TableofContentsLỜINÓIĐẦU

CHƯƠNG1-SỨCMẠNHCỦASỰTỬTẾ

CHƯƠNG2-SÁUNGUYÊNLÍSỨCMẠNHCỦASỰTỬTẾ

CHƯƠNG3-NƯỚNGMỘTCÁIBÁNHTOHƠN

CHƯƠNG4-LÀMDỊUTÌNHTHẾ

CHƯƠNG5-GIÚPKẺTHÙ

CHƯƠNG6-NÓIRASỰTHẬT

CHƯƠNG7-NÓI“CÓ”LÀCÁCHĐILÊN

CHƯƠNG8-NGẬMMIỆNGMÀNGHE

CHƯƠNG9-HÃYTỰAĐẦULÊNVAINGƯỜIKHÁC

CHƯƠNG10-TẠORAMỘTTHẾGIỚITỐTĐẸPHƠN

LỜICẢMƠN

GHICHÚ

LindaKaplanThaler

SỨCMẠNHCỦASỰTỬTẾNơipháthành:NXBTriThức

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach

LỜINÓIĐẦUCỦAJAYLENO

Với tôi, cuốnsáchvĩđạinhất từngđượcviết là cuốnBảnThánhcaGiáng sinh củaCharlesDickens.Vìsaoư?Vìtriếtlíđơngiảncủanó:làmđiềuđúngsẽcảmthấyvuihơn.Đóchảphảilàmộttínđiềutôngiáogìcả.Chỉlànếubạnlàmviệctốtthìcuộcđờibạnsẽkhálên.Nólàthế,bạnkhôngthểmộtmìnhănhếtcáibánhto,cứcốănchỉtổchướngbụngmàthôi.Ănmộtít,cònđâuđểdànhchongườikhác.

KhiđượcyêucầutrảlờiphỏngvấnvềSứcmạnhcủasựtửtế,tôiđãđồngýkhôngchỉvìmuốntỏradễthươngđâu.Tôilàmđiềuđóvìtôinghĩđólàcáchmìnhnênlàm.Nhưngthờinaytỏratửtếlạilàchuyệnlạkhótin.Mớiđâytôicókểmộtcâuchuyệncườitrongmộtshowdiễnvànhậnđượcthưcủamộtphụnữnóirằngbàấykhóchịuvớinó.Tôigọiđiệnlạinóixinlỗibànếucógìxúcphạmđếntìnhcảmcủabà.Khônghiểusaobàlạitiếpxúcvớibáochívàthếlàlờixinlỗicủatôiđượclênbáo!Chúngtađangsốngtrongmộtxãhộimàngaycảmộtnhãýthôngthườngcũngbịcoilàbấtthường,nhưthểmìnhvừathựchiệnthủthuậtmóchọngcứumạngaikhôngbằng.

Thậmchínếubạnđụngxevàoaithìcáccôngtybảohiểmsẽbảobạnđừngxinlỗingườita.Xinlỗitứclàthừanhậnmìnhsai.Vậychứhọmuốnbạnlàmgì?Chuồnnhanhvàgọicholuậtsưcủamìnhư?Tuynhiên,theotôi,dùcósaithậtmàmìnhxinlỗitrướcthìcóđếnchíntrênmườingườisẽđộngtâmvàchắcchắnsẽtửtếlạivớimìnhtrongchuyệnkhắcphụcthiệthại.Thếlànhiềuthứphiềntoáingàynaycóthểđượcxửlíchỉbằngvàihànhđộngnhânáiđơngiảnthôi.

TrởnênmộtngườinhânhậucàngđặcbiệtquantrọnghơnkhitacómộtdiễnđànnhưTheTonightShow.Đókhôngthểlàsàndiễuvõcủamộttênđầugấuhaymộtkẻkhoemẽ.CómộtlýdovìsaoshownàyđượcgọilàTheTonightShowvớiJayLenochứkhôngphảilàTheTonightShowdoJayLenothủdiễn.Đólàvìmẹtôi.Bàchorằngnói“JayLenothủdiễn”thìvôhìnhtrungmìnhnóivớicửtọarằng“Này,nhìntôiđây,tôilàngôisaolớnđấy.”Vậylàtôibảobà,“Đượcrồi,mẹà.ThếvớiJayLenothìsao?”

Cuộcsốngkhông“cứng”nhưthế.Hãynhườngnhịnmộtchút.Rồibạnsẽngạcnhiênkhithấymìnhthulạiđượcnhiềuchừngnào.

CHƯƠNG1SỨCMẠNHCỦASỰTỬTẾ

QUANĂMTHÁNG,chúngtôiđềuyêuquýmộtngườibảovệđặcbiệtởtrụsởvănphòngchúngtôitạiManhattan.ThựcrahầuhếtmọingườiởTheKaplanThalerGroupaicũngphụcanh.Làmộtngườiđànôngtocon,vuitính,ngoàinămmươituổi,Franklàmấmlònghếtthảynhữngaibướcvàotòanhànàybằngcâuchàohồnhậucủamình.“ChàoLinda!”“ChàoRobin!”anhấynói.“MộtngàythứSáuvuivẻnha!”

MộtcâuđùaýnhịcủaFranklàmthayđổicảcáchchúngtôibắtđầumộtngàylàmviệc.Thayvìchuồnnhanhquacửavàxếphàngchờthangmáy,chúngtôilạiđưamắttìmFrankđểchàohỏimộtcâuchochắc.Anhluôngiữgiọngnóiphấnchấnsuốtcảngày.NhưngchúngtôichưabaogiờnhậnthứcđượclàmsaoFranklạicóthểgiúpgìchoviệclàmăncủachúngtôingoàiviệcngănchặnngườilạđộtnhậpvàovănphòng.

MãiđếnhômRichardDavis,chủtịchvàCOOcủaU.S.Bank,ngânhànglớnthứsáucủaHoaKì,đếngặpchúngtôi.ĐãmấythángnayTheKaplanThalerGroupđãlàmviệccậtlựcđểtạonênmộttuyệttáccóthểlàmchoDavisphảilácmắtvàkiếmđượcmộtkháchsộplàU.S.Bank.

ThờiđiểmcóchuyếnviếngthămcủaDavischínhlàthờiđiểmcótínhchấtquyếtđịnh.Chúngtôilàmộttronghaihãngvẫntiếptụcchạyđuađểcóđượchợpđồngnày.DaviscùngvớingườicủamìnhđangbaytừvănphòngđiềuhànhởMinneapolisđếngặptrựctiếpchúngtôi.Lúcđóchúngtôicònchưahiểura,songDaviscùngbầuđoàncủaôngquảthựcđãhơi“khớp”trướccáikiểutiếpđónmàhọnhậnđượcởNewYork.NhịpđộtấtbậtvàcáithóixôbồnhưchốnkhôngngườicủaQuảTáoLớn(NewYork)đãtrởthànhmộtphầnhuyềnthoạicủathànhphốnàyrồi.Vàhọsợrằngchúngtôicũnglạnhlùngvàvôcảmnhưthế.

Thếnhưng,khiRichardDavisvàngườicủaôngbướcvàotrụsởchúngtôi,họđãđượcFrankđóntiếpmộtcáchnồngnhiệt.Vàiphútsaulênđếnvănphòngchúngtôi,Daviscứluônmiệngnhắctớingườibảovệhồnhậuấy.“Anhấyđóntôinhiệttìnhquá!”ôngnói.“Thếrồitôichợtnghĩ,saomìnhlạikhôngmuốnlàmviệcvớimộtcôngtycónhữngngườinhưFrankchứ?Tôicòncóthểnghĩđượcgìkhácngoàiviệcthuêmộtcôngtynhưthếnàykhông?”Vàchúngtôiđãthắnghợpđồngđó.

DĩnhiênDavischắcchắnsẽkhônggiaoviệcđóchochúngtôinếuôngchẳngcóấntượnggìvềcáchlàmăncủachúngtôi.Tuynhiên,ởđâycòncócôngcủaFranknữa.Chínhlờichàonồnghậu của Frankđã giúp chúng tôi thắngđượcmột vụ làmăn với hàng triệuđô la trong tàikhoản.

ĐóchínhlàSứcmạnhcủasựtửtế.

NgườibảovệchiếmđượccảmtìnhcủamộtvịCOO.ChuyệnđónghecứnhưphimcủaDisneyvậy,nhưngchúngtôixincamđoanrằngđấykhôngphảilàchuyệnhưcấu.ChúngtôiviếtSức

mạnhcủasựtửtếlàvìchúngtôihoàntoànkhôngđồngtìnhvớicáikhônngoanphổbiến,rằng“Hiềnlànhthìthuathiệt,”và“Khôngcócáigìtốtmàkhôngbịtrừngphạt.”NềnvănhóacủachúngtađanggiúptruyềnbáthứhuyềnthoạivềthuyếtDarwinxãhội-aithíchnghitốtnhấtắtsẽsốngsót-rằngthứtriếtlísátphạt“mộtmấtmộtcòn”đangthắngthế.Mộttrongnhữngcuốn sáchbán chạynhấtmấynăm trước có tên làNice Girls Dont Get the Corner Office[1].Nhưngđiềuđóhoàn toàn tráingượcvới cáchchúng tôiđiềuhànhcôngviệcvàcuộcsống.Trongchưađầymộtthậpkỉ,chúngtôiđãxâydựngTheKaplanThalerGroupthànhmộttêntuổilớntrongngànhquảngcáovớigầnmộttỉđôladoanhthu,làmchonótrởthànhmộttrongnhữnghãngquảngcáopháttriểnnhanhnhấtnước.Thànhcôngchúngtôigiànhđượckhôngphảibằnggươmđaomàbằnghoavàsô-cô-la.Sựlớnmạnhcủachúngtôikhôngphảilàkếtquảcủanỗisợhãivàhămdọa,màbằngnụcườivàlờikhen.

Hếtlầnnàyđếnlầnkhác,chúngtôiđãtậnmắtthấysứcmạnhphithườngcủalòngtốttrongcácvụgiaodịchlàmăn,vàngaytrongcuộcsốngcủamình.Đólàmộthànhkháchkiênnhẫn,nhỏnhẹnhờnhânviênbánvémáybaykiểmtragiúpmìnhlầnnữaxemcólấyđượcvéhạngnhấtkhông,thayvìquát,“Tôilàkháchhàngcaocấp(balầnbạchkim)đây.”Đólàngườiláixenhãnhặnmuốnxinlỗiviêncảnhsátvìđôilúcmìnhsơývượtquátốcđộ.

Nhưngngườihiềnlànhcũngcómộtrắcrốitưởngtượng.Hiềnlànhsẽkhôngđượccoitrọng.Bịmangtiếnghiềnlànhthườngcónghĩalàngườikhácítkhinóivềmìnhmộtcáchtrọngvọng.Hiềnlànhdễbịcoilàbaphải,thụđộng,nhútnhát,nhunhược.Chúngtôixinnóirõ:hiềnlànhkhôngphải/làngâyngô.Hiềnlànhkhôngcónghĩalàcứởđócườingớngẩnkhibịngườitađạplênđầumình.Hiềnlànhkhôngcónghĩalàcáithảmchùichân.Thựcrachúngtôicóthểnóirằnghiềnlànhlàmộttừcứngrắnnhấttrênđời.Nócónghĩalàbướctớiphíatrướcvớisựtựtintrongsángđếntừnhậnthức,rằngtaphảihếtsứcnhânhậuvàđặtnhucầucủangườikhácnganghàngvớinhucầucủachínhmình,nhờđómàcóđượcnhữnggìtamuốn.Hãyngẫmvềnhữngđiềudướiđây:

•Nhânhậusẽđượchạnhphúchơntrongtìnhyêu.Nhữngngườikhôngquásôinổivàdễcảmthôngvớingườikhácthườngcótỉlệlyhônchỉbằngmộtnửasovớitrungbình,theonghiêncứucủađạihọcToronto.

•Nhânhậusẽlàmranhiềutiềnhơn.TheogiáosưDanielGoleman-ngườiđãtiếnhànhnghiêncứuvềnhữngtácđộngcủacảmxúcởchỗlàmtrongcuốnsáchLãnhđạođạicương-thầntháicủanhânviên tỉ lệ thuậnvớikếtquảtrên.Mộtnghiêncứuchothấy:cứtăng2%trạngtháiphấnkhởivàtươngtrợnhaucủanhânviêntrongkhôngkhílàmviệcthìtổngthunhậpsẽtăngđược1%.

•Nhânhậusẽkhỏengườihơn.MộtnghiêncứucủađạihọcMichiganchothấy:nhữngngườigiàởMỹnếuchịukhógiúpđỡngườikhác - thôngquacáccôngviệc tìnhnguyện,haychỉđơnthuầnlàbạnbèhàngxómlánggiềngtốtthôi-thìtỉlệchếtsớmsẽthấphơn60%sovớinhữngngườiđồngniênchẳngbaogiờchịugiúpđỡai.

•Nhânhậusẽítphảiratòa.Mộtnghiêncứukhácchothấy:cácbácsĩchưabaogiờbịkiệncáothườngnóichuyệnvớibệnhnhânlâuhơntrungbìnhbaphútsovớinhữngthầythuốcđãphảiratòahailầntrởlên(theoghinhậncủaMalcolmGladwelltrongcuốnBlink:Sứcmạnhcủaviệcnghĩmàkhôngcầnsuynghĩ.

Thườngthìnhữngviệctửtếnhonhỏ-nhưnụcười,cửchỉ,lờikhen,thiệncảm-sẽtạonênmộtngàycủatavàthậmchícònthayđổicảcuộcsốngcủata.Dùbạnđanglãnhđạocôngtycủamình,hayđangvậnđộngvàochứcchủtịchhộiphụhuynh,haychỉlàviệccốtâmsựvớiđứacongáimớilớncủamình,thìSứcmạnhcủasựtửtếcũngsẽgiúpbạnvượtquanhữngnhầmlẫnđãngăntrởbạnđạtđếnmụcđíchcủamình.Sứcmạnhcủasựtửtếsẽgiúpbạnmởranhữngcánhcửa,cảithiệnquanhệcủabạnởchỗlàmcũngnhưởnhà,vàgiúpbạnngủngonhơntrôngthấy.Lòngtốtkhôngnhữngđưatatớiđíchtrướcmànhữngaisửdụngsứcmạnhnângđỡcủanócũngsẽhạnhphúchơn,chắcchắnđấy!

Trongnhữngchươngtiếptheo,chúngtôisẽchocácbạnthấyhiềnlànhkhôngcónghĩalàphảihisinhcáibạnmuốncóchoaiđó.Luôncógiảiphápthứhai,thứba,thậmchílànhiềuhơnkhibạnápdụngcácnguyênlícủalòngtốt.

[1]SáchđãđượccôngtyTháiHàgiữbảnquyềnxuấtbảntạiViệtNam:Phụnữthôngminhkhôngởgócvănphòng.

CHƯƠNG2SÁUNGUYÊNLÍSỨCMẠNHCỦASỰTỬTẾ

Nguyênlísứcmạnhcủasựtửtế-1

Ấntượngtíchcựctựanhưhạtgiống

MỖILẦNBẠNMỈMCƯỜIvớimộtngườiđưatin,bậtcườikhinghechuyệntếucủamộtđồngsự,cámơnmộttrợlí,hoặcđốixửvớingườilạmộtcáchlịchthiệpvàtrọngthịlàmộtlầnbạnphóngranănglượngtíchcực.Nănglượngnàytạochongườitamộtấntượngvàấntượngnàylạiđượcchuyểntiếpquavôsốngườimàanhấyhoặccôấysẽgặpsauđó.Dấuấnnàycóhiệuứngkhuyếchđạilên.Vàcuốicùngnhữngấntượngtốtđẹpấylạiquaytrởvềvớibạn.NhưthếkhôngcónghĩalàngườiphụcvụbàntừngđượcbạnbosộpmộtngàykiasẽkiếmđượcmộtcôngtyFortune100vàmờibạnmuacổphầnưuđãi(trừphibạnbobạokhủngkhiếp).KếtquảtừSứcmạnhcủasựtửtếhiếmkhibộclộtrựctiếpnhưvậy.Thựcra,bạncóthểchẳngnhậnthấycóbấtcứtácđộngnàolêncuộcđờimìnhtrongnhiềunăm,ngoàicảmgiácấmáptronglòngdosựtửtếđemlạichobạn.Tuynhiên,chúngtôiđãnhậnrarằngSứcmạnhcủasựtửtếcóhiệuứngdomino.Cóthểbạnchẳngbaogiờlầnrađượcvậnmaycủamìnhcụthểlàbắtnguồntừđâu,nhưngchắc chắnSứcmạnhcủa sự tử tế đã rảinhiều cơhộiđể lótđường chobạn.Nhữngấntượngtíchcựcđócũnggiốngnhưhạtgiốngvậyđó.Bạngieochúngxuốngrồiquênbẵngđimất,thếnhưngbêndướichúngcứnảymầmvàvươnxa,thôngthườngsẽtheocấpsốnhân.

DướiđâylàmộtvídụSứcmạnhcủasựtửtếđãgiúpchúngtôinhưthếnào.CáchđâykhônglâuchúngtôiđãghihìnhMelania,vợcủaDonaldTrump,trongđoạnphimquảngcáochoAflactheo yêu cầu củaDaniel Amos - chủ tịch và cũng là CEO củaAflac. Chúng tôi dựng cho bàTrump-mộttrongnhữngngôisaocủaphimquảngcáo-mộtđoạnphimchoriêngbàvàcốgắnglàmsaođểbàđượcthoảimáinhấtcũngnhưcótấtcảnhữnggìcầnthiết.NhómchúngtôiđốixửtốtvớiMelaniakhôngphảivìbàlàvợcủamộtngườinổitiếng,màvìchúngtôiđãđặtraphươngchâm:phảilịchsựvàtrọngthịtấtcảnhữngtàinăngtrongmỗithướcphimcủamình.Mấythángsau,cácnhàsảnxuấtcủaphimNgườitậpsựđãmờiLindalàmngườiđánhgiátrongmộtchươngtrình, trongđócácứngviênchovaingười tậpsựđượcyêucầu làmmộtđoạnquảngcáoxehơi.Lindakể:

Trướckhiquaycảnhđầutiên,tôitựđếngiớithiệuvớiDonaldTrump,nhắcquarằngchúngtôilàhãngđãcộngtácvớivợôngtrongmộtđoạnphimquảngcáoconvịtAflac.ThìraTrumpcònnhớrấtrõlầntrảinghiệmđócủavợmình,nênngaytrướckhibắtđầuquayhình,ôngghévàotaitôimàrằng,“Cáccôđãrấttốtvớivợtôi.Hãychờxemtôilạiquảthếnàonhé!”

ThếrồiônglêntruyềnhìnhnóirằngTheKaplanThalerGrouplàmộttrongnhữnghãnglàmquảngcáohotnhấtnướcMỹ!Sauđóôngcònkéotôivàonhữngcuộcthảoluậnđượcghihình.Tấtcảchỉvìchúngtôiđãđốixửtốtvớivợông.

NguyênlíSứcmạnhcủasựtửtế-2

Bạnkhôngbiếtđượcđâu

Chắcbạnnghĩ,“Ừ,tốtvớivợcủaTrumpthìsẽđượcđềnđápthôi.”Nhưngchúngtaaicũngđủkhônđểvâyquanhcácnhânvậtquantrọngtrongđờimình-lànhữngngườitavẫnthườnggiaotiếpchẳnghạnnhưhàngxómvàđồngsự,nhữngngườicóliênquanđếnnhữnggiaodịchquantrọngnhưcánhmôigiớithếchấpcùngcáckháchhàngtiềmnăng.Tuynhiên,chẳngmấykhitathèmđểýđếnmộtngườilạmàtasẽchẳngbaogiờgặplại.Thôngthườngtasẽnghĩ,“Cósaođâuchứ?”

DianeKarnettkhôngbaogiờnghĩrằngngườiphụnữtrẻmàchịgặptrênchuyếntàuvềNewYorkCitylạicóthểthayđổicuộcđờichị.Lúcđó,ngườiphụnữấyđangtrênđườngđithămbàcủamình,vàthậttìnhcờ,bàcụlạisốnggầnnhàDiane,thếnênhaingườiđichungmộtchiếctaxichorẻ.Lúcđếnnhàbàmình,ngườiphụnữtrẻnhờDianexáchdùmmấycáitúilêntầngnămmàchẳngcóthangmáy.

“Tôinghĩbụng,saomìnhlạikhônggiúpnhỉ?”Dianenói.Thếnhưng,lênđếntầngbốnthìchịđãnghĩravôsốlýdođểthôikhônggiúpngườikianữa.

Hóarabàcủacôkia-mộtbàlãotámmươilămtuổitênlàMillieDarling-vốnlàshowgirlcủaZiegfeld.BàcụđâmmếnDianevàchỉchochịxemmộtNewYorkmàchịchưabaogiờbiếttới-NewYorkcủabàcụ.“Thếlàsuốtbaonhiêunămtôiđượccoilàthượngkháchtrongcáccâulạcbộvàsalonnhạcjazzyêuthíchcủabàcụđấy,”Dianekể.

Đóquảthựclàsựđềnđápquámứchậuhĩnhchochuyệnchịgiúpxáchvàicáitúilêncầuthang.Thếnhưng,bàMillielạilàmẹcủaChanParker,vợgóacủahuyềnthoạinhạcjazzvĩđạiCharlieParker.KhiDianebịmấtviệc,ChanđãmờichịđếnsốngchungtrongngôinhànôngthônởngoạiôParis.Dianenhậnlờivànóivớisếpcũcủamìnhchuyệnnày.ThếlàhọbảothìđằngnàochịcũngsangParis,vậysaokhôngmởmộtcửahàngliêndoanhvớihọởđóluôn?ThếlàDianeđãcóbốnnămhuyhoàngởParis,cuốituầnlạivềnhàChanParkerchơi,làmquenvớinhữngvịkháchhàohoaquyếnrũ-nhữnghuyềnthoạinhạcjazz,nhữngnhàbáo,thậmchíchịcòngặpcảClintEastwoodnữa.“Nếungàyđótôicứmặckệngườiphụnữlạtrêntàutựxáchđồlêngác,thìtôilấyđâuratấtcảnhữngthứmìnhcósauđóchứ,”Dianenói.

Khigặpngười lạngoàiđường, ta thườngcoihọchẳngcógìquantrọngvớimình.KhácvớiDiane,tathườngtránhdâydưavớingườingồicạnhmìnhtrêntàu,thậmchítacònchạyvộiratranhtaxivớihọlúcvừađếnga.Tathườngnghĩ,“Chỉlàmộtcôgáichẳngcóliênquangìđếnmìnhhết!Mìnhphảibắtđượctaxiđã,còntỏratốtbụngvớicôtathìquantrọnggì.”

Nhưnglàmsaobạnbiếttrướcđược?Nhỡđâucôtalàemgáicủasếpthìsao.Hoặcđólàngườimôigiớibấtđộngsảnđangbiếtmộtngôinhànằmtrongmộtkhumàbạnhằngtơtưởngđến.Hoặcđólàngườiđứngđầumộtquỹcóthểđemlạimộtsựđỡđầnchocôngviệcbảotrợtrẻemcủabạntronglúckhókhănthìsao.Rốtcụcngườixalạđólạiquantrọngđốivớinhiềungườiđấy.Bạncầnphảiđốixửvớinhữngngườibạngặpnhưthểhọlànhânvậtquantrọngnhấttrênđời-vìđúnglànhưthếmà.Nếukhôngphảilàquantrọngvớibạnthìchắcchắnsẽquantrọngvớiaiđó;vànếukhôngphảihômnay,thìcólẽlàngàymai.

NguyênlíSứcmạnhcủasựtửtế-3

Ngườitathayđổi

Mộtsai lầmchungcủangườiđời là luônquanniệmrằngmìnhchỉnêntửtếvớingườitrênhoặcngangcơvớimìnhthôi.Chảviệcgìphảithânthiệnvớiđámphụtáhaynhânviêntiếptân,còncánhbảovệhayngườiquétdọnthìkhỏiphảinóilàmgì.Suychocùnghọcũngchẳnglàmđượcgìchobạncả-bởivìhọkhôngcóthựclực.

Vàothờiđiểmnàychuyệnđócóthểđúnghoặckhông.Thếnhưng,bạnchẳngthểnàobiếtđượcaitrongsốhọsẽtrởthànhngườihếtsứcquantrọngvớibạntrongmười,haimươihoặcbamươinămnữa.Cáchđâymấynăm,chúngtôinhậnđượcmộtcúđiệnthoạicủamộtphụnữmàchúngtôitưởnglầmlàđangtìmviệc.Chịấyđềnghịđượcgặpchúngtôi,thếthôi.Hóarangườiphụnữấykhôngđitìmviệc-màchịđangtìmmộthãnglàmquảngcáochohaimảngcôngviệclớnmàchịđangnhắmđến.Đólàmộtdựánđemvềhàngtriệuđôlachohãng.Tạisaochịlạichọnchúngtôi?HóarahaimươilămnămtrướcchịấyđãlàmviệcvớiLinda,đượcLindađốixửrấttửtếvàtôntrọng,dùchịchỉlàcấpdướitrongcôngty.Vàhơnhaithậpkỉsau,chúngtôithuvề40triệuđôlatrongcôngviệccủamình-chỉvìmộttrongsốchúngtôiđãtừngcưxửtốtvớimộtngườivừachậpchữngvàonghềquảngcáo.ĐóchínhlàSứcmạnhcủasựtửtếđấy.

NguyênlíSứcmạnhcủasựtửtế-4

Lòngtốtphảitựnhiên

Mớiđây,mộtngườibạnđãkểchochúngtôinghemộtcâuchuyệnvềbacôngtynọtranhnhaumộthợpđồngrấtlớn.Mộttrongbacôngtyđórốtcuộccũngrớtđài,mặcdùđãcómànramắtrất“choáng”.Tạisaothế?Họthắcmắc.Hóaralàkhikháchhàngtiềmnăngđếnsânbay,quanchứccủamộtcôngtycạnhtranhđãkhôngđểýtớiviệcgiúpbàkháchmangxáchhànhlý.Anhnàymấthợpđồngngaytắplự.Bàkháchhàngkhóchịuvớisựlỗmãngvàthiếutếnhịcủaanhtanênquyếtđịnhkhôngmuốnlàmănvớingườinhưvậy.Nhómcủaanhtađãphảingàyđêmvấtvảđểcóđượcmộtbuổiramắtấntượngvớikháchhàng,thếmàmọithứđềuhóathànhcôngcốcchỉvìcáivali!

VịquanchứcsơýkiachắcchắnphảibiếtkháchhàngnàylàmộtVIPrồi.Thếsaoanhtakhôngxáchhộbàcáivali?Đơngiảnlắm:chỉvìanhtakhôngthạonghệthuậtnhãnhặn,lịchsự.Nếunghệthuậtđóvốnlàmộtphầntrongcáchanhtaxửthếvớimọingườithìchẳnglínàolạisơsảynhưthếđược.Xáchhộtúichokháchhàngphảilàbảntínhtựnhiênthứhaicủaanhtathayvìchỉlàmộtcửchỉlâulâumớidùngriêngchokháchhàng,chosếpvàcácyếunhân.Đánglẽanhtaphảihiểu,rằngnhữngcửchỉvàhànhđộngnhonhỏkiểuđấycũngcóthểtạonêntácđộngmạnhmẽthếnào.

NguyênlíSứcmạnhcủasựtửtế-5

Ấntượngtiêucựccũnggiốngnhưvitrùng

Mỗikhicưxửvôcảmvớinhữngngườimàtachorằng“chảcógìghêgớm”thìtasẽcóngaymộtphảnứngvôthức.Bạncóthểcóđượccáibàntốtnếuquátvớicôphụcvụ,nhưngchúngtôicamđoanrằngtốtnhấtlàbạnnênnhẹnhàngbảo“Làmơnxemlạidùm”.Nếubạncoinhững

hànhđộngtíchcựclàhạtgiốngthìcáccửchỉvàlờiăntiếngnóithôlỗlạigiốngnhưvitrùng.Cóthểbạnnhấtthờikhôngnhậnthấytáchạicủađámvitrùngđó,nhưngchúngvẫnhiệndiệnvàâmthầmlâylantrongbạnvànhữngngườichungquanh.

Khôngphát tánvi trùngnghĩa làbạnphải rất có ý thứcvềmôi trườngvà conngười xungquanhmình.Bởilẽ,chỉcầnmộthiểulầmnhonhỏthôicũngcóthểgâyramộtấntượngtiêucực,nhưmớiđâyRobinđãpháthiệnra.Anhkể:

Clairevàtôiđãphảimấtcảđêmđểchuẩnbịbuổithuyếttrìnhchomộtvịkháchhàng.CómộttrongnhữngslidePowerPointcứbịlộnngượclại.Cảhaivòđầubứttaicốchỉnhnóchođúng,cònnó thì cứnhưchọc tứcbọn tôivậy.Nhưngrồi cuối cùngnócũngchịuhoạtđộngđànghoàngvàbọntôiaivềnhànấy.

Hômsau,trongbuổithuyếttrình,ngaygiữamộtphònghọprộngvớibaonhiêulàquankhách,cáislidequáiquỷđólạinhảythẳngramànhình-lộnngược!

Tôimớibuộtmiệngkêulên,“Ôitrời,Claire!Nólạihỏngrồikìa!”

DĩnhiênClairehiểutôimuốnchiasẻvớicôấymộtchuyệntứccườicủariêngchúngtôi-chứngoàirachẳngaihiểuđượccả.MọingườilạinghĩrằngtôicôngkhaitráchmắngClairetrướcbaonhiêungười,thếlàcórấtnhiềucảmxúctiêucực“nổidậy”trongphòng.Quảthựcbọntôisuýtchútnữathìmấttrắngvụlàmănđãsănđónsuốtmấythángtrời.Thếrồicảhaicũnglàmsángtỏmọichuyệnvàgiảithíchđiềuđãxảyra,songđólàmộtbàihọctốtchochúngtôi:Ấntượngđọnglạitrongmắtngườichứngkiến-dùchỉlàmộtấntượngtiêucựcthôi-cũngcóthểảnhhưởngđếnmọiviệctalàm.

NguyênlíSứcmạnhcủasựtửtế-6

Bạnsẽbiết

Ngaycảkhibạnchẳngbaogiờgặplạingườimàbạnđãđốixửkhôngtốt,thậmchílàchẳngaithấyhoặcbiếtvềsựthôlỗđó,vềcáchcưxửkhôngtốtcủabạnthìbạnvẫncứbiếtnóđấy.Nósẽđọnglạitrongtâmtrí,trongtráitimmìnhmỗikhibạngặpgỡvàcốthuyếtphụcngườitađặtniềmtinnơibạn.Bởilẽngaychínhmìnhbạncũngchẳngtinchonênbạncóthểhủyhoạikếtquảcủacuộcgặphoặccủamốiquanhệ.

Sứcmạnhcủasựtửtếkhôngnóivềchuyệnchạylăngxăngcườitoetoétvàđểngườitasaivặt,còn trong bụng thì tính thầm xem đáp lạimình sẽ kiếm được gì. Cũng chẳng phài nói vềchuyệnvặnvẹođóngkịchhaylàmconrối.Sứcmạnhcủasựtửtếlànóiđếnchuyệnquýtrọnglòngtốt-ởtrongbạnvàởngườikhác-giốngnhưđềcaotríthôngminh,sắcđẹphaytàinăngvậy.Lòngtốtlàmộtsứcmạnhghêgớm.Trênthựctế,nócòncứuđượccảmạngsốngcủatanữa.

ChophépchúngtôiđượclấySusanlàmvídụ.TámnămtrướcSusannhậnđượcthưcủamộtngườibạncũtênlàHelen.Helencómộtđứacháugáimắcbệnhchánăn;nếukhôngđượcchữatrịtăngcườngtạimộtbệnhviệnđắttiền-xanhàđếnmấyngàndặm-thìcôbésẽchết.Tuynhiên,chiphíchữabệnhlạivượtquákhảnăngcủagiađình,trongkhiôngbốthấtnghiệpcũngđangbịbệnh.Vìvậygiađìnhđànhphảigửithưcầucứuhọhàngvàbạnbè.

Susanvừaxúcđộnglạivừangạcnhiên,bởilẽngườitahiếmkhicầucứungườikhácmộtcáchchẳngthèmúpmởnhưvậylắm,dùlàbàconhọhàng.Đangphảinuôibađứacon,thếnênvợchồngSusancũngkhómàquyếtđịnhđượcmìnhnênchobaonhiêu.“Cuốicùngchúngtôigửi500đôla-cóvẻchẳnglàbaonhưngvớichúngtôivậyđãlànhiều,”Susannói.

Nhưngnhữngngườikháccũnghàophóngđáplạibứcthưcầucứuấy.Thếrồicôbéđượcnhậnvàođiềutrịvàđãquakhỏi.“Nếuhọkhônggửibứcthưđóđikhắpnơithìcôbékhólòngquađược,”Susannói.

Banămsau,đếnlượtchồngSusanbịmấtviệc.Anhlạicònmắcbệnhhiểmnghèo.Thờigianthấtnghiệpcủaanhkéodàiđếnhơnmộtnămvàgiađìnhhọbuộcphảisốngnhờvàosốtiềntiếtkiệm,màcũngchẳngkéodàiđượclâu.TuySusanvẫnđilàmnhưngtìnhhìnhtàichínhcủahọthậtđánglolắng.

Thếrồimộthômcómộttấmthiệpđượcgửiđếntheođườngbưuđiện-từmộtphụnữmàSusankhônghềquenbiết.BàlàmẹcủaHelen,làbàcủacôbémắcbệnhchánăn.TrongthiệpviếtrằngbànghenóivợchồngSusanđanggặpphải“bướcngặtnghèo”nênmuốnđượcgiúpđỡ,vàcònviếtthêmrằngbàđãtừngnếmmùikhókhăntàichínhlàthếnàorồi.“Ngườiphụnữđãnuôidạybangườiconbằngđồnglươngdịchvụítỏiđóđãgửichochúngtôitấmséc2.000đôla,”Susankể.

Khiđãthựcsựhiểuđượcsứcmạnhtoàndiệncủalòngtốt,bạnsẽnhậnthấyrằngnhờđốixửvớimọingườibằnglòngtốt,bằngsựtôntrọngvàhàohiệp,chắcchắnhànhđộngcủabạnsẽđượcđềnđápbằngcáchnàyhaycáchkhác-cảvốnlẫnlời.

Giờthìbạnđãnắmđượccácnguyênlícóthểgiúpbiếnđổicuộcđờimìnhrồiđấy.Trongcácchương tiếp theo, chúng tôi sẽ trao cho bạn những công cụ cần thiết để bạn bắt đầu saikhiếnSứcmạnhcủasựtửtếlàmviệcchomình.

BÀITẬPGIÚPBẠNRÈNLUYỆNLÒNGTỐT

Tuầntới,mỗingàybạnhãylàmnămviệctốt-nhữngviệckhôngđượcđềnđápngaytứcthì.Hãycảmơnaiđó.Hãyhỏithămnhữngngườimàbạngặptrongcuộcsống.Bàgiàgiúpbạnquétdọncóconcháugìkhông?Hãygóptiềnchoviệctừthiện.Vàhãykhenmộtngườichẳngquenbiếtgì.

Điểmmấuchốtởđâylàđừngcónghĩrằngngườitàixếtaxihômnayđượcmìnhbođậmthìmaimốtsẽđiềuhànhmộtcôngtylớn.Thậtdễdàngđểcóđượcthóiquennhânhậu-vàpháthiệnlạixemnógiúpbạnthấythanhthảnnhườngnào.

HÃYLÀMỘT"DIỄNVIÊNPHỤGIỎINHẤT"

Hầuhếtchúngtađềukhôngmuốnbịngườikháccoinhẹ.Taquábậnrộnđóngvaichínhtrongbộphimcuộcđờicủamìnhnênquênmấtngườikháccũngđangthủvaichínhtrongbộphimcủahọ.Chínhvìvậymớinóicựckìcầnthiếtphảinhìnchínhtabằngconmắtcủangườikhác-nhưmộtdiễnviênphụtrongbộphimcủahọ.Vậythìhãyđiểmlạitấtcảnhữngngườiđãxuấthiệntrongcuộcđờimìnhvàtựhỏixemmìnhđangđóngvaigìtrongbộphimcủahọ.Liệubạncóphảilàđứacongáimớilớnđượcyêuthươngcưngchiều,haylàđangphátđiênlênvìchẳng

aiđểýđếnmình?Mộtchàngtraingọtngàoluônsẵnsànggiúpđỡ,haymộtkẻíchkỉhènhạ?Mộtngườichuyênhóagiảicácrắcrốitrongvănphòng,haymộtbàhoàngkệchcỡm?Đốivớitừngmốiquanhệ,bạnhãyviếtranămcáchcóthểlàmcho“vaidiễn”củabạndễthươngnhất.

NOIGƯƠNGNHỮNGNGƯỜIMÌNHNGƯỠNGMỘ

Bạncóngưỡngmộnhữngngườilàmviệctìnhnguyệnkhông?Haynhữngngườiluônchìataymìnhrachocácthànhviêntronggiađìnhvàtìmcáchlàmchomọithứxíchlạigầnnhauhơn?Haynhữngngườibiếttôntrọngvàbảobanngườikháctrongchỗlàm?Nhữngngườithườnghỏihanvànhớrõcácchitiếtvềcuộcsốngcủakháchhàng,cũngnhưđồngnghiệpcủamình?Bạnhãyviếtnốtcâusauđây:Nếutôicóthểtốthơn,tôimuốnlà...

Vàhãycốgắngnoitheocáchsốngcủangườimàbạnmuốntrởthành.

CHƯƠNG3NƯỚNGMỘTCÁIBÁNHTOHƠN

TONYHASSININHỚLẠIcáingàyôngnhậnđượccúđiệnthoạicủamộtnhàảothuậtkhôngtêntuổivàothờiđólàDougHenning.Cũnglàmộtnhàảothuật,Hassinilúcđấyđangdàndựngkịchbảnchomấymànảothuậtlàmđiênđảocảthếgiới.“Henningphảigọimấylầnchúngtôimớinóichuyệnđượcvớinhau.Khingheanhấynói,tôibiếtngayđâylànhàảothuậtcóthểcạnhtranhvớimình.Phảnứngđầutiêncủatôilàtỏranhãnhặnvớianhấynhưngkhôngtiếtlộtígìnhữngbíquyếttốimậtcủamình.Tôiđãphảibỏramườinămvàcảđốngtiềnmớigomđượcmấybíquyếtđó,thànhratôikhôngđịnhgiaochúngchoaicả,”Hassininói.

NhưngôngvẫntiếptụcmốiquanhệthânthiệnquađiệnthoạivớiHenning.“Tôichoanhấymộtvàithôngtin(chẳngcógìquantrọngcả)vàmộtvàiýtưởng,cốtchỉđểgiữquanhệmàthôi,”Hassininói.

Mãiđếncuộcnóichuyệnthứnăm,thứsáugìđó,Henningmớitiếtlộrằnganhđangchuẩnbịchomộtmànảothuậtkiểukháchẳn,mộtmànâmnhạckểmộtcâuchuyệnhếtsứcgaycấnxungquanhmathuậtvà-quantrọnghơncả-phảibỏhẳnhìnhảnh“caosang”xưanayđi.Thayvàođó,Henningsẽđểtócdàivàmặcđồmàusáng.“Càngnghetôicàngnhậnthấyanhấysẽcócơhộithànhcông,”Hassininói.

ThếlàHassinigửichoHenningmườibốnbíquyếtcủamình.“Tôicóthểđòianhấykhốitiềnchomấybíquyếtđócộngvớicôngtôitưvấn.Tuynhiên,tôilạinghĩrằngmìnhsẽđượclợinhiềuhơntừmốiquanhệnàynếubuổidiễnthànhcông,”Hassininói.

TấtnhiênlàcanhbạccủaHassiniđãtrúngto.MàndiễncủaHenningramắttạiTorontovàđãphákỉlụcbánvétạithànhphốnày.SauđóđếnlượtBroadway-nơinóđượctrìnhdiễntrongsuốtbốnnămrưỡiliền-vàcuốicùngnótrởthànhcáilõichomộtserieschuyênmụctruyềnhìnhcựckìthànhcông.

HenningsungsướngchiacáibánhchoHassini,đềnghịvớiôngmộthợpđồngtưvấncólợivàgiúpôngquảngbátổchứccủamìnhlàHiệphộiảothuậtgiaquốctế.

SựhợptáckhôngchỉlàmgiàuchoHenningvàHassinimàcònnângcaodanhtiếngcủagiớiảothuậtnóichung.TrướcHenning,hìnhtượngcủaảothuậtgiachỉlàmộtngườiđànôngmặctuxedovàmanggăngtaytrắng,lôimộtconthỏtừtrongmũra.Giờđây,ảothuậtđãlàthờithượng-cónghĩalàcácảothuậtgiaởkhắpmọinơiđềucónhiềuviệclàmhơn.

HãytưởngtượngbạnlàHassini lúcHenninggọiđếnxem.LiệubạncógiaochoHenningbíquyếtnghềnghiệpquýgiácủamìnhkhông?Chúngtađượcdạydỗrằngcáchtốtnhấtđểthànhcônglàvơvàochomìnhcàngnhiềucàngtốt.Nóichocùngthìbàihọcvỡlòngcủamộtxãhộitưbảnlàgì?Thắngcạnhtranh,vồlấymiếngbánhtrướckhibịngườikhácchớpmất.Bởilẽnếutakhôngnhanhtaythìchỉcónướcnhặtvụnbánhmàthôi.Thậtthếà?

Sai.Cuộcsốngkhôngphải làmột tròchơicó tổngbằngkhông:nếungườikhácđược thì tathua,hoặcngượclại.Đâucầnphảiđôicoxemaisẽvớđượcmiếngbánhlớnnhất-tachỉviệcnướngmộtcáibánhkháclớnhơnthôi.

Thìcóaibảocáibánhphảigiớihạnbằngnàođâu?Vũtrụcũngthế-vũtrụlàvôhạn.Nănglựcyêuthươngcủachúngtacũngvôhạn-nhưnhữngngườilàmchalàmmẹđềubiết.Khitacóđứaconđầulòngvàtacứtưởngrằngtráitimmìnhkhôngthểlớnhơnđượcnữa.Nhưngrồitalạicóđứathứhai,vàtráitimtalạinởrộnggấpđôi,gấpba.

Nghecứnhưkểchuyệncổtíchấynhỉ?Thìđấy,cứthửnhìnxeminternetđãmởrộngcơhộicủamỗingườirađếnđâu.Trướcđây,mỗikhitacầnmộtcôngviệcmới,lựachọncủatavốnchỉcóhạn-tìmởmụccầnngườitrênbáo,ghéquacáctrungtâmgiớithiệuviệclàm,haycũngcóthểbắntinchomộtvàingườibạn.Nhưnggiờđâytađãcónguyênhàngdãydàicácnguồn:chẳnghạnnhữngWebsitetìmviệcnhưmonster.comvàcácsitetrênmạngnhưxanga.com.Mỗicôngtylớnđềucómảng“cơhộiviệclàm”trênWebsitecủamìnhđểbạntruycậpbằngcáchbấmvàicáiphímlàxong.Hoặcbạncóthểgửie-mailđơnxinviệcđếncácđầumốilựachọnđểyêucầuchuyểntiếp,rồithìgiốngnhưđoạnphimquảngcáonọ,“Họnóichohaingườibạn,haingườibạnấylạinóichohaingườibạnkhácvàcứthế,cứthế.”Internetđemlạichomỗingườimộtmạnglướithôngtinkhổnglồ.Khôngai“mấtmối”cả-cáiaosâuhơnchomỗingười.

Vàcàngnhiềungườidínhvàothìsẽcàngcólợichobạn.KathyIreland,nữdoanhnhânvốnlàsiêumẫu-đãnhậnrađiềuđósaukhiđượcyêucầuralờikêugọicộngđồnghãychămsócsứckhỏetrướckhisinh.Chịđãđồngýlàmviệcấymàkhônglấytiền-nếungườitachochịghiâmcảmộtđoạnbằngtiếngTâyBanNha.“ChồngtôilàmviệcởmộtphòngcấpcứuvàanhấycứphảidùngđếntiếngTâyBanNha-khiphảidiễnđạtnhữnghướngdẫncấpthiếtchocácbệnhnhânnóitiếngTâyBanNha.VậynêntôibảohọrằngtôimuốnralờikêugọibằngcảtiếngAnhlẫntiếngTâyBanNha,vìđóthựcsựlàmộtthôngtinquantrọng.“Chúngtakhôngthểđểngườidânbỏlỡnóđược,”Kathynói.

Kathyghiâmbằnghaithứtiếngvìđólàviệcnênlàm-chịkhônghềcóýđịnhkiếmchácgìcả.Nhưngsaukhibăngđượcphát,chịmớithựcsựngạcnhiêntrướcsựhưởngứngcủacộngđồngnóitiếngLatin-vàcảtácđộngđốivớisựquantâmcủahọđếnhàngquầnáothờitrangcủachị.“ThậtkìdiệukhicáckháchhàngnóitiếngLatincủachúngtôilạihưởngứnghăngđếnthế.Họviếtthưvàe-mailnóirằnghọrấtbiếtơnlờikêugọiđó.Điềuấykhiếnchúngtôinhậnrarằnghọítđượcquantâmbiếtnhườngnào,”chịnói.

KếtquảlàcôngtycủaKathykểtừđóđãcóđịnhhướngtăngcườngnhắmvàocáckháchhàngnóitiếngLatin-chẳnghạnnhưinnhãnmácbằngcảhaithứtiếngTâyBanNhavàAnh.“Nhờđómàthươnghiệucủachúngtôimớiphát triểnmạnhnhưvậy.Chúngtôiđãhiểura, rằngkháchhàngcủamìnhđãcảmthấybịcôlậpvàcoithường,giờđâychúngtôivươnđếnvớihọnênhọmớivồvậpđếnthế.”

Nướngmộtcáibánhlớnlàtìnhthếđểcảhaicùngthắng.Bạnsẽcóđượcnhiềuhơnthứmìnhmuốn,vàtronglòngcũngyênổnhơnvớinhữnggìbạnlàm.Thànhra,thayvìtiêutốntấtcảnănglượngtiêucựcđểnhàovôchụpgiựtmiếngbánhthìtrướctiên,bạnhãynghĩlạixemcócáchnàođểbạnmởrộngchântrờicủamìnhnhằmtạoramộtcôngthứcmớichothànhcông

haykhông.

GIÚPNGƯỜIKHÁCCÓĐƯỢCMIẾNGBÁNH

Khibạnđangcốcônglấychođượcmiếngbánhthìcớgìbạnphảitínhđếnchuyệngiúpngườikháccũngcóđượcphần?

NếuErnestHamwicũngcótháiđộđókhiôngđangbánzalabia-mộtthứbánhxốprấtmỏngcủaxứBaTư-tạiHộichợThếgiớinăm1904,thìmãimãiôngvẫnchỉlàmộttaybánhàngrongmàthôi.Hamwinhậnthấyrằngngườibánkembêncạnhmìnhkháchđôngnườmnượp,bánkhôngkịp.Nếulàhầuhếtngườikhácthìhẳnđãkhịtmũi,“Việcgìđếnmình,”thậmchícònmongôngbánkemkiagặpchuyệnxuixẻođểmìnhcòncókhách.NhưngđằngnàyHamwilạicuộnbánhcủamìnhlạiđểđổkemvào,tạoracâykemốcquếđầutiêntrênthếgiới.Ôngđãgiúpđỡngườibêncạnh-vànhờvậymàchínhmìnhcũnggặpmay.

Đólàcáiđẹptrongviệcgiúpngườikháccóphần-thườngthìđổilạibạnsẽtạorađượcmộtcáibánhtohơn.Bằngcáchbảobanmộtngườitrẻtuổi,bạncóthểpháthiệnranhữngýtưởnggìđóchocôngviệc,cóthểgiúpbạnlàmsángtỏmụctiêuvàgiátrịcủachínhmình.KhiShiraMillerlàgiámđốctiếpthịcủamộtcôngtythựcphẩmvàdinhdưỡnglớn,chịnhậnthấymộttrongcácchuyênviênhỗtrợbánhàngcủamìnhrấtcótài.ThếlàMillerchuyểncôấysangbộphậnquanhệcôngchúngvàgiúpcôấypháttriểntàinăng.SaukhiMillerrờicôngtyđóđểmởhãngPR(quanhệcôngchúng)riêng,chịvẫntiếptụctưvấnvàgiúpcôbạnấyvềnhữngđườngđinướcbướcđểtiếnthân.Giờđây,ngườiđượcMillerbảotrợđãtrởthànhGiámđốcTruyềnthông Tổ chức (corporate communications) của Focus Bands, công ty mẹ của Carvel IceCream and Cinnabon -mà Carvel hiện đang làmột trong những bạn hàngmạnh nhất củaMiller.“Bảobanvàgiúpnhânviêncủamìnhpháttriểnlàcôngviệcluônđemlạichotôiniềmvuilớn.Nhưngthậtkhôngngờnócònmanglạicảkháchhàngchotôinữachứ!”Millernói.

GÓPNGUỒNLỰCCỦABẠN

Đôikhitaquáchútâmgiữrịtlấynhữnggìmìnhcó-kháchhàng,đầumối,ýtưởng-đếnnỗiquênmấtrằnggópnguồnlựccủamìnhcùngvớingườikhác,nhómkháchoặcdoanhnghiệpkhácthìcóthểđượclợinhiềuhơnchomỗingười.

NhữngngườiđiềuhànhQuỹNghiêncứuUngthưVú(BCRF)đãnhậnrađiềuđósaumộtkìgâyquỹrấtđángthấtvọng.BCRFlàđốitácgâyquỹtừthiệnchomộtchươngtrìnhgâyquỹthôngquakháchmuahàngthườngxuyên(consumerloyalty/fund-raisingprogram)tênlà“TheCureCard”.Chỉcầnbỏra25đôlađểmuathìkháchhàngsẽđượcgiảmgiákhimuahàngcủamộtsốcơsở.Phânnửasố tiềnbán thẻsẽđượcđưavàoquỹ.Chương trìnhđãrất thànhcông, thếnhưngđếnnămtiếptheothìchẳngcóthêmcơsởbánhàngnàothamgiacả.

Thếlàhọlậptứcthựchiệnmộtbướcđikhácthường-hợpnhấtvớiQuỹUngthưVúSusanG.Komen.Việcđócónghĩalàhọphảinuốtkhánhiềuniềmkiêuhãnhcủamìnhvàotrong-mặcdùvẫnlàmviệcvìcùngmộtmụcđíchcaocảđónhưnghọcònphảiganhđuađểcóđượcmộtphầntiền.Họđãtạoramộtloạithẻmớicótênlà“LoveCures”lôikéođượcrấtnhiềuđốitácbánhàng,loạithẻnàybánrấtchạy.Dĩnhiên,cáihayởchỗhọđãthuđượcnhiềutiềnhơnchobệnhnhânungthưvú.NgaycảkhiđãchiasẻtúitiềnvớiQuỹKomenrồithìQuỹNghiêncứu

UngthưVúvẫnkiếmđượcnhiềutiềnhơnlúchọlàmmộtmình.

Khiđãvứtbỏđinếpnghĩ“tôichọivớianh”,bạnsẽmởranhữngcơhộichomọingười.Vídụnhưcáchđâychưalâu,nhữngngườiđiềuhànhcủaProcter&Gambleđãnhậnrachẳngcólýdogìđểcấmcửacácnhânviêncũ.“Nóivềlí,khirờibỏProcter&Gamblelàngườitađãdứttình,đãcắtđứtmọiràngbuộcvàkhôngcònlàmộtphầncủagiađìnhnàynữa,”CharlotteOttocủaP&Gnói.Tuynhiên,nhiềucựunhânviêncủaP&Gvẫngiữmốiquanhệvớinhau,tạonênmộtmạnglưới“cựutrào”khôngchínhthức.ThếnhưngmãiđếnkhiA.G.LafleytrởthànhCEOthìcôngtymớibắtđầuchínhthứcthamgiavàonhữngcuộctáihợp.Lafleyhiểurằngcáccựunhânviênkhôngphảilànhữngkẻphảnbội-tráilại,họlànhữngđồngminhcựcquý.“Chúngtôiđượclợirấtnhiềutừviệcgiữmốiquanhệgắnbóchặtchẽhơnvớicáccựutrào,”Ottonói.MộtcựutràocủaP&GlàBrentBailey,saunàytrởthànhCEOcủaPharmavite,đượcmọingườibiếtđếnnhiềuhơnvớicácloạivitamincũngnhưnhữngsảnphẩmphụtựnhiênvàcónguồngốctựnhiên.Năm2003,BaileyđãxúctiếnmộtgiaodịchmàtheođóProcter&GamblesẽcấpphépsửdụngnhãnhiệuOlaycủamìnhchocôngtyPharmavite, tạoramộtnhãnhiệuOlayVitaminhếtsứcthànhcông.

Bằngcáchchiasẻthôngtinvàcácnhậnđịnh,bạncóthểcộngtácthườngxuyêntheonhữngcáchmàtrongđócáitổngcuốicùngsẽlớnhơnrấtnhiềusovớicácphầnriêngrẽ.Hãynghĩđếnsứcmạnh tập thểcủaTheBeatlesmàxem.Saukhinhómtanrã, John,Paul,GeorgevàRingovẫntiếptụcsựnghiệpâmnhạcrấtđángkhâmphục.Tuyvậy,khôngaitrongsốhọcóthểmonmenđếngầnmứcthànhcôngđivàohuyềnthoạicủaTứQuái.Cácsiêusaonhạckịchlight-operaGilbertvàSullivanvốnđượcbiếtlàkhôngưanhau,nhưngkhilàmviệccùngvớinhau,họđãviếtranhữngvởoperahàikịchtuyệtvờinhấtthếgian.Vàkhihọthửtựlàmmộtmìnhthìkếtquảchẳngđiđếnđâucả.

Vàtấtnhiên,mộtsốsảnphẩmthànhcôngnhấtthếgiớicũngđượctạoratheocáchnày.DanielPeter,mộtnhàlàmsô-cô-laThụySĩ,đãmấtnhiềunămđểcốtìmracáchthêmsữavàosô-cô-lachosảnphẩmcủaôngdịuvàmịnhơn-vìthứsữathôngthườngkhônghòalẫnvớibộtnhãocacao.ThếrồiônggặpHenriNestle-ngườidượcsĩđãchếtạođượcloạisữacôđặccóđườngđểphauốngliền.MàđólạichínhlàthứPeterđangcần.Vậylàkểtừđấychúngtađãcósô-cô-lasữađểthưởngthức.

Đôikhinhữngkếthợptuyệtvờichỉđếnsaunhiềunăm.ChẳnghạnnhưkhitiếnsĩSpencerSilverchếrathứkeomàsaunàyđượcdùngchomiếngdánpost-it,ôngnghĩmìnhđãthấtbại.Silverđangcốtạoramộtchấtdínhcựcmạnhchocôngty3Mnơiônglàmviệc,thếmàchỉthuđượcmộtthứkeorấtyếu:cóthểdínhvàohầuhếtmọithứ,nhưngrấtdễgỡra.Phátminhnàybịnhétvàokhonhữngnămnămtrời.Thếrồingàynọ,mộtđồngnghiệpcủaSilverlàArtFryđangtậphátchodànđồngcacủanhàthờvàcứphảibựcmìnhvìnhữngcáikẹpgiấycứbịrơisuốt.AnhchợtnhớđếnchấtdínhcủaSilver,rồiđemnótrétlênmộtmẩugiấyvà-eureka!-thếlàmiếngdánpost-itrađời.

TRẢIRỘNGSỰGIÀUCÓ

Tahaynghĩrằngthếgiớihoangdãlàkhắcnghiệt,khốcliệtvàtànnhẫn.Thếnhưngcáchhànhxửtrongthếgiớikinhdoanhthìcũngphảitheo“luậtrừng”đấythôi.Tuynhiên,sựhợptác-chứkhôngphảihạgụcconmồi-mớilàchiếnlượcthànhcônghơnchophòngđàmphán.

Hãybànđếnloàidơihútmáu.TrongcuốnNguồngốccủađứchạnh,tácgiảMattRidleyđãmôtảbầydơihútmáutìmkiếmnhữngconthúlớncóvếtthươnghở-chínhnguồnthứcănhàngngàycủalũdơi.Ừthìdơihútmáuchẳngphảilàconvậtdễthươnggì,nhưngchúngcũngbiếtcáchchiasẻ.Khitìmthấymộtnguồnmáu,mộtcondơikhôngthểlấyquálượngmáumànócần,thếnênnóchấpnhậnchiasẻnguồnmáuấyvớinhữngcondơikhác.Sựhàophóngcủanórồisẽđượctưởngthưởngkhinókhôngtìmđượcconmồinào.Condơinàokhôngchịuchiasẻrốtcuộccũngnhanhchónghiểurarằngsẽchẳngcóainhườngmáuchonólúcnócần.Dơihútmáusẽkhôngthểtồntạiđượcnếuchúngkhôngchịuchiasẻ.

Cũngvậy,nhườngcơmsẻáolànétvănhóachủđạotrongxãhộiloàingười.Thựcra,điềuđócũngcócáilícủanó:ngườitiềnsửănlôngởlỗ,mỗikhisănđượcmộtconvoima-mút,anhtakhôngthểnàoănhếtmộtmìnhđược;tốthơncả,anhtachiasẻnóvớingườikhácvàyêntâmrằngkhicóaisănđượcconkhácthìanhtacũngcóphần.

Takhôngcònphảidựadẫmvàongườihàngxómđểcóđượcbữaănsắptới,nhưngbảnnăngchiasẻvàhợptácvẫnlàmộtphầncủamọinềnvănminh.Nếuloàidơicóthểnhậnbiếtconnàochịuhợptác,connàokhông, thìbạncóthểchắcchắnrằngbạnbèvàđồngnghiệpcủamìnhcũngvậy.

Vànhưngườidẫnchươngtrìnhtalk-showJayLenođãnhậnxét:thuvénmọithứchomìnhrốtcuộclạilàđiềukhôngantoàn.“Nếubạnănhếtcảcáibánh,bạnsẽphátốm.Bạnchỉănđếnmứcbạncầnthôi,cònđâuthìđểdànhchongườikhác,”Lenonói.Khi JaykỉniệmnămthứmườicủachươngtrìnhTheTonightShow,anhđãtìmracáchchiasẻthànhcôngcủamìnhvớingườikháctrongchươngtrìnhnày-bằngviệctặngnhữngngườitrongnhómmỗingười1.000đôlachomỗinămhọlàmviệcvớiTheTonightShow-hoàntoànbằngtiềntúicủaanh.Nghethìcóvẻchẳngđángbaonhiêunếubạnkhôngbiếtrằngcócảthảy175ngườiđãthamgiadàndựngchươngtrìnhđó.Mọingười từchạyviệcvặtchochícácnhàsảnxuấtđềuđượcnhậnphần thưởng ấy. Điều đó đem lại nhiều ý nghĩa cho chương trình. Có người làm việc vớichươngtrìnhtámnămđượcthưởng8.000đôla.“Thayvìchỉnóicámơnsuông,bạnnêntraochohọmộtthứgìđócóchútýnghĩa,”Lenonói.

ĐốivớiYvonChouinard-ngườisánglậpcôngtythiếtbịngoàitrờiPatagonia-lạichiasẻcáibánhcủamìnhbằngcáchdànhchonhânviênchínhnhữngphúclợiđãkhiếnanhlậpcôngtycủariêngmình.“Ởđâychúngtôicómộtchínhsáchđượcgọilà‘Hãyđểchongườicủatôiđilướtsóng’.Mộtchínhsáchmànếulàlướtsóngthìaicũngcóthểđiđược...Tinhthầnấysẽbiếnđổitoànbộcuộcđờibạn,”ChouinardđãnóinhưvậyvớinhàtâmlíMihalyCsikszentmihalyitrongcuốnGoodBusiness:Leadership,Flow,and theMakingofMeaning [1].Tacó thểkhẳngđịnh,rằngkhôngphảiLenovàChouinardchơitròônggiàNoelkhơikhơithếthôimàhọđãcónhữngquyếtđịnhkinhdoanhrấtsángsuốt.TheoBộLaođộngHoaKìthìlýdosốmộtkhiếnngườiMỹbỏviệclàvìhọcảmthấykhôngđượctôntrọng.Nếusovớichiphítrungbìnhcủamộtcôngtykhingườiđiềuhànhhoặcmộtchuyêngiabỏviệclàmườitámthánglươngthìvàigiờtranhthủlướtsóng,haymộtphầnthưởngmườinămmộtlầncóđánglàbao!

CHIASẺCÔNGLAO

Khithànhlậphãng,chúngtôimuốnchứngtỏchonhữngngườiphảnđốivàtoànthếgiớithấyrằng,chúngtôicóthểtạoramộtcôngtyhếtsứcthànhcôngmàvẫncóthểđềuđặnvềnhàăn

tốivớigiađình.Bằngcáchnàochúngtôilàmđượcđiềuđó?Ấylànhờchúngtôibiếtthưgiãn.Chúngtôicốgắngkhôngquantâmđếnchuyệncônglaosẽthuộcvềai-miễnsaocôngviệcvẫntiếntriển,làmchocáibánhngàycàngphìnhtoralàđược.Cũngchẳngcógìlạkhitháiđộđóđãgiúpchúngtôilàmviệctốthơn.NhưHarryTrumantừngnói,“Nếuđừngquantâmđếnchuyệncônglaosẽthuộcvềai,tasẽlàmđượcnhữngđiềuthậtkìdiệu.”

Chúngtaaicũngmuốnđượcngườikháccôngnhậnthànhquảcủamình.Nhiềungườitrongchúngtacòncótrongđầucảmộtđámđôngtưởngtượngđangreohòkhenngợihoặcchêbaivìthànhcônghaythấtbạicủamình.Chúngtôiphảnđốicáithứvôbổđó.Thứnhất,ởđóchảcóđámđôngnàohết;ngườitaaicũngđắmchìmtrongbikịchcủachínhmìnhrồi,hơiđâumàđểýđếnbạnnữa.NóinhưvịcaotăngcủađạoPhật,vàothếkỉ11,AtishaDipankara,là“Chớmongđượckhen.”

Thứhai,khiđểngườikháccùngvớimìnhđứngtêntácgiảmộtýtưởngnàođó,bạnđãtạoramộtliênminhgồmnhữngngườisẽratayvunđắp,chămchútchoýtưởngấytrởthànhmộtthứgìlớnlaohơncảnhữnggìbạncóthểtưởngtượngra.Nếucóđếncảchụcngườicùngnghĩýtưởngđólà“củamình”thìđãsao?Kếtquảcuốicùngkhôngchừnglạilớnhơngấpmườilầnsovớikhibạnnhậnhếtcônglaovềmìnhấychứ.

ĐỪNGNGẠIĂNTONÓILỚN

KhiJenniferthamgianhómbảovệquyềncôngdânởthànhphốSavannah,Georgia,quênhàcủamình,côkhôngđịnhrataythayđổicảthếgiới.Côthamgiabởivìcôtinvàosứmệnhcủanhóm:giúpđỡnhữngngườimắcbệnhhiểmnghèo,mỗi lầnmộtngười. JenniferđượcphâncôngchămsócWendi,mộtcôbémắchộichứngHurler,mộtcănbệnhmấtsứckhủngkhiếpvàbệnhđãpháttriểnđếngiaiđoạncuối.MộtkhoảntrợcấpcủatiểubangGeorgiađãgiúpWendicóđượcsựchămsócytếđặcbiệtmàcôbécầnngaytạinhàmình.ĐếnkhiWendilênmườithìtiểubangthôikhôngtrợcấpnữa.“NgườitađịnhđưabévàonhàchămsócởFlorida,nơinósẽkhôngđượcgặpmẹ,emtraivàôngbàmình,”Jenniferkể.

VìmẹWendisốngđộcthânvàlàmviệctrongmộtnhàmáynênbanngàykhôngthểgọiđiệnchobéđược, thế là Jenniferđứngrađỡđầuchobé,gọiđiệnđếnchínhquyềntiểubangđểkhiếunại.Cuốicùng,JennifervàgiađìnhWendirađiềutrầntrướchộiđồnggiámđịnhykhoaởAtlantavàđãgiữđượckhoảntrợcấpchămsóctạinhàchocôbé.

Giúpđỡmộtđứatrẻbệnhtậtrõrànglàmộtthànhtựutuyệtvời,nhưngkhitheođuổiviệcnày,Jennifercòngiúpđỡnhiềutrẻemtậtnguyềnkhácnữa.SốlàcuộcđiềutrầncủabạnbèvàgiađìnhWendiđãgiúpmởrộngtrợcấprakhắpnướcMỹ.

Khigiúpngườikháccóđượcphầnbánhcủahọ,bạnkhôngđặtrachomìnhmộtmụctiêulớnlaonàocả.Bạnkhôngcầnphảithayđổicảthếgiới.Nhưnghãyhiếnthânchoviệcnướngmộtcáibánhlớnhơn,bạnsẽthấyrằngmìnhcóthểlàmbấtkìviệcgì.

HÃYTỤTẬPBẠNBÈTRONGHỘIHÃYTỤTẬPBẠNBÈTRONGHỘI

Tổchứcmộtbuổigặpgỡbạnbètronghội,mờinhữngngườibạnthuộcnhiềungànhnghềkhácnhau-chẳnghạncôemlàchủmộtcửahàngB&B,ngườibạncùnghọcđạihọclàkĩsưphầnmềm,mộtngườibạnlàmởtờbáođịaphương.Chọnnhữngngườimàbạntinlàhọsẽcảmthấy

thíchthúkhingồivớinhau(tứclàchẳngnợnầngìnhauhết).Nhưngđừngbàyđặtchươngtrìnhnghịsựnọkia,cốtsaovuivẻlàđược.Sauđóngồiđiểmlạixembuổigặpmặtđóđãthuđượcgì.Biếtđâubạnsẽthấyngườibạnlàmởtiệmhoacóthểbàyvẽchocôemgáichủnhàhàngmộtcáchthuhútcácđámcướinhiềuhơnnữa-vàcólẽsẽcungcấpcảhoachonữa!

HÃYTẠOKHÁCBIỆT

NhưbannhạcTheBeatlesđãnói,“Vàrồicuốicùng,cáibánhmàbạnnhậnđượccũngbằngvớicáibạnđãnướng.”Ừthìhọkhôngnóinguyênxinhưthế,đấychỉlàđạiýthếthôi.Nóicáchkhác,mỗilầnaiđóchobạnmộtýtưởng,mộtkỹxảolàmviệc,mộtkhoảnvay-hãynhớchuyểntiếpnóchongườikhác.Khôngnhấtthiếtcứphảilàmộttrảmộtđâu.Nếucấptrêntrongcôngtychobạnmộtlờikhuyên,hãynhớtruyềnlạilờikhuyênấychomộtngườicấpdướimàbạnmuốnbảoban.Nếumộtđốithủgiớithiệuchobạnmộtcôngviệcmàhọkhôngcángđángnổithìhãynhớtrảchohọmộtvàiđầumốiđánggiákhác.Hoặcchỉlàmmộtviệchảotâmgìđó.Tới thămnhàdưỡng lãochẳnghạn.Hoặcgọiđiệnchoôngbàcủabạn -biếtkhông, cáccụngóngtinbạnlắmđấy!

HÃYNÉMCÁIBẢNGTHỐNGKÊĐI

Dùcóýthứcđượchaykhôngthìhầuhếtchúngtađềucómộtcáibảngthốngkêghilạinhữnggìtacóvàđemsovớicáimànhữngngườiquenbiếtvớitađangcó.Emgáitamớisinhembé,còntalạicócuộcsốngxãhộisôinổihơn.Bạnthâncủatakiếmđượcnhiềutiềnhơn,nhưngtalạicócôngviệcthúvịhơn.Tacứsođonhưvậyvàcảmthấyyêntâmnếumọithứcũngtươngđươngmộtchínmộtmười.Saokhôngdẹpcáibảngthốngkêđóđimàsống-dẹpluôncáiýnghĩthànhcôngcủangườitachứngminhthấtbạicủamình.Bạnlàmđượcmà.Mỗikhibạncảmthấymìnhthuathiệtsovớiaiđóthìhãychohọthêmnữađi.Nếubạnganhtỵvìaiđóđượcthăngtiếnthìhãygửihoachohọ.Nếuemgáibạnvừamuađượcmộttòanhàlộnglẫyởvùngquêthìhãymờicôemđếndùngcơmtạicănhộcủabạn.Tạisaoư?Vìkhibắtđầuhànhđộngtheokiểudưgiảthìbạncũngbắtđầucảmthấymìnhdưgiả.Mộtkhiđãtrảiquacảmgiácgiàucórồithìbạnsẽkhôngcònphảilăntănnhiềuvềchuyệnôngnọbàkiasaomàgiàuthếnữa.

[1]Tạm dịch: Kinh doanh giỏi: Lãnh đạo, Tập trung và Tạo ra ýnghĩa.

CHƯƠNG4LÀMDỊUTÌNHTHẾ

TRONGMỘTCHUYẾNCÔNGTÁC từLosAngelesđếnNewYork,RachelPinenhận thấyphihànhđoàncóvẻtấtbậtquámức.Thếlàkhimộttiếpviênđingangđểkiểmtrathắtlưngantoàn,RachelđãlấymộtviêntrongtúikẹoFigNewtontođùngcủamìnhmờicôấy.“Côấycầmlấy, cóvẻbiếtơnđếnnỗi suýtphátkhóc,”Rachelkể.Lát sau, cô tiếpviênquay lại vàmờiRacheltheomìnhlênkhoanghạngnhất.Côtiếpviênbảo,“Chịkhôngbiếtbọnemvấtvảthếnàotrongchuyếnbayvừarồiđâu.Giánhưhànhkháchnàocũngđượcnhưchịthìđỡchobọnemquá.”

Cómỗimộtviênkẹomàđượccáighếhạngnhất-chỉlàmộtcửchỉhaylờinóingọtngàomàcótácđộngghêthếđấy!Đểcảmnhậnđượcthànhcôngtrongnhiềulĩnhvựccủacuộcsốnghơn,bạnhãyrắcmộtítđườngởchỗnàychỗkia.Bằngcáchlàmchotinhthầnnhữngngườixungquanhphấnchấnhơn,tasẽthuđượcnhữngphầnthưởnglớnđầybấtngờ.NghiêncứucủahainhàtâmlíhọclàDavidG.MyersvàRuutVeenhovenđãchothấy,rằngnhữngngườiđangcótâmtrạngtốtthườnghaygiúpđỡngườikháchơn;cácnhânviênđangtrongtâmtrạngvuivẻsẽthuậnlợihơntrongviệcđánhgiángườiđếnxinviệcsovớingườiđangcáukỉnh.Điềuđóthìhẳnlàbạncũngtừngthấyquakinhnghiệmcủachínhmìnhrồi.Thựctếlàtấtcảchúngtađềunhiệtthànhđáplạikhilòngtốtlantỏađếnmình.Hơnthếnữa,nghiêncứucònchothấynhânviêncàngvuivẻhạnhphúcthìsẽcàngsángtạohơnvànăngsuấtlàmviệccũngcaohơn.“Cảmgiácthoảimáisẽnângcaohiệusuấttinhthần,làmngườitanắmbắtthôngtintốthơnvàbiếtsử dụng các quy tắc quyết đoán trong những nhận định tổng hợp,” nhà tâm lí học DanielGolemanđãviếtnhưvậytrongcuốnsáchbestsellerPrimalLeadership[1]củamình.Gollemannhậnthấycáccảmgiáctíchcựcởnơilàmviệcsẽkhiếnnhânviênhànhxửđúngmựchơn,vàtácnghiệphòahợphơnvớinhómcủahọ.Vàbởivìhọvuivẻhơnnênítmuốnchuyểnsanglàmởcôngtykhác.

Lầntớinếugặpgỡmộtkháchhàngmới-hoặcmộtngườibạncũ,hayaicũngđược-saobạnkhôngtựbắtđầubằngmộtcâukhenngợivềvẻbềngoài,hayyphụccủacôấynhỉ?Đôikhichúngtaquênxãgiaomộtchútvớingườikháctrướckhibắttayvàoviệc,hoặcbắtđầuchủđềchínhmàtađangmuốnbàn.Nóinhưmộtcâucáchngôncũlà:khidùngmậtngọt,tasẽdínhđượcnhiềutiềnhơnlàdùngcáibánhvẽvôvị.Mỗilầngặpgỡaiđó,tronggiaotiếpchỉcó7%làbằnglờinói;cònlại93%làthôngquanhữngtínhiệukhônglờinhưcửchỉvàgiọngnói.Ngườitaítkhinhớđếnngườiđãcóbàinóisúctíchtrongbuổigiaodịch-nhưnglạinhớrấtrõngườinàocườinhiều,ngườinàotỏraquantâmtớihọ.

HÃYCHONGƯỜITAĂNBÁNH

Gaillàmộtnhàthiếtkếđồhọatựdovớimộtrắcrốiđiểnhìnhcủangườilaođộngtựdo:làmnhiềumàtiềnít.Mặcdùđôngkháchvàtiếngtămcũngnổi,thếnhưngkháchhàngcủacôchẳngthèmtrảtiền.“Tiềncủatôicứbịkẹtcứngtrongtàikhoảnngânhàngcủahọthôi,”Gailthan

thở.

Gailđãthửdùngđủmọikiểuthuyếtphụcđểcácconnợtrảtiền-từviếtthưxin“Làmơntrảtiềnsớmcho,”vàvẽkèmtheođóbộmặtcười,chođếnnhữngcúđiệnthoạingoạigiao-nhưngđềuchẳngănthua.Tuyệtvọng,côbèngiởramộtkếmàvềsauđãchothấyđólàmộtýtưởngtuyệtvời:đembánhranhửhọ.“Tôigửichohọnhữnglờinhắcnhởvềcáchóađơnquáhạn,kèmtheochútmồinhửrằngnếuđếnngàyđó,ngàyđóhọchịuthanhtoánthìtôisẽthưởngchohọcácloạibánhmớinướng-tùyhọchọn.Thếmàđượcviệcmớihaychứ!”

Chúngtathườnghànhđộngnhưthểkinhdoanhlàphứctạplắm,tựlòemìnhrằngcáckếsáchphảicựckìưuviệtvàcáchtiếpcậncũngphảithậtcaotay.Tachútâmvàokĩthuậtthươngthuyếtvànănglựctrítuệcủamình.Takhoecácnăngkhiếuhaylàmnhưvôtìnhđểlộrarằngmìnhđãtheohọctạimộttrườngkinhdoanhcótiếng.Thếnhưngtalạiquênmấtđôikhichỉcầnvài lờitándươnghayquàcápchútđỉnhthôi làgỡđượcnhữngrốirắmtinhvinhất.CóbằngquảntrịkinhdoanhcủaHarvardhayWhartonđươngnhiênlàtốt,nhưngcũngcólúchọcvịcaochẳngbằngmộtlichanhđáđâu!

HoặcchẳngbằngmộtlonCherryCoke.Chuyệnlàthếnày:TrướckhiphỏngvấnWarrenBuffettchomộtđoạnphátthanhquảngcáothịtrườngchứngkhoánNewYork,LindađọcthấytrongtiểusửcủaWarrenlàôngrấtthíchuốngCherryCoke,bấtkểngàyđêm.ThậmchíôngcònđặtcượcvàocổphiếucủaCoca-Cola-cũnglàcáchngườitathườnglàmkhicócảmgiácấmápvàsaymêvềmộtnhãnhiệunàođó.Vậylàngaytrướckhiphỏngvấn,LindađãmờiWarrenthứthứcuốngmàôngyêuthích.Warrennhìnlonnướcvàcười.“Linda,”ôngbảo,“tôisẽnóichocônghetấtcảmọithứcômuốnbiết,chỉvìcôđãmangchotôimộtlonCherryCokenàyđấy.”

Lonsodađógiábaonhiêu-cóđếnmộtđôlakhông?Vậymàcửchỉđơngiảnấylạitìmđượclốivàomộttrongnhữngcáiđầuthôngtháibậcnhấtcủangànhkinhdoanh.

Lầntớinếucómộtngườithânthiếtnàođócủabạncảmthấybựcbộihaybấtbình,bạnhãythửđưachohọmấythanhsô-cô-laKisseshaychìarahũkẹoxemsao.Mặcdùvẫnchưagiảimãđượcnhữngbíẩncủasô-cô-la,songcácnhàkhoahọccũngbiếtrằngnóchứamộtsốhợpchấthữucơtạoracảmgiácthoảimáitrongnãongười.Chẳnghạnnhưchấttryptophantìmthấytrongsô-cô-lagiúpnãotiếtraseratonin,mộthợpchấthữucơtạonêncảmgiáchưngphấn,lânglâng.Rồiphenylethylaminetrongsô-cô-lacótácdụngkíchthíchtrungtâmkhoáicảmcủanão,tạoracảmgiácngấtngâynhưvángvất,đêmêvàháohức.

Tấtnhiên,bạnchẳngcầnphảilànhàsinhhọchayhóahọcthìmớinhậnbiếtđượcđiềuđó.MộttrongcácGiámđốcMỹthuậttàinăngcủachúngtôi,WhitneyPillsbury,đãđềxuấtviệcmờikháchhàngănsô-cô-la.AnhnhậnthấychúngtôithườngthíchthúvớicácýtưởngcủaanhhơnmỗikhiđượcnhấmnhápM&Mmàanhmangđếncuộchọp.Ănhếtvàikínhưthếthìchúngtôibắtđầudùngcáimánhngonlànhnàyvớikháchhàngcủamình,nhồiđẫyđồngọtchohọrồimớitrìnhbàycôngchuyện.Chẳngbiếtlàdođồngọthaysựhiếukháchmàkháchhàngcóvẻ“chịuđèn”hơnvớicáchnghĩ“chẳnggiốngai”củachúngtôi.Giờđâychúngtôicòndùngcảbánhkem,bánhnướngvàkẹomềmGodiva(chocácđốitácthựcsựcứngđầu!)nữa.

CÙCHOCƯỜI

SángnàonhânviêncủacôngtyElectricalProductsofIndiacũngtụtậpvớinhauđểcườimộttrận.CácnhàquảnlíởcôngtynàybảovớinhânviêntưvấnnhânsựMichaelKerrrằng:mộtchầucườihàngngàynhưvậysẽgiúpnângcaonăngsuấtlàmviệc,cảithiệnmốiquanhệgiữacácnhânviênvàgiảmthiểucácbệnhliênquanđếnstressnhưđauđầu,cảmlạnh.

NghecóvẻbuồncườinhưngDanielGolemancónói:nhữngnghiêncứuvềtínhhàihướcchothấynhữngchuyệnvuiđùaởnơilàmviệcgiúpkíchthíchtínhsángtạocủanhânviên,cảithiệnmốigiaotiếpvàlòngtin.Trongkhithươngthuyết,lâulâulạichêmvàomộtcâuvuiđùasẽlàmtăngkhảnăngnhânnhượng.

Bạnsợrằngđùabỡntronglúclàmviệckhiếntakhónghiêmtúcđượcchăng?Hãynghĩlạiđi.NghiêncứucủaGolemanchothấynhữngvịlãnhđạođượccoilàxuấtsắc(căncứvàothànhtíchtàichính,cũngnhưtheođánhgiácủađồngsựvàcấptrên)thườngcónhữngnhậnxéthómhỉnhnhiềugấpbalầnsovớinhữngvịlãnhđạothườngthườngbậctrung.Thếnhưng,nhưvậykhôngcónghĩalàbạncứphảikểđikểlạinhữngchuyệnđãnhàm,hayđóngbộhềđilàmvàomộtngàythứSáunàođó.

NhưnhậnxétcủaGoleman,vớisựhàihướctậpthể,hiệuquảkhôngđếntừnhữngchuyệncườinhàmcũmàđếntừnhữngcâuđùabèbạnvàcáikhôihàibấtchợt.

RẮCĐƯỜNG

HeleneStapinskingồitrongmộtnhàhàngởLosAngelesđểchờđếnlượtđọcquyểnsáchđầutaycủamình,mộthồikímangtênFive-fingerDiscount[2].Banđầucôchỉhồihộpthôi,nhưngđếnlúcsắptớilượtmìnhthìcôpháthoảngthựcsự.TrướcHelenelàmộtdiễnviêngiỏi-cótiếnglàcóthểđọcmộtchuyệntếukhiếncửtọacườiầmlên.Helenecũngcười,nhưnglòngdạthìrốibời.“Tôicứnghĩ,mìnhlàmsaotheođượcchanàyđây?Đúnglàácmộngthật,”Helenekể.NóivậychứcuốnsáchcủaHelenecũnglắmchuyệncườivànhiềuđoạntếu,nhưngđâuphảilàđểtấuhài.

Thế nhưng lúc lên đọc, Helene thấymình chưa bao giờ được công chúng chào đón và tánthưởngđếnvậy.“Họcườivớinhữngchitiếttrướcđâychưatừngthấyởđâucười-nhữngchitiếtmàcảtôicũngchưabaogiờnghĩlàchúngbuồncười,”Helenenói.

Helenepháthiệnramộtđiềumàcácnghệsĩhàichuyênnghiệpđãquárành-sựhàohứngcủacửtọalàvôchừng.Tráilại,mànmởđầucànghaythìngườitacàngthêmthíchthúvớimànsau.Chínhvìthếmàcácrạpmớithườngcómànlàmnóngtrướckhimànchínhramắt.Aiđãtừngthamgiaghihìnhtrựctiếpchươngtrìnhđêmkhuya-kiểunhưTheTonightShowhayTheLateShow-thìchắcchắnsẽbiếtnhữngchươngtrìnhấythựcsựkhôngbắtđầubằngnhữngmànđộcthoạicủaJayhayDave.Trướckhicáccamerabắtđầuvàoviệc,mộtmàntấuhàiđượcdiễntrựctiếpởtrườngquayđểlàmnóngchokhángiả,rồisauđóLenohayLettermanmớilênhình.Cácnhàsảnxuấtbiếtrằngmànmởđầukiakhôngcốtđểgâycười,màđúnghơn,nóchỉnhưđộngtácmồinướcchocáimáybơm,đểrồilàmchodòngtiếngcườicủakhángiảtuônrađượcdễdànghơn.

NhưmộthọcgiảnghiêncứuvềbộluậtTalmudcủangườiDoTháitừngnói:takhôngthểcóthêmnếukhôngchođinhữnggìtacó.Tấtcảchúngtađềucósẵnmộthũđườngtrongbản

thânmình,vậytạisaokhôngđemchobớtđi?Bạnsẽthấyrằngkhođụncủamìnhsẽđầythêmgấpbộichomàxem.

NỞMỘTNỤCƯỜI

Hãynhớđếnlầnmớiđâynhấtbạnchơivớibọntrẻđi.Khibạnđưataybịtmắtmìnhthìbécũnglàmtheoynhưvậy.Bắtchướclàlốixửsựtựnhiêncủaconngười.Thôngquabắtchước,nòigiốngchúngtabiếthọchỏi,biếtgiaotiếpvàbiếtcảmthông.Sởthíchbắtchướctựnhiêncủachúngtachứngtỏtahay“bắtthóp”tâmtrạngcủangườikhác,vìvậymàbạncóthểcảmthấybấtankhichồngbạnbắtđầucăngthẳngvềchuyệngặpmẹanhấy,hoặcmộtnhânviênmớivuivẻdễgầncóthểlàmthayđổisinhkhítrongvănphòng.

Cũngmaylànhữngcảmxúctíchcựcthườngdễlâylanhơnnhữngcảmxúctiêucực.NghiêncứucủatrườngQuảntrịthuộcĐạihọcYalechothấy:trongvănphòng,sựhàohứngvànhiệttìnhlannhanhhơnnhiềusovớisựcaucóvàtrầmuất.Cáchtốtnhấtđểpháttánnhữngcảmxúctốtđóư?Thìcứcườithậttươi-đólàmộtcửchỉvuivẻbậcnhấtrồi.

Lindađãnhậnrađiềuđósaumộtlầnvungtayđinhakhoathẩmmỹ:

Từnhỏtớigiờrăngtôivốnkhôngđượcngayngắnnhưvẫnthườngthấytrênmấybìatạpchí.Thànhra lớn lêntôicũngkhônghaycười.Tôighéthàmrăngcủamìnhcựckỳ.Thếrồi tôiđichỉnhlạirăng,vàbathángsauđãcóhàmrăngsángbóngđúngnhưtôihằngaoước.Giờthìtôicườisuốt,lúcnàocũngkhoerăng.Khichồngtôidỡđồtrongxera,tôicườitoetoét.KhitrợlíđưachotôilycàphêStarbucksbuổisáng,tôilạinhoẻnmiệngcườivớicôđểtỏýcámơn.Ghéquađámtangbàdì,gặpaitôicũngcườixinlỗi.Kếtquảlàmọingườixungquanhaicũngcườivớitôi.Nhữngbuổigặpgỡkháchhàngtrởnênthuậnthảohơn,cáccuộcđàmpháncũngsuônsẻhơn,đồngnghiệpthấycảmthôngnhauhơn.Vàhaynhấtlàgì?Mộtnămsau,Robincũngđếnôngnhasĩkia,Bs.RobertSorin,vàgiờđâytôiđãcóngườibạncộngsựtrongngànhkinhdoanhhạnhphúcchưatừngthấy.

Khibạncườivớingườikháccũngchínhlàlúcbạn“lây”chohọniềmhạnhphúc.NhàtâmlíhọcFritzStackđãpháthiệnrađiềuđókhiôngchonhữngngườidựgiờngậmmộtcâybútchìtrongmiệngđểkíchhoạtcáccơcười.Khiđãcườiđượcthìhọsẽthấyphimhoạthìnhbuồncườihơn.Vậylà:dễdànglàmchobạnbè,cấptrênvàchồngbạnchấpthuậnhơnnhiềunếubạnđưarađềnghịkèmvớimộtnụcười.

TẶNGMỘTMÓNQUÀ

CóbaogiờbạnthắcmắcvìsaonhânviênbánxelạithườngtặngkèmhoahayđầuđĩaDVDkhibạnmuamộtchiếcxemớichưa?Lídorấtđơngiản:mộtmónquànhỏsẽlàmbạncảmthấythíchhơnvớithứmàbạnđãphảitốnnhiềutiềnđểmua.Cácnghiêncứuchothấy,rằngnhữngkháchhàngđượctặngquàsaukhimuamộtmónhàngcógiátrịnhưxehơihayvôtuyếnsẽcảmthấyhàilòngvớimónhàngấyhơnlànhữngngườichẳngđượctặnggìcả.

ChúngtôicóngườibạntênlàGeraldineLaybourne-làCEOvàđồngthờilàsánglậpviêncủamạngOxygen,cũnglàngườitiênphongtrongcôngnghiệptruyềnhìnhcáp-đãpháthiệnrađiềuđókhicốgắnglàmchomạngcủamìnhđượcnhàđiềuphốicủaTVvệtinhDISHNetwork-làEchoStarCommunications-chọn.“Chúngtôiđãtheođuổivụgiaodịchnàysuốtmấynăm

trời và nhiều lần tưởng như đã gần đến đích rồi,” Laybourne nói. Vậy mà cứ hỏng suốt.Laybournebựclắm,nhưngvẫngiữmốiquanhệthânthiệnvớiCEOcủaEchoStar,làCharlieErgen.ChịthưtừqualạivớiôngErgentrêne-mailvàcùngcácnhânviênkháccủaOxygenđếnthămEchoStarđểđềđạtvềcáchnhìnnhậncủacáckhángiảnữ.Thếnhưng,cólẽnướccờhaynhấtcủaLaybournelạichínhlànướccờđơngiảnnhất.SaukhiEchoStartổchứcmộtchiếndịchquảngcáo,trongđóchúheolàhìnhảnhchủđạo,vănphòngcủaLaybourneliềncấptậpdộilênôngErgenđủthứsảnphẩmtừheo-thứHai:heomuốisơchế;thứBa:đùiheoxôngkhói; thứTư:sườnheo,kèmtheo lờinhắn: “Muốnăn thịtheonữa thìhãykíhợpđồngvớiOxygen.”

Ergenđánhgiácaonhữngmónquàấynhưngvẫnkhôngchịukíhợpđồng.“Chuyệnđócũngchẳngxong,nhưngôngấythấyrằngchúngtôicũngthậtsángtạo-luôntíchcực,vuivẻ.”Thếrồi,chừnghainămsau,EchoStarcóchuyệnbấtđồngvớimộtmạngkhácdànhchophụnữ.NgườibênEchoStarliềngọingaychoOxygen.“Họbảomuốnlàmănvớichúngtôivìchúngtôitíchcực.Thếlàtuylúcđóđangbựclắm,nhưngchúngtôivẫntỏratửtếvàtiếptụccốgắng,”Laybournenói.Đếnđầunăm2006,OxygenđãcóđượchợpđồngvớiEchoStarđểxuấthiệntrongítnhấtbảytriệugiađình.Chỉvàimiếngdămbôngmàđixavậyđó!

TRAOMỘTLỜIKHEN

Một lầnnọ, cómộtgãhỏiAbrahamLincoln rằng, cứbị xin chữkímãinhư thếôngcóbựckhông.“Đượcnịnhmộtchútthìngườitasẽchịuđượcnhiềuthứlắm,”TổngthốngLincolntrảlời.

Chođếnnay,câunóicủaLincolnvẫnđúng.Chúngtaaicũngthíchđượckhen.Thếmàchúngtachẳngmấykhichịukhókhennhau.Lindanhớlại:

Hồicònlàmbênmộthãngnọ,tôicómuamộtbộđồmớiđẹplắm.Tôirấthãnhdiệnvớinó.Tôivừamới sinhcháu, lạiđangmuốngiảmcânnêncảmthấy rấtyên tâmtrongbộđồnày.Thếnhưng,cảngàyhômấychảainóigìvềbộđồmớicủatôicả.Thấtvọngvôcùng.Rốtcuộc,tôihỏimộtđồngnghiệprằngtạisaochẳngaiđểýgìđếnbộđồmớicủatôichứ.Anhtatỉnhbơnhìntôi,rồibảo,“Đógọilàluậtđờiđấy.”

Nóicáchkhác,ngườitathườngngạikhenđồngnghiệpvàngườiquen,dùchỉ làmộtcâuvôthưởngvôphạt-sợrằngkhenhaykhentốtvềcáiáohaymáitóccủaaiđóthìcóthểsẽbịhiểulầm.Chúngtaaicũngcầnđượcđộngviên.Nếubạnnóivớingườiphụtáchỉmớihaimươituổicủamình,rằnganhtacóbộngựcngoncơmthìchắcchắnsẽcólờiratiếngvàongay.Nhưngcònbảomộtngườiquenthânrằnghọtrônganhthậtbảnhbaohayphongđộthìhầunhưlúcnàocũngcựctốtcả.

Mộtsốngườihàtiệnlờikhenvìsợbịcoilàgiảdốihayxunịnh.

Nhưngxinnóivớibạnthếnày:mộtkhibạnđãlolờikhenthốtracóvẻgiảdốihaykẻcảthìchắcchắnlờikhenấysẽkhôngnhưthế.Chỉriêngcáiviệcbạnlolắngnhưthếđãchứngtỏbạnkhôngphảilàkẻbợđỡrồi,chonênlờikhencủabạncũngsẽthểhiệnrõnhưvậy.Cònnữa,nếubạnvốnlàngườikẹocótiếng,thếrồitựdưngđemsô-cô-lađichiavàkhenđầutócngườitakhiếnchobạnbè,đồngnghiệpchoángthìsao?Thìchẳngphảicáihaycủaviệclàmdịukhông

khíxungquanh làchỉcầnrảimộtnhúmđườngđấythôi.Vậynên,nếubạnvốnnổi tiếng làngườikhóđămđămthìtiếngcười,câukhencủabạnsẽcàngthêmnhiềuýnghĩa.ChẳnghạnnhưKaren,chủtịchmộtcôngtyhạngtrung,vốnlàngườirấthaynổinóng.Nhữngkhicăngthẳngquá,chịthườngquátmắngbúaxuanhữngngườixungquanh.Bìnhthườngchịcốkiểmsoátlờiăntiếngnóivàtháiđộcủamình,nhưnglúcnónglênrồithìchịphớtlờhết.

ThếrồiKarencũngtậplàmđượcviệcnày.Trướchết,chịluônxinlỗikhicơngiậnlàmchịmấtkhôn.Quantrọnghơn,chịcònbiếnviệckhenngợinhânviên-chứkhôngchỉ“đì”thôi-thànhmộtviệc làmthườngxuyên.MộttrongcácnhânviêncũcủaKarenkể,“Khibạn làmviệcgìđúng,Karensẽlàmnhưbạnlàngườithôngminhnhất,giỏigiangnhấttrênđời.Chịấyphátrồlênmàcatụngbạn,vàđiềuđósẽgiúpbạnthấyvữngdạhơnmỗikhichịấytráitínhhaynổikhùng.Bạnchịuđựngđược,vìtrướcđóchịấyđãrasứcbồiđắpsựtựtinchobạnrồi.”

Karenvẫnnóngnảynhưtínhtìnhchịvốnthế,tuynhiên,chịđãbiếtbanphátthêmnhữnglờingợikhenmànhânviêncần.Sứcmạnhcủa lòng tốt lànóivề chuyện tốtbụng thật sựchứkhôngphảilàgiảvờ.

HÃYNỞMỘTNỤCƯỜI

Cácnghiêncứuchothấychỉmộtviệcđơngiảnlàmỉmcườithôicũnglàmchobạnthựcsựvuilên,vàcảnhữngngườiquanhbạncũngvậy.Vìthếbạnhãycốgắngcườithậtnhiềuvào.Đểthựchành,hãycườivớinhữngngườilạmàbạngặpngoàiđường.Nếusốngởmộtthànhphốđôngđúc,mọingườiđilạitấpnậpthìcứmỗidãyphố,bạnhãychọnlấymộtngườiđểtraonụcười.Banđầucườivớitrẻcon,thậmchívớichó.Sauđócườivớingườinàocóvẻthânthiệnvàdễtính.Ítlâusaubạnsẽdámcườicảvớinhữngkẻbặmtrợnnhấtnữalàkhác.Anhta/haychịtacóthểđáplạihoặckhông,nhưngchẳngsaocả.Bạnchỉmuốnlàmsaođểcườicũngtựnhiênnhưthởmàthôi.

HÃYBẮTCHƯỚCCÁCBẬCTHẦY

Bạnkhôngcầnphảilàdanhhàithìmớigâycườiđược,nhưngquansáthọmộtchútcũngtốt.HãynghiêncứunhữngbộphimhoặcchươngtrìnhTVhàimàbạnyêuthích;hãyghinhớkhôngchỉlànhữngchuyệncườimàcảcáchnhấnnhá,trầmbổngnữa.Vàhãylàmlạichobạnbèđồngnghiệpxemchơi.Điểmmấuchốtởđâykhôngphảilàđánhcắpnộidung-bởivìmỗilầnkểlạimộtchuyệncườinghĩalàbạncóýtônvinhnóđấy-màlàtậplàmchongườikháccười.(Tấtnhiên,nếuhọctậpđượcnéthómhỉnhvàthôngtháicủaJonStewarthayWillFerrellthìcòngìbằng.)Cómộtđiềucầnchúý:thóiquennàycóthểdẫntớichỗbịlạmdụngtháiquá.NếubạncứbắtchướcgiọngmũicủanhânvậtyêuthíchtrongchươngtrìnhSaturdayNightLivemãithìđồngnghiệpcủabạnchảcườinổiđâu.

HÃYMỜIĐỒNGỌT

Bạnnênthủmộtítkẹotrongngănbàn,hayđâuđócạnhđấy.Khimộtngườinàođóđếngặpbạnmàtrôngcóvẻcăngthẳng,mệtmỏihaycáukỉnhquáthìbạnhãymởngănkéora,vàđưachongườiđómộtthỏiSnicker.(Ghichú:Đồănnhàlàmlàhaynhất.)

[1]Tạmdịch:Lãnhđạođạicương

[2]Tạmdịch:Ăntrộm

CHƯƠNG5GIÚPKẺTHÙ

KHIMỚIVÀOLÀMVIỆCtrongngànhtruyềnhình,Marlagặpmộtôngsếprấthắcám.“Ôngtacứmộtmựcthúcnhânviênphảilàmviệcđếnhếtchịunổimớithôi.Ngườitaphảibỏviệcvìkiệtsứcthìôngtamướnngườikhác,”Marlakể.ChỉriêngviệcôngtacắtđặtmộtytámangtheocácốngB12đểchíchchongườibịđuốisứclàđủbiếtđóđúngthậtmộtlãochủnô!

Trongmấynămkếtiếp,Marlachuyểntừbộphậnpháttriểnsangbộphậnsảnxuất;giờđâychịđãtrởthànhchứcsắccaocấpcủamộttrongnhữngstudiochínhởHollywood.TacóthểhìnhdungracảnhMarlađãngạcnhiênthếnàokhivàinămsauchịđượcbiếtôngsếpcũđangphảisănđónchị.Mọichuyệnđãđảongượchoàntoàn,bâygiờchịmớilàngườicóquyềnchấpnhậnhaybácbỏýkiếncủaôngsếpcũ.“Ồ,quáđã!Sướngthật!Thếlàcócơhộiđượcđáptrảnhữnggìôngtađãlàmvớitôivàvớinhữngngườidướiquyềnhồiđó!Nhưngrồitôinghetiếngmẹvăngvẳngđâuđây:Hãyhạgụchọbằnglòngtốtcủacon.”ĐóchínhxáclànhữnggìMarlađãlàm.“Bạncóthểthấyvẻnghingạitrongánhmắtôngtakhitôiđíchthânrótcàphêmờithayvìsaitrợlícủamình.Ôngtathựcsựhoangmangkhitôihỏihanvềconcáiôngta,”chịkể.“Thếrồi,khitròchuyệnđãcóđà,tôiđểôngtadốchếttâmcan,còntôichỉchămchúlắngnghe.”

MaychoMarlalàýtưởngcủaôngsếpcũchảrasaonênchịcóthểbácbỏmộtcáchcôngtâm.Nhưngchịvẫnviếtchoôngtamộtlờinhắnlịchsự,cảmơnvìđãmấtthờigianvàchoôngtabiếtrằngôngcóthểđếnchỗchịbấtkìlúcnào.

Mấynămsau,Marlachuẩnbịchomộtthươngvụtruyềnhìnhrấtlớn.“Tôihoàntoànđắmđuốivớidựánnày.Tôibiết,nếumìnhđượcphépthựchiệnthìdựánnàycóthểđưasựnghiệpcủatôilênmộtnấcmới,”Marlanói.Thếnênchịmớitáhỏakhibiếtmìnhphảitrìnhbàyvớiai-chínhlàôngsếpcũ!“Lầnnàythìquyềnsinhquyềnsátnằmtrongtayôngta,nhưngnhờlầntrướcđãvượtquaôngtabằnglòngtốtcủamìnhnêntôiđảongượcđượctìnhthếtrongmốiquanhệnày,”Marlanói.“Trongkhitôibiếtchắcchắnôngtachảhiềnlànhgì,thếnhưngôngtalạitỏrarấttôntrọngtôivà-quantrọnghơncả-ôngtađãnhấttrívớithươngvụmàtôiđangcần!Chưabaogiờtôicảmthấyvuimừngvìđãnghelờimẹmàcưỡnglạimongmuốntrảthùđếnthế!”

Marlađãnắmđượccáinguyênlívốnđãgiúpchúngtôirấtnhiềutrongcôngviệc,cũngnhưtrongcuộcsống:giúpđốithủcủamìnhcóthểlàmộttrongnhữngđiềuquantrọngnhấtmàtalàmđượcchochínhmình.

Chúngtađangsốngtrongmộtnềnvănhóacótổngbằngkhông.Nămnàocũngcótổngthống,cóngườithắnggiảiOscarchophimhaynhất,cónhàquánquânmườimônphốihợpcủanămấy.Nhưngchodùcácsựkiệnđócólêntrangnhấtcácbáothìphầnlớncuộcsốngcũngkhôngphảitrắngđenrõràngnhưvậy.ChẳngcómấyphụnữnhậnđượcgiảithưởngNgườiVợNhàQuêGiỏiNhấtTrongVaiPhụ.

Nềnvănhóacủachúngtaxúichúngtachốnglạinhau.Giớikinhdoanhđọccácloạibáochí

thươngmạiđểtìmcáchbàybinhbốtrậnnhằmgiúpcôngtymìnhhạđượcđốithủ.Cácbậcchamẹnhảyvàonhữngcuộcđấuquyếtliệtđểconcáimìnhđượchọctrongnhữngtrườngmầmnontốtnhất.Chúngtacoinhữngngườicùngtheođuổimộtthứnhưtalàkẻthù.Chínhvìvậynênkhingheaiđónóingườikhácgặpmaythìđôilúctathấymìnhchùnchânmộtchút.Khitathấyđốiphươngxuixẻothìđôilúctalạicócảmgiácphởnphơ.

Nhưngnóichocùngthìailàkẻthù?Trênđờinày,sốngườimàtacóthểthựcsựcoilàkẻthùvốnítlắm.ỪthìOsamaBinLadenlàmột,thếnhưnghầuhếtnhữngngườimàtacoilà“kẻthù”thực ra chỉ lànhữngngười làm tổn thươngcái tôi của ta thôi,đạiđểnhư tayđồngnghiệpngángđườngthăngtiếncủata,haygãbạntraitựnhiêndởchứngbỏrơita.Chínhvìvậymàchuyệnlihônmớighêgớmđếnthế.ChẳngaithèmquantâmxemngườinàocóđượcbộsưutậpcácCDvềnhữngtiếtmụchaynhấtcủaBarryManilow-cáccặpđãchiatayquayquachửibớinhauchỉvìbịchạmtựái.

Mộtkhiđãbiếtcáchdẹpbỏtựáivàkhôngđểbụngthùdai,bạnsẽthấymìnhlàmtốthơnhẳn.Bởivìphầnlớncuộcđờikhôngphảilàchuyệntôiđấuvớianh,màphầnlớnthờigianchúngtasẽlàmviệctrongcùngmộtđội.Chúngtahợptácvớinhau.Cóthếmớigọilànềnvănminh.Chỉcómộttổngthốngthôi,nhưnglạicóđến535thànhviênhạviệnđểcùngvậnhànhnhánhlậpphápcủanướcMỹ.Bạnvàđồngnghiệpcủamìnhcóthểthamgiavàocuộcthiđuaxemaicóchỉsốbánhàngtốtnhất,nhưngrốtlạicảhaiđềuphảilàmchotốtnếumuốndoanhthu-vàcảgiácổphiếu-củacôngtymìnhtănglên.

CáicáchgiahạnhợpđồngcủadàndiễnviêntrongchươngtrìnhtruyềnhìnhănkháchFriendslàmộtminhchứngtuyệtvờichođiềuđó.Họhiểurằngcóthểtăngcườngsứcmạnhthươngthuyếtcủamình-vàcảtúitiền-nếuhọthươnglượngtiềnthùlaotheocảnhóm,trongđó,cácdiễnviênđềuđượchưởngthùlaongangnhau.HọcóthểchànhchọenhauvềchuyệnJenniferAnistonhayLisaKudrowlàngôisaocủashowdiễn.Nhưngkhông,họdẹpbỏbảngxếphạngvàkéodàicuộcsốngcủashowdiễn.Vàdĩnhiên,họđãthắngđậm!

TẠISAOHỢPTÁCLẠITHẮNGCẠNHTRANH?

Đểhiểurõhơnvìsaohợptáclạilàmộtchiếnlượcmạnhmẽdườngấy,hãynghĩđếnmộtthínghiệmtâmlíquenthuộcgọilà“Canhbạccủatêntù”.Trongthínghiệmnàycóhaingườichơivàmộtchủnhàbăng.Mỗingườichơicóhailábài,mộtlághi“hợptác”,lácònlạighi“bỏ”.Mỗingườichơiphảitựquyếtđịnhxemmìnhcónênhợptáchaykhôngmàchẳngbiếtngườikiaquyếtđịnhthếnào.Nếucảhaihợptácvớinhauthìmỗingườiăn300đôla.Nếucảhaiđềubỏthìmỗingườibịtrừ10đôla.Nhưvậylàcósựkhuyếnkhíchhợptác,nếucóhaingườichơicóquyếtđịnhgiốngnhau.Tuynhiên,nếumộtngườihợptácmàngườikiabỏthìngườibỏsẽăn500đôla,cònngườihợptácbịtrừ100đôla“nguphí”.

Thoạtnhìnthìcóvẻnhưcứbỏlàhaynhất,vìnếuđượcthìđượclớncònnếuthuathìthuanhỏ.Thựcrabỏlàlựachọnhaynhất-nếuchỉchơimộtlần.Tuynhiên,cácnghiêncứulạichothấy:khichơinhiềulần,ngườitalạichọnhợptácvớinhau.Đâylàtròchơitựkhốngchế-khôngaicóthểbỏhoàimàkhôngbịbênkiabỏlại.Haingườichơisẽnhanhchóngnhậnra,rằngchiếnlượchaynhấtđểbảođảmthànhcônglàquênđimóntiềnthưởng500đôlatovậtvã,hãycứđềuđặncùngăn300đôlathôi.

BấtkìaiđãtừngmuahaybánthứgìđótrêneBaythìđềuhiểunguyêntắcnày.Giảdụnhưbạnmuốnbáncáiđộcbìnhcũcủabàngoại,rấtđẹp,nhưngbịsứtmấtmộtmiếnglớnphíasau.Nếuchẳngđảđộnggìđếnvếtsứtthìbạnsẽbánđượcgiácaohơn.Tuynhiên,nếubạnlàmvậythìđừngcómongbánđượcthứgìtrênmạngnữa,vìeBayđãtạoramộtcáchtrừngphạtkẻlừađảomàtưởngthưởngchonhữngaichịuhợptác-thểthứcphảnhồi.Kẻbánngườimuahàngngàyđềuthôngbáogiácảcácgiaodịchcủamình,chobiếthọnghĩđốitáccótrungthựcvàchơiđẹphaykhông.Ngườinhậnđượccáibìnhbịsứtkiachắcchắnsẽthôngbáorằngbạnchàohàngkhôngtrungthực,vàsẽcònrấtítngườimuốnlàmănvớibạn.

CảtrêneBaylẫntrongcuộcsống,chơixấuthìkhôngđượcbền.Vìgầnnhưtrongcảcuộcđờimình,bạnlàmănvớingườitađâuchỉmộtlầnrồithôi.Vậychứtanênlàmgìtrướckhigặpmộtđốitáclàmăntiềmnăng,haytrướcmộtcuộchẹnvớingườilạ?TaGooglehọchứsao.Trongthờiđạithôngtintứcthờingàynay,bạnmàchơixấungườikhácthìchẳngthểnàothoátđượcđâu.Cũngvậy,hệthốngliênlạctứcthờicủachúngtacũngcóthểgiúpngườicóuytínđànghoàngtácđộngđếncảbạnlẫnthù.

Dướiđây làmộtsốchiếnthuậtmàsaunhiềunămchúngtôiđãrútrađượcđểhợptácvớingườikhác,ngaycảkẻthùcũngtrởthànhđồngminhvàbèbạn.

HÃYTRƯỢTTHEOCHƯƠNGTRÌNHTỐTNHẤTCỦABẠN

Làmộtngườimáumêtrượtbăng,Robinbiếtrằngcáchtốtnhấtđểchiếnthắnglàtrượttheochươngtrìnhtốtnhấtcủamình.Nhữngngườitrượtbăngđềubiết,tronglúcthiđấumàcứlămlămnhìnđốithủcũngchảíchlợigì,vìngườitatrượtgiỏihaydởthìmìnhchẳngthểlàmgìđểthayđổiđược.Bạnchỉcóthểchiếnthắngdựavàonhữnggìmìnhthểhiện.Bấtcứlúcnàobạnnghĩ,“À,nósắplàmthếnàynênmìnhcũngphảilàmthếnày!”đềumấtcôngvôích.Điềuđóchỉtổlàmxóimònlòngtựtincủabạnmàthôi.Vàsựthựclà,nếuđốithủcủabạncóbịngãtrongcúxoayngườithìđiềuđócũngchẳnggiúpđượcgìchobạncả.

Chúngtaaicũngphátramộtlượngnănglượngnhấtđịnhmỗingày.Vậythìbạnmuốndùngsốnănglượngđónhưthếnào-hoànthiệncuộcchơicủamìnhhaypháaiđó?Mỗilầnlênđàivớiđốithủ,bạnphảirờimắtkhỏigiảithưởngngay.Dànhtoànbộthờigiờcủamìnhđểđấuvớiaiđólàcáchnhanhnhấtkhiếnbạnbịthuatronglàmăn,bởivìbạnchẳngcònchútcốgắngnàođểxâydựngcáigìnữacả.Bạnphátranănglượngchỉđểnhằmhạđượcaiđó.Thậtlàtốncôngvôích,màchẳngđiđếnđâu.

ChúngtôimớipháthiệnracáchápdụngquytắctrượtbăngvàoviệclàmănkhimộtcôngtythựcphẩmlớnmờiTheKaplanThalerGroup,cùngmộthãngkhác,làmgiáchomộtthươngvụmới.

Kháchhàngmuốnchúngtôiphốihợplàmviệcvàchiasẻthôngtin.Thếlàchúngtôicùngthamgianhữngbuổihộiýtìmkiếmchung,mặcdùlàhaicôngtyriêngrẽvàđangcạnhtranhvớinhau.Thếnhưngoáioămởchỗ:kháchhàngmuốncómộtngườiđiềuphốidòngthôngtin-đểbảođảmmọingườiđềunhậnđượctấtcảcáce-mail,fax,lịchhọpcácthứ,vàhọgiaochoRobinvaitrònày.Robinkể:

Tấtnhiêntôiđượcyêucầuphảikháchquan,nhưnglàmsaotôicóthểhoàntoànkháchquan

chođược?Tôicóđặcquyềnlựachọnthôngtinđểchiasẻvớinhómkiacơmà.Tôicóquyềnquyếtđịnhxemhọđượcdựcuộchọpnàovàkhôngđượcdựcuộcnào.Cógìthìchỉcần“Ơ,chịkhôngnhậnđượce-mailcủatôià?Lạnhỉ!”làxong.

Chúngtôirấtquyếtchíphảicóđượcthươngvụnày;màngườibênhãngkiarấtthôngminhvàgiỏigiang.Tuyvậy,chúngtôiđãquyếtđịnhdứtkhoátngaytừngàyđầu.Chúngtôikhôngđượcphépxaonhãngkhỏicôngviệc,dùchỉlàmộtgiây.Nếuchỉdànhthờigianđểtínhtoánxemlàmsaoquamặtđốithủ,haylừađượchọthìsẽchẳngđemlạiđiềugìngoàiviệclàmtăngthêmnguycơthuacuộcchomình.Thếnênchúngtôiđãchiasẻmọithôngtinnhậnđượcvàmờihọthamdựtấtcảcácbuổihọp.

Chúngtôicũngchẳnghềhérăngkhinghenóimộttrongcácgiámđốccủađốithủđãbayđếntrụsởcủakháchhàng,ởbênbờtây,để“gặpkín”phóchủtịchđiềuhành.Chúngtôidẹphếtmưumẹorakhỏiđầuvàchỉtiếptụccôngviệccủamìnhthôi.

Rồithờiđiểmquyếtđịnhcũngđến:chúngtôinhậnđượccuộcgọivàthắngthầu.Tuylàcôngtykiavốnđãcóquanhệchặtchẽvớikháchhàngtừtrước,nhưngrốtcuộcchínhcôngviệc-chứkhôngphảimưu lược -đãđemcôngviệcđếnchochúng tôi.Chúng tôi cònchiếmđượcsựngưỡngmộcủakháchhàngvìkhảnănglàmviệcănývớiđốithủ.

Tấtnhiên,đôikhiviệccóđốithủsẽkhiếntacànghăngháihơn.Quảthậtcáctayđualúcthiđấuthườngchạynhanhhơnlúctập.Nhưngngaycảtrongnhữngcuộcđuachỉhơnkémnhaunửabướcchânthìcũngcócáchxửsự“hiền”đấy.HãynhớvềvụđụngnhaucủaMaryDeckervàZolaBudd trong trận chungkết chạy3.000mnữởOlympicmùahè1984. Cô gáiMỹ,MaryDecker,đượctrôngchờsẽlàngườichiếnthắng,thếnhưngcôgáigốcNamPhithiđấutrongmàuáoLiênhiệpAnh,ZolaBudd,cũnglàmộtđốithủđánggờm.Ởmức1.700m,BuddvôtìnhcắtmặtDeckerkhiếnchoDeckerbịngã.BuddvẫntiếptụcchạytrongkhiDeckernằmtrênđườngđuamàkhóc.Buddvềthứbảytrongtiếnglaócủangườixem.VàBuddchẳngbaogiờphụchồilạiđượcthanhdanhđãbịmìnhlàmchosứtmẻ.HãynghĩxemcuộcđờiBuddsẽthayđổithếnàonếutrongkhoảnhkhắcquyếtđịnhấycôdừnglạivàcốgắngnângDeckerdậy?Côsẽkhônggiànhđượchuychươngvàng,nhưngsẽlàngườihùngcủacảthếgiới.

HÃYKHENNGỢIĐỐITHỦ

TrongcuộctọađàmNationalPressClubnăm2005,NewtGingrichđãcangợithượngnghịsĩHillaryClinton,nàolà“ThượngnghịsĩClintonhoàntoànđúng!”hay“Hillaryquáđúngtrongđườnglốimàbàvạchra.”

Cóchuyệngìvậy?Vàogiữanhữngnăm1990,Gringrich-bấygiờlàlãnhtụpheđasốtrongnghịviện-đãbácbỏdựluậtchămsócsứckhỏecủabàClintonvàkêugọiluậntộichồngbà.Saogiờtựnhiênlạithânnhauthế?

Téralàhaicựuthùđãnhấttrívớinhautrongnhiềuvấnđềvềchínhsáchchămsócsứckhỏe,cũngnhưtìnhtrạngsẵnsàngchiếnđấucủaquânđội.Còncáchnàotốthơnđểphátđithôngđiệpcủamìnhngoàicáchquayrakhennhau?

NewtvàHillarynhậnra,trongcácvấnđềnày,nếuhợpsứcvớinhausẽcólợihơnlàđấuđá.ChúngtavẫnbiếtrằngđókhôngphảilàtínhiệuvềsựhòahoãnlâudàicủahaipheCộnghòa

vàDânchủ,nhưngnếuthỉnhthoảngNewtvàHillarylạicóthểhợpsứcvớinhauthìchắcchắntấtcảchúngtacũngcóthểtìmđượctiếngnóichungvớinhữngngườivốnbịcoilàkẻthùcủachúngta.

GiớichópbucủaSonyvàSamsungcũngđãhiểurađiềuđó.Hainhàsảnxuấtthiếtbịđiệntửnàyđãcạnhtranhnhauquyếtliệttrongnhiềunăm.Trênthựctế,thànhcôngcủahaicôngtynàycũngchínhlàniềmtựhàocủahaidântộcNhậtBảnvàHànQuốc.Vìvậy,nhiềungườiđãrấtngạcnhiênkhihaicôngtybắtđầulàmviệccùngnhauđểtạoraloạiTVmànhìnhphẳng.Nhữngngườiđứngđầuhaicôngtynàychorằng,mỗibênđềucólợinhờvàothếmạnhcủabênkia.Samsungcócôngnghệtiêntiếnhơn,nhưngSonylạinhiềukinhnghiệmhơntrongviệcứngdụngnhữngcôngnghệđóvàosảnphẩm.Cùngnhaulàmviệc,cảhaicùngcảithiệnđượcchấtlượngcủatấtcảcácsảnphẩmcủamình.

Mộtkhibạnđãthôikhôngcònnghĩcứmỗingườithắnglạicómộtkẻthuathìrấtcóthểsẽnảysinhnhữngđiềukìdiệu.NhìnBaGiọngTenormàxem.Giớioperađượcbiếtđếnnhờnhữngngôisaocủanó;aicóthểngờlàbangôisaolớnnhấtcủaoperalạicùngnhaulênsânkhấuchứ?NhưngkhiLucianoParavotti,PlacidoDomingovàJoseCarrerascùngđứngdướiánhđènthìchínhhọcànglàmchovinhquangcủamìnhtăngvọt,tạonênmộtalbumnhạccổđiểnđộcnhấtvônhịtronglịchsử.

ĐỐIXỬVỚIĐỐITHỦHÔMNAYNHƯMỘTĐỒNGMINHCỦANGÀYMAI

Trongcuộcchiếntranhcáchmạng,GeorgeWashingtonđãyêucầulínhcủamìnhphảiđốixửtốtvớicáctùbinh.Đếncảtùbinhcũngcảmthấychoángkhiđượcđốixửnhânđạonhưthế.Trong cuốnWashingtons Crossing[1] nhà sử học David Hackett Fischer đã trích dẫnmộtmệnhlệnhWashingtongửichotrungtướngSamuelBlachleyWebb:“NgàichịutráchnhiệmtrôngnombinhlínhquânđộiAnh...Hãyđốixửnhânđạovớihọ,khôngđượcđểchohọcólídogìtráchcứrằngchúngtacũngbắtchướctấmgươngtànbạocủaquânAnhtrongviệcđốixửvớinhữngđồngđộikhôngmaycủachúngta...Chucấpmọithứcầnthiếtchohọtrênđườngđi.”

Washingtonkhôngđơnthuầnlàmộtkẻthượngvõ.ÔngbiếtnhữngtùbinhkianằmtrongsốnhữngcôngdântiềmnăngđầutiêncủaHợpChủngQuốcnontrẻ.Ôngmuốnhọchạysanghàngngũquânthuộcđịa.Vàrồisauchiếntranh,nhiềutùbinhđãlàmnhưvậythật.

VịkhaiquốccủanướcMỹđãnghĩxahơnhầuhếtchúng ta.Bởi lẽ trongxãhộicạnh tranhquyếtliệtnhưngàynay,chúngtarấtdễquênmấtrằngngườitavẫnthườngđổibênliêntục.Cầuthủbóngchàycủathànhphốbạnnhảysangchơichođộiđốithủtruyềnkiếp.Bạnthânnhấtcủabạntrongcôngtyvốnlàmviệcchocôngtyđốithủtrựctiếp.Thếmàtavẫncứsồnsồnlên,làmnhưthểcácđốithủcủatasẽmãimãilàkẻthùkhôngbằng.

Trongthếgiớithực,quanhệbạn-thùcứthayđổixoànhxoạch.Giảdụnhưtrongnghềcủamình,chúng tôicạnh tranh trực tiếpvớicáchãngkhácđểgiànhviệc.Tuynhiên, chúng tôicũnghiểurằngnhữngcôngtykiacóthểlànhữngngườibạnquýgiá.Thànhra,mặcdùchúngtôiđấuvớinhauvìmộtmốihàngnàođó,nhưngvẫnthườngxuyêngiúpnhautiếpcậnnhữngmốihàngmàchúngtôikhôngcạnhtranhnổi.BạncủachúngtôibênLeoBurnettđãchỉđườngchochúng tôiđếnU.S.Bank saukhihọkhông thể theođược thươngvụnày.Chúng tôi giớithiệumộthãnghàngkhôngchobạnmình- làKevinRoberts -ởSaatchivìchúngtôiđãcó

đượccôngviệccủaContinentalAirlinerồi.

Tronglàmăn,thựcrachẳngcógìgọilàkẻthùcả.VàchínhvìvậymàchẳngcólờiratiếngvàonàokhiRobinrờicôngtycũsanggiúpLindalậpraTheKaplanThalerGroup.Robinkể:

Mộtđồngnghiệpcũđãcườinhạohãngmớicủachúngtôi,bảorằng,“Tôicálàhọsẽsớmsậptiệmthôi.”Câunóiđólàmtôicáulắm,vàýđịnhđánhtrảcứthôithúctôisuốt.Thếnhưngmaymàtôiđãkhônglàmthế.Mấynămsauthìcódịp“trảnợ”khitôitrởlạithămcôngtycũ.Mộtvàinhânviêngiỏinhấtcủahãngđãkéotôiramộtchỗhỏi,“Bênchịcóchỗnàochobọntôikhông?”

Thếlàtôithuêhọ.Bâygiờhọlàvốnquývôgiácủachúngtôi.Hồiđómàtôiănmiếngtrảmiếngvớichủcũthìlàmgìcócơhộigặplạicácđồngnghiệpcũvàcóđượctàinăngcủahọ!

LÀMBẠNTRƯỚCKHIHỌCÓTHỂTRỞTHÀNHKẺTHÙ

Khi xuống tàu sang Oxford để bắt đầu nhập học theo chương trình học bổng Rhodes, BillClintonđãđibắttaytừngngườitrêntàu.Khicóngườihỏivìsaolạilàmnhưthế,ôngđãtrảlờirằngsaunàyôngmuốntrởthànhtổngthốngMỹnênchắcsẽcầnphảicónhiềubạnbè.

BillClintonbiếtrằng“tacầnphảicóbạnbè”đểtiếnlêntrongthếgiớinày.Chúngtaaicũngvậy.Chonêncứlàmbạnvớiđốithủcủamìnhngaytừbâygiờđi-trướckhihọcócơhộitrởthànhkẻthùcủamình.

Trongngànhquảng cáo, kháchhàng thuê các công ty điều tra để kiểmđịnh các sảnphẩmquảngcáocủahãng.Cáccôngtyđiềutracóquyềnsinhquyềnsátđốivớinhữngýtưởngcủahãng.Cánhsángtácbênhãngthườngcảmthấylờipháncủanhàđiềutrachẳngkhácgìgáonướcdộixuốngcácý tưởngcủamình,khiếnchochúngkémđộcđáohẳn.Có thểbạnđangkhoáichívềchiếndịchquảngcáomớirấtxuấtsắccủamìnhthìbỗngnhiênlạirơingaytừtrênmâyxuốngchỉvìmộtcâucủanhàđiềutra,“Không,tôirấttiếc,cóbabàbênNewJerseykhôngkhoáiđoạnquảngcáocủacácvị.”Thậtlàtứcanhách,màtựnhiêncònnảysinhmốihậnnữachứ.

Chúngtôicũngnhưthếchotớikhi-thôngquaquanhệvớiAflac-chúngtôibắtđầulàmviệcvớimộtngườitênlàGerryLukeman.GerrylàchủtịchdanhdựcủaIpsos-ASI,mộtcôngtyđảmđươngphầnlớnviệcthửmẫutrongcôngnghiệp.Rồichúngtôichợtnghĩ:Tạisaomìnhlạibiếnôngấythànhkẻthùchứ?Ôngấycóthểgiúpmìnhcơmà.Thếlàchúngtôiđãlàmmộtviệchếtsứclạđờitrongnghềcủamình-nhờôngấyxemquakịchbảntrướckhitiếnhànhlàmthử.Ôngđãchochúngtôilờitưvấntuyệtvời,vàsauđóchúngtôilạitiếptụctạoramộtchiếndịchđộtphá.

Khicóaiđóchêbaihaybàibácýtưởngcủabạnthìbạncóthểcoihọlàkẻthù-hoặccũngcóthểcoihọlàngườithúcbạnphảilàmthậttốt.Vàonhữngnăm1950,khiRodSerlingmuốnsảnxuấtmộtserieskịchtruyềnhìnhvớinhữngchủđềnhưphânbiệtchủngtộc,bàiDotháivànạnnghèođói,thìmạngtruyềnhìnhđãtừchốithẳngthừng.ThếlàSerlingbèngiấucácvởkịchluân lí của mình vào thế giới khoa học giả tưởng, tạo ra chương trình truyền hình ănkháchVùngTốiSáng.“Kẻthù”củaôngởmạngtruyềnhìnhrốtcuộcđãxúmvàogiúpôngtạoramộtseriescònhayvànổitiếnghơnnhiềusovớimộtchươngtrìnhluânlídạyđời.

Chínhvìvậymàtrongmỗicuộcđốiđầu,kẻthùcủabạnbiếtđâulạichínhlàđồngminhtốtnhấtcủabạnđấy.

ĐƯAKẺTHÙVỀPHEMÌNH

MộttrongnhữngnguyênnhângiúpđảngCộnghòakhálêntrongnhữngnămgầnđâylàvìhọrấtgiỏiuốnnắnvấnđềtranhcãi.DânMỹhầuhếtđềuủnghộ“thuếbấtđộngsản”vìthấynócóvẻnhưchỉđánhvàonhữngngườigiàucó.Thếnhưng,khipheCộnghòanắmđượccácthànhviêncủagiớitruyềnthôngrồi,chínhphủbắtđầugọinólà“thuếchết”,vàthếlàsựủnghộloạithuếđólậptứcgiảmhẳn-đấy,tấtcảngườidânMỹđangcótrảinghiệmđóđấy.PheCộnghòakhôngcòngọilà“nónglêntoàncầu”nữa-bâygiờhọdùngcụmtừ“thayđổikhíhậu”.Nhữngngườitinvàothuyếtsángtạotrongtiếnhóađượcmôtảlàtheo“thiếtkếthôngminh”.

DùbạncóđồngtìnhvớiđảngCộnghòahaykhôngthìcũngrútrađượcmộtbàihọctừcáchlàmchínhtrịrấtthànhcôngđó.Đừngbảovớingườitalàbạnphảnđốicáigì-màhãynóichohọbiếtbạnủnghộcáigì.Bạncóthểuốnlạibấtkìcâuthoạinàođểlôikéongườiđốidiệnvềphemình.NhưJayLenobảochúngtôi,“CácvịcóthểnóiĐóngcáicửasổchếttiệtkialại,hoặcnóiỞđâycóvẻlạnhnhỉ?,nhưnghỏiỞđâycóvẻlạnhnhỉ?thựcrasẽcótácdụnghơn,vìlúcđóbạnchỉđơnthuầnlàhỏimộtcâumàngườitacóthểtrảlời.”

Bạncũngcóthểbiếnviệcđóngcửasổthànhýtưởngcủangườita,vàchúngtôiđãhiểurarằngđóchínhlàmộttrongnhữngcáchtốtnhấtđểngườikhácchấpnhậnýtưởngcủabạn.Nếucómộtkháchhàngnàođókhôngthíchđoạnquảngcáomàchúngtôicholàtuyệtvờithìchúngtôisẽhỏihọcócáchgìđểlàmchonóhayhơnkhông.Nếuthíchýtưởngcủahọthìchúngtôisẽbảo,“Thếmàtôikhôngnghĩra.Đưaýtưởngcủaanhvàođoạnquảngcáonàythìchắcsẽhayhơnhẳnđấy.”Mộtkhiýtưởngcủahọđượcđưavàorồithìhọsẽchấpnhậnnó-vàdĩnhiênlàsẽủnghộnóhếtmình.

ĐẾNVỚITHIỆNÝ

Cónhữngcửchỉthậtđơngiảnnhưvẫychào,đemmộtbóhoađếndựtiệc,cụngly.Nhưngxuấtxứcủanhữngcửchỉấylạiẩnchứamộtđiềugìđónằmrấtsâutrongbảnchấtconngười.Mỗicửchỉđượctạorađểnhắnvớingườikhácrằng,“Tôikhôngcóácý.”Tổtiênchúngtagiơhaitaylênvẫychàođểchothấyhọkhôngcầmvũkhí.Ngườitamangquàđếnnhàhàngxómđểbàytỏýđịnhtốtkhibướcvàolãnhđịacủangườikhác.Vàcácvạibiađượccụngvàonhauđểbiatóelênhòalẫnvàonhau,chứngtỏchẳngaibịbỏthuốcđộccả.

Conngườivốnlàloàithậntrọng.Chínhvìthếnênmớicầnlàmmộtviệcnhonhỏđểgiúpngườitathưtháivàchứngtỏmìnhlàbạn.Ngônngữhìnhthểcủabạncóthểnóilênrấtnhiềuđiềuvềmặtnày.Cónhiềucáchđểbảovớingườitarằng,“Tôikhôngcầmvũkhí.”Rờikhỏibànvàđếnngồicạnhkháchlàmột.Dùngngônngữcửchỉcởimở-khôngbắtchéochântay-làhai.Hơinghiêngđầulàcóý“Tôirấtquantâm.”Mởhailòngbàntayranghĩalà“Tôisẽthẳngthắnvớianh.”Mộtcáchnữađểnhậnbiếtvềsựchânthànhvàthẳngthắnlàquansátbọntrẻ,giốngnhưLindavàchồngcô,Fred,đãnhậnrađiềuđóởgiảicờvuahọcsinhtoànquốcUSCF.

Cuộc thigiànhdanhhiệucấpmộtdiễnragiữahaicậubé.Mộtđứađangdẫntrướckháxa.Nhưngnóđãcómộtsailầmrấtđángtrách:saukhiđimộtnước,nóquênkhôngdừngđồnghồ

củamình.Nếukhôngpháthiệnrasailầmnàythìthờigiancủanósẽhếtvànósẽthua.

Cáchuấnluyệnviênsốtruộtđiđilạilạiquanhphòng.Ngườixemimphăngphắc.Khôngmộtaiđượcphépnhắcthằngbévềchuyệncáiđồnghồ.Ngườiduynhấttrongphòngđượcphéplàmđiềuđóchínhlàđốithủcủanó,cũnglàmộtthằngbésáutuổinhưnó,ngồiphíabênkiabànvàcótoànquyềnlàmnhưvậy.Nhưngsaothằngbékia lạiphảilàmthếchứ?Nếuđốithủcủanóquêndừngđồnghồthìnósẽthắngcơmà.

Tronglúcđồnghồvẫntíchtắcchạy,ainấyđềunínthở.Thếrồithằngbébênkiabànchồmngườisangthìthàovàotaiđốithủ,vàthằngbébênnàylậptứcdừngđồnghồlại,tiếptụcthiđấuvàgiànhchiếnthắng.

ThằngbébịthualàMichael,contraicủaLindavàFred.

SaunàycómộtđứatrongbọntrẻhỏiMichael,“Này,cậucóbiếtlànếucứimlặngthìcậuđãthắngrồikhông?”

Nóđáp,“Tớkhôngmuốnthắngkiểuđó.Nhưvậyđâuphảilàthắng.”

Vợchồngtôichưabaogiờcảmthấytựhàovềthằngbénhưtronggiâyphútđó.

Mộttuầnsau, trongbuổihọptoàntrườngmàcảphụhuynhcũngđượcmờidự,huấn luyệnviêntrưởngmôncờvuanói,“Tôimuốnvinhdanhmộtngườilànhàvôđịchchânchính.”ĐoạnôngquaysangMichael.Mọingườitrongphòngđứngdậy.ĐólàmộttrongnhữngkhoảnhkhắctựhàonhấttrongđờibéMichael.Vàcuốicùngnócũngcóđượccáimìnhmuốn-niềmtựhàođượctuyêndươnglàngườichiếnthắng,làtấmgươngchocáchọcsinhkhác.

THỰCHÀNH:

Hãynghĩtớingườilàmbạnbựcmìnhnhất.Rồisauđócốtìmramộtđiềuthựcsựtốtđểnóivềanhta.Lầntớigặpanhtabạnhãynóiđiềuđóra.Lặplạiviệcnàyvớingườilàmbạnbựcthứnhì,thứba,vàcứthế.

THỰCHÀNH:

Điểmrabakẻthùđầusổcủabạn.Vớimỗingười,hãyviếtranhữnggìbạncóthểlàmđểgiúphọmàkhôngảnhhưởngđếncôngviệc,haychiếndịchcủamình,vânvân.Khicócơhộithìhãyđềnghịgiúphọnhé.

THỰCHÀNH:

Mỗituầnbạnhãydànhramộtngàyđể“nóithoảimái”.Khôngđọctạpchíkinhdoanh,cácmụclàmăntrênbáohaycácwebsitenộibộmàbạnưathích-haybấtkìthứgìlàmchobạnphảiđemmìnhrasođovớingườikhác.Dầndầntănglênhaingàymộttuần,cứthế,cứthế.

[1]Tạmdịch:CuộcđộtphácủaWashington

CHƯƠNG6NÓIRASỰTHẬT

TRONGTHẾCHIẾNTHỨII, tướngDwightEisenhowerhàngngàyvẫn thườngđi cùngquânlính.Mộtbữanọ,tronglúcnhữngngườilínhđangchuẩnbịbướcvàotrậnđánh,Eisenhowerchợtnhậnthấymộtchàngtraicóvẻlầmlì,ỉuxìu.

“Concảmthấythếnào,contrai?”ônghỏi.

“Thưatướngquân,”cậulínhđáp,“tôihồihộpquá.Tôibịthươngcáchđâyhaithángvàvừamớixuấtviệnhômqua,chonêncảmthấykhôngđượcổncholắm.”

Nhữnglúcnhưthế,nhiềuvịtướngkháchẳnsẽcốđộngviêntinhthầnngườilínhđanghoangmangmàrằng,“Chẳngviệcgìphảisợ.Cậuđãcócảmộtđộiquânthiệnchiếnnhấtthếgiớingaybêncạnhrồicòngì.”NhưngEisenhowerlạibảo,“Ờ,thậtratacũnggiốngconđấy,tacũnghồihộpquá...Haymìnhcùngrabờsôngđi,khôngchừnglạihếtlocũngnên.”

Eisenhowerthườngtựbộclộmìnhtheomộtcáchnhúnnhườngnhất,vàđócũngchínhlàmộttrongnhữngnguyênnhânkhiếnquânlínhtrungthànhvớiông.Ôngtrởthànhmộtnhàcầmquânvĩđạikhôngphảibằngcáchtỏrakhắtkheđếnđángsợ,màbằngchínhsựchânthậtvàtìnhngười.“Giọngcườicủaông,cungcáchcủaông,cáchnhìncủaôngvềcuộcsống-tấtcảđềutoátlênvẻchânthật.Ôngđểngỏtráitimmình.Ởconngườiôngchẳngcógìlàkhuấttấtcả.Nghecóvẻngượcđờiđấy,nhưngđóchínhlànguyênnhânlàmchoEisenhowertrởthànhmộtnhàngoạigiaoxuấtchúng,mộtnghềmàsựthật luônđượccheđậyvàmộtnửasựthậtrấtđượccoitrọng,”StephenAmbrose,ngườiviếtsửvềEisenhowerđãviếtnhưvậytrongcuốnVịTổngtưlệnh:DwightD.Eisenhowerthờichiến.

VớichúngtôithìthànhcôngcủaEisenhower,vớitưcáchlàmộtvịtướngcũngnhưmộtnhàngoạigiao,đềuchẳngcógìlànghịchlíhết.Tráilại,chúngtôitinrằngsựchânthànhluônlàcơsởdẫnđếnsựthànhcôngtrongmọinỗlực-dùlàcầmquân,kinhdoanh,tổchứcgiáođoànhaynuôidạytrẻ.MichaelS.Gazzaniga,giámđốcTrungtâmThầnkinhNhậnthứcởDarthmouth,nóirằngcónhữngđòihỏiluânlýnhấtđịnhmàcảxãhộiloàingườiđềuchiasẻ.GazzanigaviếttrongcuốnTheEthicalBrain[1] “Trongđó, caohơnhết thảy,mọi xãhộiđều cho rằnggiếtngườivàloạnluânlàsaitrái,rằngcontrẻphảiđượcchămsócchứkhôngthểbịbỏbêvàrằngtakhôngnênnóidốihoặcnuốtlời.”

Tấtnhiênchúngtaaicũngbiếtnóithậtđượccoilàmộthànhđộngtốt.TấtcảcáchọctròtrênkhắpnướcMỹđềuđượcdạycâuchuyệnvềWashingtonvàcâyanhđào.Chẳngphảingẫunhiênmà“Khôngđượcnóidối”lạitrởthànhmộttrongmườiđiềurăncủaChúaTrời.

Chodùvẫndạy con cáimình rằng “khônngoan chẳng lọ thật thà”, thếnhưngnhiềungườitrongchúngtavẫntinrằngđôilúcphảicấtthậtthàởnhà,thậmchíphảixếpxónóđithìmớitiếnxatrongđờiđược.Tathườngsợlỡnóirađiềugìmàngườikháckhôngthíchnghethìlại

rướchọavàothân.Bởilẽtakhôngmuốnlàmtổnthươngtìnhcảmcủangườikhácnêntacứngậmmiệnglàmthinh.Tathấyđôikhicứnóidốivàicâuvôhạivẫndễdàngvàđượcviệchơnlànóithật.Tagiấugiếmcảmxúccủamình,hoặccốkhôngđểngườikhácbiếttađangcảmthấythếnàohayđangnghĩgì.Thếnhưngnóithậtlạilàmộttrongnhữngconđườngngắnnhấtđểtiếnlênphíatrước.NhưMarkTwaintừngviết,“Cáihaynhấtcủaviệcnóithậtlàtachẳngcầnphảisuynghĩxemmìnhsẽnóigì.”

KHÔNGNGHECÁIXẤU,KHÔNGNHÌNCÁIXẤU

Tasẽkhôngthểnóithậtđượcnếubảnthântachẳngmuốnnghengườikhácnóithật.Điềuđócàngđặcbiệtquantrọngnếubạnlàmộtnhàquảnlýhaylàmsếp.Bạnphảitạoramộtmôitrườngmàởđónhânviêncủabạncóthểthoảimáinóivớibạnrằngcáiýtưởngsángtạoxuấtsắccủabạnđúnglàdởhơi,hoặccâuđùahơisỗsàngcủabạncóthểlàmchovịkháchđứngđắnkiahaynhânviênnọcảmthấykhóchịu.

TrongcuốnÂmmưucủalũngốc,tácgiảKurtEichenwaldđãđặctảmànkịchkhingườiđứngđầubộphậnbánlẻcủaEnron,LouPaichiếunhữnghìnhảnhminhhọađểgiảithíchchochủtịchEnron JeffSkillingbiết lýdovì saobộphậncủamìnhchẳngbaogiờđạtđượcmức lợinhuậnlớncả.

CâuchuyệntrênmànhìnhvẫnlàthứmàSkillingtrướcđóđãđượcnghe.Vìchiphícốđịnhcaonênmứclãisuấtchothươngvụthấp.Paibắtđầugiảithíchcácconsố.NhưngSkillinglạichẳngthèmnghe.

“Lou,anhgiỏi[nóibậy,kiểmduyệtbỏ]trongchuyệnđóquánhỉ,”ôngtaquát.“Tôikhôngmuốnxemlạinhữnghìnhảnhnàynữa.”

MặtPaiđanhlại,“Jeff,đólàsựthật.”

“Đãbảolàtôikhôngmuốnxemlạimấytấmhìnhnàynữamà.”

Paiđấmtayxuốngbàn,“Đólàsựthật[nóibậy,kiểmduyệtbỏ],Jeff!”

“Đócóthểlàthật,”Skillingquáttrả.“Nhưngtôikhôngmuốnanhnghĩvềnókiểuđónữa.”

MộtkhicáclãnhđạocủaEnronđãkhôngmuốnnghesựthật,họsẽgửimộtthôngđiệpchocấpdưới:hãynóidốiđi.Làmgiảconsố,đổichỗcácthứ,bịarachứngtừ.Khốnnỗi,mộtkhiđãbuôngtaykhỏisựthậtrồithìngườitasẽtuộtdốcdễnhưchơi.Tanóidốichútxíuthôi,nhưngrồilạiphảinóidốinhiềuhơnhòngcheđậysựdốitrátrướcđó.Rốtcuộcchẳngmấychốctaphảidànhhếtthờigianvàtiềmlựcđểlèoláisựdốitrácủamình,thayvìlèoláicôngty.Đólàmộtsựlãngphínănglượngkhủngkhiếpvànócóthểhủyhoạitacảvềthểxáclẫntinhthần.Vàđócũngchínhlàphươngthứchoạtđộngcủamáypháthiệnnóidối.Khinóidối,toànbộthểtrạngcủatacũngthayđổitheo-nàolànhịptim,nhịpthở,huyếtáp,tiếtmồhôi,vânvân...Vàmáyghicóthểđọcthấyhệthốngcảnhbáotựnhiêncủacơthểtađangbịlệchchuẩn.

HÃYTHÔILÀMBỘLÀMTỊCHĐI!

GiámđốcquảngcáoElizabethCogswellBaskinđangđứngtrongthangmáycùngmộtkháchhàngởtrụsởcủaUnitedParcelServiceđểđếndựhọp.Baskinvừahỏibàkháchxemcôngviệc

thếnàothìđộtnhiênbàấykhócnứclên.Baskin,CEOcủaTribeInc.AdvertisingởAtlanta,kể:

“Bàấybảorằngsángnàothằngconbatuổicũngđứngngoàicửaphòngtắmcủabàmàkhóc,vìmỗingàycứ6giờsánglàbàphảiđilàm,mãi7-8giờtốimớivề.Chuyệnđólàmbàthấykhổtâmquá.”

Nếuphảichứngkiếncáicảnhkhócmếunhưthếthìhẳnnhiềungườisẽlênmáuvàcảmthấybốirối.DùgìthìởnướcMỹbậnrộnnày,việckhóclóctrongchỗlàmvẫnlàmộttrongnhữngđiều tối kị.NhưngBaskin không bỏmặc bà khách đó, trái lại, chị cònmời bà ấy làm việc.“Chúngtôicùngăntrưavàtôibảobàấyrằngtôiđangtínhthuêmộtngườiđiềuhànhhãngcủamình,vàsaunàyngườiđósẽtrởthànhchủtịchcủahãng.Bàấynóiliền,Tôilàmđược!”ThếlàBaskinmờibàấylàmviệcthật.“Đólàlầnthuêngườithànhcôngnhấtcủatôiđấy,”chịnói.

Việcnàycóvẻlàmộtnướcđirấtkhinhsuất-nóigìthìnói,Baskinchỉmớigặpbàkháchhàngấychừngsáu,bảylầnthôimà.Tuyvậy,BaskinđãnhậnthấycáchbàấyđilạitrongtrụsởUPSrấtnhẹnhàng,rấtđúngmực.“Tôiđãtậnmắtthấycáchbàấyvỗvaingườikhác.Bàấyrấtnồngấmvàđầytìnhyêuthương,điềuđónổibậthẳngiữakhungcảnhquátrangtrọng,lạnhlùngởUPS.”

Nồngấmvàyêuthươngư?Đólàcáchchọnchủtịchchomộtcôngtysao?Ừthì,đâychẳngphảilàcáchmàtấtcảcáccôngtythườngdùngđâu.Nhưngnhìncácvụđổbểcôngtymớiđâymàxem,dámcárằngcácvịlãnhđạophảiủrũrakhỏicửavănphòngvớicáicòngtrêntaytoànlànhữngngườichẳngbiếtviết“nồngấmvàyêuthương”vàolýlịchcủamìnhthếnào.Vàtôicũngdámcárằnghọsẽchẳngbaogiờthuêngườinàođósaukhithấyngườitabậtkhócđâu.

ThếnhưngBaskinlạikhác,chịcảmthấyrấtấntượngvớiviệcaiđócócanđảmbộclộtìnhcảmthựccủahọtrướcmặtngườikhác.Chịhiểurằng,ngườicóthểbàytỏcảmxúcthậtsựcủahọchínhlàmộtvốnquýchocôngty.Dĩnhiên,đấychẳngphảilàmộtcáchnghĩbìnhthường.Cũngcóýkiếnchorằngtronglĩnhvựckinhdoanh,cáchtốtnhấtđểkiểmsoátđượcchínhmìnhlàphảitỏralạnhlùngnhưgỗđá.Chúngtôinhớcómộtvịsếpnọ,cứhễmỗikhiđưarađượcmộtýquantrọnglàôngtalạiđắcchínhàongườitớimàrằng,“Đấy,quảthựcJohnđãbộclộmìnhquaviệcấy.”Cứlàmnhưthểôngtađãlậpđượccôngtrạnggìghêgớmlắmvậy.Rồichúngtôinhớcómộtđồngnghiệp,saumộtcuộcgặpgỡvớikháchhàng,đãgậtgùnói,“Đúnglàmìnhđãmởmắtchoôngta.”

Kiểuxửthếnhưvậycóvấnđềởchỗ:kẻkhéogiấucảmxúccủamìnhthìắthẳncũngkhéolừangườikhác.Nóitómlại,việcđócũngcókhihiệuquả-ngườitacóthểchuivàomộtvănphòngnàođóvàcóđượcmộtcôngviệc,hoặckiếmđượcdựántừmộtkháchhàngthiếucảnhgiác.Nhưngquathờigian,kháchhàngvàđồngnghiệpsẽnhậnrarằngkhôngthểtincậyvàongườiấyđược.Vàđóchínhlàlúcnhữngcánhcửađónglại,cùngvớinhữngcơhộibịbỏlỡ.

SựcảmphụccủaBaskintrướcbiểuhiệncảmxúcrấtchânthựccủangườikhácvẫncònlàđiềurấthiếmthấyởnướcMỹxôbồ,tuynhiên,cólẽcáchnghĩcủachịsẽtrởnênphổbiếnhơnkhimàvaitròraquyếtđịnhcuốicùngcủaphụnữtrongcáccôngtylớnnhấtnướcMỹcàngngàycàngtănglên.

GIẢVỜCHẲNGÍCHGÌĐÂU

LầnđầuLarryKinglênsóng,ôngnóirằngmồmmiệngmìnhcứnhưbịnhồiđầybôngvậy.Ôngbốirốiđếnnỗiphảicốgắngđếnlầnthứbamớinóinênlời.Nhưngrồikhirốtcuộccũngnóiđược,nhưtrongcuốnHowtoTalktoAnyone,Anytime,Anywhere[2],ôngnhớlạimìnhđãnóirằng:“Xinchào!Đâylàlầnđầutiêntôilênsóng.Tôivẫnluônmuốnđượclênsóng.Tôiđãtậpsuốtmấyngàycuốituần.Cáchđâymườilămphút,ngườitavừachotôimộtcáitênmới.Cũngcómộtbảnnhạcdạođầusẵnsàngđâuđấyhếtcảrồi.Vậymàmiệngtôikhôkhốc.Tôihoảngquá.Cònôngtổnggiámđốcthìvừađávàocửavừanhắc,Đâylànghềtruyềnthôngđấy!”

Khởiđầusựnghiệpphátthanhviênkiểuđóthìđúnglàlạ,songKingbiếtrằngnếunóithẳngvớithínhgiảthìcónhiềucơmayhọsẽđứngvềphíaông.Vàđiềuđócótácdụnggiốngnhưbỏbùamêvậy.

Tronglàmăn,tathườngnghecâu“giảvờđichotớikhilàmđược.”Tứclàngườitaxúibạn,rằnghãycứhiênngangbướcquacửacáiđã-rồihẵngtínhxemnênlàmgì.Thếnhưngchúngtôilạichorằngđólàmộtlờikhuyêntệhại.ChẳnghạnnhưRobinvẫnluônnóivớiđámnhânviênchúngtôirằng:

Hãynhờtôigiúpkhitôicòncóthểgiúp.Tôisẽkhôngbaogiờphêphánbấtcứmộtnhânviênnàođếnchỗtôivànói,“Tôikhôngbiếtphảilàmviệcnàythếnào,”hay“Tôicảmthấyviệcnàyquásứcmình.”Tuynhiên,nếuaimàchờđếnlúcchỉcònhaimươibốntiếngnữalàphảigặpkháchhàngrồimớichịunóirằngkhôngđủthờigianthìchúngtachỉcònnướcởđókhócvớinhauthôi.

ĐIỀUCHỈNHLINHCẢMCỦAMÌNHCHOTINH

Ởmứcđộnàođó,tacóthểphânbiệtđượcmộtngườitrungthựcvớimộtkẻgiảdối.Mỗilầngặpmộtngườimới,cógìđóởsâutrongtalêntiếng,Anhấyđượcđấy,hoặcMìnhchẳngtinđượctênnày.NhưWoodyAllentừngviết,“Cónhữngngườitathấyyêu,nhưngcũngcónhữngngườitachỉmuốnbụpthôi.”

Saotalạicónhữngphánđoánchớpnhoángnhưthếchứ?Tacóthểnắmbắtnhữngtínhiệukhônglờiphátratừcơthể-nhữngthứấysẽchotabiếtnênhaykhôngnêntinmộtngườinàođó.Vớimộtsốngười,nghềnghiệpbắtbuộchọphảiđọcđượcnhữngdấuhiệucơthể.Chẳnghạn,vớinhữngngườichơibàipoker,taynàocứchămchămnhìnxuốngvàliếcquatráithìắthẳnlàđangnóidối.

Cólẽkhôngphảiaitrongchúngtacũngcóđượckinhnghiệmcủangườichơipokerchuyênnghiệp,songẩnsâubêntrongmỗingườiđềucónhữnglinhcảmgiúpchúngtanhậnbiếtngườikháccóthẳngthắnvớimìnhhaykhông.MarthaStout-nhàtâmlýhọccủađạihọcHarvard-nóirằng,vìtrẻemchưapháttriểnđầyđủcáckĩnăngngônngữnênchúngthườngdựavàocáctínhiệukhônglờinhưngônngữcơthểvàgiọngnói.Chínhvìlẽđómàtrẻem,vàcảloàichónữa, thườnggiỏihơnngười lớn trongviệcphânbiệt ai làkẻdối trávà thậmchí cảnhữngngườibịbệnhsociopathicnữa.

Lạmộtđiềulàngaycảnhữngngườibịtổnthươngnãocũngcókhảnăngnày-đôikhihọcònnhạyhơncảnhữngngườikhỏemạnh.Ngàynọ,mộttácgiảvàcũnglànhàthầnkinhhọctênlàOliverSacksđãrấtsửngsốtkhiđingangquakhoaMấtngônngữởbệnhviệnmình,vànghetiếngcácbệnhnhânđangcườiầmĩ.Cóchuyệngìmàvuithế?Thìrahọđangnghemộtchính

kháchdiễnthuyếttrêntruyềnhình.Nhữngngườibịmấtkhảnăngngônngữkhônghiểuđượclờinói,nhưnghọlạirấtgiỏiđọccáctínhiệuhìnhảnh.Thànhra,tuychẳnghiểunộidungbàidiễnvănnóigì,nhưngthôngquabiểuhiệntrênnétmặtvàgiọngđiệucủavịchínhkhách,màhọhiểurằngôngtađangdiễnkịch-đangnóidối.Nhịpđiệuthìlỗi,cửchỉthìgiả.Vớinhữngngườibịmấtkhảnăngngônngữnày,vịchínhkháchkiatrôngchẳngkhácgìmộtthằnghề,bảosaomàchảbuồncười!

Hóarachúngtacóthểhọccáchkếtnốitrởlạivớikhảnăngmàtatừngcókhicònbé.Giáosưtâmlýhọc,PaulEkman,củađạihọcCaliforniađãnói:ngaycảkẻnóidốithạonhấtcũngcónhững“ròrỉ”nhấtđịnhtrêngươngmặt-dùchỉlàmộtnétthoángquacũngđủthấykẻđóđangnóidối.Ekmannóirằngaicũngcóthểhọccáchnắmbắtnhữngbiểuhiệntinhviấy-mộtkhácbiệtthoángquagiữalờinóivàcảmxúc-vàviệctậpluyệnhệthốngphânbiệtnóidốicủaôngđãchokếtquảthànhcôngđến95%.

Tríócchúngtacónhữngcáchriêngrẽ,khácvới lý trí,đểdiễndịchnhữngthứxungquanhmình.Theo tácgiảDanielGoleman,nếu tavẫncòn lăn tănsuynghĩgiữachuyệnnhậnmộtcôngviệcởDallasvớichuyệnhẹnhòcùnganhchàngmớigặphômđámcướibàchịlàcónênhaykhông,thìtasẽkhôngthểđiđếnquyếtđịnhhoàntoàntheologicđược.Taphảitiếpcậnvớicảmgiáccủamình,vớilòngmình.Thứcảmgiácnàycóchứcnăngnhưhệthốngcảnhbáotựnhiêncủacơthểtavậy.Thườngthìbảnnăngruộtsẽláibạntránhkhỏinhữngquyếtđịnhsailầm-đólàkhibạncảmthấy“khôngổn”vềmộtngườihaymộtcôngviệcnàođấy,vàquyếtđịnhcứđểtừtừxemxétsau.Mặtkháclòngtacũngcóthểbáohiệucảnhữngvậnhộilớntronglươnglainữa.

Rủithay,nhiềungườitrongchúngtabịtáchrờikhỏinhữngbảnnăngthựccủamình.Chúngtachìmngậptrong“lờikhuyêncủachuyêngia”đếnnỗimấtđikhảnănglắngnghetiếngnóicủachínhmình.Chúngtakhôngthểsơnphòngtắm,hoặcchọnloạirượuchátnàochobữaăntốimàkhôngcầnhỏiýkiếncácchuyêngia,cácbàibáo,haycácsitetrêninternet,vânvân...Mỗikhigiữavợchồnghaygiữacácđồngsựvớinhaucóxảyralụcđụcgìđó,tathườnglaovàoviệcthamkhảoýkiếncủamộtlômộtlốcbạnbètrướckhigiãibàyvấnđềvớibênkia.

Chínhvìvậymàthỉnhthoảngtacũngcầnphảitắtmáytínhđểlắngnghebảnnăngcủamình.Chúngcóthểnóichotabiếtcònnhiềuhơncảmấyvị“chuyêngia”nữa.

Dướiđâylàmộtvàicáchchúngtôicảmthấycóthểtintưởngmỗikhikhôngxácđịnhđượcquanhệgiữamìnhvớingườinàođó:

BẮTĐẦUBẰNGVIỆCTỐT

MớiđầuLindabựclắm.Côkể:

Haingườisángtáccủatôiđãbỏlỡmấycuộchẹnvớimộtkháchhàng,khiếnchongườitaphátcáu.Trướckhigọicảnhómđếnvănphòng,tôibiếtrằngcầnphảixửlýxongcơngiậncủamìnhtrướcđã.Theolinhcảm,tôibiếtcáchtốtnhấtđểgiảiquyếtvấnđềnàykhôngphảilàchỉtríchtrựctiếpnhữngngườicóliênquan,thếnêntôichờchođầuócmìnhnguộibớtrồimớinóichuyệnvớihọ.Đưahọvàovănphòngmình,tôibắtđầubằngcáchnóinhữngviệctíchcựctrước.Tôibảohọcầnphảihiểurằnghọrấtquantrọngđốivớikháchhàng.Ôngấyđangnónglòngmuốngặp

họ,nênchuyệnhọbỏlỡcuộcgặpđócónghĩalàviệclớnhỏngrồi.Cảnhómngạcnhiênquásức-bởichưabaogiờhọnghĩmìnhlạiquantrọngvớikháchhàngđếnthế.Tiếptheo,tôigiảithíchcôngviệccủahọcógiátrịchừngnàotrongbảnhợpđồngnày.Đếncuốibuổinóichuyệnthìhọđãcảmthấyphấnchấnhơn.Vàkểtừđóhọkhôngbỏquabấtcứmộtcuộcgặpnàonữa.

Nếutôiđểchocảmxúccủamìnhthắngthếmàquáttháoomsòmlênthìmọingườisẽrờicuộchọpvớitâmtrạngbựcbội.Vàchắcchắnđiềuđócũngchẳnghayhogìđốivớikháchhàngvềlâuvềdài.Tuynhiên,vớicáchtiếpcậnvấnđềíttrựcdiệnhơn,tôiđãkéocảnhómđoànkếtvớinhauđểcuốicùngtrởnênnhữngngườitíchcựchơnhẳn.

Khiaiđólàmđiềugìsai,tachỉmuốnmắngngườiấymộttrậnchobõtức.Bởitacảmthấycơngiậntiếpthêmchotacáiquyềnđượcxảhậnmộtcáchchínhđáng.Nhưngsựthựccơngiậnđósẽchẳngđưatađếnđâuhết.Việcmắngnhiếcngườikhácvềchuyệntađúng,họsaisẽchẳngđemlạichotabaonhiêulợilộc.Thayvìthế,hãydùngcâunóicủatrungsĩJoeFriday-“Chỉthựcchứngthôi,thưabà.”Thayvìcôngkíchcánhân-“Cônghĩgìvậy?Saocôlạilàmthế?”-thìbạnchỉnêngiải thíchrõhọđã làmsaiđiềugìđểgiúphọhiểurasựviệcmàkhôngbị tổnthương.Sauđóhãyđềxuấtgiảipháp-đưaranhữngcáchmàngườiấycóthểlàmtốthơn-rồitiếntới.

Vàkhibạnphảichuyểnđimộttinkhókhănthìhãytựmìnhlàmlấy.Mớiđâychúngtôiđọcđượcmộtbàinóivềchuyệnmộtdoanhnhân.Côđangngồitrênmáybay,chuẩnbịrađườngbăngthìđiệnthoạibỗngreolên.Sếpgọivàbảorằngcôbịsathải!Tronglúctiếpviênhàngkhôngyêucầuhànhkháchtắthếtcácthiếtbịđiệntửthìcônhậnđượcthôngbáongàymaiphảiđếncông tydọnđồcủamình.Cứ thử tưởng tượngmàxem -vừamớibaymột chặngđườngdàiba,bốngiờliềntrênchiếcmáybaychẳngcógìthoảimáivàthậtbuồnchánthìnhậnđượctindữ,rồilạingồiởhàngghếgiữamàngẫmchuyệnđời.

Trongthờiđạimànhữngngườiyêunhauchọncáchchiatayquae-mailchonhanhgọn,thìviệcdànhchútthờigianđểtrựctiếpnóichuyệnvớiaiđókhihọgặpvấnđềlàrấtcầnthiết.Sựthậtđôilúccóthểmấtlòng,nhưngnhưvậynhânđạohơnnhiềuvàcũngđángtrọnghơn.

HÃYGIÚPNGƯỜITATỰTÌMRASỰTHẬT

Giảdụnhưcôbạnthânnhấtcủabạnđangvướngvàomộtmốiquanhệđánglokinhkhủng.CứcáchngàycôấylạigọiđiệnthanthởvềnhữngviệcmàanhchàngCàChớnấyđãlàmhômđó-nàolàphêpháncôtrướcmặtsếp,nàolàkhôngthèmmờicôđếndựđámcướicủaônganhchàng,nàolàlỡhẹnsinhnhậtcô.Nỗikhổcủacôbạnlàmchobạnnhưmuốnphátđiên,thiếuđiềuhéttướnglên,“Đáquáchhắnđi,tiếccáiquáigì!”

Thếnhưng,cũnggiốngnhưbấtkìmộtnhàtrịliệunào,bạnkhôngthểnóivậyđược.Mộtphầnlàvìbạncủabạntựbảnthâncôấycũngbiếtcầnphảilàmgìrồi,cóđiềucôấyphảitựquyếtđịnhthôi.Ởtìnhhuốngnày,dùlàởchỗlàmviệcvớiđồngsựhaykháchhàngthìcũngtươngtựnhưtrongquanhệcánhânthôi.BácsĩGaryBelkin,phógiáosưtâmlýhọctạitrườngYcủađạihọcNewYork,nóirằngcónhữngcáchđểthúcéphoặchướngnhữngngườibạnhaythànhviêntronggiađình cóđượcnhữnghànhđộngđúngđắn trong lúchọđangquẫn trí.Ôngkể câuchuyệnvềmộtbệnhnhânđangrơivàomộtmốiquanhệmàcôấyrấtkhónghĩvàkhôngcáchnàogiảiquyếtđược.KhiBelkinbảocôấyrằnghìnhnhưtrongmốiquanhệtrướcđócôđãgiải

quyếttốthơnlầnnàythìcôbỗngnhậnthấylẽramìnhđãcóthểxửlýmốiquanhệnàytốthơn.Thếlàbỗngnhiênviệcthayđổihànhvibiếnthànhýtưởngcủachínhcôấychứkhôngphảidonhàtrịliệubảo,“Côcầnphảilàmthếnày,thếnàynày.”

Dùlànhàquảnlýhaychủdoanhnghiệp,làmộtđồngsựhaymộtngườibạn,khicóthểgiúpngườikháctựtìmragiảiphápchochínhhọthìchẳngnhữngbạnđãgiúphọgiảiquyếtvấnđềhiệntại,màcòntìmđượccáchgiảiquyếtchonhữngrắcrốitrongtươnglainữa.

HÃYTÌMRASỨCMẠNHTRONGĐIỂMYẾU

Mấynămtrướcchúngtôicóthuêmộtngườiquảnlýtàikhoảnrấtgiỏi-làngườiđãbịhaicôngtytrướcđósathải.Theonhưchúngtôitìmhiểuthìnguyênnhânanhbịsathảirấtđơngiản:anhquánóngtính.Anhquáttháocáctrợlý,totiếngvớichamẹ,thậmchícònmắngluôncảkháchhàng.Thếlàchúngtôiđànhphảinóichoanhnghemộtsựthậtcayđắng,rằngchínhcáitínhthiếukiềmchếđóđãlàmhạisựnghiệpcủaanh,rằngnếukhôngchịusửatínhnóngnảyđóđithìthểnàolầnnàyanhcũngsẽbịsathảimàthôi.

Biếtanhkhómàchấpnhậnsựthậtđó,thếnênchúngtôibènbắtđầucuộcgặpgỡbằngcáchnóirằngchúngtôicảmthấynguyênnhânkhiếnanhnổinóngchínhlàvìtínhcầutoàncủaanh.Trongtừngdựán,anhđềumuốnlàmchonókhôngthểchêvàođâuđược,thànhramỗikhicóchuyệngìkhôngđượcsuônsẻlắmlàanhnổikhùngngay.

Chúngtôikhôngbỏquatháiđộnóngnảycủaanh,songchúngtôiđánhgiácaosựchỉnchumàanhđòihỏitrongcôngviệccủamình.Chúngtôicũngbiếttínhdễnổicáuđólàhệquảcủasựcầutoànchứkhôngphảilàcáiđãđịnhhìnhtínhcáchcủaanh.

TheonhàtâmlýhọcDavidKipper,điểmyếucủachúngtathườnglàmặtbênkiacủasứcmạnh.Vídụ,mộtngườirấttậptrungvàgiỏitháogỡnhữngrắcrốithìthườngrấtnônnóngvàgặpkhókhănkhilàmviệcvớicườngđộcaotrongcáccuộchọpdài.Hoặcmộtnhàquảnlýrấtgiỏinhìntoàncảnhvàgiỏitrongviệcxâydựnghìnhảnhchocôngtycũngcókhilạikhônghiểuđượcđiểmcốtlõiđểgiảiquyếtvấnđề.

Khichúngtôinóichuyệnvớingườiquảnlýtàikhoảnấy,anhrấtsốckhiđượcbiếtphảnứngcủangườikháctrướctháiđộcủamình.Tuynhiên,chưamộtai-kểcảcácsếpcũcủaanh-nóichoanhbiếttáchạimàanhđãgâyra.Hômsau,anhtrởlạicảmơnchúngtôivìđãdànhchoanhmộtthứtìnhcảm“rắnrỏi”đểgiúpanhnhìnravàsửađổitháiđộkhôngđúng.Anhrấtmuốngiảiquyếtcáirắcrốivớitínhnóngnảycủamình,vìanhkhôngmuốnmấtviệc.Anhhiểurằngchúngtôiđãnhìnrađiềugìđórấttíchcựcởcáiđãlàmnảysinhsựcáukỉnhvànóngnảycủaanh-đólàtínhcầutoàn.

Giờđây,dùvẫnphảicốgắngđấutranhvớithiênhướngdễnổinóngcủamình,nhưnganhđãtiếnbộrấtnhiềutrongviệcsửađổihànhvivàđượcngườikháctôntrọnghơnrấtnhiều.Đổilại,chúngtôiđãghinhậnsựtiếnbộấybằngcáchđưaanhlênvịtríphụtráchcácgóithầu,cùngnhữnghợpđồngởtầmcaohơn;đồngthờiđểanhxửlýcácdựánphứctạphơn,đòihỏiphảichúýđếntừngchitiếtnhỏ-lànhữngcôngviệcmàngườikhácchưachắcđủkiênnhẫnđểlàm.Kếtquảlàgiờđâyanhđãtrởthànhnhânviênsốmộttrongnghềvàgiúpcôngtygiànhđượcmấyhợpđồngtrịgiáhàngtriệuđôla.

SỰTHẬTKHÔNGPHẢILÚCNÀOCŨNGMẤTLÒNG

Robinvậtvãmấtcảtuầnkhinghecôcongái-đangởtuổihọcđạihọc-củamìnhhỏirằngnócóđượcphépđếnởvớibạntraitrongcănhộriêngmàbốmẹtrảtiềnkhông.Robinkể:

TôinghĩMelisacònquátrẻđểđưaramộtlựachọnlớnnhưvậytrongcuộcđời.Sốngchungvớibạntraithựcralàtuyênngônđộclậpcủamộtngườikhôngcòndựavàosựchucấpcủachamẹnữa.ThêmvàođólạilàmộtcănhộởNewYorkcógiácònđắthơncảphòngkítúcxáđạihọcNewYorkmàMelisađangở.

Vậylàdùđãcócâutrảlờingaytừđầu,songtôivẫnmấtcảtuầnđểnghĩxemphảinóivớiconthếnào,hỏiýkiếnhếtnhữngngườimàtôiquenbiết.Melisađãhaimươituổinêntôicầnphảitrảlờinónhưtrảlờivớimộtngười lớn.Tôikhôngthểbảoconbétheokiểucủamộtbàmẹ,“Mẹnóikhônglàkhông!”nhưlúcnómớilênmườiđược.Tôiphảitìmcáchnóivềchuyệntìnhcảmcủanótheokiểunhữngngườilớnnóivớinhau.Rồicómộtnhàtrịliệuđãchotôimộtcâuhỏitrịgiá185đôla:“Saoconlạiquyếtđịnhnhưvậy,Melisa?”

Melisalúcđómớinhắctôinhớđãcólầntôinóirằngmuachonómộtcănhộcólẽlàmộtkhoảnđầutưtốt.Khitôihỏinếumẹkhôngmuốnlàmviệcđónữathìsao,conbéđáp,“Thìconlạiởkítúcxá.”

Thếlàxong.Tathườngnghĩrằngđểgiảiquyếtmộtchuyệnbấtđồngthìtấtcảcácbênđềuphảinhấttrí,thếnhưngkhôngphảivậyđâu.TheoSheilaHeen-giảngviênmônThươngthuyếtcủađạihọcHarvard-thìsaukhitranhluậnxong,takhôngnhấtthiếtphảinhấttrívớinhau,chỉcầnđảmbảorằngýkiếncủabênnàocũngđãđượclắngnghe.Khilắngnghevàđưaranhữngcâuhỏilàbạnđãdànhchođốiphươngítnhiềuquyềnkiểmsoát,cũngnhưđãchứngtỏbạntôntrọngquanđiểmcủahọ.Thếrồibạncũngnêntạoratìnhhuốngđểbênkiacóthểnghequanđiểmcủamình,nhưvậysẽtốthơnlànhấtquyếtđóngsậpcửalạimànói“Không!”

Đốiđầuvớicontrẻđôikhikhiếnchúngtacảmthấyđaulòng,songdùgìđócũnglàquyềncủachamẹ.Nhưngđốiđầuvớikháchhànglạikhóhơnnhiều.Chắcchắnchúngtôikhôngkhuyênbạnnênlàmviệcnàythườngxuyên;tuyvậy,theonhưpháthiệncủaMauriceLevy-mộtngườibạn,đồngthờicũnglàCEOcủacôngtymẹchúngtôilàThePublicisGroupe-rằngđôikhitacũngphảinóichomộtsốthânchủquantrọngnhữngđiềumàhọchẳngmuốnnghe.

NhiềunămrồiMauricerấtbựcvớimộtthânchủhếtsức“chảnhchọe”.Nămnàovịthânchủnàycũngđòithaytrưởngnhómhoặccảnhóm.Mấynămliềnđềuđặnvẫncứđòihỏinhưthế,ngaycảkhirõrànglàvôlý.RốtcuộcMauricecũnghếtchịunổi.KhivịthânchủkiađòiMauricephảiđuổimộttrongnhữngnhàquảnlýtàinăngnhấtcủamình,anhtừchốivàgiảithíchrằngnhàquảnlýđólàngườithíchhợpnhấtchocôngviệc,vàanhkhôngchophépkháchhàngcưxửquáđángvớingườicủahãngmình.

Vịthânchủkianổigiậnđùngđùng,dọasẽrúthợpđồngnếuMauricekhôngthỏamãnyêusáchcủaôngta,nhưngMauricenhấtquyếtkhôngchịu lùibước.Mấyngàytrôiquamàchẳngcóchuyệngìxảyra.Ôngkiavẫnchưahủyhợpđồngvàcảnhómvẫngiữnguyênnhưcũ.“Chúngtôihiểurằngcầnthiếtphảicónhữngthayđổiquantrọngkhiđiềuđólàchínhđáng,nhưngmộtkhikháchhànglạmdụngcáchhiểuđóthìchúngtôisẽbịđặtvàotìnhhuốngcảhaicùngmất:

cảcôngtycùngnhómlàmviệclẫnkháchhàng;bởivìsẽchẳngnhómnàocònlòngdạđâumàlàmviệchếtsứcnữa,”Mauricenói.

Đã hai chục năm trôi qua, chẳng cómấy người biết chuyệnMaurice đã đánh liều trên sựnghiệpbảnthânđểbảovệmộttrongnhữngngườicủamình.Đếnkhingườitrưởngnhómkianghỉhưu,trongcuộchọpmặtchiataynhonhỏtạivănphòng,chịđãkểlạicâuchuyệnấy.Cácđồngsựbấygiờmớiténgửakhibiếtđượccôngtyđãbênhvựcchịnhưthếnào-vàtiếnglànhvềsựchungthủyđóđãnhanhchónglankhắpcôngty.

SứcmạnhthựcsựtrongquyếtđịnhcủaMaurice-khichốnglạisựvôlýcủakháchhàng-khôngbộclộngaylúcđó,mànhữnghaimươinămsauhànhđộngấymớicótácđộngđếncôngty.Bạnhãythửtưởngtượngxemcácnhânviêncủamìnhsẽcảmthấyđượcđộngviênthếnàokhibiếtmìnhcóvịsếpdámđánhđổinhiềuđếnthếvìhọ.

ĐỪNGNGẠIXÁCĐỊNHRANHGIỚI

Cáchđâymấynăm,Lindacónóivớimộtbiêntậprằngchịcầnbắtđầumộtdựánđặcbiệtvàolúc8giờsángthứHaitới.Thếnhưng,chịkể:

Anhấybảokhôngđược.Vậylàchúngtôidờicuộcgặplạilúc10giờvàcôngviệcvậylàxong.

Sauđótôimớihỏianh,“Này,tôithắcmắclắm,hìnhnhưanhcócuộchẹnkhácvàolúc8giờphảikhông?”

“Tôichảcócáihẹnnàokháccả.Khoảngthờigianđótôidànhchobọntrẻnhàtôi.”

“Anhcóýgìkhibảogặpvàolúc8giờsánglàkhôngđược?”

“Thìlúcđókhôngđượcmà.Tôisắpxếpcuộcsốngcủamìnhtheocáchđó.”

Hômđấyanhđãdạytôimộtbàihọc:chúngtaaicũngmangtrọngtráchlèoláicontàucủamình;chúngtaaicũngcóquyềnvạchranhữnggiớihạn.Cũngchẳngcóvấnđềnếubạnnóivớiaiđórằngmìnhđã“cókếhoạchkhác”khihọđềnghịbạnlàmđiềugìđấykhôngtiệnchomình.Miễnsaonhững“kếhoạchkhác”đóđừngcódínhdángđếncuộcgặpNữHoànghaysắmvaichúrểlàđược.

Chúngtaaicũngcónhữnglúcphảithoáithácnhữngviệcmàtakhôngmuốnlàm.Bạnnhậnđượclờimờiđếndựbuổiramắtcôdâucủamộtngườiquen,thếnhưngbạnchẳngcóthờigian.SếphỏiliệubạncóthểđếnbuổigặpvàothứBảyđểbànvềmộtvấnđềgìđómàbạncóthểlàmtrongtuần.Mộtngườibạnthờiđạihọc(hiệnđangởđâuđó)bỗnggọichobạnđểhỏiliệubạncóthểtớidựbuổiđọcthơtựnguyệntốinaykhông,vânvân...

Mộtlônhữnglờitừchốikhéođượctuônra,nàolà“Tiếcquá,cuốituầnnàytôiphảiđithămmộbàcôMillierồi!”hay“Chà,tôicũngmuốnđếnlắm,nhưngtôiđangbịđaurăng!”haynhữngcâuđạiloạithế.Nếubạnđãnóithếthìhãythôingayđi.Bạnchẳngviệcgìphảinêucảmộtdanhmụcnhữnglýdovớiaiđó.Bạncũngchẳngcầnphảibịamộtcâuchuyệnthươngtâm,haymộtmộtcáihẹntrướcnàođóđểđượcchơicùnggiađìnhtrongngàynghỉ.Khôngviệcgìphảilàmchosựviệctrởnênphứctạpthế.Hãytrảlờithậtđơngiảnthôi.Nhưnhàtrịliệu,bácsĩOnaRobinson,đãnói,“Đừnggiảithích,đừngbiệnhộ,đừnglýlẽ.”Bạncóquyềnsốngcuộcsốngcủa

mìnhvàvạchracácranhgiớichomình.Làmnhưthế,ngườitasẽcàngtôntrọngbạnhơn.

Nếubạnmuốnchiềuýhọ,nhưngcũngphảihợpvớiýbạnnữa,thìhãyđềxuấtmộthướnggiảiquyết-gặplúckháchaychủđộngmờingườitavàolầnkhác.

KIÊNGNÓIDỐIĐINHÉ!

Trongmộttuầnliền,bạnhãycốgắngchỉnóitoànsựthậtvớimọingười.Bạnkhôngcầnphảiquámáymócmànóirằngđôikhuyêncủacôđồngnghiệptrôngtởmquá.Nhưngcũngđừngkhen“Đẹpthế!”nếubạnkhôngthậtsựnghĩnhưvậy.Hãythửnói,“Trônglạnhỉ!Chịmuaởđâuthế?”xemsao.Cònnếubạnkhôngmuốnđếndựlễramắtđứaconthứhaicủangườiemhọthìhãygửichocôấymộtlờinhắnđơngiảnđểxinlỗi,vànóirằngbạnkhôngthểđếnđược.Chỉcầnnóibạnmừngchocôấyvàgửikèmmộtmónquàxinhxắnlàxong.

HÃYDŨNGCẢMNÓITHẬT

Cóđiềugìbạnngạinóivớingườikhácvìlolàsựthậtsẽlàmhọmấtlòngkhông?Nếucó,vậythìhãytựhỏimình:Liệuhọcótốthơnkhibiếtđượcsựthậtkhông?Nếucâutrảlờilà“có”thìhãynói,nhưngphảichokhéo.Nếuvấnđềlàảovọngtiếnthâncủacôemgái,vậyhãychờđếnkhiembạnlạiphànnànvềcôngviệctùtúngcủanóthìbạnmớihỏixemnómuốncôngviệcthếnào,nótínhlàmgìđểcóđượckiểuviệcmànóthích,vânvân.Hướngdẫnemgáitựnhìnrasựthậthayhơnlàbạnnóitoẹtra.Chẳnghạn,“Chịthấyemcóthamvọngđấy,nhưngnhảytừchânthungânởnhàbănglênlàmquảnlýquỹphòngngừathìliệucóthựctếkhông?Khôngbànđếnchuyệntiềnbạcnhé,vậyemthíchgìởcôngviệcquảnlýquỹphòngngừa?”...

NÀY,HÃYBỎMẶTNẠRAĐI!

Trongnhữngtìnhhuốngdễbịđộngchạm,thôngthườngchúngtasẽcốlàmbộmặtthảnnhiên.Nếubạnthườngphảigiấumìnhsaulớpmặtnạnhưthếthìhãythửbỏnóramộtcách...từtừ.Hãynghĩđếnviệcgìbạnkhôngthíchđểlộchongườikhácbiết:chuyệnhồibébạntừngtrộmcuốnsáchtrongthưviện,haychuyệnbạnthíchaiđómàchẳngdámgọiđiệnhẹnhòchỉvìsợbịtừchối.Sauđó,hãychọnrabangườimàbạntincậynhất,vàkểhọnghechuyệncủamình.Nhưngnhớ là đừng códại kểhết cho sếphaymẹ chồng tương lai nghenhững thất bại vànhượcđiểmcủabạnđấy.Nhớlàphảichọnngườimìnhcóthểtincậy,cóthểdốcbầutâmsựmàkhôngsợbịtổnthương.Cuốicùngbạnsẽthấymìnhchẳngcầnphảigiảvờlàmaikhácnữa-vìnhưbạnthếnàylàtuyệtlắmrồi.

HÃYTHỬCHƠITRÒ“RỒITHÌCHUYỆNGÌSẼXẢYRA”

Làmngườithẳngthắncươngtrựcvềmặtlýthuyếtthìnghehaylắm,tuynhiên,đặtvàotrườnghợpbạnphảinóiramộtsựthậtkhónghethìsao?Robintừngcómộtvịsếprấthayyêucầunhânviênphảiluyệntậpviệckhó“xơi”nhưthếđấy.Lầntới,bạnlorằngcóaibựcmìnhvìbạnnóithẳng,màbạnnghĩmìnhđúng:vìbạnnóichohọsựthậtnênbịhọghét.Vậythìsao?Bạncómấtkháchhàngkhông?Bạncómấtviệckhông?Vợhoặcchồngbạncóxalánhbạnkhông?Bạncóphảibánnhàkhông?Bạncóbịxửtửkhông?Chắclàkhôngđâu.Nếuhìnhdungxemhậuquảđếnmứcnàothìbạnsẽthấyrằngviệcnóithậtchẳngtệlắmđâu-thếthìđểdànhlúckháchẵngsợ.

[1]Tạmdịch:Bộócđạolý

[2]Làmthếnàođểnóivớibấtcứai,bấtcứlúcnào,bấtcứđâu.

CHƯƠNG7NÓI“CÓ”LÀCÁCHĐILÊN

KHILUPEVALDEZTHAMGIATRANHCỬchứccảnhsáttrưởngcủahạtDallas,khôngainghĩrằngchịsẽchiếnthắng.“Tôibắtđầuchiếndịchtranhcửvớinămcáikhó:tôilàphụnữ,tôinóitiếngTâyBanNha,tôilàngườiđồngtính,tôilàkẻngoạiđạocủangànhcảnhsátvàtôitheođảngDânchủ,”Valdeznói.ĐốithủcủachịlàmộtngườiđànôngthuộcpheCộnghòa,cũnglàngườiđãlàmởvănphòngcảnhsáttrưởngDallasnhữngbamươinămrồi.

Vàonhữngngàycuốicủacuộcđua,đốithủcủaValdezđãkhơimàomộtchiếndịchtiêucực,vôcớbuộctộichịnhậntiềnkhôngchínhđángtừmộttổchứcủnghộquyềnđồngtính.ChiếndịchquyêngópcủaValdezkhôngchọncáchđáptrảbằngmộtcáchphảnứngtiêucựckhác.“Cómộtsứcéptừphíabộsậucủamìnhđòitôiphảiđáptrảlạihànhđộngtiêucựcấy.Chúngtôibiếtrằngkhôngthểcứđểmộtlờibuộctộinhưvậymàchẳnglàmgìhết,nhưngtôiquyếtđịnhchọncáchkhác.Đólàcáchmànếucóthuađichăngnữathìtôivẫncòntôntrọngđượcchínhmình,”Valdeznói.

Valdezvànhómcủachịđãcómộtbướcđitíchcựclàkêugọiđược60.000cửtrinữ-lànhữngngườilầntrướckhôngbỏphiếuchođảngnàohết.Valdeznghĩ,rằngnếuthôngđiệpcủamìnhđếnđượcvớisốphụnữnàythìchịcóthểthuyếtphụchọbỏphiếuchochị-màkhôngthèmđểmắtđếnthủđoạncủađốithủ.Đếnngàybầucử,ởmộthạtmàxưanayviệcbầucửcảnhsáttrưởngchưabaogiờxảyrachuyệncácđốithủhơnkémnhauquá300phiếu,vậymàValdezđãvượtquađốithủcủamìnhnhững17.000phiếuvàtrởthànhnữcảnhsáttrưởngđầutiênđượcbầuởhạtDallas.

Hầuhếtmọingườingoàimiệngthìtánthànhviệc“giữmìnhtíchcực”,nhưngmộtkhibịđốithủcôngkíchthìlại“xắnváyquaicồng”lênngay.Chứcòncáchnàonữa?Hoặctrảđòn,hoặcchịuănđònthôi.

ThếnhưngValdezđãtìmđượccáchthứba,vừamạnhmẽ,lạivừađànghoàng.Thayvìlàmhạiđếnthanhdanhcủacảhaiứngviêntrongmắtcửtri,chịđãlôikéothêmcửtrithamgiabầucử.Thayvìnói“không”vớiđốithủvànhữngngườiủnghộôngta,chịđãtìmđượccáchnói“có”vớinhữngphụnữtronghạtDallas.

NhưValdezđãnhậnthấy,“yes”làtừmạnhnhấttrongtiếngAnh.Nếuhọcđượccáchnói“có”vớimọikháchhàng,mọiôngsếpvàmọitriểnvọngkinhdoanhmới,rấtcóthểbạnkhỏiphảibòlêntừngnấcthangthứbậcmàcứdùngthangmáyđểđilênchonhanh.

Sởdĩcóđiềuđólàvì,nhưnhàtâmlýhọcJohnGottmanđãpháthiện,tháiđộtíchcựccóảnhhưởngrấtlớnđếncácmốiquanhệcủachúngta.Gottmanđãghibăng700đôitraigáingaytrướclúchọlàmđámcưới.Saukhiquansátmỗiđôichừngmườilămphút,nhómnghiêncứusẽdựđoánđôinàosẽởvớinhauvàđôinàosẽchiatay.Mườinămsau,nhómnàynhậnthấydựđoáncủamìnhchínhxáctới94%.

Cácnhànghiêncứuđãcóthểdựđoánchínhxácđếnnhưvậylàvì:thôngquaviệcquansátnhữngcửchỉtươngtácqualạimàhầuhếtchúngtađềucholàchuyệnvặtvãnh-mộtcáibóptaygiaoước,mộtcáitrợnmắtbựcbội-họpháthiệnrarằngcáctươngtáctiêucựccótácđộngrấttaihạiđếnđờisốnghônnhân.Trongthựctế,phảicónămtraođổitíchcực-nhưnụcười,câuđùa,lờikhen...-mớigỡlạiđượcmộtbiểuhiệntiêucực.

Nghiêncứucácmốitươngtácởchỗlàmviệccũngđưaracáckếtquảtươngtự.Trongmộtnghiêncứu,cácnhânviênlàmviệchiệuquảhơnkhitỉlệcáctraođổitíchcựcvàtiêucựcítnhấtphảilàbatrênmột.

“Không”sẽkhéplạicáckhảnăng,trongkhi“có”sẽmởchúngra.Bobđãnhậnrađiềuđósaukhiphỏngvấnmộtứngviênrấtkhóưavàomộtchânbánhàng.BướcvàovănphòngBoblàmộtngườiđànôngtênJohn,chỉcaochừngmétba,khôngcóđầugối,taythìcụtđếnkhuỷu.“Vừanhìnthấyanhấy,tôiđãthầmkêu‘Ôithôi!’Nhưngchỉnóichuyệnnămphútthôilàtôiđãcoianhấychẳngkhácgìmọingười.Vàanhấycóvẻlàmộtngườibánhàngtuyệtvời,”Bobnói.

Johnđãmấtnhiềuthángtrờicốtìmviệc làm.Anhđãđếnphỏngvấntạihơnmộttrămvănphòngkhácnhaunhưngchẳngaichịuthuêanhcả.“Anhấybảo,Tôibiếttôilàmđược,chỉcầnchotôicơhộithôi,”Bobkể.

Bobthìchịurồi,nhưngcácsếpvẫnlo.LiệuJohncólàmkháchhàngkhóchịukhông?Nếubỗngdưnganhấyđòihỏiphảicóthanghaythiếtbịgìđóđắttiềnthìsao?Nếuphảibuộcanhấynghỉviệc,nhỡanhấylạikiệncáolàhọphânbiệtđốixửnàynọthìsẽthếnào?

CóquánhiềuđiềukhôngthểlườngtrướcđượcvềJohn,thànhracứnói“không”làdễnhất.CuốicùngBobcũngthuyếtphụcđượccácsếpcủamìnhnói“có”vớiJohn.Vàsựliềulĩnhấyđãđượcđềnđápxứngđáng:hóaraJohnlạilàmộttrongnhữngnhânviênbánhànggiỏinhấtmàcôngtytừngcó.Sựcầnmẫn,tínhtìnhdễgầnvàtrítuệsắcnhưdaocủaanhcuốicùngđãthuphụcđượccáckháchhàng.VàJohnnóirằngvẻngoàikhôngbìnhthườngnhiềukhilạilàưuthế.“Tôikhôngthểnhớtấtcảnhữngngườitôiđãgặp,nhưngaiđãgặptôirồilànhớtôingay!”Johnnói.

Làmthếnàođểbạnđemtiếng“có”đángnhớđếnchomỗiđốitáccủamình?

HÃYTÌMCÁIHAY

KhinhàtrịliệuOnaRobinsonmớichuyểnsanglàmviệcvớicácđôivợchồng,chịthườngbắtđầubằngmộtbàitậpvềnhà:hãykểrabalýdochothấyviệcănthịtngườilàtốt.Vàchịđãnhậnđượcnhiềucâutrảlờibuồncườinhư:“mộtnguồnproteintuyệtvời”,“khôngquánhiềumỡ”,“giúpgiảmdânsố”,“dưỡngchấthoàntoàntựnhiên”.

Điểmcốtlõicủaviệcnàykhôngphảilàđểbiệnhộchoviệcănthịtngười,mànhằmgiúpngườitacóthóiquengiảđịnhthiệný.Khitiếpcậnaiđóvớigiảđịnhrằnghọcóýnghĩphóngkhoáng,bạnsẽthấyviệcđiềukhiểncuộcđờimìnhsẽdễhơnnhiều.

Vídụcóngườibảovớibạnrằnghọghétbộđồbạnđangmặc.Bạncóthểđộpngaylạibằngmộtcâugìđócaymũi,hoặccũngcóthểcámơnvìhọđãquantâmtớivẻngoàicủabạn.Ýđịnhthựcsựcủangườiđãđưaranhậnxétvềtrangphụckiavốnchẳngquantrọng.Quantrọnglàbạn

luyệnđượcchomìnhcáchdiễngiảiýcủangườitatheohướngtíchcực.

MộtnghiêncứudonhàtâmlýhọcMartinSeligmanthựchiệnđãkhẳngđịnhlợiíchcủatínhlạcquan.Trongmộtnghiêncứuvềnhữngnhânviênbánbảohiểm,Seligmanpháthiệnrarằngngườibiquanthườngthựctếhơnngườilạcquan,nhưngngườilạcquanlạithànhđạthơn.

Nguyênnhânchính làcáchngười lạcquantựnóivớimình.Khingười lạcquangọiđiệnđểchàobánbảohiểmmàbịtừchối,côấysẽtựnhủchắcngườikiađangbận,hayđangthấykhóchịutrongngườinênkhôngmuốnngheđấythôi.Đóchỉlàmộtviệctạmthờinênchẳngnóilênđiềugìvềkĩnăngcủangườibánbảohiểmcả-chẳngquachỉlàkhôngmaygọinhầmlúcmàthôi.Hoặcchíítcôấycũngchảmấtcôngnghĩđếnnguyênnhânlàmgì-thếnêncôgọitiếpcúkhác.

Nhưngvớingườibiquanthìlạikhác.Khibịtừchối,câuchuyệnhọthườngnóivớichínhmìnhlạikháchẳn.Cônàngbiquansẽtìmđượcmộtlýdothườngxuyênvàdùngnóđểgiảithíchvìsaocúđiệnđólạibịtừchối.Côấysẽtựnhủmìnhlàngườibánhàngkémcỏivàrằngmìnhsẽchẳngcótươnglaitrongnghềnày.Ngườibiquansẽđâmrachánvàítgọihơn-vàthếnênbánđượcíthơn.

ĐóchínhlàđiềuHenryFordđãnói:“Nếubạnnghĩmìnhkhôngthểthìbạnđúngrồiđấy.Cònnếubạnnghĩmìnhcóthểthìbạncũngđúngluôn.”

Khibạnđốiđãivớingườitanhưthểngườitalàmộtlũngốcthìhọsẽthườngcưxửgiốngnhưbạnnghĩ.Nhưngnếubạnđốiđãivớingườitanhưthểngườitalànhữngngườithôngminhnhất,tàigiỏinhấttrênđờithìbạnsẽcảmthấyngạcnhiêntrướcnhữnggìhọthểhiện.Nóichocùng,làmđộitrưởngđộicổvũvẫnsướnghơnlàlàmmộttrungsĩhuấnluyệntânbinh.

HÃYTHỂHIỆN“CÓ”ĐI!

Nhưchúngtôiđãnóiởphầntrước,cácnhànghiêncứupháthiệnrachỉcó7%tronggiaotiếpcủachúngtalàbằnglờinói-đến93%biểuhiệnlànhờvàongônngữcơthể,nétmặtvàgiọngnói.Chínhvìvậy,chỉnói“có”thôivẫnchưađủđâu,màtaphảithểhiệncónữa.

Mộttrongnhữngcáchtốtnhấtđểlàmđiềuđólàmộtcáigậtđầuthậtđơngiản.AllanPease,mộtnhàtưvấnchuyêndạycáckĩnăngvànghệthuậtngônngữcơthểchogiớikinhdoanhtrongsuốthơnbamươinămqua,đãnóirằnggậtđầulàmộttrongnhữngcửchỉthôngdụngnhấtcủaloàingười-ngaycảnhữngngườibịmùbẩmsinhcũnggậtđầukhinói“có”.Mộtcửchỉthôngdụngkháclànghiêngđầusangbênđểchứngtỏlàmìnhđangchúý.CharlesDarwinđãnhậnxét:thậmchímuôngthúcũngcóthóiquennghiêngđầukhichúngchúýđếnđiềugìđó.“Khingườikhácnóivớita,tấtcảnhữnggìtacầnlàmlàhãytạotưthếnghiêngđầuvàgậtđầusaochongườikiacảmthấycảmtìnhvớita,”PeaseđãviếtnhưvậytrongcuốnSignals[1]

Thựcvậy,trongmộtthínghiệmđượcnhắcđếnnhiềulần,mộtlớptâmlýđãquyếtđịnhkiểmtrathuyếtnàyvàdùngchínhvịgiáosưlàmconchuộtthínghiệm.Khôngchovịgiáosưđóbiết,mỗilầnôngbướcsangbênphảithìhọcviêntỏralơđãngvàngánngẩm.Nhưnghễôngbướcsangbêntráithìtấtcảcùngngẩnglênmỉmcườivàgậtgùrachiềutánthưởng.Bạnđoánđượcchuyệngìxảyrakhông?Vịgiáosưrốtcuộcđãdựahẳnvàováchtườngbêntráimàgiảngbài!Đólàsứcmạnhcủasựthểhiệnkhônglờiđấy.

Bắtchướccũnglàmộtcôngcụtuyệtvờikhácmàcácnhàtrịliệuvẫnthườngápdụng.Lầntới,nếubạncócuộcgặpquantrọngvớimộtkháchhàngtiềmnăng,haynhânviêntuyểndụngthìhãykhéoléolặplạicáccửchỉcủahọ.Vídụ,nếucôấycầmtáchcàphêbằngtayphảithìbạnhãydùngtaytráinhặtcâybútchì.Đừngbắtchướcgiốnghệtcửchỉcủacôấy-làmthếthìquêquá.Chỉhòatheodángdấpvàthầntháicủacôấythôi,nhưvậylàbạnđanglặnglẽthôngbáorằngbạnchấpnhậnvàđónđợicácýtưởngcủacôấy-vàđiềuđósẽlàmchocôấythấydễchịuvàcởimởhơnvớinhữngđềxuấttuyệtvờicủabạn!

HÃYTỪBỎ“KHÔNG”

Cáidởcủatiếng“không”lànóthườngmởđầuchomộtchuỗinhữngchuyệntiêucực.Nếubịsếp“đì”,bạnsẽcảmthấyrấttồitệ.Vàdùbạnkhôngbộclộcảmgiácnàyngaylúcđó,nhưngthểnàorồinócũngsẽbungra.Bạncóthểquyếtđịnhtừnaysẽbắtđầuđếnmuộnđểchongườiđồngnghiệpvẫnphảicángđángthaybạnphátbựcmình.Rồicôấyquyếtđịnh,“Không, tôikhôngthểcứphảiđỡđònmãichocậutrongkhicậuvuichơiđược.”Vàbạnbắtđầucáichuỗi“không”khómàdừnglạiđược.

Vớicáinàythìcácnghệsĩứngtácđãquárành.Nếuđãtừngxemmộtmànkịchứngtácthựcsựhay,bạnsẽnhậnthấyđólàmộttrảinghiệmhếtsứckìthú.Cácnghệsĩnhậnđượcnhữngđềnghịhoàntoànngẫunhiên-cásấu,ngườingoàihànhtinh,thịtbăm-vàdựngngaymộtcâuchuyệnmàkhông cầnphảihội ývớinhau câunào, và thậmchí cònkhông thèmnghĩ xemngườitamuốnnóigìnữa.Làmgiỏithìsẽrấtvui-hayhơnnhiềusovớihầuhếtcácmànkịchđãđượctậpdượttừtrước.

Khixemnhữngvởkịchnàycóthểbạnsẽthắcmắclàmsaocácnghệsĩlạitạorađượcnhữngcâuchuyệnthôngminhhàihướcngaytứcthìnhưthế?Dĩnhiênhọphảicótài,nhưngchắchẳnkhôngchỉcóthếthôi.Cónhiềuchiêumàcácnghệsĩkịchứngtácthườngdùngđểgiữmạchchuyện,vàmộttrongnhữngquytắcquantrọngnhấtlàkhôngbaogiờđượcnói“không”.Câutrảlờiphảiluônlà“Có,thếthì...”

Chẳnghạn,mộtngườinhìnvàomắtbạndiễnmànói,“ChúngmìnhlênSaoHỏacướiđi?”

Nếungườikiatrảlời,“Cáigì,anhđiênà?SaoHỏanóngcảtỉđộ,lạichẳngcóô-xy,”nếuvậythìbạnbảocònđiđâuđượcnữa?Hếtcửa.

Ngượclại,nếungườikiabảo,“Ừ,thếthìnhấtrồi.MìnhsẽmờicảhọhàngbênsaoHảiVươngvàsaoDiêmVươngsangnữachovui,”thếlàcóchuyệnngaythôi.

Dĩnhiêncứnói“có”mãicũngchẳngphảidễ.MộtphụnữmàchúngtôiquentênlàBonnieđãkểvềmộtngàycuốituầntrờimưa,mệtmỏivìphảilùngmuanhàởNewYorkCitymàkhôngđược,vàcôđãđịnhnằmìnhởnhàđểđọcsách.ThếrồianhbạnTerrygọiđếnmờicôđipinicbênNewJerseydomộtngườibạncủaanhlàGeorgetổchức.“ChắccácbạncũngbiếtmưagiónhưthếmàchạytuốtquaJerseyănthịtnướngthìđúnglàkhùngcỡnào,”Bonnienói.

BonniemớigặpGeorgecómộtlần-khiTerryđưaanhđếncuộctụtậpdocôtổchức.NhưngTerrygiảithíchrằngGeorgemuốncóquacólạinêncứmộtmựcmờiBonnieđểđáplễ.“Đólàanhấybảothế,”Bonnienói.

ThếlàBonnierabếnxebus,taycầmtheocuốnsách,sửasoạnchomộtchuyếnđidàitẻngắt.Vậymàmớiđichừngmườiphút,côđãthấymìnhđếnnơirồi.“TôingạcnhiênvàlấylàmthúvịvìquangcảnhmêhồncủaManhattan,”Bonnienói.CôcònnhậnthấycónhiềungôinhàkiểuVictoriavẫncònsótlạitrongvùng.Lúcđếnbữatiệcthịtnướng,côhỏithămgiácảnhữngngôinhàquanhvùng.Georgebảorằngngôinhàbênkiađườngđangmuốnbán,nhưngngườitalạiđòigiácaoquásứccủacô.NhưngdẫusaoBonniecũngđãcómộtbữatiệcvuivàhômsaucôđãgửichoGeorgemộtmónquàcảmơn.

Haituầnsauđó,BonnienhậnđượcmộtcúđiệnthoạicủaGeorge,vàanhchobiếtđãmặccảgiángôinhàxuốngtớimứccôcóthểmuađược.“Anhấyđãthuyếtphụchọrằngnếuhọkhôngcầnnhờđếnngườimôigiớibấtđộngsảnthìgiáđólàtốtlắmrồi,”Bonnienói.

ĐóchínhlàngôinhàtrongmơchoBonnievàchồngcô,vàhọđãmuanó.“Chúngtôichỉcáchthànhphốmườiphútláixe,cònchồngtôiđicâuthìchỉmấtcónămphútthôi.Vàhayhơncảlàchúngtôicóđượcnhữngngườihàngxómquátốt.AimàngờnổiánhsángởcuốiđườnghầmchomộtngườidânNewYorktốimắttốimũilạilàNewJerseycơchứ!”

BỐNCÁCHNÓI“CÓ”THAYCHO“KHÔNG”

Nhưngbạnkhôngthểcứnói“có”suốtvớibấtkìaiđược.Đôikhicâutrảlờithựcraphảilà“không”.Kiểunhư“Không,conkhôngthểđinghỉxuânvớimườihaiđứamườisáutuổikhácđược.”“Không,tôikhôngthểđilàmvàongàycuốituầnsuốtnămlầnliêntiếpđược.”

Cólẽbạnthấyrằngnói“có”chẳngcógìquákhó.Nhưngnếulúcnàobạncũngnói“có”vớitấtcảmọingười-đồngnghiệp,mẹchồng,cáccôhướngđạosinh...-thếthìcómàchết!

“Nóicóđểvươnlên”khôngcónghĩalàbaphải.Chỉđơngiảnlàtìmthứgìđóđểnói“có”đượcthôi.Thànhranếusắptớibạnđịnhnói“không”thìhãythửnóimộttrongmấycâudướiđâyxemsao:

“CÓ,TÔIMUỐNGIÚP.”

MớiđâyRobinđượcmáchmốimộtvụlàmănmới.Chịkể:

Mộtngườiphụtráchtuyểnnhânviên-ởnơichúngtôivẫnthườngthuêcácquảnlýtàikhoản-đãgửichochúngtôimộtđềnghịlàmviệcchoOrtbodoxUnion[2],làmộtnhómDoTháichínhthống.ChúngtôikhôngthểnhậnlờivìđãlàmchoCộngđồngDoTháiThốngnhấtrồi.Nhưngtôikhôngmuốnchỉnói“không”nênđãgọiđiệnhỏilòngvòngvàtìmđượcmấyngườibạnbênmộtcôngtynọmàchúngtôiđangquantâm.Vậy là tôicómấtchút thờigianđể làmviệcđó, thếnhưngvớitôi,việcgiúpngườituyểndụngkiamớilàquantrọng.Thịtrườngbâygiờcạnhtranhghêgớm,màtôilạimuốncôấygửichomìnhnhữngngườigiỏinhất.Còncáchnàotốthơnđểchocôấythấyrằngchúngtôilàmộtnơiđànghoàngđểcộngtác?

Thậm chí, nếu bạn phải trực tiếp nói “không” thì vẫn còn cách nói “có” để thay thế chữ“không”.Bằngcáchgiúpgiảiquyếtkhókhănchoaiđó-nhưgiớithiệumộtngườicóthểgiúphọ-bạnvẫngiữchonănglượngtíchcựcđượcvậnhành.Vàthườngthìmộtyêucầukhôngmấyhấpdẫnđốivớibạncókhilạilàmộtcơhộituyệtvờichongườinàokhác.MộttrợlýtrẻhẳnphảimừnglắmnếucócơhộiđạidiệnchocôngtythamgiahộinghịbánhàngtạiTopeka.Chỉ

cầndànxếpchútđỉnhlàbạnđãlàmchohaingườikháchạnhphúc-cònbạnthìđỡtốnmộtvémáybay.

“CÓCHỨ,BẠNCÓTHỂLÀMTỐTHƠN.”

Giốngnhưcácbàmẹvàcácôngsếp,tathườngphảinóivớingườikhácnhữngđiềuhọkhôngmuốnnghe.Nếucóaiởvănphòngđưaramộtcôngviệcmàchúngtôinhậnthấykhôngđúnghướngthìrõràngchúngtôikhôngthểkhencôngviệcấylàhayđược.Tuynhiên,chúngtôisẽcốtìmmộtcâugìđótíchcựcđểnói,nhưngvẫnlàmộtcâuđúngsựthực.Chẳnghạn,nếumộtnhàvănđemđếnchochúngtôimộtbảnthảotồi,chúngtôisẽtựnhủrằngđóchỉlàmộtbảnthảo-vàrằngôngấyđãlàmnhiềuthứtuyệtvờichochúngtôirồi.Thànhra,thayvìnói,“Cáinàydởquá,”thìhãynóimộtcâucótínhđộngviên,“Ôngviếtbaonhiêuthứhaythếcơmà.Tôikhôngnghĩcáinàymàlạixứngvớitầmcủaông.”

“CÓ,TÔIHIỂUBẠNMÀ.”

Chỉmấtmộtphútđểgửiđilờicảmơnhayphúcđápchomộtbáocáokhôngphùhợp,songnhữnghồiâmnhonhỏấylạirấtdễbịquênbẵngđi.Nóigìthìnói,bạnđãcótớitámchụcvạnthứđểlàmrồi.Saokhôngchọnlúcbạnrảnhmànhờ?Thếnhưng,khinémbảnbáocáovàogiỏrácmàkhôngthèmtrảlờicũngcónghĩalàbạnđãcoithườngsựtồntạicủangườitarồiđấy.Chínhvìvậymàchúngtôicónguyêntắclàphảitrảlờimọie-mailhaynhữngcúđiệnmàmìnhnhậnđược,dùtấtcảnhữnggìchúngtôinóichỉlà“Tôierằngchúngtôikhôngcònchỗtrốngnàoởđâycả,tuynhiênvẫnxincảmơnđãnhớđếnchúngtôivàchúcmaymắn.”

Mộtchútghinhậnkiểuđósẽgiúpvunđắpmốithiệnchíkéodàihàngthậpniên.Tiếnglànhđồnxarằngcôngtybạncónhữngngườiđànghoànglắm-đólàsựquảngbámàtachẳngthểnàomuađược.Thếmàchỉtốncóvàigiây!

Nếubạnvẫnnghĩmìnhquábậnbịunênkhôngthểtrả lờihếtcáce-mailthìhãytựhỏi liệumìnhcóbậnbằngmộtCEOcủamộtcôngtycỡtrungbìnhởMỹkhông.CuộcthămdòmớiđâycủaWallStreetJournalchothấycótới39/44CEOđượchỏiđềunóirằnghọtrựctiếptrảlờie-mail củanhânviên - kể cảvào lúc11giờđêm,hoặcbằngBlackBerrykhiđangđứng trongthangmáy.ĐốivớiCEOcủaDellComputerslàMichaelDell,nhưvậycónghĩalàmỗingàyphảimấtđứtvàigiờđểđọcchừng200e-mailgửiđếninboxtrongvònghaimươibốntiếngqua.

NhữngngườiquyềnlựcnhấtnướcMỹđãhiểuđượctầmquantrọngcủanhữngghinhậnnhưvậy. Thị trưởngNewYork,Michael Bloomberg, đã làm chomột người dânNewYork đangtronglúcbấtbìnhphảingạcnhiênkhiôngtrảlờiđiệnthoạicủangườiấyvàolúc10giờđêm.KhicácphóngviênhỏilàmsaobàđócóđượcsốđiệnthoạicủaôngBloomberg,bànóirằngnóởtrongdanhbạ.ÔngBloombergnóivớingườiphụnữấyrằngôngkhôngphảnđốiviệcbàgọiđiệnchoông,cóđiềulầnsaucógọithìđừnggọikhuyaquá.

LiệubạncóbậnhơnMichaelBloomberghayMichaelDellkhông?Hãydànhthờigianđểnói“có”vớinhữngngườimàbạngặp.

“CÓCHỨ,CHỈLÀTÀINĂNGCỦABẠNCÒNẨNĐÂUĐÓTHÔI.”

WarrenBuffetnóirằngôngchưađuổiviệcaibaogiờ.Ôngchỉcốgiúphọtìmmộtcôngviệc

thíchhợphơntrongcôngtymình.ChúngtôicũngcốápdụngtriếtlýđóởTheKaplanThalerGroup.Nếuaiđókhôngđảmđươngnổichứctráchcủamình,chúngtôisẽthửhọđưasangvịtríkhácchođếnkhitìmđượccôngviệcthíchhợp.Chúngtôiđãnhậnrarằngsựthủychungmàchúngtôichứngtỏvớinhânviênsẽđượcđềnđápnhiềugấpbội.

Tiếcthay,chúngtôikhôngthểgiữchotỉlệbuộcthôiviệcởmức0%.Vàchodùcócốxoadịuđếnđâuthìquyếtđịnhđuổiviệcmộtngườicũngvẫnlàmộtcái“không”totướng.

Mớiđâychúngtôiđãsathảimộtngườikhôngmuốnchuyểnquavịtríkháctrongcôngty.Côấychỉmuốnlàmmỗimộtviệcấythôi,nhưngkhổnỗilạilàmkhôngxong.Tuybịsathảinhưngcôấyvẫncoitrọngviệcchúngtôiđãcốtìmcáchđểcôởlại,vàcôấyđãgửimấydòngtốtđẹpnóivềviệcđó.Robinđãviếttrảlời,“Chúccôgặpthậtnhiềumaymắn.Tôibiếtcónhữngtàinănglớnẩnchứatrongcô,vànếucóbấtcứviệcgìtôicóthểgiúpđểpháthiệnrachúngthìxincứchotôibiết.”

Đươngnhiênđuổiviệcvẫnlàđuổiviệcthôi.Đólàmộttrảinghiệmkhủngkhiếprấtđauđầumàchẳngaimuốnchọncả.Nhưngmặtkhácnóchínhlàcúthúcđểngườitabuộcphảibắtđầutìmchomìnhmộthướngđiđúng.Ởlớpcaohọc,Lindacũngcómộttrảinghiệmnhưvậyvớimộtgiáosưnhạc.Chịkể:

TôihọcsángtáccùngmộtnhạcsĩđượcgiảiPulitzertên làMarioDavidovsky,mộtngườitiênphongtrongâmnhạcđiệntử.Tôihoảngquá.Ôngấymuốntôisángtácnhạcngẫuhứngđươngđại,thếnhưngtấtcảnhữnggìtôiviếtranghecứnhưđoảnkhúcBroadwayấy.ThếrồimộthômMario Davidovsky nhìn thẳng vào mắt tôi, cùng với cái giọng đặc chất Argentina, ông bảo,“Leenda,côkhôngsángtácđượcđâu.Nhưngcôxẻzát,zátgiỏiđiệpvần.”

Tôiđiếngngười.Lúcđótôinói,“Trùẻonhauđấy.Nóinặnglờiquá.”Nhưngsauđónghĩlại,tôichợtnhậnra,“Đúnglàmộtdịpđểmìnhđổinghề.”Ôngđãđúngmộttrămphầntrăm,vàsauđóítlâu,tôichuyểnsangnghềquảngcáo.

Nhiềunămsautôiviếtbài“Tdontwanttogrowup,ImaToysRUskid”[3],mộttrongnhữngđoảncaănkháchnhấttronglịchsửnướcMỹ.Tôicảmthấycựckìbiếtơnôngthầycủamìnhvìđãnóivớitôi,theokiểutốtnhấtmàôngcóthểnói,nhữnggìtôikhôngthểlàmđược.Vàđãgiúptôitìmracáimìnhcóthểlàm.

Cuốicùng,cónhữnglúcnói“không”chỉđơngiảnlàkhôngthể.Huấnluyệnviênđộibóngđá(Mỹ)NotreDamelàCharlieWeisđãphảiđốimặtvớiđiềuđókhimộtcậubétrongcơnhấphốinói ra ước nguyện cuối cùng: cậumuốnmở đầu trận đấu tới bằngmột cú “chuyền phải”.Khôngmaycậubéđãđitrướckhitrậnđấudiễnra,nhưngWeisvẫnnhấtquyếtthựchiệnbằngđượcướcnguyệncủacậu.Khitrậnđấubắtđầu,cóvẻnhưviệcchơitheoyêucầucủacậubélàđiềukhôngthể.AnhchànghậuvệhỏiWeisphảilàmgì,ôngbảokhôngcólựachọnnàohết-cứchơitheolờicậubéthôi.Anhchànghậuvệkhôngnhữngđãthựchiệnđượcđườngchuyềnấymàcảđộicònvượtquađượcmức11m.

Đồngtiềnkhôncũngcóthểgọilàmộtkiểuchơikhác,đúngthế.Nhưngrốtcuộcvẫnlàtakhôngthựcsựbiếtđiềugì sẽxảyrakhinói “có” thaycho “không”.Màđôikhi sự lựachọn “khônngoan”khônghẳnđãlàquyếtđịnhđúng.Đôikhitacứphảiimmiệngmànghethôi.

HÃYLÀMỘTNGƯỜILẮNGNGHETÍCHCỰC

TổngthốngClintonđượcbiếtđếnlàmộtngườicókhảnăngtạonênsựkếtnốingaytứcthìvớitừngngườimàônggặp.Bấtkểcóbaonhiêungườiởđó,ôngsẽlàmchomỗingườiđềucảmthấynhưchỉcómìnhhọtrongphòng,nhưthểhọlàtrungtâmcủavũtrụ.Hãysosánhvớicuộcnóichuyệngầnnhấtcủabạnvớimộtkẻxuthờichánngắttrongmộtbuổitiệc-thìbạnbiếtrồiđấy,đólàcáikẻcứnhóngmắtlênxemcóaiquantrọnghơnkhôngđặngđếnchàoấymà.

Chúngtaaicũngcókhảnănglàmchongườikháccảmthấyhọnhưmộtnhânvậtquantrọngnhấttrênđời.Chỉcầntadànhchohọtoànbộsựchúýcủamìnhvànhìnchínhtabằngconmắtcủahọ.Chúngtabỏrabiếtbaonhiêuthờigianđểngắmvuốttrướcgương-ngắmtóc,ngắmeo,tìmnếpnhăn-nhưngthậtlạlàngườiMỹchẳngdànhrabaonhiêuthờigianđểnghĩxemmìnhlàngườithếnàotrongmắtngườikhác.Lầntới,khivàolớphọchaydựmộtcuộchọplớn,hãyđểýđếnnhữngngườiquanhbạn.Cóbaonhiêungườichúýnghediễngiả?Cáchtốtnhấtđểnói“có”chỉđơngiảnlàchịukhóchúýthôi.

HÃYTÌM“CÓ”TRONG“KHÔNG”

Viếtranămthứmàbạnđãnói“không”gầnđâynhất-nhữngngàyphépmànhânviênđangđòi,mónđồchơiđắttiềnmàconbạnđangmuốn,bộphimmamàbạntraiđangmuốnrủbạnđixem.Sauđóbạntựhỏimìnhnhưsau:cáiđócókhôngthểthiếuđượchaykhông?(Nhânviêncủabạncóthểlàmrấtcăngtrongvàibữa,nhưnghọcũngthấyrằngbạnchấpnhậnđểhọnghỉkhihọcầnnghỉ.)Cómộtcái“có”nàokhảdĩhơnkhông?(Nhưlàbảoconlàmthêmvàiviệcvặtđểkiếmtiềnmuađồchơichẳnghạn.)Liệunói“có”thìcólợigìchobạnkhông?(Biếtđâubạnlạiđâmrathíchphimma.)Tạothóiquencânnhắcnói“có”sẽgiúptachấmdứtnhữngchuỗi“không”.

[1]Tạmdịch:Nhữngtínhiệu

[2]Tạmdịch:LiênMinhChínhThống

[3]“Conkhôngmuốnlớn,conlàđứatrẻđồchơicủamẹ”

CHƯƠNG8NGẬMMIỆNGMÀNGHE

VỪAMỚILẬPRATheKaplanThalerGroupítlâu,chúngtôicómộtbữaăntrưacùngvớiCEOcủamộtcôngtyđốithủ-giờthìôngtađãnghỉhưurồi.Ôngtahămhởkểchochúngtôinghevềsựvượttrộicủacôngtyôngtasovớicôngtychúngtôi.Hoàntoàncókhảnăngtranhcãichoranhẽvớiôngta,nhưngchúngtôiđãkhônglàmthếmàđểmặcchoôngtanói.Trongkhiôngtathaothaobấttuyệtvềchuyệncôngtyôngtatuyệtvờinhưthếnàothìchúngtôichỉimlặnglắngnghe.

Nóimộthồi,ôngtabắtđầuđểlộnhữngchitiếtkhátếnhịvềcôngtymình,kểcảchiếnthuậtcạnhtranh,thùlaocủakháchhàng,chiếnlượcmởmang,vânvân.Thậmchíôngtacònnhắcđếnmộtsốthươngvụmớimàcôngtyôngđangtheođuổi,trongkhichúngtôikhôngđượcchàohàng.Thếlàsauđấychúngtôigọiđiệnchàohàngngayvàđãthắngthươngvụnày.Nhờbiếtlắngnghethayvìkhoekhoangthànhtíchcủamìnhmàbữaănđóđãđemlạichochúngtôinhiềuhơngấpbội!

Tạisaođasốchúngtalạithíchnóinhiềunhưthế?Vìchúngtamuốnngườikhácnhậnramình.Tanhămnhămmuốntrởthànhtrungtâmcủavũtrụ.Nhưngtrongkhihuyênthuyênđủthứthìchúngtađãdùnghếtoxyvànănglượngtrongphòng,khiếnchomọingườiainấyđềukiệtsức.

Hơnnữa,cứmãihuyênthuyênchỉtổlàmchotalãngphíthờigiancủamình.Nóichocùng,tađãbiếtnhữngthứmàtabiếtrồi.Mỗiphúttabỏrađểcốhùaiđóbằngsựhiểubiếtcủamìnhchínhlàmộtphúttachẳngthunhậnđượcthôngtinnàomới.NhưLarryKingđãviết,“Phươngchâmđầutiêntrongcáchnóichuyệncủatôilà:tronglúcnóithìkhônghọcthêmđượcgì.”

Dướiđâylàcáchđểbạnđiềuchỉnhlạikĩnănglắngnghecủamình.

CỨKỆCHOHỌKHOETÀI

Đôikhicũngphảiđểchothiênhạbiếtrằngmìnhtàigiỏicỡnào-chẳnghạnnhưlúccốvàođượctrườngHavardhaytrườngY.Tuynhiên,nếulàngườithựcsựthôngminhthìbạnphảihiểugiớihạncủasứcmạnhtrítuệ.TheocuốnEmotionalIntelligence[1],chỉsốIQchỉtácđộngmộtphầnnhỏđếnthànhcôngtrongcuộcđờimỗingười.ChínhvìvậymàchỉsốIQ,cùngvớihầuhếtnhữngkếtquảthửnghiệmhànlâmkhác,thườngđượcdùngđểđánhgiáxemngườitasẽgiảiquyếtvấnđềtốtđếnmứcnàokhichỉcómộtmình.Nókhôngthểđođượckhảnăngcủabạntrongviệcthươngthuyếtmộtphivụ,đưaralờibìnhphẩmcótínhxâydựnghayanủimộtngườibạn.LoạitrítuệxãhộinàysẽcótácđộnglớnlaohơnnhiềuđếncuộcđờibạnsovớinhữnghiểubiếtvềcácbàisonnetcủaShakespeare,haycácthuậttoánhọc.

Khiđểchosựgiỏigiangcủangườikháctỏasáng,chẳngnhữngbạnthunhậnthêmthôngtinmàcòngiànhđượccảmtìnhcủahọnữa.Aicũngthíchgầngũivớinhữngngườilàmchohọcảmthấymình làngười thôngminh.Đốivới JayLeno,đó lànguyêntắcbấtdibấtdịchcủa

ngườidẫnchươngtrìnhđốithoại.“Cáimẹoởđâylàlàmsaođểchovịkháchmờiđượctônlên,cònngườichủsẽtrởthànhphôngnền.Chươngtrìnhmàhỏnglàdongườichủtrìđượctônlêncaohơnvịkhách.Rốtcuộcngườichủmớingãngửa,Ơ,saomìnhchảcònmờiđượcaithamgianữathếnày?”

CỨĐƠNGIẢNTHÔI

TheKaplanThalerGrouprấtồnào.Đóchínhlàđiềutạonênmộtnơilàmviệcvuivẻ-ởđócórấtnhiềunhữngngườithuộctípAluônhămhởnóichomọingườinghevềcácýtưởngcủamình. Một hôm chúng tôi đang bàn cách chào hàng cho Foxwoods, một sòng bạc ởConnecticut.Ainấyđềutranhnhauđưaracácýtưởngcaosiêuvềcáikhiếnchodânđánhbạcphảibuvào.Chúngtôiđãxemxétkĩnhữngnghiêncứuvàkhảosátnhânhọcrấtcôngphu.Chúngtôisămsoitìmsởhữutrítuệcủasòngbạc.Chúngtôihỏinhữngđiềucănbảnnhư:“Khiđếnsòngbạc,ngườitamuốntìmkiếmsựtrảinghiệmquannàolàquantrọngnhất?”“Cảmgiácthắngbạcthựcsựlànhưthếnào?”

Suốttừđầu,giámđốchoạchđịnhchiếnlượccủachúngtôi,ChrisWauton,vẫncứngồiim.LúcấyChrislàmộtchuyêngiaquảngcáotốtnghiệpOxfordcựcgiỏi.Cũngphảinóichohếtnhé,Chris,chúngtôithấychỉriêngcáigiọngĂng-lêcủaanhấythôinghecũngđãthêm25%thôngtháirồi.

ChrisđãtiếnhànhnghiêncứurấtcôngphuởFoxwoods,phỏngvấnvôsốkháchchơibạc.Lúcanhlêntiếng,chúngtôinhaohếttớitrướcchờnghexemanhsẽnóigì.Anhnhìnchúngtôivànhúnvai,“Tôikhôngrõlắm.CóvẻnhưởFoxwoodsthì...ờ...vui.”

Chúngtôiphálêncười.Dĩnhiênanhnóiđúng.Đôikhiđápánđơngiảnnhấtlạichínhlàđápánhaynhất.ChrisđãbiếtđúckếttrảinghiệmđichơiFoxwoodschỉbằngmộttừ,bởilẽanhđãbiếtlắngnghethayvìcứnóiàoào.Vàrồi,bằngsựthấuđáocủaanh,chúngtôiđãdùngngaytronglờichàohàngvàchúngtôiđãthắngthươngvụnày.

HÃYHỎITHÔI,ĐỪNGNÓI!

Robinđãsớmhọcđượcđiềuđó.Chịkể:

Lúc mới vào nghề quảng cáo, chúng tôi có một khách hàng tên là Heublein Distillers ởConnecticut,đócũnglànơisếpcủachúngtôisống.Vìnhàsếpthuậnđườngnênvàonhữnghômphảigặpkháchhàng,tôithườngghéquađónông.Thànhratênnonnhấttrongnhómlàtôi,mỗingàylạimấtthêmhaitiếngvừađivừavềvớimộttrongcácsếpsòngcủacôngty.Tôicũnghơingạinóichuyện.Ônglàsếplớnnêntôikhôngmuốnmìnhnóirađiềugìngốcnghếchtrướcmặtông.

Riếtrồitôinhậnthấysếpchúngtôinóichuyệncựchay.Ôngcóthểnóivềmọichủđềhànggiờliền,dùchủđềấycóbímậtthếnàochăngnữa.Thếlàmỗisángtôilạihỏiôngmộtcâu.Chẳnghạn, tôihỏiôngnghĩ saovềviệcquảngcáo trên truyềnhìnhnhữngthứrượuchưngcấtnhưSmirnoff,nhãnvodkasố1củakháchhàngchúngtôi.Lúckháctôilạihỏixemôngthấythếnàovềcáchthứclàmviệcởvănphòngcôngty.Vàvìlúcđótôichẳnglàaicảnênôngcứnóihếtra.Thếlàtôivớđượccảtấnthôngtinnộibộcũngnhưnhữngnhậnđịnhvàphântíchngangtầmvớimộttrườngkinhdoanh-chỉbằngcáchhỏivàlắngnghe.

Khimởmiệnghỏitứclàbạnđãbảovớingườitarằngbạnquantâmđếnhọ,rằngbạnthấythích thúvớinhữnggìhọnói.Bạncòngửiđimột thôngđiệp tinh tế rằngbạncũng làđứathôngminh,hamhọchỏi,đangmuốnbiếtthêmnhiềuthứ.Chínhvìvậymàmộtcâuhỏidùnhỏnhấtcũngcómộttácđộnglớnlao...

RuthDowningKarpbắtđầusựnghiệpquảngcáocủabàởJ.WalterThompsontừcáithờiphụnữcònmanggăngđộimũđilàm.Nămhaimươituổi,bàthamdựcuộchọpđầutiêncủađờimình.Trongcuộchọpđó,mộtnhànghiêncứuđãđưaracácthốngkêbánhàngkhácnhaumàôngđãphântích.Tronglúcôngnói,mọingườitrongphòngcứnhaonhaohỏivàbìnhluận,mộthồiRuthcũngnhậnrachỉcómìnhlàchẳngnóinănggìcả.Bàcảmthấyáynáy,vìsợrằngsựimlặngấykhiếnchomìnhcóvẻnhưkhôngquantâmhaykhôngchúý.Thếnênbàngherấtkĩlúcnhànghiêncứunóirằng:nếungườitatheomộtkếhoạchđặcbiệtthìdoanhsốbánrasẽtăng7,5%.

Ruthngẩnglên,nhẹnhànghỏidiễngiả,“Bảyphẩynămphầntrămạ?”

DiễngiảnhìnRuth,cóvẻhơibốirối.“Chứkhôngphảilàbảyphẩynămphầntrămsao?”ônghỏi.DiễngiảtưởngrằngRuthhỏivậylàvìbàbiếtđượcđiềugìđómàôngkhôngbiết.

“Tôikhôngbiết,”bàthậtthàđáp.“Tôichỉhỏithếthôi.”

Thếrồicóaiđólêntiếng,“Tôihiểuýcôấyrồi.Bởivìkhitanhìnnótừmộtgócđộkhácthìnósẽkhôngthựcsựlànhưvậynữa.”

Bằngcách imlặngđể lắngnghe,Ruthđãhọcđượcrấtnhiềuvềcách làmthếnàođểtạoấntượnghiểubiết.Quảthật,lúcnhànghiêncứuđótrởlạivớinhữngconsốthìôngchợtnhậnramìnhđãnhầm!NhưKinhThánhcónói,“Ngaycảngườingukhibiếtgiữyênlặngcũngkểlàkhôn.”SaunàyRuthđãtrởthànhmộttrongnhữnggiámđốcsángtạocủahãngchúngtôi.

ĐỪNGHAMTRANHCÃINHIỀU!

Bạnđangmuộngiờhọp.Bạnkhôngkịpnộpbáocáođúngthờihạn.Bạnđangchạyvớitốcđộsáumươidặm/giờởđoạnđườnghạnchếtốcđộchỉởbốnmươidặm/giờ.Thếlàbạnxổhàngtrànggiảithíchquanhco,nàolàđổlỗichogiaothông,nàolàliênlạcchậpchờn,đồnghồtốcđộbịhỏng,vânvân...

Mỗikhicórắcrốihayxungđộtxảyralàngườitathườngnảysinhýmuốn“cãilấyđược”.Tuynhiên,đôikhibạnsẽnắmđượcphầnthắngnếubiếtngậmmiệnglạiđể“nghelấyđược”.

ĐólàđiềuJonathanđãpháthiệnrakhianhđangvượtquátốcđộđểkịpđếnđámcướicùngvớivợvàmẹvợ.

Khicảnhsátchặnxelạivàthôngbáorằnganhđãvượttốcđộngayphíasaumộtcảnhsátđangkhônglàmnhiệmvụ,Jonathanvuivẻnóimìnhchẳngbiếtgìcả.“Tôinóiđùamấycâuvớiviêncảnhsát,bảorằngtôichạytheolệnhcủacácbà,vânvân.Nhưngtôituyệtđốikhôngcãimộtcâu.Thìcònbiếtlàmgìnữachứ?Đúnglàtôiđãvượtquátốcđộmà,”Jonathannói.

SaukhiđưavéphạtchoJonathan,viêncảnhsátquảquyếtrằngnhiềukhicãicũngthoátđượcvéphạtđấy.Jonathangặnghỏichitiếtnhưngviêncảnhsátchẳngnóigìthêm.Thếlàmặcdù

tòaánnằmcáchthịtrấncủamìnhtớihaigiờláixe,nhưngJonathanvẫnquyếtđịnhđếnđó.“Thựcsựtôichỉmongviêncảnhsátấykhôngđếnđượcđểmọichuyệnquađithôi,”Jonathannói.

Nhưngtôikhôngđượcmaynhưthế.“Tôiđếntòavànhữngngườiởđóliềnbảo,‘A,nhìnkìa-anhbạnvượttốcđộngaysaulưngcảnhsátkìa.’”

Đólàmộtthịtrấnnôngnghiệpnhỏ.Quantòachỉmặcáolenvàquầnjeans.Viêncảnhsátnói,“Thưatòa,khichặnxemộtngườivàđưavéphạtchoanhta,tòacóbaogiờnghĩanhtasẽănnóinhãnhặnvớimìnhkhông?”

Quantòanói,“Tôikhôngnghĩchuyệnđóthườngxảyra.”

Viêncảnhsátngẫmnghĩmộtlúc.“Vậythì,tòabiếtkhông,”anhcảnhsátvừacườivừanói,“anhnàyđãđậuxekhitôichặnlại.”

ThếlàJonathanravềvớichỉmộtvéđậuxecùngmộtlờinhắcnhở.

AICŨNGĐÁNGĐƯỢCNGƯỜIKHÁCLẮNGNGHE

JayLenonóirằngkhimuốnbiếtmộtchuyệncóbuồncườihaykhông,ôngsẽhỏingườikémvaivếnhấttrongphòng.“Nóichunglàtôidựavàođánhgiácủahọ.Chúngtađangsốngtrongmộtxãhộicủađặcquyền.Cómộtýmàtathườngđemrađểloạitrừngườikhác-Ồ,anhkhôngđếncâulạcbộđóđượcđâu,anhkhôngphảilàhộiviên,anhkhôngđủtiền,anhlàmgìcómã.Nhưngnếubạnsốngvớimộttháiđộngượclạivàcốgắngkếtgiaovớimọingười,chắchẳnsẽcónhiềucánhcửamởrachobạn.”

Điềuđócũngcóthểtạonênnhữngđiềukìdiệuchocôngviệccủabạn.Mộtlầnnọchúngtôinóichuyệnvớingườiđứngđầucủamộtchuỗinhàhànglớnđangmuốntìmhiểuxemvìsaomỗinămcóđếnhàngngàncáiđĩacủacôngtybịvỡ.Cảdànlãnhđạochẳngmộtaihiểuchuyệngìđãxảyra,vàcôngtyphảitốnkhốitiềnđểthayđĩamới.

Mộttốinọ,giámđốccôngtyđãbànvềchuyệnnàytrongbữaăntốivớiđồngnghiệpngaytạimộtnhàhàngcủamình.Ngườiphụcvụtìnhcờngheđượccâuchuyện,thếlàanhbènkéoôngvàobếp.Anhgiớithiệuônggiámđốcvớimộtnhânviêntrongbếp.BằngmộtthứtiếngAnhtrọtrẹ,ngườiphụbếpchobiếtcáimáyrửabáttrongnhàhàngcómộtcơcấubịhỏngchonênlúcrửabịrungghêlắm.Rungnhiềuthìđĩadễbịnứtvỡthôi.

Biếtthếrồi,nhàhàngmớisửalỗikỹthuậtđóvàtiếtkiệmđượcchocôngtymộtmóntiềnlớn.Giámđốcbènthưởngchongườinhânviênđó50.000đôla-10%củanửatriệumàôngtínhlàcôngtysẽtiếtkiệmđượctừtiềnmuasắmlạiđĩamới.Từđó,giámđốcquyđịnhhễnhânviênnàotiếtkiệmchiphíchocôngtybằngnhữngýkiếncảitiếncáchvậnhànhcôngviệcsẽnhậnthưởng10%sốtiềntiếtkiệmđược.

AbrahamLincolnhiểuđượctầmquantrọngcủaviệclấythẳngthôngtintừnguồn,thayvìphảidựavàocáccốvấndiễngiảinguyệnvọngcủadânchúng.TrongcuốnLincolnonLeadership[2]tácgiảDonaldT.PhillipsđãmôtảcáchlàmsaoLincoln-mộttrongnhữngvịlãnhtụđầutiêncủaMỹlạihiểuratầmquantrọngcủaviệcgiaohòa.Ôngđãchophépnhiềucôngdânđến

thămvàchiasẻnhữngsuynghĩcủamình.“Tôigọinhữngcuộctiếpdânđólàtắmdưluậnquầnchúng...Mặcdùchẳngphảilầnnàocũngdễchịucả,songvẫncóhiệuquảvềtổngthểlàgiúpphụchồivàtiếpthêmsinhlực,”Lincolnnói.Mộttrămnămsau,cácdanhsưvềkinhdoanhnhưTomPetervàRobertWatermanmớigọiđólà“Quảnlýbằngcáchdạoquanh”.

Nhằm cố gắng hiểu rõ hơn những người tiêu dùng bình thường, phó chủ tịch củaProcter&Gamble(P&G)-làSusanArnold-đãđẩycôngthức“quảnlýbằngcáchdạoquanh”thêmmộtbướctiếnxahơn.ỞP&Gcócâucửamiệng,“kháchhànglàsếp”.Nhânviêncôngtyđượckìvọnglàphảihiểukháchhàng.Vìvậymàtronghaituầnliền,Arnoldphảitínhtoánviệcchitiêulàmsaođểlấyramộtkhoản60đôlamộttuần,tứclàchịphảiđauđầuvớinhữngcâuhỏinhư:“Nênđổxănghaymuadầugội?”Chịnhậnthấymìnhphảibóptuýpkemđánhrăngđếngiọtcuốicùngvàthôikhônggửixetrongga-ranữa.“TôiđãlàmnhưvậyvớidànlãnhđạoSắcđẹpcủaP&G,mỗilầnchừngchụcngười.Ýtôilàcầnphảigầngũivớikháchhàngbằngcáchsốngvớimứcthunhậptrungbìnhcủahọtrongtừnglĩnhvựccủachúngtôi,”Arnoldnói.Bàihọcchủyếuđượcrútratừkiểukhảosáttậnnơinàylà:nhữngngườiphụnữmuasảnphẩmcủaP&Gluônphảicânnhắckhimuahàng.“Đólànhữnglựachọnkhôngngừng-mìnhnênmualoạidầugộiđắtmộtchútmàbỏqualoạisonbóngmớira,haylấydầugộirẻtiềnđểmuađượccảsonbóng?Vềphầnmình,điềuđócónghĩalàchúngtôiphảicungcấphàngcóchấtlượngtốtchongườitiêuthụ-điểmtốtcủaviệclàmnàylàngườicungcấpsảnphẩmsẽphảinươngtheonhucầucủakháchhàngmàmìnhvẫncólợi.”

Arnoldđãhiểurađiềumàtấtcảcácnhàlãnhđạogiỏiđềubiết:trongkinhdoanh,càngcảmthôngvớingườitiêudùngthìtacàngphụcvụhọtốthơn.Quảthực,sựcảmthôngphảiđượcxemlàkĩnăngquantrọnghơncảchothànhcôngtrongcuộcsống.Trongchươngtới,chúngtôisẽgiảithíchrõtạisaolạinhưvậy.

HÃYKHÓAMIỆNGLẠI

Trongmộtngày,hãycốgắngnóicàngítcàngtốt.Cốđừngđểngườitachúýđếnmình,dùbạncósốtruộtmuốnkểmộtcâuchuyệnhayhỏimộtcâugìđấy,ngaycảkhibạncódợmmiệngmuốnnói“À,mìnhcũnggặpmộtchuyệntươngtự...”thìcũngngừnglạingay.Hãytựhỏimình,“Điềuđókhiếntôicảmthấythếnào?”Đừngkhóchịuvềnó.Nếucóaiđóhỏibạncảmthấythếnàovềcáisânvậnđộngmớimàthànhphốđangxâythìhãytrảlờihọ.Nhưngsauđólạihướngcâuchuyệnvềýcủangườita.Đếncuốingày,bạnhãyliệtkêranhữngthứbạnđãhọcđược.Bạnsẽbỏlỡbaonhiêuthứnếucảngàybạnchỉmêmảinóivềmình?

HÃYTÔNVINHÂNTÌNH

Bạnnghĩmìnhgiỏigiangư?Hãykếtthúcmấycâusauđây:

“Tôisẽchẳngbaogiờleolênđượcđếnđâynếuthiếu...”

“Tôimangnặngơnsâucủa...”

“Tôicóđượccanđảmtừ...”

“Ngườithầylớnnhấtcủatôilà...”

Nóigìthìnói,chẳngmộtaitrongchúngtatựmìnhđilênđượchết.

[1]Tạmdịch:Tríthôngminhcảmxúc

[2]Lincolntrêncươngvịlãnhđạo

CHƯƠNG9HÃYTỰAĐẦULÊNVAINGƯỜIKHÁC

KHIKENAULETTA,nhàbáođoạtgiải,ngườiphụtráchchuyênmụctrêntờTheNewYorker,đangthuthậpthôngtinvềvụxửchốngđộcquyềncủaMicrosoftchotạpchíTheNewYorkervàchocuốnWorldWar3.0:MicrosoftandItsEnemies[1]anhđãlênkếhoạchchocuộcphỏngvấnđầutiên-màvềsauthànhratớibalầnphỏngvấndài-vớichánhánThomasPenfieldJackson.AulettađặtranhiềucâuhỏihócbúadànhchochánhánJacksonvềphiêntòa,vềBillGatesvàvềnhiềuquyđịnhcủaquantòa.Tuynhiên, trong lầnđầugặpchánhán Jackson,Auletta lạichẳngđảđộnggìđếnnhữngchuyệnnày.“Thayvàođó,tôichỉhỏithămôngvềcuộcsống,vềbốmẹôngvàvềnhữngkinhnghiệmtrưởngthànhmàôngđãtrảiqua,”Aulettakể.

CáchtiếpcậncủaAulettacóvẻlạđời.AnhđangviếtmộtcâuchuyệnlớnchomộttạpchíuytínvàchonhàxuấtbảnRandomHousecơmà.Saolạilãngphíbuổiphỏngvấnđầutiênchỉđểnóichuyệnphiếmnhưmấyngườibạnrủnhauănkemvậy?Trướchết,anhmuốncóđượcnhữngthôngtincốtyếuvềnhữnggiátrịcủaôngchánhánđểgiúpanhcóđượcchiềusâuvàbốicảnhcủacâuchuyện.Thứhai,anhmuốnbiếtvềôngchánhánhơnvàôngchánháncũngbiếtvềanhhơn.“Tôinghĩrằngmìnhđãchiếmđượclòngtincủaôngấy,vìtôikhôngtỏralàcóýđịnhsăntingiậtgân,”Aulettanói. “Hãycứ lịchsựvàkiênnhẫn,rồibạnsẽ lấyđượcnhiềuthôngtinhơn.”

Giớinhàbáo,nhưAulettanhậnxét,nổitiếnglànhữnggãkhóưa.Côngviệccủahọphầnnhiềulàđưaranhữngcâuhỏirấthóc,chẳnghạnnhư“TổchứccủaôngcólénghihìnhcáccôngdânMỹkhông?”,“Tạisaoôngbáncổphiếucủacôngtymìnhtrongkhilạibảonhânviênmuavào?”,“CôcảmthấythếnàokhichồngmìnhchạytheoAngelinaJolie?”Nhữngcâutrảlờiđôilúcđápứngđượcsựquantâmcủacôngchúng,nhưngcũngcókhichúngchỉnhằmtăngsốbảninbánracủanhiềutạpchílácải.Dùvậy,đểtìmranhữngthựcchứnglạnhlùngtrầntrụi,anhnhàbáokhônngoanphảibiếttỏrahếtsứcmềmmỏng.

“Chúngtôikhôngcóquyềnđòihầutòa,thànhrangườitakhôngbịbuộcphảinóivớichúngtôi,”Aulettanói. “Vàhọsẽkhôngnóivớichúngtôinếuhọcảmthấymìnhnhưthểđangbịkhoanrăngtrênghếcủanhasĩ.Tuynhiên,họsẽchịunóichuyệnthườngxuyênvớicánhnhàbáonếuchúngtôitỏradễcảmthôngvàkhôngchỉbiếthỏimàcònchămchúlắngnghenhữngcâutrảlời,cốgắnghiểucáitạisaocủahọnhưthểchínhchúngtôibịđưalêntrangnhấtvậy.”

Đốixửvớingườitabằngsựcảmthôngvàlòngtrắcẩnkhôngchỉlàchiếnthuậtcủamộtnhàbáobiếtđiều,màthựcrađócònlàconđườngchắcchắnnhấtdẫnđếnmộtcuộcsốnghạnhphúcvàthànhđạt.

Chúngtôiđãchocácbạnthấynhiềucáchmàtheođónếusốngtửtếvớingườikhácthìbạnsẽcóđượcthứmìnhmuốn.Làmthếnàomàchỉmộtlờikhen,haymộtmónquànhỏlạicóthểmangđếnnhữngcơhộikìdiệu?Làmthếnàomàviệcnói“có”lạicảithiệnđượcnhữngmốiquanhệcủabạn?Làmthếnàomàbạncóthểtựgiúpmìnhbằngcáchgiúpđốithủhaykẻcạnh

tranh?Giờđâychúngtatiếnđếnkĩnăngquantrọngnhấtchobấtkìaimuốnkhaithácsứcmạnhcủalòngtốt:khảnăngđặtmìnhvàovịtrícủangườikhác,tựađầumìnhlênvaingườikhác.

TheoDanielGoleman,nhữngngườidễcảmthông-làngườicóthểhiểunhữnggìngườikhácnhìnthấy,cóthểcảmnhậnsựviệctừgócđộcủangườikhác-thườnglàngườihạnhphúchơn,đượcnhiềungườiquýtrọnghơnvàcócuộcsốngtìnhcảmtốthơn.Họcũnglànhữngngườithànhcônghơntrongkinhdoanh.“Nhữngngườibiếtđồngcảmrấtgiỏinhậnravàhiểuđượcyêucầucủakháchhàng,ngườitiêudùnghaynhânviêncủamình.Họcóvẻdễgần,mongmuốnđượcnghenhữngđiềungườitacầnnói.Họthườnglắngnghemộtcáchchămchú,lọcrađượccáicốtlõimàngườikiathựcsựquantâmvàđápứngđúngđiểmcầnđápứng,”GolemanđãviếtnhưthếtrongcuốnPrimalLaedership[2]

Hãy nhìn sự thành công của Gordon Bethune, người đã giữ cương vị CEO của ContinentalAirlinetrongmườimộtnămvàđãbiếnhãnghàngkhôngnàythànhcáimàngườitavẫngọilàkẻvậnchuyểntruyềnthốngthànhcôngnhấtnướcMỹ.MộtlầnnọcóngườiđãhỏiBethunerằng làmthếnàoông lạihiểungườikhácgiỏiđếnvậy. “Tôicũng làmộtngười trongsốhọthôi,” ông trả lời. Trước khi Bethune trở thànhCEO vào năm1994, tỉ lệ đếnđúng giờ củaContinentalluônxếpcuốibảng-màthườnglàchótbảng.Nhữnglầntrễgiờấyđãtiêungoémcủacôngtynhững5triệuđôlamỗitháng.Bethunehiểuramộtđiều:cáchtốtnhấtđểkhíchlệnhânviêncủamìnhcảithiệnchấtlượngdịchvụlàlàmchohọcảmthấymìnhcũnglàmộtphầntrongsựthànhcôngcủaContinental.Thếlàôngkhởiđầuchươngtrìnhmỗithángthưởng65đôlachotấtcảcácnhânviên-nhânviênởcửaramáybay,tiếpviêntrênkhông,nhânviênhànhlý...-nếuhãngđượcxếptrongtopnămvềđúnggiờ.Với40.000nhânviên,chươngtrìnhnàykhátốnkém-mấtđứt2,5triệuđôlamỗitháng-nhưngchẳngnhằmnhògìsovớisốtiềnbị tổn thấtnếumuộngiờ.Theo tính toán củaBethune, hãng củaông có thể cải thiện chấtlượngdịchvụmàvẫngiảmđượcchiphí.

Vàchươngtrìnhđóđãthànhcông.Chỉbathángsaukhikhởiđộngchươngtrình,lầnđầutiêntronglịchsử,Continentalđãvềnhấtvềthờigian,vàtừđóluônnằmtrongtopnăm.ChươngtrìnhnàylàmtốtđếnnỗiContinentalđãcóthểnângchuẩnlên.BâygiờContinentalphảivềtrongtopbathìnhânviênmớiđượcthưởng.Nhưngmứcthưởngsẽcaohơn-100đôla-nếuContinentalvềđầu.

Đốivớingườilàmtrongnghềy,giờđâysựcảmthôngđãđượccoitrọngđếnmứctrởthànhmộtphầntrongchươngtrìnhbắtbuộcgiảngdạyởcáctrườngychínhthứccủaMỹ.Cácnghiêncứuchothấy:nhữngbácsĩnàocósựnhạybénvớicảmxúccủabệnhnhânthườngítbịkiệncáohơnlànhữngthầythuốcchỉđơnthuầnđưaracácchuẩnđoánlạnhlùng,vôcảm.TrongcuốnBlink:ThePowerofThinkingWithoutThinking[3],tácgiảMalcolmGladwellđãghilạimộtcáchchitiếtmộtnghiêncứu,màtrongđónhànghiêncứuykhoaWendyLevinsonđãquansátmộtnhómcácbácsĩ.Mộtnửasốbácsĩchưabaogiờbịkiệncáo;nửakiađãtừngphảiratòaítnhất hai lần. Levison phát hiệnmột điều: những bác sĩ chưa bao giờ bị ra tòa thường tròchuyệnvớibệnhnhânlâuhơnkhoảngbaphútsovớinhữngbácsĩhaybịbệnhnhânkiệntụng.Giọnghọcũngdịudànghơnvàhayphatròhơn.“Chẳngquangườitakhôngmuốnkiệncácthầythuốcmàhọquýmến,”luậtsưvềsơsuấtytế,AliceBurkin,đãnóivớiGladwell.“Trongsuốtnhữngnămlàmnghềnày,chưabaogiờtôigặpmộtthânchủtiềmnăngnàobướcvàođây

mànói,Thựctìnhtôirấtquýbácsĩnày,vàdùcảmthấylàmthếnàyrấtkhủngkhiếpnhưngtôivẫnmuốnkiệnôngta.”

Dĩnhiênsốngởđờicàngbiếtcảmthôngsớmbaonhiêuthìcàngtốtbấynhiêu.Chínhvìvậymàcáctrườngmầmnongiờđâyđãratay.ỞCanadacómộtchươngtrìnhmẫugiáogọilà“gốcrễcủasựcảmthông”dạyvề tínhđồngcảmchogần40.000 trẻmỗinăm.Vàvàocuốinăm2005,vươngquốcAnhđãđềrakếhoạchdạykĩnăngcảmxúcchohọcsinh.

Mộttrongnhữngphươngphápchủchốtmàcáctrườngdạyvềsựđồngcảmlàthôngquahoạtđộngtìnhnguyện.TrongcuốnTheHealingPowerofDoingGood[4]tácgiảAllanLuksđãghilạimộtchươngtrìnhdànhchocácthiếuniênTexasđangcónguycơbỏhọc.Cácthiếuniêncónguycơbỏhọcsaukhiđikèmcặpcácembécủamộttrườngmẫugiáovềthìtỉlệbỏhọcđãgiảmtừ35%xuốngcòn6%.

Giúpđỡngườikháckhôngnhữnggiúpnângcaolòngtựtrọngmàcòncảithiệncảsứckhỏe.Năm2003,đạihọcMichiganđãtiếnhànhmộtnghiêncứutheodõi423cặpvợchồnglớntuổitrongvòngnămnăm.Kếtquảlànhữngaithườngquantâmđếnngườikhác-dùbằngcôngviệctìnhnguyệnhaychỉđơnthuầnlàâncầnvớihàngxóm,haybạnđời-thìtỉlệchếtsớmthấphơn60%sovớinhữngngườichẳngbaogiờchìataygiúpđỡai.

HÃYKHAITHÁCSỨCMẠNHCỦASỰĐỒNGCẢM

Tấtcảchúngta, trừđôi lúc tựáivà íchkỉ,đều lànhữngngườicó tínhđồngcảmbẩmsinh.Chínhvìvậymàkhimẹgọichotavìbàquálolắngvềbữatiệctrongngàylễsắptớithìtacũngđâmlotheo.Chínhvìcósựđồngcảmmàtacũngđâmrabuồnngủkhithấymộtđồngnghiệpngáp.Trẻsơsinhsẽkhóctheokhinónghemộtđứatrẻkháckhócnhè.“Chúngtarấtnhạyvớidòngtínhiệucảmxúcđếntừvẻmặtvàdángvẻcủangườikhác,vàtacộnghưởngbằngnhữngbiểuhiệncủachínhmình.Nhữngconngườithựclenvàotrongtatheocáchmàmộtvấnđềtrừutượngkhôngthể làmđược,”nhà linhtrưởnghọcFransdeWaalđãviếtnhưvậytrongcuốnOurInnerApe[5].

Thậtkhôngmay lànhiềungười trongchúng tađãđánhmấtmối liênhệvớibảnnăngcảmthông.Vớinhịpsốngđiêncuồngcủathếkỉ21-nhữngtấmbảngchạytinsuốthaimươibốngiờmộtngày,điệnthoạidiđộngvàBlackBerrychenngangsuốtngày-conngườitarấtdễbịquẫntrí,đếnnỗichẳngcònnhậnthấyngườiđangởngaytrướcmặtmìnhnữa.VậythìdướiđâylàvàicáchtiếpcậnlạivớicáiDNAnguyênthủyrấtđángyêuđangthiêmthiếpmơmàngtrongmỗichúngta:

HÃYTHỬHUÝTSÁOKHILÀMVIỆCXEM!

Sau khi thành lập The Kaplan Thaler Group vài năm, có một lần chúng tôi chào giá choColdwellBanker.Thựctìnhchúngtôikhôngnghĩmìnhsẽ thắng.Nóigì thìnói,cóđếnmấyhãngkhổnglồcũngđangtheođuổivụnày,vàtấtcảbọnhọđềucótiềmlựcvàuytínhơnchúngtôirấtnhiều.

Tuychúngtôibiếtmìnhđãcómộtbàigiớithiệurấtsángtạo,hoànhtrángvàvôcùngtựhàovớicôngviệccủamình,vậymàchúngtôivẫnhếtsứcngạcnhiênkhithắngthầuvụđó.KhichúngtôihỏicáclãnhđạocủaColdwellBankerrằngtạisaoTheKaplanThalerGrouplạithắng

đượcmộtcuộcđuagaygonhưvậy,họbảodĩnhiênlàvìhọthíchcôngviệccủachúngtôivàrấtấntượngvớicáicáchchúngtôiluôncườiđùavớinhau.Họnóidườngnhưchúngtôithựcsựquýmếnnhau.Lờibình luậnđókhiếnchúngtôikinhngạcquáđỗi.Đươngnhiênchúngtôicũngbiếtđâuphảiaicũngđủmaymắnđểthựclòngsungsướngkhiđượclàmviệccùngnhaunhư chúng tôi. Thế nhưng chúng tôi cũng hiểu hầu hết dân chuyên nghiệp đều thừa biếtchuyệnđóđểkhigặpgỡkháchhàngtiềmnăngítracũngphảilàmbộchịunhauchứ.

Khôngphải,ngườibênColdwellBankergiảithích,bởivìtrongnhiềucuộcgặp,họcócảmgiácrằngngườicủacáccôngtyđóhoặcchưabaogiờlàmviệccùngnhau,hoặcthườngchơikhămnhauđểđượctiếnthân.LãnhđạoColdwellBankersợrằnghọphảimấtnhiềuthờigianxoayxởvớinhữngmưumônộibộcủahãngkiahơnlàlàmmộtchiếndịchtốt.

Cómộtquanniệmrấtphổbiếnvềnơilàmviệc-rằngnếuởchỗlàmmàvuivẻthìnghỉviệcluônchokhỏe.NhưngDanielGolemanđãcãilại,rằngnhânviênmàcảmthấyvuivẻthìkếtquảlàmviệcsẽtốthơn.Khôngnhữnghọlàmviệchiệuquảhơnmàngaycảkháchhàngcũngvuitheoniềmvuicủahọ-mộtkhikháchhàngđãvuivẻthìắthẳnhọsẽrộngtaymuanhiềuhơn.Mộtnghiêncứuđãđịnhlượngthựctếhiệuquảmàtinhthầncủanhânviênđemlạitrongviệcbánhàngđãchothấyrằng:doanhthusẽtăng2%chomỗiphầntrămcảithiệnbầukhôngkhílàmviệc.

Golemanpháthiệnrarằngcácsếpcótácphongthôngcảm-biếtcáchlắngnghenhữngbứcxúccủanhânviên,biếtnóichuyệnvớihọmộtcáchhiệuquả-thìcũngthườnggiỏitrongviệcgiaotiếpvàkhíchlệnhânviênhơn.Họgiữđượcngườicủamìnhlâuhơnvàsốngườiđócũnglàmviệcchămchỉhơn.Quảthực,mộtcuộcthămdòtổchứccủaGalluptronghaitriệunhânviênlàmviệctại700côngtyMỹđãchothấy:năngsuấtlàmviệcsẽtăngtheotỉlệthuậnvớiquanhệcủanhânviênvớicấptrêntrựctiếpcủahọ.

Đểtrởthànhmộtvịsếpdễgầnkhôngnhấtthiếtbắtbạnphảiđưaranhữngphầnthưởnglớn,nhữngbữaăntrưangonlành,haynhữngbànchơibóngbàn-mặcdùnếucóhỏicácnhânviêncủachúngtôithìhọcũngsẽbảonhữngthứđólàđượcnhất.Thayvàođó,bạnhãytôntrọngsức lao động, thành quả lao động của từng người trong công ty. Mỗi công việc trong TheKaplanThalerGroupđềuquan trọng.Chínhvìvậymàmỗikhicóai trongcông tycóđượcthànhcông-kiếmđượcmộthợpđồng40triệuđôlahaybánđượcmộtmẩuquảngcáochỉdàimườilămgiâytrêntruyềnhình-chúngtôiđềucốgắngghinhậnthànhtíchcủahọ,bấtkểviệclớnhaynhỏ-bởilẽ,vớimộtnhânviêncấpthấpthìbánđượcmộtquảngcáophiếudựthưởngthôicũngđãlàviệctotátlắmrồi.Nếukhôngghinhậnđiềuđó,vôhìnhtrungchúngtôiđãbảovớinhânviêncủamìnhrằngcôngviệccủahọthậtchẳngcónghĩalýgìhết.

HÃYRAKHỎICUỐNPHIMCỦAMÌNHĐI!

Mớiđâychúngtôicóđọcmộtcâuchuyệnvềtròchơikhămmàmộtdoanhnhânđicôngtáctronglúcbựcbộiđãgiởravớimộtngườigọiđiệnthoạidiđộngtotiếng.ĐangởtronggianClubThảmĐỏtạisânbayLaGuardiaNewYorkthìJonathanYarmis-vàcảnhữngngườicómặt-phảichịuđựngnhữnglờihuyênthuyênbấttậncủamộtanhchàngđanggửivôsốnhữngtinnhắnvoice-mail.Anhchàngnóinhiềuấychẳngthèmđoáihoàiđếnnhữngngườiđangyêucầuanhtabớtmồmbớtmiệnglại.VìanhtaliêntụcthôngbáocảsốđiệnthoạilẫnnơiđếnlàNashvillechonênYarmisđãghi lại sốđó.KhivềđếnSeattle,Yarmisgọichoanhchàng to

mồmấyvàođúng2giờsángtheogiờNashville.

“Tôi bảo, Chắc anh nghĩ rằng gọi điện vào lúc 2 giờ sáng là quá bất lịch sự, đúng không?”YarmiskểlạitrênNewYorkTimes.“Anhtanói,Đúng!Vậylàtôinóingay,ThếnàyvẫnchưabấtlịchsựbằnglốixửsựcủaanhtrongClubThảmĐỏhồichiềuđâu.Rồitôicúpmáy.Tôiđãănanhtamộtđiểm.”

Tuynhiên,chúngtôikhôngđồngtìnhvớicáchlàmcủaYarmis,vìanhnhấtquyếtphảitrảđũangườikia.Sựthôlỗđanglênngôihơnbaogiờhết.MộtcuộcthămdòcủaAssociatedPressvàothángmười2005chothấy:70%ngườiMỹtinrằngchúngtangàynaycưxửthôlỗhơnchaôngmìnhhồihaimươinămvềtrước,nàolànóidiđộngtotiếng,nàolàtranhchỗđậuxe,vànhấtlànóinăngtụctĩuởnơicôngcộng.

Hầuhếtnhữngngườicưxửnhưthếkhôngphảilàngườixấu-màchẳngquachỉvìthiếuýthứcthôi.Ngườitađãquáquenvớitiếngkêugàohòhétcủađámtrẻởnhà,thànhrahọkhônghiểuđượcrằngởtrongnhàhàngchỉcầnmộtchútồnàothôicũngđủlàmhỏngbữaănngoncủamọingười.Ngườitacảmthấythoảimáitrongtrangphụcthườngngày,thànhrachẳnghềcómộtchútphânvânkhimặcđồngủ,mangdéplêvàonhàhát.Chắcchắnhọkhôngnhậnthấymìnhđangxúcphạmcácnghệsĩbằngthứtrangphụclôithôiđó.Cứnhưthểainấyđềuđangđóngvaichínhtrongbộphimcủamình-phimBill,phimHeather-màquênmấtrằngngườitaaicũngcóbộphimcủariênghọ.

Chínhvìvậymớicầnđếnviệcchúngtahãyhìnhdungcuộcsốnglànhưthếnàotừquanđiểmcủangườikhác.CongáicủaLindalàEmilymớiđâyđãdạychomẹmộtbàihọcvềviệcnày.Lindakể:

Emilycómấyđứabạnđangởđấychơi,vậymàtôiđãmắngconbéngaytrướcmặtbạnbènó-bảonóphảihọcxongbàirồimuốnchơigìthìchơi.SauđóEmilymớihỏitôi,“Mẹnghĩconcảmthấythếnàokhimẹmắngcontrướcmặtcácbạn?”Độtnhiêntôihiểuranhưvậythìquêcỡnào.Tôibiếtmìnhsẽcảmthấythếnàonếucóngườiphêbìnhtôingaytrướcmặtkháchhàng.TôicũngnhậnrarằngnếuyêucầuEmilynghelờimìnhvớimộtcáchnóitôntrọngthìtôisẽđộngviênconbélàmbàitậptốthơnnhiều-vàtấtnhiênlàlúcchỉcóhaimẹconvớinhau.

Nóicáchkhác,cóhaibộphimđangđượcchiếucùnglúc:phimcủaLindanóivềLinda-mộtphụhuynhcótráchnhiệm;phimcủaEmilynóivềEmily-ngườimuốnđượcđốixửnhưngườilớn.

Trongcôngviệccũngthế,mộtkhichúngtabiếtcáchxembộphimcủangườikhácthìsẽrấtcóíchtrongnhữngbuổihọpcầnđếnsựsángtạo.Vídụ,nếungườinàođótrìnhbàymộtýtưởngchàohàngmàchúngtôikhôngthích,nhưngcứthếmàgạtquamộtbênthìsẽlàmngườiấyrấtkhóchịu.Đấylàchưanóiđếnchuyệnbiếtđâucómộtýtưởnghayhocònẩngiấuđằngsauýtưởngkiamàngườikiakhôngnóihếtđược?Bằngcáchhỏivàicâu,chẳnghạnnhư“Làmsaoanhcóđượcýnày?”hay“Tạisaoanhlạinghĩrằngnóthíchhợpchochiếndịchlầnnày?”thìrấtcóthểchúngtasẽpháthiệnđượcnhữngýtưởngthậtsựtuyệtvời.

HÃYLẮNGNGHETIẾNGNÓICỦACẢMXÚC

KhibắttayvàolàmchiếndịchAflac,côngtybảohiểmnàyđãchochúngtôicảđốngthôngtin

vềcôngtyhọ.Nhưngchúngtôichẳngbiết làmgìvớichúngchođếnkhigặpCEOcủahọ làDanielAmos.Trongbuổihọp,mộtlầnnữa,chúngtôilạiphảinghevềnhữngconsốvànhữngviệchếtsứckhôkhan,buồnchán.

Thếlàchúngtôimớingắtlờihọbằngcâuhỏi,“Hìnhnhưcácvịđangbănkhoănđiềugìhơncả,phảikhông?”

Amosđáp,“Tôirấtbựcmìnhvàmệtmỏivớichuyệnđiăntrưavớikháchhàngmàchẳngaiđọcnổitêncôngtymình.”

Ngaylúcđótrongđầuchúngtôichợtlóelênmộttiasáng.GiađìnhAmosđãmấyđờigầydựngnêncôngtynày.DanielAmoscóhàngngànnhânviênvẫnđếnlàmviệcmỗingày,vàanhmuốnhọcảmthấytựhàokhiđượclàmởđấy.

Mộtkhibứcxúccủaanhđãbắtđầulêntiếngthìđóchínhlàlúcchúngtôicóthểvứthếtnhữngthốngkêvàbáocáolợinhuậnracửasổ.Anhchỉmuốnngườitanhớđượctêncủacôngtythôi.

ThếlàdướisựchỉđạotàitìnhcủaTomAmicovàEricDavid,convịtAflacđãrađời-vàchỉtrongmộtđêm,nóđãtrởthànhmộttrongnhữngchươngtrìnhquảngcáonổitiếngbậcnhấtnướcMỹ.Kểtừngàyđoạnphimquảngcáođượcphátsóngvàonăm2000,convịtAflacđãtrởthànhmộtbiểutượngvănhóa,vàchỉtrongvàinămđầu,doanhsốcủacôngtyđãtăng55%.ConvịtAflaccóchỉsố“Qscore”[6].caohơnconthỏEnergizerhayRonaldMcDonald.NóđãbiếnAflacthànhcáitêncửamiệng,khiếnDanAmossướngrơn-cònBenAffleckthìrầumuốnchết!

HÃYCHẤPNHẬNSỰẢNHHƯỞNG

TiếnsĩJohnGottman-mộtnhànghiêncứucủađạihọcWashington,nổitiếngvớinhữngtiênđoánchínhxácđếnkhótintrongsựthànhcôngcủahônnhân-nóirằng:mộttrongnhữngmấuchốtđểcómộtmốiquanhệthànhcônglàbiếtchấpnhậnsựảnhhưởng.Vídụ,bạngọichochồngđểbáolàmìnhphảivềtrễ(thúthựclàchuyệnnàyởchỗchúngtôihơinhiều)vàchồngbạnnóianhấykhônghàilòngvìtuầnnàytốinàobạncũnglàmvềmuộn,trongkhianhấyrấtmuốnđượcăntốivớibạn.Trongtrườnghợpnàybạncóthểquátlênrằng,“Chứanhtưởngemthíchngồilụcđámhóađơncảtốichắc?”Hoặcnếuhiềnhơnthìbạnsẽnói,“Xinlỗianhmà,khổnỗisángmaiemphảinộpcáisốhóađơnnàyrồi.”

Hoặcbạncóthểchấpnhậnýkiếncủaanhấy.Bởivìđiềuchồngbạnthựcsựmuốnnói,cùngvớithựctếrànhrànhlàanhấycảmthấymìnhbịbỏbê,làvớibạncuộchônnhânnàycũngquantrọngchẳngkémgìsựnghiệpcủabạn.Liệucôngtycónátbétranếubạnkhônghoàntấtmấycáihóađơnđóngaytốinaykhông?Liệuviệcnàycósánhđượcvới-nóitrắngralà-tìnhcảmcủachồngbạnkhông?

Chấpnhậnsựảnhhưởngcủangườikháckhôngcónghĩalàchúngtaphảirămrắpnghetheoýmuốncủahọ.Đôilúcbạncũngcómộtcáingưỡngvàbạnchỉmongngườibạnđờihiểuchomìnhthôi.Thếnhưng,sẽcónhữnglúcngườikiadễhiểuvấnđềhơnnếubạnquảquyếtchohọthấyrằngbạntôntrọngýkiếncủahọ-vàmongmuốncónhữngsửađổihaynhượngbộcầnthiết.

HÃYNHÌNCHÍNHMÌNHBẰNGCONMẮTCỦANGƯỜIKHÁCTHỬXEM!

“Đờitôi,nửađầulàcốkhônglàmtráiýmẹ,vànửacònlạithìcốkhônglàmbuồnlòngvợ,”JayLenonóiđùa.JaykhôngbaogiờđemvợmìnhrađùatrongTheTonightShow,bởianhbiếtmọichuyệntiếulâmđềubắtnguồntừđờithực.“Tấtcảnhữngdiễnviênhàimàbạnvẫnthườngthấyhọđưavợrađểlàmtròcườichongườikhác-trừchuyệncóconhaygìđấy-thìnghĩalàcógìđấykhôngổnrồi,”anhnói.Lenocầncótiếngcườiđểtrụđượctrongnghề,nhưngđemvợmìnhrađểcườithìchẳngcógìvuicả.

Nhiềungườitrongchúngtaquáámảnhvớiđammêvàthamvọngcủariêngmìnhđếnnỗikhôngcònthấyđượcnhữnghànhđộngcủamìnhcóảnhhưởngđếnngườikhácthếnào.Làsếp,tathườngquênbéngđinhữngngườilàmviệcdướiquyềnthườngnhìntakhácvớicáchmàtanhìnchínhmình.CólầnRobinbuộtmiệngđùamộtcâuvớingườitiếptânsaukhinghenóitrợlýcủamìnhgọiđếnbáorằngcôấyđếnmuộnmộtchútvìphảiđemconchógiàđibácsĩthúy:

“Lúcnàocũngchó!”tôinóiđùa.Đờitôicũngtừngnuôinhiềuconchóvàcũnglắmphenbuồnnãolòng.Chẳngphảinóiquáchứcáigiốngvậtđángyêuấychúngbỏbùatahaysaođấy.

Thếnhưngđiềumàcôtiếptânnghevàhiểuđượcthìlạikhác.Côấyngheralàchủtịchcôngtyđãphátcáulênvớitrợlýcủamìnhchỉvìmộtconchó.Thếnêncôấyđãlàmmộtviệcđúngđắn:bảovớitrợlýcủatôirằng“Chủtịchnóngtínhquá!”Látsautrợlýcủatôibướcvàophònglàmviệcvớibộdạngtrôngrấthùnghổ.Côgiảithíchrằngcôsốngmộtmình, lạikhôngcóaigiúpchămconchónênmớitựmìnhđưanóđếnbácsĩvàđànhphảixinđếnmuộn.Tôihỏi,“Cônóigìvậy?”Côbảorằngcônghenóitôiđãnổiđiênvìcôđãđếnmuộnchỉvìchuyệnconchó.Tôinói,“Làmgìcóchuyệnđó!”

Thếđấy,aicũngcóýtốtcả-chỉvìchúngtađangnhữngđóngvaikhácnhautrongnhữngbộphimkhácnhaumàthôi.Chínhvìvậymớicầnchongườitaquyềnhỏilại.Đồngnghiệpcủabạnănnóicộclốcvớibạntrongthangmáycũngchưachắcvìanhấyđangtứcbạnđiềugìđó.Rấtcóthểdonhiềunguyênnhân-chẳnghạn,anhấymớicãinhauvớibạngái,haymẹanhấyphảinhậpviện,hayhômnaylàthứHai,vânvân.Mộtkhiđãbiếtnhìnbằngconmắtcủangườikhácthìgầnnhưlúcnàobạncũngnhậnthấyrằngchuyệnđókhôngphảilàdomình.

Khibắtđầutậpcảmthông,bạnsẽpháttriểnnhữngbảnnăngcầnthiếtđểthoátkhỏichốntùmùcủamìnhmàtrởnênnhạybénvớinhucầucủangườikhác.Điềuđósẽcóíchchobạncảtronghànhxửlẫntrongtínhtình.Chẳnghạn,bloggerPaulEnglishrấtbựcmìnhvìgọihoàichocáccôngtyđiệnthoạivàthiếtbịmàchảgặpđượcai.Thếlàanhliềntạoramộtwebsitegiúpngườitathoátkhỏicáiđịangụcvoice-mail,côngbốmộtdanhmụccácdãysốcầnthiếtđểgọiđượcmộtngườitrựcđiệnthoạiởcảmấychụccôngty.Anhchorằngnhữngđườngvoice-mailbấttậnđã làmmìnhphátkhùngthìchắcnhiềungườikháccũngcảmthấyvậy.Sitenàytrởthànhmộtmộtsựkiệnlớnvànhậnđượcsựchúýđếnmứckhótincủagiớitruyềnthôngđạichúng,đượctándươngtrênTodayshow,CNN,ABCNewsvàtrênWallStreetJournal.

Thôngthường,khibạnthựchànhsứcmạnhcủasựđồngcảmthìíchlợicủanósẽkhôngđếntrựctiếpđâu-màđôikhiphảilànhiềunămsau.Lấyvídụnhưbạnchúngtôi,nữdiễnviênErin,ngườiđãxuấthiệntrongnhiềubộphimquảngcáomàchúngtôitừnglàm.Erincũngcó

vấnđềmuônthuởcủagiớinghệsĩNewYork.Muốncóviệclàmtấtphảicóchỗởtrongthànhphố.NhưngsốngởBigApple[7]thìđắtđỏkinhkhủng.Erinbiếtrằngkhinàomuốncócon,vợchồngcôchắcchắnsẽphảichuyểnđếnmộtkhurẻhơn,nhưvậysẽảnhhưởngrấtnhiềuđếnsựnghiệpnghệthuậtcủacô.

Tuyvậy,Erinvẫnmuốnởtrongthànhphố,khôngphảichỉvìcôvẫncócôngviệcmơướccủamình,màcònvìởđâycôcócơhộitheođuổicôngviệctìnhnguyệntrongtổchứccứugiúpđộngvậtcủađịaphương.NhiệmvụcủaErinlàtìmkiếmchủnuôiphùhợpchonhữngconchóvàcáchlàmlàđưatênnhữngngườinhậnnuôivàomộtdanhsáchvớinhữngconchóđangcótheoyêucầu.“Mộthôm,cómộtphụnữvừamấtconchóyêusaumườibốnnămquấnquítvớinhauđãgọichotôi.Bàđangtìmmộtconchósănthỏđểthếchỗconmớimất,”Erinkể.

Erinthươngbàkiaquá-thìchínhcôcũngvìmấtchóyêunênmớithamgiacôngviệctìnhnguyệnnàymà.Khốnnỗiởđóchỉcóhaiconchósănthỏphùhợpđểnhậnnuôithôi,mànhữngngườimuốnnuôichósănthỏlạiđôngquáchừng.“Nhưngcóđiềugìđấytronggiọngnóicủangườiphụnữkiathuyếtphụctôirằngbànhấtđịnhphảicómộtconthúcưng,”Erinnói.

ThếlàErinđưatênbàlênđầudanhsách.“Vềsautôiđượcbiếtbàấysốngmộtmình,đãmấtcảchồnglẫnđứacontraivìcănbệnhungthư,vàbàấythựcsựxemconchólàgiađìnhcủamình.Cuộcsốngcủangườiđànbànàynhấtđịnhphảicóconchó,vàtôinhậnthấymìnhphảibùđắpchobàấybằngmọicách,”Erinnói.

Hainămtrôiquanhanh,Erincóthaivàvẫnhivọngsẽtìmđượcmộtcănhộđủchỗchogiađìnhsắpcóthêmngườimới,cũngnhưđủđiềukiệnđểcôtheođuổisựnghiệpdiễnviêncủamình.“Chúngtôicầnmộtcănnhàmớicóđủchỗchoembénhưngtìmmãichẳngra.Thếrồibàbạncủachúngtôigọiđếnthôngbáovềtìnhhìnhconchósănthỏ,còntôithìkhoeđangmangthai,nhântiệnthanthởvàilờivềchuyệntìmkhôngđượcnhà.Thếlàbàấynóisẽgọilạingay,”Erinkể.Látsauchuôngđiệnthoạireo-mộtngườimôigiớinhàđất,bạncủabàcóconchósănthỏ,đếnthôngbáocómộtcănhộtuyệtvờitheođúngyêucầucủatôiởManhattan,thậmchícònchưalêndanhsáchraobántrênthịtrường.Thếlàxong.GiờđâyvợchồngErinđãcómộtbégáikháukhỉnh,cùngmộtcănhộdễthương.Vàsựnghiệpdiễnviêncủacôcũngthănghoa!

Dùsựđồngcảmcómangđếnchobạnmộttriệuđôlahoặcmộtlôđấtvànghaykhông,nhưngchúngtôitinrằngchúýquantâmđếnngườikhácvẫnđơngiảnlàcáchsốngphongphúnhất.Tanênlựachọnthếnàođây?Mêmảivớibảnthânmình-đầutóc,béogầy,tiềnbạc?Hayquantâmđếnngườikhác?Cáiđẹpcủaviệcchúýđếnnỗibậntâmcủangườikháclàởchỗ:nókhiếnbạnbớtđinỗiloâuvàsợhãi.Màlạiđỡtốnkémhơnlàđitrịliệutâmlýrấtnhiều!

BỊCHỌCGIẬNCHÍNHLÀMẸCỦAPHÁTMINH

Hômnay,nếubạncóđiđâuthìhãynhớbỏvàotúimộtquyểnsổtayvàmộtcâybút,nhớlàluônđểbênmìnhđấy.Sauđóhãyquansátvàlắngnghenhữngthứthiênhạphiềntráchnhau:máyphotocopynhaigiấy,ngườihàngxómchơinhạc to,ngườibưutácứhaynhồi thưvàothùnglàmchothưtừbịquănqueo,gậpgãy...Hếtngày,bạnthửngồiđiểmramườigiảiphápcóthểgiảiquyếtnhữngvấnđềmìnhđãnghe,đãthấy.Bằngcáchchútâmvàonhữngnhucầucủangườikháchơnlànhữngnhucầucủachínhmình,cóthểbạnsẽchợtnhậnthấymìnhvừanảyramấyýtưởngsángtạomớimẻđếnkhôngngờ.

HÃYĐÓNGVAICHÍNHTRONGBỘPHIMCỦANGƯỜIKHÁCXEMSAO!

Hãynghĩđếnngườimàbạnđangcóchuyệnbựcbội.Sauđóviếtranhữngtìnhhuốngkhảdĩtrêngiấyhoặctrênmáytính.Quantrọnglàbạnkhôngđểchotaymìnhcólúcnàorảnhcả.Cứmặcchotìnhhuốngdiễnrađểbạnkhỏiphảisuynghĩnhiềuvềnó.Bạnmuốncảmnhậnđượccảmxúccủangườikiachứkhôngphảichămchămnghĩvềtìnhhuống.Đólàmộtbàitậptuyệtvờiđểnhìnnhậnmọithứtừgócnhìncủangườikhác.

HÃYĐITÌMCẢMGIÁC!

Lầntới,khidựmộtcuộchọplớnhaynóichuyệnđiệnthoạivớibạnbèhoặcngườithân,bạnhãyđiểmlạinhữngcảmgiácmàmìnhngheđược.“Tôiướcgì”,“Tôimuốn”,“Tôibứcxúc”-những từđónóigì vớibạnvềngườimàbạnđangnói chuyệnđấy?Chúngcungcấpnhữngmanhmốigìvềviệcbạnsẽlàmcáchnàođểđápứngnhucầucủahọmộtcáchthỏađángnhất?

[1]Tạmdịch:Cuộcchiến3.0:Microsoftvàcáckẻthùcủanó

[2]Lãnhđạođạicương

[3]Tạmdịch:Mơmàng: Sứcmạnhcủa suynghĩmà lại không suynghĩ

[4]Sứcmạnhphụchồicủalàmviệctốt

[5]Conkhỉtrongta

[6]Mộtchỉsốthămdòtổnghợpchobiếtcácnhânvậtđượcmếnmộđếnmứcnào-ND

[7]QuảTáoLớn,têngọithânmậtvềNewYork

CHƯƠNG10TẠORAMỘTTHẾGIỚITỐTĐẸPHƠN

NĂM1960,mộtdoanhnhânthànhđạt,ngườiPháp,tênlàMarcelBleustein-Blanchetđãlậpramộtquỹnhằmgiúpcácnamnữthanhniênxứngđánglậpnghiệp.Mộtnămnọ,quỹđãtàitrợchomộtnhàthiênvăntrẻđểanhmuachiếckínhviễnvọngđầutiênchoriêngmình.

Hơnbamươinămsau,nhàthiênvănấypháthiệnramộthànhtinhmớivàđặttênchonólà“HànhtinhBleustein”đểvinhdanhngườiđãgiúpmìnhcóđượcsựkhởiđầu.HãytưởngtượngxemgiađìnhBleusteinmừngthếnàokhihọbiếtrằngsựhàophóngcủaôngmìnhđãđượctưởngthưởngbằngmộtthứcáchxahọnhiềunămánhsángnhưvậy!

Khibắttayvàoviếtcuốnsáchnày,chúngtôicũngchưarõlắmsứcmạnhcủalòngtốtcóuylựcđếnđâu.Chúngtôibiếtrằnglịchsựvàtôntrọngrấtcóýnghĩatrongcôngviệccũngnhưtrongquanhệcánhân.Thếnhưng,trướckhitròchuyệnvớimọingườivềtácđộngcủalòngtốtđếncuộcđờihọ,chúngtôivẫnchưanhậnthứcđượcrằngmộtcửchỉđầyhàmýhaymộtlờinhậnxétđộngviênlạicóthểmạnhmẽđếnmứcnào.Chúngtôiđãsữngsờtrướchệquảvươnxacủanhữngkhởiđầucóvẻrấtnhỏnhặtnhưgiúpngườilạmanghànhlý,khuyênbảomộtnhânviêntrẻvềnghềnghiệp...Thựcra,thườngthìchínhnhữngngườikểchuyệncũngphảingạcnhiên:trướckhinóirachuyệncủamình,chínhhọcũngkhôngthểngờrằngthànhcônghayvậnmệnhcủahọlạibắtnguồntừmộtcửchỉgiảnđơnmàđầylòngtrắcẩn.Sốlàhọđâucóýđịnhđemlòngtốtrađểkiếmmộthợpđồngbéobở,haylấylòngmộtđồngnghiệpnàođó.Họchỉcưxửsaocho“tửtế”,vậythôi.Chonênhọmớingạcnhiênkhinhậnthấymộthànhđộngýnghĩalạicóhiệuứngdominonhưvậy.

Trongkhiviếtcuốnsáchnày,chúngtôicũngbắtđầucảmnhậnđượcsựthayđổitinhtếcảtrongcuộcsốngcủachínhmình.Khitanghĩmìnhlàngườitốtbụngthìhiểnnhiêntacũngcóthểvôtâmnhưngườikhác.Nhưngkhitaviếtnhữngýnghĩcủamìnhragiấyvàsuyngẫmvềsứcmạnhcủalòngtốt,khiđóchínhtacũngsẽhànhđộngkhácđi.Tacóýthứchơntronghànhđộnghàngngày.Tacócáchnhìnmớivềhàngtỉnhữngcânnhắcđạođứcmàtagặpmỗingày.Mìnhbochongườiphụcvụnhàhàngbaonhiêu?Cónênchongườivôgiacưmàmìnhthấylúcđingangquangoàiphố1đôlakhông?Mìnhnêncắtmặtngườitagiữadòngxehoặctrênhèphố,haycứnhườngđườngchohọđi?

Khibấtđồngvớiđồngnghiệp,chúngtôinhậnthấymìnhbiếtluimộtbướcđểcốgắngnhìnvào“bộphim”củahọ.Nếumộtngườibạnquát chúng tôi, trướckhiphảnứng lại cơngiậncủangườibạnđó,chúngtôisẽlấythiệnchílàmđầu.Trongmỗixíchmíchmìnhgặpphải,chúngtôitựhỏi,“Liệucòncáchnàotốthơnkhông?”

Vàđiềuđótácdụnglắm!Kếtquảcủaviệcviếtcuốnsáchnàylàchúngtôiítkhiphảicãicọvớibạnbèhơn,nhậnđượcnhiềucảmthônghơntừđồngnghiệp,cườinhiềuhơnvàthậmchígặtháiđượcnhiềuthànhcônghơntrongcảcôngviệclẫncuộcsống.Chúngtôithấymìnhnhạycảmhơntrướctácđộngcủamộtnhậnxétkhíchbác,vàhiểuđượcrằngmộtlờinóikhônghay

ho,thiếutửtếcóthểlàmnguộimấtsứcsángtạovàlònghăngháicủangườikhác-thậmchílàcủacảtậpthể.Vàtráilại,chúngtôicũngnhậnthấyviệckhenngợivàđưarasựủnghộcóthểkhíchlệcảcôngtylàmviệcnhịpnhànghơn,tốthơn.

Từngàythànhlậpcôngty,chúngtôimaymắnthuhútđượckhôngchỉcácchuyêngiacócáiđầuthôngminhtàigiỏi,màcòncóđượccảnhữngconngườitốtbụngnhấttrongngành.Rồibằnghànhđộngvàcôngviệccủamình,họđãhìnhthànhnênmộtvănhóamàtrongđócáchxửthếcủahọđượcngườimớiđến,cáckháchhàngvànhữngnhàbánlẻcủacôngtyphảinoitheovàkếthừa.Họthựcsựđãtạoramộtthếgiớimớitốtđẹphơnchomình.

Dĩnhiên,đểthànhcôngthìkhôngchỉcầnđếnmỗitốtbụngmàthôi-yếutốchămchỉ,thôngminhvàtàinăngcũngrấtquantrọng.Chúngtôikhôngnóitốtbụnglàcáchduynhấtđểtiếnlên.Aicũngcóthểđưaranhữngdẫnchứng,rằngcónhữngkẻnguxuẩntànbạomàvẫngiànhđượccôngviệctốt,sựcôngnhậnvàgáiđẹp.

Nhưngchúngtôitinmìnhđãthuyếtphụcđượcbạnđọclàchúngtavẫncònmộtcáchkhác,rằngtốtbụngvàtôntrọngnhaucũnglàcáchhợplýkhôngkém-vàchúngtôicũngtinnóhữuhiệuhơnnhiều-sovớicáchcưxửíchkỉhoặchạingười.Màđãthếthìtạisaolạikhôngđitheolốiđẹpchứ?Nókhôngchỉđưabạnđixahơntrongsựnghiệpvàtrongcuộcsống,màcònđemlạichobạncảmgiácdễchịuhơn.Trongvănhóangàynay,tanghenóirấtnhiềuvềlòngtựtrọng,vàngườitađưaranhiềucáchđểcóđượcđiềuđấy-từviệctụngđitụnglạirằngmìnhlàmđược,chođếnviệcmuamộtchiếcxemớiđểtựlênđời.Thếnhưngtalạibỏquaconđườngchắcchắnnhấtvànhanhnhấtđểcóđượclòngtựtrọng:cưxửlàmsaođểlàmchotaphảitựhàovềbảnthânmình.Nếuhànhđộngvớisựchínhtrực,vớilòngtrắcẩnvàvẻtaonhã,thìbạnkhỏicầnphảitốnhànggiờtrênghếcủanhàtrịliệutâmlýmàlảmnhảmrằngchuyệnmìnhxungkhắcvớisếp,haytrụctrặcvớichồnglàbắtnguồntừcâugìđódomẹmìnhđãdặntừnămmìnhlênbốn.Từtậnđáylòng,bạnsẽbiếtrằngbạnlàngườicóphẩmgiávàxứngđáng,cũnglàngườicóthểthayđổicuộcđờibằngmỗiviệctốt.

ĐólàbàihọcmàbạnđồngnghiệpcủachúngtôilàHalFriedmanđãpháthiệntừlâu.TronglúcđilạihàngngàytừNewYorkCitysangNewJersey,HalluôngặpmộtngườiănmàyởlốivàođườnghầmLincoln.“Suốtmấythángtrời,ngàynàoôngấycũngđếnchỗxetôivàtôilạichoôngấytiền,khithìmộtđồng25cent,lúcthì1đôla,tùytrongtúitôicógì.Riếtrồibọntôicũngquenmặtnhau,vàchuyệnđóđãtừmộttròphiềntoáibựcmìnhthànhmộtnétdễthươngtrênđườngvềnhàcủatôi,”Halnói.

Mộtngàynọ,Halngạcnhiênkhithấyôngbạncủamìnhdiệnđồmớivàđeocảcàvạtnữa.Ôngđitừxenàysangxekhác,mỉmcườibắttayvớimọingười.KhiđếnxeHal,ônghãnhdiệngiảithíchrằngôngđãtìmđượcviệclàmvàmuốncảmơnHalđãgiúpôngquađượccáiđậntrướcđây.“Đượcthấythànhcôngvàánhmắtrạngngờicủaôngấycònđánggiáhơngấptrămlầnsốtiềnmàtôiđãcho,”Halnói.

Nếucóđiềugìmàbạncóthểrútratừcuốnsáchnàythìchúngtôihivọngđólàbạnhiểurarằngcómộttiềmnăngẩndướimỗiviệctốt,dùlànhỏnhất;vàrằngbiếtđâuviệctốtlạicóhiệuứngkhuếchđạiđủmạnhđểthayđổicảthếgiới.Phải,mộthànhđộngngẫunhiêncủalòngtốtcóthểgiúpbạntrởnêngiàucó,khỏekhoắnvàkhônngoanhơn.Nhưnghơnhếtthảy,nósẽlàmchobạncảmthấymìnhhạnhphúchơn.

Vàrốtcuộcthìđóchẳngphảilàsứcmạnhđíchthựccủalòngtốthaysao?

LỜICẢMƠN

Trướchết,mộtlờicảmơnsâusắcdànhchoTriciaKenney,GiámđốcTruyềnthôngTổchức(CorporateCommunications)củaTheKaplanThalerGroup,vìđãgiúpchúngtôiđặttựađềhoànhảochocuốnsáchnày.SởdĩTriciacóđượcmộtđónggópquantrọngnhưvậyvìngoàiđờichịlàmộttrongnhữngngườinhânhậunhất(đólàchưakểmộttrongnhữngngườigiỏinhất)màchúngtôibiết.Tricia,tìnhcảmvàsựcốnghiếncủachịđểbiếnSứcmạnhcủasựtửtếthànhsựthậtlàrấttolớn.

CámơnRichardAbate,đạidiệnvănchươnggiỏigiangcủachúngtôi.VàmọilờilẽđềukhôngthểdiễntảđượchếtlòngbiếtơnsâusắccủachúngtôiđốivớiSaraEckel,mộtnữvănsĩtàihoatuyệtdiệumànếukhôngcósựgiúpđỡcủacôthìcuốnsáchnàysẽvẫnchỉlàướcmơtrongtráitimchúngtôimàthôi.Saraluôncóthểtìmramộtcâutríchdẫntinhtế,mộtcâuchuyệnminhhọavàmộtcâuấntượngkếtnốitoànbộýnghĩcùngkinhnghiệmcủachúngtôilại.VàmộtlờicảmơnhếtsứcđặcbiệtdànhchoMarkMalcombvìđãluônsátcánhvớiSara.

Một lời cảmơnđặc biệt cho nhà biên tập tài năng và tinh tếRoger Scholl củaDoubleday.Roger,nhữngsửachữa (và cảgạchbỏnữa) củaanh luôncóphongvịhoànhảo.Mỗi trangtrongSứcmạnhcủasựtửtếnhờcótàinăngvàtìnhcảmanhdànhchonómàđượcnhuậnsắc.ChúngtôicònmuốncảmơntoànbộđộingũcủaDoubledayđãhỗtrợchoSứcmạnhcủasựtửtế - đặc biệt là Rex Bonomelli, người đã thiết kế một bìa sách thật hoàn hảo, MeredithMcGinnis,MichaelPalgonvàLauraPillar.ChúngtôicũngcảmơnnhữngngườibênDanKloresCommunicationslàKarynBarr,JohannaFlattery,WendyKatzvàJeffKlein,cácnhàquảngbákhôngmệtmỏiđãdùngkĩnăngtuyệtvờicủamìnhđểgiúpchúngtôiđưaSứcmạnhcủasựtửtếđếnvớicôngchúng.VớiTobyFleischman,ngườiđãđiềukhiểnmộtcáchtàitìnhquátrìnhtiếpthịcuốnsáchtừlúcbắtđầuđếnkhikếtthúc,chúngtôixincảmơnvìđãchochúngtôitheo sát từng bước của công việc. Cảm ơn những người bạn hào hiệp của chúng tôi bênAllscopeMedialàEvanGreenbergvàDianeBellvìđãdànhchochúngtôinhiềuthờigianvàkinhnghiệmtruyềnthông.CảmơncảMikeMetzcùngđộingũgiỏigiangởFatFreeStudiođãthiếtkếwebsitetuyệtvờichochúngtôi,vàcảmơnJoannaParsonđãlàmvănbảncựcnhanh.

MộtlờicảmơnchânthànhchoGerryLaybourne,ngườiđãrộnglượngchochúngtôicơhộiđượcnóivềSứcmạnhcủasựtửtếtạibữasángOxygenMentors,mộtsựkiệnquốcgiachịlậpra vào năm2005. Cũng xin cảmơn cảAmyGross, tổng biên tập của tạp chíO, TheOprahMagazine,vìđãđếnthamdựbữasángđóvànhậnthấyýtưởngnàycóthểlàmộtbàichotạpchí.Đólànhữngsựkiệnđãthúcđẩychúngtôiviếtcuốnsách,vàchúngtôixincảmơncảhaingườivìđãnhìnthấutiềmnăngcủaýtưởngđó.

Chúng tôiđặcbiệtmuốncámơnnhiềukháchhàng,bạnbè,người thânvàđồngnghiệpđãnhiệttìnhđónggópnhữngcâuchuyệncủamìnhhoặcgiúptìmnhữngminhchứngchocuốnsáchnày.

MộtlờicảmơnrấtđặcbiệtdànhchoMauriceLevy,CEOcôngtymẹcủachúngtôilàPublicisGroup.Sựủnghộnhiệttìnhcủaôngchonỗlựcnàythựcsựrấtquýbáu.CámơnEveMagnant

đãrasứckiểmtracácthựcchứng.

Quanhiềuthángtheođuổicôngviệcnày,nhiềungườitrongTheKaplanThalerGroupđãgiúpđỡchúngtôibằnglờikhuyên,bằngnhữnggiờlàmthêmvàsựủnghộ.Đặcbiệtcảmơncáctrợlýlàmviệckhôngmệtmỏicủachúngtôi,SherylGennavàFranMarzano,vìđãluôncómặtvàonhữnglúcchúngtôicầnnhất.Lờicảmơndànhchobangiámđốccủachúngtôi-LisaBifulco,TriciaKenney,GerryKilleenvàKevinSweeney-mỗingườitrongsốhọđãgiúpđỡbằngnhữngyêucầuphảichorabằngđượccuốnsáchnày.CảmơnDennisMarchesiellovàstudioKTGđãgiúptạorabảnsáchđầutiên.CảmơnJohnVilađãđọcvàsửabônglờicảmơnvàbảnthảo.CũngxincảmơncảPeterUngervàJohnColquhounđãthiếtkếtrangbìarấtđẹpvàminhhọahếtsẩychobảnsáchđầutiêncủachúngtôi.XincảmơncảMylesKleegerđãbỏcôngsứctrongcácchươngtrìnhtiếpthịcuốnSứcmạnhcủasựtửtế,cũngnhưnhữngnỗlựckhôngmệtmỏicủaErinCreaghchotấtcảcácchitiếtlớnnhỏtrongsách.

MộtlờicảmơnđặcbiệtdànhchocácchuyêngiaBs.OnaRobinsonvàBs.GaryBelkinđãgiúpchúngtôitiếpcậnvớisựthậtẩngiấucủaconngườiđằngsauSứcmạnhcủasựtửtế.

MộtlờicảmơnchânthànhchoGesheMichaelRoachtàihoa,ngườiđãtruyềncảmhứngchomởđầucủacuốnsáchnàybằngnhậnxétđơngiảnvàđầyhìnhtượng,rằngtấtcảchúngtanêncùngchungtaynướngmộtcáibánhtohơn.

MộtghinhậnlòngbiếtơnđốivớiDonaldTrumpvìsựủnghộquýhóacủaông;KenAulettavìlòngchânthànhvàsựkhônngoan;vàKathyIrelandvìnhữnglờinhânhậuvàsựkhíchlệ.

Vàtấtnhiênxincảmơnnhữngthànhviêntronggiađìnhđángtrântrọngcủachúngtôi:

Ngườichồngtuyệtvờicủatôi,FredThaler,vàcáccontôi,MichaelvàEmily,nguồnvuivàniềmhạnhphúcbấttậncủatôi.

Ngườichồngyêuquýcủatôi,KennyKoval,niềmtinkhônglaychuyểncủaanhđốivớitôiluônlànguồnđộngviênrấtquýgiá.Vàcôcongáixinhđẹpvàtàinăngcủatôi,MelissaKoval.

Vàcuốicùng,mộtlờicảmơnsâusắcnhấtchoJayLenovìđãchochúngtôithấysứcmạnhđíchthựccủalòngtốtbằngcáchchiasẻvớinhữngcâuchuyệntuyệtdiệuvàlờinóiđầuquýhóachocuốnsáchnày.

Cảmơntấtcảnhữngaimàchúngtôiđãđưavàocáctrangsáchnàycũngnhưnhiềungườikhácmàchúngtôitừngtiếpxúctrongđờivàkhiếnchúngtôitrởnêntốtbụnghơn,chúngtôihivọngcuốnsáchnàysẽgiúpcácbạnthuđượcthànhcôngvàmanglạichocácbạnniềmhạnhphúcmàcácbạnhằngmongđợi.

-LindavàRobin

GHICHÚChương1:Sứcmạnhcủasựtửtế.

1. Tim Sandes, The Likeability Factor: How to Boost Your L-Factor & Achieve Your Life’sDreams(NewYork:Crown,2005)trang31.

2.DanielGoleman,RichardBoyatzisvàAnnieMcKee,PrimalLeadership:RealizingthePowerofEmotionalIntelligence(Boston:HarvardBusinessSchoolPress,2002)trang15.

Chương3:Nướngmộtcáibánhtohơn

1.TomRathvàtiếnsĩDonaldO.Clifton,HowFullisYourBucket?PositiveStrategiesforWorkandLife(Princeton,NJ:GallupPress,2004),trang31

2.KhảosátđượcHayGroup-mộtcôngtycốvấnvềhànhvitổchứcvànguồnnhânlực-thựchiệnvớimộttriệucôngnhânởhơn330côngty,đăngtrêntờKansasCityStar,11thángBảy,2001.

Chương4:Làmdịutìnhthế

1.TiếnsĩDavidG.Myers,“FeelingGoodAboutFredrickson’sPositiveEmotions,”PreventionandTreatment,7thángBa,2000.TiếnsĩRuutVeenhoven,“TheUtilityofHappiness,”SocialIndicatorReseach,1988.

2.“ThescienceofChocolate.”BBC,17thángMườimột,2004.

3.TiếnsĩDavidG.Myers,“FeelingGoodAboutFredrickson’sPositiveEmotions.”

Chương5:Giúpkẻthù

1.RobertAxelrod,TheEvolutionofCooperation(NewYork:BasicBook,1985),trang7-18.

2.WashingtonPost,22thángBảy,2005.

3.WallStreetJournal,3thángMột,2006.

Chương6:Nóirasựthật

1.DwightD.Eisenhower,Crusade inEurope (Baltimore,MD:The JohnsHopkinsUniversityPress,1997),trang389.

2.RobinMarantzHenig,“LookingfortheLie,”tạpchíNewYorkTimes,5thángHai,2006.

Chương7:Nói“có”làcáchđilên

1.TomRathvàtiếnsĩDonaldO.Clifton,HowFullisYourBucket?PositiveStrategiesforWorkandLife(Princeton,NJ:GallupPress,2004),trang55-57.

2. Warren Bennis và Patricia Ward Beiderman, Organizing Genius: The Secrets of Creative

Collaboration(NewYork:PerseusBooksGroup,1998),trang209.

3. Alan Pease, Signals: How to Use Body Language for Power, Success and Love (new York:BantamBooks,1984),trang6.

4.RichardW.Malott,ElementaryPrinciplesofBehavior (NewYork:Appleton-Century-Crofts,1971),đoạn4.6-4.11.

Chương9:Hãytựađầulênvaingườikhác

1.“TheInfiniteMind,”NationalPublicRadio,23thángMườimột,2005

Chiasẽebook:http://downloadsachmienphi.com/Thamgiacộngđồngchiasẽsách:Fanpage:https://www.facebook.com/downloadsachfreeCộngđồngGoogle:http://bit.ly/downloadsach