20/12/55

1

โดย

บญด บญญากจ

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต 24 ธนวาคม 2555

1

เนอหา

• สถานการณของ KM ในองคกร

• ท าไมจงควรตรวจประเมนการจดการความร (KMA)

• หลกการและกระบวนการ KMA

• ผลการตรวจประเมนในภาพรวม

• บทเรยนทไดรบ

• ประเดนเพอพจารณา

2

20/12/55

2

ทกคนในองคกรเขาใจเรอง KM ตรงกนหรอยง?

3

ก าหนด

ใช

รวบรวม/จดเกบ

เขาถง

แลกเปลยน

สราง/ไดมา

Learning &

Innovation

Knowledge Process •พฒนาบคลากร •เครอขายผเชยวชาญ, •Benchmarking

• พฒนาคลงความร ใหเปนระบบ ทนสมย • คนหาและรวบรวม BP • จดท าท าเนยบผเชยวชาญ

IT System

• KM Web

• K Portal

• การจดสมมนา Workshop • CoPs, BAR, AAR • การท างานเปนทมขามสายงาน

• ประเมนประสทธผลการอบรม • การแบงปนความรและการ เรยนรเปนสวนหนงของการ ประเมนผลงาน

• Knowledge Audit

4

20/12/55

3

คน วฒนธรรม, ความสามารถ, โครงสราง

ระบบการวด KM

เทคโนโลย

ผลการ

ด าเนนการ

การน าองคกร &

กลยทธ

กระบวนการส าคญ

องคประกอบส าคญ ของ KM

Adapted from “Primer on Knowledge Management”, PSB, 2001

ก ำหนด

ใช

รวบรวม/จดเกบ

เขำถง

แลกเปลยน

สรำง/ไดมำ Learning &

Innovation

วสยทศน

ผรบบรการ &

ผมสวนไดสวนเสย

5

สงผลถง ความคด พฤตกรรม การท างานของบคลากร การปรบปรงและนวตกรรมของกระบวนการ/ระบบ หรอ

ผลการด าเนนการขององคกร

กระบวนการทเปนระบบใน การคนหา รวบรวม แลกเปลยน

ใชและสรางความร องคประกอบส าคญคอ คน Knowledge process

เทคโนโลย ผน า/ทศทางและการวด

ประเดนส าคญเกยวกบ KM ….

6

20/12/55

4

สถานการณการท า KM ในองคกรทาน

• หยดท า

• ยงท าบางแตไมมการพฒนาอะไรใหม

• ยงท าดวยวธการเดมและขยายผลไปหลายหนวยงาน

• มการปรบเปลยนวธการ ตอยอดและขยายผล KM ไปเกอบทงองคกร

7

ปญหาทพบในการท า KM • เปาหมาย KMไมชดเจน

• ผบรหารไมเหนความส าคญและประโยชนของ KM จงไมใหการสนบสนนเทาทควร

• บคลากรไมคอยใหความรวมมอในการท า KM การท า KM จงอยในวงจ ากดเฉพาะบางกลมเทานน

• ท ากจกรรม KM เยอะแตไมคอยเหนผลเปนรปธรรม

• อยากปรบปรงการท า KM แตไมทราบวาจะปรบปรงอยางไร

8

20/12/55

5

KM

Learning Organization?

Innovation? บรรล

Vision/Mission?

High Performance Organization

Performance Excellence

ตองท าเพราะเปน สวนหนงของ PMQA

9

ปญหาทพบในการท า KM

งานวจยของสถาบนเพมผลผลตแหงชาต 2550 10

20/12/55

6

คน วฒนธรรม, ความสามารถ, โครงสราง

ระบบการวด KM

เทคโนโลย

ผลการ

ด าเนนการ

การน าองคกร &

กลยทธ

กระบวนการส าคญ

องคประกอบส าคญ ของ KM

Adapted from “Primer on Knowledge Management”, PSB, 2001

ก ำหนด

ใช

รวบรวม/จดเกบ

เขำถง

แลกเปลยน

สรำง/ไดมำ Learning &

Innovation

ผรบบรการ &

ผมสวนไดสวนเสย

11

วสยทศน

เราจะทราบไดอยางไรวา การจดการความรในองคกรของเรามจดแขง จดออน อะไร และมประสทธผล

เพยงใด การตรวจประเมน KM

KM Assessment

12

20/12/55

7

การตรวจประเมน KM ชวยใหทราบวา

KM Maturity

องคกรมความพรอมในระดบใดถาจะเรมท า KM?

Drivers, Enablers

และ K Process ม

ประสทธภาพเพยงไร

Low High

จดแขง & สงทตองปรบปรงมอะไรบาง

ประสทธผลของ KM เปนอยางไร

13

การตรวจประเมน KM

14

20/12/55

8

KM Assessment Models

KM Readiness Survey

(APQC)

KM Assessment Tool

(KMAT, APQC)

KM Capability

Assessment Model

KM Assessment

APO KM Framework

KM Assessment

TQA Framework

KM Assessment

EFQM Framework

KM High

High

Low

Re

qu

ire

me

nts

& S

co

rin

g S

ys

tem

15

ความแตกตางของ Requirements & Scoring Systems ของ KM Assessment Models ตางๆ

16

20/12/55

9

17

ท าไมจงเลอกใช

กรอบเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (TQA)

เปนแนวทาง

18

20/12/55

10

คานยมหลกและแนวคด

• การน าองคกรอยางมวสยทศน

• ความเปนเลศทมงเนนลกคา

• การเรยนรระดบองคกรและระดบบคคล

• การใหความส าคญกบบคลากรและคความรวมมอ อยางเปนทางการ

• ความคลองตว

• การมงเนนอนาคต

• การจดการเพอนวตกรรม

• การจดการโดยใชขอมลจรง

• ความรบผดชอบตอสงคมในภาพใหญ

• การมงเนนทผลลพธและการสรางคณคา

• มมมองในเชงระบบ

19

TQA Framework

7. ผลลพธ

6. การจดการ กระบวนการ

5. การมงเนน บคลากร

4. การวด การวเคราะห และการจดการความร

3. การมงเนน ลกคาและตลาด

1. การน า องคกร

2. การวางแผน เชงกลยทธ

โครงรางองคกร

สภาพแวดลอม ความสมพนธ และความทาทาย

20

20/12/55

11

ก. การจดการขอมล สารสนเทศ และความร

4.2 การจดการสารสนเทศ ความร และเทคโนโลยสารสนเทศ

(1) วธการเพอใหมนใจวา ขอมล สารสนเทศและความรมคณสมบต ดงน

• แมนย า

• ถกตองและเชอถอได

• ทนกาล

• ปลอดภยและเปนความลบ

K Process

21

(2) วธการเพอให ขอมลและสารสนเทศทจ าเปนพรอมใชงาน และท าใหบคลากร ผสงมอบ คความรวมมออยางเปนทางการและไมเปนทางการ รวมทงลกคา สามารถเขาถงขอมลดงกลาวได

ก. การจดการขอมล สารสนเทศ และความร

4.2 การจดการสารสนเทศ ความร และเทคโนโลยสารสนเทศ

K Process

22

20/12/55

12

(3) วธจดการความรเพอใหบรรลผล ดงน • รวบรวมและถายทอดความรของบคลากร • ถายทอดความรทเกยวของกบองคกร ระหวางองคกรกบลกคา ผสงมอบ คคา และคความรวมมอ • การคนหาและระบ แบงปนและน า Best Practices ไปปฏบตไดอยางรวดเรว

• รวบรวมและถายทอดความรทเกยวของไปใชในกระบวนการวางแผนเชงกลยทธ

ข. การจดการขอมล สารสนเทศ และความร

K Process

4.2 การจดการสารสนเทศ ความร และเทคโนโลยสารสนเทศ

23

คน วฒนธรรม, ความสามารถ, โครงสราง

ระบบการวด KM

เทคโนโลย

ผลการ

ด าเนนการ

การน าองคกร &

กลยทธ

กระบวนการส าคญ

องคประกอบส าคญ ของ KM

Adapted from “Primer on Knowledge Management”, PSB, 2001

ก ำหนด

ใช

รวบรวม/จดเกบ

เขำถง

แลกเปลยน

สรำง/ไดมำ Learning &

Innovation

ผรบบรการ &

ผมสวนไดสวนเสย

24

4.2

4.2

วสยทศน

20/12/55

13

ข. การสอสารและผลการด าเนนการขององคกร

(1) วธการในการสอสาร และการสรางความผกพนกบบคลากรทกคนทวทงองคกร

- วธการในการกระตนใหเกดการสอสารทตรงไปตรงมาและเปนไปในลกษณะสองทศทางทวทงองคกร

- วธการในการสอสารการตดสนใจทส าคญ

- บทบาทในเชงรกในการใหรางวลและการยกยอง ชมเชยพนกงาน เพอเสรมสรางใหเกดผลการด าเนนการทด รวมทงการใหความส าคญกบลกคาและธรกจ

1.1 การน าองคกรโดยผน าระดบสง

25

ก. วสยทศน คานยมและพนธกจ

(3) วธการสรางองคกรใหเปนองคกรทมความยงยน - วธการสรางบรรยากาศเพอใหเกดการปรบปรงผลการด าเนนการ การบรรลพนธกจและวตถประสงคเชงกลยทธ นวตกรรม และการ เปนผน าดานแขงขน หรอเปนแบบอยางดานผลการด าเนนการและ ความคลองตวขององคกร - วธการสรางบรรยากาศเพอใหเกดการเรยนรทงในระดบองคกรและ ระดบบคลากร - มสวนรวมในการเรยนรระดบองคกร การวางแผนสบทอด ต าแหนง และการพฒนาผน าในอนาคตขององคกร

1.1 การน าองคกรโดยผน าระดบสง

26

20/12/55

14

27

ข. การพฒนาบคลากรและผน า

5.1 ความผกพนของบคลากร

ค. การปรบปรงกระบวนการท างาน

6.2 กระบวนการท างาน

28

20/12/55

15

Adapted from “Primer on Knowledge Management”, PSB, 2001

29

6

คน วฒนธรรม, ความสามารถ, โครงสราง

ระบบการวด KM

เทคโนโลย

ผลการ

ด าเนนการ

การน าองคกร &

กลยทธ

กระบวนการส าคญ

ก ำหนด

ใช

รวบรวม/จดเกบ

เขำถง

แลกเปลยน

สรำง/ไดมำ Learning &

Innovation

ผรบบรการ &

ผมสวนไดสวนเสย

องคประกอบส าคญ ของ KM

4.1

1

4.2

5

2

3

6

4.2

วสยทศน

แบบประเมน KMA

Category 1 Leadership

Category 2 Strategic Planning

Category 3 Customer Focus

Category 4 Measurement, Analysis, and

Knowledge Management

Category 5 Workforce Focus

Category 6 Process Management

Category 7 Results

30

20/12/55

16

31

Category 1: Leadership

โปรดกาเครองหมาย “X” ในชองคะแนนทตรงกบระดบพฒนาการขององคกร

1 2 3 4 5

1.1 การจดการความรเชอมโยงกบวสยทศน พนธกจ

และคานยมขององคกร ทงทางตรงและทางออมอยางไร

1.2 ผบรหารระดบสงปฏบตตนเปนแบบอยางทดในการ

แลกเปลยนเรยนรและความรวมมอตางๆ อยางไร

1.3 ผบรหารระดบสงสงเสรม ยกยองชมเชย และให

รางวลเพอใหเกดการเรยนรระดบบคคลและระดบ

องคกรอยางไร

1.4 ผบรหารมวธการอยางไรในการกระตนและสราง

ความพรอมเพอใหเกดนวตกรรมดานเทคโนโลยและ

นวตกรรมองคกรในอนาคต

1.5 องคกรมวธการในการปกปองสนทรพยทางปญญา

ไวอยางไร เมอมการแลกเปลยนแบงปนองคความร

ดงกลาวทงภายในและภายนอกองคกร

1.6 ผบรหารมวธการอยางไรในการสนบสนนใหบคลากร

ใชเครองมอ และเทคนคตางๆ ทใชความรเปนฐาน (เชน

CoP, Kaizen, Small Group Activities, Benchmarking

ฯลฯ) เพอเพมผลตภาพขององคกร

1.7 การประเมนผลการด าเนนการระดบองคกร ซง

รวมถงการประเมนผลการจดการความร ชวยเรงการ

สรางนวตกรรมอยางไร

1.8 องคกรไดน าการจดการความรมาประยกตใชในการ

เสรมสรางความสมพนธกบชมชนส าคญใหดขนได

อยางไร

คะแนนเฉลย

Strengths:

Opportunities for Improvement:

3)

1)

2)

3)

1)

2)

หลกฐาน

KMA Self-assessment Questionnaire

คะแนนค าถาม

• เปนการประเมนระดบพฒนาการ (Maturity) และ ประสทธผล (Effectiveness) ของ KM แบบองครวม

• ไมเนนคะแนน แตเนน Learning จากการประเมนตนเอง

32

20/12/55

17

Improvement - Continuous

- Breakthrough

Data

CollectionKMA

Questionnaire

Annual Planning

Process

KMA Results

BenchmarkingImprovement Plans

Review

Implementation

Assessment

Prioritization

กระบวนการในภาพรวม

33

โครงการน ารอง

34

วตถประสงค: • หนวยงานน ารองเเขาใจแนวทางการประเมนการจดการความร (KMA)

• หนวยงานน ารองสามารถประเมนการจดการความรของตน และทราบจด

แขงและจดปรบปรงในระบบตางๆ และน าผลการตรวจประเมนไปใช

พฒนาและปรบปรงการจดการความรใหมประสทธผลมากขน

• ท าใหทราบสถานภาพของระบบการจดการความรของสวนราชการใน

ภาพรวม เพอใหไดแนวทางในการพฒนาและยกระดบสวนราชการท

บรหารจดการความรในองคกรไดอยางมประสทธภาพมากขน เพอใหกาว

ไปสการเปน “องคการแหงการเรยนร (Learning Organization)”

20/12/55

18

โครงการน ารอง

35

หนวยงานน ารอง: • กรมชลประทาน • กรมสงเสรมอตสาหกรรม • กรมสขภาพจต • ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด • ส านกงานนโยบายและแผนการขนสงและจราจร • ส านกงานปลดกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ระยะเวลา: • มนาคม – กนยายน 2554

ผลการประเมนในภาพรวม • ทกองคกรน ารองมการท า KM อยางตอเนอง

• ขบเคลอนและสนบสนนโดยผบรหารระดบสง

• มโครงสรางทรบผดชอบ KM ชดเจน

• กวา 50% มการขยายผล KM ไปหนวยงานตางๆ ภายในองคกร

• มการเกบรวบรวม สรางฐานความรและเวทแลกเปลยนเรยนร

• มระดบพฒนาการของ KM ทตางกน บางหนวยงานเรมเหนผลในการเพมประสทธภาพระดบกระบวนการ

36

20/12/55

19

ผลการประเมนในภาพรวม • เนนท Explicit knowledge มากกวา Tacit knowledge

• มการรวบรวมและแลกเปลยนความรมากแตยงไมเกดการใชและสรางความรเทาทควร

• ตววด KM ยงไมเชอมโยงตววดระดบองคกรและระดบกระบวนการ

• ยงไมไดใหความส าคญกบการปรบเปลยนพฤตกรรม

37

บทเรยนทไดรบ

เครองมอทมประสทธผล ในการตรวจประเมน KM แบบองครวม น าผลมาใชในการปรบปรงไดจรง

ก าหนดเปาหมาย KM ไดชดเจนขนและ

เชอมโยง KM กบเปาหมายขององคกรไดดขน

บรณาการ KM เขากบระบบบรหารจดการตางๆ ไดดขน

KMA

การเรยนรระดบองคกรและสรางนวตกรรม

38

20/12/55

20

หมวด 1: ภาวะผน า

1.2 ผบรหารระดบสงปฏบตตนเปนแบบอยางทดในการแลกเปลยนเรยนรและความรวมมอตางๆ อยางไร

1.3 ผบรหารระดบสงสงเสรม ยกยองชมเชย และใหรางวลเพอใหเกดการเรยนรระดบบคคลและระดบองคกรอยางไร

1.4 ผบรหารมวธการอยางไรในการกระตนและสรางความพรอมเพอใหเกดนวตกรรมดานเทคโนโลยและนวตกรรมองคกรในอนาคต

1.7 การประเมนผลการด าเนนการระดบองคกร ซงรวมถงการประเมนผลการจดการความร ชวยเรงการสรางนวตกรรมอยางไร

39

หมวด 4: การวด การวเคราะห และการจดการความร

4.8 องคกรมวธการก าหนด คนหา แลกเปลยนและใช Best Practices อยางไร

40

20/12/55

21

หมวด 5: การมงเนนบคลากร

5.8 องคกรใชการจดการความรไปประกอบการพจารณา ความกาวหนาในงานของบคลากรอยางไร การจดการความรสงผลตอของการวางแผนสบทอดต าแหนงในระดบผน าและผบรหารอยางไร

5.9 บคลากรมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปอยางไรทสะทอนใหเหนบรรยากาศของการเรยนร

5.10 การจดการความรมผลตอความพงพอใจ ความผาสก และการสรางแรงจงใจแกบคลากรอยางไร

41

ประโยชนทไดรบจาก KMA

• ชวยใหทราบจดแขงและโอกาสในการปรบปรงระบบ KM

ขององคกรในดานตางๆ

• ชวยใหน า KM มาใชไดอยางมประสทธภาพมากขน และม

เปาหมายทชดเจนขน

• สามารถน าไปตอยอดระบบหรอเครองมอการบรหารจดการ

อนๆ เชน PMQA การบรหารความเสยง ฯลฯ

• ใชเปนขอมลประกอบการจดท าแผนการจดการความรของ

หนวยงาน ทงในระยะสนและระยะยาว

• เปนโอกาสในการน าผลการประเมนไปเทยบเคยงกบองคกร

อนๆ เพอแลกเปลยนเรยนร Best Practices

42

20/12/55

22

ประเดนเพอพจารณา

• ความหมายของ องคกรแหงการเรยนร (Learning Organization/LO) คออะไร

• เปน LO เพออะไร ..... HPO? บรรลเปาหมายองคกร?ความเปนเลศ?

• จะวดอยางไร?

• จะใช KMA เปนกรอบเพอใหกาวไปส LO….HPO…. หรอ Performance Excellence ไดอยางไร?

43