Post on 02-Jan-2016
description
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ
(KKKA)
KLİNİK TANIMLAMA
Şikâyetler: Ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma,karın ağrısı, ishalLaboratuvar Bulguları: Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CK yüksekliğiDestekleyici Bulgular: Kanama bulgularıEpidemiyolojik Hikâye:Kene ile temasKırsal kesimde yaşama, son 2 hafta içinde kırsal alan ziyaretiHayvan dokusu, kanı veya vücut sıvıları ile yakın temasHastaların kan veya vücut sıvıları ile temas Hasta çevresinde benzer şikâyeti olan başka vakaların varlığı
ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM
Yoğun olarak görüldüğü iller: Erzurum, Erzincan, GümüşhaneBayburt, Tokat, Yozgat, SivasAmasya, Çorum,Çankırı, Bolu Kastamonu ve Karabük
KKKA Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı
(2002-2009)
2002-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009*
Vaka 150 249 266 438 717 1315 1318
Ölüm 6 13 13 27 33 63 63
Fatalite Hızı 4,00 5,22 4,89 6,16 4,60 4,79 4,77
0
10
20
30
40
50
60
70
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
25.01.2010
ÜLKEMİZDE AYLARA GÖRE DAĞILIM
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının Aylara Göre Dağılımı (2002-2008)
0
50
100
150
200
2004 2 8 37 66 105 28 2 1
2005 0 10 40 72 99 36 4 5
2006 4 31 56 183 138 35 1 0
2007 3 27 150 259 210 53 15 0
2008 3 56 279 421 417 118 14 3
MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM
Sayı (%)
Cinsiyet
Erkek 717 55.2 Kadın 582 44.8
Yerleşim Yeri
Köy 956 73.6
İlçe 290 22.3
İl 53 4.1
KKKA Vakaları (n=1299)
Türkiye’de riskli bölgelerdeki erişkinlerde KKKA seroprevalansı:
Şehirlere göre KKKA seropozitif olanlar
12,6
11,9
11,0
12,2
4,7
7,5
1,7
6,4
14,3
13,4
10,4
0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0% 20,0%
Amasya
Çankırı
Çorum
Erzincan
Erzurum
Gümüşhane
Karabük
Kastamonu
Sivas
Tokat
Yozgat
KKKA Seropozitif Olanların Cinsiyet Dağılımı
52,8
47,2
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
Erkek Kadın
Yaş Gruplarına Göre KKKA Seropozitifliği
5,77,1
8,210,0
17,0
23,1
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70 ve üstü
ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI
Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları
arasındaki 1820 vakanın:
%68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas
%61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü
KLİNİK
Kuluçka süresi (3-14 gün)Kene tutunması: 1-3 gün (maks. 9 gün) Enfekte kan/doku ile temas: 5-6 gün (maks. 13 gün)
Erken dönem (1-2. gün) Ani başlayan yüksek ateş, titreme, baş ağrısı Kas ve eklem ağrısı, bulantı-kusma, karın ağrısı
KLİNİK
Geç dönem (3-10. günler)%75 oranında kanama bulguları %50 hepatomegali%10-25 merkezi sinir sistemi bulguları İyileşme dönemi 9-10. günden itibaren
KLİNİK VE LABORATUVAR BULGULARI
KENE TUTUNMASI İLE GELEN HASTALARA
YAKLAŞIM ALGORİTMASI
Örnek Vaka Cemile TİRYAKİ; 72 yaşında bayan
hasta ÇANKIRI-ILGAZ/Yuvasaray Köyü’nde ikamet etmekte.
14.05.2012 tarihinde Çankırı Ilgaz İlçe Hastanesi acil servisine halsizlik, öksürük ve yüksek ateş şikayetleri ile başvurmuş.(Kene tutunması mevcut)
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kene hemen çıkartılır. Kene, hastayı ilk karşılayan sağlık personeli tarafından çıkartılmalıdır.
Kenenin üzerine herhangi bir kimyasal madde dökülmemeli,
yakılmamalı ve cerrahi yöntemlerle çıkarılmamalıdır.
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kenenin başının içeride kalması durumunda herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur, KKKA hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Kene, içerisinde alkol bulunan ağzı kapaklı bir şişe içerisine konularak
çöpe atılmalıdır.
Kenenin tür tayini veya KKKA virüsü taşıyıp taşımadığını test etmek için
gönderilmesi gerekmemektedir.
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Hemogram bakılır. Hemogram sonucu değerlendirilir. Hemogram sonucunda değerler normal ise;
hastanın şikayetleri devam ediyorsa şikayetleri geçene kadar günlük tam
kan takibi yapılır.KKKA Vaka Kayıt Formu doldurularak
Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine gönderilir.
KKKA VAKA KAYIT FORMU
ADI SOYADI : ……………………………..
DOĞUM TARİHİ :…../…./….
MESLEĞİ :……………………….
İKAMETGAH ADRESİ :…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………..
TELEFON :………………………..
KENE TEMASI VAR MI? EVET ( ) HAYIR ( )
TARİH :…./…./….
ADRES(İLÇE/KÖY) :……………………………………………………………………………………………. ENDEMİK BÖLGEDE Mİ YAŞIYOR? EVET ( ) HAYIR ( )
ENDEMİK BÖLGE ZİYARETİ VAR MI? EVET ( ) HAYIR ( )
ADRES :…………………………………………………………………………………………………………..
KKKA AÇISINDAN RİSK FAKTÖRÜ TAŞIYOR MU? ( HAYVANCILIK,ÇİFTÇİLİK) ………………………………………………………………………………………………………………………
İLK ŞİKAYETİN BAŞLAMA TARİHİ :…. /…. /….
İLK ŞİKAYET SEMPTOMLARI :………………………………………………………………………………...
İLK BAŞVURDUĞU SAĞLIK KURULUŞU :……………………………………………………………………
YAPILAN TETKİKLER :…………………………………………………………………………………………..
ÖN TANI :………………………………………………………………………………………………………….
SEVK EDİLDİĞİ TARİH : …./ …. / ….
SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUN ADI :………………………………………………………………..
SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURU TARİHİ :…./ …./ ….
SEVK EDİLDİĞİ GÜN İLE YATIŞ YAPILAN GÜN ARASINDA FARK VAR MI? NEDENİ :………………………………………………………………………………………………………….
O BÖLGEYE VE AİLEYE KKKA EĞİTİMİ VERİLMİŞ Mİ?
EĞİTİMİ VEREN KİŞİ :…………………………………………………………………………………………..
TARİH:…. /…. /….
ONAY
Acil Serviste yapılması gerekenler;
Trombosit<150000 veya Lökosit<4000 ise Enfeksiyon
Hastalıkları Uzmanına sevk edilir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından değerlendirilen hastanın
yatışı yapılarak gerekli izalasyon önlemleri alınır.
Serviste;KKKA Tanısı İçin Kan Alınır
Hastadan alınan kan Referans Lab. gönderilmek üzere Halk Sağlığı
Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine soğuk zincir koşullarına uygun olarak
ulaştırılması gerekir.
Aynı zamanda KKKA Hastalığı Bilgi Sistemine hastanın bilgilerinin girişi
mutlaka yapılmalıdır.
Formların eksiksiz ve doğru doldurulması Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Bilgi sistemine veri girişleri
eksiksiz ve tam olarak yapılmalıdır.Sistemden alınan çıktı ile birlikte Birimimize ulaştırılır.
Steril tüptekan örneği
ETİKETHastanın Adı Soyadı
Örneğin CinsiÖrneğin Alındığı Tarih
Serum örnekleri dondurulmadan, ulaşılacak mesafe ve çevre ısısı göz önünde bulundurularak yeterli buz aküsü ile birlikte ,soğuk zincir koşullarına uygun olarak (+40c) gönderilmelidir.
10 mL antikoagülansız tüpe kan alınarak
pıhtılaşması için oda sıcaklığında
bekletilir, santrifüj edilip, serumun
ayrılması ve en az 1.5 mL serumun vidalı
dıştan kapaklı bir tüple ilgili birime
ulaştırılır.
Kan DONDURULMAMALI
TARAYICI ADRES ÇUBUĞUNA zhys.kirimkongo.gov.tr YAZARAK YENİ KKKA BİLDİRİM SİSTEMİ ANA SAYFASINA ULAŞILABİLİR
Form sistem üzerinden eksiksiz olarak doldurulduktan sonra Hasta
Şikayet Formu Başlık Bilgileri çıktısı ile birlikte kan soğuk zincir
kurallarına uygun olarak Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı
Hastalıklar Birimine ulaştırılır.
Serviste yapılması gerekenler;
Yatan hastamıza günlük Hemogram, Hemostaz Paneli ve Biyokimya
bakılır.Destek tedavisi başlanır.
3. Basamak Sağlık Kuruluşuna Sevk Kriterleri
60 yaşından büyük olanlar Klinik durumu ve Lab. değerleri hızla
bozulanlar Şuur bulanıklığı olanlar Trombosit<50000, aPTT’si uzamış olanlar KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak
organ yetmezliği, hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar