1

VDO ประกอบการเรยน เรอง

การรกษาดลยภาพในรางกาย เนอหา 1 อวยวะแลกเปลยนแกสของสตว 2 การหายใจและการแลกเปลยนแกสของคน 3 การขบถายของเสยของสงมชวต 4 การขบถายของเสยของคน 5 การรกษาดลยภาพของนา และแรธาต 6 การรกษาดลยภาพของ pH (กรด-เบส) 7 การควบคมอณหภมของรางกาย

2

1. อวยวะแลกเปลยนแกสของสตว

P1 : Porifera

3

P2 : Coelenterata

4

P3 : Platyhelmisthes

5

P4 : Nematoda

6

P5 : Annelida

7

P6: Mollusca

8

P7 : Arthropoda

9

P7 : Arthropoda (ตอ)

P8 : Echinodermata

10

ตารางสรปอวยวะทใชในการแลกเปลยนกาซของสตว Phylum (ตวอยาง) อวยวะแลกเปลยนแกส

1. Porifera (ฟองน ำ)

- Ostia - Osculum

2. Coelenterata หรอ Cnidaria (ไฮดรำ , ปะกำรง , แมงกะพรน)

- ผวหนง - Gastrovacular cavity

3. Platyhelminthes (พลำนำเรย)

- ผวหนง

4. Nematoda (พยำธไสเดอน)

- ผวหนง

5. Annelida - ไสเดอนดน - แมเพรยง

- ผวหนง + หลอดเลอด - เทำเทยม (Parapodia)

6. Mollusca - หมก , หอย - ทำก

- เหงอก (Gill) - ปอดเทยม (Pseudolung)

11

ตารางสรปอวยวะทใชในการแลกเปลยนกาซของสตว (ตอ) Phylum (ตวอยาง) อวยวะแลกเปลยนแกส

7. Arthropoda Class Arachnida - แมงปอง - แมงมม Class Insecta (ตกแตน) Class Crustacea (กง , ป) Class Merostomata (แมงดำทะเล) Class Diplopoda (ก งกอ) Class Chilopoda (ตะขำบ)

- ทอลม (Trachea) - Book lung - ทอลม (Trachea) - เหงอก (Gill) - Book gill - ทอลม (Trachea) - ทอลม (Trachea)

8. Echinodermata - ปลงทะเล - ดำวทะเล

- Respiratory tree - Dermal gill

9. Chordata - ปลำ - สตวครงบกครงน ำ ขณะเปนลกออด ขณะเปนตวเตมวย - สตวเล อยคลำน - สตวปก - สตวเล ยงลกดวยนม

- เหงอก (Gill) - ใช External gill - ปอด (Lung) + ผวหนง - ปอด (Lung) - ปอด (Lung) - ปอด (Lung)

12

แบบทดสอบท 1 อวยวะแลกเปลยนแกสของสตว

1.(มช. 52) สงทกาหนดใหขอใดทมความจาเปนตอการแลกเปลยนแกสในสตว ก. การแพร ข. ผนงบาง และมผวเปยกชน

ค. เซลลเมดเลอดแดง ง. ฮโมโกลบน

1 ก และ ข 2. ค และ ง 3. ก , ข และ ค 4. ข , ค และ ง 2.(Ent.) อากาศจะเคลอนผานเมมเบรนไดอยางไร (1) และลกษณะผวของเมมเบรน

ตองเปนอยางไร (2) 1. (1) กำรแพร (2) แหง 2. (1) กำรแพร (2) เปยกช น 3. (1) ออสโมซส (2) แหง 4. (1) ออสโมซส (2) เปยกช น 3.(Ent.) การแลกเปลยนกาซของสตวตอไปนคออะไร (1) ไสเดอน (2) กง (3) ดวง (4) หอยทากบก (5) ง 1. (1) ผวลำตว (2) เหงอก (3) เหงอก (4) ปอดเทยม (5) ปอด 2. (1) ผวลำตว (2) เหงอก (3) ทอลม (4) ปอดเทยม (5) ปอด 3. (1) ผวลำตว (2) เหงอก (3) ปอด (4) เหงอก (5) ปอด 4. (1) ผวลำตว (2) เหงอก (3) ปอด (4) เหงอก (5) ปอด

13

4.(Ent.) จากแผนภาพโครงสรางการแลกเปลยนแกสของสงมชวตชนดตางๆ ขอใดเขาคกนได ถกตอง

ก ข ค ง จ 1. 2. 3. 4.

ฟองน ำ พยำธตวแบน

ปลำกด ปะกำรง

ไก กระตำย สนข

คำงคำว

ไฮดรำ ฉลำม

ไสเดอนดน พลำนำเรย

หมดน ำ ไรน ำ ลกออด ปลำตน

กบ แมงมม แมลงสำบ คำงคก

5.(Ent.) ขอใดเปนสมบตทคลายคลงกนระหวางเทรเคย (trachea) ของแมลงกบบรอนคโอลส

(bronchioles) ของสตวเลยงลกดวยนานม ก. ลาเลยงอากาศเขาและออกจากรางกาย ข. ผนงแขงแรงเนองจากมแคลเซยม ค. ไมมการแลกเปลยนแกสเกดขนทบรเวณผว ง. อยทางดานลางของหลอดอาหาร

1. ก, ข 2. ข, ค 3. ค, ง 4. ก, ค 6.(Ent) ไสเดอนดนและแมเพรยงเปนสตวทอยใน phylum เดยวกน แตการหายใจจะแตกตางกน คอ 1. ไสเดอนหำยใจโดยใชผวลำตว สวนแมเพรยงมเหงอกใชหำยใจ 2. ไสเดอนหำยใจโดยผวลำตว สวนแมเพรยงมระบบทอลมหำยใจ 3. ไสเดอนหำยใจโดยระบบเลอด และระบบทอลม แมเพรยงไมม 4. ไสเดอนหำยใจแบบไมใชออกซเจน แมเพรยงหำยใจแบบใชออกซเจน 7. (Pat 2 ม.ค. 54) คณสมบตททาใหผวหนงของไสเดอนดนสามารถแลกเปลยนกาซไดคอ

1. หนำและมขนชวยพดโบกออกซเจน 2. ชมช นและมตอมมำกมำย 3. มพ นทผวมำก 4. บำงและชมช น

14

8.(Ent) tracheal system และ spiracle พบไดในสตวพวก 1. ผเส อ แมลงสำบ 2. แมลงสำบ แมงมม 3. ผเส อ แมงมม 4. ยง แมงดำทะเล

15

2. การหายใจและการแลกเปลยนแกสของคน

1) สรปทศทางของทางเดนหายใจของคน

โพรงจมก (nasal cavity) คอหอย (pharynx) กลองเสยง (larynx) หลอดลม (trachea) ขวปอด (bronchus) แขนงขวปอด (bronchi)

หลอดลมฝอย (bronchiole)ถงลม (air sac/alveolus/alveoli)

16

2) กลไกการหายใจของคน

การหายใจ (breathing) - เกดจากการทางานของกลามเนอกระบงลม ,

กระดกซโครงและกลามเนอยดซโครงแถบนอก- แถบใน

แบงตามทศทางการเคลอนทของอากาศ แบงตามตาแหนงของอวยวะ

การหายใจเขา หายใจออก การหายใจสวนทอง การหายใจสวนอก (Inspiration) (Expiration) (Abdominal breathing) (Chest breathing)

17

ตารางแสดงการเปรยบเทยบ การหายใจเขา (Inspiration) และหายใจออก (Expiration)

ลกษณะทเปรยบเทยบ การหายใจเขา (Inspiration)

การหายใจออก(Expiration)

1) กลามเนอกระบงลม หดตว , กระบงลมลดตว

ตำลง คลำยตว , กระบงลมยก

ตวข น 2) กลามเนอยดซโครง - แถบนอกและแถบใน - ลกษณะซโครง

หดตวและคลำย ยกตวสงข น

คลำยและหดตว ท งตวตำลง

3) ปรมาตรทรวงอกและปอด ขยำยตวข น ลดลง

4) ความดนภายในปอด ลดตำกวำ

บรรยำกำศภำยนอก สงกวำ

บรรยำกำศภำยนอก 5) ทศทางการเคลอนทของ อากาศ

เคลอนทเขำปอด เคลอนทออกจำกปอด

18

3) การลาเลยงแกสในรางกาย

19

แบบทดสอบท 2.

การหายใจและการแลกเปลยนแกสของคน 1(A-NET 50) สภาวะของกลามเนอในขอใดทชวยทาใหเกดการหายใจเขา 1. กลำมเน อกะบงลมคลำยตวทำใหกะบงลมโคงข น 2. กลำมเน อบรเวณซโครงแถบนอกหดตวทำใหกระดกซโครงยกตวข น 3. กลำมเน อบรเวณซโครงแถบในหดตวทำใหกระดกซโครงยกข น 4. กลำมเน อหนำทองหดตวทำใหประมำตรในชองทองเพมข น

2(มช. 54) เมอปรมาณ O2 ในเลอดเพมขนจะมผลตอการหายใจอยางไร 1. หำยใจเรวข น 2. หำยใจชำลง 3. หอบ 4. หยดหำยใจ 3(มช.47) จากสมการตอไปน ปฏกรยาเคม A และ B เกดขนทอวยวะใดในรางกายของคน A

Hb + O2 HbO2 B

1. A ทเน อเยอ 2. A ทปอด 3. A , B ทปอด 4. A , B ทเน อเยอ 4(A-NET 49) ปฏกรยาขอใดเกดในหลอดเลอดฝอยบรเวณกลามเนอ

1. Hb + O2 HbO2 และ H+ + HCO- H2CO3 CO2 + H2O 2. Hb + O2 HbO2 และ H2O + CO2 H2CO3 H+ + HCO-

3

3. HbO2 Hb + O2 และ H+ + HCO-

3 H2CO3 CO2 + H2O 4. HbO2 Hb + O2 และ H2O + CO2 H2CO3 H+ + HCO3

-

20

5(A-NET 50) ปฏกรยาใดตอไปนทพบในเซลลเมดเลอดแดงทเคลอนทในหลอดเลอดฝอยใน

เนอเยอของรางกาย (กาหนดให Hb = hemoglobin) ก. Hb + 4O2 Hb(O2)4 ข. Hb(O2)4 Hb + 4O2 ค. CO2 + H2O H2CO3 ง. Hb + CO2 HbCO2 1. ก และ ข 2. ก และ ค 3. ข และ ค 4. ข และ ง

21

3. การขบถายของเสยของโปรโตซวและสตว

Paramecium

Amoeba

22

P3 : Planaria

P4: Nematode

23

P5: Earth worm

P6: Octopus

24

P6: Mollusk

P7: Ant

25

P7: Insect

P7: Crayfish

26

1) ตารางสรปอวยวะทใชในการขบถายของเสยของโปรโตซวและสตว Phylum / สตว โครงสรางขบถาย ชนดของเสย

โพรโทซว 1) พารามเซยม 2) อะมบา

Contractile vacuole Contractile vacuole

นา นา

1. Porifera - ฟองนา

-

-

2. Coelentera - ไฮดรา

-

-

3. Platyhelminthes - พลานาเรย

Flame cell

นา

4. Nematoda - พยาธไสเดอน

Excretory canal

นา

5. Annelida - ไสเดอนดน

Nephridium

นา , Urea

6. Mollusca - หมก

ไต

Urea

7. Arthropoda - แมลง - กง

Malpighian tubule

Green gland

นา , Uric

27

1) ตารางสรปอวยวะทใชในการขบถายของเสยของโปรโตซวและสตว(ตอ) Phylum / สตว โครงสรางขบถาย ชนดของเสย

8. Echinodermata - ดาวทะเล

-

-

9. Chordata - ปลา , กบ - จระเข - นก - หน

ไต ไต ไต ไต

Ammonia

Uric Uric Urea

28

แบบทดสอบท 3. การขบถายของเสยของโปรโตซวและสตว

1(มช. 38) สงทเปน “ ของเสย ” จากกระบวนการเมแทบอลซมทรางกายตองกาจดออกคออะไร 1. CO2

2. CO2 และ ยเรย 3. CO2 , ยเรยและกรดยรก

4. ยเรย , กรดยรกและโปรตนทยอยไมได 2(มช. 47) ขอใดไมจดเปนการกาจดสงทเกดจากกระบวนการเมตาบอลซมของรางกาย 1. กำรขบเหงอ 2. กำรขบอจจำระ 3. กำรขบปสสำวะ 4. กำรระบำยควำมรอน 3(A-NET 50) จากตวอยางตอไปน โครงสรางของระบบขบถายชนดใดทไมเขาคกบชนดของสตว 1. เฟลมเซลล – พลำนำเรย 2. ทอมลฟเกยน – หนอนแมลงวน 3. เนฟรเดยม – ดอกไมทะเล 4. ไต – เตำ 4(มช. 35) ขอความทถกตองทสดสาหรบระบบขบถายของเเมลง (35) 1. แมลงกำจดของเสยออกทำงรเปดระหวำงรอยตอของปลองลำตว 2. ทอ mulpighian tubule ของเเมลงเปรยบไดกบไตของคน 3. แมลงจะกำจดของเสยในเลอดโดยสงผำนทอเนฟรเดยม 4. ของเสยจำกเลอดจะถกเปลยนเปนสำรกงแขง และขบออกนอกรำงกำยทำงทวำรหนก

5(มช. 51) อวยวะหรอออรแกนเนลลชนดใดทไมไดใชกาจด N waste ออกจากรางกาย

1. เฟลมเซลล 2. เนพฟรเดยม 3. ทอมลพเกยน 4. คอนแทรกไทลแวควโอว

29

4. การขบถายของเสยของคน

ตาแหนงไต

ไต

30

หนวยไต

31

1) แผนผงทศทางการเกดนาปสสาวะ (Urine) ของหนวยไต Afferent arteriole ทอปสสาวะ กระเพาะปสสาวะ (Urethra) (Urinary bladder) Glomerulus ทอไต Bowman’s capsule (Uterus)

ทอหนวยไตสวนตน กรวยไต (Proximal convoluted tubule) (Renal pelvis)

Henle’s loop Renal calyx

ทอหนวยไตสวนทาย ทอรวม Renal pyramid (Distal convoluted tubule) (Collecting tubule)

32

2) ตารางเปรยบเทยบสารในของเหลวทกรองได กบนาปสสาวะ

สาร ของเหลวทกรองได

(Glomerular filtration) (g/100 cm3) นาปสสาวะ

(Urine) (g/100 cm3) นา

โปรตน คลอไรด โซเดยม กลโคส ยเรย

ซลเฟต กรดยรก

แอมโมเนย

90 – 93 10 – 20

0.37 0.32 0.10 0.03 0.003 0.003 0.0001

95 0

0.6 0.6 0 2

0.15 0.05 0.05

ขอสรปจากตาราง 1) สำรทพบใน Glomerular filtration แตไมพบใน Urine คอ โปรตน และกลโคส 2) สำรทพบใน Urine และมควำมเขมขนสงกวำ Glomerular filtration คอ น ำ ,

Na+ , K+ , Cl- , ยเรย , ซลเฟต , กรดยรก , แอมโมเนย

33

แบบทดสอบท 4. การขบถายของเสยของคน

1(มช. 42) บรเวณใดของ nephron ทเกดกระบวนการ reabsorption (42) 1. Glomerulus และ Bowman’s capsule 2. Bowman’s capsule และ proximal convoluted tubule 3. Glomerulus , Bowman’s capsule และ distal convoluted tubule 4. Convoluted tubule ท ง proximal และ distal , Henle’s loop และ Collecting duct

2(มช. 50) โครงสรางใดทาหนาทในทงระบบขบถาย และระบบสบพนธเพศชาย (มช.50) 1. Urethra 2. Ureter 3. Seminiferous tubule 4. Vas deferens 3(มช. 52) สารทกาหนดใหขอใดพบในของเหลวทกรองผานโกลเมอรลสของสตวเลยงลกดวย นานม ก. เกลอแร ข. ยเรย

ค. กลโคส ง. กรดอะมโน จ. โปรตนในนาเลอด

1. ค และ จ 2. ก , ง และ จ 3. ก , ข , ค และ ง 4. ก , ข , ค และ จ 4(PAT ม.ค. 52) ขอใดกลาวถกตองเกยวกบการทางานของหนวยไตในคน 1. ภำวะทรำงกำยขำดน ำจะกระตนกำรหลงฮอรโมน ADH มำกข น เพอลดกำรดดน ำกลบท

ทอหนวยไตและทอรวม 2. ทอหนวยไตของคนเปนเบำหวำนจะดดกลบน ำตำลไดนอยกวำของคนปกต จงทำใหมน ำตำล ออกมำในปสสำวะ 3. ปรมำณกลโคส , ยเรยและน ำ ทกรองผำนโกลเมอรลสสจะใกลเคยงกบปรมำณในพลำสมำ 4. กำรดดกลบสำรตำงๆ รวมท งน ำเพอเขำสเลอดเกดข นทบรเวณทอขอสวนตนของหนวยไต

5. การรกษาดลยภาพของนาและแรธาต

34

1) ตารางแสดงการรกษาดลยภาพนาและเกลอแรของสงมชวต ชนดสงมชวต การรกษาสมดลยภาพ

1. โปรตสต - ม Contractile vacuole ขบนาสวนเกนออกจากรางกาย 2. พวกพช

- มเซลลคม (Guard cell) ไวคอยควบคมการเปด-ปดของ ปากใบ (Stoma)

3. ปลานาเคม - กระดกแขง

- กระดกออน

- รายกายมลกษณะขาดนา - มผวหนงและเกลดขนาดเลกกนนาซมออก - มการลดอตราการกรองท glomerulus ทาใหปสสาวะเขมขน เทากบความเขมขนเลอด - กนนาเคมแลวใชเหงอกขบเกลอ ไดแก Na+, Cl-, K+ ดวยวธ Active transport สวนเกลอ SO4

2- , Mg2+ จะขบออกทางไต - ปสสาวะไมบอยและปสสาวะมความเขมขนสง - ยกตวอยางเชน ฉลาม , กระเบน , ชนาก , โรนน , โรนน

เกบของเสยพวก Urea ไวในเลอด

ทาใหเลอดมความเขมขนของสารละลายสงกวานาทะเล

เลกนอย

ไมสญเสยนาออกนอกรางกาย

***นาร : ในปลาฉลามมอวยวะพเศษสาหรบกาจดเกลอ เรยก rectal gland

35

4. ปลานาจด

- ลกษณะรายกายมนาเกน - มผวหนงและเกลดขนาดใหญกนนาซมเขา - ทเหงอกมเซลลพเศษคอยดดซบเกลอแรจากนาทไหลผาน เหงอกเกบไวในรางกาย - ปสสาวะบอยและปสสาวะคอนขางเจอจาง

5. นกทะเล และ เตาทะเล

- กนอาหารทมเกลอแรเคลอบอยในความเขมขนสง - ใชตอมเกลอ ( Salt gland ) ทอยเหนอตา 2 ขางขบเกลอ ออกทางรจมก

6. คน - ใช Hypothalamus ในการควบคมระดบนาในรางกาย - คนไดรบนาในแตละวน 2.5 ลตร (อาหาร1 ลตร , ดมนา 1.2 ลตร , หายใจระดบเซลล 0.3 ลตร) - คนขบถายนาในแตละวน 2.5 ลตร (หายใจ 0.35 ลตร , เหงอ 0.5 ลตร , ปสสาวะ 1.5 ลตร , อจจาระ 0.15 ลตร) - ลาดบการสญเสยนา คอ ปสสาวะ > เหงอ > ลมหายใจ > อจจาระ

2) กลไกควบคมนาในคน

ADH hormone

กระตน

ดมนา

ยบยง

Hypothalamus

กระหายนา ตอมใตสมองสวนทาย

ดดนากลบ ทอขดไตสวนทาย

นาในเลอดมากขน

นาในเลอดนอยลง

36

แบบทดสอบท 5. การรกษาดลยภาพของนาและแรธาต

1(มช. 35) อวยวะทชวยรกษาเกลอแรในรางกายคอขอใด (35) 1. เหงอกของปลำ

2. ตอมใตจมกของนกทะเลบำงชนด 3. ผวหนง , เกลดและไต

4. ถกทกขอ

2(มช. 40) ปลาทะเลมวธรกษาสมดลของนา และแรธาตอยางไร (40) 1. ดมน ำทะเล และดดแรธำตเขำทำงเหงอก 2. ดมน ำทะเล และขบแรธำตออกทำงเหงอก 3. ขบปสสำวะทเจอจำง และดดแรธำตเขำทำงเหงอก 4. ขบปสสำวะทเขมขน และดดแรธำตเขำทำงเหงอก 3(มช. 41) คนทเดนทางในทะเลทราย มการปรบตวทางสรรวทยาในขอใดเพอรกษาสมดลของ รางกาย 1. ขบเหงอเพมข น และ หลง ADH เพมข น

2. ขบเหงอลดลง และหลง ADH ลดลง 3. ขบเหงอเพมข น แตหลง ADH ลดลง

4. ขบเหงอลดลง แตหลง ADH เพมข น

4(มช. 42) เมอนาในเลอดมปรมาณนอยลง รางกายมวธเเกปญหานอยางไร (42) 1. สมองสวน hypothalamus สรำง ADH มำกข น 2. ตอมใตสมองสวนหลง ( posterior pituitary gland ) สรำง ADH มำกข น 3. เซลลในตอมใตสมองสวนหลง ( posterior pituitary gland ) ถกกระตนทำใหรสกกระหำยน ำ 4. กำรกรองทไตลดลง เนองจำกควำมดนเลอดลดลง

37

5. (Pat 2 ต.ค. 53) ปลาฉลามและปลากะพงอาศยอยในทะเลเหมอนกน ตางกมปญหาคอ รางกาย ไดรบเกลอมากเกนไป การปรบตวเพอรกษาสมดลของเกลอแรดงขอใดของปลาฉลามท ไมพบในปลากะพง 1. มกำรสะสมยเรยในเลอดและในเน อเยอ 2. มตอมเรคตล (rectal gland) ชวยขบเกลอสวนเกน 3. มตอมนำสก (nasal gland ) ชวยขบเกลอสวนเกน 4. ขอ 1 และ 2 ถก

38

6. การรกษาดลยภาพของ pH (กรด-เบส)

- รายกายของคนโดยปกตจะม pH 7.35 - 7.45 - รางกายจงมวธควบคม pH ใหคงท 3 วธ ดงน 1) ระบบบฟเฟอร ประกอบดวย - โปรตน ไดแก ฮโมโกลบน , โปรตนอน ๆ ในนาเลอด - สารละลายระหวางเซลล ไดแก สารประกอบ NaHCO3 , H2CO3 และ สารประกอบ Na2HPO4 , NaH2PO4 2) ไต - โดยการขบสารทมฤทธเปนกรด-ดางออกทางปสสาวะ

- ถอวาเปนวธทมประสทธภาพสงแตใชเวลานาน 3) ระบบการหายใจซงมกลไกตามแผนผงดานลาง

CO2 สง CO2+ H2O H2CO3 HCO3

- + H+ Medulla oblongata

(ศนยควบคมการหายใจ)

การยบยง

CO2 ลดลง

กระตน

กลามเนอกระบงลมหด และ

กลามเนอยดซโครงแถบนอกหด

39

แบบทดสอบท 6. การรกษาดลยภาพของ pH (กรด-เบส)

จงเตมคาในแผนภาพตอไปนใหถกตอง

1. (มช.52) ขอใดไมใชการปรบตวกลบสสภาวะเดมของรางกาย เมอ pH ของเลอดลดลง 1. อตรำกำรหำยใจเพมข น 2. กำรขบ H+ ออกทำงไตเพมข น 3. ควำมดน CO2 ของเลอดเพมข น 4. ตวรบสำรเคมของเสนเลอดแดงถกกระตน

CO2 สง CO2+ H2O ............. ………………

……………………… (ศนยควบคมการหายใจ)

การยบยง

CO2 ลดลง

กระตน

กลามเนอกระบงลม.... และ

กลามเนอยดซโครงแถบนอก......

40

7. การควบคมอณหภมของรางกาย

1) ประเภทของสตวแบงตามความสามารถในการควบคมอณหภมรางกาย ประเภทสตว ลกษณะสาคญ

สตวเลอดเยน (Poikilothermic animal)

- เชน ปลา , สตวครงบกครงนา , สตวเลอยคลาน - T ในรางกายเปลยนไปตาม T ภายนอก - บางชนดพบวาเมอ T ภายนอกเพมขน 10 oC จะทา ให metabolism ในรางกายเพมเปน 2 เทาดวย

สตวเลอดอน (Homeothermic animal)

- เชน สตวปก , สตวเลยงลกดวยนม - T ในรางกายจะคงทตลอดเวลา ซงจะถกควบคม โดยสมองสวน hypothalamus

2) กลไกการควบคมอณหภมของรางกายเมออยในทรอน

หลอดเลอดขยายตว ตอมเหงอเพมการขบเหงอ

Hypothalamus

T สงแวดลอมสง T รางกายเพมขน

41

3) กลไกการควบคมอณหภมของรางกายเมออยในทเยน

Adrenalin hormone Noradrenalin hormone หลอดเลอดหดตว เพม metabolism

กลามเนอหดตว

(ขนลก)

หลอดเลอดหดตว

ไทรอกซน

เพม metabolism

เพมปรมาณ กลโคส ในเลอด

เพมอตรา การเตน

ของหวใจ

เสนประสาททผวหนง ตอมไทรอยด

T สงแวดลอมตา T รางกายลดลง

Hypothalamus

ระบบประสาท sympathetic ตอมใตสมองสวนหนา

ตอมหมวกไตชนใน

42

แบบทดสอบท 7. การควบคมอณหภมของรางกาย

1. (มช. 48) ในขณะทอากาศเยนเราจะรสกสบายขน ยกเวนขอใดททาใหเรารสกไมสบาย

1. เหงอออก 2. ไดออกกำลงกำย 3. ใสเส อหลำย ๆ ช น 4. ตวสน และขนลก

2. (Pat2 ก.ค. 52) ถาอากาศภายนอกเยนลง รางกายของคนจะมการเปลยนแปลงอยางไร เพอรกษาอณหภมในรางกายใหคงท ก. กระตนปฏกรยาการสลายสารอาหาร ข. ขบปสสาวะนอยลง เพอเกบความรอนไวในรางกาย ค. หลอดเลอดฝอยทผวหนงขยายตว 1. ก 2. ก และ ข 3. ข และ ค 4. ก ข และ ค 3. (มช.51) เมอเราเขาหองอบไอนานาน ๆ จะไมมอาการใดปรากฏขน

1. ขนลก 2. เหงอออก 3. ตวรอนกวำปกต 4. หนำแดง ตวแดง

43

โจทยเสรมประสบการณ

เรอง อวยวะแลกเปลยนแกสของสตว

1. (มข. 51) ขอใดไมถกตองเกยวอวยวะทสตวใชหายใจ

ขอ สตว อวยวะหายใจ 1. อะมบำ ผวเซลล 2. พลำนำเรย ผวหนง และกำรหมนเวยนเลอด 3. ปลำ เหงอกและซเหงอก 4. แมลง ชองหำยใจและทอลม

2. (มข. 52) ขอใดเปนอวยวะใชหายใจทสามารถนา O2 ใหแกเซลลตางๆ ไดโดยตรง ก. ชองแกสโตวาสควลารของไฮดรา

ข. ระบบทอลมของแมลงสาบ ค. ผวหนงของกบ ง. เหงอกของปลา 1. ก 2. ก และ ข 3. ก ข และ ค 4. ก ข ค และ ง 3. (มข. 53) บรเวณทมแลกเปลยนกาซคอขอใด ก. ถงลมของแมลง ข. ถงลมของคน ค. ทอลมฝอยของแมลง ง. ทอลมฝอยของคน 1. ก 2. ก ข 3. ข ค 4. ก ข ค

44

โจทยเสรมประสบการณ

เรอง การหายใจและการแลกเปลยนแกสของคน

1. (มข. 50) กาซคารบอนไดออกไซดจากบรเวณขา ถกลาเลยงโดยกระแสเลอดไปขบออกทางจมก

จะไมผานโครงสรางใด 1. อนฟเรยเวนำคำวำ 2. ถงลม 3. เวนตรเคลขว 4. พลโมนำรเวน 2. (มข. 50) ขอใดแสดงลาดบขนตอนกลไกการหายใจเขาไดถกตอง

ก. อากาศภายนอกไหลเขาปอด ข. ปอดขยายทาใหความดนในถงลมปอดลดลง ค. กะบงคมและกลามเนอยดซโครงแถบนอกหดตว ง. ชองอกขยาย

1. ก ข ค ง 2. ข ก ง ค 3. ค ง ข ก 4. ก ง ค ข

3. (มข. 53) กาซใดสามารถจบกบธาตเหลกในโมเลกลของฮโมโกลบลของเมดเลอดแดงของคน

ก. O2 ข. CO2

ค. CO ง. N2 1. ก ข 2. ก ค 3. ก ข ค 4. ก ข ค ง 4. (มข. 55) ขอใดลาดบขนตอนการหายใจเขาของสตวเลยงลกดวยนม เชน คนไดอยาง

ถกตอง ก. ทรวงอก (ชองอก)ขยาย ข. กลามเนอกระบงลมและกลามเนอยดซโครงหดตว

ค. ปอดขยาย ง. ความดนในเยอหมปอดลดลง จ. ความดนในถงลมปอดลดลง

1. ก ข ค ง จ 2. ข ก ง ค จ 3. ค จ ง ข ก 4. ค ก ข ง จ

45

โจทยเสรมประสบการณ เรอง การขบถายของเสยของคน

1. (มข. 51) ขอใดเปนสารทไมพบในของเหลวจากโบวแมนแคบซลของคนทเนฟรอน

ทางานเปนปกต ก. กรดอะมโน ข. อลบมน ค. กลโคส ง. ไฟบรโนเจน

1. ก ข 2. ข ค 3. ค ง 4. ข ง 2. (มข. 51) ขอใดเปนปจจยทมบทบาทตอการกรองของเหลวและสารจากเลอดใน

โกลเมอรลส (Glomerulus) สเนฟรอน 1. ออสโมซส 2. กำรแพร (Diffusion) 3. กำรไดอะไลซส (Dialysis) 4. ควำมดนไฮโดรสเตตกทสง (High hydrostatic pressure)

3. (มข. 55) ปลาฉลามเปนสตวนาเคม ขอใดกลาวถงกลไกของการควบคมเกลอแรในของเหลวของ

ปลาฉลามไดถกตอง 1. ม Rectal gland ทำหนำทขบเกลอ

2. Nasal gland ทำหนำทขบเกลอ 3. โครงสรำงของเนฟรอนมสวน Loop of Henle ยำว

4. โครงสรำงของเนฟรอนมสวน Loop of Henle ส น

46

โจทยเสรมประสบการณ เรอง การรกษาดลยภาพของนาและแรธาต

1. (มข. 52) ขอใดเปนลกษณะของสตวทอาศยในทะเล เชน ปลาทะเลและเตาทะเล เปนตน เพอ

ควบคมสมดลนา และเกลอแรในของเหลวของรางกาย ก. มความยาวของสวนหวงเฮนรของเนฟรอนสน ข. ขจดของเสย (Nitrogenous waste) ในรปยเรย ค. มอวยวะพเศษในการขบเกลอ 1. ก 2. ก และ ข 3. ข และ ค 4. ก ข และ ค 2. (มข. 53) ใครมโอกาสเกดภาวะขาดนา (Dehydration) สงใหเรยงลาดบโอกาสมากไปนอย

ตามลาดบ ก. ดมนา 1 ลตร/วน ข. ดมเบยร 1 ลตร/วน ค. ดมนา 0.5 ลตร/วน ง. ดมเบยร 0.5 ลตร/วน 1. ข > ง > ค > ก 2. ง > ค > ข > ก

3. ค > ง > ก > ก 4. ข > ค > ข > ง 3. (มช. 55) ขอใดคอสาเหตสาคญททาใหรสกกระหายนามากผดปกต หลงรบประทาน

อาหารรสเคมจด 1. มกำรหลงฮอรโมนอลโดสเตอโรนจำกอะดรนลคอรเทกออกมำมำก 2. มกำรหลงฮอรโมน Antidiuretic hormone (ADH) นอยกวำปกต 3. สวน Loop of Henle ของเนฟรอนมกำรดดกลบน ำเพมข น

4. รำงกำยมกำรขบเกลอสวนเกนออกทำงไต (เนฟรอน) มำกกวำปกต และในกำรขบ เกลอสญเสย น ำออกมำดวย

47

โจทยเสรมประสบการณ เรอง การควบคมอณหภมของรางกาย

1. (มข. 50) ขอใดเปนกลไกการควบคมอณหภมรางกายในวนทอากาศรอน ก. การขบเหงอ ข. เสนเลอดทบรเวณผวหนงขยายตว

ค. เพมอตราเมแทบอลซม 1. ก 2. ก และ ข 3. ข และ ค 4. ก ข และ ค 2. (มข. 51) ขอใดเปนวธการระบายความรอนออกจากรางกาย 1. กำรหดตวของกลำมเน อบรเวณโคนขำ 2. กำรขยำยของหลอดเลอดบรเวณผวหนง 3. กำรเพมเมแทบอลซมของรำงกำย 4. กำรลดอตรำกำรหำยใจ 3. (มข. 53) ขอใดกลาวถกตอง ก. อตราการหายใจบงบอกระดบเมแทบอลซมของสตวได ข. สตวเลอดอนมอตราการหายใจสงกวาสตวเลอดเยน ค. สตวเลอดเยนจะมอตราการหายใจสงเมออณหภมของสงแวดลอมลดลง 1. ก 2. ข 3. ก ข 4. ข ค 4. (มข. 54) ขอใดเปนกลไกปองการสญเสยความรอนของรางกาย ก. การหนาวสน ข. ขนแขนลกตง ค. เสนเลอดบรเวณหนงหดตว 1. ก 2. ก ข 3. ข ค 4. ก ข ค