„ Sytuacja prawna ofiar przemocy - nowe obowiązki administracji publicznej”
description
Transcript of „ Sytuacja prawna ofiar przemocy - nowe obowiązki administracji publicznej”
„Sytuacja prawna ofiar przemocy - nowe obowiązki
administracji publicznej”
Materiały szkoleniowe- cykl I
Opole, grudzień 2010
Projekt „Opolskie Przeciw Przemocy” finansowany jest przez Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „Razem bezpieczniej”
Projekt „Opolskie Przeciw Przemocy” finansowany jest przez Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „Razem bezpieczniej”
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Opolu
Wprowadzenie do zagadnień przemocy domowej
PRZEMOC DOMOWA w rozumieniu ustawy
jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub
zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członka
rodziny, w szczególności narażające te osoby na
niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich
godność, nietykalność cielesną wolność, w tym seksualną
powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym,
a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób
dotkniętych przemocą
3
Pojęcie członka rodziny w rozumieniu ustawy
Należy przez to rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu
art. 115 § 11 kodeksu karnego, a także inną osobę wspólnie
zamieszkującą lub gospodarującą
4
Osoba najbliższa – art. 115 § 11 kk
Osobą najbliższą jest:
małżonek
wstępny
zstępny
rodzeństwo
powinowaty w tej samej linii lub stopniu
osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek
osoba pozostająca we wspólnym pożyciu
5
PRZEMOC DOMOWA wg kodeksu karnego – art. 207
6
fizycznymfizycznym
małoletnimmałoletnim
psychicznympsychicznym
nad jedną z osób:nad jedną z osób:
osobą pozostającą w stosunku zależności od
sprawcy
osobą pozostającą w stosunku zależności od
sprawcy
osobą najbliższąosobą najbliższą
osobą nieporadną
osobą nieporadną
Zachowanie sprawcy polega na
znęcaniu się
Zachowanie sprawcy polega na
znęcaniu się
Przestępstwo znęcania się – art. 207 kk
7
Znęcanie – istota tego pojęcia zawiera pewną intensywność
działań, ich częstotliwość oraz cel jakim jest udręczenie ofiary.
Może być popełnione z działania poprzez zadawanie bólu
fizycznego (np. bicie, przypalanie itp.), bądź cierpień moralnych
(np. znieważanie, groźby) albo z zaniechania (np. dręczenie
głodem). Znęcaniem może być również działanie jednorazowe,
lecz intensywne i rozciągnięte w czasie.
Przestępstwo znęcania się – art. 207 kk
8
Znęcanie musi być popełnione umyślnie. Najczęściej jest
zachowaniem wielodziałaniowym, złożonym zazwyczaj z wielu,
powtarzających się elementów wykonawczych naruszających
różne dobra (pochłania znamiona takich czynów jak art. 190 kk,
191 kk, 216 kk, 217 kk). Dopiero pewna suma tych zachowań
decyduje o istnieniu przestępstwa znęcania się.
Przestępstwo znęcania się – art. 207 kk
9
Przestępstwo znęcania zakłada istnienie elementu „przewagi”
sprawcy nad ofiarą, której nie może się przeciwstawić lub
może to uczynić w niewielkim stopniu. Nie jest zatem możliwe
wzajemne znęcanie się małżonków w tym samym czasie. Nie
można mówić o przestępstwie znęcania się, jeżeli ustalono, że
aktywność i przedsiębiorczość pokrzywdzonej oraz jej
zaradność życiowa podają w wątpliwość fakt, że stanowi ona
ofiarę przestępstwa.
Sytuacja prawna ofiar przemocy
Polska Karta Praw Ofiary – status prawny ofiary
Ofiarą w rozumieniu PKPO jest osoba fizyczna, której dobro
prawem chronione zostało bezpośrednio naruszone lub
zagrożone przez przestępstwo albo jej najbliżsi
11
Główne kategorie praw ofiary
Prawo do godności, szacunku i współczucia:
zakaz przerzucania odpowiedzialności ze sprawcy na ofiarę
obowiązek przestrzegania praw ofiary przez przedstawicieli
wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia i służb socjalnych
12
Główne kategorie praw ofiary
Prawo do bezpieczeństwa i zakaz ponownego dręczenia ofiary:
unikanie wtórnej wiktymizacji
prawo do bezpieczeństwa osobistego
prawo do żądania utajnienia swoich danych osobowych,
zastrzeżenia miejsca zamieszkania
13
Główne kategorie praw ofiary
Prawo do bezpieczeństwa i zakaz ponownego dręczenia ofiary:
obowiązek przyjęcia każdego zawiadomienia o przestępstwie i
podjęcie interwencji
przesłuchanie w sprawie przestępstwa o podłożu seksualnym
powinna prowadzić osoba tej samej płci
14
Główne kategorie praw ofiary
Prawo ofiary jako strony postępowania karnego do wymiaru
sprawiedliwości:
prawo do pomocy i reprezentacji prawnej na tych samych
warunkach co oskarżony
prawo do informacji o toczącym się postępowaniu
15
Główne kategorie praw ofiary
Prawo ofiary jako strony postępowania karnego do wymiaru
sprawiedliwości:
prawo do udziału w czynnościach postępowania
przygotowawczego
prawo do zebrania dowodów bez dodatkowych kosztów
(obdukcja lekarska)
16
Główne kategorie praw ofiary
Prawo ofiary jako strony postępowania karnego do wymiaru
sprawiedliwości:
prawo do składania wniosków dowodowych
prawo do przeglądania akt sprawy i sporządzania odpisów
17
Ofiara przemocy domowej w świetle przepisów kpk
w sprawach o przestępstwa publiczno skargowe może działać
jako oskarżyciel posiłkowy – art. 54 kpk
prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie
wszcięcia dochodzenia/śledztwa albo postanowienie o jego
umorzeniu – art. 306 kpk
18
Ofiara przemocy domowej w świetle przepisów kpk
prawo do składania wniosków dowodowych – art. 167 kpk
prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie
wszczęcia dochodzenia/śledztwa albo o jego umorzeniu
19
Ofiara przemocy domowej w świetle przepisów kpk
prawo do domowy składania zeznań przeciwko osobie
najbliższej – art. 182 kpk
prawo do odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania – art.
183 kpk
prawo żądania zwolnienia z obowiązku złożenia zeznań – art.
185 kpk
20
Ofiara przemocy domowej w świetle przepisów kpk
prawo do zastrzeżenia danych dotyczących miejsca
zamieszkania – art. 191 kpk
prawo do składania zażaleń
możliwość przejrzenia akt i sporządzenia odpisów – art. 156 kpk
21
Ofiara przemocy domowej w świetle przepisów kk
Art. 245. [Ochrona świadka]
Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu wywarcia
wpływu na świadka, biegłego, tłumacza, oskarżyciela albo
oskarżonego lub w związku z tym narusza jego nietykalność
cielesną,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
22
Nowe regulacje prawne w ustawie
o przeciwdziałaniu przemocy
Cele nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
- rozwój profilaktyki jako formy działań zapobiegających zjawisku
przemocy w rodzinie
- zmiana świadomości społeczeństwa
- skuteczna ochrona ofiar przemocy, w tym w szczególności dzieci
24
Kierunki zmian ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
- możliwość orzekania i skuteczniejszego egzekwowania zakazu
zbliżania się do ofiary
- stworzenie mechanizmów ułatwiających izolację sprawców od
ofiar oraz zmiana postaw osób stosujących przemoc w rodzinie
- praca ze sprawcą przemocy domowej
25
Uzasadnienie zmian ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
Wskazanie, że przemoc w rodzinie nie jest kwestią obyczajową,
ale problemem naruszania podstawowych praw i wolności
człowieka, a państwo budując warunki do zapobiegania
i ograniczania przemocy w rodzinie, wypełnia swoja rolę
gwaranta bezpieczeństwa obywateli
26
Poprzednie brzmienie preambuły
" W celu zwiększenia skuteczności przeciwdziałania przemocy w
rodzinie oraz inicjowania i wspierania działań polegających na
podnoszeniu świadomości społecznej w zakresie przyczyn i
skutków przemocy w rodzinie stanowi się, co następuje:"
27
NOWE brzmienie preambuły
Uznając, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka,
w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności
osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim
obywatelom i obywatelkom równe traktowanie i poszanowanie praw i
wolności, a także w celu zwiększania skuteczności przeciwdziałania
przemocy w rodzinie stanowi się, co następuje :
28
Formy pomocy – art. 3
Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej
pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego,
socjalnego, zawodowego i rodzinnego;
2) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie
osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie
zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz
zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby
pokrzywdzonej; 29
Formy pomocy – art. 3
Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
3) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
4) badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
5) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.
30
Współpraca administracji publicznej – art. 6, 8 i 8a
Problematyka przemocy domowej staje się zagadnieniem
interdyscyplinarnym, a zadania w tym zakresie scedowano na
organy administracji rządowej jak i samorządowej.
Do systemu organów włączono także Prokuratora Generalnego:
„Do zadań Prokuratora Generalnego należy opracowywanie
i wydawanie co najmniej raz na dwa lata wytycznych
dotyczących zasad postępowania powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury w zakresie przeciwdziałania
przemocy w rodzinie”.31
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych – art. 9a
Na gminę nałożono obowiązek tworzenia zespołów
interdyscyplinarnych, złożonych z przedstawicieli służb
zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy (Policja, służba
zdrowia, oświata, pomoc społeczna, kuratorzy sądowi itd.)
32
Prawny obowiązek powiadomienia – art. 12 ust. 1
Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków
służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie
o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem
przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję
lub prokuratora.
33
Społeczny obowiązek powiadomienia – art. 12 ust. 2
Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny
zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot
działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
34
Odebranie dziecka – art. 12 a
W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka
w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący
obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny
i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej,
w rozumieniu art. 115 § 11 kodeksu karnego, w rodzinie zastępczej
lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej.
35
Odebranie dziecka – art. 12 a
Decyzję podejmuje pracownik socjalny wspólnie
z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem
medycznym, lub pielęgniarką
36
Odebranie dziecka – art. 12 a
Pracownik socjalny ma w takiej sytuacji obowiązek powiadomienia
sądu opiekuńczego o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu
go u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie
zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-
wychowawczej. Czyni to niezwłocznie, nie później jednak niż
w ciągu 24 godzin
37
Odebranie dziecka – art. 12 b
Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje
zażalenie do sądu opiekuńczego na fakt odebranie dziecka.
W zażaleniu można domagać się zbadania zasadności i legalności
odebrania dziecka oraz prawidłowości jego dokonania.
38
Odebranie dziecka – art. 12 b
Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika
socjalnego lub funkcjonariusza Policji, którzy dokonali odebrania
dziecka. W takim przypadku zażalenie podlega niezwłocznemu
przekazaniu do sądu opiekuńczego
39
Odebranie dziecka – art. 12 b
Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż
w ciągu 24 godzin. W razie uznania bezzasadności lub
nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe
przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub
faktycznym, od których dziecko zostało odebrane
40
Odebranie dziecka – art. 12 b
W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub
nieprawidłowości odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym
przełożonych osób, które dokonały odebrania
41
Odebranie dziecka – art. 12 c
O prawie do złożenia zażalenia, wraz ze wskazaniem sądu
opiekuńczego właściwego miejscowo do jego rozpatrzenia,
pracownik socjalny lub funkcjonariusz Policji poucza rodziców,
opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. Pouczenie to
należy wręczyć na piśmie
42
Odebranie dziecka – kontrowersje
Zarzut:
Wprowadzenie tej zmiany stworzy szczególny nacisk na zabieranie
dzieci z rodzin zamiast udzielania im długotrwałej i wszechstronnej
pomocy – Forum Kobiet Polskich
Czy prawo odebrania dziecka to dobre rozwiązanie – dyskusja?
43
Zakaz stosowania kar cielesnych – art. 961 krio
Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym
opiekę lub pieczę nad małoletnim zakazuje się stosowania kar
cielesnych
44
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 39 pkt 2b kk)
Orzekając w sprawie sąd może zastosować środek karny (rodzaj
kary dodatkowej) w postaci obowiązku powstrzymania się od
przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu
zbliżania się do określonych osób (…) bez zgody sądu45
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 39 pkt 2e kk)
Orzekając w sprawie sąd może zastosować środek karny (rodzaj
kary dodatkowej) w postaci nakazu opuszczenia lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym
46
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 41a § 1 kk)
Sąd może orzec (…) zakaz kontaktowania się z określonymi
osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób, zakaz
opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu lub
nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z
pokrzywdzonym (…) w razie skazania za umyślne
przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko
osobie najbliższej; (…)47
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 41a § 2 kk)
Sąd orzeka (…) zakaz kontaktowania się z określonymi osobami,
zakaz zbliżania się do określonych osób, (…) nakaz
opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie
z pokrzywdzonym w razie skazania na karę pozbawienia
wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za
przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności
na szkodę małoletniego48
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 41a § 4 kk)
Orzekając zakaz zbliżania się do określonych osób, sąd wskazuje
odległość od osób chronionych, którą skazany obowiązany jest
zachować
49
Izolacja sprawcy od ofiary (art. 67 § 3 kk)
Nakładając na sprawcę przestępstwa popełnionego z użyciem
przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej
obowiązek wymieniony w art. 72 § 1 pkt 7b (opuszczenie lokalu
zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym) sąd określa sposób
kontaktu sprawcy z pokrzywdzonym
50
Obligatoryjna terapia – art. 72 § 1 pkt 6 i 6a kk
Zawieszając wykonanie kary sąd może zobowiązać skazanego do:
poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub
rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym
uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych
51
Kara za złamanie zakazu sądu – art. 244 kk
Kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd (…) nakazu
opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu
zbliżania się do pokrzywdzonego (…) bez zgody sądu (…)
52
Fakultatywne zatrzymanie sprawcy przemocy domowej (art. 244 § 1a kpk)
Policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną, jeżeli istnieje
uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo
z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej,
a zachodzi obawa, że ponownie popełni przestępstwo
z użyciem przemocy wobec tej osoby, zwłaszcza gdy
popełnieniem takiego przestępstwa grozi
53
Obligatoryjne zatrzymanie sprawcy przemocy domowej (art. 244 § 1b kpk)
Policja zatrzymuje osobę podejrzaną, jeśli przestępstwo, o którym
mowa w § 1a, zostało popełnione przy użyciu broni palnej, noża
lub innego niebezpiecznego przedmiotu, a zachodzi obawa, że
ponownie popełni ona przestępstwo z użyciem przemocy wobec
osoby wspólnie zamieszkującej, zwłaszcza gdy popełnieniem
takiego przestępstwa grozi
54
Zadania organów samorządu terytorialnego
i administracji rządowej
Współdziałanie organów – art. 6
Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są
realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki
samorządu terytorialnego
56
Zadania własne gminy – art. 6 ust. 2
Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie, w tym:
opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania
przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w
ośrodkach wsparcia
tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
57
Zadania własne gminy – art. 6 ust. 2
Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy
w rodzinie, w tym:
prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez
działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych
i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach
zagrożonych przemocą w rodzinie
58
Zadania własne powiatu – art. 6 ust. 3
1) opracowanie i realizacja powiatowego programu
przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie
2) opracowanie i realizacja programów służących działaniom
profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej
pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia
prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w
rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie
59
Zadania własne powiatu – art. 6 ust. 3
3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc
w ośrodkach wsparcia
4) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc
w ośrodkach interwencji kryzysowej
60
Zadania administracji rządowej realizowane przez powiat – art. 6 ust. 4 i 5
1) tworzenie i prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia
dla ofiar przemocy w rodzinie
2) opracowywanie i realizacja programów oddziaływań
korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w
rodzinie61
Zadania własne samorządu województwa – art. 6 ust. 6
1) opracowanie i realizacja wojewódzkiego programu
przeciwdziałania przemocy w rodzinie
2) inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie
3) opracowywanie ramowych programów ochrony ofiar przemocy
w rodzinie oraz ramowych programów oddziaływań korekcyjno-
edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie
4) organizowanie szkoleń dla osób realizujących zadania związane
z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie62
Zadania wojewody – art. 7
1) opracowywanie materiałów instruktażowych, zaleceń, procedur
postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych
związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te
zadania
2) monitorowanie zjawiska przemocy w rodzinie
3) powoływanie i odwoływanie Wojewódzkiego Koordynatora
Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie
63
Zadania wojewody – art. 7
4) monitorowanie realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy pomocy Wojewódzkiego Koordynatora Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
5) nadzór nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowanych przez samorząd gminny, powiatowy i województwa
6) kontrola realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie wykonywanych przez podmioty niepubliczne na podstawie umów z organami administracji rządowej i samorządowej
64
Zadania ministra – art. 8
1) zlecanie i finansowanie badań, ekspertyz i analiz dotyczących
zjawiska przemocy w rodzinie
2) prowadzenie działań promujących podnoszenie świadomości
społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie
3) powoływanie i odwoływanie Krajowego Koordynatora Realizacji
Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w
randze sekretarza lub podsekretarza stanu w urzędzie
obsługującym ministra właściwego do spraw zabezpieczenia
społecznego65
Zadania ministra – art. 8
4) monitorowanie realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania
Przemocy w Rodzinie przy pomocy koordynatora
5) opracowanie oraz wydawanie co najmniej raz na dwa lata
wytycznych do prowadzenia szkoleń w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie
6) opracowywanie i finansowanie programów osłonowych
z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie
7) finansowe wspieranie programów z zakresu przeciwdziałania
przemocy w rodzinie66
Problematyka przemocy wobec osób
starszych
Co to jest przemoc wobec osób starszych
Przemoc wobec osób starszych może być zdefiniowana jako
pojedyncze lub powtarzające się działanie, lub brak
odpowiedniego działania, występujące w jakiejkolwiek relacji,
w której oczekuje się zaufania, a która powoduje krzywdę bądź
cierpienie osoby starszej. Może ona przybierać różne formy:
przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, finansowej, a
także formę intencjonalnego lub nieintencjonalnego zaniedbania
(definicja podana za The Toronto Declaration on the Prevention of Elder Abuse)
68
Rodzaje przemocy wobec osób starszych
Zaniedbanie – może polegać na niedostarczeniu jedzenie,
picia i leków, złej jakości higieny, zaniedbywaniu podstawowych
potrzeb osób starszych, nie zapewnieniu ubrań, komfortu życia,
ciepła, opieki, zaniechaniu wizyt lekarskich
Skutkiem takich zachowań jest pogorszenie się higieny osobistej
i wyglądu zewnętrznego, powstawania ran, wysypki, nagły
spadek masy ciała, głód, pragnienie, poczucie odrzucenia,
depresja69
Rodzaje przemocy wobec osób starszych
Finansowa – może polegać na okradaniu, wyłudzaniu
pieniędzy (kredyty), zawłaszczaniu renty (przepijaniu jej)
i innych dóbr materialnych, przerzucaniu kosztów życia na
osoby starsze, fałszowanie dokumentów (testamenty,
darowizny)
Skutkiem takich działań jest brak pieniędzy u osób starszych, ,
liczne kredyty, wysokie długi (często ściągane przez
komornika), nagłe zmiany treści testamentu70
Rodzaje przemocy wobec osób starszych
Psychiczna – może polegać na krzyczeniu, ubliżaniu
(przeklinanie, wyzywanie, obelgi), stosowaniu gróźb,
upokarzaniu, zastraszaniu, wyśmiewaniu z powodu
wieku/graniczeń fizycznych, ciągłym krytykowaniu, izolowaniu
kontaktów z innymi ludźmi, ubezwłasnowolnieniu
Obserwowalne skutki to depresja, wycofanie się z życia
towarzyskiego, złość, zmiany w zachowaniu, strach,
przerażenie, agresja, obniżenie poczucia własnej wartości71
Rodzaje przemocy wobec osób starszych
Fizyczna - może polegać na biciu (rękami, kopaniu),
uderzaniu, duszeniu a także popychaniu, szarpaniu,
potrząsaniu, stosowaniu siły w trakcie karmienia, złym
dawkowaniu bądź nieuprawnionym stosowaniu leków
Skutkiem mogą być różnorodne rany, siniaki, bolące miejsca,
a w sferze psychicznej zmiany w zachowaniu, izolacja od świata
72
Rodzaje przemocy wobec osób starszych
Ograniczanie wolności (izolowanie) – może polegać na
zamykaniu w domu, ograniczanie dostępu do ludzi, łazienki lub
innych wspólnych pomieszczeń, zamykaniu w jednym
pomieszczeniu, ograniczanie kontaktu z innymi członkami
rodziny (znajomymi), zakazie wychodzenia z domu
Efektem jest izolacja ofiary od świata zewnętrznego, brak kontaktu
z innymi osobami
73
Skala zjawiska przemocy wobec osób starszych lub niepełnosprawnych
Blisko połowa Polaków zna przypadki przemocy fizycznej,
ekonomicznej i psychicznej w rodzinie wobec osób starszych,
a ponad 30 proc. zna takie przypadki wobec niepełnosprawnych
Badanie Instytutu Psychologii PAN na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2009 r.)
74
Skala zjawiska przemocy wobec osób starszych lub niepełnosprawnych
Ponad 90 proc. respondentów nie znajduje okoliczności
usprawiedliwiających przemoc wobec osób starszych
i niepełnosprawnych, ale aż 45 % badanych uważa, że w takich
sytuacjach "lepiej się nie wtrącać"
Badanie Instytutu Psychologii PAN na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2009 r.)
75
Skala zjawiska przemocy wobec osób starszych lub niepełnosprawnych
Ofiarą przemocy w rodzinie wobec osób starszych jest najczęściej
kobieta z wykształceniem podstawowym lub średnim
Typowa ofiara przemocy w grupie osób niepełnosprawnych to
także kobieta, tyle że z wykształceniem podstawowym
Badanie Instytutu Psychologii PAN na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2009 r.)
76
Najczęstsze formy przemocy wobec osób starszych
Wśród form przemocy wobec osób starszych najczęściej
wskazywano przy przemocy:
fizycznej – izolowanie (46,7 proc.)
ekonomicznej – zabieranie i wykorzystywanie ich pieniędzy
(51,5 proc.)
psychicznej – wytykanie niepełnosprawności fizycznej lub
psychicznej (48,5 proc.)
Badanie Instytutu Psychologii PAN na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2009 r.)
77
Najczęstsze formy przemocy wobec osób niepełnosprawnych
Wśród form przemocy wobec osób niepełnosprawnych najczęściej
wskazywano przy przemocy :
fizycznej – izolowanie i zamykanie (34,4 proc.),
i równie często uderzanie i bicie (34,3 proc.)
ekonomicznej – zabieranie dóbr materialnych (39,9 proc.)
psychicznej – wytykanie niepełnosprawności fizycznej lub
psychicznej (34,4 proc.)
Badanie Instytutu Psychologii PAN na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (2009 r.)
78
Czynniki wpływające na występowanie przemocy wśród osób starszych/niepełnosprawnych
brak sił fizycznych
poczucie bezradności
poczucie uzależnienia
poczucie bycia odrzuconym
potrzeba miłości i bycia potrzebnym
choroba, niesprawność, niedołęstwo, wiek
79
Pierwszy kontakt z ofiarą przemocy ze szczególnym uwzględnieniem osób
starszych i niepełnosprawnych
Schemat pomocy ofierze przemocy
empatyczne wczucie się w subiektywne przeżycia ludzi
dotkniętych przemocą
powstrzymanie przemocy – wskazanie środowisk i instytucji
mogących udzielić pomocy
przekonanie osób dotkniętych przemocą, aby uwolniły się od
fałszywych schematów myślenia
szukanie rozwiązań długofalowych – z uwzględnieniem pomocy
dla sprawcy przemocy
81
Zasady postępowania podczas kontaktu z ofiarą przemocy
zachowania osób zgłaszających powinny być przyjmowane ze
zrozumieniem i należytą uwagą (osoba może wykazywać
wzburzenie, nerwowość, ruchliwość lub też otępienie,
emocjonalną obojętność, bierność)
należy stworzyć atmosferę bezpieczeństwa i akceptacji
należy powiedzieć osobie, że zdarzenie, o którym opowiada jest
przemocą i uznajemy je za poważny problem i że przemoc ta
jest traktowana przez prawo jako przestępstwoŹródło: http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=1234
82
Zasady postępowania podczas kontaktu z ofiarą przemocy
należy podkreślić, że nikt nie ma prawa krzywdzić innych stosując
wobec nich przemoc, nic nie usprawiedliwia działań sprawcy
należy zapewnić ofiarę, że nie jest winna przemocy, że całą
odpowiedzialność ponosi sprawca
należy upewnić ofiarę przemocy w rodzinie, że prawo stoi po jej
stronie i że ma prawo się bronić (są specjaliści, którzy mogą
udzielić pomocy i miejsca gdzie ofiara może poczuć się
bezpiecznie)Źródło: http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=1234
83
Zasady postępowania podczas kontaktu z ofiarą przemocy
należy zmobilizować rozmówcę, do podjęcia działań
zmierzających do zmiany sytuacji osobistej, rodzinnej
należy zapewnić rozmówcę, iż podejmowane działania będą
miały na celu pomoc i zapewnienie mu bezpieczeństwa
należy poinformować osobę, o konieczności nawiązania
współpracy ze specjalistami z różnych dziedzin (prawnikiem,
psychologiem, policjantem, lekarzem, pedagogiem szkolnym,
pracownikiem socjalnym itp.) Źródło: http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=1234
84
Jak zwiększyć szanse na udzielenie skutecznej pomocy?
Leonor Walker sformułowała listę postaw i wartości osób
pomagających ofiarom przemocy koniecznych do nawiązania
kontaktu, oraz zwiększających szansę skutecznej pomocy
85
Jak zwiększyć szanse na udzielenie skutecznej pomocy?
okaż wsparcie osobie będącej ofiarą przemocy
nie akceptuj stereotypowych mitów na temat bicia i relacji
ludzkich opartych na przemocy
poszukuj naturalnego systemu wsparcia, dostępnego
w lokalnym środowisku i społeczności
bądź gotów pomóc w budowaniu nowego systemu oparcia,
bądź gotów do współpracy i radzenia sobie z biurokracją, aby
pomóc ofierze przemocy
86
Jak zwiększyć szanse na udzielenie skutecznej pomocy?
współpracuj z innymi profesjonalistami
przygotuj się na zmagania z lękiem ofiary i jej agresywnymi
tendencjami
miej świadomość, że w pomaganiu będziesz musiał radzić
sobie z wieloma skomplikowanymi przypadkami
akceptuj pracę profesjonalistów bez dyplomu
bądź gotów do proponowania ofierze nowych sposobów
uwalniania się od złości
87
Jak zwiększyć szanse na udzielenie skutecznej pomocy?
akceptuj lub toleruj złość ofiary
akceptuj opowiadania pełne dramatycznych momentów, wręcz
na granicy horroru
nie naciskaj i nie pospieszaj
pozwalaj ofierze na powrót do sytuacji przemocowych bez
odczuwania za to złości na nią
respektuj i wierz w ludzką zdolność do zmiany i rozwoju!!!
88
Czego nie wolno robić w kontakcie z ofiarą przemocy?
okazywanie zniecierpliwienia, irytacji, złości
odmowa pomocy do czasu aż ofiara rozpocznie kroki prawne
podważanie wiarygodności
namawianie ofiary do zmiany zachowania jako gwarancji
ustania przemocy
89
Czego nie wolno robić w kontakcie z ofiarą przemocy?
obarczanie ofiary odpowiedzialnością za to co spotka sprawcę
po ujawnienie przemocy
stawianie zbyt wielu pytań jednocześnie
zmienianie tematu
pocieszanie, uspokajanie, uciekanie od problemu
doradzanie, dawanie rozwiązań, obietnic bez pokrycia!!!
90
Bariery komunikacyjne w kontakcie z osobą starszą, niepełnosprawną – ofiarą przemocy domowej
obawa przed zabraniem do domu starców
strach, że nie poradzi sobie samemu
poczucie bycia złym rodzicem
obawa, co będzie ze sprawcą
tłumaczenie sobie, że taka sytuacja jest normalna
uczucie wstydu, gdyż niezręcznie o tym mówić, zwłaszcza gdy
doświadczają przemocy ze strony członka rodziny
91
Bariery komunikacyjne w kontakcie z osobą starszą, niepełnosprawną – ofiarą przemocy domowej
nie chcą wierzyć, nie dopuszczają do świadomości, że to się im
przytrafiło
nadzieja, że stosowanie wobec nich nadużycia są incydentalne
i wkrótce się skończą, że wszystko znowu będzie jak dawniej
obawa, że jeśli komuś powiedzą, sprawa się tylko pogorszy
maja problemy z pamięcią i wysławianiem się
obarczanie się winą za to, co się stało
92
Bariery komunikacyjne w kontakcie z osobą starszą, niepełnosprawną – ofiarą przemocy domowej
Przemoc instytucjonalna:
Osoby starsze skarżą się na bagatelizowanie w urzędach ich
problemów, ograniczaniu należnej im uwagi i czasu, zwracaniu
się do nich po imieniu, albo pozornie dobrotliwie „niech babcia”,
okazywaniu zniecierpliwienia wobec ich niepełnosprawności
(np. niedosłyszenia, powolności), nie dawanie wiary ich
skargom
93
Bariery komunikacyjne w kontakcie z osobą starszą, niepełnosprawną – ofiarą przemocy domowej
Przemoc instytucjonalna:
Inna formą przemocy instytucjonalnej mogą być źle określone
procedury, nie uwzględniające potrzeb i ograniczeń ludzi
starszych lub niepełnosprawnych, bądź zaniechanie stosowania
już istniejących procedur do rozwiązania zgłaszanych
problemów
94
Zespoły interdyscyplinarne w kontekście przeciwdziałania przemocy w rodzinie ze
szczególnym uwzględnieniem osób starszych i niepełnosprawnych
Współdziałanie na rzecz przeciwdziałania przemocy
Organy administracji rządowej i samorządowej współdziałają
z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami
wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom
dotkniętym przemocą, oddziaływania na osoby stosujące
przemoc oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat
przyczyn i skutków przemocy w rodzinie
96
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
Inicjatorem tworzenia zespołów interdyscyplinarnych jest gmina,
tworząca zespoły w ramach działań na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie.
Powołuje je wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
97
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele:
jednostek organizacyjnych pomocy społecznej
gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych
Policji
oświaty
ochrony zdrowia
organizacji pozarządowych
oraz kuratorzy sądowi98
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
W skład zespołu interdyscyplinarnego mogą wchodzić także
prokuratorzy oraz przedstawiciele podmiotów innych niż
wskazane wcześniej, działający na rzecz przeciwdziałania
przemocy w rodzinie
99
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
Przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego jest wybierany na
pierwszym posiedzeniu zespołu spośród jego członków.
Posiedzenia zespołu interdyscyplinarnego odbywają się
w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące.
Zespół interdyscyplinarny działa na podstawie porozumień
zawartych między wójtem, burmistrzem albo prezydentem
miasta a podmiotami wchodzącymi w skład zespołu. 100
Tworzenie zespołów interdyscyplinarnych
Obsługę organizacyjno-techniczną zespołu interdyscyplinarnego
zapewnia ośrodek pomocy społecznej.
Tryb i sposób powoływania i odwoływania członków zespołu
interdyscyplinarnego oraz szczegółowe warunki jego
funkcjonowania określa rada gminy w drodze uchwały.
101
Zadania zespołu interdyscyplinarnego
integrowanie i koordynowanie działań podmiotów tworzących
zespół oraz specjalistów w zakresie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie, w szczególności poprzez:
– diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie
– podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą
w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku
– inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą
w rodzinie
102
Zadania zespołu interdyscyplinarnego
– rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach
i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym
– inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc
w rodzinie
realizacja działań określonych w gminnym programie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar
przemocy w rodzinie
103
Tworzenie grup roboczych
Mogą być tworzone przez zespół interdyscyplinarny w celu
rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem
przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach.
W skład grup roboczych wchodzą przedstawiciele:
jednostek organizacyjnych pomocy społecznej
gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych
Policji
oświaty
ochrony zdrowia104
Tworzenie grup roboczych
W skład grup roboczych mogą wchodzić także kuratorzy sądowi,
a także przedstawiciele innych podmiotów, specjaliści
w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych
wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub
zawodowych.
105
Tworzenie grup roboczych
Prace w ramach grup roboczych są prowadzone w zależności od
potrzeb zgłaszanych przez zespół interdyscyplinarny lub
wynikających z problemów występujących w indywidualnych
przypadkach
106
Zadania grup roboczych
Do zadań grup roboczych należy w szczególności:
opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych
przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie
monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy
oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy
dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin,
w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań107
Uprawnienia zespołu interdyscyplinarnego i grup
roboczych
Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych
w zakresie niezbędnym do realizacji zadań mogą przetwarzać
dane osób dotkniętych przemocą w rodzinie i osób stosujących
przemoc w rodzinie, dotyczące: stanu zdrowia, nałogów,
skazań, orzeczeń o ukaraniu, a także innych orzeczeń
wydanych w postępowaniu sądowym lub administracyjnym, bez
zgody i wiedzy osób, których dane te dotyczą108
Uprawnienia zespołu interdyscyplinarnego i grup
roboczych
Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych
zobowiązani są do zachowania poufności wszelkich informacji
i danych, które uzyskali przy realizacji zadań. Obowiązek ten
rozciąga się także na okres po ustaniu członkostwa w zespole
interdyscyplinarnym oraz w grupach roboczych
109
Uprawnienia zespołu interdyscyplinarnego i grup
roboczych
Przed przystąpieniem do wykonywania czynności członkowie
zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych składają
wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta oświadczenie o
następującej treści: „Oświadczam, że zachowam poufność
informacji i danych, które uzyskałem przy realizacji zadań
związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie oraz, że
znane mi są przepisy o odpowiedzialności karnej za
udostępnienie danych osobowych lub umożliwienie do nich
dostępu osobom nieuprawnionym.”110
Uprawnienia zespołu interdyscyplinarnego i grup roboczych
Zarzut:
Wszechwładna rola tzw. zespołów interdyscyplinarnych, które będą
mogły nawet wbrew woli skrzywdzonej osoby dorosłej
rozpatrywać jej przypadek.
Czy to uprawnienie to dobre narzędzie – dyskusja?
111
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Zespół interdyscyplinarny realizuje zadania o charakterze ogólnym
tj. monitoruje zjawisko przemocy w rodzinie w danej
społeczności lokalnej, diagnozuje skalę zjawiska, istniejące
zasoby i potrzeby oraz opracowuje, tworzy i nadzoruje
realizację wieloletnich strategii działania i lokalnych programów
przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ponadto zleca badania,
opracowuje i wdraża procedury działań dla służb, inicjuje
kampanie społeczne, prowadzi edukację społeczną, zajmuje się
organizacją szkoleń, pozyskiwaniem środków i sojuszników
oraz utrzymuje kontakty z władzami lokalnymi 112
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Powinien liczyć nie więcej, niż 10 członków. Powinien jasno
sprecyzować cele, rozdzielić zadania i monitorować ich
realizację. Powinien spotykać się najczęściej raz w miesiącu,
a najrzadziej raz na kwartał - w zależności od potrzeb programu.
Wskazane, aby raz w roku organizował konferencję lub seminarium
dla służb, mające na celu podsumowanie dotychczasowych
i zaplanowanie kolejnych działań.
Zalecane, aby został oficjalnie powołany i miał formalne
umocowanie jako "ciało doradcze" np.: przy burmistrzu itp.113
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Zadaniem grup roboczych jest prowadzenie działań na rzecz
przeciwdziałania przemocy w konkretnej rodzinie, stąd mogę
mieć różne cele (w zależności od sytuacji i potrzeb w danej
rodzinie). Mogą one pracować w stałym składzie, albo doraźnie
stworzonym przez przedstawicieli służb do danej sprawy
114
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Dobrze jeśli ktoś w grupie roboczej pełni funkcję lidera, który
inicjuje spotkania, prowadzi je, posiada kontakty ze wszystkimi
członkami i koordynuje pracę zespołu. W praktyce najczęściej
takim liderem jest przedstawiciel służby, który zgłasza sprawę
lub przedstawiciel tej służby, która ma najwięcej do zrobienia
w danej rodzinie
115
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Grupy robocze zajmują się:
rozpoznaniem i diagnozowaniem sytuacji w konkretnej rodzinie
uzgodnieniem celów z partnerami - z innymi służbami
i z członkami rodziny, których sprawami się zajmują
wypracowaniem strategii działań: interwencyjnych, pomocy
w kryzysie i terapeutycznych
116
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Grupy robocze zajmują się:
rozdzielaniem i realizowaniem zadań, zgodnie z kompetencjami
monitorowaniem i analizą efektów oraz ewentualnym
modyfikowaniem strategii
podejmowaniem decyzji o zakończeniu działań zespołu, po
osiągnięciu zakładanych celów
117
Zespół interdyscyplinarny a grupy robocze
Zespół interdyscyplinarny jest "głową" i "mózgiem" wieloletnich
działań systemowych.
Grupa robocza to „praca u podstaw”, z konkretnymi osobami
doznającymi i stosującymi przemoc oraz z ich rodzinami. Dla
skutecznego przeciwdziałania przemocy w rodzinie ważne
i potrzebne są obie formy działań.
118
DEKALOG grupy roboczej
1) ustalić po co się spotykamy i co chcemy razem osiągnąć,
jakich konkretnych zmian się spodziewamy i „po czym
poznamy, że zespół może zakończyć współpracę z daną
rodziną”?
2) warto powiadomić osoby, których sprawa dotyczy, że w ich
sprawie został powołany zespół i jego celem jest działanie na
rzecz przeciwdziałania przemocy. Warto jasno powiedzieć
jakiej zmiany oczekujemy i pytać o potrzeby, by zmiana ta
następowała119
DEKALOG grupy roboczej
3) warto wymieniać się różnymi perspektywami, punktami widzenia, wiedzą i doświadczeniami. Nie trzeba bać się różnic i przywiązywać zanadto do własnych poglądów i pomysłów na rozwiązania. Dotyczy to zarówno przedstawicieli służb, jak i osób, których sprawa dotyczy
4) w trakcie spotkania warto ustalić: po co się spotykamy i co ma być jego efektem ile przeznaczamy na nie czasu (najlepiej do 60 min.) kto je prowadzi kto zapisze wnioski plan działań i rozdzielenie zadań kolejny krok, termin kolejnego spotkania120
DEKALOG grupy roboczej
5) warto korzystać z możliwości i zasobów różnych służb;
policjant, pracownik socjalny, kurator mają uprawnienia do
wizyt domowych, co umożliwia także innym specjalistom
wizytę w środowisku; możemy zapraszać go do OPS, do
siedziby sądu, do komisariatu Policji – miejsce rozmowy też
może mieć istotne znaczenie w wywieraniu wpływu na
sprawcę,
a współpraca interdyscyplinarna daje taką możliwość
6) warto oddzielać działania interwencyjne od pomocy, przede
wszystkim psychologicznej121
DEKALOG grupy roboczej
7) wszystkie zadania mogą być prowadzone w toku codziennych
czynności, w lokalach służb, przy czym łatwiej się pracuje, gdy
pomiędzy instytucjami zawarte jest porozumienie o współpracy
8) jeśli chcemy rozwijać i upowszechniać współpracę
interdyscyplinarną, dobrze jest powołać koordynatora lub
centrum koordynujące i osobom tym wpisać w zakres
obowiązków inicjowanie, tworzenie i rozwijanie pracy
zespołów, tak by mogły część swoich godzin służbowych
przeznaczyć na takie działania122
DEKALOG grupy roboczej
9) warto pamiętać, że zarówno my - przedstawiciele służb, jak i
ludzie, z którymi pracujemy - osoby uwikłane w przemoc -
mamy te same cele: żeby było lepiej, żeby był spokój oraz
żeby możliwe było godne życie - bez przemocy
10) to działa i ma sens. Warto to robić!
123
Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
Cel:
Stworzenie organizacyjnych i kadrowych warunków do udzielania
profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.
124
Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
Metody realizacji:
rozwój sieci instytucji wspierających ofiary przemocy w
rodzinie:
punktów konsultacyjnych dla ofiar przemocy w rodzinie
ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie
specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy
w rodzinie
domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,
ośrodków interwencji kryzysowej125
Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
Metody realizacji: zwiększenie zakresu działania ogólnopolskiego telefonu
zaufania „Niebieska Linia” dla ofiar przemocy w rodzinie łączącego z lokalnymi punktami konsultacyjnymi lub ośrodkami wsparcia
stworzenie warunków umożliwiających ofiarom przemocy otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych
udostępnienie do publicznej wiadomości informatorów o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie
126
Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
Podmioty realizujące Strategie pomocowe:
jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we
współpracy z organizacjami pozarządowymi
jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny we
współpracy z organizacjami pozarządowymi
127
Diagnozowanie sytuacji w rodzinie
128
Wywiad środowiskowy – warunki rodzinne
Ustalenie przejawów przemocy
Ocena skali zagrożenia życia, zdrowia ofiary przemocy
Określenie prawdopodobnych przyczyn przemocy
Rozważenie konieczności powołania grupy roboczej
Określenie niezbędnych działań i ich podział na członków grupy
Określenie wskaźników kontroli sytuacji w rodzinie
TO JUŻ KONIEC
Dziękuję za uwagę