โดย ศาสตราจารย ดร.วบลย แชมชน

ประธานอนกรรมการปรบปรงและพฒนา

กฎหมายส ASEAN-ASCC – รฐสภา

ปประปxitระเทศไทยกบอาเซยน

Thailand and ASEAN

29 สงหาคม 2556

ทมา: สศช.

ทมา: สศช.

ทมา: สศช.

กรอบความรวมมออาเซยน

ASEAN+3 เปนกรอบความรวมมอเพอกระชบความสมพนธระหวางประเทศและเสรมสรางความ

รวมมอทางเศรษฐกจ สงคมและการเมอง โดยประกอบดวยสมาชก 13 ประเทศ ไดแก

10 ประเทศสมาชกอาเซยน บวกกบ จน ญปน และเกาหลใต

เปนความรวมมอทเกดขนเมอ พ.ศ. 2540 ในชวงทเกดวกฤตทางการเงน ในภมภาค

เอเชยตะวนออกทาใหความรวมมอดานการเงนเปนสาขาทมความโดดเดนมากทสดและ

นาไปสมาตรการรเรมเชยงใหม (Chiangmai Initiative) ซงปจจบนไดพฒนาไปส

การเปนพหภาคเพอเปนกลไกชวยรกษาเสถยรภาพทางการเงนในภมภาค

ขยายครอบคลมกวา 20 สาขา รวมทงดานการเมองความมนคง เศรษฐกจ พลงงาน

สงแวดลอม เกษตรและปาไม เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร การศกษา

สาธารณสข ทองเทยว แรงงาน สวสดการสงคมและการพฒนา และวฒนธรรม เปนตน

เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA)

คอขอตกลงทางการคาสาหรบสนคาทผลตในประเทศสมาชกอาเซยนทกประเทศ โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมใหการคาในอาเซยนขยายตวมากขน และเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอาเซยนในฐานะฐานการผลตทสาคญเพอปอนสนคาสตลาดโลก

เขตการคาเสรอาเซยน ไดประกาศจดตงขนโดย 6 ประเทศ (สมาชกทงหมดของอาเซยนในขณะนน) ในเดอนมกราคม 2535

ประเทศสมาชกไดตกลงในหลกการเพอลดอตราภาษศลกากรสาหรบสนคาอตสาหกรรมและสนคาเกษตรแปรรปทคาขายระหวางกนใหมอตราภาษตาสด โดยมกลไกในการดาเนนการ คอ อตราภาษศลกากรพเศษทมผลรวมกน ซงมงลดภาษศลกากรของประเทศสมาชกใหเหลอเพยง 0-5% ในขนแรก กอนทจะลดเปน 0% เพอเปดเขตการคาเสรอยางเตมรปแบบในป 2553

เขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA)

ทงน มการกนสนคาหลายรายการ ซงสวนใหญเปนสนคาเกษตร เชน ขาว

นาตาล ออกไวเปนกลมสนคายกเวน กลมสนคาออนไหว และกลมสนคา

ออนไหวสง ซงจะไมมการลดภาษาศลกากรมากจนเปนศนย เพอบรรเทา

ผลกระทบเมอเปดเสรระหวางกน

ไทย กาหนดสนคาออนไหวไว 4 กลม คอ ปาลมนามน เมลดกาแฟ มะพราว

และไมตดดอก (โดยเฉพาะกลวยไม)

สาหรบ กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ทเขาเปนสมาชกอาเซยนหลง

การประกาศจดตงเขตเสรการคาอาเซยน อาเซยนไดกาหนดใหประเทศเหลาน

เปดเขตการคาเสรอยางเตมรปแบบในป 2558 เพอใหการเปดเขตเสรการคา

อาเซยนอยางเตมรปแบบทนตอการรวมตวเปนประชาคมอาเซยนในป 2558

กรอบความตกลงวาดวยการเปดเสรภาคบรการของอาเซยน

เปนหนงในการดาเนนงานไปสเปาหมายการเปนตลาด และฐานการผลต

เดยวของ AEC Blueprint สาระสาคญคอเพอเปดตลาดการคาภาคบรการ ลดอปสรรคในการเขาส

ตลาดและเพมสดสวนการถอหนใหกบบคคลและนตบคคลสญชาตอาเซยน

ในธรกจภาคบรการ

ธรกจภาคบรการครอบคลมหลายกลมวชาชพ ทงการกอสราง การสอสาร

การจดจาหนาย การศกษา สขภาพ สงแวดลอม การเงน การขนสง การ

ทองเทยว เปนตน

กรอบความตกลงวาดวยการเปดเสรภาคบรการของอาเซยน

ขอตกลงดงกลาวกาหนดใหทกประเทศตองเขารวมเจรจาเปนรอบๆ ทก 2 ป โดยแตละประเทศยงมสทธออกกฎระเบยบภายในเพอกากบดแลธรกจบรการของตนใหมคณภาพมากขนได

ปจจบนอาเซยนกาลงอยในระหวางดาเนนการไปสประชาคมอาเซยน ซงระบใหทกประเทศตองเปดตลาดภาคบรการตามเปาหมายคอ พ.ศ. 2558 โดยสาขาทเรงรด ไดแก

ใน 4 สาขาบรการเรงรด ไดแก การขนสงทางอากาศ e-ASEAN (คอมพวเตอรและโทรคมนาคม) สขภาพ และการทองเทยว ตองอนญาตใหนกลงทนอาเซยนเขามาถอหนในนตบคคลทใหบรการไดไมนอยกวา 51% ในป 2551 และเพมเปน 70% ในป 2556

สาขาโลจสตกส ตองเปดใหถอหนได 70% ในป 2556 สาขาอนๆ ตองเปดใหถอหนได 70% ในป 2558

สนธสญญาเขตปลอดอาวธนวเคลยร

ในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

เปนสนธสญญาระงบอาวธนวเคลยรระหวาง 10 ประเทศสมาขกอาเซยน

มการลงนามท กรงเทพฯ เมอ 15 ธนวาคม 2538 และมผลบงคบใชเมอ

28 มนาคม 2540 มงหมายใหประเทศภาคหามพฒนา ผลต จดซอ ขนสง ทดสอบ หรอไดมา

ซงครอบครองหรอควบคมเหนออาวธนวเคลยร รวมถงหามใหรฐใดรฐหนง

ปลอยหรอทงวสดอปกรณทเปนกมมนตภาพรงสลงบนพ นดน ทะเลและ

อากาศ

สนธสญญานสะทอนใหเหนความพยายามของอาเซยนในการสนบสนน

กระบวนการไมแพรกระจายอาวธนวเคลยรในระดบโลก

ขอตกลงยอมรบรวมกน

(Mutual Recognition Arrangements: MRAs)

หนงในเปาหมายของการรวมเปนตลาดเดยวกนของ 10 ประเทศสมาชก

อาเซยน คอ การไหลเวยนอยางเสรของแรงงานมฝมอ ในระดบวชาชพ ซง

หมายความถงผทมวฒวชาชพทอยภายใตขอตกลงยอมรบรวมกน สามารถท

จะเลอกทางานทไหนกได ใน 10 ประเทศสมาชก

ขอตกลงนเปนการอานวยความสะดวกใหแรงงานวชาชพในสาขาทอาเซยน

กาหนดรวมกน สามารถเคลอนยายไปทางานในประเทศสมาชกอาเซยน

ดวยกนอยางสะดวกขน โดยยงคงตองปฏบตตามกฎระเบยบภายในของ

ประเทศนนๆ ทเขาไปทางาน

ขอตกลงยอมรบรวมกน (Mutual Recognition Arrangements: MRAs)

วชาชพทมการลงนามในขอตกลงฯ ไปแลว มอย 7 สาขาวชาชพ และ 1 สาขาบรการ

วศวกรรม (Engineering Services) พยาบาล (Nursing Services) สถาปตยกรรม (Architectural Services) การสารวจ (Surveying Qualifications) แพทย (Medical Practitioners) ทนตแพทย (Dental Practitioners) บญช (Accountancy Services) การทองเทยว (Tourism Professionals) ไทยลงนามแลวเมอ 9 พ.ย. 2555

กลมรฐสมาชกใหมของอาเซยน (CLMV)

ประกอบดวย กมพชา ลาว เมยนมาร และ

เวยดนาม

ถอเปนกลมประเทศทมการพฒนาทางเศรษฐกจ

ในระดบตากวากลมรฐสมาชกเกาอยางมาเลเซย

สงคโปร หรอฟลปปนส

จดเดน CLMV ในดานแรงงานและทรพยากรธรรมชาต

จดเดน CLMV ในดานแรงงานและทรพยากรธรรมชาต

จดเดน CLMV ในดานแรงงานและทรพยากรธรรมชาต

จดเดน CLMV ในดานแรงงานและทรพยากรธรรมชาต

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ASCC

A B C D E F การลดชองวางการพฒนา การใหความชวยเหลอแกกลมประเทศ CLMV ในการเสรมสรางขด

ความสามารถเพอการพฒนาและดาเนนนโยบายทางสงคม

ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน ASCC

มความมงหมายในการจดตงประชาคมฯ ภายใน พ.ศ. 2558 มเปาหมาย 6 ประการ คอ การพฒนามนษย การคมครองสวสดการสงคม

ความยตธรรมและสทธ ความยงยนทางสงแวดลอม การสรางอตลกษณ

อาเซยน และการลดชองวางทางการพฒนา

คณะมนตรประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน มชอยอวา ASCC Council เปนการประชมระดบรฐมนตรมหนาทตดตามผลการดาเนนงาน

ตามเปาหมายของเสาหลกดานประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน เพอ

รายงานตอผนาในการประชมสดยอดอาเซยน

กลไกของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

แบงเปน 3 ระดบ

คณะมนตรประชาคมสงคมและวฒนธรรม ประชมปละ 2 ครง และรายงานผลความคบหนาในการดาเนนงานตามแผนงาน ASCC ตอผนาในการประชมสดยอดอาเซยน ในสวนของไทยม รฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเปนผแทนในคณะมนตรฯ

คณะกรรมการเจาหนาทอาวโสดานสงคมและวฒนธรรม (SOCA) เปนการประชมระดบเจาหนาทอาวโสประมาณ 4 ครงตอป เพอตดตามความคบหนาในการดาเนนการตามมาตรการตางๆ ขององคกรเฉพาะดานใน ASCC ตามแผนงานการจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยนและสรปรายงานผลการดาเนนการตอคณะมนตรฯ ในสวนของประเทศไทยมรองปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เปนผแทนใน SOCA

กลไกของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

องคการเฉพาะสาขา (Sectoral bodies) ใน ASCC ขบเคลอนการดาเนนการตาม ASCC Blueprint โดยกรอบการประชมระดบรฐมนตรและเจาหนาทอาวโสทเกยวของ ไดแก

1. สารนเทศ (ในสวนของไทย มกรมประชาสมพนธ เปนผประสานงานหลก)

2. วฒนธรรมและศลปะ (กระทรวงวฒนธรรม)

3. การศกษา (กระทรวงศกษาธการ)

4. ภยพบต (กระทรวงมหาดไทย)

5. สงแวดลอม (กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม)

6. สมชชารฐภาคความตกลงอาเซยนเรองมลพษหมอกควน (กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

กลไกของประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

7. สาธารณสข (กระทรวงสาธารณสข)

8. แรงงาน (กระทรวงแรงงาน)

9. พฒนาชนบทและขจดความยากจน (กระทรวงมหาดไทย)

10. สวสดการสงคมและการพฒนา (ก.พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย)

11. เยาวชน (ก.พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย)

12. ขาราชการพลเรอน (สานกงาน ก.พ.)

13. สตร (ก.พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย)

14. กฬา (กระทรวงการทองเทยวและกฬา)

ความคบหนาประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน

การศกษา- การจดทาแผนการศกษา 5 ป การจดทาคมอการจดทาหลกสตรอาเซยน (ASEAN Curriculum Sourcebook) ซงเปนคมอครทจะใชในการจดทาหลกสตรอาเซยน และการสงเสรมระบบการโอนหนวยกตในระดบอดมศกษาของอาเซยน

การจดการภยพบต- จดตงศนยประสานงานการใหความชวยเหลอดานมนษยธรรมของอาเซยน ทกรงจาการตา ประเทศอนโดนเซย

แรงงานขามชาต- อาเซยนกาลงยกรางตราสาร เพอกากบดแลแรงงานขามชาต โดยคาดวาจะดาเนนการเสรจใน พ.ศ. 2558

สาธารณสข- ประกาศใหวนท 15 มถนายน เปนวนไขเลอดออกอาเซยน

สทธ- จดตงคณะกรรมาธการอาเซยนวาดวยการสงเสรมและคมครองสทธสตรและสทธเดก (ACWC) และประกาศทศวรรษคนพการอาเซยน (ค.ศ. 2011-2020)

สานกความเปนพลเมองอาเซยน

เปาหมายสงสดของการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน คอ การนาพา 10 ประเทศสมาชกทมความแตกตางและหลากหลายไปสความเปน ประชาคมเดยว โดยยงคงรกษาอตลกษณของแตละคน แตละชาต ไว แตสรางความรสกเปนอนหนงอนเดยวกน ของ 10 ชาต ใหเกดขนใหได

ตองทาใหทกคนคด และมองไปไกลเกนกวาเรองราวทเกดขนภายในขอบเขตรวประเทศของตน โดยอยางนอยตองใหความสนใจกบความเปนไปในกลมประเทศสมาชกของอาเซยน

การทาใหผคนตระหนกวาในทามกลางความหลากหลายและอตลกษณทแตกตาง ยงมอกหลายสงหลายอยางทมความหมายรวมกนของทง 10 ชาตสมาชก

สานกความเปนพลเมองอาเซยน

สถาบนทรพยากรมนษย มหาวทยาลยธรรมศาสตร ไดจดทาโครงการ สานกความเปนพลเมองอาเซยน เพอผลกดนการสรางความรสกเปนประชาคมเดยวกนใหเกดขนอยางเปนรปธรรมในวงกวาง เพอเปนการเตรยมพ นฐานความพรอม กอนจะนาไปสการสรางความเปนพลเมองอาเซยนอยางเปนทางการ ผานการรณรงค ใน 5 มตของแนวคดทควรมรวมกน ซงเรยกชอยอวา SHARE

S- Social Value คานยมทางสงคมทดงามรวมกนในระดบภมภาค เชน ความรกในสนตภาพ การแบงปนระหวางกน การใหความสาคญกบครอบครว การนบญาต ความเคารพในผใหญ การใหความสาคญกบการปฏบตตนในทสาธารณะ การมจตสาธารณะ เปนตน

สานกความเปนพลเมองอาเซยน

H-Historical Perspective มมมองทางประวตศาสตรรวมกน ใหความสาคญกบเหตการณทเกดขนกบภาพรวมของทงภมภาคมากกวาประวตศาสตรทอาจสะทอนความขดแยงของแตละประเทศ

A-Art Appreciation ความชนชมในศลปะทมรวมกน นาเสนอความซาบซงและชนชมในศลปะแขนงตางๆ รปแบบตางๆ ทมรวมกนในระดบภมภาค

R-Religious Respect ความเคารพในศาสนารวมกน มงสรางความเขาใจและความเคารพในศาสนาตางๆ ทแมจะมความแตกตาง แตตางทาหนาทเปนแนวทางในการดารงขวตอยรวมกนในภมภาค

E-Etiquette ขนบธรรมเนยมปฏบตรวมกนสงเสรมใหเกดความเขาใจในขนบธรรมเนยมและวถทางสงคม รวมถงขอหามและขอพงปฏบตทถอวามความสาคญในระดบภมภาค

การเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (ASEAN Connectivity)

การเชอมโยงกนในมตตางๆ ในระหวางประเทศสมาชก จะสงผลใหการไหลเวยนของทรพยากรตางๆ ภายในภมภาคเปนไปไดอยางมประสทธภาพสงขน และทาใหประชาคมอาเซยนกลายเปนพ นททนาสนใจสาหรบการคา การลงทน และการทองเทยว

ทประชมสดยอดอาเซยน ครงท 17 เมอเดอนตลาคม 2553 ไดมมตเหนชอบ แผนแมบทวาดวยการเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน ซงครอบคลม 84 มาตรการ ภายใต 19 กลยทธ

การเชอมโยงดานโครงสรางพนฐาน (7 กลยทธ 32 มาตรการ)

การเชอมโยงดานกฎระเบยบ (10 กลยทธ 32 มาตรการ)

การเชอมโยงดานประชาชน (2 กลยทธ 20 มาตรการ)

การเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (ASEAN Connectivity)

มาตรการเชอมโยงดานโครงสรางพ นฐาน ทสาคญเชน เครอขายทางหลวง

อาเซยน (ASEAN Highway Network) ซงกาหนดแผนในการ

ปรบปรงและยกระดบทางหลวงเบองตนไว 16 เสนทางหลก

มาตรการเชอมโยงดาน กฎ ระเบยบ ทสาคญเชน การอานวยความสะดวก

ในการขามแดนดวยรถไฟ โดยเฉพาะเพอการขนสงสนคาขามแดน มาตรการ

วาดวย อาเซยนหนาตางเดยว (ASEAN Single Window) ทจะ

อานวยความสะดวกดวยระบบ และมาตรฐานเดยวกนทวทงภมภาค

มาตรการเชอมโยงดานประชาชน มการเตรยมใชแผนการตลาดการ

ทองเทยวภายในอาเซยน ภายใตแนวคด อาเซยนเพออาเซยน

มมมองของไทย...กบเวทอาเซยน

อดตเลขาธการอาเซยน ดร.สรนทร พศ

สวรรณ

นายสวฒน จราพนธ เอกอครราชทตและ

ผแทนถาวรไทยประจาอาเซยน คนปจจบน

อนๆ