Agencija za lekove i medicinska sredstva Srbije

Klinička ispitivanja medicinskih sredstava Klinička ispitivanja medicinskih sredstava –– uporedni pregled regulative u Srbiji i EUuporedni pregled regulative u Srbiji i EU

Agencija za lekove i medicinska sredstva Srbije

–– uporedni pregled regulative u Srbiji i EUuporedni pregled regulative u Srbiji i EUAna Milanović

Sektor za medicinska sredstva

SadržajSadržaj

�Klinički podaci i klinička ispitivanja MS

�Propisi u RS

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 2

�Propisi u EU

�Vodiči u EU – MEDDEV

�Zaključak

Klinički podaci i klinička ispitivanja MSKlinički podaci i klinička ispitivanja MS

� Kliničko ispitivanje medicinskog sredstva je postupak kojim se utvrñuje ili potvrñuje da su njegova bezbednost i efikasnost u skladu sa deklarisanom primenom koju je odredio proizvoñač (Zakon o lekovima i MS)

� Clinical Investigation: Any systematic investigation or study in or on one or more human subjects, undertaken to assess the safety and/or performance of a medical device (MEDDEV. 2.7.1. Rev. 3)

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 3

and/or performance of a medical device (MEDDEV. 2.7.1. Rev. 3)� Direktive EU - Cilj kliničkog ispitivanja:

• Proveriti/potvrditi, pod normalnim uslovima upotrebe, da li efikasnost medicinskog sredstva odgovara zahtevima direktive

• utvrditi neželjene efekte, pod normalnim uslovima upotrebe iproceniti prihvatljivi rizik u skladu sa predviñenom namenommedicinskog sredstva.

Klinički podaci i klinička ispitivanja MSKlinički podaci i klinička ispitivanja MS

� Procena usklañenosti (osobine, efikasnost MS) pri normalnim uslovima upotrebe MS i procena neželjenih efekata i prihvatljivosti odnosa koristi i rizika mora biti zasnovana na kliničkim podacima.

� Procena kliničkih podataka (klinička evaluacija):• na osnovu relevantne i trenutno prihvaćene naučne literature -

bezbednost, efikasnost, dizajn i predviñena namena MS → dokazanaekvivalenca ili dokazana usklañenost sa zahtevima Direktive

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 4

ekvivalenca ili dokazana usklañenost sa zahtevima Direktive• na osnovu rezultata kliničkih ispitivanja• kombinacija prethodnih

� Medicinska sredstva klase III, implantabilna MS, AIMD?� Ekvivalentno MS?

Propisi u RSPropisi u RS

� Zakon o lekovima i medicinskim sredstvima („Sl. glasnik RS” br. 30/2010 i 107/2012)

� Pravilnik o sadržaju zahteva, odnosno dokumentacije za odobrenje kliničkog ispitivanja leka i medicinskog sredstva, kao i način sprovoñenja kliničkog ispitivanja leka i medicinskog sredstva („Sl. glasnik RS”, br.

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 5

leka i medicinskog sredstva („Sl. glasnik RS”, br. 91/2013)

� Smernice dobre kliničke prakse u kliničkom ispitivanju(„Sl. glasnik RS”, br. 28/2008)

Propisi u RSPropisi u RS

�Zakon i Pravilnik

�Definicije – klinička ispitivanja, etički odbor, sponzor, ugovorna istraživačka organizacije (CRO)...

�Obaveze i odgovornosti sponzora, CRO, istraživača...

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 6

�Nadležnosti Agencije za lekove i medicinska sredstva�Član 199 Zakona (shodna primena propisa)�Član 49 Pravilnika (shodna primena propisa)�Kliničko ispitivanje leka/MS se obavlja u skladu sa

Smernicama dobre kliničke prakse

Propisi u RSPropisi u RS

Poslovi Agencije u vezi sa KI

� Izdavanje dozvola za KI leka i MS� Odobravanje uvoza lekova i MS za KI� Mišljenja za uvoz/izvoz bioloških uzoraka za KI

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 7

� Prijave neželjenih efekata/dogañaja� Tromesečni i završni izveštaji� Obaveštenja, izmene i dopune KI� Kontrola (nadzor) KI

Propisi u RSPropisi u RS

Izdavanje dozvola za KI medicinskog sredstva

�Dokumentacija – član 48 Pravilnika• registrator, CD x 10 (MHRA)

�Rok = 30 + ? + 60 d.

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 8

�Rok = 30 + ? + 60 d.�Komisija�Taksa - cenovnik

Propisi u RSPropisi u RS

Prijava KI medicinskog sredstva

�MS klase I�Postmarketinško neintervencijsko ispitivanje�Rok – 30 dana → potvrda o prijemu

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 9

�Rok – 30 dana → potvrda o prijemu�Dokumentacija: propratno pismo, obrazac,

mišljenje Etičkog odbora, tarife�Naziv MS, postupak ispitivanja, broj ispitanika,

broj istraživača i ustanove

Propisi u RSPropisi u RS

Izmene/dopune KI

� Suštinske izmene/dopune → Obaveštenje/Rešenje� Administrativne izmene i dopune → potvrda

Suštinske izmene:

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 10

Suštinske izmene:• Protokol• Organizacija KI• Kvalitet MS• Klinički podaci• Drugo

Propisi u RSPropisi u RSSadržaj dokumentacije za odobrenje klini čkog ispitivanjamedicinskog sredstva - Član 48. Pravilnika

Dokumentacija za odobrenje kliničkog ispitivanja medicinskog sredstva sadrži:1) propratno pismo sponzora;2) Protokol kliničkog ispitivanja medicinskog sredstva ili plan kliničkog ispitivanja (CIP);3) sažetak Protokola na srpskom jeziku;4) saznanja o neželjenim reakcijama na medicinsko sredstvo (ako nisu u sastavu Brošure za istraživača);5) Brošuru za istraživača;6) pozitivnu odluku odgovarajućeg etičkog odbora, odnosno etičkih odbora ako se radi o multicentričnom kliničkom ispitivanju medicinskog sredstva;7) pismenu saglasnost direktora zdravstvene ustanove odnosno zdravstvenih ustanova u kojima će se sprovoditi kliničko ispitivanje medicinskog sredstva;8) dokumentaciju o medicinskom sredstvu koje se ispituje, EN ISO sertifikat 13485 sistem menadžmenta kvaliteta, sertifikat analize rizika, testove biokompatibilnosti, sertifikat

analize gotovog proizvoda, obeležavanje medicinskog sredstva na srpskom jeziku i originalnom jeziku, kako za ispitivano medicinsko sredstvo, tako i za komparativno medicinsko sredstvo; kao i odgovarajuće sertifikate za aparate (potvrda o usklañenosti sa direktivama Evropske unije koje se odnose na elektromagnetnu kompatibilnost i električnu bezbednost);

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 11

medicinsko sredstvo; kao i odgovarajuće sertifikate za aparate (potvrda o usklañenosti sa direktivama Evropske unije koje se odnose na elektromagnetnu kompatibilnost i električnu bezbednost);

9) podatke o medicinskom sredstvu: naziv, tip, model, oznaku, veličinu;10) dokumentaciju koja se odnosi na polazne materijale, ako je to potrebno;11) dokumentaciju koja se odnosi na postupak izrade medicinskog sredstva;12) - brisana -13) predlog označavanja medicinskog sredstva i uputstva za upotrebu za glavnog istraživača na srpskom i engleskom jeziku;14) pismenu izjavu glavnog istraživača o tome da je upoznat sa osobinama medicinskog sredstva koje se klinički ispituje i s ciljem kliničkog ispitivanja, kao i da će ispitivanje vršiti

u skladu s propisima i načelima Dobre kliničke prakse;15) dozvolu za obavljanje prometa na veliko medicinskih sredstava koju je uvozniku izdalo nadležno ministarstvo;16) kratku biografiju i reference glavnog istraživača;17) dokaz da je sponzor osigurao ispitanika za slučaj nastanka štete po zdravlje ispitanika na period u kojem se sprovodi kliničko ispitivanje;18) obrazac informacije za ispitanika i pismenog pristanka koje potpisuju ispitanici, na srpskom jeziku;19) spisak država u kojima je medicinsko sredstvo u prometu;20) druge informacije za ispitanike (dnevnik za pacijenta, uputstva i dr, na srpskom jeziku);21) spisak država u kojima je medicinsko sredstvo dobilo dozvolu za medicinsko sredstvo;22) spisak država u kojima je odobreno kliničko ispitivanje tog medicinskog sredstva, odnosno odobrenja etičkih odbora i ovlašćenih tela;23) spisak mesta kliničkog ispitivanja u kojima se vrši isto kliničko ispitivanje medicinskih sredstava, ako je ispitivanje multicentrično;24) dodatne informacije koje se odnose na zaštitu zdravlja ispitanika, na zahtev Agencije;25) dokaz da su plaćene propisane tarife Agenciji za izdavanje dozvole za kliničko ispitivanje medicinskog sredstva.

Propisi u RSPropisi u RS

� Tačke 2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 16 (EU: duly qualifiedmedical practitioner),17, 18 = EU: 93/42/EC, 90/385/EEC, 2007/47/EC, MEDDEV 2.7.2

� Ostalo: propratno pismo, sažetak Protokola na srpskom, IFU i obeležavanje na srpskom, saglasnost

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 12

srpskom, IFU i obeležavanje na srpskom, saglasnost Direktora zdravstvene ustanove, overenu kopiju ugovora o prenosu ovlašćenja na ugovornu istraživačku organizaciju (član 6), spisak država u vezi MS i KI...

� Ostalo ∼ Nacionalni propisi zemalja članica

Propisi u EUPropisi u EU

�Direktiva 93/42/EEC (Article 15, Annex VIII,Annex X)

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 13

�Direktiva 90/385/EEC(Article 10, Annex 6, Annex 7)

�Direktiva 2007/47/EC, izmene/dopune 93/42/EEC and 90/385/EEC

Propisi u EUPropisi u EU

Article 15, Article 10: � AIMD, klasa III, implantabilna i invazivna MS za

dugotrajnu upotrebu IIa/IIb• prijava KI (statement referred to in Annex VIII/Annex 6)

regulatornom telu najmanje 60 dana pre planiranog početka KI

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 14

• ukoliko regulatorno telo ne obavesti sponzora da ne odobrava KI, KI je može početi 60 dana nakon prijave (writen notice of no objection)

� Ostala MS – zemlja članica može odobriti otpočinjanje KI odmah nakon datuma notifikacije, ukoliko je Etički odbor dao pozitivno mišljenje

Vodiči u EU Vodiči u EU -- MEDDEVMEDDEV

� Not legally binding, various interested parties, promote a common approach by Mnf, NB and NCA

� MEDDEV 2.7.1 rev. 3 – klinička evaluacija, vodič za proizv. i NB� Vodič i za CA� Definicije, standardi (ISO 14155, ISO 14971), principi...

� MEDDEV 2.7.2 – KI, vodič za regulatorna tela

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 15

� MEDDEV 2.7.2 – KI, vodič za regulatorna tela� Potrebna dokumentacija (brošura, CIP...)� EN ISO 14155� Dodatna dokumentacija za lekovitu supstancu

� MEDDEV 2.7/3 – KI, SAE reporting� Rokovi� Report form

� MEDDEV 2.7/4 – KI, vodič za proizvoñače i NB

Vodiči u EU Vodiči u EU -- MEDDEVMEDDEV

MEDDEV 2.7/3 - Clinical Investigations: Serious Adverse EventReporting Under Directives 90/385/EEC and 93/42/EEC

� Report form, def. Reportable event, Timelines� Sponzor → ALIMS, EO i ostali istraživači/centri ispitivanja

(nacionalni propisi)� ana.milanovic@alims.gov.rs

MEDDEV 2.7/3 SAE Report Table v1

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 16

Device type:

Reference Member State:

No. of Invest.Devicesused to date

Status: a, m, u

Date Sponsor received

Report of SAECountry

Study CenterPatient ID Code

Date of Procedure/ First Use

Date of Event Onset

Event:Organ

SystemDescription of event action/ treatment/patient outco me

Assessment of Relationshipto Procedure:

YesNo

Possibly

Assessment of Relationship to Investigational

Device:YesNo

Possibly

Unanticipated SADE yes/No

Treatment Arm: Investigational

Device/Control Group/

blinded/n.a.

Event Status: Resolved/

Resolved with Sequelae/

Ongoing/Death

Date of Event Resolution

Date of Report:

Contact person(Name, Address, E-Mail, Telephone Number)

MS+NCA Reference Numbersfor all participating Countries:

No. of Patientsenrolled to date (date of report):

CIP Number:

MEDDEV 2.7/3 SAE Report Table v1

EUDAMED - ID:

Title of Clinical Investigation:

ZaključakZaključak

� Harmonizacija sa propisima EU � Propisi u RS strožiji?� Poštovanje propisa i naučne doktrine� Povećati broj KI u Srbiji� Korist za zdravstveni sistem zemlje i učesnike KI

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 17

� Korist za zdravstveni sistem zemlje i učesnike KI� Najsavremenija terapija/dijag. procedura

za pacijente� Stroga kontrola/monitoring/briga

o pacijentima� Zaštita i interes pacijenata

Agencija za lekove i medicinska sredstva Srbije

Hvala na pažnji!Hvala na pažnji!

Agencija za lekove i medicinska sredstva Srbije

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 19

www.alims.gov.rswww.alims.gov.rs 20

Agencija za lekove i medicinska sredstva SrbijeBeograd, Vojvode Stepe 458

www.alims.gov.rshygia@alims.gov.rs