КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮДӨГҮ...

Бишкек 2015

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЭМГЕК, МИГРАЦИЯ ЖАНА ЖАШТАР МИНИСТРЛИГИНИН АЛДЫНДАГЫ КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮ АГЕНТТИГИ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮДӨГҮ

РЕФОРМАЛАР ЖАНА

ИННОВАЦИЯЛАР

Бишкек 2015

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЭМГЕК,МИГРАЦИЯ ЖАНА ЖАШТАР МИНИСТРЛИГИНИНАЛДЫНДАГЫ КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫКБИЛИМ БЕРҮҮ АГЕНТТИГИ

Жыл жыйнагы «Эдем-принт» ЖЧК басмаканасында терилди жана басылып чыкты.Нускасы 500 даана.

Дизайнер - Дунаева Елена.

3

КР КТБ жыл жыйнагыЖыйнак. Бишкек, 2015.

Редакциялык кеңеш:Мамадалиев Абдрахим Калыкович Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-тех-никалык билим берүү агенттигинин директорунун орун басары.

Бейшембаева Анар Акматовна Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-тех-никалык билим берүү агенттигинин эл аралык мамилелер секторунун башчысы.

Гордеева Ирина Борисовна Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-тех-никалык билим берүү агенттигинин стратегиялык пландоо, мониторинг жана баалоо секторунун башчысы

Жусумамбетов Алсеит Капсаланович Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-техни-калык билим берүү агенттигинин уюштуруу иштери жана кадр менен камсыздоо бөлүмүнүн башчысы

Пак Людмила ДмитриевнаКыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-тех-никалык билим берүү агенттигинин финансылоо жана бухгалтердик эсеп бөлүмүнүн башчысы

Баширова Масума ИльясовнаКыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-тех-никалык билим берүү агенттигинин Республикалык-илимий методикалык борборунун директору

Асанбаева Гульзада ЖумалиевнаКыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин алдындагы Кесиптик-техни-калык билим берүү агенттигинин окуу-тарбиялык иштер жана тескөө бөлүмүнүн башчысы

Аткаруучу редактор: Максат Касымов (HELVETAS Swiss Intercooperation)

Жыл сайын чыгуучу жыйнакта кесиптик-техникалык билим берүү (КТБ) системасындагы учурдагы кырдаал жана жаңы жүргүзүлүп жаткан иштерди камтыган макалалар камтылды. Ошондой эле окуу жайлары, алардын окутуучулук курамы, окуучулар, иш чаралар жана натыйжалар менен жетишкен-диктер жөнүндө отчеттор камтылды. Жыйнак БКБ/ОКБ, КТБА окуу жайлары, министрликтер, ведом-стволор жана башка кызыкдар тараптарга арналды.

«Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү» Азия Өнүктүрүү Банкынын экинчи долбоору

Бул китепте чагылдырылган пикирлер авторлордун гана көз карашын билдирет жана Азия өнүктүрүү банкынын же анын Башкаруучу кеңешинин же алар иштеген өкмөттөрдүн көз карашын жана саясатын чагылдырбайт.Азия өнүктүрүү банкы бул жыйнакка кирген маалыматтардын тактыгына кепилдик бербейт жана аларды пайдалануу үчүн кандайдыр жоопкерчилик албайт.

4

Мазмуну

КР КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ СИСТЕМАСЫ ............................................................................................ 6Кыргыз Республикасындагы кесиптик билим берүү системасы ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Азыркы кырдаал жана өнүгүү келечектери ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Баштапкы кесиптик билим берүүнүн негизги көрсөткүчтөрү ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮ ЖААТЫНДАГЫ РЕФОРМАЛАР ............................................................................................................... 22

Кыргызстанда квалификациялуу жумушчуларга суроо-талаптар өстү ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Тармактык кеңештер – бизнес жана билим берүү диалогунун аянты ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25«Жашыл экономикага» экологиялык лицей аркылуу ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Кыргыз Республикасынын баштапкы кесиптик окутуучу окуу жайлардын кызматкерлердин сапаттык курамы жөнүндө ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Бүтүрүүчүлөрдү көзөмөлдөө жана алардын ишке орношуусунун мониторинги ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Башталгыч кесиптик билим берүүнү көз карандысыз аккредитациялоо ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45АӨБнын «Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү» экинчи долбоору ...... . . . . . . . . . . . . 47GIZ «Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү» программасы ...... 49

ТИРКЕМЕЛЕР ............................................................................................................................................ 54Башталгыч кесиптик билим берүү окуу жайларынын тизмеси ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Башталгыч кесиптик билим берүү окуу жайларынын КР аймагында географиялык жайгашышы ...... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

5

Чолпонкулов Таалайбек Аскарбекович,Кыргыз Республикасынын Эмгек,миграция жана жаштар министрлигине караштуу Кесиптик-техникалык билим берүү агенттигинин директору

Урматтуу окурмандар,Сиздерге Кыргыз Республикасында ке-

сиптик-техникалык билим берүү системасынын ишмердиги жөнүндө маалымат катары чыгуучу Жыл жыйнактын алгачкы санын сунуштайбыз.

Бул басылма бардык кызыкдар тараптарга ишке жаңыча мамиле кылган жана заманбап өн-дүрүштөрдө талап кылынуучу шык-жөндөмдөр-гө ээ болгон жумушчу кадрлардын жаңы муунун даярдоо боюнча биздин аткарган иштер жөнүн-дө түшүнүк берет деп ишенебиз.

КР Эмгек, миграция жана жаштар министр-лигине караштуу Кесиптик техникалык-техника-

лык билим берүү агенттиги билим берүү системасынын, экономика жана бүткүл өлкөнүн өнүгүшүнүн стратегиялык багытына ыктоо менен баштапкы кесиптик билим берүү системасындагы реформалар-ды өткөрөт.

Реформалоонун артыкчылыктуу багыты болуп баштапкы кесиптик билим берүүнүн сапатын жана жеткиликтүүлүгүн камсыздоо, аны эмгек рыногунун талаптарына ылайыктоо эсептелет.

Азыркы учурдагы эмгек рыногу өндүрүш чөйрөсүндөгү адистерге дайыма жаңы талаптарды коюп келет. Кадрларды заманбап, тез өзгөрүүчү талаптарга ылайык даярдоо максатында Агенттик та-рабынан экономиканын артыкчылыктуу секторлорун изилдөө жана бүтүрүүчүлөрдү ишке орношту-руу мониторинги аркылуу, ошондой эле тармактык жана камкордук кеңеши, бүтүрүүчүлөрдү көзка-рандысыз сертификациялоо процесстери аркылуу бул талаптарды аткарууга ылайыкташкан система иштелип чыгууда.

КР кесиптик-техникалык билим берүү системасын реформалоо окуу жайларды жана алар-дын программаларын эл аралык стандарттар боюнча аккредитациялоо жана сертификациялоо үлгүлөрүн жайылтууну камтыйт. Кадрларды даярдоо программасынын мазмуну жакшыртылып, компетенттүүлүк негизде иштелип чыккан модулдук окутуу жайылтылат. Кесиптик лицейлердин ин-фраструктурасы жаңыланып, аларды заманбап окуу жабдуулары менен камсыздоо жүргүзүлөт. Бүгүн кесиптик лицейлердин окуучуларында заманбап өндүрүштүк жабдууларда иштөө көндүмдөрүнө ээ болуу мүмкүнчүлүктөрү бар. ГИЦтин колдоосу менен 10 кесиптик лицейде ICDL борборлору ачылып, анда окутуу компьютердик көндүмдөрдүн эл аралык стандарттары боюнча жүргүзүлөт жана алар-дын бүтүрүүчүлөрү 100дөн ашык өлкөдө таанылган эл аралык деңгээлдеги сертификат алуу мүмкүн-чүлүгүнө ээ болот.

Андан тышкары, окутуунун сапатын камсыздоо жана баштапкы кесиптик билим берүүнүн педагогикалык кызматкерлеринин квалификациясын жогорулатуу үчүн методикалык иштер жаңы тепкичке көтөрүлдү. Жумуш берүүчүлөр менен бирге экономика жана кесиптик стандарттар тарма-гындагы функционалдык анализдин негизинде окуу программаларын иштеп чыгуу жүргүзүлөт. Соци-алдык өнөктөрдүн түздөн-түз катышуусу менен бирге саламаттыгы жактан мүмкүнчүлүгү чектелген адамдар үчүн окуу программалары иштелип чыгып, жайылтылды. Калктын муктаждыгын канааттан-дыруу жана аларды өлкөбүздө да, чет өлкөдө да эмгек рыногунда иш менен камсыз кылуу үчүн талап кылынган кыска мөөнөттүү курстардын спектри кеңейтилүүдө.

Бул иште бизди Азия өнүктүрүү банкы, Европа союзу, Техникалык кызматташтык боюнча гер-маниялык коомчулук, Европа билим берүү фонду ж.б. сыяктуу эл аралык өнөктөр көмөк көрсөтүүдө. Бул Жыл жыйнакта кээ бир аракеттеги долбоорлордун ишмердиги жөнүндө маалыматтар берилген.

Жыл жыйнакты чыгаруу АӨБдүн “Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү” экинчи долбоору жана долбоор командасын колдоо аркылуу ишке ашып келе жатат.

Бул жыйнакта берилген маалыматтар кызыктуу, кызматташууга жана колдоо көрсөтүүгө дем берет деп ишенем. Бардык окурмандарга ийгилик каалайм жана келечектеги КР кесиптик-техника-лык билим берүүсүнүн өнүгүүсү үчүн кызматташабыз деген ишеничтемин.

6

КР КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ СИСТЕМАСЫКыргызстандын кесиптик-техникалык билим

берүү системасы Совет бийлигинин алгачкы жыл-дарында эле “Кесиптик-техникалык милдеттүү окуу жөнүндө” декретинин негизинде башталган, ага ылай-ык 18 жаштан 40 жашка чейинки курактагы бардык жумушчуларды милдеттүү кесиптик-техникалык окутуу киргизилди.

Декреттин негизинде 1920-жылдын экинчи жа-рымында Түркестандагы Эл агартуу комиссариятынын чечими менен Кесиптик билим берүү комитети (Түрк-кесбил) түзүлгөн, ал 1921-жылы ар кандай курстардын системасын уюштурган. Кыргызстанда мындай курстар “Кызыл-Кыя” жана “Сүлүктү” ташкөмүр кенинде түзүлгөн. Сабактын уланышы 4 жумадан 8 айга чейин болгон.

1923-жылы “Кызыл Кыя” кенинде фабрика-завод окутуу (ФЗУ)мектеби түзүлгөн, ал Кыргызстан-дагы кесиптик-билим берүү системасынын негиздөөчүсү болуп калды. Республикада алгач түзүлгөн ФЗУ мектептери тоо кенчилерди, токарларды жана механиктерди үч жана төрт жайкы программа менен даярдашып, жыл сайын өнөр жай тармагына тиешелүү 50-80 дасыккан адистерди чыгарууда. Жумушчуларды даярдоо 4-классты бүткөн жаштарга жана сабатсыздыкты жоюуга негизделген.

30-жылдардын аягында ФЗУ завод мектептери эл чарбачылыгынын муктаждыгын сандык катышта кана-аттандыра албай калды, Кыргыз ССринин 1942-жылдын 15-апрелиндеги Эл агартуу комитетинин токтому менен Кыргыз ССРинин Эл Комиссарлар кеңешинин алдында Кыргыз республикалык эмгек резервинин башкармалы-гы уюшулган. 1942-жылдын 15-апрели Кыргызстандын кесиптик-техникалык билим берүүсүнүн система катары калыптануу датасы десек да болот.

Ошол жылы кошумча 11кесиптик билим берүү окуу жайы ачылган. Согуштун үчүнчү жылында республикада жетимиштей түрдүү адистиктеги 30 миңге жакын өнөр

жай жумушчулары даярдалган: бургулагычтар, жер астын көзөгүчтөр, электр слесарлары, паровоз жана вагондорду оңдоо боюнча слесарлар, куйгучтар, байланыштыргычтар, басмачылар, паровоз ма-шинисттеринин жардамчылары, куруучулар, токарлар ж.б.

Согуштан кийинки жылдары (1946-1952-ж.ж.) республиканын эмгек резервдеринин окуу жай-лары менен эл чарбачылыгы тармактары үчүн 16,5 миң жаш квалификациялуу жумушчулар даяр-далган. 1948-жылдын башында системада 28 окуу жайы эсептелет, анын ичинде 8 кол өнөрчүлүк окуу жайы, бир темир жол жана 19 ФЗО мектеби уюшулган. 1954-жылы республикалык эмгек ре-зерви башкармалыгы өзүнүн системасына айыл чарбасын механизациялоо 5 мектебин кабыл алып, аларды окуу жайга – училищага айланткан. Бир жылдан кийин эле бул окуу жайлары 40 комбайн, 120 трактор, 435 түрдүү айыл чарба багытындагы машиналарга ээлик кылган.

1959-жылы республиканын Министрлер кеңешинин чечими менен эмгек резерви Кесиптик-би-лим берүү башкы башкармалыгы болуп кайра түзүлгөн. Ушул эле жылы жаңы окуу жайларынын ку-рулушуна каражат бөлүп берген. 1965-жылы окуу жайлардын саны 40ка жетти. Окуучулардын кон-тингенти анда 13 миңге жакын адамды түзүп, алар 58 кесип боюнча окуган. Он жылдан кийин окуу жайлардын саны 30га, ал эми алардагы контингент 3 эсеге көбөйдү.

80-90-жылдардын планы менен айылдык кесиптик-техникалык окуу жайларында механиза-торлорду даярдоо олуттуу жогорулаган. 1980-1985-жылдардын ичинде эле айыл чарба механиза-тордук кесиптин дасыккан адистери болуп эсептелген 39 миң трактористти алган. Айылдык орто кесиптик-техникалык окуу жайлары, айталы Талас районундагы №6, Кызыл-Кыя шаарындагы №8, Өзгөн районундагы №62, Кара-Буура районундагы №13, Тоң районундагы №81, Кочкор районун-дагы №15, – айылжергесинде маданий борбор болуп калды. Жыйынтыгында бул окуу жайлары ке-

КР КЕСИПТИК БИЛИМ БЕРҮҮ СИСТЕМАСЫ

7

сиптик лицейлерге айланган. 90-жылдардын башында СССРдин кулашы менен жана рынок экономикасына өтүү менен

квалификациялуу жумушчулардын саны иштегендердин санынан ашып кетти. Бул мезгилдерде ке-сиптик билим берүү системасында 122 кесиптик-техникалык окуу жайы 60 миңден ашык окуучусу менен болгон.

Кыргыз Республикасынын кесиптик-техникалык билим берүү системасы акыркы 20 жылда бир катар структуралык өзгөрүүлөргө тушукту: 1988-жылга чейин – кесиптик-техникалык билим берүү боюнча Кыргыз ССРинин Мамкомитети; 1988-1991-ж.ж. – Элге билим берүү министрлигинин ку-рамында кесиптик-техникалык окуу-усулдук башкармалыгы; 1991-1994-ж.ж. – Кыргыз Республи-касынын жумушчу кадрларды жана ишкерлерди даярдоо боюнча Мамкомитети; 1994-жылы – Ке-сиптик-техникалык билим берүү башкы башкармалыгы; 2001-жылы – Кыргыз Республикасынын эмгек жана социалдык коргоо министрлиги баштапкы кесиптик билим берүү боюнча башкармалыгы; 2007-жылы 6-февралдан 2009-жылдын октябрь айына чейин – Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу Кесиптик-техникалык билим берүү боюнча мамлекеттик агенттиги.

Кыргыз Республикасынын Президентинин “Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн структурасы жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамын ишке ашырууну камсыздоо боюнча чаралар жөнүн-дө” 2009-жылдын 26-октябрындагы УП №425 Жарлыгына ылайык Кыргыз Республикасынын Эмгек, жумуштуулук жана миграция министрлигине караштуу Кесиптик-техникалык билим берүү боюнча агенттик болуп кайра түзүлгөн.

Бүгүнкү күнү кесиптик-техникалык билим берүү системасында 101 окуу жайы (анын ичинде – Токмок индустриалдык-педагогикалык колледж (ТИПК), 6 – Жазаларды аткаруу мамлекеттик кыз-матына караштуу кесиптик окуу жайлары). 94 окуу жайы кесиптик лицей статусуна ээ, 6 – Жазаларды аткаруу мамлекеттик кызматына караштуу кесиптик окуу жайы, 1 – өнөржай чеберлерин даярдоо иштери жүргүзүлгөн колледж.

2015-жылдын башында окуучу-лардын контингенти 26,1 миң адамды түзөт. Тиешелүү материалдык базанын кубаттуулугу, атайын иштелип чыккан программалар 40 миңге жакын адам-ды кайра окутууга мүмкүндүк берет.

Бүтүрүүчүлөрдүн көпчүлүгү ку-рулуш, айыл чарбасы, жеңил өнөр жайы, азык өндүрүшү, тейлөө чөйрөсү жана башка ушул сыяктуу тармактарга келет.

Негизги кесиптерден тышкары жаңы адистиктер пайда болду. Миса-лы, туристтик маршруттарды узатуучу, ресторан жана мейманканачарба кызматчысы, уюлдук телефондорду оңдоо боюнча чебер, маалы-мат борборунун оператору жана жарнама жаатындагы компьютердик графика дизайнери.

Агенттиктин көңүл борборунда калктын социалдык талылуу катмарындагы балдар үчүн ке-сиптик билим берүүнүн жеткиликтүүлүгүн камсыздоо маселелери турат. Азыркы учурда баштапкы кесиптик билим берүү окуу жайларынын базасында жетим, майып, аз камсыз болгон жана начар үй-бүлөлөрдүн балдары үчүн 20 реабилитациялык борбор иштейт.

Кыргызстандын кесиптик билим берүүсүн колдоо жана өнүктүрүүгө олуттуу жардамды чет өл-көлөр жана эл аралык уюмдар менен кызматташуу дагы көрсөтөт. Бүгүнкү күнү Агенттик кесиптикби-лим берүү жаатында Европа, Азия, Америка жана КМШ өлкөлөрүнүн 20дан ашык өлкөсү менен тыгыз жана өз ара пайдалуу кызматташтыкта иштеп келе жатат.


8

Кыргыз Республикасындагы кесиптик билим берүү системасы

ЖОЖдан кийинки кесиптик билим берүү(даража алуу үчүн изденүү, аспирантура, адьюнктура, докторантура)

24

2322

Жогорку кесиптик билим берүү (магистратура)

Жогорку кесиптик билим берүү (атайын адистиктерге специалитет)

Кош

умча

кес

ипт

ик б

илим

бе

рүү,

бою

жет

кенд

ерге

фор

-м

алду

у эм

ес б

илим

бер

үү

21

2019

Жогорку кесиптик билим берүү (бакалавриат)

9- жана 11-клас-стардын базасын-

дагы баштапкы кесиптик билим

берүү

9- жана 10-класстардны базасындагы орто ке-сиптик билим берүү

18

11 Орто жалпы 1710 билим берүү 169 158 147 136 125 114 Негизги жалпы билим берүү 103 92 81 Башталгыч билим берүү 7

0 Алгачкы мектепке чейинки / мектепке чейинки билим берүү 0,6,7класс возраст

(Булагы: Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн № 201, 23.03.2012 Токтому, СРО жөнүндөгү бөлүмү, 6-бет.)

Кыргыз Республикасынын Конституциясына жана башка нормативдик укуктук актыларына ылайык Кыргыз Республикасынын жарандары жынысына, улутуна, тилине, социалдык жана мүлктүк абалына, ишинин түрүнө жана мүнөзүнө, дин тутуусуна, саясий жана диний ынанымына, жашаган жерине жана башка милдеттерине карабастан билим алууга укуктуу. Кыргыз Республикасынын ай-магындагы башка мамлекеттердин жарандары жана жарандыгы жок адамдар Кыргыз Республика-сынын мыйзамдарына ылайык билим алышат.

Кесиптик билим берүү программалары кесиптик деңгээлди ырааттуу көтөрүүгө, тийиштүү ква-лификациядагы адистерди даярдоого багытталган.

Кесиптик билим берүүгө төмөнкү программалар кирет: • башталгыч кесиптик билим берүү;• орто кесиптик билим берүү;• жогорку кесиптик билим берүү;• жождон кийинки кесиптик билим берүү;• кошумча кесиптик билим берүү.

Кесиптик даярдыкМамлекет зарыл учурларда негизги жалпы билими жок адамдардын кесиптик даярдык алуусу

үчүн шарттарды түзүп берет.Кесиптик даярдык башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынан, башка билим берүү уюмда-

рынан жана тийиштүү уруксаттамасы бар адистерден жеке даярдык тартибинде алынышы мүмкүн.

Башталгыч кесиптик билим берүүБашталгыч кесиптик билим берүү квалификацияланган эмгектин жумушчуларын даярдоо, ква-

лификациясын көтөрүү жана кайра даярдоону камтыйт. Башталгыч кесиптик билим берүү програм-малары боюнча окутууга негизги жалпы же орто жалпы билими бар адамдар кабыл алынат. Квали-фикацияланган эмгектин жумушчуларын даярдоо жалпы жана кесиптик билим берүүнүн бирдиктүү интеграцияланган программасы боюнча жүргүзүлөт. Зарыл учурларда негизги жалпы билими жок адамдардын кесип алуулары үчүн шарттар түзүлөт. Башталгыч кесиптик билим берүүнүн програм-


9

малары башталгыч кесиптик билим берүүнүн билим берүү уюмдарында ишке ашырылат. Башталгыч кесиптик билим берүүнүн программасы боюнча окууну аяктаган адамдарга кесип боюнча квалифи-кация ыйгарылат.

Орто кесиптик билим берүүОрто кесиптик билим берүү негизги жалпы жана орто жалпы билим берүүнүн базасында орто

звенодагы адистерди даярдоону жана кайра даярдоону камтыйт. Орто кесиптик билим берүү про-граммасы боюнча окууну ийгиликтүү аяктаган адамдарга тийиштүү адистик боюнчаквалификация ыйгарылат. Орто кесиптик билим берүү программалары орто кесиптик жана жогорку кесиптик билим берүү уюмдарында ишке ашырылат.

Жогорку кесиптик билим берүүЖогорку кесиптик билим берүү орто жалпы, орто кесиптик жана жогорку кесиптик билим

берүүнүн базасында инсандардын билим берүүнү тереңдетүү жана кеңейтүү муктаждыктарын кана-аттандыруу максатында бакалаврларды, адистерди жана магистрлерди даярдоону жана кайра даяр-доону камтыйт. Жогорку кесиптик билим берүүнүн программалары жогорку кесиптик билим берүү уюмдарында (жогорку окуу жайларда) ишке ашырылат. Тийиштүү тармактын орто кесиптик билими бар адамдар тездетилген программалар боюнча жогорку кесиптик билимди ала алышат. Жогорку кесиптик билими бар адамдар тездетилген программалар боюнча экинчи жана үчүнчү жогорку ке-сиптик билимди ала алышат. Жогорку кесиптик билим берүүнүн багыттарынын жана адистиктеринин тизмеги, программаларды өздөштүрүүнүн нормативдик мөөнөтү, аларды ишке ашыруунун тартиби мамлекеттик билим берүү стандарттары менен аныкталат. Жогорку кесиптик билим берүүнү алууга орто жалпы билим тууралуу аттестаттын, орто кесиптик билим тууралуу дипломдун же жогорку ке-сиптик билим тууралуу дипломдун (экинчи, үчүнчү жана андан кийинки жогорку билимдин болушу) болушу менен жол берилет.

Жождон кийинки кесиптик билим берүү Жождон кийинки кесиптик билим берүү илимий жана илимий-педагогикалык кадрларды

илимдин кандидаты жана доктору илимий даражасы менен бирге даярдоо программаларын ишке ашырууну камтыйт. Илимий жана илимий-педагогикалык кадрларды даярдоо эреже сыяктуу эле из-денүүчүлүк, аспирантура, адъюнктура жана жогорку кесиптик билим берүү уюмдарында жана илимий мекемелерде түзүлүүчү докторантура аркылуу жүзөгө ашырылат. Илимдин кандидаты жана доктору илимий даражасы мамлекеттик аттестация органы тарабынан изденүүчүнүн диссертациясын ачык коргоосунун жыйынтыктары боюнча кабыл алынган диссертациялык кеңештин өтүнүчүнүн негизин-де ыйгарылат. Улук илимий кызматкердин, доценттин, профессордун илимий наамдары мамлекеттик аттестация органы тарабынан жогорку окуу жайдын (илимий-изилдөөчүлүк институт) илимий (или-мий-техникалык) кеңешинин илимий даража ыйгарууга сунуш кылуу жөнүндө чечиминин негизинде берилет. Жождон кийин кесиптик билим берүүнү уюштуруунун тартиби Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен аныкталат.


10

Азыркы кырдаал жана өнүгүү келечектери

Акыркы үч жылда кесиптик-техникалык билим берүү ишмердиктин ар кандай багыттарында реформаларды алга жылдыруу жана инновацияларды жайылтуу жолунда олуттуу кадамдарды жаса-ды. Бул кадамдар негизги стратегиялык документтерде чагылдырылып, багыттары аныкталды:

• Кыргыз Республикасынын 2013-2017-ж.ж. туруктуу өнүктүрүү улуттук стратегиясы• Кыргыз Республикасында 2020-ж.ж. чейин билим берүүнү өнүктүрүү стратегиясы• 2020-жылга чейин гендердик теңчиликке жетүү боюнча КР улуттук стратегиясы.

Кесиптик-техникалык билим берүү системасы 01.01.2015-ж. карата 101 окуу жайын өзүнө камтыса, анын ичинен 94 – кесиптик лицей, 6 окуу жайы оңдоо мекемелер системасында турса, 1- Токмоктогу Индустриалдык-педагогикалык колледж болуп эсептелет.

2011-2015-ж.ж. кесиптик-техникалык билим берүү системасын жакшыртуу боюнча иштер жүргүзүлүп ал өзү кучагына: штаттарды ылайыкташтыруу, окуу жайларын жакшыртуу, тамактанууну уюштурууга жана стипендияларды төлөөгө мамилелерди өзгөртүүнү камтыган. Окуу жайларын оп-тималдаштыруунун натыйжасында 18 кесиптик лицей 9 болуп кайра өзгөртүлүп, окуу жайлардын 21 филиалы жабылды.

Бюджеттик окугандардын контингенти 01.01.2015-ж. карата – 26,1 миң адам. 2014-жылы кы-ска мөөнөттүү негизде 11,3 миң адам окутулган.

Кадрларды даярдоо экономиканын артыкчылыктуу багыттары боюнча эмгек рыногунун талап-тарына ылайык ишке ашат:

транспорт жана коммуникация; 13,7%

жеңил өнөржайы; 17,0%

курулуш; 22,3%

тамак-аш өнөржайы; 8,4%

Энергетика; 4,6%

башкалар ; 12,2%

тоо кен өнөр жайы жана машина куруу;

3,1% элдик кол өнөрчүлүк жана туризм; 2,6%

айыл чарбасы; 16,1%

2012-2014-ж.ж. Билим берүүнү өнүктүрүү стратегияны ишке ашыруу боюнча планга ылайык кесиптик-техникалык билим берүү системасынын алдына төмөнкүдөй милдеттер коюлган:

• Окуу жайлардын материалдык-техникалык базасын оптималдаштыруу жана жаңылоо;• Окутуу сапатын жана анын эмгек рыногунун талаптарына ылайык келишин жакшыртуу;• Окуу жайларды башкаруу жана каржылоо иштерин жакшыртуу, мониторинг, отчеттуулук

жана баалоо программаларын жайылтуу;• Кесиптик билим берүүгө жана окутууга жеткиликтүүлүктү камсыздоо;• КТБда социалдык өнөктүк ролун чыңдоо үчүн шарттарды түзүү.


11

Реформалардын биринчи этабынын жыйынтыгы боюнча кийинки жетишкендиктерди белги-лесек болот:

• Нормативдик-укуктук база жаңыртылууда: акыркы 3 жылда 10дон ашык нормативдик укуктук документтер, анын ичинде 2 КР мыйзамы кабыл алынды.

• Компетенцияларга негизделген модулдук окутуу жайылтылууда; окуу-программалык доку-менттерди иштеп чыгууга иш берүүчүлөр активдүү тартылууда.

• Эмгек рыногундагы өзгөртүүлөрдү, экономика муктаждыктарын эске алуу менен жаңы ке-сиптер жайылтылууда.

• Жаңы өндүрүштүк технологиялары жайылтууга байланыштуу окуу программаларынын мазмуну жаңыртылып, “жашыл экономика” боюнча кошумча модулдар кошулууда (мисалы: жылуулук обочолоо иштери, энергия натыйжалуу курулуш ж.б.).

• Кошумча жашоо көндүмдөрүн камсыздоо максатында окутуу процессине “Бизнес жана ишкердиктин негиздери”, “Сергек жашоо негизи” ж.б. предметтери киргизилген.

• Талас облусунун Кара-Буура районунда, Ош облусунун Өзгөн районунда жана Бишкек ша-арында кесиптик окутуунун сынактык режимине жайылтуу боюнча иштер жүргүзүлүүдө.

• Дуалдык окутуу жана бейформал билим берүүнү валидациялоону жайылтуу маселелери үйрөнүлүүдө.

• Билим берүүнү объективдүү баалоону камсыздоо, иш берүүчүлөрдү активдүү тартуу макса-тында максатында көз карандысыз сертификацияны пилоттоо боюнча иштер жүргүзүлүп, квалификациялык экзамендери иш берүүчүлөрдүн эксперттери кабыл алууда.

Билим берүүнү объективдүү баалоону камсыздоо, иш берүүчүлөрдү активдүү тартуу максатын-да максатында көз карандысыз сертификацияны пилоттоо боюнча иштер жүргүзүлүп, квалификаци-ялык экзамендери иш берүүчүлөрдүн эксперттери кабыл алууда.

Көз карандысыз аккредитацияга өтүүгө байланыштуу кесиптик лицейлерге методикалык кол-доо көрсөтүү боюнча иштер жүргүзүлүүдө.

Кесиптик-техникалык билим берүү системасындагы иштердин маанилүү бөлүгү болуп салттуу эмес интерактивдик формаларда өткөрүлүүчү профориентациялык иштер: ачык эшиктер күнү, ке-сиптик чеберчилик конкурстары, интеллектуалдык-көңүл ачуучу конкурстары, маалыматтык турлар, кесиптик лицейлердин окуучулары үчүн экскурсиялар, окуучулар арасындагы кесиптик чеберчилик чемпиондугу ж.б. эсептелет.

Кесиптик билим берүүнүн жеткиликтүүлүгүн жакшыртуу максатында:• ЛОВЗ окутуу үчүн шарттар түзүлүүдө: атайын жана реабилитациялык топтор, окуу бөл-

мөлөрү, жатаканалардагы бөлмөлөр жабдылып, жакшыртылууда ж.б. Азыркы учурда талап-ка ылайык 3 окуу жайында шарттар түзүлдү.

• Кыска мөөнөттүү окутуу жана өмүр бою окууга өтүү боюнча иштер активдештирилүүдө.• Экономиканын артыкчылыктуу багыттары боюнча тармактык кеңештер түзүлдү.• Потенциалдуу эмгек мигранттарды окутуу боюнча тажрыйбасы бар.

Социалдык өнөктөштүктү чыңдоо максатында:• Коомдук жана өкмөттүк эмес уюмдардын катышуусу менен иш берүүчүлөр башкаруучу

Камкордук кеңеши түзүлдү;• Экономиканын артыкчылыктуу багыттары боюнча тармактык кеңештер түзүлдү;• Алдыңкы бизнес-ассоциациялар, ошондой эле кызыкдар структуралар менен кызматташуу

жөнүндө келишимдерге кол коюлду, алар:– «Легпром» ЖЧКсы,– «Союзтектиль» ЖЧКсы,– «Bio-kg» ККФ, – «Ореми-Тяжэлектромаш» ААК,– «Кыргыз КНАУФ маркетинг» ЖЧКсы,– Иш берүүчүлөрдүн улуттук конфедерациясы;– КР Экономика министрлигине караштуу Инвестицияларды тартуу боюнча агенттик– Кыргызстан Иш берүүчүлөр конфедерациясы ж.б.


12

Электр-газ ширетүүчү, кургак курулуш, органикалык айыл чарбасы, металл иштетүү кесиптери боюнча ресурстук борборлор түзүлдү.

Курулуш программасына окутууда жаңы багыттарды жайылтуу максатында имараттарды жылуулоо, энергия натыйжалуу жана энергия сактоочу курулуш маселелери кошулду.

Компетенттүүлүк негизинде модулдук технологиялар боюнча окутуу өнүктүрүлүп, ага бай-ланыштуу окуу программаларынын мазмуну кайра каралууда. Окуу материалдарын иштеп чыгууга жана баалоого иш берүүчүлөр активдүү тартылууда.

Педагогикалык потенциалдын сапатын жогорулатуу боюнча туруктуу иштер: квалификацияны жогорулатуу курстары, окутуучу семинарлар, тренингдер, анын ичинде чет өлкөдө жүргүзүлүүдө.

Эл аралык долбоорлорду ишке ашыруу боюнча активдүү иштер жүргүзүлүүдө:АӨБдүн “Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү” экинчи долбоорунун алкагында

кесиптик-техникалык билим берүү системасын андан ары жакшыртуу жана жаңылоо боюнча даяр-дык иштери жүргүзүлдү.

ГИЦтин «Экономиканы туруктуу өнүктүрүү: “Кесиптик билим берүү жана жумуштуулукка көмөк көрсөтүү” долбоору” программасынын алкагында кыска мөөнөттүү курстар өткөрүлдү (металл/ бо-лотту ширетүү, айыл чарба продукциясын өндүрүү жана кайра иштетүү, курулуштагы жылуулукту сактоо, ишкердик боюнча окутуу, ошондой эле машыктыруучу катары мультипликаторлор ж.б.).

10 кесиптик лицейде – республиканын ар бир аймагында ICDL (компьютердик сабаттуулук боюнча эл аралык сертификат) тест борборлору ачылды.

ЕФО «Борбор Азиядагы кесиптик окуу жайларды өнүктүрүү” долбоорунун алкагында бүтүрүүчүлөрдүн андан аркы иш-аракеттерин байкоо боюнча окутуу семинарлары өткөрүлдү.

МОТ «Жыйырма топту кесиптик даярдоо стратегиясын колдонуу” долбоорунун алкагында Ке-сиптик-техникалык билим берүү агенттигин колдоо жана өнүктүрүү боюнча иштер жүргүзүлдү.

Акыркы үч жылда окуу жайлардын материалдык-техникалык базасын жаңылоо боюнча иштер жүргүзүлдү: 50гө жакын КЛ оңдолуп, заманбап окуу жабдуулары жана эмеректер менен жабдылды.

Өнүгүү келечектери:• КТБ системасында заманбап окуу чөйрөсүн (инфраструктура, окуу-методикалык камсыз-

доо, кадрлар) калыптандыруу.• Социалдык өнөктөштүктү андан ары өнүктүрүү жана чыңдоо, социалдык-экономикалык

өнүгүүнүн негизги агымдарын эске алуу менен адистерди даярдоо;• Эмгек рыногунун муктаждыктарына ылайык жана компетенттүүлүк мамилелерин эске алуу

менен билим берүүнүн мазмунун жаңылоо.• Кесиптик-техникалык билим берүүнү башкаруу жана каржылоонун натыйжалуу система-

сын түзүү.• Кесиптик-техникалык билим берүү окуу жайларындагы бүтүрүүчүлөрдүн көз карандысыз

сертификациясын жайылтуу боюнча ишти улантуу.• ЛОВЗ, башка социалдык жактан корголбогон калк категориясын кесиптик окутууга жетки-

ликтүүлүктү камсыздоо үчүн шарттарды түзүү.• Жаштардын жумушчулук кесипке кызыгын жогорулатууга көмөктөшүүчү профориентация-

лык иштердин жаңы формаларын жана методдорун жайылтуу.• Жаңы билим берүү стандарттарын иштеп чыгууну кошо методикалык иштерди өнүктүрүү

жана жакшыртуу, педагогикалык кызматкерлердин квалификациясын жогорулатуу, окутуу-нун инновациялык методдорун жайылтуу.


13

Баштапкы кесиптик билим берүүнүн негизги көрсөткүчтөрү

Баштапкы кесиптик билим берүү уюмдары (кесиптик-техникалык окуу жайлары, лицейлер) – эмгек ишмердигинин түрдүү багыттары боюнча квалификациялык эмгек (жумушчулар, кызмат-чылар) кызматчыларды даярдоого багытталган кесиптик программаларды ишке ашырган уюмдар. Квалификациялуу кызматчыларды даярдоо негизги жалпы билим берүүнүн базасында ишке ашат жана жалпы орто билим алуу менен айкалышат. Кээ бир кесиптер боюнча баштапкы кесиптик билим берүү окутуунун кыска мөөнөтүнө байланыштуу орто жалпы билим берүүгө негизделет.

Төмөндө Кыргыз Республикасынын Улуттук статистикалык комитетинин баштапкы кесиптик билим берү системасындагы кырдаалды чагылдырган таблицадагы маалыматтары келтирилген.

№1 таблицада 2001-жылдан 2014-жылга чейинки Кыргыз Республикасындагы түрдүү багыт бо-юнча билим берүү уюмдарынын саны берилген. Бизди кызыктырган баштапкы кесиптик билим берүү уюмдары (кесиптик-техникалык окуу жайлары жана лицейлер) сары түс менен белгиленди.

№1 таблица: Мамлекеттик билим берүү уюмдарынын түрлөрү боюнча саныКөрсөткүчтөрдүн аталышы 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Мектепке чейин-ки билим берүү уюмдары

402 411 412 435 443 459 468 475 567 653 698 761 865

Жалпы билим берүү уюмдары 2017 2032 2048 2069 2087 2093 2113 2133 2137 2144 2144 2136 2141

Баштапкы (1 - 4 класстар) 140 140 137 141 159 161 165 128 118 119 114 104 102

Основные (1 - 9 классы) 191 174 164 156 174 179 186 180 183 187 197 217 193

Орто (1 - 11 клас-стар) 1667 1699 1727 1751 1735 1734 1743 1806 1817 1819 1814 1796 1828

Атайын муктажды-ктагы балдар үчүн 19 19 20 21 19 19 19 19 19 19 19 19 18

Баштапкы ке-сиптик билим берүүчү билим берүү уюмдары

113 113 112 112 112 111 111 110 109 109 109 110 110 101

Орто кесиптик би-лим берүүчү билим берүү уюмдары

56 63 62 72 73 70 70 76 91 99 95 96 96

Жогорку кесиптик билим берүүчү билим берүү ую-мдары

32 31 31 33 33 32 33 31 32 33 33 33 34

№2 таблицада 2006-жылдан 2014-жылга чейинки Кыргыз Республикасындагы билим берүү ую-мдарынын тарбиялануучулары жана окутуучуларынын саны берилген. Баштапкы кесиптик билим берүү уюмдарынын (кесиптик-техникалык окуу жайлары, лицейлер) тарбиячылары менен окутуучула-рынын саны сары түс менен боелгон.


14

№2 таблица: Тарбиячылардын жана окутуучулардын саны (адам)Көрсөткүчтөрдүн аталышы 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Мектепке чейинки билим берүү уюмдары 2462 2520 2659 2895 3165 3647 4053 4492

Жалпы билим берүү ую-мдары 73620 72097 70849 71172 69062 75502 75656 74407

Атайын муктаждыктагы балдар үчүн 326 462 388 698 613 660 606 472

Баштапкы кесиптик билим берүүчү билим берүү уюмдары

3281 3305 3516 3165 3608 3983 3920 3405 3157

Орто кесиптик билим берүүчү билим берүү уюмдары

3680 3410 4070 4807 5011 5590 6343 7230

Жогорку кесиптик билим берүүчү билим берүү уюмдары

13468 14400 13025 12678 12057 12830 12633 14059

№3 таблицада баштапкы кесиптик билим берүү уюмдарынын бүтүргөн жана тиешелүү сер-тификаттарды жана дипломдорду алган окуучулардын саны берилген.Маалыматтар 2000-жылдан 2014-жылга чейин Кыргыз Республикасынын бардык жети облусу боюнча, Бишкек жана Ош1шаарларын кошуп берилди.

№4 таблица: окуу жылынын аягына башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынын окуучу-ларынын жалпы саны (адам)

Кырг

ыз

Респ

у-бл

икас

ы

Батк

ен о

блус

у

Жал

ал-А

бадо

-бл

усу

Ысы

к-Кө

лоб

лусу

Нар

ыно

блус

у

Ош

облу

су

Тала

собл

усу

Чүй

облу

су

Биш

кек

шаа

ры

г.Ош

1

2000 20699 1596 3403 1386 1118 2253 791 5059 5093 …

2001 22488 1715 3906 1690 1155 2342 993 5178 5509 …

2002 20099 1710 2945 1630 1129 1450 865 4533 5175 662

2003 18764 1646 2834 1552 975 1548 859 4219 4541 590

2004 19379 1620 3218 1580 1258 1359 916 3967 4797 664

2005 20617 1480 3468 1863 1210 1589 997 4307 4946 757

2006 20711 1553 3179 1945 1214 1570 1056 4184 5170 840

2007 21683 1804 3686 1903 1234 1601 937 4131 5490 897

2008 23937 2002 3606 2223 1326 1898 948 4300 6345 1289

2009 27211 2442 4518 2481 1561 2561 1139 4978 6491 1040

2010 27550 2401 4917 2433 1664 2744 1075 4306 6671 1339

2011 28101 2474 4941 2406 1393 2930 1200 4659 6690 1408

2012 25416 1984 4486 2295 1331 2682 1347 4055 5914 1322

2013 27499 2386 4837 2722 1780 2770 1513 4192 6140 1159

2014 19281 1885 3342 1962 1636 2734 941 2109 4672 ... 1

№4 таблицада баштапкы кесиптик билим берүү окуу жайларынын 2000-жылдан 2014-жылга чейинки мезгилдеги окуучулардын жалпы саны берилди, мында кандайдыр бир себеп менен бүтө албай жана бүткөндүгү тууралуу диплом албай калгандар да киргизилди . Маалыматтар ошондой эле бар-дык жети облус, түндүк жана түштүк борбор шаарларын кошо берилди.

1 Ош шаарынын 2014 жылкы көрсөткүчтөрү Ош облусунуку менен кошулуп чогуу көрсөтүлгөн


15

№4 таблица: окуу жылынын аягына башталгыч кесиптик билим берүү уюмдарынын окуучу-ларынын жалпы саны (адам)

Окуучулардын саны - бардыгы

алардын ичиненуландар кыздар

Кыргыз Республикасы2000 26541 17006 95352001 25903 16561 93422002 25972 16714 92582003 27698 17991 97072004 28481 18163 103182005 28623 18516 101072006 29319 19754 95652007 28835 19694 91412008 29993 20334 96592009 31010 21595 94152010 31225 22022 92032011 31032 22007 90252012 31041 21457 95842013 29393 20202 91912014 24368 17263 7105

Баткен облусу2000 2568 1893 6752001 2554 1705 8492002 2735 1857 8782003 2719 1841 8782004 2678 1823 8552005 2903 2048 8552006 2948 2079 8692007 3002 2127 8752008 2967 2147 8202009 2988 2178 8102010 3076 2260 8162011 2993 2124 8692012 2855 1979 8762013 2839 1982 8572014 2650 1924 726

Жалал-Абад облусу2000 5044 3395 16492001 4532 3196 13362002 4038 2551 14872003 5143 3639 15042004 5144 3453 16912005 4973 3430 15432006 5439 3977 14622007 5120 3801 13192008 5404 3896 15082009 5572 4053 15192010 5292 3924 13682011 5412 4024 13882012 5154 3810 13442013 4721 3593 11282014 3938 2929 1009

Ысык-Көл облусу2000 2286 1475 8112001 2221 1404 8172002 2154 1348 806


16

2003 2353 1542 8112004 2478 1664 8142005 2514 1629 8852006 2626 1813 8132007 2661 1922 7392008 2657 1920 7372009 2733 1945 7882010 2914 2121 7932011 2939 2170 7692012 2882 2036 8462013 2630 1820 8102014 2344 1648 696

Нарын облусу2000 1650 1037 6132001 1724 1094 6302002 1829 1056 7732003 2156 1255 9012004 2054 1149 9052005 2041 1273 7682006 2018 1196 8222007 2006 1271 7352008 2002 1257 7452009 1930 1337 5932010 1640 1140 5002011 1739 1246 4932012 1702 1157 5452013 1587 1080 5072014 1388 1291 449

Ош облусу2000 2727 1726 10012001 2887 1769 11182002 3035 2461 5742003 1989 1438 5512004 2113 1528 5852005 2055 1437 6182006 2254 1628 6262007 2271 1625 6462008 2429 1806 6232009 2601 1931 6702010 2774 2074 7002011 2754 2079 6752012 2847 2189 6582013 2581 2009 5722014 4092 2953 1139

Талас облусу2000 1221 804 4172001 1176 794 3822002 1208 834 3742003 1281 874 4072004 1260 812 4482005 1314 863 4512006 1259 862 3972007 1258 876 3822008 1275 814 4612009 1326 937 3892010 1433 1055 378


17

2011 1569 1177 3922012 1595 1127 4682013 1338 930 4082014 1204 823 381

Чүй облусу2000 5226 3898 13282001 4946 3735 12112002 4863 3682 11812003 4963 3796 11672004 5219 3925 12942005 5137 3870 12672006 5095 3844 12512007 4816 3576 12402008 4920 3682 12382009 5043 3852 11912010 5227 3984 12432011 4931 3752 11792012 5582 3921 16612013 5262 3526 17362014 2931 2129 802

Бишкек шаары2000 5819 2778 30412001 5863 2864 29992002 5508 2913 25952003 6040 3158 28822004 6406 3450 29562005 6511 3530 29812006 6411 3750 26612007 6418 3886 25322008 6929 4110 28192009 7243 4414 28292010 7262 4573 26892011 7032 4421 26112012 6879 4254 26252013 6797 4237 25602014 5387 3693 1694

Ош шаары2

2003 1054 448 6062004 1129 359 7702005 1205 466 7392006 1269 605 6642007 1283 610 6732008 1410 702 7082009 1574 948 6262010 1607 891 7162011 1663 1014 6492012 1545 984 5612013 1638 1025 6132014 … 3

23

2 2003 жылы Ош шаары Ош облусунун курамында болгон3 Ош шаарынын 2014 жылкы көрсөткүчтөрү Ош облусунуку менен кошулуп чогуу көрсөтүлгөн


18

КРнын бюджетинен 2014-жылга карата билим берүүгө сарп-талган чыгымдары

Функционалдык классификация боюнча чыгымдар: операциялык чыгымдар, финансылык эмес активдер, финансылык активдер4

Коду Аталышы Баары учурдагы бюджет атайын каражат-тар

өнүктүрүү бюд-жети (ПГИ5)

… …

709 Билим берүү 18 764 211.6 15 784 321.8 2 500 673.8 479 216.0

7091 Мектепке чейинки билим берүү 1 088 891.7 1 047 100.5 41 791.2

7092 Орто билим берүү 11 962 661.4 11 848 348.1 114 313.3

7093 Орто билим берүүнү улантуу 700 320.8 431 265.7 269 055.1

7094 Жогорку билим берүү 2 998 652.3 1 049 418.4 1 949 233.9

7095 Баскычтарга бөлүнбөгөн билим берүү 241 253.0 171 793.2 69 459.8

7096Билим берүү систе-масындагы көмөкчү кызматтар 843 176.6 804 182.4 38 994.2

7097 Билим берүү тармагын-дагы ИИТКИ 55 607.0 52 001.8 3 605.2

7098Башка категорияларга кирбеген билим берүү маселелери 873 648.8 380 211.7 14 221.1 479 216.0

… …

Баары 111 680 508.1 82 187 079.3 7 196 228.0 22 297 200.85 6

4 Булагы: “Кыргыз Республикасынын 2014-жылга карата республикалык бюджети жана 2015-2016-ж.ж. божомолу жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамына №5 тиркеме

5 ПБД – мамлекеттик инвестициялардын программасынын бюджетинин долбоору, өнүгүү долбоорлорун каржылоо жана экономиканын өзүнчө секторуна инвестицияларды тартуу боюнча башкы куралдардын бири, алар жеке капитал үчүн инвестиция тартууга начар болуп, жеке инвестициялар азырга чейин тартыла элек. ПБД долбоорлорунун каржылоо эл аралык финансылык институттарынын жана донор өлкөлөрдүн гранттык эсебинен, ошондой эле республикалык бюджетти каржылоонун эсебинен ишке ашат.

6 Илимий изилдөөчүлүк жана тажрыйба-коснтруктордук иштелмелер

КР бюджети,2014ж.

Мектепке чейинки билим берүү; 1%

Жогорку билим берүү2.7%

Билим берүү17%

Башка категорияларга кирбегенбилим берүү0.78%

Билим берүү системасындагыкѳмѳкчү кызматтары

0.75%

Улантылуучуорто билим0.63%

Баскычка бѳлүнбѳгѳнбилим берүү0.22%

Билим берүүжаатындагы ИИТКИ

0.05%

Орто билим берүү10.7%


19

Ведомстволук классификация боюнча билим берүүгө чыгымдар71 (КР БИМжана КР ЭМЖМ)

КодуМинистрликтердин

жана ведомстволор-дун аталышы

2012-жыл 2013-жыл 2014-жыл

Баары Баары Баары Учурдагы бюджет

Атайын кара-жаттар

Өнүгүү бюдже-ти (ПГИ)

… …

34 КР билим берүү жана илим мини-стрлиги

4 304 349.8 9 363 064.2 16 276 810.6 14 006 187.7 1 912 257.9 358 365.0

… …

73 КР эмгек, миграция жана жаштар мини-стрлиги

2 033 010.5 1 251 389.2 1 406 217.0 1 191 398.7 93 967.3 120 851.0

… … Баары 101 928 694 109 977 636.8 111 680 508.1 82 187 079.3 7 196 228.0 22 297 200.8

Экономикалык классификация боюнча КР Эмгек, миграция жана жаштар министрлигине чыгымдар, 2014-ж.

7 Булагы:“Кыргыз Республикасынын 2014-жылга карата республикалык бюджети жана 2015-2016-ж.ж. божомолу жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамына №4 тиркеме

КР ЭМЖМ караштуу КТБА(караштуу мекеме)

73.9%

КР ЭМЖМ караштуу К ТБА (аппарат)0.5%

КР ЭМЖМ (аппарат)3.2%

“Манас”республикалыкжаштар сарайы

0.4%

КР ЭМЖМ караштуу чет мамлекеттегиКР жарандарды ишке орноштуруу борбору

0.4%

КР ЭМЖМ(караштуу мекеме)

13.0%

ПБД (тышкы)7.4%

9.4%

ПБД (теӊ каржылоо)1.2%


20

16.12.2014481карата КР ЭМЖМ караштуу КТБА үчүн республикалык бюджеттенсметалык багыттарды аткаруунун жүрүшү жөнүндө маалымат

(бюджеттик жана атайын каражаттар өзүнчө)Эсеп тиби: 1101 Бюджеттик каражаттар

Көрс

өткү

ч ко

ду

Көрсөткүч аталышы Бекитилген план (жылдык)

Такталган план (жылдык)

Жылдын башынан каржылоо

Такталган жыл-дык пландан четтөө (6-топ

– 4-топ)

Атка

рылу

у (6

-т,4

-т)

*100

1 2 3 4 6 9 10 Отчет боюнча жыйынтыгы: 1 427 958.100 1 398 103.400 1 268 008.200 -130 095.200 90.72111 Эмгек акы 882 004.900 826 356.900 752 446.100 -73 910.800 91.1

2121 Социалдык фондго төгүмдөр 152 112.700 142 568.800 129 712.900 -12 855.900 91.0

2211 Кызматтык иш сапарларга чыгымдар

4 008.200 6 018.200 3 109.800 -2 908.400 51.7

2212 Байланыш кызматтары 68 287.200 1 638.700 1 442.700 -196.000 88.0

2214 Транспорттук кызматтары 664.800 640.600 404.100 -236.500 63.1

2215 Башка товарларды жана кызмат-тарды атып алу

22 136.700 14 013.700 10 175.800 -3 837.900 72.6

2216 Саламаттык сактоо системасын-дагы бирдиктүү статьясы менен берилген чыгымдар

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

2217 Медициналык багыттагы меди-каменттерди сатып алуу

571.000 665.000 586.000 -79.000 88.1

2218 Тамак-аш азыктарын сатып алуу 155 146.500 138 260.600 117 066.200 -21 194.400 84.7

2221 Мүлктү учурдагы оңдоо иштери-не чыгымдар

0.000 2 183.900 2 062.200 -121.700 94.4

2222 Учурдагы чарба максаттары үчүн предметтерди жана материал-дарды сатып алуу

0.000 7 055.300 6 448.000 -607.300 91.4

2223 Кийимдерди жана башка форма-лык атайын кийимдреди сатып алуу, тигүү жана оңдоо

0.000 170.000 170.000 0.000 100.0

2224 Көмүр жаа отундун башка түр-лөрүн сатып алуу

0.000 12 063.100 11 881.200 -181.900 98.5

2231 Суу акысы 0.000 8 525.400 8 043.000 -482.400 94.3

2232 Электр энергиясы үчүн акы 0.000 40 256.700 39 346.800 -909.900 97.7

2233 Жылуулук энергиясы үчүн акы 0.000 39 376.900 37 250.400 -2 126.500 94.6

2235 Башка коммуналдык кызматтар үчүн акы

0.000 1.000 0.000 -1.000 0.0

2721 Калкка социалдык жардам көр-сөтүү боюнча жөлөкпул

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

2821 Стипендиялар 48 183.300 55 997.900 45 752.300 -10 245.600 81.7

2823 Соттун чечимин аткаруу 0.000 57.900 57.900 0.000 100.0

3111 Имараттар жана курулмалар 54 442.800 58 662.800 58 462.800 -200.000 99.7

3112 Машиналар жана жабдуулар 40 400.000 43 590.000 43 590.000 0.000 100.0

8 КР Финансы министрлигинин Борбордук казыналыгынан бирдиктүү маалыматтар, функционалдык классификация: 70922,70923,70931Датасы: 01.01.2014 - 15.12.2014


21

Эсеп тиби: 1103 Атайын каражаттарКө

рсөт

күч

коду

Көрсөткүч аталышыБекитилген план (жыл-

дык)

Такталган план (жыл-

дык)

Жылдын башынан каржылоо

Такталган жылдык план-

дан четтөө (6-топ – 4-топ) Ат

кары

луу

(6-т

,4-т

) *1

00

1 2 3 4 6 9 10 Отчет боюнча жыйынтык: 370 389.800 407 434.200 320 427.795 -87 006.405 78.61422 Административдик жыйымдар жана

төлөмдөр0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

1423 Акылуу кызмат көрсөтүүдөн келип түшкөн акчалар

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

1441 Ыктыярдуу трансферттер жана гранттар мамлекеттик сектор бир-диктерине

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

2111 Эмгек акы 187 427.100 216 521.800 188 312.994 -28 208.806 87.0

2121 Социалдык фондго төгүмдөр 32 374.700 37 129.200 31 122.440 -6 006.760 83.8

2211 Кызматтык иш сапарларга төлөмдөр 8 012.300 7 953.500 6 099.076 -1 854.424 76.7

2212 Байланыш кызматы 20 265.300 4 998.700 2 510.260 -2 488.440 50.2

2213 Ижара акысы 425.100 425.100 53.305 -371.795 12.5

2214 Транспорттук кызматтар 7 240.900 7 099.700 5 425.175 -1 674.525 76.4

2215 Башка товарларды жана кызматтар-ды сатып алуу

78 826.800 30 300.800 21 852.269 -8 448.531 72.1

2217 Медикаменттерди жана медицина-лык багыттагы буюмдарды сатып алуу

206.900 1 438.900 923.509 -515.391 64.2

2218 Тамак-аш азыктарын сатып алуу 3 213.500 4 278.400 3 901.128 -377.272 91.2

2221 Мүлктү учурдагы оңдоо иштерине чыгымдар

0.000 16 822.100 11 256.037 -5 566.063 66.9

2222 Учурдагы чарба максаттары үчүн предметтерди жана буюмдарды сатып алуу

0.000 28 243.300 20 698.562 -7 544.738 73.3

2223 Кийим жана башка формалык жана айтын кийим, буюмдарды сатып алуу, тигүү жана оңдоо

0.000 265.000 119.100 -145.900 44.9

2224 Көмүр жана отундун башка түр-лөрүн сатып алуу

0.000 273.600 119.700 -153.900 43.8

2225 Күзөт кызматтарын сатып алуу 0.000 949.500 759.815 -189.685 80.0

2231 Суу акысы 0.000 3 979.400 2 348.394 -1 631.006 59.0

2232 Электр энергиясы үчүн төлөм 0.000 9 409.100 4 826.722 -4 582.378 51.3

2233 Жылуулук энергиясы үчүн төлөм 0.000 8 366.300 4 547.618 -3 818.682 54.4

2234 Газ үчүн төлөм 0.000 56.000 30.000 -26.000 53.6

2235 Башка коммуналдык кызматтар үчун төлөм

0.000 55.000 0.000 -55.000 0.0

2632 Мамлекеттик башкаруу секторунун башка бирдиктерине капиталдык гранттар

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

2721 Калкка социалдык жардам көрсөтүү жөлөкпулдары

0.000 0.000 0.000 0.000 0.0

2821 Стипендиялар 100.000 710.600 444.620 -265.980 62.6

2823 Соттун чечимин аткаруу 0.000 15.400 0.000 -15.400 0.0

3111 Имараттар жана курулмалар 13 032.700 10 709.100 6 500.788 -4 208.312 60.7

3112 Машиналар жана жабдуулар 19 109.500 17 278.700 8 516.283 -8 762.417 49.3

3113 Башка негизги фонддор 155.000 155.000 60.000 -95.000 38.7


22

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИ-ЛИМ БЕРҮҮ ЖААТЫНДАГЫ РЕФОРМАЛАР

Бул бөлүмдө КРдеги кесиптик-техникалык билим берүү системасындагы акыркы инновациялар жөнүндө сөз болот. Белгилүү болгондой, Кыргыз Республикасында 2012-2020-ж.ж. билим берүүнү өнүктүрүү стратегиясына ылайык КР Эмгек, миграция жана жаштар министрлигине караштуу Ке-сиптик-техникалык билим берүү агенттиги кесиптик-техникалык билим берүүнү өнүктүрүү боюнча тиешелүү реформаларды жүргүзүүдө.

Ошентип, мамлекеттик органдардын, бизнес коомчулук, жергиликтүү өз алдынча башкаруу жана кесиптик билим берүү уюмдарынын өкүлдөрүнүн туруктуу кызматташуусун камсыздоо макса-тында тармактык жана камкордук кеңештер уюштурулууда, алар окуу жайларын – кесиптик лицей-лерди бизнеске жана иш берүүчүлөргө жакындатууга арналган .

Ошондой эле Кыргызстандагы кесиптик билим берүү системасындагы инновациялардын бири болуп кесиптик лицейлердин жана окуу жайлардын бүтүрүүчүлөрүнүн эмгекке орноштуруу мони-торинги эсептелип калды, ал окуу жайлар өз бүтүрүүчүлөрүнүн ишмердигин байкоого алат деген сөз. Бул мониторинг ушул окуу жайларда окутуу сапатын аныктоо ыкмасынын бири болуп эсептелет.

Кесиптик лицейлер жана окуу жайлары өздөрүнүн билим берип окутуунун сапатын жогору-латуу аракетин токтото элек, анткени жыл сайын Кыргызстанда дасыккан адистерге суроо-талап көбөйүүдө. Ошентип, Жаңы-Жер айылындагы №43 кесиптик лицейдин мисалында бул окуу жайы окутуу системасына инновациялар батыл жайылтылып, окутуунун сапаты жана келечек адистердин квалификациясы жогорулоодо.

Андан тышкары, Кыргыз Республикасындагы кесиптик-техникалык билим берүү системасына эл аралык стандарттар боюнча окуу жайларды жана баштапкы жана орто кесиптик билим берүү программаларын аккредитациялоо жана сертификациялоо модели жайылтылууда, бул иштерди ат-карылууда биздин өнөктөр жана донорлор жардам берүүдө. Бүгүнкү күнү аккредитациядан бир нече окуу жайлары өттү.

Ошондой эле бул реформаларды өткөрүүдө эл аралык уюмдар өткөргөн чоң колдоолорду ай-тпай коюуга болбойт. Кесиптик лицейлер эл аралык долбоорлордун көңүл чордонунда болуп калды, алар менен кызматташуунун алкагында кесиптик лицейлерде заманбап жабдуулар жана материал-дар менен жабдылат. Окуучуларда жаңы технологияларды көрүү жана жаңы жабдуулары менен иш көндүмдөрүн алууга мүмкүндүк болот.

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮ ЖААТЫНДАГЫ РЕФОРМАЛАР

23

Кыргызстанда квалификациялуу жумушчуларга суроо-талаптар өстү

Жакынкы беш жылдын ичинде өлкө техникалык кесипкөйлөргө мук-таж болот. Кыргызстан квалифика-цияланган жумушчу тобуна таңсыктык болушу мүмкүн жана бул маселени чечүүгө аракеттер болууда.

Тейлөө кызматынын өсүшү, ку-рулуш темпинин күчөшү жана юри-дикалык, экономикалык билимдүү кадрлардын ашыкча болушу ке-сиптик-техникалык билим берүү чөй-рөсүндөгү квалификациялык ади-стердин жетишсиздигин ачыктады. 2019-жылы Кыргызстанга 5 миңден ашык жумушчу керек болот, бул кенем-тени кесиптик-техникалык окуу жайлардын бүтүрүүчүлөрү толуктайт, деп белгиледи Эмгек, миграция жана жаштар министри Алиясбек Алымкулов.

«Биздин министрлик талап кылынган адистиктер боюнча мониторинг жүргүздү, анализ көрсөт-көндөй жакынкы 5 жылда рынок жеңил өнөр жай, тоо кен иштери, энергетика жана туризм сектор-лорундагы техникалык кесиптерге өтө муктаж», - деди ал.

«Азыр дагы курулуш тармагындагы, эмеректерди даярдоо боюнча жана ширетүүчү адистер абдан талап кылынууда», - деди Бишкектеги №5 кесиптик-техникалык лицейдин директору Айдар Айтмырзаев.

«Бул адистиктер азыр абдан талап кылынууда. 2013-жылдагы июнь айында биздин акыркы бүтүрүүчүлөрдү чыгарганыбыз көрсөттү: бүтүрүүчүлөрдү жумушка орноштуруу 100%ды түздү. 4 жыл мурда эле биз өзүбүздүн лицейге жаштарды тарта албай убара болчубуз... быйыл биз жаштарды жумушка орноштуруу үчүн аракет да кылган жокпуз, уюмдар, жумуш берүүчүлөр өздөрү келип жа-тышты бизге» - деди ал.

Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин маалыматы боюнча 2013-жылы өлкөдө ке-сиптик-техникалык окуу жайлардын бүтүрүүчүлөрүнүн 72% жумушка орношту, муну менен ЖО-Ждордун бүтүрүүчүлөрдүн жарымы жумушка орношо алган эмес.

ЖОЖдордун бүтүрүүчүлөрү кайра окушууда

Бишкектеги №5 кесиптик-техникалык лицейдин чебери Нурбек Турусбеков “Орто Азия интер-нетте” деген интервьюсунда жаштар лицейде жасалгалоо иштерине окуп жатканын айткан.

«Гипсокартон, кафель, шыбак жана башка материалдар менен иштегенди үйрөтөм, албетте, өзүм дагы жасалгалоо иштерин жасайм, - деди ал. – Биздин адистик жыл бою иштөө мүмкүндүгүн берет... Мен азыр 30дамын, үй-бүлөм, балдарым бар, өзүмдүн адистигимдин аркасы менен үй куруп алдым, биздин профилдеги адистер азыр бардык жерде керек».

Кесиптик-техникалык адистиктерге суроо-талап азыр абдан өстү, бир эле лицейге 200гө жакын жогорку билими бар адам кайрылып, лицейден кайра окуп, ширетүүчүнүн, эмерекчинин, жыгач уста-нын көндүмдөрүн өздөштүрүүдө - дейт Айтмырзаев.


24

«Негизинен 30 жаштан 50 жашка чейинки эркектер шыбакчынын, сырдоочунун кесиптерин өздөштүрөт. Жогорку билимдүү адамдар кайра окуйбуз деп кайрылган жагдай башка лицейлерде да байкалууда. Курулуш тез өнүгүп, кийим тигүү өндүрүшү дагы улам өсүүдө жана баары сапаттуу кадрларга муктаж, ошондуктан кырдаал өзгөрүп... адамдар диплом эмес, иштеп пайда табуу зарыл экенин түшүнүп баштады» - деп, кошумчалады ал.

Кесиптик-техникалык билим берүүнүн маанилүүлүгүн жергиликтүү бийлик да түшүнүп калды. “Эмгек министрлигине караштуу кесиптик-техникалык билим берүү агенттиги кесиптик-техникалык билим берүүнү өнүктүрүү чөйрөсүндө дайым иштеп келет” - деди, “Орто Азия Интернетте” интервью-сунда агенттиктин кызматкери Алымкан Саттарова.

Аскер Султанов,«CA online»

Кайда барып иштөө керек?Кыргызстанда жумушка орношуу проблемасы бүгүнкү күндө актуалдуу бойдон калууда. КР

Өкмөтү бул боюнча аталган көйгөйдү чечүү боюнча ар кандай иштерди аткарууда. Мындай ка-дамдардын бири кесиптик-техникалык билим берүү системасындагы жаштарды окутуу жана аларды андан ары адистиги боюнча жумушка орноштуруу болуп калды.

Өткөн жылдан баштап кесиптик лицейлер жана окуу жайлар өзүнүн бүтүрүүчүлөрүнүн ишмердигине ади-стиги боюнча жумушка орношконуна карата мониторинг жүргүзөт. Бул окуу жайында берилген билимдин сапатын текшерүү иретинде жүргүзүлөт. Андан тышкары, зарылдык болгондо, кесиптик окуу жайлар бүтүрүүчүнү жумушка ор-ноштурууга жардам берүүгө даяр. Мын-дай учурда лицей же окуу жайы эмгек рыногун өз алдынча иликтөөнү жүр-гүзөт.

Андан тышкары окуган жаштар-дын карамагында КР Эмгек, миграция жана жаштар министрлигине караштуу Жаштар биржасы бар. Ар бир каалаган адам биржага келип, өзүнө жаккан адистикти тандай алат. Эгер адистикке окутуу керек болсо, анда бул жерде Эмгектин жаштар биржасы жаштардын окуусуна көмөк көргөзөт.

Ошондой эле КР Эмгек, миграция жана жаштар министрлигинин Жаштар биржасы жыл сай-ын бош орундардын жарманкесин өткөрөт. Бул иш чараны өткөрүүнүн алдында Жаштардын эмгек биржасынын кызматкерлери жумушу жок жаштар үчүн бош орундарды аныктоо үчүн ишканаларды жана уюмдарды кыдырышат, аны менен бирге эле иш берүүчүлөрдү бош орундар жарманкесине чакырат.

Негизинен Жаштардын эмгек биржасы өспүрүмдөрдү, өзгөчө реабилитациялык борборлордун жана балдар үйүнөн чыккандарды жумушка орноштуруу боюнча олуттуу иштерди жүргүзүүдө.

Тигил же бул адистик керек болгондо иш берүүчүлөр өздөрү демилге көтөрүп, кесиптик окуу жайлары менен лицейлердин жетекчилигине байланышка чыгат. Мисалы, алтын казуучу бир компа-ния тоо кен адистерине муктаж болгон. Ал компания кийин өзүнө жумушка алуу үчүн бир нече сту-дентти окутуп, акысын төлөгөн. Мындай көрүнүштөр жылдан жылга көбөйүүдө. Студенттерди ишке орноштурууда студенттерге жакшы кол кабыш болуп, бизнес менен окуу жайлардын өз ара тыгыз кызматташуусун жөнгө салган кесиптик окуу жайлардын жана лицейлердин тармактык кеңештери да эсептелет.


25

Тармактык кеңештер – бизнес жана билим берүү диалогунун аянты

Баширова Масума Ильясовна,Республикалык илимий-методикалык борбордун директору, КТБА

Кесиптик билим берүү мекемелери жергиликтүү эмгек рыногунун талаптарын эске алуу менен жумушчу кадрларды жана адистерди даярдоону, ошондой эле аймакта жана өлкөдө пайдалануучу өндүрүштү уюштуруунун жалпы технологияларын жана ыкмаларын камсыздашы зарыл. “Эски” ке-сиптерди активдүү жаңыртуу, жаңы адистиктердин жана кесиптик ишмердик багыттарынын жара-лышы, ошондой эле жарандардын билим алуусун улантуудагы муктаждык, карьера жагынан өсүшү жана өзүн өстүрүүсү окутуучу программаларын дайыма оңдолуп, түзөтүлүп туруусун шарттайт.

Бул жагынан алганда бүгүнкү күндө төмөнкүдөй каршы пикирлер бар:Рынок экономикасынын талаптарын кабыл

алууга окутуучулар курамынын көпчүлүгү билим берүү системасынын жаңылоо жана жетишсиз пси-хологиялык жана кесиптик даярдыгы боюнча педа-гогикалык коомчулуктун түшүнүгүнүн ортосунда;

Кесиптик билим берүүдөгү кырдаал жөнүндө кадрларды даярдоо жана маалыматка жетишсиз ээ-лик кылуу системанын өзгөрүү муктаждыгынын жу-муш берүүчүлөрдүн түшүнүгүнүн ортосунда.

Бул пикир келишпестиктер билим берүү ую-мдарынын иш берүүчүлөр менен өз ара натыйжа-луу кызматташуусу менен гана чечилиши мүмкүн. Кесиптик билим берүүнү аймакташтыруу шартында жана кесиптик стандарттар жок кезде адистерди окутууну уюштурууга жана мазмунуна тармактык мамиле абдан маанилүү, анткени ал тармактын өнүгүү келечегин жана конкреттүү жумушчулардын квалификациясын жогорулатууга көмөк көрсөтөт.

Эл аралык тажрыйба көрсөткөндөй бул мак-сат үчүн иш берүүчүлөрдүн, бийлик түзүмүнүн жана билим берүүнүн башын бириктирүүчү тармактык кеңештерди жалпы кызыкчылыктардын негизинде жана атаандаштыкка жөндөмдүүлүктү сактоо үчүн жалпы жоопкерчиликтин жана өндүрүштүн кон-креттүү тармагын өнүктүрүүнүн негизинде түзүү натыйжалуу болмокчу.

Мындай кеңештер эмгек рыногунда талап кылынган жөндөм-шыктарды аныктайт жана алдын ала болжолдойт, кесиптик компетенцияларга карата суроо-талаптарды жана сунуштарды координа-циялайт, кесиптик билим берүү тармагындагы саясаттын калыптануусуна катышат жана ага карата


26

талаптарды калыптандырат.Тармактык кеңештер ошондой эле кесиптик стандарттарды иштеп чыгууну жана жакшыртууну

камсыздайт, квалификациялары баалоо системасына катышат, конкреттүү тармак үчүн адистерди даярдоо сапатын жөнгө салат.

Кыргызстанда Азия Өнүктүрүү Банкынын “Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүк-түрүү” долбоорунун алкагында 2012-жылы Көндүмдөрдү өнүктүрүү боюнча улуттук кеңеш түзүлдү. Кеңештин ишмердиги дасыккан кадрлар менен экономика тармагын камсыздоо маселелери боюнча негизги чечимдерди кабыл алуу үчүн мамлекеттик органдардын, иш берүүчүлөрдүн, мамлекеттик жана жеке билим берүү мекемелеринин ишмердигин координациялайт.

Тармактардын деңгээлинде, 2012-жылдан бери азыркы учурга чейин экономиканын артыкчы-лыктуу чөйрөлөрү боюнча жети Тармактык кеңеши түзүлгөн:

• айыл чарбасы• энергетика• тоо-кен тармагы• жеңил өнөр жай• туризм/кызмат көрсөтүү чөйрөсү• транспорт • курулуш

Бул Тармактык кеңештердин курамына иш берүүчүлөрдөн, бизнес коомчулугунан, профсо-юздардан, мамлекеттик органдардан жана окуу жайлардан 69 мүчө-өкүл кирди.

Тармактык кеңештердин миссиясын жана милдетин түшүнүү, башка өлкөлөрдүн тажрыйбасын үйрөнүү үчүн эл аралык уюмдардын колдоосу менен Тармактык кеңештердин өкүлдөрү үчүн бир катар практикалык семинарлар жана тегерек столдор уюшулду. Тармактык кеңештердин мүчөлөрү өз жыйындарында экономика сектору үчүн кадрларды даярдоо проблемаларын талкуулайт. Мындай формалдуу консультациялар окуу жайлары менен өз ара кызматташууну белгилөө жана өнүктүрүү үчүн практикалык кадамдарды иштеп чыгууга алгачкы кадам болуп эсептелет.

Ошондой эле практикалык ишмердик мисалдары бар: жеңил өнөр жай жана айыл чарба бо-юнча тармактык кеңештин мүчөлөрү эмгек рыногунан алынган маалыматтын негизинде квалифика-циялардын кесиптик стандарттарын иштеп чыгууга катышты.

Курулуш жана тоо кен тармагынын кеңеш мүчөлөрү тармактык эмгек рыногун изилдөөнү жүр-гүзүүгө, кесиптик стандарттардын функционалдык картасын иштеп чыгууга жана макулдашууга ка-тышышты.

15 кесиптик стандарт жумушчу топтун жана Тармактык кеңештин талкуусунан өтүп, бул сектор-лордо кадрларды кесиптик даярдоонун жаңы окуу программаларын иштеп чыгуунун негизин түзгөн.

КТББА -ККѲБУ катчылыгы

Республикалык илимий-методикалык борбор(малпы координация)

Жеңил ѳнѳржайбоюнча тармактык

кеңешиКурулуш боюнча

тармактык кеңешиАйыл чарбасы

боюнча тармактыккеңеши

Тейлѳѳ / туризмчѳйрѳсү боюнча

тармактык кеңеши

Энергетикабоюнча тармактык

кеңеши

Тоо-кен ѳнѳр-жайбоюнча тармактык

кеңеши

Жер үстүндѳжүрүүчү транспортбоюнча тармактык

кеӊеши


27

Приоритеттүү кесиптердин жана окуу жабдууларындагы техникалык мүнөздөмөсүнүн (спецификациянын)тизмеси секторлордун өкүл-дөрүнүн катышуусунда иштелип чыгып, Тармак-тык кеңештерде жактырылган.

Кызматташтыктын натыйжасы болуп Кы-ргызстандагы заманбап өндүрүштүн талапта-рына ылайык окуу программалары, кесиптик билим берүү системасынын проблемаларын түшүнүү, окутуу сапатын жогорулатуудагы иш берүүчүлөрдүн орду жана ролу эсептелет.

Мисал катары, жеңил өнөр жай боюнча Тармактык кеңештин мүчөлөрү тараптан окуу-чулардын өндүрүштүк практиканы уюштуруу боюнча ишканалар аткаруучу иш-аракеттерди көр-сөтүү менен конкреттүү сунуштар иштелип чыкты.

Бүгүн эмгек рыногу үчүн кесиптик билим берүүнүн жана адам ресурстарынын маанилүүлүгүнүн социалдык өнөктөр тарабынан түшүнүлүүсү жана алардын социалдык диалогго ачык-айкындуулугу билим берүү системасынын натыйжаларынын сапатына жетүүгө керектүү өбөлгө болуп эсептелет.


28

«Жашыл экономикага» экологиялык лицей аркылуу

Жусупова Бактыгуль Мусаевна,Сокулук районунун Жаңы-Жер айылындагы

№43 Кесиптик лицейдин директору

ВАдамдын айлана-чөйрөгө таасири глобалдуу жана актуал-дуу мүнөзгө ээ. Учурда Кыргызстанда, ошондой эле бүткүл дүйнөдө адамдарга жаратылыш менен гармония жетишпей келет. Адамдар-дын кайдыгер мамилеси биздин табылгыс флора жана фаунабызды бүлүнтүүдө. Ошондуктан азыр конкреттүү чараларды көрүүбүз зарыл жана биринчиден адамдардын мамилесин, аны менен бирге жаш муундун жаратылышка жана экология маселелерине болгон мамиле-син өзгөртүү керек.

Жаштар бала кезинен тартып адамдын таасири менен өзгөрүүчү адам менен табияттын ортосундагы карым-катышты түшүнүүсү маа-нилүү. Экология боюнча керектүү билим жана жалпы чөйрөгө “жашыл мамиле” кылуу мындан ары маселенин күчөп кетүүсүн алдын алууга жардам берет, ал тургай, мүмкүн болсо бүгүнкү абалды да оңдойт.

Ошондуктан билим берүү мекемелеринде экологияны окутуу-нун кереги бар же жок экендиги тууралуу ойлонуунун да кереги жок. Мугалимдер, окутуучулар ошондой эле ата-энелер да окуучулардын эмне үчүн жашоонун экология-лык, “жашыл” принциптерин сактоо маанилүү экендигин түшүнүүсүнө аракет кылуусу керек. Үй чар-басындажана күнүмдүк башка иштерде жаратылышка зыян келтирбестен ага жардам берүү менен айрым процесстерди жөнгө салууга болот, бирок муну өзгөчө билимге, устаттыкка, “жашыл устат-тыкка”ээ болгондо гана жасай алабыз. Ушунун негизинде кесиптик окуу жайларында экологияны окутуунун мааниси бир кыйла даражада жогорулады.

Практикалык машыгуулар жана жөндөм менен бекемделбеген теориялык материалдын көптү-гү окуучуну тажатып, предметке болгон мотивациясын төмөндөтөрүн ар бир эле мугалим билет. Ошондуктан Сокулук районунун Жаңы-Жер айылындагы №43 Кесиптик лицейдин окуучуларынын экологияны, жаратылышты коргоо жана “жашыл жөндөмдөрдүн” калыптанышынокутуу боюнча та-жрыйбасы прикладдык жана экономикалык аспекттери менен ачык көрүнгөн табылгыс инновация-лык мамилени көрсөтөт. Бул мамиле окуучуларда жогорку кызыгууну пайда кылуу менен окутуунун оң мотивациясынын өсүшүнө шарт түзөт жана коомдун акыл-эстүү, эркин, жөндөмдүү, айлана-чөйрө менен гармонияда жашоону жана иштөөнү билгенмүчөлөрүн тарбиялоого багытталган билимдин жана жөндөмдүн жогорулашына алып келет.

№43 Кесиптик лицей айыл экономикасы жана айыл туризми үчүн адистерди даярдайт.• Туристтик каттамдардын гидузатуучусу.• Фермер (айыл чарба өндүрүшүнүн мастери).• Конок үйүнүн жумушчусу (ресторан жана мейманкана бизнеси).• Жалпы курулуш жумуштарынынмастери (устасы)• Кийим тигүүчү (портной)


29

Бул лицейде даярдалып жаткан кесиптер кандай болбосун, кээде экологиялык маселелер ме-нен түздөн-түз байланыштуу. Кесипке үйрөтүүдө келечектеги жумушчуларда жана ишканалардын жетекчилеринде “экологиялык” компетенттүүлүккалыптандырылат, алардын экологиялык жактан колдонууга жарактуу техниканы жана технологияны өздөштүрүүсү камсыз кылынат. Бул төмөнкү ма-селелерди чечүү менен ишке ашат:

• Окуу предметтеринин программаларынын түзүмүнө жана тарбиялык иш боюнчапрограм-масына жашыл экономиканын маселелерин киргизүү;

• Айыл чарба, айыл туризми тармагындагы адистердин конкреттүү ар кыл категориясына ар-налган, алардын айлана-чөйрөнүн абалына таасир этүү мүмкүнчүлүктөрүн эске алуу менен түзүлгөнокуу программаларын жана усулдук колдонмолорду, жашыл жөндөмдөр маселе-лери боюнча материалдарды иштеп чыгуу;

• Инженердик-педагогикалык кадрлардын квалификациясын жогорулатуу программалары-на жаңы бөлүмдөрдү жана атайын курстарды киргизүү;

Алдыга коюлган милдеттерден улам лицейде Экологиялык тарбиялоонун жана билим берүүнүн программасы түзүлгөн. Программанын максаты – окуучуларда “жашыл жөндөмдөрдү”, айлана-чөй-рөнүн абалын изилдөөгө, баалоого үйрөнүү боюнча практикалык билимди, аны оңдоо боюнча туура чечим кабыл алууну, өз аракеттеринин мүмкүн болгон натыйжаларын көрө билүүнү калыптандыруу.

Программа үч негизги багыттан турат:1. Пайдаланылбаган органикалык ресурстарды колдонуу2. “Адам – айлана-чөйрө”. Айлана-чөйрөнүн сапаты жана адамдын ден соолугу3. “Жашыл экономика” Жаратылышты туура пайдалануу жана айлана-чөйрөнү коргоо

Биринчи багыт: “Пайдаланылбаган органикалык ресурстарды колдонуу” Жаңы-Жер айыл өкмөтүнө органикалык дыйканчылыкты жайылтуу жана киргизүү”.

Жумушчу кадрларды даярдоодон тышкары лицей айылдык тургундарга кеңеш берүү кызматын да көрсөтөт. Фермерлер ирригация, өсүмдүктөрдү жана ветеринарияны коргоо, жердин түшүмдүүлү-гүн сактоо жана арттыруу, үрөнчүлүк ж.б. жаатында компетенттүү кеңештерге муктаж.

Минералдык жер семирткичтерге альтернативдүү жердин түшүмдүүлүгүн көтөрүүчү жана эгиндердин өндүрүмдүүлүгүн жогорулатуучу ыкмаларды табуу бүгүнкү күндө эң актуалдуу масе-ле болуп саналат. Ушундай жолдордун бири азыр өндүрүштө жеткиликтүү колдонулбаган айылдын органикалык ресурстарын кеңири пайдалануу болмок. Учурда лицейде синтетикалык жер семирт-кичтерди, пестициддерди, ГМОну, тоют кошулмаларын колдонбой турган же аны колдонууну чек-төөчү программа ишке ашырылып жатат.

Лицей түшүмдүүлүктү жогорулатуу, эгин өсүмдүктөрүн минералдык азыктануу элементтери менен камсыз кылуу үчүн биожерсемирткичтерди, кык, компост, сидераттарды, которуштуруп айдоо, отоо чөп жана курт-кумурскаларды жок кылууга алып келүүчү жерди иштетүүнүн ар кыл ыкмаларын пайдаланып түрдүү технологияларды киргизүү менен алектенет.

Семинарлар жана фермерлер менен жолугушуулар өткөрүлүп турат, анда алар үчүн “Пайда-ланылбаган органикалык ресурстарды колдонуу технологиясы” боюнча окуу курстары уюштурулат.

Органикалык ресурстарды колдонуу боюнча практикалык сабак учурунда.


30

Окутуу программалары (“компосттор, сидераттар, которуштуруп айдоо, жерди иштетүү” темала-ры боюнча окуу модулдары) жана бул тематика боюнча окуу материалдары иштелип чыгат.

Окуу жумушчу станциялары (компосттун түрлөрүн, суюк жер семирткичтерди даярдоо, сиде-раттарды колдонууну көрсөтүү үчүн аянттар, органикалык ресурстарды колдонуунун жыйынтыкта-рын, тамчылатып сугарууну көрсөтүүчү участоктор) уюштурулат.

Лицейдин тажрыйба көрсөтүү талааларында эксперименттерди жана жер семирткичтерди пайдалануунун тажрыйбаларын жүргүзүүдө лицей агрардык университет менен тыгыз кызматташат. Жаңы-Жер айыл өкмөтү менен калдыктарды кайра иштетүү, тамак-аш калдыктарынан, жалбырак-тардан, бутактардан, кыктан, мал союунун калдыктарынан компостту даярдоо үчүн аянтты уюштуруу иштеринин планы түзүлгөн.

Экинчи багыт: “Адам – айлана-чөйрө”. Айлана-чөйрөнүн сапаты жана адамдын ден соолугу. Тоо туризми, жайлоо туризми, боз үй туризми боюнча адистерди даярдоо.

Кесиптик лицей туризм сектору үчүн адистерди даярдоону жүргүзөт.Учурда туристтик каттамдардын гид узатуучусу, мейман үйлөрүнүн жумушчулары, жайлоо ту-

ризминин, боз үй туризминин жумушчулары сыяктуу адистиктерди окутуу жүргүзүлүп жатат.Сапаттуу окутуу үчүн Туризм агенттиги, КАТО, КАТОС Ассоциациялары, Альпинизм жана аскага

чыгуу федерациясы, гид-коштоочуларды тоо спорту боюнча даярдоочу Туристтик - спорттук союзу менен бирге программа иштелип чыккан.

Окутуу программасын ишке ашыруу максатында окуучулар этап менен татаалдыктын 1-катего-риядагы тоо спорттук жүрүштөрүнө, Кыргыз тоо кыркалары боюнча татаалдыктын 2-категориядагы баскычтуу жүрүштөрүнөн өтүшөт.

Туризм сектору үчүн адистерди даярдоо процесстери учурунда

Трек учурунда кардарларды тейлөө боюнча туристтик фирмалар менен бирге практикалардын программалары түзүлгөн, анда окуучулар портер, треккинг-ашпозчу, гид болуп иштешет. Окутуу про-цессинде практикаларды, туристтерди тейлөөнү, татаал тоо каттамдарынан өтүүнү уюштуруу – жо-горку квалификациядагы гид проводниктерди даярдоонун негизги формасы болуп эсептелет.

Окутуу процессинде төмөнкүдөй жумуштар уюштурулат:• биология жана экологияга болгон кызыгуусун өнүктүрүүгө багытталган изилдөө жана жа-

ратылышты коргоо иштеринин ыктарын өздөштүрүү, окуучулардын ыймандык тарбиясына жана кесиптик өз жолун белгилөөгө жардам берүүчү табигый экосистеманы сактоо иши-не практикалык катышууга жана туулган жердин табигый байлыктарына жоопкерчиликтүү мамиленин калыптанышы.

• айлана-чөйрөнү коргоо боюнча теориялык жана практикалык сабактардын уюштурулушу, жаратылышты коргоо иш-чараларын уюштуруу жана өткөрүү ыктарынын туруктуу өнүгүшү.

Үчүнчү багыт: Жашыл экономика. Жаратылышты туура пайдалануу жана айлана-чөйрөнү коргоо.Бул багыт төмөнкү блоктордон турат:• Күнөскана иши.• Биогаз жабдууларынын иши. Биожерсемирткичтерди өндүрүү.• Питомник иши.• Студенттик талаа мектеби. Жашылча өстүрүү.• Компост өндүрүү.• Жашылча, жемиштерди кайра иштетүү.• Аймакты жашылдандыруу.• Альтернативдүү суу менен камсыздоо, энергия үнөмдөөчү технологиялар.


31

Ашкананы экологиялык таза тамак-аш менен камсыз кылуу үчүн лицейдин аймагында жыл бою теплица иштейт, анда түрдүү: помидор, бадыраң, баклажан, салат жалбырагы, гүлдөр жана кооз-дук үчүн өсүмдүктөр өстүрүлөт. Бул теплица G-Star долбоорунун алкагында HELVETASтын каржылык колдоосу менен курулган.

Күнөскананын иштөөсү үчүн япондук ЖАЙКА уюмунун жардамы менен биогаз жабдуусу түзүлгөн. Иштетилген биогаз күнөскананы жылытуу үчүн, ал эми биожерсемирткичтер айыл чарба өсүмдүктөрүн өстүрүү үчүн пайдаланылат. Учурда жергиликтүү фермерлер биожерсемирткичтерди сатып алышууда, анткени ал химиялык жерсемирткичтерге караганда натыйжалуу болуп эсептелет. Биожерсемирткичтердин натыйжасында фермерлер жогорку экологиялык таза тамак-аш алып жа-тышат. Фермерлер арасында 38 адамга биогаз жабдуусун тейлөө жана алынган суюк биожерсемирт-кичти пайдалануу боюнча окутуу өткөрүлдү. Жыл сайын 25 фермердик чарба үчүн биожерсемирт-кичтер сатылууда.

Лицейдин окуу-тарбия процессинде түрдүү экосистемаларды үйрөнүү маанилүү орунду ээ-лейт. Адам менен чөйрөнүн карым-катышы, чөйрө факторлорунун адамдын организмине тийгизген таасири жөнүндөгү билимдер калыптанууда. Бул үчүн бактардын көчөттөрүн өстүрүүчү питомник түзүлгөн. Экологиялык мейкиндикти кеңейтүү максатында экокабинеттер түзүлгөн, анда ар түрдүү ландшафттык жана цитрус өсүмдүктөрү жайгашкан.

Кесиптик лицейдин окуу аянтындагы күнөскананын жана биогаз жабдуусунун иштөө схемасы

Япондук ЖАЙКА уюмунун жардамы менен лицейде компостту өндүрүү боюнча долбоор жүзө-гө ашырылууда. Бул долбоор аркылуу биздин окуучулар жана пилоттук фермердик чарбалар компо-стту өндүрүүнүн технологиясын үйрөнүүдө. Компост үчүн аянттар түзүлүүдө.

Өсүмдүк чарбасын өстүрүү боюнча фермерлерди практикалык ыктарга окутуу үчүн жергилик-түү жамаатты тартуу менен “КОЖО Жаңы-Жер” тренинг-фонду аркылуу “Студенттик талаа мектеби” түзүлгөн. Жашылча, эгин өсүмдүктөрү өстүрүлгөн эксперименталдык аянт түзүлгөн.


32

Эксперименталдык аянттарда окуучуларды окутуу процесси

Студенттик талаа мектебинде окуу-чулар өсүмдүктөрдү өстүрүүнүн ыкмала-ры жана методдору жөнүндө билимдерин практикада колдонушат, агротехникалык ыкмаларды үйрөнүшөт, түрдүк сыноо жана агротехника боюнча тажрыйбаларды жүр-гүзүшөт.

Кошумча тамактанууну уюштуруу үчүн лицей жашылча-жемиштерди кайра иштетүү жана ашкананы тамак-аш менен камсыз кылуу үчүн кышка тамак-аш камдоо менен алектенишет. Жашылча-жемиштер консерваланат жана кургатылат, капуста жана бадыраңдар туздалат.

Жыйынтыгында, лицейде окуучулардын жашыл жөндөмдөрүн өнүктүрүү боюнча белгилүү та-жрыйба топтолгондугун белгилеп кетким келет. Лицейдин жамааты ар бир окуучунун жаратылышты жана андагы өзүн түшүнүүгө этап менен көтөрүлүшүнө, экологиялык багытталган жүрүм-турум жана сергек жашоо образына мүмкүндүк берген өзгөчө жашоо тартибин калыптандырууну улантуу боюн-ча активдүү чыгармачылык иштин зарыл экендигин көрүп жатат.

Чындыгында экологияны жана “жашыл жөндөмдөрдү” окутууда мындай мамиле кылуу өз түшүмүн берүүдө. Биздин лицейдин бүтүрүүчүлөрү келечекте учурдун актуалдуу экологиялык жана экономикалык маселелерин чечүүдө чыныгы салым кошкон чыныгы билимдерди, ыктарды алышат жана экологиялык жактан жарактуу техникаларды, технологияларды өздөштүрүшөт.


33

Кыргыз Республикасынын баштапкы кесиптик окутуучу окуу жайлардын кызматкерлердин сапаттык курамы жөнүндө

Гульмира Жалил,Адам ресурстарын башкаруу боюнча улуттук эксперт,

ХЕЛЬВЕТАС Свисс Интеркооперейшн,АӨБдүн “Кесиптик билимди жана көндүмдөрдү өнүктүрүү” долбоору, II фаза

Кайсы бир уюмдун негизи жана анын башкы байлыгы болуп адамдар эсептелет. Бир учурларда машина, автомат же робот адамдын функциясын толук аткарып, анын уюмдардагы санын кыскартат, жүрүп-жүрүп такыр эле техника жумушчуларды жумушсуз калтырат деген пикир бар болчу. Бирок, машина көптөгөн технологиялык жана башкаруучулук процесстердин толук бийлик жүргүзгөн ко-жоюну болгону менен, адамдын иш-милдетин кээ бир мекемелерде толук аткарып калганы менен, мекеме-уюмдардагы адамдардын ролу жана мааниси төмөндөп кеткен жок, тескерисинче жогору-лоодо.

Муну менен адам уюмдардын негизги жана эң баалуу “ресурсу” гана болбостон, анын башкы байлыгы да болуп калды. Эмгек ресурстарынын сапаты уюмдардын атаандаштык мүмкүнчүлүгүнө түздөн-түз таасир тийгизет жана атаандаштык артыкчылыктарын түзүүдөгү маанилүү чөйрөлөрдүн бири болуп эсептелет9.1

Кыргызстандын баштапкы кесиптик билим берүү системасынын баалуу ресурсу болуп окутуу-чулар жана чеберлер, усулчулар жана административдик жетекчилер, ошондой эле жумушчу кадр-ларды даярдоого колдоо көрсөткөн адистер эсептелет.

Агенттикте АӨБдүн “Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү” долбоорун колдоодо маалыматты натыйжалуу пайдалана турган жана кесиптик лицейлердин операциялык ишмердиги боюнча статистикалык маалыматтарынын – окуучулардын контингенти, окуу-тарбия иштери, окуу материалы, ошондой эле кесиптик лицейдин балансындагы жабдуулар, жумушчулар ж.б. негизинде чечим кабыл ала турган башкаруунун маалыматтык системасы (БМС) жайылтылууда. Баштапкы ке-сиптик билим берүү системасы жөнүндө берилмелердин кеңири маалыматтык ресурсу пайда болот. Бул иштин кадамдарынын бири катары кесиптик лицейлердин жумушчуларынын сапаттык курамы боюнча берилмелер базасын түзү болуп калды, бул система жетекчилигине жана окуу жайлардын жетекчилерине ушул статистикалык маалымат-тардын негизинде башкаруучулук чечимдерди кабыл алууга мүмкүндүк берет.

2015-жылдын январь айына карата баштап-кы кесиптик билим берүү системасынын окуу жайларынын кызматкерлери 5239 адамды түзөт, штаттык тизим боюнча – 5079, типтүү штаттык ти-зимде 160 жумушчу эсептелген.

КР өкмөтүнүн 2013-жылдын 29-майында-гы №300 токтомуна ылайык баштапкы кесиптик билим берүү системасынын кесиптик лицейлери үчүн типтүү штаттык тизим бекитилген. Кесиптик лицейлердин кызматкерлери төмөндөгүдөй ке-сиптик-квалификациялык топтордон турат:

1. Административдик-башкаруучулук кызматчы (АБК) 2. Инженердик-педагогикалык жумушчулар (ИПЖ)3. Техникалык тейлөөчү кызматчы (ТТК)4. Кенже тейлөөчү кызматчы (КТК)

Жогоруда көрсөтүлгөн кызматчылардын 2700 адам (т.а. 52%) инженердик-педагогикалык жу-мушчулар, калгандары – административдик-башкаруучулук өкүлдөрү (457; 9%), техникалык тейлөө

9 Виханский О.С. Стратегическое управление: Учебник. — 2-е изд., перераб. и доп. — М.: Гардарика, 1998. — 113 с.

ж536

м428

ж700

м1320

м418

ж246

м211

ж1380

МОП95418%

АУП4579%

ИПР270052%

ТОП112821%


34

(1128; 21%) жана кенже тейлөөчү кызматчылар (954; 18%).Типтүү штаттык тизимге көпчүлүк учурда комендант (32 адам), инспекторлор жана кадрлар

бөлүмүнүн башчысы (32), медкызматкерлер (24) жана башкалар бекитилет.

Таблица. Штаттык тизимге ылайык ээлеген кызмат боюнча кызматчыларды бөлүштүрүү (адам)

Штаттык тизим боюнча102 штаттык тизимде№ Кызматы адам аял эр.

Адм

инис

трат

ив-

дик-

баш

кару

учул

ук

кызм

аты

(АБК

)

1 Директор 101 25 76

2УПМР боюнча директор-дун орун басары 102 45 57

3УВР боюнча директордун орун басары 56 39 17

4 Бөлүм башчы 59 40 195 Методист 35 30 56 Башкы бухгалтер 99 66 33

Инж

енер

дик-

педа

гоги

калы

-кж

умуш

чула

р (И

ПЖ)

1 Психолог 12 9 3

2Сурдо котормочу (сурдо-педагог) 2 2

3 Улук чебер 80 18 62

4Өндүрүштүк окутуу чебери 1316 557 759

5 ДПМ жетекчиси 62 3 596 Дене тарбия жетекчиси 82 8 747 Жатаканадагы тарбиячы 64 52 128 Окутуучу 1057 726 331

Техн

икал

ык

тейл

өөчү

кы

змат

чы (Т

ТК)

1 Бухгалтер 84 69 153 Бухгалтер-кассир 80 70 104 Китепкана башчысы 83 81 25 Чарба башчы 90 16 746 Механик 59 3 567 Окуу бөлүмүнүн катчысы 22 21 1

8Катчы-референт, иш жүргүзгүч 63 61 2

9 Архивариус 4 4 10 Кампа башчы 34 21 1311 Жатакана башчысы 36 31 512 Жатакана нөөмөтчүсү 71 65 613 Шеф-ашпоз 40 29 1114 Ашпоз 121 114 7

1Имаратты күндөлүк тей-лөөчү жумушчу 85 14 71

2 Жыгач уста 30 303 Сантехник 38 2 364 Электрик 64 2 62

Кенж

е те

йлөө

чү к

ызм

атчы

(К

ТК)

1 Ашкана жумушчусу 63 59 42 Төшөк-жууркан тараткыч 35 30 5

3Аймакты шыпырып, таза-лагыч, бакчы 57 22 35

4 Откана оператору 29 3 265 От жаккыч 20 3 176 Күзөтчү 474 157 317

7Кызматтык бөлмөлөрдү тазалагыч 262 255 7Коомдук дааратканалар-ды тазалагыч 8 4 4

10 *Согласно Постановлению Правительства КР от 29 мая 2013 года №300 «Об утверждении Типовых штатов обра-зовательных организаций начального профессионального образования»

№ Кызматы адам аял эр.

АБК 1 Филиал башчы 4 4

2Кыска мөөнөттүү кур-стардын менеджери 1 1

ИПЖ

3 Курстардын башчысы 1 1 4 Инструктор 12 1 115 Музыкант 1 1

6Окуу борборунун жетек-чиси 1 1

1 Көркөм жетекчи 9 2 72 Көркөм-жасалгалагыч 1 1

ТТК

3 Дарыгер 3 2 14 Медпункт башчы 1 1 5 Медайым 14 14 6 Фельдшер 6 6

7Көмөкчү чарба башчы-сы 1 1

8 Оку чарба башчысы 1 11 ОК башчысы 14 14 3 ОК инспектору 18 17 14 Паспортчу 1 1 5 Кампачы 3 1 26 Комендант 32 29 37 Улук комендант 1 1 8 Ашкана башчы 10 5 59 Наабайчы 1 1

10 Айдоочу 4 411 Лаборант 2 2 12 Жөндөөчү 1 1 13 Ширетүүчү 1 114 Слесарь 4 1 31 Жабдуучу 1 12 Техник 1 13 Токарь 1 14 Сүрөтчү 1 11 Чабан 1 12 Юрист 1 1

КТК 3 Саанчы 2 2

Малчы 4 1 3


35

Кызматчылардын сандык катышында өзгөчө айырмачылык жок, эркектердин жана аялдардын саны 2377 (45%) жана 2862 (55%) түзөт.

Таблица. Кызматчыларды категориясы жана гендердик белгиси (аял/эркек, областтар боюнча) бөлүштүрүүКатегориясы Область/шаар Аялдар Эркектер Аял. (%) Эрк. (%)

Адм

инис

трат

ивди

к-ба

шка

-ру

учул

ук к

ызм

аты

(АБК

)

Ош обл. 8 36 18% 82%

Талас обл. 10 16 38% 62%

Баткен обл. 19 28 40% 60%

Жалал-Абад обл. 40 50 44% 56%

Чүй обл. 49 32 60% 40%

Нарын обл. 17 10 63% 37%

Ысык-Көл обл. 24 14 63% 37%

Бишкек шаары 68 22 76% 24%

Ош шаары 11 3 79% 21%

Инж

енер

дик-

педа

гоги

калы

к ж

умуш

чула

р (И

ПЖ)

Ош обл. 152 208 42% 58%

Талас обл. 65 85 43% 57%

Баткен обл. 130 154 46% 54%

Жалал-Абад обл. 237 276 46% 54%

Чүй обл. 186 196 49% 51%

Ош шаары 58 50 54% 46%

Нарын обл. 112 94 54% 46%

Ысык-Көл обл. 150 110 58% 42%

Бишкек шаары 290 147 66% 34%

Техн

икал

ык

тейл

өөчү

кы

з-м

атчы

(ТТК

)

Ош шаары 13 17 43% 57%

Нарын обл. 39 36 52% 48%

Ош областы 67 58 54% 46%

Талас обл. 30 23 57% 43%

Баткен обл. 87 61 59% 41%



Чүй обл. 108 51 68% 32%

Ысык-Көл обл. 73 24 75% 25%

Кенж

е те

йлөө

чү к

ызм

атчы

(К

ТК)

Ош областы 51 57 47% 53%

Ысык-Көл обл. 47 49 49% 51%

Нарын обл. 35 33 51% 49%

Чүй обл. 67 60 53% 47%


Баткен обл. 67 51 57% 43%

Талас обл. 35 23 60% 40%


Ош шаары 22 9 71% 29%

Ито

го п

о об

ласт

ям

Ош обл. 278 359 44% 56%

Талас обл. 140 147 49% 51%

Баткен обл. 303 294 51% 49%

Жалал-Абад обл. 522 500 51% 49%

Нарын обл. 203 173 54% 46%

Чүй обл. 410 339 55% 45%

Ош шаары 104 79 57% 43%

Ысык-Көл обл. 294 197 60% 40%

Бишкек шаары 608 289 68% 32%


36

Муну менен республиканын түштүгүндөгү үч облуста тең жана Талас областында эркектер ад-министративдик-башкаруучулук жана инженердик-окутуучулук кызматчыларында көпчүлүктү түзөт. Ошондой эле республикалык масштабда кесиптик лицейлердин эркек директорлору аялдарга кара-ганда үч эсе көп (76 жана 25 адам).

Таблица. Кызматчыларды ээлеген кызматына жана гендердик белгисине карата бөлүштүрүү, типтүү штаттык тизим боюнча гана

Кызмат орду Саны Аялдар Эркектер Аял. (%) Эрк. (%)

АБК

Директор 101 25 76 25% 75%

УПМР боюнча директордун орун басары 102 45 57 44% 56%

Башкы бухгалтер 99 66 33 67% 33%

Бөлүм башчы 59 40 19 68% 32%

УВР боюнча директордун орун басары 56 39 17 70% 30%

Методист 35 30 5 86% 14%

ИПЖ

ДПМ жетекчиси 62 3 59 5% 95%

Дене тарбия жетекчиси 82 8 74 10% 90%

Улук чебер 80 18 62 23% 78%

Өндүрүштүк окутуу чебери 1316 557 759 42% 58%

Окутуучу 1057 726 331 69% 31%

Психолог 12 9 3 75% 25%

Жатаканадагы тарбиячы 64 52 12 81% 19%

Сурдо котормочу (сурдопедагог) 2 2 100% 0%

ТТК

Жыгач уста 30 30 0% 100%

Электрик 64 2 62 3% 97%

Механик 59 3 56 5% 95%

Сантехник 38 2 36 5% 95%

Имаратты күндөлүк тейлөөчү жумушчу

85 14 71 16% 84%

Чарба башчы 90 16 74 18% 82%

Кампа башчы 34 21 13 62% 38%

Шеф-ашпоз 40 29 11 73% 28%

Бухгалтер 84 69 15 82% 18%

Жатакана башчысы 36 31 5 86% 14%

Бухгалтер-кассир 80 70 10 88% 13%

Жатакана нөөмөтчүсү 71 65 6 92% 8%

Ашпоз 121 114 7 94% 6%

Окуу бөлүмүнүн катчысы 22 21 1 95% 5%

Катчы-референт, иш жүргүзгүч 63 61 2 97% 3%

Китепкана башчысы 83 81 2 98% 2%

Архивариус 4 4 100% 0%

КТК

Откана оператору 29 3 26 10% 90%

От жаккыч 20 3 17 15% 85%

Күзөтчү 474 157 317 33% 67%

Аймакты шыпырып, тазалагыч, бакчы 57 22 35 39% 61%

Коомдук дааратканаларды тазалагыч 8 4 4 50% 50%

Төшөк-жууркан тараткыч 35 30 5 86% 14%

Ашкана жумушчусу 63 59 4 94% 6%

Кызматтык бөлмөлөрдү тазалагыч 262 255 7 97% 3%

кате

гори

ялар

бо

юнч

а

АБК 452 245 207 54% 46%

ИПЖ 2675 1375 1300 51% 49%

КТК 1004 603 401 60% 40%

ТТК 948 533 415 56% 44%


37

БКБ ОЖ кызматкерлеринин орто курагы – 47 жаш, аялдар - 45, эркектер – 49. Эркектердин саны курактык топтордо 55 жаштан кийин көбүрөөк болот.

Таблица. Кызматчыларды курагы боюнча жана беш жылдык курактык топтор боюнча гендер-дик белгисине карата бөлүштүрүү (курактык-жыныстык пирамида)

Курагы Аялдар Эркектер80-… 0 475-79 9 1770-74 14 3365-69 86 11860-64 165 33755-59 362 46750-54 519 42045-49 420 25040-44 322 15935-39 283 16030-34 308 15125-29 242 15520-24 123 100…-19 9 6

Таблица. Кызматчыны курагы жана гендердик белгиси боюнча бөлүштүрүү (курактык-жыныстык пирамида)

Курагы Аялдар Эркектер84 0 182 0 181 0 279 0 178 2 377 2 276 2 575 3 674 3 673 2 772 2 671 2 770 5 769 10 1268 17 2767 13 2266 19 2465 27 3364 22 5363 30 5962 26 5961 36 7560 51 9159 56 8958 60 6657 64 11756 82 9655 100 9954 118 10153 99 8552 107 8251 80 6950 115 83


38

49 93 6148 79 4547 85 5046 86 5245 77 4244 61 3743 71 2842 63 2841 48 3140 79 3539 54 2838 55 3837 73 2836 47 3435 54 3234 64 2333 79 2932 55 3431 56 3430 54 3129 48 3428 43 3227 44 2926 60 3225 47 2824 36 2723 21 2322 27 1721 23 2420 16 919 5 318 3 317 1 0

Таблица. Акыркы 3 жыл ичинде РИМБдин квалификацияны көтөрүү курстарына катышкан инженердик-педагогикалык жумушчулардын жана административдик-башкаруу персоналынын кызматкерлеринин саны (БКБОЖго берилген маалыматтар боюнча)

Область/ шаар Окуу жайИПЖ жана АБК

кызматкерле-ри-нин саны

алардын ичинен акыркы 3 жыл ичинде РИМБдин квалификацияны көтөрүү курстарына катышты

(адам) (%)Баткенская обл. КЛ № 33 27 1 4%

Бишкек шаары

КТККЛ 8 3 38%КЛ № 10 42 14 33%

КЛ № 100 32 4 13%КЛ № 17 24 11 46%КЛ № 20 39 7 18%КЛ № 27 23 4 17%КЛ № 3 30 15 50%КЛ № 4 40 3 8%КЛ № 5 32 2 6%

КЛ № 91 31 3 10%КЛ № 92 16 10 63%КЛ № 94 19 3 16%КЛ № 95 14 11 79%КЛ № 97 41 15 37%КЛ № 98 28 1 4%КЛ № 99 35 6 17%


39

Жалал-Абад обл.КЛ № 1 50 2 4%

КЛ № 89 24 3 13%

Ысык-Көл обл.

КЛ № 14 58 3 5%КЛ № 2 63 4 6%

КЛ № 22 22 11 50%КЛ № 42 31 2 6%КЛ № 55 33 5 15%КЛ № 85 33 11 33%

Нарын обл. КЛ № 30 24 12 50%КЛ № 32 34 16 47%КЛ № 87 67 5 7%

Ош шаары КЛ № 12 56 3 5%

Ош обл.КЛ № 44 33 5 15%КЛ № 54 30 1 3%КЛ № 67 28 1 4%

Талас обл.КЛ № 110 33 12 36%КЛ № 41 38 17 45%КЛ № 51 20 6 30%

Чүй обл.

КЛ № 102 38 2 5%КЛ № 105 28 3 11%КЛ № 19 43 3 7%КЛ № 25 21 4 19%КЛ № 37 23 8 35%КЛ № 47 27 4 15%КЛ № 49 25 3 12%

ПУ № 1, ОП-36/3 13 1 8%

Дүйнөлүк экономиканын өнүгүшү менен эмгек рыногунун кесиптик лицейлердин бүтүрүүчүлөрүнүн жана инженердик-педагогикалык персоналдардын кесиптик компетенттүүлүгүнө талаптар күчөөдө. Системаны реформалоо шарттарында инженердик-педагогикалык персоналдар-ды өнүктүрүүгө жана көтөрүүгө өзгөчө көңүл бурулат. Окутуу Республикалык илимий-усулдук бор-бордун базасында, ошондой эле донорлордун колдоосунда жүргүзүлөт.

Таблицадагы акыркы 3 жыл ичиндеги квалификацияны көтөрүү боюнча маалыматтар кесиптик лицейлер тарабынан берилген маалыматтардын негизинде түзүлдү. Бул маалымат системадагы пер-соналдарды окутууну пландоо жана квалификациясын көтөрүү үчүн куралдардын бири катары кыз-мат кылары болжолдонууда.

Таблица. Персоналдардын орточо жаш курагы, иш стажынын орточо көрсөткүчү (жалпы жана системадагы стажы), типтүү штаттык ырааттама менен гана

Категория № Кызмат ордуОрточо жашы Стажы (орто, жыл.)

баардыгы аял эрк. жалпы система-дагы

Адм

инис

трат

ив-

дик-

баш

кару

у-чу

лук

кызм

аты

(А

БК)

1 Директор 53 55 53 31 182 УПМР боюнча директордун орун басары 52 48 55 29 203 УВР боюнча директордун орун басары 46 45 48 23 134 Бөлүм башчы 48 45 54 26 175 Методист 47 47 48 25 146 Башкы бухгалтер 49 51 47 27 15

Инж

енер

дик-

педа

го-

гика

лык

жум

ушчу

лар

(ИПЖ

)

1 Психолог 48 45 59 27 152 Сурдо котормочу (сурдопедагог) 45 45 22 113 Улук чебер 53 51 54 31 194 Өндүрүштүк окутуу чебери 46 43 48 21 105 ДПМ жетекчиси 49 42 50 25 116 Дене тарбия жетекчиси 45 36 45 19 117 Жатаканадагы тарбиячы 44 44 43 17 108 Окутуучу 46 44 51 22 11


40

Техн

икал

ык

тейл

өөчү

кы

змат

чы (Т

ТК)

1 Бухгалтер 41 41 38 18 103 Бухгалтер-кассир 43 44 35 20 114 Китепкана башчысы 48 48 45 24 135 Чарба башчы 54 51 55 29 136 Механик 51 47 51 24 127 Окуу бөлүмүнүн катчысы 30 29 42 8 48 Катчы-референт, иш жүргүзгүч 32 32 35 9 59 Архивариус 27 27 6 4

10 Кампа башчы 51 50 54 24 1111 Жатакана башчысы 50 50 48 23 1012 Жатакана нөөмөтчүсү 50 50 47 19 813 Шеф-ашпоз 52 52 55 28 1414 Ашпоз 46 46 46 17 91 Имаратты күндөлүк тейлөөчү жумушчу 44 41 45 16 52 Жыгач уста 48 48 17 83 Сантехник 48 33 49 19 74 Электрик 48 42 48 18 7

Кенж

е те

йлөө

чү к

ыз-

мат

чы (К

ТК)

1 Ашкана жумушчусу 44 44 40 11 52 Төшөк-жууркан тараткыч 46 46 43 15 93 Аймакты шыпырып, тазалагыч, бакчы 47 50 45 17 74 Откана оператору 47 53 46 16 65 От жаккыч 44 48 43 10 56 Күзөтчү 50 49 50 19 77 Кызматтык бөлмөлөрдү тазалагыч 44 44 45 15 6

Коомдук дааратканаларды тазалагыч 38 35 41 11 5

Кесиптик билим берүү системасындагы узакка созулган орточо иш стажы АУП жана ИПР топторунун өкүлдөрүндө, жалпысынан алганда директорлордо (18 жыл), УПМР боюнча директордун орун басарларын-да (20 жыл) жана улук чеберлерде (19 жыл) байкалат. Кесиптик билим берүү системасындагы иш стажынын орточо көрсөткүчү окутуучуларда – 11 жыл, өндүрүштүк билим берүүнүн чеберлеринде – 10 жыл.

БКБОЖнын кызматкерлеринин ар бир үчүнчүсү башталгыч же орто кесиптик же орто техни-калык билимге ээ. БКБОЖнын кызматкерлеринин 43%ы жогорку билимге ээ. Инженердик-окутуучу жумушчулардын ичинен болжолдуу түрдө аялдардын үчтөн экиси (68%) жана эркектердин жарымы (47%) жогорку билимге ээ.

Таблица. Распределение персонала по образованию, категории и гендерному признаку (чел. и %)

БилимиАБК ИПЖ ТТК КТК Жалпы персонал

аял эрк. аял эрк. аял эрк. аял эрк. аял эрк. бардыгы

жалпы орто 1 34 59 171 160 394 306 600 525 1125

башталгыч кесиптик 2 2 94 169 91 69 57 54 244 294 538

орто кесиптик 20 12 165 299 145 69 24 16 354 396 750

орто-специалдык 7 10 100 113 71 28 35 14 213 165 378

орто техникалык 3 18 34 14 18 4 4 39 56 95

жогорку бүтпөгөн 4 2 34 28 20 3 4 2 62 35 97

жогорку 209 185 935 618 188 81 18 22 1350 906 2256

БилимиАБК ИПЖ ТТК КТК Жалпы персонал

аял эрк. аял эрк. аял эрк. аял эрк. аял эрк. бардыгы

жалпы орто 0% 0% 2% 4% 24% 37% 74% 73% 21% 22% 21%

башталгыч кесиптик 1% 1% 7% 13% 13% 16% 11% 13% 9% 12% 10%

орто кесиптик 8% 6% 12% 23% 21% 16% 4% 4% 12% 17% 14%

орто-специалдык 3% 5% 7% 9% 10% 7% 7% 3% 7% 7% 7%

орто техникалык 1% 0% 1% 3% 2% 4% 1% 1% 1% 2% 2%

жогорку бүтпөгөн 2% 1% 2% 2% 3% 1% 1% 0% 2% 1% 2%

жогорку 85% 88% 68% 47% 27% 19% 3% 5% 47% 38% 43%


41

Тыянак. Маалыматтарды алдын ала талдоо төмөнкү тыянактарды жана сунуштамаларды берүү-гө мүмкүндүк берет:

• Системада даана көрүнгөн гендердик дисбаланс байкалбайт (10%), бирок административ-дик-башкаруу персоналында дисбаланс бар (76 жана 25);

• Кызматкерлердин орточо жаш курагы 47 жаш;• Персоналдарды окутуунун жана квалификацияларын көтөрүүнүн көрүнүшү маалыматтар-

дын жетишсиздигинен улам толук эмес көрүнөт;• Орточо иш стажы 10 жылдан ашат.

Системанын персоналдары боюнча маалыматтарды киргизүү жана натыйжалуу пайдалануу үчүн төмөнкүлөр сунушталат:

• Кадрдык иш жүргүзүү жана каттоо жараянын стандартташтыруу, бул кызматкерлер жөнүн-дө толук жана ишенимдүү маалыматтарды өз убагында алууга мүмкүндүк түзөт;

• Кадрдык каттоо жана иш жүргүзүүгө жооптуу кызматкерлерге Кыргыз Республикасынын Эмгек кодексинин негизинде жол-жоболорду туруктуу окутуу;

• Кадрдык каттоо жана иш жүргүзүүгө жооптуу кызматкерлердин компьютердик сабаттуу-лугун жогорулатуу.

• Көрсөтүлгөн чаралар системанын жумушчуларынын ишин пландоо жана дараметин көтөрүү үчүн негиз болот.


42

Бүтүрүүчүлөрдү көзөмөлдөө жана алардын ишке орношуусу-нун мониторинги

Кыргызстандагы кесиптик билим берүү системасындагы жаңычылдыктардын бири – бул ке-сиптик лицейлердин жана училищалардын бүтүрүүчүлөрүнүн ишке орношуусуна мониторг жүргүзүү. Тактап айтканда, бул окуу жайлар белгилүү убакыттын ичинде өз бүтүрүүчүлөрүнүн ишин көзөмөл-дөйт. Мындай жол менен кесиптик окуу жайлар өзүнүн билим берүүсүнүн сапатын мониторинг кылуу мүмкүнчүлүгүнө ээ.

Жакында эле Бишкек шаарында өлкөдөгү кесиптик лицейлердин жана колледждердин өкүл-дөрү үчүн өз бүтүрүүчүлөрүн көзөмөлдөө боюнча изилдөөлөрдү жүргүзүү боюнча кезектеги окуу семинары болуп өттү. Бул программа 2013-жылдан тартып Европа Билим берүү фондунун колдо-осунда, КРнын Билим берүү жана илим министрлиги, ошондой эле Кесиптик-техникалык билим берүү агенттиги менен биргеликте ишке киргендигин белгилеп өтөбүз. 2013-жылы бүтүрүүчүлөрдү көзөмөлдөө боюнча алгачкы сынамык (пилоттук) изилдөө Кыргыз Республикасындагы башталгыч кесиптик билим берүү (БКБ) жана орто кесиптик билим берүү (ОКБ) системасындагы 5 билим берүү мекемесин (провайдерлер) гана камтыган. Андан кийин алгачкы сынамык изилдөөнүн убагында ка-былган жетишкендиктердин жана кыйынчылыктардын натыйжасында 2014-жылдын июль айында экинчи сынамык изилдөө ишке ашты. Экинчи сынамык изилдөө Бишкек шаарындагы жана респу-бликанын түштүк региондорундагы ОББ системасынын 16 провайдерин камтыды.

Бул программанын маңызы жана анын жер-жерлерде кандай иштеп жаткандыгы жөнүндө билип көрөлү дедик. Бул максатта Кыргызстандын түштүк регионун, тактап айтканда, Баткен облу-сунун Кадамжай районундагы №33 кесиптик лицейди тандап алдык. Биздин суроолорубузга №33 кесиптик лицейдин өндүрүштүк билим берүүсүнүн чебери, аталган семинардын катышуучусу Исмаи-лов Абдурасул Пакырович жооп берүүгө макул

- Абдурасул Пакырович, семинардан алган таасирлериңиз кандай?Ирети менен айтып өтөйүн. Биз, Кыргызстандын кесиптик окуу жайларынын өкүлдөрү үчүн бул

сыяктуу окуу семинарлары мезгил-мезгили менен өтүп турат. Семинарларда бүтүрүүчүлөрдүн ишке орношуусуна кантип натыйжалуу көзөмөл жүргүзүү керек экендигин бизге окутушат. Бул максаттагы акыркы семинар биз үчүн абдан пайдалуу жана кызыктуу болду. Бул семинардан бүтүрүүчүлөрдү анкеталоо боюнча тажрыйба алдык. Жалпысынан Европа өлкөлөрүнүн анкеталоо боюнча тажрый-баларын үйрөндүк. Бул анкеталардын негизинде ар бир окуу жай жергиликтүү өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен өз анкеталарын иштеп чыгуу пландалууда. Мындан сырткары семинарда бүтүрүүчүлөрдү көзөмөлдөө боюнча изилдөөлөрдү ишке ашырууда белгилүү тажрыйба топтогон КБУнун лицейлери-нин жана колледждеринин өкүлдөрү менен тажрыйба алыша алдык. Бул биз үчүн өзгөчө кызыктуу болду.

Ошону менен бирге мен бул программанын Россияда жана Казакстанда кандай иштей турган-дыгы тууралуу билдим. Мага Россияда ар бир кесиптик окуу жайдын өз бүтүрүүчүлөрүн 3 жыл бою милдеттүү түрдө көзөмөлдөп тургандыгын билүү кызыктуу болду. Бул азыр бизде ыктыярдуу түрдө ишке ашып келе жатат. Бирок бул долбоордон кийин бул программа милдеттүү түрдө колдонулат деп ойлойм.

- Эми ошол программа жөнүндө айтсаңыз. Бул программа сиздердин кесиптик окуу жайыңы-здарда ишке кире баштадыбы же аны ишке киргизүүгө эми кирише баштадыңыздарбы?

Бул бүтүрүүчүлөрдү ишке орноштуруу программасынын сынамык долбоору былтыркы жылы бизде иштеп баштаган. Ушул программанын негизинде биз лицейде бүтүрүүчүлөрдү ишке орношту-руу борборун түзүп, анын ишин мен өзүм тескеп жатам. Бул борбордун өз түзүмү бар. Борборду ли-цейдин директорунун окуу-тарбия иштери боюнча орун басары жетектейт. Андан кийин бул түзүмгө окуу кесиптик комитети, улук чебер жана атайын топтун жетекчиси катары мен кирем. Атайын топ-ко кураторлор кирет, алар өз бүтүрүүчүлөрүнүн дайындарын жыйнаган окуу топторунун чеберлери. Алар андан соң бул маалыматтарды бизге беришет, биз маалыматтарды талдап, түзүмдөштүрүп, тий-иштүү тыянактарды чыгарабыз.


43

- Бүтүрүүчүлөрдүн маалыматтарын чогултуу кандайча ишке ашат?Маалыматтарды чогултуу бир нече этап менен жүрөт. Биринчи этап – анкеталоо. Бүтүрүүчүлөр

окуу жайды бүтүрүүнүн алдында анкетага өз дайындарын электрондук почтасына чейин толук жа-зып калтырышат. Ошондой эле анкетага бүтүрүүчүнүн айрым жакын адамынын жана тууганынын байланыш номери жазылат. Кийин биз телефон аркылуу же интернеттин жардамы менен байла-нышабыз. Эгерде бүтүрүүчү менен байланышууга мүмкүн болбосо, ал анкетага кимдин байланыш номерин жазган болсо, ошол адам менен байланышабыз.

Бирок ошол дайындар убакыттын өтүшү менен алмашат да. Телефон номери же жашаган жери алмашып кетиши мүмкүн. Бул учурда эмне кыласыздар?

Мындай да болушу мүмкүн, муну биз эске алабыз. Ошону үчүн өз бүтүрүүчүлөрүбүздүн те-лефон номерлерин жоготпоого аракет кылабыз. Жогоруда айтып өткөндөй, бул учурда бизге ин-тернет жакшы жардам берет. Окуу жылы бүткөндөн кийин биз бүтүрүүчүлөргө анкетаны кайрадан жөнөтөбүз, алар анкетаны кайрадан толтуруп, бизге жөнөтүшөт. Ошондой эле биздин бүтүрүүчүлөр менен болочок абитуриенттер чогулган “Ачык эшик күндөрү” да маалыматтарды топтоого мүмкүн-дүктөр түзүлөт. Бүтүрүүчүлөр бизге жардамга келет, анткени алар бири-биринин байланыш номер-лерин жоготушпайт.

- Теперь самый главный вопрос. Видите ли вы пользу от этой программы?Пайдасы абдан чоң. Баарынан мурда бул программа окуу жайдын өзү үчүн абдан маанилүү.

Кесиптик лицейлер жана училищалар бүтүрүүчүлөрүнүн канча пайызы өз адистиги боюнча ишке ор-ношо алгандыгын, алардын Кыргызстанда же башка өлкөдө орношкондугун биле алышат. Бул эмне үчүн керек? Биринчи кезекте өздүк баалоо үчүн керек болот, адистиги боюнча ишке орношкондор – бул окуу жайдын билим берүүсүнүн сапатынын көрсөткүчү. Бул көрсөткүч канчалык жогору болгон сайын окуу жайдын рейтинги ошончолук өсөт.

Экинчиден, биз кайсы адистикке суроо-талап көп экендигин биле алабыз. Бул көйгөйгө кабыл болуу менен бул же тигил чөйрөдөгү адистерди болжолдуу түрдө канча даярдашыбыз керек экен-дигин биле алабыз. Мисалга алсак, мурунку жылкы статистика эле Кыргызстандын бардык кесиптик окуу жайларынын бүтүрүүчүлөрүнүн 70%га жакыны өз адистиктери боюнча ишке орношкондугун көрсөтөт. Бул биз үчүн жакшы көрсөткүч жана жаштар үчүн жакшы жарнама.

Акыркысы, адам фактору тууралуу унутпашыбыз керек. Бүтүрүүчүгө унутулгус жагымдуу мами-ле жасоо керек экендигине ишенем. Бүтүрүүчүгө жагымдуу мамиле жасоо менен да жардам берүүгө болот. Ошондо ал да өз тажрыйбасына ишене алат.

- Сиз да бүтүрүүчүлөргө ишке орношууга жардам бересизби? Тилекке каршы, дайыма эле жардам бере албайм. Күчүбүз жетишинче жардам берүүгө аракет

кылып жатабыз. Муну үчүн биз түрдүү иш берүүчүлөр менен иш байланыштарын түзүп, ишке ор-


44

ноштуруу борборун колдоону да эстен чыгарбайбыз. Ал жакта кандайдыр бир бош орундар пайда болору менен бүтүрүүчүбүздү ишке орноштурабыз. Мисалы, жакында эле бир бүтүрүүчүбүздү жер-гиликтүү райэнергосбытка электрик кылып ишке киргиздик. Бул багытта күчүбүз жетишинче иштеп жатабыз.

- Интервью бергениңиз үчүн ырахмат! Ушундай маанилүү жана керектүү ишиңизге ийгилик-терди каалайбыз.

Сиздерге да ырахмат.


45

Башталгыч кесиптик билим берүүнү көз карандысыз аккреди-тациялоо

Мамытканов Джумакадыр Суйуналиевич,Башкы адис,

КР ЭМЖМ алдындагы КТБА

2012-2020-жылдарга карата Кыргыз Республикасында билим берүүнү өнүктүрүү стратегиясына ылайык билим берүү системасы-нын жемиштүүлүгүнүн башкы критерийи алдыда турган кыйынчылы-ктарга адекваттуу чара көрүүгө жөндөмдүү жана өлкөнүн тийиштүү экономикалык, социомаданий жана саясий керектөөлөрүнө карата компетенттүүлүккө ээ болгон бүтүрүүчү болуп саналат.

Кесиптик билим берүү ички, регионалдык жана дүйнөлүк эмгек рыногунун талаптарына жооп берген жана өз квалификациясын түрдүү формаларда жогорулатууга систематикалык жактан даяр бол-гон адистерди даярдоону камсыз кылышы керек.

Башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн милдети – жый-ынтыкты болжолдой алуу, бүтүрүүчүлөрдүн компетенттүүлүгү менен эмгек рыногунун талаптарынын ортосундагы, өзгөчө айыл жерлерин-деги бөлүктү толтуруу, квалификациялык кадрларга болгон суроо-та-лап менен сунуштардын ортосундагы теңдемди аныктоо, ишкерлер-дин жана жалпы коомчулуктун бүтүрүүчүлөргө болгон ишениминин деңгээлин көтөрүү.

Жогоруда көрсөтүлгөн милдеттерди чечүү үчүн маанилүү кадамдардын бири окуу жайлар-дын бүтүрүүчүлөрүн окутуунун, баалоонун жана сертификациялоонун жыйынтыктарынын монито-рингинде иш берүүчүлөрдүн жана жарандык коомдун катышуусунда кесиптик билим берүү про-граммаларынын көз карандысыз аккредитациясын түзүү болуп саналат. Кесиптик-техникалык билим берүү багытына көз карандысыз аккредитациялоо, баалоо жана сертификациялоо механизмдерин андан ары өнүктүрүү жана жайылтуу учурдагы көйгөйлөрдү жоюуну жана саясат кадрларын даярдо-ону жаңы деңгээлге чыгарууну камсыз кылууну ишке ашырган саясаттын чараларынын бири катары болжолдонот.

Жогоруда айтылган стратегияны ишке ашыруу боюнча иш-чаралардын биринчи үч жылдык планына “Окуу программаларын көз карандысыз аккредитациялоо системасын киргизүү” боюнча милдеттер коюлду. Бул милдетти баалоо жана натыйжалуулугун көзөмөлдөө үчүн максаттуу көрсөт-күчтөрү бар индикаторлор аныкталды.

Жалпысынан каттоодон жана аккредитациялоодон өткөн бюджеттик (3 жыл) негиздеги окутуу-нун сынамык программаларынын санын бешке чейин жеткирүү пландалууда. 2012-жылы GIZ долбо-орунун алкагында төрт кесиптик лицейде сынамык аккредитация жүргүзүлдү: №4, 16, 22, 6 жана 87 кесиптик лицейлер. 2013-жылы КРнын «Билим берүү жөнүндө» Мыйзамынын 40-беренесине кир-гизилген өзгөртүүлөрдүн негизинде аккредитациялоо маселеси көз карандысыз аккредитациялоо агенттигине берилди. Кесиптик-техникалык билим берүү агенттиги келечекте бул маселенин үстүндө аткаруучу катары алектенбейт, бирок аккредитациядан өтө турган кесиптик лицейлерге усулдук жар-дам жана колдоо көрсөтөт.

“Кыска мөөнөттүү окутуунун аккредитацияланган окуу программалары” аттуу башка бир ин-дикатор менен азыркы учурга чейин 14 окуу жайында бекитилген тартипте билим берүү программа-лары аттестациядан (аккредитация) өткөрүлдү. Алдыда окуу жайлар КРнын «Билим берүү жөнүндө» Мыйзамы менен аныкталган көз карандысыз аккредитациялоонун талаптарына ылайык аккреди-тациядан өтүшөт. Учурда аттестациядан өткөрүлгөн (аккредитацияланган) программалардын санын элүүгө жеткирүү пландалууда.

Ошондой эле аккредитациялоо боюнча милдеттерди ишке ашыруунун алкагында 2010-жыл-дын 2-февралындагы Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен Германия Федеративдик Республи-касынын ортосунда өткөрүлгөн сүйлөшүүлөрдүн негизинде Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлиги (КР БИМ), Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министр-лигине караштуу Кесиптик-техникалык билим берүү агенттиги (КТБА) жана GIZ “Кесиптик-техника-лык билим берүү жана жумуштуулукту колдоо” программасынын ортосунда долбоорду ишке ашыруу


46

тууралуу Макулдашууга кол коюлган. Сүйлөшүүлөрдүн негизинде Германия эл аралык кызматташтык боюнча коомчулугунун (GIZ) “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукту колдоо” про-граммасы сынамык аккредитациялоону киргизүүнү жана билим берүү программаларынын жана ке-сиптик билим берүү уюмдарынын сапатын камсыз кылууну ишке ашырат.

2013-жылы Кыргыз Республикасынын “Кыргыз Республикасынын «Билим берүү жөнүндө» Мыйзамына өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу” мыйзамы кабыл алынып, мыйзамдын 40-беренесин-де билим берүү уюмдарын аккредитациялоонун жол-жоболору, Улуттук аккредитациялык кеңеш жана аккредитациялык агенттиктерди каржылоо жөнүндө жоболор жазылган.

Ушул мыйзамга ылайык Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигине ка-раштуу Улуттук аккредитациялык кеңеш жана төмөнкү аккредитациялык агенттиктер түзүлдү:

• Билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоо агенттиги (GIZ “Ке-сиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукту колдоо” программасынын кызмат-таштыгынын алкагында);

• Кесиптик-техникалык билим берүүнү аккредитациялоо агенттиги (ТEMPUS-QUEECA долбо-орунун иштеринин алкагында);

• “Стандарт” билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоо агенттиги;• “EdNet” жогорку окуу жайлар ассоциациясына караштуу аккредитациялоо агенттиги

(TEMPUS долбоорунун иштеринин алкагында).

Билим берүүнүн сапатын жөнгө салуунун жана баалоонун жаңы механизмдерин түзүүдөгү жана билим берүү программаларын аккредитациялоодогу зарылчылыктардан улам көз карандысыз аккредитациялоонун үлгүсү иштелип чыкты жана сунушталды. Тандалып алынган 4 кесиптик лицей-ди (№№4, 6, 16, 22 КЛ) жана 2 колледжди (Кусеин Көлбаев атындагы Бишкек автомобиль-жол кол-леджи жана Токмок Индустриалдык-педагогикалык колледжи) сынамык аккредитациядан өткөрүү үчүн Кеңеш керектүү ченемдик документтердин баштыгын иштеп чыкты.

Бүгүнкү күндө билим берүү программаларынын жана уюмдарынын көз карандысыз аккре-дитациясынын үлгүсүнүн сынамык апробациясы педагогикалык кызматкерлерди окутуп жана бул чөйрөдө тажрыйба топтоп жаткан 9 кесиптик лицейде улантылууда. Бул иштин алкагында аккре-дитациялоонун жол-жобосун окутуу жана окуу жайлар ортосунда тажрыйба алышуу боюнча көчмө окуу семинарлары, мастер-класстар өткөрүлдү. Иш-чараларга өндүрүштүк жана усулдук окутуубо-юнча жетекчилердинорун басарлары, тармактык, көзөмөлчүлүк кеңештеринин өкүлдөрү жана башка атайын өнөктөштөр катышты. Стандарттар жана критерийлер жаңы усулдар менен бааланып, окуу жайлар, РИМБ, тармактык жумушчу топтор, улуттук жана эл аралык эксперттер менен макулдашылат.

Бүгүнкү күндөгү кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо системасындагы башыбыздан ке-чирген олуттуу өзгөрүүлөр окуу жайлардын ишин же стандарттар менен кабыл алынган билим берүү программаларын жогорулатууга, билим берүүнүн сапатын көтөрүү үчүн тийиштүү чечимдерди кабыл алууга жана сунуштарды иштеп чыгууга багытталган.

Билим берүү уюмдарынын жана программаларынын көз карандысыз аккредитациясынын киргизилиши заманбап, натыйжалуу системаны түзүүгө, билим берүүнүн сапатына кепилдик берүүгө жардам берет жана активдүү кесиптик ишмердиктин башталышына же кесиптик карьераны куруу үчүн билим берүүнү андан ары улантууга болгон мүмкүндүктү камсыз кылат.

Билим берүү стратегиясындагы мамлекеттик саясаттын актуалдуу приоритеттери бар билим берүүнүн натыйжалуу системасы Кыргызстандын туруктуу экономикалык өнүгүүсүнө шарт түзөт.


47

АӨБнын «Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү» экинчи долбоору

Аалиев Азиз КубанычбековичАзия Өнүктүрүү Банкынын“Кесиптик билим берүү жана

көндүмдөрдү өнүктүрүү” экинчи долбоорунун менеджери

Бул долбоор АӨБнын 2012-жылдын 31-декабрында аяктаган “Кесиптик билим берүү жана көндүмдөрдү өнүктүрүү” долбоорунун уландысы болуп саналат жана кесиптик билим берүүнү андан ары ра-ционализациялоо жана модернизациялоо максатын көздөйт, бул Кы-ргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2013-2017-жылдарга карата өл-көнү туруктуу өнүктүрүүнүн улуттук стратегиясында жана 2020-жылга чейин билим берүүнү өнүктүрүү стратегиясында баяндалган максат-тарга шайкеш келет.

Долбоордун максаттары:• Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө КБ системасын рефор-

малоодо көмөк көрсөтүү,• жаштардын ишке орношуусу үчүн аларга эмгек көндүмдөрүн

окутуунун сапатын жогорулатуу.

Долбоордун милдеттери:• окуу жайларда эмгек кадрларын даярдоонун натыйжалуу жана ийкемдүү системасын

түзүүдө эмгек рыногунун талаптарына ылайык көмөк көрсөтүү,• ишке орноштуруу мүмкүнчүлүгүн жогорулатууга жана окуу жайлардын бүтүрүүчүлөрү үчүн

кирешелерди алууга жардам бере турган окутуу жана окуу шарттарын жакшыртуу.

Экинчи долбоор төмөнкү компоненттерден турат:• Башталгыч кесиптик билим берүү (БКБ) системасын рационализациялоо жана кесиптик-тех-

никалык билим берүү жана окутуу (КТБО) системасын модернизациялоо;• КТБО системасындагы окуунун жана окутуунун шарттарын жакшыртуу;• Окуу программаларын жана окуу материалдарын иштеп чыгуу;• Окуу сапатын жакшыртуу.

Бул долбоордо кесиптик билим берүүнүн деңгээлине, билим берүү уюмдарынын жана кесип-теринин санына карата камтууну кеңейтүү болжолдонууда. Долбоор квалификациялуу жумушчулар-ды даярдоону камсыз кылган башталгыч кесиптик билим берүү окуу жайларына (БКБОЖ) жана тех-никтерди жана орто звенадагы адистерди даярдоочу орто кесиптик билим берүү окуу жайларына (ОКБОЖ) колдоо көрсөтөт.

Бардык кесиптик билим берүү жана окутуу системасынын, окутуунун жеке провайдерлеринин компетенцияларына негизделген окутууну киргизүү пландалууда.

Долбоор 42 БКБОЖ жана 18 ОКБОЖду камтыйт. 260 мастерскаяны оңдоо жана жабдуу план-далууда, мында БКБОЖнын үлүшүнө 182 мастерская (70%), ал эми ОКБОЖнын үлүшүнө 78 мастер-ская (30%) туура келет.

Экинчи долбоордун ОКБ системасын камтуу компонентинин алкагындагы иш-чаралар:• Түзүлгөн Кесиптик Көндүмдөрдү Өнүктүрүү боюнча Улуттук Кеңештерди (ККӨУК) чыңдоо;• ККӨУКнын алкагында түзүлгөн тармактык кеңештерди чыңдоо;• ОКБОЖдо Көзөмөлчүлүк кеңештерин түзүү;• Талдоолорду жана изилдөөлөрдү жүргүзүү жана жылдык статистикалык бюллетендерди

жарыялоо;• Кесиптик багыттоо жана социалдык маркетинг.

2-компонент. ОКБ системасында окуунун жана окутуунун шарттарын жакшыртуу:• 172 окуу мастерскаясын, 18 компьютердик классты реабилитациялоо, приоритеттүү тар-


48

мактар боюнча окуткан ОКБОЖго эмеректерди жеткирүү;• Приоритеттүү кесиптер боюнча заманбап жабдууларды жеткирүү.

3-компонент. Окуу программаларын жана окуу материалдарын иштеп чыгуу:• Экономиканын 7 тармагынын алкагында 15 приоритеттүү кесип боюнча баалоонун ке-

сиптик стандарттарын иштеп чыгуу;• Компетенцияларга негизделген окууну жеткирүү үчүн модулдук программаларды жана ма-

териалдарды иштеп чыгуу;• Бүтүрүүчүлөрдүн компетенциясына көз карандысыз баалоо системасын киргизүү;• ОКБ системасынын окуу процессине киргизүү үчүн иштелип чыккан материалдарды ну-

скалоо.

4-компонент. Окуу сапатын жакшыртуу:• КТБО системасынын окутуучулары үчүн квалификациялык түзүмдү иштеп чыгуу жана кир-

гизүү;• КТБО системасынын окутуучулары үчүн кесиптик стандарттарды иштеп чыгуу;• Өлкөнүн чектериндеги БКБОЖ/ОКБОЖнын 540 директорун, директорлордун орун басар-

ларын, администраторлорун жана окутуучуларын жана өлкөнүн сыртындагы 90 окутуучуну окутуу;

• КТБО системасынын окутуучуларын өнүктүрүүнүн программасын иштеп чыгуу;• Республикалык илимий-усулдук борборду чыңдоо.

Кесиптик билим берүүнү жана окууну модернизациялоо боюнча бардык иштер секторлор ме-нен билим берүүнүн өнөктөштүгүнүн алкагында жүрүп жатат.

Демек, Долбоордун алкагында иш берүүчүлөрдүн түздөн-түз катышуусунда жана консультаци-ялары менен приоритеттүү кесиптердин тизмеси түзүлдү. Ушул эле форматта секторлор үчүн при-оритеттүү болгон кесиптерди, ошондой эле сектордун квалификациялык кадрларга муктаждыгын жана алардын квалификациясына талаптарды аныктоого боло турган сектордун изилдөөлөрүн жүр-гүзүү күтүлүүдө. Ошондой эле иш берүүчүлөр менен бирдикте кесиптик стандарттар жана эл аралык стандарттарга дал келген модулдук окуу программалары жана материалдары иштелип чыгат.

Долбоордун каражаттарынын олуттуу бөлүгү окуу жайлардын инфратүзүмүн жакшыртууга бөлүнгөн, тактап айтканда, окуу мастерскаяларында, жатаканаларда, компьютердик класстарда оң-доо иштери жүргүзүлүп, окуу жана компьютердик жабдуулар, эмерек, чыгым материалдары жетки-рилет.

Буга чейин айтылып өткөндөй, долбоор мамлекеттик-жеке өнөктөштүк маселесине олуттуу көңүл бурат, анткени жумушчу күчүнүн суроо-талабы менен сунушунун ортосундагы өз ара бай-ланыш мамлекет менен бизнес коомчулугунун ортосундагы бекем мамилелерди түзүү жолу менен гана координацияланат. Долбоор социалдык маселелер боюнча вице-премьер-министрдин төрага-лыгынын, окуу жайлардын тармактык жана көзөмөлчүлүк кеңештеринин алдында түзүлгөн Кесиптик көндүмдөрдү өнүктүрүү боюнча улуттук кеңешти чыңдоого колдоо көрсөтөт.

Ошондой эле долбоор окуу жайлардагы операциялык ишмердикти жана бүтүрүүчүлөрдү көзөмөлдөө боюнча изилдөөлөрдү автоматташтырууга мүмкүндүк түзгөн башкаруунун маалымат-тык системасы сыяктуу концептуалдык көз караштан алганда абдан түшүнүктүү жана ишке аша тур-ган инновациялык мамилелерди жана инструменттерди киргизе тургандыгын белгилеп кетүү керек.

Пландалып жаткан бардык иш-чаралар Кыргыз Республикасынын кесиптик-техникалык билим берүү системасын олуттуу жакшыртууга жардам берет жана аны дүйнөлүк стандартка жакындатат. Долбоордун алуучулары жана өнөктөштөрү менен туруктуу консультацияларды өткөрүү жана не-гизги иш-чараларды макулдашуу аларды бардык деңгээлдерде таанууну жана долбоор аяктагандан кийин жыйынтыктардын туруктуулугун камсыз кылат.

Сиздердин назарыңыздарга сунушталган Башталгыч кесиптик билим берүүнүн жылдык жый-нагы жана Орто кесиптик билим берүүнүн жылдык жыйнагы ушул долбоордун колдоосунда даяр-далгандыгын жана чыгарылгандыгын баса белгилеп кетким келет.

Ушул жана кийинки жылдык жыйнактар Кыргыз Республикасындагы кесиптик билим берүүнүн учурдагы абалы жөнүндө пайдалуу маалыматтарды алууга жакшы мүмкүнчүлүк түзөт.


49

GIZ111«Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү» программасы(I фаза 2009-жылдан 2013-жылга чейин)(II фаза 2014-жылдан 2016-жылга чейин)

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулук-ка көмөктөшүү” программасынын ишмердиги Кыргызстандын бар-дык аймактарына жайылтылат жана кесиптик билим берүүнүн ре-формаларын колдоо, кесиптик би-лим берүүнүн сапатын жакшыртуу, ошондой эле жаштардын жана бар-дык жыныстагы жумушсуздардын жумуштуулугуна көмөктөшүү боюн-ча бүтүн мамилеге багытталган.

Программа кыргызстандык өнөктөштөрүн, өзгөчө Кыргыз Ре-спубликасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлигин (КР ЭМЖМ) жана Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигин (КР БИМ) кесиптик билим берүүнүн реформаларын ишке ашыруу боюнча, ошондой эле башка катышуучуларды, мисалы, Соода-өнөр жай палатасын кесиптик билим берүүнүн эмгек рыногунун талаптарына сурамды колдонуучу институционалдык адаптация боюнча колдоого алат.

“Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасы ишмер-диктин беш чөйрөсү боюнча консультациялоону аткарат: кесиптик билим берүүнүн реформаларын колдоо, эмгек рыногунун кызмат көрсөтүүлөрүнүн сапатын жакшыртуу, кесиптик билим берүүнүн са-патын жакшыртуу, жаштардын жумуштуулугуна көмөктөшүү, ошондой эле окутууну жакшыртуу жана кесиптик билим берүүнүн окутуучуларынын квалификацияларын көтөрүү.

GTZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу” долбоорунун I фазасы(2009-2013-жж.)GTZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу” долбоорунун биринчи фазасы

Кыргыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлиги (КР ЭМЖМ), Кыргыз Респу-бликасынын Билим берүү жана илим министрлиги (КР БИМ), Кыргыз Республикасынын Соода-өнөр жай палатасы (КР СӨП) жана 2010-жылдын 2-февралындагы GTZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу” программасынын ортосундагы Долбоорду жүзөгө ашыруу тууралуу макулдашуу-нун негизинде ишке ашырылган.

Долбоордун бул базасынын негизги максаты: “Аккредитациялоо, сертификациялоо жана эмгек рыногунун маалыматтык системасы боюнча тандалган жол-жоболорду жана инструменттерди сына-мык киргизүү”.

Аккредитациялоонун жана эл аралык стандарттарга багытталган башталгыч жана орто ке-сиптик билим берүү уюмдарынын жана программаларынын сапатын камсыздоонун жумушчу моде-

11 Макаланын текстинде 2011-жылдын 1-январында “Германия эл аралык кызматташтык коому” (GIZ GmbH) деп кайра аталган “Германия техникалык кызматташтык коому (GTZ GmbH)” деген аталыш пайдаланылат.

Макаланын текстинде “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу “долбоорунун мурунку аталышы кол-донулду. Долбоор 2011-жылдын майайында “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” про-граммасы болуп кайра түзүлдү.

Programm Berufsbildung und Beschäftigungsförderung


50

лин сынамык киргизүү жөнүндө макулдашуу 2010-жылдын 28-июнунда GTZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу” программасы менен КР БИМ, КТУА, КР СӨП, Эл аралык Ишкер Кеңеши, Жеңил өнөр жай ассоциациясы, Ишкерлер биримдиги, Кыргызстан кесиптик бирликтер фе-дерациясы жана EdNet билим берүү мекемелер ассоциациясынын ортосунда кол коюлду.

Аккредитациялоону жана эл аралык стандарттарга багытталган башталгыч жана орто кесиптик билим берүү уюмдарынын жана программаларынын сапатын камсыздоону сынамык киргизүү боюн-ча жумушчу моделдин алкагында сапатты аккредитациялоо жана камсыздоо боюнча милдеттерди долбоордун өнөктөш уюмдары кирген, мамлекеттин, экономиканын жана жарандык сектордун өкүл-дөрүнөн турган Аккредитациялык кеңеш жүзөгө ашырат.

Кеңеш алгач башталгыч жана орто кесиптик билим берүү уюмдарынын жана программалары-нын аккредитация жол-жобосун жүзөгө ашыруучу орган катары түзүлгөн.

Кеңеш “Сертификациялоо” компоненти кошулгандан кийин “Башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо жана сертификациялоо боюнча кеңеш” деп кайра аталды.

2009-2011-жылдары долбоордун алкагында бул кеңештин мүчөлөрүнө, окуу жайлардын өкүл-дөрүнө, иш берүүчүлөргө, жарандык коомго аккредитация процессин окуткан көп сандагы тегерек столдор жана окуу семинарлары өткөрүлдү жана катышуучулар билим берүү мекемелеринин жана программаларынын көз карандысыз аккредитациялоо системасын түзүү, ошондой эле Кыргызстан-дагы башталгыч кесиптик билим берүү системасынын бүтүрүүчүлөрүн сертификациялоо маселеле-рин талкуулашты.

2010-2012-жылдардын аралыгында Башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнү аккреди-тациялоо жана сертификациялоо боюнча кеңеш 4 кесиптик лицей жана 2 колледж үчүн Кыргыз Республикасындагы орто кесиптик билим берүү окуу жайларын жана мекемелерин сынамык аккре-дитациялоо өткөрүү боюнча колдонмо иштелип чыкты. Бул документтер аккредитация жаатындагы европа стандарттарынын жана немис тажрыйбасынын негизинде иштелип чыкты жана аларды кий-инки пайдалануу, ошону менен бирге сапатты камсыздап, окуу жайлардын иштерин узак мөөнөттүү негизде жакшыртуу сунушталды.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынын биринчи фазасы

2011 ж. май айында GTZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана эмгек рыногу” долбоору GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасы болуп кай-ра түзүлгөн. Бул программа 2 колледжге жана 4 кесиптик лицейге сынамык аккредитация өткөрүү менен ыкчам түрдө бүткөрүлдү. Аккредитациялоо тууралуу чечим Башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо жана сертификациялоо боюнча кеңеш, КР БИМ, КР ЭМЖМ караштуу КТБА коллегиялары тарабынан кабыл алынды. Сынамык аккредитациянын жыйынтыктары Баштал-гыч жана орто кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо жана сертификациялоо боюнча кеңештин отурумундарында, 2012-жылдын 16-октябрындагы “Кыргызстандагы башталгыч жана орто кесиптик билим берүү программаларын жана окуу жайларын сынамык аккредитациялоо” семинарларында жана форумдарында талкууланды. GIZдин баалоо миссиясы “Аккредитациялоо” жана “Сертификаци-ялоо” компоненттери боюнча жүргүзүлгөн иштерге жогорку баасын берди.

Кыргыз Республикасынын билим берүүсүн өнүктүрүүнүн бекитилген стратегиясына ылайык 2020-жылга чейин көз карандысыз аккредитациялоонун жана сертификациялоонун апробациялан-ган моделдерин киргизүү каралды. Киргизилген GIZ программасынын негизинде аккредитациялоо-нун модели социалдык өнөктөштөрдүн катышуусу менен 2013-жылдын июнь айында “Билим берүү тууралуу” Кыргыз Республикасынын Мыйзамына көз карандысыз аккредитациялоонун жаңы жөнгө салуусун караган өзгөртүүлөр жана толуктоолор кабыл алынды.

Кыргыз Республикасынын билим берүүсүн өнүктүрүүнүн бекитилген стратегиясына ылайык 2020-жылга чейин көз карандысыз аккредитациялоонун жана сертификациялоонун апробациялан-ган моделдерин киргизүү каралды. Киргизилген GIZ программасынын негизинде аккредитациялоо-нун модели социалдык өнөктөштөрдүн катышуусу менен 2013-жылдын июнь айында “Билим берүү тууралуу” Кыргыз Республикасынын Мыйзамына көз карандысыз аккредитациялоонун жаңы жөнгө салуусун караган өзгөртүүлөр жана толуктоолор кабыл алынды.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасы-нын биринчи фазасынын алкагында SEQUA консалтингдик компаниясы Кыргызстанда башталгыч кесиптик билим берүүнүн бүтүрүүчүлөрүн сертификациялоонун европа стандартына багытталган


51

системасын киргизүү боюнча долбоорду ишке ашырды. Сертификациялоонун жаңы системасы тан-далып алынган алты сынамык кесиптик лицейде бүтүрүү экзамендеринин алкагында төмөнкү багыт-тар боюнча тестирлөө өткөрүлдү: гастрономия (ашпозчу/официант), текстиль индустриясы (тигүүчү/тикмечи), айыл чарбасы (а/ч машинасынын механиги, фермер), кеңсе ишин уюштуруу (кеңсе кыз-маткери) жана металл конструкциясы (ширетүүчү). Керектүү түзүмдөр, моделдер, жоболор, ошондой эле атайын формулярлар тийиштүү түрдө ыңгайлаштырылды жана жакшыртылды. Сертификациялоо модели жеке экономиканын секторлору (ишканалардын кызыкдар ассоциациялары), жумушчулар-дын уюмдары (кесиптик бирликтер жана БӨУ) жана мамлекеттин (КТБА) ортосундагы өнөктөштүккө негизделет.

Сынамык сертификациялоону киргизүү үчүн Кеңеш тарабынан көз карандысыз экзамен ко-миссияларын түзүү үчүн тийиштүү региондордон ылайыктуу экзамен алуучулар чакырылды.

SEQUA компаниясы сертификациялоонун пландаштырылган усулунун алкагында экзамен иш-мердигин жүзөгө ашыруу үчүн жаңы экзамен комиссиясын окутуу жана даярдоо үчүн бир катар тийиштүү тренингдерди өткөрдү жана кесиптик билим берүү системасынын бүтүрүүчүлөрүн сер-тификациялоо боюнча колдонмого сертификациялоонун реалдуу процессин чагылдырды, ошондой эле Кыргызстандын шарттары эске алуу менен адаптацияланган Бүтүрүү экзамендери жөнүндө убактылуу жобону иштеп чыкты.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынын II фазасы (2014-2016-жж.)

Аккредитациянын жана сертификацияны киргизүү боюнчаGIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынын экинчи фазасы өз ишмердигин 2014-жыл-дын 18-июнундагы Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH коому, Кыр-гыз Республикасынын Эмгек, миграция жана жаштар министрлиги, Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлиги жана Кыргыз Республикасынын Соода-өнөр жай палатасынын орто-сундагы долбоордун экинчи фазасын ишке ашыруу жөнүндө долбоор макулдашуусунун негизинде жүзөгө ашырат.

Ишмердиктин негизги чөйрөлөрүнүн бири/программанын компоненттери кесиптик билим берүүнүн реформаларын (ишмердик чөйрөсү/1-компонент) колдоо жана кесиптик билим берүүнүн сапатын жакшыртуу (ишмердик чөйрөсү/3-компонент) болуп саналат.

1- жана 3- компоненттердин/ ишмердик чөйрөлөрдүн негизги индикаторлору болуп төмөнкүлөр саналат:

• Билим берүү программаларын же билим берүү уюмдарын, ошондой эле аккредитациялык институттарын аккредитациялоо боюнча жобо макулдашылды жана колдонууда бар.

• Аккредитациялоо жана сертификациялоо процессин туруктуу ишке ашыруу боюнча каржы-лоонун модели макулдашылды жана колдонууда бар.

• Башталгыч кесиптик билим берүүдө сыналган сынамык сертификациялоо орто кесиптик билим берүүгө өткөрүлдү.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынын биринчи фазасы жана экинчи фазасынын башталышынын жыйынтыгы катары аккредитациялоо моделин киргизүү боюнча билим берүү программаларын жана уюмдарды аккредитациялоо боюнча көз карандысыз агенттик (БПУАКА) түзүлдү. Агенттик башталгыч жана орто кесиптик билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоодон өткөрүүгө даяр. Мындан сырткары жогорку кесиптик билим берүү жаатында төмөнкү 3 көз карандысыз аккредитациялык агенттик түзүлдү:

• Кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо боюнча агенттик;• “Стандарт” билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоо боюнча агенттик;• “EdNet” билим берүү чөйрөсүндөгү сапат кепилдиги боюнча агенттик” коомдук фонду.

Келечекте көз карандысыз аккредитациялоо процессин өткөрүү үчүн жогоруда көрсөтүлгөн аккредитациялык агенттиктер Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 4-августунда бе-китилген Улуттук аккредитациялык кеңеш жөнүндө жобонун негизинде Улуттук аккредитациялык кеңеш тарабынан расмий түрдө таанылган.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынын биринчи фазасы жана экинчи фазасынын башталышынын жыйынтыгы катары аккредитациялоо моделин киргизүү боюнча билим берүү программаларын жана уюмдарды аккредитациялоо боюнча


52

көз карандысыз агенттик (БПУАКА) түзүлдү. Агенттик башталгыч жана орто кесиптик билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоодон өткөрүүгө даяр. Мындан сырткары жогорку кесиптик билим берүү жаатында төмөнкү 3 көз карандысыз аккредитациялык агенттик түзүлдү:

• Кесиптик билим берүүнү аккредитациялоо боюнча агенттик;• “Стандарт” билим берүү программаларын жана уюмдарын аккредитациялоо боюнча агенттик;• “EdNet” билим берүү чөйрөсүндөгү сапат кепилдиги боюнча агенттик” коомдук фонду.

Келечекте көз карандысыз аккредитациялоо процессин өткөрүү үчүн жогоруда көрсөтүлгөн аккредитациялык агенттиктер Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 4-августунда бе-китилген Улуттук аккредитациялык кеңеш жөнүндө жобонун негизинде Улуттук аккредитациялык кеңеш тарабынан расмий түрдө таанылган.

Программанын экинчи фазасынын алкагында Кыргыз Республикасынын жарандык, экономи-калык жана мамлекеттик секторлорунун өкүлдөрүнүн ичинен жумушчу топ түзүлдү. Эл аралык экс-перттердин колдоосу менен өнөктөштөр үчүн бир катар окуу иш-чаралары жана тегерек столдор өт-көрүлүп, төмөнкү аккредитация боюнча укуктук-ченемдик актылардын долбоорлору иштелип чыкты:

• Билим берүү уюмдарын жана программаларын аккредитациялоо тууралуу жобонун долбоору;• Билим берүү жаатындагы аккредитациялык агенттиктер тууралуу жобонун долбоору;• Билим берүү жаатындагы ыйгарым укуктуу мамлекеттик органга караштуу Улуттук аккре-

дитациялык кеңеш жөнүндө жобого өзгөртүүлөрдү киргизүү боюнча сунуштардын долбоору;• GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасы-

нын “Билим берүү тууралуу” КРнын Мыйзамына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду кир-гизүү тууралуу сунуштамалары.

Жогоруда көрсөтүлгөн ченемдик-укуктук документтердин долбоорлору Кыргыз Республикасы-нын тийиштүү мамлекеттик органдары менен макулдашуу үчүн 2014-жылдын 18-ноябрында Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин тегерек столунда талкууланды. Мындан ары Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин аккредитациялоо боюнча керектүү ченемдик-укуктук актыларды талкуулоого жана иштеп чыгууга колдоо көрсөтүү боюнча иштерди улантышы күтүлүүдө.

Башталгыч кесиптик билим берүү системасынын бүтүрүүчүлөрүнүн көз карандысыз сертифи-кациялоонун жетишкен натыйжаларынын туруктуулугун бекемдөө жана камсыз кылуу максатында 2014-жылы №18 КЛ (Бишкек ш.), №1 КЛ (Жалал-Абад ш.) окуу жайларына экинчи жолку эки сынамык сертификациялоо жүргүзүлдү. Башталгыч жана орто билим берүүнү сертификациялоо системасын тажрыйбага киргизүү жана жер-жерлерде түздөн-түз пайдалануу бул системанын майнаптуулугун көрсөттү, бул кесиптик лицейлердин экзамен топторунун, директорлорунун жана окутуучуларынын оң баалоосун тастыктады.

Иш берүүчүлөрдүн жумушчулары (кесиптик бирликтердин) иш берүүчүлөрдүн талаптарына жана эмгек рыногунун шарттарына шайкеш келген кадрларды даярдоо жана кесиптик деңгээлдерин көтөрүү максатында кесиптик лицейлер менен кызматташуу даярдыгын билдиришти.

Жалпысынан маанилүү социалдык өнөктөштөрдүн катышуусундагы стандартташтырылган эк-замен иш берүүчүлөрдүн арасында бир топ кеңири таанууга ээ, бул эмгек рыногун бүтүрүүчүлөр үчүн алда канча жеткиликтүү кылат.

Көз карандысыз аккредитациялоо жана сертификациялоо моделин киргизүү жана жайылтуу үчүн программанын экинчи фазасынын алкагында Кыргызстандын бардык региондорунан жалпы-сынан 24 башталгыч жана орто билим берүү окуу жайы тандалып алынды, алардын ичинен Кыргыз Республикасынын эмгек рыногунун актуалдуу багыттары боюнча 16 кесиптик лицей жана 8 колледж.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынынII фазасынын (2014-2016) алкагындагы бул иштер “GOPA” консалтингдик фирмасы тарабынан ишке ашырылат.

Азыркы убакта “GOPA” консалтингдик фирмасы Кыргызстандын жарандык, экономикалык жана мамлекеттик секторлорунун жооптуу өкүлдөрүнүн катышуусу менен аккредитациялоо жана серти-фикациялоо жүргүзүү үчүн сынамык окуу жайлар жана башка социалдык өнөктөштөр менен бирге-ликте даярдоочу жана окутуучу иш-чараларды өткөрөт.

GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү” программасынынII фазасынын ишмердиги Кыргызстандагы кесиптик билим берүүнүн көз карандысыз аккредитаци-


53

ялоо системасын түзүүнү колдоого, ошондой эле башталгыч жана орто кесиптик билим берүүнүн бүтүрүүчүлөрүн сынамык сертификациялоо процессин легалдаштырууга, жалпысынан эл аралык жана улуттук эксперттерди тартуу үчүн консультация берүүгө, окутуу ж.б. иш-чараларды өткөрүүгө багытталган.

Түзүүчүлөр:Др. Агнес Волльшлегер – GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөк-

төшүү” программасынын жетекчиси.Жийде Жээнбаева – GIZ “Кесиптик-техникалык билим берүү жана жумуштуулукка көмөктөшүү”

программасынынкесиптик-техникалык маселелер боюнчаэксперти.


54

ТИРКЕМЕЛЕР

Башталгыч кесиптик билим берүү окуу жайларынын тизмеси(Мекемелердин аталышы, дареги жана окутулган кесиптер)Эскертүү: орус тилинде, кийинки беттерде

Башталгыч кесиптик билим берүү окуу жайларынын КР айма-гында географиялык жайгашышы(жогоруда көрсөтүлгөн тизмеден сары түс менен боелуп берилди жана катар номери менен

белгиленди)Эскертүү: орус тилинде, кийинки беттерде

ТИРКЕМЕЛЕР

55

ПРИЛОЖЕНИЯ

Список учебных заведений начального профессионального образования(Название учреждения, адрес и обучаемые профессии)

БАТКЕНСКАЯ ОБЛАСТЬ БАТКЕН

57. ПЛ № 57 (Баткенский р-н, г. Баткен, ул. Салихова, 36, тел.:+ (9963622) 6 00 32)

1. Столяр-плотник (3 года)2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Бухгалтер (10 месяцев)4. Мастер животноводства, оператор по ветеринарной обра-

ботке животных (10 месяцев) БАТКЕНСКИЙ РАЙОН

34. ПЛ № 34 (Баткенский р-н, с. Самаркандек, тел.:+ (9963622) 6 02 27)

1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3 года)2. Оператор швейного оборудования (10 месяцев)3. Электросварщик (3 месяца)4. Швея (3 месяца)5. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)6. Повар-кондитер (3 месяца)

72. ПЛ № 72 (Кадамжайский р-н, с. Канн, тел.:+ (9963655) 6 04 5)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования (3 месяца)3. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)4. Секретарь референт (3 месяца)5. Парикмахер (3 месяца)6. Повар-кондитер (3 месяца)7. Младший ветеринар, фельдшер (3 месяца)8. Токарь-фрезеровщик (3 месяца) КАДАМЖАЙСКИЙ РАЙОН

33. ПЛ № 33 (Кадамжайский р-н, с. Марказ, тел.:+ (9963655) 6 00 88)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, водитель автомобиля (10 месяцев)3. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)4. Швея (3 месяца)5. Электросварщик (3 месяца)6. Водитель категории «С» (3 месяца)7. Тракторист 3 класса (3 месяца)

КЫЗЫЛ-КИЯ7. ПЛ № 7 (г. Кызыл-Кыя, ул. Едреникина 3, тел.:+ (9963657) 5-07-63)

1. Станочник широкого профиля (3 года)2. Подземный проходчик, Электрослесарь (3 года)3. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)5. Портной (10 месяцев)6. Автослесарь (10 месяцев)7. Грузопроходчик (10 месяцев)

8. ПЛ № 8 (г. Кызыл-Кыя, с. Караван, ул. Наукатская, 1, тел.:+ (9963657) 6 05 89)

1. Автомеханик (10 месяцев)2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)4. Электросварщик-токарь (10 месяцев)5. Мастер по мелиорации (3 года)6. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)

7. Бухгалтер (3 года)8. Фермер (мальчики) (3 года)9. Фермер (девочки) (3 года)10. Водитель категории «С» (3 месяца)11. Автослесарь (3 месяца)12. Фермер-предприниматель (3 месяца)13. Портной-швея (3 месяца)14. Тракторист-машинист (3 месяца)

70. ПЛ № 70 (г. Кызыл-Кыя, ул. Асаналиева, 3, тел.:+ (9963657) 5 42 65)

1. Каменщик, монтажник по монтажу стальных и ЖБК, электро-газосварщик (3 года)

2. Столяр строительный, плотник, краснодеревщик (3 года)3. Повар-кондитер (3 года)4. Машинист крана автомобильного (10 месяцев)5. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)6. Швея (10 месяцев)7. Электросварщик (3 месяца)

ЛЕЙЛЕКСКИЙ РАЙОН31. ПЛ № 31 (Ляйлякский р-н, с. Акарык, тел.:+ (9963656) 5-00-09)

1. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, водитель автомобиля (10 месяцев)48. ПЛ № 48 (Ляйлякский р-н, с. Исфана, ул. Кошмуратова, 35, тел.:+ (9963656) 5 05 48)

1. Водитель категорий «В» и «С» (10 месяцев)2. Швея (10 месяцев)3. Швея (3 года)4. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)5. Столяр-плотник (3 года) СУЛЮКТА

73. ПЛ № 73 (г. Сулюкта, ул.Садыкова, 34, тел.:+ (9963653) 6 01 06)1. Электрослесарь подземный (3 года)2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Слесарь по ремонту автомобиля, водитель автомобиля кат

«В», «С» (10 месяцев)4. Горнорабочий, подземный проходчик (10 месяцев)

БИШКЕКЛЕНИНСКИЙ РАЙОН

4. ПЛ № 4 (г. Бишкек, ул.Московская 171, тел.:+(996312) 318635)1. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)2. Гипсокартонщик (2 года)3. Мастер ремонтно-строительных работ (3 года)4. Монтажник санитарно-технической системы оборудований,

электрогазосварщик (3 года)5. Монтажник санитарно-технической системы оборудований,

электрогазосварщик (2 года)6. Столяр мебельщик (2 года)7. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)8. Гипсокартонщик , дизайнер-отделочник (2 года)9. Дизайнер-отделочник (2 года)10. Каменщик-бетонщик (2 месяца)11. Столяр-плотник (3 месяца)12. Штукатур-маляр (2 месяца)13. Штукатур-плиточник (2 месяца)14. Штукатур-опалубщик (2 месяца)


56

15. Арматурщик (2 месяца)16. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (2

месяца)17. Гипсокартонщик (3 месяца)18. Слесарь-сантехник (3 месяца)

10. ПЛ № 10 (г. Бишкек, бул. Молодая Гвардия 3, тел.:+ (996312) 35-28-38,)

1. Повар-официант (10 месяцев)2. Повар-кондитер (10 месяцев)3. Повар национальной и зарубежной кухни (10 месяцев)4. Офис-менеджер (10 месяцев)5. Повар-кондитер (1 год)6. Повар-мясник (10 месяцев)7. Кондитер-оформитель (10 месяцев)8. Кондитер-оформитель (2 месяца)9. Повар сети быстрого питания (2 месяца)10. Повар (национальной, зарубежной, китайской, русской

кухни) (2 месяца)11. Повар по приготовлению десертов (2 месяца)12. Мастер маникюра, педикюра (2 месяца)13. Косметолог (1,5 месяца)14. Парикмахер-визажист (5 месяцев)15. Мастер массажа (1,5 месяца)16. Визажист (1,5 месяца)17. Гид проводник со знанием походной кухни (3 месяца)18. Офис-менеджер (3 месяца)

18. ПЛ № 18 (г. Бишкек, ул. Горького 2а, тел.:+ (996312) 44 97 54)1. Портной легкого платья (3 года)2. Работник ресторанного и гостиничного дела (3 года)3. Портной (1 год)4. Швея из числа инвалидов по слуху и речи (1 год)5. Портной с умением кроить и моделировать (10 месяцев)6. Обувщик, индивидуальный пошив обуви (3,5 месяца)7. Повар - официант восточной и европейской кухни (3,5

месяца)8. Начни свой бизнес (2 месяца)9. Портной легкого платья (3,5 месяца)10. Слесарь-ремонтник швейных оборудований (3,5 месяца)11. Пользователь персонального компьютера (2 месяца)12. Швея (3 месяца)

20. ПЛ № 20 (г. Бишкек, ул. Купянская 30а, тел.:+ (996312) 49-26-59)1. Электромонтажник по освещению и осветительным сетям,

электросварщик (3 года)2. Цветовод, фитодизайнер (3 года)3. Заготовитель лекарственных трав (фармаколог – технолог)

(3 года)4. Мастер лесного хозяйства (1 год)5. Водитель категории (3 месяца)6. Цветовод флорист (3 месяца)7. Ландшафтный дизайнер (3 месяца)8. Электросварщик (3 месяца)9. Электромонтажник, электросварщик (3 месяца)

27. ПЛ № 27 (г. Бишкек, ул. Л. Толстого, 242, тел.:+ (996312) 41-80-65)1. Слесарь по ремонту автомобиля (по Канадской системе

ученичества) (3 года)2. Слесарь по ремонту автомобиля (по Канадской системе

ученичества) (1 год)3. Токарь (с умением выполнять слесарные и фрезерные

работы) (3 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

года)5. Токарь (по Канадской системе) (от 3-х месяцев до 1 года)6. Сварщик (все виды сварки) (от 3-х месяцев до 1 года)7. Курсы повышения квалификации по специальности токарь

(от 3-х месяцев до 1 года)91. ПЛ № 91 (г. Бишкек, ул. Купянская, 34а, тел.: + (996312) 49-02-44)

1. Повар-кондитер (10 месяцев)2. Повар-кондитер (2 года)3. Повар (1 год)4. Повар (3 месяца)5. Кондитер (3 месяца)6. Официант (2 месяца)7. Бармен (2 месяца)8. Изготовитель барбекю (2 недели)9. Изготовитель бургеров (2 недели)10. Изготовитель шашлыка (2 недели)

11. Повар итальянской кухни (1 месяц)12. Повар китайской кухни (1 месяц)13. Повар французской кухни (1 месяц)14. Работник гостиничного хозяйства, горничная (1 месяц)15. Повышение квалификации поваров и кондитеров с 3 на 4

разряд (1 месяц)92. ПЛ № 92 (г. Бишкек, ул. Ала-Арча, 35, тел.:+ (996312) 34-18-76)

1. Вышивальщица национальной одежды (1 год)2. Изготовитель художественных изделий из дерева (2 года)3. Изготовитель художественных изделий из кожи (2 года)4. Ювелир (2 года)5. Изготовитель художественных изделий из кости и рога (1 год)6. Художник-расписчик (3 месяца)7. Изготовитель изделий из кожи (3 месяца)8. Изготовитель изделий из дерева (3 месяца)9. Ювелир реставратор (3 месяца)10. Вышивальщица (3 месяца)11. Изготовитель художественных изделий из чия (2 месяца)

94. ПЛ № 94 (г. Бишкек, ул. Купянская 30, тел.:+ (996312) 49-01-56)1. Радиомеханик по обслуживанию и ремонту радиотелевизи-

онной аппаратуры (10 месяцев)2. Швея верхней одежды (10 месяцев)3. Портной верхней одежды (10 месяцев)4. Электромеханик по обслуживанию и ремонту сложной

электробытовой техники (10 месяцев)5. Парикмахер (10 месяцев)6. Портной с умением кроить (10 месяцев)7. Парикмахер (3 месяца)8. Швея (3 месяца)9. Мастер по ремонту холодильников (3 месяца)

97. ПЛ № 97 (г. Бишкек, ул. Тойгонбаева, 3, тел.:+ (996312) 31-27-67)1. Машинист тепловоза (2 года)2. Дежурный по железнодорожной станции (3 года)3. Дежурный по железнодорожной станции (1 год)4. Помощник машиниста тепловоза (3 года)5. Оператор по оформлению и обработке перевозочных

документов (1 год)6. Проводник пассажирских вагонов поездов дальнего следо-

вания (старше 18 лет) (5 месяцев)100. ПЛ № 100 (г. Бишкек, ул.Бейшеналиева 41а, тел.:+ (996312) 34-16-44)

1. Электромонтажник-электрогазосварщик (3 года)2. Электромонтажник-электрогазосварщик (10 месяцев)3. Электромонтер по оперативно выездной бригаде (3 года)4. Электромонтер по оперативно выездной бригаде (1 год)5. Слесарь по ремонту автомобилей (1 год)6. Электромонтажник (3 месяца)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)8. Электромонтер оперативно-выездной бригады (3 месяца)9. Слесарь по ремонту автомобилей (3 месяца)10. Водитель категории (2,5 месяца)11. Водитель категории (3,5 месяца)12. Электромонтер (3 месяца)13. Слесарь по ремонту электрооборудования (3 месяца)14. Слесарь по ремонту бытового электрооборудования (3

месяца)15. Парикмахер (3 месяца)16. Мастер по ремонту и обслуживанию компьютеров (3

месяца)106. ПУ № 6, ОП-36/20 (г. Бишкек, ул. Маликова, 61 ОП-36/20, тел.:)

1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-дования (10 месяцев)

2. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10 месяцев)

3. Токарь-универсал (10 месяцев)4. Автомеханик (слесарь по ремонту автомобилей) (10 месяцев)5. Парикмахер (10 месяцев)6. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)7. Оператор швейного оборудования (10 месяцев)8. Изготовитель национальных изделий (10 месяцев)9. Изготовитель национальных изделий из дерева (10 месяцев)10. Мастер растениеводства (10 месяцев)

109. КТЖПЛ (г. Бишкек, ул. Московская, 171, тел.: + (996312) 31-86-42)

1. Швея широкого профиля (4 года)2. Компьютерное отделение Web-дизайнер (4 года)


57

ОКТЯБРЬСКИЙ РАЙОН93. ПЛ № 93 (г. Бишкек, ул. Чолпон-Атинская 3, тел.:+ (996312) 44-92-32)

1. Мастер по ремонту и обслуживанию компьютеров и офис-ного оборудования (1 год)

2. Офис менеджер, секретарь референт (1 год)3. Оператор в системе управления базами данных компьютера

(1 год)4. Менеджер-консультант по продаже компьютерной и быто-

вой техники (1 год)5. Дизайнер компьютерной графики в области рекламы (1 год)6. Оператор компьютерной графики (1 год)7. Web-программист (1 год)8. Финансовый менеджер в малом бизнесе (1 год)9. Программист в системах управления базами данных (2

года)10. Мастер по ремонту и обслуживанию компьютеров (3

месяца)11. Программист в системах управления базами данных ком-

пьютера (3 месяца)12. Секретарь с умением работать на компьютере (3 месяца)13. Оператор персонального компьютера (2 месяца)14. Мастер по ремонту холодильных установок (2 месяца)15. Дизайнер компьютерной графики в области рекламы (3

месяца)16. Финансовый менеджер в малом бизнесе (3 месяца)17. Дизайнер-аниматор (2 месяца)18. Web-программист (3 месяца)19. Оператор - программист - предприниматель (3 месяца)20. Мастер по ремонту и настройке сотовых телефонов (3

месяца)99. ПЛ № 99 (г. Бишкек, ул. Горького, 18, тел.:+ (996312) 53-45-12)

1. Слесарь по ремонту автомобилей (моторист) (3 года)2. Слесарь по ремонту автомобилей (моторист) (10 месяцев)3. Слесарь по ремонту автомобиля (кузовщик) (3 года)4. Слесарь по ремонту автомобиля (кузовщик) (10 месяцев)5. Предприниматель малого бизнеса, бухгалтер (3 года)6. Офис-менеджер (3 года)7. Специалист по ремонту компьютеров и офисной техники (2 года)8. Специалист по автоматизации и компьютеризации приклад-

ных процессов (2 года)9. Младший банковский менеджер (2 года)10. Менеджер кредитного союза (2 года)11. Менеджер товарно - сервисного кооператива (2 года)12. Менеджер информационных технологий (2 года)13. Автослесарь (6 месяцев)14. Повар (3 месяца)15. Секретарь референт (3 месяца)16. Слесарь по ремонту автомобиля (ходовик) (3 месяца)17. Слесарь по ремонту автомобиля (кузовщик) (3 месяца)18. Оператор по обслуживанию компьютерных устройств (3

месяца)

ПЕРВОМАЙСКИЙ РАЙОН3. ПЛ № 3 (г. Бишкек, ул. Раззакова, 62, тел.:+ (996312) 62-49-12)

1. Электромонтер (10 месяцев)2. Мастер по ремонту бытовых холодильников и кондиционе-

ров (10 месяцев)3. Токарь (10 месяцев)4. Наборщик машинного набора (10 месяцев)5. Наборщик-верстальщик на компьютере (10 месяцев)6. Печатник (10 месяцев)7. Переплетчик (10 месяцев)8. Автослесарь-автоэлектрик (10 месяцев)9. Автослесарь-автоэлектрик (4 месяца)10. Пользователь ПК (2 месяца)11. Пользователь ПК (3 месяца)12. Наборщик-верстальщик на компьютере (2 месяца)13. Наборщик-верстальщик на компьютере (4 месяца)14. Парикмахер (2 месяца)15. Мастер по ремонту бытовых холодильников и кондицио-

неров (2 месяца)16. Электромастер по обслуживанию электрооборудования (3

месяца)17. Переплетчик (2 месяца)18. Электросварщик (3 месяца)19. Программа подготовительного обучения по Технике безо-

пасности (4 месяца)20. Подготовительное обучение трудовых мигрантов, выезжа-

ющих в Республику Корея (Техника безопасности) (4 месяца)21. Электромеханик по ремонту холодильной техники и си-

стем кондиционирования воздуха (10 месяцев)22. Электромеханик по ремонту холодильной техники и си-

стем кондиционирования воздуха (4 месяца)5. ПЛ № 5 (г. Бишкек, ул.Байтик Батыра 122, тел.:+(996312) 54-33-72)

1. Мастер столярного и мебельного производства (1 год)2. Мастер столярного и мебельного производства (3 года)3. Монтажник стальных, железобетонных конструкций, свар-

щик (1 год)4. Монтажник стальных, железобетонных конструкций, свар-

щик (3 года)5. Мастер строительно-отделочных работ (1 год)6. Мастер строительно-отделочных работ (3 года)7. Штукатур-каменщик (1 год)8. Мастер строительно-отделочных работ (3 года)9. Штукатур-каменщик (1 год)10. Штукатур-каменщик (3 года)11. Мастер сухого строительства (3 года)12. Мастер сухого строительства (10 месяцев)13. Штукатур-каменщик (3 года)14. Слесарь-сантехник (1 месяц)15. Электрик (1 месяц)16. Каменщик (1 месяц)17. Каменщик (1 месяц)18. Штукатур-плиточник (3 месяца)19. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)20. Столяр-плотник (3 месяца)

95. ПЛ № 95 (г. Бишкек, ул. Ленская 35а, тел.:+ (996312) 346659)1. Портной с умением кроить (10 месяцев)2. Закройщик (10 месяцев)3. Портной (2 месяца)4. Закройщик (2,5 месяца)5. Уз-саймачы (2 месяца)6. Уз-куракчы (2 месяца)7. Парикмахер (10 месяцев)8. Швея (3 месяца)

98. ПЛ № 98 (г. Бишкек, пр. Чуй, 225, тел.:+ (996312) 61-29-05)1. Сети связи и системы коммутации (10 месяцев)2. Многоканальные телекоммуникационные системы (10

месяцев)3. Средства связи с подвижными объектами (мобильные сети)

(10 месяцев)4. Менеджмент на предприятиях связи (10 месяцев)5. Междугородная и информационно - справочная служба

(Callcenter) (10 месяцев)6. Почтовая связь (10 месяцев)7. Линейно-кабельные сооружения связи (10 месяцев)8. Охранно- пожарная сигнализация (10 месяцев)9. Системное администрирование (10 месяцев)10. Информационная безопасность (10 месяцев)11. Интернет-технологии (10 месяцев)12. Компьютерный дизайн (10 месяцев)13. Парикмахерское дело (визаж, маникюр) (10 месяцев)14. Бухгалтер учет + С: бухгалтерия + МСФО (от 2-х недель до

3-х месяцев)15. Офис менеджер со знанием компьютера и английского

языка (от 2-х недель до 3-х месяцев)16. Компьютерная грамотность (от 2-х недель до 3-х месяцев)17. Web-дизайн – курсы обучения по созданию сайтов (от 2-х

недель до 3-х месяцев)18. Сетевое администрирование (от 2-х недель до 3-х месяцев)19. Ремонт сотовых телефонов (от 2-х недель до 3-х месяцев)20. Оператор Call-центра (от 2-х недель до 3-х месяцев)21. Младший менеджер по работе с клиентами (от 2-х недель

до 3-х месяцев)22. Мастер по маникюру и педикурю (от 2-х недель до 3-х

месяцев)23. Парикмахер широкого профиля (от 2-х недель до 3-х

месяцев)24. Парикмахерское дело (визаж, маникюр) (от 2-х недель до

3-х месяцев)25. Оператор ПК (10 месяцев)


58

СВЕРДЛОВСКИЙ РАЙОН17. ПЛ № 17 (г. Бишкек, пр. Чуй, 107, тел.:+ (996312) 89-01-31)

1. Швея (10 месяцев)2. Портной женского платья с умением кроить (10 месяцев)3. Портной верхней одежды (10 месяцев)4. Закройщик, предприниматель малого и среднего бизнеса (6

месяцев)5. Швея женского легкого платья (3 месяца)6. Слесарь-ремонтник швейных оборудований (3 месяца)7. Портной с основами предпринимательства (3 месяца)8. Швея (2 месяца)9. Портной с основами предпринимательства (3 месяца)10. Швея верхней одежды (3 месяца)

ДЖАЛАЛ-АБАДСКАЯ ОБЛАСТЬ АКСЫЙСКИЙ РАЙОН

53. ПЛ № 53 (Аксыйский р-н, с. Кызыл-Туу, тел.:+ (9963742) 6-00-10)1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования (3 года)2. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования (10 месяцев)3. Швея (3 месяца)4. Электросварщик (3 месяца)5. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)6. Электромонтер (3 месяца)7. Оператор ПК (3 месяца)8. Лесник-пчеловод (3 месяца)9. Лесник (3 месяца)10. Штукатур (3 месяца)

69. ПЛ № 69 (Аксыйский р-н, с. Кербен, тел.:+(996-3742) 2-25-87)1. Швея (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (-)4. Оператор ПК (-)

88. ПЛ № 108 (Ноокенский р-н, п. Шамалдуу-Сай, тел.:)1. Электрогазосварщик, водитель (10 месяцев)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)4. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)5. Водитель категории «Д» (2,5 месяца) АЛА-БУКИНСКИЙ РАЙОН

21. ПЛ № 21 (Ала-Букинский р-н, с. Ак-Коргон, тел.:+ (9963741) 6-00-21)

1. Швея (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (1 год)4. Сварщик, водитель (1 год)5. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)6. Водитель (4,5 месяца) БАЗАР-КОРГОНСКИЙ РАЙОН

63. ПЛ № 63 (Базар-Коргонский район, с. Базар-Коргон,, тел.:(0-3736) 6-02-96)

1. Швея (3 года)2. Оператор ПК (3 года)3. Повар-кондитер (3 месяца)4. Строитель (3 месяца)5. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)6. Парикмахер (3 месяца)7. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)8. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

месяца)9. Водитель (-) ДЖАЛАЛ-АБАД

1. ПЛ № 1 (г. Жалалабад, ул. Пушкина, 148, тел.:+ (9963722) 7-12-38)1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования (10 месяцев)2. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)3. Автомеханик (3 года)4. Швея (3 года)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев)6. Мастер по обслуживанию и ремонту тракторов и автомоби-

лей (10 месяцев)7. Младший банковский менеджер (10 месяцев)8. Электромонтажник (10 месяцев)9. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)75. ПЛ № 75 (г. Жалалабад, ул. Шопокова, 37, тел.:(996-3722) 7-05-00)


2. Водитель (10 месяцев)3. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)5. Вышивальщица (3 месяца)6. Офис-менеджер (3 месяца)7. Официант, бармен (2 месяца)8. Оператор ПК (2 месяца)9. Водитель (3 месяца)10. Столяр-плотник (-)11. Мастер сухого строительства (-)

103. ПУ № 3, ОП-36/10 (г. Жалалабад, ул. Ленина, 204 ОП-36/10, тел.:+ (9963722) 5-12-66)


2. Токарь (10 месяцев)3. Слесарь-ремонтник (10 месяцев)4. Столяр строительный, плотник (10 месяцев)5. Электромонтажник по освещению и осветительным сетям

(10 месяцев) КАРА-КУЛЬ

89. ПЛ № 89 (г. Кара-Куль, ул. Сабирова, 2, тел.:+ (9963746) 5 14 29)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Бухгалтер (3 года)3. Швея (3 года)4. Оператор ПК (3 года)5. Оператор ПК (10 месяцев)6. Токарь (3 года)7. Электросварщик (3 месяца)8. Парикмахер (3 месяца)9. Секретарь референт (3 месяца)10. Автослесарь (3 месяца)11. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца) МАЙЛУУ-СУУ

76. ПЛ № 76 (г. Майлуу-Суу, ул. Заводская, 1, тел.:+ (9963744) 5 41 02)

1. Наладчик технологического оборудования (3 года)2. Монтажник-вакуумщик (10 месяцев)3. Контролер деталей и приборов ЭВП (электроваакумногопр/

ва) (3 года)4. Монтажник сантехнических систем и оборудований, элек-

трогазосварщик (3 года)5. Повар (10 месяцев)6. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)7. Швея (3 месяца) НООКЕНСКИЙ РАЙОН

9. ПЛ № 9 (Ноокенский р-н, с. Бургонду 1-28, тел.:+ (9963722) 5-12-66)

1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3 года)

2. Электросварщик (10 месяцев)3. Швея (6 месяцев)4. Водитель (4,5 месяца)

52. ПЛ № 52 (Базар-Курганский р-н, с. Сейдикум 1-64, тел.:+ (9963736) 6-01-67)


59


2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10 месяцев)

3. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)4. Оператор ПК (3 месяца)5. Швея (3 месяца)6. Повар-кондитер (3 месяца)

68. ПЛ № 68 (Ноокенский р-н, с. Арал, тел.:+ (9963734) 33 9 43)1. Фермер (3 года)2. Столяр-плотник, водитель автомобиля категорий «В» и «С»

(3 года)3. Столяр-плотник, водитель автомобиля категорий «В» и «С»

(10 месяцев)4. Штукатур-маляр (10 месяцев)5. Швея (3 месяца)6. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)7. Повар (3 месяца)

77. ПЛ № 77 (Ноокенский р-н, пгт. Кочкор-Ата, тел.:)1. Электрогазосварщик, водитель (10 месяцев)2. Электрогазосварщик, водитель (3 года)3. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)

СУЗАКСКИЙ РАЙОН 36. ПЛ № 36 (Сузакский р-н, с. Винсовхоз 1-21, тел.:)

1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (1 год 10 месяцев)

2. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3 года)

3. Повар (3 года)4. Повар, бармен (10 месяцев)5. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)6. Швея (3 месяца)7. Водитель категории «С» (3 месяца)

60. ПЛ № 60 (Сузакский район Жалал-Абаской области, тел.: +(9963722) 6-07-18)


2. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3 месяца)

3. Швея (2 года)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)5. Повар-кондитер (3 месяца)6. Тракторист-машинист (3 месяца)7. Мастер по техническому обслуживанию машинно-трактор-

ного парка (3 года)8. Столяр-плотник (3 месяца)9. Швея (3 месяца)

71. ПЛ № 71 (с. Кок-Жангак, ул. Заводская, 3, тел.: + (9963748) 41 6 44)

1. Бухгалтер (3 года)2. Электрогазосварщик, водитель автомобиля каегории «В» и

«С» (3 года)3. Электрогазосварщик, водитель автомобиля каегории «В» и

«С» (10 месяцев)4. Заготовитель лекарственных трав (3 года)5. Оператор ПК (10 месяцев)6. Швея (3 месяца)7. Заготовитель лекарственных трав (3 месяца)8. Оператор швейного оборудования (3 месяца)9. Изготовитель национальных изделий (3 месяца)10. Повар-кондитер (3 месяца) ТАШ-КУМЫР

11. ПЛ № 111 (г. Таш-Кумыр, ул. Кызыл -Жарская. 12, тел.:+ (9963745) 6-00-71)

1. Электромонтер (3 года)2. Электрогазосварщик, водитель автомобиля категории «С»

(3 года)3. Водитель (10 месяцев)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)

5. Бухгалтер (10 месяцев)6. Швея (3 месяца)7. Водитель (3,5 месяца)8. Повар (3 месяца)9. Предприниматель (3 месяца) ТОГУЗ-ТОРОУСКИЙ

45. ПЛ № 45 (Тогуз-Тороузского района село Казарман улица Тоголок-Молдо, тел.:+(9963722)5-00-87)


2. Швея (3 года)3. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)4. Водитель (10 месяцев)5. Предприниматель малого бизнеса (10 месяцев)6. Водитель (3 месяца)7. Электросварщик (3 месяца)8. Изготовитель наружных и внутренних оборудований юрт (-)9. Проходчик (-)10. Машинист буровой установки (-)11. Взрывник (-)

ТОКТОГУЛЬСКИЙ РАЙОН 39. ПЛ № 39 (Токтогулский р-н, пгт. Токтогул, ул. Боконбаева, 69, тел.:+ (9963747) 5-02-06)

1. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)2. Электросварщик (3 года)3. Тракторист-машинист, водитель автомобиля (10 месяцев)4. Оператор швейного оборудования, швея (3 месяца) ЧАТКАЛЬСКИЙ РАЙОН

46. ПЛ № 46 (Чаткальский р-н, с. Каныш-Кия, тел.:+ (9963749) 6 00 40)


2. Электросварщик (10 месяцев)3. Швея (3 года)4. Лесник, тракторист-машинист (3 года)5. Обогатитель, проходчик подземных горных выработок (3

года)6. Электросварщик (3 месяца)

ИССЫК-КУЛЬСКАЯ ОБЛАСТЬ БАЛЫКЧЫ

22. ПЛ № 22 (г. Балыкчы, ул. Кулакунова, 214, тел.:+ (9963944) 3-05-38)

1. Оператор ПК (10 месяцев)2. Радиомеханик (3 года)3. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования (3 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)5. Портной (10 месяцев)6. Парикмахер (10 месяцев)7. Повар-официант (10 месяцев)8. Мастер отделочных строительных работ (2 года)9. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)10. Слесарь по ремонту автомобиля (10 месяцев)11. Мастер отделочных строительных работ (маляр строитель-

ный) (10 месяцев)12. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)13. Швея (3 месяца)14. Повар (3 месяца)15. Официант (3 месяца)16. Электрик (3 месяца)17. Мастер сухого строительства (3 месяца)18. Портной (3 месяца) ЖЕТИ-ОГУЗСКИЙ РАЙОН

55. ПЛ № 55 (Джеты-Огузский р-н, с.Барскоон,, тел.:+ (9963946) 2-62-49)

1. Швея, вышивальница (3 года)2. Повар (10 месяцев)


60

3. Мастер лесного хозяйства (3 года)4. Мастер сельскохоз-го производства (фермер-растениевод)

(3 года)5. Тракторист-машинист, водитель (10 месяцев)6. Мастер столяр – плотничных и паркетных работ (3 года)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)8. Швея, вышивальница (3 месяца)9. Мастер общестроительных работ (3 месяца)10. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (4

месяца) ИССЫК-КУЛЬСКИЙ РАЙОН

42. ПЛ № 42 (Иссык-Кульский р-н, с.Темир, ул. Чормонова, 22, тел.:+ (9963943) 3 15 22)

1. Швея, вышивальница (10 месяцев)2. Повар (3 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)4. Изготовитель национальных изделий (ивоплетение) (10

месяцев)5. Повар-официант (10 месяцев)6. Фермер-предприниматель (10 месяцев)

82. ПЛ № 82 (Иссык-Кульский р-н, с. Ананьево, ул. Советская, 83, тел.:+ (9963942) 61-4-95)

1. Повар-официант (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Мастер лесного хозяйства (3 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы),

тракторист (3 года)5. Повар-официант (10 месяцев)6. Тракторист-машинист, водитель (10 месяцев)7. Оператор ПК (10 месяцев)8. Электромонтажник электрических сетей и электрооборудо-

вания (10 месяцев)9. Швея (3 месяца)10. Электросварщик (3 месяца)11. Секретарь референт (3 месяца)12. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)

85. ПЛ № 85 (Иссык-Кульский р-н, с.Кош-Кол, тел.: + (9963943) 5-70-35)

1. Повар-кондитер, официант (3 года)2. Повар-кондитер, официант (2 года)3. Специалист по гостиничному и ресторанному делу (6 месяцев)4. Мастер сухого строительства (6 месяцев)5. Автомеханик, водитель (6 месяцев)6. Гипсокартонщик (2 месяца)7. Повар (2 месяца)8. Официант (2 месяца) КАРАКОЛ

2. ПЛ № 2 (г. Каракол, ул. Кирова, 85, тел.:+ (9963922) 5-32-34)1. Сварщик (все виды сварки) (10 месяцев)2. Автомеханик, слесарь, электросварщик, водитель (3 года)3. Автомеханик, слесарь по ремонту авто, водитель (10 месяцев)4. Портной (3 года)5. Повар-официант (10 месяцев)6. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)7. Изготовитель национальных изделий (3 года)8. Радиомеханик по ремонту и обслуживанию радиотелевизи-

онной аппаратуры, электромонтер по ремонту электрооборудова-ния (10 месяцев)

9. Радиомеханик по ремонту и обслуживанию радиотелевизи-онной аппаратуры, электромонтер по ремонту электрооборудова-ния (3 года)

10. Мастер пчеловод, тракторист-машинист (10 месяцев)11. Оператор ПК (3 месяца)12. Парикмахер (3 месяца)13. Портной (3 месяца)14. Тракторист (3 месяца)15. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)16. Повар (3 месяца)17. Швея (3 месяца)

14. ПЛ № 14 (г. Каракол, ул. 1 Мая, 1, тел.:+ (9963922) 5 05 72)

1. Автомеханик, слесарь по ремонту авто, водитель (10 месяцев)2. Монтажник санитарно-технических, вентиляционных систем

и оборудования (3 года)3. Электромонтажник электрических сетей и электрооборудо-

вания (3 года)4. Повар, официант; бармен (3 года)5. Автомеханик (слесарь по ремонту автомобилей) (3 года)6. Проводник туристических маршрутов, экскурсовод (3 года)7. Мастер столяр – плотничных и паркетных работ (3 года)8. Повар-официант (10 месяцев)9. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (4

месяца)10. Электромонтер (4 месяца)11. Повар-официант (3,5 месяца)12. Токарь (3,5 месяца)13. Столяр-плотник (3,5 месяца)14. Автослесарь (3,5 месяца)15. Оператор ПК (3 месяца)16. Слесарь по ремонту автомобиля, водитель категории «В» и

«С» (3 года)17. Слесарь по ремонту автомобиля, газоэлектросварщик (1

год)18. Слесарь по ремонту автомобиля (3,5 месяца)

ТОНСКИЙ РАЙОН 81. ПЛ № 81 (Тонский р-н, с. Боконбаево, ул. Кыргызская, 54, тел.:+ (9963947) 91-5-41)

1. Оператор швейного оборудования, вышивальщица (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3


года)4. Бухгалтер сельхоз производства (3 года)5. Оператор ПК (10 месяцев)6. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)7. Швея (3 месяца)8. Водитель категорий «В» и «С» (3,5 месяца)

ТЮПСКИЙ РАЙОН 80. ПЛ № 80 (Тюпский р-н, с. Тюп, тел.:+ (9963945) 2-16-21)


2. Бухгалтер (3 года)3. Повар-официант (10 месяцев)4. Тракторист-машинист, водитель (10 месяцев)

НАРЫНСКАЯ ОБЛАСТЬ АК-ТАЛИНСКИЙ РАЙОН

40. ПЛ № 40 (Ак-Талинский р-н, с. Баетово, тел.:+ (9963537) 91-4-83)

1. Швея (10 месяцев)2. Мастер животноводства (10 месяцев)3. Мастер сельхоз производства, фермер-мырза (3 года)4. Хозяйка усадьбы (3 года)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)6. Мастер животноводства (3 года) АТ-БАШЫНСКИЙ РАЙОН

32. ПЛ № 32 (Ат-Башинский район с. Ат-Баши, ул. Ат-Башинская, 183, тел.:+ (9963534) 2-18-40)

1. Мастер животноводства (вет.оператор) (2 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев)3. Мастер сельхоз производства, фермер-мырза (3 года)4. Мастер сельхоз производства, фермер-айым (3 года)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)6. Пчеловод (2 года)7. Тигүүчү (2,5 месяца)8. Жыгач уста (2,5 месяца)9. Парикмахер (2,5 месяца)10. Өрмөкчү (2,5 месяца)11. Чий чырмакчы (2,5 месяца)


61

ДЖУМГАЛЬСКИЙ РАЙОН 24. ПЛ № 24 (Жумгалский район, п. Мин-Куш, тел.:+ (9963536) 3-14-43)

1. Автомеханик (слесарь, авторемонтник) (2 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев)3. Швея (10 месяцев)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)5. Мастер по лесному хозяйству (лесовод) (10 месяцев)6. Мастер по лесному хозяйству (лесовод) (6 месяцев)7. Швея, изготовитель национальных изделий (6 месяцев)8. Машинист экскаватора (10 месяцев)9. Слесарь-сантехник (3 месяца)10. Повар (4 месяца)11. Швея (3 месяца)12. Повар (3 месяца)13. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)14. Парикмахер (3 месяца)15. Электромонтер (3 месяца)16. Водитель (3 месяца)

26. ПЛ № 26 (Жумгалский район, с. Чаек, тел.:+ (9963536) 21-5-52)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Изготовитель национальных изделий (3 года)3. Пчеловод (10 месяцев)4. Саймачы-тигүүчү (8 месяцев)5. Мастер животноводства, фельдшер (10 месяцев) КОЧКОРСКИЙ РАЙОН

15. ПЛ № 15 (Кочкорский район, с. Кара-Тоо, тел.:+ (9963535) 6 01 97)

1. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)2. Электрогазосварщик, тракторист (10 месяцев)3. Мастер сельскохозяйственного производства, фермер-айым

(3 года)4. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электроо-

борудования в сельхоз производстве, водитель автомобиля (10 месяцев)

5. Мастер сельхоз производства, фермер-тракторист (10 месяцев)

6. Повар (10 месяцев)7. Оператор по ветеринарной обработке (10 месяцев)8. Изготовитель конских принадлежностей (3 месяца)9. Строитель (3 месяца)10. Электросварщик (3 месяца)11. Фермер растениевод (3 месяца)12. Уз-саймачы (3 месяца)13. Оператор ПК (3 месяца)14. Фермер-мырза (3 месяца)15. Фермер-айым (3 месяца)16. Фермер-предприниматель (5 месяцев)17. Тракторист-машинист (3 месяца)

НАРЫН87. ПЛ № 87 (г. Нарын, ул. Ленина, 91, тел.:+ (9963522) 5-08-20)

1. Мастер общестроительных работ, каменьщик (10 месяцев)2. Мастер отделочно-строительных работ, штукатур (10 меся-

цев)3. Автомеханик (3 года)4. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)5. Повар, официант; бармен (10 месяцев)6. Секретарь референт (10 месяцев)7. Слесарь-сантехник (3 года)8. Повар (3 года)9. Слесарь-электрик по ремонту бытового электрооборудова-

ния (10 месяцев)10. Проводник туристических маршрутов (10 месяцев)11. Мастер столярно-плотничных и паркетных работ (3 года)12. Мастер мебельного производства (10 месяцев)13. Повар (2 месяца)14. Швея (3 месяца)15. Электросварщик (3 месяца)16. Пользователь персонального компьютера (3 месяца)17. Секретарь референт (3 месяца)18. Плотник (3 месяца)

НАРЫНСКИЙ РАЙОН 30. ПЛ № 30 (Нарынский район, с. Достук, тел.:+ (9963522) 6 04 87)

1. Швея (10 месяцев)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3


года)4. Изготовитель национальных изделий (2 года)

50. ПЛ № 50 (Нарынский район, с. Оттук, тел.:)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3


месяцев)3. Изготовитель изделий из кожи (3 года)4. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)6. Мастер животноводства (10 месяцев)7. Изготовитель внутреннего и внешнего убранства юрты (3

года)8. Ветеринар-фельдшер (3 месяца)9. Электросварщик (3 месяца)10. Швея (3 месяца)11. Тракторист-машинист (3 месяца)

86. ПЛ № 86 (Нарынский район, с. Куланак, тел.:+ (9963532) 6-03-40)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Мастер сельхоз производства, фермер-мырза (3 года)3. Мастер сельхоз производства, фермер-айым (3 года)4. Тракторист-машинист (3 месяца)5. Водитель (2,5 месяца)

ОШг. Ош

12. ПЛ № 12 (г. Ош, ул. Западная, 1, тел.:+ (9963222) 7-02-75)1. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

года)2. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-

дования – сварщик (3 года)3. Парикмахер (3 года)4. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)5. Мастер столярных работ (3 года)6. Швея (1 год)7. Секретарь референт (1 год)8. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)9. Парикмахер (3 месяца)10. Бухгалтер (3 месяца)11. Оператор ПК (3 месяца)12. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообо-

рудования – сварщик (3 месяца)13. Столяр-плотник (3 месяца)14. Слесарь-сантехник (3 месяца)15. Каменщик-бетонщик (3 месяца)16. Штукатур-облицовщик (3 месяца)17. Гипсокартонщик (3 месяца)

16. ПЛ № 16 (г. Ош, ул. Касымбекова,4, тел.:+ (9963222) 8-55-90)1. Слесарь по ремонту автомобилей (3 года)2. Ткач-швея (3 года)3. Офис-менеджер (3 года)4. Электрик (3 года)5. Бухгалтер с умением работать на ПК (3 года)6. МБМ (младший банковсий менеджер) (2 года)7. МТСК (менеджер товарно-сервисного кооператива) (2 года)8. МБМ – МКС (младший банковский менеджер – менеджер

кредитного союза) (2 года)9. Швея (1 год)10. Офис-менеджер (1 год)11. Бухгалтер с умением работать на ПК (1 год)12. Плотник (10 месяцев)13. Мастер столярных работ (10 месяцев)14. Облицовщик-плиточник (10 месяцев)15. Подготовка мигрантов в Корею (10 месяцев)16. Офис-менеджер (6 месяцев)17. Оператор ПК (3 месяца)18. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3


62

месяца)19. Арматурщик (2 недели)20. Гипсокартонщик (3 месяца)21. Сантехник (3 месяца)

83. ПЛ № 113 (г. Ош, ул. Карасуйская, 3, тел.:+ (9963222) 2-38-47)1. Швея (1 год 10 месяцев)2. Повар-кондитер (1 год 10 месяцев)3. Швея (10 месяцев)4. Парикмахер (10 месяцев)5. Бухгалтер (10 месяцев)

ОШСКАЯ ОБЛАСТЬ АЛАЙСКИЙ РАЙОН

67. ПЛ № 67 (Алайский р-н, с. Гульчо, тел.:+ (9963234) 5-11-57)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Мастер лесного хозяйства (3 года)3. Изготовитель наружных и внутренних оборудований юрт (3


месяцев)5. Изготовитель национальных изделий (10 месяцев)6. Швея (3 месяца)7. Лесник (3 месяца)8. Слесарь-ремонтник (3 месяца)9. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)10. Ветеринар-фельдшер (3 месяца) АРАВАНСКИЙ РАЙОН

65. ПЛ № 65 (Араванский р-н, с.Тоомоюн, тел.:+ (9963231) 9-15-87)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Агент коммерческий (3 года)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

месяца)5. Электросварщик (3 месяца)

96. ПЛ № 112 (Араванский р-н, с. Кызырабад, тел.:+ (9963261) 2 38 47)


2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Швея (10 месяцев)4. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, Водитель автомобиля категории «С» (3 месяца)

КАРА-КУЛЖИНСКИЙ РАЙОН 29. ПЛ № 29 (Кара-Кульджинский р-н, с. Кара-Кулжа, тел.:+ (9963239) 5-07-3)


2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, Водитель автомобиля категории «С» (10 месяцев)79. ПЛ № 109 (Кара-Кульджинский р-н, с. Кызыл-Жар, тел.:+ (9963239) 6 02 52)


2. Швея (10 месяцев)3. Водитель категории «С» (10 месяцев) КАРА-СУУСКИЙ РАЙОН

59. ПЛ № 59 (Кара-Суйский р-н, с. Жоош, тел.:)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)4. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)5. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, Водитель автомобиля категории «С» (10 месяцев)6. Автослесарь (10 месяцев)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)64. ПЛ № 64 (Кара-Суйский р-н, с. Башбулак, тел.:)

1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Изготовитель национальных изделий (3 года)3. Швея (10 месяцев)4. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, Водитель автомобиля категории «С» (10 месяцев)

НООКАТСКИЙ РАЙОН 54. ПЛ № 54 (Ноокатский р-н, с. Кыргыз-Ата, тел.:+ (9963230) 3-11-86)

1. Мастер по лесному хозяйству (лесовод) (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Швея (3 года)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (1 год)5. Швея (10 месяцев)6. Электромонтер по обслуживанию и ремонту электрообору-

дования, Водитель автомобиля категории «С» (10 месяцев)7. Водитель (3,5 месяца)8. Водитель категории «С» (4,5 месяца)

58. ПЛ № 58 (Ноокатский р-н, с. Жаны-Ноокат, тел.:+ (9963230) 3-33-89)


года)3. Электрогазосварщик, водитель (2 года)4. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)5. Мастер строительных работ (10 месяцев) УЗГЕНСКИЙ РАЙОН

38. ПЛ № 38 (Узгенский р-н, с. Кароол, тел.:+ (9963233) 2-60-61)1. Швея (3 года)2. Электросварщик (3 года)3. Столяр-плотник, паркетчик (3 года)4. Мастер общестроительных работ (10 месяцев)62. ПЛ № 62 (Узгенский р-н, с. Куршаб, тел.:)1. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)2. Электромонтер (3 года)3. Швея (10 месяцев)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев) ЧОН-АЛАЙСКИЙ РАЙОН

44. ПЛ № 44 (Чон-Алайский р-н, с. Дароот-Коргон, тел.:+ (9963237) 2-10-69)


2. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)4. Столяр строительный, плотник (2 года)5. Столяр строительный, плотник (10 месяцев)6. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)7. Водитель категории «С» (10 месяцев)8. Автомеханик, водитель (10 месяцев)

ТАЛАССКАЯ ОБЛАСТЬ БАКАЙ-АТИНСКИЙ РАЙОН

41. ПЛ № 41 (Бакай-Атинский район, с. Боо-Терек, тел.:+ (996772) 70-30-28)

1. Портной (10 месяцев)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)3. Тракторист-машинист сельхоз производства (10 месяцев)4. Швея (3 месяца)5. Тракторист (3 месяца)6. Сварщик (3 месяца)7. Ветеринар животновод (3 месяца)8. Оператор персонального компьютера (3 месяца)9. Фермер-предприниматель (3 месяца) КАРА-БУУРИНСКИЙ РАЙОН

13. ПЛ № 13 (Таласская обл. Кара-Буринский район, с. Жоон-Добо, ул. Рахманалы, 10, тел.:+ (996777) 09-08-60)


63



3. Портной (10 месяцев)4. Младший ветеринарный фельдшер (3 месяца)5. Растениеводство (3 месяца)6. Тракторист-машинист (3 месяца)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)

МАНАССКИЙ РАЙОН 51. ПЛ № 51 (Манасский район, с. Кок-Добо, тел.:+ (996773) 68-78-82)

1. Портной (10 месяцев)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3


месяцев)4. Агент коммерческий, водитель (10 месяцев)5. Сварщик (3 месяца)6. Электросварщик и водитель категории «С» (3 месяца)7. Электросварщик (3 месяца) ТАЛАС

90. ПЛ № 90 (г. Талас, ул. Карла-Маркса, 20, тел.:+ (9963422) 5-22-53)1. Оператор ПК (10 месяцев)2. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (2

года)3. Портной (10 месяцев)4. Портной (2 года)5. Парикмахер (10 месяцев)6. Повар-официант (10 месяцев)7. Оператор ПК (3 месяца)8. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)9. Парикмахер (3 месяца) ТАЛАССКИЙ РАЙОН

6. ПЛ № 6 (Таласская область, Таласский район, с. Кокой, ул. Мана-са, 101, тел.:+ (9963458) 32 5 40)


2. Мастер с/х производства (слесарь-ремонтник, экскаватор-щик, водитель) (3 года)

3. Хозяйка усадьбы (3 года)4. Мастер с/х производства, фермер (3 года)5. Портной (10 месяцев)6. Повар-официант (10 месяцев)7. Швея (3 месяца)8. Повар (3 месяца)9. Оператор ПК (3 месяца)10. Тракторист-машинист (3 месяца)11. Плотник (3 месяца)12. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)13. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)14. Фермер-предприниматель (1 год 4 месяца)

78. ПЛ № 110 (Таласский район, с. Манас, ул. Манаса, 55, тел.:+ (996770) 00-32-42)


2. Заготовитель кожи, шерсти (10 месяцев)3. Изготовитель национальных изделий (3 года)4. Агент коммерческий, водитель (10 месяцев)5. Оператор швейного оборудования, швея (3 года)6. Мастер общестроительных работ (10 месяцев)7. Автомеханик, слесарь по ремонту автомобиля (10 месяцев)8. Автомеханик (3 месяца)9. Водитель категории «С» (3 месяца)10. Швея (3 месяца)

ЧУЙСКАЯ ОБЛАСТЬ АЛАМУДУНСКИЙ РАЙОН

37. ПЛ № 37 (Аламудунский р-н, с. Ленинское , ул. Алмаатинская,

112, тел.:+ (996312) 44-60-91)1. Автомеханик, водитель (3 года)2. Портной (10 месяцев)3. Повар, официант; бармен (3 года)4. Секретарь референт (10 месяцев)5. Помощник администратора по гостиничному и ресторанно-

му делу (3 года)6. Тракторист-машинист, водитель автомобиля (10 месяцев)7. Слесарь-сантехник, электрогазосварщик (10 месяцев)8. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)

84. ПЛ № 104 (Аламудунский р-н, с.Кара-Жыгач, ул. Советская, 102, тел.:+(9963147) 95-5-10)

1. Повар (2 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)3. Портной (2 года)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев)5. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)6. Изготовитель художественных изделий из чия (10 месяцев)7. Повар, бармен (10 месяцев)

105. ПУ № 5, ОП-36/1 (Аламудунский р-н, с. Молдовановка, ОП-36/1, тел.:)



3. Токарь-универсал (10 месяцев)4. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)5. Автомеханик (слесарь по ремонту автомобилей) (10 меся-

цев)6. Монтажник сантехнических систем и оборудования (10

месяцев)

ЖАЙЫЛСКИЙ РАЙОН 35. ПЛ № 35 (Жайылский р-н, с. Ново-Николаевка, тел.:+ (996312) 93 48 95)

1. Повар-кондитер (10 месяцев)2. Хозяйка усадьбы (3 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3



месяцев)74. ПЛ № 105 (г. Кара-Балта, ул. Токтогула, 168, тел.:+ (996555) 41-06-51)

1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-дования (3 года)

2. СласарьКИПа (10 месяцев)3. Повар, официант; бармен (3 года)4. Повар, официант; бармен (10 месяцев)5. Повар-кондитер (от 2-х до 6 месяцев)6. Электромонтер (от 2-х до 6 месяцев)7. СласарьКИПа (от 2-х до 6 месяцев)8. Мастер мебельного производства (от 2-х до 6 месяцев)9. Автоэлектрик (3 месяца)10. Моторист (3 месяца)11. Сантехник (3 месяца)12. Слесарь по ремонту автомобилей (3 месяца)

102. ПЛ № 102 (г. Кара-Балта, ул. Кара-Балтинская, тел.:+ (9963133) 7-04-40)

1. Портной-швея (10 месяцев)2. Портной (3 года)3. Швея (10 месяцев)4. Хозяйка усадьбы (3 года)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3



месяцев)8. Парикмахер (3 месяца)9. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)10. Портной (3 месяца)


64

11. Водитель категорий «В» и «С» (3 месяца)104. ПУ № 4, ОП-36/8 (Московский р-н, с. Петровка, ОП-36/8, тел.:)


2. Мастер столярно-плотничных и паркетных работ (10 меся-цев)


4. Автомеханик (слесарь по ремонту автомобилей) (10 меся-цев)

5. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)6. Слесарь-сантехник (10 месяцев)7. Мастер общестроительных работ (10 месяцев)

КЕМИНСКИЙ РАЙОН 19. ПЛ № 19 (Кеминский р-н, с. Алтымыш, ул. Шоссейная, 3, тел.:+ (9963135) 2-35-04)




года)5. Секретарь референт (10 месяцев)6. Повар-кондитер (3 года)7. Портной (3 года)8. Мастер лесного хозяйства (3 года)9. Сварщик (3 месяца)10. Повар (3 месяца)

101. ПЛ № 103 (Кеминский р-н, с.Боролдой, тел.:)1. Повар-кондитер (2 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)3. Мастер животноводства (2 года) МОСКОВСКИЙ РАЙОН

28. ПЛ № 28 (Московский р-н, с. Беловодское, ул. Крупская, 125, тел.:+ (9963131) 5-10-08)


2. Хозяйка усадьбы (10 месяцев)3. Хозяйка усадьбы (3 года)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (10

месяцев)5. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)6. Слесарь КИПа, водитель автомобиля (10 месяцев)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)8. Тракторист-машинист (3 месяца)9. Пользователь персонального компьютера (3 месяца)10. Токарь (3 месяца)11. Повар-кондитер (3 месяца)12. Швея (3 месяца)13. Парикмахер (3 месяца)14. Бухгалтер (3 месяца)15. Цветовод-декоратор (3 месяца)16. Электрик (3 месяца)17. Столяр-плотник (3 месяца)18. Секретарь референт (3 месяца)19. Фермер-предприниматель (3 месяца)

107. ПУ № 7, ОП-36/16 (Московский р-н, с. Беловодское, ОП-36/16, тел.:)



3. Слесарь-сантехник (10 месяцев)4. Оператор швейного оборудования (10 месяцев)5. Слесарь-ремонтник (10 месяцев)6. Столяр, резчик по дереву (10 месяцев)7. Обжигальщик материалов (10 месяцев)8. Оператор сушильных камер (10 месяцев)

СОКУЛУКСКИЙ РАЙОН 43. ПЛ № 43 (Сокулукский р-н, с. Жаны-Жер, тел.:+ (9963134) 2-43-66)

1. Портной (3 года)2. Повар-кондитер (10 месяцев)3. Мастер животноводства, птицевод (10 месяцев)4. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)5. Работник гостиничного комплекса (3 года)6. Портной (10 месяцев)7. Мастер сухого строительства (10 месяцев)8. Проводник туристических маршрутов (3 года)9. Водитель категорий «А», «В» и «С» (3 месяца)10. Повар (3 месяца)11. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)47. ПЛ № 47 (Аламудунский р-н, с. Байтик, ул. 60 лет Октября, 20, тел.:+ (996312) 42 17 21)

1. Тракторист-машинист сельхоз. Производства (10 месяцев)2. Повар (2 года)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)4. Электромастер по обслуживанию электрооборудования (10

месяцев)5. Портной (10 месяцев)6. Водитель категорий «В» и «С» (3,5 месяца)7. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)8. Электросварщик (3 месяца)9. Народные промыслы (3 месяца)10. Повар (3 месяца)11. Швея (3 месяца)

66. ПЛ № 106 (г. Шопоков, ул. Орозбекова, 57, тел.:+ (9963134) 5 83 64)

1. Электромастер по обслуживанию электрооборудования (3 года)

2. Автомеханик (10 месяцев)3. Повар, официант; бармен (3 года)4. Повар (3 года)5. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (10

месяцев)6. Швея (10 месяцев)7. Повар (2 месяца)8. Швея (3 месяца)9. Электросварщик (3 месяца)10. Водитель категории «С» (3 месяца)

ТОКМОК23. ПЛ № 23 (г. Чуй-Токмок, ул. Пушкина, 189, тел.:+ (9963138) 2-01-86)



3. Автомеханик (2 года)4. Повар-официант (10 месяцев)5. Мастер столярного и мебельного производства (3 года)6. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)7. Мастер отделочных строительных работ (3 года)8. Автомеханик (3 года)9. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)10. Парикмахер (3 месяца)11. Повар (3 месяца)12. Пользователь персонального компьютера (3 месяца)13. Каменщик (3 месяца)14. Штукатур-маляр (3 месяца)15. Автомеханик (3 месяца)16. Столяр, плотник (3 месяца)

ЧУЙСКИЙ РАЙОН 61. ПЛ № 61 (Чуй- Токмокский р-н, с. Искра, тел.:+ (9963138) 35-3-22)

1. Портной (3 года)2. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)


65



5. Швея (3 месяца)6. Тракторист-машинист (3 месяца)

ЫСЫК-АТИНСКИЙ РАЙОН 25. ПЛ № 25 (г. Кант, ул. Горького, 1а, тел.:+ (9963132) 2-19-84)

1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрообору-дования (3 года)

2. Мастер отделочных строительных работ (10 месяцев)3. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

года)4. Мастер столярного и мебельного производства (3 года)5. Автомеханик (3 года)6. Портной (10 месяцев)7. Повар, кондитер, пекарь (3 года)8. Парикмахер (3 месяца)9. Сварщик (электросварочные и газосварочные работы) (3

месяца)10. Электрик (3 месяца)11. Повар (3 месяца)12. Швея (3 месяца)13. Секретарь референт (3 месяца)

49. ПЛ № 49 (Иссык-Атинский р-н, с. Эпкин, тел.:+ (9963132) 47-6-52)

1. Автомеханик, слесарь, водитель (10 месяцев)2. Повар-кондитер (10 месяцев)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (3

года)4. Тракторист-машинист сельхоз. Производства (10 месяцев)5. Водитель категорий «В» и «С» (3,5 месяца)6. Оператор ПК (3 месяца)7. Электросварщик (3 месяца)

56. ПЛ № 56 (Иссык-Атинский р-н, с. Милянфан, тел.:+ (9963132) 5-03-89)

1. Портной (2 года)2. Портной (10 месяцев)3. Мастер сельскохозяйственного производства (фермер) (2

года)4. Швея (3 месяца)5. Тракторист-машинист (3 месяца)

108. ПУ № 1, ОП-36/3 (Иссык-Атинский р-н, с. Ново-Покровка, 2 ОП-36/3, тел.:)



3. Токарь-универсал (10 месяцев)4. Автомеханик (автоэлектрик) (10 месяцев)5. Мастер общестроительных работ (10 месяцев)6. Мастер столярно-плотничных и паркетных работ (10 месяцев)7. Слесарь-сантехник (10 месяцев)8. Автомеханик (слесарь по ремонту автомобилей) (10 месяцев)9. Оператор швейного оборудования, швея (10 месяцев)


66

Расположение учебных заведений начального профессионального образования на территории КР(выделены желтыми и пронумерованы порядковым номером из вышеуказанного списка)

Чуйс

кая

обла

сть

г. Би

шке

к


67

Ош

ская

обл

асть

Тала

сска

я об

ласт

ьБа

ткен

ская

обл

асть

г. О

ш


68

Джалал-Абадская область

Иссык-Кульская область

Нарынская область


КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮДӨГҮ...

Documents

Transcript of КЕСИПТИК-ТЕХНИКАЛЫК БИЛИМ БЕРҮҮДӨГҮ...