YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

9
Y Y Ö Ö N N E E T T İ İ C C İ İ L L İ İ Ğ Ğ E E B B A A Ş Ş L L A A N N G G I I Ç Ç R R E E H H B B E E R R İ İ Bu çalışma yeni yönetici olmuş veya yöneticiliğe aday bireyler için temel olarak fikir verme, yol gösterme amacıyla hazırlanmıştır. FARUK ÖZFESC İ O Ğ LU ŞUBAT - 2017

Transcript of YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

Page 1: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

YYÖÖNNEETTİİCCİİLLİİĞĞEEBBAAŞŞLLAANNGGIIÇÇ

RREEHHBBEERRİİ

Bu çalışma yeni yönetici olmuş veya yöneticiliğe aday bireyler için temel olarak fikir verme, yol gösterme amacıyla

hazırlanmıştır.

FFAARRUUKK ÖÖZZFFEESSCCİİOOĞĞLLUU

ŞUBAT - 2017

Page 2: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

FFaarruukk ÖÖZZFFEESSCCİİOOĞĞLLUU

1986 İzmir doğumlu olan yazar, uzun yıllardır bireysel gelişim, iknada beden dili, girişimcilik, yöneticilik, satış ve pazarlama, internet ve sosyal medya, iş geliştirme, verimli insan kaynakları, liderlik ve motivasyon, hafıza ve beyni etkin kullanma, yetenek geliştirme, imaj ve sağlıklı beslenme, kişisel ve kurumsal başarı alanları üzerine çalışmalar yayınlamaktadır.

Bu alanlarda onlarca çalışma hazırlayan yazar şuanda çeşitli kişi ve kurumlara serbest danışmanlık hizmeti ve eğitimler vermektedir.

İletişim:

e-mail: [email protected]

GSM: +90(537)541–545–7

İİÇÇİİNNDDEEKKİİLLEERR

11.. LLİİDDEERR VVEE YYÖÖNNEETTİİCCİİ AARRAASSIINNDDAAKKİİ EENN ÖÖNNEEMMLLİİ FFAARRKK ……………………………….. 4422.. LLİİDDEERRLLİİKK ÖÖZZEELLLLİİKKLLEERRİİ …………………………………………………………………………………………........……...... 5533.. KKAARRİİZZMMAA VVEE İİMMAAJJ ……………………………………......………………………………………………………………..…………...... 6644.. BBEEDDEENN DDİİLLİİ …………....…………………………………………....……..…………………………………………………………..…………........6655.. EETTKKİİLLİİ İİLLEETTİİŞŞİİMM …………………………………………....………………………………………………………………..………………77

55..11.. UUyyuummlluu İİlleettiişşiimm YYeetteenneeğğii …………....…………………………………………………………..………………..7755..22.. DDuuyygguullaarrıı CCooşşttuurruunn …………………………..……........………………....…………………………....……..................7755..33.. OOlluummssuuzz DDuuyygguullaarrıı ÖÖnnlleeyyiinn ……………………………………………………………………....……............7755..44.. GGeerriibbiillddiirriimmddee BBuulluunnuunn ………………………………………………........…………………………......……...... 8855..55.. ÇÇöözzüümmee OOddaakkllaannıınn ……………………………………………………………………..…………………………............ 88

66.. SSUUNNUUMM …………………………………………………………………………………………………………………………..…………........…….......... 8866..11.. DDiikkssiiyyoonn ……………………………………………………………………………………………………..…………......……........ 8866..22.. VVuurrgguullaammaa ……………………………………………………………………………………………………..……........……...... 8866..33.. TToonnllaammaa ………………………………………………………………………………………………………………..……....…….. 8866..44.. KKoonnuuşşmmaayyaa GGiirriişş ………………………………………………………………………………………………....……...... 9966..55.. KKoonnuuşşmmaaccıınnıınn SSoorruummlluulluukkllaarrıı …………………………………………………………………………...... 9966..66.. GGöörrsseell AArraaççllaarrddaann FFaayyddaallaannıınn ……………………………………………………………………....…….. 99

77.. MMEESSAAJJ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….............. 9988.. TTEELLEEFFOONN İİLLEE İİLLEETTİİŞŞİİMM ………………………………………………………………………………………………………….. 110099.. TTOOPPLLAANNTTII YYÖÖNNEETTİİMMİİ ……………………………………………………………………………………………………………….. 11001100.. ZZAAMMAANN YYÖÖNNEETTİİMMİİ …………………………………………………………………………………………………………………….. 1111

1100..11.. ZZaammaannıı BBooşşaa HHaarrccaammaa SSeebbeepplleerrii ..........................................................................................................11111100..22.. ZZaammaannıı EEttkkiinn KKuullllaannmmaa YYoolluu .................................................................................................................. 1122

1111.. KKAARRAARR VVEERREEBBİİLLMMEEKK ……………………………………………………………………………………………………............ 11221111..11.. RRiisskklleerree BBaakkmmaakk ……………………………………………………………………………………………………...... 11221111..22.. BBeekklleenneenn DDeeğğeerr YYöönntteemmii …………………………………………………………………………………….... 11221111..33.. BBeeyyiinn FFıırrttıınnaassıı …………………………………………………………………………………………………………...... 11331111..44.. VVeerrii TTooppllaammaakk vvee AAnnaalliizz EEttmmeekk ………………………………………………………………..…… 11331111..55.. AAlltteerrnnaattiiff SSeeççiimmlleerr YYaappaabbiillmmeekk ………………………………………………………….................... 11331111..66.. NNeett ŞŞiimmddiikkii DDeeğğeerr YYöönntteemmii …….................................................................................................................. 1144

1122.. HHEEDDEEFF KKOOYYAARRAAKK YYÖÖNNEETTMMEEKK ………………………………………………………………………………........ 11441122..11.. SSWWOOTT AAnnaalliizzii …………………………………………………………………………………………………………...... 11441122..22.. HHeeddeeff KKooyymmaa ……………………………………………………………………………………………………………….. 11551122..33.. HHeeddeeff KKooyyaarraakk YYöönneettmmeenniinn FFaayyddaallaarrıı ……………………………………………………...... 11551122..44.. HHeeddeeff TTiipplleerrii ……………………………………………………………………………………………………………….... 1166

1133.. KKAALLİİTTEE YYÖÖNNEETTİİMMİİ …………………………………………………………………………………………………………………… 11661133..11.. KKaalliittee PPllaannllaammaa ………………………………………………………………………………………………………….. 11661133..22.. KKaalliittee GGüüvveenncceessii ………………………………………………………………………………………………………… 11771133..33.. KKaalliittee KKoonnttrrooll ……………………………………………………………………………………………………………… 1177

1144..44.. BBaazzıı KKaalliittee KKrriitteerrlleerrii ………………………………………………………………………………………………………………......1177

Page 3: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

4 Faruk Özfescioğlu

1. LİDER VE YÖNETİCİ ARASINDAKİ EN ÖNEMLİ FARK

Liderlik, toplumun veya kurumun çıkarları için, önemli değişime önderlik yapmaktır.Liderler, insanlara moral ve heyecan veren bir vizyona sahip olmalı, öncelik koyabilmeli ve amaca ulaşmayı sağlayacak yapıyı kurabilmelidir.Her lider her zaman doğru bir amaç peşinde koşmayabilir. Bir insanın lider özelliklerine sahip olması ve liderlik yapıyor olması kendi kişisel çıkarları için uğraş vermediği anlamına gelmez. Yani insan topluluklarını kendi misyonuna uymaya ikna edebilen bir kişi de lider olarak nitelendirilebilir.Yönetici ise genelde temsil ettiği kurumun vizyonunu gerçekleştirmek için insanları ikna etmeye ve bir amaç peşinde koşturmaya çalışır.Her lider yönetici olamayabilir. Aynı zamanda her yönetici de lider değildir. Liderlik vasıfları olan bir insan gerekli yöneticilik vasıflarına sahip değilse yöneticilik yapamaz. Eğer bir yönetici de ise liderlik vasıfları yoksa insanları yönlendiremez.Liderlik özellikleri her zaman yöneticilik vasıflarının üstündedir.Ülkemizde şirketlerin çoğu yönetici veya personel seçerken sadece birkaç sayfalık özgeçmiş bilgilerine dayanarak, eğitim durumu ve iş tecrübesi üzerinden değerlendirme yapmaktadır. İşte bu başlı başına bir hatadır. Bu yüzdendir ki bir çok kurum tam olarak aradığı elemanı bulamamaktan şikayet etmektedir.Önemli olan hem liderlik özelliklerine sahip hem de genel bilgi düzeyi yapacağı göreve uygun personelleri işe almaktır.Çünkü liderlik doğuştan, karakter ve ahlak aileden, bilgi de okumak ve yaşamak ile elde edilir. Ancak yöneticilik vasıfları rahatlıkla sonradan geliştirilebilir.Dünyada üniversite ve üstü eğitim alanların büyük bir çoğunluğunun işçi ve çalışan statüsünde, daha düşük eğitimlilerin ise yönetici veyapatron statüsünde olmasının altında yatan nedenleri iyi düşünmelisiniz.

5 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

Son olarak diyebilirim ki; Var olmayan kaynakları, ortaya çıkaranlar lider, mevcut kaynakları idare etmeye çalışanlar ise yöneticilerdir.

2. LİDERLİK ÖZELLİKLERİ

VİZYON: Uzağı görerek değişimi öngörmektir. Bu hayallerini başkalarına inandırabilmelidir.RİSK ALMAK: Risk analizi yaparak, vizyonu yakalamak için cesaretle ikna edip eyleme geçmeyi başlatmaktır. Riski paylaşıp yardım edebileceklerle etkin iletişim kurulmalıdır.SEBAT: Her aşamada meydana gelebilecek güçlükleri yılmadan yenmektir.BÜTÜNSEL BAKIŞ: Bütünü düşünerek, parçalar arasındaki sebep-sonuç ilişkilerini ve sonuçlarını kestirebilmektir.İLETİŞİM: Çok iyi bir dinleyici ve konuşmacı olmaktır. Aynı zamanda müşteriler, tedarikçiler, ilgili kuruluşlar ve toplum ile ilişkileri dengeli bir şekilde yürütmektir.OLUMLU DÜŞÜNCE: Olumlu iseniz, etrafınız da bundan olumlu olarak etkilenecektir.TUTARLILIK: Yarı yolda bırakmayarak, güven verebilmektir.ÖĞRENMEK: Hatalardan ders çıkarmak ve sürekli araştırarak bilgi edinmektir.PROBLEM ÇÖZMEK: Olaylar çeşitli açılardan yaklaşarak ve farklı fikirleri değerlendirerek çözüm bulabilme kabiliyetidir.ODAKLAMAK: Önemli işleri ayırıp, öncelik koyarak sonuca gitmektir.DELEGE ETMEK: Ayrıntılarla boğulmamak için, bazı işleri astlara inisiyatif vererek devretmektir.KOÇLUK: Astların gelişimine katkı sağlamak ve yönlendirmektir.

Eğer başarılı ve güçlü insanların hayatlarına bakarsanız, onların büyük engellerle karşılaştıklarını görerek, hayrete düşersiniz. Onlar bu zorlukları yenerek, başarılı olmuşlar ve bunun kendilerine kazandırdığı özgüvenle gelecekte çok fazla başarılar kazanmışlardır.

Page 4: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

6 Faruk Özfescioğlu

3. KARİZMA VE İMAJ

Kişilik, bir kişinin başkalarına imajlar halinde yansıttığı fiziksel ve zihinsel özelliklerden oluşur. Karizma ise bir-iki büyüleyici özelliğin belli bir sinerji oluşturmasıdır. Liderlerin çoğunun karizmaları yoktur. Fakat kişiliklerinden oldukça iyi yaralanırlar. En iyi fiziksel ve zihinsel özelliklerini ortaya koyarlar.

Hepimizin var olan kişisel imajı, hakkımızda nasıl düşünüleceğini ve nasıl hissedileceğini belirliyor. İlk izlenimler karşılaşılan ilk 30 saniye ile 3 dakika gibi çok kısa bir sürede oluşuyor.

Etkileyici Görünüş Oluşturun:� Enerjik bir insan gibi canlı ve heyecanlı durun, bakışlarınız canlı olsun.� Giydiklerinizin temiz olmasına ve yakışmasına dikkat edin. Saç, sakal, tırnak, diş, ayakkabı temizliğini de önemseyin.� Uçuk hareketlerden kaçının, genel görünümünüz ve duruşunuz ağırbaşlı olsun.

Aynı zamanda içinde bulunulan topluluktan farklı olmak; imajı getiren ve karizmayı oluşturan en önemli faktördür.

4. BEDEN DİLİ

İnsanlar gördüklerine duyduklarından daha fazla inanırlar.Sözleri ve beden dili aynı manayı yansıtan kişiye, sözleri ve beden dili aynı mesajı vermeyen kişilerden, daha fazla inanırız. Bu sebepten dolayıdır ki, beden dilimizi bilinçli bir şekilde kullanmamız gerekir.Beden dili insanlık tarihi açısından en eski iletişim aracımızdır. Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüzyüze kurdukları ilişkide, kelimeler %10, ses tonu %30, beden dili %60 önem taşır.

7 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

1- YÜZ: Canlı olun. Mümkün olduğunca gülün.2- GÖZ: İnsanların yüzüne bakın. Konuşurken gözlerinizi kaçırmayın.3- JESTLER: Ellerin kenetlenmesi, kolların kavuşturulması, ellerinizin çene hizasında olması durumlarından kaçının. Aşırıya kaçmadan jestlerinizi kullanın.4- BAŞ HAREKETLERİ: Karşınızdaki konuşurken başınızı ara sıra aşağı yukarı hareket ettirerek onu dinlediğinizi ve anladığınızı belli edin.5- DURUŞ: Sizinle konuşan insanlara bakın. Mümkün olduğu kadar çok kişiye ara sıra da olsa bakmaya çalışın.6- TEMAS: Bazı durumlarda yaşı küçüklerle, aynı cins ve sizden daha alt statüde olanlarla bedensel temas kurun.7- KONUŞMA: Ses tonu çok önemlidir. Çok fazla konuşmayın. Toplulukta eşit miktarda konuşun.

5. ETKİLİ İLETİŞİM

5.1. Uyumlu iletişim yeteneği:� Duygularınızla sözleriniz arasındaki uyumu sağlayın.� Jestlerinizin ( el, kol vs. kullanımı ) sözlerinizle aynı mesajları vermesini sağlamalısınız.� Mimiklerinizle ( yüz, göz vs. ) mesajların yapısı uyumlu olmalıdır.Not: Boy aynasında çalışın.

5.2. Duyguları coşturun:� Doğru ve samimi iltifatları her fırsatta kullanın.� Dinleyenlerin üstün olduğu yönleri keşfetmelerini sağlayın.� Her sözünüz kalbinizden sevgiyle çıksın.

5.3. Olumsuz duyguları önleyin:� Konuştuğunuz insanları eleştirmeyin ve tartışmayın.� Hatalarınızı kabul ederek onur kazanın.� Kendinizi başkalarının önünde fazla büyütmeyin.� Karşınızdakinin yansıttığı kişiliği kabul edin. Utandırmayın

Page 5: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

8 Faruk Özfescioğlu

� Karşınızdakine seçme şansı tanıyın.� Karşınızdakine doğru bilgiler vererek, gerçekçi ve doğal davranın.� Karşınızdakini iyi dinleyin.� Katılmadığınız fikre direk ‘ Hayır ‘ yerine saygı duyup, bildiğinizfarklı fikirleri açıklayın.� İlişkilerinizi bozmak istiyorsanız, hatalarını yüzlerine söyleyin ve değişmelerini isteyin.� Karşınızdaki kişiler övgü ve onay isterler.� Bazı durumlarda karşınızdakinin size yardım etmesine izin verin.� Karşınızdakine ismi ile hitap edin.� İlişkide olduğunuz insanlarla karşı karşıya oturmak, bir rekabet ortamı yaratabilir. Mümkünse kişinin yanına oturun.

5.4. Geribildirimde bulunun:Geribildirim: İletişim içinde olan iki tarafın düşündüklerini karşı tarafa aktarmasıdır.� Açıklamalı tekrarlardan yararlanılmalı� Yardım istenmeli ( lütfen daha yavaş konuşur musunuz? )� Uyarılmalı

5.5. Çözüme odaklanın:� Kişiselleştirmekten kaçının ve çözümün nerede yattığına bakmaya odaklanın.� Olaylara karşınızdakinin gözüyle bakmaya çalışın. ( empati )�� Israrcılar karşısında ne yapılabileceğini ona sorun.� Mantıksız insanlara fazla yaklaşmayın.

6. SUNUM

6.1. Diksiyon: Konuşmanın seyrine göre ses tonunda iniş ve çıkışlar yapılarak dinleyicilerin dikkati canlı tutulmalıdır.6.2. Vurgulama: Vurgulamada fikir ön plandadır. Ne kadar iyi vurgulama yaparsak o kadar iyi anlaşılır.6.3. Tonlama: Tonlama konuşmaya duygu katmak için yapılır.

9 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

Etkili konuşma için, diksiyon kursu alınması çok iyi olur.6.4. Konuşmaya giriş: Espri, teşekkür ile girişler hatalıdır. Giriş güçlü olmalı ve doğrudan konuya geçilmelidir.6.5. Konuşmacının sorumlulukları:� Amacı tanımlama ve konuyu sunma ( mesaj verilmelidir. )� Katılımı özendirme ( ters sorularda azarlamayın )� Kontrolü elde tutma6.6. Görsel araçlardan faydalanın: Tepegöz, ekran vs.

7. MESAJ

Mesajın amacı:1-Bilgi vermek2-İkna etmek3-Moral vermek4-Davranış değişimi sağlamakDikkat edilmesi gerekenler:� İyi hazırlanın.� Kullandığınız ifadelerle topluluğu dikkate alarak dostça yaklaşın.� Önce esas mesajı sonra ayrıntıyı anlatın.� Gözünüzü dinleyiciden ayırmayın.� Kuşkulu davranmayın. Emin olun.� Beden dilinizi kullanın.� Ayrıntılara girip boğulmayın.�� Görüş kesinse bunu tartışmayın.� Savunmaya geçmeyin.� Etkiyi arttırmak için, mesaj verirken duraklamalardan yararlanın.� Görsel araçlardan faydalanın. (tepegöz vs. )� Otoritelere dayanarak kanıtlar kullanın.

Page 6: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

10 Faruk Özfescioğlu

8. TELEFON İLE İLETİŞİM

�� Her telefonun yanında yazan bir kalem ve kağıt olmalıdır.� İlk siz olarak cevap veriyorsanız, önce şirketinizin ismi sonra kendi isminizi söyleyin.� Arayanın neden aradığını öğrenin.� Beklerken ahizeyi kapatarak başkalarıyla konuşmayın.� Konuştuğunuz kişiye ismi ile hitap edin.� Sıcak ve canlı davranın.� Tekrarlama ile doğru anladığınızdan emin olun.( Kontrol )� Önemli konuları not edin.� Kızgınlığınızı sesinize yansıtmayın.� Soğukkanlı olun. Hatalıysanız, özür dileyin.� Cevap veremiyorsanız, konuyu iyi bilen birine yönlendirin ya da bilgi edinip geri döneceğinizi söyleyin.

9. TOPLANTI YÖNETİMİ

�� Toplantı öncesi konu, yer, saat ve katılacak kişiler yazılı olarak ilgililere bildirilir.� Toplantı öncesi, kulis yaparak kendi fikirlerinize yandaş toplama girişiminde bulunabilirsiniz.� Toplantıya bir kişi başkanlık eder.� Toplantı başında gündem hatırlatılıp, konular önem sırasına konur.� Gereksiz kişiler toplantıya çağrılmamalıdır.� Katılan herkes konular ile ilgili fikirlerini belirtir.� Konu harici konuşmalara girilmeyip, sürelere dikkat edilir.� Karşılıklı tartışmalara izin verilmez.� Görsel araçlar kullanılır.� Görüşler sayısal ve gerçek olarak kanıtlara dayanmalıdır.� Sorun tamamen belirlenmeden çözümlere geçilmemelidir.� Toplantı sonunda; tüm katılanlar neyi, nasıl ve ne zaman yapacaklarını bilmeleri gerekir� Toplantı sonuçları ilgililere yazılı olarak verilir.

11 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

10. ZAMAN YÖNETİMİ

10.1. Zamanı Boşa Harcama Sebepleri

1-Öncelikleri belirleyememek: Pareto tarafından bulunan 80 / 20 kuralını hatırlatalım.İşte harcadığınız zamanın % 20 ‘ si, sonuçların % 80 ‘ ini oluşturur. Bunu dikkate alarak önemli işlere öncelik vererek, daha fazla zaman ayırmalıyız.2-Çalışma alanı ve düzenleme: Masanızı ve çevrenizi temizleyin. İşe yaramayan evrakları kaldırın. Dosyalama yapın ve düzenli olun. Böylece aranan evrak veya eşya kolaylıkla bulunabilir.3-Zaman kaybettiren alışkanlıklar: Zaman kaybettiren alışkanlıkları değiştirmek çok önemlidir. Nasıl bir değişiklik istediğinize karar verin ve hemen başlayın. Bu iş zaman ve çaba gerektirir.4-Unutkanlık: Hatırlatıcı notlar alın. Bazı özet notlar alarak anahtar kelimelerle ya da resim, şekil çizerek hatırlama sağlanabilir. Bunlar bize konuyla ilgili birçok ayrıntıyı anımsatırlar.5-Gereğinden fazla iş yapmak: Yetki ve sorumluluklarınızı tanımlayın Yetki ve sorumluluklarınızı tanımlayın. Yetki devri yapın. Etkili görevlendirme, önemli işlere daha çok zaman ayırmayı sağlayacak, böylece etkinlik artacak, performans yükselecektir.6-Hayır diyememek: Yardım isteyenlere sürekli evet demeyin. Onlara sorunlarını çözecek seçenekler sunun.7-Çevresel zaman engelleri: Kesinti yaparsak yapılacak iş 2–3 kat daha fazla zaman alıyor.� Telefonlar: Mümkünse sekreter veya telesekreter kullanılmalı.� Toplantılar: Sürelere uyulmalı.(Toplantı yönetimine bak.)� Belenmeyen misafirler: Kapıyı bazen kilitleyebilirsiniz ya da gelen misafire daha sonra ilgileneceğinizi söyleyebilirsiniz.8-Karasızlık: Kararsızlık, yanlış bir karadan daha kötüdür. Problemleri tanımlayarak hedefleri belirleyin. Çözüm seçeneklerini tespit ettikten sonra en iyi seçeneği seçin.

Page 7: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

12 Faruk Özfescioğlu

9-Sağlık ve Stres: Bu ikisi zamanı boşa harcamamıza neden olur. Düzenli Doktor kontrolleri yaptırarak, gerekenleri yapıp sağlığımızı korumalıyız. Egzersizler bedende biriken toksinleri atmamızı ve dinç kalmamızı sağlar. Stresten mümkün olduğunca kaçınmalıyız.

10.2. Zamanı Etkin Kullanma Yolu

1-Hedefe ulaşmak için plan yapın.� Bu hedefe ulaşmayı engelleyen durumların listesini yapıp,zayıflatmaya ya da yok etmeye çalışın.� Hedefe ulaşmayı destekleyen durumlardan da yararlanmaya çalışın.2-Verimli çalışma saatlerinizi tespit ederek, zor işleri bu saatlerde yapabilirsiniz.

11. KARAR VEREBİLMEK

11.1. Risklere Bakmak:� Satış riski: Satamama riskidir.� Tedarik riski: Tedarik planlanmamış ise mal bulamama riskidir.� Stok riski: Çalınma, hasarlanma, sigortalama maliyeti, depolama maliyeti, demode olma, raf ömrünün kısalması faktörlerini içerir.� Kur riski: Dövizin artması.� Enflasyon riski: Fiyatların yükselmesi.� Tahsilât risk: Müşteri kredi limitlerinin belirlenmesi gerekir.� Finans riski: Riski yüksek işlerin getirisi de fazla olur. Getiriden az fedakârlık yapmak, riski büyük oranda düşürecektir.� Yatırım yapmama riski: Pazar payı çok miktarda kaybedilebilir.� Eleman kaybetme riski: Değerli elemanların firmadan ayrılması.Karar verirken, bu risk faktörlerine çok dikkat etmek gerekir.

11.2. Beklenen Değer YöntemiÖrneğin iki alternatif olsun;1. Alternatif: Gerçekleşme olasılığı % 70, kazanılacak para 100.000 TL

13 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

2. Alternatif: Gerçekleşme olasılığı % 30, kazanılacak para 200.000 TLB1 = 0.70 x 100000 = 70000B2 = 0.30 x 200000 = 60000 B1 > B2Bu durumda 1. Alternatif daha uygundur.

11.3. Beyin FırtınasıÇalışmayı yapan grup üyeleri, neden sonuç ilişkisini kullanarak beyin fırtınası ile en önemli nedenleri / kararları belirler. Beyin fırtınasında her türlü personelden faydalanabilinir.

11.4. Veri Toplamak ve Analiz EtmekMüşteri, rakiplerin durumu, hatalı üretim vs. her türlü verinin toplanması ve analiz edilmesi, karar verirken çok önem taşımaktadır.

11.5. Alternatif Seçimler YapabilmekKarar verirken mümkün olduğu kadar fazla alternatif toplamalıyız. Bunun için de benzer olaylardan, danışmanlardan vb. yararlanıp çok iyi araştırma yapmalıyız.

ALTERNATİFLER ZAMAN KALİTE HEDEFE KATKI

MALİYET

AĞIRLIK NOTU 8 7 10 10ALTERNATİF–1 6 10 10 5ALTERNATİF- 2 10 8 9 6ALTERNATİF–3 5 3 6 10

Kriterler: zaman, kalite, hedefe katkı, maliyet.Kriterlere 1–10 arası ağırlık notları verilir. Alternatiflere de kriterler göz önüne alınarak 1–10 arası puanlar verilir ve her bir puan ağırlık notu ile çarpılarak toplanır.A1 = 6x8+10x7+10x10+5x10 = 268A2 =10x8+8x7+9x10+6x10 = 286 A2 > A1 >� A3A3 =5x8+3x7+6x10+10x10 = 131A2 yani ALTERNATİF–2 en iyi seçimdir.

Page 8: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

14 Faruk Özfescioğlu

11.6. Net Şimdiki Değer Yöntemi

Örnek: Başlangıç yatırımı 50.000 TL olan bir işten;

1. yıl sonu 20.000 TL2. yıl sonu 30.000 TL3. yıl sonu 50.000 TL

Net kazançlar elde edileceği tahmin ediliyor. Buna göre bugünkü net kazancımız başlangıç yatırımını karşıladıktan sonra (Yıllık %10 faiz) ; P = -50.000+20.000/(1 + 0.10)+30.000/(1 + 0.10) 2 + 50.000/(1 + 0.10) 3

P = 30.530 TL (Bugünkü net değer)

12. HEDEF KOYARAK YÖNETMEK

12.1. SWOT Analizi:S: STRENGHT - Kuvvetli Yönler; Üstünlükler nelerdir?W: WEAKNESS – Zayıf Yönler; Neler kötü yapılmaktadır? Neleri iyileştirebiliriz?O: OPPORTUNİTY - Fırsatlar; Değişen teknoloji, yeni olanaklar nelerdir?T: THREAT – Tehditler; Rakiplerin durumu?

15 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

MİSYON: Kuruluşun var oluş nedenidir.VİZYON: Kuruluşun gelecekte var olmak istediği nokta.STRATEJİ: İş hedefini gerçekleştirmek için izlenecek temel rota.HEDEF: Kuruluş, yönetici veya bireylerin ulaşmak istedikleri amaçtır.

12.2. Hedef Koyma: Hedef koymak ile hayal kurmak birbiriyle çok karıştırılır. Hedeflerin dünyaca kabul edilmiş standartları vardır.SMART-c1- Belirgin olmalıdır.( Specific )2- Ölçülebilir olmalıdır.( Measurable )3- Ulaşılabilir olmalıdır. ( Achıevable )4- Sonuca yönelik olmalıdır.( Result oriented )5- Zaman belli olmalıdır. ( Timeliness )6- Müşteri odaklı olmalıdır. ( Costumer focus ) ( İş hedeflerinde geçerlidir)

SWOT analizi yapıldıktan sonra, kuruluşun misyonu, vizyonu, stratejileri ve hedefleri belirlenir. Hedef koyarken, önemli problemlerin çözümüne veya işlere öncelik verilir( Pareto prensibi ). Daha sonra da eylem planları tespit edilir.

12.3. Hedef Koyarak Yönetmenin Faydaları:

� Hedefler, astın da katılımı ve işbirliği ile konduğu için, iş tatmini ve motivasyon artar.� Hedefler, birlik ruhunu ve dayanışmayı teşvik eder.� Kişiler kendilerini geliştirmeye çalışır.� Astların alt hedefler geliştirmelerini teşvik eder.� Bilgi paylaşılır ve yetki devretme cesaretlendirilerek arttırılır.� Başarılı olma duygusu sağlanır.� Performans değerlendirmek için, kriter oluşturur.� Performans astlarla birlikte değerlendirilerek, başarı veya geliştirilmesi gereken alanlar saptanır.

Page 9: YONETICILIGE BASLANGIC REHBERI

16 Faruk Özfescioğlu

� İç ve dış müşterilerden sürekli geri bildirim alarak, hedefleri ve sonuçlarını belirleyebiliriz.� Belirlenen hedeflerin izlenmesine, gerektiği zaman revizyonuna olanak sağlar.

12.4. Hedef Tipleri:

1-İş hedefleri: Görevleri, projeleri ve sonuçları tanımlar.2-Süreç geliştirme: Süreçlerin nasıl geliştirileceği ile ilgili hedeflerdir.3-Birey / Ekip geliştirme: Bilgi ve yetenek geliştirmeye yönelik hedeflerdir.� Hedef koyarken birbirlerini tamamlaması, desteklemesi gerekir. Vizyon ve iç-dış Müşteri beklentileriyle çelişmemesi gerekir.� Hedefler, başarılabilir, gerçekçi ve zorlayıcı olmalıdır.� Önce uzun vadeli şirket hedefleri, sonra buna bağlı bölüm hedefleri ve en altta kişisel hedeflere kadar iner.� Hedefler ve sonuçları şirket çalışanlarına anlatılmalıdır.� Hedeflerle yönetim sürecinde Deming döngüsü kullanılır.

PLANLA UYGULA KONTROL ET REVİZE ET

� Hedeflerle yönetim sürecinde, ast-üst bu döngüyü sürekli atlamadan uymalıdır.

13. KALİTE YÖNETİMİ

Kalite; istenen özelliklere uygunluktur. Müşterilerin ( iç-dış ) beklentilerine göre tedarikçiden aldığımız maldan başlayarak, her aşamada kaliteye önem vermeliyiz.Müşterilerden geri bildirim alarak, sürekli müşteri memnuniyeti için sistemde iyileştirme yapmalıyız.13.1. Kalite planlama: Hedef / proje ile ilgili kalite tanımlanmalıdır.� Ürün / hizmet tanımı,� Hedeflerin tanımı,

17 Yöneticiliğe Başlangıç Rehberi

� Ölçüm noktaları ve metotları,� Standartlar,� Süreçlerin tanımları, dikkate alınmalıdır.13.2. Kalite güvencesi: Hedef / proje kalite planlarına uygunluğu, güvence altına alınmalıdır.13.3. Kalite kontrol: Proje / hedef zaman çizelgeleri, Maliyet kontrol raporları ve başarı – hedef kıyaslamaları yapılır.

13.4. Bazı kalite ilkeleri:—Müşteri odaklılık—Süreç üzerinde yoğunlaşma—Sürekli iyileştirme—Ölçme—Üst yönetimin sorumluluğu —Hata bulma değil, hata önleme—Katılımcı yönetim—Önce insan anlayışı

SSOONN SSÖÖZZ :: BBaaşşaarrııllıı oollmmaakk iillllaa kkii kkaarriiyyeerr yyaappmmaakk,, zzeennggiinn yyaa ddaa üünnllüüoollmmaakk ddeeğğiillddiirr.. EEğğeerr bbiirr iinnssaann iişşiinnii iiyyii yyaappaabbiilliiyyoorrssaa bbaaşşaarrııllııddıırr..

İİşşiinniizzii hheerr zzaammaann eenn iiyyii şşeekkiillddee yyaappaabbiillmmeenniizz ddiilleeğğiimmllee....

FFaarruukk ÖÖZZFFEESSCCİİOOĞĞLLUUİİSSTTAANNBBUULL -- 22001177