อ.สุ�ชี�รา ธนาวุ�ฒิ โปรแกรมวุ ชีาการจั�ดการ คณะวุ ทยาการจั�ดการ

มหาวุ ทยาลั�ยราชีภั�ฏนครราชีสุ�มา

ความหมายของการประก�นภั�ยทางทะเล

สุ�ญญาประก�นภั�ยทางทะเลั ค"อ สุ�ญญาซึ่$%งผู้'(ร �บประก�นภั�ยร�บท�%จัะชีดใชี(ค+าสุ นไหมทดแทนให(แก+ผู้'(เอาประก�นภั�ยตามวุ ธ�การแลัะในขอบเขตท�%ได(ตกลังก�นไวุ(โดยสุ�ญญาเพื่"%อควุามเสุ�ยหายทางทะเลั กลั+าวุค"อ ควุามเสุ�ยหายอ�นเก ดจัากการเสุ�%ยงภั�ยทางทะเลั

A contract of marine insurance is a contract whereby the insurer undertakes to indemnify the assured, in manner and to the extent thereby agreed, against marine losses, that is to say, the losses incident to marine adventure.

สุร�ปควุามหมายการประก�นภั�ยทางทะเลัการประก�นภั�ยทางทะเลั (Marine Insurance) หมาย

ถึ$ง การประก�นควุามเสุ�ยหายอ�นเก ดข$1นแก+ต�วุเร"อ ทร�พื่ย2สุ น หร"อสุ นค(า ระหวุ+างการเด นทางเพื่"%อขนสุ+งสุ นค(าจัากต(นทางไปย�งปลัายทาง เร"ออาจัประสุบภั�ย เชี+น ลัมพื่าย� เร"อเกยต"1น เร"อชีนก�น เร"อชีนห นโสุโครก ไฟไหม( หร"อภั�ยซึ่$%งเก ดจัากการกระท4าของโจัรสุลั�ด ซึ่$%งก+อให(เก ดควุามเสุ�ยหาย หร"อควุามสุ'ญเสุ�ยแก+ต�วุเร"อ ทร�พื่ย2สุ น หร"อสุ นค(าด�งกลั+าวุ

ความเป�นมาของการประก�นภั�ยทางทะเล

ม�จั�ดเร %มต(นจัากวุ ธ�ปฏ บ�ต ในทางการค(าของชีาวุบาบ โลัเน�ยนซึ่$%งก+อให(เก ดสุ�ญญา 2 ประเภัทท�%เร�ยกวุ+า บอตตอมร�% (Bottomry ) แลัะเรสุปอนเดนเท�ย (Respondentia ) ต+อมาในสุม�ยโรม�นได(ร�บการพื่�ฒินาโดยบอตตอมร�% ม�ลั�กษณะเป6นการให(ก'(ย"มเง นโดยม�เร"อเป6นหลั�กประก�น สุ+วุนเรสุปอนเดนเท�ย ม�ลั�กษณะเป6นการให(ก'(ย"มเง นโดยใชี(สุ นค(าเป6นหลั�กประก�น

ถึ$งแม(วุ+าท�1งบอตตอมร�% (Bottomry) แลัะเรสุปอนเดนเท�ย (Respondentia) เป6นเร"%องของการก'(ย"มเง นโดยม�หลั�กประก�น แต+อ�ตราดอกเบ�1ยท�%ผู้'(ให(ก'(ค ดจัากผู้'(ก'(เพื่"%อชีดเชียให(ค�(มก�บ ควุามเสุ�%ยง ของตนน�1นได(ให(อ ทธ พื่ลัต+อแนวุควุามค ดเร"%องการค ดเบ�1ยประก�นภั�ย (Premium) ตามสุ�ญญาประก�นภั�ยทางทะเลัในเวุลัาต+อมา

ความสำ�าค�ญของการประก�นภั�ยทางทะเลเป6นหลั�กประก�นสุ4าค�ญแก+ผู้'(เก�%ยวุข(องท�1งหมดในระบบการ

เด นเร"อแลัะการค(าระหวุ+างประเทศ เม"%อม�ควุามเสุ�ยหายเก ดข$1นจัะไม+สุ+งผู้ลักระทบต+อผู้'(ท�%เก�%ยวุข(อง

เป6นการสุ+งเสุร มธ�รก จัระหวุ+างประเทศให(เจัร ญก(าวุหน(าข$1น เพื่ราะธ�รก จัต(องม�การสุ+งสุ นค(าจัากประเทศต(นทางไปย�งอ�กประเทศปลัายทาง ระยะทางในการขนสุ+งสุ นค(าท�%ม�ระยะทางไกลั อาจัเก ดภั�ยอ�นตรายข$1นระหวุ+างการขนสุ+งตามมาด(วุย

ด�งน�1นการท�%บร ษ�ทประก�นภั�ยเข(ามาชี+วุยร�บภัาระควุามเสุ�%ยง จั$งท4าให(ก จัการค(าระหวุ+างประเทศม�%นคงแลัะเจัร ญก(าวุหน(าข$1นอย+างรวุดเร8วุ

ว�ตถุ�ประสำงค�ของการท�าประก�นภั�ยขนสำ�งสำ�นค�าทางทะเลเพื่"%อเร�ยกค+าสุ นไหมทดแทนตามกรมธรรม2

ประก�นภั�ย เพื่"%อเป6นหลั�กประก�นต+อธนาคารหร"อสุถึาบ�นการ

เง นในการร�บซึ่"1อต�9วุเง น เพื่"%อเป6นฐานสุ4าหร�บค4านวุณภัาษ�อากรขาเข(า

ประเภัทของการประก�นภั�ยทางทะเล แบ+งออกได(เป6น 2 ประเภัท ได(แก+การประก�นภั�ยต�วเร�อ (Hull Insurance) เป6นการค�(มครองควุามเสุ�ยหายต+อต�วุเร"อจัากอ�บ�ต เหต�

ต+าง ๆ เชี+น ภั�ยจัาก ลัมพื่าย� เร"อเกยต"1น เร"อชีนก�น เร"อชีนห นโสุโครก แลัะย�งหมายควุามรวุมถึ$งการประก�นค+าระวุางด(วุย การประก�นภั�ยต�วุเร"อ แยกตามจั�ดประสุงค2ของเร"อท�%ใชี( ได(แก+ การประก�นภั�ยเร"อท�%ใชี(เพื่"%อการค(า แลัะการประก�นภั�ยเร"อสุ4าราญ ท�%ใชี(เพื่"%อการสุ+วุนต�วุ หร"อการโดยสุารเพื่"%อควุามบ�นเท ง

การประก�นภั�ยการขนสำ�งสำ�นค�า (Marine Cargo Insurance)

เป6นการร�บประก�นภั�ยเฉพื่าะการขนสุ+งสุ นค(าทางทะเลั แลัะการขนสุ+งพื่�สุด�ไปรษณ�ย2 กรมธรรม2ประก�นภั�ยให(ควุามค�(มครองสุ นค(าท�%เอาประก�นภั�ย อย'+ในระหวุ+างการขนสุ+งสุ นค(าทางทะเลัจัากประเทศหน$%งไปย�งอ�กประเทศหน$%ง ต+อควุามสุ'ญเสุ�ยแลัะควุามเสุ�ยหายของสุ นค(าท�%ขนสุ+ง โดยทางเร"อ

การขนสำ�งสำ�นค�าทางทะเลผู้'(ขนสุ+งทางทะเลัสุามารถึแบ+งออกเป6น 2 ประเภัท

ได(แก+ผู้'(ขนสุ+งทางทะเลัท�%ไม+ม�เร"อ (Non-Vessel

Owning Carrier หร"อ NVOC) เชี+น ผู้'(ร �บจั�ดการขนสุ+ง (Freight Forwarder) ท�%ออกใบตราสุ+งของตนเอง (House Bill of Lading) ให(แก+ผู้'(สุ+งของ แลั(วุวุ+าจั(างสุายเด นเร"อให(ท4าการขนสุ+งโดยท�%สุายเด นเร"อจัะออกใบตราสุ+งทางทะเลั (Ocean Bill of Lading) ให(แก+ผู้'(ร �บจั�ดการขนสุ+งอ�กคร�1งหน$%ง

ผู้'(ขนสุ+งทางทะเลัท�%ม�เร"อ (Vessel Owning Carrier หร"อ VOC) จั4าแนกเป6น 2 ประเภัท ตามลั�กษณะการประกอบการในการให(บร การขนสุ+งทางทะเลัท�%แตกต+างก�น สุายเด นเร"อประจั4าเสุ(นทาง (Liner Shipping) เป6นผู้'(

ขนสุ+งทางทะเลัท�%ให(บร การขนสุ+งสุ นค(าทางทะเลัระหวุ+างเม"องท+าหร"อกลั�+มของเม"องท+าหน$%งไปย�งเม"องท+าหร"อกลั�+มของเม"องท+าอ�กแห+งหน$%งเป6นประจั4า โดยม�ก4าหนดเวุลัาตารางเด นเร"อท�%แน+นอน

เร"อไม+ประจั4าเสุ(นทางหร"อเร"อจัร (Tramp) เป6นการขนสุ+งของผู้'(ขนสุ+งทางทะเลั ท�%ม�กประกอบการโดยใชี(เร"อบรรท�กสุ นค(าท�%วุไป (General Cargo Ship) หร"อเร"อสุ นค(าเทกอง (Bulk Carrier) หร"อเร"อบรรท�กน41าม�น (Tanker) แลั(วุแต+ลั�กษณะของสุ นค(า

การประก�นภั�ย และเง�"อนไขความค��มครองในกรมธรรม�ภั�ยทางทะเลั (Peril of The Sea) หมายถึ$ง ภั�ยท�%เก ด

จัากเหต�การณ2อ�นไม+สุามารถึคาดการณ2ลั+วุงหน(าได( โดยภั�ยน�1นอาจัเก ดจัาก ภัาวุะผู้ ดปกต ของคลั"%นลัมในทะเลัตามธรรมชีาต หร"ออ�บ�ต เหต�จัากการสุ�ญจัรทางทะเลั เชี+น ภั�ยจัากพื่าย� มรสุ�ม เร"อจัม เร"อชีนก�น เร"อเกยต"1น หร"อเร"อชีนห นโสุโครก

อ�คค�ภั�ย (Fire) หมายถึ$ง ควุามเสุ�ยหายท�%เก ดข$1นจัากเหต�เพื่ลั งไหม( ภั�ยระเบ ด ฟ=าผู้+า หร"อเก ดจัากการลั�กไหม(อ�นเน"%องมาจัากปฏ ก ร ยาเคม�ตามธรรมชีาต ของสุ นค(า แต+ต(องไม+เก ดจัากควุามประพื่ฤต ผู้ ดของผู้'(เอาประก�นภั�ยเอง

การท 1งทะเลั (Jettisons) หมายถึ$ง การน4าเอาสุ %งของหร"อสุ นค(าท�%ขนสุ+งมาในเร"อท 1งลังทะเลัให(เร"อเบาลัง เพื่"%อชี+วุยให(เร"อพื่(นจัากภั�ยทางทะเลัท�%ก4าลั�งค�กคาม แลัะสุามารถึเด นทางต+อไปย�งจั�ดหมายปลัายทางได(โดยปลัอดภั�ย

โจัรกรรม (Thieves) หมายถึ$ง การโจัรกรรมโดยโจัรสุลั�ด ซึ่$%งม�การกระท4าอย+างร�นแรงโดยการใชี(ก4าลั�งเพื่"%อชี+วุงชี งทร�พื่ย2 หร"อสุ นค(าท�%ขนสุ+งโดยเร"อ

การกระท4าโดยท�จัร ตของคนเร"อ (Barratry) หมายถึ$ง การกระท4าโดยม ชีอบของคนงานบนเร"อ โดยเจัตนาม ชีอบ ต�1งแต+นายเร"อจันกระท�%งถึ$งลั'กเร"อในอ�นท�%จัะท4าให(เก ดควุามเสุ�ยหายแก+ทร�พื่ย2สุ น หร"อสุ นค(าท�%ท4าการขนสุ+งในเร"อน�1นอ�กท�1งการกระท4าน�1นต(องปราศจัากการร' (เห8นเป6นใจัของเจั(าของทร�พื่ย2

ภั�ยอ"%น ๆ (Other Peril) หมายถึ$ง ภั�ยนอกเหน"อจัากท�%กลั+าวุมาแลั(วุข(างต(น ซึ่$%งผู้'(เอาประก�นภั�ยต(องการควุามค�(มครองเพื่ %มเต มก8จัะต(องม�การตกลังก�นระหวุ+างการขอเอาประก�นภั�ย โดยผู้'(เอาประก�นภั�ยจัะต(องชี4าระเบ�1ยประก�นภั�ยในอ�ตราสุ'งข$1น เชี+น ภั�ยสุงคราม เป6นต(น ท�1งน�1ผู้'(ร �บประก�นภั�ยทางทะเลัจัะออกใบเสุร8จัสุลั�กหลั�งแนบต ดไวุ(ก�บกรมธรรม2 โดยปกต กรมธรรม2ประก�นภั�ยทางทะเลัจัะไม+ค�(มครองภั�ยสุงคราม การน�ดหย�ดงานแลัะการจัลัาจัลัในประเทศ

ความค��มครองการประก�นภั�ยทางทะเลล�กษณะเดิ�มการประก�นภั�ยตามเง"%อนไขให(ควุามค�(มครองแคบ

ท�%สุ�ด หร"อ Free Particular Average (F.P.A.)

การประก�นภั�ยให(ควุามค�(มครองควุามเสุ�ยหายโดยสุ 1นเชี ง แลัะควุามเสุ�ยหายบางสุ+วุนหร"อ With Average (W.A.)

การประก�นภั�ยให(ควุามค�(มครองควุามเสุ�ยหายท�1งหมด หร"อ All Risks

ความค��มครองตามกรมธรรม�ประก�นแบบใหม�เง"%อนไข Institute Cargo Clauses (C) หร"อ ICC (C) เง"%อนไข Institute Cargo Clauses (B) หร"อ ICC (B)เง"%อนไข Institute Cargo Clauses (A) หร"อ ICC (A)

เอกสำารจำ�าเป�นสำ�าหร�บใช้�ประกอบการจำ�ดิท�ากรมธรรม�ประก�นภั�ย กรณ,สำ�งออก ใบก4าก�บสุ นค(า (Invoice) สุ4าหร�บผู้'(น4าเข(า

(Import) เง"%อนไขการซึ่"1อขายในลั�กษณะการก4าหนดราคาเฉพื่าะค+าสุ นค(าเพื่�ยงอย+างเด�ยวุ (FOB), ราคาสุ นค(ารวุมค+าระวุางเร"อ (C&F) แลัะผู้'(สุ+งออก (Exporter) เง"%อนไขซึ่"1อขายในการก4าหนดราคาสุ นค(ารวุมค+าระวุางเร"อแลัะค+าประก�นภั�ย (CIF)

ใบตราสุ+งสุ นค(า (Bill Of Lading : B/L) สุ4าหร�บทางเร"อแลัะ (Air Way Bill) สุ4าหร�บทางอากาศ

รายการบรรจั�ห�บห+อ (Packaging List)จัดหมายร�บรองเครด ตท�%ธนาคารออกให( (Letter of Credit : L/C) (กรณ�ลั'กค(า ม�การขอเป?ดเอกสุาร)

กรณ,น�าเข�า • ประกอบด(วุยใบย"นย�นราคาสุ นค(า หร"อใบ

เสุนอราคา (Pro-forma Invoice) แลัะจัดหมายร�บรองเครด ต (Letter Of Credit : L/C)

เม"%อด4าเน นการเสุร8จัสุ 1น จัะม�เอกสุารหลั�กฐานท�%แสุดงกรรมสุ ทธ @ในการค(าระหวุ+างประเทศ ด�งน�1

ใบก4าก�บสุ นค(า (The Invoice)ใบตราสุ+งสุ นค(า (Bill of Lading)ต�9วุแลักเง นหร"อดรAาฟท2 (Bill of Exchange)

กรมธรรม2ประก�นภั�ย (Marin Insurance)

การก�าหนดิราคาสำ�นค�าในการซื้�.อขายสำ�นค�าระหว�างประเทศ

กรณ,เป�นผู้1�สำ�งออก (ผู้1�ขายสำ�นค�า)

กรณ,เป�นผู้1�น�าเข�า (ผู้1�ซื้�.อสำ�นค�า)

ขายในราคา F.O.B. (ไม+ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)

ขายในราคา C&F (ไม+ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)ขายในราคา C.I.F. (ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)

ซึ่"1อในราคา F.O.B. (ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)ซึ่"1อในราคา C&F

(ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)ซึ่"1อในราคา C.I.F.

(ไม+ต(องซึ่"1อประก�นภั�ย)