Post on 14-Jul-2015
AB VE TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ SONUÇLARININ
KARŞILAŞTIRILMASI
Kemal ÜÇÜNCÜ , Mak.Müh.,
İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Uzmanı
B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
İşte Güvenlik İş Güvenliği,Tesis Bakım ve Yönetim Danışmanlığı Ltd.
Ardıçlı Mah.Ardıçlıevler Akasya Cad. Sümbül Sok. Samanyolu 13/1
34510 Esenyurt,Istanbul
E-posta1 : kemal@isteguvenlik.tc
E-posta2 : kemaldritte@gmail.com
Tel : +90 02126994191
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 1 / 8
AB VE TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ SONUÇLARININ
KARŞILAŞTIRILMASI
Özet:
İş Sağlığı ve Güvenliği sistemlerinde iyileştirme sağlanabilmesi için öncelikle bir ülkede
gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalıklarının doğru raporlanması,verilerin sağlıklı şekilde
toplanması,uygun şekilde analiz edilerek neden faktörlerinin ortaya konulması elzemdir.
Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliği sonuçlarının,yani iş kazası ve meslek hastalıklarının veri
toplama ve standardize edilme sistematiğinde ciddi sorunlar vardır.Kaldı ki İş Sağlığı ve
Güvenliği Sonuçları sadece kaza ve meslek hastalıklarından ibaret olmayıp,hukuk
davaları,cezalar,yasal uyarılar,kaza maliyetleri gibi parametreleri de içermelidir.Bu
araştırmada bazı AB ülkeleri,ağırlıklı olarak Almanya,İngiltere ve A.B.D ile Türkiye’de resmi
verilere göre gerçekleşen iş kazası ve meslek hastalıkları ile diğer edinilebilen sonuçların
standardize olarak karşılaştırılması,veri toplama yöntemlerindeki farklılıklar ve ülkemizde bu
konudaki problemler ve çözüm yolları irdelenmeye çalışılmıştır
Anahtar Kelimeler: İş sağlığı ve güvenliği istatistikleri,iş koşulları araştırma,iş kazaları
sayıları,meslek hastalıkları,işle ilgili hastalıklar
___________________________________________________________________________________
1.Giriş
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) ile ilgili sistem ve uygulamaların gidişatını izlemek ve
performansını ölçmek için çeşitli göstergeler ve veriler kullanılır.Bu göstergeler kaza araştırma
ve raporlarından,işle ilgili yapılan ölçümler, araştırmalar ve çalışan anketlerinden elde
edilmektedir. Devletlerin ilgili kurumları tarafından ilgili yasal gereklilikler çerçevesinde
toplanan,konsolide edilip periyodik olarak yayınlanan bu göstergeler genel olarak aşağıda
özetlenmiştir:
İşgücü profili ile iş ortamı ve çalışma koşullarının özellikleri
İş kaynaklı etkenlerden hastalanan,ölen veya iş nedeniyle mevcut durumu kötüleşen
çalışan sayıları
İş kazaları sonucu yaralanan veya ölen çalışanlar
İSG ile ilgili açılan davalar,takibi süren soruşturmalar ve yasal uyarılar
Kayıp iş günleri,iş görememezlikler,tazminatlar,hastane giderleri vb. gibi maliyetler
Yeni veya mevcut olan ama şu anda farkedilen iş riskleri
Ülkelerarası karşılaştırmalar
Grafik 11
1.1 Ülkemizde işgücü profili
Ülkemizde 2011 SGK istatistiklerine göre
yaklaşık 17 milyon sigortalı (geçici
çalışanlar,sigortalı ev kadınları,muhtarlar
,tarım ,işsizler vb. dahil) ve 1.435.879 adet
işyeri bulunmaktadır.Bu işyerlerinin %2,6
sı kamu, kalanı özel sektöre aittir.Sigortalı
çalışanların işçi (4a),esnaf (4b) ve memur
(4c) olarak dağılımı Grafik 1 de
gösterilmiştir.
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 2 / 8
4a kapsamındaki (SGK’lı) sigortalıların %62’ si 50 nin altında çalışanı olan,%38’i ise 50 nin
üzerinde çalışanı olan işletmelerde çalışmaktadır.İşyerlerinin %36 sında çalışan sayısı 1’dir.2
Türkiye’de 2012 yılı itibarıyla herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan
çalışanların (kayıtdışı) oranı %39,7 olup,bu oran tarım sektöründe %85, tarım dışı sektörlerde ise
%24,8’dir.3
Türkiye yaklaşık %22 lik bir oranla Avrupa’da Romanya ve Arnavutluk ile beraber en fazla
tarım çalışanı istihdam eden ülkedir.4
Türkiye Grafik 2’de görüldüğü gibi haftalık ortalama çalışma saati ve fazla mesailerin en yüksek
olduğu Avrupa ülkesidir.Ülkemizi Arnavutluk ,Yunanistan ve Kosova izlemektedir.
Grafik 2 (Sarı çubuk çalışanların%50’sini kapsayan haftalık çalışma saatlerini,kırmızı yatay çizgi ülke
ortalamalarını,siyah çizgiler ise max ve min. çalışma sürelerini ifade etmektedir.) 5
2. Bulgular ve Tartışma
Bu bölümde İSG istatistikleri karşılaştırmalı olarak ele alınacak ve birbirleriyle olan bağlantıları
ortaya konarak çıkarımlarda bulunmaya çalışılacaktır.
2.1 İş Kazaları
Türkiye’deki iş kazaları SGK mutlak verilerinden normalize edilerek Grafik 3 ve 4’de
gösterilmiştir. Kaza sıklığı azalırken, ölüm hızlarının artışı kaza bildirimlerindeki eksikliğe işaret
etmektedir.(Veriler SGK istatistik yıllıklarından hesaplanmıştır.)
Grafik 3 Grafik 4
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 3 / 8
Belirtmek gerekir ki 2011’deki iş kazası ölüm rakamı olan 1700 kişi tüm zamanların en yüksek
mutlak sayısıdır.
Yaklaşık 130.000 çalışanı olan Madeni Eşya Sanayicileri Sendikası’nın (MESS) anket esaslı İSG
verilerine bakıldığında ise iş kazaları ve ölümler arasında pozitif korelasyon göze çarpmakta,
ayrıca kaza hızlarının Türkiye’ye oranla on kat daha fazla olduğu görülmektedir. (Grafik 5) Kaza
bildirimlerindeki eksikliği göz önüne serebilmek için son olarak da Tablo1 deki kazaların işletme
büyüklüğüne göre dağılımı örnek verilecektir. Burada kaza yoğunluğunun en çok 50’ nin
üzerinde çalışanı olan işletmelerde olduğu görülmektedir ki ,uygulamada bu işletmelerin İSG
hizmeti aldığı ve nispeten kurumsal yapıları olduğu düşünülürse bu durumun olasılığı düşüktür.
Grafik 5 6 Tablo 1
7
Yukardaki nedenlerden dolayı bu
çalışmada iş kazaları ile ilgili herhangi bir karşılaştırma yapılmayacaktır.
İş kazalarından kaynaklanan ölümlerde ise Grafik 6’da görüldüğü gibi ülkemiz Avrupa ülkeleri
arasında son sırada yer almaktadır. Hesaplama yapılırken toplam sigorta kapsamına giren kişi
sayısı olan 17 milyon rakamı baz alınmıştır.
İş kazası kaynaklı sakatlık ve ölümlere bakıldığında 2011 yılı için Türkiye’deki en tehlikeli
sanayi kollarının inşaat ve madencilik olduğu görülmektedir. (Tablo 2)
Grafik 6 8
İş Kazalarının İşyerinde Çalışan Sigortalı Sayısına Göre Dağılımı (4a)
No
İşyerinde Çalışan Sigortalı
Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı(1)
Toplam Kaza(2)
Oran(%) (2/1)
Standardize Kaza Oranı %0,63=100
1 1000+ 461.256 6.758 1,47 232,6
2 500-999 513.824 4.274 0,83 132,0
3 200-249 302.497 2.451 0,81 128,6
4 100-199 1.042.986 8.223 0,79 125,1
5 1-3 1.446.443 10.717 0,74 117,6
6 250-499 788.849 5.608 0,71 112,8
7 50-99 1.063.928 6.329 0,59 94,4
8 10-20 1.658.196 9.167 0,55 87,8
9 21-49 1.928.303 9.636 0,50 79,3
10 4-9 1.824.657 6.063 0,33 52,7
TOPLAM 11.030.939 69.227 0,63Ort
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 4 / 8
Tablo 2 9
Tablo 2 deki ilginç bir
nokta ise sanayiden
sayılmayan Yaratıcı
Sanatlar ve Eğlence
Faaliyetleri işkolunda (dizi
ve film yapımı vb.) ciddi iş
kazaları olduğu ve alarm
sinyalleri verdiği
olgusudur.
İnşaat ve Yaratıcı Sanatlar işkollarında standardize iş kazalarının düşük olmasına karşın hem
ölüm hem de sakat kalmaların yüksekliği yine bildirim azlığına dair bir işarettir.
Bir başka bildirim sorunu ise 159 sakatlık ve 32 ölüm vakasının hangi sektörde olduğunun
bilinmemesidir. (Tablo 2) Tablo 3 10
NEDENLERİNE (ILO)11 GÖRE KAZA ORANLARI - 2011 1 800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ 23.999 34,7%
2 700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ
12.933 18,7%
3 300- KİŞİLERİN DÜŞMESİ
9.871 14,3%
4 400- MAKİNELERİN SEBEP OLDUĞU KAZALAR
9.261 13,4%
5 1900- DİĞER NEDENLER 5.855 8,5%
İlk beşin toplam kaza içindeki oranı 89,4%
TOPLAM KAZA SAYISI 69.227
Kaza oluş nedenleri ile ilgili SGK istatistiklerindeki tek bilgi Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
tanımlamasına göre yapılan neden sınıflamasıdır. Bu nedenlerin tüm kazaların %89.4’üne
karşılık gelen ilk beş tanesi Tablo 3’de yer almaktadır. Bu neden faktörlerinin hangilerinin ölüm
ve sakatlıkla sonuçlandığı,hangi sektörlerde kümelendiği ve detay açıklamaları gibi analizlere
gerek vardır.
2.2 İşle İlgili Hastalıklar (Meslek Hastalıkları)
Tablo 4
Dünya literatüründe artık meslek hastalıkları
yerine işle ilgili hastalıklar (work related
disorders) deyimi kullanılmaktadır.
Türkiye’de meslek hastalıkları yılda yaklaşık
500 adet olarak istatistiklere yansımaktadır
Eksik bildirim sorunu yıllardır gündemde
olup bildirimleri %500 arttırma hedefi Ulusal
Politika Belgesinde yer almaktadır.12
Ancak
Tablo 4’deki rakamlar hedefin uzağında kalındığını göstermektedir.
Hastalıktan dolayı devamsızlık (geçici işgörememezlik) oranında ise ilginç bir şekilde perakende
ticaret sektörü birinci sırada yer almaktadır.Bunun nedeni belirsizdir.Tekstil ve taşımacılık
sektörleri ise sonraki sıraları paylaşmaktadır.(Tablo 5) Tüm sektörlerin hastalık başına istirahat
ortalaması ise 10 gündür.Yani Türk işçisi hastalık nedeniyle 10 günden aşağı pek işinden ayrı
kalmamaktadır.
İş Kazası sonucu sakatlık ve ölümler en yüksek olan işkolları -2011 FAALİYET GRUPLARI İŞ
KAZASI SAYISI
SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK
SAYISI
ÖLÜM SAYISI
STANDARDİZE İŞ KAZASI ORANI %
KÖMÜR VE LİNYİT ÇIKARTILMASI 9.217 81 55 2.843
DİĞER MADENCİLİK VE TAŞ OCAK. 702 32 43 196
FABRİK.METAL ÜRÜN.(MAK.TEC.HAR) 7.268 146 72 324
BİNA İNŞAATI 3792 243 304 65
BİNA DIŞI YAPILARIN İNŞAATI 1718 73 118 94
ÖZEL İNŞAAT FAALİYETLERİ 2195 89 148 86
YARATICI SANATLAR,EĞLENCE FAAL. 3 162 118 15
BİLİNMEYEN 559 159 32 0
Türkiye Meslek Hastalıkları -2011
Arsenik ve Bileşikleri 280
2 Slikoz ve Slikotuberküloz 170
3 Fazla Zorlama Sonucu Vertebra Prosesuslarının Yırtılması 42
4 Benzol (Benzen) Ve Homologları 31
5 Kurşun ve Kurşun Tozları 30 Toplam İçinde Oran (%) 80% Toplam Meslek Hastalığı 697
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 5 / 8
Tablo 513
İşle İlgili Hastalıklarda Geçici İşgörememezlik Süreleri ve Normal Çalışmaya Oranı (İlk on işkolu)
No
KOD NO
FAALİYET GRUPLARI TOPLAM GEÇİCİ
İŞ GÖR. SÜR. (GÜN )
FAALİYET KOLLARINDAKİ GEÇ. İŞG. SÜR. TOPLAM GÜNE ORANI (%)
HASTALIK OLAYI BAŞINA
ORTALAMA GÜN
1 47 PERAKENDE TİC.(MOT.TAŞIT.ONAR.HAR) 1.007.894 7,00 10,6
2 13 TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI 843.028 5,85 8,3
3 49 KARA TAŞIMA.VE BORU HATTI TAŞIMA. 680.693 4,73 12,0
4 25 FABRİK.METAL ÜRÜN.(MAK.TEC.HAR) 658.678 4,57 9,9
5 10 GIDA ÜRÜNLERİ İMALATI 653.873 4,54 8,8
6 14 GİYİM EŞYALARI İMALATI 615.153 4,27 9,4
7 41 BİNA İNŞAATI 539.038 3,74 13,7
8 55 KONAKLAMA 501.493 3,48 9,5
9 23 METALİK OLMAYAN ÜRÜNLER İMA. 483.644 3,36 8,3
10 96 DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ 423.086 2,94 10,9
Tüm işkollarının ortalaması 0,40% 10
Grafik 7 de gösterilen Avrupa ülkelerinin geçici işgörememezlik oranları karşılaştırması,Tablo
5’in yorumunu doğrular niteliktedir.Buna göre Türkiye’deki çalışanların AB ülkelerindeki
meslektaşlarına oranla hastalıktan dolayı işe devamsızlıklıkları çok azdır.
Grafik 7 14
Öte yandan Tablo 6’da bazı sonuçları gösterilen Avrupa İş Koşulları araştırmasına göre ülkemiz
çalışanları bir yandan iş koşullarının daha ağır ve yorucu olduğunu ifade ederken öte yandan da
önceki sonuçları doğrulayacak şekilde sağlık nedeniyle (AB çalışanlarına göre) daha az
devamsızlık yaptıklarını ve hasta olarak çalıştıklarını söylemektedirler.
Benzer şekilde Grafik 8’de Türk çalışanlar Avrupalı meslektaşlarına göre çok daha fazla
yaptıkları işin vücut postürü ve ortam riskleri taşıdığına inanmaktadırlar.
Bunların altında yatan nedenlerin araştırılmaya değer olduğu açıktır
Tablo 6 15
Avrupa İş Koşulları Araştırması - 2010 , Bazı karşılaştırmalı sonuçlar
Soru % AB-27 % Türkiye
Geçtiğimiz 12 ayda hasta olarak hiç çalıştınız mı? 39 50
Şu anda yaptığınız işi 60 yaşına gelince de yapabileceğinize inanıyor musunuz? 60 23
İşiniz tekrarlayıcı vücut hareketlerini içeriyor mu ? her zaman cevabı verenler 33 45
İşinizin en az %50 si ağır yük kaldırma ve taşımayı içeriyor mu,evet diyenler 33 46
Geçtiğimiz 12 ayda sağlık nedeniyle kaç gün devamsızlık yaptınız? Hiç diyenler: 57 73
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 6 / 8
Grafik 8 16
AB nin yaptırdığı yeni veya ortaya çıkmakta olan riskler araştırmasına göre ise Türk çalışanlar
iş stresi ile işyerinde zorbalık ve tacizden önemli derecede endişe duymaktadırlar.(Tablo 7 ve 8)
Tablo 7 ve 8 17
2.3 İSG ile ilgili yasal süreçler,denetimler,maliyetler ve eğitimler gibi konulara ait veriler
İSG verilerini izlemede ilgili yasal süreçler,denetimler,maliyetler ve eğitimlerin de takip
edilmesi uygun stratejilerin oluşturulması açısından önemlidir.Bir çok ülkede hem bu konularla
ilgili veriler, hem de meydana gelen büyük kazalara ait araştırma raporları kamuoyu ile
paylaşılmaktadır.18
Örneğin yasal süreçlerle ilgili olarak İngiltere’de 2011 yılında yapılan
denetimlerde 16.000 civarında uyarı ve yasaklama uygulanmış,1165 yeni dava açılmış ve 630
dava ise en az bir mahkumiyet ile sonuçlanmıştır.19
Yine aynı ülkede İSG’nin topluma maliyeti
yılda 13,4 milyar sterlin olarak öngörülmektedir.
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 7 / 8
3.252.000 işyeri bulunan Almanya’da 520.000 İSG denetimi yapılmış 900.259 ceza,uyarı ve
yasaklama uygulanmıştır.20
Ülkemizde ÇSGB nin 2011 yıllık raporunda 35.371 İSG denetimi yapıldığı yer almakta olup
bunun dışında herhangi bir veri mevcut değildir.21
3. Sonuç ve Öneriler
İSG ile ilgili olarak Devletlerin isabetli politika,strateji belirleyebilmeleri ve doğru kurallar
koyabilmeleri için sağlıklı verilere gereksinim vardır.Bu veriler genellikle mevzuat ile nasıl
raporlanacağı belirlenmiş olan iş kazası ve işle ilgili hastalık bildirimleriyle elde edilmeye
çalışılsa da özellikle küçük işletmelerde bu konuda eksik bildirimler göze çarpmaktadır.
Bu nedenle gerek AB,gerekse bazı AB ülkeleri resmi raporlama sisteminin yanında çalışan
anketleri düzenlemekte,özellikle işle ilgili hastalıklar ve mevcut ,farkedilmemiş veya yeni
gelişen riskler konusunda bu anketlerden bilgi toplamaktadırlar.22
Önleyiciliğin temel ilkesi
budur. 2003’den beri mevzuatını AB Direktiflerini esas alarak revize eden Ülkemizde de bu
gelişmeler yakından izlenmeli,çalışma yaşamına ve iş risklerine yönelik anket ve araştırmalar
bize özgü tehlike kaynakları dikkate alınmak suretiyle yaptırılmalıdır.
Üniversitelerin,STK’ların bu konulara yönelik yapacağı tez ve araştırmalar desteklenmelidir.
Ülkemizde iş kazalarının belgelenmesi konusu 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Kanunu’nda şöyle düzenlenmiştir:” İşveren,bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının
kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.”23
Hangi İSG verilerinin ne şekilde toplanacağı konusunda AB’de geliştirilen bir proje vardır.24
Buna göre EU-OSHA(AB-İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi) kurumu tarafından üç günün
üzerindeki geçici işgörememezliğe neden olan iş kazalarının kayıt altına alınması ve
istatistiklerde yer alması karara bağlanmıştır.25
Ülkemizde de bu sisteme göre veri toplanması önerilmektedir.
SGK tarafından verilerin konsolidasyonunun yapılması uzun sürmekte,istatististikler bir yıl
gecikmeli olarak yayınlanmaktadır,bu süre kısaltılmalıdır.
Sağlıklı veri toplanamamasının bir başka etkeni ise işyeri İSG denetimlerindeki yetersizliktir.
AB’de yıllık bazda işletmelerin yaklaşık %20 si denetimden geçmesine karşın bu oran ülkemizde
%2,5 civarındadır ve etkin uygulama sağlanabilmesi için denetimin arttırılması şarttır.26
İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Bildirim Formu revize edilerek iş kazası ve işle ilgili hastalık
bildirimleri birbirinden ayrılmalıdır,çünkü bu verilerin karakteristikleri farklıdır.
Bu formdaki kaza nedeni kısmında daha detaylı bilgi talep edilmeli ve bu kısmın fotoğrafla
desteklenmesi öngörülmeli,eksik bilgiler sorgulanmalıdır.
Türkiye’deki yetersiz İSG veri sisteminin yasal bağlantısı da vardır.Özellikle ciddi olaylar kaza
araştırması ile ilgili teknik bilgisi olmayan adli makamlar tarafından tahkik edilmekte,bu da
yetersiz ve şüpheli olay incelemelerine yol açmakta ve bazan olaydan aylar geçtikten sonra iş
bilirkişilere düşmektedir.İhtilaf durumunda bu gibi nedenlerle uzayan yasal süreç mağdurların
durumunu daha da zorlaştırmaktadır.Bu nedenle ölümlü veya ciddi kazalar için telefonla acil
haber verme sistemi getirilmeli,48 saat zarfında iş müfettişleri veya bu konuda yetkilendirilmiş iş
güvenliği uzmanlarınca yapılacak tarafsız bir araştırma ve raporlama sistemi oluşturulmalıdır.
Büyük kazaları araştırmak için ise benzer uzmanlardan oluşacak bir komisyon kurulmalıdır.
Türkiye’deki İSG ile ilgili sonuçlanmış dava sonuçları,para cezaları,büyük kaza araştırma
sonuçları ile ilgili bir veri tabanı oluşturulmalı,bunlar kamuoyu ile paylaşılmalıdır.Çünkü İSG
konusunda yaşayarak öğrenmeden ziyade,yaşananlardan ders çıkararak önlem almak
önceliklidir.
Ülkemizde riski yüksek işkolları SGK verilerine göre madencilik,inşaat ve hızlı büyüyen dizi ve
film yapım sektörü ile taşaron ve geçici çalışanlar olarak ön plana çıkmaktadır.Bu işkollarına
özel izleme,eğitim,doküman desteği ve denetim gibi önlemler geliştirilmelidir.
TMMOB İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yerel Sempozyumu 15-16 Mart 2013, Istanbul 8 / 8
4.Kaynaklar 1 SGK 2011Yıllığı,Bölüm1 İşyeri ve Sigortalılara Ait İstatistikler
2 Aynı yıllık ve bölüm
3 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri,http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13420, 06.02.2013
4 Fifth European Working Conditions Survey, S.20 Fig.2 OSHA Overview Report,2010
5 Aynı araştırma,S.34 Tablo 8
6 MESS Üyelerinde İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri-2011,MESS Raporu
7 SGK 2011 Yıllığı,Bölüm 3 İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları İstatistikleri
8 http://www.hse.gov.uk/statistics/tables/index.htm#europeancomparisons,12.01.2013
9 SGK 2011 Yıllığı Bölüm 3’den hesaplanmıştır.
10 Aynı yıllık Bölüm 3’den hesaplanmıştır.
11 Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) iş kazası nedenleri sınıflaması
12 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi II (2009- 2013),ÇSGB
13 SGK 2011 Yıllığı Bölüm 3’den hesaplanmıştır.
14 Eurostat Labour Force Survey,2007
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database, 01.12.2012 15
Fifth European Working Conditions Survey (2010)Araştırmanın Türkiye kısmı için: http://www.eurofound.europa.eu/surveys/smt/ewcs/ewcs2010_07_02.htm 16
Fifth European Working Conditions Survey,S47 Fig.19 OSHA Overview Report,2010 17
European Survey of Enterprises on New and Emerging Risks,OSHA Report S.41/42, 02.02.2013 18
Örnek:AB Yol güvenliği ve kaza raporlama projesi http://ec.europa.eu/transport/wcm/road_safety/erso/data/Content/accident_and_injury_database_glossary.htm,09.02.2013 19
İngiltere Sağlık ve Güvenlik Yönetimi Kurumu (HSE) Yıllık İstatistik Raporu,2011/12 S.10,11,12 http://www.hse.gov.uk/statistics/ 20
Alman Resmi Kaza Sigorta Kurumu 2011 istatistik raporu http://www.dguv.de/inhalt/zahlen/documents/dguvstatistiken2011d.pdf 09.02.2013 21
ÇSGB 2011 Faaliyet Raporu,S.44 http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/sgb.portal?page=sy&id=2 02.02.2013 22
Örnek:İngiltere’nin çalışan anketleri http://www.hse.gov.uk/statistics/pdf/survey-data-brief.pdf 23
6331 Sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu R.G.Tarih: 30/6/2012 Madde14 24
İşyerindeki kazalar hakkında Avrupa İstatistikleri, European statistics on accidents at work (ESAW) 25
https://osha.europa.eu/en/topics/osm/reports/european_system_004.stm,08.02.2013 26
European Survey of Enterprises on New and Emerging Risks, OSHA Report S.33 Fig.19, 2010
___________________
Özgeçmiş
Kemal ÜÇÜNCÜ , 1963 Hayrabolu doğumlu.
1984 Yılında İ.T.Ü Makine Fakültesinden mezun oldu,2011 de Yeni Yüzyıl Üniversitesinde İş
Sağlığı ve Güvenliği Yüksek Lisansı yaptı,Beuth Üniversitesi-Berlin’ de Yangın Uzmanlığı
Sertifikasyon Programına katıldı.
Otomotiv endüstrisi kuruluşlarında çeşitli pozisyon ve görevlerde 25 yıl çalıştı.
Yurtdışı grup şirketlerinde iş güvenliği sistem danışmanlığı yaptı, iş ortamının geliştirmesi ile
ilgili projelerde görev aldı ve yayınlar yaptı.
1999’dan beri bakım yönetimi ve metotları,bakım kaynaklı riskler,insan hataları ile iş sağlığı ve
güvenliği konularında eğitim,uzmanlık,danışmanlık ve araştırma yapmakta olup İngilizce ve
Almanca bilmektedir