�ពត��រណស�នៗ

គណៈអធបតចលរមអង�សក� សល

កែណទរមងវមជឈករ នងវសហមជឈករគជាយទ�ស�ស�ដចបាចនងសមរសបបផតសរមាបករេធ�ឱយរបេសរេឡងនវគណភាព នងរបសទ�ភាពៃនករផ�លេសវសធារណៈ នងករេលកកម�សករអភវឌឍេសដ�កច�េនមលដ� ន ែដលជាករចលរមចែណកដសខនក�ងករអភវឌឍជាតេលរគបវសយជាពេសសក�ងករែបងែចកផលរបេយាជនពកររកចេរមនៃនេសដ�កច�ជាត របកបេដយសមធម បរយាបន� នងករចលរមកតបន�យភាពរករករបសរបជាពលរដ�យាងមានរបសទ�ភាព។

ខងេលេនះជាករគសប�� ករបស សេម�ច

រកឡាេហម ស េខង ឧបនាយករដ�ម�ន�

រដ�ម�ន�រកសងមហៃផ� នងជារបធាន

គ. ជ. អ. ប ែដលែថ�ងក�ងឱកសអេ�� ញជាអធបតក�ងពធបទសក� សលផសព�ផសោយរពះរជរកតយស�ព “លក�ន�កៈេដយែឡកសរមាបបគ�លក រដ�បាលថា� ក

េរកមជាត” េនរេសៀលៃថ�ទ៣១ ែខឧសភា

ឆា� ២០១៦ េនសណា� គារអងែទកងទណងតល

េដយមានវត�មានចលរមពសណាក ឯកឧត�ម

េលកជទវ សមាជក សមាជករជរដ� ភបាល

ថា� កដកនារកសង ស� បន របធានរក�មរបកសោ

រជធាន េខត� អភបាលរងរជធាន េខត� របធាន

រក�មរបកសោខណ� អភបាលខណ� របធានមន� រ

ជនាញរជធាន េខត� នងម�ន�រជករមកពរកសង

ស� បននានា យាងេរចនកះករ។

សេម�ចរកឡាេហមមានរបសសនបទសក� សល

1

�ពត��រណស�នៗ

សក� សលេនះេរៀបចេឡងក�ងេគាលបណង

ផសព�ផសោយដលរកសង ស� បន នង អង�ភាពពកពន�

េនថា� កជាតនងថា� កេរកមជាតឱយបានរជ�តរជាប

នងចលរមអនវត�ខ�មសររពះរជរកតយស�ព “លក�ន�កៈ

េដយែឡកសរមាបបគ�លករដ�បាលថា� កេរកមជាត”

ឱយមានរបសទ�ភាព។

បនា� បព ឯកឧត�ម េពរជ បនធន រដ�ម�ន�រកសងមខងរសធារណៈ អនរបាយករណស�ពលទ�ផលៃនកច�ដេណ រករសក� សលផសព�ផសោយ

រពះរជរកតយស�ព “លក�ន�កៈេដយែឡកសរមាប

បគ�លករដ�បាលថា� ក េរកមជាត ” ែដលបាន

របរពត�េទរយៈេពលមយៃថ�េពញរចមក សេម�ច

រកឡាេហម ស េខង ឧបនាយករដ�ម�ន�

រដ�ម�ន� រកសងមហៃផ� បានែថ�ងន វករ

េកតសរេស រ នងវយតៃម�ខ�សចេពះរកសង

មខងរសធារណៈែដលបានសហករជាមយ

រកសង ស� បន រដ�បាលថា� កេរកមជាត នងអ�ក

ពកពន�នានា ពេសសសហករយាងជតស�ទ�

នងរបកបេដយស� រតទទលខសរត�វខ�សជាមយ

រក�មករងររកសងមហៃផ� នងេលខធករដ� ន

គ.ជ.អ.ប ក�ងករេរៀបចតកែតងរពះរជរកតយស�ព

“លក�ន�កៈ េដយែឡកសរមាបបគ�លករដ�បាល

ថា� កេរកមជាត” េដយបានចណាយេពលេវល

របមាណ០៣ឆា� កន�ងមកេនះ។

រពះរជរកតយេនះរត�វបានេរៀបចេឡងេដយ

អនេលមតម (១)រកបខណ� យទ�ស�ស�ស�ពកែណ

ទរមងវមជឈករ នងវសហមជឈករ (២)កម�វធជាតសរមាបករអភវឌឍតមែបបរបជាធបេតយយេន

ថា� កេរកមជាត (៣)េគាលនេយាបាយស�ពករ

រគបរគងនងករអភវឌឍធនធានមនសសេនរដ�បាល

ថា� កេរកមជាត (៤)ចបោបស�ពកររគបរគងរដ�បាល

រជធាន េខត� រក�ង រស�ក ខណ� នង(៥)ចបោបស�ពករ

រគបរគងរដ�បាលឃ សង� ត នងបទពេសធនបណា�

របេទសនានាទងេនក�ងតបន នងេរកតបន។

រពះរជរកតយេនះនងផ�លនវមលដ� នគតយត�

អចៃ�ន�យដសខនសរមាបករេរៀបចបេង�តរបពន�

រគបរគង នងករចតែចងបគ�លកេនរដ�បាល

ថា� កេរកមជាតតមែបបវមជឈករ នងវសហមជឈករ

នងស�តេរកមចបោបស�ពសហលក�ន�កៈម�ន�រជករ

សវល នងរសបតមរពះរជរកតយស�ពេគាលករណ

រមៃនករេរៀបចមខងរសធារណៈរបសរដ�។ លក�ន�កៈ

េដយែឡកសរមាបបគ�លករដ�បាលថា� កេរកមជាត

បានផ�លនវសទ�អណាច នងស�យភាពដលរដ�បាល

ទដ�ភាពអ�កចលរមសក� សល

ទដ�ភាពអ�កចលរមសក� សល

2

�ពត��រណស�នៗ

ថា� កេរកមជាតក�ងកររគបរគង ចតែចង នងអភវឌឍ

សមត�ភាពបគ�លករបកបេដយសមត�ភាព នង

គណេនយយភាព រពមទងធានាអពយោរកតភាពរបស

បគ�លកក�ងករបេពញករងរ។ លក�ន�កៈេដយ

ែឡកេនះកនងបង�លក�ណៈងយរស�លដលដេណ រ

ករេផ�រមខងរឱយេទរដ�បាលថា� កេរកមជាត េដយ

ក�ងេនាះតរម�វឱយភា� បជាមយនវករេផ�របគ�លក នង

ធនធានផងែដរ។

េន ក� ង ឱ ក ស ដ ៃថ� ថា� េនាះ ែដ រ ស េម� ច

រកឡាេហម កបានចបអរម�ណ

ផងែដរថា រយៈេពលកន�ងមកេនះ

រកសងមហៃផ�បានេធ�សមាហរណកម�

េដយរលននវម�ន� បគ�លករបស

រកសងមហៃផ� ែដលបេពញករងរ

េនថា� កេរកមជាត ចននរបមាណ

ជាង ៩០០០នាកចលេទក�ងរបពន�

នងរចនាសម�ន�ថ� ៃនរដ�បាលថា� ក

េរកមជាត រពមទងបានេរៀបចនងដកឱយអនវត�

នវរេបៀបរបប នងនតវធអនវត�ករងររបសម�ន�

បគ�លកែដលបានេធ�សមាហរណកម�ទងេនាះឱយ

រសបតមរបតថ� ៃនក ែណទរមងវ មជឈករ នង

វសហមជឈករ ពេសសរសបតមស� រតៃនចបោបស�ពកររគបរគងរដ�បាលរជធាន េខត� រក�ង រស�ក ខណ� ។

ទន�មេនះ សេម�ចរកឡាេហម កបាន

សង�តធ�នថា ករេរៀបច នងដកេចញរពះរជរកតយ

ស�ព“លក�ន�កៈេដយែឡកសរមាបបគ�លករដ�បាល

ថា� កេរកមជាត”េនះ គជាសមទ�ផលដមានសរៈសខន

ថ�មយបែន�មេទៀតៃនកម�វធជាតសរបកែណទរមងករ

អភវឌឍតមែបបរបជាធបេតយយេនថា� កេរកមជាត

នងកម�វធកែណទរមងរដ�បាលសធារណៈរបស

រជរដ� ភបាលកម�ជា។ េនក�ងនយេនះ រជរដ� ភបាល

មានករតងចត�ែផ�កនេយាបាយយាងចបោសលស

ចេពះករអនវត�កម�វធកែណទរមងេនះ។ េទះជា

យាងេនះក� េដមបធានាសេរមចបាននវេគាលបណង

រមៃនកម�វធកែណទរមងេនះ គតរម�វឱយមានករគារទ

យាងសកម�ពរកសង ស� បន រដ�បាលថា� កេរកមជាត

ៃដគអភវឌឍន អង�ករសង�មសវល នងអ�កពកពន�

ទងអស។ ជាពេសសថា� កដកនាេនរដ�បាលថា� កេរកមជាត រត�វែស�ងយលឱយបានចបោសអពសទ�អណាច នងស�យភាពរបសខ�នក�ងរកបខណ�ៃនចបោប នងរត�វមានចក�វសយចបោសលសក�ងករអភវឌឍនមលដ� នរបសខ�ន នងរត�វខតខែរបក� យស� បនរបសខ�នឱយក� យេទជាស� បនមានសមត�ភាព នងមានលទ�ភាពសមរសប ក� ងករផ�លេសវសធារណៈ នងករអភវឌឍេសដ�កច�មលដ� នរបកបេដយរបសទ�ភាព តមា� ភាព គណេនយយភាព សមធម នងបរយាបន�៕

ទដ�ភាពអ�កចលរមសក� សល

3

�ពត��រណស�នៗ

កលពៃថ�ទ២០ ដលៃថ�ទ២៥ ែខមថនា ឆា�

២០១៦ គណៈរបតភជានខ�សរកសងមហៃផ�

ដកនាេដយ សេម�ចរកឡាេហម ស េខង ឧបនាយករដ�ម�ន� រដ�ម�ន�រកសងមហៃផ�

អមដេណ រេដយេលកជទវ អង កនា� ផាវ រដ�ម�ន�

រកសងកច�ករនារ ឯកឧត�ម េឈៀង យាណារ

រដ�ម�ន�របតភអមនាយករដ�ម�ន� នងជាអគ�េលខធករ

គណៈកមា� ធករនតសមបទ នងអភវឌឍនកម�ជា ៃន

រក�មរបកសោអភវឌឍនកម�ជា ឯកឧត�ម សក េសដ�

រដ�េលខធកររកសងមហៃផ� ឯកឧត�ម ងន ចេរ ន

អន រដ� េលខធកររកសងមហៃផ� ឯកឧត�ម

បា សជាតវងស អភបាលៃនគណៈអភបាលរជធាន

ភ�េពញ រពមទងឯកឧត�ម េលកជទវជាថា� កដកនា

រកសងមហៃផ�មយចននេទៀត បានេទបេពញ

ទសសនកច�ផ� វករេនសហពន�ស�ស តបតមករ

អេ�� ញរបសរដ� ភបាលៃនសហពន�ស�ស។

ដេណ រទសសនកច�េនះ មានេគាលបណងេដមប

ពរងងទនាកទនង នងភាពជាៃដគេលរគបវសយរវង

របេទសទងពរ កម�ជា ស�ស។ ទន�មនងករសកសោ

ែស�ងយល កដចជាករែចករែលកបទពេសធនល� ៗ

ទកទងេទនងកររគបរគងរដ�បាលថា� កេរកមជាត

ទសសនកច�ផ� វករេនះកនងជយ ជរញបែន�មនវកច�

សហរបតបត�ករ រវងរបេទសទងពរ ជាពេសស

េនក�ងដេណ រករកែណទរមងករអភវឌឍតមែបប

របជាធបេតយយេនថា� កេរកមជាត។

េនរពកៃថ�ទ២១ ែខមថនា គណៈរបតភបាន

អេ�� ញបេពញទសសនកច�េនសលរក�ង Bern

ៃនសហពន�ស�សេដយបានករទទលករស� គមន

គណៈរបតភជានខ�សរកសងមហៃផ�ដកនាេដយសេម�ចរកឡាេហម ស េខង ឧបនាយករដ�ម�ន� រដ�ម�ន�រកសងមហៃផ�

4

�ពត��រណស�នៗ

សេម�ចរកឡាេហម ស េខង នងឯកឧត�ម Walter Thurnherr

យាងក ក េក� ពសណាកេលកនាយករដ�បាល

សលរក�ង Bern េដយេលកបានជរមាបជន

គណៈរបតភអពេហដ� រចនាសម�ន�សខនៗរបស

ទរក�ង។

ទរក�ង Bern ជាទរក�ងដចណាសមយែដលបាន

ចះប�� ជាេបតកភណ� ពភពេលកេដយអង�ករ

យេណស�ែដលេនក�ងទរក�ងេនះ មានផ�វដលបលបោញ

មយរបែវង៦គ.ម។ ទរក�ង Bern មានៃផ�ដ៥១.៦ គ.ម២

នងមានរបជាជនរស េនចននជាង១៣មននាក

ែដលេស� នង ១,៥៨%

ៃនចននរបជាជនសរប

របសសហពន�ស�សេហយ

រក�ងេនះែបងែចកជាខណ�

ចនន០៦ នងសង� តចនន

៣២។ ទរក�ង Bern កជា

េគាលេដេទសចរណមយ

ដល�របណត ែដលបាន

ទកទញេភ��វ េទសចរ

ទងជាត នងអន�រជាត

មកទសសនាយាងេរចនកះករផងែដរ។ ជាករេឆ�យ

តប សេម�ចរកឡាេហម របធានគណៈរបតភក

បានសង�តធ�នថា ទសសនកច�របសគណៈរបតភជាន

ខ�សរកសងមហៃផ� មកកនសហពន�ស�សនា

េពលេនះគេដមបពរងង នងពរងកទនាកទនង

នងកច�សហរបតបត�កររវងរបជាជន នងរដ� ភបាល

ៃនរបេទសទងពរ រពមទងេដមប

សកសោែស�ងយលអពរបពន�រគបរគង

រដ�បាល នងទនាកទនងរដ�បាល

រវងរដ�បាលសហពន�រដ�បាល

តបន នងរដ�បាលមលដ� នរពមទង

ករចលរមរបសរបជាពលរដ�ៃន

សហពន�ស�សផងែដរ។

េនៃថ�ដែដលេនាះ គណៈរបតភ

ជានខ�សរកសងមហៃផ� កបាន

ជបពភាកសោករងរជាមយឯកឧត�ម Walter

Thurnherr អធករបតែដលជារបធានម�ន�ៃន

រក�មរបកសោសហពន�ស�ស។ ឯកឧត�មបានស� គមន

យាងកកេក� ចេពះវត�មាន

របសគណៈរបតភមកកន

សហពន�ស�ស រពមទង

បានវយតៃម�ខ�ស ចេពះ

ដេណ រទសសនកច�េនះ ែដល

េធ�ឱយករទនាកទនង នង

កច�សហរបតបត�កររវង

របេទសទងពរកនែតល�

របេសរ។ ឯកឧត�មកបាន

ជរមាបជនគណៈរបតភ

េទសភាពៃនទរក�ងBern

5

�ពត��រណស�នៗ

អពបទពេសធនៃនករអនវត�លទ�របជាធបេតយយ

នងនេយាបាយវមជឈករតមដណាកកលនមយៗ

េនក�ងសហពន�ស�ស រមមានទងករេរជសេរ ស

រក�មរបកសោ (រដ� ភបាលសហពន�ស�ស) ែដលរត�វ

បានេបាះ េឆា� ត េរជសេរ ស េដយកច� រប ជ រ មគា�

រវងរក�ម របកសោជាត នងរក�មរបកសោរដ� ែដល

មានអណត�៤ឆា� ។ សមាជកនមយៗៃនរក�មរបកសោ

គជារដ�ម�ន� ៃនរកសងមយ ែដលបច� បបន� េនះ

សហពន�ស�សមានរកសងចនន៧។ សហពន�ស�ស

មានេខត�ទងអសចនន២៦ នង រក�ងចនន២៤០០

េហយទនាក ទនង រវងសហពន�ជាមយេខត�

រក�ង កបានរបរពត�េទយាងជតស�ទ�ែផ�កតម

សទ� នងតនាទរបសខ�ននងរសបតមរដ�ធម�ន�� ។

ក�ងឱកសេនាះ សេម�ចរកឡាេហម ក�ង

នាមរបធានគណៈរបតភ នងក� ងនាមរដ�ម�ន�

រកសងមហៃផ� បានែថ�ងអណរគណចេពះ

របជាជន នងរដ� ភបាលៃនសហពន�ស�សែដល

បានផ�លករគារទ រពមទងជនយបេច�កេទស នង

ហរ�� វត�ដលរបេទសកម�ជាេលែផ�កអភបាលកច�

កសកម� នងសន�សខេសប�ង វសយករងរ នង

បណ� ះបណា� លវជា� ជវៈ ជាេដម តមរយៈទភា� កងរ

កច�សហរបតបត�ករ នងករអភវឌឍស�ស (SDC)។

ចេពះករគារទែផ�កអភបាលកច� រដ� ភបាលស�ស

កពងជយ គារទកម�ជាេលកែណទរមងករអភវឌឍ

តមែបបរបជាធបេតយយេនថា� កេរកមជាត នង

ករគារទដលអភបាលកច�មលដ� នសរមាបសទ�

កមារតមរយៈអង�ករយនេសហ� េដយមាន

កច�សហករពគណៈកមា� ធករជាតសរមាបករ

អភវឌឍតមែបបរបជាធបេតយយេនថា� កេរកមជាត

រពមទងបានគា រទដល ករអភ វឌឍ េសដ� កច�

តបនដណាកកលទ៣ ែដលអនវត�េដយកច�

សហរបតបត�ករ អលមង (GIZ) េនេខត�ចនន០៣

ៃន រពះរជាណាចរកកម� ជា។ ករគា រទ របស

សហពន�ស�សពតជាបានជយ េលកកម�សករ

អនវត�លទ� របជាធបេតយយេសរពហបកស នង

ករអភវឌឍេសដ�កច� សង�មរបកបេដយសមធម

នងបរយាបន�េនកម�ជា។

រពកៃថ�ទ២២ ែខមថនា គណៈរបតភបានអេ�� ញ

េធ�ទសសនកច�េនវមានសហពន�ស�សេដមបែស�ងយល

អពរេបៀបរបបករងររបសសភាស�ស។ គណៈរបតភ

បានស� បនវបទឧេទ�សនាមអពរេបៀបរបបរគបរគង សភាសហពន� នងែបបែផនៃនសភាស�ស ែដលមាន

រក�មរបកសោជាត នងរក�មរបកសោរដ�។ សភាទងពរ

េនះមានអណាចេស�គា� នងមានសមត�កច�ដចគា�

រគានែតមានកែន�ងេធ�ករេផសងគា� ។ រក�មរបកសោជាត

េនះមានសមាជក ២០០រប នងមានអណត�៤ឆា�

ែដលជាសភាតណាងឱយរបជាជនស� សទទង

របេទស នងរត�វបានេបាះេឆា� តេរជសេរ សេដយ

របពន�សមាមារត។ រក�មរបកសោរដ�មានសមាជកចនន

៤៦រប នងមានអណត�៤ឆា� ែដលជាសភាតណាង

ឱយរដ�នមយ ៗ ែដលរត�វបានេបាះេឆា� តេដយផា� លព

របជាពលរដ�ក�ងេពលែតមយ ជាមយករេបាះេឆា� ត

រក�មរបកសោជាត បែន�ែបបែផនៃនករេបាះេឆា� តរត�វ

បានេធ�េឡងេដយែផ�កតមចបោបៃនរដ�នមយៗ។

កររមប�� លគា� រវងរក�មរបកសោជាតនងរក�មរបកសោ

រដ�បេង�តបានជាសភាសហពន�ឯកភាព ែដលមាន

6

�ពត��រណស�នៗ

សមាជក ២៤៦រប តណាងឱយរបេយាជនេផសងៗគា�

ៃនសង�មស�ស។ សភាសហពន�ឯកភាពេនះ មាន

សមត�កច�េដះរសយប�� ធៗរបសជាត ដចជាករ

េបាះេឆា� តេរជសេរ សរក�មរបកសោសហពន� នងេចរកម

តលករសហពន�ជាេដម។ល។

បនា� បមក គណៈរបតភបានអេ�� ញេទរកសង

ករបរេទសស�ស នងបានជបពភាកសោករងរ

ជាមយឯកឧត�ម Didier

Burkhalter សមាជក

រក�មរបកសោរដ� នងជារដ�ម�ន�

រកសងករប រ េទស ស� ស។

ែថ�ងក�ងឱកសេនាះ សេម�ច

រកឡាេហម បានជរមាបជន

អពដេណ របេពញទសសន ក ច�

របសគណៈរបត ភកម�ជាេន

េពលេនាះ នងបានែថ�ងអណរគណ យាងរជាល

េរជចេពះរកសងករបរេទសស�ស ែដលបាន

េរៀបចដេណ រទសសនកច�េនះ នងករស� កេន

របសគណៈរបតភ រពមទងបាន បង�លក�ណៈឱយ

គណៈរបតភកម�ជាបានទសសនកច� ែស�ងយល

នងបានេមលេឃញេដយផា� លអពែបបែផនៃនករ

បេពញករងរ កដចជារបពន�នេយាបាយ នងរដ�បាល

ែផ�កតមេគាលករណលទ�របជាធបេតយយតមែបប

ែផនដពេសសមយរបសរបេទសស�ស។ ក�ងេនាះ

ផងែដរ សេម�ចរកឡាេហម បានបន�េទៀតថា

ក�ងនាមរជរដ� ភបាលកម�ជា សមវយតៃម�ខ�សេល

លទ�ផលជាវជ�មាន ៃនកច�សហរបតបត�កររវង

របេទសទងពរ ក�ងករអភវឌឍវសយសខនៗ ជា

េរចន ដចជាអភបាលកច� វសយកសកម� នង

សន�សខេសប�ង វសយករងរ នងបណ� ះបណា� ល

វជា� ជវៈ។ល។ មយោងវញេទៀត របជាពលរដ�កម�ជា

បានស� លសហពន�ស�សយាងចបោស តមរយៈករ

គារទរបសរដ� ភបាលស�សមកមន�រេពទយគន�បបា�

ែដលបានផ�ចេផ�មបេង�តេឡងេដយវរជនរបសស�ស

គេលកេវជ�បណ� ត Beat Richner ែដលក�ងរយៈ

េពលជាង២ទសវតសកន�ងមកេនះ បានជយ េរសច

រសងជវតកមារកម�ជារបលននាក។ ជាកច�េឆ�យ

តប ឯកឧត�ម Didier Burkhalter បានសែម�ង

នវករស� គមនយាងរកទក នងករវយតៃម�ខ�ស

ចេពះដេណ រទសសនកច�របសគណៈរបតភរកសង

មហៃផ�កម�ជា។ ដេណ រទសសនកច�េនះ បានបង� ញ

យាងចបោសនវកច�សហរបតបត�ករយាងល�របេសរ

រវងរបេទសទងពរ កម�ជា ស�ស។ ឯកឧត�មក

បានវយតៃម�ខ�សេលកររកចេរមន នងករអភវឌឍ

េលរគបវសយេនរបេទសកម�ជានាេពលបច�បបន�

េហយរបេទសស�ស នងេនែតបន�គារទមកកម�ជា

ក�ងភាពជាៃដគ េដមបបេរមដលករអភវឌឍនានា នង

សេម�ចរកឡាេហម ស េខង នងេលក Didier Burkhalter

7

�ពត��រណស�នៗ

សេម�ចរកឡាេហម ស េខង នងអភបាលរក�ង Interlaken

េដមបរតចណងមត�ភាព សមគ�ភាពរវងរបេទស

ទងពរឱយកនែតរងមាេឡងែថមេទៀត។

េនក�ងដេណ រទសសនកច�េនះ គណៈរបតភកបាន

េទបេពញទសសនកច�េនរក�ង Interlaken េដយ

បានករទទលស� គមនយាងកកេក� ពសណាក

េលក Urs Graf អភបាលរក�ង Interlaken ។

េលកអភបាល បានជរមាបជនគណៈរបតភអព

លក�ណៈភមស�ស� នងរបពន�រគបរគងចតែចង

រដ�បាលរក�ង។ រក�ងេនះមានសហគមនតចៗ នង

មានលក�ណៈមនសវអអរេទ េហយេនតមដងផ�វ

សមបរេទេដយេដមេឈនងភ� េដយមានរគ�សរ

របមាណជាង ៣៩៥រគ�សរ ជាមយនងចនន

របជាពលរដ�ជាង ៦០០០នាកបេណា� ះ។

គណៈរបតភកបានស� បផងែដរនវបទឧេទ�សនាម

អពរបេភទទនាកទនងរវងអង�របតបត� នងអង�

ប�� ត� នងករចលរមរបសរបជាពលរដ�ក�ងកច�

អភវឌឍេសដ�កច� សង�ម េនក�ងរក�ង Interlaken

ផងែដរ។

ដេណ រទសសនកច�របសគណៈរបតភជានខ�ស

រកសងមហៃផ� បានរបរពត�េទតមកលបរេច�ទ

នងកម�វធែដលបានេរគាងទក នងទទលបានលទ�ផល

ជាែផ�ផា� ែដលជាសក�ភាពប�� កយាងចបោសអព

ចណងមត�ភាព សមគ�ភាព នងកច�សហរបតបត�ករ

ដរងមារវងរបេទសទងពរ កម�ជា ស�ស។

8

ពរតតការណសខានៗ

នៅកនងផែនការអនវតតនរយៈនេលប ឆន ាដាណាកកាលទ២(ែអ៣ទ២) ននការ អនវតតកមមវធជាតសមរាបការអភវឌឍតាម ផបបមរបជាធបនតយយនៅថនន កនមរកាមជាត រាជរដឋា ភបាលកមពជា បានយកចតតទកដឋក ជាេនសសនលើការផកទមរមងរចនាសមពនធ នង អភវឌឍសមតថភាេរបសរដាបាលមរកង មរសក។ កនងនយននេះ សមតេចករឡាមោត ស មេង ឧបនាយររដឋតនតេ រដឋតនតេករសងតោផទៃ ងជា កបធាគណៈរមមា ធការជាតសកមមបការ អភវឌឍតាតបបបកបជាធបមតយយមៅថនា រ មកកាតជាត(គ.ជ.អ.ប) រមជាមយថនន កដកនាា ជានខពសមយចានននទៀត ផដលជាសាជក គ.ជ.អ.ប បានចេះនៅដលរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ ចានន៥ ផដលរមាន ខណឌ ដនកោ ននរាជធានភនានេញ មរសក នកៀនសវា យ នននខតតកណាត ល មរសកឧដងគ នងមរសក គងេស នននខតតកាេងសព នងមរកងនមរេផវង នននខតត នមរេផវង នដើមបសកាផសាងយលនដឋយផទា លអាេសវថ នភាេ ជាកផសតងនៅរដាបាលមរកង មរសក ខណឌបចចបបនន។ ដណ ើ រច ះសវែងយលណ ះ ណរៀបចណ ើងកន ងណោលប ង វាយតនមៃធនធាន នងសមតថភាេ ផដលានបចចបបននរបសរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ កនងការទទលមខករ នងធនធានថមៗេថនន កជាត។ កន ងដណ ើ រការច ះវកាសរាវសរាវណ ះ សមតេចករឡាមោត ស មេង បានសវត បរបាយការណរបសអភបាលមរកង មរសក ខណឌ នងបានផសាងយល អាេធនធានមនសស នងការចាតផចងមលនធមរកង

មរសក មរេមទាងបាននធាើការផទៃ សបត រនោបលអាេ សកមមភាេ បញហា មរបឈមនៅតាមការោលយជានាញ របសមរកង មរសក ខណឌ ផដល សមតេចករឡាមោត បានចេះសកាផសាងយលែងផដរ។ ជាកផសតងកាលេនថៃទ១៦ ផខសហា ឆន ា២០១៦ គណៈមរបតភ បានចេះបានេញនៅទសសនកចចនៅសវលា មរសកឧដងគ នខតតកាេងសព។ ណៅកន ងឱកាវណ ះ ឯកឧតតម វ វណាង អភបាលណេតតកពងវព បា សលែង

វ ទរកថាាែ គម ចណ ះ សមតេចករឡាមោត ងគ ៈសរបតភអមដណ ើ រ ណោយបា សលែង វ អ រគ ចណ ះ សមតេចករឡាមោត សរពមទង

គ ៈសរបតភអមដណ ើ រសដលបា វណសរមចណសររើវយក

រដឋបាលសរវក ណៅកន ងនខតតកាេងសព ជានោលនៅកនង ការចេះមកបានេញទសសនកចចនដើមបផសាងយលអាេ ដានណើ រការកាផណទមរមងរដាបាលថនន កនមរកាមជាត។ ទនាមនងននេះ ឯកឧតតមអភបាលនខតតបានរាយការណ ជនអងគេធទាងមលអាេវឌឍនភាេផដលរដាបាលថនន ក នមរកាមជាតសនមរមចបាន ជាេនសសពាកេនធនងការ

សមតេចករឡាមោត ស មេង ឧបនាយររដឋតនតេ រដឋតនតេករសងតោផទៃ

9

ពរតតការណសខានៗ

អ វតតកមមវធ ណោបាយ ងយទធសវសរសតចតនកាណដាណាកកាលទ៣ របសរាររោឋ ភបាល កស ទសរមងរដឋបាលថាន កណសរកាមាត ណោល ណោបាយភម ឃ មា វ វតថភាព ងណោល ណោបាយវមរឈការ ងវវហមរឈការាណដើម សដលវឌឍ ភាពទងណ ះបា រមចស កោា ងសាខា កន ងការអភវឌឍវវយណសេង ណៗទៀត វណៅណែើយតបណៅ ងតសរមវការរបវសរបាពលរដឋណៅកន ងកចចអភវឌឍណវដឋកចចវងគម ចលរមកាតប ថយភាពសរកសរករបវសរបាពលរដឋ។

ប ទ បមក ណោក ង វាវ អភបាលសរវកឧដ ងគ បា ណធែើណវចកត រាយការ រ គ ៈអធបត ងអងគពធទងមល អពលទធសលការងារវណសរមចបា បញហា សរបឈម កដចសស ការអ វតត ប ត ណោយកន ងណ ះណោកអភបាលសរវក បា ណលើកណ ើងអពាថ ភាពទណៅ រច វមព ធដក ការកាងវមតថភាពការងារ គ ណ យយភាព ការណរៀបចសស ការអភវឌឍ ងកមមវធវ ណោគ ការសតលណវវាាធារ ៈ ការអភវឌឍមលោឋ ការសរគបសរគងហរញញ វតថ ងមល ធសរកងសរវក ការណរៀបចណវចកតវណសរមច ងបទបបញញ តត ការងាររដឋបាល ងលេតាន ម រណបៀបរបបការងារ ងទ កទ ងការងាររវាងសរកមសរបកា ងគ ៈអភបាល ការបណងកើតគ តសតចណសតើម វែយភាពមលោឋ សរពមទងាថ ភាពរបវការោលយរ ញរ វញសរវក។ ទ ទមណ ះ ឯកឧតតមអភបាល បា វងកតធង ថា ក ែងមកណ ះ ក ស ទសរមងរដឋបាលថាន ក ណសរកាមាត បា រះឥទធពលាវរជមា ណលើការកាតប ថយភាពសរកសរករ សរបាពលរដឋ តាមរយៈការបងខតណវវាាធារ ៈ

ឱយមកណៅណកៀក ងសរបា- ពលរដឋសដលណធែើឱយការបណសរមើ ណវវាាធារ ៈណោយរដឋបាលសរវកកា សតមា ភាពណែើយតប ងមា គ ភាព។

មា សរបាវ វណ ះវណាល ឱកាវណ ះ សមតេចករឡាមោត

បា មា សរបាវ ថាណដើមប បណសរមើណវវាាធារ ៈរ សរបាពលរដឋណៅមលោឋ ឱយមា សរបវទធភាពេពវ រាររោឋ ភបាលបា យកចតតទ កោកោា ងខាែ ង ចណ ះកស ទសរមងរដឋបាលថាន កណសរកាមាត ាពណវវ កព ធណៅ ងការណសទរម ខងារ វខា ៗមយច ណៅឱយរដឋបាលសរកង សរវក សដលមា ដចាការងារអបរ ការងារវ ខាភបាល វងគមកចច កវកមម បរាថ អភវឌឍ រ បទ ាធារ ការ...។ល។ ពណសរ ះថារដឋបាលថាន ក សរកង សរវក គារដឋបាលសដលណៅរតសរបាពលរដឋ ណហត ដចណ ះសរបាពលរដឋមា ភាពងាយសរវលកន ងការទទលណវវា សដលសតលណោយរដឋបាលសរកង សរវកទងណវវាតសរមវការ ងណវវាវ មពរ។

កន ង យណ ះ សមតេចករឡាមោត បា ររ ញ

ដលសរកវង ាថ ប សរតវសតណធែើការណសទរវទធ អណាចម េងារ ងធ ធា ឱយបា វមសរវបណដើមប ធា ឱយការសតលណវវាាធារ ៈណោយរដឋបាល ថាន កណសរកាមាតឱយកា សតមា លកខ ៈណែើយតប សរបវទធភាព ងគ ណ យយភាព សរវបតាមណោលណៅ ាយ ទធាសតវតន ការអ វតតកស ទសរមងវមជឈការ នងវសហមជឈការ។ សមតេចករឡាមោត កបាននលើកន ើង សងសដរថា បចច បប ន ណយើងបា ងកព ងណរៀបចណសទរ ម េងារមយច កព ធ ងវវយអបរ វ ខាភបាល

ឯរឧតេត វ សណាង អភបាលមេតេរពងសព

10

ពរតតការណសខានៗ

បរាថ ... ាណដើម ណៅឱយរដឋបាលសរកង សរវក។ ប ទ ប

ពការណសទរម េងារទងណ ះ រដឋមសត តសរកវង កព ធ សដលពម ធាែ បសតណធែើការណោយផទទ លាមយម ទរ អងគភាពសេេបណណាត យ សរត វ ណធែើកា រ ណោយផទទ ល

ាមយគ ៈអភបាលណេតត គ ៈអភបាលសរវក កព ធណៅ ងម េងារសដលបា ណសទរណៅឱយរដឋបាលថាន កណសរកាមាត។ ទ ទមណ ះ សមតេចករឡាមោត

បា ស ឱយរដឋបាល សរកង សរវក សរតវេតេបណពញ

ការងារ ងពសរងងវមតថភាពរដឋបាលរបវេែ ណដើមប ណសរតៀមេែ ឱយបា លអកន ងការទទលម េងារផដលណសទរ ពថាន កាត ងណដើមប ធា ថាម េងារ សដលបា ណសទរ សរតវបា អ វតតានភាេលអសរបណវើរ ងមា សរបវទធភាព ាងម ណោយរដឋបាលថាន កណសរកាមាត។

កចចសរបរ ផសាងយល នងវណ ះវណាលបា

សរបសរពតតណៅតាមកាលបរណចេទ ងកមមវធសដលបា

ណសរោងទ កណោយកន ងណ ះ សមតេចករឡាមោត កបា ាកវរណោយផទទ លណៅកា ម ទររ ញរ វញណេតត កដចាការោលយរ ញជាវញមរសក ណដើមប ផសាងយលអពាថ ភាព លទធភាព ង សមតថភាពជាកផសតងរបវការោលយ រ ញរ វញសរវក។

ជារម ការចេះផសាងយលអាេដានណើ រការកាផណទមរមងរដាបាល នៅរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ បា សតលនវធាតចលោា ងសាខានសមរាបជារញការអនវតតកាផណទមរមងវមជឈការ នងវសហមឈការនៅកមពជា។ បនាា បេបញចបនបសកកមមចេះផសាងយលនៅរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ ទាង ០៥ ខាងនលើ សនមតច ករឡាមោត បាននធាើនសចកតរាយការណ

នងនសនើសានោលការណនៅ សមតេចមេមោ ហ ន សសន នាយររដឋតនតនេននករះរាោណាចកររតពោ នដើមបនរៀបចាន ើងវញនវរចនាសមពនធ នងមរបេនធមរគបមរគងនៅរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ នដើមបធានាឱយរដាបាលមរកង មរសក ខណឌ កាៃ យជារដាបាលមលដឋា នផដលានថនមភាេ នងានសកាត នេលេតមរបាកដ សានៅោាមរទ នងនលើកកមពសមរបសទធភាេននកចចសហមរបតបតតការ នងការោាមរទោន នៅវញនៅមករវាងមរកង មរសក ជាមយឃា សកោ តកនងការទទលយកមខករ នងធនធានផដលមរតវនែារនៅឱយមរកង មរសក នងឃា សកោ ត ៕

កបធាការយាលយអបរកសរឧដ ងគ

សនមតចមរកឡានហាម ស នខង ឧបនាយករដាមសរនត រដាមសរនតមរកសងមហានែា

11