TÜTÜNSÜZ GENÇLİK
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü
Çalışma Grubu
SUNUM PLANI
Dünya Sağlık Örgütü 31 Mayıs Sloganları
Sigaraya Başlanmasında Gençlik Döneminin Rolü
Dünyada Durum
Ülkemizde Durum
Sigara Reklamları ve Gençlik
DSÖ 31 Mayıs “Tütünsüz Dünya Günü” Sloganları
2008: Tütünsüz Gençlik
2007: Dumansız Çevre
2006: Tütün Ürünlerinin Tümü Öldürücüdür. Kılığına Aldanmayın!
2005: Sağlık Çalışanları ve Sigara
2004: Sigara ve Yoksulluk
2003: Sigarasız Film, Moda
2002: Sigarasız Spor
2001: Pasif İçim Öldürür
2000: Sigara Öldürür, Aldanmayın!
1990-1999: www.who.int
Sigaraya Başlanmasında Gençlik Döneminin Rolü
Kendini kanıtlama
Büyüklerine özenme
Arkadaşları içinde yer edinme
Otoriteye karşı gelme
Arkadaşlarından çekinme
Kilo kontrolü
Hayranlık duyduğu kişilere benzeme
Sigara bağımlılığı: çocukluk ve gençlik dönemi hastalığıGençlik dönemine özgü dürtüler:
Bölge Tüketim Kuzey Amerika % 4.7Latin Amerika % 8.9Batı Avrupa % 9.3Orta ve Doğu Avrupa % 10.8Afrika ve Orta Doğu % 11.8Asya % 54.5
Dünyada sigara içim oranları
DSÖ verilerine göre, dünyada 1,25 milyar insan sigara içmekte
800 milyonu gelişmekte olan ülkelerde yaşamakta
Sigara içimi tüm dünyada yılda 5 milyon insanın ölümüne neden olmakta
2025’de bu rakamın 10 milyona ulaşacağı tahmin edilmekte
DÜNYA’DA DURUM
WHO Raporu 2006
Sigara, tüketicilerinin yaklaşık yarısının ölümüne neden olan bir zehir
Bu zararlı maddeye dünya genelinde 15 yaş öncesi başlanmakta
Dünyada 10-24 yaş arası gençlerin sayısı 1.8 milyar
Bu genç nüfusun da %85’inden fazlası gelişmekte olan ülkelerde yaşamakta
Sigarayı deneyen her 4 çocuktan 3’ü bağımlı olmakta
WHO 2008 raporu
GYTS (Küresel Gençlik Tütün Araştırması)
DSÖ ve CDC
1998-
133 ülke verileri
13-15 yaş arası gençler
Amaç: Düzenli izlem, durum saptama ve müdahale
Global Youth Tobacco Survey (GYTS) ABD VERİLERİ
ABD’de sigara içim oranlarının düşmesini etkileyen faktörler;
1.Sigara vergilerinde 2003’e kadar %90’lık bir artışın sağlanması
2.Ülkede medya aracılığıyla sigara karşıtı kampanyaların gerçekleştirilmesi
MMWR, 2004
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
1991 1995 1999 2001 2003
SİGARA İÇİM SIKLIĞI
ÜLKEMİZDE DURUM
* Sigara Alışkanlıkları ve Sigara ile Mücadele Kampanyası Kamuoyu Araştırması Raporu , PİAR, 1988
**Ulusal Hastalık Yükü-Maliyet Etkinlik Çalışması, 2004
15 yaş üzerindeki nüfusun %43.6’ sı sigara içmekte*
Ülkemizde sigara içme alışkanlığı, %40-71 oranında 15-19 yaşlarında başlamakta*
UHY-ME 2004 Çalışması sonuçlarına göre, 18 yaş üstü nüfusun %32’si her gün bir tütün ürünü kullanmakta**
18-24 yaş grubunda düzenli tütün ürünü kullanım sıklığı %32 oranında**
Türkiye’de 61 ilden 202 okulda öğrenim gören 15.957 adet İlköğretim 7., 8., Hazırlık ve Lise 1 sınıfı öğrencisine 2003 yılında uygulanmıştır.
Öğrencilerin %29,3’ünün en az bir kez sigara içmeyi denediği,
%9.1’inin halen sigara içtiği,
Hiç sigara içmeyen öğrencilerin %7,7’sinin bir sonraki yıl başlamayı düşündüğü saptanmıştır.
KGTA-2003 Bilgi Notu. Sağlık Bakanlığı Madde Bağımlılığı Şube Müdürlüğü
TÜRKİYE KÜRESEL GENÇLİK TÜTÜN ARAŞTIRMASI
HEDEF GRUP: ADÖLESAN
Bilir N, 1997
WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008.
SİGARA PREVALANSI-TÜRKİYE
GENÇLER (%)
2003verileriERİŞKİN(%)
Erkek
Kadın
Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
Günlük içiciler Halen içenler
SİGARA REKLAMLARI VE GENÇLİK
Siz pazarlasaydınız hedef kitleniz kimler olurdu?
Firmaların kendilerini uzun süre besleyecek geniş bir tiryaki pazarına gereksinimleri var
Türkiye genç nüfusa sahip bir ülke
Tiryakilik yaşı 10-20 arasında
Nikotin yüksek bağımlılık yapan bir maddedir
Bir kez tütünü deneyen çocuk ve gençlerin dörtte üçü yaşam boyu tütün bağımlısı haline gelirler
Çocuk ilk sigarasını ne kadar erken yaşta denerse, o kadar uzun süre düzenli tütün tüketicisi olacaktır
Sigara içenlerin dörtte biri tütün kullanımına 10 yaşından önce başlamaktadır
GENÇLER: HEDEF KİTLE
Örtülü ve açık reklamların diğer tütün pazarlama taktikleri ile birlikte genç insanlar üzerinde tütün kullanımını özendirici etkisinin olduğu kesin olarak kanıtlanmıştır
Bu gerçeği çok iyi bilen tütün endüstrisi milyarlarca dolarını sadece öldürücü ürünlerini etkili pazarlamak için harcamaktadır
Örtülü reklamlara örnekler Yardım ve proje sponsorlukları; Depremzedelere yardım Şehit annelerine yardım Arkeolojik kazılara sponsorluk sağlanması Eski yapıların restorasyonu Bahar şenlikleri Filmlerde önemli karakterlerin elindeki sigaralar
Sigaraya veya sigara paketlerine benzeyen şeker, sakız, oyuncak vb.
PHILIP MORRIS DÖKÜMANLARI
Bugünün genci yarının düzenli tütün tüketicisidir. Sigara içenlerin çoğu sigaraya gençlik çağlarında başlamaktadır. Gençlerin sigara içme davranışları Philip Morris tarafından çok önemsenmektedir.
Philip Morris Araştırma ve Geliştirme Müdürü’nün Görüş
Raporu
Ebeveynlerin sigara içmesi
Arkadaşların sigara içmesi
Sigara reklamları
BUGÜNÜN PASİF İÇİCİSİ YARININ AKTİF İÇİCİSİ!
Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere, tütün karşıtı çalışan bütün bilim insanları gençlere yönelik tehlikenin farkında
Bu nedenle 2008 Tütünsüz Dünya Günü aktivitelerinin sloganı “Tütünsüz Gençlik” olarak belirlenmiştir
Reklamlar
Temalar
Mekanlar
Ünlüler
İdoller
Sigarayı başarının tadı, özgürlüğün sembolü olarak yansıtıyor
Gerçekte sigara; Esaret
Başarısızlık
Geri kalmışlık
Sosyal dışlanma
Cinsel iktidarsızlıkla özdeşleştirilmeli
AYRICA;
Sigara diğer uyuşturuculara bir basamak olabilmektedir
Sigara kullanan gençlerin büyük bir kısmı alkol içmeye başlamaktadır
Sigara içmeyen gençlere göre 8 kat daha fazla uyuşturucu kullanma riski taşımaktadır
Sigara içen gençlerde davranış bozukluğu da görülmektedir, bunlar; kavgacılık, belli bir çeteye girme ya da dikkatsiz ve tedbirsiz cinsel ilişkiler olarak ortaya çıkmaktadır
Nargile Sorunu
Nargile kafeler sigara bağımlılığı oluşturulmasında aracılık ediyor
1 nargile = 20 sigara
TÜTÜN REKLAMI, PROMOSYONU VEYA SPONSORLUĞUNUN TAM YASAKLANMASINA NEDEN GEREKSİNİM DUYMAKTAYIZ?
Çünkü; dünyada yaşayan çocukların yaklaşık yarısı tütün ürünlerinin serbestçe dağıtımını yasaklamayan ülkelerde yaşamaktadır
Çünkü; ancak tam ve yoğun yasaklar tütün tüketiminin azaltılmasında etkili olabilir
Çünkü; yasakları uygulayan ülkelerde, yasaklar öncesi ve sonrası yapılan karşılaştırmalarda, tütün tüketiminin %16 azaldığı saptanmıştır
Çünkü; tam olmayan yasaklar etkili olmaz, tütün reklamlarının alternatif medya aracılığıyla yapılabilmesini olanaklı kılar
EYLEM ÇAĞRISI:
REKLAM, PROMOSYON VE
SPONSORLUKLARIN TAM YASAKLANMASI
TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN TÜKETİMİNİ
AZALTACAKTIR
Politikacılara çağrı: 19 Ocak 2008 tarihinde kabul edilen, 19 Mayıs 2008’de
yürürlüğe giren 5727 sayılı yasa ülkemiz insanının tütünden gelecek zararlara karşı sağlığını korumak amacıyla tam reklam yasağını da zorunlu kılmaktadır.
Yasal zorunluluk olmadan, gönüllülük esası ile yapılacak düzenlemeler işe yaramayacaktır ve özellikle gençler tarafından benimsenmeyecektir.
Bu nedenle politikacılar yasanın takipçisi olmalıdır
Gençlere çağrı:
Ülkemizin yasalarının size öğretilmesine izin verin.
Tütünün reklam, promosyon ve sponsorluklarının tam yasaklanmasının tek haklı gerekçesi sizin geleceğinizi korumaktır
Sizi korumak için düzenlenen tütün karşıtı eğitim kampanyalarına katılın ve bu konuda bilim insanlarınca yapılan açıklamalara kulak verin
Topluma çağrı:
Tütün ürünlerinin reklam, promosyon ve sponsorluklarının tam yasaklanmasını destekleyerek, gençleri bu büyük sağlık tehdidinden koruyun
Tütün endüstrisinin kurnaz ve pahalı reklamlarının başarılı olamayacağını siz de kanıtlayın
Sivil toplum örgütlerine çağrı:
Ülkemizde tütün ürünlerinin reklam, promosyon ve sponsorluklarına tam yasak getiren yeni yasamızı destekleyin ve hayata geçmesine ortak olun
Tütünsüz gençlik kampanyasına gençlerin de katılmasına yardımcı olun.
Elbirliğiyle geliştirilen, uygulanan, izlenen tütün kontrol politikaları ve programları çok daha etkili olacaktır
SONUÇ
Tütün kullanımı geleceğimizle yaptığımız sözleşmedir
Sigara içmenin bedeli yıllar sonra sağlık bozulduğunda ödenecektir
Ülkemiz için, önümüzdeki 20 yılda sigaranın yol açtığı morbidite, mortalite ve ekonomik kayıpların ciddi boyutlarda olmaması için yeni yasanın uygulanabilmesi hepimizin sorumluluğundadır