Download - Nuachtlitir | Conradh na Gaeilge | Meitheamh 2006

Transcript
Page 1: Nuachtlitir | Conradh na Gaeilge | Meitheamh 2006

Eagrán 8 Nuachtlitir Mhíosúil Chonradh na Gaeilge 1 Meitheamh 2006

SANSAN EAGRÁN SEO:EAGRÁN SEO:

1. CAITH VÓTA ARPHÁIRTITHE ATÁ ARSON NA GAEILGE

2. IONAD SAOR-CHOMHAIRLE DLÍ

3. OÍCHE MHÓRGHAELACH I MBÉALÁTHA NA SLUA

4. BUANCHOISTE NUA ANCHONARTHA

5. COMHFHREAGRASAGUS EILE

6. CROSFHOCAL MHÍAN MHEITHIMH

7. CAMPAÍSAMHRAIDH ÓGRAS

Ag preasócáid taobh amuigh de Dháil Éire-ann Dé Luain, an 22 Bealtaine, 2006, ag11.00 r.n. chuir Dáithí Mac Cárthaigh,Uachtarán Chonradh na Gaeilge, in iúl donphobal go raibh fíordhíomá ar Chonradh naGaeilge faoin gcinneadh a glacadh ag Ard-Fheis Fhine Gael chun deireadh a chur leisan nGaeilge mar phríomhábhar Ardteiste. Iscinneadh é seo atá in aghaidh luachannaan pháirtí agus atá frith-Ghaelach, fritha-cadúil, agus frith-Eorpach. Chuir sé in iúl,freisin, go mbeidh Conradh na Gaeilge agdéanamh cinnte go mbeidh na mílte daoineag an gcéad olltoghchán eile ag vótáiluimhir a 1 agus ag aistriú vótaí do pháirtitheagus comhghuaillíochtaí a bheidh ar son anGhaeilge a choinneáil mar phríomhábhar ambeidh gach mac léinn meánscoile ag tab-hairt fúithi ag leibhéal na hArdteiste.Déanfaidh na vótaí seo difríocht mhór achgo háirithe sna Dáilcheantair a bhfuil páir-tithe ar nós Fine Gael ag iarraidh suíochánnua a bhaint amach.Dúirt Dáithí Mac Cárthaigh, UachtaránChonradh na Gaeilge: "Ghlac Conradh naGaeilge go fonnmhar leis an gcuireadh athug Fine Gael chun an Ghaeilge sa chórasoideachais a phlé le bliain anuas. Is cúisdíomá agus iontais dom mar sin go bhfuil anchuma ar an scéal nár éist siad le focal arbith a bhí le rá ag lucht an Chonartha, agmúinteoirí scoile, ag daltaí scoile, agus agsaineolaithe aitheanta teanga. Ní gá achbreathnú ar an tubaiste atá ag titim amach iSasana le cúig bliana anuas maidir le tean-gacha i gcoitinne tar éis don RoinnOideachais thall ligint do scoileanna ábhairroghnacha a dhéanamh díobh ag Eochair-Chéim 4 (is ionann Eochair-Chéim 4 agusbliain an teastais shóisearaigh i gcórasoideachais na Éireann). Tháinig laghdú drá-matúil i líon na scoláirí a roghnaíonn tean-gacha sa chúig bliana sin. Dá gcuirfímoladh Fhine Gael i bhfeidhm is cinnte gombeadh an toradh céanna le feiceáil anseoin Éirinn ó thaobh na Gaeilge de.Is cinnte gur gá dúinn athbhreithniú adhéanamh ar mhúineadh na Gaeilge sachóras oideachais ach níl ciall ná réasún agbaint le moladh Fhine Gael. Tá Conradh naGaeilge ag éileamh go gcuirfí na moltaí seoa leanas i bhfeidhm:

1. Go dtabharfadh gach ábhar oide bun-scoile tréimhse bliana acadúla dá c(h)úrsatraenála ar thumoideachas i mioncholáistelán-Ghaeilge ag foghlaim faointumoideachas agus tríd an tumoideachas.Cinnteoidh sé seo cumas sásúil saGhaeilge do gach múinteoir bunscoile asseo amach. Molaimid deis a bheith agábhair oide a gcúrsa oiliúna iomlán adhéanamh trí Ghaeilge más mian leo.2. Go múinfí ábhar, de bhreis ar annGaeilge, trí Ghaeilge do gach dalta bun-scoile. Dheimhnigh an Dr. John Harris,Coláiste na Tríonóide, go bhfaigheannc.30,000 dalta bunscoile oideachaslánGhaeilge faoi láthair agus, anuas air sin,go múintear ábhar breise trí Ghaeilge doc.116,000 dalta eile. Molann an Dr. Harrismodh seo an pháirt-tumoideachais marmhodh éifeachtach sna scoileanna Béarlaagus dheimhnigh sé go n-éiríonn leis igcóras atá, tríd is tríd, ag teip daltaí a chu-masú sa Ghaeilge.3. Go bhforbrófaí dhá shiollabas donGhaeilge ag an dara leibhéal: 'Teanga naGaeilge' agus 'Litríocht na Gaeilge'.Scrúdaítear cumas an iarratasóra maidir lelabhairt, tuiscint, léamh agus scríobh nateanga bunaithe ar an bhFráma CoiteannEorpach i scrúduithe "Teanga na Gaeilge"agus cead ag gach mac léinn an scrúdú sina shuí. "Múintear 'Litríocht na Gaeilge' snaGaelcholástí agus mar 'ábhar breise' domhic léinn a bhfuil spéis ar leith nó cumasar leith acu sa Ghaeilge faoi mar a mhúin-tear matamaitic fheidhmeannach do mhicléinn a bhfuil spéis ar leith nó cumas ar leithacu sa mhata."

Caith VótCaith Vóta ar Pháirtithe atá ar son na Gaeilgea ar Pháirtithe atá ar son na Gaeilge

Dáithí Mac Cártaigh le scoláirí óga taobh amuigh den Dáil

Maoinithe ag: 1.

VótVótaíocht Nua ar Shuíomhaíocht Nua ar ShuíomhIdirlín an ChonarthaIdirlín an Chonartha

Ar cheart go mbeadh ceadAr cheart go mbeadh ceadag foirneacha peile óag foirneacha peile óthaobh amuigh denthaobh amuigh denGhaeltGhaeltacht pacht pairt a ghlacadhairt a ghlacadhi gComórti gComórtas Peile naas Peile naGaeltGaeltachtachta?a?

• Ba cheart

• Níor cheart

Má tá tuairim agat maidir leisan gceist seo thuas is féidirvóta a chaitheamh ach gab-háil isteach ar ShuíomhIdirlín an Chonartha [email protected]

Trasna2 anamúil; beoga (8)6 lapa éin nó cait; ordóg portáin (4)7 cén áit? (2)10 áit a mbaintear clocha nó gairbhéal (7)11 céad bliain (4)12 leabhar ina dtugtar cuntas laethúil ar chúrsaí (7)13 ciall (8)15 seabhac buí (7)17 múchadh (4)18 asmas; múisc (7)Síos1 mo mhairg! (3)2 gáir mhaíte (3)3 sleá bheag (2)4 rud nach bhfuil beo (2)5 iarratas; impí (7)8 lóistín do shaighdiúirí (7)9 peann luaidhe (8)11 tuirse mhór (7)14 ionsaí; aimsiú ar mharc (4)16 cine; pór (3)

Dearbhán €30 don Siopa Leabhar le buachan. Buaiteoirmhí na Bealtaine: Feargus Ó Snodaigh, An Chrannóg,Sraith na Corcra, Na Doirí Beaga, Leitir Ceanainn, TírChonaill. Cuir an crosfhocal chuig: An Crosfhocal, 6Sráid Fhearchair, Áth Cliath 2.

CampCampaí Samhraidh aí Samhraidh ÓÓgrasgras

Crosfhocal Mhí an MheithimhCrosfhocal Mhí an Mheithimh

Beidh campaí samhraidh Ógras ar siúl arís imbliana le linn mhí Iúil. Seo a leanas roinnt eolaisfaoi na campaí a bheidh ar siúl i mBaile ÁthaCliath agus an ceantar máguaird:Dún Laoghaire - Beidh campa samhraidh DhúnLaoghaire ar siúl i Halla na nGasóg, 52 SráidPhádraig ó 17 - 21 Iúil 2006. Maigh Nuad - Beidh campa samhraidh MhaighNuad ar siúl i Halla an Pharóiste, Bóthar Moyglareó 10 - 14 Iúil. Ráth Maonais - Beidh campa samhraidh RáthMaonais ar siúl in Eaglais na hÉireann, Coláistean Oideachais, 96 Bóthar Ráth Maonais Íocht., ó31 Iúil go dtí 4 Lúnasa. Droim Conrach - Beidh campa samhraidh DhroimConrach ar siúl i Halla an Pharóiste, Br. na Buaileó 31 Iúil go dtí 4 Lúnasa.Crois Araild - Beidh campa samhraidh ChroisAraild ar siúl in Ionad Shearlais Naofa ó 24-28 Iúil.Ta na campaí seo dírithe ar pháistí idir 7 agus 11bliana d’aois. Is é an táille atá ar na cúrsaí seo ná€50 do pháiste amháin ó theaghlach amháin, €90do bheirt as teaghlach amháin, €120 do thriúr asteaghlach amháin agus €150 do cheathrar nó níosmó as teaghlach amháin. Tá na himeachtaí uile,cúrsaí iompair, na turais agus múineadh sanáireamh sa phraghas sin. Ta €25 mar éarlais ar nacampaí seo agus caitear íoc as na cúrsaí roimh 9Meitheamh 2006.

I measc na n-imeachtaí éagsúla a eagrófar beidhcispheil, eitpheil, peil, cluiche corr, tóraíocht taisce,turas lae, rince agus ceol, ealaíon agus cluichíspraoi. Molfar do na paistí leabhar nótaí, peannluaidhe, éadaigh spóirt, bróga reatha agus lón letabhairt leo.Is iad seo a leanas rialacha na gcúrsaí:1. Is campa Gaeilge iad na campaí seo agus, marsin, caitear iarracht a dhéanamh Gaeilge a lab-hairt i gcónaí.

2. Níl aon chead ag éinne imeacht ón gcampa agam ar bith gan chead ón múinteoir.3. Caitear cloí le rialacha an Choiste Stiúrtha igcónaí.Má tá tuilleadh eolais uait faoi na cúrsaí seo isféidir teagmháil a dhéanamh le foireann Ógras ag6 Sráid Fhearchair, B.Á.C. 2, nó, ar an bhfón ag01 4757401.

4. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig

Page 2: Nuachtlitir | Conradh na Gaeilge | Meitheamh 2006

Comhfhreagras agus EileComhfhreagras agus EileTá na Gaeil Óga ag iarraidh ar Ghaeilgeoirí óga agus ardhaoine atá báúil don Ghaeilge gan vóta a thabhairt dopháirtí ar bith a d’ísleodh stádas na Gaeilge i gcórasoideachais dheisceart na hÉireann.Is iad na Gaeil Óga an ógeagraíocht Ghaeilge a d’ea-graigh agóid lasmuigh de phríomhoifigí Fhine Gael i ndi-aidh do Enda Kenny an t-ísliú stádais seo a mholadhanuraidh.Chuir Seán Ó hAdhmaill, Cathaoirleach, Na Gaeil Óga,(agus atá ina bhall de Choiste Gnó agus deBhuanchoiste an Chonartha), in iúl nach bhfuil na páir-tithe rialtais gan locht ina bpolasaithe ar an Ghaeilge. Tágo leor béalghrá léirithe acu don teanga. Tá géargháchomh maith le brú a choinneáil ar na páirtithe eile athugann béalghrá don teanga.Ach tá polasaí Fhine Gael seo ag teacht salach arthaighde agus ar dhearcadh saineolaithe teanga agusoideachais, agus ar mheon óige na tíre, (rud atá léirithei dhá phobalbhreith, ceann coimisiúnaithe ag Fine Gaeliad féin) ar dhearcadh eagras Gaeilge agus gach uilepháirtí atá ar son na Gaeilge.Is léir nach bhfuil an polasaí seo dírithe ar dhaoine óga,ar Ghaeilgeoirí nó ar dhaoine atá báúil don Ghaeilge.Iarrann muid ar chuile dhuine óg atá báúil don Ghaeilgea míshástacht a léiriú trí gan vóta a thabhairt do FhineGael sa chéad olltoghchán eile.Cuirfidh muid faire ar na páirtithe polaitiúla eile nach leorbéalghrá don teanga a thuilleadh agus go bhfuil go leorfós le déamamh, ach go háirithe ag páirtithe an rialtais,chun go nglacaimis dáiríre iad ar mhórcheist na Gaeilge.Éilimid, chomh maith, ar Ghaeilgeoirí agus ar dhaoineatá báúil don Ghaeilge príomhábhar toghchána adhéanamh den Ghaeilge chun go bhfeicfí na páirtithe gobhfuil líon suntasach vótaí le cailliúint agus le fáil as agcuid polasaithe i leith na Gaeilge.Molaimid Conradh na Gaeilge as an seasamh seo a thó-gaint agus iarraimid ar phobal na Gaeilge tacú lenárseasamh agus dul i dteagmháil lena n-ionadaithe áitiúla

d’olltoghchán na bliana seo chugainn.SínitheSeán Ó hAdhmaill, Cathaoirleach, Na Gaeil Óga, agusball de Choiste Gnó Chonradh na GaeilgeCiaran Ó Brolcháin, Leas-Chathaoirleach, Na Gaeil ÓgaCiarán Mac Fhearghusa, Oifigeach Forbartha, NaGaeil Óga, Ball de Choiste Gnó an Chonartha agusOifigeach Gaeilge USIBreandán Ó hÉamaigh, Oifigeach na Gaeilge, ULSUagus iarbhall Young Fine Gael

Dianchúrsaí an tSamhraidhBeidh dianchúrsaí an tsamhraidh ar siúl in Ard-Oifig anChonartha mBaile Átha Cliath ag tú mhí an Mheithimh.Beidh an chéad chúrsa ar siúl idir 6-22 Meitheamh, andara cúrsa ar siúl idir 11-27 Iúil agus an tríú cúrsa ar siúlidir 1-17 Lúnasa. Is é €160 an táille a bheidh ar na cúr-saí seo agus beidh ceithre leibhéal ar fad ann:Tosaitheoirí, Bunrang, Meanrang agus Ardrang. Má taaithne agat ar dhuine ar bith a mbeadh spéis acu freast-al ar na ranganna seo is féidir iad a chur chugainn anseoin Ard-Oifig an Chonartha iad.

Picnic ChúilTháinig 65 teaghlach le chéile le déanaí i gcomhar leComhluadar agus Gaelscoil Riabhach, Baile LochaRiach agus iad ar turas go Páirc Cúil, Gort Inse Guaire igCo. na Gaillimhe. Ní hamháin go raibh neart le foghlaimag na daltaí is ag tuismitheoirí fá stair na páirce is fá nascríbhneoirí éagsúla a raibh baint acu leis an áit; LadyGregory, W.B. Yeats, Seán O'Casey, Dúghlas De hÍdeagus eile ach cuireadh an-suim i ndúlra na háite chomhmaith.Gan amhras, fágadh go leor ama le cluichí éagsúla aimirt agus picnic bhreá a bheith ag cách fosta. Bhímoladh ag cuid de na páistí gur chóir a leithéid adhéanamh gach lá ...nach milis an rud an t-anam!

Tháinig Buanchoiste Chonradh na Gaeilge le chéile don chéaduair ó bhí an Ard-Fheis ann ar an Satharn 13 Bealtaine. Is marseo a leanas a toghadh an Buanchoiste i mbliana: AntUachtarán, Daithí Mac Cárthaigh; An Tánaiste, Eoghan MacCormaic; Ceathrar a toghadh ag an Ard-Fheis - Tomas MacRuairí, Jacqueline Uí Mhuirí, Helen Ó Murchú, Félim Borland;Triúr a toghadh ag céad chruinniú den Choiste Gnó - ProinsiasÓ Maolchalain, Seán Ó hAdhmaill, Pádraig Mac Fhearghusa;Dail na Mumhan - Donnchadh Ó hAodha; Comhaltas Uladh -Cathal Ó Diolúin; Aontas na Mac Léinn in Éirinn: Ciaran MacFhearghusa.

Buanchoiste Nua an ChonarthaBuanchoiste Nua an Chonartha

2. Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig Má tá spéis ag do chraobh ábhar a chur ar fáil don nuachtlitir seo déan teagmháil linn san Ard-Oifig 3.

Mar a fógraíodh i Nuachtlitir mhí na Bealtaine beidh anchéad seisiún eile den Ionad Saor-Choimhairle Dlí arsiúl ar an Luan 12 Meitheamh idir 7-8. Is seo a leanasan t-eolas cuí maidir leis an ionad sin:Ta comhairle at fáil ar na réimsí dlí seo a leanas:• Cúrsaí Cearta • Dlí Fostaíochta • Leas Sóisialta• Dlí Creidmheasa agus

DochairBíonn fáilte roimh cháchArna reáchtáil ag Conradh na Gaeilgei gcomhar le FLAC (Free Legal Advice Centres) i gCeannáras Chonradh na Gaeilge,6 Sráid Fhearchair,Baile Átha Cliath 2.

Beidh an TionólGaeltachta ar siúli gCeantar nanOileán i mblianaidir 6-9 Iúil. Beidhan Tionól ar siúlón Déardaoin godtí an Domhnachagus tá táille €170ar an bpacáisteiomlán. Moltarduit spás a chur ináirithe don Tionóla luaithe agus is féidir. Níl ach méid áirithe spásannafágtha dó.

Bhí Oíche Ghaelach in Óstán Gullane's i mBéalÁtha na Slua, Déardaoin 11 Bealtaine seo caite.D'eagraigh an chraobh áitiúil de Chonradh naGaeilge an ócáid speisialta seo ar mhaithe le ceil-iúradh a dhéanamh ar nithe éagsúla atá curtha igcrích acu go háitiúil le deireanas. Bhí comhoibriúar siúl idir Chonradh na Gaeilge, Scoil UíCheithearnaigh, Chomhaltas Ceoltóirí Éireann,Goal agus lucht gnó an bhaile ar mhaithe lesiamsaíocht a chur ar fáil don oíche. Cuireadh smailceanna bia agus deochanna ar fáilagus bhí neart amhránaíochta, ceoil, seanchaisagus eile le cloisteáil mar chuid den oíche. Mar atharla, bhí cur i láthair ag amhránaithe áitiúla agusag bail l de Chomhaltas Ceoltóirí Éireann ardhlúthdhiosca traidisiúnta úrnua 'Ceol ár Sinsear'a d'eisigh ceoltóirí Oirthear na Gaill imhe armhaithe le hairgead a bhailiú do 'Goal'. Seolfar émar chuid de Fhleá Cheoil na Gaillimhe i dTighKinsella, Baile Locha Riach.Lena chois sin, bronnadh teastais tinrimh ar nadaoine fásta ar éirigh leo cúrsaí oíche Gaeilgeocht seachtaine a chríochnú. Tugadh aitheantasar leith do lucht gnó Bhéal Átha na Slua ar éirighleo Gaeilge a dhéanamh feiceálach agus a chur oscomhair an phobail le bliain anuas. Mar chuid denaitheantas sin, bronnadh Corn Uí Cheithearnaigh

ar an siopa poitigéara, Brodericks as an méid ad'éirigh leo a chur i gcrích le linn Sheachtain naGaeilge. Ag labhairt di ar an oíche, dúirt Sinéad Nic GhiollaChoinnigh, Cathaoirleach Chraobh Bhéal Átha naSlua de Chonradh na Gaeilge, go raibh anchraobh thar a bheith sásta as an dul chun cinn abhí déanta ag Gaeil Bhéal Átha na Slua maidir lecur chun cinn na Gaeilge de agus ba cheart gobhfaigheadh siad spreagadh is misneach astuagus díriú ar spriocanna nua don bhliain seo

Oíche Mhór Ghaelach i mBéal Oíche Mhór Ghaelach i mBéal Atha na SluaAtha na Slua

Sinéad Nic Ghiolla Chionnaigh agus cairde

Ionad Saor-Chomhairle Dlí an ChonarthaIonad Saor-Chomhairle Dlí an Chonartha An TAn Tionól Gaeltionól Gaeltachtachtaa

Tomás Mac Ruairí, ball den Bhuanchoiste