Ondervoeding in het Ondervoeding in het ziekenhuis vraagt om een ziekenhuis vraagt om een
helder beleidhelder beleid
Naam
InhoudInhoud
• Probleemomschrijving ondervoeding in het ziekenhuis
• Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding
• Project• Uitvoering ….eigen ziekenhuis• Prestatie indicator screening ondervoeding
Wat is Wat is onderondervoeding?voeding?
BIJ ZIEKTE
Onbedoeld gewichtsverliesen/of een te laag gewicht
Definitie ondervoeding bij Definitie ondervoeding bij ziekteziekte
• Slechte voedingstoestand– Te laag lichaamsgewicht (BMI < 18,5 (gewicht /
lengte2))– Onbedoeld gewichtsverlies
• >10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden
• 5-10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand
• Matige voedingstoestand– Onbedoeld gewichtsverlies
• 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden
Gevolgen ondervoedingGevolgen ondervoeding
Meer kans op infecties(verminderde darmwerking
en verlaagde weerstand)
Ondervoeding
Afname gewichten
spiermassa
Hogere mortaliteit
Meer kans op complicaties
Afname kwaliteit van leven
Verminderdewondgenezing/toename kans
decubitus
Langere opnameduur
Hogere behandelingskosten
Ziekte
Complicaties Inname
Behoefte
Gewicht (vet vrije massa)
Ongewenst gewichtsverlies geeft neerwaartse spiraal
Prevalentie ondervoeding Prevalentie ondervoeding (screening 2001 en 2004, 2005, 2006)(screening 2001 en 2004, 2005, 2006)
• Ziekenhuizen 25-40%• Polikliniek 10-15%• Verpleeghuis / verzorgingshuis
20-30%• Thuiszorg 10-15%• Revalidatie 25%• Psychiatrie 15-20%
Resultaten screening in Resultaten screening in Nederlandse ziekenhuizen Nederlandse ziekenhuizen (prevalentiemeting 2001, 2004, 2005 en (prevalentiemeting 2001, 2004, 2005 en
2006)2006)
• Hoge prevalentie van ondervoeding (25-40%)
• Slechte herkenning van ondervoeding door de medische en verpleegkundige staf (50%)
• Screenen op voedingstoestand bij opname in het ziekenhuis is noodzakelijk!!!!!
Eisen aan Eisen aan screeningsinstrumentscreeningsinstrument
1. Praktisch toepasbaar– Makkelijk en snel af te nemen (niet
rekenen)– Begrijpelijk– Acceptabel voor patiënten en
verpleegkundige staf
2. Valide, reproduceerbaar3. Koppeling met een behandelplan4. Breed te gebruiken; op verschillende
klinische afdelingen
Screening bij opname
2 of meer punten 3 of meer punten
2 – 3 tussendoortjes
energie en eiwitverrijkte hoofdmaaltijden
Consult diëtetiek
Aantekening in status
Optimaliseren voedingsbehandeling
SNAQ screening & SNAQ screening & behandelplanbehandelplan
Resultaten SNAQ-studieResultaten SNAQ-studie
• Herkenning van ondervoede patiënten verbetert van 50% naar 80%
• Snellere start van de voedingsbehandeling door diëtist (van gemiddeld dag 6 naar gemiddeld dag 2)
• Verkorting van de opnameduur bij ernstig ondervoede patiënten
• Kosteneffectiviteitsanalyse: kosten: 76 euro per bespaarde opnamedag– Kosten 1 opnamedag: 476 EUR voor een
academisch ziekenhuis en 337 EUR voor een algemeen ziekenhuis (Oostenbrink 2005)
omschrijving pomschrijving project roject
• Opdrachtgever: Stuurgroep “Wie beter eet wordt Sneller Beter”
• Financier: ministerie van VWS / ZonMW vanuit programma Sneller Beter
• Looptijd: 3 jaar– 2006: pilot bij 6 ziekenhuizen; ontwikkeling
materialen– 2007 en 2008: uitrol naar 25% van de
ziekenhuizen
Positionering ‘Ondervoeding’Positionering ‘Ondervoeding’ VWS-programma Sneller VWS-programma Sneller
BeterBeter
1. Bijeenkomsten ziekenhuizen en eerstelijnszorg
2. Indicatoren voor een veilige en betere zorg
3. Programma kwaliteit, innovatie en doelmatigheid
“Sneller Beter 3”: implementatie van richtlijnen en brede verspreiding van “best practices” volgens de 12080 strategie
3 hoofdpijlers:
Ondervoeding
2007 Screenen2008 Behandelen
Stuurgroep ‘Wie beter eet wordt Sneller Beter’
DoelstellingDoelstelling• alle patiënten worden bij opname
gescreend op ondervoeding op (minimaal) 50% van de afdelingen;
• alle patiënten worden voorafgaand aan een chirurgische ingreep tijdens het preoperatief onderzoek gescreend op het risico op ondervoeding;
• alle patiënten op één van de hoogrisico poliklinieken worden gescreend;
• minimaal 80% van de ondervoede patiënten ontvangt optimale voedingszorg;
• eind 2008 heeft uw ziekenhuis een plan van aanpak voor de uitrol van de resultaten naar alle afdelingen.
Ervaringen pilot
Experts
14 ziekenhuizen
Landelijke startconferentie projectgroepen
2 Interne conferenties
3 bijeenkomsten projectleiders
Landelijke slotconferentie projectgroepen
P
A D
S
Ondersteuning: intranet, experts, procesevaluatie, voortgangrapportages, scores
Aanpak projectAanpak project
Screening and treatment of malnourished patients
Toolbox
Projectstructuur Projectstructuur ziekenhuisziekenhuis
Projectgroep
AfdelingswerkgroepAfdelingswerkgroepAfdelingswerkgroep
Ziekenhuisbrede Ziekenhuisbrede projectgroepprojectgroep
Vertegenwoordiger met invloed namens:
• Management (voorzitter)• Medische staf• Verpleegkundigen/VAR• Voedingsassistenten• Diëtetiek• Facilitaire dienst• Kwaliteitsfunctionaris
Taak projectgroepTaak projectgroep• Agenderen ondervoeding in ziekenhuis
(speerpunt ziekenhuisbeleid 2008/2009)
• Plan van aanpak: wie, hoe en wanneer screenen?
• Organiseren interne conferenties• Bewaken voortgang project• Mobiliseren achterban• Faciliteren uitvoering• Barrières slechten (verstrekkingen +
‘SNAQ kar’, formatie, EPD/verpleegkundig dossier, ..)
• Contact met landelijke projectleiders
VoorbereidingVoorbereiding
• Heroverwegen screeningsinstrument• Selecteren 1e afdelingen
– hoog-risicoafdelingen en/of enthousiaste afdelingen
– instellen afdelingswerkgroepen• Vaststellen/actualiseren integraal
voedingsbeleid – assortiment TV– plaats screening– behandelplan– weegbeleid– nuchter beleid– fast track– polikliniek– palliatief– evaluatie inname– transitie, etc.
Voorbereiding (2)Voorbereiding (2)• Routing vaststellen
– taken & verantwoordelijkheden– wijze van informeren– verwijsbeleid
• Aansluiten bij lopende projecten in ziekenhuis – decubitus – EVD/EPD– protocollen– zorgpaden
• Materialen op maat maken – screeningsformulier– klinische lessen– Folder– aanvraag voeding)
• Informeren afdeling ICT, financiën, communicatie
prestatie-indicator
Screening & behandeling
ondervoeding
Basisset 2008
Screent u systematisch de voedingstoestand van alle volwassen patiënten bij opname?
Maakt u voor uw screening gebruik van de SNAQ of de MUST?
Algemene Algemene vragenvragenPI screening ondervoedingPI screening ondervoeding
Prestatie-indicator Prestatie-indicator screening ondervoeding screening ondervoeding
• Percentage volwassen patiënten dat bij opname wordt gescreend op ondervoeding
– Percentage volwassen patiënten waarbij sprake is van matige ondervoeding
– Percentage volwassen patiënten waarbij sprake is van ernstige ondervoeding
PI behandeling volwassenPI behandeling volwassen
Uitkomstindicator• Welk percentage van de ondervoede
patiënten haalt op dag 4 na opname de eiwitbehoefte?– Eiwit: 1,2 – 1,5 gram per kg
lichaamsgewicht
• Vier puntmetingen (1 keer per kwartaal)
• Continu meten: patiënten met een heupvervanging
BMI>27: rekenen met gewicht bij BMI 27
PI kinderen ondervoedingPI kinderen ondervoeding
• Screening m.b.v. groeicurve – Lengte en gewicht meten en SD score
bepalen– < -2 SD = ondervoed
• Behandeling (4 puntmetingen)– Hoeveel procent van de ondervoede
kinderen haalt op dag 4 de minimale hoeveelheid eiwit en energie?• 1,2 – 1,5 gram eiwit / kg • Schofield + 30% toeslag (m.u.v. zuigelingen tot 1
jr)
Top Related