วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

7

Click here to load reader

Transcript of วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

Page 1: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

วิ�ทยากรกระบวินการ ก�บการถอดบทเร�ยน (ตอนท�� 1 )

จตุ�พร วิ�ศิ�ษฏ์�โชตุ�อั�งกู�ร

ในช�ดโครงกูารวิ�จ�ยกูารพ�ฒนา ศิ�นย�เร�ยนร� �ช�มชนบ้�านเปร!ดใน จ�งหวิ�ดตุราดเพ#$อัเสร�มควิามเข้�มแข้!ง และประย�กูตุ�ใช�อังค�ควิามร� �ช�มชนร*วิมกู�บ้ควิามร� �ทางวิ�ทยาศิาสตุร� ตุ*อัป,ญหากูารเปล�$ยนแปลงค�ณภาพอัากูาศิ จ0าเป1นอัย*างย�$งท�$จะตุ�อังม�กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมกู*อันท0ากูระบ้วินกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �เพ#$อัด2งควิามร� �ฝั,งล2กู หร#อั Tacit

Knowledge ข้อังช�มชนมาเป1นอังค�ควิามร� �ท�$เป1นป,ญญาปฏ์�บ้�ตุ� (Phronesis) ใช�ข้�บ้เคล#$อันกูระบ้วินกูารพ�ฒนาช�มชน

“เตร�ยมพร�อมด� เท�าก�บสำ�าเร�จไปแล้�วิคร!�งหน!�ง”

ประโยคด�งกูล*าวิไม*ได�กูล*าวิเกู�นเลยส0าหร�บ้กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมข้อังกูารสร�างกูระบ้วินกูารเร�ยนร� � กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมหมายควิามรวิมถึ2งกูารเตุร�ยมควิามพร�อัมท�6งหมดข้อังท�มงาน และ ตุ�วิข้อังวิ�ทยากูรกูระบ้วินกูาร (Facilitator) ในด�านค�ณสมบ้�ตุ�และท�กูษะ

เม#$อัวิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารและท�มงานอัย�*ในหน�างาน กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมท�$จะตุ�อังให�ควิามส0าค�ญในกูารสร�างกูระบ้วินกูารเร�ยนร� �ในเวิท�ถึอัดบ้ทเร�ยน หร#อัเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �ใดๆกู!ตุาม ค#อั กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมผู้��เข้�าร*วิมกูระบ้วินกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � ซึ่2$งจะม�ผู้ลอัย*างย�$งตุ*อักูระบ้วินกูารโดยรวิมท�6งหมด

หลายท*านไม*เข้�าใจ และไม*ยอัมท�$จะเส�ยเวิลาท�$จะเตุร�ยมควิามพร�อัมอั�*นเคร#$อังผู้��เข้�าร*วิมประช�ม พอัได�เวิลากู!ล�ยแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �กู�นเลย หร#อั ตุ�6งหน�าตุ�6งตุาล�ย โดยม�เป:าประสงค�ค#อั ผู้ลล�พธ์�ท�$คาดหวิ�ง หากูสถึานกูารณ�เป1นแบ้บ้น�6เราอัาจจะได�ผู้ลงานตุามท�$ตุ�อังกูาร แตุ*เวิท�เร�ยนร� �เตุ!มไปด�วิยควิามร�อันรน หวิาดระแวิง และร� �ส2กูไม*ปลอัดภ�ย ส*วินท�$เป1นห*วิงมากูกูวิ*าน�6นกู!ค#อั โหมดกูารปกูป:อัตุ�วิเอังท0างาน ป<ดกูารเร�ยนร� �ไปเลย

ผู้มและท�มงานจะใช�เวิลาส*วินหน2$ง (ประมาณ 1 ช�$วิโมง) ในกูารอั�*นเคร#$อัง เตุร�ยมพร�อัม เป<ดตุ�วิ เป<ดใจ และผู้*อันคลาย ด�วิยฐานควิามค�ดท�$วิ*า คนเราม�ควิามหลากูหลาย วิ�ฒนธ์รรม ควิามเช#$อั กูารเป<ดใจม�ระด�บ้ท�$แตุกูตุ*างกู�น กูารใช�เวิลาร*วิมกู�นเพ#$อัใช�เวิลาค�ณภาพค*อัยๆเป<ดคล�$ห�วิใจข้อังท�กูคนอัอักูมาช�าๆ เป1นส�$งท�$จ0าเป1นอัย*างย�$งส0าหร�บ้กูระบ้วินกูารเร�ยนร� �

ม�ค0าศิ�พท�ท�$ใช�เร�ยกูกูารเตุร�ยมควิามพร�อัมแตุกูตุ*างกู�นไป เช*น กูารเข้�าเง�ยบ้,กูารเช!คอั�น(Check in,เกูมละลายพฤตุ�กูรรมน06าแข้!ง หร#อักูระบ้วินกูารใดกู!ตุามท�$สร�างควิามส�มพ�นธ์�อัย*างเป1นธ์รรมชาตุ�กู�บ้กูล�*มเป:าหมายในกูารช*วิยเป<ดใจเร�ยนร� � และสร�างพ#6นท�$

Page 2: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

ปลอัดภ�ย กูารเตุร�ยมควิามพร�อัมจ2งเป1นกูระบ้วินกูารท�$ประณ�ตุ และม�กูระบ้วินกูารท�$ม�วิ�ตุถึ�ประสงค�แฝังไปด�วิยควิามหมาย

กูารท�$เราจะใช�เวิลามากูน�อัยกู�บ้กูล�*มเป:าหมาย เป1นด�ลยพ�น�จข้อังวิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารวิ*าจะใช�เวิลานานเท*าไหร* เพ#$อัให�กูล�*มม�ควิามพร�อัมมากูท�$ส�ด

วิ�ธี�การท��ผมเคยใช้�บ�อยๆ ได�แก�

วิ�ธี�การท�� 1 การเล้�าเร)�องผ*กโยงผ�านสำถานการณ์-จร�งๆ และช�กูชวินให�ผู้��เข้�าร*วิมเวิท� แลกูเปล�$ยน หากูเป1นประเด!นร*วิมสม�ย (ประเด!นท�$เหมาะตุามกูาล เช*น ละครท�$ส*วินใหญ*ตุ�ดงอัมแงม) กูารสนทนากู!จะอัอักูรสเป1นอัย*างย�$ง จากูน�6นค*อัยๆป�ทางเข้�าส�*กูระบ้วินกูารเร�ยนร� �

วิ�ธี�การท�� 2 การใช้�ภาพเป/นสำ)�อแล้ะพ*ดค0ยต�อเน)�องจากเร)�องราวิท��ม�อย*�ในภาพน�1น กูารสะท�อันควิามร� �ส2กูผู้*านภาพเป1นกูารเร�ยนร� �ตุ�วิตุนข้อังค�*สนทนาได�ในระด�บ้หน2$ง เป1นวิ�ธ์�ท�$ผู้*อันคลายและง*ายท�$ส�ด วิ�ธ์�น�6หากูผู้��เข้�าร*วิมกูล�*มใหญ*กู!ใช�วิ�ธ์�กูารฉายภาพผู้*านเคร#$อังฉายภาพ (ภาพท�$ค�ดเล#อักู ตุ�อังเป1นภาพท�$ท�เร#$อังราวิ ม�ส�ญล�กูษณ�บ้างอัย*างท�$สามารถึเกู�ดประเด!นในกูารพ�ดค�ยตุ*อัเรน#$อังได�ง*าย)

วิ�ธี�การท�� 3 การใช้�คล้�ป (ล้ะคร,เพล้ง,หน�งสำ�1น) เพ)�อเป2ดประเด�น กูารใช�ส#$อัแบ้บ้น�6 น*าสนใจมากู หากูคล�ปท�$เป<ดน�6นม�เน#6อัหาท�$น*าสนใจ ท�าทายให�ท�กูคนค�ด ส*วินใหญ*คล�ปท�$น0ามาเป<ดจะถึ�กูเล#อักูสรรมาเป1นอัย*างด� จากู Facilitator

วิ�ธี�การท�� 4 การใช้�เกมสำ�นทนาการ เพ#$อักูารร� �จ�กูกู�น เกูมเหล*าน�6ม�หลากูหลาย โดยท�6งหมดม�วิ�ตุถึ�ประสงค�ท�$ท0าให�ผู้��เข้�าร*วิมได�ผู้*อันคลาย เป1นกูารละลายพฤตุ�กูรรมน06าแข้!งท�$สน�กูสนาน ควิามร� �ส2กูผู้*อันคลายจากูกูารเล*นเกูมน0าไปส�*กูารเป<ดใจในกูระบ้วินกูารเร�ยนร� �ด�วิย และในเกูมจะม�กูระบ้วินกูารให�ท�กูคนได�ม�โอักูาสร� �จ�กูกู�นด�วิย

วิ�ธี�การท�� 5 การเข้�าเง�ยบ หร#อักูารใช�เวิลาอัย�*กู�บ้ตุ�วิเอัง หากูในพ�ทธ์ศิาสนาเราเร�ยกูวิ*า กูารเข้�าสมาธ์� หร#อั ” ” Meditation เป1นกูารใช�เพลง เส�ยงพ�ดเล*า หร#อั ควิามเง�ยบ้ให�ผู้��เข้�าร*วิมได�อัย�*กู�บ้ตุ�วิเอัง ด2งเอัาสตุ�มากู0าหนดร� �ตุามลมหายใจเข้�าอัอักู หร#อัให�จ�ตุจ*อักู�บ้ส�$งท�$วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารน0ามาใช�เป1นส�ญล�กูษณ�หล�กู ใช�เวิลาในกูารท0ากูระบ้วินน�6ประมาณ 10 นาท� กู!เป1นกูารร�ชาร�ตุพล�งตุ�วิเอังให�พร�อัมในกูารเร�ยนร� �ส�$งใหม*ๆ ได�เป1นอัย*างด�

วิ�ธ์�กูารท�6งหมดอัย*างท�$ได�ยกูตุ�วิอัย*างไปแล�วิน�6น อัาจใช�วิ�ธ์�กูารเด�ยวิไม*พอัหากูเป1นเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �ในช*วิงแรกูท�$ย�งไม*ร� �จ�กูกู�น หร#อั ผู้��เข้�าร*วิมแปลกูหน�าตุ*อักู�น ตุ�อังม�กูระบ้วินกูารเตุร�ยมควิามพร�อัมหล�กูๆ ท�$ท0าให�ท�กูคนม�ควิามพร�อัมและม�ส*วินร*วิมในกูารเร�ยนร� �มากูข้26น ข้อัแนะน0าวิ�ธ์�กูาร ร*�จ�กฉั�น ร*�จ�กเธีอ“ ” วิ�ธ์�กูารน�6ผู้มและท�มงานใช�บ้*อัยและค*อันข้�างได�ผู้ลคร�บ้

Page 3: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

ร*�จ�กฉั�นร*�จ�กเธีอ...จ0ดเร��มต�นข้องการเป2ดใจเร�ยนร*�

คนเราม�ควิามเป1นเด!กูซึ่�กูซึ่*อันอัย�*ในตุ�วิเอังท�กูคน แตุ*หลายคนเกู!บ้ควิามเยาวิ�วิ�ยข้อังเด!กูไวิ�ในซึ่อักูล2กูๆ ไม*กูล�าเป<ดเผู้ย ท�6งน�6เพราะกูารแปลควิามหมายวิ*าเด!กู ค#อั ควิามอั*อันแอั ไม*ร� �และไม*ท�นโลกู แตุ*ลอังมอังในอั�กูม�มหน2$งเด!กูเป1นวิ�ยท�$ไร�เด�ยงสา มอังโลกูอัย*างน*าตุ#$นตุาตุ#$นใจ ท�กูเร#$อังเป1นเร#$อังท�$ท�าทาย เด!กูจ2งม�ช�วิ�ตุช�วิาในกูารเป<ดร�บ้ส�$งใหม*โดยไม*ม�ค0าถึามมากูน�กู ค�ณสมบ้�ตุ�แบ้บ้น�6ถึ�กูควิามเป1นผู้��ใหญ*เกู!บ้ง0าไวิ�จนหมด คงเหล#อัแตุ*ผู้��ใหญ*ท�$เคร�ยดๆ ร�กูษาฟอัร�ม และไม*กูล�าแม�แตุ*ห�วิเราะในสถึานท�$สาธ์ารณะ...เพราะเหตุ�ใด? จ2งเคร*งเคร�ยดได�ข้นาดน�6น

เรามากูล�บ้ค#นวิ�นวิานแห*งควิามส�ข้ มาเป1นเด!กูกู�นเถึอัะคร�บ้ ...กูระบ้วินกูาร ร*�จ�กฉั�น “

ร*�จ�กเธีอ ” ช*วิยให�ควิามสดใสข้อังวิ�ยเยาวิ�กูล�บ้ค#นมาผู้*านกูารวิาดร�ป ละเลงส� งานศิ�ลปะใดๆกู!ตุามท�$ค�ณชอับ้

กูระบ้วินกูารน�6ตุ�อังเตุร�ยมอัะไรบ้�าง? วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูาร จ�ดเตุร�ยมกูระดาษวิาดเข้�ยน(อัาจเป1นกูระดาษร�ไซึ่เค�ล)กู!ได�ตุามจ0านวินผู้��เข้�าร*วิมกูระบ้วินกูาร,ส� (ส�ชอัล�กู,ส�เท�ยน,ส�ไม�),กูรรไกูร,กูาวิ (อั�ปกูรณ�ท�$จ�ดเตุร�ยมแล�วิแตุ*วิ*ายากูให�ผู้��เข้�าร*วิมกูระบ้วินกูารสร�างสรรค�งานศิ�ลปะอัะไรบ้�าง)

ใช้�เวิล้าประมาณ์ 30-60 นาท� (ท�1งกระบวินการ)

กระบวินการ

1. เป<ดคล�ป,MV,หน�งส�6น ท�$เกู�$ยวิข้�อังเป1นประเด!นร*วิมท�$ตุ�อังกูารส#$อัสาร เช*น เราเป<ดคล�ปเกู�$ยวิกู�บ้ ควิามสำ0ข้“ ” ให�ผู้��เข้�าร*วิมท�กูคนได�ชมพร�อัมกู�น ใช�เวิลาไม*เกู�น 10 นาท�

2. วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารให�โจทย� (ค0าถึาม) เช*น ควิามส�ข้ข้อังท�กูคนค#อั“

อัย*างไร? “ และให�ท�กูท*านถึ*ายทอัดควิามส�ข้น�6นลงในกูระดาษท�$เตุร�ยมไวิ� ให�วิาดร�ปหร#อัสร�างสรรค�งานศิ�ลปะได�เตุ!มท�$ โดยท�$ให�ควิามเช#$อัม�$นกู�บ้ท�กูคนวิ*า ภาพท�$เราวิาดไม*ใช*จ�ตุรกูรเอักู หร#อัน0ามาประกูวิดประช�นกู�น เพ�ยงแตุ*อัยากูให�ท�กูคน วิาด หร#อัเข้�ยน ตุามควิามร� �ส2กูท�$อัยากูจะบ้อักูกูล*าวิผู้��อั#$น ในระหวิ*างท�$วิาดร�ปปล*อัยให�เวิท�ได�ไหลเล#$อันไปตุามธ์รรมชาตุ� อัาจเป<ดเพลงเบ้าคลอัๆเสร�มบ้รรยากูาศิไปกู!ได� ใช�เวิลาวิาดประมาณ 10 นาท�

3. เม#$อัท�กูคนวิาดเสร!จให�ผู้��เข้�าร*วิมจ�บ้ค�*กู�น และให�แตุ*ละค�*แนะน0าตุ�วิ แล�วิเล*าเร#$อัง ควิามสำ0ข้“ ” ข้อังตุ�วิเอังท�$น0าเสนอัผู้*านภาพศิ�ลปะแลกูเปล�$ยนกู�น

Page 4: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

โดยให�บ้ร�หารจ�ดกูารเวิลาภายใน 10 นาท� ในข้�6นตุอันน�6เราจะเห!นถึ2งมวิลรวิมข้อังควิามส�ข้ท�$ถึ�กูถึ*ายทอัดอัอักูมาจากูผู้��เข้�าร*วิมกูระบ้วินกูารแบ้บ้ไม*ร� �ตุ�วิ ควิามภาคภ�ม�ใจในงานศิ�ลปะเล!กูๆรวิมไปถึ2งควิามส�ข้ท�$ได�เล*าเร#$อังควิามส�ข้ข้อังตุ�วิเอังให�ผู้��อั#$นฟ,ง

4. เม#$อัใช�เวิลาพอัสมควิร ให�ท�กูค�*หย�ดกูารสนทนาและวิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารเช�ญชวินอัาสาสม�ครท�$ค�ดวิ*า ได�ฟ,งเร#$อังเล*าข้อังเพ#$อันแล�วิ ร� �ส2กูม�ควิามส�ข้ อัยากูเล*าตุ*อั (กูารท�$ให�เล*าเร#$อังผู้��อั#$นตุ*อัสาธ์ารณะอัาจจะง*ายกูวิ*าเล*าเร#$อังตุ�วิเอัง) เช�ญท�6งค�*อัอักูมาโดยแสดงภาพท�$ประท�บ้ใจไปด�วิย ถึ#อัโอักูาสให�อั�กูคนท�$อัอักูมาด�วิยเล*าเร#$อังสล�บ้กู�น หากูม�เวิลากู!อัาจเช�ญหลายๆค�*อัอักูมาเล*าเร#$อังประท�บ้ใจให�กูล�*มใหญ*ฟ,งร*วิมกู�น วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารอัาจค�ดเล#อักูภาพท�$ด�แล�วิม�เร#$อังราวิ น*าสนใจแล�วิเช�ญชวินผู้��เข้�าร*วิมอัอักูมาเล*าควิามส�ข้ข้อังตุนเอังเพ�$มเตุ�มได�

5. วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารสร�ป วิ�ตุถึ�ประสงค�ข้อังกูระบ้วินกูาร ตุลอัดจนผู้ลล�พธ์�ท�$ได�จากูกู�จกูรรมน�6.ให�ท�กูคนได�เร�ยนร� �ร *วิมกู�น และเช�ญชวินให�ท�กูท*านน0าภาพข้อังตุ�วิเอังไปตุ�ดรวิมกู�นเป1นน�ทรรศิกูารแห*งควิามส�ข้ ภาพเหล*าน�6จะถึ�กูตุ�ดแสดงไวิ�ตุลอัดกูารท0าเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � จากูน�6นกู!เช�ญชวินท0ากู�จกูรรมเตุร�ยมควิามพร�อัมโดยกูารชวินให�ท�กูคน น��งน��งๆ“

อย*�ก�บต�วิเอง” กู*อันท�$จะเร�$มกูระบ้วินกูารตุ*อัไป

กูระบ้วินกูาร ร*�จ�กฉั�น ร*�จ�กเธีอ“ ” เป1นกู�จกูรรมท�$สน�กูและผู้*อันคลาย ช*วิยให�ท�กูคนเป<ดใจเข้�ามาเป1นส*วินหน2$งข้อังกูระบ้วินกูารเร�ยนร� � และกูารส#$อัสารท�กูอัย*างในกู�จกูรรมน�6 ช*วิยให�ร� �จ�กูกู�นมากูข้26น ภาพเพ�ยงหน2$งภาพ แทนอั�กูษรน�บ้พ�น ผู้��เข้�าร*วิม“ ”

กูระบ้วินกูารอัาจจะร� �จ�กูกู�นในเช�งล2กูมากูข้26นด�วิย

เป1นเพ�ยงตุ�วิอัย*างท�$เป1นวิ�ธ์�กูารกูลางๆ วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารสามารถึใช�วิ�ธ์�น�6ในกูารเตุร�ยมควิามพร�อัมให�กู�บ้ผู้��เข้�าร*วิมเวิท�ได�แบ้บ้ง*ายๆ และได�ผู้ลคร�บ้ อัย*างไรกู!ตุามกูารจ�ดกูารเร#$อังเวิลากู!ข้26นอัย�*กู�บ้วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารวิ*าจะปล*อัยให�เน�$นนานข้นาดไหน ท�6งน�6ด�ธ์รรมชาตุ�ข้อังกูล�*มเป:าหมายด�วิย

BAR ก�อนท0กคร�1ง เพ)�อเร�ยนร*�วิางหม0ดหมายร�วิมก�น

กู*อันเร�$มตุ�นเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � และถึอัดบ้ทเร�ยนท�กูคร�6งอัย*าล#ม BAR (Before

Action Review) หร#อั การวิ�เคราะห-ควิามคาดหวิ�งการปฏิ�บ�ต�งาน เพ#$อัจ�ดระเบ้�ยบ้ควิามตุ�อังกูารข้อังกูล�*มให�ช�ดเจน และเป1นข้�อัม�ลตุ�6งตุ�นท�$ใช�วิ�เคราะห�กูล�*มเป:าหมายแบ้บ้เร!วิๆให�กู�บ้วิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารและท�ม ในกูารปร�บ้เปล�$ยนบ้างกูระบ้วินกูารให�สอัดคล�อังกู�บ้ควิามคาดหวิ�ง

Page 5: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

ส*วินใหญ*ผู้มจะใช�ตุ�นไม�แห*งควิามคาดหวิ�ง โดยเตุร�ยมตุ�นไม�(ตุ�ดกูระดาษเป1นร�ปตุ�นไม�) และ ตุ�ดกูระดาษเป1นร�ปใบ้ไม� (อัาจใช�กูระดาษเป1นส�เข้�ยวิอั*อันเพ#$อัควิามสวิยงาม)

ตุ�ดเทปกูาวิสอังหน�าด�านหล�งใบ้ไม� ให�ผู้��เข้�าร*วิมได�เข้�ยน ควิามคาดหวิ�ง“ ” ลงไปในกูระดาษ และให�ท�กูคนได�น0าไปตุ�ดท�$ตุ�นไม�แห*งควิามคาดหวิ�งด�วิยตุนเอัง แล�วิวิ�ทยากูรกูระบ้วินกูารสร�ป จ�ดกูล�*มควิามคาดหวิ�งข้อังผู้��เข้�าร*วิมให�ท�กูคนได�ร�บ้ทราบ้ร*วิมกู�น ถึ#อัโอักูาสกู0าหนด กูฎ กูตุ�กูากูล�*มร*วิมกู�นไปด�วิย เพ#$อักูารบ้รรล�ผู้ลตุามท�$คาดหวิ�ง กูระบ้วินกูารน�6ท0าในคร�6งแรกูช*วิงเป<ดเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � และท0า AAR (After Action

Review) หร#อัวิ�เคราะห�ผู้ลหล�งกูารปฏ์�บ้�ตุ�งาน อั�กูคร�6งเม#$อัส�6นส�ดเวิท�

จากการเตร�ยมควิามพร�อมมาสำ*�...การจ�ดกล้0�มก�สำ�าค�ญต�อกระบวินการเร�ยนร*�

กูระบ้วินกูารเร�ยนร� �ท�$เราอัอักูแบ้บ้ม�กูจะม�กูารแบ้*งกูล�*ม (กูล�*มเล!กูกูล�*มใหญ*ตุามวิ�ตุถึ�ประสงค�หล�กูท�$ตุ� 6งไวิ�) กูารแบ้*งกูล�*มม�ควิามหมายตุ*อักูระบ้วินกูารหลายม�ตุ�ท�6งเง#$อันไข้ข้อังผู้ลล�พธ์�กูารเร�ยนร� � กูารม�ส*วินร*วิม กูารจ�ดแบ้*งกูล�*มจ2งเป1นกูลไกูท�$ม�ควิามหมายตุ*อักูารเร�ยนร� �เพ#$อับ้รรล�วิ�ตุถึ�ประสงค�หลายล�กูษณะ ค#อั

กล้0�มข้นาดใหญ� เป1นกูล�*มท�$รวิมท�6งหมดจากูกูล�*มย*อัย ท�$ม�กูล�*มเป:าหมายจ0านวินมากู 100-300 คน เป1นกูารรวิมกูล�*มเพ#$อัเร�ยนร� �จากูกูารสร�ปผู้ลภาพรวิมจากูกูล�*มย*อัย ข้�อัจ0ากู�ดข้อังกูล�*มใหญ*ค#อักูารข้าดม�ตุ�ช�มชน และกูารม�ส*วินร*วิมในกูารส#$อัสารสอังทาง

กล้0�มข้นาดกล้าง เป1นกูล�*มท�$ม�ข้นาด 20 -50 คน เหมาะส0าหร�บ้กูารระดมควิามค�ดท�$ตุ�อังกูารควิามค�ดเห!นท�$หลากูหลาย แตุ*ไม*ได�เจาะล2กู ม�ควิามเป1นช�มชนค*อันข้�างส�ง กูารม�ส*วินร*วิมค*อันข้�างส�ง จ2งเหมาะส0าหร�บ้กูารระดมควิามค�ดกูวิ�างๆ เพ#$อัหาแนวิทางในกูารด0าเน�นกูารใดๆ

กล้0�มข้นาดเล้�ก ม�สมาช�กูท�$เหมาะสม ส0าหร�บ้กูารจ�ดกูระบ้วินกูารเร�ยนร� �ค#อั 5 – 10 คน กูล�*มข้นาดเล!กูม�ควิามเป1นช�มชนส�ง และกูารม�ส*วินร*วิมส�ง เหมาะส0าหร�บ้กูารถึอัดบ้ทเร�ยนเช�งประเด!นท�$ตุ�อังกูารควิามล2กู ม�ควิามจ0าเพาะ ละเอั�ยด หร#อักูารวิางแผู้นปฏ์�บ้�ตุ�งานท�$ตุ�อังกูารรายละเอั�ยด และสมาช�กูท�กูคนม�โอักูาสในกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �กู�นอัย*างเตุ!มท�$

การก�าหนดกต�กาในเวิท�แล้กเปล้��ยนเร�ยนร*�

กูารเป<ดเวิท�แลกูเปล�$ยนเร�ยนร� �ท�$ถึ�กูจ0ากู�ดด�วิยเวิลา จ0าเป1นอัย*างย�$งตุ�อังกู0าหนดกูตุ�กูาเพ#$อัควิามราบ้ร#$นข้อังกูารด0าเน�นกู�จกูรรม และบ้รรล�ผู้ลล�พธ์�ตุามท�$คาดหมายไวิ� และเป1นกูารวิางบ้ทบ้าทให�กู�บ้ผู้��เข้�าร*วิมแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � กูตุ�กูาท�$นอักูจากูจะบ้อักูกูล*าวิถึ2งธ์รรมเน�ยมปฏ์�บ้�ตุ�อั�นเป1นมารยาทพ#6นฐานเช*น กูารป<ดโทรศิ�พท�หร#อัเป<ดในระบ้บ้ส�$น,เวิลาในกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � ,กูารฟ,งอัย*างล2กูซึ่26ง ฯลฯ ส�$งท�$เราตุ�อังกู0าหนดเป1นภาพใหญ*เพ#$อัให�ผู้��เข้�าร*วิมท�กูคนร�บ้ทราบ้โดยท�$วิกู�นค#อั

Page 6: วิทยากรกระบวนการ กับการถอดบทเรียน

เป:าหมายในกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � หร#อั ถึอัดบ้ทเร�ยน เพ#$อัให�ผู้��เข้�าร*วิมถึอัดบ้ทเร�ยนได�ทบ้ทวินประสบ้กูารณ� ควิามร� �เด�ม ควิามร� �ท�$ผู้*านกูารปฏ์�บ้�ตุ�จนเป1น Best Practice

และเร�ยนร� �ควิามส0าเร!จจากูกูารปฏ์�บ้�ตุ�ท�$ผู้*านมา

วิ�ธ์�กูารถึอัดบ้ทเร�ยน ใช�วิ�ธ์�กูารระดมควิามค�ดเห!น เน�นควิามเท*าเท�ยมในกูารแลกูเปล�$ยนเร�ยนร� � ไม*ม�ผู้�ดและไม*ม�ถึ�กู ม�อั�สระเสร�เตุ!มท�$ในกูารให�ควิามเห!นตุ*างๆ รวิมไปถึ2งกูารสร�ปและสะท�อันบ้ทเร�ยนร*วิมกู�นในช*วิงท�าย

ส*วินวิ�ธ์�กูารรวิมไปถึ2งท�กูษะข้อังผู้��น0ากูระบ้วินกูารเร�ยนร� � ในกูารจ�ดกูระบ้วินกูารเร�ยนร� �ให�ม�ประส�ทธ์�ภาพและได�พล�งป,ญญาปฏ์�บ้�ตุ�แบ้บ้ส�ดๆน�6น อัาจตุ�อังตุ�ดตุามตุอันตุ*อัไปแล�วิละคร�บ้