Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
-
Upload
doktorlar-sitesi -
Category
Education
-
view
27.231 -
download
16
description
Transcript of Anatomi ders notu - üst ekstremite kemikleri / Prof. Dr. Ahmet Songur
ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ (Ossa Membri Superioris)
Dr. Ahmet SONGUR twitter.com/@asongur55
Resimler «Netter Anatomy» atlasından alınmıştır
Üst Ekstremite Kemikleri
Toplam 32 kemikten oluşur
İki tanesi omuz kuşağı (cingulum
pectorale)
Bir tanesi kol (brachium)
İki tanesi önkol (antebrachium)
27 tanesi el bölgesinde (manus)
bulunur
Clavicula
17 cm uzunluğunda, 2-4 cm eninde
ve yayvan S şeklinde uzun bir
kemiktir
1. kostanın üzerinde sternum ile
acromion arasında yer alır
İki ucu (extremitas), iki kenarı
(margo) ve iki yüzü (facies)
vardır.
Clavicula
Extremitas sternalis
Facies articularis sternalis
Impressio lig. costoclavicularis
Corpus claviculae
Facies superior
Facies inferior
Sulcus musculi subclavii
Margo anterior
Margo posterior
Clavicula
Extremitas acromialis
Facies articularis acromialis
Tuberositas ligamenti coracoclavicularis
Tuberculum conoideum
Linea trapezoidea
Klinik Bilgiler
Clavicula insanda ilk kemikleşmeye
başlayan (i.u. 5. hafta) ve
gelişimini en son olarak
tamamlayan kemiktir
Ayrıca clavicula’nın altından a.
subclavia geçer.
Gerektiğinde clavicula ve 1. kosta
arasında sıkıştırılarak bu arterin
kan akımı durdurulabilir.
Scapula
Sırt bölgesinde, 2.-7. kostalar arasında
bulunan üçgenimsi, yassı bir kemiktir.
İki yüzü ve üç kenarı vardır.
Scapula
Facies costalis
Linea musculares
Scapula
Facies posterior
Spina scapulae
Acromion (akropolis+omos)***
Facies articularis acromii
Fossa infraspinata
Fossa supraspinata
Margo medialis
Trigonum spinae
Linea interspinalis*
Scapula
Margo superior
Incisura scapulae
Processus coracoideus
Margo lateralis
Angulus lateralis
Cavitas glenoidalis
Tuberculum supraglenoidale
Tuberculum infraglenoidale
Angulus superior
Angulus inferior
Klinik Bilgiler
Linea interspinalis T4 vertebra hizasında-
dır
Incusura scapulae lig. transversum scapu-
lae sup. aracılığı ile bir delik haline
dönüşür.
Bu deliğin içinden n. suprascapularis;
üstünden ise a. suprascapularis geçer.
Klinik Bilgiler
Tuberculum supraglenoidale’ye m. biceps
brachii’nin, tuberculum infraglenoida-
le’ye ise m. triceps brachii’nin uzun
başları tutunur
Kolun 900 ’lik abduksiyonundan sonra
skapula alt ucunun dışarıya dönerek
kolun abduksiyonuna yardım etmesine
skapulohumeral ritim adı verilir. Bu
hareketi özellikle m. serratus anterior
yaptırır
Humerus
Üst ekstremitenin en uzun kemiği
olup iki ucu ve bir korpusu
bulunur.
Humerus
Extremitas proximalis
Caput humeri
Collum anatomicum
Tuberculum majus
Tuberculum minus
Crista tuberculi majoris
Crista tuberculi minoris
Sulcus intertubercularis
Collum chirurgicum
Corpus humeri
Margo lateralis
Margo medialis
Margo anterior
Facies posterior
Facies anteromedialis
Facies anterolateralis
Tuberositas deltoidea
Sulcus n. radialis
*
Extremitas distalis
Trochlea humeri
Capitulum humeri
Fossa coronoidea
Fossa radialis
Fossa olecrani
Epicondylus medialis
Epicondylus lateralis
Sulcus n. ulnaris
Klinik Bilgiler
Caput humeri ile corpus humeri arasında
1300’lik bir açı vardır
Tuberculum majus (m. supraspinatus, m.
infraspinatus ve m. teres minor)
Tuberculum minus (m. subscapularis)
Sulcus intertubercularis (m. biceps brachii’)
Tuberositas deltoidea (m. deltoideus)
Sulcus n. radialis (n. radialis ve a. profunda
brachii)
Medial epikondile ön kolun fleksör; lateral
epikondile ise ekstensör kasları tutunur.
Ulna
Ön kolun medialinde bulunan uzun bir kemiktir.
İki ucu ve bir korpus vardır.
Extremitas proximalis
Olecranon
Incisura trochlearis
Processus coronoideus
Tuberositas ulnae
Incisura radialis
Crista m. supinatorius
*
Ulna
Corpus ulnae
Margo anterior
Margo posterior
Margo interosseus
Facies anterior
Facies posterior
Facies medialis
Extremitas distalis
Caput ulnae
Processus styloideus
Circumferentia articularis
Klinik Bilgiler
Olecranon (m. triceps brachii insertiosu)
Tuberositas ulnae (m. brachialis insertiosu)
Radius
Önkolun lateralinde bulunan uzun bir kemiktir. İki ucu
ve bir korpusu vardır
Extremitas proximalis
Caput radii
Fovea capitis radii
Circumferentia articularis
Collum radii
Tuberositas radii
Radius
Corpus radii
Margo anterior
Margo posterior
Margo interosseus
Facies anterior
Facies posterior
Facies lateralis
Tuberositas pronatoria
*
Radius
Extremitas distalis
Incisura ulnaris
Processus styloideus
Facies articularis carpea
Tuberculum dorsale
Klinik Bilgiler
Tuberositas radii (m. biceps brachii)
Margo interosseus ulna’ya bakan medial
kenardır. Distal ¾ kısmına membrana
interossei antebrachii yapışarak ulna
ile birleşir. Burası kuvvet naklinde
önemli bir oluşumdur.
Facies articularis carpea yalnız os
scaphoideum ve os lunatum ile eklem
yapar
Ossa Carpi
El bileğini oluşturan kısa kemiklerdir.
4 tanesi proksimal, 4 tanesi ise distal de bulunur
Proksimalde bulunanlar dıştan içe doğru
a) os scaphoideum
b) os lunatum
c) os triquetrum
d) os psiforme
Distalde bulunanlar ise
a) os trapezium
b) os trapezoideum
c) os capitatum
d) os hamatum
Klinik Bilgiler
Karpal kemikler arasında os capitatum en
büyük ve ilk gelişen; os psiforme ise en
küçük en son kemikleşen kemiklerdir
Os hamatum’da hamulus ossis hamati denilen
bir çentik bulunur
Sadece os scaphoideum ve os lunatum radius
ile direkt eklem yapar
Ulna ile os triquetrum ise aradaki discus
articularis aracılığı ile eklem yapar.
Ossa Metacarpi
Beş adet uzun kemikten oluşur.
Dıştan içeriye doğru I, II, III, IV ve V
olarak isimlendirilir.
Os metacarpale I en kısa ve kalın; os
metacarpale II ise en uzun olan
metakarpal kemiklerdir.
Basis metacarpalis
Caput metacarpalis
Corpus metacarpalis
Ossa Digitorum
El parmak kemiklerini oluşturan uzun
kemiklerdir
Baş parmakta iki (phalanx proximalis ve
distalis), diğer parmaklarda üçer
adet (phalanx proximalis, media ve
distalis) bulunur.
Basis phalangis
Caput phalangis
Corpus phalangis
Tuberositas phalangis distalis
KLİNİK BİLGİLER
Clavicula kırkları: En sık genç ve çocuklarda, 1/3 orta kısım da görülür
Humerus üst ucu kırıkları: Genellikle cerrahi boyunda görülür. N. axillaris
zedelenme riski vardır
Humerus gövde kırıkları: N. radialis zedelenmesi ile birlikte olabilir
Humerus alt ucu kırıkları: A. brachialis, n. ulnaris ve n. medianus
zedelenme riski vardır
Radius korpus kırıkları:
Radius alt ucu kırığı (Colles Kırığı): Sıklıkla dirsek ve bilek ekstansiyonda
iken el üzerine düşmelerde görülür. Çatal sırtı deformitesi tipiktir.
Karpal kemiklerden en sık kırılanı os scaphoideum’dur. Os lunatum
dislokasyonları ise Karpal Tünel Sendromuna yol açabilir
KLİNİK BİLGİLER
Linea interspinalis klinikte pek çok yer
için referanstır. Bunlar:
a) T4 vertebra ve angulus manubro-
sternalis köşesinden geçer
b) Mediastinumu alt ve üst kısımlar
olacak şekilde ikiye ayırır
c) Oskültasyonda akciğer üst ve alt
lobları arasındaki sınırı oluşturur
d) Bifurcatio trachea’nın bulunduğu
sınırdır
e) Arcus aorta’nın başlangıç ve bitiş
sınırıdır