[PPT]การบริหารงานพัสดุ Management 23_3... · Web viewความร เก ยวก บส ญญา /การทำส ญญา การบร
มหกรรมทรัพย สินทางป ญญา€¦ · ·...
Transcript of มหกรรมทรัพย สินทางป ญญา€¦ · ·...
สร�างสรรค�ความคด พช�ตเศรษฐกจโลกมหกรรมทรพย�สนทางป�ญญา
เอสซ�จ� ม�งมนส� องค�กรนวตกรรมเพอการเตบโตอย�างยงยน
ป�ท 11 ฉบบท 1
ม
กราคม
- มนาคม
2558
ป�ท 11 ฉบบท 1
ม
กราคม
- มนาคม
2558
วารสารทรพย�สนทางป�ญ
ญา
www.ipthailand.go.th
ค�มคร
องคว
ามคด
ม�งจ�ตบร�ก
าร
เน�นงานสร�าง
สรรค�
www.facebook.com/ipthailand
สายด�วน 1368
Editor’s Noteบทบรรณาธการ
สวสดทานผอาน
ปจจบนคงปฏเสธไมไดวาทรพยสนทางปญญามความสำาคญกบการประกอบ
ธรกจมากขนการจดทรพยสนทางปญญาไมวาจะเปนเครองหมายการคาสทธบตร
อนสทธบตร ฯลฯ นอกจากปองกนผอนลอกเลยนแบบแลว ผประกอบการ
ยงสามารถนำาทรพยสนทางปญญามาสรางรายไดและเพมมลคาใหแกธรกจในรป
แบบตางๆเชนการขายสนคาและบรการโดยตรงการโอนสทธการจบคธรกจและ
การทำาอนญาตใหใชสทธโดยใหงานมหกรรมทรพยสนทางปญญาIPFAIR2015
ทผานมา ไดแสดงใหเหนถงศกยภาพของผประกอบการในการนำาทรพยสน
ทางปญญาไปใชประโยชนในเชงพาณชยไดอยางเปนรปธรรม สมกบสโลแกนของ
งานทวา “สรางสรรคความคด พชตเศรษฐกจโลก”
วารสารฉบบนนอกจากมประเดนความเคลอนไหวดานทรพยสนทางปญญาท
หลายหลายเชนการคมครองทรพยสนทางปญญาดวยมาตรการใหมทางกฎหมาย
การพฒนาการใหบรการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญา คลายความสงสย
ซอสพรกศรราชาฯลฯ
กองบรรณาธการยงไดมโอกาสสมภาษณ คณกานต ตระกลฮน ผบรหาร
SCG ทไดสะทอนมมมองขององคกรธรกจในการเพมขดความสามารถในการ
แขงขนและสรางความสำาเรจใหกบองคกรดวยการพฒนาดานการวจยนวตกรรม
และทรพยสนทางปญญาสการเตบโตอยางยงยนของธรกจซงกองบรรณาธการ
เชอมนวานาจะเปนแรงบนดาลใจหรอเปนตนแบบใหกบผประกอบการหลายๆ
ทานในการดำาเนนธรกจตอไป
บรรณาธการ
Content สารบญAbouttheIssueมหกรรมทรพยสนทางปญญา
(IPFAIR2015) 03
IPNewsเลาขาวIP 06
WorldwideIPWorldIPDay2015
“Getup,StandupforMusic” 11
IPInterview“ทรพยสนทางปญญา”สรางธรกจยงยน 12
Featureเอสซจมงมนสองคกรนวตกรรม 14
IPShopไขมกสทองและหนยนตดนสอ
บรการดแลผสงอาย 16
IPTipsคำาศพททควรร 17
SpecialIPการคมครองทรพยสนทางปญญา
ดวยมาตรการใหมทางกฎหมาย 18
IPGuideตรวจกอนดมย 20
GITravel“สมโอทบทมสยาม”หนงเดยวทปากพนง 22
IPTalkซอสพรกศรราชาเครองหมายการคา
หรอสงบงชทางภมศาสตร? 24
Q&Aคำาถาม-คำาตอบ 26
CalendarActivityปฏทนกจกรรม 27
Organizer คณะผจดทำา
คณะทปรกษา
นางมาลโชคลำาเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา
นายทศพลทงสบตร รองอธบดกรมทรพยสนทางปญญา
นางอรมนทรพยทวธรรม รองอธบดกรมทรพยสนทางปญญา
บรรณาธการ
นางสาววนเพญนโครวนจำารส ผอำานวยการสำานกบรหารกลาง
เลขากองบรรณาธการ
นายวโรจนจงกลวานชสข
นางสาวสจราปานจนะ
กองบรรณาธการ
นางสาวทศไนยฤกษศานตวงษ นายวชตฝาดไธสง
นางสาวเขมะศรนชชากร นายนธกฤษณพนธ
นางสาวสธาศนเชาววศษฐ นางสาวมนชนกธนสนต
นายภเชศจารมนต นายรงสฤษฏสวคนธ
นายสรภทรอภศกดมนตร นางสาวภรณพรพวงศลป
นางสาววนทนยสนา นางสาวพรชนกพวงพก
563ถนนนนทบร1ตำาบลบางกระสออำาเภอเมองจงหวดนนทบร11000
โทร.(662)547-4621-25โทรสาร(662)547-4691
สายดวน1368
กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย
January - March2015forIPJournal 03
AbouttheIssueเรองเดนประเดนดง
AbouttheIssueเรองเดนประเดนดง
ปดฉากไปอยางยงใหญส�าหรบการจดงานมหกรรมทรพยสนทางปญญา (IP FAIR 2015) ทกรมทรพยสนทางปญญาไดจดขน ภายใตแนวคด Innovation for LOHAS (Lifestyles of Health and Sustainability) งานแสดงนวตกรรมสนคาทใหเหนถงความสามารถในการสรางสรรค ประดษฐคดคน และการพฒนาสนคาและผลตภณฑ ของนกประดษฐและผ ประกอบการไทยในดานทรพยสนทางปญญาส การตอยอดในเชงพาณชยอยางยงยน เมอวนท 27 กมภาพนธ - 1 มนาคม 2558 ณ ศนยแสดงสนคา อมแพค เมองทองธาน ฮอลล 5-6
04 January - March2015forIPJournal
AbouttheIssue เรองเดนประเดนดง
งานนครบครนทงสาระและความบนเทง เปดฉากงานดวยการแสดง “Muay Thai Live” การแสดงศลปวฒนธรรมการตอสของไทยทมมาตงแตสมยอยธยา ซงปจจบนโดงดงไปทวโลก โดยเปนการน�าแมไมมวยไทยมาพฒนาผสมผสานกบการแสดงสมยใหม ตอดวยการขบรองเพลงพระราชนพนธ “แผนดนของเรา” โดยคณเศรษฐา ศระฉายา คณชรส เฟองอารมณ รวมกบศลปนจากคาย GMM ,TRUE และ RS เพอเทดพระเกยรตแดองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เนองในวโรกาสฉลองพระชนมาย 60 พรรษา โดยมรฐมนตรช วยว าการกระทรวงพาณชย นางอภรด ตนตราภรณ ใหเกยรตเปนประธานเปดงาน
ตลอดทง 3 วนมกจกรรมทนาสนใจ ประกอบดวย นทรรศการเฉลมพระเกยรต The Royal Gallery ในหวขอ “แรงบนดาลใจ ใตรมพระบารม” จดแสดงภาพและผลงาน พระอจฉรยภาพดานทรพยสนทางปญญาของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ดานสทธบตร ไดแก สทธบตรเครองก�าเนดไฟฟาพลงงานจลน สทธบตรฝนหลวง เปนตน ดานเครองหมายการคา ไดแก โกลเดน เพลส สวรรณชาด เปนตน ด านลขสทธ ได แก หนงสอพระราชนพนธ เพลง
พระราชนพนธ เปนตน นอกจากนยงมการแสดงทรพยสนทางปญญาของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงมผลงานดานลขสทธ ทงด านศลปกรรมและวรรณกรรม เชน หนงสอพระราชนพนธ ภาพถายฝพระหตถ และภาพจตรกรรม เพอเปนการเทดพระเกยรต เนองในวโรกาสเฉลมพระชนมพรรษา 60 พรรษา
โซน IP Innovation Pavilion การแสดงผลงานและศกยภาพดานทรพยสนทางปญญาของไทยจากหนวยงานภาครฐและภาคเอกชน อาท บรษท ปนซเมนตไทย จ�ากด (มหาชน) บรษท ปตท. จ�ากด (มหาชน) การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย สมาคมการคายโรเปยนเพอธรกจและการพาณชย บรษทบางจากปโตรเลยม จ�ากด (มหาชน) บรษทลขสทธดนตร (ประเทศไทย) รวมดวยหนวยงานภาครฐ อาท ส�านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ส�านกงานพฒนา
January - March2015forIPJournal 05
AbouttheIssueเรองเดนประเดนดง
วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) ส�านกงานพฒนาการวจยการเกษตร (องคการมหาชน) กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ และโซน IP Innovation shop การจดแสดงและจ�าหนายผลงานดานสทธบตรการประดษฐ การออกแบบผลตภณฑ เครองหมายการคา ลขสทธ ทเกยวของกบการด�าเนนชวตและไลฟสไตล จากมหาวทยาลยตางๆ และเจาของทรพยสนทางปญญาทจดทะเบยนกบ กรมทรพยสนทางปญญา กวา 100 บธ
IP Mart Zone และ GI Market จดแสดงสนคาและจ�าหนายสนค าทรพย สนทางปญญาในราคาถกกว าทองตลาด เชน สนคาแฟชน ความงาม อาหาร สขภาพ และไลฟสไตล ผลตภณฑสงบงชทางภมศาสตรทไดรบการขนทะเบยนจากกรมทรพยสนทางปญญาหลากหลายประเภท อาท สมโอทบทมสยาม ขาวหอมมะลทงกลารองไห ขาวสงขหยดเมองพทลง ผาไหมยกดอกล�าพน ผาตนจกแมแจม รวมทงโซน GI Thaistyle จดแสดงผลตภณฑสงบงชทางภมศาสตรทไดรบการขนทะเบยนจากกรมทรพยสนทางปญญา อาท กาแฟดอยตง จ.เชยงราย เครองปนบานศลาดล จ.เชยงใหม ไวนทราบสงภเรอ จ.เลย เสอกกจนทบร จ.จนทบร ผายอมครามธรรมชาต จ.สกลนคร
IP Clinic การใหค�าปรกษาและค�าแนะน�าการจดทะเบยนคมครองทรพยสนทางปญญาทงในและตางประเทศโดยไมเสยคาใชจายจากเจาหนาทกรมทรพยสนทางปญญาและส�านกงานกฎหมายทมชอเสยง พรอมฟรคาธรรมเนยมในการยนขอจดทะเบยนทรพยสนทางปญญาในประเทศไทย
พรอมจดใหมกจกรรมการจบคทางธรกจ ในการท�า Business matching ส�าหรบเจาของลขสทธทางปญญากบผประกอบธรกจทมการพบปะและตกลงเจรจาธรกจกนภายในงานอกดวย
IP Channel หรอ กจกรรมบนเวทกลางหลากหลายรปแบบทใหทงสาระ ความสนกสนาน และขอคดตางๆ เกยวกบทรพยสนทางปญญา อาท การเสวนา เรอง การสรางนวตกรรมและบทบาทของทรพยสนทางปญญา เพอการน�าไปใชประโยชนในเชงพาณชยอยางยงยน มมมองใหมลขสทธดนตรไทย Health & Beauty สวยสขภาพดแบบมแบรนด โดยคณเชน ธนา ลมปยารยะ เปดใจศลปนดงและผ อย เบองหลงโดยคณหนง ณรงควทย เตชะธนวฒน กจกรรมพดคยและถายภาพกบนกแสดงละคร “บางระจน” และเสวนากบผรดวยกระททวา ซอของออนไลนอยางไรไมโดนหลอก เปนตน
ปดทายดวยการแสดงคอนเสรตแบบเตมอม 2 ชวโมง จากศลปนแกรมมทยกทพศลปน The Star อาท แกรนด อน ดว (The Star 9) เซน ตมตาม ซด โดม บว รจ ดว (The Star 5) อาเมน และมก มารวมรณรงคไมใหละเมดทรพยสน ทางปญญา พรอมสรางสสนและความบนเทงใหกบผชมทกวน
มหกรรมทรพยสนทางปญญา IP FAIR 2015 ในครงนจงเป นเสมอนเวทโชวศกยภาพผลงานดานทรพยสน ทางปญญาของคนไทยอยางครบวงจร เพอชวยสรางสรรคและผลกดนใหเศรษฐกจไทยเตบโตอยางยงยนตอไป
06 January - March2015forIPJournal
IPNews
นางมาล โชคล�าเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา พรอมดวย ผบรหารกรมทรพยสนทางปญญา ใหการตอนรบ นาย Andrew Michael Ong ผอ�านวยการส�านกงานการพฒนาเศรษฐกจในเขตเอเชยและแปซฟก และ นาย Ye Min Than เจาหนาทฝายแผนงานอาวโส เขาพบเพอประชมหารอความคบหนาการด�าเนนการของกรมฯ ในการจดกจกรรมความรวมมอระหวางกรมทรพยสนทางปญญา กบ องคการทรพยสนทางปญญาโลก (WIPO) ณ หองประชมกรมทรพยสนทางปญญา ชน 8 หอง 1 เมอวนท 19 มกราคม 2558 •
DIP ใหการตอนรบผแทนจากองคการทรพยสนทางปญญาโลก (WIPO)
การประชมคณะกรรมการลขสทธ
ครงท 1/2558
นางสาวชตมา บณยประภศร ปลดกระทรวงพาณชย ใหเกยรตเปนประธานการประชมคณะกรรมการลขสทธ ครงท 1/2558 พรอมดวยผ บรหารกรมทรพย สนทางป ญญา กรรมการผ ทรงคณวฒจาก สมาคมเจาของลขสทธ สมาคมผใชงานลขสทธ และผทรงคณวฒใน แวดวงลขสทธสาขาตางๆ โดยทประชมไดพจารณา ใหความเหนชอบ แนวทางการด�าเนนงานของคณะอนกรรมการลขสทธ 4 คณะ ไดแก คณะอนกรรมการ ดานงานวรรณกรรม ดานงานโปรแกรมคอมพวเตอร สอดจทล และงานแพรเสยงแพรภาพ ดานงาน ดนตรกรรมและ การบรหารการจดเกบคาลขสทธและสทธของนกแสดง และดานงาน ภาพยนตรและแอนเมชน เพอใหคณะอนกรรมการฯ ไดผลกดนแผนงานและกจกรรมการสงเสรมการค มครองลขสทธ ให ก าวหนาต อไป ณ หองประชมกรมทรพยสนทางปญญาชน 8 หอง 1 เมอวนท 6 มนาคม 2558 •
เลาขาวIP
January - March2015forIPJournal 07
นางมาล โชคล�าเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา ใหเกยรตเปนประธานเปดงานหวกะท...คนไทย ครงท 4 และมอบวฒบตรใหกบผผานการอบรม ในโครงการสงเสรมการใชประโยชนทรพยสนทางปญญา เพอการคาและการลงทน โดยงานดงกลาวกรมทรพยสน ทางปญญารวมกบมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอจดขน เพอให ผประกอบการทผานการฝกอบรมตามโครงการพฒนาศกยภาพผประกอบการ โดยการน�าทรพยสนทางปญญาเปนหลกทรพยรวมในการเขาถงแหลงเงนทน และไดมโอกาสฝกปฏบตในพนทจรง ไดพบปะกบคคาและกลมเปาหมาย ตลอดจนสามารถเชอมโยงเครอขายธรกจ ณ หอประชมมหศร ธนาคารไทยพาณชย ส�านกงานใหญ เมอวนท 3 กมภาพนธ 2558 •
นางมาล โชคล�าเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา เปนประธานในพธมอบประกาศนยบตรการอบรมตวแทน สทธบตร (Patent Agent) รนท 9 โดยการอบรมดงกลาวจดขนเพอยกระดบและเสรมสรางความรและทกษะ การปฏบตงานดานทรพยสนทางปญญาอยางมออาชพใหกบบคลากรภาครฐ ภาคเอกชนและประชาชนทวไป ณ หองประชมกรมทรพยสนทางปญญา ชน 8 หอง 2 เมอวนท 6 มนาคม 2558 •
พธมอบประกาศนยบตร การอบรมตวแทนสทธบตร (Patent Agent) รนท 9
งานหวกะท...คนไทย ครงท 4
IPNews เลาขาวIP
IPNews เลาขาวIP
นายทศพล ทงสบตร รองอธบดกรมทรพยสนทางปญญา เปนประธานการสมมนา เรอง “การคมครองเครองหมายการคาเพอประกอบธรกจในสหรฐฯ” ซงเปนความรวมมอระหวางกรมทรพยสนทางปญญาและ ส�านกงานสทธบตรและเครองหมายการคาแหงสหรฐฯ (USPTO) โดยมวตถประสงค เพอเสรมสร างความร ความเข าใจเรอง การค มครองเคร องหมายการค าของสหรฐอเมรกาแกผสงออก ผประกอบการ และผเกยวของของไทย ซงจะชวยสรางความมนใจแกผ ประกอบการไทยในการแขงขน ในตางประเทศ ณ โรงแรมชาเทรยม รเวอรไซด กรงเทพ เมอวนท 29 มกราคม 2558 •
การสมมนา เรอง “การคมครองเครองหมายการคาเพอประกอบธรกจในสหรฐฯ”
คายเยาวชนสรางสรรค...ดานทรพยสนทางปญญา
08 January - March2015forIPJournal
นายนรนทร พสนธราธรรม ผเชยวชาญเฉพาะดานลขสทธ เปนประธานในการจดกจกรรมคายเยาวชนสรางสรรคดานทรพยสนทางปญญา เพอเสรมสรางความรดานทรพยสนทางปญญาใหแกเยาวชน กระตนใหเกดความคดสรางสรรค และการตอยอดองคความร ซงจะน�าไปสการสรางสรรคผลงานทรพยสนทางปญญาทมคณคาตอสงคม และมอบรางวล ใหกบผชนะการประกวดภาพยนตรสน โดยมครและนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในเขตภาคเหนอเขารวมกจกรรม คายเยาวชนฯ จ�านวน 120 คน ณ โรงแรมกรนเลค รสอรท จงหวดเชยงใหม เมอวนท 4 – 6 กมภาพนธ 2558 •
January - March2015forIPJournal 09
นางอรมน ทรพยทวธรรม รองอธบดกรมทรพยสนทางปญญา เปนประธานการประชมหารอผ เชยวชาญดานเครองหมายการคาของส�านกงานทรพยสนทางปญญาอาเซยน ครงท 4 (4th ASEAN TM Consultation Meeting) เพอตดตามความคบหนาการด�าเนนการตามขอตกลงและขอเสนอแนะในการประชมครงกอนหนาน และการสนบสนนกจกรรมภายใตการวางแผนการท�างานทพฒนา โดยคณะท�างานเฉพาะกจดานเครองหมายการคา ของอาเซยน (ASEAN Trademark Task Force) ระหวางวนท 16-18 มนาคม 2558 ณ โรงแรมแชงกร-ลา กรงเทพฯ •
นางมาล โชคล�าเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา เปดเผยวา ตามทกรมทรพยสนทางปญญาไดออกประกาศและระเบยบกรมทรพยสนทางปญญา เรอง การแจงขอมลและขอรบบรการขอมลภมปญญาทองถนไทย ลงวนท 7 พฤศจกายน 2545 โดยมวตถประสงคเพอใหผดแล รกษาและพฒนาภมปญญาทองถนไทยแจงขอมลภมปญญาทองถนไทยไวเปนหลกฐาน เพอขนทะเบยนขอมลและจดเกบขอมลไวเปนระบบ รวมทงสงเสรมใหมการน�าหลกฐานการแจงขอมลภมปญญาทองถนไปใชประโยชนสงสดในเชงพาณชยและใหกอเกดเปนทนขนนน เพอหลกเลยงไมใหเกดการซ�าซอนกบการด�าเนนงานของหนวยงานอนๆ ทมอ�านาจหนาทโดยตรง กรมทรพยสนทางปญญาไดออกประกาศยกเลกการแจงขอมลและการขอรบบรการขอมลภมปญญาทองถนไทยดงกลาว โดยกรมทรพยสนทางปญญาจะมบทบาทสงเสรมใหมการน�างานศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถนไทยทไดรบการพฒนาและตอยอดจนเขาขายเปนงานทรพยสนทางปญญาประเภทใดประเภทหนงมาใชประโยชนเชงพาณชย และน�าเขาสระบบการคมครองทรพยสนทางปญญาทเหมาะสมตอไป
เนองจากปจจบนประเทศไทย มกฎหมายทใหความคมครองศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถนเฉพาะดานซงอยภายใต การก�ากบดแลของหลายหนวยงาน ได แก ด าน ศลปวฒนธรรม ภายใตการก�ากบดแลของกระทรวงวฒนธรรม
ดานภมปญญาทองถนสาขาการแพทยแผนไทยภายใตการก�ากบดแลของกระทรวงสาธารณสข ดานพนธพช ภายใตการก�ากบดแลของกระทรวงเกษตรและสหกรณ ดานทรพยสนทางปญญาภายใต การก�ากบดแลของกระทรวงพาณชย คณะรฐมนตรจงไดมมตเมอวนท 20 มกราคม 2558 ลงมตรบทราบและเหนชอบใหหนวยงานตางๆ ด�าเนนการคมครองและสงเสรมศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถนไทยใหเปนรปธรรมภายใตระบบท แตละหนวยงานก�ากบดแลโดยตรง ทงน เพอใหเกดประสทธภาพมากขนและไมเกดปญหาการทบซอนหรอขดแยงกนซงจะเปนปญหาในการอางสทธในอนาคต
ส�าหรบกรมทรพยสนทางปญญาจะสงเสรมการคมครองศลปวฒนธรรมหรอภมปญญาทไดรบการพฒนาตอยอดจนเขาขายเปนงานทรพยสนทางปญญาประเภทตางๆ อาท ลขสทธ สทธบตร ความลบทางการคา สงบงชทางภมศาสตร เครองหมาย การคา เปนตน โดยในปงบประมาณ 2558 น กรมไดด�าเนนการจดท�าโครงการประกวดการพฒนาภมปญญาสนวตกรรม เพอพฒนาสนคาภมปญญาทองถนสการเปนสนคานวตกรรม โดยใชขอมลทรพยสนทางปญญาประเภทสทธบตรเปนเครองมอในการพฒนาตอยอด และน�าผลตภณฑทไดรบการตอยอดพฒนาดงกลาวเขาสระบบการคมครองทรพยสนทางปญญาทเหมาะสมตอไป •
การประชมหารอผเชยวชาญดานเครองหมายการคาของสำานกงานทรพยสนทางปญญาอาเซยน
ครงท 4 (4th ASEAN TM Consultation Meeting)
กรมทรพยสนทางปญญาออกประกาศยกเลกการแจงขอมลและการขอรบบรการขอมลภมปญญาทองถนไทย
IPNews เลาขาวIP
10 January - March2015forIPJournal
พลเอกฉตรชย สารกลยะ รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ไดมอบนโยบายใหกรมทรพยสนทางปญญา เรงเพมประสทธภาพการใหบรการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญา เพอใหผ สรางสรรคและเจาของทรพยสนทางปญญา น�าทรพยสนทางปญญาเขาสระบบการคมครองตามกฎหมาย และสามารถน�าทรพยสนทางปญญาไปใชประโยชนเชงพาณชยและสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการ
กรมทรพยสนทางปญญาไดด�าเนนการ ขจดงานคางสะสมทงในสวนค�าขอจดทะเบยนเครองหมายการคา สทธบตรการประดษฐ อนสทธบตร และสทธบตรออกแบบ ซงมอยจ�านวนมาก โดยในสวนค�าขอจดทะเบยนเครองหมาย การคา ซงมจ�านวนค�าขอคางสะสม ณ ปลายเดอนตลาคม 2557 ประมาณ 40,000 ค�าขอ ปจจบนกไดด�าเนนการตรวจสอบและสงการแลวสงผลใหสามารถขจดงานคางสะสมในสวนนไดแลว ปญหาทผานมาเกดจากขอจ�ากดของจ�านวนบคลากรทเปนนายทะเบยน และผตรวจสอบเครองหมาย การคา ซงมเพยง 20 คน ซงถอวานอยมาก เมอเทยบกบปรมาณงานทเขามากไดมการปรบการท�างานภายใน โดยใหเจาหนาทจากสวนอนมาชวยชวคราวและปจจบนกรมทรพยสนทางปญญาอยระหวางหารอกบกระทรวง เพอขอเพมอตราก�าลงบคลากรในสวนนทมความจ�าเปนมากอยางถาวร รวมทงน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการรบค�าขอ (e-filing) และจดเกบขอมล เพอรองรบการบรการงานจดทะเบยนเครองหมายการคาทมผมายนค�าขอใหม ประมาณเดอนละ 4,000 ค�าขอ โดยกรมทรพยสนทางปญญาคาดวา ในตนเดอนพฤษภาคม 2558 จะสามารถลดระยะเวลาการรบจดทะเบยนเครองหมายการคาส�าหรบ
ค�าขอทมเอกสารครบถวน และไมมผคดคานหรอตองแกไขใหไดภายใน 9 เดอน จากทเคยใชเวลานานกวา 20 เดอน ซงเปนเวลาทหลายประเทศด�าเนนการอย เชน สหรฐอเมรกา มาเลเซย สงคโปร เปนตน ดงนน ผยนค�าขอควรจะตองจดเตรยมเอกสารหลกฐานใหครบถวน เชน กรณเครองหมาย การคาเปนภาษาตางประเทศจะตองมการอานแปลเปนภาษาไทย รายการสนคาจะตองถกตองตามการแบงจ�าพวกสนคาและบรการ และจะตองระบเปนอยางๆ ใหชดเจน ซงจะท�าใหนายทะเบยนไมตองสงแกไข และหากเขาหลกเกณฑทสามารถจดทะเบยนไดกจะประกาศโฆษณาใชเวลา 90 วน และหากไมมผ ใดคดคานกจะสามารถสงให ช�าระคาธรรมเนยม และออกหนงสอรบรองการจดทะเบยนได ทงน ทผานมาปญหาสวนหนงเปนเพราะมค�าขอไมสมบรณกตองแกไขเขามาเปนจ�านวนมากท�าใหเกดความลาชาเสยเวลาแกไข
นางมาล โชคล�าเลศ อธบดกรมทรพยสนทางปญญา กลาวเพมเตมวา ปจจบนคนไทยสวนใหญใชทรพยสนทางปญญาประเภทเครองหมายการคา เปนเครองมอในการสรางมลคาเพมใหกบสนคาและบรการไดมากทสด และเปนเรองทมความจ�าเปน และสามารถแขงขนในเวทการคาระหวางประเทศได ดงนน กรมทรพยสนทางปญญาจะเรงพฒนาระบบการจดทะเบยนทรพยสนทางปญญาใหทนสมย และลดเวลาในการจดทะเบยน โดยการน�าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาชวยในการใหบรการจดทะเบยนใหรวดเรวขน เพอใหผ สรางสรรคและผ ประกอบการไทยสามารถใชทรพยสนทางปญญาเปนเครองมอส�าคญในการเสรมสรางความสามารถในการแขงขน •
กรมทรพยสนทางปญญาเปดแผนงานเชงรก เรงรดงานคางคาดตนเดอนพฤษภาคมน ลดเวลาการจดทะเบยนเครองหมายการคา
จาก 20 เดอน เหลอ 9 เดอน เทยบเทามาตรฐานสากล
IPNews เลาขาวIP
January - March2015forIPJournal11
26 เมษายน ของทกปถอเปน วนทรพยสนทางปญญาโลก (World IP Day) เพอระลกถงและเฉลมฉลองวนกอตงองคการทรพยสนทางปญญาโลก (World Intellectual Property Organization: WIPO) ในป 2513 จวบจนถงปจจบนนบเปนเวลา 44 ปแลว WIPO มสมาชกทงหมด 188 ประเทศ และไทยไดเขาเปนสมาชก WIPO เมอป พ.ศ. 2532
ในแตละป WIPO จะก�าหนดหวขอ (Theme) ของการจดงานเพอใหประเทศสมาชกขององคการทรพยสนทางปญญาโลกไดรวมเฉลมฉลองวนทรพยสนทางปญญาโลกอยางมเอกภาพและมพลง เพอสรางแรงบนดาลใจ สรางความตระหนกและใหความส�าคญกบเรองทรพยสนทางปญญา ใหกบนกประดษฐ ผสรางสรรค นกวจย และบคคลทวไป
ส�าหรบหวขอของปน คอ “Get up, Stand up for Music” ซงปจจบนการสรางสรรคงานดนตรเกดมาจากแรงบนดาลใจของบคคลทมจตนาการและความคดสรางสรรคทวโลก รวมทงนกรอง นกประพนธ นกดนตร ผถายทอด ผผลต นกเรยบเรยงเสยงประสาน หรอผเกยวของในวงการดนตรมากมาย นอกจากน ปจจบนความหลากหลายทางวฒนธรรม ประเภทดนตร และววฒนาการทางเทคโนโลยท�าใหผฟงสามารถเสพผลงานดนตรไดหลายรปแบบ หลายชองทางและหลายประสบการณ
ผสนใจสามารถรวมกนแบงปนและแลกเปลยนประสบการณ ดานดนตร ไดทเวบไซต https://www.facebook.com/worldipday
WorldIPDay2015 “Getup,StandupforMusic”
WorldwideIPทองโลกIP
12 January - March2015forIPJournal
IPInterviewคนเดนIP
ในงานมหกรรมทรพยสนทางปญญาทผานมา IP Interview ไดมโอกาสไปสมภาษณนกวจย เจาของทรพยสนทางปญญาและผประกอบการทไดมการน�าผลงานมาจบคธรกจ (Business Matching) ภายในงาน จ�านวน 2 ผลงาน คอ ผลงานดาน “สทธบตร” เรอง ระบบน�าสงยาชนดกอแพทมสวนผสมเปนสารประกอบละลายน�ายากในรปแบบโซลดดสเพอรชน สตรกอแพทมสวนผสมเปนเคอคมนในรปแบบโซลดดสเพอรชน และผลตภณฑทไดจากการเตรยมโดยใชสตรดงกลาว ระหวาง ส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) โดย มหาวทยาลยสงขลานครนทร กบ บรษท ซดไอพ (ประเทศไทย) และ ผลงาน “อนสทธบตร” เรอง “กรรมวธการเตรยมสารสกดกระชายด�ากบโซโคลเดกตรน” และ “สารประกอบน�าสงยาทมสวนผสมของสารสกดกระชายด�า” ระหวางมหาวทยาลยขอนแกน กบ บรษท บางกอกแลป แอนด คอสเมตก จ�ากด
ผชวยศาสตราจารย ดร.ภทร อยรกษ รองอธการบดฝายวเทศสมพนธ มหาวทยาลยสงขลานครนทร กลาววากรรมวธตามสทธบตร เรอง ระบบน�าสงยาชนดกอแพทมสวนผสมเปนสารประกอบละลายน�ายากในรปแบบโซลดดสเพอรชน สตรกอแพทมสวนผสมเปนเคอคมนในรปแบบโซลดดสเพอรชน ถกพฒนาขนเพอใหเคอรคมนละลายน�าไดเพมขนและยดระยะเวลาใหเคอรคมนอยในกระเพาะอาหารไดนานขน เมอสมผสกบกรดในกระเพาะอาหารจะกลายเปนแพเจลลอยตวอยในบรเวณกระเพาะอาหาร ยาทอยในระบบคอยๆ ถกปลดปลอยออกมาอยางตอเนอง ท�าใหออกฤทธบรเวณกระเพาะอาหารไดนานขน สงผลให
เพมประสทธภาพในการรกษาโรคในกระเพาะอาหารดขนกวาเดม และ แพเจลทเกดขนในกระเพาะอาหาร ยงชวยปองกนและบรรเทาอาหารของโรคกรดไหลยอนไดอกดวย ซงการอนญาตใหภาคเอกชนใชประโยชนในครงน เปนการน�าผลงานวจยไปใชประโยชนไดจรงโดยเจาของสทธจะไดรบคาตอบแทนจากบรษทฯ เปนรายปไปจนตลอดอายของสญญา นบเปนความส�าเรจอกขนหนงของการรวมมอระหวางมหาวทยาลยและบรษทในการสงเสรมการน�าทรพยสนทางปญญาไปใชประโยชนเชงพาณชย
ดร. สทธชย แดงประเสรฐ กรรมการผจดการ บรษท ซดไอพ (ประเทศไทย) จ�ากด เปดเผยวา บรษทฯ จะน�าสารสกดจากขมนชนทไดจากผลงานวจยพฒนาซงขณะน
“ทรพยสนทางปญญา” สรางธรกจยงยน
รฐมนตรชวยวาการกระทรวงพาณชย และอธบดกรมทรพยสนทางปญญารวมเปนสกขพยาน
January - March2015forIPJournal13
IPInterview คนเดนIP
อยในระหวางกระบวนการทดสอบใกลเสรจสนสมบรณ แล ว มาพฒนา ตอยอดทางธรกจรวมกบเครอขายบรษทผผลตและผจดจ�าหนายตางๆ ไดน�าไปขยายผลทางการผลตและการตลาด ขนทะเบยนเครองหมายการคาอาหารและยาในรปของผลตภณฑอาหารเสรมและยาเพอน�าออกสตลาดตอไป เรมตนจากตลาดภายในประเทศกอน และจะขยายการสงออกสตลาดอาเซยนในอนาคต
ในส วนของมหาวทยาลยขอนแกน ศาสตราจารยศภชย ปทมนากล รองอธการบดฝายวจยและการถายทอดเทคโนโลย กลาววา “ มความยนด ท ผล งานว จ ยของมหาวทยาลยขอนแกนเปนผลงานทด มคณภาพ และตรงตามความตองการของภาคเอกชน ซงผลงานวจยน
พฒนาโดยศาสตราจารยบงอร ศรพานชกลชย และคณะ ทไดยนจดทะเบยน อนสทธบตรไปแลวน เปนการตอยอดผลงานวจยอนเดมเกยวกบสารสกดกระชายด�า ซงมฤทธทางเภสชวทยาหลายประการ เชน ตานการอกเสบ ฆาเชอจลนทรย หลายชนด ขยายหลอดเลอดทไปเลยงสมองและอวยวะสบพนธ ลดความอวนและลดไขมนในเลอดได จงจดไดวากระชายด�าเปนสมนไพรไทยตวหนงทควรไดรบการพฒนาเปนยาเพอใชเสรมหรอทดแทนยาแผนปจจบน”
นายศภชย สายบว ผอ�านวยการโรงงาน บรษท บางกอกแลป แอนด คอสเมตค จ�ากด กลาววา นอกจากการน�าอนสทธบตรเทคโนโลยและกรรมวธการเตรยมสารสกดกระชายด�าปรมาณฟลาโวนอยดสง มาตอยอดเชงธรกจแลว บรษทฯ ยงเลงเหนโอกาสในการพฒนาและสงเสรมเกษตรกรไทย โดยตอยอด การท�า Contract Farming สงเสรมใหเกษตรกรเพาะปลกกระชายด�า เปนการชวยใหเกษตรกรมรายได เปนการควบคมคณภาพตงแตคดเลอกสายพนธ การเพาะปลก ท�าใหสมนไพรมคณภาพสงขน ซงสามารถสงผลใหผลตภณฑจากสารสกดกระชายด�าไดรบการตอบรบอยางแพรหลายในกลมผบรโภคทงในและตางประเทศ เพมศกยภาพในการแขงขนในตลาดโลก ท�าใหเกดรายไดแกผประกอบการผลต ภาคเกษตรกรรม อตสาหกรรมของสมนไพรไทย ตลอดจนสรางความมนคงทางเศรษฐกจของชาตไดอกทางหนง
ผชวยศาสตราจารย ดร.ภทร อยรกษรองอธการบดฝายวเทศสมพนธ มหาวทยาลยสงขลานครนทร
ดร. สทธชย แดงประเสรฐกรรมการผจดการ บรษท ซดไอพ (ประเทศไทย) จ�ากด
ศาสตราจารยศภชย ปทมนากลรองอธการบดฝายวจยและการถายทอดเทคโนโลย มหาวทยาลยขอนแกน
นายศภชย สายบวผอ�านวยการโรงงาน บรษท บางกอกแลป แอนด คอสเมตค จ�ากด
14 January - March2015forIPJournal
FeatureเรองเดนบทสมภาษณIPChampion
เอสซจ กลมบรษทชนน�าในภมภาคอาเซยนทด�าเนนธรกจมาตลอดระยะเวลากวา 100 ป ตามแนวทางการพฒนาอยางยงยน ภายใตหลกบรรษทภบาลทด พฒนาองคกรอยางไม หยดยง โดยสรางสรรคนวตกรรมสนคา บรการ กระบวนการท�างาน และรปแบบธรกจ เพอสรางมลคาเพมและตอบสนองความตองการของผทมสวนเกยวของทกฝาย รวมทงมงสรางความเจรญกาวหนาอยางยงยนใหกบทกชมชนทเขาไปด�าเนนงาน เพอสงเสรมความเปนอยทดขนของผคน
เอสซจใหความส�าคญกบการวจยและพฒนาในการสรางสรรคนวตกรรม เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบธรกจ ลาสดเอสซจเปนองคกรแรกของไทยทไดรบรางวล “Asia IP Elite 2014” ในงานประชม IP Business Congress Asia 2014 จดโดยนตยสาร Intellectual Asset Management (IAM) ซงเปนนตยสารชนน�าระดบโลกดานการบรหารจดการทรพย สนทางป ญญาเชงกลยทธ ณ นครเซยงไฮสาธารณรฐประชาชนจน
รางวลดานทรพยสนทางปญญาดงกลาวเปนความภาคภมใจทสะทอนใหเหนวาเอสซจมระบบการบรหารจดการดานทรพยสนทางปญญาทดซงจะเปนประโยชนในการตอยอดเชงธรกจและพฒนาองคความรใหมๆ อยางไมหยดยง แสดงถงความมงมนเพอกาวไปสการเปนองคกรแหงนวตกรรมอยางยงยน
กานต ตระกลฮน กรรมการ ผจดการใหญ เอสซจ กลาวถงการลงทนดานการวจยและพฒนาตลอดระยะเวลา 10 ป ทผานมาวา เอสซจมงเนนสรางความแตกตางและสรางมลคาเพมใหแกสนคาและบรการ ดวยกระบวนการวจยและพฒนาโดยบคลากรชาวเอสซจ เนองจากเลงเหนถงทศทางการตลาดของสนคาปนซเมนต วสดกอสราง เคมภณฑ และกระดาษซงเปนสนคาพนฐานทตองแขงขนกนทราคาเปนหลกโดยเฉพาะในชวงทเศรษฐกจมความผนผวนสงอาจจะ
เอสซจ มงมนส องคกรนวตกรรม
เพอการเตบโตอยางยงยน
January - March2015forIPJournal15
Feature เรองเดนบทสมภาษณIPChampion
ท�าใหธรกจไมสามารถอยรอดอยางยงยนดงนนการสรางมลคาใหกบสนคา
และบรการดวยนวตกรรม จงเปนกลยทธส�าคญทผลกดนใหธรกจมก�าไรเพมขน น�ามาซงจดเรมตนในการจดสรรงบลงทนด านการวจยและพฒนาของเอสซจครงแรก ดวยจ�านวนเงน 40 ลานบาท ในป 2547 และไดเพมงบลงทนดานการวจยและพฒนามาอยางตอเนอง จนถงปจจบน ในป 2558 เอสซจมงบลงทนดานนถง 4,890 ลานบาท นบเปนเมดเงนลงทนทสงสดในไทยและอาเซยนรวมถงมบคลากรดานวจยและพฒนาเพมมากขนทกป
จากความมงมนทมเทดานการวจยและพฒนาขางตน ไดมสวนส�าคญทท�าใหผลประกอบการของเอสซจดขนมาก ดงจะเหนไดชดเจนวา ในป 2547 รายไดทมาจากสนคาและบรการทมมลค าเพมสง (High-Value Added Products and Services: HVA) มจ�านวนเพยง 7,700 ลานบาท จากยอดขายรวม 190,000 ลานบาท หรอคดเปนรอยละ 4 เทานน แตลาสดในป 2557 ทผานมา รายไดจากสนคาและบรการ HVA มมลคาสงถง 169,000 ลานบาท จากยอดขายรวม 486,000 ลานบาท คดเปนสดสวนถงรอยละ 35 ซงนบวาประสบความส�าเรจตามเปาหมายทไดวางไว
แมเศรษฐกจโลกอยในสภาวการณทผนผวน แต ในป ทผ านมาเอสซจสามารถส งออกสนค าได เพมขนถงรอยละ 26 ซงยอดขายทเพมขนมาจากการลงทนวจยและพฒนาสรางสรรคนวตกรรมสนคาและบรการเพอยกระดบคณภาพชวตด ทข น ให แก ผ บร โภค ซ งป จจยส�าคญทส งผลให เอสซ จม ผลประกอบทดในการขายและสงออกสนคาและบรการ HVA คอการเรยนรและตอยอดองคความรอยางไมหยดนง
ปจจบนเอสซจมจ�านวนการจดสทธบตรเพมมากขนอยางตอเนอง โดยยนขอจดไปแลวจ�านวน 1,500 ฉบบ ไดรบการขนทะเบยนแลว 420 สทธบตร ซง
ประกอบดวยสทธบตรการประดษฐ อนสทธบตร และสทธบตรการออกแบบ และใหความส�าคญมากขนตอเรองน เพราะเปนระบบปองกนเพอไมใหถกละเมดทรพยสนทางปญญา อกทงจะเปนการตอยอดองคความรออกไปสสงคม ซงเปนประโยชนตอการพฒนาเทคโนโลยระดบประเทศ ภมภาคอาเซยน และในระดบสากลตอไป
ตวอยางสนคาทเอสซจมความภาคภมใจและไดรบการจดสทธบตรแลวคอ เคมภณฑทเปนสารเคลอบเตาเผาเซรามกใหความรอนทชวยประหยดพลงงานไดถงรอยละ 2-5 โดยสามารถพฒนาขายเทคโนโลยใหกบเกาหลใตและญปนไดแลว
อกตวอยางหนงคอกลองกระดาษรกษาสงแวดลอมทลดการใชเชอเพลงและวตถดบนอยลงในขณะทความแขงแรงยงเทาเดมเปนการคดคนรวมกนระหวางธรกจปโตรเคมและธรกจกระดาษในเอสซจ และไดเรมขายเทคโนโลยนใหตางประเทศแลว
แผนงานในอนาคตของเอสซจคอ การเพมความรวมมอกบองคกรภายนอกทงสถาบนการศกษาในประเทศและตางประเทศมากขน และหวใจส�าคญในการสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ ตองมาจากการสรางบคลากรทมคณภาพและใหโอกาสในการท�างาน ซงในป 2548 เอสซจมทมวจยและพฒนาเพยง 100 คน จนถงวนนเอสซจมทมวจยและพฒนาถง 1,500 คน และมนกวจยระดบปรญญาเอกถง 101 คน โดยเอสซจยงคงมงเนนการพฒนาบคลากรควบคไปกบการพฒนาคณภาพสนคาและบรการ เพอกาวสการเปนองคกรตนแบบดานนวตกรรมอยางแทจรง
กานต ตระกลฮน กลาวทงทายวา เปนทนายนดทวนนรฐบาลไทยไดสนบสนนการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางเตมทโดยการใหสทธประโยชนในการลดหยอนภาษกบธรกจตางๆ เนองจากขณะนผประกอบการไทยยงลงทนดานวจยและพฒนานอยมาก ดงนน เมอองคกรธรกจตางๆ ลงทนคดคนนวตกรรมใหมๆ ออกมาในเชงพาณชยแลวจะตองไปจดทะเบยนทรพยสนทางปญญาเพอปองกนการถกคนอนละเมดดวย แมการลงทนดานทรพยสนทางปญญาตองใชเวลาและตองกลาเสยงทจะลองผดลองถกเพราะกรณของเอสซจ ใน 100 โครงการ จะไดโครงการทประสบความส�าเรจเชงพาณชยไดเพยง 2-3 โครงการเทานน โครงการทไมส�าเรจจะกลายเปนองคความรทสะสมไวใชในโครงการอนๆ ตอไป ซงจะท�าใหไดสทธบตรทมคณภาพมากยงขน
อนาคตประเทศไทยจะมการยนจดทะเบยนดานทรพยสนทางปญญามากขนสงทตองการเหนคอรฐบาลควรเพมงบประมาณรวมถงบคลากรของกรมทรพยสนทางปญญาใหทนกบกระแสของธรกจทใหความส�าคญกบการสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ เพมขน และยกระดบสการเปนองคกรมหาชนใหเปนองคกรอสระทท�างานไดคลองตวมากขน
16 January - March2015forIPJournal
กระบวนการการพมพลวดลายสทองลงบนไขมกดวยแสงซนโครตรอนสามารถเพมมลคาของไขมกได โดยการถายทอดลวดลายนนอาศยกากดดซบรงสทออกแบบโดยใชวสดแกรไฟตและโลหะทองค�าส�าหรบบดบงแสงซนโครตรอนเพอใหเกดลวดลายตามทตองการ กระบวนการดงกลาวสามารถประยกตใชในการถายทอดตวอกษรขนาดเลก หรอลวดลายทอาศยทกษะการออกแบบและมรายละเอยดสงลงบนไขมกได ท�าใหเกดเปนผลตภณฑไขมกพมพลาย ซงใหสของลวดลายเปนสเมทลลกทองคมขด สามารถปรบระดบความเขมของสไดตามระยะเวลาทใช
ในการฉายหรอการเลอกใสตวกรองแสง กระบวกการนจะมประโยชนอยางมากในการเพมมลคาของไขมกน�าจด ซงปกตมราคาต�า สามารถท�าใหไขมกน�าจดกลายเปนของทระลกทมเอกลกษณเชงลวดลายอนทรงคณคาไดอยางสวยงาม
ผลตภณฑห นยนตชวยดแลผ สงอาย เปนการน�าเทคโนโลยตางๆ มาผนกบนอปกรณเดยวกนเพออ�านวยความสะดวกในการใชดแลผสงอาย สามารถควบคมและ สงการจากอปกรณสอสารไรสายและการสมผสหนาจอมอนเตอรมการออกแบบซอฟตแวรใหมฟงกชนในการท�ากจกรรมตางๆ เชน เตอนการรบประทานยา ฟงธรรม ชมวดโอออกก�าลงกาย ฯลฯ รวมถงมเทคโนโลยในการ
ตรวจจบการเดน การหกลมของผ สงอาย และมระบบโทรศพทฉกเฉนไปยงโรงพยาบาล ญาตใกลชดและแพทยผดแล ซงจะกลายเปนอปกรณทชวยดแลใหผสงอายรสกปลอดภยและสะดวกสบายมากขน
กระบวนการพมพลวดลายสทองขนาดเลกลงบนไขมกดานแสงซนโครตรอน
หนยนตดนสอบรการดแลผสงอาย
ไขมกสทอง
IPShopรานคาIP
เจาของผลงาน : สถาบนวจยแสงซนโครตรอน (องคการมหาชน) เบอรตดตอ 044-217040
เจาของผลงาน : บรษท ซท เอเซย โรโบตกส จ�ากด เบอรตดตอ 02-7137955
January - March2015forIPJournal17
IPTipsคำาศพททควรรเกยวกบทรพยสนทางปญญา
ขอมลการบรหารสทธ (Rights Management
Information) หมายถง ขอมลทบ งชถงผ สร างสรรค
งานสรางสรรค นกแสดง การแสดง เจาของสทธ หรอระยะ
เวลาและเงอนไขการใชงานอนมลขสทธ ตลอดจนตวเลขหรอ
รหสแทนขอมลดงกลาว โดยขอมลเชนวานตดอยหรอปรากฏ
เกยวของกบงานอนมลขสทธหรอสงบนทกการแสดง
สทธของการเปนเจาของงาน (Moral Right) หมายถง ผสรางสรรค
ผลงานมสทธทจะแสดงวาตนเปนผสรางสรรคผลงานและมสทธทจะหามไมใหผรบ
โอนลขสทธหรอบคคลอน บดเบอน ตดทอน ดดแปลงหรอท�าใหงานนนเกดความ
เสยหายตอชอเสยงหรอเกยรตคณของผสรางสรรคผลงาน และเมอผสรางสรรค
ผลงานถงแกความตาย ทายาทของผสรางสรรคมสทธทจะฟองรองบงคบตามสทธ
ดงกลาวไดตลอดอายแหงการคมครองลขสทธ
มาตรการทางเทคโนโลย (Technological Protection
Measures) หมายถง เทคโนโลยทออกแบบมาเพอปองกนการ
ท�าซ�าหรอควบคมการเขาถงงานอนมลขสทธหรอสงบนทกการ
แสดง โดยเทคโนโลยเชนวานไดน�ามาใชกบงานอนมลขสทธหรอ
สงบนทกการแสดงนนอยางมประสทธภาพ
ขอมลการบรหารสทธ (Rights Management Information)
มาตรการทางเทคโนโลย
(Technological Protection Measures)
สทธของการเปนเจาของงาน (Moral Right)
ขอมลการบร�หารสทธ�
(Rights Management Information)
18 January - March2015forIPJournal
SpecialIPเกรดความร
การพฒนาระบบการค มครองทรพยสนทางปญญาใหมความทนสมยเทาทนเทคโนโลยในยคดจทลทเปลยนไปอยางกาวกระโดด และสอดคลองกบนานาอารยประเทศ เปนหนงในภารกจหลกของกรมทรพยสนทางปญญา การพฒนากฎหมายจงเปนเครองมอและกลไกทส�าคญในการน�ามาตรการทางกฎหมายมาบงคบใชเพอค มครองเจาของสทธในทรพยสนทางปญญา ก�าหนดขอยกเวนบางประการใหกบผประกอบการและผใชงานอนมลขสทธ กรมทรพยสนทางปญญาจงไดมการแก ไขปรบปรงกฎหมายต างๆ ให สอดคล องกบสภาวการณปจจบน มความชดเจน แกไขปญหาในการตความ เพอใหสามารถด�าเนนการตามกฎหมายไดอยางมประสทธภาพมากยงขน
ในการน กรมทรพยสนทางปญญาไดแกไขปรบปรงกฎหมายทรพยสนทางปญญา จ�านวน 3 ฉบบ ซงมการประกาศในราชกจจานเบกษาเลม 132 ตอนท 6 ก เมอวนท 5 กมภาพนธ 2558 แลว โดยสรปสาระส�าคญได ดงน
1. พระราชบญญตลขสทธ (ฉบบท 2 ) พ.ศ. 2558 (การคมครองขอมลการบรหารสทธและก�าหนดขอยกเวนการกระท�าละเมดลขสทธและสทธของนกแสดง) มผลใชบงคบตงแตวนท 4 สงหาคม 2558 เปนตนไป มสาระส�าคญ ดงน
(1) คมครองขอมลการบรหารสทธเพอสงเสรมการเผยแพรงานอนมลขสทธและคมครองสทธในขอมลทเจาของลขสทธทใชบรหารจดการสทธของตนไมใหคนอนมาลบหรอเปลยนแปลงโดยไมชอบ เชน การลบขอมลเกยวกบชอเจาของลขสทธ ชอผสรางสรรค ชอนกแสดง ฯลฯ โดยหากบคคลใด ลบ หรอเปลยนแปลง ขอมลดงกลาว ถอวามความผดฐานละเมดขอมลการบรหารสทธ
(2) คมครองมาตรการทางเทคโนโลยทเจาของ
ลขสทธน�ามาใชปกปองงานอนมลขสทธของตนเพอปองกนการท�าซ�าหรอการเขาถงงานอนมลขสทธ เชน รหสผาน (password) ทเจาของลขสทธน�ามาใชในการควบคมการเขาถงงานอนมลขสทธของตนทอย บนอนเทอรเนต โดยหากบคคลใดท�าลายมาตรการทางเทคโนโลยดงกลาว โดยเจาของลขสทธไมยนยอมถอวามความผดฐานละเมดมาตรการทางเทคโนโลย
(3) ก�าหนดขอยกเวนการละเมดลขสทธการท�าซ�าชวคราว (Exception for Temporary Reproduction) เพอก�าหนดใหชดเจนวาการท�าซ�าชวคราวโดยความจ�าเปนของเครองคอมพวเตอรเพอการเรยกดงานอนมลขสทธไมถอเปนการละเมดลขสทธ เนองจากการดภาพยนตร หรอฟงเพลงจากเครองคอมพวเตอร เครองคอมพวเตอรจ�าเปนตองมการท�าซ�างานเพลงหรอภาพยนตรดงกลาวไวในหนวยความจ�า (RAM) ทกครง ดวยความจ�าเปนทางเทคนคดงกลาวท�าใหทกครงทมการใชงานอนมลขสทธจากเครองคอมพวเตอร ผใชงานจะตองท�าซ�างานดวยเสมอ การท�าซ�าลกษณะนเปนการท�าซ�าชวคราว ทไมถอเปนการละเมดลขสทธ
(4) เพมเตมเรองการก�าหนดขอจ�ากดความรบผดของผใหบรการอนเทอรเนต (Liability Limitation of ISP) เพอใหผใหบรการอนเทอรเนต เชน เจาของเวบไซต Youtube ไมตองเสยงตอการถกฟองรองละเมดลขสทธ โดยใหเจาของลขสทธสามารถรองขอใหศาลสงใหผใหบรการอนเทอรเนตเอาขอมลหรอไฟลละเมดลขสทธออกจากเวบไซต ซงเจาของลขสทธจะตองแสดงหลกฐานตางๆ ตอศาลอยางเพยงพอ และเมอศาลไดมค�าสงใหเอาไฟลละเมดออกจากเวบไซตแลว และเจาของเวบไซตด�าเนนการตามค�าสงศาล เจาของเวบไซตไมตองรบผดเกยวกบการกระท�าทอางวาเปนการละเมดลขสทธดงกลาว
การคมครองทรพยสนทางปญญา
ดวยมาตรการใหมทางกฎหมาย
January - March2015forIPJournal19
SpecialIP เกรดความร
(5) เพมขอยกเวนการละเมดลขสทธกรณการจ�าหนายตนฉบบหรอส�าเนางานอนมลขสทธ โดยน�าหลกการระงบไปซงสทธในทรพยสนทางปญญา (Exhaustion of Rights) มาก�าหนดใหชดเจนวาการขายงานอนมลขสทธมอสองสามารถท�าไดโดยไมถอเปนการละเมดลขสทธ เชน การขายภาพเขยน หนงสอ ซดเพลง ซดภาพยนตร อยางไรกด หากเปนการขายซดภาพยนตรจะต องปฏบ ตตามกฎหมายว าด วยภาพยนตร และวดทศนดวย มฉะนน แมไมผดตามกฎหมายวาดวยลขสทธ แตอาจมความผดตามกฎหมายวาดวยภาพยนตรและวดทศนได
(6) เพมเตมเรองสทธทางศลธรรมของนกแสดง (Moral Right) เพอเพมสทธใหนกแสดง มสทธทางศลธรรมเทาเทยมกบสทธทางศลธรรมของผสรางสรรคงานอนมลขสทธ โดยนกแสดงมสทธระบชอตนในการแสดงทตนไดแสดง และหามไมใหบคคลใดกระท�าตอการแสดงของตนจนท�าใหเกดความเสยหาย ตอชอเสยงหรอเกยรตคณ
(7) เพมบทบญญตเรองคาเสยหายในเชงลงโทษ (Punitive damages) โดยก�าหนดใหศาลมอ�านาจสงใหผละเมดลขสทธหรอสทธของนกแสดงจายคาเสยหายเพมขนไมเกนสองเทาของคาเสยหาย ในกรณทปรากฏหลกฐานชดแจงวามการกระท�าโดยจงใจหรอมเจตนาใหงานอนมลขสทธหรอสทธของนกแสดงสามารถเขาถงโดยสาธารณชนไดอยางแพรหลาย
(8) ก�าหนดใหศาลมอ�านาจสงรบหรอท�าลายสงทไดใชในการกระท�าละเมด และสงทไดท�าขนหรอน�าเขามาในราชอาณาจกรอนเปนการละเมดลขสทธหรอสทธของนกแสดง
2. พระราชบญญตลขสทธ (ฉบบท 3 ) พ.ศ. 2558 (ก�าหนดความผดส�าหรบการท�าซ�าใน โรงภาพยนตร ก�าหนดขอยกเวนการละเมดลขสทธส�าหรบคนพการ) มผลใชบงคบตงแตวนท 6 เมษายน 2558 เปนตนไป มสาระส�าคญ ดงน
(1) เพมเตมบทบญญตเกยวกบฐานความผดในการบนทกภาพยนตรในโรงภาพยนตรโดยไมไดรบอนญาต โดยหามมใหอางขอยกเวนการละเมดลขสทธวาใชเพอประโยชนของตนเองหรอ เพอประโยชนของตนเองและบคคลอนในครอบครวหรอญาตสนท เนองจากปจจบนมปญหาการท�าซ�าโดยการบนทกเสยง หรอภาพ หรอทงเสยงและภาพจากภาพยนตรในระหวางการฉายในโรงภาพยนตรโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของลขสทธ โดยอางวาเปนการท�าซ�าเพอประโยชนสวนตว
อนเปนขอยกเวนการละเมดลขสทธ แลวน�าไปท�าซ�าในสอตางๆ เชน แผนซด หรอแผนดวด ออกจ�าหนายจงก�าหนดใหการกระท�าซ�าซงงานภาพยนตรในลกษณะดงกลาวเปนความผดเฉพาะอกฐานหนง และมอตราโทษจ�าคกตงแตหกเดอนถงสป หรอปรบตงแตหนงแสนบาทถงแปดแสนบาท หรอทงจ�าทงปรบ
(2) เพมเตมบทบญญตเกยวกบขอยกเวนการละเมดลขสทธส�าหรบคนพการ โดยก�าหนดใหการท�าซ�าหรอดดแปลงเพอประโยชนของคนพการทไมสามารถเขาถงงานอนมลขสทธอนเนองมาจากความบกพรองทางการเหน การไดยน สตปญญา หรอการเรยนร หรอความบกพรองอนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง โดยตองไมเปนการกระท�าเพอหาก�าไร มใหถอวาเปนการละเมดลขสทธทงน เพอใหเกดความมนใจวาการท�าซ�า หรอ ดดแปลง งานอนมลขสทธเพอประโยชนของคนพการจะไมเปนการกระท�าละเมดลขสทธ
3. พระราชบญญตความลบทางการคา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2558 มผลใชบงคบตงแตวนท 6 กมภาพนธ 2558 เปนตนไป มสาระส�าคญ ดงน
(1) ปรบปรงองคประกอบคณะกรรมการความลบทางการคาและบทบญญตอน ทเกยวของจากเดมทเปนกรรมการผทรงคณวฒทงหมด เปน ก�าหนดใหคณะกรรมการความลบทางการคาประกอบดวยกรรมการโดยต�าแหนงและกรรมการผทรงคณวฒ
(2) ยกเลกลกษณะตองหามของกรรมการทตองไมด�ารงต�าแหนงใดหรอมสวนไดเสยอยางใดในหางหนสวน บรษท หรอองคการทด�าเนนธรกจ เพอเปดกวางใหสามารถแตงตงคณะกรรมการความลบทางการคาทเปนผทรงคณวฒจากภาคเอกชนได
(3) แกไขเพมเตมบทก�าหนดโทษใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบมาตรฐานสากล โดยแกไขอตราโทษกรณผกระท�าความผดเปนผทมต�าแหนงหนาทในการดแลรกษาความลบทางการคา จากเดม “จ�าคกตงแต 5 ป ถง 10 ป หรอปรบตงแต 1,000,000 บาท ถง 2,000,000 บาท หรอทงจ�าทงปรบ” เปน “จ�าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 200,000 บาท หรอทงจ�าทงปรบ” และแกไขอตราโทษกรณผกระท�าความผดเปนผเกยวของกบการปฏบตงานตามพระราชบญญตน จากเดม “จ�าคกตงแต 5 ป ถง 7 ป หรอปรบตงแต 500,000 บาท ถง 1,000,000 บาท หรอทงจ�าทงปรบ” เปน “จ�าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจ�าทงปรบ”
20 January - March2015forIPJournal
ตรวจกอนดมย
IPGuide
โดยนายวโรจนจงกลวานชสข
นกประชาสมพนธชำานาญการพเศษ
การจดทะเบยนเครองหมายการคา มหลกการเปนสากลคอจดทะเบยนทประเทศไหน คมครองทประเทศนน การคมครองเครองหมายการคาในประเทศไทย จงตองขอรบการคมครอง ณ กรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย หรออาจยนผานส�านกงานพาณชยจงหวดไดทวประเทศ ซงหลกในการพจารณารบจดทะเบยนเครองหมายการคาได ตองมลกษณะ ดงน
1. ตองมลกษณะบงเฉพาะ กลาวคอ เครองหมายการคาทจดทะเบยนได เครองหมายการคานนตองแสดงลกษณะพเศษ และไมเปนการบรรยายถงคณลกษณะและคณสมบตของสนคาและบรการ เชน ค�าวา “ดทสด” ไมสามารถน�ามาจดทะเบยนได
2. ไมตองหามตามกฎหมาย กลาวคอ เครองหมายการคานนจะตองไมใชตราสญลกษณของพระราชวงศหรอหนวยงานราชการ หรอธงชาตหรอ
ตรวจกอนดมย
ปจจบนการใชตราสญลกษณ หรอยหอ หรอโลโก แทนตวตนของเจาของสนคาและบรการ มความจ�าเปนอยางยงตอการด�าเนนธรกจเพราะการจ�าหนายสนคาหรอบรการ จะตองใชตราสนคาแยกแยะความแตกตางของสนคาและบรการนนๆ นนกคอการใชเครองหมายการคาเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนทางการคา ดงนนการจดทะเบยนเครองหมายการคาจงมความจ�าเปนในการประกอบธรกจในยคของการแขงขนเปดตลาดในโลกเสรทางการคา และการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนของคนไทยอยางหลกเลยงไมได
สญลกษณประจ�าชาตตางๆ เชน ธงชาตของประเทศตางๆ ไมสามารถน�ามาจดทะเบยนได
3. ไมเหมอนหรอคลายกบของบคคลอนทจดทะเบยนไวแลว กลาวคอ เครองหมายการคานน จะตองไมเหมอนหรอคลายกบเครองหมายการคาทจดทะเบยนในประเทศไทย ไมวาเจาของจะเปนคนไทยหรอชาวตางประเทศ
January - March2015forIPJournal21
IPGuide ตรวจกอนดมย
จากประสบการณทไดพบปะ พดคย โดยเป นผ ให ค�าปรกษา แนะน� าการจดทะเบยนให กบผประกอบการ พบวาผประกอบการสวนใหญจะใชวธตรวจสอบขอมลจากเวบไซตตางๆ เชน Google โดยเขาใจวา เมอตรวจสอบในเวบไซตดงกลาวแลวไมพบเครองหมายทเหมอนหรอคลายกบเครองหมายของตนเอง กเขาใจวาเครองหมายทตรวจคนไมมการจดทะเบยนไวในประเทศไทย และสามารถน�าเครองหมายการคานน มายนขอจดทะเบยนกบกรมทรพย สนทางปญญาได ซงบางครงเครองหมายดงกลาวกสามารถจดทะเบยนได แตสวนใหญจะจดทะเบยนไมได ดงนนวธการทดทสดจงขอแนะน�าวาการตรวจคนความเหมอนคลายวามการจดทะเบยนไวแลวหรอไม ตองตรวจสอบกบฐานขอมลของกรมทรพยสนทางปญญาเทานน ซงผประกอบการสามารถมาตรวจ
คนความเหมอนคลายไดทศนยบรการทรพยสนทางปญญา ชน 3 กรมทรพย สนทางป ญญาหรอตรวจค นผ านระบบออนไลน ได ท www.ipthailand.go.th
การตรวจสอบความเหมอนคลายของเครองหมายการคากอนยนขอจดทะเบยน มความจ�าเปนและมประโยชนอยางยง เพราะหากผประกอบการไมตรวจสอบกอนยนและมการยนขอจดทะเบยนไปแลว จะไมสามารถเรยกคนคาธรรมเนยมได ซงบางเครองหมายการคาทมการยนหลายๆ รายการ จะตองจายคาธรรมเนยมสงเพราะค�านวณตามจ�านวนรายการทยนขอจดทะเบยน แตถาผประกอบการสามารถตรวจสอบและพบวาเหมอนคลายกบคนอน จะไดคดเครองหมายการคาใหม ไมตองเสยคาใชจาย เสยเวลา และไมถกฟองรองด�าเนนคด และทส�าคญไมตองเสยเวลาและคาใชจายในการท�าการตลาดกบเครองหมายการคาทไมสามารถจดทะเบยนได
การตรวจสอบเครองหมายการคากบเวบไซตตางๆ ในอนเตอรเนตอาจไดประโยชนในดานการตลาดวามการใชเครองหมายการคาใดๆ ในการโฆษณาผานทางเวบไซตตางๆ บาง แตกไมไดหมายความวาเมอตรวจคนไมพบในเวบไซตดงกลาวแลว จะไมมการจดทะเบยนเครองหมายการคานนๆ ในประเทศไทย ดงนน หากผประกอบการมการคดคนเครองหมายการคาใดไดแลว ควรน�ามาจดทะเบยนกบกรมทรพยสนทางปญญากอนน�าไปใช หรอเผยแพร โฆษณา เครองหมายการคากบสนคาของตนเอง และควรด�าเนนการตรวจสอบความเหมอนคลายของเครองหมายการคากบฐานขอมลของกรมทรพยสนทางปญญากอนเทานน
22 January - March2015forIPJournal
GITravelทองเทยวกบGI
“สมโอทบทมสยาม”หนงเดยวทปากพนง
*สมโอทบทมสยามปากพนง ทะเบยนเลขท : สช 55100046
ผวนมดงก�ามะหย เนอสชมพ หนาตากลมโต หอม ...หวาน...เอะอยาเขาใจผด คดวา GI Travel ฉบบนจะพาไปหาสาวทไหนนะคะ แตคณสมบตทบอกมาเปนคณสมบตของสมโอทบทมสยามปากพนง สมโอทเรยกวาหากไปเทยวนครศรธรรมราชตอง (หามพลาด) ลองชม แลวจะบอกไดค�าเดยววา อรอย คม สมราคา เพราะรสชาตทหวานนม และสเนอทแดงเขมสวยงามดจทบทม และผวสมผสของผวทนมดจก�ามะหยจะท�าใหคณไมลมความพเศษ ของสมโอทบทมสยามผลนแนนอน
สมโอทบทมสยามไมใชพนธสมโอดงเดมในพนทปากพนง แตเปนสมโอพนธใหมทไดปรบปรงพนธมาจาก พนธสมโอสชมพ พนธพนเมองจากอ�าเภอยะรง จงหวดปตตาน ซงมผลขนาดใหญ ตวกงสชมพเขม แตมรสขม ในป พ.ศ. 2523 นายสมหวง มสแหละ ผบกเบกคนหนงในหมบานแสงวมาน ต�าบลคลองนอย อ�าเภอปากพนง ไดน�ามาทดลองปลก โดยใชองคความรและภมปญญาในการปลกสมโอ และในระยะตอมาไดปรบปรงสายพนธใหม มการปรบเปลยนชวงเวลาการเกบเกยวโดยรอใหสมโอแกครบ 8 เดอน ซงเกษตรกรจะสงเกตจากตอมน�ามนรอบจดสน�าตาลทกนผลจะหาง สเปลอกรอบจดสน�าตาลเปนสเขยวนวล รวมทงมการใชปยหมกและน�าหมกชวภาพทเกษตรกรน�าสตรมาจากกรมพฒนาทดนจงหวดนครศรธรรมราช โรยและรด
บรเวณโคนตนสมโอทก 7 วน เพอใหสมโอเนอนม เมอสมโอปรบเขากบสภาพพนทอ�าเภอปากพนงไดแลว จงไดสมโอรสชาตใหม หวานหอม น มอรอย ตวก งเนอสแดงเหมอนทบทม ไมมกลนเหมนเขยว
January - March2015forIPJournal23
GITravel ทองเทยวกบGI
สงบงชทางภมศาสตร หรอ GI คอ อะไร
ชอ สญลกษณ หรอ สงอนใด ทใชเรยกหรอใชแทนแหลงภมศาสตรและสามารถบงบอกวาสนคาทเกดจากแหลงภมศาสตรนน เปนสนคาทมคณภาพ ชอเสยง หรอคณลกษณะเฉพาะของแหลงภมศาสตร หรอ ชอสญลกษณ ทใชประกอบกบสนคาเพอแสดงใหผซอหรอผบรโภคไดทราบถงลกษณะของสนคาทมาจากแหลงก�าเนดนนๆ มคณภาพ ชอเสยงหรอคณลกษณะพเศษ
และขมตดลน และผวเปลอกสเขยวสดนมเหมอนก�ามะหย จนชาวบานในพนท ได ตกลงใช ชอว าพนธ “ทบทมสยาม”
สมโอทบทมสยามปากพนง ปลกไดดในพนทอ�าเภอปากพนง เพราะเปนพนทราบลมปาชายเลน มซากเปลอกหอยและบรรดาซากสตวทมกระดองทบถมในพนดน จงท�าใหผนดนลมน�าปากพนงอดมไปดวยแคลเซยมซงเป นแร ธาตส�าคญทท�าใหสมโอทบทมสยาม มรสชาตโดดเดนเปนเอกลกษณเฉพาะอ�าเภอปากพนงจงหวดนครศรธรรมราชเทานน
คณอมพร สวสดสข ตวแทนกลมผผลตสมโอนครศรธรรมราช กลาววา ปจจบนสมโอทบทมสยามปากพนงไดรบความนยมมาก จนผลผลตไมพอกบความตองการของตลาด ปจจบนราคาหนาสวนสงถงผลละ 150-300 บาท ขนอยกบขนาด ซงนอกจากขายตลาดในประเทศแลว ยงสงไปขายตลาดตางประเทศ เชน จน ฮองกง ไตหวน มาเลเซย บรไน สงคโปร ดวย
ดงนนพลาดไม ได ส�าหรบน ก ท อ ง เ ท ย ว ห า ก ไป เ ท ย วนครศรธรรมราชแลว ลองแวะไปชมสมโอทบทมสยาม หนงเดยวท
อ�าเภอปากพนง พรอมสมผสบรรยากาศชมชนชาวประมงทชายทะเลปากพนง ตบทายดวยเทยวแหลมตะลมพก ซงเปนแหลมทรายรปพระจนทรเสยวทยนไปในอาวไทยซงตดอนดบแหลมทะเลทยาวทสดในประเทศไทย โดยสามารถขบรถไปจนถงปลายแหลมระยะทางประมาณ 6 กโลเมตร และบรเวณใกลเคยงยงมรานอาหารทะเลสดๆ อรอยๆ ไวบรการอกดวย
24 January - March2015forIPJournal
IPTalkคยเฟองเรองทรพยสนทางปญญา
“ซอสพรกศรราชา” เปนซอสพรกชนดหนง ตงชอตามอ�าเภอศรราชาซงเดมเปนแหลงปลกพรกชนดหนง ทมรสชาตคอนขางเผด เมอน�าผลตเปนซอสพรกแลว จะมสสมแดง มรสชาตเปนเอกลกษณเฉพาะตว และถกปากผบรโภคไทยซงนยมใชซอสพรกศรราชาเปน น�าจม รบประทานคกบอาหารนานาชนด เชน กวยเตยวควไก ไขเจยว และของทอดตางๆ เปนตน อยางไรกด หลายคนทม โอกาสเดนทางไปเทยวหรอไปเรยน ทประเทศสหรฐเมรกา อาจจะเคยพบเหน ขวดซอสพรกศรราชาหลากหลายยหอวางอยในรานอาหารเอเชย และซปเปอรมารเกตตางๆ แตดชอผ ผลตแลวไมใช ของผประกอบการไทย รสชาตกไมเหมอนกบซอสพรกศรราชาในบานเรา กคงอดสงสยไมไดวา ท�าไมตางชาตจงสามารถผลตและใชชอ “ซอสพรกศรราชา” หรอ “sriracha sauce” ไดอยางไร แลวเราจะปองกนไมให คนอนมาใชชอ “ซอสพรกศรราชา” หรอ “ศรราชา” ซงเปนชออ�าเภอหนงในจงหวดชลบรของไทยนไดหรอไม อยางไร
ซอสพรกศรราชา:
เครองหมายการคาหรอสงบงชทางภมศาสตร?
โดย รชวรรณจนดาวฒนนกวชาการพาณชยชำานาญการ
จฑาทพยวฒภารมยนกวชาการพาณชยปฏบตการ
ซอสพรกศรราชาในไทยมหลากหลายยหอในประเทศไทย ไมวาจะเปนซอสพรกศรราชา “ตราศรราชาพาณชย” ซงหลายคงคนเคยกนด หรอจะเปน “ตราไฮนซ” และ “ตราไฮคว” เป นต น การจดทะเบยนเป นเครองหมายการค าเป นวธท ผ ประกอบการหรอ ผ ผลตนยมเพอใหตนมสทธแตเพยงผ เดยวในการใชเครองหมายนนๆ ส�าหรบสนค าหรอบรการท ได จดทะเบยนไว โดยผประกอบการหรอผผลตสามารถ ยนค�าขอจดทะเบยนเครองหมายการคาเพอใชกบ ซอสพรกศรราชากบกรมทรพยสนทางปญญา กระทรวงพาณชย ได แตไมสามารถขอรบความคมครองเพอ ใชค�าวา “ศรราชา” แตเพยงผเดยวได เพราะมาตรา 7 วรรคสอง (2) แหงพระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ.2534 และทแกไขเพมเตม ไมอนญาตใหผหนงผใดจดทะเบยนและถอเปนสทธของตนแตเพยงผ เดยว ในชอภมศาสตร เชน ค�าวา “ศรราชา” ซงเปนชออ�าเภอในจงหวดชลบร ได แตผประกอบการหรอผผลตอาจ ใชค�าวา “ศรราชา” เปนชอหรอค�าบรรยายของชนด
January - March2015forIPJournal25
IPTalk คยเฟองเรองทรพยสนทางปญญา
ประเภท หรอทมาของสนคา ดงนน ผประกอบการใดตองการจดทะเบยนเครองหมายการคาเพอใชกบ ซอสพรกศรราชา หากเครองหมายดงกลาวมเครองหมายการการคาทมลกษณะอนพงรบจดทะเบยนไดตาม พระราชบญญตเครองหมายการคาฯ กสามารถใชค�าวา “ซอสพรกศรราชา” อยในเครองหมายการคาได เชน “ซอสพรกศรราชาตราหวกวาง” “ซอสพรกศรราชา ตราไก” “ซอสพรกศรราชาตราอนทรย” เปนตน จง เหนไดวาผประกอบการตางๆ สามารถน�าค�าวา ซอสพรกศรราชา มาใชไดโดยผนวกกบเครองหมายการคาของตน
ทงน การจดทะเบยนเครองหมายการคาของ “Sriracha Sauce” (ซอสศรราชา) ของผประกอบการ ในตางประเทศกเปนไปแนวทางเดยวกบประเทศไทย เชน ในสหรฐอเมรกา แมจะมผ ประกอบการชาวเวยดนาม บรษท Huy Fong Foods ใชค�าวา “Sriracha Sauce” (ซอสศรราชา) ไปจดทะเบยนกบส�านกสทธบตรและเครองหมายการคาของสหรฐอเมรกา (USPTO) โดยเครองหมายการคาของบรษท Huy Fong Food มสาระส�าคญเปนรปไก ชอภาษาองกฤษและภาษาจนของบรษท Huy Fong Food และมค�าอธบายสนคาภาษาองกฤษ “Sriracha hot chili sauce” แตผขอจดทะเบยนฯ ไมอาจถอสทธการใช ค�าวา Sriracha Sauce แตเพยง ผเดยวได เพราะค�าวา “Sriracha” (ศรราชา) เปนชอ ทางภมศาสตร ดงนน ผ ประกอบการหลายรายจงสามารถจดทะเบยนเครองหมายการคาโดยมค�าวา “Sriracha Sauce” (ซอสศรราชา) ประกอบอย ในเครองหมายการคาได
หลายคนอาจมค�าถามวา หากจะคมครองค�าวา “ซอสพรกศรราชา” โดยถอเปนสงบงชทางภมศาสตร (geographical indication: GI) ซงเปนทรพยสน ทางปญญาประเภทหนงของไทยวาจะท�าไดหรอไม มาตรา 3 ของพระราชบญญตค มครองสงบงชทางภมศาสตร พ.ศ.2546 ไดก�าหนดให “สงบงชทางภมศาสตร” หมายถง ชอหรอสญลกษณทบอกแหลงผลตของสนคาทสามารถสอใหผบรโภคเขาใจไดวาสนคานนมคณภาพหรอคณลกษณะพเศษแตกตางจากสนคา ทผลตในแหลงผลตอนซงผ ผลตหรอผ ประกอบการ ทอยในแหลงภมศาสตรดงกลาวจะมสทธใชชอสงบงชทางภมศาสตรนนกบสนคาทขนทะเบยนไวได ตวอยางสงบงชทางภมศาสตรทมชอเสยงของไทย เชน มะขามหวานเพชรบรณ ขาวหอมมะลทงกลารองไห สมโอนครชยศร ไขเคมไชยา และหมยางเมองตรง เปนตน
ชอ “ซอสพรกศรราชา” มทมาจากชออ�าเภอศรราชา ซงเดมเปนแหลงปลกพรกชนดหนงทมรสชาตคอนขางเผด มรสชาตเปนเอกลกษณเฉพาะตว ดงนน หากยงมเกษตรกรปลกพรกในพนทดงกลาวเพอน�าไปผลตซอสพรกและประสงคทจะขอขนทะเบยนสงบงชทางภมศาสตร ผ ทจะขอขนทะเบยนจะตองพสจนไดวา พรกและซอสพรกทมาจากอ�าเภอศรราชา มความโดดเดน เปนเอกลกษณ มคณภาพและลกษณะพเศษ ตางจากซอสพรกทผลตมาจากแหลงอน จงจะขนทะเบยนเปน สงบงชทางภมศาสตรไดตามหลกเกณฑทพระราชบญญตคมครองสงบงชทางภมศาสตร พ.ศ.2546 ก�าหนด อย างไรกด เนองจากสงบ งชทางภมศาสตร เป น สทธชมชน ซงกลมเกษตรกรผผลตและผประกอบการคาเก ยวข องกบสนค าด งกล าวจะมสทธ ใช ส งบ งช ทางภมศาสตรได ดงนน การจะคมครอง “ซอสพรกศรราชา” เปนสงบงชทางภมศาสตรไดหรอไมนน คงตองรอวาจะมกลมเกษตรกรผผลตและผประกอบการคา ซอสพรกศรราชาในอ�าเภอศรราชา จงหวดชลบร ทเขาเงอนไขการขอขนทะเบยนและประสงค จะขอรบ การคมครองสทธในสงบงชทางภมศาสตรหรอไม หากตองการขอรบการค มครองกสามารถมายนขอขนทะเบยนไดทกรมทรพยสนทางปญญาเพอทกรมฯ จะไดพจารณาค�าขอตามหลกเกณฑและขนตอนทกฎหมายก�าหนดตอไป •
SrirachaSauce
26 January - March2015forIPJournal
Q&Aคำาถาม-คำาตอบ
หากเกดกรณขอพพาทดานทรพยสนทางปญญา การยนฟองตอศาลอาจเปนการด�าเนนการทถอไดวามคา
ใชจายสงทสดส�าหรบการระงบขอพพาท แตยงมแนวทางในการระงบขอพพาทเหลานไดโดยการใช
อนญาโตตลาการ หรอ การไกลเกลยขอพพาท ทมกมคาใชจายนอยกวาและใชเวลานอยกวาเมอเทยบกบ
การด�าเนนคดในชนศาล ทงน การเลอกใชวธอนญาโตตลาการหรอการไกลเกลยขอพพาทนนจะตองไดรบ
ความเหนชอบจากคกรณทงสองฝาย
โดยทวไปวธอนญาโตตลาการมขอด คอ เปนวธการทเปนทางการนอยกวาการด�าเนนการทางศาล อกทง
ค�าตดสนโดยอนญาโตตลาการกสามารถน�าไปบงคบใชในกรณระหวางประเทศไดงายกวา สวนขอดของการไกลเกลย
ขอพพาทกคอ คกรณสามารถก�ากบดแลกระบวนการระงบขอพพาทไดเอง ซงวธการเหลานจะเปนประโยชนในการ
รกษาไวซงความสมพนธอนดทางธรกจ หากทานยงตองการตดตอธรกจดวยในอนาคต
กรมทรพยสนทางปญญาเปดบรการใหค�าปรกษาแนะน�า เพอชวยแกไขปญหาดานทรพยสนทางปญญา
ทเกดขนและอ�านวยความสะดวกในการระงบขอพพาทใหแกค พพาท โดยสามารถตดตอไดทส�านกกฎหมาย
กลมงานคดและระงบขอพพาทดานทรพยสนทางปญญา โทรศพท 02 -547-5191
ความคดทวา “งานทตพมพในอนเตอรเนตเปนสงทเผยแพรสสาธารณชนและทกคนสามารถน�าไปใชไดอยางกวางขวางโดยไมจ�าเปนตองขออนญาตเจาของ
สทธ” ถอเปนความคดทผด โดยความจรงแลว งานใดๆ ทไดรบความคมครองลขสทธหรอสทธขางเคยงจะไมมวนหมดอายการคมครอง ซงงานเหลาน ครอบคลมถงการประพนธดนตร การผลตโสตทศนวสด บทความในหนงสอพมพ การผลตภาพและเสยง โดยไมค�านงวาตพมพบนกระดาษหรอโดยวธอน เชน ในอนเตอรเนต ทงนโดยทวไปทานควรขออนญาตจากเจาของสทธกอนทจะใชประโยชน และในท�านองเดยวกน บรษทตางๆ กจะตองไดรบอนญาตในกจกรรมทเกยวของกบการตพมพ การสรางผลงานลขสทธ การบนทกเสยง การแพรภาพแพรเสยง หรอการแสดงทจะเผยแพรผานทางเวบไซตของทานดวย
หากเกดกรณขอพพาทดานทรพยสนทางปญญาจะระงบขอพพาทไดอยางไรบาง1
เราใชผลงานทตพมพในอนเต
อรเนตไดอยางอสระหรอไม
2
QA
A
Q
ถอเปน
ความคดทผด
ทมา 1-2 : หนงสอความลบของทรพยสนทางปญญา ค�าแนะน�าส�าหรบผสงออกขนาดกลางและขนาดยอม
January - March2015forIPJournal27
แผนกจกรรมกรมทรพยสนทางปญญา
ประจำาเดอนเมษายน–มถนายน2558
7 เม.ย. 58 แถลงขาว “โครงการประกวดการออกแบบเครองประดบอญมณระดบอาเซยน ประจ�าป 2558” (รบสมครบดน – 15 พ.ค.58)
7-13 เม.ย. 58 การประชม RCEP – WGIP ครงท 5
9 เม.ย. 58 พธท�าลายของกลางคดละเมดทรพยสนทางปญญาทคดถงทสดแลว
26 เม.ย. 58 วนทรพยสนทางปญญาโลก
28-29 เม.ย. 58 การประชมสงเสรมขนทะเบยนสงบงชทางภมศาสตรและเยยมชมการผลต จ.กระบ
3 พ.ค. 58 วนครบรอบสถาปนากรมทรพยสนทางปญญา ปท 23
18-19 พ.ค. 58 การออกหนวยบรการทรพยสนทางปญญาสญจร ณ ส�านกงานพาณชยจงหวดเพชรบร
20-21 พ.ค. 58 การออกหนวยบรการทรพยสนทางปญญาสญจร ณ ส�านกงานพาณชยจงหวดสมทรสงคราม
25-26 พ.ค. 58 การประชม Head of ASEAN /JPO /IPOs
19 ม.ย. 58 การประกวดพฒนาภมปญญาสนวตกรรมระดบภมภาค ม.แมโจ
23 ม.ย. 58 การประกวดพฒนาภมปญญาสนวตกรรมระดบภมภาค ม.ราชภฏนครปฐม
26 ม.ย. 58 การประกวดพฒนาภมปญญาสนวตกรรมระดบภมภาค ม.เทคโนโลยราชมงคลธญบร
30 ม.ย. 58 การประกวดพฒนาภมปญญาสนวตกรรมระดบภมภาค ม.วลยลกษณ
CalendarActivityปฎทนกจกรรม
08
01 02
09
วนเสารวนศกร
พฤษภาคม 2558
วนศกร วนเสาร
31วนอาทตย
05วนองคาร
070604วนจนทร วนพธ วนพฤหสบด
15 1610วนอาทตย วนศกร วนเสาร
141311 12วนจนทร วนองคาร วนพธ วนพฤหสบด
22 2317วนอาทตย วนศกร วนเสาร
18-19 20-21
29 3024วนอาทตย วนศกร วนเสาร
282725 – 26
03
วนพธ วนพฤหสบดประชม
การออกหนวยบรการ การออกหนวยบรการ
วนครบรอบ
02
10
17
24
05
03 04
11
18
25
09
19
วนเสาร
วนอาทตย
วนศกรวนพฤหสบด
27
06
เมษายน 2558
วนศกรวนจนทร วนเสาร
08วนพธ
01
22 232120
15 1614
วนพฤหสบด
วนพธ
วนอาทตย
วนศกร
วนศกรวนจนทร
วนจนทร
วนเสาร
วนเสาร
วนองคาร
วนองคาร
วนพธ
วนพธ
วนพฤหสบด
วนพฤหสบด
วนพฤหสบด
07 แถลงขาว โครงการประกวดการออกแบบเครองประดบอญมณฯ
09 พธท�าลายของกลางคดละเมดทรพยสนทางปญญาทคดถงทสดแลว
07-13 การประชม RCEP – WGIP ครงท 5
28-2926
12 13
การประชมสงเสรมขนทะเบยนวนทรพยสน
ทางปญญาโลก
30
12
05 06
13
วนเสารวนศกร
มถนายน 2558
วนศกร วนเสาร
07วนอาทตย
09วนองคาร
02วนองคาร
1108วนจนทร
01วนจนทร
29วนจนทร
10วนพธ
03วนพธ
04
วนพฤหสบด
วนพฤหสบด
2014วนอาทตย วนเสาร
181715 16วนจนทร วนองคาร วนพธ วนพฤหสบด
2721วนอาทตย วนเสาร
252422วนจนทร วนพธ วนพฤหสบด
28วนอาทตย วนองคาร
19การประกวดพฒนา
ภมปญญา
23การประกวดพฒนา
ภมปญญา
30การประกวดพฒนา
ภมปญญา
26การประกวดพฒนา
ภมปญญา