KUCHNIA HISZPANII

HISTORIA IKuchnia hiszpańska kształtowała się przez tysiąclecia, a ogromy wpływ na to, co obecnie serwowane jest w danym regionie, miały lata najazdów i panowania obcych władców oraz napływ licznych imigrantów z różnych stron świata.

HISTORIA IIPółwysep Iberyjski przez wieki był smacznym kąskiem dla wielu ekspansywnych narodów. W starożytności przez ziemie te przetoczyły się liczne ludy, m.in. Celtowie, Kartagińczycy, Fenicjanie, Rzymianie i Arabowie. Ci ostatni zadomowili się tu na setki lat, wprowadzając własną kulturę, tradycję i religię.

HISTORIA IIIZostali ostatecznie wyparci przez chrześcijan, pozostawiając po sobie cenną spuściznę w postaci wspaniałej architektury, sztuki i kuchni, m.in. aromatycznych dodatków i przypraw takich jak: cynamon, kolendra, kmin, migdały i cytrusy. W czasach swej potęgi Arabowie zdominowali niemal cały Półwysep Iberyjski, dlatego też wpływy ich kultury widoczne są w prawie każdym regionie Hiszpanii.

HISTORIA IVKuchnia hiszpańska opiera się głównie na specjalnościach regionalnych, przyrządzanych z produktów charakterystycznych dla kuchni śródziemnomorskiej. W kuchni hiszpańskiej najczęściej królują ryby, owoce morza, warzywa, oliwa z oliwek, pikantne wędliny oraz jagnięcina przyrządzane na mnóstwo sposobów.

ŚNIADANIA I SŁODKOŚCI

KAWADzień w Hiszpanii musi zacząć się od kawy. Często śniadanie to tylko kawa, a można jej spotkać klika rodzajów, np.:• Café solo – kawa bez mleka;• Café cortado – co oznacza dosłownie „ucięta kawa”, a jest to espresso z odrobiną mleka;• Café manchado – hiszp. „poplamiona kawa”, czyli kawa z odrobiną mleka, która tylko zmienia kolor kawy z czarnego na brunatny;• Café con leche – kawa z mlekiem.

PAN CON TOMATEPan con tomate, czyli dosłownie chleb z pomidorem, przypomina włoską bruschettę. Jest to kromka bagietki z przetartym dojrzałym pomidorem, doprawiona oliwą i solą.

Są to tradycyjne, tłuste wypiekihiszpańskie w formie długiego pręta o przekroju w kształcie gwiazdy. Wytwarzany z wyciskanego na głęboki olej ciasta i smażonego w wysokiej temperaturze. Serwowane są nie tylko rano, ale także po południu, jako podwieczorek.

Najlepiej smakują wymoczone w gorącej czekoladzie, kakao, bądź filiżance kawy.

CHURROS

TURRÓNJest to odmiana nugatu, najczęściej sprzedawany w formie dużego batonu lub tabliczek. Jego głównym składnikiem są migdały (całe lub zmielone), cukier i miód. Popularny szczególnie w okresie Bożego Narodzenia.

FLANPochodzący z Walencji, rodzaj puddingu z warstwą płynnego karmelu na górze. Spożywany jest na zimno.

Wersja klasyczna składająca się z mleka, jajek i cukru to flan casero. Jednak można go łączyć praktycznie ze wszystkimi dodatkami: migdałami, wanilią, cynamonem, świeżymi owocami, płynną czekoladą, pistacjami czy konfiturami.

NATILLASJest to mleczny deser hiszpański. Krem składa się z mleka, żółtek, cukru i aromatów takich jak wanilia lub cytryny.W zależności od tradycji na różnych obszarach, wprowadza się różne dodatki, takie jak ser, herbatniki, cukierki, czekolada czy kokos.

OBIADY - DANIA

GAZPACHOHiszpańska zupa, wywodząca sięz Andaluzji. Nie wymaga gotowania ijest podawana na zimno. Składa się zazwyczaj z surowych warzyw, octu i oliwy z dodatkiem rozmoczonego chleba. Do zupy często podaje się umieszczone w osobnych miseczkach dodatki (np. okruchy chleba, drobno pokrojone warzywa, jajka, szynkę, oliwki czy orzechy), które można według uznania samemu dorzucać do zupy.

TORTILLA ESPAÑOLATORTILLA DE PATATASTortilla hiszpańska/tortilla ziemniaczana to hiszpańska tortilla, będąca odmianą omletu, przyrządzanego z jajek z dodatkiem ziemniaków i innychskładników; całość podsmażana jest na oleju. Potrawa stanowi popularny element tapas, ale bywa również podawana jako samodzielny posiłek.

PAELLAPotrawa z Walencji i występująca w licznych odmianach. Oparta jest przede wszystkim na ryżu z dodatkiem szafranu, podsmażanym i gotowanym na metalowej patelni z dwoma uchwytami (paellara).

PRODUKTY, ZAKĄSKI I DANIA BAROWE

MARISCO - OWOCE MORZA

JAMÓNProduktem, z którego słynie południe Hiszpanii, są wspaniałe szynki: jamón ibérico oraz jamón serrano (górska), wytwarzane ze specjalnych ras świń – odpowiednio rasy czarnej i białej. Jamón ibérico, nazywana także pata negra (czarna noga), jest bardziej wyrazista, zaś jamón serrano bardziej łagodna. Jakość szynki zależy od sposobu karmienia zwierząt, które żywią się żołędziami, występującymi w tamtejszych lasach.

CUCHILLO JAMONEROSą to specjalne noże do krojenia szynek hiszpańskich, które trzeba kroić na niezwykle cienkie plastry. Główne cechy to długie, wąskie i elastyczne ostrze noża.Szynki, ze względu na charakterystyczny kształt, umieszczane są na specjalnych stojakach. Każda hiszpańska gospodyni posiada zarówno taki stojak, jak i specjalny nóż cuchillo jamonero.

FUETFuet to wyrabiana ręcznie kiełbasa wieprzowa w naturalnym flaczku z jelita cienkiego, charakteryzująca się długim, wąskim kształtem, chropowatą powierzchnią oraz słodkim, lekko pieprzowym smakiem.

CHORIZOChorizo jest zbiorczą nazwą całej grupy hiszpańskich kiełbas z wieprzowiny, których cechą wspólną jest wykorzystanie słodkiej papryki wędzonej i suszonej pimentón (suszona papryka czerwona) jako głównej przyprawy.

SERY IDo najpopularniejszych hiszpańskich serów należą:• Cabrales – ser pleśniowy, niebieski o bardzo wyrazistym smaku;• Majorero – ser kozi o mlecznym, orzechowym smaku, produkowany na wyspie Fuertaventura;• Manchego – półtwardy ser owczy wytwarzany w regionie La Mancha. Dojrzewa w naturalnych jaskiniach w przeciągu 3 miesięcy, a czasami nieco dłużej;

SERY II• Zamorano – twardy ser owczy wytwarzany w regionie Castilla-León. Jest bardzo aromatyczny, lekko pikantny i ma orzechową nutę;• La Serena - ser wytwarzany z mleka owczego w południowo - zachodniej części Hiszpanii w regionie La Serena. Ser ma bardzo kremowy lejący się środek. Ciekawy jest sposób serwowania go, a mianowicie odcina się górną cześć skórki i łyżką wyjada się ze środka płynny miąższ.

OLIWKI IHiszpania jest największym producentem oliwek na świecie. Nic więc dziwnego, że oliwki stanowią bardzo istotny składnik kuchni Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpańskie oliwki mają swoje odmiany; najbardziej popularna w Polsce jest Manzanilla.

OLIWKI IIOliwki dzielą się również na rodzaje, ze względu na swój kolor:• oliwki zielone (owoce jeszcze niedojrzałe);• czarne (dojrzałe oliwki, najczęściej w kolorze granatowym lub purpurowym);• zmieniające kolor (zebrane przed całkowitym dojrzeniem, różowe lub brązowe);•faszerowane różnorodnym nadzieniem, najczęściej papryką lub anchois.

EMPANADILLASNajbardziej popularne są w Hiszpanii, Argentynie, Chile i Urugwaju.Prawdziwe empanadillas wielkością przypominają nasze pierogi, różnica polega na tym, że nigdy się ich nie gotuje, ale smaży lub piecze na blasze.Mają różne nadzienia, np. z tuńczyka lub z kurczaka.

TAPAS (HISZP. TAPA – PRZYKRYWKA)To niewielkie przekąski podawane zazwyczaj do napojów w barach Hiszpanii. Mogą być podawane na ciepło lub na zimno i przyjmować różne formy – od prostych przekąsek po bardziej skomplikowane dania. Pochodzenie tapas wiąże się z tym, że Andaluzyjczycy pijąc wino, szklankę przykrywali plasterkiem suchej kiełbasy, aby chronić trunek przed muchami.

PATATAS BRAVASJedno z najbardziej znanych tapas to patatas bravas – ziemniaki smażone w głębokim tłuszczu, podawane z pikantnym sosem.

PINCHOSSą to miniaturowe dania (przekąski) z Kraju Basków. Pinchos są przygotowywane z lokalnych produktów: warzyw, mięs, owoców morza, wędlin oraz serów. Zazwyczaj podawane są na wykałaczkach. Ich wyszukana prezentacja na talerzach wystawionych na ladzie baru sprawia, że specjały te cieszą oczy.

MONTADITOSMałe bagietki, typu kanapka, większe od pinchos i przykryte - pieczywo jest z obu stron. Są one powszechnie znane w Hiszpanii, a ich tradycja sięga XV lub XVI wieku.

NAPOJE

HORCHATA DE CHUFAJest to napój chłodzący, spożywany głównie w lecie, wytwarzany z migdałów ziemnych. Napój ten jest bardzo popularny we wschodniej Hiszpanii zwłaszcza w okolicach Walencji - tam znany jako orxata de xufa. Napój wywarza się ze słodkich bulw tej rośliny, wody i cukru.

SANGRÍASangría (hiszp. krwawienie) produkowana jest z wina z dodatkiem owoców, soków owocowych, lodu oraz wzmacniaczy smakowych w postaci różnych winiaków lub innych trunków. Początkowo napój ten (pity na polach w czasie żniw) składał się wyłącznie z wina i wody, dopiero z czasem zaczęto dodawać do niego cukier, owoce i mocne alkohole.

PIWOPiwo może okazać się doskonałym, schłodzonym trunkiem niskoalkoholowym, które można pić przy wysokich w Hiszpanii temperaturach. Piwa są w bardzo różnych cenach, przykładowo lane typu lager bywają droższe od wina. Piwa butelkowe, najczęściej sprzedawane w butelkach o pojemności 330 mililitrów, są w podobnej cenie co wino.

Warto pamiętać, że pod nazwą cerveza Hiszpanie rozumieją raczej piwo butelkowane, a piwo z nalewaka to caña.

CAVAWino musujące produkowane w Hiszpanii z wykorzystaniem metody szampańskiej. Nazwa pochodzi od katalońskiego słowa oznaczającego piwnicę, w której przechowuje się wino. Użycie nazwy nie jest zastrzeżone dla konkretnego regionu, jednak cava pochodzi i jest w 95% produkowana w Katalonii, w lekko pagórkowatym regionie Penedés w okolicach Barcelony.

EL RIOJAWina El Rioja to jeden z najpopularniejszych towarów eksportowych Hiszpanii, które produkuje się na północy kraju. Nazwa jest zastrzeżona dla win produkowanych na obszarze prowincji La Rioja i częściowo Araba i Nawarra. Produkuje się przede wszystkim wina czerwone, ale także różowe i białe.

Autor prezentacji: Halina Szpiłyk

Licencja: CC BY-NC 3.0 PL (Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne 3.0 Polska)

„Współfinansowany w ramach programu Unii Europejskiej Erasmus+”

Źródło zdjęć:Slajd 1 flickr/Flávio Jota de Paula, Slajd 2 flickr/Jeff Djevdet, Slajd 3 flickr/ Anamaris Cousins Price, Slajd 4 flickr/Sam2907, Slajd 5 flickr/ juantiagues, Slajd 6 flickr/Robert Young, Slajd 7 flickr/MjZ Photography, Slajd 8 flickr/Krist, Slajd 9 flickr/Shannon McGee, Slajd 10 flickr/Jonathan Pincas, Slajd 11 flickr/WFIU Public sRadio, Slajd 12 flickr/Mover el Bigote, Slajd 13 flickr/Yoppy, Slajd 14 flickr/Sunny mama, Slajd 15 flickr/Ibán, Slajd 16 flickr/Katherine Lim, Slajd 17 flickr/Robert Young, Slajd 18 flickr/ Rebeca Anchondo, Slajd 19 flickr/Kirill Levin, Slajd 20 flickr/clara & james, Slajd 21 flickr/Enrique Burgos, Slajd 22 flickr/Chris Goldberg , Slajd 23 flickr/diego, Slajd 24 flickr/Beer Meets Cheese , Slajd 25 flickr/Jose Miguel, Slajd 26 flickr/Carlos Espejo, Slajd 27 flickr/juantiagues, Slajd 28 flickr/flidolin, Slajd 29 flickr/ Victor Bayon, Slajd 30 flickr/FabCafe, Slajd 31 flickr/jenny downing, Slajd 32 flickr/Bing, Slajd 33 commons.wikimedia.org/Photocapy, Slajd 34 flickr/lovinkat, Slajd 35 flickr/Jorge Leal, Slajd 36 flickr/the real duluoz, Slajd 37 flickr/Seth Anderson.