ÅФÃÊÌҧ¹Ñ¡Í‹Ò¹Readers Theatreศลปะการละครเพอสงเสรมการอาน

เรยบเรยงโดย

ถรนนทอนวชศรวงศ

พรณอนวชศรวงศ

ISBN978-616-551-037-0

พมพครงท2ตลาคม2552

จำนวน3,000เลม

ออกแบบปก/รปเลมสำนกพมพปนโตพบลชชง

ดำเนนงานโดย

โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน(ปสอ.)

สาขาวชาสอสารการแสดงภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง

คณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

กรงเทพฯ10330โทร/โทรสาร02–2182182

Email:tiranan_a@yahoo.com,kayafiles@yahoo.com

สนบสนนโดย

แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน(สสย.)

www.childmedia.net

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

คำนำ แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน (สสย.) เปนหนงในแผนงานภายใตการสนบสนน

ของสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)บรหารแผนงานโดยมลนธ

เพอการพฒนาเดกเปนองคกรทสนบสนนใหเกดการพฒนาระบบการสรางสรรคสอการ

เผยแพรสอทมคณภาพตอเดกเยาวชนครอบครวและสงคมโดยกระบวนการมสวนรวม

ของภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม ซงดำเนนงานตามยทธศาสตรทเกยวกบสอ

นานาชนดทจะกอเกดประโยชนในการพฒนาเดกและเยาวชน

หนงสอเปนสอทมนยสำคญมาชานาน การพฒนาหนงสอและการเขาถงหนงสอ

ของเดกเปนภารกจท สสย. ไดดำเนนการอยางจรงจงรวมกบภาคทเกยวของ ดวยความ

ตระหนกถงความสำคญและคณคาของการอานหนงสอซงเปน “สทธของเดกทกคน”

และเปน “หนาทของผใหญ” ทจะตองมอบหนงสอดๆ แกเดกและเยาวชน อนเปนสงท

นานาประเทศตระหนกรวมกน ดงปรากฏเปนหลกการสำคญของอนสญญาวาดวยสทธ

เดกขององคการสหประชาชาตทกลาวถงบทบาทของรฐภาคไววาตองสงเสรมการผลตและ

เผยแพรหนงสอสำหรบเดก

โดยธรรมชาตแลวเดกทกคนลวนตนเตนและอยากสมผสกบหนงสอทมภาพสวยๆ

มเรองราวนาสนกดวยความกระตอรอรนอยากรอยากเหนอยากผจญภยทองไปในโลก

หนงสอเพยงแตตองปลกฝงและใหโอกาสเดกไดอานหนงสอไดสมผสตวอกษรทสามารถ

ยอยเปนอาหารสมองอาหารใจหลอหลอมการเตบโตของเดก

หากเราซงเปนผใหญไดทำหนาทปลกฝงความรกในการอานแกเดก กเทากบวาเรา

ไดทำหนาทอนนาภาคภมใจของผใหญนนคอการเปดโลกกวางแหงการเรยนรสานความ

ทรงจำอนแสนสขทจะตดตวพวกเขาไปไมรลม

แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน (สสย.) ไดสนบสนนโครงการตางๆ ตลอดจน

พฒนาเครอขายสงเสรมการอานของเดกและเยาวชนในรปแบบตางๆ รวมทงโครงการ

วจยปฏบตการเชงสรางสรรคฯซงเปนทมาของ“ละครสรางนกอาน”เลมน

โครงการนมงพฒนานกสอสารรกการอาน (นสอ.) ดวยเทคนคการละครเพอ

สงเสรมการอานทเรยกวาReadersTheatreหรอRTโดยผลจากการวจยพบวาบคลากร

จากทกองคกรสามารถนำเทคนคดงกลาวไปประยกตใชได ดงจะเหนไดจากคำบอก

เลาของผเขารวมการสมมนาเชงปฏบตการ ทบงบอกถงความสขใจและความกระตอรอรน

ในการทำหนาท “นกสอสารรกการอาน (ดวยศลปะการละครอยางงายๆ)”

ซงไดประมวลมาไวในหนงสอแลวนน

Readers Theatre ทพฒนาขนโดยคณะวทยากรของโครงการฯนบเปนอกนวตกรรม

หนงในการสงเสรมการอาน เปนการเพมพนศกยภาพของผทมบทบาทในการสงเสรม

การอานสำหรบเดกและเยาวชน ดวยศลปวธทมชวตชวา ดงดดความสนใจของเดก

และเยาวชนไดเปนอยางด ทงยงสามารถถายทอดเพอพฒนาใหเดกและเยาวชน

กลายเปนนกสอสารรกการอานตอๆไปอยางเปนลกโซไดอกดวย

เรามาชวยกนนำเดกใหไดพบกบความมหศจรรยของการอานหนงสอดๆ กนเถอะ

ดวยยทธศลปหนงในการสงเสรมการอาน นนคอศลปะการละครอยางงายๆ แลวเราจะ

ไดพบวา“ละคร (สามารถ) สรางนกอาน”ไดอยางมสสนและนาอศจรรยยง

เขมพรวรณราพนธ

ผจดการแผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน(สสย.)

เกรนกลาวกอนเบกโรง ภารกจของเรากอเกดขนจากความรกหนงสอ และศลปะการละครของสมาชก

ทมารวมตวกน โดยมคณาจารยและนสตสาขาสอสารการแสดง (กลมหนมสาวสอ

สนตภาพ) ภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย เปนแกนนำรวมกบภาคหลก ไดแก คณาจารยจากสาขาศลปะการละคร

คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา เครอขายสรางเสรมผผลตสอ

สรางสรรค และเครอขายนกวชาการศลปะการแสดงแหงประเทศไทย โดยไดพฒนา

เปนโครงการวจยทมชอวา โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรค (Creative Action

Research) เรอง การสรางเสรมนกสอสารรกการอานเพอขบเคลอนยทธศาสตร

รณรงคสราง “พฤตกรรมการอาน” ซงในการลงมอปฏบตการจรงๆ เราตงชอ

เพอใหสอสารไดงายขนวา โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรม

นกสอสารรกการอาน (ปสอ.)

คณะผรบผดชอบโครงการไดรวมกนประมวลความรทเรยกวาเทคนค“Readers

Theatre : การละครของนกอาน” อนเปนศลปะวธการละครเพอสงเสรมการอาน

มาสรางสรรคเปนกจกรรมการสมมนาเชงปฏบตการสบคลากรทม โอกาสเปน

“นกสอสารรกการอาน” ดวยความหวงวาจะเปนกศโลบายทดงดดใจและกอใหเกด

ความอมเอมใจจากการเชอมโยงหนงสอกบเดกและเยาวชนดวยศลปะการละคร

อยางงายๆ

โครงการฯ ดำเนนไปดวยความรวมมอรวมใจจากองคกรและบคคลเปน

จำนวนมากดงรายละเอยดทจะไดกลาวถงตอไปคณะวทยากรและผดำเนนงานในโครง

การตางรสกขอบคณผเขารวมสมมนาทกทานทสะทอนเสยงแหงความสขความพงพอใจ

ทงยงใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนสำหรบการสรางสรรคพนธกจสงเสรมการอาน

สำหรบเดกและเยาวชนรวมกนใหเกดประสทธผลยงๆ ขนตอไป โดยเฉพาะอยางยงม

ขอเสนอใหจดพมพหนงสอ“คมอคใจ”สำหรบการสรางสรรคกจกรรมReadersTheatre

หรอเรยกยอๆ วา RT อนเปนขอเสนอทสอดรบกบความประสงคของแผนงานสอสราง

สขภาวะเยาวชน(สสย.)ผใหการสนบสนนโครงการน

การประมวลเนอหาสาระเรยบเรยงใหนาสนใจจงไดเกดขนดวยความพากเพยร

ของฝายวชาการและบรรณาธกรกจ เพอใหหนงสอเลมนเปนหนงสอทสมบรณทสดใน

การเสนอแนะการสรางสรรคกจสำคญ คอการนำหนงสอไปใหถงมอและ “ถงใจ” เดกๆ

ดวยศลปะการละคร-ศลปะแหงการสอสารทมพลงทสดวธหนง

การสงเสรมการอานดวยศลปะการละครทเรยกวา“RT-ReadersTheatre“

เกดขนไดอยางเปนระบบ มกระบวนการตงโจทยแหงการวจย กดวยการสนสนนจาก

แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน (สสย.) ภายใตสำนกงานกองทนสนบสนนการสราง

เสรมสขภาพ(สสส.)โครงการฯขอขอบคณเปนอยางยงฐานทชวยเกอหนนใหการดำเนน

งานของเราสำเรจผลและกอเกดความรอบรใหมๆทจะนำพาประโยชนในการสรางความ

รกการอาน(ของเดกและเยาวชน)ใหเขมขนยงขนในสงคมไทย

รศ.ถรนนทอนวชศรวงศ

ผอำนวยการการสมมนาเชงปฏบตการ

เทคนค“RT-ReadersTheatre”

สารบญหนงสอคอชวต ความคดและความฝนจากโลกของการอาน ......................11 คนเราอานเพออะไร...................................................................................................... 13

อานใหฟงสำคญไฉน..................................................................................................... 16

นกสอสารรกการอาน.................................................................................................... 20

รหนงสอ-รกการอานเรมไดจากในบาน

สานตอในโรงเรยนและชมชน..................................................................................... 22

ใชละครเพอสงเสรมการอานและการเรยนร.......................................................... 24

รดเดอรส เธยเตอร : การละครของนกอาน ...............................................27 RTคออะไร..................................................................................................................... 29

RT“ให”อะไรกบนกอาน............................................................................................ 31

RTตางจากละครอยางไร............................................................................................ 33

ลองนกภาพฉากนด........................................................................................................ 35

สรางลลา เพมสสน กอนจะกาวขนเวท ......................................................37 สการแสดงการอานบนเวท......................................................................................... 39

รเลอกหนงสอ................................................................................................................. 41

สรางสรรคเสยงสการอาน........................................................................................... 46

เพมสสนใหบทกว........................................................................................................... 59

ใชดนตรสรางบรรยากาศ............................................................................................. 65

ผอนคลายกาย-จตมงสรางอารมณ.......................................................................... 68

เตรยมรางกายใหพรอม................................................................................................ 74

ลลาและทาเตน.............................................................................................................. 79

ตาโบลโชวความนง...................................................................................................... 83

เพมเทคนคละครใบ....................................................................................................... 85

สรางสรรค“หน”ประกอบการแสดง...................................................................... 86

หลากหลายวธ “เวท” ของนกอาน .............................................................95 การอานในระดบฝกอานเบองตน(PrimaryReading)..............................100 การอานแบบรอบวง(CircleReading)...........................................................102 การอานแบบพรอมใชในวนเดยว(InstantReading)................................103

การอานแบบรวมกนคด(CooperativeReading)......................................104

นกอานบนเวท ..........................................................................................107 เลนกบสครปต..............................................................................................................111

การจดเวท......................................................................................................................112

การเปลยนฉาก.............................................................................................................113

การมองของนกแสดง.................................................................................................114

การเปดและปดการแสดง..........................................................................................116

ปรบนด-ปรบหนอย.....................................................................................................118

คำแนะนำสำหรบผกำกบ...........................................................................................123

คำแนะนำสำหรบนกแสดง........................................................................................127

การประเมนผล.............................................................................................................129

เรองเลาของครคนหนง ............................................................................133

บทการแสดง “ละครบรรเลง บทเพลงหนงสอ” .......................................140

บทละครฉบบกระชบ เรอง “บตก” ..........................................................151

พลงของบทกว .........................................................................................168

ปลกการอาน-ผานลลาละคร : สรางเสรมนกสอสารรกการอาน ..............175

ผเขาสมมนามาจากไหน.............................................................................................179

ทศนคตตอหนงสอและการอาน...............................................................................181

พฤตกรรมการอานของเยาวชน................................................................................181

8 ละครสรางนกอาน

ปญหาในการสงเสรมการอาน..................................................................................184

สมมนาเชงปฏบตการเทคนค“รดเดอรสเธยเตอร”..........................................186

ประสบการณสรางขนได............................................................................................189

นกสขาวโบยบน............................................................................................................196

นกสอสารรกการอาน:ปฏบตการ“ปลก”...........................................................198

ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาอบต................................................................199

ครประถม-มธยม..........................................................................................................202

เจาหนาทหองสมดของกทม.....................................................................................206

เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด.............................................................................209

เทคนคRTทประยกตใช...........................................................................................212

เสยงบงบอกความพงใจ..............................................................................................216

ปญหาคออะไร..............................................................................................................218

แลวเราจะพบกนอกไหม.............................................................................................220

ความสงทาย..................................................................................................................222

แหลงอางอง .............................................................................................224

ภาคผนวก ................................................................................................229

9Readers Theatre

˹ѧÊ×Í ¤×ͪÕÇÔµ ¤ÇÒÁ¤Ô´áÅФÇÒÁ½˜¹

¨Ò¡âÅ¡¢Í§¡ÒÃÍ‹Ò¹

“ตวผมเองนน...ไมเคยละทงโอกาสใดๆ ทจะทำใหผมไดอานหนงสอไป...ผม

จะรบหยบหนงสอขนมาอานทกครงทพอจะมเวลาใหอานได เมอพาพอออกไปขอทาน

ตอนกลางคน บางครงไดทำเลไมด นงคกเขาอยเปนชวโมงๆ กไมม ใครใหทาน พอจะ

ใชใหผมลกออกไปเดนขอทานตามบานคนเดยว... ผมจงหยบเอาหนงสอตดมอไป

ขอทานดวยเสยเลย... ผมถอหนงสอเดนทองไปตามทางดวย พอเดนทางมาถงหนา

รานอาหารแหงหนง เหนเจาของรานกำลงจะเทกบขาวทแขกกนเหลอลงในถงเศษอาหาร

พอด น า เสยดายเหล อ เก น ถ า ได เศษอาหาร เหล าน นกลบ ไปกนท บ าน

คงเปนอาหารมอหรของเราเชยวละ ผมรบวางหนงสอลง แลวรเขาไปขอเศษอาหาร

เหลานนจากเจาของราน แตเขากลบตะเพดไลผมออกไปดวยความโมโห “อยามาอยแถวน!

คนจะทำมาหากน! กบขาวพวกนจะเทใหหมกน ไม ใหแกหรอก รบไปใหพนซะ ไปˆ!”

พอถกตอกหนาหงายกลบมา ผมกขอโทษแลวรบถอย หยบหนงสอเปดขนมาอานตอ

เดนไปกทองหนงสอไปดวย เมอมาถงรานขายบะหมอกรานหนง มลกคากำลงนงกน

บะหมอยสองสามโต�ะ ผมเอาหนงสอหนบไว ใตรกแร แลวเดนไปขอทานกบลกคาทกำลง

น งกนบะหมว า “พครบ โปรดเมตตาทำบÞทำทานผมสกหยวนเถอะครบ

ผมจะเอาไปเรยนหนงสอ ดแลพอแม...” ลกคายงไมทนจะลวงกระเป‰าเลย เมยเจาของ

รานกรบพดแทรกขนกอนวา “โอ�ย! ไอเดกขอทานแถวนกพดแบบนกนทกคนแหละ

อยาใหมนเชยว ไอพวกเดกตมตŽนน!” ผมไดยนแลวกเดนถอยออกมาดวยความเสยใจ

ไม ใหเงนกไมเปนไรหรอก แตทำไมตองดถกกนดวยเลา ดทผมยงมโลกสวนตวของผม

โลกแหงหนงสอ เพยงแคเปดหนงสอขนมาอานเทานน ความเจบปวดกโบยบนไปเสย

กวาครง”

(อตชวประวตของ Lai Dong Jin-บคคลดเดนของไตหวน :

ไลตงจน ลกขอทานผ ไมยอมแพตอชะตาชวต, 2549)

12 ละครสรางนกอาน

คนเราอานเพออะäร

มเหตผลมากมายในการเลอกอานหนงสอของคนแตละคน และหนงในจำนวน

นนคอ เพอ “ความเพลดเพลน” คนอานหนงสอดวยความเพลดเพลนจะเปนบอเกด

สรางนสยรกการอานไดด

หนงสอทำใหเราหวเราะ รองไห สข หรอทกขไดในชวงเวลาทอาน หนงสอ

คออาหารหลอเลยงชวต เปนอาหารเพอการเจรญเตบโตทางจต หนงสอคอถอยคำ

ของความคด เมอเราเปดหนงสออาน เราจะรจกชวต รจกความฝนและจนตนาการ

คณคาของการอานใชวาตองไดมาดวยการอานอยางเอาจรงเอาจง การปลอยใหหนงสอ

กาวเขามาในชวตคอการเพมพนความคดและภมปญญาของผอาน

หนงสอแตละเลมจะมโลกของตวมนเอง เปนประสบการณทผเขยนสรางขนมา

ทงจากจนตนาการและประสบการณตรง การอานหนงสออาจทำใหเราหลกหนไป

ไกลโพนสดนแดนมหศจรรยอกแหง แตบางครงเรากอาจรสกวาความคดเหนของเราชาง

พองพานกบเรองราวในหนงสอกอเกดแนวทางในการ“สะกดรอย”หรอ“แยกตนเองออกมา”

จากสงเหลานนได

หนงสอมอบสำนกแหงโลกทเปนสวนตวใหกบผอาน “การอานเหมอนกบการ

เขาฌานทอยระหวางการหลบและการตน ผมจำไมไดวาผมเคยรสกเหงาบางไหม...

(เมอยามเดก)นานๆครงทผมจะมโอกาสอยกบเดกคนอนๆผมพบวาการละเลนและการ

พดคยของพวกเดกเหลานน ชางนาสนใจนอยกวาการผจญภยและบทสนทนาทผมอานจาก

หนงสอเสยนกระไร... หนงสอทำใหผมมบานถาวร เปนบานททำใหผมอยไดอยางแทจรง

ตามความรสกไมวาจะเปนเวลาใด...”(AlbertoManguel)

พอแมและพเลยงควรสงเสรมเดกๆ นำเดกสโลกของการอาน ซคอมลนสก

นกการศกษาผมชอเสยงชาวรสเซยเคยบอกไววา“การอานในวยเดกนนเปนเรองของการ

ศกษาดวยหวใจทำใหเดกไดสมผสความสงสงทมอยในสวนลกของวญญาณถอยคำทเผย

ถงความคดและความฝนจะอยในหวใจของเดกเสมอ เสมอนวาเมลดพชแหงความเปน

มนษยทสมบรณไดเพาะหวานลงทตรงนน”

13Readers Theatre

ผลการวจยจำนวนมากชใหเหนวา พอแม พเลยง มความสำคญยงตอการเรยนร

ของเดกการพฒนาความสามารถในการเรยนรมใชสงทเกดขนเองไดตามอายหากขนอย

กบประสบการณทพบเหนเปนสำคญดวยผลการศกษาพบวาในระยะขวบปแรกของชวตนน

การดแลเอาใจใส ความรก ความกระตอรอรน และความสมำเสมอในการพดคยกบเดก

รวมถงสงตางๆ ทเดกไดพบเหนนนมผลตอปฏกรยาโตตอบของเดกอยางมากมาย

ยงเดกไดพบเหนมากเทาใด ระดบความสามารถของสมองของเดกจะสงมากขนไปดวย

ตราบจนถงวยสามขวบครงตามมาตรฐานการวดสตปญญาของมหาวทยาลยสแตนฟอรด

หลกใหญสดของความสามารถในการอานมกเกดขนกอนทเดกจะเขาสระบบของโรงเรยน

เสยอก

ประเดนสำคญทไดพบเพมเตมกคอ คานยมเกยวกบการอานของพอแมและ

พเลยง พอแม พเลยงเดกมคานยมเกยวกบการอานอยางไร เทากบเปนการแนะนำให

เดกไดรจกหนงสอเชนนนในชวงวยกอนไปโรงเรยนถาพอแมและพเลยงนยมการอานสอให

เดกเหนถงความเพลดเพลนตางๆทไดรบจากหนงสออานดวยจดประสงคนานาประการ

เดกยอมซมซาบการรจกหนงสอในทางทด ไดสมผสหนงสอตงแตเลกพอถงชวงวยไป

โรงเรยนการสานตอพนฐานทดยอมไปไดรวดเรว

นกการศกษาทานหนงบอกวา นทานเปนสงทแยกไมไดจากความงาม ชวยพฒนา

ความรสกทสนทร ซงหากไมมเครองชวยพฒนานแลว ความละเอยดออนตอความสข

ความทกขและความเศราโศกกจะขาดหายไปเพราะนทานเดกๆจงไดรจกโลก

ทศนะทมตอความดและความชวเรยนรและหลอหลอมไดจากนทาน

14 ละครสรางนกอาน

นกจตวทยา เจมส ฮลลแมน (James Hillman) กลาวถงเรองเดยวกนนไววา

“คนทชอบอานนทานหรอถกนทานกลอมมาตงแตวยเดกนน จะจดระเบยบชวตไดด

และมแนวโนมทจะคาดการณไดแมนยำกวาผทตองถกบงคบใหอานนทาน. . .

การอานในชวงแรกของชวตจะกลายเปนสงทอยและคงอยตลอดไปเปนเหมอนเสนทาง

ใหจตวญญาณคนพบตวเองในการมชวต” การรจกชวตตงแตเลกกคอการมมมมองรบร

ตอชวตจรงแลว

เดกสามารถฟงนทานเรองเดมไดเปนสบๆ เทยวดวยความพงพอใจ เพราะพวก

เขาสนกกบมนและพบสงใหมๆในนทานเรองเดมทกครงไปเดกสามารถพฒนาความคด

จากสงทเปนรปธรรมไปสสงทเปนนามธรรมไดเนองจากนทานนำทางพวกเขา

ครผหนงเสรมความคดนวา “ลกศษยของผมคงจะคดแบบเปนนามธรรมไมได

หากไมมชวงเวลาสำหรบซมซบนทานสกชวงหนงเตมๆในชวตของพวกเขา”

นทานเปนสงเราของจนตนาการ ทำใหเดกพบกบสงทไมเคยไดพบ ไปยงดนแดน

ทไมรจก ไดผจญภย ไดประสบการณพเศษพสดาร เหลานจะชวยใหเดกเขาใจโลกและ

ชวตโดยปรยาย

โลกของหนงสอมอะไรมากมายใหคนหา การ

ปลกฝงนสยรกการอานแตวยเยาวจงเปนการเปด

บานประตสโลกกวาง โลกของนกอานจงเปนโลก

แหงการเรยนรโลกแหงการแสวงหาแมกนบงอารมณ

ความคดของตนเองกอาจพบไดจากหนงสอ

การอานหนงสอจงเปนกระบวนการ

สะสมความคดการอานสงใหมๆแตละครง

กคอการตอยอดของสงทเคยอานไปแลวให

เพมพนขนอปมาเหมอนลำดบขนทางเรขาคณต

ทจะสะสมทวคณขนอยางไมมทสนสด

15Readers Theatre

¤Ø³¤ÃÙÍ‹Ò¹ãËŒ¹Ñ¡àÃÕ¹¢Í§¤Ø³¿˜§äËÁ? มกำหนดเวลาดวยหรอวาถงเวลา

áŌǷÕè¹Ñ¡àÃÕ¹âµà¡Ô¹¡Ç‹Ò·Õè ÐÍ‹Ò¹ãËŒ¿§?ครจำนวนมากยงยดมนในการอาน

ออกเสยงใหนกเรยนฟง แมวานกเรยนจะเรยนในระดบชนสงๆ แลวกตาม!

อานãห¿˜งสำคญä©น

“ผม...ไมทำอะไรเลยนอกจากฟง ผมอยากปกหลกอยอยางนน...และเอาหมอน

มาหนนใหสงขน ฟงพยาบาลอานเทพนยายสยองขวญของกรมส บางครงเสยงของเธอกทำให

ผมเคลมหลบ แตบางครงกทำใหผมรอนรมไปดวยความตนเตนและคะยนคะยอใหเธออานตอ

เพอหาคำตอบวาเกดอะไรขนในเรอง อยากรเรวกวาทผเขยนตงใจไวเสยอก แตสวนใหญแลว

ผมสนกกบความรสกอนหลากหลายจากการพาไปของถอยคำ และรสกดวยประสาทสมผสวา

ผมไดเดนทางไปในสถานทไกลโพนทสวยงาม ทซงผมแทบไมกลากลบมาดการไขความลบทหนา

สดทายของหนงสอเลย หลงจากนนเมอผมอาย 9-10 ขวบ ครใหญประจำโรงเรยนบอกผมวา

การอานใหฟงนนเหมาะกบเดกเลกๆ เทานน ผมเชอครใหญกเลยเลกปฏบต...” (จาก A History

of Reading : 1996, โดย Alberto Manguel, หนา 109-110)

การอานออกเสยงใหผอนฟงมนยยะถงการแบงปนกนอาน รวมกนรบร เปนการ

เชอเชญใหผฟงรบอรรถรสแหงความเพลดเพลนทปรากฏอยในหนงสอนนและมพลงทจะ

สงเสรมใหผฟงเกดความตองการทจะเปนผอานเองได

ครอานหนงสอใหเดกๆ ฟงมมาเปนศตวรรษแลว เรารดวาเวลาทใชไปกบการอาน

ใหฟงนนมคาตอพวกเขามาก การฟงนทานของเดกๆ กเหมอนกบการฟงเพลง

พวกเขาจะเคลมไปกบเรองราว ถอยคำ นำเสยงทไดยนไดฟง ดงเปนเสยงดนตรสำหรบ

หของพวกเขา

ผเรมหดอานฟงเรองราวแลวหยบหนงสอเลมนนขนมาดแลวดอก อยากจะเปน

ผเลาบาง บางครงพวกเขากจดจำเนอเรองไดแลวเลาสกนฟงกบเพอนๆ และบางคราวก

ทำทาทางเหมอนกบเรองทไดยนไดฟงครคนหนงเลาวา

“บางครงผมกนำหนงสอภาพเขาไปในชนเรยนอนบาล เลาใหพวกเดกๆ

16 ละครสรางนกอาน

ฟงโดยไมไดใหดภาพประกอบเลย เดกๆ ใหความสนใจอยางมากฟงอยางตงอกตงใจแม

จะไมมภาพมาประกอบการเลาเรองกตาม หลงจากอานเรองจบแลวผมจะใหเดกๆ

วาดภาพสถานทตวละครหลกหรอสวนทเขาชอบในเรองเมอนำภาพมาแบงกนดเดกๆ

มกประหลาดใจทพวกเขาตความหมายจากเรองแตกตางกนแนนอนวาชวงทพวกเขาชอบ

มากทสดคอตอนทมโอกาสเหนภาพประกอบจากหนงสอเลมนน”

แตการอานออกเสยงใหฟงในโรงเรยนโดยครเปน

ผอาน(หรอโดยนกเรยนกตาม)มกจะหยดไปหรอระงบไป

ทนททเดกเรยนรทจะอานดวยตนเองได

“ทำไม?”จมเทรลส(JimTrelease)ผเขยนThe

Reading Aloud Handbook ตงขอสงสยในหนงสอ

ของเขา

“การอานออกเสยงใหผอนฟงเปนการโฆษณาเพอ

การอาน... ลองคดแบบนดวา แมคโดนลดไมเคยหยดการ

โฆษณาเพยงเพราะคนอเมรกนสวนใหญรจกรานอาหาร

ของเขาแลว แตละปแมคโดนลดทมเงนจำนวนมากเพอ

โฆษณาเตอนผคนวารสชาตสนคาของเขาดอยางไร อยาตดงบประมาณโฆษณาการอาน

ของคณเพราะเดกโตขนเลย”

การอานออกเสยงใหเดกฟง ชวยใหพวกเขาพฒนาและปรบปรงทกษะดาน

การอาน เขยน พด และฟงใหดขน เทรลสเสรมวา เมอเดกฟงในระดบสงกวาทเขาอานได

การฟงคนอนอานจะกระตนการเพมพนและความเขาใจในคำศพทและรปแบบของ

ภาษา

“ครทสอนดานภาษายนยนวาการอานออกเสยงใหฟงสอนเดกๆในดานวรรณกรรม

ไดในแบบทการอานในใจหรอการแยกตวไปอานดวยตนเองไมสามารถทำได”จดฟรแมน

(JudyFreeman)กลาวไวในบทความReadAloudBooks:TheBestOfTheBunch

ในTeacherMagazineป1992

17Readers Theatre

โครงการทาทายการอานของกระทรวงศกษาธการของอเมรกาไดสนบสนนให

สถาบนตางๆ มการจดโปรแกรมสอนเสรมเพอชวยเพมระดบการอานของนกเรยนใน

โรงเรยนและเพอเพมความตระหนกของผปกครองเกยวกบผลทเดกจะไดรบจากการอาน

การอานหนงสอใหเดกฟงเปนสวนสำคญของโปรแกรมเหลานน

โรงเรยนชมชนเบลมอนตในวอรเชสเตอร แมสซาชเซตส พบวาผลการสอบของ

เดกอนบาลดขน “เราขายสนคาของเรา และสนคานนกคอการอาน” ครใหญจอหน

มอนเฟรโดบอก โครงการของโรงเรยนทชอ หนงสอและเหนอกวานน จดขนโดยม

วตถประสงคเพอ “สรางเสรมทกษะและความตองการในการอานของเดก” สวนสำคญของ

โครงการคอการแนะนำพอแมผปกครองใหทราบถงความสำคญและ “วธ” อานให

เดกๆฟง

โครงการ“หยบหนงสอขนมาอาน”ของศนยการแพทยบอสตนจดใหหนงสอและเดกๆ

มาอยรวมกนในคลนก “ในหองรอพบแพทย อาสาสมครชมชนจะอานหนงสอใหเดกๆ

ฟงเพอดงความสนใจของพวกเขาไว ขณะทหนงสอเกยวกบพวกนายแบบนางแบบมผล

ตอความสนใจของผปกครอง” เมอหมอไดพบกบเดกๆ พวกเขาใชหนงสอเปนเกณฑชวด

ความกาวหนาดานพฒนาการและเดกๆกจะไดรบหนงสอเลมใหมนำกลบบาน

และเกดอะไรขนกบอลแบรโต แมนเกล (เดกทครใหญบอกวาเขาโตเกนกวาทตอง

ใหอานหนงสอใหฟงแลว)เขาเลกปฏบตดวยวธนจรงๆหรอ?

18 ละครสรางนกอาน

“...(ผม) เลกปฏบตดวยวธน (การใหคนอนอานหนงสอใหฟง) - แตสวนหนง

เพราะวาการฟงคนอนอานทำใหผมมความสขมหาศาล และหลงจากนนผม

คอนขางจะเชอวาอะไรกตามททำใหผมมความสขกมไดเสอมเสยอะไร

หลงจากนนไมนาน...ความสขจากการฟงคนอนอานหนงสอใหฟง

ซงหางหายไปนาน กกลบมาหาผมอกครง”

(จาก A History of Reading : 1996, โดย Alberto Manguel, หนา 109-110)

19Readers Theatre

นกสอสารรกการอาน

ผลการศกษาการอานหนงสอในประเทศองกฤษ(TheReadingAgencyandBML

Survey Book Reading and Library Use, 2005) พบวา ชาวองกฤษอานหนงสอ

สปดาหละ4.6ชวโมงหรอ39นาทตอวนและอานเนองจากไดรบอทธพลจากการอาน

ของเพอนหรอผใกลชด

1ใน5อานหนงสอเพราะมผแนะนำ

1ใน6จะแนะนำหนงสอใหกบผอนตอ

1ใน7จะพดคยถงเรองหนงสอทพวกเขาอาน

จงไมนาแปลกใจเลยวาจำนวนผอานจะเพมมากขนเรอยๆ

นกสอสารรกการอาน คอ ทกคนทแนะนำใหผอนรกท จะอานหนงสอ

การอานหนงสอใหเดกเลกๆ ฟงกเปนการแนะนำใหเดกๆ รกทจะอานหนงสอไดเชนกน

ดงนนพอแมครพเลยงเดกเจาหนาทหองสมดหรอใครกตามยอมเปนนกสอสารรกการ

อานไดทงสนแตนกสอสารรกการอานตองมเทคนคคอรจกหนงสอรกการอานหนงสอ

รวธสอสารสผอานและรกคนอานหนงสอ

“ผมพบวาตนเองสามารถอานหนงสอออกครงแรกตอนอายสขวบ เมอไดเหนอกษรท

ผมรจกซำแลวซำเลา (เพราะมคนบอกมา) วาเปนชอของรปภาพทอย ใตตวอกษรเหลานน...

เมอผมไดเรยนรวธอานตวอกษรแลว ผมกอานทกอยางทขวางหนา ไมเพยงในหนงสอเทานน

แตยงอานแผนป‡ายประกาศโ¦ษณา ตวพมพเลกๆ บนตëวรถราง จดหมายทถก©กทง

ลงในถงขยะ รายงานสภาพอากาศทปลวมาตดใตมานงตวทผมนงในสวนสาธารณะ

ขอความทพนบนกำแพง ปกหลงนตยสารทคนถออานอยบนรถเมล...”

(Alberto Manquel)

20 ละครสรางนกอาน

• รจกหนงสอคอรจกแบงประเภทของหนงสอและคณสมบตของหนงสอทดรจก

เลอกประเภทของหนงสอทจะนำมาสอสารใหเหมาะสมกบวยและความสนใจ

ของเดกๆหรอกลมเปาหมายได

• รกการอานหนงสอ เพราะการทจะแนะนำใหผอนรกหรอชอบสงใดยอมเกด

จากสำนกทเรามอย เดกๆ มกมพฤตกรรมเลยนแบบ ผทรกการอานหนงสอ

นอกจากจะเปนตนแบบทสำคญใหกบเดกๆ แลวยงเปนการเพมพนขยายฐาน

ความรความคดของตนเองดวย

• รวธสอสารสผอาน รบทบาทของตนเองและรวาควรใชเทคนควธใดจงจะ

เหมาะสม ดวยเหตทการสอสารรกการอานมใชกจกรรมสวนตวททำเพยง

คนเดยว จงตองรวธการสอสารทเหมาะสม เชน พอแมพเลยงเดกอาจใชวธ

เลานทาน-อานใหเดกฟง ครอาจใชการอาน-เลาประกอบเสยงทแสดงอารมณ

และทาทาง หรอมอบหมายใหนกเรยนเปนผอาน/ผเลา อานแบบคนเดยวหรอ

อานหมประกอบการแสดง เจาหนาทหองสมดและนกจดกจกรรมสงเสรม

การอาน อาจใชเทคนคการละคร เทคนครดเดอรส เธยเตอร มาชวยสงเสรม

การอานเปนตน

• รกคนอานหนงสอ คอตองรจกธรรมชาตของเดกแตละวย รจกวเคราะห

กลมเปาหมายและพรอมทจะ“ให”เพอพฒนาการดานการอานของเดกๆ

“การอานเพอความเพลดเพลนนน สำคญทสดตอผลสมฤทธทางการศกษาของเดกๆ

มากกวาฐานะทางเศรษฐกจและสถานภาพทางสงคม”(Readingforchange,OECD,

2002)ผลการวจยเรองการอานสรปไวเชนนและการใชเวลาเพยงวนละ20นาทรวมกบ

เดกๆในการอานจะชวยใหการอานของพวกเขาดขนได

20นาททกวนกบ20นาทครงหรอสองครงตอสปดาหจะมผลแตกตางกนและ

เรายอมรถงผลทแตกตางกนนไดด

21Readers Theatre

รÙหนงสอ-รกการอาน เรมä´จากãนบาน สานตอãนโรงเรยนáละชมชน

การอานหนงสอใหลกฟงสรางความรสกของการเปนพอแมทดไดอยางหนงเมอคณ

พาลกนอยทองไปกบตวอกษรบนหนงสอ จะเปนการสรางประสบการณอนงดงามทจะ

ปลกฝงนสยรกการอานใหเกดขนไดการรหนงสอเรมไดจากในบานตอไปนเปนคำแนะนำ

บางอยางทเราอยากจะฝากคณ

•อยาคดวาตองคอยจนลก“โตพอ”ทจะอานหนงสอใหฟงไดทงคณและลกสามารถ

สนกรวมกนไดเรวกวาทคณคดไวเสยอก คอตงแตกอนทลกจะครบขวบปแรก

เลยทเดยว

•ทำใหเปนกจวตรประจำวน!อยางนอยวนละ20นาทการอานใหลกฟงเปนงาน

ประจำทวเศษทจะชวยใหลกพรอมเขานอนดวยความสบาย กเหมอนกบนสย

อนๆทตองใชเวลาชวงหนงในการสรางความคนเคยแตถาทำตอเนองไปสกระยะ

กจะกลายเปนอปนสยประจำวน(หรอประจำคน)ขนมาได

•พยายามหาหนงสอสนกๆมาใหลกเลอกดวาหนงสอมภาพสสนสดใสประกอบ

หรอไม? ภาษาทใชลนไหลสนกสนานเวลาอานหรอเปลา หรอวาตะกกตะกก

ไมคอยเปนธรรมชาต?เนอเรองเปนเรองทลกสนใจอยหรอเปลา?

• พงระลกไวเสมอวาการอานเปนเรองสนก! พยายามใหลกเปนคนเลอกหนงสอ

ดวยตวเขาเองจรงอยมนเปนเรองยากทตองอานหนงสอเรองเดมซำแลวซำอก

หลายครง (เพราะเราตองอยทนนดวยกน) แตลกของคณจะไดรบประโยชน

อยางมากมายจากการอานหนงสอซำน ทงพฒนาการทางอารมณและในการ

เตรยมความพรอมสำหรบการอานดวยตวเขาเอง

•ชวนลกดเนอหาคราวๆในหนงสอกเพมความสนกไดดภาพและพดเกยวกบภาพนน

ขณะทคณพดคยใหลกฟงเกยวกบภาพคณไดเตรยมใหเขาเรมรสกสนกกบหนงสอ

แลว และคณกสามารถอธบายคำบางคำหรอชอบางชอทลกจะไดยนตอนทคณ

เรมอานได

สานตอãนโรงเรยนáละชมชน สานตอãนโรงเรยนáละชมชน

22 ละครสรางนกอาน

• ทำเสยงใหกลมกลนแบบ “เขาถง” จรงๆ คำรามแบบสงโต สงเสยงแหลมเลก

เหมอนหนและอานแบบถายทอดความรสกตามเนอหา

•คณจะตองอยใกลกบลกใหมากทสดขณะทอานใหลกฟงวธทดทสดวธหนงคอให

ลกนงบนตกหรอนงชดกนในทาทสบายทสด

•อกทางเลอกหนงคอ เลาเรองทคณแตงเอง เดกๆจะสนกกบเรองทคณแตงขน

หรออาจเปนเรองเกยวกบครอบครวทคณจำได แตจำไววา ตองอานหนงสอ

หรอเลาเรองใหลกฟงทกวน!

•เดกๆอาจตองการใหคณอานใหฟงตอเนองไปอกนานแมเขาจะสามารถอานเอง

ไดแลว เพราะการอานใหลกฟงไมใชเปนเพยงแคการอาน มนเปนการสงผาน

ความอบอนและความรก ซงเราหวงวาคณจะยงคงทำตอไปตราบเทาทลก

ยงตองการ

สำหรบในโรงเรยนจะเปนแหลงทสานตอเรองการอานและการเรยนรของเดกๆ

ครมบทบาทสำคญการพดกบนกเรยนถงเรองหนงสอทครและนกเรยนอานรวมกนทงกอน

ระหวางและหลงการอานมสวนสำคญตอการเรยนรของพวกเขา

ขณะทคณกบนกเรยนพดคยกนเกยวกบหนงสอนนคณ...

• แนะนำใหพวกเขาโยงความสมพนธระหวางเนอหากบบางอยางในชวตของเขา

สรางการเชอมโยงแบบนเปนสวนสำคญของการเรยนร

• จดบรรยากาศทจะทำใหการอานเปนกจกรรมทมการพบปะพดคยกนเพลนๆ

ตามธรรมชาต อยาประเมนความสามารถในการสรางสมพนธภาพของคณตำ

เกนไปทจะสงเสรมและเพมระดบการเรยนรของนกเรยน งานวจยแนะนำวา

เราจะเรยนไดดทสดเมอเราชอบคนทสอนเรา

• ชวยทำใหความเขาใจในหนงสอของพวกเขางายขนดวยวธทสนกและเปน

ธรรมชาตใชภาพประกอบในการอธบายหรอใชการแสดงทาทางประกอบเพอ

ความเขาใจและตความหมายไดชดเจนขน

23Readers Theatre

• พงระลกวาเรากำลงพดกบนกเรยนไมใชแคพดใหพวกเขาฟง ในการเรยนเรา

ตองการใหนกเรยนแสดงออกไมใชมารวมรบฟงเฉยๆ

สวนเจาหนาทหองสมดและนกจดกจกรรมเพอสงเสรมการอานของชมชน

การจดกจกรรมประเภทละครกเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจ

ãชละครเพอสงเสรมการอานáละการเรยนรÙ ละคร เปนสงทดงดดความสนใจของผคนมานานเปนพนๆ ปในทกๆ วฒนธรรม

ละครเปนสวนสำคญสวนหน งในชวตของมนษยจำนวนมาก เพราะนำมาซ ง

ความเพลดเพลน บนเทงใจ ละครมรปแบบทแตกตางกนในแตละวฒนธรรม เชน

การเชดหนเงา (shadow puppets) ของชาวอนโดนเซย อปรากรของจน การตกลอง

เลานทานของชาวแอฟรกน และการแสดงละครสไตลบรอดเวยแบบเตมรปแบบ

ไมวาจะรปแบบใดๆของละครการแสดงกมศกยภาพทวเศษและทำใหผชม“ลมไมลง”

คำวา “ละครเพอการศกษาและการเรยนร” หมายถงละครทมจดมงหมาย

นอกเหนอไปจากการใหความบนเทงแกผ ชมเพยงอยางเดยว จดม งหมายน

โดยทวไปกเพอทจะใหความร เปลยนทศนคต หรอเปลยนแปลงพฤตกรรม (หรอบางท

กทง3อยาง)ของผชม

การใชละครเพอใหการศกษาแกผชมมชอเรยกไดหลายอยาง เชน edutainment,

infotainmentและentertainment-educationเปนตน

ละครมกจะเปนสะพานเชอมระหวางการศกษาและความบนเทงจากอดตในยคตนๆ

24 ละครสรางนกอาน

ละครถกใชเพอแพรกระจายขาว เลาสกนฟงถงเรองราวทางประวตศาสตร และเพอให

การศกษาแกประชาชนเกยวกบเหตการณภายนอกชมชนของพวกเขา

เมอเรวๆนการใชละครและศลปะการแสดงเพอจดประสงคทางการศกษาไดลกฮอ

ขนมาอยางเหนไดชดโดยเฉพาะอยางยงการแพรระบาดของHIVหรอโรคเอดสทำให

เปนจดสนใจทมการนำเสนอในแบบของการละครอยางนบไมถวน ทงละครโทรทศน

ละครวทยโครงการรณรงคของสอมวลชนและองคกรการกศลตางๆ

มเอกสารทศกษาถงประโยชนของละครเพอการศกษาเพมจำนวนขนละครถกมอง

วาเปนเครองมอทมพลงเพอการเปลยนแปลงสงคมละครชวยทำใหภาวะทางอารมณและ

จตแกรงขนไดและเปนวธทสงผลตอความเชอความสนใจใหเพมขนไดโดยเฉพาะกบเยาวชน

การดละครทออกแบบมาอยางรอบคอบเพอการศกษานน สามารถเปลยนวถคดของคน

และการกระทำทเขาหรอเธอทอาจจะทำได การใชละครในฐานะเครองมอทางการศกษา

อยางสรางสรรคเปนโอกาสทจะชวยไขความลลบของเทพนยายและมอทธพลตอพฤตกรรม

ของผชมไดละครทำใหผชมรบสารทตองการสอไดในแบบทเพลดเพลนและนาตนเตน

เพราะละครดงดดความสนใจของผชมไดดและสรางชวตชวาใหกบวรรณกรรม

แมแตเดกและเยาวชนกถกกระตนใหเขารวมไดอยางกระตอรอรน การเขารวมอยาง

กระตอรอรนหมายความวาอารมณของผชมจะถกกระทบดวย ความสามารถในการทจะ

ไปสมผสกบอารมณนจงทำใหละครมอทธพลตอทศนคตในแบบทการสอนหรอคำแนะนำ

แบบเดมๆ ไมสามารถทำได ดงนนละครจงเปนสอทดและมประสทธภาพในการสราง

การเรยนรใหกบเดกและเยาวชน

และ รดเดอรส เธยเตอร (Readers Theatre) กเปนรปแบบหนงของละคร

เพอการศกษาและการเรยนร โดยเฉพาะอยางยงเพอสงเสรม “การอาน” ของเดก

และเยาวชน

25Readers Theatre

ÃÕ´à´ÍÃ�Ê à¸ÕÂàµÍÃ� :¡ÒÃÅФâͧ¹Ñ¡Í‹Ò¹

“องคประกอบของการละครสามารถทำใหผเขารวมกจกรรมตระหนกไดวา การอาน

เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหนำมาทดลองได โดยพวกเขาสามารถลองอานคำพดดวยวธท

แตกตางกนเพอใหมความหมายทแตกตางได การใชความดงของเสยง ระดบเสยงสง-ตำ

การเนนเสยงและจงหวะในการออกเสยงท ใสลงไปในหนงสอ หรอบททกำลงอานในการแสดง

รดเดอรส เธยเตอร เปนการทำใหตวอกษรทถกพมพไวมชวตชวาและใหชวตกบตวละคร

เหลานน...”

(Lila Carrick)

28 ละครสรางนกอาน

RT คออะäร

รดเดอรสเธยเตอร(ReadersTheatre:RTเขยนเปนReader’sTheatreหรอ

Readers’Theatreไดเชนกน)เปนรปแบบของการแสดงละครแบบหนงทรวมผเขารวม

กจกรรมใหเขามาอานหนงสอหรอบท(script)ดวยการอานออกเสยงRTไมจำเปนตอง

มฉากหรอเครองแตงกาย ไมตองใชการแสดงเตมรปแบบ และไมตองทองจำบท

ผอานเพยงแตใชความรสก นำเสยงและอารมณ และนำเสนอตวละครดวยการใชเสยง

การแสดงสหนาและทาทางงายๆตลอดชวงทใช RTผอานจะอยกลางเวทและมงความ

สนใจทงหมดไปทการอานผอานคอดารานกแสดง

RT นำองคประกอบของการละครเขามาในการอานและการเรยนรหนงสอ และ

เปลยนสถานทจดกจกรรมใหเปนเวทการแสดงทนาหลงใหลRTตางจากการละครโดยทวไป

เพราะไมตองจดหาหรอจดสรางภาพของเหตการณทกำลงเกดขนบนเวท แตเปนการ

นำเสนอเรองราวอยางงายๆมากกวาการแสดงออกมาจรงเหตการณตางๆนนไมใชการ

แสดงออกมาใหเหนจรงๆแตเปนการทำใหเกดภาพขนในความนกคดRTเปนละครแหง

การจนตนาการ เพราะผชมจะรวมจนตนาการกบนกแสดงในการสรางเรองราวใหมชวต

ขนในโรงละครแหงจนตนาการ

สาระสำคญทมอยในคำวา “นกอาน” ชใหเราเหนชดวาเปนการเนนทตวหนงสอ

ตวหนงสอคอแนวคดทสำคญทสดในRTมนเปนเหตผลและหนาทสำหรบการแสดงแบบ

นจดมงหมายของRTกคอเพอแสดงงานเขยนในรปแบบทดงดดความสนใจของผฟงให

พงตรงไปทงานของผแตง ตวหนงสอหรอตวอกษรทถกเลอกสำหรบการแสดงในเบองตน

เปนงานวรรณกรรมทไมใชเปนการละคร

เลสลไอรนโคเกอรและเมลวนอาร.ไวท(LeslieIreneCogerandMelvinR.

White) ใหความหมายของรดเดอรส เธยเตอร (RT) วาเปน “สอ (medium)

ทมผแปลความหมายโดยการอาน2คนหรอมากกวาโดยผานการอานออกเสยงเพอให

ผฟงไดรบรประสบการณจากงานวรรณกรรม”

29Readers Theatre

การแสดงใน RT แตกตางจากการละครแบบทวไปในหลายๆ ดานและหนงใน

จำนวนนนคอไมตองพยายามสรางสงเสมอนจรงบนเวทในลกษณะนคอเปนการนำเสนอ

(presentational) มากกวาเปนการแสดงแบบจำลองภาพจรง (representational)

ภาพและรปทรงใดๆ ไมมอยบนเวท แตจะมอยในใจของผชมและในใจของตวผอานเอง

ซงนนกคอ ไมวาการแสดงจะเกดขนทไหน เสยงของผทตความจากตวหนงสอกจะสงผล

ไปกระตนใหกบผฟงดงนนผฟงกจะเขารวมในการแสดงไปพรอมกนกบผอานดวย

RT มองคประกอบหลายอยางทชวยสรางความเปนเอกลกษณใหกบตวมนเอง

องคประกอบทสำคญทสดกคอการนำเสนอตวหนงสอบนเวทอยางเหนไดเปนรปรางบท

หรอสครปตเปนสงทเหนไดจากผชมไมวาผแสดงจะอานจากมนจรงๆ หรอไมกตาม คนด

จะนกถงตวหนงสอหรอถอยคำในหนงสอเปนสงแรกอยเสมอ

การตกแตงเวทไมจำเปนตองมหรอมกทำเพยงเลกนอย เนองจากฉากนนตงอยใน

จนตนาการของผมสวนรวมอยแลว (ผชมและผอาน) จงทำใหองคประกอบทางกายภาพ

ไมสำคญเทากบการฟง โดยปกตผอานมกจะนงบน

เกาอไมหลงทวางโนตดนตร หรอยนถอหนงสอหรอบท

ทจะอาน เครองแตงกายกไมจำเปนจะตองลงทนอะไร

นกแสดงมกจะแตงกายดวยชดเรยบๆ(ทงแบบทเปน

ทางการและไมเปนทางการ)

ผอานแตละคนจะใหภาพของตวละครตวใด

ตวหนงหรอมากกวาหนงตวกได อยางไรกตาม

ไมตองพยายามทำใหการเปลยนตวละครเปนเรอง

ยงยากอาจใช“การเปลยนเสยง”มาชวยใหรวาผอาน

คนเดยวกนไดเปลยนจากตวละครหนงไปเปนอก

ตวหนงแลวผแสดงRTจะพยายามเชอมตอไปทผฟง

ความสมพนธระหวางผอานกบผฟงน จะชวยใหผฟง

มงความสนใจไปทตวหนงสอทอยในบทประพนธนน

30 ละครสรางนกอาน

RT “ãห” อะäรกบนกอาน

รดเดอรส เธยเตอร (RT) เปนกลยทธทชวยกระตนความสนใจไดอยางสง โดยจะ

เชอมการอานออกเสยง วรรณกรรม และการละคร ไมเหมอนกบละครแบบทวไปทตอง

มเครองแตงกาย การแตงหนา อปกรณการแสดง การจดเวท หรอการทองจำบท

RT ตองการเพยงแคเรองทมเนอหาเหมาะสมทจะใหผอานใชสำหรบการอานออกเสยง

การใชเพยงเสยง การแสดงสหนา และทาทางของพวกเขา พวกเขากจะแสดงอารมณ

ความเชอ ทศนคต และการเคลอนไหวของตวละครออกมา ผบรรยายจะทำใหทราบถง

ฉากของเรองและการกระทำและใหคำบรรยายทจำเปนสำหรบการเปลยนฉาก

นกการศกษาไดบรรยายเกยวกบประโยชนของการใช RT และกลยทธทเกยวของ

มาชานานแลววา RT ชวยเพมการอานใหคลองขนและเพมการเรยนรคำศพทใหม ชวย

เพมความเขาใจในการอานใหดขน เปนการเปดโอกาสใหไดตความบทสนทนาและ

ความหมายในการสอสารและชวยเพมความตระหนกรบรและเหนคณคาของบทละครใน

ฐานะรปแบบหนงทางวรรณกรรมตวอยางเชนแฮรสและซเพ(1990)อธบายวาการอาน

บทเพอการแสดงเปนกจกรรมการอานออกเสยงทสนกสนานมากทสดอยางหนงสำหรบ

เดกๆและคด (1992)กลาววาการอานแบบRT เปนบรบทอยางหนงสำหรบการอาน

อยางมเปาหมาย“โดยกจกรรมการโตตอบระหวางกนนเดกๆจะเขารวมอยางกระตอรอรน

และมพลงทจะสนองตอบตอการแปลความหมายของวรรณกรรม” (ซเบสตา, 1997)

“รดเดอรส เธยเตอร เปนเครองมอเสรมสรางการอาน เครองมอชวยในการสอน หนทางสการแสดง และโอกาสทจะเลนกบภาษา... รดเดอรส เธยเตอร เปนการอานออกเสยงเพอสอสารเรองราวโดยผานการตความหมายของภาษามากกวาการแสดง... ประสบการณพน°านนนไมจำเปน ไมตองมอะไรเลยนอกจากเรองทมเนอหาดๆ และตวผอาน!... เดกๆ ชอบ “การแสดงออก” หรอ “การเลาเรอง” ซงสามารถนำมาใชกระตนการอานได... สำหรบผทคดจะลองใชรดเดอรส เธยเตอรเปนครงแรก ©นรสกตนเตนด ใจแทนคณเชยว”

(Lois Walker)

31Readers Theatre

RT ชวยเสรมพลงลกษณะทางสงคมของการอานใหแกรงขน (บชชง, 1981)

และเปดโอกาสใหเดกๆไดใชความสามารถอนหลากหลายในการทำงานเปนกลมในสภาพ

แวดลอมของการเรยนรรวมกน(ฟลด,แลปป,ฟลดและนาเกล,1992;เทราสเดลและแฮรรส,

1993)เพราะการนำไปปฏบตประกอบดวยการอานบทพดจำนวนมากRTจงชวยสงเสรม

ความคลองในการอานดวยปากเปลา (คารลค, 2000; มลลน, 1996) และเพมความ

สามารถของเดกๆใหเขาใจและรจกดดแปลงเนอหา(สเตเตอรและอลลงตน,1991)

วตถประสงคของ RT มดงน

• เพอใหตระหนกวาการอานออกเสยงเปนวธการอยางหนงทใชสอสารดาน

วรรณกรรมพรอมๆกบการตความและความเขาใจในตวละคร

• เพอชวยใหมประสบการณในการเลอกหนงสอหรอเรองสำหรบการอาน

หรอชวยใหรจกการดดแปลงเพอนำมาใชในการแสดง

• เพอฝกฝนการใชเสยงเพอตความหมายของบทพด และใหรความหมายของ

การสอสารแบบนนๆ

•เพอเพมความสนกสนานของการอานและการฟง

•เพอเพมความซาบซงในอรรถรสของวรรณกรรม

ถงแมวา RT ตงใจจะใหคนดรวมสนกดวย แต RT กยงคงเปนเรองทเนน

กระบวนการอยมากกระบวนการในการเตรยมจดแสดงRTนนมความสำคญไมนอยกวา

ผลลพธทสนกสนาน เนองจากแตละขนตอนของกระบวนการเตรยมความพรอม แทจรง

แลวกคอขนตอนทเออใหเกดกระบวนการศกษาตความและพนจวรรณกรรมโดยปรยาย

นนเองRTใหโอกาสแกเดกๆเพอฝกทงทกษะการอานและการพดไปพรอมๆกนและเปน

เทคนคทไดผลในการชวยใหเดกๆเกดความมนใจในความสามารถทางการอานของตวเอง

เพอพวกเขาจะไดนำไปใชในการอานเดยวแบบออกเสยงดวยตนเองและเชนกนถาผอาน

ทอานไมคลองถกจดใหอยในกลมผอานทคลองมนกจะชวยใหเขาอานไดคลองตามไปดวย

32 ละครสรางนกอาน

โดยทวไปแลว การคดเลอกเรองสำหรบการแสดง RT จะรวมผอาน 5-6

คนตองานแตละชน การคดเลอกควรจะจดตามความสนใจของผอานและผฟงโดย

การสอบถามเดกๆ โดยอาจจะนำมาจากเรองสนหรอคดมาจากบางตอนของนวนยาย

อตชวประวต หรอบนทกทางประวตศาสตร รอยกรองหรอบทกวทเนนการพรรณนา

บทละครสนๆหรอบางตอนจากบทละครจรงๆกนาสนกทจะนำมาแสดงกระทงอาจจะ

ลองเขยนเรองขนมาเอง

RT ชวยใหเกดประโยชนหลายดาน เชน

ชวยใหมการฝกอานซำ ซงเปนปจจยสำคญในการสรางความคลองในการอาน

การไดอานซำยงชวยเพมความมนใจและความกระตอรอรนในการอานของเดกๆ ดวย

RTเปนการเปลยนแปลงจากทเคยฝกแบบเดมๆใหสนกขนและเปนโอกาสอนวเศษสำหรบ

เดกทเคยรสกวาตวเองไมถนดในการใหความบนเทงแบบมออาชพแกผอน

RT ตางจากละครอยางäร

รดเดอรส เธยเตอร (Readers Theatre) มจดมงหมายตางจากละครโดยทวไป

ขณะทละคร (Theatre) มเปาหมายเพอใหความบนเทงและใหสาระกบผชมโดยการจำลอง

ภาพ“โลกสมมต”ใหเกดความเชอถอมากทสดแตรดเดอรสเธยเตอรสามารถใหทงความ

บนเทงและใชเปนสอการเรยนการสอนใหเกดความเขาใจในวรรณกรรมไดลกซงมากขน

ซงแตกตางจากการอานเพยงอยางเดยว

33Readers Theatre

ความแตกตางระหวางการแสดง“ละคร ”กบการแสดง“รดเดอรส เธยเตอร ”

ละคร รดเดอรส เธยเตอร

1.เนนทการแสดง 1.เนนทเนอหาวรรณกรรม

2.นกแสดงจะมจดมองหลกๆ

อยบนเวทคอมองหนากน

ระหวางนกแสดง(on-stage

focus)

2.นกแสดงจะสรางจนตนาการใหกบคนด

เกยวกบตวละครทปรากฏในบท

โดยมองไปนอกเวทซงมกจะมองไปทาง

ดานหลงกลมคนด(off-stagefocus)

และมผบรรยายรวมแสดงดวย

3.นกแสดงจะตองจำบท

และตองไมถอบทขณะแสดง

3.นกแสดงตองมบท(ถอ/วาง)

ใหเหนบนเวท

ไมจำเปนตองจำเพราะใชการอาน

แตตองซอม

4.นกแสดงจะตองแตงหนาและ

แตงตวเพอแสดงบคลกลกษณะ

ของตวละคร

4.นกแสดงไมจำเปนตองแตงตวแตใช

ความสามารถในการสรางจนตนาการ

ใหผฟงเหนภาพ

5.คนดกบนกแสดงจะแยกออกจาก

กนและมกจะมพนทหรอเวทใหรวา

เปนการแสดง

5.คนดจะใกลชดกบนกแสดงและใชพนท

ใดเปนเวทกไดเพราะไมจำเปนตอง

มอปกรณ/ฉาก

6.นกแสดงจะใชการเคลอนไหวมาก

และเคลอนไหวไปบนพนทเวท

และใชอปกรณประกอบฉากเปน

ประโยชนในการแสดง

6.นกแสดงไมเคลอนทมากนกแตใช

นำเสยงสายตาและทาทาง

เพยงเลกนอยประกอบ

34 ละครสรางนกอาน

ลองนÖกภาพ©ากนé´Ù

กลมนกเรยนชนประถมตอนปลายกลมหนงกำลงเรยนเกยวกบเทพนยายและ

นทานพนบาน พวกเขารวมตวกนเพอทจะอานเรองทดดแปลงมาจากนทานเกาๆ เรอง

“หมอวเศษ เดงดงได” เดกๆ ฝกซอมกนเปนกลมเลกๆ และตอนนกพรอมทจะอานให

เพอนๆทเหลอในชนเรยนฟงแลว

บางกนง บางกยนอยหนาชนเรยน โดยทงหมดหนหนามาทางผชม ผบรรยายยน

อยหลงทวางโนตดนตรและเปดแฟมสทวางอยบนนนแลวกเรมอาน

“กาลครงหนงนานมาแลว เมอพวกหมสามารถผวปากและหมอสามารถพดได

มสามภรรยาทยากจนอยคหนงอาศยอยในบานอนทรดโทรมทงคเปนเจาของหม

ทผอมโซอยตวหนง”

สามพดกบคนดดวยทาทางทหวโหยและตวสนเทา “ผมคอสาม” เขาพด

“และฉนเปนภรรยา” ภรรยาสงเสยงตะโกนมา “อด!” ตามดวยเสยงของหมแลวเรองก

ดำเนนตอ

ชายผหวโหยกบภรรยาตดสนใจจะขายหมทผอมโซของพวกเขาจงไดนำไปขาย

ทตลาด“ไมมใครซอหมทผอมโซอยางนหรอก”เขาครำครวญแตแลวในทสดหมกถกขาย

ใหกบคนแคระคนหนงดวยการแลกกบหมอตมซปสดำเกาๆ ใบหนง คนแคระหวงวาหม

ตวใหมของเขาจะเรยนรทจะผวปากเพลง“ดวงดาววาววบจรสแสง”ได

ขณะทการอานดำเนนตอไป ผอานอานบทบรรยายหรอบทของตวละครของ

พวกเขาไดอยางคลองแคลว พวกเขาอานดวยความกระตอรอรนจากบททอยเบองหนา

ของพวกเขากลบไปทบานนนอกครง ภรรยาเตรยมทจะตมมนฝรงทเหลออยชนสดทาย

ของพวกเขาในหมอสดำเกาๆ ใบนน แตทนททเธอวางหมอบนเตาไฟหมอกเรมสงเสยง

แปลกๆเสยงนนยงดงขนๆจนกระทงหมอนนรองตะโกนเสยงดงออกมา

35Readers Theatre

“ขาเปนหมอวเศษเดงดงได

นเหนขาเปนอะไร

ขาตองกระโดดฉบไว

ปลอยขาไป!”

ผอานทงหมดรวมกนตะโกนดวยเสยงอนดงปลอยขาไป! ปลอยขาไป! ปลอยขาไป!

ถอยคำปลอยขาไปถกพดซำแลวซำอกตลอดทงเรอง ทงผอานและผฟงเขารวมกนใน

โอกาสน

เรองยงดำเนนตอไป แลวหมอวเศษเดงดงไดกกระโดดเขาไปในถำของสตวประหลาด

กระเดงเขาไปในยงขาวของเจายกษ และกระดอนเขาไปในกระทอมของแมมด จากนนก

นำรางวลมาใหแกเจาของของมนดวยหมอทจไปดวยขนมหมออกใบเตมไปดวยเมลดขาว

และอกใบหนงกเตมไปดวยเงนทอง แตสตวประหลาด เจายกษ และแมมดกยงคงไลลา

หมอใบนแลวในทสดหมอสดำก“กระโดด กระเดง กระดอน”เขาไปในหมอใบใหญทใช

สำหรบตมซปของแมมดแมมดกรดรอง

“เจาหมอซมซาม! ถงเจาจะกระโดด กระเดง กระดอนไปไดไกลถงอลาสกาพวกขา

กไมสน! แคหลบไปไกลๆ ใหพวกขาไดตกซปนกนกพอแลว!”

แตแนนอนวาหมอใบนกยงคงกระโดดกระเดงตอไปมนกระโดดผานไปทบานคนแคระ

ททหมกำลงผวปากเพลง“ดวงดาววาววบจรสแสง”อยขางถนนและจากนนมากไมมใคร

เหนหมอวเศษเดงดงไดนนอกเลย ซงไมใชเปนเรองนาประหลาดใจ พวกนกอานบอกเรา

วาเพราะ

“อลาสกานนอยแสนไกล แมจะเปนหมอวเศษเดงดงได กไมสามารถ กระโดด-

กระเดง-กระดอน กลบมา!”

นกอานทกคนยนขนและโคงคำนบผชมปรบมอทกคนยม

36 ละครสรางนกอาน

ÊÌҧÅÕÅÒ à¾ÔèÁÊÕÊѹ

¡‹Í¹¨Ð¡ŒÒÇ¢Öé¹àÇ·Õ

“ไมกป‚กอนหนาน ©นเปดเมลและพบจดหมายเชÞเขารวมสมมนาเชง

ปฏบตการ ‘รดเดอรส เธยเตอร’ ©นเกอบจะลบทง ไมเคยไดยนเลยคำน รดเดอรส

เธยเตอร คออะไร-ใครจะสน? ©นคด

©นรสกดมากอยแลวในตอนนน ©นสอนศลปะการละครทงในระดบมธยมและ

มหาวทยาลย กำกบการแสดงมาแลวนบไมถวน และอทศตนสนบสนนดานการละคร

©นจดสมมนา ‘การละครแบบสรางสรรค’ สำหรบครในสหร°อเมรกาและแคนาดา

©นสอนครและนกเรยนมาเปนพนๆ คนแลว และเดนทางเขา-ออกแคนาดามากวา 10 ป‚

มาแลว จะมเหตผลอะไรทจะทำให©นสนใจรดเดอรส เธยเตอรซงเปนแคลกแหง

เกดใหมบนเวทน นอกจากน ©นยงคดวาการละครจะไปทำใหเกดการอานไดอยางไร?

หนงสอม ไวเพอการอาน และ ละครกม ไวเพอการแสดง ทกคนกทราบด แนละ

นเพยงแตตองการจะบอกวา ©นไมรอะไรเลยจรงๆ...

มองยอนกลบ ©นแทบไม เช อว า©นเกอบจะพลาดโอกาสเสยแลว

เมอ©นเขารวมการสมมนานน ©นรวา©นตดใจแคไหน ©นไดประโยชนอยางมากมาย

มหาศาล! และเมอเสรจสนจากการสมมนา ©นกตระหนกวา ©นไดพลาดทจะใชวธการ

ทสมบรณนมานาน... และทยอดเยยมทสดกคอ น ไม ใชเปนการทำใหสำเรจไดโดย

ผสอนการละครเทานน การใชหรอจดใหมรดเดอรส เธยเตอรกยงทำไดโดยทกๆ คน...”

(Lois Walker)

38 ละครสรางนกอาน

สÙการáส´งการอานบนเวท

รดเดอรสเธยเตอร(ReadersTheatre:RT)เปนของใหมดงนนรปแบบการนำ

ไปปฏบตจงยงคงเกดขนอยเรอยๆ ผทมองหาวธการเพมความสนกสนาน ความตนเตน

และต ง ใจใช เปนกจกรรมการอานจงไดทดลองและสรางสรรคยทธวธต างๆ

ดวยตวพวกเขาเอง ครทมงหวงทจะใหขอมลหรอสอนเกยวกบภาษาและแนวคดตางๆ

กจะพบวาRTเปนสงทเราใจในหองเรยนไดในอกดานหนงนกกจกรรมสงเสรมการอาน

ทตองการใหเดกๆ สนกสนานกจะฝกซอม “เรองของนกอาน” สำหรบการแสดงตอหนา

ผชม (และ/หรอการแขงขนดานการพดตางๆ) โดยใชวธการของ RT จากมมมอง

ของนกการละคร

การแสดง RT มไดหลายรปแบบ การจดเวทสวนใหญผอานมกจะถกจดใหนงอย

บนมานงหรอเกาอเปนแถวเรยงหนากระดานอยางเปนทางการหรอยนอยหลงแทนทวาง

โนตดนตร และผอานกจะถกจดใหอยในททมความสมพนธกบนกแสดงคนอนดวยเชนกน

ตวอยางเชนผบรรยายของตวละครหลกจะอยขางๆตวละครหลกและตวละครหลกกจะ

อยตรงกลางเวทในแบบททวไปทสดนนประกอบดวย

•นกอานถกจดใหเปนแถวหรอครงวงกลมนงบนเกาอไมทรงสงหรอยน

•บทหรอหนงสอทจะอานมกถกจดไวบนทวางโนตดนตร (music stands)

หรอถอหนงสอไวในมอ

•นกอานมองตรงไปทางคนดหรอมองไปทมมใดมมหนงมากกวาทจะมองกนและกน

กลมแชมเบอรรดเดอรส(ChamberReaders)จะใชรปแบบทคอนขางแตกตาง

แตกออกแบบชวนใหคนดทเปนเดกๆ สนใจไดมาก แชมเบอร รดเดอรสเปน กลม RT

ทไมหวงผลกำไรอยในเขตฮมบอลดตแคลฟอรเนย ไดสงเสรมการอานและวรรณกรรม

มาตงแตป1975กลมนกแสดงแบงออกเปน2ทมแตละทมประกอบดวย¬¬ผอาน4คน

39Readers Theatre

อำนวยการโดย JeanWagner หนงในสมาชกผกอตง ในแตละปแชมเบอร รดเดอรส

แสดงในเกอบจะทกโรงเรยนในเขตพนทของรฐ และเปนทยกยองวาเปนสถาบนเพอ

สาธารณประโยชนของทองถน

รปแบบของแชมเบอรรดเดอรสกคลายกบRTแบบทวไปคอใชการอานและพลง

ของการใชภาษาทพดออกมาเปนหลกแตกเพมการแสดงทาทางและการเคลอนไหวเขาไป

เปนจำนวนมากดวยนนเปนการทำงานทหนกเพมเขาไปหนอยแตกทำใหสนกมากขนไปดวย

โดยสรปแลวลกษณะพเศษของวธการทแชมเบอรรดเดอรสใชคอ

•ตวละครเคลอนทไปรอบๆเวทมากเชนเดยวกบในละครมการแสดงออกมาหรอ

เสนอการเคลอนไหวตามทอธบายไวในเรอง แตมกจะใชวธการแสดงทาทาง

แบบงายๆเชนการเดนอยกบท

• ถงแมวาผบรรยายจะมองไปทคนด แตตวละครมกจะมองไปทกนและกนเปน

สวนใหญ

• บททอานจดไวในแฟมแขงและถกถอดวยมอเดยว ปลอยใหมออกขางวางเพอ

แสดงทาทาง

•มชดเกาอไมทรงเตย1ชดและเกาอไมเดยวทรงสงแบบไมมพนก1ตวนำมาใช

เปนฉาก/อปกรณการแสดงแบบอเนกประสงค เชน เกาอสงทมเกาอเตยวางตด

กนเปนตนไมเพอใหไตขนหรอเปนภเขาเปนตน

คำวา เวท ในทนหมายถง “พนททใชเปนเวท” ซงอาจจะเปนหนาหองเรยนหรอ

พนทจดกจกรรมในหองสมดเวทจรงๆนนไมจำเปนและรปแบบการแสดงกไมมกฎเกณฑ

ตายตว คณจะใชหรอทำรปแบบไหนกไดทจะสามารถใหความบนเทงใจไดมากทสดแก

ผชมและนกอานของคณ

40 ละครสรางนกอาน

รÙเลอกหนงสอ

สงทสำคญทสดของ RT คอ ตองมหนงสอหรอเรองทจะอาน แมวาเรองตางๆ

เกอบทกเรองสามารถนำมาจดแสดง RT ได แตการเลอกหนงสอกตองเลอกเนอหาท

เหมาะสมกบวยและระดบการอานของกลมผเขารวมกจกรรมดวย คำวา “หนงสอ”

ในทนหากเปนหนงสอเลมหนา อาจตดมาเพยงบางสวนใหเหมาะสมกบเวลาในการจด

กจกรรมและหากคณสามารถนำมาดดแปลงเปนบทสำหรบการแสดงไดกนาลองทำด

ในทนจะยกตวอยางคำแนะนำหนงสอทเหมาะสมกบวยตางๆ จากหนงสอ

“เชยวชาญชวตฉลาดคดสรางสรรค”ของสำนกพฒนาสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข

(2548)ดงน

วย หนงสอทเหมาะสม

2-5ป •หนงสอทมเรองราวเกยวกบครอบครวหรอสงใกลตวเชนของใช

ตนไมหรอสตวตางๆ

•หนงสอทสอนเกยวกบการนบเลขอยางงายพยญชนะและสระ

พนฐานรวมทงเรองของขนาดและรปทรงพนฐานตางๆ

•หนงสอทใชประกอบการเลนตางๆของเดก

“การเลอกหนงสอหรอเรองทเหมาะสมนนสำคÞตอการใชรดเดอรส เธยเตอร (RT) ให ไดผล เนอหาตองมคณภาพ นาสนใจ และเหมาะสมกบอาย ระดบชน และระดบความสามารถในการอานของเดกๆ ผซงจะมสวนรวมในกจกรรมการละคร... เนอเรองควรประกอบดวยบทสนทนาทมชวตชวาบทของผบรรยายกสำคÞเพราะมนเปนการอธบายการกระทำของตวละครในเรอง สราง©ากและใหสสนภาพโดยการใหขอมลทจำเปน... เพมชวตชวาใหกจกรรมสงเสรมการอานของคณ! ทำใหสนกสนาน ตนเตน แมแตผอานทยงอานไมคลองกตาม! เปดมาน! เรม RT กนเถอะ!”

(Lila Carrick)

41Readers Theatre

เดกวย2-5ปจะเรมจบความหมายของคำทแทนทถงทไกลตวออกไปมากขนซงนบ

เปนการพฒนาความคดและจตใจทสำคญยง ภาษาทเรยนรมากขนจะทำใหเดกเกดความ

อยากรอยากเหนและอยากเขาใจ ซงนำไปสความสงสยอยากร ในวยนการรองเพลง

เลนประกอบทาทางหรอพอแมผปกครองครพเลยงอานใหเดกฟงโดยใชนำเสยงประกอบ

ทาทาง(หรออานแลวใหเดกแสดงทาทางประกอบ)จะทำใหเดกเรยนรเสยงของคำควบค

ไปกบความหมายและวธใชคำเหลานน

พรอมๆกนไปดวย

เดกทอยในชวงจบอนบาลและเขาส

ประถม หรอวย 5-6 ป เปนวยแหงการ

เรมตนอานออกเขยนไดอยางจรงจง

เดกจะเรมสนใจอานเรองราวกระตนเรา

จนตนาการจนตนาการเปนวธเรยนรทจะทำ

ใหพวกเขาผกโยงคำศพทใหมๆ สญลกษณ

วย หนงสอทเหมาะสม

5-6ป •นทานตำนานและเรองราวชวนฝน

•เพลงรองเลนบทรองทมสมผสและการรองรำไปพรอมๆกบ

ทกษะดานการอาน

7-8ป •เรองเกยวกบเพอนครโรงเรยนบานและสตวเลยงตางๆ

•เรองราวการผจญภยและความเปนไปในทตางๆ

•นทานและตำนานทมความยาวปานกลางนทานสอนใจตางๆ

9-10ป •นทานวรรณกรรมหรอวรรณคดทมความยาวปานกลาง

นยายเปนตอนๆบทกลอนหรอกลอนเปลาเปนตน

•หนงสอแนวสารคดชวตพชและสตวเกมการกฬาและงานอดเรก

ตางๆหนงสอประวตบคคลสำคญตางๆเปนตน

42 ละครสรางนกอาน

และขอมลใหมๆเขาไวดวยกนโดยไมตองมประสบการณจรงมารองรบในวยนเดกจะเรม

หดเขยนคำและจดเรองราวตางๆ การลองเขยนเปนการทดลองทสำคญของเดก ซงเกด

จากการผสมผสานจนตนาการเขากบการเลยนแบบประสบการณทไดรบอยางสรางสรรค

พฤตกรรมการอานของเดกวย7-8ป เดกจะเรมสนกสนานกบเนอเรองทมเนอหา

กระตนเราจนตนาการเรองราวแปลกๆทนาพศวงเกยวกบสงทอยรอบตวขณะเดยวกน

กจะเรมสนใจอานเรองทเกยวกบเดกวยเดยวกนหรอไลเลยกน เรมสนใจอานหนงสอทม

หลายบทหลายตอนตอเนองกนไป เดกบางคนสามารถพฒนาการอานไปไดอยางรวดเรว

จนถงขนสามารถ “อานในใจ” ผใหญ (พอแม พเลยง คร) ควรสนบสนนดวยการหา

หนงสออานงายในแนวทเดกชอบมาใหอานโดยเปลยนเรองใหมๆอยเสมอ

วย9-10ปสามารถอานหนงสอแนวเนอหาทยากขนมความยาวและซบซอนมากขน

เปนการอานเพอการเรยนร ซงจะตางจากการเรยนรทจะอานโดยอาศยเพยงประสบการณ

หรอจนตนาการเหมอนในชวงวยทผานมามการฝกฝนการใชสตปญญา

อยางจรงจง เรมตงขอสงสยและมความคดเหนตอสง

ทตวเองอาน และสามารถตงจดประสงคหรอสาระท

ตนเองตองการจากการอานได มความตองการหา

คำตอบเพอเพมพนความรและความเขาใจทมอยเดม

จากการอาน พอแม พเลยง และครควรสงเสรมให

เดกอานเรองทยากขน โดยเรมจากเรองทเดกชอบ

รวมทงแนะนำใหเดกอานในสงทหลากหลายขน

ผใหญควรตอบสนองพฤตกรรมการอานของเดก

อยางถกตองเพราะสงเหลานเปนรากฐานสำคญ

ทนำไปสการเปนนกอานคนควาในทสด

สวนวยทสงขนในทนจะขออางองจากขอมลในรายงานการวจยเรองการศกษาสภาพ

การอานของนกเรยนและการจดกจกรรมสงเสรมการอานในโรงเรยน กรมวชาการ

กระทรวงศกษาธการ(2544)ดงน

วย ความสนใจในการอาน

8-12ป •ทงเดกชายและเดกหญงจะชอบเหมอนๆกนเชนวรรณคดนทาน

นยายสำหรบเดกงายๆเกยวกบเทพบตรชาดกสภาษตคำพงเพย

นทานพนบานเรองตลกการตนขำขน

•เดกวยนจะชอบหนงสอทมเรองและรปเทาๆกนหรอรปลดนอย

ลงไดเนอเรองยาวขน

• คนทอานหนงสอเกงมกจะหนไปอานหนงสอในวยถดไปไดเปน

อยางด

13-14ป • เดกชายจะสนใจวทยาศาสตร ประวตศาสตร เกมคอมพวเตอร

สวนเดกหญงจะสนใจในเรองเกยวกบครอบครวเรมสนใจอาน

นวนยายรก

•ทงเดกชายและเดกหญงชอบเรองสตว

• เดกวยนจะชอบหนงสอทเปนเรองมากกวารป สวนมากจะชอบ

หนงสอพอกเกตบก ชอบอานการตน และชอบอานนตยสารมาก

โดยเฉพาะนตยสารทมเรองทสนใจเปนพเศษ

15ปขนไป • ชอบอานเนอเรองเกยวกบการปรบปรงบคลกภาพ การรกษา

สขภาพอนามยวรรณคดโคลงกลอนนวนยายรกเรองทเปนความร

การทองเทยวฯลฯ

•ความสนใจในการอานจะหลากหลายแบบผใหญ

44 ละครสรางนกอาน

การเลอกหนงสอสำหรบ RT โดยทวไปแลวจะเลอกเรองทงายและสนกสนาน

มบทสนทนาและการแสดงมากและมฉากหรอตวละครไมมากจนเกนไปโดยเฉพาะอยางยง

ควรประกอบดวยบทสนทนาทมชวตชวาบทของผบรรยายกสำคญเพราะจะอธบายการ

กระทำของตวละครในเรอง สรางฉากและใหสสนภาพโดยการใหขอมลทจำเปน ทงน

คณควรอานหนงสอทงเลมโดยละเอยดกอนทจะนำมาแจกใหแกเดกๆ เพอสรางสรรค

กจกรรมRTตอไป

45Readers Theatre

สรางสรรคเสยงสÙการอาน

ÍŒÍÁáÍŒÁÍÙŒÍÕé àÊÕ§㹤Í

Í‹Ò¹ËÂØ´Í‹Ò¹ËÂØ´ µÐ¡Ø¡µÐ¡Ñ¡

¶า¢อความ¢างบนนéเหม×อนกบความ¾ยายามãนการ·Ó RT ¢องคØณ

ลองãหคÓแนะนÓ¢างลางนéแกนกอาน¢องคØณด

เสยงเกดจากการทำงานโดยอาศยอวยวะตางๆของรางกายการออกเสยงทถกตอง

และชดเจนจะตองเรมตงแตกระบวนการหายใจ การวางทาของสรระ (posture)

การเปลงเสยงและการแปรเสยงออกมาเปนคำพด

ในการแสดงนน จะตองแสดงนำเสยงในรปแบบตางๆ ตามแตสถานการณ

การออกเสยงทถกตองและเขาใจความหมายหรอเจตจำนงของเนอหาทตองการพด หรอ

อานผาน “เสยง” จงเปนสอทสำคญ เพราะเปนกระบวนการสดทายทจะถายทอดความคด

ของเนอหาวรรณกรรมหรอสารทอานสผชมไดอยางมประสทธภาพ

เสยงมความสำคญเพราะ

•เสยงชวยเสรมความหมายใหคำและขอความของเนอหา

•เสยงแสดงอารมณทศนคตและความรสกไดโดยผานโทนของเสยง

อตราชา-เรวในการเปลงเสยงและดวยระดบเสยงสงตำดงเบา

•เสยงแสดงถงบคลกภาพและลกษณะของเพศวย

46 ละครสรางนกอาน

ลกษณะของเสยงทเปลงออกมาจะทำใหความหมายหรอความรสกทผฟงไดรบ

แตกตางกนเชน

-การปลกระดมโนมนาวใจอาจตองใชเสยงดง

-การสรางความนาเชอถออาจตองใชเสยงทมเปนกงวาน

-การปลอบประโลมกอาจตองใชเสยงเบานมเปนตน

ลกษณะของเสยงทแตกตางกน สรางความรสกทแตกตางกนแมจะมาจากเนอหา

เดยวกนและความรสกเหลานมกเปนความหมายทแทจรงของการสอสารดวยเสยง

เสยงยงทำใหเรารวาบคคลนนเปนเพศใดวยใด(ในกรณทไมเหนหนา)เชนเพศหญง

เสยงจะเลกแหลมกวาเพศชายในกรณทเจรญเตบโตแลวแตหากเปนเดกเลกมากๆเสยง

ของเดกหญงกบเดกชายจะไมคอยตางกน เสยงของผใหญจะคอนขางพรากวาเสยงของเดก

เปนตน

เสยงทมประสทธภาพในการสอสารควรมลกษณะดงน

• เสยงดงฟงชด (audibility) คอ เสยงทดงพอทจะทำใหผฟงฟงรเรองและจบ

ใจความไดอยางสบายหไมเบาหรอคอยจนตองตงใจฟงเปนพเศษหรอออกเสยง

ดงมากเกนไปจนผฟงรสกอดอดรำคาญ

•นำเสยงชวนฟง(vocalpleasantness)คอไมแปรงพราแหบหรอบาดห

•มความลนไหลและตอเนอง(flflflflfflluency)คอเสยงทพดออกมาราบรนไมตะกกตะกก

หรอมคำวาเอออาใหนอย

•มความยดหยนและปรบไดหลายลกษณะ(flexible/responsiveness)คอนำเสยง

จะไมใชโทน/ระดบเดยวกนตลอด จนผฟงรสกงวง มการเนนคำในจดทสำคญ

ซงจะชวยเพมความนาเชอถอไดดวย

47Readers Theatre

การอานแบบไมเวนวรรคหรอเวนวรรคแบบผดๆถกๆทเรยกวาการพดไมมจงหวะ

จะโคน จะทำใหผฟงไมเขาใจและขาดความสนใจได การระงบความตนเตนจะชวยให

จงหวะในการอานหรอการพดดขน

เสยงทเบาและอยในระดบเดยวกนตลอด(monotone)ทเรยกวาการพดยานคาง

มกเกดจากความไมมนใจ หรอใชเวลาคดกอนพดคอนขางมาก ทำใหจงหวะในการพดชา

และผฟงรสกเบอและงวงได ถาแกไขจงหวะในการพดหรออานใหกระชบไดจะทำให

นาสนใจยงขน แตถาเกดจากปญหาทางสรระ การเนนจงหวะและใสสสนเสยงใหกบ

คำพดจะทำใหจงหวะทชานนนาฟงยงขน

การฝกหายใจคอจดเรมตนของเสยงทมคณภาพเราเปลงเสยงพดและพดเมอตอน

ทเราหายใจออกขณะทปอดดนอากาศออกจากรางกายผานทางหลอดลมจมกและปาก

สมองกจะสงการใหลมหายใจมากระทบทเสนเสยงภายในกลองเสยงทำใหเกดเปนเสยงขน

ดงนนถาเราตองการเปลงเสยงใหดงและนาน เราตองหายใจเขาใหไดปรมาณอากาศท

มากหรอหายใจลกๆการหายใจลกแลวผอนลมออกมานอกจากจะทำใหไดเสยงทมคณภาพ

แลวยงชวยเสรมบคลกภาพใหลำตวของเราตงตรงและสงบนงไดอยางสงางาม

การหายใจเขาเนนทปรมาณอากาศทเราสดเขาไป สวนการหายใจออกเปนการ

ควบคมปรมาณอากาศใหออกมาถกจงหวะและพอเพยงตอการสรางเสยง การควบคม

การหายใจทดจะเกดขนไดเมอเราอยในทาทถกตอง ไมวาจะนงหรอยนตองตงลำตวตรง

(ไมงอหลงและไมแอนอกจนเกนไป)แตใหผอนคลายกลามเนอซงจะทำใหหายใจไดอยางสบาย

คนทตวงอหรอคอมหลงตวเอง เวลาเปลง

เสยงจะเกดการเกรงทบรเวณอกและคอทำใหหายใจ

ออกไมสะดวกจงตองตะเบงเพอใหเสยงดง เมอ

เราหายใจเขากระบงลมกจะลดตวตำลงกลามเนอ

หนาทองขยายออกกลามเนอซโครงขยายออกทาง

ดานขางทำใหเกดชองวางในชองอกอากาศกจะ

เขาไปสถงเลกๆ ภายในปอด เมอเราหายใจออก

กระบงลมจะกลบคนสรปเดม และกลามเนอ

48 ละครสรางนกอาน

ซโครงกลบเขาสสภาพเดมกลามเนอหนาทองคอยๆหดตวเขา นนคอ“หายใจเขาพงปอง

หายใจออกพงยบ”

เมอเราหายใจไดอยางถกตอง การทำงานของกลามเนอเหลานจะสมพนธกน

ทำใหเราไมเหนอยงายเวลาพดหรอพดขาดเปนหวงๆการหายใจสนๆแลวหยดเพยงบรเวณ

ชวงไหลและหนาอกสวนบนจะทำใหหายใจไดตนปรมาณอากาศเขาไปนอยทำใหมแรงดน

ในการเปลงเสยงนอยเสยงทออกมาจงเบาเหมอนขลยผวและทำใหเหนอยงาย

สงทสำคญในการหายใจเพอผลตเสยงทมคณภาพนน รางกายตองผอนคลายทสด

เมอใดกตามทรางกายตงเครยดหรออยในภาวะทไมพรอมกลามเนอบรเวณชายโครงกไม

สามารถเคลอนทไดอยางสะดวกพนทชองวางในชองอกกมนอยทำใหปอดไดรบออกซเจน

ไมเตมทจงสงผลใหเราหายใจไดไมลกและไมนาน

การหายใจเขาปอดอยางเตมทนอกจากจะทำใหเสยงทเปลงออกมามคณภาพแลว

ยงชวยใหระบบโลหตไหลเวยนดขนดวย

49Readers Theatre

ปญหาในการออกเสยง

คนทพดเสยงขนจมกเวลาพดจะเหมอนคนเปนหวด เสยงไมใสและไมนาฟง

ซงแตกตางจากเสยงนาสก(มณนง)คนทเสยงขนจมกเกดจากความผดพลาดเมอเสยง

เดนทางไปชองกะโหลกซงโดยปกตเสยงจะตองมารวมตวกนทดานหลงโพรงจมกกอนจะ

เคลอนขนไป การทเสยงเลดลอดออกมาทางชองจมกกจะทำใหพดออกมาเปนเสยงขน

จมกอกกรณหนงในขณะทเปลงเสยงออกเพดานออนกลบยกตวแทนทจะปดทางเดนลม

ทำใหลมออกทางโพรงจมกกอใหเกดเสยงออ ฟงไมชด ทเรยกวาเสยงขนจมก สามารถ

แกไขไดโดยการฝกสะทอนเสยงทรมฝปาก โดยอาจจะฮมเสยงใหเกดแรงสนสะเทอน

บรเวณดงกลาว หรอเปลงเสยง “ม” ยาวๆ ซงจะชวยใหรางกายปรบตวและทำงานได

อยางถกตอง

เสยงแหบทเกดจากการเปลงเสยงผดคอชอบพดแลวเกรงคอเคนสยงใชเสยงสง

เกนกวาเสยงตามธรรมชาต เชน คร นกรอง หรอผทชอบตะโกนหรอพดดงมากๆ

วธแกไขคอตองฝกวธการหายใจผอนลมหายใจออกขณะพดผอนคลายกลามเนอบรเวณ

หวไหล หนาอก และลำคอขณะพด เพราะผทมเสยงแหบจากการใชเสยงไมถกตองนน

มกจะหายใจไมถกวธสวนใหญจะหายใจโดยใชหวไหลและลำคอเพราะคดวาการยกไหล

จะชวยใหหายใจไดยาว แตแทจรงแลวจะทำใหหายใจไดชวงสนๆ และการเกรงหวไหล

ลำคอกเปนการเกรงสายเสยงและกลองเสยงดวย

นอกจากนคนทลมหายใจออกไมสมพนธกบการพดเชนพดยาวขณะทหายใจสน

ลมหายใจหมดกอนพดจบประโยคผพดตองเคนเสยงตอไปจนพดจบเมอทำอยางนนานๆ

เสยงกจะแหบได

การพดเสยงเบาจนกระซบนน กเปน

สาเหตใหเสยงแหบพราไดเชนเดยวกบการ

ตะโกนและตะเบงเสยงเพราะการเปลงเสยง

นนจะปดไมใหลมออกมาแตการกระซบจะม

50 ละครสรางนกอาน

ลมออกมาดวยทำใหมเสยงลมแทรกและเสยดสกบเสนเสยงเมอพดจงฟงดแหบพรา

คอนสแตนตนสตานสลาฟสก(ConstantineStanislavski)ผกอตงสำนกการแสดง

ทมชอเสยงเคยกลาวไววา “สระทเปลงออกมาคอสายนำ และพยญชนะกคอชายฝง”

เสยงคอสงทมนษยทำกบอากาศ สระและพยญชนะเปนสงทคกนและมความสำคญใน

ระดบเทาเทยมกน ในการออกเสยง หากเราเนนทพยญชนะมากเกนไป อาจทำใหคำพด

ออกมาเกดความกระดางเสยงขนจมกหรอลงคออาท‘ม’‘ณ’‘น’‘ง’เปนพยญชนะเสยงนาสก

ไมควรออกเสยงทพยญชนะนนเปนเวลานาน เพราะจะทำใหเสยงทออกมาเปนเสยงขน

จมก

เสยงกระดกลน ‘ร’ และคำควบกลำในภาษาไทยกเปนปญหาสำหรบบางคน

นอกจากนคนรนใหมยงมปญหากบเสยง‘ส’‘ช’‘ท’อกดวยดงนนการอานหรอพดอยาง

มประสทธภาพจงควรออกเสยงใหถกตอง

เสยง ‘ร’ เกดจากฐานเสยงกระทบกนระหวางปลายลนตรวกบเพดานในชองปาก

คนทมปญหาในการกระดกลนอาจเรมจากการหายใจเขา แลวปลอยลมหายใจออกพรอม

กบเปลงเสยง‘ร’สนๆกอนเมอทำไดแลวกรวเสยง‘ร’ยาวๆชาๆจนกระทงลมหมด

สวนผทออกเสยง ‘ร’เปนเสยง ‘R’ในภาษาองกฤษนนเพราะงอลนเอาไวเฉยๆโดยไม

ใหปลายลนสมผสดวยการตรวกบเพดานบนการออกเสยงดงกลาวไมไดเนองจากลนแขง

และเกรงอาจใชวธรวลนเหมอนเสยงเครองยนตเรอ (tongueblow)แตไมควรทำมาก

จนผดธรรมชาต และไมควรพดสลบเสยง ‘ร’ กบ ‘ล’ เพราะจะทำใหผดความหมาย

เชนเรยนเลยนเปนตน

ในการออกเสยง ‘ล’ นนควรปลอยลนตามสบาย ใชปลายลนแตะเบาๆ

ทเพดานบรเวณปมเหงอกและออกเสยง ‘ละละละ’หรอ ‘เลอะ เลอะ เลอะ’ เบาๆ

จะกลายเปนเสยง‘ล’ไมใชเสยง‘L’ในภาษาองกฤษทตองมวนลนในการเปลงเสยงออกมา

51Readers Theatre

เรารกโรงเรยนเรา เราเรงเราในการเรยน

รบรวาครเพยร เรงการเรยนใหกบเรา

จงเรงรบศกษา รตำราอยาโฉดเขลา

เรยนรอยาดเบา รบรบเอาเรารบเรยน

รงโรจนเรองความร เรงรบดเรองอานเขยน

เรงรดรกเรองเรยน รบพากเพยรเรยนเรองราว

“ผเลศเลอไมเหลาะแหละหลกหลกและเหลวไหล

ไมลมหลงใจลอยเดนเลนตากลมจนลมเวลาทลวงเลย”

“นกเรยนในโรงเรยนของเราเรยบรอยรกเรยน

เรงรบกระตอรอรนพากเพยรหาความรอยางรวดเรว”

รรกรอบชอบอารมณใหสมแรง อยาลกลอบเหลกชะแลงทงลงหลม

ไหนำกรดกลดคนสนกนทมม ดอกประทมดปลคอยปรดเปรม

ยำหวปลเจอนำปลารสปลมปลาบ มะปรางเปรยวรสซาบสขเขษม

ใครใครขายไกใหปรดเปรม รสชะเอมหวานตนเลยนทเรยนแพง

52 ละครสรางนกอาน

เสยง ‘ส’ มฐานเสยงทเกดจากการงอปลายลนแตะหลงฟนบนแลวปลอยใหลม

พงออกมาตรงๆพรอมกบปลอยลนตกลงปญหาทเกดจากเสยงนเพราะบางคนปลอยลม

ใหพงออกขางๆลนหรอเกดจากฐานตำแหนงเสยงผดคอปลายลนแตะอยระหวางฟนบน

และฟนลาง (เรยกวาเสยง interdental) ซงเปนการออกเสยง ‘th’ ในภาษาองกฤษ

หรอบางคนออกเสยง‘ส’โดยใชฟนบนกระทบกบรมฝปากลางกทำใหกลายเปนเสยง‘ฝ’ได

เสยง

เสยดแทรก‘ท’‘ช’‘จ’ทใชลมและรปปากมากเกนไปจนกลายเปนเสยงพยญชนะ

ในภาษาองกฤษ บางคนถอวาเปนการออกเสยงทฟงแลวเท เหมอนนกเรยนนอกหรอ

ศลปนนกรองหลายคนทนยมทำเสยงเหลาน เสยง ‘ท’ ‘ช’ ‘จ’ เวลาเปลงเสยงไมควร

ปลอยลมอยางแรงและไมใชลนมาสกดกนลมหรอหอปากเปนวงกลมเพราะจะออกเสยง

ไดไมชด

เสลาสลอดสลบสลาง สลดได

สอกสอะสอมสไอ สอาดสอาน

มแฟมฟาบมเฟองมไฟ มแฟบมฝอพอเอย

ตขบตขาบตเคยนตคราน ตครอตไครตเคราตครองฯ

(โคลงนราศสพรรณ)

เสยงไกขนรบทอดตลอดทง

จวนจะรงเวลาอษาไข

ตนเขาครวตงหมอเตรยมกอไฟ

เรงเรวไวจดสำรบเครองกบแกง

53Readers Theatre

คนทพดคำวา‘ดกวาเปนดฝา’‘ควายเปนฟาย’และ‘ขวาเปนฝา’ผพดตอง

ระลกวา ‘ฝ’ ‘ฟ’ เปนพยญชนะทขณะพดตองใชฟนแตะรมฝปาก ในขณะทตวควบกลำ

เหลาน (‘กว’ ‘คว’ ‘ขว’) จะไมใชฟนแตะรมฝปากเลย แตจะเปนเสยงทเกดจากโคนลน

การออกเสยงจงตองหมนฝกฝนและดความแตกตางของความหมายดวยเพอจะสามารถ

ออกเสยงไดถกตอง

ชงรกแรกวาลม รสตาล

สกบสขฤๅหวาน ฝากลน

กอนรกตรตรองนาน แนรกจรงฤๅ

หามเรมลองชมลน ฝาดเปรยวเบาบาง

พระเทศนจนครบถวนกระบวนสอน

ประนมกรกมราบลงกราบไหว

ประเคนของถวายเรยงเคยงกนไป

ตางสดใสแยมยมอมผลบญ

54 ละครสรางนกอาน

เสยงทมคณภาพนอกจากตองฝกเรองการหายใจและการฝกอานออกเสยงคำตางๆ

(Diction)ใหถกตองแลวสงสำคญทสดในการแสดงการอานจะตองสอดใสอารมณใหกบ

เสยงทอานดวยเพอเพมสสนและชวตชวาใหกบเรองทอานการฝกใชเสยงกบตวบท(Oral

Interpretation)และแสดงอารมณของเสยงตามเนอเรองจะชวยไดเปนอยางด

ควายไลขวดขางฝา ควาขวานมาไลขวางควายไป

ควายขวางวงวนขวกไขว ควายขวางวงวนขวกไขว

กวดแกวงขวานไล ลมควำขวางควาย

ควนไฟในกองฟาง กวาดหาพลางควานขวานดม

ขวกไขวควนไฟรม ขวานขวากคมไขวเขวไป

ฝนถงความควายหาย ใหขวญหายกวาฝนใฝ

ทองกวาวขวางมะไฟ ขวนขวายไปหาแตงกวา

ฟนเฟอนเหมอนเหนกวาง ความตาฝางไมเหนฝา

ควาไขวไปซายขวา ควายเดนมาควำกองฟาง

55Readers Theatre

การแสดงอารมณจากการอานคอการตความตวอกษรออกมาเปนเสยงในอารมณ

ตางๆ ซงตองใชจนตนาการควบคไปดวย หากผอานเชอวาเกดเหตการณเชนนนจรงๆ

อารมณของเสยงจะเกดขนและผชมกจะคลอยตามได

ในการแสดงการอาน ผอานตองเขาใจความหมายโดยรวบยอดความหมายยอยใน

แตละชวงแตละประโยคตลอดจนถอยคำทกคำทอยในขอความนนใหตลอดโดยสมบรณ

เสยกอนเมอเขาใจแลวขณะทอานกตองรจกใชนำเสยงรจกทอดจงหวะและแสดงกรยา

อาการประกอบดวยเชนการแสดงออกทางสหนาการเคลอนไหวของศรษะและลำตวให

พอเหมาะเพอชวยในการตความใหทงผอานและผฟงรบรความหมายไดอยางเตมท

ผอานจะตองรบรอารมณหรอความรสกทเนอหาขอความนนสอดแทรกไวใหได

และเมอรบรไวไดแลวเวลาทอานกตองใชนำเสยงและกรยาอาการใหสอดคลองกลมกลน

กบความรสกและอารมณในบททอานนน

ผอานตองทำใหผฟงซงกำลงฟงอยรบรนยสำคญของบททอานนนคอการใชนำเสยง

การหยดระยะและการแสดงออกทางสหนาและทาทางนนเอง

56 ละครสรางนกอาน

ประพนธขนจากชวตจรงของเดกหญงตวเลกๆ

คนหนงในประเทศญปน เธออาศยอยในเมองฮโรชมาเมอ

กองทพอากาศสหรฐฯ ทงระเบดปรมาณลงในเมองนเพอยต

สงครามโลกครงทสอง สบปตอมาเธอกเสยชวตเนองจาก

ผลของกมมนตภาพรงสจากลกระเบดดงกลาว บทนเปน

ชวงหนงทเธอพกรกษาตวอยในโรงพยาบาล ลองอานแบบ

ใชนำเสยงใหสอดคลองกบอารมณและความรสกของตวละครด

บายวนนนชสโกะเปนคนแรกทมาเยยมซาดาโกะเธอยมอยางมเลศนยพรอมกบถอ

อะไรบางอยางไวขางหลง“ปดตาซซาดาโกะ”

ขณะทซาดาโกะปดตาลงชสโกะกวางแผนกระดาษและกรรไกรลงบนเตยง“เอาละ

ตอนนดไดแลว”เธอบอกตอ

“อะไรหรอ”ซาดาโกะถามตาจองมองทกระดาษและกรรไกร

ชซโกะพออกพอใจตวเอง “ฉนมทางออกทดสำหรบเธอ จะทำใหเธอหายปวย”

เธอพดอยางภาคภมใจ“ดใหดนะ”แลวเธอกตดกระดาษสทองเปนสเหลยมจตรสขนาดใหญ

ในชวงเวลาสนๆ นนเอง ชสโกะพบไปพบมาหลายตอหลายทบ จนในทสดกลายเปน

นกกระเรยนแสนสวย

ซาดาโกะงง“แลวนกกระดาษนจะทำใหฉนหายปวยไดอยางไรละ”

“เธอจำไมไดหรอ เรองเกาทเลาตอกนมาเกยวกบนกกระเรยนนะ” ชสโกะถาม

“เราเชอกนวานกกระเรยนมอายถงพนป ดงนนถาคนทเจบไขไดปวยพบนกกระเรยนได

พนตว สงศกดสทธจะประทานความหวงให ทำใหคนๆ นนมสขภาพแขงแรงขนมาอกครง

หนง”เธอยนนกกระเรยนกระดาษใหซาดาโกะ“นเปนนกกระเรยนตวแรกของเธอ”

ดวงตาของซาดาโกะเออไปดวยนำตา ชสโกะชางนารกเหลอเกน นำเครองราง

•“ซาดาโกะกบนกกระเรยนพนตว”

57Readers Theatre

แหงศภนมตมาให ซาดาโกะนำนกกระเรยนสทองมาตงไวและสรางความหวง เมอเออมมอ

ไปแตะตวนกเธอรสกอมเอบใจ

“ขอบใจมากชสโกะจง”เธอพดเสยงแผว“ฉนจะเกบนกตวนไวตลอดไป”

เมอซาดาโกะเรมพบกระดาษ เธอพบวามนหาไดพบงายอยางทเหนไม ดวยความ

ชวยเหลอของชสโกะ เธอจงรวธพบสวนทยากๆ และพบเองไดหลงจากพบไดถงสบตว

ซาดาโกะกตงเรยงไวบนโตะตอจากนกกระเรยนสทอง บางตวไมคอยเรยบรอยนกแตไม

เปนไรนคอการเรมตน

“ตอนนฉนตองพบอกแคเการอยเกาสบตวเทานน” ซาดาโกะพดขน นกกระเรยน

สทองทอยใกลๆทำใหเธอรสกปลอดภยและมความหวงทำไมนะหรอ อก 2-3สปดาห

เธอยอมพบไดเสรจพนตวแลวเธอกแขงแรงพอทจะกลบบานได

เยนวนนน มาซาฮโรเอาการบานของซาดาโกะจากโรงเรยนมาให เมอเขาเหน

นกกระเรยนเขาพดขนวา“โตะเลกในหองนไมพอตงโชวนกกระเรยนของเธอหรอกพจะ

แขวนเพดานใหดกวานะ”

ซาดาโกะยมกวาง“พสญญาไหมละวาจะแขวนทกตวทฉนพบ”

มาซาฮโรสญญา

“ดแลวพจะตองแขวนใหฉนทงหมดพนตว”ซาดาโกะรองดวยดวงตาเปนประกาย

อยางเปนตอ

“พนตว!”พชายคราง“พดเปนเลนนา”

ซาดาโกะเลาเรองนกกระเรยนใหมาซาฮโรฟง

มาซาฮโรเกาหว“เธอหลอกพ”เขายมแหยๆ“แตเอาเถอะพจะทำให”แลวเขากขอ

ยมดายกบเขมหมดจากพยาบาลยาสนางะ และแขวนนกสบตวแรกของซาดาโกะตดกบ

เพดานสวนนกกระเรยนสทองยงอยบนโตะอยางสงางาม…

•จากหนงสอวรรณกรรมเยาวชน“ซาดาโกะกบนกกระเรยนพนตว”โดยอลเนอร

เคอร แปลโดย ถรนนท อนวช จดพมพโดยโครงการสอสนตภาพ คณะนเทศศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย,2529

58 ละครสรางนกอาน

เพมสสนãหบทกว

ทกคนคงเคยทองบทอาขยานพรอมๆ กนใน

หองเรยนสมยเดกๆ ลองใชวธเดยวกนนมาใชกบ

การอานบทกวโคลงฉนทกาพยกลอนใหมลกษณะ

การอานประสานเสยงแบบตางๆจะชวยเพมสสน

และความเขาใจไดมากขน

การอานประสานเสยง (Choral Reading)

เปนการอานแบบเปนกลมและเหมาะกบการอาน

บทกวเพราะผทรวมอานประสานเสยงจะชวยกน

และกนในการเรยนรวธอานไดดกวาการอานลำพง

เพยงคนเดยว พวกเขาจะเรยนรการทำเสยงให

ประสานสอดคลองกนกบผอนการหยดตามจงหวะ

ทำนอง การใชระดบเสยงสงตำ และการเนนคำ

หรอขอความ

การอานบทกว (หรอโคลง ฉนท กาพย กลอน) แมเปนการอานเดยว (solo)

ผอานตองแสดงอารมณ นำเสยง และจงหวะใหคลอยตามเนอความ จงจะเพม

ความนาฟงใหบทกวแตการอานบทกวบทเดยวกนหลายๆคนและเพมจงหวะในการอาน

ทหลากหลายจะยงเพมความนาฟงของบทกวและสรางภาพใหเหนชดเจนยงขน

59Readers Theatre

ตอไปนเปนเทคนคบางอยางในการอานบทกวแบบเปนกลม

Antiphonal การอานแบบโตตอบกนระหวาง 2 กลม เปนการอานสลบกนกลม

ละคำ/วล/ประโยคโดยอานตอเนองกนเชน

กลมท 1 ลมยงพด

กลมท 2 พรม

กลมท 1 พราง

กลมท 2 อยอยางนน

กลมท 1 ดวงตะวนยงสวางกระจางแสง

กลมท 2 นำยงเออยเรอยไหลไมลดแรง

กลมท 1-2 (พรอมกน) ความเปลยนแปลงเปนไปไมขาดตอน

(บางตอนจาก“ธรรมคตา”คำหยาด:เนาวรตนพงษไพบลย)

Canon การอานขอความเดยวกนทละคน (หรอทละกลม) โดยเรมและจบใน

จงหวะทไมพรอมกนเชน

นกอาน 1 (ดอกไม)

นกอาน 2 (ดอกไม)

นกอาน 3 ดอกไม

นกอาน 1-3 (พรอมกน) ดอกไมจะบาน

บรสทธกลาหาญ จะบานในใจ

(บางตอนจาก“ดอกไมจะบาน”ใบไมทหายไป:จระนนทพตรปรชา)

Choral Refrainการอานแบบมผนำการอาน1คนและมกลมเปนลกคอานซำ

ในขอความเดยวกน หรอผนำการอานอานสวนทสำคญแลวกลมกอานซอนขอความ

เดยวกนในลกษณะของการคอรส(chorus)เชน

นกอาน 1 ตะลงตงแฉเขาแหสงโต

กลม (ตะลงตงแฉตะลงตงแฉเขาแหสงโต)

60 ละครสรางนกอาน

นกอาน 2 ยองแยงโยงโยอยโลดโผน

กลม (ยองแยงโยงโยอยโลดโผน)

นกอาน 1 หนากระโจนหลงยอ

นกอาน 2 หนายอหลงกระโจน

นกอาน 1-2 (พรอมกน) สายหวยวโยนไปมา

กลม (สายหวยวโยนไปมา)

(บางตอนจาก“เตน”มอนนสขาว:ศกดศรมสมสบ)

Cumulative การอานเนนขอความทเปนจดสำคญทสดในบทกวอาจทำโดยการ

เนนคำ เพมนำหนกเสยงในการอาน เพมความดงของเสยงหรอใชการอานทวไป

ทละคนแลวเมอถงขอความทตองการเนนกอานพรอมๆกนทงหมด(หรอใชวธสลบกน

คออานพรอมกนทงหมดพอถงขอความทตองการเนนกใหอานเดยว)เชน

นกอาน 1 นำตารนไหลพรางอยางเงยบเงยบ

นกอาน 2 มนเยนเฉยบเหมอนเชอดใหเลอดไหล

นกอาน 3 ทงปวดลกราวทวเนอหวใจ

นกอาน1-3(พรอมกน) วนทำไมจงมดยดยาวนก

หรอ

นกอาน 1-3 (พรอมกน) แลววนนวนทรอกมาถง

นกอาน 1-3 (พรอมกน) เปนวนหนงซงฉนแสนหวนไหว

นกอาน 1-3 (พรอมกน) วนทเราจะเลกรอกนตอไป

นกอาน 4 (เดยว) ทกสงไดดบลงตรงนแลว

(บางตอนจาก“ในนามของความรก”คำหยาด:เนาวรตนพงษไพบลย)

Echoการอานแบบสะทอนเสยงเชน

นกอาน 1 อยกบความอกทกอนกกกอง

นกอาน 2 (อนกกกอง)

61Readers Theatre

นกอาน 1 ในหอง

นกอาน 2 (ในหอง)

นกอาน 1 ทปดมดชดกน

นกอาน 3 พบตนเองโทรมเหงอจนเนอมน

นกอาน 4 กำลงฝนถงใครกไมร

นกอาน 1-4 (พรอมกน) (ฝนถงใครกไมร)

(บางตอนจาก“นพพานในรานหมเปดศรวฒน”โลกในดวงตาขาพเจา:มนตรศรยงค)

Line-aroundการอานเดยวสลบกนคนละบรรทดเชน

นกอาน 1 หากเดกยงยมใส โลกยอมไดรอยยมสวย

นกอาน 2 ผใหญกยมดวย เพราะเดกชวยเชอมสมพนธ

นกอาน 3 ยมเดกคอยมโลก บรรเทาโศกดวยยมฝน

นกอาน 4 ฝนเดกดงตะวน สาดแสงงามยามอรณ

(บางตอนจาก“เดกนอยในเมองใหญ”มากานกลวย:ไพวรนทรขาวงาม)

Melody คอการนำบทกวมาใสเปนทำนอง อานใหมเสยงสง-ตำตางกน หรอใส

ทำนองเพลงใหกบบทกวแลวรองเปนเพลงทเราคนเคยกนดเชน

ถงมวยดนสนฟามหาสมทร

ไมสนสดความรกสมครสมาน

แมนอยในใตหลาสธาธาร

ขอพบพานพศวาสมคลาดคลา

Ostinato (มาจากภาษาอตาเลยน เทยบกบภาษาองกฤษในความหมายวา

obstinate)กลมหนงพดหนงคำหรอประโยคซำๆขณะทอกกลมหนงอานขอความ

แตกตางไปแตเปนเรองราวทมความเกยวของกนเชน

62 ละครสรางนกอาน

นกอาน 1 แลวชวต

นกอาน 2 ออน

นกอาน 3 ใส

นกอาน 4 เขยวใบไม

นกอาน 1 คอยพลกไหวพบละอองของแดดออน

นกอาน 2 (ใบไม-ใบไม--แดดออนออน)

นกอาน 3 บทเรมตนตามลลาความอาทร

นกอาน 4 ผลใบซอนกอนใบซบลงทบดน

นกอาน 2 (ใบไม-ใบไม-ใบไม--ลงทบดน)

(บางตอนจาก“ชวตและเงอนไข”ใบไมทหายไป:จระนนทพตรปรชา)

Unisonการอานออกเสยงพรอมๆกนเปนเสยงเดยวเปนเทคนคทเราคนเคยทสด

คอการอานหรอทองอาขยานพรอมกนทงชนเรยนนนเอง

นอกจากน ยงมการอานแบบแยกเสยงตามกลมเสยง เชนระดบเสยงสง-ตำ

หรอเสยงกลมชาย-หญง ฯลฯ อยางไรกตาม การอานบทกวไมวาจะเปนการอานเดยวหรอ

อานกลมในแบบตางๆ จะตองตความบทกวกอน คอตองรจกอารมณและบรรยากาศ

ในบทกวนนๆ เชน บทกวกลาวถงความเงยบเหงา วงเวง อาจตองใชเสยงเรยบ เยน

และแผวเบาเมอพดถงความโหดเหยมอาจตองใชเสยงทมตำเปนตน

63Readers Theatre

ในการอานบทกวหนงบท ไมควรใชเทคนคใดเทคนคหนงเพยงอยางเดยว

เพราะจะทำใหผฟงรสกซำซาก แตควรใชหลากหลายรปแบบผสมผสานกน จะชวยเพม

สสนและความนาสนใจในการอานและการฟงบทกวมากยงขนเทคนคตางๆควรทดลอง

ใชและคนหาแนวทางใหมๆตามความคดสรางสรรคของแตละคน

นกอาน1 หมพม

นกอาน2 ไมใบ

นกอาน3-4(พรอมกน) งามใบไมพม

นกอาน1-4(พรอมกน) (หมพมไมใบงามใบไมพม)

นกอาน1 ใบสวย

นกอาน2 สวย

นกอาน3 เปนกลม

นกอาน4 กลม

นกอาน1 พมละหลายหลายส

นกอาน2-4(พรอมกน) (หลาย-หลายส)

(บางตอนจาก“สาวนอยในสวน”มอนนสขาว:ศกดศรมสมสบ)

64 ละครสรางนกอาน

ãช´นตรสรางบรรยากาÈ

เสยงดนตรไมวาจะเปนจงหวะ ทวงทำนอง หรอโทนเสยง ยอมชวยสรางอารมณ

ใหผทไดยนไดฟงเสมอเพราะเสยงดนตรเปนสงทรบรไดผานประสาทสมผสการนำเสยง

ดนตรมาประกอบควบคไปกบการแสดงการอานจะชวยสราง“บรรยากาศ”ไดดนอกจาก

จะดงอารมณของผชมไดแลวยงชวยดงอารมณของนกแสดงทสรางไวใหคงอยบนเวทดวย

การนำเสยงดนตรหรอเพลงประกอบเขามาใชควบคไปกบการแสดงจะชวยในการ

เดนเรองและเปนตวแทนสอถงบคลกลกษณะของตวละครแตละตวไดอกทงยงชวยใหสง

ทเปนนามธรรมหรอสงทไมมรปราง ไมมตวตน กลายเปนสงทรบรและสมผสได เชน

เมอตองการสอคำวา“อำนาจเผดจการ”การใชเสยงดนตรในโทนทมตำ(เชนสายBass

ของกตารสายท4-6)และเลนในจงหวะหนกประกอบเสยงของผบรรยายชายจะชวยใหรสก

ถงความรนแรงได ขณะทตองการสอถง “ประชาธปไตย” กใชทวงทำนองทออนหวาน

ละมนเขามาแทน โทนเสยงทแตกตางทำหนาทแทนพลงของอำนาจ 2 ขวทขดแยงกน

ผชมจะเกดภาพในการเปรยบเทยบไดชดเจนขน

ถาคณ (หรอในกลมผเขารวมกจกรรม) มความสามารถทางดนตร กอาจใชดนตร

ประกอบการอานเชนเลนกตารคอรดงายๆคลอไปพรอมกบการอานหากไมสะดวกทจะ

เลนดนตรกอาจเลอกเพลงบรรเลงจากเทปหรอซดมาเปดคลอไปพรอมกบการอานไดเชนกน

การเลนดนตรสดมขอดคอ สามารถแสดงควบคไปกบการแสดงการอานไดเปน

อยางด ใหจงหวะและอารมณทสดกวา ขณะทการใชเพลงสำเรจรปแมจะทำไดงายกวา

แตตองอาศยจงหวะและควการเปด-ปดเพลงทแนนอนแมนยำและไมสามารถพลกแพลง

ใหเขากบผแสดงไดเหมอนดนตรสด

65Readers Theatre

การนำเพลงทคนหผชมมาประกอบการแสดง

สลบกบการอานกชวยสรางสสนและความนาสนใจ

ใหมากขนไดแตการเลอกเพลงตองเกยวโยงกบเนอหา

ของเรองทกำลงแสดงการอานดวย

หากเปนไปไดกอาจนำบทกวหรอ

วรรคทองจากหนงสอหรอเรองทนำเสนอ

มาใสทำนอง และถายทอดโดยการรองเปน

เพลงในแนวตางๆ ซงอาจจะดจากเนอความ

หรอกลมเปาหมายวาเหมาะสมกบเพลง

ลกษณะใด หากมขอจำกดเรองทกษะทาง

ดนตร กอาจใชเสยงของผอานสรางจงหวะ

หรอทำนองใหกบเนอความ การสรางจงหวะ

การอานใหเหมอนทำนองเพลง เสยงทถายทอดไปสผชมจะมมตและความนาสนใจมากขน

เชน การแบงวรรคและสลบกนอานตงแต 2 คนขนไป หรอการอานพรอมกนหลายๆ

คนในเนอความทตองการเนนเปนตน

การใชเสยงดนตรประกอบการแสดงการอานหรอการอานเปนจงหวะดนตร

ไมมแบบแผนตายตว ขนอยกบคณและนกอานของคณวาจะสรางสรรคดวยวธใด แลว

ทดลองใชเทคนคหรอวธการนนๆเพมเตมเขาไปตามความเหมาะสม

66 ละครสรางนกอาน

•การอานจดหมายของระพนทรทเขยนถงเพลนใน “สงครามชวต”

ระพนทร “ถาฉนเปนนก ฉนคงจะบนตดตามเธอไปทกหนแหง แมวาเมอบนไป

ระหวางทาง ตวฉนจะตองลกธน ฉนกจะอตสาหพยงกายบนไปตกตรง

หนาตกเธอ และเมอยอดรกไดเชดเลอดและนำตาใหฉนสกครง

ฉนกจะหลบตาดวยความสข”

(เพลงขน:เพลงอาลยรก)

ฉนรกเธอ รกเธอ ดวยความไหวหวน

วาสกวนฉนคงถกทอดทง

มนานเทาไหร แลวเธอกไปจากฉนจรงๆ

เธอทอดทงใหอาลยอยกบความรก

แมมปกโผบนไดเหมอนนก

อกจะตองธนเจบปวดนก

ฉนจะบนมาตายตรงหนาตก

ใหยอดรกเชดเลอดและนำตา

ระพนทร “แตนฉนบนไมไดอยางนกดงนนแมยอดหญงอยาทงฉนไปเลย...ฉนไมม

คำสาปแชงจะใหแกแมชาวฟาฉนมแตพรมแตความรกทบรสทธผดผอง

ทงามหนงไมมสอง ถาเธอไมตอบหรอรบคำวงวอนออนออดจากฉน

เธอกจงปรงยาพษสงมาใหฉนสกถวยหนงอยาฆาฉนอยางผรายเลอดเยน

จงฆาฉนอยางยอดรกและใหฉนตายอยางยอดรกของเธอเถด”

67Readers Theatre

¼อนคลายกาย-จต มงสรางอารมณ

กอนเขาสการแสดงหากผแสดงไดรบการฝกพนฐานการแสดงอยางงายๆ จะชวย

เพมอรรถรสและประสทธภาพใหกบการแสดงไดและพนฐานการแสดงทจะกลาวถงนยง

สามารถนำไปใชในการจดกจกรรมนนทนาการอนๆไดดวยพนฐานการแสดงอยางงายๆ

ม4ดาน

1.การสรางความรสกผอนคลาย(Relaxation)

2.การสรางสมาธ(Concentration/Attention)

3.การจนตนาการ(Imagination)

4.การแสดงอารมณความรสก(EmotionalExpression)

สรางความรสกผอนคลาย ภาวะผอนคลายเปนภาวะทสภาพรางกายและจตใจเปนอสระจากภาระทงปวง

ไมมความกงวลไมมเรองรบกวนจตใจกลามเนอไมเกรงและพรอมทจะใชประสาทสมผส

ทงหมดในการรบรสงรอบตว ไมวาจะเปนการมองเหนหรอการไดยน ฝกสรางความรสก

นไดโดย

•หาพนทสวนตวทหางไกลจากความวนวายไมมเสยงดงรบกวนไมมผคนขวกไขว

เพอลดการตอบสนองตอสงเรารอบขาง

• นอนราบกบพน ปลอยนำหนกทงหมดลงบนพน ขณะทนอนใหรบรลมหายใจ

ของตนเอง

•คอยๆหลบตาลงชาๆการหลบตาจะชวยใหสมองพกจากการตความภาพทเหน

ความตงเครยดของความคดจะลดลง แตยงคงรบรถงการกำหนดลมหายใจ

เขา-ออกและสมผสรอบตวอย

• คอยๆ แยกสวนของรางกายแตละสวนใหรบรวาอยในภาวะผอนคลายเตมท

หรอยง การรบรถงสภาวะผอนคลายทำไดโดยเปรยบเทยบกบภาวะทกลามเนอ

68 ละครสรางนกอาน

ตองใชงานหรอออกแรงภาวะทไมตองออกแรงกคอสภาวะทผอนคลาย

•“ปลายเทา”คอบรเวณตงแตตาตมถงปลายนวเทาใหเกรงปลายนวเทาชาๆเตมท

แลวคอยๆคลายการเกรงนนออกเปรยบเทยบภาวะทผอนคลายกบภาวะทเกรง

ทำซำ 2-3 ครงเพอใหเหนความแตกตาง และขยายความรสกผอนคลายใหทว

ปลายเทา

•ยายสวนขนมาเรอยๆจากปลายเทาขนมาทนองตนขาสะโพกหลงไหลแขน

นวมอคอและบรเวณใบหนาโดยใชวธเดมใหเปรยบเทยบภาวะทเกรงกบภาวะ

ทผอนคลาย ทำซำ 2-3 ครงในแตละสวน และขยายความรสกผอนคลาย

ใหมากขน

•เมอทำครบทกสวนของรางกายแลวจะรบรถงภาวะทเบาสบายคลายกบรางกาย

จะลอยอยเหนอพน

•จดจำความรสกผอนคลายนไว กอนทจะทำกจกรรมใดๆ ทตองใชสมาธจดจอ

อยาเรมจากสภาวะทรางกายยงเกรงและเครยดอย

•สมองกเปนอกสวนหนงทตองไดรบการผอนคลาย โดยการพยายามตดเสยง

ตดภาพทเขามาในความคดตดเรองตางๆทเขามาในสมองโดยทำใหเปนชวงท

นงและวางทสดอาจเรมจากการทำแค1วนาทแลวคอยๆขยายชวงเวลาใหได

3วนาทจะรสกถงความโลงของสมองได

69Readers Theatre

การผอนคลายจะเปนจดเรมตนของการทำกจกรรมตางๆทตองใชรางกายภาวะท

ไมผอนคลายจะทำใหทำกจกรรมเหลานนไดไมเตมท สงผลถงประสทธภาพของกจกรรม

นนดวย

สรางสมาธ สมาธเปนภาวะทเราสนใจและจดจอกบสงทเราตองการโดยไมสนใจกบสงอน

ขณะท อ านหน งสออย เราตองจดจอกบต วหน งสอและความหมายของคำ

ฝกสรางสมาธโดย

•เรมจากการหาสงทเราจะจดจอเชนจดจอกบลมหายใจใหรสกตลอดเวลาวาลม

หายใจเขา-ออกเปนอยางไร อาจใชการนบจำนวนการหายใจหรอนบแคการ

เขา-ออก มงความสนใจไปทการเขา-ออกหรอการนบ จะทำใหเราลมสงตางๆ

ไดชวขณะถอวาสมาธเรมเกดขนแลว

• การสรางสมาธอาจฝกไดจากการนบตวเลขในใจอยางเปนระบบ เชน นบเลข

1-100เมอครบแลวนบใหมหรอนบเพมขนทละ2เชน1-2/1-2-3-4/1-2-

3-4-5-6/...เปนตน

• หากมมากกวา 1 คน อาจประยกตใชเกมตางๆ เปนการฝกเปนกลม เชน

ทองสตรคณเปนวงกลมโดยแตละคนพดคนละ1พยางคถาพดผดตองเรมตนใหม

เปนตน

สมาธเปนสงทรบรไดเฉพาะบคคล โดยแตละคนรวาจะตองจดการกบสงเราตางๆ

ไดอยางไร

70 ละครสรางนกอาน

สรางจนตนาการ จนตนาการเปนสภาวะเสมอนจรงทเราสรางขน เกดจากการทำงานของความคด

การฝกฝนจนตนาการเปนทกษะทตองสงสม การทจะสรางจนตนาการใหเกดขนไดนน

ตองอาศยภาวะทรางกายและสมองผอนคลายและมสมาธ มฉะนนจนตนาการทเกดขน

จะอยไดในระยะเวลาสนๆไมตอเนองเพราะถกรบกวนจากสงรอบตว

•การฝกจนตนาการควรเรมหลงจากรางกายมการผอนคลายและมสมาธกบสงท

เรากำลงจะสรางขน เชนจนตนาการการยกของทมนำหนก ใหสมมตวาเรายก

ของทมนำหนก1กโลกรมและของทเรายกอยมนำหนกมากขนๆเปน2กโลกรม

3กโลกรมเราจะพบความแตกตางของการยกเมอของชนนนมนำหนกมากจน

เราไมสามารถยกไดพยายามผลกมนใหเคลอนทเราจะเรมรสกเหนอย

•การฝกจนตนาการจากสงทมองไมเหน ลองนกภาพวาตวเองเหนเมดเลกๆ

กระจายอยในอากาศ แลวเอาปลายนวเออมไปจบไวใหแนน จากนนมองหา

เมดเลกๆนนอกแลวเออมมออกขางหนงไปจบเปลยนจดไปเรอยๆทวบรเวณ

โดยเพมรายละเอยดของเมดทเราจะจบ จะเหนวามสตางๆ หรอมนำหนก

แตกตางกน

•การฝกจนตนาการเปนกลมอาจใชเกมหรอกฬางายๆเชนเกมแยงลกบอลโดย

ทไมมลกบอลอยหรอการแขงขนปงปองของสองทมโดยจนตนาการวามโตะและ

ลกปงปองอย เปนตน การฝกเปนกลมตองอาศยความเชอรวมกน ความสำเรจ

จะอยทความเชอทกลมสรางขน

การฝกเขาไปอยในโลกของจนตนาการบอยๆ จะทำใหเราสามารถเชอมไปสโลก

สมมตไดการเชอมกบสงสมมตจะทำใหอรรถรสในการอานหรอฟงเพมมากขนดวย

71Readers Theatre

แสดงอารมณ ความรสก อารมณและความรสกเปนภาวะของจตทเปลยนจากสภาพสมดล (ปกต) ไปสอก

สภาวะหนงสภาวะทางจตเชนโกรธกลวเศราโศกสนกสนานขยะแขยงหรอประหลาดใจ

เปนตนซงโดยปกตอารมณเหลานจะเกดจากการตอบสนองกบสงเราไมวาจะเปนเหตการณ

บคคล หรอเรองราว แตในการแสดงทสอสารจากสงทสมมตจากเรองแตงบางครงกตอง

อาศยความเชอหรอจนตนาการ วาสงเรานนเขามากระทบจรง ทำใหเราตอบสนองสงเรา

นนออกมาเปนอารมณทแตกตางกนได

การแสดงอารมณจากการอาน ตองอาศยการตความจากตวหนงสอออกมาเปน

อารมณคำจะไมมความหมายถาไมผานการตความการฝกจนตนาการใหเชอกบเรองราว

ตางๆจะชวยใหเราแสดงออกทางอารมณไดงายและชดเจนขน

•การฝกแสดงอารมณโดยการนบเลข1-10แบบออกเสยงใหนบตวเลขทเพมขน

แสดงถงอารมณทเขมขนขนเชนโกรธระดบ1/โกรธระดบ2/.../โกรธ

ระดบ 10 แลวเปรยบเทยบความรสกในระดบตางๆ วาตางกนอยางไร รวมถง

การเปรยบเทยบระหวางความรสกของคนทออกเสยงกบความรสกของผฟงดวย

•ฝกพดโดยการพดประโยคหรอคำเดมซำๆ โดยใหความรสกของคำนนแตกตาง

กนในแตละอารมณเชน“เสอตวนเธอซอมาจากทไหน”ถารสกวาชอบเสอตวน

เราจะพดดวยความรสกอยางไร ถาไมชอบจะพดดวยความรสกอยางไร ฝกพด

ดวยอารมณความรสกทโกรธ กลว เศรา ขยะแขยง สนใจใครร ฯลฯ หรอ

ความรสกในแบบตางๆดวยการออกเสยง

•ฝกเปนค โดยการเลอกคำทมความขดแยงกนมาโตตอบกน เชน “ใช-ไมใช”

“ไป-ไมไป”“จรง-ไมจรง”โดยการฝกลองพดคำเหลานนใหยนยนวาสงทตวเองพด

เปนสงทถกตองทสดแลวพจารณาวาการทำซำๆจะทำใหระดบแบบแสดงออก

ของอารมณเปลยนไปแคไหน

72 ละครสรางนกอาน

การแสดงอารมณและความรสกตองอาศยการปฏบตจรง

แลวแลกเปลยนความคดเหนกน

73Readers Theatre

เตรยมรางกายãหพรอม

รางกายคนเราประกอบดวยอวยวะตางๆทำหนาทตางกนแตมความสมพนธซงกน

และกน และทำใหรางกายสามารถเคลอนไหวหรอทำกจกรรมตางๆ ได การเรยนรเรอง

การเคลอนไหวของรางกายจงจำเปนตองมความรเกยวกบสวนตางๆของรางกายเพอให

เขาใจลกษณะและการใชงานทถกตอง

โครงสรางรางกายของเราประกอบดวย กระดก กลามเนอ และผวหนง กระดก

เปนตวยดสวนตางๆ ของรางกาย รบนำหนกและควบคมการเคลอนไหว รางกายของ

มนษยประกอบดวยกระดกทงสน206ชน

กระดกสวนทสำคญคอกระดกสนหลง เปนสวนทชวยในการเหยยดตรงและการ

เคลอนไหวของลำตว มลกษณะพเศษคอทำหนาทเสมอนทอสงผานเสนประสาทจาก

สมองไปสสวนตางๆ ของรางกาย กระดกสนหลงมลกษณะเปนทอนๆ จำนวน 26 ชน

วางซอนกนเปนรปโคงแบงไดเปน4สวน

•สวนคอ(cervicalvertebrae)ทำหนาทคำจนศรษะ

•สวนหลง(thoracicvertebrae)อยบรเวณสวนอกดานหลง

บรเวณนจะมกระดกซโครงออมจากดานหนามาเชอม

•สวนเอว(lumbarvertebrae)และ

•สะโพก(sacrum&coccyx)

รอยตอระหวางกระดก 2 ทอนเรยกวาขอตอ ซงมสวนสำคญในการเอออำนวย

ใหรางกายสามารถเคลอนไหวได ขอตอของกระดกในรางกายมทงลกษณะขอตอแบบ

บานพบ(hinge joint) เชนขอศอกเขาขอเทา เปนตนและขอตอแบบลกกลมในเบา

(ballandsocketjoint)ไดแกหวไหลและขอตอสะโพก

74 ละครสรางนกอาน

ขอตอระหวางปลายกระดกจะเชอมตอดวยเอนและพงผดจงทำใหเราสามารถ

พบ เหยยด หรอหมนได ขณะทเราเคลอนไหวกลามเนอจะหดและยดตวตามลกษณะ

ทเรากระทำ

การเคลอนไหวในชวตประจำวน เชน การยน เดน วง กระโดด เขยง จบ ดง

หรอยกของ ฯลฯ ถาปฏบตถกวธจะชวยใหความสามารถและประสทธภาพในการใชงาน

ดและใชไดยาวนาน หากใชไมถกวธจะสงผลตอประสทธภาพการใชงานในระยะยาว

ลดลงดวย

การยนเทาทงสองจะตองรบนำหนกตวทงหมดการยนทดควรยนตวตรงแยกเทา

กวางเทาชวงไหลและลำตวตงตรงจะทำใหรางกายรบนำหนกไดดทสด นำหนกจะตกลง

ระหวางเทาทงสองขางเทากนและยนไดอยางมนคง

ขนตอนแรกคอตองสำรวจตวเอง โดยอาจมองตวเองในกระจกสงเกตดวาทาทาง

ของคณขณะทนงลงบนเกาอ ยนหรอลกจากเกาอ มลกษณะอยางไร ปญหาทมกพบ

ในผใหญ ไดแก การยนศรษะไปขางหนามากเกนไป ไหลงมไปขางหนา และนงทรดตว

หยอนลง

เมอสำรวจดในกระจกทาทาง(ยน)ทถกตองเมอดจากดานขาง

•หไหลสะโพกและขอเทาทงสองขางอยในแนวเสนตรงเดยวกน

•ไหลผอนคลายแตไมงมไปขางหนา

•กระดกสนหลงโคงเลกนอยใน3แหงคอเวาทสวนคอ

โคงไปขางหนาเลกนอยทหลงตอนบนและเวาทสวนหลงสวนลาง

•เขาทงสองงอเลกนอย

•นำหนกตวตกอยทกลางเทาไมใชหวแมเทาหรอสนเทา

การเคลอนไหวของรางกายในลกษณะทไมถกตองมสวนสมพนธตออาการปวดหลง

เชนการยกของหนกขณะทหลงงอจะมแรงกดมากเกนไปตอหมอนรองกระดกทำใหขอตอ

ทกระดกสนหลงไปกดทบเสนประสาทผลกคออาจมการบาดเจบหรอเพมความเจบปวดได

โคงไปขางหนาเลกนอยทหลงตอนบนและเวาทสวนหลงสวนลาง

•นำหนกตวตกอยทกลางเทาไมใชหวแมเทาหรอสนเทา

การเคลอนไหวของรางกายในลกษณะทไมถกตองมสวนสมพนธตออาการปวดหลง

เชนการยกของหนกขณะทหลงงอจะมแรงกดมากเกนไปตอหมอนรองกระดกทำใหขอตอ

ทกระดกสนหลงไปกดทบเสนประสาทผลกคออาจมการบาดเจบหรอเพมความเจบปวดได

75Readers Theatre

การเรยนรกลไกการเคลอนไหวของรางกายและทำกจกรรมตางๆ อยางเหมาะสม

ใชทาทางการเคลอนไหวทถกตองจะสามารถปองกนอาการบาดเจบหรออาการปวดทอาจ

เกดขนได กอนทจะเรมทำกจกรรมใดๆกตาม ขนแรกสดจะตองคำนงถงกลามเนอหนาทอง

สะโพก และหลง กลามเนอเหลานดงหลงของคณใหอยในทาทางทสมดลและรกษาการ

เคลอนไหวใหอยภายใตขอบเขตของความสบาย

เมอสำรวจรางกายทละสวน จะพบวาแตละสวนสามารถใชงานไดเหมอนและ

แตกตางกนเชนคอ(กมเงยเอยงหนซาย-ขวา)หวไหล(ยกกดดนหนา-หลงหรอหมนได

360องศา)ขอศอกหวเขา(พบได)ขอมอขอเทาสะโพกฯลฯทำอะไรไดบางแลวลองทำ

2ขางไมเหมอนกน เชน ไหลขางหนงยกขนอกขางกดลงหรอขางหนงหมนไปทางซาย

ขางหนงหมนไปทางขวาทำไดหรอไม

จะพบวาสวนตางๆของรางกายสามารถทำทาทางตางๆไดมากมาย

76 ละครสรางนกอาน

กจกรรม

• ให ปฏ บ ต ต ามคำส ง ท ไ ด ย น เช น

เดนไปขางหนา ถอยหลง เดนออก

ดานขาง (ซาย/ขวา) ว ง เหยาะๆ

ไปข างหน า ว งถอยหล ง ว งออก

ดานขาง(ซาย/ขวา)หยดนงยนนอน

คกเขา ยน เดนเขยง ฯลฯ ออกคำสง

เปลยนทาทางไปเรอยๆ จากนนใหเพม

ทาทาง เชน มอสองขางเทาสองขาง

ตดพนเดนตอนงกนตดพนอยางเดยว

ขาขวาตดพนขางเดยว สะโพกและ

ไหลขวาตดพน มอสองขางตดพน

อยางเดยว ฯลฯ จะเหนความคด

สร างสรรค ในการทำทาทางของ

แตละคน

• แยกกลมออกเปน 4 กลม เรมจาก

ตบมอพรอมกนเปนจงหวะ 1-2-3-4

จ า กน น เ ร ม แ ย กก า รตบม อ ต าม

หมายเลขกลมเชนจงหวะท1กลมท

1ตบมอ/จงหวะท2กลมท2ตบมอ...

เว ยนจนครบ 4 กล ม (ควรเปด

เพลงคลอไปดวย) แลวกลบมาเรม

รอบใหม เมอทกกลมเรมคนกบจงหวะ

ของตวเองใหเปลยนเปนรอบท1

77Readers Theatre

กลม1และ3ตบมอ(กลม2และ4ใหทำทาอะไรกไดในจงหวะตบมอของตวเอง)รอบท

2กลม2และ4ตบมอ(กลม1และ3ทำทาในจงหวะตบมอของตวเอง)เวยนเชนน

สก4รอบตดตอกนจะชวยฝกสมาธและจงหวะในการเคลอนไหวได

• ใหแบงเปนกลมยอยกลมละประมาณ

6-8คนใหทำทาทางอะไรกไดทใช

รางกายทกสวนและใหความรสกวา

เปน“เปด-ปด”โดยใหเวลาในการคด

1นาทจะพบวาแตละกลมสรางสรรค

ออกมา เป นภาพการ เป ด -ป ด

ในรปแบบตางๆ ได เชน ทกคน

เดนล อม เปนวงกลม ใช แขน

ขางหน งประสานกนตรงกลาง

อกขางโบกเขา-ออก ซาย-ขวา จน

สดแขน ภาพทออกมาเหมอน

ดอกไมกำลงบานคลกลบเปนตน

78 ละครสรางนกอาน

ลลาáละทาเตน

ขอใหพจารณาการแสดงตอไปน

• บนเวทนกแสดงเคลอนออกมาพดคนละประโยคแลวโบกผาสขาวพลว

นกแสดง1 สงใดทเกดขนแลว

นกแสดง2 สงนนยอมเกดขนแลว

นกแสดง3 เหตการณบางเรองทเกดขนและผานไปนน

นกแสดง4 บางทมนกไดทงรองรอยของมนไวขางหลง

นกแสดง5 เกนกวาทใครๆจะคดเหน

• การเคลอนไหวผาสขาวพลวในชวงนเปนอารมณของกาลเวลาทวๆไป

นกแสดง1 ผทสรางประวตศาสตร

นกแสดง2 หรออกนยหนงผลขตชะตากรรมของมนษย

นกแสดง3 ผลขตความเปลยนแปลงของมนษย

นกแสดง4 หาใชพระพรหมหรอพระผเปนเจา

นกแสดง5 หรอผศกดสทธทไหนไม

นกแสดง1-5(พรอมกน) หากเปนมนษยนนเอง

• นกแสดงเคลอนไหวกลายเปนภาพรางของความเปนมนษย (move แลวพากนยก

ใครสกคนใหสงขน)

• ทนใดผาสแดงผนใหญกเคลอนเขาหานกแสดงเปนมนษยทงหมด เหมอนจะสราง

หายนะใหแตแลวกกลายเปนประดบประดาใหมนษยคนเดมนนสงสงงดงามยงขน

79Readers Theatre

(เสยงผบรรยาย) ...กาลเวลาทผานไป มไดผานไปอยางไรความหมาย กาลเวลา

มไดผานไปดจวามนเปนความวางเปลา และมไดทงสงหนงสงใดไวขางหลงมน มน

มเคยเปนเชนนน ในอนาคตและอนนตกาล เบองหลงกาลเวลาผานไปยอมมพฒนาการ

ของสรรพสงเหลอไวเปนรองรอยของมนเสมอ...

การใชผาขาวโบกเปนสญลกษณของการมอสระ การใชผาสแดงสอถงความมอำนาจ

และความรนแรง เพอแสดงถงการถกพนธนาการความคดดวยกรอบปฏบตของสงคมใด

สงคมหนง... นคอการสอสารดวยการแสดงลลารปแบบหนงในการแสดงคตกวการชด

“กหลาบตนนน36,500ดอก”ในชวงทนำมาจากวาทะวาดวยประวตศาสตรและกาลเวลา

ของ‘ศรบรพา’(กหลาบสายประดษฐ)

การใชทาทางและลลาประกอบการแสดง มกมจดประสงคหลกคอการถายทอด

เรองราวจากเนอหา เพอสรางบรรยากาศในการแสดงใหสามารถดงดดความสนใจจาก

ผชมเพมมากขนจากการฟงเนอความเพยงอยางเดยวและทำใหผชมไดใชประสาทสมผส

ทงการฟง การชมไปพรอมๆ กน ซงจะกระตนใหเกดการจดจำเรองราวจากภาพทเหนได

อยางชดเจนขน

ลลาและทาทางในการสอสารเรองราวเชนการรำการแสดงบลเลตหรอการแสดง

ละครใบ เปนการสอสารผานทาทางทไมมคำพดแตใชทาทางในการแสดงเพอสอสารกบ

ผชมแทนคำพดและอารมณซงทาทางในลกษณะนจะเปนทาทางทแสดงสญลกษณ เพอ

สอใหคนดเขาใจความหมายไดโดยสากลตามระเบยบแบบแผนของการแสดงแตละประเภท

เชนการใหความหมายวา“ฉน”ในรำไทยคอการจบมอเขาทอกตนเองในบลเลตแสดง

โดยการผายมอทหนาอกตนเองและในการแสดงละครใบคอการชมอทตนเองดวยนวโปง

หรอนวชเปนตน

การออกแบบการแสดงลลาเพอประกอบการอานมความแตกตางจากการออกแบบ

ทาเตนเพอแสดงเพลง เพราะจะตองอานบทหรอเนอหาของเรองและตความเพอเปน

ทาทางทสามารถสอสารกบคนดไดตรงตามคำในเนอความและไมใหเสยอรรถรสในการชม

80 ละครสรางนกอาน

โดยไมใชทาทางทซบซอนเกนไป การแสดงการอานโดยทวไปจะไมมดนตรเปนองคประกอบ

หลก แตจะใชจงหวะของการอานแทน ดงนนการอานบทและตความจงมความสำคญ

เพอใหเนอหากบทาทางทแสดงออกมารวมกนไดอยางสอดคลองลงตว และไมรบกวนกน

และกน

การตความจากเนอหาควรใหความหมาย

ทตรงคำ เมอแสดงเปนทาทางกไมควรใชการ

เคลอนไหวทมากใชเพยงแคการขยบรางกายสวนใด

สวนหนงเทานนในระหวางการอานเชนเมอตองการ

สอถง “พลง” นกแสดงหนหนาซาย-ขวาพรอมกน

ทงหมด(5คน)นกแสดงเคลอนไหวรางกายสวนใด

สวนหนงพรอมๆ กนกจะเกดพลงในการเคลอนไหว

ขนและไมเปนการรบกวนการฟงดวยเปนตน

สวนการออกแบบทาเตนประกอบเพลงมกม

จดประสงคเพอสรางบรรยากาศสนกสนานใหแกเพลง

นนๆหรอสรางความสขใหแกผชมโดยทาทางทแสดง

ออกแตละทานน จะเปนทาทคดคนขนมาเพอใหจำ

ไดงาย สามารถเตนตามได ถายทอดความรสก

ภาพรวมของเพลงนนๆโดยไมจำเปนวาทาทสอออกมา

นนจะมความหมายตรงกบคำของเพลงนนๆนอกจากน

ทาทางทประดษฐขนนนจะใชการเคลอนไหวทงตว

ผแสดงจงตองมทกษะพนฐานในการเตนทดเพอให

81Readers Theatre

แสดงทาทางออกมาไดสวยงาม

นกเตนจะตองมการฝกซอมรางกายตนเองอยเสมอเพอสรางกำลงและความแขงแรง

ของรางกายใหสามารถทนตอการเตนในรปแบบตางๆ โดยไมทำใหเหนอยงายและไม

ทำใหรางกายเสอมสภาพจากการใชงานหนกนกเตนตองรจกบำรงและถนอมรางกายตน

เองไมใหเกดการบาดเจบจากการฝกซอมหรอการแสดง ดวยการอบอนรางกายกอนและ

หลงการแสดง

สำหรบนกแสดงกเชนกน จะตองมการฝกซอมการแสดง การแสดงละครนนไม

สามารถเลนไดดวยตนเองทงหมดดงนนการฝกซอมรวมกนจงเปนสงสำคญเพราะจะทำ

ใหนกแสดงรวมเขาใจอารมณของตวละครและสามารถรบสงอารมณกนไดอยางไหลลน

สามารถทจะพฒนาอารมณของตวละครไดรวมกนมากขนเพอใหสามารถถายทอดบทบาท

นนไดสมจรงและสรางอารมณรวมใหเกดขนแกคนด

ในการแสดงทกชนดนนการซอมถอเปนสงทสำคญมากทสดเพราะการซอมจะชวย

ใหเกดความแมนยำในการจดจำ การรบสงอารมณรวมกนของผแสดงความแขงแรงของ

รางกาย และทาทางทเปนธรรมชาตของนกแสดงแตละคนจะไมขดเขนกบการแสดงออก

ในทาทางแบบตางๆ

82 ละครสรางนกอาน

ตาโบล โชวความนง

คำวา “ตาโบล ววอง” (Tableau vivant/Tableaux vivants) เปนศพทเฉพาะ

มาจากภาษาฝรงเศสหมายถง“ภาพนงมชวต”ตาโบลววองหรอเรยกกนสนๆวา“ตาโบล”

เปนรปแบบหนงของการแสดง โดยนกแสดงทำทาทางเปนภาพนงบนเวท มกใชในการ

สอสารทางละครชวงเวลาทนกแสดงทำทาทางเปนภาพนงนนจะไมเคลอนไหว ไมพดจา

ใหความรสกตอผชมคลายการดภาพถาย ภาพวาด หรออนสาวรย ผชมจะจนตนาการ

เหตการณตอจากภาพทเหน

ตาโบลววองเปนรปแบบการแสดงทนยมกนมากในสมยกอนทวทยโทรทศนและ

ภาพยนตรจะเขามามบทบาท นกเรยนการละครในประเทศองกฤษในสมยวกตอเรยใช

เปนรปแบบหลกในการแสดงละคร และรปแบบนเปนทนยมสงสดในชวงศตวรรษท 19

ปจจบนยงคงใชกนอยในการแสดงละครทวๆไปเพอรวบเวลาในการเลาเรองมกเรยกกนวา

“ภาพนงเลาเรอง”

การใชตาโบลววองชวยใหการแสดงงายขนเพราะไมตองทำทาใหเหนเหตการณ

ตงแตตนจนจบเพยงแตตดภาพทตองการสอความหมายมาแสดงเปนภาพนงเชนหากใน

เรองมการทะเลาะววาทและชกตอยกน นกแสดงสองคนกไมจำเปนตองชกตอยกนจรงๆ

บนเวท แตใหนกแสดงคนหนงทำทาเงอมกำปนชก สวนอกคนกทำทาหนหนาเหมอนถกชก

เพยงงายๆเทานกสามารถสออารมณของการชกตอยกนได

ทสำคญคอการออกแบบทาทาง ผออกแบบควรเลอกภาพหรอเฟรมทจะสอ

ความหมายไดมากทสด การแสดงออกทางสหนาของนกแสดงตองใหความรสกนนๆ

ดวย แตทสำคญยงกวา นนคอ นกแสดงจะตอง “นง” การเคลอนไหวแมเพยงเลกนอย

กอาจสงผลตอความรสกของผชมได

84 ละครสรางนกอาน

เพมเทคนคละครãบ

ในการแสดงรดเดอรสเธยเตอร(RT)การแสดงอะไรกตามทอธบายไวในเนอเรอง

ทอาน ผอานควรพยายามทำหรอไมกเสนอออกมาโดยใชเทคนคละครใบ (mime)

ถาใครสกคนกำลงกนขาว เรากควรเหนการยกชอนขนไปทปาก ถาใครสกคนกำลงหอย

อยกลางอากาศเรากควรเหนแขนถกดงตงเหมอนลกบอลลนทลอยอยถาใครสกคนกำลง

ขมาแขงเรากควรเหนเทามากำลงวง

คำสำคญในทนกคอ “สอใหเหน” เพราะทาทางการเคลอนไหวมกจะหางไกลจาก

ความเปนจรง ตวอยางเชน มนลำบากทจะถอดเสอออกมาจรงๆ ในเมอมอขางหนงตอง

ถอบททจะอานอย นกอานจะเรยนรไดอยางรวดเรวทจะทำทาหลบแบบนงตวตรงโดยให

ศรษะโนมไปทางดานขางและการเดนอยกบทเปนวธการเดนทางทนกอานชอบมากทสด

ถงแมวาเทคนคละครใบ(mime)ทเปนแบบแผนนนไมจำเปนแตมนกชวยเพมความ

ประณตใหกบการแสดงและมนยอมดเสมอทจะใชวธการทไดรบการพสจนมาแลวสำหรบ

การเดนอยกบท การขนลงบนได ไตเชอกหรอราวไม การยกหรอลากวตถหนก ทาบน

การหกลมและอนๆลองคนดหนงสอในหองสมดทเกยวกบเทคนคละครใบศกษาด

สวนหนงของกลมนกแสดงละครใบทประสบความสำเรจไดกคอ การตระหนกถง

สงทมองไมเหน ถามานงหมายถงเกาอหรอโตะ กตองมนใจวาไมมใครจะเดนผานโตะ!

แมแตประตซงมองไมเหนกไมควรยายตำแหนงขณะทคนอนๆผานเขาไปถาตวละครสองคน

ดภาพบนผนงพวกเขากจะตองตกลงกนวามนอยทไหนและมองไปตรงจดเดยวกน

85Readers Theatre

สรางสรรค “หน” ประกอบการáส´ง

รดเดอรสเธยเตอร(RT)กเหมอนกบการเลาเรองทสามารถสรางสรรคภาพตางๆ

โดยการเสนอภาพของสงทไมสามารถนำมาปฏบตไดจรงบนเวทระยะเวลาสามารถทำให

สนลงหรอยดขยายออกไปไดคำพดจากจนตนาการสามารถสรางขนไดและการเดนทาง

อนนาพศวงกสามารถนำมาแสดงไดเชนกน

แตกรณนำไปใชกบเดกเลกๆ อาจตองมเครองชวยในการสรางจนตนาการ

การประดษฐอปกรณเพมเตมจะทำใหเดกๆ เหนภาพไดชดเจนและสนกสนานมากขน

เชน ประดษฐหมวกเปนรปสตวตางๆ ใหเดกสวม ใชภาพประกอบหรอนำหนแบบตางๆ

มาชวยสรางสสนเพมขนเพอดงดดความสนใจของเดกๆ

ในทนจะแนะนำการประดษฐหนทเนนวธทงายๆ และประหยดคาใชจาย 5 แบบ

คอ

หนหนงสอพมพ

หนปากอา

หนสาย

หนนวมอ

หนผาเจาะหนา

ËØ‹¹Ë¹Ñ§Ê×;ÔÁ¾�อปกรณ

1.กระดาษหนงสอพมพ

2.สกอตชเทปใส

3.กรรไกร

4.ไมไผขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ 0.5 นว

ยาวประมาณ2ฟต

86 ละครสรางนกอาน

ขนตอนการทำ

• ฉกแบงกระดาษหนงสอพมพ

• มวนกระดาษหนงสอพมพตามแนวนอนใหมเสนผาศนยกลางเลกทสด

จนสดกระดาษและตดสกอตชเทปเพอยดกระดาษใหตดกน

• ดดมวนกระดาษหนงสอพมพใหเปนรปรางทตองการเชนชางคนเปนตนโดย

ตดสกอตชเทปเพอใหเปนรปรางดงกลาว

• นำไมไผมาวางพาดตวหนตรงกงกลางและตดสกอตชเทปเพอยดใหตวหนตดกบ

ไมไผ

• ลองขยบหนตามอารมณตางๆ หากเกดความไมแขงแรงใหยดสกอตชเทปให

แนนหนาขน

ขนาดของหนไมควรใหญหรอเลกเกนไปเพราะหากเลกไปจะทำใหไมเหนเสนรปราง

ของหนทชดเจน และหากใหญเกนไปจะเกดความงอนแงนและเคลอนไหวไมสะดวก

เวลาเชดและหากเลอกหนงสอพมพหนาทมสสนมามวนกจะทำใหหนมสสนมากขนเชน

อยากไดหางของชางเปนสเขยว กอาจเลอกหนาโฆษณาทมสนามหญามามวน เพอโชว

สเขยวออกมาดานนอกเปนตน

87Readers Theatre

ËØ‹¹»Ò¡ÍŒÒอปกรณ

1.กระดาษแขงเทาขาว

2.สนำหรอสชอลก

3.กรรไกร

4.ดนสอ

5.กาว

6.กลองนมขนาดสเหลยมผนผา

7.คตเตอร

ขนตอนการทำ

•วาดรปทตองการลงบนกระดาษแขงเทาขาว

•ตดแบงชวงตวของหนเปน2สวนคอชวงหวถงปากและชวงปากถงขา

•ใชคตเตอรกรดกลองนม 3 ดาน และพบครงใหปลายดานบนและดานลาง

เทากน

•นำดานหวของกลองนมมาทากาวตดบนรปสวนทเปนหวถงปาก โดยตดให

ชดขอบปาก

88 ละครสรางนกอาน

•นำดานทายของกลองนมมาทากาวตดบนรปสวนทเปนปากถงขา โดยตดใหชด

ขอบปาก

•ลองขยบหนตามอารมณตางๆหากไมแขงแรงใหตดกาวใหแนนหนาขน

ขนาดของหนไมควรใหญหรอเลกจนเกนไปเพราะจะทำใหเชดลำบากและกลองนม

อาจรบนำหนกไมไหว หากมเวลาจำกด การเลอกใชสชอลกอาจเหมาะสมกวา เพราะ

ใหสสนทสดใสในเวลาจำกด

ËØ‹¹ÊÒÂอปกรณ

1.กระดาษแขงเทาขาว

2.กาว

3.กรรไกร

4.สนำหรอสชอลก

5.ไหมพรม

89Readers Theatre

ขนตอนการทำ

• วาดรปทตองการลงบนกระดาษแขงเทาขาวโดยวาดเปน2ชนหนา-หลงแตม

ชวงตอกนทดานหวของหน เชน วาดคน 2 ดาน คอดานหนาและดานหลง

ใหมสวนเชอมกนทหว เมอพบครงหน 2 ชนจะทบกนสนทเหลอหนเพยง

ตวเดยว โดยสามารถสอดไหมพรมเขาใตสวนหวซงเชอมตอกนไดดวย และ

ระบายสทงดานหนาและดานหลง

• ตดหนตามรปรางและพบครง

• นำไหมพรมมาผกเปนวงกลม และสอดไหมพรมไวในชวงทกระดาษเชอมตอกน

(สวนหวของหน)

• ตดกาวใหหนทงสองดานตดกน

• ลองขยบหนตามอารมณตางๆ

ขนาดของหนไมควรใหญหรอเลกเกนไป เพราะหากเลกไปจะทำใหผชมมองไมเหน

และหากใหญเกนไปไหมพรมจะรบนำหนกไมไหว หรออาจแกดวยการนำไหมพรมมาถก

เปนเปยกอนทจะทำเปนเชอกสำหรบเชดกได และเวลาระบายสใหระบายสหนดานหลงกอน

เพราะหากระบายดานหนากอนเวลาระบายดานหลงหนจะเปอนหมดความสวยงาม

90 ละครสรางนกอาน

ËØ‹¹¹ÔéÇÁ×Íอปกรณ

1.กระดาษแขงเทาขาว

2.กาวหรอสกอตชเทปใส

3.กรรไกร

4.สนำสชอลกหรอสเมจก

5. ผาเชดหนารปสเหลยมจตรสกวาง

ประมาณ1.5-2ฟต

ขนตอนการทำ

• วาดรปทตองการลงบนกระดาษแขงเทาขาว โดยวาดเฉพาะสวนหวของหน

แลวระบายส

• ตดหนตามรปราง

• ตดกระดาษแขงเปนรปสเหลยมผนผากวางประมาณ2นวยาวประมาณ5นว

และมวนกระดาษทำเปนแหวนครอบนว โดยวดเสนผาศนยกลางแหวนจาก

ความกวางของนวชของคนทเชดหน

• ตดแหวนทดานหลงของหน

• เจาะรผาเชดหนา3รเพอใชสอดนวโปงนวชและนวกลาง

• ลองสวมผาเชดหนากบมอผเชด และลองสวมหนสวนหวไวทปลายนวช

ลองขยบหนตามอารมณตางๆ

91Readers Theatre

ขนาดของหวหนตองมความสงปดนวชของผเชด มฉะนนนวชจะโผลออกมา

ทำใหไมนามองหากผสรางสรรคไมสะดวกทจะวาดหวหนเองอาจเลอกรปนกแสดงดารา

นางแบบ มาใชตดเปนหวหนแทนกได โดยแปะทบลงบนกระดาษแขงอกครงหนงเพอให

เกดความแขงแรง

ËØ‹¹¼ŒÒà ÒÐ˹ŒÒอปกรณ

1.ผาดบหนากวางเกน1หลา

(90เซนตเมตร)ยาวประมาณ

2-3เมตร

2.สนำสโปสเตอรหรอสชอลก

3.กรรไกร

ขนตอนการทำ

• วาดรปตามเรองราวทตองการ โดยวาด

สวนหนาของรปตางๆ เทาขนาดหนา

ของคนแสดงและระบายส

• ใชกรรไกรเจาะสวนหนาของหนทงเพอใชสอดใบหนาของผแสดง

• ลองสอดใบหนาของผแสดงเขาไปในชองทเจาะ และลองขยบหนาตามอารมณ

ตางๆ

92 ละครสรางนกอาน

ควรวดขนาดหนาของผแสดงกอนวาด และควรตดขนาดเลกกอนแลวลองสอดหนา

เขาไปในชองวาง หากชองวางเลกกวาใบหนาของผแสดงคอยเลมผาออกทละนด หนผา

เจาะหนาสามารถเลาเรองราวในหนงสอไดครบถวนเชนอาจทำผา6ผนสำหรบเลาเรองราว

1เรองและหนแบบนมเสนหเวลาจดแสดงสามารถดงความสนใจของผชมได

93Readers Theatre

หนทง 5 แบบควรมผาสำหรบใชทำฉาก

(เพอบงตวผเชด) โดยใชผาสพนหรอผาถงแบบลายไทย

ตารางหมากรก ขนาดกวางประมาณ 1 หลา ยาว

ประมาณ3เมตรแลวใชคน2คนจบปลายดานซาย

1คนดานขวา1คนสวนจะถอทงชายผาดานลาง

หรอชขนดานบน ขนกบประเภทของหนทใชเชด

หนทเสนอมาทง 5 แบบนจะเนนถอชายผาทงดาน

ลางเพอบงผเชดหน

รดเดอรส เธยเตอรไดแลว!...ขอใหสนกกบความมหศจรรยของ

94 ละครสรางนกอาน

¢Í§¹Ñ¡Í‹Ò¹

ËÅÒ¡ËÅÒÂÇÔ¸Õ“àÇ·Õ”

96 ละครสรางนกอาน

โครงการรดเดอรสเธยเตอร(RT)อาจใชเวลาหลายวนขนอยกบความยาวของเรองและจำนวนเวลาตอวนทแบงใหกบ

กจกรรมการอานโดยเฉลยเวลาทใชตอ1เรองประมาณ5วน

การนำRTไปปฏบตนนมหลากหลายวธดงกลาวแลววารปแบบ

การนำไปปฏบตยงคงเกดขนเรอยๆ ขนอยกบการสรางสรรค

และประยกตใชของแตละคน

กอนเรมกจกรรมRTมคำแนะบางประการดงน

• ใหผรวมกจกรรมเลอกเรองจากหนงสอหรอบทของ

ตวละครทขนอยกบความสนใจและความสามารถใน

การอานของพวกเขา

• กำหนดบทบาทการแสดง (เชน ผบรรยาย ตวละคร

ผกำกบ)

• จดเนอหาของเรองใหผทจะอาน1ชดตอนกอาน1คน

• ใหนกอานอานเนอเรองในใจ

• พดคยกนและอธบายถงคำทยากหรอไมคนเคย

97Readers Theatre

• ชกจงใหนกอานนกภาพเกยวกบตวละคร(เชนเขานาจะพดเสยงอยางไร?การ

แสดงสหนาของพวกเขานาจะเปนอยางไร? ทาทางของตวละครในตอนนนนา

จะเปนอยางไร?)

• ใหนกอานอานบทของตวเองดวยการอานออกเสยงใหบอยครงมากทสดเทา

ทจำเปนเพอสรางความมนใจและใหเกดความคลองในการอานบทของตน

• ชวยนกอานในการตดสนใจวาพวกเขาจะทำการอานบนเวทใหดไดอยางไร

(เชน ผอานนงทงหมดหรอยนทงหมด ผอานบางคนนงในขณะทบางคนยน

ผอานทงหมดเรยงกนเปนแถวตรง หรอผอานบางคนอยดานหนาและบางคน

อยดานหลง)

ในชวงของการแสดงRTมเรองสำคญทควรกลาวถงดงน

• นกอานถอบทในขณะทอานหรอใหบททอานวางอยบนแทนแบบทวางโนตดนตร

• นกอานอาจเลอกทจะมองไปในจดทอยเหนอศรษะของกลมผชม หรอถาไม

พวกเขากอาจจะตดสนใจรวมกนวานาจะทำแบบใดในการปฏสมพนธทเหมาะสม

(เชนมองไปทผอานอกคนหนงในขณะทกำลงพดเปนตน)

• กลมผชมจะนงและฟงอยางตงใจ เพราะพวกเขาจะใชจนตนาการใหสนกไปกบ

การตความจากเรองทนกอานกำลงอาน

98 ละครสรางนกอาน

วธการนำRTไปปฏบตนนมทงการอานในระดบฝกอานเบองตนการอานแบบรอบวง

การอานแบบพรอมใชในวนเดยวการอานแบบรวมกนคดการอานบนเวทไปจนถงแบบท

เพมความซบซอนทางการแสดงมากขนอยางวธการแสดงของ แชมเบอร เธยเตอรและ

สตอรเธยเตอร

โดยทวไปแลว การอานในระดบฝกอานเบองตน (Primary Reading) การอาน

แบบรอบวง (Circle Reading) การอานแบบพรอมใชในวนเดยว (Instant Reading)

และการอานแบบรวมกนคด(CooperativeReading)นนมประโยชนและมประสทธภาพ

มากทสดสำหรบครหรอผจดกจกรรมทตองการวธการในการ “เสรมสรางการอาน”

สวนผทเนนเรองของ “การแสดง” กพบวาวธเหลานมประโยชนเชนกนสำหรบกระบวน

การฝกซอมการแสดงบนเวทในชวงตนๆ เพอนำไปสการแสดงการอานบนเวท (Staged

Reading)

สำหรบนกกจกรรมสงเสรมการอานทจดกจกรรมเปนวาระ อาจเหมาะสมกบการ

อานแบบพรอมใชในวนเดยว (Instant Reading) หรออาจใชการแสดงการอานบนเวท

(Staged Reading) โดยอาจตองเปนผแสดงเอง วธนำไปปฏบตทจะกลาวถงนอาจตอง

นำไปประยกตใหเหมาะสมกบกลมผรวมกจกรรม

ตอไปนคอคำอธบายขนตอนวธการของRTแบบตางๆดงน

99Readers Theatre

การอานãนระ´บ½ƒกอานเบéองตน (Primary Reading)

เมอใชการอานกบกลมผทเรมหดอานในระดบประถมตนหรอกลมเดกเลกสงสำคญ

คอการเลอกเนอเรองทมลกษณะสามารถคาดเดาเรองได และมคำหรอวลพเศษทซำๆ

กนตลอดทงเรอง

ในการอานระดบฝกอานเบองตนสวนใหญนน คร/ผจดกจกรรมจะรบบทเปน

ผบรรยายหลกขณะทเดกๆจะเขารวมโดยการอาน(หรอการพดซำ)ดวยคำวลโคลงและ

ประโยคซำๆ งายๆ วธนคลายกบการเขารวมฟงการเลานทานซงเดกๆ จะชวยผเลาใน

การเลาเรองโดยการฟงแลวกพดซำขอความบางขอความ

เพราะนกอานรนเยาวซงเชอวาพวกเขาจะตองกลายมาเปนนกอานจรงๆจงเปนสง

สำคญทจะตองทำสำเนาเนอหาของเรองและแจกใหกบเดกๆ ทกคนโดยไมคำนงถงความ

สามารถในการอาน สำเนาของเรองทแจกนจะบรรจถอยคำหรอขอความทงหมด

เพอชวยใหเดกๆ ใสใจกบเรองทพวกเขาไดยนจากการอานออกเสยงของถอยคำทอยบน

หนากระดาษ

ขนตอนดำเนนการ • ทำสำเนาเนอหาของเรองทจะอานและแจกทกคน

• อานเนอเรองใหดงพอทเดกๆ ทกคนไดยน และกระตนใหเดกๆ ทกคนเขารวม

โดยการพดซำคำหรอวลทงหมด ทคณทำเครองหมายเอาไว

หลงจากอานเรองแลว 1 หรอ 2 รอบ คณอาจจะตองชวยเดกๆ ขดเสนใต

คำหรอวลทงหมด ทตองพดซำ

• จากนนคณและเดกๆ กพรอมทจะอานซำอกครง ชใหเหนแตละสวนทถกขด

เสนใตเมออานถงตรงนน

• ถาจำเปนตองมบทพดเดยวหรอบทของตวละครกจดแจงมอบหมายหรอขอ

100 ละครสรางนกอาน

อาสาสมคร ชวยนกอานเหลานขดเสนใตบทของพวกเขา และฝกซอมบทนนๆ

กบนกอานแตละคน

• อานเรองอกครงโดยนกอานทงหมดรวมกนอาน

• กระตนใหนกอานนกภาพทมาจากเนอหาของเรอง และใหพวกเขาเกบสำเนา

เรองทแจกเขาไวในแฟมสของตวเอง สำเนาเหลานอาจนำกลบบานเพอไปอาน

ซำกบพนองหรอผปกครอง(หรอใหผปกครองอานใหฟง)

บทของตวละครอาจมการสบเปลยนบทกนตลอดชวงการฝกซอม และเรองก

จะถกอานซำแลวซำอก ใหนำเรองทคณชอบและฝกซอมบอยทสด นำมาแสดงในวนพอ

วนแมหรอวนครอบครวกจะสรางความประทบใจไดไมนอย

หมายเหต: กรณทเปนเดกปฐมวย อาจตองเพมอปกรณ เชน หนแบบตางๆ

มาประกอบดวย แตตองมหนงสอหรอเรองทจะอานแจกใหเดกคนละชด แมจะอาน

ยงไมไดแตใหเดกรวาคำทพดหรออานซำๆนนอยในสวนไหนของเรองเดกๆจะจำได

101Readers Theatre

การอานáบบรอบวง (Circle Reading)

การอานแบบรอบวงนนเปนการใหเดกๆไดอานบทของตวละครทตางกนทงหมดใน

เรอง เปนการทดลองกบเสยง และทายสดกเลอกบททตวเองชอบทสด วธนจะชวยให

นกอานสรางความมนใจไดเพราะไมใชการบงคบไมมการแขงขนและใหโอกาสแกนกอาน

ทกคนทจะไดอานเนอหาทงหมด

ขนตอนดำเนนการ • ทำสำเนาเนอหาของเรองแจกใหกบนกอานทกคน

• ใหนกอานของคณอานตลอดทงเรองในใจ

• หลงจากนกอานทงหมดอานในใจแลว กใหมาลอมวงกนเปนวงกลมวงใหญ

ซงรวมถงตวคณดวยถาเปนไปได

• ตอไปกเรมใหนกอานคนทอยซายมอคณอานสวนของผอานคนแรก คนตอมา

อานสวนทสอง และคนตอๆ ไปกเชนกน ไมมการมอบหมายใหอานแบบ

บทเดยวคนเดยวในตอนนผอานแตละคนจะผลดกนอานรอบเปนวงกลมคณก

เขารวมการอานนดวย

• เมอรอบวงจบเรองแลว ใชเวลาพดคยถงเรองทอานวาตวละครแตละตวม

ลกษณะอยางไร?บคลกของเขาควรเปนแบบใด?เสยงของเขาควรเปนอยางไร?

ตวละครควรจะนงหรอยน?ตวละครนาจะแตงตวอยางไร?

• พดถงความสำคญของผบรรยายแตละคนตรวจสอบดวาผบรรยายนาจะแนะนำ

เรองอยางไร ใหรายละเอยดของการบรรยาย จดอารมณใหเหมาะสมกบการ

กระทำในเรองและชวยนกอานทเปนตวละครวางทาใหเหมาะสมในขณะทอาน

• ทบทวนความหมายและการออกเสยงของคำทยาก

• ตอนนขออาสาสมครจากนกอานของคณเพออานบท ใหอาสาสมครแตละคน

102 ละครสรางนกอาน

ขดเสนใตบรรทดทเขาจะตองอาน จากนนกอานแบบออกเสยงอกครง ผลด

เปลยนบทของตวละครไปรอบๆ วงและอานซำอกครง จนกระทงความสนใจ

ลดลงหรอหมดเวลา

การอานáบบพรอมãชãนวนเ´ยว (Instant Reading)

การอานแบบพรอมใชในวนเดยวเปนกจกรรมทใชเวลาเพยงชวงสนๆ ในหนงวน

หรอแทรกเขาไปโดยใชเวลาเพยงไมกนาทในชวงใดชวงหนงของวน เชน ในโรงเรยนอาจ

ใชตอนเวลาเลกเรยนกอนกลบบาน หรอหองสมดใชเปนชวงหนงของการจดกจกรรม

เรองหนงเรองอาจจะอาน 1 หรอ 2 ครงแลวเกบไว จากนนกนำมาใชซำอกในการจด

กจกรรมครงตอไป ขนตอนทจะกลาวตอไปน คณสามารถรวบรวมนกอานในกจกรรม

การอานทมความหมายนไดทนททพรอม

ขนตอนดำเนนการ • ทำสำเนาเนอหาของเรองจำนวนเทาทจำเปนเทานน

• แจกสำเนาดงกลาวใหกบเดกๆหรอขอใหรวมกนใชเปนค

• ใหนกอานอานเนอหาตลอดทงเรองในใจเดกเลกอาจตองใหคณอานเรองใหฟง

• มอบหมายบทของตวละครใหกบนกอาน ใหพวกเขาใชเวลาไมกนาทขดเสนใต

บทของตวเองทไดรบมอบหมาย จากนนใหนกอานเขยนชอตวละครและ

หมายเลขผอานไวทหนาแรกของสำเนา

• ตอนนนกอานทไดรบมอบหมายจะอานเรองแบบออกเสยงจากทนงของตวเอง

แกการออกเสยงใหถกตอง อธบายความหมายและขอใหนกอานบนทกลงไปถา

103Readers Theatre

จำเปนอยางไรกตามพยายามใหการอานดำเนนตอไป

• ตอไปขอใหนกอานชดเดยวกบทไดรบมอบหมายมารวมตวกนหนาหองสำหรบ

การอานรอบทสอง

• เมอการอานจบแลวพดอภปราย(เนอเรองการอานหรอทงคกำหนดตวนกอาน

ในแตละบท(ตวละคร)ใหมอกครงสบเปลยนบทแลวจงเรมอานอกครง

• ดำเนนตอไปจนกระทงความสนใจลดลง คณอาจตองใหมรปแบบการอานแบบ

นในหองสมดเวลาจดกจกรรม

การอานáบบรวมกนค´ (Cooperative Reading)

ถาคณวางแผนทจะรวมเดกๆ ใหเปนกลม การอานแบบรวมกนคดกทำไดงายๆ

เพยงทำสำเนาเนอหาของเรองตามจำนวนทเหมาะสมของผรวมกจกรรม (สวนมาก

จะใชผอาน5-8คนตอ1เรองถาจำนวนผรวมกจกรรมม25คนและตองการใช5เรอง

กจะใชผอานเรองละ5คนเปนตนสวนบทของตวละครมากกวาหรอนอยกวาจำนวนคน

กลมของผรวมกจกรรมเปนผตดสนใจวาจะทำอยางไร)

ขนตอนดำเนนการ • ใหผรวมกจกรรมรวมตวกนเปนกลมแตละกลมแลวแจกสำเนาเรองทจะอาน

• ใหทกคนอานเนอหาทงเรองในใจ จากนนกกำหนดพนทสำหรบการฝกใหแต

ละกลมตอนนกลมอาจจะแยกยายไปฝกกนเองในพนทของตน

• ใชเทคนคแบบระดมสมอง(หรอจะใชเทคนคแบบใดกไดทคณเหนวาเหมาะสม)

แตละกลมมอบหมายบทกนเองและฝกซอมจากเนอเรองทไดรบขอเสนอแนะ

104 ละครสรางนกอาน

เพอการปรบปรงการเพมหรอเปลยนแปลงใดๆจะตองมาจากกลมคณอาจจะ

เดนไปมาจากกลมหนงไปอกกลมเพอกระตนนกอาน

• ใหนกอานนำสำเนาเนอเรองทไดรบกลบบานเพอวาอาจมการฝกซอมเองทบาน

แนะนำใหมการอานดวยการอานออกเสยงใหสมาชกในครอบครวฟง

ใหแตละกลมมการฝกซอม2หรอ3ครงหรอจนกระทงพวกเขารสกวาพรอม

แลวสำหรบผชม

• จดตารางใหมการแสดงของแตละกลมคณอาจกำหนดใหมการแสดง1กลมตอ

1 วนในแตละสปดาห หรอจด “เทศกาลวนศกรหรรษา” แลวจดใหทงหมด

แสดงในตอนบายวนศกรของสปดาหตอไป

หมายเหต: คณไมจำเปนตองเขารวมในการแสดงการอานแบบรวมกนคดน และ

กลมทถกคดเลอกอาจจะตองฝกซอมการอานเพอการแสดงในวนสำคญตางๆ

105Readers Theatre

106 ละครสรางนกอาน

¹Ñ¡Í‹Ò¹º¹àÇ·Õ

“รดเดอรส เธยเตอรเปนกจกรรมการอานทสามารถเลาเรองราวในรปแบบท

เพลดเพลนไดมากทสดวธหนง เปนการแสดงการอานและนกแสดงกไมถกขอให

จำบทของพวกเขาดวย แตพวกเขาจะถกกระตนให ‘เลนอารมณออกมา’ และใช

ทวงทำนองของเสยงและทาทางทเหมาะสมตอตวละครและคำพดของตวละคร...

เดกๆ ชอบมาก และผมกชอบมากดวยเชนกน พวกเขาจะตนเตนมากท ไดพบ

ความสามารถใหมของตวเอง… ผมขอสนบสนนใหคณใชรดเดอรส เธยเตอรกบเดกๆ...

คณและเดกๆ จะตองชอบรดเดอรส เธยเตอรมากอยางแนนอน”

(Aaron Shepard)

108 ละครสรางนกอาน

สำหรบนกการละครแลวการอานบนเวทเปนการแสดงทตองผาน

การฝกซอม มการขดเกลาและมการนำเสนอทมากแบบหลากหลายสไตล

นกอานจะถกจดตำแหนงใหอยบน “เวท” ในจดทกำหนดซงไดรบการ

ออกแบบไว การเขาและออกจากเวทกตองมการวางแผนและฝกซอม

และทใหความสนใจเปนพเศษกคอ นำเสยง ทาทางการแสดงออก

ทางสหนา และลกษณะทางการแสดงอนๆตามเนอหาของเรองทเลอก

ในการแสดงการอานบนเวท(StagedReading)ทสมบรณแบบ

หนงสอหรอเรองทจะนำมาอานควรดดแปลงเปน “สครปต” หรอบท

สำหรบการอานบนเวท (ลกษณะเดยวกบบทละคร) คณอาจตดและ

เปลยนแปลงบทในเรองไดตามสะดวก ถาจะทำใหเรองของคณดม

ชวตชวามากขนเขาใจไดงายขน หรอแสดงไดงายขน แตตองมนใจวาได

อานเนอเรองตนฉบบโดยตลอดและตรวจดแลววาทกอยางในเรองยงคง

สมเหตสมผลและคงแกนหรอสาระของเรองไวเชนเดม

ผเชยวชาญบางคนคดคานแมกระทงการเปลยนจดเลกจดนอยใน

งานของผเขยนแตผเขยนมไดเขยนขนมาเพอการแสดงถาคณละเวนการ

เปลยนแปลงใหเหมาะสมแลวงานของผเขยนอาจสอสารใหเขาใจไดยาก

109Readers Theatre

ตวอยางงายๆ สำหรบการแปลงเนอหาจากหนงสอเพอเปนบทสำหรบการแสดง

(สครปต)เพอเพมความเขาใจความหมายของคำวารดเดอรสเธยเตอรดงน

ผอาน 3 คนเดนเรยงแถวไปยนหนาหอง หนหนามาทางผชม มอถอแฟม

บททจะอานทง3คนเปดแฟมพรอมกนแลวเรมอาน

ผอานทง 3 คน (พรอมกน):รดเดอรสเธยเตอรรดเดอรสเธยเตอร

รดเดอรสเธยเตอร

ผอาน 1: ละครของคนอานหนงสอละครของนกอาน

ผอาน 2: คออะไรละ?

ผอาน 1: มนคอการอาน

ผอาน 3: การอานบท...

ผอาน 2: การอานในฐานะตวละคร…

ผอาน 1: การอานในฐานะคนเลาเรอง

ผอาน 3: มนคอละคร...

ผอาน 2: แตไมตองทองจำบท

ผอาน 1: และเราสามารถอานไดหลายๆตอนหลายๆบท

ผอาน 2(เสยงคนแก): ดวยการเปลยนเสยง...

ผอาน 3(เสยงเดก): ดวยการเปลยนเสยง...

ผอาน 1(ทำทาเศรา-เสยงเศรา) : ดวยการเปลยนอารมณ...

ผอาน 2(ทำทาราเรง-เสยงรนเรง): ดวยการเปลยนอารมณ...

ผอานทง 3 คน (พรอมกน): ดวยการอาน

นกอานทกคนโคงคำนบทกคนยมแลวเดนกลบทนง

110 ละครสรางนกอาน

ตอไปนจะใชคำวา “สครปต” แทนความหมายของเนอหาจากหนงสอทไดรบการ

แปลงเปนบทสำหรบการแสดงแลว

เลนกบสครปต

สครปตจะตองถกใช และเหนไดบนเวท เพราะนคอการแสดง “การอาน” แมวา

นกอานจะจำบทสำหรบการแสดงไดแลวกตาม นกแสดงจะปรากฏตวเพออานสครปต

ของพวกเขาปกตสครปตอาจถกวางไวบนทวางโนตดนตรหรอนกอานถอไวในมอเมอเลอก

ใชการถอสครปตดวยมอกควรจดการใหดในการพลกหนากระดาษและเมอใชทาทางของ

รางกายกตองไมทำใหคนดรสกอดอด แฟมทเปนปกแขงจะมประโยชนตอการถอสครปต

ไดด

วธเลนกบสครปตคอเพอทจะจดการใหสามารถหาสงทจะอานไดงายแตไมไดหยด

การเคลอนไหวมากจนเกนไปหรอทำใหคนดเสยอารมณนกอานจะถอสครปตดวยมอเดยว

และปลอยใหมออกขางวางสำหรบการแสดง เพอการจบแฟมแบบสบายๆ สนของแฟม

จะวางบนฝามอถานกอานจะตองเคลอนทไปรอบๆหลายๆครงพวกเขากอาจจบทขอบ

บนของแฟมแทนและสวนหนงของตวแฟมวางพงอยบนทอนแขนทหงายขน

ผถนดมอขวาถอสครปตดวยมอซายและผถนดซายถอดวยมอขวาแตบางครงนกอาน

อาจตองสลบมอถามอทเจาะจงจำเปนตองใชสำหรบการแสดง

นกอานจะเงยหนาจากสครปตอยบอยๆ ถงแมวาไมจำเปนตองทองจำบท แตพวก

เขากควรจะรขอความและบททตองแสดงของตนดพอเพอทวาพวกเขาสามารถจะคนหา

ขอความจากสครปตไดในเวลาอนรวดเรว เมอมองลงไปทสครปตกจะใชเพยงสายตา

เทานนโดยยงคงรกษาศรษะใหตงตรง

111Readers Theatre

นกอานจะตองปรบตวเกยวกบการจดการกบสครปตตวละครทตองมองขนขางบน

ในหลายๆ ฉากอาจตองจำบางสวนของสครปต ผบรรยายทมคำพดยาวๆ อาจตองใชมอ

ขางทวางมาชวยจบขอบแฟมเพอรกษาใหคงท นกอานทมอจะไมวางพลกหนากระดาษ

เพราะตองใชแสดงกสามารถใสหนานนในแฟมแบบกลบดานเพอใหได2หนาชนกน

ถาเปนไปได ใหจดเกบสครปตทจะแสดงเขาไวในแฟมทมสสน แฟมทเปนสนหวง

จะชวยใหการเปดพลกหนาไดสะดวกและหางาย ถาไมมแฟมแบบสนหวงกอาจจะใชวธ

เยบสครปตเขาไวกบกระดาษแขง ใหรดรอยพบทประมาณนวจากดานซายมอจากนนจง

ใชลวดเยบซงจะชวยใหการเปดหนาสะดวกขน

เตอนนกอานใหถอแฟมใหตำและหางจากตวพอประมาณ นกอานจะตองทดลอง

หาตำแหนงทสบายและเหมาะสมเพราะการแสดงออกทางสหนานนผชมจะตองสามารถ

เหนไดและคำพดทอานออกมาจะตองไมถกปดหรอบงโดยแฟม

เมออยบนเวท แฟมอาจจะกลายเปนอปกรณการแสดงไปดวย เชน แทนหนงสอ

สมดโนตหรอผวหนาโตะเปนตน

การจ´เวท

นกอานมกจะถกจดใหนงอยบนเกาอเปนแถวเรยงหนากระดานหรอยนอยหลงแทน

ทวางโนตดนตรกลางเวท และผบรรยายมกจะอยดานขางเวทดานใดดานหนง โดยทวไป

นกอานจะแตงกายดวยชดสเดยวกนเพอทำใหดเปนทมนอกจากนยงทำใหดเปนกลางไป

ดวยดงนนนกอานจงสามารถเปลยนตวละครทอยในใจของผชมไดงายขน

สำหรบฉากของการแสดงคณไมตองสรางฉากสำหรบRTคำบรรยายของผบรรยาย

จะทำใหมชวตชวาขนมาไดโดยการเคลอนไหวและการแสดงทาทางของผอาน ถาผอาน

เปดประตเรากเหนมนถาผอานแขวนเครองประดบบนผนงเรากเหนไดวามนอยทไหน

112 ละครสรางนกอาน

เกาอไมเปนเครองชวยทสำคญอยางหนงสำหรบการเปนฉาก และยงเปนอปกรณ

การแสดงทใชไดสะดวกเกาอไม3ตววางในรปครงวงกลมสามารถเปนหองอาหารเกาอ

ไม 2 ตววางชดกน อาจเปนมานงในสวนสาธารณะหรอสนบนหลงคาของบาน

เกาอไมทรงสงเดยว 1 ตว สามารถเปนบลลงกในราชสำนก เกาอสงทมเกาอเตยวางตดกน

กอาจเปนตนไมเพอใหไตขนหรอเปนภเขาพนททไมมเกาอสามารถเปนอะไรกไดทงนน

กเหมอนกบในโรงละครทคณเรมออกแบบ“ฉาก”ของคณโดยการคดวาทำเลแบบ

ไหนทเนอเรองของคณตองการจากนนคณกจดตำแหนงใหกบทตงเหลานนบนเวทของคณ

ดวยการจดแบบใดกไดทเหนวาเหมาะสมและดดทสดโดยตองคำนงถงความสบายในการ

เคลอนไหวของนกอานความสมดลของเวทและใหคนดเหนไดชด

การเปลยน©าก

นกอานอาจยายไปยงพนทตางกนบนเวทสำหรบฉากทแตกตาง หรอพวกเขาอาจ

อยในพนทเดมและทำการ “เปลยนฉาก” หรอใหฉากยายมาทพวกเขา ตวอยางเชน

ผอานอาจจะยายจากหองหนงไปยงอกหองหนงภายในบาน โดยการเดนอยในทเดม

ขนบนไดและเปดประตหองทงหมดนไมตองยายฉากสกนดเลย

การ “ออกจากฉาก” (offstage) นน นกอานไมจำเปนตองออกไปจรงๆ จากเวท

แตใชการ“ถอยออกจากคนด” (backtoaudience/BTA)แทนเปนการแสดงใหคนด

เหนวาผอานไดออกจากภาพไปแลว ถาผอานกำลงนงอยบนเกาอกอาจเพยงแคหมนตว

กลบหลง ถายนอยผอานกอาจจะออกจากภาพนนไดโดยการยายไปทสวนหลงของเวท

ผบรรยายแทบไมตองไปทBTAเลยแมวาเขาจะไมไดอานอยชวงหนงกตาม

ในละครทวไป มานหรอแสงไฟปรากฏขนแสดงวาเปนการ “เปลยนฉาก”

คอกระโดดขามเวลาและ/หรอสถานทอยางรวดเรวในRTการเปลยนนแสดงใหเหนได

โดยการหยดการเคลอนไหว ตวอยางเชน นกอานทงหมดอาจจะ “ทำตวนง” (freeze)

113Readers Theatre

อยกบทเหมอนรปปนหรอพวกเขาอาจจะถอยไปทBTAแลวทำตวนงจากนนจงกลบเขา

มาอกครงหรออาจทำตวนงจากนนกขามไปอกดานหนงของเวทสำหรบฉากตอไปถาฉาก

ใดในเรองสามารถลนไหลเขาไปในฉากตอไปไดอยางราบรนกไมจำเปนตองหยดอะไรเลย

การมองของนกáส´ง

จดโฟกส หมายถง ททนกอานกำลงมองอยหรอพดดวย รปแบบของการโฟกส

ม3แบบคอ

1.การโฟกสในเวท (onstage focus)เปนรปแบบทละครทวไปใชคอนกแสดงใช

เมอพวกเขาตองโตตอบกนเองบนเวท

2.การโฟกสทคนด (audience focus)รปแบบนใชสำหรบการบรรยายผบรรยาย

ในฐานะผเลาเรองจะพดโดยตรงกบผชม ซงเปนการเชอมระหวางนกแสดงกบ

คนด

3.การโฟกสนอกเวท (offstage focus)รปแบบนเปนแบบทใชในRTนกแสดงจะ

จนตนาการวามตวละครอนๆอยดานหนานอกเวท(outfront)ในกลมของคนด

และเพอทจะใหไดผลดใหจนตนาการวามกระจกทผนงดานตรงขามกบเวททท

ผอานเหนกนและกนในกระจกนนคอจดทจะโฟกส

RTมลกษณะพเศษในการปรงแตงอรรถรสของถอยคำใสเขาไปในความคดของผชม

ทเรยกวาการโฟกสนอกเวท (offstage focus) การโฟกสนอกเวทเปนเทคนคทนกแสดง

จนตนาการภาพของตวละครในเรอง มากกวาการมองโดยตรงไปทเพอนนกแสดงบนเวท

เมอใชการโฟกสนอกเวทไดอยางเหมาะสม คนดกจะไมรสกขดบางครงผแสดงอาจรสก

แปลกๆทใชในตอนแรกแตแนวคดและเทคนคของมนนนเรยนรไดงาย

114 ละครสรางนกอาน

จดทนกแสดงจะโฟกสหรอมองไปนนสวนใหญแลวกงายๆกลาวคอผบรรยายใช

การโฟกสทคนด (audience focus) คอจะมองตรงไปทกลมคนด ตวละครจะใช

การโฟกสนอกเวท (offstage focus)คอนกอานจนตนาการภาพของอกคนทกำลงพดดวย

อยเบองหนามมใดมมหนงของกลมคนดแทนทจะพดโตตอบกนเองโดยตรงพวกเขาจะพด

กบภาพจนตนาการแทน (บางทการมองไปทเหนอศรษะของกลมคนดเลกนอยกเปน

ประโยชนตอนกแสดง)

แตอาจมบางเวลาเปนกรณพเศษทคณจะทำลายกฎน แลวใหตวละครบนเวทมอง

กนเองโตตอบกนเองทเรยกวาการโฟกสในเวท (onstage focus)คอนกอานจะมองไป

ทตวละครทเขากำลงพดดวย ซงกเหมอนกบในละครทวไปหรอในชวตจรง (กรณของ

แชมเบอรรดเดอรสตวละครมกจะใชการโฟกสในเวทเปนสวนใหญ)

เพอใหมนใจวามการโฟกสนอกเวทไดถกตองผกำกบควรจะไปอยทามกลางกลมของ

คนดและยนหนหนาเขาหาผอานแตละคนโดยตรงซงจะทำใหผแสดงทกำลงมบทในขณะ

นนได “เหน” ตวผแสดงคนอน หรอผกำกบอาจจะเขยนชอของตวละครลงบนกระดาษ

และตดไวในททเหนวาเหมาะสมบนผนงดานหนาของผอาน

115Readers Theatre

ทสำคญทสดของการใชการโฟกสนอกเวท(offstagefocus)คอชวยสรางภาพของ

ความไกลหรอความสง ตวละครสองตวบนเวทเดยวกนแตใชการโฟกสนอกเวทสามารถ

ตะโกนและโบกมอใหกนและกนราวกบอยหางกนเปนไมลถาคนหนงมองขนขางบนอกคน

มองลงดานลางคณมคนแคระกำลงพดกบยกษหรอผหญงทหนาตางกำลงพดกบผชายบน

ถนน

ตวละครสามารถใชโฟกสทคนดไดในบางครง โดยการกลาวขอคดเหนโดยตรงตอ

คนดพวกเขาอาจจะใชโฟกสนถาคนดถกดงเขามาในเรองซงอาจจะเกดขนไดยกตวอยาง

เชนถาทนททกลมคนดกลายเปนเนนเขาทเตมไปดวยแมวเปนตน

การเป�´áละป�´การáส´ง

สครปตของRTอาจจะรวมถงการแนะนำการเขาสเวทสำหรบนกแสดงการอานทง

หมดโดยทวไปแลวคำแนะนำวานกแสดงจะเขาเวทอยางไรไมใชสาระสำคญเพราะผอาน

อาจจะเขามาจากพนททางใดกไดจากนอกเวท(offstage)ไมตองกงวลถาไมมพนทนอกเวท

สำหรบนกแสดงของคณ อาจจะใหนกอานเดนมาจากดานหลงของหองโดยเดนผานหรอ

เดนออมกลมคนดกได

แนนอนวาการเขาสเวทอยางเปนทางการนนไมจำเปนแตจะตองมททจะพกตวกอน

เขาสการแสดงการอานบนเวท ถาทำไดอยางถกตองแลว การเขาสเวทกจะชวยใหผชม

ระบไดชดเจนถงตวละครทสำคญนได เพอทจะปรบอารมณใหเขากบการอานทงหมด

นอกจากนยงใหภาพในทางบวกตอกลมนกแสดงดวย

ตอไปนเปนการเขาสเวทอยางงายๆซงจะใชกบการอานสครปตตางๆได

• จดนกอานดานนอกเวทใหเปนลำดบตามรายชอตามทปรากฏบนหนาสครปต

116 ละครสรางนกอาน

นกแสดงแตละคนจะถอสครปตดวยมอขางทหางจากกลมคนดเดนเขาไปทสวน

หลงของเวท

• เมอใหสญญาณนกแสดงทงหมดเดนเขาไปในพนทสวนทจะแสดงเรยงกนเปน

แถวหรอครงวงกลมและหนหนาเขาหาผชม และเมอไดรบสญญาณอกครง

นกอานกจะยกแฟมขนมาสงระดบอกแลวเปดสครปตไปทหนาแรก

• ณ จดน ควรมนกอานคนหนงแนะนำเรอง อยางนอยทสดกชอเรองและผแตง

นอกจากนอาจพดบางอยางเกยวกบเรองเกยวกบผแตงหรอเกยวกบการแสดง

แตอยาเผยพลอตเรอง

• คณอาจตองการใหผอานแตละคนแนะนำตวเองผอานจะกาวขาขนมาขางหนา

ทละคน “ผมชอสมชาย... ผมจะอานบทของพอมดครบ!” แลวนกอานกจะกาว

ถอยหลงกลบเขาไปในแถวเมอพดจบ หลงจากการแนะนำตวของคนสดทาย

เสรจสน นกอานรอจนกระทงพวกเขาทงหมดเขาประจำทแลวนง (freeze)

และคนดเงยบจากนนการอานกเรมตนขน

ตอนปดการแสดงคำพดชวงสดทายจะพดอยางชาๆและเปนจงหวะเพอใหคนดร

วาเรองจบแลวทกคนจะรบรไดดวยการจบทวา“อยาง...เปนสข - จาก...นน - ตลอด..

กาล” และผลลพธเดยวกนกสามารถประสบผลไดดวยคำพดใดๆ กตามทอานแบบ

“ชาๆ 3 จงหวะ”

เมอเรองจบแลวผอานจะนงสกคร (freeze) เพอยตการแสดงจากนนพวกเขากจะ

ปดสครปต หนหนามาทางคนดและโคงพรอมกนทงหมด คณอาจตองการมอบหมายให

ผอานคนหนงนำพธการปดนกได

การเปดและปดการแสดงควรซอมไปพรอมๆ กบการซอมเรอง เพอทจะดราบรน

กลมกลนกน

เมอเดกๆมความเหนวาควรทำอยางไรจงจะเหมาะสมพวกเขากสามารถแสดงออก

มาไดเพราะเวทนเปนของพวกเขา จรงๆ แลวพวกเขาจะเลนเทคนคละครใบไดดกวา

ผใหญกลาวอกนยหนงโลกสมมตเปนสวนหนงของความชำนาญของเดก

117Readers Theatre

ปรบนด-ปรบหนอย

บทของตวละครในเรอง ประการแรก ตองศกษาเรองทคณเลอกเพอระบบทของตวละคร มแบบ

พนฐานอย2แบบคอผบรรยาย เลาเรองและตวละคร ในเรอง(ในสวนแรกหรอ

ผบรรยายกคอตวละครตวหนงเชนกน) เพอชวยใหผอานของคณเขาใจ คณอาจ

อธบายวาบทของตวละครทปรากฏในเรองนนอยภายในเครองหมายคำพด(“_”)

ขณะทบทของผบรรยายนนจะปรากฏอยภายนอก

ถากลมทคณกำลงทำงานดวยเปนกลมเลกๆ และเรองอาจจะมบทของ

ตวละครมากกวาผอานทคณมในกรณเชนนเรองอาจจะนำไปปฏบตไดไมงายนก

สำหรบคณแตกมวธปรบใหเหมาะสมไดเสมอ

• กำหนดใหผอานแตละคนมบทมากกวา1บทแตตองมนใจวาผอานไมได

อยบนเวทดวยบททมากกวา1บทในเวลาเดยวกน

• “ตด”ตวละครออกหรอรวบตวละครนนกบตวละครอนบทพดของตว

ละครตวใดตวหนงกสามารถเพมเขาไปใหกบตวละครตวอนได

• ใชการบรรยายดวยตวละครเองแทนทจะมผบรรยายแบบแยกออกไปเปน

อกคนหนงวธนตวละครจะอานบทในสวนของผบรรยายทอางถงพวกเขา

หรอสะทอนความคดของตวละครดวยตวพวกเขาเองแบบนตองใชความ

คนเคยสกหนอยถงแมวาจะรสกขดและไมเปนธรรมชาตนกกตาม

แทนทจะมผอานนอยเกนไปแตคณอาจมผอานมากกวาทคณตองการนเปน

วธการบางอยางทจะรวมจำนวนผอานทมากเกนไปนน

• ใชผบรรยาย 2 คนหรอมากกวา อยางนมกจะเหมาะกบผอานทเปน

เดกเลก

• แบงตวละครออกเปน2ตวหรอมากกวาบางครงตวละครตวหนงอาจแปลง

118 ละครสรางนกอาน

เปนกลมของตวละคร (a set of characters) ทมบทพดแบงกนในกลม

ของพวกเขา

• มอบหมายใหมตวละครเงยบ (silent characters) เรองตางๆ มกจะม

ตวละครรองทไมมบทพด คณกอาจมอบหมายบทเหลานใหผอานทเหลอ

คณอาจเพมบทพดใหพวกเขาดวย ฉากทมคนมากๆ สามารถใชผอาน

เพมเตมไดเสมอ

ตอไปนเปนบางอยางทคณอาจตอง“ตด”

• ขอความสวนทายประโยค (Tag lines) คอสวนของประโยคทบอกเราวา

“เขาพด” หรอ “เธอพด” ในการแสดง คำพวกนแทบจะไมชวยทำอะไร

นอกจากหยดการลนไหลของเรองและทำใหผอานสะดด แตใหคงไวในสวน

ทใหขอมลเพมเตมทคนดจะตองรเทานน

• การบรรยายทยาวๆเรองจำนวนมากประกอบดวยสวนทบรรยายยาวๆและ

การกระทำดำเนนไปอยางเชองชา พวกนอาจทำใหสนลงหรอแมแตตดทง

เลยกได

• ตวละครรองหรอฉาก การตดพวกนสามารถทำใหการแสดงบนเวทงายขน

และ/หรอปรบใหเขากบจำนวนผอานทมจำนวนนอยคน แตบทสนทนาหรอ

ขอมลทสำคญมกจะถกยกไปใหกบตวละครอนหรอฉากอน

ตอไปนเปนสวนอนๆทคณอาจทำการเปลยนแปลงได

• การแบงหรอรวบตวละคร ดงกลาวมาแลวในตอนตน คณสามารถรวบ

ตวละครทเหมอนๆกน2ตวหรอมากกวาใหเปนตวเดยวไดหรอแบงตวละคร

ตวหนงออกเปน2คนหรอมากกวากได

• การเพมบทพด บางเรองตวละครอาจไมมบทพด หรออาจจะอยบนเวทเปน

เวลานานกอนทพวกเขาจะไดพด ในกรณน คณอาจตองสรางบทพดสนๆ

119Readers Theatre

ใหพวกเขาและเชนเดยวกนถาบทบรรยายบอกเกยวกบสงทตวละคร

พดคณกอาจจะเปลยนคำบรรยายนใหเปนคำพดของตวละครได

• บทกำกบเวท (stage directions) คณสามารถทำใหสครปตดราบรน

มากขนไดโดยเปลยนบทบรรยายใหเปนบทกำกบเวทสำหรบตวละคร

(ระบตำแหนงและการเคลอนไหว)

• ภาษาทยากหรอไมคอยเปนทรจก ถงแมวาผอานควรจะไดรบการ

สงเสรมใหอานในระดบท“สงขน”จากระดบของพวกเขาแตสำหรบ

คำบางคำหากแทนทดวยคำทงายขนหรอแบงประโยคออกเปน 2

ประโยคกจะทำใหทงผอานและคนดเขาใจไดงายขนสำหรบเรองของ

ตางประเทศคณอาจตอง“แปล”คำทไมรจก

• ภาษาทหยาบคาย พวกนควรจะเปลยนอยางแนบเนยน ถาไมเปลยน

แลวเรองกอาจจะไมเหมาะสมกบเดกๆ

การบรรยาย ในบทหรอสครปตสำหรบนกอานรนเยาวนนจะดมากหากมผบรรยาย 2

คนหรอมากกวานอกจากเปนการสรางบทเพมเตมแลวมนยงชวยกระจายความ

รบผดชอบสำหรบหนาททสำคญมากนดวยการแบงกนบรรยายยงชวยรกษาความ

สนใจของคนดไวในชวงทมบทบรรยายยาวๆดวย

การแบงกนบรรยายสามารถทำไดทงอยางตรงไปตรงมาหรออยางมกลวธ

ตามแตทคณตองการ วธทถอวาดทสดขนอยกบวาเรองนนเปนอยางไร ตอไปน

เปนขอเสนอแนะสำหรบการประยกตใช

• แบบมผบรรยาย 2 คน มอบหมายใหพวกเขาผลดกนคนละยอหนา

และ/หรอครงยอหนาจะดมากถาปรบแบงยอหนาเพอใหผบรรยายคน

ท 1 เรมฉากใหมในแตละครง การกำหนดขอบเขตของงานทไดรบ

120 ละครสรางนกอาน

มอบหมายใหมนจะกลายเปนสงทจำเปนเมอสครปตมการเปลยนแปลง

ในภายหลงเชนการเพมหรอลดบทพดของผบรรยายคนใดคนหนง

• เปลยนเปนผบรรยายคนใหมเมอเรมฉากใหมทกครง

• แบบผบรรยาย2คนใชการ“คอรส”สลบกลบไปกลบมาระหวางกน

ในแบบทสะทอนใหเหนถงโครงสรางทมพลงจงหวะของผเขยนหมายถง

การแลกกนคนละประโยคหรอแมกระทงคนละวล

• ใชบทพดแบบ “แซนดวช” คอ ผบรรยายคนหนงพดทงกอนและหลง

ชวงทเปนบทพดของตวละคร จากนนผบรรยายคนตอมากทำใน

ลกษณะเดยวกน

• มอบหมายใหผบรรยายเปนตวละครแตละตว ผบรรยายแตละคน

อานบททงหมดทเกยวกบตวละครทไดรบมอบหมายหรอทสะทอน

ความคดเหนของตวละครของพวกเขา

ใหเดกๆ ทำสครปตเปนทม การใหเดกๆสรางสครปตขนมาเองกเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจเดกๆ

ททำงานรวมกนเปนทมนนจะสามารถทำสครปตจากเรองสนๆ งายๆ ได

ตอไปนเปนแนวทางวธหนง

เรมแรก ใหอธบายอยางสนๆ เกยวกบการระบแบบของบท การปรบให

เหมาะสมกบจำนวนผอานทมากกวาหรอนอยกวาและการ“ตด”ทอาจเปนไปได

จากนนแบงผอานเปน2ทมทมละประมาณ4คนมอบหมายเรองทม1หนา

กระดาษใหแตละทม ซงทกคนในทมจะไดรบสำเนาคนละ 1 ชด (นทาน

จะเหมาะทสด)

สมาชกทกคนในทมอานเรองของพวกเขาโดยละเอยดระบบทของตวละคร

และแบงบทระหวางพวกเขากนเองจากนนพวกเขาจะตดสนใจวาใครจะอานอะไร

121Readers Theatre

ผอานแตละคนจะขดเสนใตบทพดของตวเองดวยดนสอ เพอทจะแกไขได

พรอมกบขดฆาอะไรกตามททงทมเหนพองกนวาจะตด

โดยทวไปแลวนกอานรนเยาวจะมเรอง1หนากระดาษทพรอมจะทดสอบ

การแสดง(try-out)ไดภายใน15นาทโดยไมมผใหญชวยเลย

122 ละครสรางนกอาน

คำáนะนำสำหรบ¼Ùกำกบ

กอนทคณจะใหสครปตแกนกอานของคณคณอาจชวยพวกเขาโดยการอานสครปต

หรออานเรองดงเดมใหพวกเขาฟงตวแบบทมประสทธภาพจะทำใหพวกเขาเรมตนไดโดย

ไมลำบาก คณอาจจะตองพดคยถงความแตกตางระหวางตวละครและผบรรยายดวย

(บทของตวละครอยในเครองหมายคำพดและบทของผบรรยายอยนอกเครองหมายคำพด)

เพอชวยใหนกอานของคณมพลงเสยงอยางเตมทควรใหพวกเขาตรวจสอบการหายใจ

ของตวเองโดยการวางมอบนหนาทองและสดลมหายใจเขา ถาพวกเขาหายใจอยางเตมท

แลวมอของพวกเขาจะถกผลกออก (กลามเนอกระบงลมผลกทหนาทองเพอใหปอด

สวนลางขยายตว)ถามอของพวกเขาถกผลกเขานนหมายความวา เขากำลงหายใจดวย

ปอดสวนบนเทานน

เพอชวยใหนกอานของคณยดตวตรง กขอใหพวกเขาจนตนาการวามเชอกรดเขา

อยทหนาอกและกำลงถกดงการฝกรวลน(tonguetwisters)และการฝกเปลงเสยงอนๆ

สามารถชวยใหพวกเขาพดไดชดมากขน อนทจรงคณอาจจะตองเตรยมตว (warm up)

ใหนกอานของคณดวยการฝกเปลงเสยงและยดเสยง (stretches) กอนการฝกซอม

และการแสดงจรง

การทดสอบคดเลอกนกแสดง (try-out) • จดใหมสครปตเพยงพอและพรอมสำหรบนกอานทสนใจเขารวมในการอานบน

เวทอาจจะใหนำสครปตกลบบานเพอการฝกซอมกอนวนทดสอบการแสดงกได

• ในวนทดสอบการแสดงจดใหผอานอยเปนวงกลมตามทอธบายไวในสวนของการ

อานแบบรอบวง (CircleReading) ในขอแนะนำชดน ทำการอนเครองใหกบ

นกอานของคณโดยจดใหทกคนอานสครปตใน“แบบรอบวง”และเปนกนเองงายๆ

สนกสนานไมมการบงคบ

• เมอกลมอนเครองเสรจแลวกำหนดบทของตวละครและเจาะจงตวผอานจากนน

123Readers Theatre

กใหอานตลอดทงเรองอกครง กระตนนกอานทงหมดใหสมครใจเลอกบททเขา

ชอบมากทสด ใหความสนใจตอนกอานทขอายหรอไมคอยกลาแสดงออก อาน

สครปตโดยตลอดทงเรองซำแลวซำอกจนกระทงนกอานทงหมดพงพอใจ

• ถาเปนไปไดใหคดเลอกนกอานเพอไปอานบนเวทในตอนทคณนงอยในวงกลม

ขอใหนกอานชวยคณคดเลอกนกแสดง ถาจดประสงคของคณเพอความสนก

ทำไมคณไมใหนกอานแตละคนเลอกบททเขาชอบละ?ถาวธนเปนไปไมไดคณก

อาจจะตองตดสนใจประกาศการคดเลอกและตดรายชอผถกเลอกไว ณ ทใด

ทหนงในหอง

• คณควรจะตดตารางวนฝกซอมไวดวย เพอใหกลมนกแสดงทคณเลอกรวาเมอไหร

และทไหนทจะมการฝกซอม จำเปนตองใชเวลาเทาไหร และรวมถงวนท เวลา

และสถานททจะมการแสดงจรงดวย

การฝกซอมการแสดง • ในการฝกซอมครงแรกตองแนใจวานกอานแตละคนมสครปตแลวขอใหนกอาน

ของคณเขยนชอตวละครของพวกเขาและชอจรงไวบนหนาแรกของสครปต

จากนนกใหผทจะแสดงไฮไลตหรอขดเสนใตบทของพวกเขา จดเตรยมไฮไลตส

ปากกาดนสอหรอสแบบตางๆไวเพอการนดวย

• เมอไฮไลตเสรจแลว ใหนกอานนงลอมเปนวงกลมและใหพวกเขาอานบทของ

ตวเองแบบออกเสยง สวนทระบใหเปนการอานแบบ “พรอมกน” คอนกอาน

ทกคนจะตองอานขนมาพรอมๆกน (ดวยวธการอานแบบประสานเสยง) และ

ตองใหความสนใจกบการฝกซอมนกอานจนกระทงพวกเขาพฒนาความรสกเปน

จงหวะไดอยางเหมาะสมและใชคำหรอวลไปไดอยางลนไหล

• แนะนำนกอานตงแตขนเรมตนเกยวกบการฉายภาพตวเองออกมา การวางทา

วธการออกเสยง ทวงทำนองของเสยง การแสดงสหนาและอนๆ โดยอางถง

ตวละครมใชตวจรงของผอานและใชการวจารณทนมนวลเชนพยายามพดวา

“นแมมด! ใช เสยงทดงทสดและนากลวทสดของเธอตรงบรรทดนน”

124 ละครสรางนกอาน

มากกวาทจะพดวา“พจมาน ครไมไดยนวาเธอพดอะไรเลย!”

• ขณะทการฝกซอมดำเนนไปพยายามทจะฝกในหองทคณจะใหมการแสดงจรงๆ

ถาเปนไปไมไดกใหทำเครองหมายบนพนซงเหมอนกบพนทเวทหรอพนทการ

แสดงทจะใชในวนแสดงจรง จดสถานทใหผอานนง ยน หรอมทงนงและยน

และจากนนกมาดเรองการแสดง

• เมอกำกบใหใชบทกำกบเวท(stagedirections)ทเหมาะสมเวทขวาและเวทซาย

(stage right-stage left)คอขางขวาและขางซายของนกอาน ไมใชของคณท

ยนหนหนาเขาหานกอาน สวนหลงเวท (upstage) คอดานหลงของนกอาน

ดานหนาเวท(downstage)คอดานหนาของนกอานซงกคอดานหนาของคนดดวย

สวนหลงเวท(upstage)

เวทขวา(stageright)นกอานเวทซาย(stageleft)

ดานหนาเวท(downstage)

+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++

คนด

• ฝกซอมการเขา-ออกและการเคลอนไหวตางๆบนเวทจนกระทงพวกเขาดำเนน

ไปไดอยางราบรนและนกอานตองรสกสบายดวย

• บางทคณอาจจะพบวาการขาดการแสดงอารมณของเสยงทเปลงออกมา(vocal

projection)เปนปญหาทใหญทสดในการฝกซอมกระตนใหผอานแสดงออกดวย

เสยงทดงฟงชด ถานกอานของคณพดเรวหรอชาจนเกนไปกเตอนพวกเขาใหไป

ฝกทบาน ใหความสนใจมาทการฝกซอมในจดน โดยหมนมาดใหพวกเขาฝกซำ

ใหบอยจนคนเคยรปแบบของการสรางความคนเคยนในทสดกจะทำใหการแสดง

ดำเนนไปไดดวยด

• ใหถามความคดเหนของผแสดงเกยวกบกระบวนการฝกซอมทงหมด ใหเปดรบ

ขอเสนอแนะเพอสรางสรรคเกยวกบการฝกและการแสดงทดลองการแสดง

125Readers Theatre

แบบใหมๆ และขอความเหนนกแสดงใหชวยตดสนใจวาอะไรเหมาะสมหรอ

ไมเหมาะสม

• ถาตองมเครองแตงกายอปกรณการแสดงเสยงประกอบหรออปกรณพเศษใดๆ

จะตองเพมเขาไปในการแสดงกตองเตรยมใหพรอม อยางนอยกในการฝกซอม

ครงสดทายกอนทจะมการแสดงจรง จดแจงแกไขปญหาทเกดขนในขณะฝกซอม

จากสงทเพมเตมเหลานใหเรยบรอยตลอดในชวงของการฝกซอม

• เนนการใชเสยงในการใหความหมาย ฝกซอมจนกระทงเหนวาสวนนดำเนนไป

ไดราบรนแตอยาใหผอานจำบทเพราะนยงคงเปนการแสดงของนกอาน

• ถาเปนไปได จดการฝกซอมทแตงตวแตงเวทเหมอนวนแสดงจรงและใหแสดง

ตอหนาคนดอยางนอย1ครงถาอยในโรงเรยนบางทชนเรยนอนอาจจะแสดง

เปนผชมหรออาจเปนครใหญหรอเจาหนาทอนๆรวมชมการฝกซอมดวยจะเปน

การดทไดแสดงตอหนาผชมจรงๆอยางนอย1ครงกอนการแสดงจรง

ตลอดชวงการฝกซอมผกำกบควรจะกระตนใหนกอานสำรวจตวละครแตละตวอยาง

ลกซงการใชสายตาการใชคำพฒนาการของตวละครการเคลอนไหวของรางกายหรอ

เทคนคละครใบ รวมถงเทคนคการแสดงตางๆ จะชวยใหการแสดงหรอการฝกซอมประสบ

ความสำเรจดวยด

ชวยนกอานตรวจสอบความรสกของตวละครแตละตววาตวละครรสกอยางไรใน

ตอนตนของเรอง?ทำไมความรสกเหลานนจงเปลยนไปเมอเรองดำเนนไปและเปลยนไป

อยางไร? แบบไหนทผอานแตละคนนาจะสอความรสกเหลานใหกบผฟงได? กระตนให

ใชการเปลยนนำเสยงความดงของเสยงการแสดงออกทางสหนาทาทางและรปแบบของ

จงหวะการพดทหลากหลาย

สงเสรมใหนกอานใชจนตนาการของพวกเขาโดยเพมองคประกอบในการแสดงการ

อานใหมากขน(ถาตองการ)เชนหมวกชนดพเศษหรอเครองแตงกายเลกๆนอยๆหนากาก

อปกรณการแสดงหรอเครองหมายตางๆ กสามารถชวยใหนกอานบอกเลาเรองราวใน

รปแบบททำใหเปนการละครมากขน ทำสวนเพมเตมเหลานอยางงายๆ และตองจำไววา

126 ละครสรางนกอาน

นกอานบางคนจะตองถอแฟมสครปตไวดวยมอขางหนงในขณะทจะตองจดการกบอปกรณ

ประกอบเหลานดวยมออกขางหนง

ทายสด ขอเตอนใจเลกๆ นอยๆ สำหรบผกำกบ นนคอทำใหสนกสนานและบอก

กบนกอานของคณวาสงทพวกเขากำลงทำนนดแลว!

คำáนะนำสำหรบนกáส´ง

ตอไปนเปนคำแนะนำสำหรบนกอาน(นกแสดง)สามารถทำตามไดเพอทจะเตรยม

ความพรอมและสรางความคนเคยกบบทของตวเองในสครปต

• ใชปากกาเนนขอความไฮไลตทบทพดของคณในสครปต ทำเครองหมายเฉพาะ

คำพดทคณจะอานไมใชขอความเสรมทาย(roletags)หรอบทกำกบเวท(stage

direction)

• ขดเสนใตคำทบอกวาคณจะตองแสดงทาทางออกมาทงคำในบทกำกบเวท(stage

direction)และในคำพดของผอานคนอนๆถาคณไดรบบทกำกบเวทเพมเตมอก

ในภายหลงใหเขยนขอความนนลงในขอบกระดาษสวนทวางดวยดนสอ

• อานบทของคณโดยตลอดดวยการอานในใจ ถามคำทคณไมแนใจใหเปด

พจนานกรมหาถามคำพดทคณตองจำวาตองเนนเสยง(stress)กใหขดเสนใต

หรอถามททคณจะตองหยด (pause)กทำเครองหมายตรงนนดวยสแลชค (//)

(ตวอยางเชน คณจะตองหยดเพอใหผฟงรวามการเปลยนฉากหรอเปลยนเวลา

ในเรอง)

• อานบทของคณโดยตลอดดวยการอานออกเสยงถาคณเปนตวละครกลองคดวา

ตวละครจะมเสยงอยางไร ควรจะลองใชเสยงตลกไหม? ตวละครรสกอยางไร

กบสงทเกดขนในเรอง?คณสามารถพดไดราวกบวาคณกรสกเชนนนหรอเปลา?

127Readers Theatre

• ลกขนยนและอานสครปตของคณโดยตลอดอกครง ทดสอบแสดงสหนาและ

การกระทำคณยนหรอเคลอนไหวไปไดอยางเหมาะสมตามลกษณะของตวละคร

หรอไม? คณสามารถทำอยางนนไดไหม? ถาเปนไปไดลองทำทงหมดนทหนา

กระจกด

ตอไปนเปนขอแนะนำทนกอานควรจะจำทงในการฝกซอมและในการแสดง

• ถอสครปตทระดบความสงอยางคงทสมำเสมอ แตตองมนใจวามนไมบงหนา

ของคณ ถาคณไมสามารถมองเหนคนดได นนแสดงวาสครปตของคณนนสง

เกนไป

• ในขณะทคณพดตองพยายามเงยหนาขนมองบอยๆไมใชมองแคสครปตของคณ

และเมอคณมองไปทสครปตกใหเคลอนไหวเพยงแคสายตาของคณและพยายาม

ใหศรษะตงขน

• พดชาๆพดแตละพยางคอยางชดเจน

• พดดวยเสยงอนดงคณจะตองพดใหคนแกหเรมหนวกทอยแถวหลงสดไดยน!

• พดดวยอารมณความรสกคนดชอบนกแสดงอารมณ!

• ยนและนงตวตรงใหมอและเทาอยนงๆถาไมไดทำอะไรทเปนประโยชน!

• ถาคณกำลงเคลอนทไปรอบๆ ใหหนหนาไปทางคนดใหมากทสดเทาทจะทำได

ตอนฝกซอมใหนกอยเสมอวาคนดจะอยทไหน

• สำหรบตวละครใหระลกอยเสมอวาคณคอตวละครนนแมขณะทไมไดพดอยกตาม

• สำหรบผบรรยาย ตองแนใจวาคณไดใหเวลาแกตวละครเพยงพอสำหรบการ

แสดงของพวกเขา

กอนการแสดงจรงจะเรม ใหลองนกวา “ถา-เกดอะไรขน” แลวควรทำอยางไร

• ถาคนดหวเราะใหหยดพดจนกวาพวกเขาจะเรมฟงคณอกครง

128 ละครสรางนกอาน

• ถาใครสกคนในกลมคนดพดอยาไปสนใจ

• ถามคนเดนเขามาในหองอยาไปมอง

• ถาคณทำอะไรผดพลาดกแสรงทำวามนถก

• ถาคณทำของตก พยายามทงมนไวอยางนน อยางนอยกจนกระทงคนดมองไป

ทางอน

• ถาคนทตองอานลมอาน ดวาถาคณสามารถอานบทของเขาแทนไดกทำไปเลย

หรออาจจะขามมนไปเลยแตหามกระซบบอกผอาน!

• ถาผอานหกลมกแสรงทำเปนวาไมมอะไรเกดขน

ในวนแสดงจรงใหคดในแงดไวRTเปนเรองสนกถานกแสดงสนกแลวผชมกจะ

สนกไปดวยรบรองได!

การประเมน¼ล

เมอใดกตามทคณเลอกใชรดเดอรสเธยเตอร(RT)นกอานของคณจะไดประสบการณ

การเรยนรเพมขนจากเนอหาทอานถาพวกเขากระตอรอรนทจะ“ฝกซอม”โดยการอานซำๆ

คำหรอวลทอาจจะอยเหนอระดบการอานของพวกเขากจะคอยๆซมเขาไปไดดวยการอานซำ

และพวกเขาจะนำคำเหลานนไปใชงานไดงายขนถอยคำจะถกดดซมโดยผานการฝกซำๆ

นซงไมใชเปนแบบการทองศพทตามรายการคำแทนทจะเปน“แบบฝกหด”กกลายเปน

“การฝกซอม”สำหรบการเลาเรองการเลนกบถอยคำภาษาเปนประสบการณทางการละคร

และสงเสรมใหเกดนสยรกการอานได

มกจกรรมบางอยางทควรพจารณาหลงการแสดงRTดงน

• ใหนกแสดงพดอภปรายหรอเขยนเกยวกบการแสดงของพวกเขาดวยความเหน

สวนตวหรอประสบการณทไดรบ

• ใหเวลาสำหรบกลมยอยโดยใหนกแสดงอภปรายถงผลสะทอนจากการอานสครปต

129Readers Theatre

• ประเมนผลนกแสดงเกยวกบการอาน(เชนความดงและระดบเสยงการออกเสยง

การตระหนกถงพฒนาการของตวละคร การใชทาทางและการแสดงสหนา

การหยดพกการพดทเหมาะสม(pause)ความตงใจเปนตน)

การประเมนอาจวดจากลกษณะของความคลองเชนความดงของเสยงระดบเสยง

อตราเรวของเสยงและจงหวะการออกเสยงตลอดการแสดงหรออาจจะเนนทการทำงาน

รวมกนเปนกลมเปนอยางไร การประเมนกยงอาจจะวดจากทกษะหรอแนวคดตางๆ

ทเปนลกษณะพเศษของสครปตเชนการทำตวแสดงใหเหมอนจรงและองคประกอบตางๆ

ของเรอง การประเมนสามารถเปนการประเมนโดยตรงดวยตวเอง โดยทำขอมลแบบ

สำรวจใหนกแสดงหรอผเขารวมกจกรรมสะทอนกลบวาพวกเขาไดเรยนรอะไรและพวก

เขาตองปรบปรงอะไรนอกจากนยงรวมถงการใชการบนทกเสยงหรอบนทกวดโอเทปใน

กจกรรมRTหรอการแสดงรอบสดทายและเทปเหลานกอาจนำมาเปดซำใหผรวมกจกรรม

สะทอนความคดเหนเกยวกบการแสดงของตนเอง

ตวอยางแบบประเมนผลรดเดอรส เธยเตอร

ชอ__________________วนท_______

ใหประเมนการทำงานของผรวมกจกรรมในการฝกซอมและการแสดงจรงของโครงการ

รดเดอรส เธยเตอร ตามหวขอขางลาง โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน

P = ตองปรบปรง (poor) A = ปานกลาง (average) G = ด (good) และ E = ดมาก (excellent)

ประเดน P A G E

ทศนคตในการทำงาน

ใหความรวมมอกบผกำกบ

ใหความรวมมอกบกลม

ทำงานกบบทของตวเองอยางจรงจง

130 ละครสรางนกอาน

ประเดน P A G E

ยอมรบฟงความคดเหน

เตรยมขอมลมาพรอมอยางสมำเสมอ

ใหความชวยเหลอกบสมาชกทงหมด

เสยง

ปรบเสยงไดเขากบบทบาท

ใชความดงของเสยงเพยงพอ

พดดวยความเรว/ชาเหมาะสม

ออกเสยงไดชดเจน

ออกเสยงไดอยางถกตอง

ทาทาง

แสดงสหนาเขากบบทบาท

แสดงทาทางไดสมบทบาท

รกษาระดบการมองไดอยางเหมาะสม

ควบคมการถอสครปตไดด

การแสดงใหเหนอปนสยของตวละคร

เขาถงบทบาทไดดเยยมนาเชอถอ

คงความเปนตวละครนนไดตลอดการแสดง

ใชการเคลอนไหวแสดงใหเหนเจตนาของตวละคร

ถายทอดอารมณไดด

ดแลวเปนธรรมชาต

ความเหนเพมเตม:

131Readers Theatre

132 ละครสรางนกอาน

àÃ×èͧàÅ‹Ò ¢Í§ ¤ÃÙ¤¹Ë¹Öè§

“รดเดอรส เธยเตอร (RT) ไดกลายมาเปนทนยมกนจรงๆ

ในชวงไมกป‚มานเอง เพราะเปนวธ½ƒกททำใหนกเรยนมทกษะในการพดและ

การอานคลองขนไดอยางแทจรง การนำ RT ไปใชในชนเรยนมหลายวธ

©นเคยไดยนวาครบางคนใช RT ในกลมเลกๆ ในชวงทแนะนำเรองการอาน

นกเรยนจะทำการ½ƒกตลอดชวโมง และจากนนกแสดงใหนกเรยนทงชนไดชมใน

ตอนทายของชวโมงการอาน หรอมการบนทกเทปของพวกเขาไว…

©นใหนกเรยนประดษ°สายรดศรษะสำหรบบทตวละครของพวกเขา

นกเรยนจะเขยนชอของตวละครลงบนสายรดนน จากนนพวกเขากจะแนบ

ภาพหรอสงของทแสดงถงตวละครตวนนผกตดไวกบตวดวย และ©นรสก

ประหลาดใจมากจรงๆ วาความคดบางอยางทพวกเขาทำขนมานนเปนภาพ

ท ‘ตรง’ กบความคดของ©นเลยทเดยว”

(Mandy Gregory)

แมนดเกรกอรครโรงเรยนประถมศกษาเลาประสบการณการนำรดเดอรสเธยเตอร

(RT)ไปใชในชนเรยนของเธอเธออยากจะบอกคณวาเธอทำอยางไร

เมอไมกปกอนเราเคยไดยนRTในฐานะวชาพเศษ(เหมอนพลศกษาวาดเขยน)

ทตองใชผเชยวชาญดานการอานบรรยากาศดนาเกรงขามแตเดกๆกชอบมากตอไปนคอ

สงทครทเราเชญมาจดเวลาไวใน1สปดาหและฉนกนำแบบกจกรรมของเธอมาใชดวย

ปกตฉนมกจะจด RT เปนกลมยอย เพราะวาขนาดของชนเรยนเรามอย 2 กลม

แตละกลมมสครปตทตางกนและโดยทวไปแลวฉนจะเรมRTในวนจนทรและพวกเราก

จะแสดงในวนศกรฉนเหนวา1สปดาหนนกเปนเวลาทเพยงพอแลวและนกเรยนกจะไมรสก

เบอดวยวนศกรมกจะเปนวนทเหมาะสำหรบชนเรยนอนๆทจะมาดการแสดงและตงแต

นนมาฉนกยนดกบการจดและจดแบบนมาโดยตลอด

• วนแรก :ฉนแนะนำสครปตฉนชอบใชสครปตทมาจากหนงสอภาพ(เชนเรอง

“ฟลฟฟ เจาเมนนอย”) ชวงแรกฉนจะอานจากหนงสอภาพและพดคยกนถง

เนอเรอง แลวสลบไปทภาพทนาสนใจ จากนนกจะอานสครปตโดยออกเสยง

เปนแบบใหเดกๆ และเพอใหพวกเขารวาควรจะอานออกเสยงอยางไร

ถามเวลาเหลอเดกๆแตละคนกจะไดรบสครปตและอานทงเรองดวยตวเอง

ฉนมกจะบอกเดกๆ วา นกแสดงฝกบทของเขาซำแลวซำอกเพอให

ถกตอง พวกเขาจะพยายามพดดวยวธการทแตกตางกนเพอดวาเสยงควรจะ

เปนอยางไร พวกเราไมจำเปนตองทองจำสครปตเหลานน แตเสยงทแสดงออกจะ

ตองเหมาะสมและถกตอง

• วนท 2:เดกๆนงกนเปนวงกลมวงเลกๆ(5คนหรออาจมากกวานน)และอาน

สครปตไมมการมอบหมายบทพวกเขาเพยงแตอานอะไรกตามทบทจะเวยนมา

ถงคนตอไป มนคอนขางจะเปนรปแบบวนเปนวงกลมแบบไมใหเดกแตละคน

ตงตว โดยปกตฉนจะไมทำวธแบบน แตเพอกจกรรมนแลวฉนคดวามน

เหมาะสมกบวตถประสงค

134 ละครสรางนกอาน

ฉนตงใจไมมอบหมายบทในตอนน เพราะตองการใหเดกๆไดฝกอานทง

หมดกอนเปนอนดบแรก จากนนตอนทายชวโมง ฉนจะพยายามใหเดกๆ

เลอกบททพวกเขาตองการบางครงเดก2หรอ3คนอาจจะตองการบทเดยวกน

แลวฉนกจะใหพวกเขาเลอกหมายเลขระหวาง1-10ถาเดกคนใดไดหมายเลข

ใกลเคยงทสดกบตวเลขทฉนตงไวแลวเขากจะไดรบบทนน

• วนท 3 และ 4:ฝก ฝก แลวกฝก!เราฝกการแนะนำตวแบบละคร(ฉนมกจะ

ใหนกเรยนมบทแนะนำตวใหสนทสด) ใหแนะนำตวเองและบทของพวกเขา

(ฉนชอ...ฉนจะแสดงบทของหมาปาเจาเลห)พรอมลกขนยนแลวนงลงบนเกาอ

ฉนชอบจดเกาอเปนแถวตรงและเมอนกเรยนพดบทของเขาเขากจะยนขนเราฝก

การยนขนกอนแลวจงพดบทของพวกเรา

เพราะวาฉนมนกเรยนอย2กลมในเวลาเดยวกนฉนจะทำงานกบกลมหนง

ในขณะทอกกลมหนงฝกอานแลวจากนนฉนกจะสลบกลบไป

กจกรรมทอาจจะทำใน 2 วนนกคอ การอดวดโอเทปการแสดงของแต

ละกลม(แตตองแนใจวาไดรบอนญาตใหอดวดโอเทปจากเดกๆแตละคนเสยกอน)

จากนนทงชนกมาดวดโอกน ใชเวลาเพอทจะ “ชม” กนและกน และพดถง

สงทพวกเราชอบ จากนนกใหเวลานกเรยนใชวธระดมสมอง เพอทจะ

ทำใหการแสดงนนดขน

• วนท 5 : วนแสดง! เราพยายามทจะแสดงใหเดกชนทเลกกวาเปนผชม เชน

เดกอนบาลหรอนกเรยนชนประถม1

เมอเทอมทแลวฉนอานบทความเกยวกบการทำใหนกเรยนเกดความคลองในการอาน

และฉนกเคยไดยนบอยๆถงการใชRTแตกยงรสกสบสนกบการใชเทคนคใหมนอยครมก

จะใหสครปตแกนกเรยนในวนจนทรแตละสครปตจะมบทอย1บทททำไฮไลตไวนกเรยน

จะตองนำสครปตกลบบานและทำการฝกในแตละคนกบพอแมหรอผปกครอง

135Readers Theatre

ผปกครองจะตองลงชอวาเดกไดฝกแลว นเปนการยนยนวาเดกไดฝกแลว

จรงๆ จากนนในวนศกร นกเรยนกจะมเวลาในชวงสนๆ รวมกนคด (10-15 นาท

หลงจากรวมตวกนแลว) แลวหลงจากนนกจะเปนเวลาทจะแสดง นกเรยนจะแสดง

RTใหกนและกนด

เดกๆดทาวาจะสนกสนานกบสงนเพราะพวกเขาชอบทจะแสดงและมนกตนเตนดวย

อยางไรกตาม ครทเราเคยเชญมากยงมโครงการ “นกเรยนเพอนรวมอาน” (Students

BuddyRead)และตองอานขอความใหเสรจในเวลาทกำหนดทงหมดนชใหเหนวาRT

สงผลใหนกเรยนเกดความคลองและความเขาใจในการอานไดจรงๆ

ดงนนฉนจงคดวาทจรงฉนกสามารถทำได มนอาจจะตองใชเวลาสกหนอยในการ

นำไปปฏบต ฉนจะสงสครปตใหเดกๆ ในวนจนทรในชวงทพวกเรามารวมกนในชนเรยน

และใหเวลาพวกเขาพดคยกนเกยวกบบทและฝก(ใหเวลามากกวา10นาท–เพราะเรา

จะมงานพเศษในไมชาน) จากนนสครปตกจะเปนการบานในแตละคน ฉนไมตองการ

ใหใครไดสำเนาบทมากกวาความจำเปน (เพราะสครปตจะถกเยบรวมเขาไวกบ

“สมดจดการบาน”ของนกเรยน)ดงนนฉนจงขอใหผปกครองเซนชอใน“สมดจดการบาน”

ในแตละคนทเขาอานดวย ถาเขาไมอานหรอฝกและไมมลายเซนกจะถกหกคะแนน

(นเปนระเบยบในการใหเกรดไมทำการบาน=ถกหกคะแนน)การจดการแบบนฉนจะ…

• ทำสำเนาสครปตใหกบเดกๆแตละคนคนละชดฉนจะไฮไลตบท1บท(ตวละคร)

ตอ1สครปตฉนจะพยายามเลอกสครปตทมจำนวนบทหรอตวละครนอยเพอ

ทฉนจะไดแบงกลมได2-3กลม

• สงสครปตใหพวกเขาในวนจนทร นกเรยนจะเยบสครปตเขากบมมซายบนของ

“สมดจดการบาน” (ฉนแนใจวามนชวยได) ไมใหดงสครปตออกจากสมดจด

การบานเพอไมใหหายไป

• ในวนองคาร-ศกร ฉนจะตรวจวามลายเซนของผปกครองในสมดจดการบานหรอไม

ถาไมมลายเซนกจะมการใหฝกในชวงพก เขาจะตองฝกขณะทเดกคนอนๆ

ไปพก

• ในวนศกรนกเรยนจะพบกนในกลมประมาณ15นาทกอนทจะรวมกนเปนกลมใหญ

136 ละครสรางนกอาน

(อยางไรกตาม ฉนใหเวลาพวกเขาเพมอกเลกนอย

ดวยการเดนไปมาระหวางกลม)

• แลวนกเรยนกพรอมทจะแสดงใหกนและกนด

เพราะวาฉนสอนศลปะการใชภาษาอย2ชนเรยนเราจะ

สลบกนในแตละสปดาห เพอลดการทำสำเนาสครปตฉนจะ

ชวนครคนอนๆทสอนในระดบเดยวกบฉนมารวมทำกจกรรมน

ดวยดงนนเราจงสามารถแบงสำเนาสครปตกนได(ทงจำนวน

เรองและจำนวนการทำสำเนา)

สครปตRTสวนใหญจะเปนการดดแปลงมาจากหนงสอ

ภาพ (เพราะมความเหมาะสมและพรอมมากทสด) ฉนคดวามนคงจะดถาไดสงตนฉบบ

หนงสอภาพไปทบานใหนกเรยนในเยนวนใดวนหนง และจากนนกใหนกเรยนนำมาผลด

เวยนใหทกคนไดอานกอนการแสดง

137Readers Theatre

โครงการRTอาจใชเวลาหลายวนขนอยกบความยาวของสครปตและ

จำนวนเวลาตอวนทแบงใหกบการอานโดยเฉลยเวลาทใชตอสครปต1 เรอง

ในระดบประถมตนนนประมาณ5-10วนตอไปนเปนโครงรางวนตอวนของ

โครงการ5วนพรอมคำอธบายประกอบอยางสนๆ

วนท 1

• แจกสำเนาสครปตใหนกเรยนทกคน

• อานชอเรองและชอผแตงพรอมกนกบนกเรยน

• ชกจงใหนกเรยนเดาเกยวกบเนอเรองตวละครฯลฯ

• อานสครปตแบบออกเสยงใหนกเรยนฟงตาม

• ถามความคดเหนตอเนอเรอง เชน พวกเธอชอบเรองนตรงไหน

เรองนทำใหพวกเธอนกถงเรองอนๆ ไหม การเดาของพวกเราเปน

อยางไรบางถกไหม

• ใหขอมลกบนกเรยน เชน จดทำรายการคำศพทจากสครปต เขยน

คำลงบนกระดานหรอกระดาษแผนใหญๆ และเกบรายการคำศพทน

ไวใชตลอดโครงการตองอางถงรายการคำศพททกวนโดยเนนทการ

ออกเสยงและความหมายของคำ

วนท 2

• จดแบงนกเรยนเปนคๆ มอบหมายจำนวนหนาใหอาน(สครปตยาวๆ

อาจแบงไดเปนหลายๆตอน)และกำหนดเวลาสำหรบการอานของ

ทงคนกเรยนอาจผลดกนอานใหครบทกบททมอยในสครปตซงตรง

นตองมนใจวาพวกเขาไดจำนวนขอมลทอานเหมอนกนทงคอาจอาน

ซำอกครงถาอานเสรจกอนเวลาทกำหนด

• ขณะทนกเรยนกำลงอานสครปต ใหเดนเวยนไปรอบๆพวกเขาเพอ

ชวยในการออกเสยงของคำใหถกตอง ใหอานดวยความรสกและ

138 ละครสรางนกอาน

อารมณและอานดวยความดงและระดบเสยงทเหมาะสม

• ปดประชมโดยใหทงกลมอานสครปตเวยนกนไปรอบๆ ทกคน หรอ

โดยการมอบหมายบทและมนกเรยนแสดงบางตอนของสครปต

วนท 3และวนท 4

• ดำเนนการอานคตอ และเดนเวยนไปรอบๆ และทำเปนแบบใหด

จนกระทงนกเรยนอานสครปตทงหมดจบ

• เมอนกเรยนคนกบสครปตพวกเขากสามารถเรมทำงานเปนกลม3-4

คนโดยสมาชกในแตละกลมอานตามบททไดรบมอบหมาย

วนท 5

• ทางเลอกท 1 มอบหมายใหนกเรยนบางสวนแสดงอยางไมเปน

ทางการในชนเรยนของตวเองหรอใหชนเรยนอนด นกเรยนคนหนง

สามารถอานไดมากกวา1ตวละครโดยเฉพาะถามบทนอยทกคน

ควรไดรบโอกาสในการอานจากเนอหาของสครปตใหมากพอๆ กน

เทาทเปนไปได มฉะนนนกเรยนทมบทนอยอาจจะเหนวาตวเองอาน

แยกวาหรออาจจะไมสนใจและไมกระตอรอรน

• ทางเลอกท 2 ในสถานการณเดยวกน หากนกเรยนสามารถทจะ

รบผดชอบในการแสดงจรงไดกสามารถจดไดโดยการมอบหมายบท

เปลยนหองเรยนใหเปนโรงละคร และเชญนกเรยนชนอนๆ หรอ

ผปกครองมาดการแสดงพเศษน การจดใหเปนละครนอาจแบงเปน

2หรอ3กลมโดยใหแตละกลมอานเรองทตางกน

139Readers Theatre

º·¡ÒÃáÊ´§“ÅФúÃÃàŧ º·à¾Å§Ë¹Ñ§Ê×Í”

140 ละครสรางนกอาน

แนะนำหนงสอทมาของการแสดงจากหนงสอรวม6เรอง

นกแสดงกระตายลงประจำตำแหนงตางๆบนเวทกอนเปดไฟ

ไฟเปดขนเวทเปนสวนสาธารณะอนรมรน

ดนตรเพลงโลกกวางขน(กอนทเดกชายจะออกมา)

กระตายกบลง รองเพลงตามบทรอยกรองโลกกวางพรอมกน โลกนกวางใหญไพศาล

อายเนนนานแคไหน

มากกวาปยาเทาใด

เดกชายเดนออกมารองตอฉนนเยาววยใครร ใครสรางดวงอาทตยไว

สรางดวงจนทรใหเขาค

สรางดวงดารานาด

สรางเมฆทอยเบองบน

กระตายกบลง ใครสรางพชพนธพฤกษา

สรางสตวนานานาฉงน

สตวนำแหวกวายสายชล

สตวบกอยบนดนดอน

รองพรอมกน สตวปกบนในอากาศ

แมลงเกลอนกลาดสลอน

ปวงสตวเลอยคลานผานจร

มนษยเรรอนทวไป

ครออกมารองตอ อยตามแดนดนถนฐาน

(หวตะกราใสหนงสอมา) ภาษาสอสารไฉน

แตงตวแตกตางอยางไร

141Readers Theatre

เดกชาย คดแลวสงสยสารพด

ไมมใครชอบตอบฉน

ทกวนครนคดตดขด

ฉนอยากเปนผรชด

จงหดอานเขยนเรยนเอย...

ครสงหนงสอในตะกราใหเดกชายและมอบใหตวละครอนๆซงตางมความยนดทไดหนงสอ

ถกใจ

เดกชายมความสขท ไดอานหนงสอพดเปนรอยกรองระหวางทพดสตวตางๆและตนไม

สอดแทรกเอออวยหรอแยงไดเพอความสนก

หนงสอคอของรก ฉนประจกษในคณคา

อานเขยนเพยรศกษา คอยเขาใจในสงสรรพ

แปลกแทสงแมสอน วาเปนกลอนไพเราะครน

วนหนงคำกลอนนน ฉนอานไดในหนงสอ

นทานแมเคยเลา ยามฉนเขานอนตาปรอ

เหนครชในมอ เรองเดยวกนฉนอานเพลน

เตบใหญไดเรยนร สงทครชทางเดน

หนงสอสอชวนเชญ ใหอานเพลนเสรมปญญา

142 ละครสรางนกอาน

ทกคนเตนระบำหนงสอพรอมรอง(แสงเปนแบลกไลต)

ใครชางสรางหนงสอ เปนเครองมอดหนกหนา

ความคดจตปรชา ตางสมยไดสอสาร

หนงสอสอวเศษ พาขามเขตแดนกนดาร

ทองเทยวโลกไพศาล ปลอบจตใจใหรนรมย(ซำ)

ไฟดบหรอเปลยนสเพอเปลยนอารมณครนงบนมานงมตวละครตางๆรายลอมครกำลง

พลกหนงสอเพอเลานทานจากหนงสอ

กระตายตวหนงวงผานมาบดขเกยจเขาไปนอนอกมมหนง

กระตายหลบดกวากวาเตาจะมาถงคงอกนานเรากหลบไดหลายตน

ลง (ตนเตน)อาวนกระตายจากนทานอสปเรองเตากบกระตายน

ทำไมมานอนตรงนละ

เดกชาย ครครบกระตายเขารไหมวาตอนจบของนทานนะกระตายแพ

ลง (ตะโกนใหกระตายไดยน)กควรจะแพอยรอกกกกกกกก

กระตายกระโดดขนดวยความไมพอใจ

กระตาย ใครใครใครวาฉนแพ

143Readers Theatre

ลง ฉนนแหละ กในนทานเรองกระตายกบเตา เธอนะคดวายงไง

เตากไมมทางวงตามเธอทนเธอกเลยนอนพกเผลอหลบครอก

จนเตาไปถงเสนชยกอนเธอกเลยแพจรงไหมครบคร

คร อยาไปวากระตายเลยจะ

เดกชาย ใชๆ บางทเขาอาจจะไมไดมาจากเรองกระตายกบเตาทเรา

รจกกไดจรงไหมกระตาย

กระตาย (รเขาไปทำทาคารวะเดกชาย)อยางนสเขาเรยกวาเฉลยวฉลาด

ฉนนะไปเจอเตาตวหนงฉนกเลยทาเขาวงแขงกนแตวาเขาไม

สนทำไมรไหมเพราะวา(เนนมาก)เขาจะบนนะส

ครเดกชายและลงรองพรอมกน เตาจะบน!

กระตาย ฮอมนเปนเรองของเตาไมเจยมสงขาร

ลง ไมจรงเธอกลาวหาเตา

เดกชาย มนทานเรองนดวยหรอครบคร

คร มจะพวกเราอยากฟงไหมครจะเลาใหฟง...

ลง (กระแอมทำทาอยากเลาเอง)กาลครงหนงนานมาแลว...อมมม

(สตวทกตวคอยฟง แตลงเลาตอไมได) มครสาวสวยใจดจะ

เลานทานใหพวกเราฟง

กระตายและเดกชายทำหนาระอา

กระตาย ขโม(หวเราะ)ฮาๆๆๆ

ลงหนาจอย

คร นทานเรองนเปนเรองของเตาจว ลกเตานาอาศยอยในพงออ

รมบงแหงหนง เตาตวอนๆ พากนคลานตวมเตยมเพอไปหา

อาหารแตเตาจวไมคอยพอใจอยากจะไปใหเรวกวาเตาตวอนๆ

144 ละครสรางนกอาน

เตาจวออกมากลางเวท

เตาจว ปยาตายาย บรรพบรษของเราวงแขงชนะกระตายมาแลว

(กระตายมสหนาไมพอใจ) พอมาถงรนของเราจะใหเสยชอไม

ได เป นอนขาด เร อ งว งแข งน ะธรรมดาไป เส ยแล ว

เตารนเรามนตองบน ฉนจะบน...ฉนจะบน...ฉนจะบนบนไป

ไกลแสนไกลไมหวน…IbelieveIcanflfflly…ฉนไปหากบผเฒา

เพอปรกษาดกวา

เตาคลานไปทเดกชายเดกชายแสดงเปนกบผเฒา

กบผเฒา เฮอๆๆอยากจะบนเรอะกไปยมปกของแมลงปอส

เดกชายสงปกแมลงปอใหกระตายเลนแทน

(แมลงปอออกโบยบนเตาคลานไปหา)

เตาจว แมลงปอจา ฉนนะเนอยเหนอยกบการคลานอยางเชองชา

มาแสนนานคราวนฉนอยากจะบนกบเขาบางฉนจงอยากจะ

ขอยมปกใสๆของเธอหนอยนะฉนจะไดบนไปบนทองฟา

แมลงปอ เสยใจจะเตาจวปกอนบางใสของฉนไมไดมไวใหใครยม

แมลงปอบนถลาออกไปครโบยบนออกมาเปนผเสอ

กระตายขอเปนผเลาตอ

145Readers Theatre

เตาจวจงไปหาผเสอแลวพดวา“แมผเสอจะขอยมปกอนสวย

งามใหฉนสกคเถอะฉนอยากจะบนเหมอนแมผเสอนะจะ”

ผเสอละจากเกสรดอกไมแลวหนมาพดวา

“เธอนะหรอจะบน แคพยายามคลานใหเรวกวานกพอแลวละ

มง”

ลงเลาเสรมตอ เตาจวออนวอนผเสอตอวา“นานะแมผเสอในอดตเตายงเคย

ชนะกระตายไดเลยแลวทำไมเตาอยางฉนจะบนกบเขาบางไม

ได”

กระตายรบเลาตอ ผเสอตอบวา “ทเตาชนะไดนะ เพราะกระตายประมาท

หรอกนะจะจรงๆแลวไมมทางหรอกจะ(ตวอนๆ ทำทาจะขด)

แตเอาเถอะ เธอลองไปหานกกระยางดส ปกของเขาใหญ

และแขงแรงกวาฉนอก”

ครเปลยนรางกลายเปนนกกระยางพดกบเตาจวอยางเมตตา นแนะเจาเตานอย เปนเตานะสามารถเดนในโคลนตมและ

พงไพรไดอยางทรหดอยาไดอยากบนไปเลย

เตาจว แตฉนเปนเตาพฒนานะ เตาสมยใหมตองคดอะไรไมธรรมดา

ใหสมกบทเปนเตาแนว

ดนตรประเภทฮปฮอปดงขนเตาเตนสตวอนๆกเตนอยางคกคะนองรวมทงเดกชายซง

มวาวสองอนอยในมอดวย กำลงเตนกนอยมนสๆ เสยงนกหวดของครกดงขน ดนตรก

หยดลง ทกคนกลบไปอย ในตำแหนงเดมของตว เหลอแตวาวสองอนอยบนเวท

เตาหนไปเหน รบเขาไปนำเอาวาวใสหลงใหกลายเปนปก แลวคลานขนภเขาสง (ลงกบ

กระตายแปลงเปนภเขาใหเตาจวปน)

146 ละครสรางนกอาน

เตาจว ทสดฉนกมปกฉนจะตองบนใหไดคราวนแหละฉนจะปนขนไป

บนภเขาสง แลวคราวนแหละ สมใจนกแลวละ (รองเพลง)

ฉนจะบน...บนไป ไกลแสนไกลไมหวน ภเขาจะสง หรอทาง

จะชนไมหวาดไมหวนไมไหวฉนจะบนIbelieveIcanflflfflly…

(เตาจวทำทาบนแลวกหลนตบลงดวยความเจบปวด)โอยยยย.....

โอย โอย โอย โชคดนะทตกลงมาในโคลน กเลยไม...ตาย

ยงไมไดใสหมวกกนนอกซะดวย (เตาจวคลานในโคลน

อยางชำนาญ)ทางนนมนำดวยฉนวายนำเกงจะตายคลานใน

โคลนกใชยอยซะเมอไหรไมเหนจะตองอยากบนเลย

ลงสรป นทานเรองนสอนใหรวา กระตายไมสามารถคลานในโคลนได

วายนำกไมถนด

กระตาย เอะเรองอะไรนทานเรองนไมเหนเกยวอะไรกบฉน

ลง กใครวาเกยว

กระตาย อาว แลวเธอมาสรปวาฉนมความสามารถนอยกวาเตาได

ยงไง

ลง กเธอคลานในโคลนไดไหมละ

กระตาย เธอกคลานไมไดเหมอนกน

คร อยาทะเลาะกนเลย ทกคนมดไปคนละแบบ ขอสำคญตองใช

147Readers Theatre

สงทเรามใหเกดประโยชน

เดกชาย ครครบผมขออนญาตเลานทานบางไดไหมครบ

ครยมและพยกหนา

เดกชาย (หยบกตารมาเตรยม)ครงหนงนานมาสองชายชรา(ตวละคร

รองตอตาอนกะตานา)ใชครบตานาตาอน(เดกชายทำทาให

กระตายกบลงรวาทงสองตองเลนเปนตาอนกบตานานกแสดง

ทงสองคนเคลอนตวออกเปนการแสดงดวยเทคนคตาโบล

ววอง) เปนเพอนคหอาศยรวมถนทำมาหากนดวยกนมานาน

รวมสามคคยามยากยามมเออเฟอเจอจานหนกนดเบาหนอย

กคอยกลาวขานไมมงประจานใหเสยนำใจวนหนงตาอนกบ

ตานาพบหนองนำแหงใหม

ครเลาตอให สองเกลอรบรดมงไปสจดไมรอใหสายตานาวาน

คอทมงหมายทอดแหเถดนายคงไมผดหวง

เดกชาย ตาอนมนใจเหวยงแหทนใดดวยใจจรงจง

นำแตกกระจายสองชายขงขงดงแหขนฝงสมหวงไดปลา

148 ละครสรางนกอาน

นกแสดงทงหมดรวมกนรองเพลงตาอนกบตานา ประกอบลลาจนจบ โดยเดกชายแสดง

ทำทาสงสญญาณใหเตาจวแสดงเปนตาอยและเดนเขามาขโมยปลาไปกน

เตาจว (หวเราะ)ฮาๆๆๆๆๆๆๆๆๆ

เดกชาย คราวนรหรอยงละวาอยาทะเลาะกน

ลง คราบ.....สนกจงเลยเนอะกระตายนทานแตละเรองกตางกน

กระตาย แตฟงแลวกมความสขเหมอนกน

ลง อาวแลวใครวาไมใชละ

เดกชาย สมานฉนทสมานฉนทกนเถอะนะ

คร อยาแปลกใจไปเลยผองพวกเรา เรองปลกเราวาเรานเปน

พนองยดความดสงงดงามตามครรลอง

เดกชาย เหมอนดงผองนทานเกาทเลากน

เตาจว ถงแมตางธรรมเนยมประเพณแตเราถอความดนตงมน

กระตาย ถงจะแยก

ลง แปลกหาง

กระตาย/ลง ตางเผาพนธ

เตาจว แตเธอฉนมรากเหงาทเลาลอ

เดกชาย เพยงเราเหนคาอนนตกนทงสน ไมดหมนเหยยดหยาม

ประณามชอ

คร เพยงเราเหนสงดทรำลอ นนแหละคอการเหนคาราคากน

จดบลอกกงใหมใหทกคนมความสขใจ และรวมเรงรำพรอมรองเพลงเปนการอำลาผชม

และอำลากนและกนทกคนเปลยนลลาเปนนกและรวมรองเพลง

149Readers Theatre

ฉนจะเปนนกสขาวพราวเวหา ยอนกลบมาแดนดนถนสวรรค

รอเวลาถงคราไดพบกน ไมมใครมาขดคนพรมแดนใจ

จะคะนงถงตำนานนทานด ชนชวรอเวลาวนฟาใหม

จะมาพบเพอนรกสลกใจ ใชอนไกลเราทงผองพนองกน

สรางสรรคบทการแสดงในงานโดยถรนนทอนวชศรวงศ

ลดทอนบทเพอการสมมนาฯโดยกสมาเทพรกษ

• บทการแสดงนแตงขนจากการเชอมรอยหนงสอรวม 6 เรองคอ รอยกรอง

ของหนนอยเลม1และเลม2(2546)โดยฐะปะนยนาครทรรพและกตยวดบญซอเตาจะบน

(2544) โดย ส.พมสวรรณ ตาอนกะตานา (2541) โดย สมบรณ ศงฆมานนท จดพมพโดย

องคการคาของครสภาและนทานอสปนทานบทกว ระบำสายธารตำนานมอแกน (2550)

จดพมพโดยสาขาสอสารการแสดงคณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

150 ละครสรางนกอาน

ดดแปลงจากวรรณกรรมเยาวชนเรอง“บตก

ดาวดวงนนระหวางนำกบฟา”ของกายากลาทะเล

สำนกพมพมลนธเดก,2547รางวลหนงสอยอดเยยม

“รกลก อวอรด”ป2548

การแสดงมลกษณะเปนละครเดกทเลาเรอง

โดยใชคอรสและอาศยเทคนคภาพนงเลาเรอง

(TableauxVivants)ผสมกบการใชเทคนคแสง

เปนเรองของชาวอรกลาโวยในการแสดงคำท

แสดงใหเหนถงวฒนธรรมทางภาษาจะคงคำเดมเชน

“ก”คอฉน“เกา”คอเธอเปนตน

º·ÅФéºÑº¡ÃЪѺ àÃ×èͧ“ºÕµÑê¡”

151Readers Theatre

เวทมลกษณะโลงวางผนงดานหลงมผาดำขงอยเปนฉากหลงบนผามดาวเรองแสง

ดวงเลกๆตดอยอยางกระจดกระจายเวลาไฟสวางจะมองไมเหนดาวเหลานนขณะทไฟดบ

ดวงดาวเหลานนจะทอแสงระยบระยบ ลกษณะของการใชพนทบนเวทจะสลบกนระหวาง

ฝงซายกบฝงขวา

ฉากท 1

เปดเรองดวยเพลงพนถนของชนเผาอรกลาโวยคลอเบาๆ พอใหไดบรรยากาศ

ประมาณ2นาท

ฝงซาย ฝงขวา

ไฟคอยๆ สวางขน

มคนนงดดกตาร

มคอรสปรากฏกายขน

แตงตวลกษณะแฟนตาซ

คลายภตในเทพนยาย

คอรส2 ฟากวางใหญจรดปลายฟา

มดวงดาวเรยงรายระยบระยบ

สองแสงจาแพรวพราววาววบ

152 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

เหลอคณานบคะเนได

คอรส1 ฟาเอยสงดาวลงมา

ดวงดาวแหงฟากฟากวางใหญ

ดวงดาวทเปนแกวตาดวงใจ

ดวงทใครๆตางเฝาคอย

คอรส2 ดาวนอยเอยเจาลงมาแลว

จงเปนดาวทเพรศพรอย

งดงามสดสอย

คอรส1 เปนดาวระหวางนำกบฟา

ตลอดไป

ดาวระหวางนำกบฟา

ดาวทมชอวาบตก

คอรส2 เดกทเรากำลงจะพดถงมชอ

วาบตก

คอรส1 บตกเกดในทะเล

คอรส2 ใชเกดในทะเล

คอรส1 (ชไปทางฝงขวา)

นนนะครอบครวของบตก

ไฟสวางขน

Tableau Vivant เปนภาพปะ ฮาต

พชายของบตก และมะซงกำลง

ทองแกยนเรยงกนยมแฉง

ใหความรสกเหมอนถายรปหม

153Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

คอรส2 อาวแลวบตกหายไปไหนละ

คอรส1 (ตบหวคอรส2เบาๆแลวชไป

ฝงขวา)

กอยในนนไงในทองของมะ

ไฟดบลง

คอรส2 ครอบครวของบตกกมความ

สขดอยหรอกจนกระทง...

คอรส1 มะของบตกเกดปวดทอง

คอรส2 บนเรอ

คอรส1 กลางทะเล

คอรส2 แตตอนนนบตกยงไมครบ

เกาเดอนเลยนนา

คอรส1 ยงเหลออกตงสองเดอน

คอรส2 (ถามยำ)สองเดอน

คอรส1 (ตอบหนกแนน)สองเดอน

คอรส2 บตกกเลยตองคลอดกลางทะเล

คอรส1 กลางทะเล

ไฟสวางขน

Tableau Vivant เปนภาพมะ

นอนหนลำตวดานขางใหผชมกำลงเบง

ทองคลอดขณะทปะอยตรงปลายขา

เพอรอรบบตก มฮาตยนรองไหอย

แชภาพ 3 วนาท

ไฟดบลง

154 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

(เสยง) อแวๆๆๆ

คอรส 2 แตบตกกปลอดภย

คอรส 1 แตมะนะส

คอรส 2 (เสยงเศรา)จากบตกไป

ไมหวนคน

Sound ดนตรบรรเลงเศราๆ

อาจเปนเพลงพนถนหรอเพลงบรรเลง

จากกตารกได เพอแสดงถงการเปลยน

เวลาคอรส 1 และ 2 เดนยายไปฝงขวา

ไฟคอยๆ ดบลง

ฉากท 2

ฝงซาย ฝงขวา

ไฟสวางขน

คอรส 1 และ 2ยนเรยงหนากระดานอย

155Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

คอรส 2 บตกเปนลกชาวเล

อยางแทจรง

คอรส 1 (พดดวยความภมใจ)เปน

อรกลาโวย

คอรส 2 เปนไทยใหม

คอรส 1 พรงนจะมพธลอยเรอแลว

คอรส 2 อยากไปพธลอยเรอบางจง

คอรส 1 วาแต...มตกตาไมระกำ

หรอยง

คอรส 2 (หยบตกตาออกมา)มแลว

คอรส 1 (หยบตกตาออกมา)ฉนกม

คอรส 2 งนมวรออะไรอยละ

(ดงคอรส1ใหลกขน)

คอรส 1 เดยว แลวบตกละ มตกตา

หรอยง

ไฟสวางขน

Tableau Vivant เปนภาพฮาต

กำลงนงเหลาตกตารปตวเอง

ทพนมตกตารปปะวางอย

สวนบตกกกำลงนงเหลาตกตาของตวเอง

คอรส 2 สงสยจะมแลวมง

ไฟดบลง

156 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

คนในภาพนงเรมเคลอนไหว

บตก (ชตกตาตวเองขนด)

ทำไมของกมนบดเบยวจง

ฮาต คอยๆทำเดยวกสวย

บตก พอลอยเรอเสรจเราชวนปะ

ไปดรองเงงกนไหม

ฮาต คงไมมงเหนปะบนวาปวดทอง

บตก ทำไมชวงนปะปวดทองบอยจง

ฮาต เอาไววางๆกจะตามโตะชามา

มาดปะ

บตก (พนมมอไหว)ขออยาใหปะ

เปนอะไรเลย

ฮาต เอานา(หยบตกตาปะขนมา)

เดยวเอาตกตาใสเรอไปปะ

กไมเปนอะไรแลว

(ลกขนยน)เออเกาเดยวกไป

หาลมากอนนะเกากลบบานไป

กอนแลวกน

บตก ลมาอกแลวเดยวนเกานะ

อะไรๆกลมา

ฮาต กรกลมาแลวกอยากใหเกานะ

รกลมาดวย

บตก ไมเอานะกไมยอมกมพชาย

คนเดยวเกาตองรกกคนเดยว

157Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

บตกวงออกไป

ไฟคอยๆ ดบลง

ฉากท 3

ฝงซาย ฝงขวา

ไฟคอยๆ สวางขน

คอรส 1 วงเหนอยหอบเขามา

คอรส 1 แยแลวๆๆๆบตก

หายไปใครกไดชวย

ตามหาท

คอรส 2 (วงออกมา)บตกไปไหน

คอรส 1 หนเขาปา

คอรส 2 (ตะโกน)เขาปาทำไมละ

คอรส 1 เขานอยใจฮาตทกำลง

จะไปขอลมา

158 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

คอรส 2 กเขาหวงของเขาน

คอรส 1 ปานนไมรเปนไงบาง

คอรส 2 (พนมมอไหว)ขออยาให

บตกเปนอะไรไปเลย

มะจาชวยตามหา

บตกดวยนะ

ไฟสวางขน

Tableau Vivant เปนภาพบตก

หลบอยในโพรงไม มะซงม

วงแหวนอยรอบหวซงดเหมอน

เปนนางฟา ยนอยบนปลายโพรงไม

คอรส 1 มะมะมาแลว

ไฟดบลง

มะ บตกออกมาเถอะลก

บตก มะมะจรงๆดวย(รองไห)

ฮาตจะทงกไปทกคนจะทงก

มะ ไมมใครทงเกาไปหรอกลก

พเขาโตเปนผใหญเขากตอง

แตงงานพอเกาโตเกากตอง

แตงงานเหมอนกนแตถงเขา

จะแตงงานไปเขากยงรกเกา

เหมอนเดมนะลก

บตก (โอบกอดมะรองไห)

มะมะอยาทงกไปอกนะ

159Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

มะ มะไมเคยทงเกานะลก

แคเกาไมเหนมะ

ใชวามะจะไมอยดวย

มะอยกบเกาตลอดเวลา

และมะกยงรกเกาเหมอนเดม

แลวกจะรกตลอดไป

บตกรองไหเสยงดงกวาเดม จนทำใหฮาต

และคนทออกตามหาไดยนเสยง

(เสยงฮาต)บตกบตก

มะแกะมอของบตกทโอบกอดอย

แลวจากไปในความมด

บตก (ตะโกน)มะมะ

ฮาตและคนอนๆ วงเขามา

(คนละทางกบทมะจากไป)

ฮาต (วงเขามากอด)บตกๆ

บตกจรงๆดวย

บตก ฮาตปะเมอก...

ฮาต (สวนทนควน)บตกกสญญา

วากจะไมหายไปไหน

กมนองคนเดยว

ถงกจะแตงงานไปแลวตองไป

อยบานของลมาแตกกจะกลบ

มาหาเกาบอยๆ

บตก (รองไห)กขอโทษ

160 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

ทง 3 คนกอดคอกนรองไห

บตก (นกขนได)เมอกกเหน

มะมะบอกกวามะไมเคยจาก

กไปไหนมะอยกบกอยกบฮาต

อยกบปะ

ปะ (ยม)มะอยกบเราเสมอบตก

ไฟคอยๆ ดบลง

ฉากท 4

ฝงซาย ฝงขวา

ไฟคอยๆ สวางขน

คอรส 1 ในเวลาตอมาสมาชก

ในครอบครวของบตก

161Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

กเพมขนฮาตกบลมา

มลกสาวชอวายาโกะ

แปลวาฝกขาวโพด

กยายหนนะทงอวนทง

กลมเหมอนขาวโพดเลย

ชวงนฮาตกเลยเหนอย

หนอยดแลทงเมย

ทงลกแลวกดแลปะ

เพราะชวงนปะไม

คอยสบาย

คอรส 2 วงเขามา

คอรส 2 แยแลวๆ

คอรส 1 อะไรแย

คอรส 2 กปะนะสอวกใหญเลย

ฮาตกบบตกกเลยพาไป

โรงพยาบาลทในเมอง

คอรส 1 แลวหมอวาไงบาง

คอรส2 หมอบอกวาปะเปน

มะเรงทกระเพาะอาหาร

ระยะสดทาย

คอรส 1 นนไงปะกลบมาแลว

ฮาตประคองปะเขามานอนในเวท

คอรส 2 ปะผอมมากเลย

คอรส 1 ผมปะขาวโพลนไปหมด

162 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

คอรส 2 ดปะเจบปวดและ

ทรมานมาก

คอรส 1 บางครงปะกรองไห

คอรส 2 (บตกวงเขามา)วนนพอ

บตกกลบมาจากโรงเรยน

บตกไมเหนปะบนเตยง

จงตกใจมาก

คอรส1 แลวบตกกพบวา

คอรส 2 ปะนอนอยบนเสอท

รมหาดโดยมฮาต

กบลมานงอยใกลๆ

ไฟคอยๆ ดบลง

ปะ (จบมอบตก)ปะอยากดทะเล

เวลาไดยนเสยงคลนแลวปะ

สบายใจเมอกลางวน

มะมารบปะแตปะขอรอ

บตกกลบจากโรงเรยนกอน

เวลาปะไมอยบตกตองเชอฟง

ฮาตนะลก(มองไปทางทองฟา)

มะมาแลวมะมารบปะไปอยดวย

อยากลวไปเลยลกปะกบมะไมได

จากไปไหนจะอยใกลๆเสมอ

(มอปะรวงลง)

บตก ปะปะปะ

ไฟคอยๆ ดบลง

163Readers Theatre

ฉากท 5

ฝงซาย ฝงขวา

ไฟคอยๆ สวางขน

บตกกบฮาตยนรองไหในงานศพ

คอรส 1 และ 2 เดนจากฝงขวามา

ฝงซาย เพอเปนสวนหนงของแขก

ในงานศพ

คอรส 1 ในงานศพมคนมาชวย

อาบนำใหปะแลวสวม

เสอผาใหปะ

คอรส 2 (ทำทาผกผาขาวหอศพ)

กอนใชผาขาวหอตวปะ

(ทำทาแบกศพลงโลง)

แลวชวยกนอมรางของปะ

ลงไปนอนในโลง

ฮาต (หยบพราใสลงไปในโลง)

นพราของปะนะทปะชอบ

164 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

ใชมนทำทกอยางไง

(กอดนอง)บตกเดยวเรา

ไปขดหลมใหปะอยใกล

กบมะแลวจะขดใหปะอย

สบายทสดเลยปะลำบาก

มามากแลวตอนนปะคง

สบายทไดนอนใกลทะเลอก

ฮาตกบบตกชวยกนขดหลม

Sound เพลงพนถนเศราๆ

คอรส 1 คนทมารวมงานชวยกนนำ

ทรายกลบหลมปะ(กำทราย

โยนลงหลม1กำมอ)

คอรส 2 แลวโตะชามากเอานำ

มะพราวเทลงในหลม

คอรส 1 พอปลงศพเสรจทกคนจะ

เอานำในกะละมงลางมอ

(เอานำลางมอ)ลางเทา

(เอานำลางเทา)เพอไมใหปะ

ตามเขาไป

คอรส 2 แตบตกกบฮาตไมทำ

เพราะพวกเขาอยากเจอปะ

ไมวาจะยามตายหรอยามเปน

บตก กรสกเหมอนคลนในทะเล

165Readers Theatre

ฝงซาย ฝงขวา

มนหายไป(แหงนดทองฟา)

แตกสญญาวากจะเขมแขง

กจะเปนหนงเดยวกบผนฟา

และทองทะเลและพรอมจะ

เผชญกบการเปลยนแปลง

แหงวถชวตอยาง

ลกอรกลาโวย

ไฟคอยๆ ดบลง

คอรส 1 และ 2 เดนยายไปเวทฝงขวา

ไฟคอยๆ สวางขน

คอรส 1 ตอมาไมนานบตกก

กลบมาเขมแขง

คอรส 2 บตกไมออนแรง

แมเหนอยลา

คอรส 1 บตกรบตกสทกเวลา

คอรส 2 บตกพรอมกาวไปขางหนา

เพอเผชญ

คอรส 1 และนคอเรองราวของบตก

คอรส 2 ดวงดาวทมมะอยบนฟา

คอรส 1 ทมปะอยในนำ

คอรส 2 แลวกมบตกอยตรงกลาง

ระหวางคนทงสอง

166 ละครสรางนกอาน

ฝงซาย ฝงขวา

พรอมกน (มองไปทบตกทางดานซาย

ของเวท)และนคอบตก

ลกอรกลาโวย

ดนตรพนถนบรรเลงคลอเบาๆ

ไฟคอยๆ ดบลง

โดยกสมาเทพรกษ

167Readers Theatre

¾Åѧ ¢Í§

ครสต พอรตเตอร ใชเวลาชวงหนงเพอยกกลองแคนตาลปเปนลงๆ นำไปแจกให

กบครอบครวคนงานรอนเรทรบจางทำไรในหบเขาโคชเชลลาทางตอนใตของแคลฟอรเนย

เหนไดชดวาเปนงานหนกผอำนวยการองคกรการกศลวย48เดนกะโผลกกะเผลกเพราะ

ขอเขาอกเสบและตองรบนำหนกมากเกน แขนของเธอมรอยแมงมมกดเปนจดๆ และขา

ของเธอกมรอยเปอนคราบนำมนจากการพยายามซอมรถยกของดวยตวเอง

แมจะทลกทเลแตพอรตเตอรกไมมทาทางสะทกสะทาน เสมอนเรอทลองไปบน

ลำนำทมฝงจระเขรงควานในบงเอฟเวอรเกด เธอขบเรอเรวกวาคนอนๆ เสยดวยซำ

เพราะอะไรหรอ?ไมใชเพราะฝกสมาธทกวนหรอกนยากระตนประสาทใดๆแตเพราะบทกว

ภาพและทวงทำนองของบทกวทมอยในใจของเธอไดเปลยนสงทรายลอมรอบตวเธอทกวน

ใหดเปนสงใหมและสดใส

อณหภมรอบๆ สงถง 120 องศา แตกแนนอนวามไดโหดรายขนาดจะเผาโลกได

ดงทเจอรราด แมนล ฮอพกนส กลาวไว “เพยงแสงยอนสะทอนกลบ เมอขยบสน

แผนฟอยล”

จรงอย บางครงเธอกพกหลบแดดทใตบนไดของโกดงเกบของขางทาง แตกนา

ประหลาดเมอเธอนกถงบทกวของเอมล ดกสน ทวา “คนทหลบซอนตนบนทงหญา”

º·¡ÇÕ

168 ละครสรางนกอาน

เธอถามวา “คณรจกแผนกรองแสงทชางภาพใชเวลาทแสงจาเกนไปไหม?”แลวเธอก

ถอดหมวกฟางสะบดผมสบลอนดพรอมกบบอกวา“บทกวกเปนแบบนนแหละสำหรบฉน”

อนทจรงมการใชบทกวเพอการรกษามานานแลว เพราะบทกวมลกษณะพเศษท

สามารถชวยปลอบและบรรเทาใหสบายใจไดเชนเดยวกบบทสวดมนตและเพลงของพวก

อนเดยนแดงเผาอโรควอย เมอตองเผชญกบความเศราหลงจากสญเสยคนทรกไปกจะใช

คาถาปลอบใจตวเองทองซำไปซำมา ในอยปตโบราณเยยวยาโดยการเขยนโคลงกลอนลง

บนแผนกกแลวนำไปตมละลายนำเพอนำมาดม

ทกวนนมการนำเอาบทกวมาใชในการรกษาทางการแพทยบางแลวราฟาเอลแคมโป

หมอทรกษาดวยบทกวทฮาวารดผเขยน“ศลปะในการรกษา:กระเปายาของหมอบทกว”

ซงชใหเหนวาการอานเขยนหรอทองบทกวสามารถบำบดโรคไดในทางปฏบตเขามกจะ

แนบแผนทบรรจขอความของบทกวไปพรอมกบใบสงยาและแผนพบอนๆ ทเขามอบให

คนไข

แคมโปเชอวา บทกวสามารถชวยใหคนไขมองความเจบปวยในทางทแตกตาง

(ตามทฤษฎแผนกรองแสงของชางภาพ)และจะชวยใหพวกเขาอยตอไปอยางราบรนทาม

กลางชวตทถกแมงมมกดหรอรถยกของเสย

ขณะทเขาแนใจวาบทกวมผลดตอคนแตเขากไมสามารถบอกคณไดชดๆวาทำไม

“เราเพงอยในขนเรมตนในการทำความเขาใจเกยวกบกลไกการทำงานทอาจเปนไปได”

เขาบอก “แตบทกวนาจะสงผลตอคนโดยเรมจากระดบของเซลลประสาทในกานสมอง

เมอคนไขอานหรอทองบทกว พบวา จงหวะการเตนของหวใจและความถในการหายใจด

ขน”อนทจรงผลการวจยนตพมพในวารสารวชาการโรคหวใจนานาชาตทแสดงใหเหนวา

เมอกลมอาสาสมครอานบทกวดวยการออกเสยงเปนเวลา 30 นาท อตราการเตน

ของชพจรจะตำลงมากกวากลมควบคมทเขารวมในวงสนทนาโดยไมไดอานบทกว

อปสรรคทแคมโปพบกคอ การทำใหคนไขผานพนชวง “หวาดผวาดวยการเงยบ”

ซงบทกวกระตนไดในบางคน “คนไขจำนวนมากขยาดบทกวตงแตตอนเรยนในโรงเรยน”

เขาบอก “แตมนเปนรปแบบการใชคำในระดบพนฐานทสดทเราม และบทกวกมใชสง

แปลกปลอมอะไรเลย”

169Readers Theatre

เปนไปไดทจะพชตโรคขยาดบทกวในทกกลมอาย แตประสบการณดานบวกทมตอ

ศลปะในรปแบบนมาตงแตวยเยาวมสวนชวยไดมาก แคมโปจำไดวาคณพอของเขาอาน

บทกวทเกยวกบการรกชาตของโจเซมารตใหเขาฟงดวยภาษาสเปนตอนเขาอาย3ขวบ

“มนใหความรสกทนมนวลเหมอนเพลงกลอมเดก”เขาบอก

พอรตเตอรกเชนกนทโชคดหลงใหลบทกวมานานโดยไมเคยกลวเธอเตบโตทเหมอง

ถานหนในเคนตกก ตอนอาย 5 ขวบเธอสนใจหนงสอคำกลอนสำหรบเดกเรอง

“บานและสวนทดกวา”คณพอของเธอเปนคนงานเหมองถานหนทมการศกษาระดบเกรด

3 และชอบใหเธอทองบทกวใหฟง ทงพอลกรสกตนเตนขนลกและจดจออยากรเมอ

อาน “โจรขางทาง” ของอลเฟรด โนอส และประโยคทจำฝงใจใครร เชน “โอจนทรา

ดงนาวาอนนากลว”

“ฉนไมรดวยซำวานาวา คออะไร”พอรตเตอรยอนนกถงวยเดก“ฉนคนหาคำนออ

มนเปนคนทมดและมฝนฟาคะนองและพระจนทรกเปรยบเหมอนเรอททองไปบนทองฟา

เมอคณยงเดกนนเปนเรองทนาตนเตนมาก คณจะเรมคดวานเปนวธบรรยายทแนบเนยน

มใชหรอ?”

พอรตเตอรไมจำเปนตองเขาใจตวบทกวทงหมดเพอทจะรกเสยงและพลงของบทกว

มกมผแคลงใจและเชอวาการซาบซงในบทกวนนตองแปลความหมายของเนอหาทไม

ชดเจนนนใหออก แทจรงแลวอทธพลของบทกวขนอยกบองคประกอบของการสรางภาพ

และจงหวะแบบงายๆ“เนอหาไมใชสงสำคญมากเสมอไป”แคมโปกลาววา“บทกวสามารถ

เขาไปในตวเราไดโดยผานทางความรสกลกๆ ภายใน ซงไมไดขนอยกบกระบวนการรบร

ดวยเหตผล”

เมอเราอานบทประพนธของยทสและรสกแนนหนาอกขนมาทนทบทกวกำลงเลยง

การใชจตในการวเคราะหของเราและกระทำตอรางกายโดยตรง“บทกวทดเพยงมาแผดรอง

ในตวคณเทานน”พอรตเตอรบอก

มสงหนงเกดขนกบพอรตเตอรตอนเธอยางเขาสวยรนและบทกวทเคยตรงใจเธอใน

วยเดกกเรมมบทบาทมากขนในชวตของเธอคณพอเรมดมหนกและพอแมกหยารางชวต

ของพอรตเตอรเหมอนดงพรวดลงทนท

170 ละครสรางนกอาน

ครทสอนเธอในระดบเกรด7คงจะสงเกตเหนความตองการในปญหาของเดกสาว

จงไดนำเอาสำเนาเรอง“ฤดใบไมผลและฤดใบไมรวง:ถงเดกวยเยาว”ของเจอรราดแมนล

ฮอพกนส เขามาแจกในชนเรยน พอรตเตอรกลบคนสสภาพเดมอกครงจากขอความท

เกยวกบความสญเสยในบทกว(“มารกาเรตเธอเศราโศกฤาไฉนอยากยอนใหโกลเดนโกรฟ

ไมจากไป?”)เธอคลอยตามรวมไปกบความเศราเชนเดยวกบความรสกของตวละครและ

ประหลาดใจวาตวเองรซงถงสงทกวตองการสอจรงๆ มารกาเรตชางไรเหตผลทรองไห

ฟมฟายในเมอใบไมทรวงหลนไปยงมใบใหมๆอกมากมายทกำลงจะผลใหมตามมา

ตอนทเขาเรยนในมหาวทยาลยพอรตเตอรกยงลมหลงในบทกว เธอทงแบบเรยน

ทงหมดของเธอหนมาสนใจแตหนงสอของเดนส เลเวทอฟ และของกวคนอนๆ “เลเวทอฟ

คดวาบทกวเปนเสมอนบทสวดมนตตอนเชา และบทกวกเรมทำใหฉนรสกเชนนนดวย”

เธอวา “บทกวเปนเพยงสงทคนธรรมดาซงขณะหนงเขาใจอยางแจมแจงเขยนขน บทกว

ทดจะสงผานความเขาใจทแจมแจงนนมาใหคณ”

ทกวนนเพอนรวมงานทบางครงเหนใบประวตของพอรตเตอรกลอเกยวกบชวตใน

มหาวทยาลยของเธอทใชไปกบการเรยนบทกว “อะ” พวกเขาทำเสยงแปรน “บทกว ให

อะไรดๆกบเธอมากเลยหรอ?”

ใช ใหมากจรงๆ

อยางเชนครงหนงเมอพอรตเตอรตดคางอยทสนามบนโอแฮรในชคาโกเพราะม

พายหมะเธอกำลงจะไปเยยมคณพอซงปวยดวยโรคปอดตดเชอและกำลงจะจากไปเธอนก

ถงบทกวของเอมลดกสนทวา“ใหนงเฉยสสงบของชวตไมมแลวรงอรณของพรงน”ใน

สนามบนทอลหมานและรายรอบดวยผโดยสารทตกคาง เธอกลบรสกถงความนงสงบ

จากการปลอบประโลมของบทกว

“บทกวทำใหฉนสงบ”พอรตเตอรพด“ฉนรวาควรคาดหวงอะไรเพราะฉนเชอมน

ในตวเอมลดกสนจรงๆเธอเคยถกมาแลวหลายครงกอนหนาน”

เดยวนพอรตเตอรจะเกบบทกวไวใกลๆ มอ เชน บทกวของเวนเดล เบอรร

วางไวทหงในโกดงเกบของ และรวมผลงาน 101 บทกวคดสรรเกบไวทใตเบาะในรถสง

ของคนเกาๆของเธอ

171Readers Theatre

แตบทกวสวนใหญอยในตวเธอ “มบทกวทมกถกเขยนซำไปซำมาในหวของฉนเสมอ”

เธอบอก “บทกวจะกลบมาหาฉนไดทนทเหมอนบทสวด แครสกวามบทกวอยดวย ฉนก

รสกสบายใจแลว”

สรางความคนเคยกบบทกว

สำหรบพวกเราสวนใหญแลวบทกวมกเปนสงทเราทงไปตงแตเรยนจบจากโรงเรยน

หรอมหาวทยาลย ตอไปนเปนวธงายๆ ทจะนำเอาบทกวกลบเขามาในชวตเราอกครง

ยอนความจำหาจดเรมตน

พยายามนกถงสงทคณเคยชอบอานตอนเดกอะไรกไดเชนกลอนของมาเธอรกส

เชล ซลเวอรสเทน บทสวดมนต หรอเพลงกลอมเดก จงหวะทำนองทจะนำเอาวยเดก

ของคณกลบมาหาคณไดในตอนนคณจะรสกถงความแจมใสความอบอนแหงวยเยาว

อานดวยห บทกวเขาถงเราไดโดยผานทางหมากกวาดวยสายตา สรางประสบการณนไดดวย

การเขาฟงการอานบทกวฟงจากเทปหรอซดทผประพนธอานบทกวของตวเองหรอผมนำ

เสยงงดงามอานหรอตามทเดนสเลเวทอฟเคยแนะนำไวครงหนงวาเขาไปในหองนำและ

อานบทกวดวยเสยงดงๆดวยตวเอง

หาสงทเหมาะกบคณ “มบทกวสำหรบทกคนเชนเดยวกบมเพลงสำหรบทกคน”ครสตพอรตเตอรบอกไว

อยาลมเลกเพราะคณเกลยดฮอพกนสหรอไมชอบเลเวทอฟถาใชภาษาทเขาใจยากไมเหมาะ

กบคณกลองหาบทกวทใชภาษาพดงายๆอยางของแมรโอลเวอรหรอบลลคอลลนส

ครกวของสหรฐในอดต

จำใหขนใจไวสกบท ไมมอะไรจะเหมาะสมไปกวาการมบทกวดๆ สกบทบนทกไวในสมองของคณ

172 ละครสรางนกอาน

ใหพรอมจะใชงานไดทนท ใชชวงทคณรสกผอนคลาย เชน ตอนไปเดนเลนหรอไตเขา

จำบทกวสกบทหรอไมกบรรทดจากบทกว บทกวทจำขนใจคอ “เครองรางวเศษ” ดงท

ราฟาเอล แคมโปกลาวไว “ปดเป†าความฟ‡งซานทมากระทบขณะทคณกำลงบนอยบน

เครองหรอใชทองออกเสยงขณะทคณฝกโยคะในหองนงเลน”

เขยนขนมาดวยตวเอง คณไมจำเปนตองเขยนบทกวในฐานะเปนรปแบบงานศลปะวรรณกรรมทมฉนทลกษณ

แตถาคณทำไดกลองเขยนดแคมโปแนะนำใหอานหนงสอพวกนคอการแพทยบทกว และ

ศลปะการรกษาโรคดวยการเขยนบทกวของจอหน ฟอกซ และการเขยนในฐานะวธแหง

การรกษาโรคของหลยส เดอ ซาลโว

จากAlternativeMedicineMagazine(December2006)

173Readers Theatre

174 ละครสรางนกอาน

»ÅØ¡¡ÒÃÍ‹Ò¹-

ÃÑ¡¡ÒÃÍ‹Ò¹ÊÌҧàÊÃÔÁ¹Ñ¡Ê×èÍÊÒÃ

¼‹Ò¹ÅÕÅÒÅФà :

“.. .ขอบคณผ เขารวมสมมนาทกทานทสะทอนเสยงแหงความสข ความพงพอใจ

ในการเขารวมสมมนา ทงยงใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนสำหรบสรางสรรคพนธกจ

การอานสำหรบเดกและเยาวชนรวมกนใหเกดผลภาพยงๆ ขนตอไป เหนออนใด

ขอขอบคณเดกๆ และหนงสอดทกเลม เพราะโลกนมชวตทเบกบานของเดก และมสงทจะ

ทำใหชวตนนเบกบานสสงทดงามยงขน คอหนงสอ...”

(ถรนนท อนวชศรวงศ และคณะวทยากร)

หนงสอ มบทบาทสำคญตอการเสรมสราง

พฒนาการของเดกและเยาวชนในทกๆ ดาน โดยเฉพาะ

อยางยงดานจตใจโดยรวม ซงจะเชอมโยงกบการเจรญ

เตบโตทางกายการอานหนงสอไมวารปแบบใดๆดวยความ

เพลดเพลนจะมผลตอการจดระเบยบทางความคดของ

เดกและเยาวชน

แตการทจะเปดประตสกระบวนการอานหนงสอ

รกการอาน เพอกระตนใหเดกเกดความตองการอาน

หนงสอ เกดพฤตกรรมการอาน มหนงสอเปนเพอน

มการอานเปนชวตจตใจประการหนงทจำเปนคอจะตอง

สงเสรมบทบาทของผทมบทบาทตอการเรยนรของเดก

ไมวาจะเปนพอแม พเลยงเดก คร นกการศกษาและ

176 ละครสรางนกอาน

นกกจกรรมสงเสรมการอานของหองสมดและชมชน ทสามารถสอสารกบเดก เพอ

โนมนำใหเดกเกดอปนสยรกการอานมการอานเปนกลยาณมตร

“เรา” เชอในพลงของละคร และเชอวาการปลกการอานหนงสอดวยวธการของ

การละครจะมพลงเปนทวในการสรางกระบวนการลกโซของการอานทเชอมโยงไปเรอยๆ

และแผขยายเปนตาขายในสงคม

“ปลกการอาน-ผานลลาละคร” จงกอรปขนเปนโครงการวจยปฏบตการเชง

สรางสรรค(CreativeActionResearch)เรองการสรางเสรมนกสอสารรกการอานเพอ

ขบเคลอนยทธศาสตรรณรงคสราง“พฤตกรรมการอาน”โดยการสนบสนนจากแผนงาน

สอสรางสขภาวะเยาวชน(สสย.)สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.)

ใหการสมมนาเชงปฏบตการเปนรปแบบการจดกจกรรม

กรอบแนวคดทสำคญคอ การนำความรดานการสอสารการแสดง (Performing

Art) ไปสรางเสรมศกยภาพของบคลากร/องคกรในการขบเคลอนพฤตกรรมการอานของ

เดกและเยาวชน

เราประมวลความรทเรยกวาเทคนค“รดเดอรสเธยเตอร”อนเปนศลปะการละคร

เพอสงเสรมการอานมาสรางสรรคเปนกจกรรมดวยความหวงวาจะเปนกศโลบายทดงดด

ใจและกอใหเกดความอมเอมใจจากการเชอมโยงหนงสอกบเดกและเยาวชนดวยศลปะ

การละครอยางงายๆมาจดอบรมสมมนาเชงปฏบตการใหแกผใหญเพอทำหนาทสอสารส

เดกนำเดกใหสพฤตกรรมการอาน เปนการสงเสรมบทบาทของครพเลยงเดก เจาหนาท

สงเสรมการศกษาของอบต.เทศบาลครอาจารยระดบประถม-มธยมศกษาและบคลากร

ของหองสมดทงในกรงเทพมหานครและตางจงหวด ทจะทำหนาทเปนอาสาสมครรก

การอานใหสามารถนำเขาไปเสรมกระบวนการกจกรรมสงเสรมการอานได

การสมมนาปฏบตการเชงสรางสรรคเทคนค “รดเดอรส เธยเตอร : การละคร

ของนกอาน” เกดขนดวยความรวมมอจากหลายหนวยงานซงสงขาวใหบคลากรมาเขา

รวมการสมมนาฯ รวมถงการเผยแพรผานสอตางๆ ทำใหมบคลากรจากทกภมภาคเขารวม

การสมมนาเชงปฏบตการ

177Readers Theatre

วตถประสงคในการจดสมมนาปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรก

การอาน เพอใหผเขาสมมนารจกเลอกหนงสอทดเหมาะกบเดกแตละวย รจกเทคนคการ

แสดงแบบงายๆโดยใชศลปะการแสดงเชนการทำเสยงหรอทำหนเปนอปกรณประกอบ

การแสดงและนำไปประยกตใชกบการทำงานของตนในกรณททำงานกบเดกเลกกนำไป

ประยกตใช ครกนำไปใชในการสอนปกตในชนเรยนได หองสมดกนำไปใชเปนสวนหนง

ของการจดกจกรรมได

การสมมนาฯ จดขน 2 รน รนแรกวนท 2-4 เมษายน 2551ณ สวนเงนมมา

กรงเทพมหานครจำนวนผเขาสมมนา60รายและรนท2วนท28-30เมษายน2551

ณ หองประชมสภาเทศบาล จ.ฉะเชงเทรา จำนวนผเขาสมมนา 63 ราย ใชเวลา

ในการอบรมรนละ3วน

¼Ùเขาสมมนามาจากäหน

ผเขาสมมนามาจาก15จงหวด*มทงจากองคกรปกครองสวนทองถน คอ อบต.

เทศบาลและกรงเทพมหานครและจากโรงเรยนทงของรฐและเอกชนศนยการศกษานอก

ระบบและการศกษาตามอธยาศย(กศน.)มหาวทยาลยและภาคประชาสงคม

ทง2รนรวม123คนสวนใหญเปนเพศหญง(รอยละ94)มอาชพคร/อาจารย/

พเลยงเดก และเจาหนาทหองสมด/บรรณารกษ ในสดสวนทใกลเคยงกน (รอยละ 48

และรอยละ 47 ตามลำดบ) ทเหลอเปนนกวชาการศกษา เจาหนาทพฒนาชมชน

และเจาพนกงานสาธารณสขชมชน ในสงกดของ อบต. และนกกจกรรมชมชนจากภาค

ประชาสงคม

ครทเขาสมมนาฯ สวนใหญเปนครทสอนในระดบประถมศกษา-มธยมศกษา

(ประมาณ3ใน4ของกลมคร)และสวนใหญเปนครสอนวชาภาษาไทยและครบรรณารกษ

สวนครทสอนวชาอนๆเชนสงคมศกษานาฏศลปหรอภาษาองกฤษจะมหนาทชวยดแล

หองสมดของโรงเรยนดวยสำหรบครทสอนในระดบปฐมวยหรอครพเลยงซงมประมาณ

1ใน4ของกลมครเปนบคลากรททางอบต.จดสงเขารบการอบรม

ครปฐมวยหรอครพเลยงเดก เปนครจากศนยพฒนาเดกเลกในสงกดของ อบต.

อาจเปนไปไดวาโรงเรยนในสงกดของอบต.คอศนยพฒนาเดกเลกโรงเรยนในระดบทสงขน

(ประถมศกษา-มธยมศกษา) ยงไมไดโอนเขามาอยในสงกดของ อบต. และ/หรอ อบต.

ใหความสำคญกบระดบปฐมวยมากประกอบกบขาดบคลากรทจะดแลงานดานการศกษา

โดยตรง จงใหอยในความรบผดชอบของคร สวนบคลากรจากเทศบาล ทเขาสมมนาฯ

มทงเจาหนาทดานการศกษาของเทศบาลททำหนาทบรรณารกษและครของโรงเรยนใน

สงกดเทศบาล

กลมบรรณารกษจำนวนครงหนง มาจากกลมงานพฒนาหองสมดประชาชน

กองนนทนาการ สำนกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว ของกรงเทพมหานคร

ซงมทงบรรณารกษ/เจาหนาทหองสมดทประจำอยตามหองสมดประชาชนในเขตตางๆ

*กรงเทพมหานครกาญจนบรกาฬสนธฉะเชงเทราเชยงใหมตากนครปฐมนนทบร

พระนครศรอยธยายะลาระยองสงขลาสมทรสงครามอางทองและอดรธาน

179Readers Theatre

ของกรงเทพมหานครและเจาหนาทของหองสมดเคลอนททใชรถตระเวนตามชมชนตางๆ

ในเขตชมชน/โรงเรยนสวนกลมบรรณารกษอกครงหนงมาจากตางจงหวดและสวนใหญ

เปนบรรณารกษในศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

งานหนาทหลกประการหนงของบรรณารกษทงในสวนกลางและภมภาค คอ

การจดกจกรรมสงเสรมการอาน โดยจดขนในวนหยดหรอตระเวนไปตามโรงเรยนและ

ชมชนตางๆสวนกลมครนนในโรงเรยนตางๆจะมโครงการนกเรยน-โรงเรยนรกการอาน

ซงเปนนโยบายของกระทรวงศกษาธการทดำเนนการตอเนองตงแตป2546จากโครงการ

ปแหงการสงเสรมการอานและการเรยนร หนาทของครนอกจากการสอนในหองเรยนท

เปนงานประจำแลว จงอาจตองรบผดชอบในการจดกจกรรมสงเสรมการอานในโรงเรยน

ดวย

ประมาณ3ใน5ของผเขาสมมนาฯเปนผทหนวยงานตนสงกดจดสงเขาสมมนา

และจำนวน1ใน5ทราบจากหนงสอเชญชวนของโครงการทเหลอทราบจากแหลงอนๆ

เชนผนำชมชน/บคคล/เพอนรวมงานแนะนำและทราบจากเวบไซตเปนตน

ในภาพรวมสวนใหญตองการนำความรทไดจากการสมมนาฯไปประยกตใชประกอบ

การปฏบตงาน (รอยละ 50) และเพอเพมพนความรและประสบการณ (รอยละ 41)

ทเหลอระบวา เหนวาเปนเทคนคใหมนาสนใจ และตองการนำไปเผยแพรตอใหเพอน

รวมวชาชพหรอผทมสวนเกยวของรบทราบ และเมอแยกรายละเอยด กลมครสวนใหญ

ระบวาตองการนำไปประยกตใชในการปฏบตงานสวนกลมเจาหนาทหองสมดสวนใหญ

ระบเพอเพมพนความรและประสบการณ

180 ละครสรางนกอาน

ทÈนคตตอหนงสอáละการอาน

จำนวนมากกวาครงหนงของผเขาสมมนาฯประเมนความเปนผรกการอานของตน

เองในระดบปานกลาง(รอยละ52)รกการอานในระดบมากรอยละ31และมากทสด

รอยละ11ทระบวานอยรอยละ2และทเหลอไมระบ

สอทนยมมากทสดคอโทรทศน(รอยละ29)รองลงมาคอหนงสอพมพ(รอยละ

26) สอดคลองกบทวทยากรสอบถามบางกลมในชวงสมมนาวาแตละวนอานหนงสอหรอ

รบสอประเภทหนงสอเทาใดเมอเทยบกบสออนๆผเขาสมมนาระบวาประมาณ40-50%

เมอเทยบกบสออนๆ

สภาพปญหาประการหนงทบรรณารกษบางรายระบคออยากจะอานหนงสอแตม

ขอจำกดเนองจากขอบงคบขององคกรไมสามารถอานไดในเวลางาน

จากการใหคำอปมาเกยวกบหนงสอ ผเขาสมมนาเกนกวาครงมองหนงสอในเชง

แหลงปญญา/ความร (รอยละ 57) และมองวาหนงสอคอประสบการณชวต/โลกกวาง

(รอยละ16)หนงสอคอมตรแท(รอยละ14)ทเหลออปมาหนงสอในแงของการอานวา

เปนสงดมประโยชน

พÄตกรรมการอานของเยาวชน

ผเขาสมมนาจำนวนมากกวาครงทำงานอยในองคกรปจจบนมากกวา 10 ป

และจำนวน3ใน4ของผเขาสมมนาทงหมดทำงานเกยวของกบเยาวชนอาย6-12ป

และ12ปขนไป(รอยละ42และ33ตามลำดบ)สวนผททำงานเกยวของกบเยาวชน

อาย3-5ปมจำนวน1ใน4ของผเขาสมมนาลกษณะพฤตกรรมการอานของเยาวชนท

ผเขาสมมนาเกยวของดวยสรปไดดงน

181Readers Theatre

อาย พฤตกรรมการอาน

3-5ป •ชอบหนงสอทมรปภาพตวหนงสอนอยสนใจภาพชอบดภาพ

•อานไมไดแตจะพดเลาเรองตามจนตนาการของภาพทด

•ชอบเลาเรองจากภาพเองตามจนตนาการ

•เปดดภาพทำทาอานและพดเลาเรองตามความคดของตนเองจาก

ภาพทเหน

•ชางซกถามดภาพสงเกตแลวนำมาพดเปนคำถาม

•ชอบใหอานใหฟงและใหเลาเรองโดยมการถาม-ตอบ

สนใจการแสดงบทบาทสมมต

•สนใจทครอาน/เลาใหฟงเมอจำไดกจะเปดหนงสอเลาใหเพอนๆฟง

6-12ป •ไมชอบอานหนงสออานนอย

•ชอบดรปภาพสนใจหนงสอการตนเปนสวนมาก

•ชอบเลนเกมหรอกจกรรมบนเทงมากกวาอานหนงสอ

•สมาธสนอานหนงสอไมเกนครงชวโมง

สนใจเลนเกมอนเทอรเนตมากกวา

•ชอบการเลานทานชอบหนงสอทมรปภาพประกอบเปนเรองเลา

•(หองสมด)เดกสวนมากจะมผปกครองมาดวย

คอยชแนะและอานใหฟงหรอบางครงกอานเอง

•อานหนงสอพอไดแตอานไมคลองและบางครงตความจากเรองทอาน

ไมได

•จะสนใจอานเมอไดรบแรงกระตนและการดแลอยางใกลชด

•เดกประถมฯชอบหนงสอนทานภาพมากกวาหนงสอความร

182 ละครสรางนกอาน

อาย พฤตกรรมการอาน

12

ปขนไป

•อานนอยจำนวนผอานไมมาก

•ไมชอบอานชอบเลนชอบคยเขาหองสมดนอย

•ชอบอานหนงสอทไดรบการจดทำเปนภาพยนตร/ละคร

•เนนนวนยายวยรนและเรองบนเทงโดยเฉพาะดารานกรองและการ

เลอกนยายกจะเลอกเรองทมรปการตนหนาปกสวย

•ชอบอานการตนวรรณกรรมเยาวชนเกาหลญปน

•ชอบศกษาคนควาดวยตนเองอาน/คนควาเฉพาะเรองทตองการเทา

นนชอบคนควาจากสออเลกทรอนกสชอบใชอนเทอรเนตมากกวา

•สนใจอานหนงสอประเภทเสรมบทเรยนอานเฉพาะทครใหอานหรอ

ทเกยวกบหมวดวชาเรยน

•อานหนงสอเพราะโดนบงคบ

•ใชหองสมดนอยประมาณ30%เขาหองสมดอานหนงสอพมพ

วารสารหนงสอเยาวชน

•คนทอานหนงสอจะอานประจำแตมจำนวนนอยมากคนทไมอาน

สวนใหญจะสนใจกจกรรมอยางอนมากกวา

•ขาดทกษะการอานสรปความอานเวนวรรคไมถก

•อานเฉพาะเรองสนๆ

•11-13ปชอบอานวรรณกรรมขนาด20-60หนา14-17ปชอบ

อานหนงสอเรองยาวโดยเฉพาะวรรณกรรมเดก

183Readers Theatre

ป˜ญหาãนการสงเสรมการอาน

ผเขาสมมนาฯมองวาปญหาในการสงเสรมการอานคอเยาวชนไมสนใจรกการอาน

(รอยละ 19) เยาวชนนยมสออนๆ มากกวา เชน เกม คอมพวเตอร (รอยละ 13)

ผปกครองไมสนบสนน/ไมมเวลา (รอยละ 10) และ ไมมผมประสบการณหรอผนำ

กจกรรม/หองสมดมหนงสอนอย หนงสอไมหลากหลาย การเดนทางไมสะดวก/จด

กจกรรมสงเสรมการอานไมตรงจดไมตอเนองฯลฯ

สวนการแกปญหาประมาณ1ใน4ของผเขาสมมนาฯระบวาตองจดกจกรรม

สงเสรมการอาน (รอยละ 26) ตองเปลยนแปลงวธการจดกจกรรมเพอดงดดความสนใจ

(รอยละ13)ตองรณรงคประชาสมพนธใหผปกครองเหนความสำคญของการอาน(รอยละ

10) จดบคลากรเขารบการอบรมเพอศกษาเทคนคตางๆ เกยวกบการสงเสรมการอาน

(รอยละ9)ฯลฯ

“เมอตนเดอนเมษายน มโอกาสไดเขาไปสมมนาเชงปฏบตการเรองเทคนครดเดอรส

เธยเตอร โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน...

เมอครงหนงสอเชญมาคอนขางจะงงๆ เพราะเกดมาเพงเคยไดยนเทคนคนเปนครงแรก

สวนสถานทกสรางความงนงงใหอกครงเพราะไปอบรมทสวนเงนมมาเมอไปถงทางเขากตอง

งงอกครงเพราะทางเขาจะอยใตตกแถวทผนงทะลเขาไปพอเดนทะลเขาไปกจะพบกบความ

รมรนและบรรยากาศแบบสบายๆ

พอถงเวลาสมมนาเชงปฏบตการกเขาหองสมมนาซงเปน “หอง” จรงๆ เพราะโลง

มเบาะรองนงวางทมมและพวกเรากตองหายงงเพราะตลอด3วนพวกเราใชพนทนนนง

นอนยนวงหรอแมกระทงเกลอกกลงโลดแลนไปตามวธการอบรมเชงปฏบตการของ“คร”

ทงหลายเรมจากการแนะนำโครงการอาจารย ไดบอกความหมายซงสรปสนๆวารดเดอรส

เธยเตอรหรอReadersTheatre(RT)หรอการละครของนกอานเปนการนำเสนอ

184 ละครสรางนกอาน

เรองราวอยางงายๆแตเปนการทำใหเกดภาพขนในความนกคดเปนละครแหงจนตนาการ

กลบจากงานนนลองเขาไปคนในกเกล จะเหนกจกรรมแบบน ในโรงเรยนและหองสมดอย

มากมาย แตครงนเปนครงแรกทในเมองไทยพดถง ทำใหเราหตาสวางขน ไดขอสรปกบ

ตวเองวากจกรรมสงเสรมการอานทำไดหลายแบบจรงๆ และเปนเรองของทกคนทตอง

ตระหนกและไมมศาสตรสาขาใดเปนเจาของ เพยงแตวาศาสตรสาขาใดจะเขาไปสนบสนน

ตรงแงมมไหน

การอบรมเชงปฏบตการแบบตวจรงเสยงจรงเรมจากการฝกสมาธไปทงานแสดง

สรางความเชอใหกบตวเองวาเรากำลงสวมบทบาทนนอย การใชทาทางและลลา

การใชเสยง ดนตรและการใชหนนานาชนด แตละวนเหนอยออนแตทกคนกสนกและใจส

วนสดทายใหแตละกลมเลอกหนงสอในดวงใจของกลมมาทำเปนละคร

กลบมาเลาใหเพอนๆฟงทกคนตางพดเสยงเดยวกนวากรรมสนองกรรมเพราะ

เรองแบบนพวกเราชอบนกหนาทใหเดกในคายหองสมดสดหรรษาทำละครตอนอำลาคาย

แตครงนนเราทำแบบใชความรสก สวนครงนทำแบบมระบบระเบยบทางศาสตรของ

การละคร...”

(ปอง-มหาวทยาลยศลปากร:รวมพลคนรกเดก

http://gotoknow.org/blog/lovelylibrary/199521)

185Readers Theatre

สมมนาเชงปฏบตการเทคนค “ร´เ´อรส เธยเตอร”

การสมมนาเชงปฏบตการเทคนค “รดเดอรส เธยเตอร : การละครของนกอาน”

ดำเนนไปตลอด3วนตามเนอหาหลกสตรทกำหนดไวดงน

วนแรก

ภาคเชา

• เปดการสมมนา แนะนำภาคสงเสรมการอานแผนงานสอสรางสขภาวะ

เยาวชน (สสย.) ภายใตการสนบสนนของสำนกงานกองทนสนบสนน

การสรางเสรมสขภาพ (สสส.) และแนะนำโครงการวจยปฏบตการเชง

สรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน(ปสอ.)และคณะวทยากร

186 ละครสรางนกอาน

•บรรยายนำ “หนงสอคอชวต : นำความคดและความฝนจากโลกของ

การอาน”และ“พฒนาการแหงวยวาร:อานหนงสออานโลก”

•แลกเปลยนความรระหวางผเขารวมสมมนา (แบงเปน 6 กลมยอย

มวทยากรประจำกลม)พดคยเกยวกบหนงสอดทตนเตรยมมา

•ตวแทนแตละกลมนำเสนอหนงสอด/แรงบนดาลใจจากการอาน

ภาคบาย

•แนะนำศลปะวธการแหงการอาน“ReadersTheatre (RT) :การละคร

ของนกอาน”

•ชมการแสดงชด “ละครบรรเลง บทเพลงหนงสอ” และเสวนากบวทยากร

นกแสดงผกำกบการแสดง

• วเคราะหมต/ประเมนหนงสอกบองคประกอบของการแสดง (จต-รสกนก

คด, เสยง-อานวนจสาร, ทวงทลลา-อวจนสาร, เทคนคการละคร-

ทกคนทำได)

•กจกรรมฝกความผอนคลายของกายและจตเพอการแสดงอยางงายๆ

วนทสอง

ภาคเชา

•มตทหนงของRT(การละครของนกอาน)“ศลปะแหงเสยง:หลกการใช

เสยงในการสรางสรรคการอาน”

ก. หลกการหายใจ/การอานออกเสยงใหถกตองชดเจน/การอานตความ

ข.การใชบทกวดนตรเพลงสงเสรมการอาน

ภาคบาย

•มตทสองของRT(การละครของนกอาน)

ก.เทคนคการใชรางกายเพอการแสดงอยางงายๆ

187Readers Theatre

ข.เทคนคการแสดงแบบภาพนง(TableauVivant)

•มตทสามของRT(การละครของนกอาน)

ก.การสรางสรรคและประดษฐหนมอและการใชอปกรณ

ข.รปแบบการแสดงอนๆประกอบศลปะแหงการอาน

•ปฏบตการสรางสรรคสการแสดง(6กลม)

วนทสาม

ภาคเชา

•ฝกซอมและนำเสนอกจกรรมสรางสรรคเพอสงเสรมการอาน(6กลม)

•การวจารณและเสนอแนะโดยคณะวทยากร

ภาคบาย

•สาธตการแสดงจากวรรณกรรมเยาวชน เรอง “บตก ดาวดวงนนระหวาง

นำกบฟา”

•เสวนาวาดวยการแสดงเพอสงเสรมการอาน จากหนงสอสการแสดงจาก

ละครของนกอานสศลปะแหงการละคร

•สรปและปดการสมมนา

ในการสมมนาฯ นอกจากบรรยายตามเนอหาทจดตารางไว คณะวทยากรไดสอด

แทรกกจกรรมตางๆ รวมถง 28 กจกรรม แทรกตลอดชวงการสมมนาทง 3 วน เปน

กจกรรมทงสวนทเกยวของกบเนอหาโดยตรง และกจกรรมทสอดแทรกเพอผอนคลาย

และดงความสนใจของผเขาสมมนาฯใหไมรสกเบอการอบรมทกษะตางๆเนนทผเขาอบรม

ไดทดลองปฏบตจรงมากกวาการบรรยายเปนเนอหาโดยตรง

188 ละครสรางนกอาน

วทยากรจะเนนเรองการเชอมโยงการแสดงกบหนงสอทกครงทมการสาธตการ

แสดง ทงจากการแสดงของวทยากรเองและของผเขารวมสมมนาและหนงสอสำหรบ

เยาวชนทผรวมสมมนาฯนำมาคนละ10เลมเปนองคประกอบสำคญของการสมมนาฯ

ตงแตวนแรกทตองแนะนำหนงสอทตนเองนำมา คดเลอกมาจดนทรรศการและการจด

ทำอปกรณประกอบตางๆ จนถงวนสดทายของการสมมนาทตองนำเสนอการแสดง

ของกลม

ประสบการณสรางขÖéนä´

ผเขาสมมนาเชงปฏบตการเทคนครดเดอรส เธยเตอรประมาณครงหนงไมเคยม

ประสบการณในการเขาอบรม/ปฏบตการเกยวกบการสงเสรมการอาน(รอยละ52)และ

พบวาผทเคยเขาอบรมสงเสรมการอานเปนเจาหนาท

หองสมด (ทงกรงเทพฯ และตางจงหวด, และคร

โรงเรยนในกรงเทพมหานครเปนสวนใหญครในสงกด

ของ อบต. และเทศบาลทเคยเขาอบรมการสงเสรม

การอานมากอนมนอยมาก

และสวนใหญไมเคยเขาอบรม/ปฏบตการดาน

การละครหรอการแสดงมากอน(รอยละ89)ผทระบ

วาเคยเขาอบรมดานการละครมากอนสวนใหญเปน

กลมคร และสวนหนงเปนประสบการณทมมาตงแต

สมยเรยน

189Readers Theatre

การวดผลสมฤทธของการจดสมมนาฯสวนหนงอาจวดไดจากการรบรความเขาใจ

รจกนำทกษะตางๆ ทวทยากรถายทอดไปใช ตรงตามวตถประสงคของผถายทอดหรอไม

รวมถงความคดเหนตางๆจากผเขาสมมนาตอการจดสมมนานนๆ

ผรวมสมมนาปฏบตการรายหนง เลากระบวนการเกยวกบการจดการแสดงของ

กลมทนำมาแสดงในวนสดทายของการสมมนาฯวา

“จากประสบการณทอยมา 3 วน กระบวนการทำงานของกลมคอกลม

ของเราจะมหนงสอ 3 เรอง แลวรอยเรยงใหเปน 1 เรอง ความจรงแลว

พวกเราคดมากกวา 3 เรอง แตดวยความทเมอวานนมเวลานอยแตถามวาทำไม

ตองเอาหนงสอทง 10 เรองเขามา เพอเราจะตองมาตอบโจทยทอาจารยบอกวา

จะตองมกระบวนการทรอยเรยงเขามา กเลยคดขนมา เรองแรกทนำมาคอเรอง

“เดนปา”เรองเดนเลนในปามยาย เรากดวาใน 10 เรองมเรองอะไรทมยาย

กมยายเชา คอเรอง ”กระดกกระดก” เนองจากเรองเดนเลนในปาเปนกลอนสแต

เรองยายเชาเปนบทบรรยาย เรากตองแปลงจากเรองยายเชาใหเปนกลอนสแลว

เรองยายเชากมสตวตางๆ นานา เราจะจบดวยเรองนก กจงมาท “ซาดาโกะ

กบนกกระเรยนพนตว” มาตอ มาเรยงรอยกนขนมาเลยเปนการแสดงเรองน”

190 ละครสรางนกอาน

ความคดเหนของผเขาสมมนาหลงจากชมการแสดงในชดสดทาย“บตกดาวดวง

นนระหวางนำกบฟา”ทนำเสนอโดยคณะวทยากรบรรณารกษรายหนงบอกวา

“กอนอนอยากจะบอกวาทงในความสามารถ... สงทอยากจะพดกคอ

อยากจะบอกวา ถาเราสามารถทำไดอยางน ในทวทกแหงทวประเทศไทย

มนจะทำใหเกดวฒนธรรมการอาน เพราะดฉนมองวา เราจะเกดนสยอะไรทเปน

นสยถาวร มนตองเกดมาจากความประทบใจอะไรบางอยาง เรามนใจอยางนน

แตลกษณะอยางน บรรยากาศแบบน มนจะเกดขนไดมากนอยแคไหน

พอยอนกลบมามองดตวเอง เอะ...จะไปเตนแรงเตนกาแบบนจะเหมาะหรอเปลา

หลายๆ อยาง อยากจะบอกวาทงในความสามารถ และคดวาเราจะกลบไปทำท

บานเราใหเปนแบบน บรรยากาศแบบนไดอยางไร รบรองวาถาเราทำไดหองสมด

เรานไมตองใชนางกวก กวกมอใหเขาหองสมดอยางแนนอนคะ” (จงหวดสงขลา)

สวนความคดเหนทเกยวของกบการสมมนาฯทแสดงใหเหนวาจะมการนำทกษะท

ไดจากการสมมนาไปประยกตใชตวอยางเชน

“(ดฉน) มหนาทจดกจกรรมสงเสรมการอานทกวนอาทตย เปดบรการกบเดกๆ

วยทมากบครอบครว ผปกครอง การจดกจกรรมแตละครง ไมกำหนดเพศ วย อาย

คณพอ คณแมกเลนกบลกได ในการจดกจกรรมสงเสรมการอานเนนทการสงเสรม

ภาษาไทย คนทดำเนนรายการกคอตวดฉนคนเดยว ไมมทมเวรก จดเวทเอง

คองานมวนอาทตย วนศกรกบรการยม-คนไป พมพงานเอกสารไปแลวกวงไปตด

ลกโปง เอาโตะมาวาง ปพรม นพรมของฉนนะ หามเดน พอเดกมาอาน เวทกพง

ทกอยางตองเรมตนใหม พยายามจดเวทในลกษณะทใชทรพยากรทมอย

กทราบวางบประมาณเปนอยางไร ทรพยากรมเทาไหรกใชเทานน พอเดกๆ

มาวนศกร กบอกใหชวยเปาลกโปงหนอย เดกกฉลาดบอกถาจางพวกเราเราจะ

ยนดมาก บอกใหทำอะไรกรทนเรา... ปญหาอยทมกเรมตนแลว เพราะวาดำเนน

191Readers Theatre

รายการเพยงคนเดยว... บางทกเกดอาการทอ ทอในมมมองของคนทำงาน การได

มาศกษาดงานกเหมอนกำไรของชวต พอมาเจอตรงน (การแสดง) ประทบใจมาก

นงคดเพอฝน ฉนจะเลนเปนแมวไดไหม...” “จากวนแรกทบอกวามปญหาทไดชแจง

ไป คดวาวนนมาคม คมจรงๆ เพราะดฉนไดมาหมดเลย และไมใชวาดฉนจะได

เพยงคนเดยว เดกๆ ทรอดฉนอยกจะไดดวย” (จงหวดนครปฐม)

วนนวนทสามแลว มาไกลคะ... อยากทำงานกบเดกๆ ทำงานกบประชาชนท

เปนรากหญา อยากพาเขามาหองสมด แลวใหเขาไดใช มความรสกชอบทหนงสอ

ถกรอกระจยกระจาย ถกจบยบเยน ชอบมาก จะไมหวงเลย ขอแตวาเขาหยบหนงสอ

ไปอาน ทนทางโครงการฯ สงหนงสอมากไมคดวาตวเองจะไดหนงสอเพราะไมได

อยในสวนของ กศน. หรอ อบต. เปนหองสมดประชาชนเทศบาล เขามองเหนวา

ตรงนกเปนสวนหนงทจะชวยทองถนได คดวามประโยชนมาก เราไดความรเราจะ

เอากลบไปใชอยางแนนอน ใหเดกๆ ด” (จงหวดอดรธาน)

“ตอนแรกทอาจารยไดรบคำสงใหมาอบรมทน มความรสกวารอง ‘ย’ เลย

เบอ... ปดเทอม ไมอยากมา อยากวาง แตวาพอไดมาแลวขอบอกวาคมคามาก

แลวกจะเสยดายถาไมไดมา สามวนทอยกลมนนกลมน ไดรบรถงความรสกของพวก

เราทกคนทมตอวทยากร มนเปนความรสกทงดงาม ขอขอบคณในความทมเทของ

คณะวทยากรทกทาน พวกเราจะนำเจตนารมณของคณะวทยากรทกทานไปตอ

ยอดใหสมดงเจตนารมณ เอาไปใชใหเกดประโยชนและคณคามากทสด...”

(จงหวดฉะเชงเทรา)

192 ละครสรางนกอาน

จากการประเมนความพงพอใจตอการสมมนาผเขาสมมนาฯพงพอใจในความสามารถ

ของวทยากรมากทสดสวนการรบรและความเขาใจในเนอหาวาตรงตามจดประสงคและ

มการโยงเรองหนงสอกบการแสดงหรอไมอยางไรอาจตองพจารณาเปนรายๆไป

ผลลพธจากการสมมนาฯอาจสรปไดวาผเขาสมมนาฯประทบใจและตระหนกถง

ความสำคญของการอานมากขน ไดเทคนคแปลกใหมเพมขนในการจดกจกรรมสงเสรม

การอาน ซงเชอวาผเขาสมมนาฯ สามารถนำไปประยกตใชในการปฏบตงานในหนาท

ประจำไดการนำศลปะการแสดง/ละครและสอประกอบตางๆเชนหนดนตรเพลงฯลฯ

ซงมความตนตาตนใจและทำใหเพลดเพลนคนสวนใหญมกจะชอบแตนกสอสารรกการ

อานตองรกการอานหนงสอดวย และคอยกระตนใหผชม/ผรวมกจกรรมไดตระหนกถง

หนงสอและการอานหนงสอดวยเชนกน

193Readers Theatre

นกสขาวโบยบน

แลวบทเพลงนกสขาว(จากหนงสอและซด“ระบำสายธารตำนานมอแกน”)เพลง

แหงการอำลากดงกระหมในชวงสดทายของการสมมนาฯเราสญญากนวาจะพบกนอกใน

โลกทมเดกๆในโลกทมหนงสอโลกทเรากำลงจะไปสรางไปเสรมโลกแหงการอานหนงสอ

เหลานกสขาวโบยบนกลบรงพรอมทจะนำอาหารกลบไปปอนสลกนอยๆของตน…

“©นจะเปนนกสขาวพราวเวหา ยอนกลบมาแดนดนถนสวรรค

รอเวลาถงคราไดพบกน ไมม ใครมาขดคนพรมแดนใจ

จะคะนงถงตำนานอนแสนด ชนชวรอเวลาวนฟ‡าใหม

จะมาพบเพอนรกสลกใจ ใชอนไกลเราทงผองพนองกน”

196 ละครสรางนกอาน

จากนนอกประมาณ 2-3 เดอน การตดตามขยายผลจากการสมมนากเกดขน

เพอทราบขอมลเกยวกบประสทธผลของโครงการและการอบรมสมมนาฯ วาบรรล

วตถประสงคเพยงใด มการนำสงทไดจากการสมมนาไปประยกตใชหรอขยายผลอยางไร

รวมถงเพอทราบสภาพปญหาและขอคดเหนตางๆจากนกสอสารรกการอาน(ตอไปนจะ

เรยกผผานการอบรมสมมนาฯ วา “นกสอสารรกการอาน”) โดยใชการสงแบบสอบถาม

ทางไปรษณย(MailedQuestionnaire)ใหนกสอสารรกการอานจำนวน123รายผลตอบ

รบจากแบบสอบถามคดเปนรอยละ54จากจำนวนทงหมด

นอกจากน เพอใหการประเมนมความสมบรณยงขน ไดมการตดตอสนทนาทางโทรศพท

กบนกสอสารรกการอาน และตดตามเวบไซตขององคกรทสงบคลากรมารวมสมมนา

ปฏบตการตลอดจนไดตอบสนองการขยายผลของหนวยงานบางแหงดวยการจดกจกรรม

อบรมใหแกเยาวชนแกนนำรกการอานไดแกทประชาคมอำเภอทามวงจงหวดกาญจนบร

โดยมเยาวชนระดบมธยมตนและมธยมปลายมารวมรบการอบรมจำนวน 70 คน

และมครจากโรงเรยนในสงกดอบต.ประมาณ15คนเมอวนท17กรกฎาคม2551ณ

หองประชมโรงเรยนวสทธรงษไดรบความสำเรจในระดบทนาพอใจมาก

ในการประมวลผลไดจดแยกนกสอสารรกการอานออกเปน4กลมเพอประโยชน

ในการวเคราะหคอ

•ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาของอบต.

•ครประถม-มธยม

•เจาหนาทหองสมดของกทม.

•เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด

ครพเลยง เปนครในศนยพฒนาเดกเลกของ อบต. สวนเจาหนาทการศกษาของ

อบต.ในทนหมายถงนกวชาการศกษาและนกพฒนาชมชนในสงกดของอบต.

ครประถม-มธยมคอครทสอนระดบประถมศกษาขนไปซงครอบคลมถงครโรงเรยน

ในสงกดเทศบาลโรงเรยนรฐบาลและเอกชนทงในกรงเทพมหานครและตางจงหวด

197Readers Theatre

เจาหนาทหองสมดของ กทม. คอบรรณารกษ/เจาหนาทหองสมดในสงกดกอง

นนทนาการ สำนกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว ทกระจายอยตามเขตตางๆ

ในกรงเทพมหานครและเจาหนาทหองสมดเคลอนทของกทม.

เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด คอบรรณารกษ / เจาหนาทหองสมด/

นกจดกจกรรมชมชนของเทศบาล อทยานการเรยนร (TK Park) ศนยการศกษานอก

ระบบและการศกษาตามอธยาศย (กศน.) มหาวทยาลย และหองสมดเอกชน

(ภาคประชาสงคม)ทอยตามจงหวดตางๆนอกเหนอจากกรงเทพมหานคร

นกสอสารรกการอาน : ปฏบตการ “ปลก”

นกสอสารรกการอานนำทกษะทไดจากการสมมนาฯ ไปปรบใชตามลกษณะงานท

ตนรบผดชอบ กลาวคอ ครพเลยงนำไปใชในการเรยนการสอนเดกปฐมวย เจาหนาท

การศกษาของ อบต. นำไปจดกจกรรมและบรรจเปนโครงการในแผนของ อบต. สวน

ครประถม-มธยม นำไปใชทงในการเรยนการสอนและการจดกจกรรมสงเสรมการอาน

ของโรงเรยนในระดบทเทากน

เจาหนาทหองสมดทงในกรงเทพมหานครและตางจงหวดนำไปใชในการจดกจกรรม

สงเสรมการอาน ทงการจดทหองสมดและจดเคลอนทไปตามโรงเรยนและชมชนตางๆ

นอกจากนหองสมดบางแหงยงนำวธประดษฐหนแบบตางๆไปใชสอนในชวงการจดกจกรรม

ดวย บางแหงจดอบรมเทคนคการเลานทานและการผลตสอนทานเปนหนแบบตางๆ

ใหกบครในพนทดวย

นอกจากนมการนำสงทไดจากการสมมนาฯไปถายทอดในรปแบบอนๆเชนเลาส

กนฟงเกยวกบเทคนครดเดอรส เธยเตอร ในกลมบคคลทเกยวของ เชน ผบรหาร คร

บรรณารกษอาสาสมครหองสมดลกฯลฯนำความรทไดไปถายทอดใหเพอนรวมงานหรอ

ผทมหนาทเกยวของรบทราบนำบทความทเปนเอกสารประกอบการสมมนาไปเผยแพร

198 ละครสรางนกอาน

ตอใหผปกครองนกเรยนในวนมอบตวเปนตน

หลงจากการสมมนาฯไดจดประกายใหบางหนวยงานนำไปรเรมโครงการใหมๆ เชน

จด“ศนยรกการอาน”ในศนยพฒนาเดกเลกบรการแกผปกครองในชมชนจดตงชมนม

“ดาราพาอาน”ขนในโรงเรยนเปนตน

ผลจากการสมมนาฯ ยงสงผลทางออมแกผเขารบการอบรมดวย “หลงจากการ

อบรมสมมนาแลวทำใหผมกลาแสดงออกขนเมอผมกลาแสดงออกแลวทำใหปฏบตหนาท

ใหบรการและสอนนกเรยนเปนไปดวยดขอขอบคณโครงการดๆเชนนทมงพฒนาคนเพอ

ไปพฒนาคนอนตอไป”(ครบรรณารกษ)

“ปลกการอาน” กนอยางไร การนำทกษะทไดจากการสมมนาฯไปใชในภาพรวมแลวสวนใหญใชการจดแสดง

ละคร/ละครการอาน/แสดงบทบาทสมมตประกอบการอาน(รอยละ23)ใหเดกอานนทาน

ประกอบการแสดงทาทาง(รอยละ18)ขอแตกตางคอประการแรกเปนการแสดงเปนทม

สวนประการหลงเปนการแสดงเดยว

นอกจากนผจด/ครใชการอานหรอเลานทานประกอบทาทาง(รอยละ15)และอาน

หรอเลานทานประกอบหนมอ(รอยละ13)และนำไปใชในลกษณะอนๆเชนเกมนนทนาการ

เปดซดเพลง/นทานแนะนำหนงสอแขงขนตอบปญหาใหเดกวาดภาพเลาเรองเปนตน

แตเมอแยกตามรายกลมวธการทใชมรายละเอยดแตกตางกน

ครÙพเลéยงáละเจาหนาทการÈÖกษา อบต.

“ในหองเรยนศนยเดกเลกมนกเรยนประมาณ20คนและคร1คนครใชวธการอาน

หรอเลานทานใหเดกฟงโดยใชเทคนคการใชเสยงและบางครงกใหเดกๆไดแสดงทาทาง

ประกอบการเลานทานตามจนตนาการของตวเองดวย”

199Readers Theatre

ครพเลยงใชวธอานหรอเลานทานประกอบทาทางและวธใหเดกแสดงบทบาทสมมต

ประกอบการอานของครมากทสดในระดบเทากน(รอยละ33เทากน)ลกษณะการใหเดกๆ

แสดงสวนใหญจะใชอปกรณประกอบเชนทำเปนหมวกหรอมงกฎเปนรปหวสตวตางๆ

ใหเดกสวมแลวแสดงทาทางตามเรองทเลา สวนการอานหรอเลานทานของครกเพมสสน

โดยแสดงทาทางสหนานำเสยงหรอใชหนแบบตางๆ(หนนวมอหนปากอาหนหนงสอ

พมพ)มาประกอบการเลาตวอยางคำตอบเชน

• นำไปใชในการเรยนการสอน โดยประดษฐสอตางๆ มาประกอบการเลานทาน

ในกจกรรมตามตารางประจำวน เชน เลานทานกอนนอน โดยครออกทาทาง

สหนา คำพดใหชดเจน เพอใหเดกสนกสนานไมเบอกบการอานนทานของคร

เฉยๆ บางครงกนำซดมาประกอบในการแสดงนทานของเดก โดยทำสอขนมา

ใชในการแสดงโดยใหเดกๆประดษฐหมวกแบบตางๆเชนสตวคนรถและ

นำมาแสดงบทบาทสมมตการแสดงละครกอนเรมแสดงครจะเลานทานใหเดก

ฟงและใหเดกรวมกลมกนคดวาจะชวยกนแสดงเรองนอยางไรโดยครเปนผอาน

นทานใหฟงและใหเดกปฏบตตามบทบาททตนไดรบ

• ใชการอานและเลานทานใหเดกปฐมวยในความรบผดชอบฟงเลาดวยเสยงพากย

ปรบเสยงเปนตวละครนนๆ และมอปกรณประกอบ เชน สอทำดวยวสด

หนงสอพมพกลองนมฯลฯรวมถงการแสดงดวยการใชบทบาทสมมตโดยการ

ใชหวโขนหรอหวสตวตางๆทเดกๆชอบ

• จดทำสอการเรยนการสอนเปนพยญชนะก-ฮเนนการสอนอานพยญชนะเพราะ

เดกยงเลก“สอทจดทำเปนตวอกษรทมสสนสดใสเดกจะสนใจมาก”และนำทกษะ

การแสดงมาใชในหองเรยน โดยใหเดกเลนละครตามนทานทครเลาใหฟง

“นทานสนและสนก งาย โดยทำเปนรปสตวตดหวของเดก เพอใหเดกจนตนาการ

ตามความคดของตนวาเปนสตวอะไรทตนชอบและอยากเปนมากทสด”

และกำลงจะจดทำ“ศนยรกการอาน”ในศนยพฒนาเดกฯเปนศนยทมหนงสอ

หลากหลายมาบรการแกผปกครองในชมชน

• ใชวสดเหลอใชมาประดษฐสอการเรยนการสอน และเทคนคการใชเสยง

200 ละครสรางนกอาน

เพราะอยกบเดกเลกๆ ตองใชเสยงมาก อานนทานประกอบการแสดงโดยใช

หนมอ“เดกจะมความสนใจตนเตนกบตวละครตางๆเมอถงกจกรรมการเลานทาน

เดกจะชอบมากและทำใหเดกอยากมาโรงเรยนเพอมาฟงคณครเลานทาน”

• อานนทานประกอบการเรยน “โดยจะใชสำเนยง ลลาการพดสง-ตำ มหลาย

เสยง ทำใหเดกๆ ชอบและสนใจการเรยนการสอนมากขน” และไดวธการทำ

สอการสอนมาจากการสมมนาฯโดยใชกระดาษโบรชวรมาทำเปนหนหนงสอพมพ

และหนปากอาและอานนทานประกอบการเรยนการสอนโดยใชหนเชนบทเรยน

เรองประโยชนและโทษของยากทำหนเปนรปยาตางๆเปนตน

• ใชการอานประกอบการแสดง โดยใหเดกสวมหวสตวตางๆ ตามเนอเรอง เชน

เรองคณหมอยราฟจะใหสวมหวสตวเชนหวยราฟหวยกษฯลฯ

• ไมสามารถจดเปนการแสดงละครได กเลยใชภาพและหนมาแทนโดยการเลา

นทานประกอบหนมอ อานนทานประกอบภาพ “เดกๆ จะสนใจหนมอ

เพราะเวลาเลานทานพอถงหนมอตวไหนพดหนตวนนกขยบ เดกๆ กจองมอง

เปนทสนใจของเดกๆมาก”

สวนเจาหนาทดานการศกษาของ อบต. ไดนำไปกำหนดเปนโครงการในแผนของ

อบต.และนำทกษะจากการสมมนาไปถายทอดตอใหกบครในศนยพฒนาเดกเลกนอกจาก

นยงมการจดเปนกจกรรมการอานในศนยพฒนาเดกเลกรวมกบครดวย

•จะจดโครงการ“หนนอยรอยลลาทาประกอบนทาน”โดยกำลงจะบรรจไวในแผนของ

อบต.ในงบประมาณป2552และนำความรไปถายทอดใหครผดแลเดกเลกของ

ศนยพฒนาเดกเลกสงกดอบต. ใชเปนเทคนคในการเลานทานและอานหนงสอ

ตางๆ(เทคนคการใชเสยง)ใหเดกในศนยเดกฟง

•จดกจกรรมการอานชอ“โครงการคำศพทนาอาน”ในหนวยงานของศนยพฒนา

เดกเลกโดยนกพฒนาชมชนและหนวยงานอบต.จดสงเสรมและรวมกนทำสอ

ประกอบใหเดกอาน มการแสดงละครสงเสรมการอาน โดยบคลากรในองคกร

ชวยกนฝกซอมการทำทาทางการแสดงสหนาและคำพดนอกจากนยงชวยคร

201Readers Theatre

ประดษฐสอตางๆประกอบการแสดงของเดกและเปนวทยากรพเศษในการสอน

รวมกบครในการประดษฐสอตางๆ เชน หมวกผเสอ หมวกมงกฎ และการใช

กระดาษตดเปนเสอผาประกอบ

ครÙประ¶ม-มธยม

ปจจบนโรงเรยนตางๆ มโครงการสงเสรมนสยรกการอาน ซงเปนโครงการตาม

นโยบายของกระทรวงศกษาธการทดำเนนมาตงแตป 2546 จากการประกาศใหวน

ประถมศกษาแหงชาต(25พฤศจกายน2545)เปนจดเรมตนของปแหงการสงเสรมการ

อานและการเรยนร

โครงการสงเสรมนสยรกการอานเปนสวนหนงของมาตรการปรบการเรยนเปลยน

การสอน ซงเปนมาตรการหนงของยทธศาสตรปรบกระบวนการเรยนการสอนเพอยก

ระดบคณภาพและมาตรฐานการศกษา ตามแผนปฏบตราชการป 2550-2551 ของ

กระทรวงศกษาธการโดยมสำนกงานปลดกระทรวงศกษาธการ(สป.)ซงดแลสำนกงาน

บรหารการศกษานอกโรงเรยน(กศน.)และสำนกงานบรหารงานคณะ

กรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน(สช.)มสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขน

พนฐาน(สพฐ.)และสำนกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา(สอศ.)3หนวยงานเปน

หนวยงานทดแลรบผดชอบโครงการ

กจกรรมทโรงเรยนนำไปปฏบตในการสงเสรมการอานมหลายรปแบบหลายชอ

โครงการ อาท กจกรรมวางทกงาน-อานทกคน โครงการรกการอาน ยอดนกอาน

คายการอานเลานทานโตวาทเกยวกบหนงสอแขงขนReadingRallyเปนตนดงนน

ครจงมบทบาทในการสงเสรมใหนกเรยนมนสยรกการอาน โดยการจดกจกรรมควบคไป

กบการเรยนการสอนในเวลาปกตดวย

202 ละครสรางนกอาน

การนำทกษะจากการสมมนาเทคนครดเดอรสเธยเตอรไปสภาคปฏบตของครจงม

ลกษณะประยกตใชทงในการเรยนการสอน และในการจดกจกรรมสงเสรมการอานของ

โรงเรยน

ครประถม-มธยม ใชการจดแสดงละคร/ละครการอาน/ใหเดกแสดงบทบาทสมมต

ประกอบการอานและใหเดกอานนทานประกอบการแสดงทาทาง(แสดงเดยว)เปนวธท

ใชมากทสดเทากนทง2ลกษณะ(รอยละ30เทากน)ตวอยางคำตอบเชน

•จดละครสงเสรมการอานในวนสำคญเชนวนสนทรภวนภาษาไทยและในการ

จดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรไดใชการอานแบบตางๆเชนการใชนทาน

การเลาเรองสอดแทรกในการจดการเรยนรทำใหนกเรยนสนใจมากขน

• นำเทคนคทไดจากการอบรมไปประยกตใชในการสอนละครสรางสรรคในวชา

นาฏศลป

• ใชในโครงการรกการอานและในการเรยนการสอนวชาภาษาไทย โดยการอาน

นทานประกอบการแสดงเลอกนทานสนๆทนกเรยนสนใจและมการจดอปกรณ

ตางๆเปนฉาก

•นำไปจดอบรมโครงการรกการอานรวมกบเครอขายสมาชก17 โรงเรยนในเขต

เทศบาลโดยมโรงเรยนละ4คนและนำไปประยกตใชในการสอนวชาภาษาไทย

นำเทคนคการใชนำเสยงในการอานนทาน และใหนกเรยนแสดงนทานโดยใช

หนประกอบการเลานทานใหเพอนฟง นอกจากน ไดตงชมนม “ดาราพาอาน”

โดยฝกนกเรยนใหรเทคนคตางๆ ของรดเดอรส เธยเตอร ทงภาคทฤษฎและ

ปฏบต

• นำไปใชในกจกรรมวางทกงาน-อานทกคน ซงเปนสวนหนงของโครงการรก

การอานของโรงเรยน“ใหนกเรยนอานนทาน/เรองสนแลวนำมาแสดงละครให

เพอนๆดผานโทรทศนวงจรปดทกคนสนใจมาก”

•ใชในการสอนภาษาไทย“เวลาอานเรองทมตวละครจะสอนใหเดกหดพดเปนตว

ละครทตวเองเปน ซงทำใหเดกเกดความสนกสนานและใหความสนใจในการอาน

มากขน”และในชนเรยนยงมการอานนทานประกอบการแสดงนกเรยนไปอาน

203Readers Theatre

เรองทกำหนดมาโดยจำลกษณะทตวเองตองแสดงคนทมหนาทอานกไปฝกอาน

มาจนคลองครคอยเสรมเรองนำเสยง

• ใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จดแสดงละครจากหนงสอทเลอก เดอนละ1

ครงทเวทในโรงอาหารทายการแสดงมการตอบปญหาใหผรวมกจกรรมเลาเรอง

จากหนงสอทนำมาแสดงละคร

•จดกจกรรมโครงการรกการอานหองสมดมชวตโดยเลานทานประกอบการแสดง

โดยใชเทคนคทไดรบจากการอบรมสวนในการเรยนการสอนนนนำเกมมาสอน

หรอเลนเพอเตรยมความพรอมในการเรยน จดแสดงละครบทบาทสมมตสนๆ

ระหวางการสอน“ปกตจะจดละครในหองเปนประจำแตไดเทคนคจากการอบรม

มาทำใหการจดกจกรรมงายขนและชดเจนขนไดนำเกมหรอนนทนาการมาถาย

ทอดใหนกเรยนปรากฏวาเปนสอทดมากเดกสนกและกระตอรอรนในการเรยน

มากขน”

• ใชในการสอนวชารกการอาน อานนทานโดยใหนกเรยนชวยกนคดวาจะอาน

แบบใดเลานทานและแสดงละครโดยการใชหน

• จดกจกรรมอานความรดวยความสนก โดยนำตวละครในหนงสอชดวรชนไทย

มาทำเปนตวการตนแลวใหเดกๆไปคนหาวาบคคลเหลานนเปนใครโดยมรางวล

ลอใจ

• จดกจกรรมสงเสรมการอานของนกเรยนโปรแกรมภาษาองกฤษ โดยนกเรยน

เลาเรองเปนภาษาองกฤษ มตวละครทำทาทางประกอบและใหนกเรยนดใน

หอประชมสวนการเรยนการสอนไดนำเทคนคการเพมพลงของนำเสยงการฝก

หายใจเขา-ออกดวยการเปาทชช การใชเสยงตามลกษณะของตวละครมาสอน

ใหนกเรยนอานบทสนทนา นำเกมตางๆ จากการสมมนามาประยกตใชเขาส

บทเรยน และนำบทความทเกยวกบพอแมกระตนลกอานหนงสอจากเอกสาร

ประกอบการสมมนาฯไปแจกเผยแพรแกผปกครองนกเรยนในวนมอบตว

• ใชทงในโครงการรกการอาน โครงการอานทกวนสรางสรรคปญญาและใชใน

หองเรยน โดยการเลานทานประกอบทาทาง ใหนกเรยนอานนทานแลวแสดง

204 ละครสรางนกอาน

บทบาทสมมตนำการประดษฐหนแบบตางๆมาใชในกจกรรมการเรยนการสอน

ใหนกเรยนจดเชดหนแบบตางๆประกอบนทานทอานและในการอบรมนกเรยน

ในชวโมงวถพทธวถธรรมใหนกเรยนฝกสมาธสรางจนตนาการตามพนฐานการ

ละครทครไดอบรมมา นอกจากน ไดสงนกเรยนประกวดโครงการสงเสรม

พฒนาศกยภาพการพดโดยนำเทคนคการแสดงการอานเขามาใช

• นำไปใชในกจกรรมแนะนำหนงสอนาอาน โครงการโรงเรยนรกการอาน

ใชเทคนคการอานแบบรดเดอรสเธยเตอรอานนทานประกอบการแสดงโดยม

ผนำเยาวชนรกการอานเปนผดำเนนการ แสดงทหนาเสาธงในวนสำคญตางๆ

และกจกรรมชวงพกเทยงทหองสมด “นกเรยนมความสขกบการชม”

สวนการนำไปใชในหองเรยน นำเทคนคการอานแบบรดเดอรส เธยเตอร มา

ประกอบการอานนทานในกลมสาระภาษาไทย โดยวธเลาเรองบางตอนทนาสนใจ

แลวใหอานเพมเตมใหนกเรยนบนทกการอานวนละ1เลม

•ใชในโครงการโรงเรยนรกการอานจดการอานนทานประกอบการแสดงและใช

ในการเรยนการสอนในหองเรยน “การอานออกเสยงใหเดกฟงจะใสอารมณไป

ดวยทำใหเดกตนเตนและสนกสนานในแบบทครอานใหฟงทำใหเกดการกระตน

อยากแสดงละครอยากอานหนงสอ”

•ใชในโครงการสงเสรมนสยรกการอานจดกจกรรมการอานนทานทกวนจนทรใน

ชวงพกกลางวนโดยนกเรยนตวแทนแตละระดบชนตงแตป.4-ม.2เปนผอาน

จดละครสงเสรมการอาน (RT) ในกจกรรมตลาดนดหนงสอของโรงเรยน

และใชในกจกรรมEnglishCampสวนในดานการเรยนการสอนครใหคนควา

ขอมลสนๆจากเรองทกำหนดแลวนำเสนอใหเพอนๆฟงหนาชนเรยนโดยการ

อานแบบRTมการแสดงละครประกอบการเลานทาน“ใชระดบเสยงและสหนา

ในการเรยนการสอน ซงทำใหนกเรยนใหความสนใจในวชาทเรยนและเขาใจ

เพมมากขน” นอกจากน ยงมการใชเกม เพลง และกจกรรมจากการอบรมมา

ดงดดความสนใจในขณะเรยนดวย

• ในชนมธยมศกษาปท 3 ใหนกเรยนแสดงทาทางประกอบสภาษต คำพงเพย

205Readers Theatre

สำนวนโวหาร แลวใหเพอนๆ ในหองทายวาผแสดง แสดงตรงกบสภาษต

คำพงเพยใด

•ในโครงการ“สงคมดมคณธรรมเลศลำภาษาไทย”ไดนำทกษะจากการสมมนาฯ

ไปจดแสดงละครประกอบการเลานทานในกจกรรม“พเลานองฟง”สวนดานการ

เรยนการสอน เปนการอานนทานประกอบทาทางและการแสดงบทบาทสมมต

นอกจากนยงไดนำไปใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมนนทนาการสำหรบวชา

ลกเสอและเนตรนารดวย

เจาหนาทหองสม´ของ กทม.

กลมงานพฒนาหองสมดประชาชน กองนนทนาการ สำนกวฒนธรรม กฬา

และการทองเทยวกำหนดวสยทศนไววาเปน“แหลงเรยนรทนสมยสงเสรมการอานคนทกวย

เพอสงคมไทยพฒนา” และเพอสนองนโยบายการพฒนากรงเทพมหานครในมต

“มหานครแหงการเรยนร”จงมนโยบายพฒนาหองสมดประชาชนกรงเทพมหานครใหทน

สมย และเพมจำนวนหองสมดประชาชนใหมากขน นอกเหนอจากหองสมดในลกษณะท

เปนอาคารแลว ยงมหองสมดเคลอนทและบานหนงสอ ทกระจายไปยงชมชนตางๆ ใน

ลกษณะการดำเนนงานเชงรกมากขน มการจดกจกรรมสงเสรมการอานทหลากหลาย

รปแบบซงเจาหนาทหองสมดหรอบรรณารกษเปนผดำเนนการ

เจาหนาทหองสมดของ กทม. นำทกษะจากการสมมนาเชงปฏบตการเทคนค

“รดเดอรสเธยเตอร”ไปประยกตใชในการจดกจกรรมโครงการสงเสรมการอานของหอง

สมดประชาชนกรงเทพมหานครโดยใชวธการ3ลกษณะในระดบมากเทากนคอการอาน

หรอเลานทานประกอบทาทาง การอานหรอเลานทานประกอบหนมอและการจดแสดง

ละคร/ละครการอาน/ใหเดกแสดงบทบาทสมมตประกอบการอาน(รอยละ14เทากน)

206 ละครสรางนกอาน

•สอนการประดษฐหนลกษณะตางๆและนำไปสาธตประกอบการเลานทานใหกบ

เดกและเยาวชนโดย“ทางหองสมดไดนำการพบกระดาษเปนรปสตวมาประยกต

ในการทำหนเชนหนนวมอหนถงกระดาษเปนตนสรางความสนใจใหแกเดก

ไดเปนอยางมาก”

• ใชเทคนคการเลานทานประกอบหนมอ โดยใหเดกๆ แบงกลมแตงนทาน และ

ออกมาเลานทานประกอบบทบาทการแสดงมหนมอประกอบและใชเทคนคหนนง

ใหเดกๆคดสรางสรรคในเกมนนทนาการ

•เลานทานประกอบใหเดกแสดงใหเดกมสวนรวมในการทำกจกรรมในโครงการฯ

• นำไปใชประกอบกจกรรมโครงการกจกรรมสงเสรมการอานของหองสมด

ซงจดทกวนเสาร และโครงการคณหนรกการอาน มกจกรรมอานนทาน

ประกอบการแสดง เลานทานประกอบหนมอ ฟงนทานประกอบการเลนเกม

แนะนำหนงสอโดยเลาเรองหนงสอทนาสนใจ “เทคนคทใชสวนใหญคอ การใช

พลงเสยงในการเรยกความสนใจ และเทคนคการเลาทใชเสยงเปลยนไปตาม

อารมณตางๆ”

•นำเทคนคการเลาเรองจากหนงสอและแสดงทาทางประกอบตวละครไปใชในการ

เลานทานและการแนะนำหนงสอทนาสนใจโดยการเลาพรอมแสดงประกอบ

•นำไปใชในโครงการกจกรรมสงเสรมการอานเรองเชดหนโดยสรางเปนละครใช

ภาพระบายสประกอบหนมอ ใหเดกๆ ระบายสภาพในละครบางสวนผสมการ

ใชหนมอททำจากกระดาษหนงสอพมพประกอบรวมในเรองเดยวกน

•ใชในโครงการสงเสรมการอานหองสมดประชาชนกรงเทพมหานครซงจดไปแลว

6ครงม“การจดแสดงละครสงเสรมการอานใหเดกอานเรองจากนทานทชอบ

และแบงกลมแสดงละครเปนเรองราว กจกรรมนเดกจะสนใจและชอบ

เพราะตวเองมสวนรวมในกจกรรมบางคน(ผชม)กจะสนใจหาหนงสออานเพมเตม

เพราะการแสดงจะไมจบทงเรอง จะเหลอจดทนาสนใจไวใหอานตอ” และ

“อานนทานประกอบการแสดง ตวผอาน (เดกทเขารวมกจกรรมและผดำเนนการ)

อานนทานประเภทกลอนส หรอโคลง หรอเนอเรองใหเปนทนาสนใจ มดนตร

207Readers Theatre

อานไปเรอยๆโดยไมสนใจวาจะมผฟงหรอผชมหรอไมแตเมอจบเรองจะมคำถาม

ถงกรยาของตวแสดงหรอคำถามจากเนอเรองเปนการนำไปสการอานเพมเตม

สำหรบผฟงหรอผทไมไดสนใจตลอดทงเรอง”

• นำไปประยกตใชในการจดกจกรรมพนฐานของหองสมดทประกอบดวย

การวาดภาพระบายส การประกวดอภปราย การประดษฐของใช และการเลา

นทานโดยใหเดกวาดรปและออกมาอภปรายโดยแบงเปนกลมๆใหเดกประดษฐ

หนนวมอและหนอนๆเลานทานใหเดกฟงประกอบทาทางมการแสดงละครโดย

ใหแตละกลมคดการแสดงในเรองตางๆ แลวออกมาแสดง ใหเดกออกมาแสดง

ลกษณะเหตการณตางๆเปดซดนทานใหเดกฟงแลวออกมาพดสรปใหเพอนๆใน

แตละกลมฟงหรอรองเพลงประกอบทาทางและแขงขนการอานบทกลอน และ

“ใชในกจกรรมละลายพฤตกรรมกอนทจะทำกจกรรมหรอใชเปนนนทนาการเพอ

ใหผรวมกจกรรมมความสนกสนานมสมาธและมความพรอมทจะรวมกจกรรม”

• ใหเดกและเยาวชนเขยนภาพและแตงเรองจากภาพทเขยน จากนนนำมาเลา

นทานประกอบการแสดงและนำซดเพลงของโครงการปสอ.มาเปดเวลามกจกรรม

“ทำใหไดบรรยากาศทนารกและเปนกนเอง และเนอหาในเพลงสอดคลองกบ

สถานททจดกจกรรม”

•นำไปใชโดยการใหเดกเลอกกลมเองกลมละเทาๆกนแลวเลอกหนงสอนทานทชอบ

1เรองออกมาเลาเรองพรอมแสดงทาทางมอปกรณใหตกแตงรางกายตามเนอหา

และแจกรางวลใหกบกลมผชนะและนำไปใชในกจกรรมสงเสรมการอานขนพน

ฐานประจำเดอนโดยการเลานทานประกอบเรองตางๆเปนการเลาคนเดยว

•นำเทคนคการอานนทานการออกเสยงการใชเสยงและการแสดงหนมอไปใช

และสอนการประดษฐหนใหเยาวชนประดษฐตกตาหนมอ

208 ละครสรางนกอาน

เจาหนาทหองสม´ãนตางจงหว´

บรรณารกษ/เจาหนาทหองสมดในตางจงหวดทเขารวมสมมนาเชงปฏบตการ

เทคนค “รดเดอรส เธยเตอร : การละครของนกอาน” มทงจากหองสมดในสงกดของ

เทศบาล อทยานการเรยนร (TK Park) ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตาม

อธยาศย (กศน.) หองสมดมหาวทยาลยและหองสมดเอกชน (ภาคประชาสงคม)ซงม

การจดกจกรรมสงเสรมการอานในสถานท และบางแหงจดกจกรรมในลกษณะเคลอนท

โดยไปจดตามโรงเรยนตางๆในชมชนดวย

ลกษณะการนำทกษะจากการสมมนาไปใช สวนใหญผจดกจกรรมใชการอานหรอ

เลานทานประกอบทาทาง(รอยละ23)และใชการอานหรอเลานทานประกอบหนมอเปน

ลำดบรองลงมา(รอยละ19)การจดแสดงละคร/ละครการอานมใชในบางแหง

• จดงานสปดาหหนงสอหองสมดประจำป มการสาธตตวอยางการแสดงละคร

รดเดอรส เธยเตอร โดยทมงานหองสมด และจดประกวดการแสดงรดเดอรส

เธยเตอร ของนกเรยนในระดบชนประถมและมธยม โรงเรยนในเขตเทศบาล

และพนทใกลเคยงเพอเปนการกระตนใหครและนกเรยนทมความสนใจเขารวม

การประกวดไดศกษาหาขอมลในเรองการแสดงละครรดเดอรส เธยเตอร เพม

มากขน นอกจากน ไดนำเอกสารวธการแสดงรดเดอรส เธยเตอร ซงเปน

เอกสารประกอบการสมมนาฯไปเผยแพรใหโรงเรยนตางๆดวย

• นำความรทไดจากการสมมนาฯ ไปใชในโครงการเตมชวตใหหองสมด โดยจด

อบรมใหกบคณะครผทำหนาทบรรณารกษ เนอหาของกจกรรมทอบรม ไดแก

เทคนคสงเสรมการอาน และเวรกชอปหนหนงสอพมพ หนปากอา หนนวมอ

และหนผาเจาะหนาและใชในโครงการอบรมการเลานทานจดใหกบครเชนกน

นอกจากน ไดใชในการจดกจกรรมการเลานทานสงเสรมการอานใหกลมผใช

บรการทกวนเสาร-อาทตย มปฏบตการการผลตสอนทาน สอนเยาวชนใหผลต

หนเพอใชประกอบการเลานทาน

209Readers Theatre

•นำทกษะทไดจากการอบรมไปใชในโครงการนทานเลมเลกซงเปนการอานนทาน

เลมเลกของผรวมกจกรรม โดยการเนนเสยงตามอารมณของตวละครในนทาน

การอานนทานคำกลอนทมจงหวะในการอาน และใชในกจกรรมตอภาพตาม

จนตนาการ

•นำเทคนคจากการอบรมสมมนาไปประยกตใชในกจกรรมทจดประจำในหองสมด

คอการเลานทานใหเดกฟงแลวใหเดกๆแสดงบทบาทสมมตโดยใชเทคนคจาก

การอบรมคอสรางหนขนมานอกจากนไดนำความรจากการสมมนาไปถายทอด

ใหเครอขายทเปนครในศนยเดกเลกของอบต.ดวย

•นำไปปรบใชในโครงการพฒนาหองสมดใหมชวตและนำไปใชในการเลาเรองจาก

หนงสอทศนยพฒนาเดกเลก

• ใชในโครงการครอบครวรกการอาน โดยการเลานทานประกอบการแสดง

แสดงบทบาทสมมตตามนทานทอาน

•นำไปประยกตใชในโครงการ“วนเดยวเทยวหองสมด”มการเลานทานประกอบ

การแสดงสาธตการประดษฐหนมอการเชดหนมอ

• นำไปประยกตใชในกจกรรม “80 นทานสรางสานคณธรรม” โดยใชวธการ

เลานทานประกอบการแสดง ใชนำเสยงประกอบการเลาและใชวสดประกอบ

การแสดง

• ใชในกจกรรม “พเลานองวาด” เปนกจกรรมอานนทานประกอบทาทางการ

แสดงใหผรบบรการและกลมเดกนกเรยนทมาใชบรการฟงและใหเดกจนตนาการ

วาผอานกำลงแสดงทาทางของตวละครใดในเรองทเลาใหฟงกจกรรม“ยอดนกอาน”

ใหนกศกษาอานหนงสอและสรปเรองจากการอานทชนชอบมากทสดมาเลาให

เพอนๆ ฟง และกจกรรม “นกวาดนอย” ใหเดกวาดภาพจากหนงสอทอาน

และเลาใหเพอนๆ ฟงวาทำไมถงชอบและวาด โดยถายทอดความรสกจากการ

อานใหเพอนๆ ฟง กจกรรมอกอยางคอ “กจกรรมสงเสรมการอานใหเยาวชน

อานออกเสยงสลบกบการแสดงทาทางประกอบการเลาเรองทอาน ฝกเลาเสยง

คนแก เดก ตวละครในเรอง ผเขารวมกจกรรมสนกสนานจากการเลาและการ

210 ละครสรางนกอาน

รวมกจกรรม”

• นำไปใชในโครงการวาด-ปนจากการอาน ใหผรวมกจกรรมเลอกหนงสอมาอาน

แลวสรปเรองโดยวาดภาพ/ปนตวละครในเนอเรองจากหนงสอ แลวเลาเรองให

เพอนๆ ฟง “เปนกจกรรมหองสมดเคลอนท ทำรวมกบ อบต. และเทศบาล

ตำบล”

•ไดใชในการจดกจกรรมเยาวชนรกการอานโดยการกำหนดภาพของตวละครเพอ

ใหผเขารวมกจกรรมเกดความอยากรแลวใหผเขารวมกจกรรมอานนทานทมตว

ละครนนๆจากนนใหผเขารวมกจกรรมตอบคำถามทกำหนดให

•จดโครงการ“แบงฝนปนอาน”เปนกจกรรมสงเสรมการอานกบโรงเรยนประถม

12โรงเรยน“ใชเทคนคบางอยางทไดจากการอบรมไปออกแบบกจกรรมรวมกบ

กจกรรมศลปะ ดนตร การประดษฐ โดยนำเทคนคจากการสมมนาฯ

ไปใชประกอบการเลาเรองเชนใชการทำหนตางๆประกอบ

การเลาเรอง/อานนทานและนำเทคนครดเดอรสเธยเตอรไปใชในการทำกจกรรม

ของหองสมดชวงบายวนเสาร-อาทตย“ถาเดกๆพรอมกใชเทคนครดเดอรสเธยเตอรเชน

ใหอานดวยกนแลวเลนพากยเปนตวละครขณะอานเปนการทดลองเอาไปกระตนใหเดก

อยากอาน”

211Readers Theatre

เทคนค RT ทประยกต ãช

การสมมนาเชงปฏบตการเทคนค “รดเดอรส เธยเตอร : การละครของนกอาน”

มเทคนคตางๆทนำมาใชในการอบรมประกอบดวยเทคนคการใชเสยงการใชบทกวดนตร

เพลงประกอบการอานเทคนคการใชรางกาย/ทาทางประกอบการอานเทคนคการแสดง

แบบภาพนง(TableauVivant)การประดษฐและการใชหนแบบตางๆประกอบการอาน/

เลา และการแสดงละครการอาน นอกจากนยงมการแทรกเกมนนทนาการตางๆ

ในระหวางกจกรรม

จากรายละเอยดลกษณะ/วธการทนกสอสารรกการอานนำไปใชในกจกรรมสงเสรม

การอานหรอประยกตใชในการเรยนการสอน สรปไดวาเทคนคจากการสมมนาฯ

ทนำไปใชมากทสดคอ เทคนคการใชเสยง/อานออกเสยงแสดงอารมณ (รอยละ 31)

รองลงมาคอเทคนคการใชรางกาย/การแสดงทาทางประกอบการอาน และเทคนคการ

แสดงละครการอาน(รอยละ21เทากน)

เมอแยกพจารณาเปนรายกลม พบวา กลมครประถม-มธยม ใชเทคนคการแสดง

ละครการอานมากกวาเทคนคอนๆ(รอยละ30)ขณะทกลมครพเลยงและเจาหนาทการ

ศกษาอบต.เจาหนาทหองสมดของกทม.และในตางจงหวดใชเทคนคการใชเสยงแสดง

อารมณมากกวาเทคนคอน(รอยละ33,28และ41ตามลำดบ)ทงนอาจเนองจากครประถม-

มธยม มกลมเปาหมายชดเจน คอสามารถมอบหมายใหนกเรยนเปนผดำเนนการ จง

สามารถใช เทคนคการแสดงละครการอานซ งตองใชผแสดงมากกวา 1 คน

โดยการจดแสดงละคร/ละครการอาน/การแสดงบทบาทสมมตประกอบการอาน

ไดมากกวากลมอนๆ

สวนครพเลยงและเจาหนาทหองสมดทงของกทม.และในตางจงหวดสวนใหญ

ตองดำเนนการคนเดยวจงตองใชเทคนคประเภท“โชวเดยว”บทเวท(เทคนคเสยง/ทาทาง/

อปกรณ)มากกวากจกรรมทตองใชหลายคนแสดง

อยางไรกตามพบวาในสวนของครพเลยงของศนยพฒนาเดกเลกอบต.กนำเทคนค

212 ละครสรางนกอาน

การละครไปใชกบเดกดวย โดยครเปนผอาน และใหเดกๆ สวมหวหนตางๆ แลวแสดง

บทบาทสมมต

ลกษณะงานทนำRTไปใช

ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาอบต.

• ประยกตใชในการเรยนการสอน 50%

• จดกจกรรมสงเสรมการอาน 38%

• อนๆ 12%

ครประถม-มธยม

• ประยกตใชในการเรยนการสอน 42%

• จดกจกรรมสงเสรมการอาน 42%

• อนๆ 16%

เจาหนาทหองสมดของกทม.

• จดกจกรรมสงเสรมการอาน 83%

• อนๆ 17%

เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด

• จดกจกรรมสงเสรมการอาน 74%

• อนๆ 26%

เทคนค/วธการทใช

ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาอบต.

• (คร)อาน/เลานทานประกอบทาทาง 33%

• เดกแสดงละคร/บทบาทสมมตโดยครเปนผอาน 33%

• (คร)อาน/เลานทานประกอบหนมอ 28%

• เลนเกมนนทนาการ 6%

213Readers Theatre

ครประถม-มธยม

• จดแสดงละคร/ละครการอาน/แสดงบทบาทสมมต 30%

• ใหเดกอานนทานประกอบการแสดงทาทาง 30%

• เลนเกมนนทนาการ 12%

• แนะนำหนงสอทนาสนใจ 8%

• (คร)อาน/เลานทานประกอบทาทาง 7%

• อนๆ(หนมอ/แขงขนตอบปญหาฯลฯ) 13%

เจาหนาทหองสมดของกทม.

• (ผจด)อาน/เลานทานประกอบทาทาง 14%

• (ผจด)อาน/เลานทานประกอบหนมอ 14%

• จดแสดงละคร/ละครการอาน/แสดงบทบาทสมมต 14%

• ใหเดกอานนทานประกอบการแสดงทาทาง 12%

• สอนการประดษฐหนแบบตางๆ 10%

• เลนเกมนนทนาการ 10%

• แนะนำหนงสอนาสนใจ 7%

• อนๆ(วาดภาพเลาเรองเปดเพลง/นทานฯลฯ) 19%

เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด

• (ผจด)อาน/เลานทานประกอบทาทาง 23%

• (ผจด)อาน/เลานทานประกอบหนมอ 19%

• จดแสดงละคร/ละครการอาน/แสดงบทบาทสมมต 12%

• ใหเดกอานนทานประกอบการแสดงทาทาง 12%

• สอนการประดษฐหนแบบตางๆ 12%

• อนๆ(แขงขนตอบปญหา/วาดภาพเลาเรองฯลฯ) 22%

214 ละครสรางนกอาน

เทคนคจากการอบรมทนำไปประยกตใช

ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาอบต.

• เทคนคการใชเสยงแสดงอารมณ 33%

• การประดษฐ/การใชหนแบบตางๆ 26%

• การแสดงละครการอาน(RT) 22%

• เทคนคการใชรางกายทาทาง 15%

ครประถม-มธยม

• การแสดงละครการอาน(RT) 30%

• เทคนคการใชเสยงแสดงอารมณ 28%

• เทคนคการใชรางกายทาทาง 22%

• เกมการฝกสมาธฯลฯ 12%

เจาหนาทหองสมดของกทม.

• เทคนคการใชเสยงแสดงอารมณ 28%

• เทคนคการใชรางกายทาทาง 25%

• การประดษฐ/การใชหนแบบตางๆ 19%

• การแสดงละครการอาน(RT) 14%

• เกมเพลงดนตรฯลฯ 12%

เจาหนาทหองสมดในตางจงหวด

• เทคนคการใชเสยงแสดงอารมณ 41%

• เทคนคการใชรางกายทาทาง 22%

• การประดษฐ/การใชหนแบบตางๆ 19%

• การแสดงละครการอาน(RT) 11%

215Readers Theatre

เสยงบงบอกความพÖงãจ

เราสอบถามถงความพงพอใจตอผลงานของตนเองทไดนำไปปฏบตวาความสนใจ

ของผรบบรการคณภาพการอานปรมาณการอานและความพงพอใจตอผลงานโดยรวม

แลวใหนกสอสารรกการอานประเมนตนเองวาจะประเมนอยในระดบใด โดยแบงระดบ

ความพงพอใจออกเปน 5 ระดบ จากมากทสดถงนอยทสด แลวหาคาเฉลยรวมทงหมด

โดยใชเกณฑเฉลย3.5เปนเกณฑมาตรฐาน

โดยรวมแลวนกสอสารรกการอานประเมนอยในระดบทพงพอใจมาก คอสงกวา

เกณฑมาตรฐานทกประเดน โดยเฉพาะประเดนความสนใจของผรบบรการและความพง

พอใจตอผลงานโดยรวม สวนประเดนดานปรมาณการอาน และดานคณภาพการอาน

ความพงพอใจอยในระดบมากคอนมาทางปานกลางเลกนอย

*เปนการประเมนผลงานของตนเองความพงพอใจม5ระดบจากนอยทสด(1)–มากทสด(5)

ความพงพอใจ คาเฉลย SD

•ความสนใจของผรบบรการ 4.25 .53

•คณภาพการอาน 3.84 .67

•ปรมาณการอาน 3.88 .67

•ความพงพอใจตอผลงานโดยรวม 4.17 .60

“จากป†าจนเปนเมอง

อนรงเรองอยลาวลย

ดวยแรงแหงคนนน

แหละคอคนผทำทาง”(เนาวรตนพงษ ไพบลย

บางตอนจาก“คนทำทาง”)

216 ละครสรางนกอาน

บางสวนแสดงความคดเหนทเกยวของกบการประเมนดงน

“การจดกจกรรมในหองสมดผรวมกจกรรมสวนใหญมพนฐาน

ความรตางกนทำใหการวดผลประเมนอาจคลาดเคลอน”(จงหวดตาก)

“ระหวางจดกจกรรมเดกกจะใหความสนใจและเหนความสำคญของการ

อานแตเมอประเมนผลแลวเดกกยงมาอานหนงสอไมมากเทาทควรทำอยางไรถง

จะใหการอานเขาไปอยในจตสำนกของเดกๆไดตลอดไปตองการใหเดกอานทกวน

อานทกคน อานทกเรอง อานเพออาน แตไมตองเกบไวในสมองทกเรอง”

(กรงเทพมหานคร)

“จากการนำเทคนคตางๆ จากการอบรมมาจดกจกรรมสงเสรมการอาน

ทำใหเกดทกษะใหมๆทไมเคยจดกจกรรมมากอนผรวมกจกรรมพงพอใจในการจด

กจกรรมทหองสมดจดให”(จงหวดสงขลา)

“เทคนคทไดรบชวยทำใหการจดกจกรรมในแตละครงประหยดคาใชจาย

และนกเรยนหรอเดกๆ ทเขารวมกจกรรมใหความสนใจเพมขน สนกสนานไดรบ

ประโยชนมากกวาเดมมากกวาในการจดกจกรรมคราวกอนๆ”(กรงเทพมหานคร)

อยางไรกตามการประเมนความพงพอใจในทนคงสรปไดเพยงวามการนำเทคนค/

วธการทไดรบจากการสมมนาฯ ไปใชในการปฏบตงาน และเปนเทคนคทดงดดความ

สนใจของผรวมกจกรรมได แตการวดผลทชดเจนในการโยงถงเรองหนงสอและการอาน

คงตองศกษาในเชงลกในระยะยาวตอไป

217Readers Theatre

ป˜ญหาคออะäร

จากการนำผลทไดจากการสมมนาฯประยกตสภาคปฏบตประมาณ3ใน4ของ

นกสอสารรกการอาน ระบถงปญหาหรออปสรรคทเกดจากบรบทของลกษณะงาน

ผรวมกจกรรมและตวผจดแตประมาณ1 ใน4ของนกสอสารรกการอานระบวาไมม

ปญหา

ครพเลยงและเจาหนาทการศกษาของ อบต. ระบเรองเดกยงเลก สมาธสน

เปนปญหามากทสด สวนกลมครประถม-มธยม ระบปญหาเรองเวลาในการจดกจกรรม

เนองจากเดกมกจกรรมมากเปนลำดบสงสด รองลงมาคอเดกชนประถม 1-3 ยงอาน

หนงสอไมคลอง/ยงไมพรอม เดกไมกลาแสดงออก และผนำกจกรรมขาดทกษะ/

ประสบการณ

เจาหนาทหองสมดทงของกทม.และตางจงหวดพบปญหาเดยวกนคอบคลากร

ไมเพยงพอ เปนอปสรรคมากทสด นอกจากนเจาหนาทหองสมดในตางจงหวดยงพบอก

ปญหาหนงในระดบมากพอๆ กน คอ กลมเปาหมายไมมาหองสมด สวนใหญมายม

หนงสอแลวกลบ

อยางไรกตามบางสวนระบถงปญหาและไดอธบายประกอบไวนาสนใจเชน

“ททำงานของดฉนเปนศนยพฒนาเดกเลกจะมเดกวย2ขวบครงถง3ขวบ

เวลาใสหวรปสตวเดกจะชอบเดนและวง และชอบใชเสยง จะปฏบตคอยเปนคอย

ไปตามขนตอนของแตละตอนจะตองใชเวลา”(จงหวดฉะเชงเทรา)

“การแสดงละคร เดกชอบ แตเรองราวตองเตรยมตวเดกเพราะเดกทมา

คนควาหองสมด จะมาคนแลวไดขอมลกกลบบาน ตองใชความรวมมอจาก

โรงเรยนหรอชมชนใกลเคยง เพราะเปนหองสมดประชาชนไมใชโรงเรยน”

(กรงเทพมหานคร)

218 ละครสรางนกอาน

“ปญหาคอการเสนอรปแบบกจกรรมและเวลาในการฝกซอมปฏบตนอย

เนองจากบางทถาจะขอความรวมมอจากทานอนๆ บางททานกไมวางฝกซอม

หรอเสนอขนไปกตองตดออก เนองจากปจจยหลายๆ อยาง เชน บคลากร

เวลางานประจำ ฯลฯ จงตองพยายามประยกตโดยใชคน 1 หรอ 2 คน”

(กรงเทพมหานคร)

“ตอนทเรมตนจดกจกรรมตดขดนดหนอย เพราะทำคนเดยวแตตองกำกบ

ทงเสยง เรองราวทจะนำมาพดคย และสงเกตความสนใจของผเขารวมกจกรรม

แตเมอกจกรรมเรมขน ผเขารวมกจกรรมนง สายตาจองมองมาทเรา โอเค ผาน”

(จงหวดสงขลา)

“เทคนคบางอยางไมสามารถแสดงหรอถายทอดใหกบกลมเปาหมายไดเพราะ

หองสมดประชาชนจะไมมกลมเดกเลกๆมารวมกจกรรมดงนนบรรณารกษจำเปน

ตองขอความรวมมอจากโรงเรยนหรอสถานเดกเลกใหมารวมกจกรรม”

(จงหวดสงขลา)

“ตองเอาเทคนคมาปรบใหเขากบกลมเปาหมายและลกษณะกจกรรมปญหาม

2 ประการ คอ 1) กจกรรมในโรงเรยน เนองจากเดกเยอะ เวลาจดนอย

สวนใหญใชวธสาธต เดกไมคอยมโอกาสทำเอง 2) กจกรรมทหองสมด

เนองจากเดกมหลายวยความสนใจตางกนตองหาโอกาสเหมาะๆ(ขนอยกบความ

สนใจของเดกดวย)ในการชวนเดกมาทำกจกรรมบรรยากาศทไมเปนทางการทำให

ออกแบบกจกรรมยาก ปญหาหลกๆ นาจะเปนการทเดกสวนใหญทเราไปจด

กจกรรมดวยจะอยระดบป.3-5เปนสวนใหญไมไดรบการปลกฝงเรองการอานมา

ตงแตเลกๆ จงดงความสนใจยาก ปญหาอกอยางคอ เดกๆ เกน 50%

อานหนงสอไมคอยออก มกกลายเปนขอใหพเลยงอานใหฟง แตไมคอยอานเอง”

(จงหวดเชยงใหม)

219Readers Theatre

áลวเราจะพบกนอกäหม

นกสอสารรกการอานไดใหขอคดเหนเพมเตมสวนใหญ(รอยละ40)เหนวาควรจด

การอบรมสมมนาแกผสนใจอก และเหนวาโครงการ ปสอ. เปนโครงการทสงเสรมใหผ

ปฏบตงานนำไปประยกตใชไดด

นอกจากนน ระบวาอยากใหวทยากรไปจดทหนวยงานหรอทำโครงการเคลอนท

อยากใหจดสมมนาทเนนเดกปฐมวยโดยเฉพาะ อยากใหมการผลตคมอเปนหนงสอ

การสมมนาฯทำใหผเขาอบรมมความกลา/มนใจตวเองมากขนเปนตน

ความคดเหนตางๆเชน

• “ควรมการจดอบรมลกษณะนบอยๆ เพอนำมาพฒนากระบวนการอาน เพอ

สรางสงคมการอานใหเกดขน”(กรงเทพมหานคร)

• “เปนกจกรรมสงเสรมการอานทดอกรปแบบหนงทจะทำใหเดกเกดความสนใจ

ในการอาน นาจะมการขยายผลใหแกคร-บรรณารกษตางจงหวดในภมภาค

ตางๆ ไดกระจายและนำเทคนคดๆ แบบนไปใชในโรงเรยนทกๆ แหง”

(จงหวดอดรธาน)

• “การจดอบรมเทคนคตางๆทสงเสรมการสอสารรกการอานตองทำเปนระยะๆ

เพอนำมาประยกตใชไดมากขน”(จงหวดยะลา)

• “อยากใหมการอบรมสมมนาอยางนตอไปอก และเชญคณะครเขารวมใหมาก

วาเดมเพราะกจกรรมสงผลตอนกเรยนดมาก”(กรงเทพมหานคร)

• “เปนกจกรรมทดมากๆ อยากใหครภาษาไทยและครบรรณารกษทกคนได

อบรมไดเรยนรดวย”(จงหวดพระนครศรอยธยา)

• “โครงการท ไดจดขนเปนโครงการทดมากตองการใหจดอก อาจจะม

เทคนคและวธการใหมๆ เพอสงเสรมใหนกเรยนรกการอานมากยงขน”

(จงหวดฉะเชงเทรา)

220 ละครสรางนกอาน

• “โครงการ ปสอ. ไดใหความรและเทคนคทชวยสงเสรมใหผปฏบตงานนำไป

ประยกตใชไดอยางดยง”(กรงเทพมหานคร)

• “การสมมนาฯ ครงนทำใหผลการปฏบตงานมหลายรปแบบ ไดนำความรทได

มาประยกตใชในการทำงาน”(กรงเทพมหานคร)

• “ในการอบรมสมมนาครงนมประโยชนมากเกดความคดสรางสรรคประยกตใช

กบงานไดหลากหลายรปแบบ”(กรงเทพมหานคร)

• “โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน(ปสอ.)

มประโยชนตอเยาวชนอยางมาก การนำไปใชไมยงยาก เพราะไมตองหา

อปกรณจากทอนหรอทมราคาแพง เพราะเปนเทคนคทสามารถนำไปใชไดโดย

เฉพาะวชาศลปะและภาษาไทย”(จงหวดตาก)

• “การสมมนาฯไดรบความรนำไปปรบกบการอบรมอนๆได”(จงหวดฉะเชงเทรา)

• “กจกรรมสงเสรมการอานเหมาะสมอยางยงทจะไดนำเอาเทคนคทอบรมมาใช

ขอยนยนวาการอบรมทำใหเรามความกลาทจะแสดงออกมา ไมวารปแบบใด”

(กรงเทพมหานคร)

• “ในฐานะของครผสอนและนำสงทไดรบจากการอบรมมาปฏบตจรงเหนวาเปน

การสรางความมนใจอนดทจะเปลยนแปลงวธสอนอานใหมความนาสนใจขน”

(กรงเทพมหานคร)

และความคดเหนทชวนใหพจารณาเพมเตม

“เทคนคและวธการจากการสมมนาเหมาะกบหองสมดโรงเรยนซงมกลม

เปาหมายทชดเจนหรอศนยพฒนาเดกเลก แตหองสมดสามารถจดกจกรรมได

เปนครงคราวไป”(จงหวดอางทอง)

“จากการประเมนเพอนครทไปอบรมครบางคนสอนวชาแกนธรกจเชน

บญชนาจะไมคอยมโอกาสนำไปใชถามกนอย(มาก)”(จงหวดฉะเชงเทรา)

“อยากใหนำนกเรยนเขารบการฝกอบรมดวย”(กรงเทพมหานคร)

“ในการนำเอาเทคนครดเดอรสเธยเตอรไปใชตองปรบวธการ/กระบวนการ

221Readers Theatre

เพมขนถาจะใหถงเปาหมายคอเดกอานมากขน แตเทคนคนประสบผลสำเรจ

มากทสดในการดงใหเดกมาสนใจรวมกจกรรมเพราะโดยธรรมชาตเดกๆชอบ

ฟง/ด/ชม ละคร นทาน การแสดงอยแลว แตจะโยงใหไปถงการอานอยางไร

ตองปรบกระบวนการอกมากและทำใหตอเนอง”(จงหวดเชยงใหม)

ความสงทาย

จากการศกษาในครงนพบวา

ครพเลยงหรอครในศนยพฒนาเดกเลกไดประยกตความรไปใชเพอสงเสรมการอาน

ของเดก อยางไรกตาม มขอจำกดในทศนะของครกคอเดกปฐมวยมสมาธสนมาก

สวนเจาหนาทดานการศกษาของอบต.มสวนสำคญในการกำหนดนโยบาย/แผนของตำบล

โดยการกำหนดโครงการตางๆ ไวในแผนพฒนาตำบล กรณตองการใหความสำคญใน

เรองการสงเสรมการอานกอาจบรรจโครงการและกจกรรมเกยวกบการอานไดแตไมไดม

บทบาทโดยตรงในการสอสารกบเดก ผทมบทบาทโดยตรงคอครพเลยงในศนยพฒนา

เดกเลก

ครประถม-มธยม มกลมเปาหมายทจะสอสารเพอสงเสรมการอานไดอยางชดเจน

ครอาจไมจำเปนตองเปนผแสดงเอง แตรเทคนคเชงละคร และสามารถมอบหมายให

นกเรยนหรอกลมเปาหมายใหนำไปปฏบตไดสภาพการณของโรงเรยนคอปญหาเรองเวลา

ในการจดกจกรรมหรอโรงเรยนมกจกรรมมากอยางไรกตามครมทางเลอกทจะประยกต

ใชในการเรยนการสอนในหองเรยนได

บรรณารกษหรอเจาหนาทหองสมดทงของกรงเทพมหานครและในตางจงหวดได

ประยกตความรไปใชเสรมในการจดกจกรรมสงเสรมการอาน แตมขอจำกดเรองจำนวน

บคลากรไมเพยงพอในการจดกจกรรมประเภทละครกอปรกบกลมเปาหมายมความหลาก

หลายและมลกษณะมายมหนงสอแลวกลบ บรรณารกษอาจตองเพมการประชาสมพนธ

222 ละครสรางนกอาน

และทำงานในเชงประสานงานมากขน โดยอาจขอความรวมมอจากโรงเรยนในชมชนใน

การจดกจกรรมเปนตน

เราขอชนชมนกสอสารรกการอานทมงมนและตองการสงเสรมใหเดกและเยาวชน

มนสยรกการอาน กลไกขององคกรอาจมใชอปสรรคสำคญเกนกวาความตงใจของนกสอสาร

รกการอานขบวนการ“ปลกการอาน-ผานลลาละคร”หรอการนำพนฐานดานศลปะการ

แสดงไปชวยในการจดกจกรรมสงเสรมการอานเปนการเสรมพลงไดแตตองขนอยกบทศ

นคตสวนตวคอความรกและดมดำในการอาน ผนวกกบความเชอมนในพลงของศลปะ

การแสดง

รกการอานหนงสอรกคนอานหนงสอและจตใจทมงมนและทมเท เปนสงจำเปน

ประสบการณจากการฝกปฏบตจะทำใหเกดความชำนาญแมปฏบตการเพยงคนเดยวและ

ไมวาจะอยในองคกรลกษณะใดกตาม

223Readers Theatre

• ขอมลจากวทยากรโครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการ

อาน(ปสอ.)

• เอกสารประกอบการสมมนาเทคนค“รดเดอรสเธยเตอร:การละครของนกอาน”

1.เนาวรตนพงษไพบลย“รกอาน-รกเขยน”“คนไมอานหนงสอ”และ“กนอาหาร

อานหนงสอ”จากหยดสกนดคดสกหนอยหมดหมายเลข1(2543)

2. ถรนนท อนวชศรวงศ “สรางนสยใฝรใหลก” จาก ปญหาวนๆ ของเจาตวเลก

(2530) “เปดหนงสอใหลกนอย” และ “สรางมมนทานในบาน” จาก เลยงลก

ใหประสบความสำเรจ(2538)

3.สำนกพฒนาสขภาพจตกระทรวงสาธารณสข“วยของเดกกบพฤตกรรมการอาน”

จากเชยวชาญชวตฉลาดคดสรางสรรค(2548)

4.พรณอนวชศรวงศ(แปล)“รหนงสอรกการอานเรมจากในบานสานตอในโรงเรยน

และชมชน”

5.พรณอนวชศรวงศ(แปล)“ReadersTheatre:การละครของนกอานเทคนค

สงเสรมการอานดวยศลปะการละครอยางงายๆและขอมลทางอนเทอรเนต”

6. ถรนนท อนวชศรวงศ สรางสรรคบทการแสดง กสมา เทพรกษ ลดทอนบท

“บทการแสดงละครบรรเลงบทเพลงหนงสอ”

7.วทวสสงสะกจ“พนฐานการแสดง :การเตรยมความพรอมของรางกายจตใจ

และสมองเพอเขาสโลกแหงหนงสอ”

áËÅ‹§ÍŒÒ§ÍÔ§

224 ละครสรางนกอาน

8.สกญญาสมไพบลย“ศลปะการใชเสยงเพอการสอสารและอานวนจสาร”

9.ณฐภรณรตนชยวงศ“เวทนมเสยงดนตร:การสรางสรรคเสยงดนตรเพอการแสดง”

10.พรณอนวชศรวงศ(แปล)“ปรบสมดลใหชวตพชตไดดวยบทกว”

11.ปอรรชมยอดเณร“กระบวนการถายทอดความคดผานการแสดงลลา”

12.พรณอนวชศรวงศ(แปล)“เทคนคการแสดงReadersTheatre”

13.กสมาเทพรกษ“การประดษฐหนแบบตางๆ”

14.กสมา เทพรกษ “บทละครฉบบกระชบ เรอง บตก” ดดแปลงจากวรรณกรรม

เยาวชนเรองบตกดาวดวงนนระหวางนำกบฟาของกายากลาทะเล

15.กายากลาทะเล(สกญญาสมไพบลย)“ระบำสายธารตำนานมอแกน”นทาน

บทกวและซดเสยง

16.ถรนนทอนวชศรวงศ“ซาดาโกะกบนกกระเรยนพนตว”วรรณกรรมเยาวชน

225Readers Theatre

• ขอมลตางประเทศAlternativeMedicineMagazine(December13,2006)BalancingAct--ThePoetryCure

http://www.revolutionhealth.com/healthy-living/natural-health/healing/poetry/

Bafile,Cara.(2003)Reader’sTheater:AReasontoReadAloud(EducationWorldSep-

tember 22, 2003) http://www.education-world.com/a_curr/profdev/profdev082.

shtml

Carrick, Lila. (2001) Internet resources for conducting Readers Theatre. http://www.

readingonline.org/electronic/elec_index.asp?HREF=carrick/index.html

CurriculumBasedReadersTheatrehttp://www.rosalindflynn.com/RdrsThtr.html

DepartmentofEducation,Tasmania,SchoolEducationDivisionReadersTheatrehttp://

wwwfp.education.tas.gov.au/English/readerstheatre.htm

ForidaOnlineReadingProfessionalDevelopment(November9,2006)FOR-PD’sReading

Strategy : Reader’s Theater http://forpd.ucf.edu/strategies/stratReadersTheater.

html

Gregory,Mandy.UsingReader’sTheater Instructionally in theClassroomhttp://www.

mandygregory.com/readers_theater.htm

Guignon,Anne.(2002)ReadingAloud--AreStudentsEverTooOld?(EducationWorld)

http://www.education-world.com/a_curr/curr081.shtmlandhttp://readerstheatre-

digest.com/archives/x13rtineducation.htm

Laughlin,MildresK.Black,PeggyT.andLobergMargeryK.SocialStudiesReaders

Theaterhttp://www.teachervision.fen.com/drama/social-studies/6535.html

LiteracyBeginsatHomehttp://literacyconnections.com/LiteracyBeginsAtHome.php

Prescott,JenniferO.TeachingandLearning:ThePowerofReader’sTheaterhttp://www.

readers.org/readerstheater.htm

Prescott,JenniferO.ThePowerofReader’sTheaterhttp://teacher.scholastic.com/prod-

ucts/instructor/readerstheater.htm

PutReadingFirst-FluencyInstructionhttp://www.nifl.gov/partnershipforreading/publica-

tions/PFRbooklet.pdf

ReadersTheatre:ConceptsandElementshttp://www.comm.unt.edu/histofperf/rt2.htm

226 ละครสรางนกอาน

ReadersTheatre :FromTheory toPracticehttp://www.readwritethink.org/lessons/les-

son_view.asp?id=172

Reader’sTheatreBasicshttp://bms.westport.k12.ct.us/mccormick/rt/RTHOME.htm

ReadersTheatreEvaluationhttp://www.humboldt.edu/~jmf2/floss/rt-eval.html

ReadingAgency,The.Readhttp://www.readingagency.org.uk/adults/

ReadingAloudhttp://literacyconnections.com/ReadingAloud.php

SaskatchewanEducation,CanadaReadersTheatrehttp://www.sasked.gov.sk.ca/docs/

mla/speak028.html

SaskatchewanEducation,CanadaSampleAssessmentforReadersTheatrehttp://www.

sasked.gov.sk.ca/docs/ela20/teach2.html

Sebesta,Sam.ReadersTheatrehttp://www.teachervision.fen.com/literature/theater/6526.

html

Scriptsforschools.ReadersTheater:WhyRreadersTheater?http://www.scriptsforschools.

com/96.html

Scriptsforschools.WhatisChoralSpeaking?http://www.scriptsforschools.com/90.html

Scriptsforschools.WhatisReadersTheater?http://www.scriptsforschools.com/68.html

Shepard,Aaron.(2004)ReadersOnStage.LosAngeles:ShepardPublications.http://

www.aaronshep.com/rt/index.html

Stump,WalterRay.OralInterpretation+ReadersTheatre=Performance(ReadersThe-

atreDigestIssue#13,Fall2006)http://readerstheatredigest.com/archives/x13stump.

htm

TalkingAboutBooksWithYourStudentshttp://literacyconnections.com/TalkingAbout-

BooksWithYourStudent.php

Walker,Lois.ReadersTheatre:Teacher’sGuide(“ReadersTheatreinElementaryClass-

room”and“Strategies forReading :ReadersTheatre inMiddleSchool”)http://

www.loiswalker.com/catalog/teach.html

227Readers Theatre

ÀÒ¤¼¹Ç¡

โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรคเพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน

ดำเนนการโดย

สาขาสอสารการแสดง(ระดบปรญญาตร-โท)

ภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง

คณะนเทศศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

รวมกบภาค

เรอง โครงการวจยปฏบตการเชงสรางสรรค

เพอสงเสรมนกสอสารรกการอาน

วนท 13 กมภาพนธ 2551ณ หองเปนสข สำนกงาน สสส.

การประชมเสวนาการสรางสรรคกจกรรมรกการอาน

นกสอสารรกการอานรนท 1 (2-4 เมษายน 2551)

232 ละครสรางนกอาน

นกสอสารรกการอานรนท 2 (28-30 เมษายน 2551)

233Readers Theatre

(17 กรก®าคม 2551) อ.ทามวง จ.กาญจนบร

โครงการอบรมเชงปฏบตการเยาวชนนกสอสารรกการอาน

234 ละครสรางนกอาน

235Readers Theatre

แผนงานสอสรางสขภาวะเยาวชน (สสย.)

สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

กลมงานพฒนาหองสมดฯ กองนนทนาการ สำนกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว

กรงเทพมหานคร

ฝายบรหารโครงการวชาการ สำนกงานอทยานการเรยนร (องคการมหาชน)

องคการบรหารสวนตำบล (อบต.) และเทศบาล จงหวดนนทบร

เทศบาลเมองฉะเชงเทรา จงหวดฉะเชงเทรา

แผนกสอเทคโนโลย องคการคาของ สก.สค.

ภาควชาวาทวทยาและสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สาขาวชาศลปะการละคร คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา

โปรแกรมวชานเทศศาสตร คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

จงหวดฉะเชงเทรา

ภาควชานเทศศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา

ศนยศลปะการละครเพอการพฒนา สถาบนคลงสมองของชาต

เครอขายนกวชาการศลปะการแสดงแหงประเทศไทย

เครอขายสรางเสรมผผลตสอสรางสรรค (สส.สส.)

สถาบนการตนไทย มลนธเดก

รายการ “สอสนตภาพ จบจองมองสอ” โดยโครงการสอสนตภาพ คณะนเทศศาสตร จฬาฯ

และสถานวทยแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

และ องคกรและบคลากรทใหความรวมมออยางดยง

¢Í¢Íº¤Ø³

236 ละครสรางนกอาน

¤³Ð¼ÙŒ´Óà¹Ô¹â¤Ã§¡Òà : ¡ÅØ‹Á˹؋ÁÊÒÇÊ×èÍÊѹµÔÀÒ¾ ÀÒ¤ÇÔªÒÇÒ·ÇÔ·ÂÒáÅÐÊ×èÍÊÒáÒÃáÊ´§

¤³Ð¹Ôà·ÈÈÒʵÃ� ¨ØÌÒŧ¡Ã³�ÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂ

รองศาสตราจารยถรนนท อนวชศรวงศ ทปรกษาโครงการ / ผอำนวยการสมมนา

อาจารยสกญญา สมไพบลย ผประสานงาน / วทยากร / นกแสดง

อาจารยชตมา มณวฒนา เปลงขำ วทยากร

อาจารยกสมา เทพรกษ วทยากร / นกแสดง / ผกำกบ

อาจารยวทวส สงสะกจ วทยากร / ผกำกบ

อาจารยปอรรชม ยอดเณร วทยากร / นกแสดง

อาจารยณฐภรณ รตนชยวงศ วทยากร / นกแสดง

คณเกรยงไกร ฟเกษม นกแสดง / วทยากรสมทบ

อาจารยประภสสร จนทรสถตพร ฝายกจกรรม / วทยากรสมทบ

อาจารยธนช ถนวฒนานกล ฝายกจกรรม

คณสรชย มดำ ฝายกจกรรม / นกแสดง

คณสถาพร พลวฒน ฝายเทคนค

คณสมใจ วเชยรชม ฝายสำนกงาน

คณนนทศร ญาณจนทร ฝายธรการ / ผชวยนกวจย

คณสดใจ พรหมเกด วทยากรสมทบ / ฝายบรรณาธกรณกจ

คณพรณ อนวชศรวงศ ฝายวชาการ / ฝายบรรณาธกรณกจ

และนสตสาขาสอสารการแสดง คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

รวมปฏบตงานในโครงการ

237Readers Theatre

เสยงจาก¼Ùเขารวมสมมนาเชงปฏบตการ RT

จากการนำเทคนคตางๆ

จากการสมมนาไปจดกจกรรมการอาน

ทำใหเกดทกษะใหมๆ ท ไมเคยทำมากอน

ผรวมกจกรรมพงพอใจในการจด

กจกรรมทหองสมดจดให…

ระหวางจดกจกรรมเดกกจะใหความสนใจ

และเหนความสำคÞของการอาน...

ตองการใหเดกอานทกวน อานทกคน

อานทกเรอง อานเพออาน แตไมตอง

เกบไว ในสมองทกเรอง

238 ละครสรางนกอาน

เสยงจาก¼Ùเขารวมสมมนาเชงปฏบตการ RT

เมอตนเดอน…มโอกาสเขารวมสมมนาเชงปฏบตการ

เรองเทคนครดเดอรส เธยเตอร... เมอครงแรกไดหนงสอ

เชÞมาคอนขางงงๆ เพราะเกดมาเพงเคยไดยนเทคนคน

เปนครงแรก... ทำใหหตาเราสวางขน ไดขอสรปกบตวเองวา

กจกรรมสงเสรมการอานทำไดหลายแบบจรงๆ และเปนเรองของทก

คนทตองตระหนก และไมมศาสตรสาขาใดเปนเจาของ เพยงแตวา

ศาสตรสาขาใดจะเขาไปสนบสนน

ตรงแงมมไหน...

เทคนคท ไดรบชวยทำให

การจดกจกรรมในแตละครงประหยด

คาใชจาย และเดกๆ ทเขารวมกจกรรม

ใหความสนใจเพมขน สนกสนาน

ไดรบประโยชนมากกวาเดม

มากกวาในการจดกจกรรม

คราวกอนๆ

239Readers Theatre