การดแลรกษาเครองดนตรสากล

เครองดนตรสากลมหลายประเภทเราควรดแลรกษาใหถกตองตามประเภท

ของเครองดนตรซงจะทาใหมอายการใชงานยาวนาน การดแลรกษามวธการงาย ๆ ดงน

1. เครองสาย

กอนหรอหลงการเลนใหใชผาแหงลบเบา ๆ

บนสายและตวเครองเพอขจดฝ นคราบไคลตาง ๆ

ถาเปนเครองสายทใชคนชกส เมอเลนเสรจแลว

ตองปรบคนชกไมใหสายตงเกนไป กอนทจะนาไป

เกบในกลองเพราะหากปลอยใหสายตงเปนเวลานาน

อาจชารดได

วธการใชและดแลรกษาเครองดนตรประเภทเครองสาย (String Instruments)

1. เครองสายประเภทส ไดแก ไวโอลน (Violin) วโอลา (Viola) วโอลอนเชลโล

(Violoncello) และดบเบลเบส (Double Bass) เปนเครองสายทมวธการเกดเสยงโดยใช

คนชกสลงบนสายของเครองดนตร ในขณะบรรเลงควรคานงถงการใชคนชกอยเสมอ

เพราะวสดทใชสกบสายเรยกวา หางมา ซงมความบอบบาง หากสคนชกรนแรงมาก

เกนไปอาจทาใหหางมาขาดได

6

2. กอนบรรเลงเครองดนตรทใชหางมา ควรมการถยางสนกอน เพอเพมความ

ยดใหแกสาย

3. การถอไมควรแกวงไปมา เพราะอาจกระแทกกบสงของทาใหเกดความ

เสยหายได

4. ไมควรนาคนชกของเครองสมาใชในลกษณะอน ๆ เชน แกวงเลนไปมา

หรอนาไปเคาะ ตทพนหรอนาไปเลนหยอกลอกน เพราะอาจทาใหเกดรอยราว หกและ

เกดความเสยหายได

5. เมอบรรเลงเสรจ ควรนาผาทมความนมเชดตวเครอง เพอทาความสะอาด

คราบยางสนทตดอยบรเวณตวเครองและคนชก

6. การเกบเครองดนตรประเภทสนน ควรมกลองใสทพอเหมาะกบเครอง

ดนตรนน ๆ และไมควรแยกเกบระหวางคนชกกบตวเครองดนตรเพราะอาจเกดการสญ

หายได

7. กตาร (Guitar) เปนเครองดนตรประเภทเครองสาย ทมลกษณะการดด

เพอใหเกดเสยง เมอบรรเลงเสรจควรมการเชดสายดวยผานมทกครง เนองจากคราบเหงอ

จากนวอาจสะสมและกดสายกตารได

8. การวางกตารควรวางควาดานหนาลงกบพน เพอปองกนลกบดทใชปรบสาย

กระทบ-กระเทอนกบพนทาใหสายคลายและเสยงเพยนได

9. ควรเกบกตารไวในกลองทมความเหมาะสมกบเครองดนตรเพอปองกนการ

กระทบกระเทอนจากสงตาง ๆ

10. เครองดนตรประเภทเครองสายสวนใหญนยมสรางจากวสดธรรมชาต เชน

ไม ดงนนผวของเครองดนตรมความบอบบาง ในการวางเครองดนตร ควรวางดวย

นาหนกมอทเบา เพอปองกนการกระแทกและรอยขดขวน ไมควรวางพงฝาผนงหรอในท

ทอาจทาใหเครองดนตรเกดการชารดเสยหาย

7

2. เครองเปาลมไม

การดแลรกษาเครองเปาลมไม ใหใชผานม

เชดตวเครอง กอนและหลงการเปา สวนเครองเปาท

เปนโลหะใหใชผานมแตะนามนสาหรบทาความ

สะอาดเครองดนตร แลวลบไปตามกระเดองกลไก

และตวเคลอนใหทว เพอทาใหกระเดองกลไกเกด

ความคลองตวในการใชงานและชวยไมใหเกดสนม

วธการใชและดแลรกษาเครองดนตรประเภทเครองลมไม (Wood wind Instruments)

1. เครองลมไมทมล น ไดแก คลารเนต (Clarinet) โอโบ (Oboe) และบาสซน

(Bassoon) เปนเครองดนตรสรางจากไม ในการเกบรกษาควรไมใหเครองดนตรถกนา

เพราะอาจทาใหเกดความเสยหายของตวเครองดนตรและระบบเสยง

2. โอโบและบาสซน เปนเครองดนตรทมล นซงทาดวยไมเหลาทมความบาง

มาก เมอบรรเลงเสรจควรมการดแลรกษาสวนนเปนพเศษโดยการทาความสะอาดล น

ดวยนายาลางเฉพาะ จากนนนาล นเกบใสกลองเฉพาะหรอกลองทมดชด

3. เครองเปาลมไมทไมมล น ไดแก ฟลต (Flute) และปกโคโล (Piccolo)

ในการดแลรกษา ควรมการดแลเปนพเศษในการลางตวฟลต คอ ใชนายาลางเฉพาะ

เครองและระมดระวงในการลางตวเครอง อยาใหนายาโดนบรเวณนวมเพราะจะทาให

นวมเกดการพองหรอบดเบยวได

4. ควรใชผาแหงเชดทกครงหลงบรรเลงเสรจ เนองจากเหงอทมอจะทาใหเกด

ความชนและอาจเกดสนมได

5. เมอบรรเลงเสรจหรอวางเครองดนตรระหวางพกการบรรเลงควรเกบเครอง

ดนตรประเภทเครองเปาลมไมในกลองเฉพาะของเครองดนตรนน ๆ เพอปองกน

ไมใหเกดการกระทบกระเทอน

8

3. เครองเปาลมทองเหลอง

ใชผานมเชดตวเครองให

สะอาดกอนและหลงการใช เมอใชเสรจ

แลวใหกดกระเดองสาหรบไลนาลาย

แลวเปาลมแรง ๆ เขาไปตรงปากเปาเพอ

ไลหยดนาลายทคางอยในทอเสรจแลว

ถอดปากเปาออกมาทาความสะอาดโดยใชผาเชดและใชเศษผาแตะครมขดโลหะลบเกบ

ใสกลองใหเรยบรอย

วธการใชและดแลรกษาเครองดนตรประเภทเครองเปาลมทองเหลอง (Brass Instruments)

1. เมอบรรเลงเครองเปาลมทองเหลอง ไดแก ทรมเปต (Trumpet) ทรอมโบน

(Trombone) ทบา (Tuba) และเฟรนชฮอรน (French Horn) ควรมการลางโดยลางดวย

นายาเฉพาะเครองแลวเชดดวยผาแหงทกครง เพอเปนการซบนาลายและทาความสะอาด

ไมใหเกดเชอโรค

2. การวางเครองดนตรควรมขาตงหรอทวางโดยเฉพาะ เพอปองกนการ

กระทบกระเทอนของลาโพงและตวเครองดนตร ยกเวนทบา (Tuba) เปนเครองดนตรทม

ขนาดใหญ ควรใชวธวางราบกบพน ไมควรพงฝาผนงเพราะอาจลม จนเกดความเสยหาย

ตอตวเครองและทาใหเสยงของทบาเพยนได

4. เครองดนตรประเภทมลมนว

ใชผาสกหลาดหรอผาแหง เชด

ถทตวเครองและบรเวณลมนวใหสะอาด

ปดฝาครอบแลวใชผาคลมใหเรยบรอย

9

วธการใชและดแลรกษาเครองดนตรประเภทคยบอรด (Keyboard Instruments)

1. ขณะบรรเลง เปยโน (Piano) หรออเลกโทน (Electone) ซงตองใชนวในการ

กด ควรกดดวยกาลงทพอดไมรนแรงจนเกนไป เพอปองกนความเสยหายทจะเกดตอลม

นว

2. เมอบรรเลงเสรจ ควรปดฝาลมนว หรอเกบใสกลองใหเรยบรอยเพอ

ปองกนการกระทบกระเทอนจากสงของ จนลมนวหรอตวคยบอรดเสยหายได

3. ควรมผาสาหรบเชดเครองดนตรทกครงหลงบรรเลงเสรจ

4. ควรมผาคลมเครองเพอปองกนฝ นละออง

5. ไมควรนาวสดหรอภาชนะทมนาบรรจอย

วางไวบนตวเครองดนตรเพราะ อาจเกดการหก

หรอควา ทาใหเกดความเสยหายใหแกตวเครองได

5. เครองดนตรประเภทเครองต

ใชผานมเชดตวเครองและสวนทใชตให

สะอาด กอนและหลงการเลนทกครงและเกบเครอง

ดนตรใสกลองหรอใชผาคลมทกครงทเลนเสรจแลว

วธการใชและดแลรกษาเครองดนตรประเภทเครองต (Percussion Instruments)

เครองตทมระดบเสยง

1. เครองดนตรประเภทตทมระดบเสยง เชน เบลล (Bell) ไซโลโฟน

(xylophone) เมอบรรเลงเสรจทกครง ควรใชผาทนมเชดทาความสะอาด เพอปองกนฝ น

ละอองและคราบเหงอจากรอยนวมอ

2. เมอบรรเลงกลองทมปาน (Timpani) เสรจควรปรบระดบเสยงใหลดลง

เพราะการใหหนากลองตงตลอดเวลา อาจทาใหหนากลองขาดความยดหยนและ

เสอมสภาพเรวขน

10

3. ควรมผานมสาหรบเชดเครองดนตรแตละชนดทกครงหลงบรรเลงเสรจ

4. ควรมถงใสเฉพาะหรอผาสาหรบคลมเครองดนตรแตละชนดเพอปองกน

ฝ นละออง

5. ไมควรนาสงของวางบนเครองดนตร เพราะอาจทาใหเกดความชารด

เสยหายได

เครองตทไมมระดบเสยง

1. กลองใหญ (Bass drum) และกลองแตก (Snare drum) เปนเครองดนตร

ทขงหนากลองดวยพลาสตกพเศษ ขณะบรรเลงควรตดวยความระมดระวง และใชไมต

เฉพาะของแตละเครองเทานน เพอปองกนหนากลองแตกหรอเสยหายจากการต

2. รามะนา (Tambourine) เปนเครองดนตรทขงหนากลองดวยหนงสตว การ

ดแลรกษาควรระมดระวงอยาใหหนากลองโดนนาเพราะจะทาใหหนากลองหยอนหรอ

ชนและขนราได

3. ฉาบ (Cymbals) เมอบรรเลงเสรจควรเกบใสถงใหเรยบรอยเพราะเปน

เครองดนตรมความบางและคม อาจทาใหเกดอนตรายแกผบรรเลงได

4. สามเหลยมและลกแซก หลงจากบรรเลงเสรจควรใชผานมเชดทาความ

สะอาด

5. ควรมผาคลมกลองหรอถงใสเครองดนตรแตละอยางโดยเฉพาะเพอปองกน

ฝ นละออง

6. การวางเครองต ไมควรนามาวางซอนกน เพราะนาหนกของสงของทวาง

ทบหนากลอง อาจทาใหหนากลองหยอนหรอเกดความเสยหายได

7. ควรมถงหรอกลองสาหรบใสไมตของแตละเครองดนตร

11