Post on 22-Jun-2020
1
ŻJARA TAL-MOSKEA
Aħmad u Sara Jżuru l-Moskea
Żjara tal-MoskeaAħmad u Sara Jżuru l-Moskea
RASHID AHMAD CHAUDHRY
AHMADIYYA MUSLIM JAMAAT MALTA
AHMAD AND SARAH GO TO MOSQUE(IN MALTESE LANGUAGE)
****************************
ŻJARA TAL-MOSKEAAĦMAD U SARA JŻURU L-MOSKEA
Kitba ta’Rashid Ahmad Chaudhry
© Islam International Publications Ltd.
Tradott għall-Malti u ppubblikat f ’Malta (2015)
Pubblikazzjoni ta’
AHMADIYYA MUSLIM JAMAAT MALTA
Tel: +356-27342401 ● Tel: +356-21322105Mob: +356-79320139 ● Fax: +356-27322105
Email: amjmalta@gmail.com
www.ahmadija.org.mtwww.ahmadiyyamalta.org
978-1-84880-678-8
Stam
pa: ©
shu
tter
stoc
k.co
m
It-Talb 1
It-TalbIndividwaliuFlimkien 2
It-Talbtal-Ġimgħa 4
Il-Wużu 5
It-Tajammum 7
Talbtal-Ġurnata 8
Ħinit-Talb 10
Il-Moskea 11
L-Imam 12
L-Ażan 14
Diskorsil-Ġimgħa 16
Eżerċizzju 19
Glossarju 20
WERREJ
INTRODUZZJONIAħmad u Sara jżuru l-Moskea huwa t-tieni ktieb f’din is-sensiela,miktubspeċifikamentgħat-tfallijixtiequjkunujafuaktardwarl-Iżlam.F’dawnil-kotbat-tagħlimtal-Iżlamhuwamwassalf’għamlata’storjaħalli jqajjem il-kurżità fit-tfal u jżommilhom l-interess. Nittamawli jieħdu gost jaqrawhom. L-istil, il-lingwaġġ, l-illustrazzjonijiet ul-produzzjonita’dawnil-kotbahumakollhaaddattatigħaldanil-għan.
Il-ġenituri,l-għalliemaul-anzjanihumamħeġġabiexjużawdawnil-kotbafid-djaru l-klassijiet tagħhom.Jistgħujintużawfilgħoduwaqtil-kolazzjon, filgħaxijameta l-familja tkunmiġbura flimkien, u fis-soddaħallijittieħedl-akbarbenefiċċjuminnhom.Huwafattmagħruflil-ideat,miżrugħinfil-moħħtat-tfal,jibqgħumagħhomsametajikbru.
Aħnanilqgħukullsuġġerimentgħat-titjibta’dawnil-kotba.
JallaAlla jilqa’ l-isforz umli tagħnabiexnipproduċudawn il-kotbagħall-ġenerazzjoni żagħżugħa, biċċa xogħol li hija kemm kbira kifukollurġentiuliaħnadħalnagħalihab’umiltàsħiħa.
Is-Segretarju,Il-Kumitattal-Kotbatat-Tfal,Londra.3ta’April,1991.
Traduzzjoni bil-Malti:
Qegħdinnippreżentawit-traduzzjonibil-Malti ta’dan il-ktiebgħall-qarrejja tagħna.Din hija l-ewwel edizzjoni ta’ dan il-ktieb bl-ilsienMalti,ippubblikatafl-2015.
1
F’Isem Alla, Kollu Ħniena, il-Ħanin
It-Talb:
“QumAħmad!Qummalajr!Saril-ħingħat-talb,”qaletommAħmad.
Aħmadħareġmis-sodda.Barrakiengħadud-dlam.Seta’jisma’lilommuulilmissierujaqrawmill-KoranImqaddesfis-salottb’vuċibaxxa.
OħtuSarakienetdiġàmqajma.Aħmadmarfil-kamratal-banjuħallijaħsellilunnifsusewwa,bħalmajsirfil-‘Wużu’.
Imbagħad niżel isfel. Oħtu kienet għadha kif lestiet il-partiindividwali tat-talba ta’ filgħodu li tissejjaħ ‘Sunnah’. Huwkollqagħadfuqit-tapitżgħirtat-talbu,waqtliħareslejnid-direzzjonital-‘Kaaba’,talabis-Sunnah.
Kiflesta,missierhommexxal-partitat-talbalitissejjaħ‘Farż’.Huwa qagħad fuq quddiem, iħares fid-direzzjoni tal-Kaaba,filwaqt liAħmad,Sarauommhomqagħduwarajhf’ringielajħarsu lejn l-istess direzzjoni. Kif lestew it-talba, qagħdukollhabilqiegħda.
2
It-Talb Individwali u Flimkien:Sara staqsiet, “Papà,għalfejn noffru parti mit-talba b’mod individwali upartioħraflimkien?”
Il-missier spjega, “Il-qimafl-Iżlamtitlobnabiexnaqduresponsabbiltajiet flimkienkif ukoll individwali.Għalhekk parti mit-talbatintqal flimkien u partioħra individwalment. It-tnejn li huma għandhomħafna benefiċċji. It-talbatal-komunità hija t-talbafejn niftakru dwar ir-responsabbiltajiet komunitagħna. Niftakru fid-dmirijiet tagħna lejn is-soċjetà sabiexngħixuħajjitnaflimkienmal-komunitàlingħixufiha.
Meta nitolbu flimkien, jagħmilna aktar dixxiplinati.Wieħedgħandu jsegwi l-Imam. Dan tant huwa importanti li, jekkl-Imamiwettaqżball,dawkliqedjitolbumiegħulijindunawbl-iżball għandhom jgħidu biss ‘Subhanallah’ b’rispett.‘Subhanallah’ tfisser ‘Alla bissma jiżbaljax’.B’dan il-mod,mhuxbissl-Imamhuwamfakkarligħamelżballwaqtit-talb,tkunukolllezzjonifl-umiltàgħaldikil-persunalitkunindunatbl-iżball.‘Subhanallah’turihaliankihitista’tiżbalja.”
Aħmadstaqsa,“X’jiġrijekkl-Imammajifhimxil-messaġġ?”
3
Il-missier wieġeb, “F’dak il-każ, il-ġemgħa tibqa’ ssegwilill-Imam anki jekk ħa żball. Fl-aħħar tat-talb, jekk l-iżballjibqa’mhuxikkoreġut,jista’jinħaferbillil-Imamjitlobżewġprostazzjonijietflimkienmal-ġemgħa,jitlobmaħfralilAlla.
Fit-talbindividwali,min-naħal-oħra,il-persunahijaliberabiexiżżidjewtnaqqasit-talbtagħhakiftixtieqhi.Ximinndaqqietissib nies li jistħu juru l-emozzjonijiet tagħhomfil-preżenzatal-oħrajn. It-talb individwali jagħtihom l-opportunità biexjesprimulilhominfushomquddiemil-Ħallieqtagħhom.
Barraminn hekk, filwaqt li t-talb komunitarju jsir f’ħinijietspeċifiċi,it-talbindividwaliupersonalijista’jsirf’kullħintal-perjodustabbilit.Nittamaliissafhimtugħalanoffrupartimit-talbb’modindividwaliupartioħraflimkien.”
L-omm kompliet, “It-talb flimkien għandu vantaġġ ieħor.Irridu nżommu f’moħħna wkoll li dan it-talb għandu jsirpreferibbilmentġewwamoskea.Ir-residentita’żonapartikolarijiltaqgħuħamesdarbietkuljumub’hekkisirujafulilxulxin,ir-rabtatagħhomtissaħħaħujsirukonxjital-bżonnijietta’kullwieħedminnhom.Fit-Talbtal-Ġimgħadinir-rabtata’simpatija,imħabbaukoperazzjonitkungħar-residentitar-raħaljewbeltkollu. Fl-okkażjonijiet tal-Eid dan iċ-ċirku jitwessa’ aktarfilwaqtlil-Haġġjista’jitqiesbħalalaqgħainternazzjonalital-Musulmani.”
Il-missierimbagħadstaqsalilSarajekktafxxitfisseril-kelma‘Hadith’ujekktafxtirrakkontaluxiHadith.
Sarawieġbet,“ĦadithħafnadrabitirreferigħalxiDiskorstal-QaddisProfetatal-Iżlam.Jiennafgħaddta’diskorsital-QaddisProfeta.‘Al’ Ġanna’tu tah’ta Akdam’il Umma’ħat’huwieħed
4
minnhom.Ifisser‘Il-Ġennaqiegħdataħtsaqajnommijietkom’.Immapapà,manistaxnifhemkifil-Ġennatista’tkuntaħtis-saqajntal-mamà?”
Il-missier qal, “Tibżax, ħa nispjegalek. Dan id-diskors tal-QaddisProfetahumimligħerf.L-ewwelħangħallmekxitfisserkullkelma.
Al’Ġanna’tutfisser‘Il-Ġenna’.Tah’ta tfisser‘taħt’.Akdamtfisser‘saqajn’.Umma’ħattfisser‘ommijiet’.
Għaldaqstantid-diskorsjgħidilnaligħandnanobdudejjemlill-mamàtagħna. Għandna nirrispettawha ungħinuhakemm jista’ jkun f’xogħolha. Jekknagħmluhekk,id-djartagħnajkunumimlijapaċiuarmonija.Fikliemieħorinkunu ħloqna l-ġenna f’din id-dinja. Id-djar tagħna jsiruġennaugħalhekk ikollna l-ġenna f’din il-ħajjakifukollfil-ħajjawaral-mewt.”
It-Talb tal-Ġimgħa:Meta waqaf il-missier,Aħmad staqsa bla paċenzja, “Nista’nirrakkontadiskorslijgħidilnakifgħandnanippreparawgħat-Talbtal-Ġimgħa?”
Sarainterrompiet,“X’inhuwat-Talbtal-Ġimgħa?”
Il-missierfisser,“ĠimgħahijakelmaGħarbijalitfisser‘ġabraflimkienfi spazju jew żmien’.Hijawkoll il-kelmaGħarbijauMaltijagħall-Ġimgħa.Hijal-ġurnatametal-Musulmanita’
5
beltjewraħaljinġabruflimkiengħat-talbkomunitarjulijseħħkull ġimgħa.Għalhekk, il-Ġimgħa,minflok it-talb ta’Żohr,isirit-Talbtal-Ġimgħa.”
Imbagħadil-missierħareslejnAħmaduqallu,“LiemaĦadith(diskors)kontsetgħidilnaAħmad?”
Aħmadwieġeb,“Skontdiskorstal-QaddisProfeta,Musulmanirid jieħubanju l-Ġimgħa, jinħasel sewwaħalli jkun tassewnadifujużal-fwieħa.Waralijkuniffriska,imuril-moskeaujsibpostmingħajrma jdejjaq in-niesmadwaru.Huwa joffrit-talbpreskrittumetajasall-Imam,joqgħodjisimgħufil-kwiet.JallaAllajaħfirlud-dnubietlijkunwettaqbejndakil-Ġimgħauta’qablu.”
Il-missier qal, “Proset! Dik hija t-tifsira preċiża tal-Ħadithli kkwotajt. Bħala regola, kull meta tidħol ġo moskea, intigħandek issibpost f’ringielabil-kwiet,mingħajrmaddejjaqin-nies li jkunu diġà bilqiegħda. Hemm għadd ta’ diskorsital-Qaddis Profeta li jindikawlna li l-Ġimgħa hija l-ġurnatamqaddsa. Skont diskors minnhom, il-Ġimgħa hija l-aqwafost il-jiem, fejn Musulman għandu jitlob ħafna d-Durood.Id-Durood, bħalma tafu, hija t-talba speċjali fejn jintefgħul-benedizzjonijietfuqil-QaddisProfeta.Darb’oħrangħidilkomiżjeddwardiskorsibħaldawn.”
Il-Wużu:ImbagħadhuwastaqsalilAħmadkifwettaqil-Wużu.
Aħmadwieġeb,“Għedt‘F’isemAlla,l-AktarTwajjeb,DejjemĦanin’uħsiltidejjasal-polztlietdarbiet,l-ewwelidital-leminimbagħad tax-xellug. Imbagħad ħsilt ħalqi billi laħlaħtu bl-
6
ilmatlietdarbiet.Waratfajtl-ilmafit-toqobta’mnieħriunaddafthomsewwa. Din għamiltha tlietdarbiet.
Imbagħadħsiltwiċċitlietdarbiet,minnwidnasawidna,uaċċertajtruħilil-ebdapartiminnwiċċimabaqgħet niexfa. Wara dan, ħsiltidejjatlietdarbiet.”
“Żomm,”qaltluommu.“Insejtxiħaġa.Liemaidħsiltl-ewwel?”
Aħmadwieġeb,“L-ewwelħsiltidital-lemin.”
L-omm staqsiet, “Żgur li ħsilt idejk, sal-imniekeb, bihomb’kollox?”
“Iva ma. Ħsilt idejja anki l-imniekeb,” wieġeb Aħmad.Imbagħad kompla, “Wara poġġejt idejja mxarrbin fuq rasiu msaħt minn moħħi ’l isfel sa għonqi. Imbagħad, qegħidtsubgħajja l-werrejja f’widnejja, u mexxejthom madwar it-tinjietta’widnejjaufl-istessħinmexxejtis-saba’l-kbirwarawidnejjaminnisfelgħalfuqbiexinnaddafhomsewwa.
Fl-aħħar,ħsiltsaqajjatlietdarbiet,l-ewwelsieqital-lemin,sal-għekiesi u speċjalment bejn is-swaba’, u kont ċert li l-ebdapartiminnsaqajjamabaqgħetniexfa.”
“Proset,” qal il-missier. “Ninsab kuntent li inti tgħallimt kiftagħmell-abluzzjonisewwa.”
7
It-Tajammum:Aħmad kien kuntent bil-kumment ta’missieru u qal, “Jienadejjem nagħmel il-Wużu qabel kull talba iżda m’iniex ċertdwarSara.Xikultanthijatitlobmingħajrmatkunwettqetil-Wużu.”
“Le,mhux vera!” esklamat Sara. “Xi kultant jiena nagħmelit-Tajammum. L-għalliema qaltli li t-Tajammum jista’jissostitwixxil-Wużu.”
Il-missiertbissembl-ispjegazzjonitagħhauqal,“Tajjeb,Sara,tista’tgħidilnakiftwettaqit-Tajammum?”
Saraspjegat,“L-ewwelgħandnanfittxuħamrijanadifajewxiħaġanadifa linġabar it-trabfuqhauntaptpudarbtejnfuqha,sabiexjinġabarftittrabnadiffuqil-qiegħta’jdejna.Imbagħadngħadduhom minn fuq wiċċna, u wara ndawru jdejna ma’xulxinbħalmetanaħsluhom.Hekkisirit-Tajammum.”
Il-missier qal, “Inti tajt il-verżjoni t-tajba ta’ kif isir it-Tajammum, iżda għandna nkunu nafu meta nagħmlut-Tajammum.L-aħjarmetoduhuwalitinħaselbl-ilma.It-trabhuwabisssostituttal-ilma.Għalhekkit-Tajammumhuwabissġestsimboliku.”
Aħmadstaqsieh,“Papà,għalfejnit-trabjintużabħalasostitut?”
Il-missierwieġeb,“It-trabifakkarnafl-umiltà.
Issa ngħidilkom meta għandna nwettqu t-Tajammum. Jekkpersunatkunmaridaul-użutal-ilmajagħmelħsaralilsaħħithajew inkellama jkunx hemm ilma,mela dik il-persuna tista’
8
twettaq it-Tajammum minflok il-Wużu. Xi ħaġa sabiħa fl-Iżlam hija li l-kmandamenti tiegħu mhumiex riġidi. Hemmalternattivi ħalli n-nies ma jħossuhomx mgħobbija żżejjedu jkunu jistgħu josservaw il-kmandamenti fiċ-ċirkostanzikollha.”
Meta l-missierwaqaf, Sara ħarset lejn ommha u staqsietha,“Ma,m’intixsessaqsinaxiħaġa?”
Talb tal-Ġurnata:L-ommqalet,“Tajjeb,melagħidulikemm-iltalbahemmmatulil-ġurnata!”
Sarawieġbet,“Ħamsa.”
“Tista’ssemmihom?”staqsietl-omm.
Sarawieġbet,“HemmFaġr, Żohr, Asr, MagribuIsha.”
Aħmadqal,“Mamà,għalfejngħandnanitolbuħamesdarbietkuljum? Inti tafu lill-ħabib tiegħi Imran li hu MusulmanAħmadiMalti.In-nannatiegħu,ligħadhamaaċċettatxl-Iżlam,darbaqaltlu,‘M’għandekxgħalfejniddejjaq’lAlladaqshekk.Il-kwalità tgħodd,mhux il-kwantità.’Allurax’għandha tkunit-tweġibatagħna?”
L-ommqalet,“IntistaqsejtulilImranx’kienweġibha?”
“Iva,”wieġebAħmad.“Huwaqallit-talbhuwaikelspiritwaliuliaħnagħandnanieħdul-ikelspiritwaligħaddta’drabikuljumbħalmanieħdul-ikelgħalġisimna.L-ikeljipprovdil-enerġijagħall-fakultajietfiżiċitagħna,ubl-istessmodit-talbjipprovdi
9
l-enerġijagħall-fakultajietspiritwalitagħna.”
L-omm qalet, “Imran wieġeb sewwa. Xi wħud jieħdu t-tefis-sodda kmieni filgħodu. Imbagħad jieħdu l-kolazzjon.F’nofsinharjieklu.Imbagħadjerġgħujieħdut-tewaranofsinharujerġgħujieklufilgħaxija.Għaldaqstantikunuħadul-ikelgħalġisimhomgħaddta’drabikuljum.L-istessgħalruħnagħandnanieħdul-ikelnumruta’drabikuljum.It-talbhutabilħaqql-ikelspiritwaliligħandnabżonn.
Il-qima sinċiera tqarribna bil-mod il-mod lejn Alla u jasalżmienmeta jkollna xi forma ta’ komunjoniMiegħu. Ħafnadrabitibdab’ħolmta’vera.Persuna,speċjalmenttifeljewtifla,tifraħ ħafnameta għall-ewwel tesperjenza dan il-fenomenu.Xikultant jingħatamessaġġlilhafil-ħolmtagħhauwaraftitżmien hi taraha sseħħ quddiemha eżattament bħalma tkunrathafil-ħolmtagħha.
B’dan il-mod, il-persuna mhux talli ma tikkonvinċix ruħhabl-eżistenzata’Allatallibil-modil-mod,bl-għajnunatat-talb,hijatibdatesperjenzas-sinjalital-qrubijata’Allalejha.”
Il-missier kompla, “Se nżid xi ħaġa oħra ma’ din it-tifsira.Skont il-Koran Imqaddes, it-talb jipproteġina mill-imġibaħażinau jżommna’lbogħodmid-dnub. Iżommna’lbogħodminnħsibijietħżiena.Huważgurmezz ta’kif inkunueqreblejnAlla.”Huwafisserkifil-pożizzjonijietdifferentiwaqtit-talb juru r-rispettu l-umiltà tal-persuna lejnAlla l-Kbir.“Il-grazzjata’Allal-Kbirtingħatapermezztat-talb.”
Żiedet l-omm, “Għalhekk huwa essenzjali għalina li noffrut-talb tagħnabl-akbarumiltàukonċentrazzjoni sħiħa. Irridunoqogħdufit-talbdaqslikiekuqegħdinfil-qortital-Ogħlafost
10
l-aktar għolja, ir-Re tar-rejiet, u nfittxu l-għajnuna Tiegħuf’kull ħaġa, kbira jew żgħira.Alla qal fil-Koran Imqaddes,‘Sejħuli,u jienanweġibkom.’Għalhekk, jekkaħnaneħduhadrawwalinitolbuta’spiss,Allażgurlijaċċettat-talbtagħnabl-aħjarmod liHuwajaħseb li jaqbel lilna.Qattm’għandnanaħsbulit-talbtagħnamhuxjinstema’.
Ejja nagħtikom eżempju. Kull ġenitur iħobb lil uliedu. Xikultant it-tfal ikunu jriduxi ħaġamingħajrma jkunu jafu lidik il-ħaġa tagħmlilhom il-ħsara. Il-ġenituri jirrifjutaw lijagħtuhomlijriduiżda,bimħabba,jagħtuhomxiħaġaaħjar.Alla jħobb lill-umanità ħafna aktar milli l-ġenituri jħobbulil uliedhom.Għaldaqstant għandna nafdaw bis-sħiħ f’Alla.Huwa dejjem jaċċetta t-talb sinċier tagħna b’mod li Huwajagħrafx’inhul-aħjargħalina.”
It-taħdita kienet ferm interessanti u kemmAħmad kif ukollSaraqagħdujisimgħulill-ġenituritagħhomb’attenzjonikbira.
Kienhemmwaqfaqasira.AħmaduSaraħassewhomkburinlihumaMusulmani.Humaddeċidewlijibdewjitolbu’lAllaaktarspiss,jirringrazzjawhgħaldakkolluliHuwapprovdielhom,ujitolbuhjaħfrilhoml-iżbaljitagħhom.
Ħin it-Talb:Imbagħad l-ommdaret fuqAħmadu qaltlu, “Issa jmiss lilek. Tista’tgħidlil-ħinijietta’dawnit-talbiet?”
U Aħmad wieġeb, “Fajr issirfilgħodu, qabel titla’ x-xemx. Zuhrwaranofsinhar, meta x-xemx tibda
11
nieżla.Asr issir tardwaranofsinhar.Maghrib issir eżattma’nżulix-xemxuIshafilgħaxija.”
“Proset,it-tnejnliintom,”qaletl-omm.
Imbagħadħarsetlejnl-arloġġuqalet,“Issasaril-ħinbiexintomtmorrufil-kmamar tagħkomu taqrawmill-Koran Imqaddes.Fl-istessħinjiennippreparal-kolazzjon.”
Il-Moskea:Wara liAħmad u Sara qraw silta mill-Koran Imqaddes, il-familja kollha ħadet il-kolazzjon flimkien. Aħmad u Saratkellmu dwar il-ħbieb tagħhom tal-iskola. Il-missier qagħadjaqral-gazzettawaqtlil-ommqagħdettaral-aħbarijietfuqit-televixin.F’daqqawaħdadaqqetil-qanpienatal-bieb.Aħmadmarjiftaħ.Kienil-ħabibtiegħutal-iskola,David.
“M’intix ġej skola llum?”staqsiehDavid.
Aħmadwieġeb, “Le.Għandipermessmingħandl-għalliemtiegħi biex illum immur il-moskea.”
“Moskea? Dik il-knisjatagħkom?”staqsaDavid.
“Iva,hekkqisha.Huwal-postfejn il-Musulmani jitolbu ’lAlla. Hija differenti minnknisja, għaliex ma jkunx
12
hemmsiġġijietu lanqas stampi jewpitturi ta’qaddisinmal-ħitan. Lanqas statwi ma jkun hemm. Ġewwa ordinarju usempliċiħafna,ħalliminikunqedjitlobjikkonċentrafit-talbbiss.Lanqasmużikamatindaqqwaqtit-talb.”
Davidqabditukurżitàkbira.Xtaqikunjafaktardwarl-Iżlam.Għalhekkstaqsamistoqsijaoħra,“Jienasmajtlimetatmuril-moskeatridtinża’ż-żarbun.Verudan?”
Aħmadwieġeb,“Iva, immametatidħolfis-salatat-talbbiss.Aħnankunurridunżommus-salatat-talbnadifaminħabbalinitolbumal-art.Għalhekkgħall-indafa,inneħħuż-żraben.
Biexil-moskeatkunlestagħat-talb,is-salafejnisirit-talbtkundejjemnadifautfuħ.Aktarminnhekkil-Musulmanijagħmlul-fwieħa.Tidherinteressatħafna.Issanistaqsi’l-għalliemjekkxidarbajistaxjorganizzażjaratal-klassigħall-moskea.Inkununistgħuniltaqgħumal-Imamukoll.”
L-Imam:“L-Imamikunbħall-qassistagħna?”staqsiehDavid.
“Mhuxeżatt.L-Iżlammagħanduxqassisin.KullMusulmanadultjista’jmexxit-talb.Ħafnadrabitintgħażelpersunalitkuntifhemsewit-tagħlimtal-Koran.
L-Imamhuwamexxejreliġjuż.
Xikultant l-Imami jiġu impjegatimill-komunitàbiex jieħduħsieb il-moskej kif ukoll il-ħtiġijiet tal-komunità. Humajmexxut-talbgħalkemmmhumieximħallsagħalhekk.”
13
“Aħmad!Aħmad!Ma’minqedtitkellem?” għajtet ommu.“Ħaffef,għaxillumtridtieħubanju għax irridu mmorrul-moskea għat-Talb tal-Ġimgħa.”
“Qed nitkellem ma’David,mamà.Araniġej,”wieġebAħmad.
“Ok. Issa rrid immurl-iskola.Nisperalimandumuxma nżuru l-moskea mal-klassi,”qalDaviduqabadtriqtu.
Aħmad u Sara telgħu fuq u żbarazzaw il-kmamar tagħhom.Aktar tard inħaslu, libsuħwejjeġnodfau tefgħu ftit fwieħa,u meta wasal il-ħin għat-Talb tal-Ġimgħa, il-familja kollhatelqetlejnil-moskeabil-karozzatagħhom.Waqtlikienusejrin,Aħmadstaqsalilommu,“AħnarridunagħmluWużuqabelit-Talbtal-Ġimgħa?”
L-ommqalet,“M’hemmxbżonnta’Wużuwaralipersunatkunħadetbanjuħliefjekktkunmarretit-tojlit.”
Il-missier kompla, “Il-Wużuwkoll jinqabeż jekk inti torqodjewtintilefminnsensik.”
Hekk kif qorbu lejn il-moskea, lemħuġemgħat ta’ subien ubnietMusulmanimexjinlejnil-moskeamal-ġenituritagħhom,biexjattendugħat-Talbtal-Ġimgħa.
14
Aħmad u Sara ħarġu mill-karozza tagħhom. Semgħu lill-Muważżinjitlobl-Ażanb’vuċigħoljauvibranti.AħmaduSaraqagħdujisimgħul-kliemb’attenzjonikbira.
L-Ażan:“Allahu Akbar, Allahu Akbar,Allahu Akbar,Allahu Akbar,
Ash hadu an la ilaha illallah, Ash hadu an la ilaha illallah,
Ash hadu anna Muhammadar-rasulullah,Ash hadu anna Muhammadar-rasulullah,
Hayya ‘alas-Salah, Hayya ‘alas-Salah,
Hayya ‘alal-Falah, Hayya ‘alal-Falah,
Allahu Akbar,Allahu Akbar,
La ilaha illallah.”
Meta waqaf il-Muważżin, Sara staqsiet lilAħmad, “Taf xitfisserkullfrażi?”
“Iva, issa ngħidlek,” qalAħmad lil oħtu. “Il-Muważżin qal,
15
‘Allahu Akbar’ li tfisser ‘Alla huwa l-ikbar’. Imbagħad qal,‘Ash hadu an la ilaha illallah’ li tfisser ‘M’hemm ħadd lijistħoqqlul-qimaħliefAlla’.
Waradankompla,‘Ash hadu anna Muhammadar-rasulullah’li tfisser ‘Jiena nixhed liMuħammadhuwa l-messaġġier ta’Alla’. Imbagħad il-Muważżin dawwarwiċċu lejn il-leminuqal,‘Hayya ‘alas-Salah’litfisser‘Ejjewgħat-talb’.
Imbagħaddawwarwiċċu lejn ix-xelluguqal, ‘Hayya ‘alal-Falah’litfisser‘Ersqulejnis-suċċess’.Fl-aħħarhuwarrepeta‘Allahuwal-ikbar’utemmis-sejħatiegħubilliqal,‘M’hemmħaddlijistħoqqlul-qimaħliefAlla’.”
Aħmadmarma’missierulejnis-sezzjonital-irġielfis-salatat-talb,filwaqtliSara,flimkienm’ommha,marretlejnis-sezzjonifejnjitolbun-nisa.
Hekk kif kienu deħlin fis-sala tat-talb, il-missier fakkar lilAħmadbiexjgħidit-talba:‘Bis’mil’lah – As’salatu Was’salamu ala Rasool’illah. Alla’hum magh’fir’lee zu’noobee Waf’tah’lee Abwaba Rah’matik’litfisser‘F’isemAlla.Jallal-paċiul-barkietjinżlu fuq il-Messaġġier ta’Alla. JaAlla!Aħfirli dnubieti uiftaħli l-bibien tal-ĦnienaTiegħek’. Qalluwkoll biex jgħidl-istesstalbab’‘Fażlik’minflok‘Rahmatik’metajkunħiereġmis-salatat-talb.‘Fadhlik’tfisser‘Il-benedizzjonijiettiegħek’.
Il-missierqalluwkollbiex iqiegħed siequ tal-lemin l-ewwelhekkkifjidħolfis-salaujgħid‘Assalamu Alaikum’lin-nieslijkunhemmġewwa.
Qalu t-talba ta’ Sunnah individwalment, imbagħad qagħdubilqiegħdajfaħħruujigglorifikaw’lAllaujitolbugħalbarkiet
16
fuq il-Qaddis Profeta, sakemm stennew lill-Imam jibdad-diskorstal-Ġimgħa.
Il-Muważżinqall-Ażangħaldarb’oħra.Waral-Ażan,l-Imamwassal id-diskors tiegħu lill-Musulmani. Imbagħad qagħadbilqiegħdagħalftitminuti,qamukomplabit-tieniparti tad-diskors,liissakienbil-lingwaGħarbija.
AħmaduSaramasetgħuxjifhmul-partibl-Għarbiiżdaqagħdufil-kwietjisimgħuhabħalħaddieħor.
‘Senitgħallem,Inshallah,it-tifsirtat-tienipartitad-diskorslihuwadejjemimwassalbl-Għarbi,’qalAħmadlilunnifsu.
Diskors il-Ġimgħa:Din il-ġimgħa d-diskors tal-Imam kien dwar l-importanza tal-edukazzjonigħat-tfal.HuwasemmaDiskors tal-Qaddis Profeta, fejnil-Qaddis Profeta jitkellem dwarl-importanzalit-tfalikunuedukati.Huwaqallill-ġenituribiexjedukawliluliedhombl-aqwamodpossibbliujgħallmuhomjirrispettawlilminhuakbarminnhom.
L-Imam qal lill-ġemgħa wkoll lil-Qaddis Profeta tal-Iżlam kienordna lis-segwaċi tiegħu biexjirrispettaw is-sentimenti tat-tfal,biexikunuqalbhomtajbamagħhomubiexjiddiskutumagħhomdwardawkl-affarijietlihumajħossuimportantigħalihom.
17
Imbagħad l-Imam semma d-dmirijiet u r-responsabbiltajietlit-tfalgħandhomlejnil-ġenituritagħhomukkwotaxiversimill-KoranImqaddesbiexjifhmul-puntitiegħu.
Aħmad u Sara għoġobhom dan id-diskors. Wara d-diskorsl-Imam mexxa t-Talb tal-Ġimgħa. Meta kienet lesta t-talbakomunitarja,il-Musulmanigħaldarb’oħraoffrewit-talbatas-Sunnahindividwalment.Xiwħudtawlus-supplikitagħhomubaqgħufil-moskeafilwaqt lioħrajntemmewit-talbtagħhomfil-pront,ħarġumill-moskeaugħaġġluluralejnix-xogħol.Xiftitmit-tfal bdew jitkellmu bejniethomfis-sala tat-talb eżattkifspiċċawmit-talbtagħhom.Persunaanzjanantebħetb’danuqaltilhomli,billikiengħadhemmxiniesmedhijinfit-talb,kellhomjieqfumid-diskorsħallimajtellfulilħadd.Is-subienobdewmal-ewweluħarġubil-kwietbarra.
Kifkienubarra l-moskea,Aħmadstaqsa lilmissieru,“Papà,nistgħunitkellmuġewwal-moskea?”
Il-missierwieġeb,“Manistgħuxnitkellmufil-moskeawaqtid-diskors tal-Imam jewwaqt li n-nies ikunugħadhom jitolbu,għaliexil-Musulmanimajkunuxiriduminitellifhom.Imma,jista’jsirdiskorsqabeluwarat-Talb,umetajingħatal-permess,dangħandujsirbil-kwietub’rispettlejnil-moskea.”
Ftit wara l-missier qalilhom li kien sar il-ħin biex jitilqu.Saqu lejn id-darwara li sellmu lill-ħbieb tagħhombil-kliem‘AssalamuAlaikum’.
Tard waranofsinhar il-familja kollha ħadet it-te flimkien uoffrietit-talbata’Asr.
Filgħaxija, wara li qalu t-talba ta’ Maghrib, kielu flimkien
18
fil-kamra tal-ikel. Kifkienu se jibdew jieklu,l-omm fakkret it-tfalbiexjgħidu,‘Bis’mil’lah ir-Rahma nir-Raheem’[F’Isem Alla, MimliGrazzji,DejjemĦanin].Waqt l-ikel il-ġeniturirrakkontaw xi stejjerinteressanti mill-ħajjatal-Qaddis Profeta tal-Iżlam u Musulmani
erojċioħratal-imgħoddi.
ImbagħadAħmaduSaramarrufil-kmamartagħhom.Għalftitħinqagħdujaqrawxikotbabl-istejjeruwaralestewix-xogħoltal-iskola.Qagħdujarawukollil-programmifavorititagħhomfuq it-televixin, speċjalment il-programm dwar l-ambjentinaturalital-annimali.
Wara niżlu għat-talba ta’ Isha, l-aħħar talba tal-ġurnata, umbagħadmarrujorqdu,jgħiduxiwħudmit-talbmill-Koranlikienutgħallmubl-amment.
***********************
19
EŻERĊIZZJU:
1. X’inhuWUŻU?2. Metagħandhomjerġgħujagħmlul-WUŻUl-Musulmani?3. Kemm-ildarbajmisshomjitolbul-Musulmani?4. F’liema direzzjoni għandhom iħarsu l-Musulmani meta
jitolbu?5. X’inhul-ĦADITH?6. Liema diskors tal-Qaddis Profeta rrakkontat Sara lill-
ġenituritagħha?7. X’inhuIMAM?8. X’inhuAŻAN?9. Iddeskrivi kif il-Musulman iħejji ruħu għat-Talb tal-
Ġimgħa.10.X’inhit-tislimaMusulmanauxitfisser?11.Xitfisseril-kelmaInshallah?12.Xijfisserit-terminuSubhanallah?13.Għaliexpartimit-talbisirmal-kongregazzjoniupartioħra
individwalment?14.X’tafdwarit-Tajammum,metajista’ jsirdanminflokil-
Wużu?15.Għalfejn il-Musulmani jneħħu ż-żrabenmeta jidħlufis-
salatat-talbġewwamoskea?16.Semmiwħudmill-benedizzjonijietfit-Talbtal-Ġimgħa.17.Tista’tgħidit-talbata’qabelmatidħolfil-moskea?X’inhi
t-tifsirata’dinit-talba?18.Iddeskriviximanjieritajbalitridtużametatkunf’moskea.
20
GLOSSARJU:
• ASSALAMU ALAIKUM: hija forma ta’ tislima Iżlamika.Tfisser‘Is-sliemikunfuqkom’.
• BIS’MIL’LAH IR-RAHMAN IR-RAHEEM:hijat-talbalikullMusulmanjgħidkullmetajkunsejibdaxiattività.Tfisser‘F’isemAlla,l-AktarĠentili,DejjemĦanin’.
• WUŻU:humaritital-ħasillijsiruqabelit-talb.• FARŻ, SUNNAH U NAFL:hemmtliettipita’talb.Farżhijal-partiobbligatorjatat-talb.Sunnahhijatalbaoħralil-QaddisProfetaMuħammaddejjemżiedmat-talbatal-Farżbħalatalbasupplimentari.Aħnanqisuhabħalaessenzjaliwkoll.Naflhijadikil-partilimhixobbligatorja.
• KAABA:l-ewwelDarta’Qimalinbnietgħall-umanitàgħall-adorazzjonital-unikuAllaveru.
• EID:Il-festatal-Musulmani.• HAĠĠ:il-pellegrinaġġgħall-Kaabaf’Mekkaf’datispeċifiċi.• IMAM:persunalitmexxit-talb/mexxejreliġjuż.• PROSTRAZZJONI:pożizzjonifit-talb tal-Musulmani fejnil-kredentjinżelgħarkupptejhujqiegħedġbinumal-art.
• KORAN:il-Ktiebqaddistal-Musulmani.• SALAT: it-talb:tifkirata’Alla.
22
IMĦABBA GĦAL KULĦADDMIBEGĦDA GĦAL ĦADD
This is the Maltese translation of the book “Ahmad and Sarah go to Mosque”
by Rashid Ahmad Chaudhry.
AHMADIYYA MUSLIM JAMAAT MALTA
www.ahmadija.org.mt