2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Aratırması2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Aratırması 8...
Transcript of 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Aratırması2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Aratırması 8...
2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
8 Kasım 2019
Anadolu Hotels Downtown
Ankara
Hacettepe Üniversitesi
Nüfus Etütleri Enstitüsü
T.C. Cumhurbaşkanlığı
Strateji ve Bütçe Başkanlığı
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu
Ana Rapor Toplantısı
Doç. Dr. Alanur Çavlin
SUNUŞ PLANI
• Nüfusun yaş yapısı
• Doğurganlık ve doğurganlık tercihleri
• Gebeliği önleyici yöntem kullanımı
• Doğum öncesi ve sonrası bakım
• Erken yaş ölümleri
• Aşılanma
• Emzirme ve ek gıda
• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri göstergeleri
• Son sözler
Hanehalkı Nüfusunun Yaş YapısıTürkiye
5 0 5
0-45-9
10-1415-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7474-7980+
Erkek Kadın
24 24 25 23
67 61 65 68
9 14 10 9
Kent Kır Türkiye 2018 ADNKS
0-14 15-64 65+
Hanehalkı Özellikleri
Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü Türkiye
0
1
2
3
4
5
6
1983 1988 1993 1998 2003 2008 2013 2018
5,34,8
4,54,3 4,1
3,93,6
3,5
Hanehalkı Özellikleri
Eğitim GöstergeleriTürkiye
14
33
21
33
25
34
15
26
0 10 20 30 40 50
Eğitimi yok/ İlkokulubitirmemiş
İlkokul
Ortaokul
Lise ve üzeri
Kadın Erkek
Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu(6 ve üzeri yaşlar)
0
20
40
60
80
100
120
Erke
k
Kad
ın
Top
lam
Cin
siye
t Fa
rklıl
ığı E
nd
eksi
Erke
k
Kad
ın
Top
lam
Cin
siye
t Fa
rklıl
ığı E
nd
eksi
İlkokul ve OrtaokulLise
94 95 94 101
78 77 77
99
Okullaşma Oranları
Hanehalkı Özellikleri
Kadınların Diğer ÖzellikleriTürkiye
Hiç evlenmemiş
30
Evli66
Boşanmış/ayrı yaşıyor3
Eşi ölmüş1
Kadınların Temel Özellikleri
Halen çalışıyor
28
Halen çalışmıyor4
Son 12 ayda çalışmamış/hiç çalışmamış64
Cevapsız/bilinmiyor4
Son 12 ayda çalışmış olan kadınların %61’i sosyal güvencesi olarak çalışmıştır.
Medeni Durum Çalışma Durumu
Hanehalkı Nüfusunun Yaş YapısıSuriyeli
örneklemi
15 10 5 0 5 10
0-4
10-14
20-24
30-34
40-44
50-54
60-64
70-74
80+
Erkek Kadın
45 51 45
53 46 53
2 3 2
Kamp dışı Kamp Türkiye
0-14 15-64 65+
Ortalama hanehalkı büyüklüğü: 6.0
Hanehalkı Özellikleri
Eğitim GöstergeleriSuriyeli
örneklemi
35
38
15
11
40
37
13
9
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0
Eğitimi yok/ İlkokulubitirmemiş
İlkokul
Ortaokul
Lise ve üzeri
Kadın Erkek
Hanehalkı Özellikleri
0
20
40
60
80
100
120
Erke
k
Kad
ın
Top
lam
Cin
siye
t Fa
rklıl
ığı E
nd
eksi
Erke
k
Kad
ın
Top
lam
Cin
siye
t Fa
rklıl
ığı E
nd
eksi
İlkokul ve OrtaokulLise
74 78 76
106
12 1714
145
Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu(6 ve üzeri yaşlar)
Okullaşma Oranları
Kadınların Diğer Özellikleri
Hiç evlenmemiş
17
Evli78
Boşanmış/ayrı yaşıyor
2
Eşi ölmüş
3
Suriyeli örneklemi
Kadınların Temel Özellikleri
Halen çalışıyor
9
Halen çalışmıyor
2
Son 12 ayda çalışmamış/hiç çalışmamış82
Cevapsız/bilinmiyor8
Medeni Durum Çalışma Durumu
Toplam Doğurganlık HızıTürkiye
2,2
2,8
2,0
2,8
2,1
1,6
3,2
2,3
0,00
0,50
1,00
1,50
2,00
2,50
3,00
3,50
Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Toplam Doğurganlık HızıTürkiye
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
1978TDA
1983TDA
1988TDSA
1993TNSA
1998TNSA
2003TNSA
2008TNSA
2013TNSA
2018TNSA
4,34,0
3,0 2,72,6 2,2 2,2 2,3
2,3
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Yaşa Özel Doğurganlık HızlarıTürkiye
93
259
218
154
101
38
2
30
124 148
100
5510
10,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
1978 TDA 1988 TDSA 1993 TNSA 1998 TNSA
2003 TNSA 2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Ortanca İlk Evlenme ve Doğum Yaşı(25-49 yaş)
Türkiye
0
10
20
30
19931998
20032008
20132018
19,0 19,520,0 20,8 21,0
21,4
20,8 21,3 21,8 22,3 22,9 23,3
ilk evlenme yaşı İlk doğum yaşı
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Adölesan Evlilik ve AnnelikTürkiye
1993
1998
2003
2008
2013
2018
10
9
8
6
5
4
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
15-19 yaş grubunda doğurganlığa başlama
1993
1998
2003
2008
2013
2018
23
23
18
14
15
15
20-24 yaş grubunda 18 yaş öncesi evlenme
Doğurganlık TercihleriTürkiye
Hemen istiyor, 13
Daha sonra
istiyor; 14
İstiyor, zamanını bilmiyor,
2
Kararsız, 4Başka istemiyor,
53
Tüpleri bağlanmış,
10
Gebe kalması
mümkün değil , 5
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
2,4 2,5 2,5 2,52,9 3,0
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
1993TNSA
1998TNSA
2003TNSA
2008TNSA
2013TNSA
2018TNSA
Doğurganlık Tercihleri İdeal Çocuk Sayısı(Evli Kadınlar)
Doğurganlık HızlarıSuriyeli
örneklemi
5,8 5,54,9
4,1
5,3
0
1
2
3
4
5
6
7
Eğitimiyok/ilk.
Bitirmemiş
İlkokul Ortaokul Lise veüzeri
Türkiye
209
312
218
176
105
28 130
50
100
150
200
250
300
350
15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49
Toplam Doğurganlık Hızı Yaşa Özel Doğurganlık Hızları
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Diğer doğurganlık göstergeleriSuriyeli
örneklemi
• Ortanca ilk evlenme yaşı: 19,3
• Ortanca ilk doğum yaşı: 21,4
• Adölesan evlilikler: %49
• Adölesan annelik: %39
• İdeal çocuk sayısı (evli kadınlar): 4,1
Hemen istiyor
20
Daha sonra istiyor
25
İstiyor, zamanını bilmiyor
3
Kararsız7
Başka istemiyor
41
Tüpleri bağlanmış
2
Gebe kalması
mümkün değil
2
Doğurganlık ve Doğurganlık Tercihleri
Temel Özelliklere Göre Yöntem Kullanımı Türkiye
45
26
29
50
19
31
Kent
Kır
50 47 54 47 43 49
20 1821
2523
21
30 3525 28 34 30
Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye
Modern Yöntem Geleneksel Yöntem Yöntem Kullanmıyor
Modern Yöntem
Geleneksel Yöntem
Yöntem Kullanmıyor
• Herhangi bir yöntem kullanmış evli kadınların oranı: %90
• Modern yöntem: %77
Gebeliği Önleyici
Yöntemler
Yöntem Kullanımındaki Değişimler1993-2018
Türkiye
37
36
29
27
27
30
28
26
29
27
26
21
35
38
43
46
47
49
0 10 20 30 40 50 60 70
1993 TNSA
1998 TNSA
2003 TNSA
2008 TNSA
2013 TNSA
2018 TNSA
Modern Yöntem Geleneksel Yöntem Yöntem Kullanmıyor
Gebeliği Önleyici
Yöntemler
Yöntem Kullanımındaki Değişimler1993-2018
TürkiyeGebeliği Önleyici
Yöntemler
35
19
7
26
4 4
20
8
24
65
20
11
26
8
5
17
14
26
9
5
17 16
26
10
5
14
1920
0
5
10
15
20
25
30
TüplerinBağlanması
Hap RİA Kondom Geri Çekme
1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Karşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacında Değişimler (1993-2018)
21
Türkiye
1514
10
8
6
12
0
2
4
6
8
10
12
14
16
1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Gebeliği Önleyici
Yöntemler
Gebeliği Önleyici YöntemlerinBilinmesi ve Kullanımı
Suriyeli örneklemi
99
71
43
99
54
24
91
47
19
0
20
40
60
80
100
Yöntem Biliyor Yöntem Kullanmış Halen YöntemKullanıyor
Herhangi bir Yöntem Modern Yöntem Geleneksel Yöntem
Gebeliği Önleyici
Yöntemler
Gebeliği Önleyici YöntemlerSuriyeli
örneklemiGebeliği Önleyici
Yöntemler
2
6
13
2
18
0
5
10
15
20
25
30
Tüplerin Bağlanması Hap RİA Kondom Geri Çekme
Yöntemlerin Temin Edildiği Kaynak veKarşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacı
Suriyeli örneklemi
21
33
10
220
5
13
17
3 3
Devlet Hastanesi
Doğumevi
Aile hekimliği
Aile sağlığı merkezi
Toplum sağlığımerkeziÖzel doktor
Özelhastane/poliklinikEczane
Göçmen sağlığımerkeziDiğer
Market/dükkan
Toplam kamu: %39
Toplam özel: %38
Toplam diğer: %23
36
1018
25
11
Aile planlaması ihtiyacıyok
Doğumların arasınıaçmak için karşılanmışihtiyaç
Doğumların arasınıaçmak içinkarşılanmamış ihtiyaç
Doğumu sonlandırmakiçin karşılanmamışihtiyaç
Doğumu sonlandırmakiçin karşılanan ihtiyaç
Yöntemin Temin Edildiği Kaynak Karşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacı
Gebeliği Önleyici
Yöntemler
Düşükler ve Ölü Doğumlar (100 Gebelikte))
Türkiye
9
18
2
9
15
2
1011
1
11 10
1
14
5
1
13
6
1
0
5
10
15
20
25
Kendiliğinden düşük İsteyerek düşük Ölü doğum
1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Düşükler ve
Ölü Doğumlar
Düşükler ve Ölü Doğumlar (100 Gebelikte))
Suriyeli örneklemi
Düşükler ve
Ölü Doğumlar
15
21
0
5
10
15
20
Kendiliğindendüşük
İsteyerek düşük Ölü doğum
Gebelik ve Doğum BakımıTürkiye
Anne ve Çocuk Sağlığı
36
42
54
74
89
90
0 20 40 60 80 100
1993 TNSA
1998 TNSA
2003 TNSA
2008 TNSA
2013 TNSA
2018 TNSA
Yeterli Sayıda (4+) Doğum Öncesi
Bakım Alan Kadınlar
62
76
6068
73 7381 83
78
92 91 9097 97 9796 99 99
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Doğum öncesi bakım Sağlık personelininyardımcı olduğu
doğumlar
Sağlık kuruluşundadoğum
1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA
2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Doğum Sırasında Yardım
Kır, 71
Kır, 27
Kent, 87
Kent, 120
20
40
60
80
100
Doktor Hemşire/Ebe
Türkiye, 83
Türkiye, 16
9383 86 86
67
716 14 13
32
0
20
40
60
80
100
Batı Güney Orta Kuzey Doğu
Doktor Hemşire/Ebe
TürkiyeAnne ve Çocuk Sağlığı
Kır / Kent Bölge
Doğum Sonrası BakımTürkiye
Anne ve Çocuk Sağlığı
96
96
97
96
94
96
96
96
95
94
85
93
0 20 40 60 80 100
Batı
Güney
Orta
Kuzey
Doğu
Türkiye
2013 TNSA 2018 TNSA
Anneler
Sezaryen DoğumlarTürkiye
Anne ve Çocuk Sağlığı
7
14 21
3748
52
0
10
20
30
40
50
60
1993TNSA
1998TNSA
2003TNSA
2008TNSA
2013TNSA
2018TNSA
Gebelik ve Doğum Bakımı
• Doğumların %64’ünde yeterli sayıda (4+) doğum öncesi bakım alınmıştır. • Son 5 yıldaki doğumların %27’si sezaryen doğumdur.
Anne ve Çocuk Sağlığı
Suriyeli örneklemi
93 98 93
0
20
40
60
80
100
Doğum öncesibakım
Doğumda yardımeden sağlıkpersoneli
Doğumun yapıldığıyer
Gebelik ve Doğum BakımıAnne ve Çocuk Sağlığı
Suriyeli örneklemi
85 8491 89 86
52
72 73 72 69
0
20
40
60
80
100
Anne Bebek
ÇOCUKLARIN AŞILANMASI
• 2018 TNSA’da aşılanma bilgisi 2015-2018 yıllarında
doğan tüm çocuklar için toplanmıştır.
• Aşılanma hızları için farklı tanımlar:
1. 12-23 aylık çocuklar için yaşa uygun aşılar: BCG, 3 doz
DTaP-Hib-IPV, 3 doz Hepatit B, OPA, 3 doz PCV
2. 24-35 aylık çocuklar için yaşa uygun aşılar: BCG, 3 doz
DTaP-Hib-IPV, 3 doz Hepatit B, 2 doz OPA, 3 doz PCV, 2
doz Hepatit A, suçiçeği
3. 24-35 aylık çocuklar için tüm temel aşılar: BCG, 3 doz
DTaP-Hib-IPV, KKK
Aşılanma Oranları(12-23 Aylık Bebekler)
2
67
91
82
75
90
96
88
81
93
83
79
93
0 50 100
Aşısız
Yaşa uygun tüm…
KPA 1
KPA 2
KPA 3
OPA 1
Hep B 1
Hep B 2
Hep B 3
DaBT-Hib-IPA 1
DaBT-Hib-IPA 2
DaBT-Hib-IPA 3
BCG
TürkiyeAnne ve Çocuk Sağlığı
Aşılanma Oranları(12-23 Aylık Bebekler)
Anne ve Çocuk Sağlığı
Suriyeli örneklemi
860
8274
6977
9085
7485
7869
84
0 50 100
AşısızYaşa uygun tüm…
KPA 1KPA 2KPA 3OPA 1
Hep B 1Hep B 2Hep B 3
DaBT-Hib-IPA 1DaBT-Hib-IPA 2DaBT-Hib-IPA 3
BCG
Erken Çocukluk Dönemi GelişimiTürkiye
Anne ve Çocuk Sağlığı
16
49
65
0
20
40
60
80
100
Baba Anne Herhangi biryetişkin
hanehalkıüyesi
14
73
96
98
74
0 20 40 60 80 100
Okuryazarlık-sayısal beceri
Sosyal-duygusal
Öğrenme
Fiziksel
EÇGİ
Öğrenmeyi Teşvik Eden ve Okula Hazırlayan
Etkinliklerle Destekleme
EÇGİ: İndeks değeri & Öğrenme Alanları
Erken Çocukluk Dönemi GelişimiAnne ve Çocuk Sağlığı
Suriyeli örneklemi
3
16
25
-10
10
30
50
Baba Anne Herhangi biryetişkin
hanehalkıüyesi
15
81
89
97
75
0 20 40 60 80 100
Okuryazarlık-sayısal beceri
Sosyal-duygusal
Öğrenme
Fiziksel
EÇGİ
Öğrenmeyi Teşvik Eden ve Okula Hazırlayan
Etkinliklerle DesteklemeEÇGİ: İndeks değeri & Öğrenme Alanları
Bebek ve Çocuk Ölümlülüğünü Etkileyen Yüksek Riskli Doğurganlık Davranışları
TürkiyeÇocuk Ölümlülüğü
34
31
27
9
29
5
41
25
Hiçbir yüksek risk kategorisindeolmayanlar
Önlenemez risk kategorisinde olanlar
Tekli yüksek risk kategorisinde olanlar
Çoklu yüksek risk kategorisinde olanlar
Son 5 yıldaki doğumların yüzdesi Halen evli kadınların yüzdesi
Erken Yaş Ölüm Hızları
22
5
27
35
2
37
42
10
52
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55
Bebek ölümhızı
Çocuk ölümhızı
5 yaş altıölüm hızı
Araştırmadan önceki 10-14 yıl Araştırmadan önceki 5-9 yıl
Araştırmadan önceki 0-4 yıl
Çocuk Ölümlülüğü
Suriyeli örneklemi
Bebek ve Çocuk Ölümlülüğünü Etkileyen Yüksek Riskli Doğurganlık Davranışları
Çocuk Ölümlülüğü
Suriyeli örneklemi
21
22
41
15
19
9
37
37
Hiçbir yüksek risk kategorisindeolmayanlar
Önlenemez risk kategorisinde olanlar
Tekli yüksek risk kategorisinde olanlar
Çoklu yüksek risk kategorisinde olanlar
Son 5 yıldaki doğumların yüzdesi Halen evli kadınların yüzdesi
Emzirmeye Başlama (Beş yaş altı)
TürkiyeAnne ve Çocuk
Beslenmesi
98
71 86
42
0
20
40
60
80
100
Bir süre
emzirilen
çocuklar
Doğumdan
sonraki 1
saat içinde
emzirilen
çocuklar
Doğumdan
sonraki 1
gün içinde
emzirilen
çocuklar
Prelakteal
(emzirme
öncesi) besin
alan çocuklar
Diğer Emzirme Göstergeleri
95 9488 84
7062
39
59
45
144 0 0 0
0
20
40
60
80
100
<2 2-3 4-5 6-8 9-11 12-17 18-23
Emzirilen Sadece Anne Sütü
TürkiyeAnne ve Çocuk
Beslenmesi
• Ortanca sadece anne sütü ile beslenme süresi: 1,8 ay
• Ortanca emzirme süresi: 16,7 ay
41
15
3
3
30
23
2
7
40 20 0 20 40
Sadece anne sütü
Anne sütü ve su
Sadece anne sütü
Anne sütü ve su
2018 TNSA 2013 TNSA
6-9
Ayl
ık<
6 A
ylık
Yaşa Göre Emzirme Durumu (Son 24 saat) Emzirme ve Ek Gıda
94
73 86
240
20
40
60
80
100
Emzirmeye Başlama (Beş yaş altı)
Anne ve Çocuk
Beslenmesi
Bir süre
emzirilen
çocuklar
Doğumdan
sonraki 1 saat
içinde emzirilen
çocuklar
Doğumdan
sonraki 1 gün
içinde emzirilen
çocuklar
Prelakteal
(emzirme öncesi)
besin alan
çocuklar
Suriyeli örneklemi
Yaşa Göre Emzirme Durumu (Son 24 saat)
Anne ve Çocuk
Beslenmesi
• Ortanca sadece anne sütü ile beslenme süresi: 3,1 ay
• Ortanca emzirme süresi: 13,7 ay
Suriyeli örneklemi
89 91 89
7771
47
20
75
54
22
6 5 2 10
20
40
60
80
100
<2 2-3 4-5 6-8 9-11 12-17 18-23
Emzirilen Sadece Anne Sütü
ÇOCUKLARIN BESLENME DURUMU
• 2006 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çocuk Büyüme Standartları
• Referans grubun ortanca değerinden -2 ya da -3 standart sapma
(SD) gösteren çocuklar temel alınarak 3 indeks hesaplanmıştır:
• Yaşa Göre Boy indeksi, yetersiz beslenmenin kronik etkilerini gösterir.
Yaşına göre kısa (-2 SD) ya da çok kısa (-3 SD)
• Boya Göre Ağırlık indeksi, yetersiz beslenmenin akut etkilerini gösterir.
Boyuna göre zayıf (-2 SD) ya da çok zayıf (-3 SD)
• Yaşa Göre Ağırlık indeksi, yetersiz beslenmenin kronik ve akut
etkilerini birlikte gösterir. Yaşına göre düşük kilolu (-2 SD) ya da çok
düşük kilolu (-3 SD)
• Fazla kilolu/şişman: boyuna göre kilolu (+2 SD)
Çocukların Beslenme DurumuTürkiye
Anne ve Çocuk
Beslenmesi
6
2 2
1
8
2
< 1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
+2 SD'ninaltındaki
yüzde
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
Yaşa göre boy Boya göre ağırlık Yaşa göre ağırlık
Çocukların Beslenme DurumundaZaman İçinde Değişim
19
3
10
16
2
8
12
1
4
10
1
3
7
13
6
2 2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
-2 SD'nin altındaki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde
1993 TNSA 1998 TNSA 2003 TNSA 2008 TNSA 2013 TNSA 2018 TNSA
Yaşa göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa göre Ağırlık
TürkiyeAnne ve Çocuk
Beslenmesi
Kadınların Beslenme Durumu(Beden Kitle İndeksine Göre)
TürkiyeAnne ve Çocuk
Beslenmesi
41
4
2927
37
4
29 30
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Normal Zayıf Kilolu Şişman
2013 TNSA 2018 TNSA
Çocukların Beslenme DurumuAnne ve Çocuk
Beslenmesi
Suriyeli örneklemi
17
6
21
10
4
1
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
+2 SD'ninaltındaki
yüzde
-2 SD'ninaltındaki
yüzde
-3 SD'ninaltındaki
yüzde
Yaşa göre boy Boya göre ağırlık Yaşa göre ağırlık
Kadınların Beslenme Durumu(Beden Kitle İndeksine Göre)
Anne ve Çocuk
Beslenmesi
Suriyeli örneklemi
37
3
28
32
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Normal Zayıf Kilolu Şişman
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Göstergeleri
Gösterge Erkek Kadın ToplamTNSA 2018
tablo numarası
2. Açlığa son
2.2.1 5 yaş ve altı çocuklarda büyüme geriliğinin yaygınlığı 6,1 5,8 6,0 11.1
2.2.2 5 yaş altı çocuklar arasında kötü beslenmenin yaygınlığı 11,0 8,4 9,8a 11.1
a) 5 yaş altı çocuklar arasında aşırı zayıflık yaygınlığı 1,7 1,6 1,7 11.1
b) 5 yaş altı çocuklar arasında obezite yaygınlığı 9,3 6,8 8,1 11.1
3. Sağlık ve kaliteli yaşam
3.7.1 Modern yöntemlerle kendi aile planlaması ihtiyacını karşılayabilen üreme çağındaki (15-49 yaş) kadınların oranı
na 60,6 na 7.13.2
5. Toplumsal cinsiyet eşitliği
5.6.1 Gebelik önleyici uygulamaların kullanımı, cinsel ilişkileri ve üreme sağlığına ilişkin kendi bilinçli kararlarını veren 15-49 yaş kadınların oranı1
na 49,8 na -
16. Barış, adalet ve güçlü kurumlar16.9.1 Yaşa göre, bir sivil otorite tarafından doğumları tescil edilen 5 yaş altı 98,2 98,7 98,4 2.11
Türkiye
na = Uygun değil1 Sadece gebe olmayan halen evli kadınlar için hesaplanmıştır. Ana rapor içinde yer almamaktadır.a Bu değer kız ve oğlan çocukları için hesaplanan değerlerin aritmetik ortalamasıdır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Göstergeleri
Gösterge Erkek Kadın ToplamTNSA 2018
tablo numarası
2. Açlığa son
2.2.1 5 yaş ve altı çocuklarda büyüme geriliğinin yaygınlığı 19,9 14,7 17,4 11.1
2.2.2 5 yaş altı çocuklar arasında kötü beslenmenin yaygınlığı 13,9 10,4 12,3a 11.1
a) 5 yaş altı çocuklar arasında aşırı zayıflık yaygınlığı 2,3 1,4 1,9 11.1
b) 5 yaş altı çocuklar arasında obezite yaygınlığı 11,6 9,0 10,4 11.1
3. Sağlık ve kaliteli yaşam
3.7.1 Modern yöntemlerle kendi aile planlaması ihtiyacını karşılayabilen üreme çağındaki (15-49 yaş) kadınların oranı
na 37,8 na 7.11
5. Toplumsal cinsiyet eşitliği
5.6.1 Gebelik önleyici uygulamaların kullanımı, cinsel ilişkileri ve üreme sağlığına ilişkin kendi bilinçli kararlarını veren 15-49 yaş kadınların oranı1
na 34,9 na -
16. Barış, adalet ve güçlü kurumlar16.9.1 Yaşa göre, bir sivil otorite tarafından doğumları tescil edilen 5 yaş altı 79,7 78,4 79.1 2.11
na = Uygun değil1 Sadece gebe olmayan halen evli kadınlar için hesaplanmıştır. Ana rapor içinde yer almamaktadır.a Bu değer kız ve oğlan çocukları için hesaplanan değerlerin aritmetik ortalamasıdır.
Suriyeli örneklemi
Son Sözler...• Türkiye halen genç bir nüfus yapısına sahiptir, ancak yaşlı nüfusun payı artıyor...
Toplam nüfusun %25’i 15 yaşın altında, 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı ise ilk kez %10’a ulaşmıştır.
• Hanehalkı büyüklüğü azalmaya devam ediyor...
Son 20 yılda Türkiye’deki ortalama hanehalkı büyüklüğü 4,5 kişiden 3,5 kişiye düşmüştür. Türkiye’deki hanehalklarının dörtte üçü 4 ya da daha fazla kişiden oluşmaktadır. Hanelerin %9’u ise tek kişilik hanelerdir.
• Çocukların neredeyse tamamı nüfusa kayıtlı...
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin yedinci maddesine göre temel insan haklarından birisi olarak kabul edilen çocukların doğumunu takiben nüfusa kayıt edilmesi konusunda Türkiye'de önemli derecede iyileşme yaşanmıştır. Nüfus ve Sağlık araştırmalarının sonuçlarına göre, son yirmi yıl içinde nüfusa kayıtlı olmayan beş yaş altı çocukların oranı %26’dan %2’ye gerilemiştir.
• Eğitim seviyesinde iyileşmeler mevcut ancak kadın ve erkek arasındaki fark lise ve üzeri eğitimde ve kırsal yerleşim yerlerinde devam ediyor…
2018 TNSA sonuçlarına göre, 6 yaş üzerindeki nüfus içinde kadınların %25’i, erkeklerin ise %14’ü ya hiç okula gitmediğini ya da ilkokulu bitirmediğini göstermektedir. Eğitimde cinsiyet farklılığı genç kuşakta ve ilkokul-ortaokul eğitim düzeylerinde azalmaktadır. Ancak lise ve üzeri eğitimde özellikle kırsal yerleşim yerlerinde yaşayan kadınlar için dezavantaj azalarak devam etmektedir.
Son Sözler...• Evlenme yaşı ve akraba evliliği yaygınlığı değişmiyor...
Türkiye’de 25-49 yaş grubundaki kadınlar için ilk evlenme yaşı son on yıl içerisinde değişmemiştir. Ortanca ilk evlilik yaşı ise 21’dir. Erken yaşta yapılan evlilikler açısında 15-19 yaş grubundaki kadınların %5’inin evlenmiş olduğu görülmektedir. Evliliklerin %24’ü akraba evliliğidir.
• Doğurganlık düzeyi durağanlaştı...
Türkiye’de doğurganlık düzeyi kadın başına ortalama 2,3 çocuk seviyesindedir. Doğurganlık seviyesi son 15 yılda neredeyse hiç değişmemiştir. Ancak doğumlar ileri yaşlara ötelenmiştir. Doğurganlık düzeyinde bölgesel farklılık azalarak devam etmekte; Kadın başına düşen ortalama çocuk sayısı Kuzey Bölgesi'nde 1,6 çocuk iken, Doğu Anadolu Bölgesi'nde 3,2 çocuktur.
• Gebeliği önleyici geleneksel yöntem kullanımı azaldı...
Türkiye genelinde evli ve doğurgan çağdaki kadınların %70’i gebeliği önleyici bir yöntem kullanmaktadır. Son 5 yılda modern yöntem kullanımı artarken (%47’den %49’a), geleneksel yöntem kullanımı azalmıştır (%26’dan %21’e). En yaygın kullanılan modern yöntem kondom (%19), en yaygın kullanılan geleneksel yöntem ise geri çekme yöntemidir (%20).
• Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetleri yaygınlaşmaya devam ediyor…
2018 TNSA sonuçları, Türkiye’de anne-çocuk sağlığı göstergelerindeki iyileşmenin tüm bölgelerde devam ettiğini göstermektedir. Sağlık personelinden doğum öncesinde ve doğumdan sonraki 41 gün içinde bakım alan kadınların oranı %96’dır.
• Hastane doğumları artarken sezaryen yaygınlaşıyor…
Son beş yıldaki doğumların %99’u bir sağlık kuruluşunda gerçekleşmiştir. Doğumların yarısından fazlası (%52) sezaryen doğumdur. Sezaryen doğumlarda beş sene öncesine göre %4’lük bir artış gözlenmiştir.
Son Sözler...
• Çocukların yüzde 6’sının boyu yaşına göre kısadır...
2018 TNSA sonuçları, Türkiye’de beş yaşından küçük çocukların %6’sının boyunun yaşına göre kısa yani bodur olduğunu göstermektedir. Türkiye’de kronik beslenme sorunları sonucu oluşan bodurluk kırsal alanlarda (%8), Doğu Bölgesi’nde (%8), düşük refah seviyesindeki hanelerde yaşayan (%12) ve annesi eğitimsiz (%9) çocuklar arasında daha yaygındır.
Ayrıca, çocukların %8’inin obez olduğu tespit edilmiştir.
• Kadınlar arasında obezite artmaya devam ediyor...
Beden Kitle İndeksine göre kadınların %29’u kilolu; %30’u ise obezdir. Bir başka ifade ile Türkiye’de her on kadından altısı aşırı kilolu ya da şişmandır.
Son Sözler...Türkiye’de yaşayan Suriyelilerde ise...
• Doğurganlık düzeyi kadın başına ortalama 5,3 çocuk seviyesindedir.
• Ortalama ideal çocuk sayısı 15-49 yaş arası halen evli Suriyeli kadınlar için 4,1 çocuktur.
• Gebeliği önleyici yöntem kullanımındaki yaygınlık oranı, 15-49 yaş arasındaki halen evli Suriyeli kadınlarda %43’tür. Bu kadınların %24'ü modern yöntemleri, %19'u ise, geleneksel yöntemleri kullanmaktadır.
• Suriyeli göçmen kadınların %21’inin karşılanmamış aile planlamasına ihtiyacı vardır.
• Suriyeli çocukların %21’inin nüfus kaydı yoktur.
• Suriyeli göçmen kadınların %93’ü doğum öncesi bakımı bir sağlık görevlisinden almıştır.
• Suriyeli göçmen nüfusta doğumların %93’ü bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilmiş ve %89’u doğumdan sonraki 41 gün içinde doğum sonrası bakım almıştır.
• Suriyeli 5 yaş altı çocukların %17’si bodur ya da yaşına göre çok kısadır.
• Suriyeli kadınların %60’ı fazla kilolu ya da şişmandır.
2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
8 Kasım 2019
Anadolu Hotels Downtown
Ankara
Hacettepe Üniversitesi
Nüfus Etütleri Enstitüsü
T.C. Cumhurbaşkanlığı
Strateji ve Bütçe Başkanlığı
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu
Ana Rapor Toplantısı
Doç. Dr. Alanur Çavlin