Huidige en toekomstige competenties voor bedienden in de maritieme sector van de

haven van Antwerpen

Anneleen D’hoop Geoffrey Van Tittelboom

Interne promotor: Prof. dr. E. Henderickx Externe promotor: de heer K. Mertens

“Jongeren onderschatten belang van soft skills” (Standaard, 2016)

INHOUDSTABEL

1. Probleemstelling 2. Methodologie 3. Literatuur 4. Resultaten 5. Besluit

PROBLEEMSTELLING

METHODOLOGIE

Wat zijn de belangrijkste huidige en toekomstige competenties nodig bij bedienden in de maritieme sector van de haven van Antwerpen?

Vandaag: competenties 21ste eeuw - Kennis - Vaardigheden - Attitudes - It-competenties

Binnen 10 jaar: competenties 21ste eeuw - Kennis - Vaardigheden - Attitudes - It-competenties

Evolutie?

Arbeidsmarkt Technologie?

LITERATUUR

Werkgelegenheid

Arbeidsmarkt

Technologische ontwikkeling

Competenties

mismatch

kwalitatieve tekort

automatisering niet-routine taken

belang van perceptie, sociale vaardigheden, creativiteit

Supply-chain systeem, partnerships, milieu

kennis, vaardigheden, attitudes

IT-competenties

IoT, cloud computing, big data, robots, sensoren, Nextport

Kwantitatief onderzoek

RESULTATEN

Kwalitatief onderzoek

OPLEIDING

- Opleidingsinstituten - KdG vs. UA

- Innovatie

TECHNOLOGIE

ARBEIDSMARKT

- Bewust van veranderingen - Meningen verdeeld over

impact - Voorbeelden

• Big data • Robots en sensoren • Zelfrijdende auto’s • Nextport

- Bedreigde beroepen - Manifestbediende - Expediteurs

- Evolutie toekomst - Rol zal veranderen - Werknemers moeten mee

COMPETENTIES - Algemeen: hoger

kennisniveau (bachelor) - Attitudes belangrijkste

Kwalitatief onderzoek Onderzoek

Kwantitatief onderzoek

RESULTATEN

Kwalitatief onderzoek

Opbouw vragenlijst - Filtervraag op basis van sector - Inhoud competenties

• Kennis, vaardigheden en IT-competenties

• Attitudes • Vergeten competenties

- Algemeen • Reden vacatures moeilijk in te vullen • Opleidingsniveau

Methodologie Kwantitatief onderzoek

43,9

21,1

15,8

5,3 3,5

5,3 5,3

Expedie-agentschappen

Tussenpersonen in hetvervoerScheepsagenten

Bevrachtingsbedrijven

Nautische dienstverlening

Organisatie metgoederenvervoerDouaneagentschappen

STEEKPROEF

Algemene info Kwantitatief onderzoek

3,5

28,1

52,6

8,8

1,8

5,3

2de graad secundaironderwijs

3de graad secundaironderwijs

Professionelebachelor

Academische bachelor

Academische master

Andere

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Niet van toepassing

Specifieke arbeidsomstandigheden

Kwalitatief

Kwantitatief

Opleidingsniveau

Probleem invullen vacature

Algemene info Kwantitatief onderzoek

Kwantitatief onderzoek Competenties

Kennis en IT-competenties

Vaardigheden

Attitudes

Kennis van het Engels

Kennis reglementering internationale handel

Kennis van de logistieke keten

Kennis van de transportmarkt

Kennis reglementering goederentransport

Competenties: kennis Kwantitatief onderzoek

Geen significant verschil tussen vandaag en binnen 10 jaar. (Maar: kennis Frans wordt minder belangrijk.)

Beheer klantenrelatie en communicatievaardigheden

Planning- en organisatie-vaardigheden

Samenwerken met tussenpersonen

Out-of-the box denken Out-of-the box denken en toekomstgericht denken

Opportuniteiten opsporen en benutten

Beheer klantenrelatie

Communicatievaardigheden

Algemeen hoge mediaan (>4/5)

Klein verschil bij andere

competenties

Competenties: vaardigheden Kwantitatief onderzoek

Gebruik van kantoorsoftware (Word, Excel,…)

Gebruik van bedrijfsspecifieke

software pakketten (EDI, TMS, ERP,…)

Een positieve attitude naar het

gebruik van technologie bezitten

Vandaag Effectief selecteren en gebruiken van software

Binnen 10 jaar Alternatieve oplossingen exploreren

Vandaag Kennis van bedrijfsspecifieke software pakketten (EDI, TMS, ERP,…)

Binnen 10 jaar Oplossingen bedenken door het analyseren van data

Kwantitatief onderzoek IT-competenties

Vandaag Binnen 10 jaar

Flexibiliteit Flexibiliteit

Probleemoplossend zijn Aanpasbaarheid

Zelfstandig zijn Verantwoordelijk zijn

Verantwoordelijk zijn Zelfstandig zijn

Stressbestendig zijn Stressbestendig zijn

Ambitie hebben

Leergierig zijn

Levenslang leren

Kwantitatief onderzoek Competenties: attitude

Kwantitatief onderzoek Competenties: Vergeten

Zelfsturend Aspect Zelfmanagement

Gezond verstand gebruiken Accuratesse

Teamwork Aspect Teamgeest hebben

Collegialiteit Sharing

In teamverband werken Sociaal Aspect Multiculturaliteit

Netwerker Sociaal zijn Beleefd zijn

CONCLUSIE EN DISCUSSIE

Onderzoeksvraag

Subvraag 1: Is er een verandering,

door technologie, in de arbeidsmarkt van

de haven van Antwerpen? Subvraag 2: Hoe

worden de juiste competenties

geselecteerd in de maritieme sector?

Verder onderzoek

CONCLUSIE

Subvraag 1: Is er een verandering, door technologie, in de arbeidsmarkt van de haven van

Antwerpen?

• Literatuur • Van laad- en loskade naar

supplychain platform • Partnerships

• Technologische veranderingen • Big data • Robots en sensoren • Zelfrijdende auto’s

• Automatisatie bij routine en niet-routinematige jobs

• Manifestbediende

JA!

Subvraag 2: Hoe worden de juiste

competenties geselecteerd in de maritieme sector?

• BLM-model

• Getest in Azië • Diepte-interviews • ICT-framework

• Voortkomend uit belang naar de toekomst

CONCLUSIE

Wat zijn de belangrijkste huidige en

toekomstige competenties die nodig

zijn bij bedienden in de maritieme sector

van de haven van Antwerpen?

Attitudes

• Flexibiliteit • Zelfstandigheid • Stressbestendig zijn • Verantwoordelijkheid

Kennis

• Engels • Reglementering

internationale handel • Logistieke keten • Transportmarkt • Reglementering van

transport

Vaardigheden

• Communicatie • Planning en organisatie • Beheer van

klantenrelaties • Samenwerken met

tussenpersonen • Out-of-the-box denken • Opportuniteiten

opsporen en benutten

IT-competenties

• Gebruik van kantoorsoftware

• Gebruik van bedrijfsspecifieke software (EDI, ERP, TMS, …)

• Positieve attitude naar het gebruik van technologie

DISCUSSIE

Verder onderzoek

• Implementatie resultaat valt buiten scope onderzoek

• Welke competenties zijn er nu aanwezig bij bedienden • Komen deze overeen met de bevindingen? • Zijn deze competenties aanwezig in opleidingen?

• Invloed van technologie is significant

• In hoeverre rekening mee gehouden bij bedrijven? • Aanwezigheid innovatie?

• Zijn competenties geografisch bepaald?

• Zijn de gevonden ook in Rotterdam of Hamburg belangrijk

DISCUSSIE