GELİŞİMPROF. DR. HASAN BACANLI

GELİŞİM

• KİŞİNİN GEREK DOĞUŞTAN GETİRDİĞİ ÖZELLİKLERİN ORTAYA ÇIKMASI, GEREKSE YENİ EDİNDİĞİ FİZİKSEL VE ZİHİNSEL ÖZELLİKLERİN TÜMÜ.

• GELİŞİM İYİDİR

• GELİŞİM TEK YÖNLÜDÜR

• BÜYÜME

• OLGUNLAŞMA

• ELMA

• İNSAN

• ERGEN

• YETİŞKİN

İNSAN GELİŞİMİNDE KALITIM MI DAHA

ETKİLİDİR, ÇEVRE Mİ?

GELİŞİMİN KURALLARI (1)

• GELİŞİM HEM KALITIMDAN, HEM DE ÇEVREDEN ETKİLENİR.

• GELİŞİM ORGANİZMANIN ÇEŞİTLİ KISIMLARI İÇİN FARKLI ORAN VE HIZLARDA GERÇEKLEŞİR.

• HIZLI DEĞİŞİKLİKLERİN OLDUĞU GELİŞİM DÖNEMLERİNDE ÇEVREDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN ETKİSİ BÜYÜK OLUR, DEĞİŞİKLİKLER YAVAŞLADIKÇA ÇEVREDEKİ DEĞİŞİKLİKLERİN ETKİSİ DE AZALIR.

• GELİŞİM DÜZENLİ BİR SIRAYI İZLER.

GELİŞİMİN KURALLARI (2)

• GELİŞİM DÖNEMLER HALİNDE BETİMLENEBİLİR.

• GELİŞİMDE KURAL ÖDÜNLEME (TELAFİ) DEĞİL, İLİŞKİDİR.

• GELİŞİM GENELLİKLE BAŞLADIĞI HIZDA DEVAM EDER.

• GELİŞİMDE BİREYLER ARASINDA BÜYÜK ÖLÇÜDE FARKLILIKLAR VARDIR.

KRİTİK DÖNEM

• GELİŞİMDE BELLİ DAVRANIŞLARIN KAZANILMASI GEREKEN DÖNEMLER VARDIR. İLGİLİ DAVRANIŞ İLGİLİ DÖNEMDE KAZANILMADIĞI ZAMAN, DAHA SONRAKİ DÖNEMLERDE KAZANILAMAZ (TELAFİ EDİLEMEZ) VEYA KAZANILMASI ÇOK ZOR OLUR. BU DÖNEMLERE KRİTİK DÖNEM ADI VERİLİR.

GELİŞİM GÖREVİ

• GELİŞİM GÖREVİ, KİŞİNİN İÇİNDE BULUNDUĞU YAŞAM DÖNEMİNDE BAŞARMASI GEREKEN GÖREVLERİ, KAZANMASI GEREKEN BAZI ÖZELLİKLERİ, GELİŞTİRMESİ GEREKEN DAVRANIŞLARI İFADE EDER.

• BİREYİN YAŞAMINDAKİ BELLİ BİR DÖNEMDE ORTAYA ÇIKAN, BAŞARIYLA ELDE EDİLDİĞİNDE DAHA SONRAKİ GÖREVLERDE BAŞARIYA VE MUTLULUĞA YOL AÇAN, BAŞARILAMADIĞI DURUMLARDA İSE KİŞİDE MUTSUZLUĞA, TOPLUMUN HOŞ GÖRMEMESİNE, DAHA SONRAKİ GÖREVLERDE ZORLUKLARA YOL AÇAN GÖREVDİR.

GELİŞİM GÖREVLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Kişiseldeğerler vebeklentiler

Toplumsalbeklenti

ve talepler

Fizikselolgunlaşma

Yaşamın belli birzamanında

öğrenilecek görevler

BEBEKLİK VE İLK ÇOCUKLUK (0-6)

• Yürümeyi öğrenme• Katı yiyecekleri yemeyi öğrenme• Konuşmayı öğrenme• Beden artıklarının atılmasını kontrol etmeyi öğrenme• Cinsiyet farklılıklarını ve cinsel gösterişsizliği

öğrenme • Sosyal ve fiziksel gerçekliğitanımlamak için

kavramlar oluşturma ve dili öğrenme • Okumaya hazır hale gelme • Doğru ile yanlışı ayırma ve vicdan gelişimine

başlama

ORTA ÇOCUKLUK (6-12)

• Gündelik oyunlar için gerekli fiziksel becerileri öğrenme

• Büyüyen organizma olarak kendine karşı yararlı bir tutum oluşturma

• Yaşıtlarıyla geçinmeyi öğrenme • Uygun erkeksi veya kadınsı sosyal rolü öğrenme • Okuma, yazma ve hesap ile ilgili temel becerileri

geliştirme • Gündelik yaşam için gerekli kavramları geliştirme • Vicdan, ahlak ve değerler sistemi geliştirme • Kişisel bağımsızlığa ulaşma • Sosyal grup ve kurumlara karşı tutum geliştirme

ERGENLİK (12-18)

• Her iki cins yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkilere erişme

• Erkeksi veya kadınsı sosyal role erişme • Bedenini kabul etme ve etkili bir şekilde kullanma • Anababa ve diğer yetişkinlerden duygusal

bağımsızlığa ulaşma • Evlilik ve aile hayatına hazırlanma • Bir meslek için hazırlanma • Bir değerler sistemi ve ahlak sistemi edinme • Toplumsal açıdan sorumlu davranışı isteme ve

kazanma

GENÇ YETİŞKİNLİK (18-30)

• Eş seçme • Eşiyle (evli) yaşamayı öğrenme • Bir aile kurma • Çocuk yetiştirme • Ev idare etme • Bir işe girme / başlama • Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme • Topluma uyumlu bir grup bulma

YETİŞKİNLİK

• Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğuna erişme

• Ekonomik bir yaşam standardı kurma ve sürdürme

• Onlu yaşlardaki çocukların(ın) sorumlu yetişkin olmalarına yardım etme

• Yetişkin boş zaman etkinlikleri geliştirme • Kendini bir kişi olarak eşiyle ilişkilendirme • Orta yaşın fiziksel değişikliklerini kabul etme

YAŞLILIK

• Azalan fiziksel güç ve sağlığına uyum yapma

• Emeklilik ve azalan geliri uyum sağlama • Eşin ölümüne uyum sağlama • Yaş grubu ile açık bir yakınlık kurma • Toplumsal ve vatandaşlık yükümlülüklerini

yerine getirme • Doyurucu fiziksel yaşam düzenlemesi

oluşturma

SORU?