God. VI. Šibenik, u subotu 15. listopada 1910. Br. 484.

HRVATSKA RIEC bibeniku.

Izlazi sriedom i subotom

Hrvatski sabor u Zadru. Z a d a r , 1 3 . l i s t o p a d a .

( I I I . s j e d n i c a ) .

P r e d s j e d n i k o t v a r a s j e d n i c u u 1 0

8. i 2 0 Č a s a . P r i s u t n o u s a b o r u 2 6

z a s t u p n i k a ; p r a v a š i s v i .

V l a d u z a s t u p a j u n a m j e s t n i k N a r d e l l i , n a m j . p o d p r . T o n č i ć i n a m j . s a v j e t ­nik G o l f . J

Z a p i s n i k d a n a š n j e s j e d n i c e v o d e K u n j a š i ć i M e d i n i .

Z a p i s n i k p r o š l e s j e d n i c e o v j p r o v -l j u j e s e b e z p r i m j e t b e .

P r i s p j e l e m o l b e n i c e u p u ć u j u s e v e ­

ć i n o m m o l b e n i č k o m o d b o r u , d o č i m

n e k e k a o m o l b a l i e č n i k a p r v i e n a c a ,

Z a d r u ž n e S v e z e za u d i e l j e n j e b e z k a -

m a t n o g z a j m a u i z n o s u o d 1 0 0 . 0 0 0

K , u č i t e l j s k o g s a v e z a za u r e d j e n j e

u č i t e l j s k e s l u ž b e , u p u ć u j u s e f i n a n c i -

j a l n o m o d b o r u .

Upiti. U p i t e n a v l a d u p r i k a z a š e : R a d i ć

b n e j a s n o ć i p r o p i s a z a k l a d e M a r k a

R a d i ć a ; d r . D r i n k o v i ć o p o š t a n s k o -

b r z o j a v n o j s t a n i c i u L i š a n i m a , o č a -

trn j i u Č i s t o j , o s t a n j u p i t k e v o d e u

V o d i c a m a , o č a t r n j i u B r i b i r s k i m M o -

s t i n a m a , o o s n u t k u z e l j a r s k e z a d r u g e

u V o d i c a m a i o u r e d j e n j u k a t a s t r a ;

S k u r i ć o o b s k r b i v o d o m s e l a V i t a -

I j i n e i o p u t e v i m a u i s t o m m j e s t u , te

0 b r z o j a v n o m u r e d u u K o l o p e ć i n a m a ;

d r . M l a d i n o v o u s t a n o v l j e n j n p o š t . -

b r z o j a v n o g u r e d a u A r ž a n u , o g r a d ­

nj i n o v e c r k v e n a G r o h o t a m a , o ž u p ­

s k o j c r k v i u Z a g v o z d u , o p r i p o m o ć i

o b ć i n i I m o t s k o j z a m j e r e p r o t i k o l e r i ;

P r o d a n o s e l u V i n j e r c u , T u r n j u , R a v i

1 S e s t r u n j u , B i a n k i n i 3 , T r e s i ć 6 ,

B r a j k o v i ć d a s e a k t i v n i m u č i t e l j i m a

d a d e p l a ć a d a n p r i j e p r v o g a , a k o o v a j

p a d a n a n e d j e l j u ; K u n j a š i ć 1 , dr .

D u l i b i ć o r a z p u s t u o b ć i n e u M a k a r -

s k o j , o u s t a n o v l j e n j u p o r e z n o g u r e d a

u S k r a d i n u , o b i e d i u o b ć i n i s k r a -

d i n s k o j i o g r a d n j i c r k v e u Z a t o n u ;

B a k o t i ć 1 .

U p i t e n a Z e m a l j s k i O d b o r p r i k a ­

z a l e R a d i m i r i o b o l n i c i u K o t o r u i

D r i n k o v i ć d a s e p o v r a t i o b ć i n i V o -

d i č k o j n e p r a v e d n o u d a r e n i š k o l s k i

n a m e t .

Predloži. P r e d l o g e p r i k a z a š e : T r e s i ć g l e d e

r e c i p r o c i t e t a z a g r e b a č k o g s v e u č i l i š t a i

P r o d a n z a k o l n i p u t n a o t o k u U g ­

l j a n u t e z a u r e d j e n j e z a d a r s k e l u k e

s o b e s t r a n e o b a l e , p r o d u b l j e n j a m o r -

^ . s k o g d n a i g r a d n j u g a t a .

N a m j . N a r d e l l i o d g o v a r a na in­

t e r p e l a c i j e g l e d e o s k u d i c e , d a j e v l a d a

u d i e l i l a K 1 6 6 . 0 0 0 , o s i m t o g a d a j e

o b č i n a m a , s e o s k i m b l a g a j n a m a fi z a ­

d r u g a m a u d i e l j e n o 2 4 . 0 0 0 k v i n t a l a

p š e n i c e i 3 0 . 0 0 0 k v i n t a l a k u k u r u z a .

P o g l a v a r s t v i m a j e n a r e d j e n o d a g l e d e

o v o g o d i š n j e n e r o d i c e o b a v e n u ž d n e

i z v i d e .

N a m j . p o d p r . T o n č i ć o d g o v a r a na

u p i t z a s t . d r . M l a d i n o v a g l e d e ž u p ­

s k e k u ć e n a G r o h o t a m a , d a u r e č e n a

r a z p r a v a n i j e u s p j e l a , j e r m j e s t n i č i m ­

b e n i c i u s t r u č a v a l i s e , te j e s t v a r s a d a

n a m i n i s t a r s t v u b o g o š t o v j a ; o d g o v a r a

n a d a l j e n a u p i t z a s t . Š i m u n i ć a g l e d e

ž u p s k e k u ć e i k o n j u š n i c e u T i j a n c i ,

d a ć e s e v e ć r a z p o l o ž i t i .

P r e l a z i s e n a :

Dnevni red. 1 U s t u p a s e i m u n i t e t n o m o d b o r u

7 a m o l n i c a s u d a u E r c e g n o v u za J Z -

u n e z a s t . d r . M i t r o v i ć a . U i m u n i ­

t e t n i o d b o r i z a b r a n i s u : T o m m a s e o ,

T r o r n b i ć , V u k o v i ć , M e d i n i , D u h b . ć ,

K n e ž e v i ć i G i i j a n o v i ć .

Uredništvo, uprava i Tiskara lista nalazi se u ulici Bazilike sv. Jakova .— Oglasi tiskaju se po 16 para petit redak ili p.p pogodbi. — Priobćena

pisma i zahvale tiskaju se po 20 para po petit redku. — Nefrankirana pisma ne primaju se. — Rukopisi se ne vraćaju

II. J e d n a k o s e u s t u p a i m u n i t e t n o m

o d b o r u z a m o l n i c a s u d a u K o r č u l i za

i z r u č e n j e z a s t . L u p i s a .

I I I . I z r u č u j e s e u p r a v n o - g o s p o d a r -

s k o m o d b o r u i z v j e š ć e Z e m a l j s k o g O d ­

b o r a , k o j i m s e traži m n i e n j e s a b o r a ,

k o j e m u bi s e k o t . s u d u i m a l a d o d i e -

liti u c je l in i n o v a o b ć i n a P o l j i č k a ,

k a d b i s e u s t a n o v i l a .

IV. P r i m a s e u s v a tri č i t a n j a zak .

o s n o v a , k o j o m s e u r e d j u j e p o s m r t n i

t r o m j e s e c za u d o v i c e i s i r o t č a d p u č ­

k ih u č i t e l j a , p r a m a p r e d l o g u z a s t u p .

M a t u l i n e i z n e s e n o m u p r o š l o m z a s j e ­

d a n j u .

V . U s t u p a s e f i n a n c i j a l n o m o d b o r u

p r e d l o g d r . B u l a t a o g o d i š n j o j s u b ­

v e n c i j i o b r t n i č k o m m u z e j u u S p l i t u .

D r . Bul 'at j e o v a j s v o j p r e d l o g o b ­

r a z l o ž i o .

Jezično pitanje pred saborom. V I . P r v o č i t a n j e z a k o n s k e o s n o v e

p r e d l o ž e n e o d dr . D r i n k o v i ć a i d r u ­

ž i n e , g l e d e u p o r a b e j e z i k a k o d c . k .

d r ž a v n i h v las t i i u r e d a u D a l m a c i j i .

Z a k o n s k a o s n o v a g l a s i :

N e k a v i s o k i s a b o r izvol i pr ihvat i t i

s l i e d e č u z a k o n s k u o s n o v u :

Z a k o n g l e d e u p o r a b e j e z i k e k o d c .

k. d r ž a v n i h v las t i i u r e d a u k r a l j e ­

vini D a l m a c i j i .

N a p r e d l o g s a b o r a m o j e k r a l j e v i n e

D a l m a c i j e o d r e d j u j e m š t o s l i e d i :

§ 1 . K o d s v i h c. k. vlast i i u r e d a

u k r a l j e v i n i D a l m a c i j i ima se upo­

trebljavati jezik hrvatski toliko u unu­

tarnjem poslovanju i uredovanju ko­

liko i u vanjskom saobraćaju.

§ 2 . U p i s i v a n j e u j a v n e k n j i g e ,

b i v a u z e m l j i š t n i k e u t r g o v a č k e i z a -

d r u g a r s k e r e g i s t r e i td . o b a v l j a t ć e s e ,

i z k l j u č i v o u h r v a t s k o m j e z i k u .

§ 4 . U o n i m s u d b e n i m k o t a r i m a ,

g d j e s t a n o v n i š t v o g o v o r e ć i t a l i j a n s k i

j e z i k i z n a š a p o z a d n j e m p o p i s u 1 0

p o s t o u k u p n o g p u č a n s t v a , m o ć i ć e

s t r a n k e p r i k a z a t i s v o j e p o d n e s k e u

t a l i j a n s k o m j e z i k u , u k o m s l u č a j u s l i e -

dit ć e r i e š e n j e u i s t o m j e z i k u .

§ 5 . O v a j z a k o n s t u p a u k r e p o s t

d a n o m n j e g o v a p r o g l a š e n j a .

§ 6 . I z v r š b a o v o g z a k o n a p o v j e ­

r e n a j e s v e u k u p n o m m i n i s t a r s t v u .

D r . D r i n k o v i ć u o b r a z l o ž e n j u s v o g

p r e d l o g a i z m e d j u o s t a l o g k a ž e : M i

k a o H r v a t i , k a o l judi h o ć e m o , da n a r o d

s a č u v a g l a v n u o z n a k u s v o g b i v s t v a , s v o j

j e z i k . K a o p r i s t a š e s t r a n k e p r a v a n i s m o

m o g l i d o z v o l i t i d a p r o d j e o v o z a s j e d a n j e

b e z o v o g p r e d l o g a . D a l m a c i j a j e h r ­

v a t s k a z e m l j a , ta j j o j k a r a k t e r n e ć e

o d u z e t i n i t k o ; o n a j e bi la s a s t a v n i d io

H r v a t s k e i t im i m e n o m o v a s e z e m l j a

z v a l a . H r v a t s k a j e o v o z e m l j a i p o

k n j i ž e v n o s t i o d M a r u l i ć a d o H e k t o r o -

v i ć a , o d Z u z o r i ć k e d o V i d o v i ć k e ; h r ­

v a t s k a i p o j e z i k u u k u ć i . T a l i j a n š t i n u

u D a l m a c i j i n i j e š ir i la V e n e c i j a n e g o

A u s t r i j a , u n a d i , d a ć e t a k o u z č u v a t i

V e n e c i j u i L o m b a r d i j u . S a s v o m b i ­

r o k r a c i j o m A u s t r i j a j e iz gubi la V e n e ­

c i ju i L o m b a r d i j u , ali n i j e D a l m a c i j u ,

j e r s e j e p u č a n s t v o n j e n o b o r i l o p r o t i

t e r i t o r i t o r i j a l n o m j e d i n s t v u I ta l i je , a

ta j f a k a t d o k a z o m j e , d a D a l m a c i j a

n i j e b i l a , n i j e i n e ć e biti t a l i j a n s k a .

P r i z n a t s e m o r a , d a u D a l m a c i j i ima

n e š t o e l e m e n a t a , k o j i s e naz iva ta l i j ansk i .

T a l i j a n š t i n a j e i p a k g o s p o d o v a l a u o v o j

z e m l j i , n a m e t n u t a v e l i k o j v e ć i n i n a š e g

p u č a n s t v a , b l a g o s l o v o m v l a d e i z j e d ­

n a č e n a j e n a š e m j e z i k u , p a č e i m a d a ­

l e k o v i š e p r a v a . O v a j o d n o š a j j e za

n a s p o n i z u j u ć i , a t a j o d n o š a j mi n e

s m i j e m o trpi t i . O v a j s a b o r z a u z i m a o

s e za r i e š e n j e o v o g p i t a n j a j o š o d

g. 1 8 7 1 . P r v i n a m j e s t n i k , k o j i s e tim

b a v i o , b i o j e H a n d e l , ali j e n j e g o v a

o s n o v a p a l a . B a v i o s e za tim i G e r t -

s c h e r , a s a d a e v o s a d a š n j a n a š a p o ­

k r a j i n s k a v l a d a , d o m a ć a v l a d a , p o d

k o j o m s e j e više š k o d i l o n a r o d n o j

s t v a r i , n e g o p o d t u d j i n s k o m H a n d e l -

o v o m v l a d o m .

Ci l j s a j e z i č n i m n a r e d b a m a b i j a š e

j e d n a k N a r d c l l u k a o i H a n d e l u . i j e d a n

i drugi s t a v i š e za p r i n c i p : k a r a k t e r

z e m l j e , p o s t o j e ć e o k o l n o s t i i p o t r e b u

s l u ž b e .

S p o m i n j e h i s t o r i j a t j e z i č n o g p i t a n j a

iz z a d n j i h g o d i n a . S p o m i n j e b e č k u

k o n f e r e n c i j u 1 9 0 9 , na k o j o j su u d a ­

r e n a n a č e l a za j e z i č n e n a r e d b e , a

s t v o r i š e ih l judi n e o v l a š t e n i o d s a ­

b o r a . U tim n a r e d b a m a n e m a n i k a -

k o v i h temel jn ih n a č e l a . D o k a z u j e t o .

U ž e l j e z n i c a m a , oružnič tvu i d o m o ­

b r a n s t v u d a n a s j e n j e m a č k o u r e d o ­

v a n j e . P r e l a z i zat im na j e z i k u

j a v n i m k n j i g a m a i na u n u t a r n j e u r e ­

d o v a n j e te iz o d n o s n i h o d r e d a b a

i z v a d j a k a k o n e m a u n j i m a n i k a k o v i h

t e m e l j n i h n a č e l a . T a l i j a n a š k o m č i n o v ­

niku s l o b o d n o j e u r e d o v a t i t a l i j a n s k i ,

ali h r v a t s k o m č i n o v n i k u ni je s l o b o d n o

u r e d o v a t i h r v a t s k i . § 5 . n a s u p r a v o

p o n i z i v a . T u s e vel i , d a j e z i k u c a ­

r inskim i z j a v a m a m o r a bit i p o p o s t o ­

j e ć i m o k o l n o s t i m a , d a k l e i tu n i j e

h r v a t s k i j e z i k u r e d o v n i . § 6 . o t v a r a

š i r o m p o l j e n j e m a č k o m j e z i k u . ( N a

g a l e r i j a m a : T a k o j e ! )

J a v n e o b z n a n e u P r i m o r j u s v e

m o r a j u bi t i d v o j e z i č n e . O d 3 5 s u d ­

b e n i h k o t a r a 2 8 j e na P r i m o r j u ,

d a k l e s a m o 8 z a g o r s k i h n isu d v o j e ­

z ičn i . O d 14 k o t . p o g l a v a r s t v a 1 0 ih

j e p r i m o r s k i h . AH u Z a g o r j u p r e ­

p u š t e n o j e t a l i j a n a š k i m č i n o v n i c i m a ,

d a u r e d u j u s l o b o d n o t a l i j a n s k i .

P r e l a z i na p i t a n j e j e z i k a u š k o l ­

s k i m z a v o d i m a . ' S t v o r e n o j e n a č e l o ,

d a vlast i s a d o t i č n i m z a v o d o m d o ­

pisu ju u n a s t a v n o m j e z i k u t o g z a ­

v o d a d a k l e sa h r v a t s k i m h r v a t s k i ,

s a t a l i j a n s k i m ta l i j ansk i , a sa n j e ­

m a č k i m n j e m a č k i . P r i j e ta l i j ansk i

z a v o d i imali n a d p i s e ta l i j ansk i i h r ­

v a t s k i , s a d a s a m o t a l i j a n s k i . A k o

b u d e h t j e la n j e m a č k a p u č k a š k o l a u

Z a d r u , i s n j o m ć e vlast i m o r a t d o ­

pis ivat i n j e m a č k i . S p o m i n j e k a k o s e

g e r m a n i z a c i j a š i r i . O b r t n o n a d z o r -

n i č t v o razaš i l j e n j e m a č k e t i s k a n i c e ,

drž . o d v j e t n i č t v a , lučki u r e d i , u p r a v a

d e m a n i a l n a u r e d u j u n j e m a č k i , a da

n e g o v o r i o n a m j e s t n i č t v u , c e n t r a l ­

nim v l a s t i m a , p o g l a v a r s t v i m a i o r u ­

ž n i č t v u , g d j e j e s v e n j e m a č k i . N a ­

r e d b e su d a k l e t r o j e z i č n e te

j e u v e d e n n j e m a č k i j ez ik u D a l m a c i j u .

S p o m i n j e n a r e d b u r a v n a t e l j s t v a

p o š t a i b r z o j a v a , i z d a n u u o ž u j k u

o v e g o d i n e , d a svi p o š t a n s k i uredi

i m a j u s v a n j s k i m u r e d i m a d o p i s i v a t i

n j e m a č k i . K a ž e , d a j e j e d a n z a s t u p ­

nik, k o j i s e j e d o n e d a v n a z a n i m a o

za j e z i č n o p i t a n j e , s a m s a v j e t o v a o

č i n o v n i c i m a , d a radi s v o j e k a r i j e r e

u r e d u j u t a l i j a n s k i .

Za r i e š e n j e j e z i č n o g p i t a n j a k o m ­

p e t e n t a n j e i p o s a m i m drž . z a k o ­

n i m a s a m o s a b o r . O d 1 8 8 3 d o

1 9 0 7 n a š s a b o r j e b i o n a s t a n o v i š t u ,

da s a m o h r v a t s k i j e z i k j i m a biti

u n u t a r n j i u r e d o v n i j e z i k . S p o m i n j e ,

k a k o j e B i a n k i n i g . 1 9 0 7 b i o s p r a -

van n a s v e , na p o b u n e , na e x o d u s e

iz c a r e v i n s k o g v i e ć a radi u r e d o v n o g

j e z i k a , k o j i m o ž e biti s a m o j ez ik

n a r o d n i . P a d H a n d e l o v p r i p i s i v a o j e

o n d a B i a n k i n i n j e g o v o j g e r m a n i z a -

t o r n o j t e n d e n c i j i .

A š t o j e d a l a o v a ruka i s r e ć a

j u n a č k a B i a n k i n i e v a ? D o n i e l a n a m j e

n a r e d b e , k o j i m a j e p o g a ž e n z a k t j u č a k

n a š e g s a b o r a .

N e krivi radi o v o g t a l i j a n a š e .

S h v a ć a n j ih , k a o š t o s h v a ć a i v l a d u ,

k o j a radi p o k o m a n d i B e č a . Krivi

s i n o v e o v e z e m l j e , ko j i z n a d u o v d j e ^

u s a b o r u i u n o v i n s t v u grmit i prot i

v ladi , a u B e č u su s l u g e p o n i z n i .

N e krivi ni njih s v e , j e r zna d a j e

n. pr . dr . I v č e v i č b i o u v i e k j e d n o g

m n i e n i a , o t v o r e n za svV.ja načelar, ali

j e prot« o n i m l j u d i m a , ko j i z a v a r a v a j u

n a r o d .

O v d j e s e radi o p o n o s u n a š e m ,

o v o j e p i t a n j e i s n a g e n a r o d n e i

p r o s v j e t e n a r o d n e , p i t a n j e e k o n o m s k e

n a r a v i . R a d i s v e g a o v o g a iznio j e

s a d r u g o v i m a z a k o n s k u o s n o v u o

p o r a b i j e z i k a , d a s e o v o p i t a n j e

z a k o n o d a v n i m p u t e m uredi . J a z n a m ,

d a k o l i k o g o d mi prihvat i l i o v u

o s n o v u , d a ju v l a d a ne ć e o d o b r i t i .

J a s e ne ć u grozi t i , ali n e m a s i le

k o j a ć e o b a v i t i r i e š e n j e o v o g p i t a n j a

u s m i s l u , da unutarn j i u r e d o v n i j ez ik

ima biti i z k l j u č i v o h r v a t s k i , j e z i k n a d -

p i s a , o b z n a n a , p e č a t a i z k l j u č i v o h r ­

v a t s k i , a iz l i b e r a l n o s t i , d a s e t a l i j a -

n a š i m a . g d j e ih j e 10 p o s t o , d o z v o l i

d a s e s luže n j i h o v i m j e z i k o m . G o ­

s p o d a ta l i j anaš i m o g u pristati na

o v a k o v o r i e š e n j e . O n i m o r a j u biti

j e d n o m za uviek na č is tu o t o m e ,

d a k a o p o s e b a n pol i t i čk i n a r o d

m e d j u n a m a ne m o g u o b s t a t i , d a

s e m o g u razvi ja t i u s u g l a s j u s n a m a ,

i r a d e ć i za n a š e p o l i t i č k e c i l j e v e , a

da n j i h o v o k u l t u r n o n a s t o j a n j e ne

ć e n i t k o spr ieČavat i . N e k a o v o s h v a t e

k a o a p e l na z a j e d n i č k i rad za o ž i -

v o t v o r e n j e h r v a t s k i h i d e a l a . U f o r ­

m a l n o m p o g l e d u p r e d l a ž e , d a s e

zak . o s n o v a ustupi p o s e b n o m o d ­

b o r u o d 7 l i c a .

N a m j . N a r d e l l i u z i m a r i eč , d a iz ­

j a v i , k a k o o d r e d b e o j e z i k u n i k a k o n e

s p a d a j u p r e d s a b o r . P r i p o m i n j e , da j e

j e z i č n o p i t a n j e v e ć u r e d j e n o m i n i s t a r ­

s k o m n a r e d b o m o d 2 6 . t r a v n j a 1 9 0 9 .

P r e d s j . d r . I v č e v i ć o s v r ć e s e na

iz javu N a m j e s t n i k a , p o k o j o j d a j e z i č n o

p i t a n j e n e s p a d a p r e d s a b o r i i s t o ­

d o b n o raz laže z a š t o j e o v u ^zakonsku

o s n o v u p r e p u s t i o na r a s p r a v l j a n j e .

D r . I v č e v i ć u s t a n o v l j u j e , d a p o s t o j e

d v a m n i e n j a g l e d e n a d l e ž n o s t i s a b o r a

u j e z i č n o m ] p i t a n j u . P o s t u p a k d a l m .

s a b o r a u o v o j s tvar i o d g o d . 1 8 7 1 . —

1 9 0 7 . o p r a v d a v a m n i e n j e , d a j e z i č n o

p i tan je s p a d a p r e d s a b o r , t im v i š e ,

š t o j e o v a j g o d . 1 8 7 1 . o d g l a s o v a o

j e d n u t a k o v u z a k o n s k u o s n o v u . D r u ­

g o m n i e n j e , d a j e z i č n o p i t a n j e s p a d a

p r e d p a r l a m e n a t , o p r a v d a v a j u B a d e n i -

j e v e j e z i č n e n a r e d b e . U s t a n o v i v š i t o ,

vel i , d a j e to s t v a r s p o r n a i d a j e o n

m i s l i o , da j e j z a k . o s n o v u m o r a o iznieti

radi p r a e c e d e n s a o d g o d . 1 8 7 1 .

B i a n k i n i p o č i n j e d e k l a m a t o r s k i .

Vel i , d a j e g o v o r d r a . D r i n k o v i ć a k o n ­

fuzan .

D r . D r i n k o v i ć mu d o v i k u j e : Z a ­

b r a n j u j e m V a m g o v o r i t i u u v r i e d l j i v o m

t o n u !

B i a n k i n i s e p o č i n j e žestit i i n e r v o -

zirati . D r . D r i n k o v i ć d a g a p r e k i d a , a

t o d a ni je ni p a r l a m e n t a r n o ni p r i s t o j n o .

D r . D r i n k o v i ć u z r u j a n o u s t a j e i

s k a č e p r e m a B i a n k i n u i o š t r o m u d o ­

b a c u j e : V i m e n e n e ć e t e u č i t i

p r i s t o j n o s t i !

N a s t a j e ž e s t o k a p r e p i r k a . P r a v a š i

p r o s v j e d u j u prot i p o s t u p k u B i a n k i n i a .

G a l a m a v e l i k a .

P r e d s j e d n i k z v o n i . J e d v a m u za

r u k o m ide , d a u z p o s t a v i mir .

B i a n k i n i n a s t a v l j a n a p a d a t i g o v o r

d r a . D r i n k o v i ć a , t e vel i , d a j e o n o ,

š t o j e u n j e m u n a v e d e m o , izkr iv l j eno

i n e t e m e l j i t o . B r a n i j e z i č n u n a r e d b u

o d 1 9 0 9 . , k o j a d a j e ve l ika s t e č e v i n a

za n a r o d . O n s e p o n o s i , da j d u t o m

s u d j e l o v a o 1! Ve l i , d a su i p r a v a š i u

o s a m d e s e t i n a j e z i č n u n a r e d b u o d o ­

brili ( !) P r i p o v i e d a na d u g o o s v o j i m

„ b o r b a m a " u B e č u . O v a zak . o s n o v a

' j e p r o s t a s t r a n a č k a m a n e v r a i o n j u

o d b i j a . Pre laz i n a h i s t o r i j a t j e z i č n e

n a r e d b e .

P r e d s j e d n i k z a k l j u č u j e s j e d n i c u radi

o d m a k l o g vrerrieria. Z a s u t r a u r i č e n o v u

s a d n e v n i m r e d o m :

1. N a s t a v a k r a z p r a v e o p r e d l o g u

dra . D r i n k o v i ć a g l e d e u p o r a b e j e z i k a .

\ II. D r u g o č i t a n j e p r o r a č u n a z e m a l j .

p o l j . z a k l a d e za g. 1 9 1 1 .

l l L R j e š e n j e m o l b e n i c a .

Na adresu demokratskog stopa.

Š i b e n i k , 1 5 . l i s t o p a d a .

N a k o n p u n a d v a m j e s e c a i n f a m n i h

n a p a d a j a u „ S l o b o d i ' * , mi s m o r e a ­

gira l i . S u p r o t s t a v i l i š m o s e o d l u č n o

j e d n o j p r a k s i , k o j a j e z a „ S l o b o d u "

p o s t a l a s i s t e m k l e v e t a n j a .

. O n a j e za s v o j e p r i s t a š e u m e t l a u

p r o g r a m , da s e p r i v a t n o p o š t e n j e n e

s m i j e dielit i o d j a v n o g a . T o j e za

n j e z i n e p r i s t a š e b i o neki c i m e r , p o

k o j e m , t k o j e g o d b i o u s t r a n c i , b i o

j e e o i p s o p o š t e n ; tko ni je b i o u

d e m o k r a t s k o j s t r a n c i n i j e b i o p o š t e n ,

j e r i n a č e b i o bi n jez in p r i s t a š a . N a

ta j n a č i n d e m o k r a t s k a s t r a n k a b i la j e

o k u p i l a s v e b a r a b e , ko j i s u misl i l i ,

d a ih j e p r o g r a m r e h a b i l i t i r a o , t e j e

s n j i h o v e s t r a n e n a s t a l a h a j k a , p r a v i

l o v na p o š t e n e l j u d e . O v i su s t o l i k a

b e z o b r a z l u k a os ta l i o s u p n u t i : s l a b i s u

s e o d m a h u k l o n u l i , a o n i , k o j i r a d i

p o l o ž a j a nisu m o g l i , a p o n o s im n e

d o p u š t a o , da s e dr . S m o d l a k i p o k l o n e ,

b i l i su b l a t o m p o p r s k a n i na n a č i n ,

k a k ? v s e k o d n a s ne p a m t i . I n a p a d a j i

na t u d j e p o š t e n j e s l iedi l i su s u s t a v n o

o d b r o j a d o b r o j a , a na ulici o d d a n a

na d a n . N i j e s e n i k o g a š t e d i l o , te s e

n a p o k o n insul t i ra lo i č e s t i t e g o s p o d j e

na j a v n o m p u t u s a m o s r a z l o g a , j e r

j e m u ž b i o na i z l o ž e n o m p o l o ž a j u .

O v o k a r a k t e r i š e n a p a d a č e ili b o l j e

a m b i j e n a t iz k o g a su izašl i . I tko n e

zaviri u ta j a m b i j e n a t p o k v a r e n o s t i ,

z l o b e i p o d l o s t i , ne ć e n i k a d a m o ć i

d a s h v a t i , o d k l e „ S l o b o d i " t o l i k o

s n a g e za n a p a d a j e . N a š a j e d u ž n o s t

d a k l e , d a o d k r i j e m o a m b i j e n a t , iz k o g a

j e izašla n e k a i n t e l i g e n c i j a p o k v a r e n a

i s r c a i u m a , te j o j n i j e n i š ta s v e t o ,

a p o g o t o v o ne t u d j e p o š t e n j e . M l

s m o p a k bil i i zazvani , da r a z t v o r i m o

r a n u , n a k o n š t o su n a s s a m i izazva l i .

„ S l o b o d a " j e p u n a d v a m j e s e c a

p u n i l a s t u p c e o „ n e p o š t e n j u " d r .

K r s t e l j a , ko j i j e kriv s a m o s t o g a ,

š t o j e n a č e l n i k . I k a d s m o p o d i g l i

k a n d ž i j u i oš inul i p o p r s t i m a n a p a ­

d a č e i odkri l i n j i h o v a m b i j e n a t , e t o

ti s k r i k e u B a b i l o n u ! S a d a pr le te s u ­

d o m . N e k a im b u d e . I tu su oni k o d

k u ć e , j e r su vukli s v a k o g a , k o g a s u

m o g l i i za n a j m a n j i p r e k r š a j . N e g o

i g l e d e s u d a o p a z i t n a m j e , d a » S l o ­

b o d a " vidi s l a m k u u t u d j e m o k u . a

ne vidi g r e d e u s v o m u . Mi ć e m o

d r u . S m o d l a k i pružit i z a s u d j o š

m a t e r i j a l a . O n p o z n a s i g u r n o o n o g

b a n k o v n o g č i n o v n i k a , k o j i j e z a

b a n k u p r i m i o veliki p o l o g n o v a c a ,

a o d n i o g a na d e m o k r a t s k u š t e d l o n u .

A k o o n o d o v e i m a k o r i s t i , n e

služi m u k t e ni b a n k u . P r i m a p l a ć u

da štiti n j e z i n e i n t e r e s e , k o j i s u u

isto d o b a i d i o n i č a r a , a i z m e d j u t ih

i m a i n a š i h l judi . T o d j e l o n e k v a ­

l i f i c i r a n o — k a k o b i g a n a ­

z v a l a „ S l o b o d a " , — o s t a l o j e n e ­

k a ž n j e n o . I m a i g o r e . K o d i s t o g

b a n k o v n o g č i n o v n i k a — a dr . S m o -

d l a k a p o z n a g a vr lo d o b r o — o d k r i o

s e j e m a n j a k u b l a g a j n i . T o n i j e

š a l a . B a n k a j e i m a l a d a p o p r i m i

o d l u k u , š t o ć e s t a k o v i m č i n o v n i k o m ,

a u t o m i m a o j e m o ž d a o d l u č n u

r i e č nek i h r v a t s k i g r o f . N a p r o l a z k u

p r e k o S p l j e t a , g r o f u s u p r i r e d j e n e

v e l i k e o v a c i j e . R e k l o s e j e , d a t o

č in i s t r a n k a z a p r i z n a n j e g r o f o v o g

p a t r i o t i z m a , a t k o g o d p o s t r a n i

r e k a o j e , d a t o č in i j e d n a k o t e r i j a

u s a s v i m d r u g e s v r h e . N a s v a k i

n a č i n , u o n o j b a r e m p r i g o d i , d e l i -

k a t n o s t j e n a l a g a l a , d a o v a c i j e i z o ­

s t a n u ili b a r e m d a n e t k o o r t a n e p o

s t r a n i u n u ž n o j r e z e r v i i č e d n o s t i ,

š t o s e t i č e o n o g č i n o v n i k a , s t v a r

n i j e i z a š l a na j a v u . K a š n j e p r e s k o č i o

j e o n e č i n o v n i k e , k o j i n isu u r o d u

ve l ik ih p a t r i o t a , a s a d a m u j e n a -

m i e n j e n a z a d a ć a , d a „ p r o s v i e ć u j e "

n e u k e i u p u ć u j e ih u m o r a l u .

Ni A u s t r o - U g a r s k a b a n k a , ni d r ž a v n i

o d v j e t n i k , k o g a j e „ S l o b o d a " s p r i ­

s t r a n o s t i n a p a d a l a , n i su s e s n i č e s a

s j e t i l i . E v o m a t e r i j a l a , „ d a ih s e p r i -

b i j e na o b t u ž e n i č k u k l u p u , " a k a m o

li u „ S l o b o d i " i z n o s i t n a p o k o n i i n ­

t i m n e o d n o š a j e , k o j i s u s e š p i j u n s k i

m o t r i l i k r o z k l j u č a n i c u . 1 t a k o

u n a š o j z e m l j i D a n s k o j , t e č e v o d a

u v i e k is t im t o k o m , ž u b o r e mutni

p o t o c i i ž a b e k r e k e ć u .

Ali d a , mi s m o n e p o š t e n i , j e r u

p r o g r a m u n e m a m o s a n k c i o n i r a n o , d a

s e p o š t e n j e n e m o ž e die l i t j a v n o o d

p r i v a t n o g a . D e m o k r a t s k a g o s p o d o , n a

z d r a v l j e 1

Delegacije. U s r i e d u s e u B e č u s a s t a d o š e d e ­

l e g a c i j e . N a k o n p u n i h d v i j u g o d i n a ,

o d a n e k s i j e H e r c e g - B o s n e , d e l e g a c i j e

n i su d o o v o g č a s a b i l e s a z v a n e . D o -

g a d j a l o s e t o radi r a z n i h p r i l i k a - n e -

pr i l ika u m o n a r k i j i , a u p r v o m r e d u

r a d i m a g j a r s k e d u g o t r a j n e kr ize . 1

s a d a j e k o n a č n o p r o k r č e n p u t d e l e ­

g a c i j a m a .

Z a d a ć a n j i h o v a bit i ć e m e d j u o s t a ­

l im i o d o b r e n j e o v o g o d i š n j e g p r o r a ­

č u n a . N o o n o , š t o ć e u o v i m d e l e ­

g a c i j a m a n a j v i š e z a n i m a t i , bi t i ć e a n e k ­

s i j a B o s n e . G r o f A e h r e n t h a l ć e o n j o j

i z v j e š ć i v a t i . P o s v o j pr i l ic i a u s t r i j s k a

d e l e g a c i j a bit i ć e m a l k o b u r n a , d o k

ć e u g a r s k a g l a d k o p r o ć i . M i n i s t a r

B u r i a n ć e bit i o n a j , k o j i ć e p o s v o j

pr i l i c i s t r a d a t i . A f e r a s a o d k u p o m

b o s a n s k o - h e r c e g o v a č k i h k m e t o v a bit i

ć e o n a , k o j a ć e p r o t i B u r i a n u izazvat i

s i l n u a k c i j u s a s t r a n e S l o v e n a , a i

n e k i h N i e m a c a . V o j n i kredi t i i a n e k ­

s i j a bi t i ć e o d o b r e n i , k a o š t o ć e s e

m i n i s t r u r a t a o d o b r i t i o v e ć i k r e d i t za

g . 1 9 1 1 za i z g r a d j u r a t n e m o r n a r i c e

i d r u g e v o j n e p o t r e b e . M i n i s t a r

A e h r e n t h a l izniet i ć e na o d o b r e n j e

. c r v e n u k n j i g u " o a n e k s i j i , k o j a ć e

s a d r ž a v a t i s v e d o k u m e n t e o p r e g o ­

v o r i m a z a a n e k s i j u k a o i r a z n e n o t e ,

k o j e s u s e i z m e d j u m o n a r k i j e i d r u ­

g i h v e l e v l a s t i u tu izmieni l i . N e k o j e

n o v i n e n a v i e š t a j u , d a ć e s e a n e k s i j a

s a s t r a n e d e l e g a c i j a p o d v r ć i o š t r o j

k r i t i c i .

T r o š k o v i p a k i z g l e d a j u o v a k o :

r e d o v i t a p o t r e b š t i n a v o j n e u p r a v e

3 4 5 , 0 0 0 0 0 K , a 1 2 , 0 0 0 0 0 0 K o d p r i j e .

I z v a n r e d n e p o t r e b š t i n e , d a s e p o k r i j u

t r o š k o v i a n e k s i j e i z n a š a j u 1 8 0 , 0 0 0 0 0 0

K. M o r n a r i c a traži n o v i h 6 8 , 0 0 0 0 0 0 K

u z l a n j s k a 3 0 0 0 0 0 0 K . P o d n a s l o v o m

„ b o s a n s k a k r i z a " traži m o r n a r i c a

5 4 , 0 0 0 0 0 0 K z a p o s p j e š e n j e i z g r a d n j e

r a t n i h l a d j a . T r o š k o v i z a „ d r e a d -

n o u g h t e " s u p o r a z d i e l j e n i n a d o b u

o d g . 1 9 1 1 . d o 2 9 1 6 .

N i e m c i s u z a k l j u č i l i , d a p r e d s j e d ­

n i k o m a u s t r i j s k e d e l e g a c i j e b u d e S l a ­

v e n , j e r j e u z a d n j e m z ? s i e d a n j u b i o

N i e m a c . P r e m a t o m u b i o j e i z a b r a n

p r e d s j e d n i k o m P o l j a k d r . G l o m b i n s k i

U g a r s k a d e l e g a c i j a j e z a p r e d s j e d n i k a

i z a b r a l a L u d v i g a L a n g a .

Političke viesti. O e n e r a l n i š t r a j k u P a r i z u . Ž e ­

l j e z n i č a r s k i š t r a j k o v n i p o k r e t z a u z i m l j e

s v e v e ć e i v e ć e m j e r e . P a r i z j e i z -

k l j u č e n o d s v a k o g p r o m e t a . Š t r a j k u -

j u ć i m s e p r i k l j u č i š e j o š i s l i e d e ć e

s k u p i n e : e l e k t r i č a r i , t a k o ć e P a r i z

o s t a t i b e z s v i e t l a , z i d a r i , c e s t o v n i r a d ­

n i c i , n a m j e š t e n i c i p o d z e m n e ž e l j e z n i c e

t r a m v a j a . P o s v i m k o l o d v o r i m a o b ­

u s t a v l j e n j e s v a k i p r o m e t .

K r i z a m a g j a r s k e v l a d e . P i t a n j e p l a ć a n j a s u g o t o v o m u z r o k o m raznim

n e s u g l a s i c a m a i z m e d j u B e č a i P e š t e , k o j i n e ć e j e d a n d r u g o m d a p o p u s t e . N e d o d j e li d o s p o r a z u m a , K h u e n o v ć e k a b i n e t d e m i s i o n i r a t i , n o d e m i s i j a n e ć e bit i p r i h v a ć e n a i o b e v l a d e ć e s e s p o r a z u m i t i s a p r o v i z o r i j e m o d 1 — 2 g o d i n e .

K i z m i r e n j u Č e h a i N i e m a c a . P o z n a t o l i e , d a j e p o s t i g n u t s p o r a z u m i z m e d j u C e h a i N i e m a c a . Z a s a d a u t o l i k o , d a j e č e š k i s a b o r m o g a o u p r v i m s j e d n i c a m a m i r n o radi t i .

S a d s u n a s t a l e n o v e s m u t n j e , k o j e b i m o g l e s p o r a z u m o p e t razbi t i . N i e m c i z a h t i e v a j u , d a s e u g r a d u P r a g u uz č e š k i u r e d o v n i j e z i k u v e d e i n j e m a č k i j e z i k . V l a d a j e u t o m s m i s l u i z n e s l a i p r e d l o g , ali s u z a s t u p ­nici g r a d a P r a g a s n a č e l n i k o m G r o š o m p r o t i t o m u p r e d l o g u p r o s v j e d o v a l i .

Naše sveučilištno pitanje.'1' Z a d a r , 1 0 . l i s t o p a d a .

K r o z p u n a d v a d e c e n i j a p o t e ž e s e

n a š a b o r b a za k u l t u r n o j e d i n s t v o , t e

može\no s a s j e g u r n o š ć u uztvrdit i d a

s m o j o š d a l e k o o d c i l j a ! B a c a s e radi

t o g a k r i v n j u n a z a s t u p n i k e , j e r d a

s v o j s k i n e r a d e , a o p e t s d r u g e s t r a n e

z a m j e r a s e d j a c i m a d a s u ml i tav i , t e

im s e za izgled s t a v l j a j u ta l i j ansk i d j a c i .

N u , ni p r v o ni d r u g o n e v r i e d i . R a d e

i n a š i z a s t u p n i c i , a š t o n j i h o v rad n e m a

p l o d a kr iv j e s i s t e m , k o j i v l a d a , i d u h

k o j i m o n d i š e . D o b r o m i s l e n a š i g r o ­

m o v n i c i : a k o ih k u l t u r n o s j e d i n i m o ,

tad ć e s a m o o s e b i d o ć i i p o l i t i č k o

j e d i n s t v o . T a z a s t u p n i c i n e z n a j u v i š e

na k o j u b i s e s t r a n u o b r a t i l i , j e r k a m o

g o d z a k u c a j u s v a k ih š a l j u o d P o n c i j a

d o P i l a t a .

Ni n a š i m d j a c i m a n e s m i j e s e z a ­

m j e r a t i . N e z a o s t a j u n a š i d j a c i za t a ­

l i j a n s k i m ; o v i i m a j u d o b r o z a l e d j e i

z a s t u p n i k e v l a d i n o v c e , a n a š i s v o j u

s i r o t i n j u i o b s t r u k c i j u z a s t u p n i k a .

H r v a t s k i a k a d e m i č a r i g r a d a Z a d r a i

o k o l i c e o d l u č i š e o d r ž a t i p o u z d a n i s a ­

s t a n a k , d o k s u z a s t u p n i c i n a o k u p u ,

t e d a t a k o u z a j e d n i č k o m d o g o v o r u

d a d u n o v i i m p u l s o v o j n a š o j b o r b i .

S a s t a n a k s e z b i l j a o d r ž a u n e d j e l j u uz

l iepi o d a z i v g g . z a s t u p n i k a u d v o r a n i

h r v a t s k o g S o k o l a .

S a s t a n a k o t v o r i k o l e g a M a r č i ć .

P r e d s j e d n i k k o l . N i s i t e o z a h v a l j u j e

g g . z a s t u p n i c i m a n a o d a z i v u , g o v o r i o

n e u s p j e h u b o r b e , t e n a p o k o n m o l i

g . z a s t . d . T r e s i ć a , d a re fer i ra o s v e -

u č i l i š t n o m p i t a n j u .

Z a s t . dr . T r e š i ć s p o m i n j e b o r b u

o d n a z a d 1 0 g o d i n a . S v e m u j e , veli

g o v o r n i k , k o d n a s kr iv d u a l i z a m p a i

n a u k u . O p i s u j e k a k o minis tr i i r e k t o r a t i

s v e u č i l i š t n i ša l ju d j a k e o d P e t r a d o

P a v l a .

Z a s t . P e r i ć i z n o s i h i s t o r i j a t o v e

b o r b e j o š o d 2 0 g o d . o t r a g a , za v r e ­

m e n a p o k . B u l a t a , B o r č i ć a , K l a i ć a , te

d a j e on i s t o o o v o m p i t a n j u d r ž a o tri

g o v o r a . D j a c i n e k a n e s v a l j u j u k r i v n j e

na z a s t u p n i k e , j e r d a s u oni s v e u č i ­

nili, š t o im h r v a t s k o r o d o l j u b l j e n a l a ž e .

Z a s t u p . dr . D u 1 i b i ć i z t i če žr tve

n a š i h d j a k a , k o j i p o l a z e u Z a g r e b na

n a u k e , a n e p o p u š t a n i p o š t o za izgled

t a l i j a n s k e d j a k e s a s v i m n j i h o v i m z a -

l e d j e m . Z a s t u p n i c i u č i n i š e s v e š t o s u

m o g l i .

K o l . B e l i ć g o v o r i k a k o j e o v o k u l ­

t u r n o p i t a n j e p o s t a l o i p o l i t i č k o ; p r e d -

d laže n a r o d n e m a n i f e s t a c i j e , a mol i

nar . z a s t u p n i k e , d a s e i p o s to t i put

z a u z m u .

K o l . P o p a c s l a ž e s e s a p i e d -

l o g o m k o l . B e l i ć a . D j a č k e r e z o l u c i j e

i s a m i l i j u n i m a p o d p i s a s v r š a v a j u u k o š ;

z a t o n e k s e n a r o d p o t i s n e na p o ­

z o r n i c u , s k o j i m ć e t a d a i v l a d a r a ­

č u n a t i .

K o l . G o g a p r e p o r u č a g . z a s t u p ­

n i c i m a d a s e n a izvoru u v j e r e o n a u -

k a m a n a š i h d j a k a n a z a g r e b . s v e u ­

č i l i š tu , d a t a k o p o b i j a j u t v r d n j e a u ­

s t r i j s k i h m i n i s t a r a , d a n a š i d j a c i u

Z a g r e b u n e u č e n i š t a .

P o t o m u j e p r i m l j e n a s l i e d e ć a r e -

s o l u c i j a :

1 . P r e p o r u č a s e g g . n a r o d n i m z a ­

s t u p n i c i m a , d a p o n o v n o p o t a k n u p i ­

t a n j e i g l a s u j u u o v o m s a b o r s k o m

z a s j e d a n j u r e s o l u c i j u za p r i z n a n j e r e ­

c i p r o c i t e t a z a g r . s v e u č i l i š t a ;

2 . d a s e n a r o d n i z a s t u p n i c i k a o

i z v a n s t r a n a č k a c j e l i n a o b r a t e na d a l ­

m a t i n s k e o b ć i n e , d a u i z v a n r e d n i m

s j e d n i c a m a o b ć i n s h i h v i e ć a g l a s u j u

p e t i c i j e n a m i n i s t a r s t v u ;

* Uostalo od zadnjeg broja.

3 . d a p e r m a n e n t n i d j a č k i o d b o r i n a

s v e u č i l i š t i m a i u v e ć i m g r a d o v i m a

b u d u u n e p r e s t a n o m s a o b r a ć a j u m e ­

d j u s o b o m i d a s p o r a z u m n o s n a ­

r o d n i m z a s t u p n i c i m a p o r a d e , da s e

s v e u č i l i š t n o p i t a n j e č i m p r i j e r i e š i ; i

4 . d a s e u s v i m v e ć i m m j e s t i m a

p o k r a j i n e d r ž e m a n i f e s t a c i o n e s k u p š t i n e .

Iz hrvatskih zemalja. H r v a t s k o - s l o v e n s k a o b s t r u k c l j a

u i s t a r s k o m s a b o r u . U p o n e d j e l j a k

p o s l i e p o d n e p o č e l a j e u i s t a r s k o m

s a b o r u u K o p r u o b s t r u k c i j a h r v a t s k i h

i s l o v e n s k i h z a s t u p n i k a . S v a k i o d o b -

s t r u i r a j u ć i h z a s t u p n i k a i z n a š a o j e z a ­

m j e r k e z a p i s n i k a i t r a ž i o , da isti b u d e

s a s t a v l j e n i n a h r v a t s k o m j e z i k u . N o

p o š t o j e z e m a l j s k i k a p e t a n ht io u z -

p r k o s t o m u , š t o s u s e o b s t r u k c i o n i s t i

bili pr i javi l i za r ieč , p r e ć i na d r u g u

t o č k u d n e v n o g a r e d a , o b s t r u k c i o n i s t i

s k o č i š e i p o č e š e tražiti r i e č o p o ­

s l o v n i k u . T o m p r i g o d o m j e d o š l o d o

ž e s t o k o g r i e č k a n j a i s i l n e b u k e . N a

to j e z a s t . Č e r v a r prvi i z v u k a o p i š -

ta l jku i p o č e o zv iždat i , a za n j i m

o s t a l i . M u z i k a j e t ra ja la k a k o v i h 1 0

č a s a k a . N a t o j e p r e d s j e d n i k d i g a o

s j e d n i c u . M a n j i n a h r v a t s k a - s l o v e n s k a

j e o s t a l a u d v o r a n i , a n a to j e v z a ­

s t u p n i k V a l e n t i ć i n t o n i r a o „ L i e p u n a š u " ,

k o j u si svi z a s t u p n i c i s t o j e ć k e i z p j e -

va l i , a n j i m a s e pr idruž io i d o b a r d i o

g a l e r i j e . T a l i j a n i su m u č k e s lušal i s v e

t o , z a b e z e k n u t i n a d e n e r g i č n i m i z s t u -

p o m m a n j i n e . U p r e d s o b l j u p a k , in i ­

c i j a t i v o m T a l i j a n a p o v e l i s e p r e g o ­

v o r i , a p o s l j e d i c a j e ist ih b i o s p o r a ­

z u m za n a s t a v a k s j e d n i c e , u k o j e m u

s e č i t a l e i n t e r p e l a c i j e . S a d a v i e ć a k o m ­

p r o m i s n i o d b o r , ali j e s v a pr i l ika , d a

ć e z a s j e d a n j e bit i o d g o d j e n o .

H o l j a c n e k a n d i d i r a . Z a g r e b a č k i

n a č e l n i k H o l j a c d a o j e u „ O b z o r u "

i z j a v u , u k o j o j o p r o v r g a v a v ies t , d a

bi on k a n d i d i r a o k a o T o m a š i ć e v k a n ­

d i d a t u p r v o m z a g r . k o t a r u . D a l j e s e

u t im r e d c i m a vel i , da j e H o l j a c č o ­

v j e k , ko j i s e drži d a l e k o o d p o l i t i k e

i ko j i s e b r i n e s a m o za g r a d s k e s t v a r i .

A n e k i d a n j e T o m a š i ć u b i o u „ p o -

č a s t n o j g a r d i " n a putu u O s i e k !

K o a l i c i o n a š i m e d j u s o b o m . D o k

k o a l i c i j a ili n o v a s a m o s t a l n a s t r a n k a

g r m i u s v o j i m g l a s i l i m a prot i T o m a ­

š i ć u , d o t l e n jez in č lan Š a n d o r P o p o -

v i ć rta i z b o r n i č k i m s k u p š t i n a m a n a -

g l a s u j e o s o b i t u p o t r e b u s p o r a z u m a s

b a o o m . Z b i l j a divni s k l a d i j e d i n s t v e ­

n o s t a k c i j e i m i s l i !

O d g o d a i z b o r a u H r v a t s k o j . , ,N.

O b r a n a " s a z n a j e iz p o u z d a n e s t r a n e ,

d a v l a d a n a m j e r a v a o d g o d i t i i z b o r e

radi — k o l e r e I

I z b o r n a r e f o r m a u H r v a t s k o j .

Čita te l j i ć e s e za s t a l n o s j e ć a t i s i lne

i b a r n u m s k e r e k l a m e , k o j u su k o a l i ­

c i o n i l is tovi bili razvil i , k a d n o s e o n o

o d g l a s o v a l a u z a d n j e m s a b o r u u Z a ­

g r e b u o n a r e f o r m a i z b o r n o g r e d a .

O n d a s e g o v o r i l o o 3 0 0 h i l j a d a i z ­

b o r n i k a , d o č i m s e s a d a p o s l u ž b e n i m

p o d a t c i m a r a z a b i r e , d a ć e i z b o r n i k a

n a j v i š e biti o k o 1 6 0 d o 1 7 0 h i l j a d a .

P o d j e l b a k a r l o v a č k o g p r a v o ­s l a v n o g p a t r i j a r h a t a . S r b s k o - r a d i ­

k a l n a s r . - k a r l o v a č k a „ Z a s t a v a " u j e d ­

n o m p i s m u s v o g p r i j a t e l j a iz B e č a

s a z n a j e z a n i m i v u v ies t , d a j e a u s t r i j ­

sk i m i n i s t a r v a n j s k i h p o s a l a g r o f A e ­

h r e n t h a l , p r i g o d o m s v o g z a d n j e g s a ­

s t a n k a s a t a l i j a n s k i m m i n i s t r o m Di

Š a n G i u l i a n o , iznio i p i t a n j e p o d j e l b e

k a r l o v a č k o g p r a v o s l a v n o g p a t r i j a r h a t a ,

š t o d a j e d a v n o žel ja b e č k i h k r u g o v a .

P o t o j v ies t i imala bi s e u s t a n o v i t i

m e t r o p o l i j a za U g a r s k u s a s i e l o m u

B u d i m u i d r u g a za H r v a t s k u - S l a v o ­

n i j u , s a s i e l o m u K a r l o v c i m a . S r i e m -

s k o - k a r l o v a č k o j m e t r o p o l i j i p r i k l j u č i l a

bi s e i B o s n a - H e r c e g o v i n a . D i S a n

G i u l i a n o — veli i s ta v i e s t — p r i s t a o

j e n a t o .

K o l e r a u H r v a t s k o j . U Z a g r e b

su d o j a v l j e n i n o v i s l u č a j e v i k o l e r e i to

u B o r o v u 1, u Z e m u n u 1, u Z a g r e b u

j e o b o l j e l a p o d s u m n j i v i m z n a c i m a

k o l e r e , b l a g a j n i c a za put i i i č i .e k a r t e

n a d r ž a v n o m k o l o d v o r u .

I z b o r i u H r v a t s k o j r a z p i s a n i . S l u ž b e n e „ N a r o d n e N o v i n e " d o n i e l e

su o g l a s , k o j i m s e i z b o r i za hrv . s a b o r

razpisuju za d n e 2 8 . i 2 9 . o . m j , a

mogli bi s e u s l u č a j u nužde p r o t e g ­

nuti i d o 3 1 . N o v i s a b o r i m a o bi s e

sas ta t i 1 0 . s t u d e n a .

H r v a t i u d e l e g a c i j a m a . S p o r , ko j i

j e n a s t a o radi i z b o r a H r v a t a u u g a r s k u

d e l e g a c i j u , p r i v i d n o ili p r i v r e m e n o j e

r i e Š e n . Zahval i l i s u s e bili na m a n d a t u

G r a h o v a c , Š . P o p o v i ć i M u a č e v i ć , a

o s t a d o š e P e j a č e v i ć , Š i p u š i K u l m e r ,

ko j i su i p r i s u s t v o v a l i p r v o j s v e č a n o j

s j e d n i c i d e l e g a c i j a . N a s j e d n i c i j e z a ­

k l j u č e n o n a t e m e l j u u g . z a k . č l . X I I . :

1 8 6 . n e primit i na z n a n j e o d r e k u g o r n j e

t r o j i c e .

„ H r v a t s k a s a m o s t a l n a u j e d i n j e n a

s t r a n k a " . T a k o zvuči n o v i n a z i v , k o j i

si j e k o a l i c i j a pr i l i ep i la . U č e t v r t a k j e

ta s t r a n k a u Z a g r e b u imala k o n s t i t u -

i r a j u ć u s j e d n i c u . N a k o n š t o j e o d o b r e n

z a k l j u č a k o fuzi j i , o d o b r e n j e naziv

n o v e s t r a n k e „ H r v a t s k a u j e d i n j e n a s a ­

m o s t a l n a . s t r a n k a " , a za „ P o k r e t " naziv

„ H r v a t s k i P o k r e t " , k o j i ć e bit i g l a v n o

g l a s i l o te s t r a n k e . I z a b r a n i s u : p r e d ­

s j e d n i k o m dr . G r g a T u š k a n , p o d p r e d -

s j e d n i c i m a dr . B o g o s l a v M a ž u r a n i ć ,

dr . A l e k s a n d e r B a d a j , dr . Ivan L o r -

k o v i ć , t a j n i c i m a dr . E d o L u k i n i ć i dr .

G j u r o Š u r m i n , b l a g a j n i k o m M . K r e š i ć .

N a s j e d n i c u d o š l o j e i z a s l a n s t v o S r b a

s a m o s t a l a c a te s u i z m i e n j e n i p o z d r a v i .

M e d j u o s t a l i m a j e g o v o r i o dr . L o r k o v i ć ,

k o j i j e n a g l a s i o , d a j e n o v a s t r a n k a

— g u v e r n e m e n t a l n a ! D r . B a d a j j e i z -

t a k a o , d a n o v a s t r a n k a ne i m a t r i a -

l i s t i č k i h n a t r u h a . U z o n o , š t o j e

Š . P o p o v i ć n a j e d n o j s k u p š t i n i r e k a o ,

d a n e m a r a z l o g a rušit i T o m a š i ć a , a k o

održ i s v e š t o j e u O s i e k u o b e ć a o , o v i m

i z j a v a m a b i v š a k o a l i c i j a j e p o k l e k l a

p r e d T o m a š i ć e m i s v e n j e g o v e z a h t j e v e

izpuni la .

Sz grada i okolice. N o v i s u d s k i k a n c e l a r i j s k i p r e d ­

s t o j n i k u Š i b e n i k u . M i n i s t a r j e p r a v d e i m e n o v a o k a n c e l a r i j s k o g a s i s t e n t a n a p o k r a j i n s k o m s u d u u Z a d r u M a r k a Š a r i ć a k a n c e l a r i j s k i m p r e d s t o j n i k o m u Š i b e n i k u . P o z d r a v l j a m o d o l a z a k n o v e v r i e d n e s i le i d o b r o g p r a v a š a .

P r e d a j a p o s t a j e . J u t r o s j e s l i ed i la p r e d a j a p o s t a j e za s i g n a l a c i j u n a tvrd jav i S v . A n e . U p r a v a r a t n e m o r ­n a r i c e p r e d a l a j u j e z a p o v j e d n i k u g r a d a . P r e d a j i b i lo j e n a z o č n o v i š e č a s t n i k a i u p r a v i t e l j l u č k o g u r e d a g . S e l e s t r i n .

D i l e t a n t s k i k l u b . K a k o d o z n a j e m o , č l a n o v i d i l e t a n t s k o g k l u b a su s e o v o d a n a sas ta l i n a d o g o v o r g l e d e a r a n -ž i ran ja z i m s k i h z a b a v i c a i p r e d s t a v a . I z a b r a n a j e j e d n a š a l j i v a i g r a , k o j a ć e s e o S v i m S v e t i m a g l u m i t i , a s u d j e ­lovat i ć e i p j e v a č k i z b o r . N a š i m v r i e d -nim d i l e t a n t i m a ž e l i m o n a j b o l j i u s p j e h .

D v i e m j e r e . J u č e r j e m j e s t n o

p o g l a v a r s t v o o s u d i l o j e d n o g H r ­

v a t a n a 6 d a n a z a t v o r a radi j e d n o g

p o l i t i č k o g s u k o b a s a B o n e t t i e m . O v a k o

s t r o g a k a z n a i p r e t j e r a n a m o r a n a s

z a č u d i t i , o s o b i t o a k o j u u z p o r e d i m o

s a p o s t u p c i m a , k o j i s e s a s t r a n e vlast i

v o d e u Z a d r u , k a d a su Hrvat i p r o ­

g o n j e n i , b i j en i i r a n j e n i . O v a k o v e

d v o j a k e m j e r e ne m o g u da d ignu

ugled p r a v d i .

Š i b e n s k a g l a z b a u d a r a t ć e u n e -

del ju d n e 1 6 . l i s t o p a d a 1 9 1 0 . p r e d

k a v a n o m „ V e l e b i t " o v a j p r o g r a m :

1. K o r a č n i c a „ R a j n e r a č e k " T r . K r e j č i k ;

2 . O u v e r t u r a „ G r a n i č a r " 1, Z a j c : 3 . „Air

v a r i e " s o l o z a c la r in . B e r i o t . 4 . V a l č i k

„ L u t k a " . B a y e r ; 5 . F a n t a z i j a iz o p .

„ L a B o h è m e " P u c c i n i ; 6 . K o r a č n i c a

V . K u t m a n . P o č e t a k u 6 sat i p o s l i e

p o d n e . V a t r a . S i n o ć u v e č e r p o j a v i l a s e

bi la v a t r a U D u l i b i ć e v o m mlinu u D o c u ali j e b i la o d m a h u g a š e n a .

K r u p a . Iz T r i b u n j a n a m s t iže ž a -l o s t n a v ies t , da j e t a m o u p o n e d j e l j a k s i lna k r u p a o t u k l a s v e . S a d o v e l o z e uniš t i la , m a s l i n e s a s m a o t u k l a , a n a s t o t i n e p t i c a i divl j ih g o l u b o v a p o u ­b i j a l a . P a d a l a s u z r n a u težini o d 1 0 — 1 5 d e k a g r a m a . Z a h v a t i l a j e V o ­d i c e i o p a t r n u l a T i e s n o . Š t e t a i z n o s i v i š e h i l j a d a k r u n a .

Brzojavi skupštine stranke prava.

(Nastavak).

T r s t e n o . ( P . s . ) P o z d r a v l j a m d a ­

n a š n j i s a s t a n a k g e s l o m : S v e za v j e r u

i za d o m o v i n u ! — L e p e s , ž u p n i k .

B i o g r a d . ( P . s . ) U s l o ž n o m r a d u

za v j e r u i d o m , s p a s j e H r v a t s k o j .

P o z d r a v ! — D e k a n B m e t i ć ,

D r n i š . ( P . p. s . ) D r n i š k e p r a v a ­

š k e za p r a v a š k u m i s a o s p r e m n e p r e -

gor i t i s r c e u n j e d r i m a . Ž iv i la H r v a t s k a !

G r u d a . ( P . s , ) Ž e l j a n p r i s u s t v o ­

vati al i z a p r i e č e n , žel im s p o r a z u m

b r a ć e p r a v a š a . S l a v a n e u m r l o m v o d j i !

B o g i H r v a t i ! — P e r o G l a v i ć .

I m o t s k i . ( P . s . ) L i e p i p o z d r a v ,

s r e ć u želi s k u p z a n a č i j a . — F r a n e

B a n k a .

K o z i e c . ( P . s . p . z a s t . P r o d a n ) .

D u h o m n e u m r l o g S t a r č e v i ć a uztra jno

n a p r e d s t r a n k a n e k a k r o č i . R a d i b l a g ­

d a n a z a p r i e č e n , d u h o m p r i s u s t v u j e m ,

ž a l e ć i , d a k a t o l i č k a p r a v a š k a ide ja

s v i m a b r a t s k i m z e m l j a m a z a v l a d a . —

Ž u p n i k Z a v o j a n a , R a v l i ć .

M a k a r s k a . ( P . p . s . ) N a p r e d

s l o ž n o za B o g a i H r v a t s k u ! P o z d r a v

s k u p š t i n a r i m a . Ž i v i l a s t r a n k a p r a v a !

— D e k a n k a n o n i k P a v l i n o v i ć , k a n o ­

nik A n d r i j a K u r t i ć , d o n S t j e p a v P e k i ć ,

d o n D i n k o H r š i ć .

S i n j . ( P . s . ) B e z v j e r e i m o r a l a ,

p r o p a d a j u l j u d i , o b i t e l j i , n a r o d i , d r ­

ž a v e . Ž iv i la s t r a n k a p r a v a , či j i b a r j a k

n o s i k a ž i p u t n a r o d n i . B o g i H r v a t i !

— O b r a n i c i s u b o r c i : K r s t o i Mart in

S e s a r d i ć , I v a n M i l ć i n o v i ć , M a r i n k o

S e s a r d i ć , P e t a r K r i v i ć , A n d r i j a S t u p a -

r i ć , A n d r i j a S t e p a r i ć , Š i m u n Vezi l ić ,

Š i m u n J u r č i ć , b r a ć a B u l j a n , Ivan J u r k o ,

D u š a n Z a n k o , F r a n o Z a n k o , Ivan

K o l a k , F r a n o L o v r i ć , J a k o v M i d e n j a k ,

F r a n o D a l b e l l o .

Pokrajinske viesti. D r u ž t v o z a p r o m i c a n j e č i p k a r s k e

i k u ć n e i n d u s t r i j e n a g r a d j e n o . J u -r i ja l o v s k e i z l o ž b e u B e č u udieli la j e „ D r u ž t v u za p r o m i c a n j e č i p k a r s k e i k u ć n e i n d u s t r i j e u D a l m a c i j i " , zlatnu k o l a j n u i t o b a š za p o k r i v a č , izrad jen iz P a ž k i h č i p a k a u s v o m e a te l i en i , ko j i j e p o k r i v a č o d r e d j e n k a o z g o d i ­tak D u b r o v a č k e lu t r i j e , p r i r e d j e n e u k o r i s t p r o m e t a s t r a n a c a .

P r o m j e n e u v o j n i š t v u ? „ P e s t e r L l o y d " j a v l j a , d a odlaz i z a p o v j e n i k X V I . v o j n o g z b o r a u D u b r o v n i k u g e n . F a n t a , a n a n j e g o v o m j e s t o da dolaz i g e n e r a l A u f f e n b e r g u S a r a j e v u ili F M L . H o r t s t e i n , z a p o v j e d n i k 2 2 . i n f a n t e r i j s k e d iv iz i j e . D r u g a j e d n a v ies t vel i , d a j e v o j n o z a p o v j e d n i š t v o s a m o p r i v r e m e n o s m j e š t e n o u D u b r o v n i k , a d i ć e k r o z k r a t k o biti p r e m i e š ć e n u M o s t a r .

I z a s l a n i c i d a l m a t . u č i t e l j s t v a u Z a d r u . O v i h su d a n a bili u Z a d r u izas lan ic i u č i t e l j s k e S v e z e i S a v e z a : V . R a d i ć a , J . M a r i n k o v i ć , A. K a č i ć , S . R o c a , A. R o s s i , N . P u š i ć , J . T r a -v i r k a i D . G i u n i o u p o s l u u r e d j e n j a uč i t . s ta ležk ih pr i l ika . U to i m e p r i ­k a z a š e s l o ž n o s a b o r u m o l b u , k o j o m p i t a j u : 1 . D a im s e p l a t e i m i r o v i n e u r e d e p r e m a o n i m državnih č i n o v n i k a 4 z a d n j i h k a t e g o r i j a ; 2 . da s e t r a j a n j e u č i t e l j s k e s l u ž b e o d m j e r i p r a m o n o j d r ž a v n i h č i n o v n i k a n a s t a v n e s t r u k e , i 3 . d a s e u č i t e l j i m a d o z n a č i g o d i š n j i d o p l a t a k u m j e s e č n i m o b r o c i m a , d o k s t u p e u k r i e p o s t z a k o n i , k o j i m a ć e s e u r e d i t uč i t . s t a n j e .

K a d p a k s a b o r s o b z i r o m na p o ­k r a j i n s k e f i n a n c i j e , ne bi m o g a o p o d -p u n o u d o v o l j i t i o v o j p r o š n j i , uči te l j i m o l e , d a im s a b o r b a r e m : a ) snizi g o d i n e s l u ž b e o d 3 5 n a 3 2 , i t o p o -č a m š i o d 2 g o d i n e s l u ž b e p r i j e izpita o s p o s o b l j e n j a , b ) u r a č u n a u m i r o v i n u m j e s t n e d o p l a t k e , o d n o s n o s t a n a r i n u . A d a o v i m n e b u d u p o k r a j i n s k e f i n a n ­c i j e p r e o b t e r e ć e n e , u č i t e l j s t v o p r i s t a j e , d a s e d a n a š n j i d o p r i n o s za«mirovinski u č i t e l j s k i f o n d p o v i s i o d d v a p o s t o n a tri p o s t o .

U č i t e l j s k a j e d e p u t a c i j a u to i m e ot i š la p r e p o r u č i t i g . n a m j e s t n i k u te g g . š k o l . r e f e r e n t u b a r . M a r o j č i ć u , p o k r a j i n s k o m š k o l . n a d z o r n i k u g o s p . S t r ö l l u , s a b o r s k o m p r e d s j e d n i k u I v č e -v iću i p r o č e l n i c i m a z a s t u p n . k l u b o v a , k o j i su ih svi l j u b e z n o primil i , i z t i č u ć , k a k o c i e n e u č i t e l j e k a o j e d a n o d n a j -g lavni j ih f a k t o r a n a r o d n e k u l t u r e , p r i ­znali p r a v e d n i m n j i h o v e ž e l j e , t e im o b e ć a l i p o d u p r i e t i ih š t o p o v o l j n i j e .

Hrvatska tiskara (Dr. Krstelj i dr.) Vlasinik, izdavatelj i odgovorni urednik:

j o s i p Drezga.

Više hiljada navrnutih loza

Aramon & Flavina prodaje se po 1 6 para komad.

V j e k o s l a v B r a t i n a 1 - 2 U s t j e A j d o v š č i n a pri G o r i c i .

Tko ima dobrog meda u k o š n i c a m i ž u t o g

pčelnog voska bilo koju kolikoću, neka ponudi tvrdki Ivan Lentić, Milna (Dal­macija) označivši cienu i količinu

£ - 2

PRVORAZREbNOMDÌ PI f ì M n n i v i i : 1 . " 1

PLOMOM . MEDALJOM

ALATNOM NA RIM­

SKOJ Kož II POLJO-D J E L S T V A i P R O I Z V O D ;

y D J E ] JA

TVOR; 4 ICA

VOŠTtNIH

- SVIEĆA -

YLADIMH KULIĆ P R E P O i l J Č A IZVODrt p. K

CIMA, J R K O \ l N À R S T - - I U f A T O V -

O B R T N I H N A G R A -

X I K

VOJE^ P R O -U G . ŽUPNI-NARSTVIMA 1TINAMA - -

. . D I N A R A " a s t * r e f t t a t J t r t t o l j 0 1 x 1

Šibenik o o kod kazališta o o

p r e u z e o j e p o d p i s a n i , te g a p r e ­u r e d i o , o b s k r b i v š i g a s a s v i m n o ­v i m p o k u ć s t v o m i s t o l n i m p r i ­b o r o m .

K a k o j e s a d a u n j e m u u r e -d j e n o , o d g o v a r a d o i s t a z a h t j e v i m a g r a d a , p a s e p o d p i s a n i n a d a , d a ć e o d s a d a u n a p r i e d o v a j ho te l p o s t a t i n a j m i l i j e s v r a t i s t e n e s a m o z a m j e s t o , n e g o i za v a n j s k i s v i e t , t im v i š e , š t o j e u r e š t a u r a e i j i i d o m a ć a k u h i n j a , u r e d j e n a n a n a č i n k o j i p o s v e z a d o v o l j a v a .

C i e n e s u n a j u m j e r e n i j e , a p o ­s l u g a b e z p r i g o v o r a .

P r e p o r u č u j u ć s e s a v e l e š t o -v a n j e m

22 Niko Blažević.

«doviti Odlazak njemačkih požtarsklh I b parobroda.

Otprema putnika I., II. I III. kabine kao i iseljenika

u sve dijelove svijeta osobito sa prugama

Hamburg—New York Hamburg-Argentina I Homburg-Mexiko Hamburg-Brazilija Hamburg-Afrika HambuiK-Kanadn Hamburg-lngleaka Hamburg-Kuba | Hamburg-Francuaka

Zabavno pomorsko putovanje. Vrlo zanimlva |esu 13 dnevna zabavna pomorska putovanja sa .Meteor" do Dronthelma, votnje na ejever do Islanda, SJvaraog Kapa 1 Špleberga, vo*n|e o glasovita kupališta, u Ingioila, Iraku I Škotsku.

Informacije da|u I dalju ee besplatno

Hamburg -Amerika Linie, Abteilung Personenverkehr, Hamburg.

G l a v n a a g e n c i j a z a P r i m o r j e T r s t :

- 8 V ia P o r p o r e l l a 1. n

Insam & Prinoth u Sv. Ulrihu, Groden (Tirolska).

Kiparske radnje is d m t a sa crkvo:

Kipovi svetaca, oltari, propovjedaonice,

križni putevi, razpela, j a s l i c e i t. d.

Katalog- uzoraka s cienama daje se badava.

Z a d o s t a v u n a r u č b e d o š tac i j e " u k l j u č i v o s a

š k r i n j o m , n e p l a ć a n a r u č i t e l j . 24.-9. 911.

N U v a n j e l i e p e . I r n e k ; d r o g u é r i j a m |

više! n e p r o m j e n j u j e m s a p u n , o d k a d a B e r g m a n o v „ S t e c k e n p f e r d L i l i e n s e i f e " (zaš t i tn i z n a k : K o n j n a p a l i c i ) o d B e r g m a n n - a i d r u g . u T e š n j u n a L a b i u p o t r e b l j u j e m , j e r j e ta j s a p u n n a j u p l i -v i s n i j i o d s v i j u h m e d i c i n a l n i h s a p u n a prot i k o ž ­n o j b o l e s t i ( s u n č a n e p j e g e ) , k a o i za p o s p j e š i -

i n j e ž p e k o ž e . K o m a d s t o j i 8 0 f i l i ra , a d o b i v a s e u sv im l j e k a r n a m a , g ) v i n a m a p a r f i m e r i j e i t d .

2 8 - 5 0

m i a ö a i f r u m e n a , 2 ò r c w a > uesela

k u ö i taW* P S f i »»punima

' T % ° a ° l U ° ™ ' > - Upotrebom

. . > , c e ruhe' 1 polučulcmo z a š t i ć u j u s e ™ « H i z u a n .

b r 2 r 0 e a n o A w i . u a r u b e n i n u .

, Đ G & O B 0 O Đ G G O O O 3

O b j a v o .

Čast mi je ovime obznaniti, p. n. obćinstvu, da sam preuzeo u vlastništvo

ORAND HOTEL

„ V E L E B I T i s njim spojenu istoimenu

^ K A V A N U . ^ 9

Koli Hotel, toli kavanu, obskr-

bio sam svim najmodernijim c o m -

f o r t o m , povećao broj poslužujućeg

osoblja, preudesio sobe i uveo so­

lidnu kuhinju, uz umjerene ciene.

Istodobno obviešćujem, da pri­

mam mjesečne abonemente uz

sasma umjerenu cienu.

U nadi, da će me p. n. ob- J

ćinstvo počastiti svojim brojnim j

posjetom, unapried se zahvaljuje J

V e l e š t o v a n j e m 1

Mate Živković ( 2 - 3 vlastnik G-raud Hotel nYeleMtt£. J

G G O G G O Đ G G Đ G G O G \

a o o p o p p p p p o p p o o o p g § Na prodaju u Š i b e n i k u p

§J 14 kamenica za ulje § ukupne sadržine od preko 2 0 0 barila. jsj

£j P r o d a v a j u s e o d m a h s l i e d e ć e k a m e n i c e : Q

5 kamenica od 2 4 barila 2 kamenice od 16 barila

K : i V J I ^ V I * ^ V i P A P I R N I C A

Glavna ulica I V A N A G R I M A N I ~ A Glavna ulica

ŠIBENIK preporuča p. n. obćinstvu svoj veliki izbor MsMll, talijailStill, UJeiaCiill i franCIlZtill WU.

r o m a n a , s l o v n i c a , r i e č n i k a o n d a p i s a ć i h s p r a v a , t r g o v a č k i h k n j i g a ,

u r e d o v n o g p a p i r a , e l e g a n t n i h l i s t o v a z a p i s m a , r a z g l e d n i c a i t. d .

I Prima predplate na sve h r v a t s k e i s t r a n e č a s o p i s e uz originalnu cienu

sa tačnim i brzim dostavljanjem u kuću.

I Ve l ika zal iha s v a k o v r s t n i h toplomjera , cv iker -naočala o d n a j b o l j e vrst i i leća u

s v i m g r a d a c i j a m a .

S k l a d i š t e f o t o g r a f s k i h a p a r a t a i svih

^ n u z g r e d n i h p o t r e b š t i n a .

L .

P r e u z i m l i e n a r u č b e s v a k o ­vrs tn ih p e č a t a o d k a u č u k a

i k o v i n e .

S k l a d i š t e n a j b o l j i h i n a j j e f ­t ini j ih š i v a ć i h s t r o j e v a „ S i n -

g e r " n a j n o v i j i h s i s t e m a .

SQQOQQOQOOOaaOOOOOOOaOOOQOOOOQOOQi P o t i o r ! o

o § i

Imadem veliku zalihu gotovih cipela i radi­onicu svakovrstne obuće I opanaka. Izra-djuje se brzo i tačno po najfinijem i najmo­dernijem sistemu. Podpisani se osobito pre­poručuje gg. činovnicima, c. k. oružnicima I c. k. financijalnim stražarima. Prodaje se ta-

kodjer i na mjesečne obroke.

Prodajem svakovrstnih koža na malo i ve­liko. Primaju se i pismene naručbe iz vana uz pouzeće, a poznatim i bez pouzeća do

izminuća utanačenog roka izplate. U nadi, da ću od p. n. obćinstva biti počašćen obilnim, blagonaklonim naručbama,

bilježim se veleštovanjem

27./8. 9 1 0 . - 2 7 . / B . 911. A u « u s t l n Ž 1 e o n ' Š i b e n U t '

a n a v

I kamenica od 14 barila

I kamenica od 12 barila

I kamenica od 8 barila

1 kamenica od 6 barila

2 kamenice od 4 barila

I kamenica od 2 barila.

QDOD Pomenute kamenice mogu se pregledati u I

svaki čas bez ikakve obveze. q Z a b o l j a r a z j a š n j e n j a i za n a b a v u p o j e d i n i h Q k o m a d a o b r a t i t s e p o d p i s a n o m v l a s t n i k u . Pazi I Za nabavu ciele partije (en blok) u jedan f-n

put, ciene Izvanredno obaljene. S S

Ugo Fosco, Šibenik, g

aoaoooaoDDaoDODPOD

P . n . g o s p .

Dolepodpisana tiskara namjerava i ove, kao i prošle godine da

izda svoj „ l i č i n i k a l e x i . c l . c i i r " koji će biti ukusno

izradjen u više boja i na finoj i gladkoj artiji.

Ove godine takodjer ustupiti ćemo pojedinim poduzećima pro­

stor za oglašivanje.

Kalendar ćemo kao i prošle godine razposlati u sve krajeve,

gdje naš narod živi, te će za svakoga, koji želi svoj proizvod

preporučiti, zgodna prilika biti da to učini.

Prostor svih oglasa biti će jednak, pa prema tome i ciena

jedna, t. j. K r u n a I O od jednog oglasa.

Oglasi se plaćaju unapried, te se primaju najdulje do 2 0 .

studenoga o. g.

S poštovanjem

„Hrv. tiskara" d~r. Krstelj i d r . u Š i b e n i k u .

Zdrav želudac i nikakove bolesti želudca ne imamo, nikakove bolove, od kad Feller-ove pilule „Rabarber" m. d. M. „Elsapilule" upotrebljavamo.

Vam, pokušajte ih i Vi; one uredjuju stolicu i pospješuju probavu. 6 kutijica stoji franko 4 K. Proizvadjač je samo lje-n n h a r t e k ! Iz osvjedočenja kazujemo

jer u S t u b i c i , E l s a t r g br. 264 (Hrvatska),

u j e s t z a r a z n a b o l e s t , s t o g a j e d o b r o a k o p r a n j e r u b l j a o b a v l j a m o k o d s v o j e k u ć e . T a k o v a pr i l ika p r u ž a s e s v a k o m u , a k o k u p i

za t o p a t e n t i r a n i

punoparnl stroj paltnacija koji j e t a k o u d e š e n , d a m o ž e s n j i m e i d j e ­

v o j č i c a o d 1 2 d o 14 g o d i n a u p r a v l j a t i . P r e d n o s t i k o d u p o r a b e :

Izkuhavanje, izpari-vanje i desinficira-nje rublja obavlja se sve na jedanput za 10 do 20 časaka. Rublje se niti rulja niti gnječi, niti dere, a isto tako i nepre-gori, i radi toga se dva do tri puta dulje sačuva nego ona s rukom prano. Stroj treba radi svoje gra-dje vrlo malo vode

I i sapuna a pod nije ^ S > i ^ ^ J n ' n a J m a n i e mokar.

Stroj se može upo-\ ^ ; > L - j trebiti još i u druge

* 1 svrhe, kao kotao za grijanje vode, kuha­

nje voća, grijanje glatčila i kupaka itd. Godišnje pranje rublja ne stoji niti četvrti dio prama svakom drugom načinu pranja.

S t r o j b r . 1 za k u ć n u u p o r a b u z a p a d a K 5 0 .

U z š e s t m j e s e č n o o d p l a ć i v a n j e 1 0 % v i š e .

i N a r u č b e p r i m a i o b a v l j a :

Hubert Bolanca, Krapj, TlalTTiamia 3

i

O b j a v a . Zašto se ne obratite pri kupova­

nju vaših, potrebština ravno na tvrđku

JaroslaV K o c i a n

Tkaonica i odpravništvo I r o a o v e a - s i . ( Č e š k a . , )

koji zgotavlja i ima uviek na skladištu sukna; za odjela, zimske kapute itd. Zajamčeno održanje boje. Kana-f a s a , p la tna , f l a n e l a , ubrusa, ručnika, jastuka, porketa, sifona.

Ciene su najjeftinije. N a r u č b e p r e k o 18 K . š a l j e m f r a n k o .

Tražite uzorke. M o ž e s e d o b i t i 3 0 d o 4 0 mt . o d p a d k a 3

d o 1 5 mt . d u g o g za K 1 8 d o 2 5 p r e m a vrs t i . Od odpadaka se ne šalju uzorci. H j j

- 2 4 «

TVORNICA J| PAPIRNATIH %

VREĆICA a Č a s t mi j e j av i t i p . n. o b ć i n s t v u , d a gam o b j a v l j e n u t v o r n i c u p a ­p i r n a t i h v r e ć i c a za t r g o v a č k u p o -r a b u o t v o r i o , t e j e p o d p u n o p r e ­m a z a h t j e v u u r e d i o , t i m e s a m . u s t a n j u u n a j k r a ć e v r i e m e n a j v e ć u .ko l i č inu v r e ć i c a izradi t i . V r e ć i c e i z r a d j u j u s e u s v i m v e l i č i n a m a i u s v i m b o j a m a . P o š t o j e o v o u n a s p r v o i j e d i n o d o m a ć e p o d ­u z e ć e o v a k o v e v r s t e , n a d a m o s e za s t a l n o , d a ć e mi g g . p o t r o š a č i p o v j e r i t i s v o j e c i e n j e n e n a r u č b e , k o j e ć e u p o d p u n o m r e d u i n a j -

s a v j e s t n i j e i z v r š e n e bi t i . S a v e l e š t o v a n j e m

ANTE ZORIĆ ŠIBENIK.

m

Pribor satova, zlatarskih i optič­kih predmeta i kineskih srebrarija

žlica, viljuška i noževa. Zajamčena izradba sa 90 grama čistog srebra.

P e 6 a t e . S v a k e vrst i r e z b a r i j e u k o j o j m u d r a g o

k o v i n i .

Bogati ilustrovanl olenlk. Tvorničke stalne ciene. frcali,, G l a v n a u t k a , b r . 1 2 8 .

1 4 . / 9 . - 9 1 0 . — 1 4 / 9 . - 9 1 1 .

? l

H J * * Hrvati i Hrvatice, po-mozite družbi sv. Girila i Metoda.

: 7 I

Najsavršeniji gramofoni i ploče s a s v a k o v r s t n i m k o m a d i m a

o s o b i t o h r v a t s k i m

provi­d n i T,

I

, A n d j e o '

dobivaju se u knjižari i papirnici: I v a n G r i m a n i

Š i b e n i k , G l a v n a u l i c a .

Kupujte niš ta d r u g o p r o t i

Kašalj n a h l a d u , h u n j a v i c u , k a t a r i

g r č e v i t o m k a š l j u d o li

S r Kaiser'ove Prsne karamele

(su tri jele)

ko j i su u g o d n a t e k a .

v j e r o d o s t o j n o p o ­

p r a ć e n e s v j e d o č b e

l j e č n i k a i pr ivatn ika

z a j a m č u j u s j e g u r a n u s p j e h .

J e d a n o m o t 2 0 i 4 0 f i l i r a .

J e d n a k u t i j a 6 0 f i l i r a .

N a p r o d a j u d r ž i :

Carlo Ruggeri, c e n t . d r o g e r i j a

i Vinko VuciĆ, d r o g e r i j a

2—24 u Šibeniku.

IO Kpiina d n e v n o ! Labka fas ?elu i u či adresu poš jak. K ö r r i g

.izba za svakog u gradu i na to malim mjestima. Šaljite vašu anskom dopisnicom na firmu Beč VII/3, Poštanski ured 63.

5—10

toli £3

Hrvatska O O

o o o o

Velika K 5 1 v o m i c a t j e s t e n i n e - T W *

i mlinice za raznu hranu. Pomoćju najmodernijeg motora

proizvadja

K o ? č g 1 e s v u v a . Od najboljeg marseljskog griza 0 * £ y & K

kao i od

D o b r o g i o d n a j f i n i j e g a pšeničnog brašna d o b r o g i o d n a j f i n i j e g a .

Tvrdka:

I V A N Š U P U K i b r a t vi. io. fl

m nm

Kuća Gutenberg,

l EMANUEL KRAUb. Tehnički bureau Trst, via Cecilia, 18.

Najbolji namještaji snage kao š t o :

motori na plin (gas), benzin, žestu, kameno ulje, surovo ulje za obrtničke, poljodjel­ske i električne namještaje > snage. =*=—f Namještaje na mršavi uliu ( S a i a n l a p )

p r o d a j e

Draždjanska tvornica motora

na plin (A. G. Dresdener Gasmotoren-Fabrik:

Moritz Hille, Dresden)

Podružnice :

Via Giulia br .33 . Via Giulia br. 16.

Via Acqua- I dotto br. 65 . Gustav Marko

. Podružnice: Via Barriera vecchia

br. 33. Via Colonia br. 17.

-, S . Gi a ^ ^ y d i Guardiella

7ÜIS

. o r a n i c a : j . à T p L - - - |

V

Dionička glavnica - -- - - - K 2 ,000 .000 P r i č u v n a z a k l a d a i p r i t i č c i K 1 8 0 . 0 0 0 .

CENTRALKA DUBROVNIK - -Podružnica u SPLITU i ZADRU.

© Bankovni odjel - - -prima uložke na knjižice u konto ko-rentu u ček prometu; eskomptuje

mjenice. Obavlja inkaso, pohranjuje i upravlja vriednine. Devize se preuzimlju naj-kulantnije. Izplate na svim mjestima tu i inozemstva obavljaju se brzo

i uz povoljne uvjete

o

Mjenjačnica - - -kupuje i prodaje državne papire, razteretnice, založnice, srećke, va­lute, kupone. Prodaja srećaka na obročno odplaćivanje. Osjeguranje proti gubitku kod ždriebanja. Revi­zija srećaka i vriednostnih papira bezplatno. Unovčenje kupona bez

odbitka. 1 5 9 - 5 4

br. 871.

T e l e f 0 1 1 ^ 1 9 3 ° - C e n t r a l a : V i a C o r o n e o 4 5 . TelfifOll OT. 1930.

Tekući račun sa podružnicom Ljubljanske kreditne banke.

Veliko skladište staala prostih, apaniranih i za ures. Veliki izbor p r e d m e t a za Ijearne, drogerije, porcul E I J O i zemljano

sudje, ocaline, staklarije, svjetiljke itd. Velike kolikoće naročitih tvari u ocaklini, porculani.

Ciene umjerene koje se ne boje utakmice.

N a z a h t j e v š a l j u s e c i e n i c i b a d a v a .

D o p i s i v a n j e t i l i r v a t s k o m j t - a s l U u .

Pomenuta tvrdka, jedina svoje vrsti u Trstu, preporučuje se svim našim trgovcima.

Hod podružnice n Trst, Jstrn i Dalmaciju v i l l o s a < * f c * l i » t t i l > r .

Go5jiodarsl(c 5 f a e i p i j a n i mo:.-: se dobiti uz najpovoljnije ciene i uvjete svakovrstnog d o b r o g i s v j e ž e g [

| ž i v e b r a š n a najglasovitijih mlinova, te k r u m p i r a , z i g r a h a » u m j e t n i h g n o j i v a . |

Tvrdka je od novog ljeta uvela škont od 2°/, na svu robu bez razlike, za fakture izplative kroz 3 dana, a to da olahkot rgovcima knjigovodstvo.

Podupirati Gospodarsku svezu, patriotična je duž^st svakog našeg trgovca. | Cienike i uzorke šalje se badava na zahtiev. ISvoj svome! Ravnatel j i v o d j a :

I T . Š ^ e r l , Trst.