอบในเรองอนๆ ทนาสนใจอยางทเรา ไมเคยคาดคดมากอนได และลกษณะนเองทเปนลกษณะหนงทนาสนใจของวชา วทยาศาสตร คอเราไมรวาคำถามทเราพยายามหาคำตอบนนสดทายแลวจะพาเรา เดนทางไปคนพบอะไร เดกทกคนทวโลกเมอเรมหดพดไดไมนานกมกจะเรมถามคำถาม “ทำไม?” กบเรองทกอยางรอบๆ ตว ความอยากรอยากเหนอยางไมมทสนสดนเปนลกษณะ พเศษของมนษย เราพยายามจะหาคำมาอธบายกบทกๆ เรองทเราไมเขาใจ และ ดวยความอยากรอยากเหนอยางไมมทสดนเองทเปนปจจยหลกทำใหเราเปนสตว ชนดเดยวทเคยเดนทางออกไปนอกโลกและไปประทบรอยเทาไวบนดวงจนทร สงอำนวยความสะดวกสบายทกอยางทเราใชกนอย ยาทเราใชรกษาเมอเราปวย กเรมตนจากการทใครสกคนหนงในอดตถามตวเองวา “ทำไม?... เพราะอะไร?” การสงสยและตงคำถาม “ทำไม” นเปนธรรมชาตทตดตวมากบเดก โฮโม เซเปยนส ทกคนทวโลก แตดวยเหตผลบางอยางเมอเราเรมเขาโรงเรยนเรากเรยนรทจะหยด ตงคำถามเหลาน แลวเปลยนพฤตกรรมจากการสงสยและตงคำถามเปนการทองจำ ผมหวงวาการเดนเรองในหนงสอเลมนดวยคำถาม “ทำไม” อาจทำใหเราไดเหน ความสำคญของการตงคำถามมากขน และกลบมาถามตวเรากนเองวา เราจะทำ อยางไรไดบางเพอไมใหเดกเลกถามคำถามเหลานเมอโตขน คำถามทหา คอเราไดเรยนรอะไรบางจากธรรมชาตและทำไมเราตอง ไปเรยนรจากมน หลายทานอาจสงเกต (และรำคาญ) วา ในระหวางทางทเรา เดนทางมาดวยกน ผมพยายามยดเยยดแนวคดหนงแทรกเขาไปตลอดเวลา นนคอ ระบบการทำงานหลายอยางในธรรมชาตมลกษณะทประหยด มประสทธภาพสง และมการนำกลบมาใชซำ นอกจากนยงเปนระบบทยงยน สาเหตทธรรมชาตม ลกษณะเหลานไดไมใชเพราะธรรมชาตฉลาด แตเปนเพราะธรรมชาตแกและโง เพราะความทธรรมชาตโง ธรรมชาตจงไมเคยลงเลทจะคดนอกกรอบเดมๆ แลว ทดลองโยนระบบตางๆ ททงฉลาดและไมฉลาดเขามาในระบบนเวศนอยางตอเนอง แตระบบทไมดพอ สนเปลอง ไมมประสทธภาพ หรอไมยงยน จะถกกลไกการ คดเลอกตามธรรมชาตคดออกไปเรอยๆ และดวยเวลาคดเลอกทนานเพยงพอ คอ 3 พนลานกวาป ทำใหระบบทเหลออยเปนระบบทดในระดบหนงแมวาอาจจะ ไมใชระบบทดทสดทเปนไปไดกตาม


สำหรบคำถามวาเราไดเรยนรอะไรบางจากธรรมชาต เรากคงตองถาม ตวเองวาสงมชวตในธรรมชาตวนๆ มนทำอะไรกนบาง?... คำตอบทเราจะไดคอ ไมวา สงมชวตนนจะเปนอะไรกตาม ตลอด 3 พนลานกวาปทผานมาน สงมชวตทำ เหมอนกบทคนทำกนอยทกวนคอ ตางกทำมาหากนซงกรวมไปถงการทำการตลาด จดสรรทรพยากร แยงกนหากน แบงกนกน รวมมอกน ฯลฯ แตสงทแตกตาง อยางชดเจนระหวางวธทำมาหากนของคนและสตวอนๆ ในธรรมชาตคอ วธการ ทำมาหากนของคนไมประหยด ไมมประสทธภาพ มของเสยและไมยงยน ปจจบน เราตางกรกนดวาถงเวลาแลวทเราจะตองกลบไปมองหาแรงบนดาลใจในการทำมา หากนแบบใหมๆ ทยงยนกวาทเราทำกนอย การทำมาหากนทจะไมยอนกลบมา ทำรายลกหลานของเราเองในอนาคต ซงเราสามารถหาแรงบนดาลใจนไดทวไป ในธรรมชาต และนคอหลกการของ Biomimicry หรอ Biomimetics ท เจนน เบนยส (Janine Benyus) ทำใหฮปขนมาจนไปสกระแสของกระบวนการผลตหรอออกแบบ ทเปนมตรกบสงแวดลอมโดยการหาแรงบนดาลใจจากธรรมชาตในสาขาวชาตางๆ ผมรดวาหลายๆ อยางทผมพดมาในคำถาม 5 ขอนยงเปนนามธรรม ลอยไปมาเหมอนการวาดวมานในอากาศ เนองจากเรายงไมมโอกาสไดเหนตวอยาง กน แตอยางไรกตามคำถาม 5 ขอนจะทำหนาทเหมอนเปนกรอบความคดทจะ ทำใหเรามองสงตางๆ รอบตวในมมมองทตางไปจากเดม ดงนนแมวาบทนจะเปน บทสงทายของหนงสอ แตมนยงเปนเหมอนจดเรมตนของการมองธรรมชาต รางกายและพฤตกรรม ผานแวนตาคใหมทเรยกวาววฒนาการ และผมหวงวาเรา คงจะไดมโอกาสเดนทางดวยกนอกครงเพอทจะเตมรายละเอยดของกรอบความ คดใหมนใหเหนภาพทชดเจนมากขน

….......... เมอเรามองไปรอบๆ ตวเรา เราเหนขอเทจจรงในธรรมชาตมากมาย ลกกวางคลอดมาไมนานกวงได แตทารกคนดแลตวเองไมได สงโตตวเมยชอบตวผ ทมแผงคอดกดำ แตแมไกชอบตวผทหงอนสแดงสด ขอเทจจรงทเราเหนดวยตาเหลาน มนดไมปะตดปะตอหรอมความเกยวของกน ไมวาเราจะพรรณนาหรอบรรยาย สงทเหนในธรรมชาตดวยภาษาทสวยงามเพยงใด แตมนกไมมความหมายอนทลกซง มากไปกวาความงามตามทตาเหน แตดวยกลไกของการคดเลอกตามธรรมชาต อนเรยบงายท ชารลส ดารวน ทงไวใหเราเมอ 150 ปทแลว เรองราวทแตกตาง หลากหลายในธรรมชาตกถกถกทอเขาจนกลายเปนเรองราวเดยวกนทสวยงาม และมความหมายลกซง เปนมหากาพยแหงชวตทดำเนนมาตอเนอง 3 พนลาน กวาป โดยมพวกเราเปนหนงในตวละครลาสด พลงของธรรมชาตทขดเขยนปนแตง เราขนมากเปนพลงเดยวกบทปนแตงสงมชวตอนทเคยเกดขนมากอนเรานบลานป กลไกธรรมชาตททำใหผชายมอบแหวนเพชรใหผหญงในวนแตงงาน กไมตางอะไร จากกลไกททำใหนกเพนกวนอะเดลตวผหาหนมาใหตวเมย กลไกธรรมชาตททำ


ใหผชายตองเปนฝายจบกไมตางอะไรไปจากกลไกททำใหเกสรดอกไมตองลอย ไปตามลมเพอไปผสมพนธกบเพศเมยในดอกไมอกดอก ทมาของแขนเราเองกไม ตางไปจากทมาของปกนก ขากวาง และครบปลา รางกายของเราทกคนม ประวตศาสตรทสามารถไลยอนกลบไปไดนบพนลานป พวกเราทกคนเปนสมาชก ของครอบครวใหญ ครอบครวสงมชวต

และทงหมดนคอเรองเลาทถายทอดออกมาจาก... รางกายของเรา

ประมาณ 4.6 พนลานป............กำเนดของโลกประมาณ 3.5 พนลานป............กำเนดสงมชวต 65 ลานปทแลว.........................ยคของสตวเลยงลกดวยนมครองโลก หลงไดโนเสารสญพนธไป8 - 7 ลานปทแลว........................เผาพนธโฮมนดแยกจากลงเอป4.2 ลานปทแลว.........................กำเนด Australopithecus 3.2 ลานปทแลว.........................ยคทองของลซ (Australopithecus afarensis)2.4 ลานปทแลว.........................ยคทองของ Homo habilis1.9 ลานปทแลว.........................กำเนด Homo erectus ในแอฟรกา1.8 ลานปทแลว.........................สวนหนงของ Homo erectus เดนทางไปถงเอเชย200,000 ปทแลว.......................กำเนด Homo sapiens30,000 ปทแลว.........................นแอนเดอรทอลคนสดทายตายไป และเราเปนโฮโมเผาพนธสดทายทหลงเหลออย10,000 ปทแลว.........................เขาสยคหนใหมหรอ Neolithic Period คนเรมทำการเกษตรเลยงสตว ประชากรเรม มากขนค.ศ. 1654.................................เจมส อชเชอร คำนวนวนทพระเจาสรางโลกค.ศ. 1700s................................เรมปฏวตอตสาหกรรมในองกฤษค.ศ. 1735.................................Carl Linnaeus ตพมพ หนงสอ Systema naturae ครงแรกค.ศ. 1748.................................Telliamed ของ Benoît de Maillet ตพมพครงแรกค.ศ. 1749.................................Georges Buffon เสนอทฤษฎการกำเนดของโลก ค.ศ. 1767.................................เสยกรงศรอยธยาครงทสอง


{ Timeline }

ค.ศ. 1782.................................พระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ขนเถลงถวลยราชสมบตเปนปฐมกษตรย แหงราชวงศจกรค.ศ. 1796.................................Georges Cuvier ยนยนวาการสญพนธเกด ไดจรงดวยหลกฐานทางฟอสซลค.ศ. 1798.................................Thomas Malthus ตพมพหนงสอ Essay on the Principle of Populationค.ศ. 1803.................................Erasmus Darwin ตพมพ The Temple of Nature ค.ศ. 1809.................................Jean-Baptiste Lamarck ตพมพหนงสอ Zoological Philosophyค.ศ. 1809.................................พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลทสองทรงขนครองราชย ปเกดของ Charles Darwinค.ศ. 1830.................................Charles Lyell ตพมพหนงสอ Principles of Geology ค.ศ. 1831 - 1836.......................Darwin เดนทางไปกบ HMS Beagleค.ศ. 1838.................................Darwin คดไดวาการคดเลอกตามธรรมชาต เปนแรงผลกดนสำคญของกระบวนการววฒนาการ จากการอานหนงสอของ Thomas Malthusค.ศ. 1844.................................หนงสอพมพขาวภาษาไทยตพมพครงแรก ในชอหนงสอพมพ บางกอกรคอเดอรค.ศ. 1859.................................Darwin ตพมพ On the Origin of Speciesค.ศ. 1932.................................ปฏวตเพอเปลยนแปลงการปกครองของ ประเทศไทย ค.ศ. 1973.................................Peter and Rosemary Grant เรมศกษานกฟนชบนหมเกาะ Galapagos ปเกดของผเขยน (แอบตามนำสอดแทรกเขามา)ค.ศ. 1974.................................Donald Johanson พบ Lucy ในเอธโอเปย

279ชชพล เกยรตขจรธาดาTimeline

บทท 1-2 จดเรมตนของการเปลยนแปลง, ชารลส ดารวน และทฤษฎววฒนาการแนะนำหนงสออานเพมเตมสำหรบความเปนมาของทฤษฎววฒนาการสามารถ อานเพมเตมไดจากหนงสอ Evolution: The Remarkable History of a Scientific Theory โดย Edward Larson ซง Larson จะเนนความสำคญไปทตวทฤษฎ ววฒนาการ หนงสออกเลมทแนะนำคอ Remarkable Creatures: Epic Adventures in the Search for the Origins of Species โดย Sean B. Carroll ซงเลมน จะเนนไปทชวประวตสนๆ ของบคคลทเกยวของกบการศกษาเกยวกบววฒนาการ สำหรบชวประวตของ ชารลส ดารวน และเรองราวการเดนทางของเขาสามารถหา อานไดไมยากทงในหนงสอและอนเทอรเนต แตหนงสอทอยากแนะนำเปนพเศษ คอ The Reluctant Mr. Darwin: An Intimate Portrait of Charles Darwin and the Making of His Theory of Evolution โดย David Quammen หนงสอเลมนไมได ใหความสำคญกบชวประวตของดารวนทงหมด แตจะเรมตนเนอหาหลงจากดารวน เสรจสนการเดนทางไปกบเรอ HMS Beagle หนงสอจะเลาเรองราวชวตในชวงท ดารวนคอยๆ ศกษาและรวบรวมความคดกอนทจะมาเปนทฤษฎววฒนาการโดย การคดเลอกตามธรรมชาต

บทท 3 ครบปลากบทมาของแขนขาเรองราวการววฒนาการของปลาขนมาเปนสตวบกสามารถอานเพมเตมไดจาก หนงสอ Your Inner Fish: A Journey into the 3.5-Billion-Year History of the Human Body โดย Neil Shubin

บทความ Getting a Leg Up on Land โดย Jennifer A. Clack ในนตยสาร Scientific American Magazine ฉบบเดอนธนวาคม ค.ศ.2005หนงสอ At the Water’s Edge: Fish with fingers, whales with legs, and how life came ashore but then went back to sea โดย Carl Zimmer

บทท 4-5 แบบแผนทซอนอยในความแตกตางและพนธกรรมสตวในรางกายคนเนอหาใน 2 บทนเปนแนวคดกวางๆ ของวชาชววทยาสาขาใหมทเรยกวา Evolutionary Developmental Biology ซงมรากฐานเดมมาจากวชา embryology หรอคพภะวทยา ซงเปนวชาทศกษาเกยวกบการเจรญเตบโตของตวออน สงมชวต ตอมาเมอความรความเขาใจดานพนธกรรมมมากขน นกวทยาศาสตร

{ Endnotes }


กสามารถอธบายกลไกการเปลยนแปลงของตวออนในแตละขนไดวาเกดขนได อยางไรในระดบยน ซงความเขาใจรายละเอยดทางพนธกรรมนทำใหเกดเปนวชาทมชอวา Modern Developmental Biology เมอวชา Developmental Biology นำความเขาใจจากวชา Evolutionary Biology มาศกษาและเปรยบเทยบการเตบโต ของตวออนสงมชวตชนดตางๆ กเกดเปนวชา Evolutionary Developmental Biology หรอทนยมเรยกกนสนๆ วา Evo Devo

เนอหาของ Evo Devo นนนาสนใจมากเพราะทำใหเราเขาใจกลไกของววฒนาการ ในระดบการทำงานของยน แตจะเขาใจไดตองเขาใจการทำงานของพนธกรรม ขนพนฐาน ดงนนหลงจากทเราไดคยเรองพนธกรรมกนแลวเราจะกลบมาคยเรองน กนอกครง สำหรบหนงสอเกยวกบ Evo Devo สำหรบประชาชนทอยากจะแนะนำ ม 2 เลมคอ Your Inner Fish: A Journey into the 3.5-Billion-Year History of the Human Body โดย Neil Shubin และ Endless Forms Most Beautiful: The New Science of Evo Devo and the Making of the Animal Kingdom โดย Sean B. Carroll

สำหรบวดโอเลคเชอรในอนเทอรเนต สามารถคนหาชอของ Neil Shubin และ Sean Carroll จาก google ไดโดยตรง สำหรบกรณของ Sean B. Carroll อาจลองใช google คนหาคำวา “HHMI Holiday Lecture Sean Carroll” ซง เปนเลคเชอรสำหรบนกเรยนระดบมธยมปลายทจดโดย Howard Hughes Medical Institute

บทท 6 การคดเลอกตามธรรมชาตรายละเอยดเรองราวของการทำงานวจยทเกาะกาลาปากอสของสามและภรรยา Peter และ Rosemary Grant อานเพมเตมไดจากหนงสอทไดรบรางวล Pulitzer ทชอวา The Beak of the Finch: A Story of Evolution in Our Time โดย Jonathan Weiner

บทท 7-9 ทาไมคนหลอถงหลอ ทาไมคนสวยจงสวย ทาไมผชายชอบสาวๆ ทมสวนโคงสวนเวา และทาไมผหญงมนมและสะโพกเรองของการคดเลอกทางเพศในคนทนำเสนอใน 3 บทนเปนเพยงแคสวนหนง ของ sexual selection ในคน งานวจยทศกษาเกยวกบเรองเหลานมอยเยอะมาก สามารถหาอานเพมเตมไดไมยาก ทงทเปนหนงสอบทความในนตยสารวทยาศาสตร และในอนเทอรเนต ดงนนจะขอแนะนำเปนชอของนกวทยาศาสตรททำงาน วจยทางดานน เพราะชอเหลานสามารถนำไปคนหาขอมลเพมในอนเทอรเนต

281ชชพล เกยรตขจรธาดาEndnotes

ไดงาย David M Buss, Marlene Zuk, Randy Thornhills, Geoffrey Miller สวนคยเวรดอนทสามารถนำไปใชคนหาได เชน “evolution of facial beauty”, “evolution of human mating”

สำหรบหนงสอทคอนขางครบถวนในเลมเดยวขอแนะนำ The Mating Mind: How Sexual Choice Shaped the Evolution of Human Nature โดย Geoffrey F. Miller

ตวอยางงานวจยทคดเลอกมาไดแก Darwinian aesthetics: sexual selection and the biology of beauty โดย Karl Grammer และคณะตพมพใน Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society Vol. 78(3) หนา 385-407 เดอนสงหาคม ป 2003 เปนทบทวนบทความงานวจยอนสนๆ ประมาณ 20 หนา และ Sexual strategies theory: an evolutionary perspective on human mating โดย David M. Buss ตพมพใน Psychological Review Vol. 100(2) หนา 204-232 เดอนเมษายน ป 1993 (ดาวนโหลดไดฟร)

สำหรบงานวจยเรองลงชมแปนซตวผชอบตวเมยอายมาก อางมาจากงานวจยของ Martin N. Muller และ Richard Wrangham Male Chimpanzees Prefer Mating with Old Females ตพมพใน Current Biology Vol. 16 (22) หนา 2234-2238 เดอนพฤศจกายน 2006

สดสวนของเอวตอสะโพก 0.7 เปนสดสวนทดงดดความสนใจจากผชายมากทสด อางมาจากงานวจยของ Devendra Singh Adaptive significance of female physical attractiveness: role of waist-to-hip ratio ตพมพใน Journal of Personality and Social Psychology Vol. 65(2) หนา 293-307 เดอนสงหาคม 1993

บทท 10 - 11 ทาไมเราเดนสองขาและทาไมตองมหมอสตฯเรองของการววฒนาการมาเดนสองขาและผลกระทบตอกายวภาคสวนอนอาน เพมเตมไดจากบทความ Evolution of Human Walking ของ C. Owen Lovejoy ตพมพใน Scientific American เดอนพฤศจกายน 1988 สำหรบหนงสอทเขยน เกยวกบววฒนาการของการเดนสองขาขอแนะนำ Upright: The Evolutionary Key to Becoming Human โดย Craig Stanford

บทท 12-14 เปนเรองเกยวกบผลของอาหารและการใชไฟตอววฒนาการของ สมองคน


แนะนำอานเพมเตมจากบทความ The Emergence of Intelligence โดย William H. Calvin ในนตยสาร Scientific American เดอนตลาคม 1994, บทความ Food for Thought โดย William R. Leonard ในนตยสาร Scientific American เดอนธนวาคม 2002, บทความ Diet and Primate Evolution โดย Katharine Milton ในนตยสาร Scientific American เดอนสงหาคม 1993

หนงสอ Catching Fire: How Cooking Made Us Human โดย Richard Wrangham สำหรบผลกระทบของการเปลยนแปลงภมอากาศตอววฒนาการของสมองแนะนำ หนงสอ A Brain for All Seasons: Human Evolution and Abrupt Climate Change โดย William H. Calvin

ทฤษฎของ Robin Dunbar เรองขนาดของสมองสมพนธกบขนาดของสงคมอาน เพมเตมไดจาก Coevolution of neocortical size, group size and language in humans ตพมพใน Behavioral and Brain Sciences Vol. 16(4) หนา 681-735 ป 1993

บทท 15-17 การเดนทางของเผาพนธมนษยหนงสอทเขยนเกยวกบการเดนทางของคนออกจากแอฟรกามหลายเลมทนาสนใจ ไดแก Deep Ancestry: Inside The Genographic Project และ The Journey of Man: A Genetic Odyssey ทงคเขยนโดย Spencer Wells โดยท Deep Ancestry เขยนออกมาตามหลงทำใหเนอหาใหมกวา (แตโดยสวนตวผมวา The Journey of Man อานสนกกวา), The Seven Daughters of Eve: The Science That Reveals Our Genetic Ancestry โดย Bryan Sykes การดำเนนเรองอาน สนกกวาทงสองเลมของ Spencer Wells แตเนอหาเกากวา แตอยางไรกตาม ความรดานนมการเปลยนแปลงเรวมาก มงานวจยใหมๆ ตพมพออกมาอยาง ตอเนอง การอานหนงสอแมวาเนอหาจะเกากวาแตประโยชนทไดแตกตางไปจาก งานวจยใหมๆ ในแงของการเขาใจพนฐาน แนวคดและประวตความเปนมา

บทความ Traces of a distant past ในวารสาร Scientific American หนา 56-63 กรกฎาคม 2008 โดย Gary Stix

เรองของภมอากาศเปลยนแปลงจนทำใหคนเกอบสญพนธเมอประมาณ 195,000 ปทแลว อานเพมเตมไดจากบทความ When the sea saved humanity วารสาร Scientific American หนา 55 -61 สงหาคม 2010 โดย Curtis W. Marean


สำหรบในอนเทอรเนต แนะนำลองคนหาใน youtube ดวยคยเวรด “The Journey of Man”, “The Real Eve”, “The Incredible Human Journey” เพราะมคน upload สารคดทสรางมาจากหนงสอเหลานไว

บทท 18-26 เปนเรองการทางานของระบบประสาท ระบบประสาทอตโนมต ววฒนาการของความเครยด และผลของความเครยดตอการทางานของรางกายเรองของ Hans Selye และหนทดลอง เดมเขยนไวในหนงสออตชวประวตของ Selye เองชอ The Stress of Life สำหรบหนงสอทเขยนเกยวกบความเครยดทอยากแนะนำมสองเลมคอ The End of Stress As We Know It โดย Bruce McEwen และหนงสอ Why zebra don’t get ulcer โดย Robert Sapolsky (ซงเปนลกศษยของ Bruce McEwen) หนงสอทงสองเลมนมเนอหาทใกลเคยงกน แตมวธการถายทอดทแตกตางกน หนงสอ The End of Stress อานงายกวา ในขณะทหนงสอของ Robert Sapolsky อานสนกกวาและเนอหาแนนกวา แตอาจจะ ตองการพนฐานทางชววทยาบาง

สำหรบวดโอเลคเชอรในอนเทอรเนตสามารถลองใชชอ Robert Sapolsky คนหา ไดโดยตรง

การแบงสมองเปน 3 ชนหรอทเรยกวา triune brain น ดงเดมนำเสนอโดย Paul MacLean ตงแต 40 ปทแลว ปจจบนเรารวาไมถกตองในรายละเอยด แตสำหรบ ความเขาใจในระดบทวๆ ไป โมเดลการเขาใจสมองแบบนยงใชไดด และทำให เขาใจการทำงานของสมองและจตใจไดงาย

บทท 27-28 เปนตวอยางของการววฒนาการมารวมกน ทาใหรางกายของสงมชวต มการสอสารระหวางกนไดเรองของหนมอนเทนนำมาจาก Chemical triggering of reproduction in Microtus montanus ตพมพใน Science 2;214(4516) หนา 69-70 เดอนตลาคม 1981 โดย Berger PJ และคณะเรองของเจลาดาบาบน เปนบทคดยอหมายเลข 60 ใน Proceedings of the fifty-third annual meeting of the American Association of Physical An-thropologists ในชอ A Possible Role for Secondary Plant Compounds in the Regulation of Primate Breeding Cycles ตพมพใน American Journal of Physical Anthrapology Vol. 63(2)(1984) โดย J.K. Garey

เรองของแกะทออสเตรเลย The effects of plant oestrogens on animal


reproduction โดย Shutt DA ตพมพใน Endeavour Vol. 35(126) หนา 110-113 กนยายน 1976, A specific breeding problem of sheep on subterranean-clover pastures in Western Australia โดย Bennetts, H. W ตพมพใน The British Veterinary Journal หนา 348-352 Vol. 102(11) พฤศจกายน 1946

บทท 29 มเซกสมนดยงไงทฤษฎทอธบายวาทำไมการสบพนธแบบใชเพศถงไดถกคดเลอกมาในปจจบนมมาก กวา 60 ทฤษฎ แตทฤษฎทนำเสนอในบทนมชอวา Red Queen Hypothesis ซงนาจะไดรบการยอมรบมากทสดในปจจบน

สำหรบหนงสออานเพมเตมแนะนำ Parasite Rex : Inside the Bizarre World of Nature’s Most Dangerous Creatures โดย Carl Zimmer เปนหนงสออานสนก ทแมวาจะพมพออกมาหลายปแลวแตเปนพนฐานทดในการเขาใจผลของปรสต ตอววฒนาการ

The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature โดย Matt Ridley เนอหาจะเปนเรองของการคดเลอกทางเพศตางๆ และผลของการคดเลอกนนในคน

บทท 30 เพศชาย เพศหญงเกดขนมาไดอยางไรทฤษฎทอธบายการเกดของเพศมหลายทฤษฎดวยกน ทฤษฎทอางถงในหนงสอเปน ทฤษฎของ G.A Parker ซงเปนทฤษฎทเปนทยอมรบกนกวางขวางทวไป อาน เพมเตมไดจาก The Origin and Evolution of Gamete Dimorphism and the Male-Female Phenomenon ตพมพใน Journal of Theoretical Biology Vol. 36(3) หนา 529-553 กนยายน 1972แนะนำอานเพมเตมบทท 5 ของหนงสอ Life Ascending: The Ten Great Inven-tions of Evolution โดย Nick Lane จะอธบายการเกดการสบพนธแบบใชเพศท ละเอยดและใหมกวาทผมเขยน แตผอานอาจจะตองมพนฐานทางชววทยาเลกนอย

บทท 31-34 จะเปนเรองววฒนาการของการจบคระหวางเพศผและเพศเมย และ การดแลลกเนอหาในบทท 31 และ 32 นเปนตวอยางของการนำ “ทฤษฎเกม” ซงเปนทฤษฎ ทางคณตศาสตรมาใชในชววทยาเพอเขาใจผลลพธของกระบวนการววฒนาการ พด ถงทฤษฎเกมสวนใหญคนจะนกถงวชาเศรษฐศาสตร แตในความเปนจรงสงมชวต ในธรรมชาตทงหลายตางกเลนเกมกนอย โดยเกมทประสบความสำเรจจะแสดง ออกมาดวยการเปนลกษณะทแสดงออกหรอลกษณะทถกคดเลอก


เรองของนกจาคานาอานเพมเตมไดจากบทความ Cuckoldry as a cost of polyandry in the sex-role-reversed wattled jacana โดย Stephen Emlen ตพมพใน Proceedings of the Royal Society B :Biological Sciences Vol. 265 (1413) หนา 2359-2364 ธนวาคม 1998

เรองของนกจาบคาหนาขาว อานเพมเตมไดจากบทความ Parent–offspring conflict and the recruitment of helpers among bee-eaters โดย Stephen Emlen ตพมพใน Nature Vol. 356 หนา 331 - 333 ฉบบวนท 26 มนาคม 1992

สำหรบววฒนาการใหเกดการซอนการตกไข มงานวจยและบทความคอนขางมากท ยงมการศกษาอยางตอเนอง คยเวรดทจะใชในการคนหาแนะนำ “concealed ovula-tion” หรอ “hidden estrus”

การนำกลไกการคดเลอกตามธรรมชาตมาอธบายพฤตกรรมของมนษยรวมไปถง สงคมและวฒนธรรมของคน เปนหวขอใหญทยงมการถกเถยงในรายละเอยดอย มากวา สงทเรยกวาวฒนธรรมววฒนาการเกยวของกบชววทยาโดยตรงมากนอย แคไหน ซงเรองราวนาจะเรมตนเถยงกนอยางจรงจงเมอ E.O Wilson ตพมพหนงสอ Sociobiology: The New Synthesis เมอประมาณ 30 ปทแลว อกหวขอทยง มการถกเถยงกนคอ กลไกการคดเลอกตามธรรมชาตทำงานในระดบไหน ระดบยนซง Richard Dawkins ทำใหเปนทรจกกนทวไปจากหนงสอ The selfish gene หรอทำงานหลายระดบทเรยกวา Multilevel Selection ซงคนทโปรโมทแนวคดน ในปจจบนคอ David Sloan Wilson และ Elliot Sober

สำหรบการศกษาพฤตกรรมในการเลอกคทตางกนระหวางผชายและผหญงอาน เพมเตมไดจากบทความ Universal sex differences in the desire for sexual variety: tests from 52 nations, 6 continents, and 13 islands ซงเปนงาน วจยรวมกนของนกวทยาศาสตรจำนวนมากในหลายทวปทวโลก ตพมพใน Journal of Personality and Social Psychology Vol. 85(1) หนา 85-104 กรกฎาคม 2003

บทท 35-37 เปนเรองววฒนาการของพฤตกรรมสาสอน การมช และการปองกน ของทงคนและสตวหนงสอแนะนำม 2 เลมคอ Sperm wars: Infidelity, Sexual Conflict and Other Bedroom Battles โดย Robin Baker และ Promiscuity: An Evolutionary


History of Sperm Competition โดย Tim Birkhead

บทความงานวจยทเลอกมาแนะนำ ไดแกHuman mate guarding โดย David M. Buss ตพมพใน Neuroendocrinology Letters Vol. 23 Suppl. 4 หนา 23 -29 ธนวาคม 2002

Rate of molecular evolution of the seminal protein gene SEMG2 correlates with levels of female promiscuity โดย Steve Dorus ตพมพใน Nature Genetics Vol. 36(12) หนา 1326-1329 ธนวาคม 2004

Hominoid seminal protein evolution and ancestral mating behavior โดย Sarah J. Carnahan ตพมพใน American Journal of Primatology Vol. 70(10) หนา 939 -948 ตลาคม 2008

เรองของทำหมนนกอานเพมเตมไดใน Fertility of eggs produced on territories of vasectomized red-winged blackbirds โดย Olin E. Bray ตพมพใน Wilson Bulletin Vol.87 หนา 187-195 ป 1975

เรองของเพนกวน Female Adelie Penguins Acquire Nest Material from Extrapair Males after Engaging in Extrapair Copulations โดย F.M Hunter ตพมพใน The Auk Vol. 115(2) หนา 526 -528 ป 1998

เรองของอวยวะเพศชายททำหนาทตกนำอสจของผชายอนอานเพมเตมไดในMagnetic resonance imaging of male and female genitals during coitus and female sexual arousal โดย Willibrord Weijmar Schultz ตพมพใน BMJ Vol. 319(7225) หนา 1596-1600 ธนวาคม 1999

Semen Displacement as a Sperm Competition Strategy in Humans โดย Gordon G. Gallup, Jr. ตพมพใน HUMAN NATURE Volume 17(13) หนา 253 -264 ป 2006


{ เกยวกบผเขยน }นพ. ชชพล เกยรตขจรธาดา www.facebook.com/ChatchapolBookตอนท 1 การศกษาและแผนชวตเกดทนวยอรก โตทกรงเทพฯ จบชนประถมจาก โรงเรยนเซนตคาเบรยล มธยมตนจากสาธต มศว. ปทมวน มธยมปลายจากเตรยมอดมศกษา เขาเรยน แพทยทจฬาลงกรณมหาวทยาลย หลงจากจบแพทย ไปทำงานทจงหวดนาน หลงจากนนกลบมาเรยนตอ เปนแพทยผเชยวชาญดานรงสรกษาและมะเรงวทยา ทโรงพยาบาลศรราช หลงเรยนจบทำงานเปนอาจารย แพทยทโรงพยาบาลศรราช 1 ป กอนจะเดนทางไปศกษา ตอตางประเทศ

สรป... ชวตการศกษาของเขาเหมอนเดกกรงเทพฯ ทวไป เรยนหนงสอเพอนำไปสอบ ความหวงคอ เขามหาวทยาลย จบมาจะไดมอาชพทมนคง รายไดด... แตความคดของเขา กำลงจะคอยๆ เปลยนไป

ตอนท 2 ชวตหกเหอเมรกาเปนประเทศทความรทางวทยาศาสตรกระจดกระจายอยตามสอตางๆ ทวไป หนาทหนงของนกวทยาศาสตรทงหลายคอ เดนสายออกรายการทวและวทยแขงกบดารา เมอไปอยในสงแวดลอมทมวทยาศาสตรรอบตว เขาจงซมซบความรเหลานนไปโดยไมรตว เขาเรมสนใจความรสาขาตางๆ ทไมเคยคดจะสนใจ (เพราะไมตองใชสอบ) มากขน ยงเรยนร มากขนกยงพบวาตวเองรนอยลงเรอยๆ เมอรตววารนอยกอยากเรยนรมากขน เมอเรยนร กวางขนกเรมเหนความเชอมโยงของวชาการสาขาตางๆ วชาทไมเคยคดวาจะมาเกยวของ กนไดเหลานกลบทำใหวชาวทยาศาสตรทเคยคดวาเปนวชาแหงๆ ทองจำไปเพอสอบ กลบกลายเปนธรรมชาตทมชวต มเลอดเนอขนมา ชววทยาทเคยเปนวชาทองจำกลบกลาย เปนธรรมชาตทมเรองราวตอเนองและมเหตผลใหคนหา การเรยนจงเปนการศกษาเพอ ตอบสนองความอยากร อยากเขาใจ ไมใชการเรยนเพอใชสอบหรอเพอใบปรญญา

ผลงาน เรองเลาจากรางกาย เขาใจรางกาย พฤตกรรมและธรรมชาต ผานกระบวนการววฒนาการ พมพครงแรก มกราคม 2554

เหตผลของธรรมชาต เรยนรกลไกของรางกายและเขาใจเหตผลของธรรมชาต ผานกระบวนการววฒนาการ พมพครงแรก กนยายน 2554

ตอนท 3 ความฝนครงใหมเกอบ 5 ปทเขาจดบนทกเรองตางๆ ทเรยนทอานเอาไวในสมดบนทกสวนตว เขยนหนงสอ ไมเปน ไมเคยคดฝนและไมเคยอยากเปนนกเขยน แคอยากเลาเรองทเรยนรใหคนอนฟง แตหาคนฟงไมไดเลยตองเขยนหนงสอ อยากเขยนหนงสอวทยาศาสตรทไมใชวชาการ ไมใชวทยาศาสตรทเอาไวสอบ และไมใชชววทยาแบบทองจำ อยากเขยนหนงสอวทยา-ศาสตรทเปนหนงสออานเลน หนงสอวทยาศาสตรสำหรบคนทชวตแตละวนยงอยกบ หนาทการงานตางๆ ของตวเอง แคอยากใหเหนวา วทยาศาสตรทไมไดมไวเพอสอบ... มนสวยงามและนาทงเพยงใด

เรื่องเล่าจากร่างกาย

Documents

Transcript of เรื่องเล่าจากร่างกาย