EditörProf. Dr. Turan YILDIRIM
İDARE HUKUKU
YazarlarProf. Dr. Turan YILDIRIMProf. Dr. Melikşah YASİN
Prof. Dr. Nur KAMANDoç. Dr. H. Eyüp ÖZDEMİR
Doç. Dr. Gül ÜSTÜNDr. Öğr. Üyesi Özge OKAY TEKİNSOY
Güncelleştirilmiş 7. Baskı
YEDİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ ............................................................................ V
ÖNSÖZ .................................................................................................................. VI
İÇİNDEKİLER ...................................................................................................VII
KISALTMALAR ...........................................................................................XXIX
Birinci KısımTÜRKİYE’NİN İDARİ TEŞKİLATI
Birinci BölümGENEL KURAMLAR VE
ANAYASAL İLKELER
I. Kanuni İdare ..................................................................................................3II. Kamu Tüzelkişiliği .....................................................................................13III. İdarenin Bütünlüğü ................................................................................... 23
A. Hiyerarşi ................................................................................................ 24B. İdari Vesayet ......................................................................................... 28
IV. Merkezden Yönetim .................................................................................. 38V. Yerinden Yönetim ...................................................................................... 40VI. Merkezden Yönetim ve Yerinden Yönetimin Faydalı ve
Sakıncalı Yönleri .........................................................................................42
İÇİNDEKİLER
VIII
İkinci BölümMERKEZDEN YÖNETİM TEŞKİLATI
I. Merkez Teşkilatı ......................................................................................... 49A. Cumhurbaşkanı ................................................................................... 49
1. Seçimi ............................................................................................. 492. Görev ve Yetkileri ......................................................................... 503. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu ............................................51
a. Cezai Sorumluluk ..................................................................51b. Hukuki Sorumluluk ..............................................................52
4. Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı .......................................................53II. Merkezdeki Yardımcı Kuruluşlar ........................................................... 56III. Taşra Teşkilatı ............................................................................................. 56
A. Genel Esaslar ........................................................................................ 56B. İl ve İlçe İdaresi .....................................................................................58C. Bölge Kuruluşları .................................................................................59
Üçüncü BölümYERİNDEN YÖNETİM TEŞKİLATI
I. Yer Bakımından Yerinden Yönetim İdareleri .......................................61A. Mahalli İdareler ....................................................................................61
1. Anayasal Düzenleme ....................................................................612. İdari Özerklik ................................................................................ 633. Yerel Yönetimlerin Görev Alanı ................................................75
B. İl Özel İdaresi ....................................................................................... 831. Genel Açıklamalar ....................................................................... 832. Görevleri .........................................................................................853. İl Genel Meclisi ..............................................................................854. İl Encümeni ................................................................................... 865. Vali ................................................................................................... 87
IX
C. Belediye ................................................................................................. 881. Genel Açıklamalar ....................................................................... 882. Belediye Kurulması ..................................................................... 883. Belediyenin Görevleri ..................................................................894. Belediyelerin Denetimi................................................................915. Belediye Meclisi ........................................................................... 926. Belediye Encümeni ...................................................................... 947. Belediye Başkanı ...........................................................................95
D. Büyükşehir Belediyesi ....................................................................... 971. Kuruluşu ........................................................................................ 972. Büyükşehir Belediyesinin Görevleri ..................................... 1023. İlçe Belediyelerinin Görev ve Yetkileri ................................. 1024. Büyükşehir Belediyesinin Organları ..................................... 103
a. Büyükşehir Belediye Meclisi ............................................ 103b. Büyükşehir Belediye Encümeni ...................................... 104c. Büyükşehir Belediye Başkanı ........................................... 105
E. Köy İdaresi .......................................................................................... 1051. Köy Derneği ................................................................................ 1062. İhtiyar Meclisi ............................................................................. 1063. Muhtar .......................................................................................... 106
II. Hizmet Bakımından Yerinden Yönetim İdareleri ............................ 107A. Kamu Kurumları ............................................................................... 107
1. Özellikleri .................................................................................... 1082. Türleri ........................................................................................... 109
B. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları .....................110
Bölüm Kaynakçası ...............................................................................................114
X
İkinci KısımKAMU PERSONEL HUKUKU
GİRİŞKAMU PERSONEL REJİMİNDEKİ
DEĞİŞİM
I. Kamu Yönetimi Anlayışındaki Değişim ............................................ 121II. Yeni Kamu Yönetimi ............................................................................... 130III. Kamu Personel Rejiminde Değişim .................................................... 133
A. Statü Hukuku ..................................................................................... 133B. Esneklik ............................................................................................... 135C. Değerlendirme ................................................................................... 137
Birinci BölümKAMU GÖREVLİLERİ
I. Kamu Görevlisi kavramı ........................................................................ 139II. Devlet Memurları Kanununa Göre Kamu Görevlilerinin Türleri 143
A. Memurlar ............................................................................................ 143B. Sözleşmeli Personel .......................................................................... 143C. İşçiler .................................................................................................... 148
III. Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Yer Verilen Kamu Görevlileri .................................................................................................. 149
İkinci BölümDEVLET MEMURLUĞU
I. Temel İlkeler ............................................................................................. 153II. Devlet Memurluğuna Giriş.................................................................... 156
XI
A. Görevin Gerektirdiği Nitelikler .................................................... 156B. Devlet Memurluğuna Girişte Sınav Şartı .................................... 160C. Devlet Memuru Olabilmek İçin Aranan Şartlar ....................... 162
1. Genel Şartlar ............................................................................... 163a. Türk Vatandaşı Olmak ....................................................... 163b. Yaş Şartı ................................................................................. 165c. Öğrenim Şartı ...................................................................... 167d. Kamu Haklarından Mahrum Bulunmamak................. 168e. Memuriyete Engel Teşkil Eden Ceza
Mahkumiyeti Bulunmamak ............................................. 168f. Askerlik .................................................................................. 169g. Sağlık .......................................................................................170h. Güvenlik Soruşturması - Arşiv Araştırması ..................171
2. Özel Şartlar ...................................................................................176D. Aday Memurluk ................................................................................. 179
III. İstisnai Memurluklar............................................................................... 180
Üçüncü BölümDEVLET MEMURLARININ ÖDEV VE
SORUMLULUKLARI, HAKLARI VE TABİ OLDUKLARI YASAKLAR
I. Devlet Memurlarının Ödev ve Sorumlulukları ................................ 183A. Sadakat, Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık Ödevi .......................... 183B. Emirlere Uyma Yükümlülüğü ve Kanunsuz Emir .................... 184C. Devlet Memurlarının Mali Sorumlulukları ............................... 185
II. Devlet Memurlarının Hakları ............................................................... 189A. İlerleme ve Yükselme Hakkı ........................................................... 189B. Sendika Kurma Hakkı ......................................................................191
III. Devlet Memurlarının Tabi Olduğu Yasaklar ..................................... 194A. Grev Yasağı ......................................................................................... 194
XII
B. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı ................................................................................................... 195
C. Siyasi Partilere Girme Yasağı ......................................................... 196
Dördüncü BölümDİSİPLİN SORUŞTURMASI, CEZA SORUŞTURMASI VE GÖREVDEN
UZAKLAŞTIRMA
I. Disiplin Soruşturması ............................................................................. 197A. Genel Olarak Disiplin Suç ve Cezaları ......................................... 197B. Disiplin Cezası Türleri .................................................................... 199C. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar ................... 205D. Zamanaşımı........................................................................................207E. Karar Süresi ........................................................................................ 208F. Karar Usulü ve İspat ........................................................................ 208G. Savunma Hakkı ..................................................................................211H. İtiraz ..................................................................................................... 213I. Bir Üst Cezanın Uygulanması ........................................................214J. Bir Alt Cezanın Uygulanması .........................................................214K. Disiplin Cezalarının Sonuçları ...................................................... 215L. Devlet Memurluğundan Ayrılanlar Hakkında Disiplin
Cezası Uygulaması ........................................................................... 215II. Ceza Soruşturması ...................................................................................216
A. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun Kapsamı ................................2171. Kişi Bakımından .........................................................................2172. Suç Bakımından ........................................................................ 2203. 4483 sayılı Kanunun İstisnaları ............................................. 220
B. Ön İnceleme ....................................................................................... 221C. İtiraz ..................................................................................................... 225
XIII
D. Hazırlık Soruşturması ..................................................................... 226III. Görevden Uzaklaştırma ......................................................................... 226
Beşinci BölümDEVLET MEMURLUĞUNUN
SONA ERMESİ
I. Devlet Memurluğundan Çekilme ........................................................ 229A. Çekilme ............................................................................................... 230B. Çekilmiş Sayılma .............................................................................. 235
1. Görev Yerinin Terki Nedeniyle Çekilmiş Sayılma ............ 2352. Bilgilerini Artırmak Üzere Yabancı Memleketlere
Gönderilenlerin Çekilmiş Sayılması ..................................... 2373. Başka Yerde Göreve Atananların İşe Başlamamaları
Nedeniyle Çekilmiş Sayılmaları ............................................ 2374. Terhis Edilenlerin Görevlerine Dönmemeleri
Nedeniyle Çekilmiş Sayılmaları ............................................ 2395. Muvazzaf Askerliğe Ayrılan Memurların
Terhislerinde Göreve Başlamamaları Halinde Çekilmiş Sayılma ....................................................................... 239
6. Aylıksız İzin Bitiminde Görevine Dönmeyenlerin Çekilmiş Sayılması ....................................................................240
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 241
Üçüncü KısımKAMU MALLARI
Giriş ....................................................................................................................... 247I. Kamu Mallarının Tanımı ......................................................................248II. Kamu Mallarının Türleri .......................................................................249
A. Genel Olarak Kamu Hukukuna Tabi mallar - Kamu Malları 2501. Orta Malları ................................................................................ 250
XIV
2. Hizmet Malları ........................................................................... 2513. Sahipsiz Mallar ........................................................................... 252
B. Genel Olarak Özel Hukuka Tabi Kamu Malları - Kamunun Özel Malları .................................................................... 253
III. Kamu Malı Niteliğinin Kazanılması ve Kaybı .................................. 257IV. Kamu Mallarının Hukuki Rejimi ........................................................ 263
A. Kamu Malları ve Özel Hukuk İşlemleri .....................................2641. Kamu Malları ve Mülkiyet Hakkının Özel Hukuk
Kişilerine Devri .......................................................................... 2652. Kamu Malları ve Özel Hukuk Kişileri Lehine Sınırlı
Ayni Hak Tesisi ........................................................................... 2693. Kamu Malları ve Kira Benzeri Özel Hukuk Sözleşmeleri 2734. Kamu Malları ve Haciz Yasağı ................................................ 2745. Kamu Malları ve Kazandırıcı Zamanaşımı ile İktisap ..... 278
B. Kamu Malları ve Tapu Siciline Tescil .......................................... 279C. Kamu Malları ve Özel Koruma ..................................................... 281
V. Kamu Mallarından Yararlanma Usulleri ............................................ 282A. Genel Yararlanma ............................................................................. 283B. Özel Yararlanma ................................................................................284
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 288
Dördüncü KısımİDARİ İŞLEMLER
I. Hukuki İşlem Kavramı ........................................................................... 293II. İdari İşlemler ............................................................................................. 294
A. Tanım ................................................................................................... 2941. İdare İşlevi ................................................................................... 2972. Yasama İşlevi ............................................................................... 2983. Yargı İşlevi ................................................................................... 3074. Yürütme İşlevi ............................................................................. 320
XV
B. İdari İşlemlerin Nitelik ve Özellikleri .......................................... 323C. İdarenin Özel Hukuk İşlemleri ...................................................... 325D. Özel Hukuk Kişilerinin İdari İşlemleri ....................................... 329E. İdari İşlemlerin Türleri .................................................................... 334
1. İki Yanlı-Tek Yanlı İdari İşlemler ........................................... 3352. Etkili-Etkisiz İdari İşlemler ..................................................... 3363. Genel-Birel İdari İşlemler ......................................................... 338
F. Düzenleyici İşlemler ........................................................................ 3391. İdarenin Düzenleme Yetkisi .................................................... 3392. Düzenleyici İşlem Yapılmasında Uyulması Gereken
Esaslar ........................................................................................... 3413. Düzenleyici İşlem Türleri ........................................................344
a. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ..................................... 345b. Yönetmelik ............................................................................ 345c. Cumhurbaşkanlığı Kararları ............................................ 347d. Diğer Düzenleyici İşlemler ............................................... 347
G. İdari İşlemlerin İptali ve Geri Alınması ......................................348H. İdari İşlemin Unsurları .................................................................... 363
1. Yetki............................................................................................... 363a. Yer Bakımından Yetki ........................................................364b. Zaman Bakımından Yetki .................................................364c. Görev Alanı (Konu) Bakımından Yetki ........................ 365d. Yetki Gaspı-Yetki Tecavüzü-Fonksiyon Gaspı ............. 366e. Yetki Devri-İmza Yetkisinin Devri-Yetkide Paralellik 367f. Vekalet-Tedvir ...................................................................... 369
2. Şekil ............................................................................................... 374a. Genel Şekil Kuralı Olarak Yazılılık ................................. 374b. Şekil Kuralları Arasında Ayırım Yapılması ................... 375c. Uygulanma Koşulu Olarak Şekil ..................................... 377d. İşlemlerin Gerekçeli Olması ............................................. 379e. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı, Görüşme Usulü ........... 380
XVI
f. İlgilinin Savunmasının veya Görüşünün Alınması .... 381g. İşlemlerde Kanun Yolları ve Süresinin Belirtilmesi
Zorunluluğu ......................................................................... 382h. Şekil ve Usulde Paralellik İlkesi ....................................... 382
3. Sebep ............................................................................................. 3824. Konu .............................................................................................. 386
a. İdari İşlemin Geriye Yürümezliği ................................... 387b. Kazanılmış Hak ................................................................... 389c. Haklı Beklenti ...................................................................... 390
5. Maksat .......................................................................................... 392III. İdari Sözleşmeler ...................................................................................... 393
A. İdari Sözleşmelerin Ölçütleri ......................................................... 394B. İdari Sözleşme Türleri .....................................................................402
Bölüm Kaynakçası ..............................................................................................406
Beşinci KısımKAMU HİZMETİ
I. Kamu Hizmeti Kavramı ..........................................................................411A. Tanım ....................................................................................................411B. Kamu Hizmetinin Unsurları .......................................................... 413
II. Kamu Hizmetlerinin Kurulması ve Kaldırılması .............................417A. Kamu Hizmetlerinin Kurulması ....................................................417B. Kamu Hizmetlerinin Kaldırılması ............................................... 423
III. Evrensel Kamu Hizmeti ......................................................................... 423IV. Virtüel Kamu Hizmeti ............................................................................ 428V. Kamu Hizmetlerinin Türleri ................................................................ 429
A. Tekelli – Tekelsiz Kamu Hizmetleri ............................................. 430B. Yürütüldükleri Alana Göre Kamu Hizmetleri ........................... 430C. Yararlanma Yöntemlerine Göre Kamu Hizmetleri ................... 430D. Konusuna Göre Kamu Hizmetleri ................................................ 431
XVII
VI. Kamu Hizmetlerine İlişkin Temel İlkeler .......................................... 431A. Eşitlik ................................................................................................... 431B. Tarafsızlık (Nesnellik/Yansızlık) ................................................ 433C. Süreklilik (Devamlılık/Düzenlilik) ............................................. 433D. Uyarlanma (Değişebilirlik) ........................................................... 435E. Meccanilik ......................................................................................... 437
VII. Kamu Hizmetlerinin Görülüş Usulleri .............................................. 443A. Kamu Hizmetlerinin Kamu Tüzel Kişileri Tarafından
Görülmesi Emanet usulü ................................................................ 443B. Kamu Hizmetlerinin Özel Hukuk Tüzel Kişileri
Tarafından Görülme Usulleri ........................................................4441. Müşterek Emanet .......................................................................4442. İltizam ...........................................................................................4443. Ruhsat (İzin) ............................................................................... 4454. İmtiyaz .......................................................................................... 447
a. İmtiyaz Sahibinin Hakları ve Yükümlülükleri ............449b. İdarenin Hak ve Yükümlülükleri .....................................451c. İmtiyaz Sözleşmesinin Sona Ermesi ................................451d. İmtiyaz Sözleşmelerinden Doğan
Uyuşmazlıkların Yargısal Denetimi ............................... 452C. Yeni Yöntemler .................................................................................. 453
1. 3096 sayılı Kanun ...................................................................... 4542. 3465 Sayılı Kanun ..................................................................... 4553. 3996 Sayılı Kanun ...................................................................... 456
D. Kamu Özel Ortaklığı Modelleri .................................................... 457E. Özel Hukuk Kişilerinin Faaliyetlerinin Desteklenmesi ve
Özendirilmesi ....................................................................................460VIII. Kamu Hizmetlerinin Özelleştirilmesi ................................................ 462
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 467
XVIII
Altıncı Kısım KOLLUK
I. Kolluk Faaliyetinin Amacı Olarak Kamu Düzeni ............................ 471A. Kamu Düzeninin Unsurları ........................................................... 472
1. Dirlik ve Esenlik ......................................................................... 4722. Güvenlik ....................................................................................... 4743. Sağlık ............................................................................................. 475
B. Kamu Düzeninin İçeriğindeki Genişleme .................................. 476II. İdari Kolluk-Adli Kolluk Ayrımı .......................................................... 477
A. Ayrımın Konusu ................................................................................ 477B. Ayrımın Güçlükleri .......................................................................... 479C. Ayrımın Önemi .................................................................................480
III. Genel İdari Kolluk-Özel İdari Kolluk ................................................. 481IV. Kolluk Görevlileri ....................................................................................484
A. Kolluk Makamları .............................................................................484B. Kolluk Personeli ................................................................................ 485
1. Merkezi İdare Kolluk Personeli .............................................. 4852. Belediye ve Köy Kolluk Personeli........................................... 4893. Özel İdari Kolluk Personeli ..................................................... 490
V. Özel Hukuk Kişileri ve Kolluk Faaliyeti ............................................ 491A. Özel İdari Kolluk Alanında Faaliyette Bulunan Özel
Hukuk Kişileri ................................................................................... 491B. Genel İdari Kolluk ve Güvenlik Hizmeti .................................... 492
VI. Kolluk İşlem ve Usulleri ......................................................................... 496A. Kolluk İşlemleri ................................................................................. 496B. Kolluk Usulleri .................................................................................. 497
1. Yasaklama usulü ......................................................................... 4972. İzin Usulü ..................................................................................... 4983. Bildirim Usulü ............................................................................ 499
VII. Kolluk Tedbirlerinin Uygulanması ..................................................... 499
XIX
A. Re’sen İcra ve Zor Kullanma Yetkisi .............................................500B. Kolluk Tedbirlerine Uyulmamasının Yaptırımları ................... 502
VIII. Kolluk Yetkisinin Sınırları ..................................................................... 504A. Ölçülülük İlkesi ................................................................................. 505
1. Ölçülülük İlkesinin Unsurları ................................................. 5052. İdari Yargı Denetiminde Ölçülülük İlkesinin
Uygulanması ............................................................................... 5063. Yer ve Zaman Bakımından Ölçülülük ................................... 509
B. Özgürlükler Arasındaki Hiyerarşi Açısından Kolluk Yetkisinin Sınırları.............................................................................510
IX. Kolluk Yetkilerinin Yarışması ................................................................511A. Genel Kolluk Makamları Arasında Yetki Yarışması ................. 512B. Genel Kolluk Özel Kolluk Arasında Yetki Yarışması ............... 513C. Özel Kolluklar Arasında Yetki Yarışması .....................................516
X. Kolluk Yetkilerinin Genişlemesi ...........................................................516A. Anayasal Dayanak ..............................................................................517B. Olağanüstü Halin Uygulanması .....................................................519C. Olağanüstü Hal İlanına İlişkin İşlemlerin Yargısal Denetimi 520D. Olağanüstü Hal Tedbirlerinin Yargısal Denetimi ..................... 521
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 530
Yedinci KısımİDARİ USULLER
Birinci BölümİDARİ USUL
I. İdari Usulün Tanımı ve Kavram ........................................................... 538II. İdari Usulün İlkeleri ................................................................................ 539
A. Aleniyet İlkesi .................................................................................... 539
XX
B. Katılım İlkesi ..................................................................................... 539C. Dürüstlük ve İçtenlik İlkesi ............................................................540D. Denge İlkesi .......................................................................................540E. İnceleme ve Araştırma İlkesi ..........................................................540F. İdari İşlemin Gerekçeli Olması .....................................................540G. İdari İşlemlerde İstikrar İlkesi ....................................................... 541H. Usulde Paralellik İlkesi .................................................................... 541
III. İdari Usulün Kapsamı ............................................................................. 541IV. İdari Usul Kanunu’nun Önemi ............................................................. 542V. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ................................................................ 545VI. Genel İdari Usul Kanunu Tasarısı........................................................548
İkinci BölümAMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ
I. Amme Alacağının Tanımı ..................................................................... 557II. Amme Alacağının Borçlusu .................................................................. 560III. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü ..................................................... 561
A. Amme Alacaklarının Korunması .................................................. 5621. Teminat ....................................................................................... 5622. İhtiyati Haciz .............................................................................. 5663. İhtiyati Tahakkuk ...................................................................... 5674. Diğer Korunma Hükümleri ..................................................... 569
B. Amme Alacağının Tahsili .............................................................. 5701. Ödeme ......................................................................................... 570
a. Ödeme Zamanı .................................................................... 570b. Ödeme Yeri ........................................................................... 570c. Ödeme Şekilleri ................................................................... 571d. Ödemenin İspatı .................................................................. 571
2. Cebren Tahsil .............................................................................. 571a. Ödeme Emri ......................................................................... 572
XXI
b. Teminatlı Alacaklıların Takibinde Bildirim .................574c. Haciz .......................................................................................574
c.a. Haczedilemeyecek Mallar ve Özel Düzenlemelere Tabi Olan Mallar .......................................................... 576
c.b. Üçüncü Kişiye Ait Mallar .......................................... 577c.c. Hacze İştirak ................................................................. 579c.d. Haciz Uygulamasının Sonuçları ............................... 579c.e. Aciz Hali ......................................................................... 579c.f. Haczin Kaldırılabileceği Bazı Haller ....................... 580
d. Satış ........................................................................................ 5803. İf las Yoluyla Takip ..................................................................... 581
C. Amme Alacaklarının Düşmesi ...................................................... 5811. Ödeme .......................................................................................... 5812. Zamanaşımı ................................................................................. 5813. Terkin ............................................................................................ 583
Üçüncü BölümİHALE
KAMU İHALE KANUNU’NA GÖRE İHALE USULÜ
I. İhale Kavramı ........................................................................................... 585II. Kamu İhale Kanunu’na Göre Temel İlkeler ....................................... 586III. Kamu İhale Kanunu’nda Düzenlenen İhale Usulleri ....................... 589
A. Açık İhale Usulü ................................................................................ 589B. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü ............................................ 590C. Pazarlık Usulü .................................................................................... 590
IV. Kamu İhale Kanunu’nda Düzenlenen İhale Usulleri Dışındaki Alım Yöntemleri ................................................................... 592A. Doğrudan Temin .............................................................................. 592
XXII
B. Tasarım Yarışmaları ......................................................................... 594V. İhale Sürecinde Verilen Teklif lerin Değerlendirilmesi ve
İhalenin Sonuçlandırılması ................................................................... 594VI. İhale İşlemlerine Karşı Başvuru Yolları .............................................. 596
A. Şikayet Başvurusu ............................................................................. 597B. İtirazen Şikayet Başvurusu ............................................................. 599C. Yargısal Başvuru ................................................................................600
Dördüncü BölümKAMULAŞTIRMA
I. Kamulaştırma Kavramı .......................................................................... 601II. Kamulaştırma Usulünün Aşamaları ................................................... 601
A. Kamulaştırma Öncesi İşlemler ...................................................... 6011. Kamulaştırma İçin Yeterli Ödeneğin Temin Edilmesi ..... 6012. Kamu Yararı Kararı ................................................................... 6023. Kamulaştırılacak Taşınmazın Tespiti ve İdari Şerh ........... 603
B. Kamulaştırma Aşaması ...................................................................6041. Satın Alma Usulü .......................................................................6042. Kamulaştırma Bedelinin Mahkemece Tespiti ve
Taşınmaz Malın İdare Adına Tescili .....................................6063. Trampa Yolu İle Kamulaştırma................................................6104. Acele Kamulaştırma ...................................................................6105. Hakların Sınırlandırılması ve Mülkiyetin İdareye
Geçmesi .........................................................................................614C. Dava Hakkı ......................................................................................... 615D. Bir İdareye Ait Taşınmaz Malın Diğer İdareye Devri .............. 615E. Kamulaştırmadan Vazgeçme ve Geri Alma .................................616
1. İdarenin Tek Taraf lı Vazgeçmesi .............................................6162. Taraf ların Anlaşmasıyla Vazgeçme ve Devir ........................6173. Mal Sahibinin Geri Alma Hakkı .............................................618
XXIII
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 620
Sekizinci KısımİDARİ YARGI
Birinci BölümİDARİ YARGININ GÖREV ALANI
I. İdari Yargının Gelişimi ........................................................................... 625II. İdari Yargının Görev Alanı .................................................................... 633
A. İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler ........................................................................... 634
B. Yasal Düzenlemeler .......................................................................... 635C. İdare İşlevi .......................................................................................... 642D. Fiili Yol-İdarenin Haksız Fiilleri ................................................... 642
III. İdari Yargı Yetkisinin Sınırı ................................................................... 643A. Yargı Denetimi Dışında Bırakılan İşlemler ................................ 643B. İdari Yargının Görev Alanı Dışında Bırakılan
Uyuşmazlıklar ...................................................................................644C. İdarenin Takdir Yetkisini Kaldıracak Biçimde Yargı
Kararı Verilememesi ........................................................................ 6451. İdarenin Takdir Yetkisi .............................................................6462. İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi ....................649
D. Yerindelik Denetimi Yasağı ............................................................ 655E. İdarenin Yargı Kararıyla İşlem Yapmaya Zorlanamaması .......664F. İdari İşlem veya Eylem Niteliğinde Yargı Kararı
Verilememesi ...................................................................................... 667IV. İdari Yargı Teşkilatı ................................................................................. 667
XXIV
İkinci BölümİDARİ DAVA TÜRLERİ
I. İtiraz Yolu ................................................................................................... 672II. İptal Davası ................................................................................................ 674
A. Dava Konusu İşlem ........................................................................... 676B. Dava Ehliyeti ......................................................................................684C. Davalı İdare ........................................................................................ 690D. Dava Açma Süresi ............................................................................. 691
1. İdari Başvuru .............................................................................. 697a. İşlemlere Karşı İdari Başvuru .......................................... 697b. Özel Düzenlemeler ............................................................. 698
2. İdari İtirazın Mümkün Olmaması ......................................... 7013. İdarenin Dava Açma Süresinden Sonra Cevap Vermesi ... 7074. İşlem Yapılması İçin Başvurma .............................................. 711
E. Görevli ve Yetkili Mahkeme ........................................................... 7151. Görev ve Yetki Kuralları ........................................................... 715
F. Yürütmenin Durdurulması ............................................................ 7161. Yasal Düzenleme ........................................................................ 7162. Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesinin Koşulları
ve Usulü ........................................................................................ 7183. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Niteliği .......................7244. Yürütmeyi Durdurma Kararlarına İtiraz .............................. 729
G. Hızlandırılmış Yargılama Usulleri ............................................... 7301. İvedi Yargılama Usulü ............................................................... 7302. Merkezî ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü: ...... 731
III. Tam Yargı Davaları .................................................................................. 733A. Dava Ehliyeti ...................................................................................... 734B. Davalı İdare ........................................................................................ 734C. Dava Süresi ......................................................................................... 735
1. İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları ................... 735
XXV
2. İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları .........741D. Görevli ve Yetkili Mahkeme ........................................................... 745
Üçüncü BölümDAVALARIN İNCELENMESİ
I. Dava Açılması ........................................................................................... 747A. Dava Dilekçesi ................................................................................... 747B. Tam Yargı Davalarında Uyuşmazlık Konusu Miktarın
Belirtilmesi Sorunu ...........................................................................751C. Dilekçeler Üzerinde İlk İnceleme .................................................. 752
1. Görev ve Yetki ............................................................................. 7522. İdari Merci Tecavüzü ................................................................ 7533. Ehliyet ........................................................................................... 7534. İdari Davaya Konu Olacak Kesin Ve Yürütülmesi
Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı ......................................... 7535. Süre Aşımı ................................................................................... 7536. Husumet ....................................................................................... 7547. Dilekçede Eksiklik Olup Olmadığı ....................................... 7548. Tek Dilekçeyle Birden Fazla İşleme Karşı Dava
Açılıp Açılamayacağı – Birden Fazla Kişinin Ortak Dilekçeyle Dava Açıp Açamayacağı ....................................... 754
D. Dilekçelerin Tebliği ......................................................................... 754II. Duruşma .................................................................................................... 759III. Dosyaların İncelenmesi ...........................................................................761
A. Re’sen Araştırma İlkesi .....................................................................761B. Taraf lardan Bilgi ve Belge İstenmesi ............................................ 764
IV. Davaların Sonuçlandırılması ................................................................ 767V. Taraf ların Kişilik veya Niteliğinde Değişiklik ................................. 768VI. Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun
Uygulanacağı Haller .............................................................................. 768
XXVI
1. İdari Yargıda Görev ve Yetki Uyuşmazlığı ........................... 774A. Bağlantılı Davalar ............................................................................. 778
Dördüncü BölümKARARLARA KARŞI BAŞVURMA
YOLLARI
I. Mahkeme Kararlarının Üst Mahkemede Denetimi ........................ 783II. İstinaf .......................................................................................................... 784III. Temyiz ........................................................................................................ 786IV. İstinaf ve Temyize İlişkin Ortak Hükümler ...................................... 787V. Yargılamanın Yenilenmesi ..................................................................... 788
Beşinci BölümKARARLARIN UYGULANMASI
I. Kanuni Düzenleme .................................................................................. 793II. Kararların Sonuçları ................................................................................ 797
A. İptal Davaları ...................................................................................... 797B. Tam Yargı Davaları ...........................................................................804
III. Kararın Gereklerinin Yerine Getirilmesi Süresi ..............................806IV. Yargı Kararlarının Uygulanmaması ....................................................807
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 820
Dokuzuncu KısımİDARENİN SORUMLULUĞU
I. Yasama ve Yargı Faaliyetinden Dolayı Devletin Sorumluluğu ..... 825II. İdarenin Sorumluluğunun Dayandığı Hukuki Esaslar ................... 834
A. Kusur Sorumluluğu (Hizmet Kusuru) ........................................ 837B. Kusursuz Sorumluluk ......................................................................840
XXVII
1. Tehlike (Risk) ............................................................................. 8412. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik ........................................ 8413. Sosyal Risk ................................................................................... 843
C. İdarenin Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Durumlar .. 8451. Tazmini Gereken Zarar Bulunmaması ................................. 8452. Mücbir Sebepler .........................................................................8463. Zarar Görenin Veya Üçüncü Kişilerin Eylemi .................... 8474. Kamu Görevlilerinin Görevden Ayrılabilen Kişisel
Kusurları ...................................................................................... 847
Bölüm Kaynakçası .............................................................................................. 853
Kaynakça .............................................................................................................. 855
Top Related