ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ (Ossa Membri Superioris)

Dr. Ahmet SONGUR twitter.com/@asongur55

Resimler «Netter Anatomy» atlasından alınmıştır

Üst Ekstremite Kemikleri

Toplam 32 kemikten oluşur

İki tanesi omuz kuşağı (cingulum

pectorale)

Bir tanesi kol (brachium)

İki tanesi önkol (antebrachium)

27 tanesi el bölgesinde (manus)

bulunur

Clavicula

17 cm uzunluğunda, 2-4 cm eninde

ve yayvan S şeklinde uzun bir

kemiktir

1. kostanın üzerinde sternum ile

acromion arasında yer alır

İki ucu (extremitas), iki kenarı

(margo) ve iki yüzü (facies)

vardır.

Clavicula

Extremitas sternalis

Facies articularis sternalis

Impressio lig. costoclavicularis

Corpus claviculae

Facies superior

Facies inferior

Sulcus musculi subclavii

Margo anterior

Margo posterior

Clavicula

Extremitas acromialis

Facies articularis acromialis

Tuberositas ligamenti coracoclavicularis

Tuberculum conoideum

Linea trapezoidea

Klinik Bilgiler

Clavicula insanda ilk kemikleşmeye

başlayan (i.u. 5. hafta) ve

gelişimini en son olarak

tamamlayan kemiktir

Ayrıca clavicula’nın altından a.

subclavia geçer.

Gerektiğinde clavicula ve 1. kosta

arasında sıkıştırılarak bu arterin

kan akımı durdurulabilir.

Scapula

Sırt bölgesinde, 2.-7. kostalar arasında

bulunan üçgenimsi, yassı bir kemiktir.

İki yüzü ve üç kenarı vardır.

Scapula

Facies costalis

Linea musculares

Scapula

Facies posterior

Spina scapulae

Acromion (akropolis+omos)***

Facies articularis acromii

Fossa infraspinata

Fossa supraspinata

Margo medialis

Trigonum spinae

Linea interspinalis*

Scapula

Margo superior

Incisura scapulae

Processus coracoideus

Margo lateralis

Angulus lateralis

Cavitas glenoidalis

Tuberculum supraglenoidale

Tuberculum infraglenoidale

Angulus superior

Angulus inferior

Klinik Bilgiler

Linea interspinalis T4 vertebra hizasında-

dır

Incusura scapulae lig. transversum scapu-

lae sup. aracılığı ile bir delik haline

dönüşür.

Bu deliğin içinden n. suprascapularis;

üstünden ise a. suprascapularis geçer.

Klinik Bilgiler

Tuberculum supraglenoidale’ye m. biceps

brachii’nin, tuberculum infraglenoida-

le’ye ise m. triceps brachii’nin uzun

başları tutunur

Kolun 900 ’lik abduksiyonundan sonra

skapula alt ucunun dışarıya dönerek

kolun abduksiyonuna yardım etmesine

skapulohumeral ritim adı verilir. Bu

hareketi özellikle m. serratus anterior

yaptırır

Humerus

Üst ekstremitenin en uzun kemiği

olup iki ucu ve bir korpusu

bulunur.

Humerus

Extremitas proximalis

Caput humeri

Collum anatomicum

Tuberculum majus

Tuberculum minus

Crista tuberculi majoris

Crista tuberculi minoris

Sulcus intertubercularis

Collum chirurgicum

Corpus humeri

Margo lateralis

Margo medialis

Margo anterior

Facies posterior

Facies anteromedialis

Facies anterolateralis

Tuberositas deltoidea

Sulcus n. radialis

*

Extremitas distalis

Trochlea humeri

Capitulum humeri

Fossa coronoidea

Fossa radialis

Fossa olecrani

Epicondylus medialis

Epicondylus lateralis

Sulcus n. ulnaris

Klinik Bilgiler

Caput humeri ile corpus humeri arasında

1300’lik bir açı vardır

Tuberculum majus (m. supraspinatus, m.

infraspinatus ve m. teres minor)

Tuberculum minus (m. subscapularis)

Sulcus intertubercularis (m. biceps brachii’)

Tuberositas deltoidea (m. deltoideus)

Sulcus n. radialis (n. radialis ve a. profunda

brachii)

Medial epikondile ön kolun fleksör; lateral

epikondile ise ekstensör kasları tutunur.

Ulna

Ön kolun medialinde bulunan uzun bir kemiktir.

İki ucu ve bir korpus vardır.

Extremitas proximalis

Olecranon

Incisura trochlearis

Processus coronoideus

Tuberositas ulnae

Incisura radialis

Crista m. supinatorius

*

Ulna

Corpus ulnae

Margo anterior

Margo posterior

Margo interosseus

Facies anterior

Facies posterior

Facies medialis

Extremitas distalis

Caput ulnae

Processus styloideus

Circumferentia articularis

Klinik Bilgiler

Olecranon (m. triceps brachii insertiosu)

Tuberositas ulnae (m. brachialis insertiosu)

Radius

Önkolun lateralinde bulunan uzun bir kemiktir. İki ucu

ve bir korpusu vardır

Extremitas proximalis

Caput radii

Fovea capitis radii

Circumferentia articularis

Collum radii

Tuberositas radii

Radius

Corpus radii

Margo anterior

Margo posterior

Margo interosseus

Facies anterior

Facies posterior

Facies lateralis

Tuberositas pronatoria

*

Radius

Extremitas distalis

Incisura ulnaris

Processus styloideus

Facies articularis carpea

Tuberculum dorsale

Klinik Bilgiler

Tuberositas radii (m. biceps brachii)

Margo interosseus ulna’ya bakan medial

kenardır. Distal ¾ kısmına membrana

interossei antebrachii yapışarak ulna

ile birleşir. Burası kuvvet naklinde

önemli bir oluşumdur.

Facies articularis carpea yalnız os

scaphoideum ve os lunatum ile eklem

yapar

Ossa Carpi

El bileğini oluşturan kısa kemiklerdir.

4 tanesi proksimal, 4 tanesi ise distal de bulunur

Proksimalde bulunanlar dıştan içe doğru

a) os scaphoideum

b) os lunatum

c) os triquetrum

d) os psiforme

Distalde bulunanlar ise

a) os trapezium

b) os trapezoideum

c) os capitatum

d) os hamatum

Klinik Bilgiler

Karpal kemikler arasında os capitatum en

büyük ve ilk gelişen; os psiforme ise en

küçük en son kemikleşen kemiklerdir

Os hamatum’da hamulus ossis hamati denilen

bir çentik bulunur

Sadece os scaphoideum ve os lunatum radius

ile direkt eklem yapar

Ulna ile os triquetrum ise aradaki discus

articularis aracılığı ile eklem yapar.

Ossa Metacarpi

Beş adet uzun kemikten oluşur.

Dıştan içeriye doğru I, II, III, IV ve V

olarak isimlendirilir.

Os metacarpale I en kısa ve kalın; os

metacarpale II ise en uzun olan

metakarpal kemiklerdir.

Basis metacarpalis

Caput metacarpalis

Corpus metacarpalis

Ossa Digitorum

El parmak kemiklerini oluşturan uzun

kemiklerdir

Baş parmakta iki (phalanx proximalis ve

distalis), diğer parmaklarda üçer

adet (phalanx proximalis, media ve

distalis) bulunur.

Basis phalangis

Caput phalangis

Corpus phalangis

Tuberositas phalangis distalis

KLİNİK BİLGİLER

Clavicula kırkları: En sık genç ve çocuklarda, 1/3 orta kısım da görülür

Humerus üst ucu kırıkları: Genellikle cerrahi boyunda görülür. N. axillaris

zedelenme riski vardır

Humerus gövde kırıkları: N. radialis zedelenmesi ile birlikte olabilir

Humerus alt ucu kırıkları: A. brachialis, n. ulnaris ve n. medianus

zedelenme riski vardır

Radius korpus kırıkları:

Radius alt ucu kırığı (Colles Kırığı): Sıklıkla dirsek ve bilek ekstansiyonda

iken el üzerine düşmelerde görülür. Çatal sırtı deformitesi tipiktir.

Karpal kemiklerden en sık kırılanı os scaphoideum’dur. Os lunatum

dislokasyonları ise Karpal Tünel Sendromuna yol açabilir

KLİNİK BİLGİLER

Linea interspinalis klinikte pek çok yer

için referanstır. Bunlar:

a) T4 vertebra ve angulus manubro-

sternalis köşesinden geçer

b) Mediastinumu alt ve üst kısımlar

olacak şekilde ikiye ayırır

c) Oskültasyonda akciğer üst ve alt

lobları arasındaki sınırı oluşturur

d) Bifurcatio trachea’nın bulunduğu

sınırdır

e) Arcus aorta’nın başlangıç ve bitiş

sınırıdır